In
BIBLIOTHEEK PPOsector Bloembollen 2160AB Lisse 0252462121
HET BEDRIJFSECONOMISCH ADVIES IN DE BLOEMBOLLENTEELT Een analyse van de werkwijze i n de v o o r l i c h t i n g
J.W.Stoop Laboratoriumvoorbloembollenonderzoek,Lisse insamenwerkingmet: T.H.Edens Consulentschap inAlgemeneDienstvoordebloembollenteelt,Lisse E.Rijnders ConsulentschapvoordeTuinbouw,Hoorn G.N.Schaap ConsulentschapvoordeTuinbouwMidden-Holland,TerAar N.J.Snoek ConsulentschapvoordeTuinbouw,Hoorn
LBO-rapportnr.72 Lisse december1989
0000 0940
7-
_66
1SV\:5 Iy& I
REFERAAT
HETBEDRIJFSECONOMISCHADVIESINDEBLOEMBOLLENTEELT Eenanalysevandewerkwijzeindevoorlichting Stoop,J.W. LBO-rapportnr.72,1989 67p.,7bijlagen (43p.) Hetrapportmaaktdeeluitvandeontwikkelingvaneenvoorlichtingsondersteunendsysteemvoorhetuitbrengenvaneenbedrijfseconomischadviesin debloembollenteelt.Hetomvateenvandeeerstefasenomtekomentotdit systeem,namelijkdeinformatie-analyse.Hetrapportgeefteenbeschrijvingvan dewerkwijzediemomenteeldoordevoorlichterswordtgehanteerdbijhet uitbrengenvaneenhandmatigberekendbedrijfseconomischadvies.Zoveel mogelijkisrekeninggehoudenmetdenieuwsteafsprakendiezijngemaaktvoor hetmakenvanbedrijfseconomischeberekeningen. Inhetrapportwordttevenseenoordeelgegevenoverdetoepassinginde bollenteeltvanhetsysteemdatingebruikisindeakkerbouwen vollegrondsgroenteteelt. Degegevensinhetrapportkunnenwordengebruiktbijhetontwerpenvannieuwe danwelhetaanpassenvanbestaandesystemenvoorhetuitbrengenvaneen bedrijfseconomischadvies.
Informatie-analyse/Informatiemodel/BedrijfseconomischAdvies/ Bloembollenteelt/Voorlichtingsondersteunend systeem
INHOUDSOPGAVE bladzijde
VOORWOORD
5
1.
INLEIDING
7
2.
HETBEDRIJFSECONOMISCHADVIESINDEPRAKTIJK
9
Stap 1. Opstellenalgemenebedrijfsgegevens 11 Stap 2. Heropstellenfiscaleverlies-enwinstrekeningen 15 Stap 3. Heropstellenfiscalebalansen 19 3.1Hulpberekeningenspecificatieleningenenkredietenhuidige situatie 21 Stap 4. Opstellenbedrijfseconomischebalanshuidigesituatie 23 4.1Hulpberekeningenopstellenbedrijfseconomischebalans 25 Stap 5. Opstellenrendabiliteitsbegrotinghuidigesituatie 29 5.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerde saldobegroting (bijlage4) 73 5.2Hulpberekeningenopstellensamenvatting saldobegroting (bijlage4) 84 5.3Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten 32 Stap 6. Opstellenarbeidsbegrotinghuidigesituatie 37 6.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit (bijlage5) 93 6.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoeftetotaal (bijlage5) 101 Stap 7. Opstellenoverzichtbesparingenenliquiditeithuidigesituatie .. 39 Stap 8. Analyserenhuidigesituatie 41 Stap 9. Formulerenknelpunten 45 Stap10. Opstellenalternatieveproduktieplannen 47 Stap11. Bepalenbenodigdeinvesteringenvooralternatieve produktieplannen 49 Stap12. Opstellenrendabiliteitsbegroting alternatieve produktieplannen 51 12.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerde saldobegroting (bijlage4) 73 12.2Hulpberekeningenopstellensamenvattingsaldobegroting (bijlage4) 84 12.3Hulpberekeningbepalenvandeniet-toegerekendekosten 53 Stap13. Opstellenarbeidsbegrotingvanalternatieveproduktieplannen 57 13.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit (bijlage5) 93 13.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbegrotingtotaal (bijlage5) 101 Stap14. Beoordelenenkiezenuitalternatieveproduktieplannen 59 Stap17. Trekkenconclusiesenuitbrengenadvies 61 voorvervolginhoudsopgave z.o.z
vervolg inhoudsopgave bladzijde
3.
BEOORDELINGVANANDERESYSTEMENVOORBEDRIJFSECONOMISCHADVIES
4.
CONCLUSIES/DISCUSSIE
63
65
LITERATUUR
67
BIJLAGEN 1. Verlies-enwinstrekeningenvanhetvoorbeeldbedrijf
69
2.
Fiscalebalansenvanhetvoorbeeldbedrijf
70
3.
Ontvangstenenuitgavenvanhetvoorbeeldbedrijf
71
4.
Hulpberekeningenopstellensaldobegroting 5.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerdesaldobegroting 5.2Hulpberekeningenopstellensamenvattingsaldobegroting
5.
Hulpberekeningenopstellenarbeidsbegroting 92 6.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit .... 93 6.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefte totaal 101
6.
Periode-indeling
7.
Interaktiematrix stappen/hulpberekeningenengegevens
72 73 84
103 104
VOORWOORD Innavolgingvananderesektorenindeland-entuinbouw,isbegin1989ophet CAD-BTD-overleg (eenoverlegvanbedrijfstakdeskundigenmethetConsulentschap inAlgemeneDienst)voordebloembollenteeltbeslotenomeenvoorlichtingsondersteunendsysteemvoorhetuitbrengenvaneenbedrijfseconomischadvieste latenontwikkelen.Hiervoorzoueensamenwerkingsprojekttussenonderzoeken voorlichtingmoetenwordenopgezet. Inbovengenoemdoverlegisgekozenvooreengefaseerdeaanpakvanhetprojekt. Ditrapportishetresultaatvandeeerstefaseomtekomentothetsysteem.Het bevateenanalysevandehuidigewerkwijzeindevoorlichting.Indeplanning vanhetverdereverloopvanhetprojektisrekeninggehoudenmetzowel ontwikkelingvanhetsysteemineigenbeheeralsookovername,zonodigna aanpassing,vansystemendiereedsingebruikzijninanderesektoren.Hiertoe isinhetrapportookeenevaluatieopgenomenvaneenbestaandsysteem. Deanalyse istotstandgekomendoorsamenwerkingtussenonderzoeken voorlichting.HiervooreenwoordvandankaandeheerEdensalscoördinatoren materiedeskundige,deherenRijnders,SchaapenSnoekalsmateriedeskundigenen toekomstiggebruikersendeheerStoopalsonderzoeker/informatie-analist en auteurvanditrapport. Wehopendathetrapporteengoedebijdragezalleverenaandeontwikkelingen hetgebruikvansystemenvoorhetbedrijfseconomischadviesindebloembollenenbolbloementeelt.
Lisse december1989
Ir.H.G.Bus ConsulentvoordeTuinbouwMidden-Holland teTerAar Dr.A.J.Dop HoofdvandeafdelingTeeltenbedrijfsvoeringvanhetLBOteLisse Ir.J.J.J.Langeslag ConsulentinAlgemeneDienstvoordebloembollenteeltteLisse Ir.M.J.G.Timmer ConsulentvoordeTuinbouwteHoorn
Inverbandmetdereorganisatieenherverdelingvantakeninde voorlichtingsdienstper1januari1990,wordtvoorovernamevangegevensuitdit rapportverzochtkontaktoptenemenmetdeheerEdensvanhetInformatie-en KennisCentrum (IKC),afdelingbloembollenteLisse.
1.INLEIDING Regelmatigwordenondernemers indebloembollenteeltgeconfronteerdmet beslissingendiemeerofminderveringrijpenindebedrijfsvoering. Voorbeeldenvandergelijkebeslissingenzijnbedrijfsopvolging,veranderingvan teeltplan,investeringenenuitbreidingvanhetbedrijf.Voordeondersteuning vandezebeslissingenkandehulpwordeningeroepenvaneenbedrijfsvoorlichter. Hetuitbrengenvaneenadviesoverbovengenoemdezakendooreen bedrijfsvoorlichterwordteenbedrijfseconomischadviesgenoemd. Totnutoewerdhetuitbrengenvaneenbedrijfseconomischadviesaltijdgedaan metbehulpvaninvulformulieren [1]ondersteunddoorgebruikvaneen rekenmachine.Hetisdebedoelingdatindetoekomstgebruikgemaaktgaatworden vangeautomatiseerderekensystemen. Inditrapportwordtverslaggedaanvandeinformatie-analysevanhetuitbrengen vaneenbedrijfseconomischadviesindebloembollenteelt.Aandehandvande bestaande formulierenvoorbedrijfsdoorlichting [1],zijn17stappen geïnventariseerd diewordendoorlopenbijhetuitbrengenvaneenadvies. Vandestappeniseenuitgebreidebeschrijvinggemaakt (hoofdstuk2). Bijdebeschrijvingvandestappenisenerzijdsgekekennaar 'hoemenhetdoet', anderzijds isgekekennaar 'hoemenhetzouwillendoen'.Daarbijisgebruik gemaaktvandesyllabusBedrijfssynthesediewordtgebruiktvoordeopleiding vanbedrijfsvoorlichters [2]endebeschrijvingenvanhetspreadsheetsysteem voordeakkerbouwengroenteteeltindevollegrond [3].Erisrekeninggehouden metdeafsprakendieinmiddelsinhetkadervanhetinformatiemodel "Open Teelten"-bedrijfzijngemaakt [4en5]. Omdatineersteinstantiewordtgedachtaantoepassingvansystemenopbasisvan spreadsheet,isvolstaanmeteenuitgebreidebeschrijvingvandestappenenis beslotenomvandebenodigdeenopgeleverdegegevensnoggeenvertaling temaken naareendatamodel. Metdegemaaktebeschrijvingenvoorbedrijfseconomischeadviseringinde bloembollenteelt isvervolgensgekekennaarhetgeautomatiseerd systeemdatin gebruikisindeakkerbouwengroenteteeltindevollegrond (hoofdstuk3).
2.HETBEDRIJFSECONOMISCHADVIESINDEPRAKTIJK Indithoofdstukwordteenbeschrijvinggegevenvandestappendieeen voorlichterdoorlooptomtekomentoteenvolledigbedrijfseconomischadvies. Vandestappenwordteenkorteomschrijvinggegevenwaarinwordtvermeldwathet doelis.Aangegevenishoedegegevenskunnenwordenweergegeveninoverzichten enhoedegegevensberekenddanwelverzameldkunnenworden.Waarnodigzijn hulpberekeningenbijdestappenopgenomen.Enkelevandezehulpberekeningenzijn inverbandmethunomvangopgenomenindebijlagen4en5.Terillustratieis voorallestappeneenpraktijkvoorbeeldopgenomen.Gegevensdiebetrekking hebbenopditvoorbeeldzijncursiefafgedrukt.Inbijlage7iseenmatrix opgenomenwaarinderelatieisaangegeventussenenerzijdsdestappenen hulpberekeningenenanderzijdsdegegevensdiewordenberekend,overgenomen, geraadpleegd,vastgesteldengewijzigd.
Destappen 1. Opstellenalgemenebedrijfsgegevens 2. Heropstellenfiscaleverlies-enwinstrekeningen 3. Heropstellenfiscalebalansen 3.1Hulpberekeningenspecificatieleningenenkredietenhuidigesituatie 4. Opstellenbedrijfseconomischebalanshuidigesituatie 4.1Hulpberekeningenopstellenbedrijfseconomischebalans 5. Opstellenrendabiliteitsbegrotinghuidigesituatie 5.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerde saldobegroting 5.2Hulpberekeningenopstellensamenvattingsaldobegroting 5.3Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten 6. Opstellenarbeidsbegrotinghuidigesituatie 6.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit 6.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoeftetotaal 7. Opstellenoverzichtbesparingenenliquiditeithuidigesituatie 8. Analyserenhuidigesituatie 9. Formulerenknelpunten 10.Opstellenalternatieveproduktieplannen 11.Bepalenbenodigdeinvesteringenvooralternatieveproduktieplannen 12.Opstellenrendabiliteitsbegroting alternatieveproduktieplannen 12.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerde saldobegroting 12.2Hulpberekeningenopstellensamenvattingsaldobegroting 12.3Hulpberekeningbepalenvandeniet-toegerekendekosten 13.Opstellenarbeidsbegrotingvanalternatieveproduktieplannen 13.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit 13.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbegrotingtotaal 14.Beoordelenenkiezenuitalternatieveproduktieplannen 15.Opstellen (begin)balansenfinancieringsplantoekomstigesituatie 16.Opstellenoverzichtbesparingenenliquiditeittoekomstigesituatie 17.Trekkenconclusiesenuitbrengenadvies
Opmerkingenbijdestappen destappen1totenmet7wordendoorlopenomeenbeschrijvingtegevenvan dehuidigesituatieendevervolgstappenvoortebereiden; destappen8,9,10,11,15en17zijnstappenwaarbijdiscussiemetde ondernemerplaatsvindt; destappen12,13,14en16wordendoorlopenomdetoekomstigesituatiete beschrijven; destappen10,11,12,13,15en16wordeneventueelmeerderemalen doorlopen; bovenbeschrevenstappenwordendoorlopenbijeenvolledigbedrijfseconomischadvies,bijdeelbegrotingenkaneenkleineraantalstappen wordendoorlopen; vandestappen15en16isnoggeenuitwerkinggemaakt,omdatgeziende beschikbaretijduitwerkingvandeoverigestappenhogereprioriteithad bijdegebruikersenvooruitwerkingvandestappen15en16aansluiting gezochtkanwordenmetanderesektoren.
10
stap1 Stap1. Opstellenalgemenebedrijfsgegevens
Omschrijving Bijdezestapwordengegevensopgenomenteridentificatievanhetbedrijfenom alvasteenindruktekrijgenvanhetbedrijfendebedrijfsvoering.Tevenskan wordenomschrevenwatdeaanleidingisvoorhetoptestellenadvies.Metde algemenebedrijfsgegevenskunnendegegevensdieindevolgendestappenworden opgenomenbetergeïnterpreteerdenbeoordeeldworden (bijvoorbeeldde ontwikkeling ingezinsuitgaven).
Bedrijfseconomischadviesvoorhetbedrijf: Naam
J. Bol
Adres
Tulpstraat
PostkodeenWoonplaats
1111 AA
Telefoonnummer
01111-9999
Faxnummer
01111-8888
16 Bollendorp
door: Naam
F.
Adres
Hyacintenstraat
PostkodeenWoonplaats
1111 AB
Telefoon
01111-6666
Datumvanbezoek
31-8-'89
Voorlichter
11
67
Bollendorp
stap1 Gezinssamenstellingenarbeidsinzet Arbeidsinzet (mensjaar)
Leeftijd Opleiding/opmerking Ondernemer(s) J. Bol
52
Gezinsleden echtgenote zoon zoon dochter
50 19 24 16
Huwelijksevoorwaarden
nee
Opvolgingssituatie
Zoon van 19 neemt het bedrijf
LTuS +diverse/cursussen 0 0,1 0 0
HAVO + MTuS MAVO
over
Bijdearbeidsinzetwordtaangegeveninwelkematedeledenvanhetgezin meewerken (schattingindevormvanmensjaren).
Arbeidsbezetting overigpersoneel Aantal Aantal volledig indeeltijd Overigpersoneelvast: medewerker Overigpersoneellos: voor oogstwerkzaamheden Opmerking: Bloembollen
planten,
land klaarmaken
20
en strodekken
12
Omvang Opleiding Jaren indeelervaring tijd (uren/jr) 1000
ongeschoold
3000
ongeschoold
gebeurt
in
loonwerk.
10
stap1 Grond omschrijving (grondsoort)
oppervlakte (ha) kadas- beteeltraal baar
eigendom/ (erf)pacht/ huur
verkaveling
huiskavel buurland
4,5 3
eigendom huur
goed goed
(zavel) (zavel)
4 3
Totaalbeteelbaar (ha): Opmerking :
ontwatering
ontsluiting
goed goed
7
huur bedraagt
f
3000,-
-/ ha
Onderdekadastraleoppervlaktebijhuurlandwordtbedoelddeoppervlaktedie bijdehuur isafgesproken. Degegevensoverdegrondkunnenwordenovergenomenbijhetopstellenvande bedrijfseconomischebalans (stap4)enderendabiliteitsbegroting (stap5).
Bedrijfsaccommodatie gebouw schuur celruimte (2x) kavelwegverharding (20 cm dik)
grootte
eenheid grootte
moderniteit/opmerkingen
400
m2
80
m2
gebouwd in 1975 voor de bewaring van bloembollen, geschikt voor broei verwarming en koeling aanwezig
2000
m2
in 1975
aangelegd
Degegevensoverdebedrijfsaccommodatiezijnbedoeldom,naastgegevensoverde grond,eeneerstebeeldtekrijgenvanhoehetbedrijfisgeoutilleerd. Rechtsvormbedrijf
persoonlijke onderneming (pers.ond./maatschap/firma/BV/....)
BTW-regeline
landbouwregeling (ondernemersregeling/landbouwregeling)
Overigebedrijfsgegevensenaanleidingadvies Na een aantal jaren als werknemer op een landbouwbedrijf te hebben gewerkt, is Bol in 1975 begonnen met een vollegrondsgroentebedrijf. Er is toen 4,5 ha land gekocht met daarop een woning. In dat jaar is een schuur gebouwd van 400 m2. In 1979 zijn de bloembollen in het teeltplan opgenomen; toen 3 ha. In 1985 en 1986 is dit uitgebreid tot 4 ha waarvan 3 ha tulpen. De heer Bol heeft een zoon van 19 jaar die van de MTuS komt en die bij hem op het bedrijf wil komen werken. Hiertoe zal het bedrijf moeten worden aangepast.
13
goed goed
stap 1 Produktieplan jaar:
1985
produktie-aktiviteit nr. gewas
1986
1987 Huidige Opmerking situatie
oppervlaktein
ha
I.
tulp
2
2,5
3
3
2.
iris
0,5
0,5
0,5
0,5
normaal handelssortiment verwerking in gaasbakken normaal handelssortiment
3.
krokus
0,5
0,5
0,5
0,5
normaal
4.
bloemkool vroeg
1
1
1
1
5.
bloemkool herfst
0,5
0,5
0,5
0,5
nateelt
6.
winterpeen
1
1
1
1
6.
kroten
bewaring aan de hoop aflevering jan-feb
1
1
1
1
6,5
7,0
7,5
7,5
Totaal
handelssortiment
op krokus
Vanhetproduktieplanwordenbehalvedehuidigesituatiegegevensopgenomenvan dedrielaatstejarendiebekendzijnindeboekhouding.
14
stap2 Stap2. Heropstellenfiscaleverlies-enwinstrekeningen Omschrijving Omeenbegrotingoptestellendieistoegespitstopdebedrijfssituatiezijn gegevensnodiguitdeboekhoudingvanhetbedrijf.Indezeboekhouding isechter meestalalleensprakevandeweergavevanfiscaleresultaten,terwijlvoorde begrotingvandehuidigeentoekomstigesituatiemetbedrijfseconomische resultatenwordtgerekend.Omdefiscaleresultatenuitdeboekhoudingbruikbaar temakenvoordetebegrotensituatie,wordendecijfersuitdeboekhoudingvan dedrielaatstbekendejarenzodaniggerangschiktdatdeonderverdelingaansluit bijdeonderverdeling indebegroting.Inbijlage1zijndeverlies-en winstrekeningenuitdeboekhoudingvanhetvoorbeeldbedrijfopgenomen. Voordeoverzichtelijkheidwordendecijfersuitdeboekhouding inafgeronde duizendtalleningevoerd.Hierdoorkunnenerbijdetellingenverschillen optredentussendeboekhoudingendeonderstaandeweergave.
jaar:
1985
1986
1987
70 16 15
82 18 15
85 20 15
101
115
120
Opbrengsten (xf1000) Bollenteelt
tulp iris krokus totaalbollenteelt (a) Bloementeelt
0 +
0
0 +
+ 0
0
0
38 15 10 1
23 21 11 1
27 13 8 1
totaalbloementeelt (b) Overigeopbrengsten
bloemkool winterpeen kroot overig + totaaloverigeopbrengsten(c) Totaleopbrengsten (A-a+b+c)
—
+
—
+
64
56
49
165
171
169
Onderdepost 'Overigeopbrengsten'kunnenookzakenwordenmeegenomenalsde opbrengstenuithandelsaktiviteiten,verhuurvanhuizen,auto's (bijvoorbeeld watéénvandefirmantenprivébijdraagt)endergelijke. 15
stap2 Uitdeopbrengstenenhetaantalhectare (weergegeveninstap1)kande opbrengstperhectarewordenberekend. Inhetvoorbeeldzijndit: Opbrengstt>er
ha (f) jaar:
tulp iris krokus bloemkool winterpeen kroot
1985
1986
1987
35000 32000 30000 25300 15000 10000
32800 36000 30000 15300 21000 11000
28300 40000 30000 18000 13000 8000
Dezegegevenskunnenwordengebruiktbijhetopstellenvaneensaldoberekening (rendabiliteitsbegroting, stap5)enwordenmeegenomenindeanalyse (stap8).
(vervolgfiscaleverlies-enwinstrekening) jaar: Kosten (xf1000) Rente Afschrijving: duurzameproduktiemiddelen bollenkraam auto Loonensocialelasten Werkdoorderden Onderhoud Bemesting/bestrijding Energie/brandstoffen Plantmateriaal (aanschaf) Afzetkosten Overigekosten
landhuur overig Totalekosten(B)
1985
1986
1987
11
10
10
16 6 2 27 6 7 12 9 3 7
16 2 28 6 3 12 9 3 8
16 1U 2 29
8 9
8 10
9 11
123
129
139
24
Vooreentoelichtingopdewijzewaaropdeafschrijvingvandebollenkraam inde boekhoudingwordtverwerkt,wordtverwezennaardepublikatie 'Debloembollenkraam indefiscaleboekhouding'[6]. Onderdepostoverigekostenkunnenbijvoorbeelddekostenwordenweergegeven dievoortvloeienuitdehandelsaktiviteiten. 16
6
8 13 10 3 8
stap2 (vervolgfiscaleverlies-enwinstrekening)
1985
jaar: Financiëleresultaten (xf1000) Fiscaalbedrijfsinkomen (A-B) Inkomenvanbuitenbedrijf
1986
42
2
+ 44
Gezinsuitgaven Belastingensocialevoorzieningen
7
+ 37
41 5
+
5
+ 45
+ 46
42
- 2
-2
-10
6 +
Toenameeigenvermogen
32
44
39
Totaaleigenvermogen (eindejaar)
2
+
Gezinsinkomen (C)
Besparingen (E-C-D) Vermogensmutaties
30
42 2
Privé-uitgaven(D)
1987
0 + 2
4 242
0 +
240
-10 230
'Neveninkomsten'zoalskinderbijslag,uitkeringeneninkomstenvanaktiviteiten buitenhetbedrijf (bijvoorbeeldcommissariaten), 'Privé-uitgaven'en 'Vermogensmutaties'kunnenwordengehaalduithetontvangsten-en uitgavenoverzichtuitdeboekhouding.Ziebijlage3. Voorbeeldenvan 'Vermogensmutaties'zijnschenking,WIR,winstuitverkopenen teruggavevanbelastingen.Vermogensmutatieskunnenzowelpositiefalsnegatief zijn. Het 'Totaaleigenvermogen'kanwordenberekenddooroptellingvande 'Toename eigenvermogen'endeoudestandvanheteigenvermogen.Destandvanheteigen vermogenkanwordengehaalduitdefiscalebalansvandeboekhoudingdoor optellingvanheteigenvermogeninhetbedrijfenheteigenvermogenin privé-bezit.
Inhetvoorbeeld (xf1000): Eigenvermogenbedrijf: Eigenvermogeninprivé-bezit (woning):
184 54 + — 238
Eigenvermogenop1-1-'85
17
stap2
Aangezienheteigenvermogenookindeboekhouding isopgenomen,kanin bovenstaandeberekeningookeenanderevolgordewordengehanteerd: 1. 'Toenameeigenvermogen'kanwordenafgeleiduithetverschil ineigen vermogenvandediversejarenindeboekhouding 2. 'Vermogensmutaties'kunnenuitdeboekhoudingwordengehaald 3. 'Besparingen'- 'Toenameeigenvermogen'-'Vermogensmutaties' 4. 'Privé-uitgaven'- 'Gezinsinkomen'-'Besparingen' Beidewerkwijzenlevereneencontroleopomtezienoferergensietsis vergetenofverkeerdgeïnterpreteerdis.
18
stap3 Stap3.Heropstellenfiscalebalansen Omschrijving Opbasisvandebalansenvande3laatstbekendejarenindeboekhoudingwordt eenoverzichtgemaaktvandebezittingenenschulden.Daarmeekande ontwikkelingvanheteigenvermogenwordenbepaald.Alsdelaatstbekende boekhoudingnietergrecentis,wordteenfiscalebalansopgesteldvande huidigesituatie (H.S.).Zokaneenglobaalbeeldwordenverkregenvande bedrijfssituatiesindsdelaatsteboekhouding.Defiscalebalanseninde boekhoudingvanhetvoorbeeldbedrijfzijnweergegeveninbijlage2.
datum 31-12-'85 Bezittingen(xf1000) Grond Investeringenindegrond Woning Gebouwen/vasteinstallaties Machinesenwerktuigen Auto's Levendeproduktiemiddelen Voorraden Vorderingen Deelnemingen TevorderenWIRpremie Kas/bank/giro Bezittingenbuitenhetbedrijf
31-12- '86 31-12-'87
H.S. (31-12-'88)
54 26
54 24
54 23
54 21
67 69 12 38 20 2 2
62 59 10 52 16 2 2
58 49 8 37 16 2 2
53 39 6 30 18 2 2
19 54
20 54
36 54
60 54
Totaal
363
355
339
339
Schulden (xf1000) Leningen Rekeningcourantkrediet Krediteuren Eigenvermogen
115 0 6 242
110 0 5 240
105 0 5 229
100 0 6 233
Totaal
363
355
339
339
19
stap3 Baianspostendienognietbekendzijn (huidigesituatie)kunnenwordengeschat doorhetbedragvanhetlaatstbekendejaartenemen,deinvesteringenerbijop tetellenenhetafschrijvingsbedrageraftetrekken (afschrijvingspercentage uitdeboekhouding). Depost 'Woning'wordtalleeningevuldalsdewoninginbezitisvanhet bedrijf.Eenwoninginprivé-bezitkanwordenopgenomenonderdepost 'Bezittingenbuitenhetbedrijf'. Alsdeautoinbezitisvanhetbedrijf,dankandevolledigewaardeopde balanswordenopgenomen.Alsdeauto (eventueeltweedeauto)privé-bezitis,dan wordtdienietopdebalansmeegenomen. Onderdepost 'Levendeproduktiemiddelen'wordtdewaardevandebloembollenkraamendegemaaktekostenvoordeteeltopgenomen.Fiscaalwordenhiervoor normengehanteerd.Inbijlage2zijndenormenvoortulpen,irissenenkrokussen weergegeven.In 'Debloembollenkraamindefiscaleboekhoudingen' [6]wordt beschrevenhoeeenaantalboekhoudkantorendebloembollenkraam fiscaalverwerkt. Deopbouwvandeschuldenindehuidigesituatiekanwordengehaalduitde hulpberekeningenvoorspecificatievanleningenenkredieten. Voorhetbedragopdepost 'Rekeningcourantkrediet'wordtdestandopgenomen vanhetbedragdathetbedrijfschuldigisaandebank.Inhetvoorbeeld isdit gelijkaannul.Erisnamelijkeenpositievestandvanf60000,--op Kas/bank/giro.
20
stap3 3.1Hulpberekeningen specificatieleningenenkredietenhuidigesituatie
Leningen
lening
zekerheid
bedrag
Ie hypotheek
100000
Totaalleningen
rente % bedrag 9
9000 9000
100000
aflossing
opmerking
5000 5000
Rekening courant krediet zekerheid krediet
Ie
hypotheek
stand 0
rente % bedrag
maximum bedrag
9
40000
0
Totaalrekeningcourantkrediet
Krediteuren bedrag ASF overig
2500 3500
Totaalkrediteuren
6000
Hetrentebedragvanhetrekeningcourantkredietwordtberekendoverdeinde loopvanhetjaargemiddeldestand.Hiervoorwordtgeenstandaardrekenregel opgenomen,zodathetrentebedragzelfingevuldmoetworden.
21
opmerking
stap3 Uitdegegevensonder 'Rekeningcourantkrediet'kandekredietruimteworden berekend: maximumbedrag 40000 stand 0 kredietruimte
40000
Dekredietruimtekanwordengebruiktbijhetmakenvannieuweplannen(stap10) 'Totaalleningen', 'Totaalrekeningcourantkrediet'en 'Totaalkrediteuren' wordenopgenomenindefiscale (stap3)enbedrijfseconomischebalans (stap4) vandehuidigesituatie. Degegevensoverrenteenaflossingwordengebruiktinhet 'Overzicht BesparingenenLiquiditeit'(stap7).
22
stap4
Stap4.Opstellenbedrijfseconomischebalanshuidigesituatie Omschrijving Omdatindebegrotingenbedrijfseconomischwordtgerekend,wordtnaastde fiscalebalansvoordehuidigesituatieeenbedrijfseconomischebalans opgesteld.Dezebalanswordtookweluitgangsbalansofbezoekbalansgenoemd. Doelvandezeuitgangsbalans isomzichttekrijgenopheteigenvermogenvoor depotentieelaanwezigekredietruimteenomalsbasistedienenvoor alternatieveplannen. datum 31-12-'88 Bezittingen (xf1000) Grond Herwaardering grond Investeringenindegrond Woning Gebouwen/vaste installaties Machinesenwerktuigen Auto's Levendeproduktiemiddelen Veldinventaris Voorraden Vorderingen Deelnemingen TevorderenWIRpremie Kas/bank/giro
259 126 58 100 79 67 9 126 18 18 2 2 60 854
Totaal Schulden (xf1000) Leningen Rekeningcourantkrediet Krediteuren Eigenvermogen
100 0 6 747 854
Totaal
Dewaardenopdebedrijfseconomischebalanswijkenveelalafvandewaardenop defiscalebalans.Ditkantweeoorzakenhebben: 1.fiscaalwordtuitgegaanvanhetbedragwaarvoordegrondofhetduurzaam produktiemiddelisgekocht,terwijlbedrijfseconomischwordtgerekendmethet bedragdatopditmomentvoorvervangingbetaaldmoetworden(de vervangingswaarde); 2.fiscaalkaninverbandmetwettelijkeregelsvaneenander afschrijvingspercentagewordenuitgegaandanbedrijfseconomisch. Deverschillentussendebedrijfseconomischeenfiscalewaardenwordenstille reservesgenoemd. 23
stap4 InKwantitatieveInformatievoordebloembollen-enbolbloementeelt [7]kunnen denormwaardenwordengevondenvoordevervangingswaardeenhetbedrijfseconomischeafschrijvingspercentage.Bedrijfseconomischkanwordenafgewekenvan devervangingswaarde,alsersprakeisvantijdelijkevoortzettingvanhet bedrijf. Deproduktiemiddelendienietnodigzijnvoorde'normale'bedrijfsuitoefening endusgeenfunktiehebbenvoordeinkomensvormingophetbedrijfzulleninde toekomstnietvervangenworden.Dezebezittingenwordennietgewaardeerdtegen bedrijfseconomischeboekwaarde,maartegendirekteopbrengstwaarde. Voordeposten 'Grond', 'Herwaarderinggrond', 'Investeringenindegrond', 'Gebouwen/vaste installaties','Machinesenwerktuigen', 'Auto's','Levende produktiemiddelen'en'Voorraden'zijnhulpberekeningenopgenomen.Fustwordt zichtbaargemaaktindepost 'Machinesenwerktuigen'.Voordehulpberekeningen vandeposten 'Leningen','Rekeningcourantkrediet'en'Krediteuren'wordt verwezennaarstap3. Dewaarderingvandewoningisafhankelijkvanhetfeitofhetverkoopbaar isof niet (bijvoorbeeldalshetvaststaataandeschuur).Hetmaaktnietuitofde woninginbezitisvanhetbedrijfofprivé-eigendomisvandeondernemer. Onderdepost 'Auto's'kaneenvrachtwagentjeofeenpersonenautoworden verstaan. Onder 'Levendeproduktiemiddelen'wordtverstaandewaardevanhetplantgoed(de bloembollenkraam)dataanwezigisophetbedrijf.Ditgeldtookvoordeperioden dathetplantgoedindeschuurisopgeslagen.Striktgenomenzouhetplantgoed indeschuuralsvoorraadmoetenwordenbeschouwd,maarompragmatischeredenen wordtditonderscheidnietgemaakt.Uitfinancieringsoogpuntheeftde bloembollenkraamnamelijkeenanderkarakterdaneenvoorraad. Plantgoeddatisbestemdvoordebloementeeltwordtnietbeschouwdalslevend productiemiddel,omdathetinhetalgemeenopgaatinhetproduktieproces(het wordtbeschouwdals'Veldinventaris'). Voordepost 'Veldinventaris'wordteenschattinggemaaktvandedirektgemaakte kostenaandehandvandeuitgaven.Hierondervallenookdearbeidskosten.De waardevandebloembollenkraamwordtnietindeveldinventarisopgenomen,omdat dezereedsisondergebrachtbijdepost 'Levendeproduktiemiddelen'.Vooreen schattingvandegemaaktekostenkangebruikwordengemaaktvande saldoberekening (wordtopgesteldinstap5'Opstellenrendabiliteitsbegroting huidige situatie').AandehandvandearbeidsbegrotingenhetCAO-loonkunnen dearbeidskostenwordengeschat. Drogendeofdroogbewaardeleverbarebollenwordenaangemerktals'Voorraad'. Deposten 'Voorraden','Vorderingen', 'Deelnemingen'en'Schulden'('Leningen', 'Rekeningcourantkrediet'en'Krediteuren')kunnenwordennagevraagdbijde ondernemer.Bijeenrecentefiscalebalans (huidigesituatie)kunnendezeposten (endepost 'TevorderenW.I.R.premie')hieruitwordenovergenomen.
24
stap4 4.1Hulpberekeningenopstellenbedrijfseconomischebalans Debedragenindeberekeningenwordenafgerondophonderdgulden.Deoptellingen dieindebalanswordenopgenomen,wordenafgerondopduizendgulden. jaarvanberekening:
1989
GROND Bedrijfseconomischeboekwaarde inprocentenvandevrijeverkoopwaarde: 60 (a) omschrijving
huiskavel
oppervlakte kadastraal (ha) (opp) 4,5
Totalebedrilf s*»
vrije verkoopwaarde (f/ha) (v) 70000 arde GROND
bedr.ec. boekwaarde (f/ha) (b) 42000
bedr.ec. boekw. totaal (f) (B) 189000
herwaar dering totaal (f) (H) 226000
189000
126000
Totaalherwaarderinggrond: [b-a/100xv] [B-oppxb] [H-oppx (v-b)] b-bedrijfseconomischeboekwaardeperha a- (bedrijfseconomischeboekwaarde/vrijeverkoopwaarde)x100 v-vrijeverkoopwaardeperha B-bedrijfseconomischeboekwaardetotaal opp-oppervlakte H-herwaarderingtotaal
Bijdebepalingvandewaardevandegrondwordtonderscheidgemaaktinde bedrijfseconomischeboekwaardeendevrijeverkoopwaarde. Voordebedrijfseconomischeboekwaardewordtuitgegaanvandewaardevoor agrarischebestemming.Erwordtrekeninggehoudenmetdeligging,vorm, ontsluiting,ontwateringendergelijke. Devrijeverkoopwaardewordtbehalvedoor 'agrarischeproduktiekapaciteit'ook bepaalddooraspektenalsvraagvanwegeschaalvergroting (opdeagrarische bedrijven),vraagvanwegeligging('buurmanslandismaaréénmaaltekoop'), geldbelegging,vraagalsgevolgvananderebestemmingen (zoalswoningbouw, industrie,wegen)endergelijke.Devrijeverkoopwaarde ishierdooraltijd groterdanofgelijkaandebedrijfseconomischeboekwaarde. Debedrijfseconomischeboekwaardewordtgebruiktvoordeberekeningvande kostenvoorhetgebruikvandegrond,terwijldevrijeverkoopwaardevanbelang kanzijnvoordebepalingvandehoogtevandefinanciering. Opdebalanskandewaardevandegrondmaaréénmaalwordenopgenomen.Hierdoor wordtnaastdebedrijfseconomischeboekwaardeeenbedragopgenomenvoorhet verschiltussenbedrijfseconomischeenvrijeverkoopwaarde.Ditbedragwordt 'Herwaarderinggrond'genoemd. 25
stap4
Overhetalgemeenisweldevrijeverkoopwaardebekend,maarmetnameinde bollenteelt ishetvaakmoeilijkomdebedrijfseconomischeboekwaardete bepalen.Omaanditprobleemtegemoettekomenwordtvoordebedrijfseconomische boekwaardeeenbepaaldpercentagevandevrijeverkoopwaardegenomen.Als benaderingvanditpercentagekandeverhoudingwordengenomenvande koopprijzenvanlandinverpachteenonverpachtestaatzoalsdiein KwantitatieveInformatievoordeAkkerbouwendeGroenteteeltindeVollegrond [8]wordenopgenomen.Erkanbijvoorbeeld60%vandevrijeverkoopwaardeworden aangehouden.Deoverige40%wordtdanals 'Herwaarderinggrond'opgenomen. Debedragenindekolom 'bedrijfseconomischeboekwaarde'wordenovergenomenbij 'Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten'instap5 'Opstellen rendabiliteitsbegrotinghuidigesituatie'. Voordeoverigeduurzameproduktiemiddelen (inonderstaandeberekeningen)geldt datdebedrijfseconomischeboekwaardewordtbepaaldvanuitdevervangingswaarde enafschrijvingen.Devervangingswaardeenhetafschrijvingspercentagekunnen wordenovergenomenuitKwantitatieveInformatievoordebloembollen-en bolbloementeelt [7].Dezebenaderingwordttoegepastopvrijnieuweduurzame produktiemiddelen.Oudereduurzameproduktiemiddelenwordengewaardeerdvanuit deresterendelevensduurennogteleverenjaarlijkseprestaties.Hiertoekan eenlagerewaardewordeningevuldvoordevervangingswaarde (zoalstweedehandswaardebijtweedehandsmachines)enhetafschrijvingspercentage.Indien nodigkanrechtstreekseenbedrijfseconomischeboekwaardewordeningevuld. Alsvaneenwerktuigdedirekteopbrengstwaardegroterisdandeberekende bedrijfseconomischeboekwaarde,danwordtvoordebedrijfseconomischeboekwaarde dedirekteopbrengstwaarde ingevuld. Debedragenindekolom 'vervangingswaarde'kunnenwordenovergenomenbij 'Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten'instap5'Opstellen rendabiliteitsbegrotinghuidigesituatie'. Vooronderstaandeberekeningengeldt: B-V A-j
xa/100xV
B-bedrijfseconomischeboekwaarde V-vervangingswaarde A-afschrijvingen j-jaarvanberekenen-jaarvaninvesteren(ofbouwjaar) a-afschrijvingspercentage INVESTERINGENINDEGROND omschrijving
jaar inv.
vervangingswaar de(f)
1975 1975
10800 100000
van
af schrijvingspercentage
(V) drainage (4 ha) kavelwegverharding
(2000 m2)
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeINVESTERINGENINDEGROND:
26
bedr.ec. boekwaarde (f)
(a)
(B)
10 3
0 58000 58000
stap4 GEBOUWEN omschrijving
jaar inv.
vervangingswaarde(f)
1975 1975
(V) 120000 20000
van schuur cellen
(600 m2) (2 x 60 m2)
afschrijvingspercentage
(a) 3 6
jaar
vervangingswaarde(f)
van inv.
verwarmingsketel en regelapparatuur
(V) 10000
1975
(B) 69600 8800 78400
.kwaard e GEBOUWEN: Totalebedrijfseconomischeboekwaarde
VASTEINSTALLATIES omschrijving
bedr.ec. boekwaarde (f)
afschrijvingspercentage
(a) 7
bedr.ec. boekwaarde (f)
(B) 200 200
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeINSTALLATIES:
GEBOUWENenVASTEINSTALLATIESwordenindebedrijfseconomischebalansopgenomen inéénpost.
MACHINESENWERKTUIGEN omschrijving
aanschafjaar
vervangingswaarde(f)
afschi•ijvingspercentage
(B)
1980 1986 1986 1986 1986 1986 1980 1980 1980 1980 1980 1975 1983
(V) 10000 35000 7200 8500 15000 3000 8500 6000 18000 7500 10000 9000 6000
7, 5 6, 5 7, 5 9 9 10 10 7, 5 7, 5 10 7, 5 9
1980 1980 1980 1980 1986 1975
12000 27500 2750 3800 5000 10000
10 10 10 6 6 10
1200 2800 1000 1700 3500 1000
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeMACHINESENWERKTUIGEN:
66600
trekker 2e hands (2 wielig) trekker 35 pk landbouwwagen ploeg frees kunstmeststrooier schudzeef (65 x 200 cm) schoningsunit (100 cm) sorteermachine (6-plaats) leesband (200 cm) telmachine opbouwspuit regeninstallatie (500 m buizen en pomp) kopmachine 2500 gaasbakken 250 onderzetters stapelaar hefmast/palletdrager klein gereedschap
27
(a)
bedr.ec. boekwaarde (f)
-
-
21900 5600 5300 8300 1700 900 600 5900 2600 1000 0 1800
stap4
AUTO'S omschrijving
Opel
kadett
aanschafjaar 1984
vervangingswaarde(f) (V) 25000
afschrijvingspercentage (a) 13
bedr.ec. boekwaarde (f)
(B) 8800 8800
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeAUTO'S:
LEVENDEPRODUCTIEMIDDELEN omschrijving
hoeveelheid
tulp (3 ha) (normaal sortiment) iris Blue Magie (0,5 ha) krokus (geel, 0,5 ha)
eenheid hoeveelheid
prijs (f) per eenheid
bedr.ee. boekwaarde (f)
(P)
(B)
kg
3,00
90000
4000
kg
4,00
16000
4000
kg
5,00
20000
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeLEVENDEPRODUCTIEMIDDELEN: 126000 B-hxp B-bedrijfseconomischeboekwaarde h-hoeveelheid p-prijs Behalvedebloembollenkraamkunnenookzakenwordenmeegenomenalsvasteplanten envee.
VOORRADEN omschrijving
hoeveelheid
eenheid hoeveelheid
(h)
prijs (f) per eenheid
(P)
produktiemiddelen kunstmesten bestrijdingsmiadelen overig teverkopenprodukten winterpeen kroot
bedr.ee. boekwaarde (f)
(B) 6000 200
70000 60000
kg kg
TotalebedrijfseconomischeboekwaardeVOORRADEN:
28
0,10 0,08
7000 4800 18000
stap5 Stap5.Opstellenrendabiliteltsbegrotinghuidigesituatie Omschrijving Inderendabiliteitsbegrotingwordenalleopbrengstenenkostentotuitdrukking gebracht.ErwordtonderscheidgemaaktInopbrengstenenkostendieworden toegerekendenopbrengstenenkostendienietwordentoegerekend.Deopbrengsten enkostendiewordentoegerekendwordenondergebrachtindesaldoberekening.De saldoberekeningwordtopgesteldpereenheidvanproduktie-aktiviteit.
Overzicht rendabiliteitsbegroting Opbrengsten produktie-aktiviteit tulp iris krokus bloemkool bloemkool winterpeen kroot
aantal eenheden
eenheid
3 0,5 0,5 1 0,5 1 1
ha ha ha ha ha ha ha
Saldoproduktie-plan(A)
saldoper eenheid (f) 19440 16254 33028 19990 12389 8647 8467
totaal saldo (f) 58300 8100 16500 20000 6200 8600 8500 126200
Overig: woning auto
0 5000
Overigeopbrengsten(B):
5000
Totaal (A+B)
131200
Vandeproduktie-aktiviteitendiezijnovergenomenuitstap1worden saldoberekeningengemaaktinbijlage4.Desaldoberekening isopgebouwduittwee delen:eengedetailleerdesaldoberekeningpereenheidvanproduktie-aktiviteit (hulpberekening5.1,bijlage4)eneensamenvattingvaneensaldoberekeningvoor detotaleomvangvaneenproduktie-aktiviteit (hulpberekening5.2,bijlage4). Hetsaldovormtéénvandekriteriabijdekeuzevandeaktiviteitenvoorhet produktieplan.Hetsaldowordtgedefinieerdalsdebruto-geldopbrengstvande dooreen (produktie-)aktiviteitvoortgebrachteproduktenverminderdmetde continuvariabelekosteninclusiefdedaarmeesamenhangenderentekosten.
29
stap5 Eensaldokanbetrekkinghebbenopéénenkeleproduktie-aktiviteitofopeen combinatievanproduktie-aktiviteiten.Inhetlaatstegevaldientrekening gehoudentewordenmethetfeitdattussentijdseenmarktbaarprodukt beschikbaarkomtdatnietdirektafgezetwordt.Dewaardevanhetgewas ondergaatdaardoorophetoogstmomenteenwijziging.Ditheeftconsequenties voordeberekeningvanderentekostenoverhetinhetgewasvastgelegde vermogen. Alsdeproduktie-aktiviteitdeteeltvaneenbepaaldgewasbetreft,danwordtin deberekeninggeenrekeninggehoudenmetsloten,erfenkavelwegen.Mengaatuit vandebeteelbareoppervlakte.Indesaldoberekeningwordtmetopbrengstenen kostengerekendexclusiefBTW. Opbrengstenvandeverhuurvaneenwoninginbezitvanhetbedrijfworden toegevoegdaandeopbrengsten (overigeopbrengsten)inderendabiliteitsbegroting.Alsdeondernemerzelfindewoningwoont,kunnendehuuropbrengsten wordenberekenddooroptellingvandekostenvandewoning:rente,afschrijving, onderhoud/verzekeringenbelasting.Hetzelfdebedragwordtdantoegevoegdaande privé-bestedingenvanhetgezin(overzichtbesparingenenliquiditeit (stap7), post 'kostenwoning'). Ookkanersprakezijnvanopbrengstenvaneenauto,alsdoordeondernemervoor privé-doeleindengebruikwordtgemaaktvandebedrijfsauto.Eenevenredig aandeelvandeniettoegerekendekosten (rente,afschrijving,onderhoud/verzekeringenbrandstofkosten)dientdantewordenopgevoerdonderdepost 'Overige opbrengsten'.Daarhetmoeilijkisomhetprivé-deelteschatten,kanals benaderingovereenkomstigdefiscalenorm (in1989)20%vandenieuwwaardevan deautowordengenomen.
30
stap5
(vervolgrendabiliteitsbegroting) Niet-toegerekendekosten(f) Huur/ pacht Onroerendegoederen Grond Investeringenindegrond Gebouwen Vaste installaties Machinesenwerktuigen Auto's Totaal
9000 0 0 9000
Rente
Afschrijving
Onderhoud/ verzekering
Totaal
1)
13200 3900 4900 400 8400 1100
4100 4400 700 16400 3300
600 800 2800 200 6300 3800
31900
28900
14500
Niet-toegerekendemeststoffen Niet-toegerekendegewasbeschermingsmiddelen Brandstoffenensmeermiddelen Niet-toegerekendloonwerk Arbeid Berekendloonondernemer(s) (D) Berekendloongezinsleden Loonkostenoverigpersoneel Algemenekosten Niet-toegerekendeenergiekosten Overig
22800 8800 12100 1300 31100 8200
0 0 4200 0
53000 5000 23500 1000 3900 174900
Totaalniet-toegerekendekosten(C) NETTOBEDRIJFSRESULTAAT (A+B -C)
43700
ARBEIDSOPBRENGSTONDERNEMER(S) (A+B -C+D)
9300
1)Voorgrond:Grond-enpolderlastenenonroerendgoedbelasting
Voordeposten 'Grond', 'Investeringenindegrond', 'Gebouwen', 'Vastezijn hulpberekeningenopgenomen.Detotaalbedragenwordenafgerondopeenhedenvan honderdovergenomen. Dekostenvoordebloembollenkraamzijnopgenomenindesaldobegrotingendus nietindeniet-toegerekendekosten.Metderenteoverdewaardevandekraam wordtrekeninggehoudendoormiddelvandepostrenteomlopendvermogen. Hierdoorkomthetverschiltussen 'dure'en 'goedkope'cultivarstot uitdrukking.Metdeafschrijvingofbijschrijvingvandekraamwordtrekening gehoudendooraf-oftoenamedanweiwaarderingvandekraam.
31
stap5 5.3Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten Depostenmeteen*)kunnenwordenovergenomenuitdehulpberekeningenvoorde bedrijfseconomischebalans (stap4). 1989
jaarvanberekening:
GROND grondrente%: omschrijving *)
huiskavel huurland
7 (gr) oppervlakte bedr.ec. kadastraal boekwaarde (ha) (totaal) (f) *) *) (opp) (B) 4,5 3
Huur/ pacht perha (f) (h)
Grond-enpolderlasten enonroerendgoedbelasting (f) perha (gpo)
3000
127 0
189000
Totaalrente: 13230 [som(Bxgr/100)] Totaalhuur/pacht: 9000 [som(oppxh)] Totaalgrond-enpolderlastenenonroerendgoedbelasting: 570 [som (oppxgpo)]
Inbegrotingenwordtmetéénrentepercentagegerekend (hypotheekrente).Ten behoevevanbepaalderegelingeniseenberekeningmeteenvoorgrond voorgeschrevenafwijkendrentepercentagemogelijk. Gronddiewordtgepachtofgehuurd (bijvoorbeeldvoordereizendebollenkraam) wordthieropgenomenennietindesaldoberekening. 'Grond-enpolderlasten'bestaanuitwaterschapslasten,verontreinigingsheffing endergelijke.
INVESTERINGENINDEGROND rente%: 7(r) omschrijving *)
drainage (4 ha) kavelwegverharding
(2000 m2)
Totaalrente: Totaalafschrijvingen: Totaalonderhoud/verzekeringen:
vervangingswaar de*) (f) (V) 10800 100000 3878 4080 82U
32
afschrijvingspercentage *) («)
10 3
[0,5xsom (Vxr/100)] [som(Vxa/100)] [som(Vxov/100)]
onderhoud/ verzekerings percentage (ov) 3 0,5
stap5
GEBOUWEN rente%: omschrijving *)
schuur cellen
(400 m2) (2 x 40 va2)
(r) vervangings• waarde*) (f)
afschrijvingspercentage
(V) 120000 20000
Totaalrente: Totaalafschrijvingen: Totaalonderhoud/verzekering/onr. Totaalhuur/pacht:
VASTEINSTALLATIES rente%: 7 (r) omschrijving vervangingswaarde*) *) (f) (V) verwarmingske tel 10000 en regelapparatuur
onderhoud/ verzekering/ onroerend goedbelasting percentage (ov) 2 2
(a) 3 4
goedbel.
4900 4400 2800 0
[0,5 xsom (Vxr/ [som(Vxa/100)] [som(Vxov/100)] [som(hp)]
afschrijvingspercentage *) (a) 7
Totaalrente: 350 Totaalafschrijvingen: 700 Totaalonderhoud/verzekering: 150
onderhoud/ verzekerings percentage (ov) 1,5
[0,5 xsom (Vxr/100) [som(Vxa/100)] [som(Vxov/100]
Bijgebouwenenvasteinstallatieszalinhetalgemeenderestwaardegelijkzijn aannul.Degemiddeldewaarde (waaroverderentekostenwordenberekend)isdan dus50procentvandevervangingswaarde.Voorsituatieswaarinvoor (eendeel van)degebouwenen/ofvasteinstallatieseenrestwaardereëelis,kandefaktor inderenteberekeningwordenaangepast.
33
huur/ pacht (f) (hp)
100)
stap5 MACHINESENWERKTUIGEN rente%: 7(r) omschrijving *) trekker 2e hands (2 wielig) trekker 35 pk landbouwwagen ploeg frees kunstmeststrooier schudzeef (65 x 200 cm) schoningsunit (100 cm) sorteermachine (6-plaats) leesband (200 cm) telmachine opbouwspuit regeninstal latie (500 m buizen en pomp) 2500 gaasbakken 250 onderzetters stapelaar hefmast/palletdrager klein gereedschap
vervangings• waarde*) (f) (V) 10000 35000 7200 8500 15000 3000 8500 6000 18000 7500 10000 9000 U000 12000 27500 2750 3800 5000 10000
Totaalrente: 8U00 Totaalafschrijvingen: 16358 Totaalonderhoud/verzekering: 6335 AUTO'S rente%: omschrijving *) Opel
kadett
7,5 4,5 7,5 9 9 10 10 7,5 7,5 10 7,5 9
onderhoud/ verzekerings percentage (ov) 4,2 4,2 2,2 5,2 3,0 2,5 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,2 2,5
10 10 10 6 6 10
3,0 3,0 3,0 3,0 1,7 1,0
afschrijvingspercentage*) (a) -
[0,6 xsom (Vxr/100)] [som(Vxa/100)] [som(Vxov/100)]
7 (r) vervangingswaarde*) (f) (V) 25000
Totaalrente: 1050 Totaalafschrijvingen: 3250 Totaalonderhoud/verzekering: 3750
afschrijvingspercentage*) (a) 13
onderhoud/ verzekerings percentage (ov) 25
[0,6 xsom (Vxr/100)] [som(Vxa/100)] [som(Vxov/100)]
Bijmachinesenwerktuigenenauto'sishetafschrijvingspercentage inhet algemeenafgestemdopeenrestwaardevan20procentvandevervangingswaarde.De gemiddeldewaarde (waaroverderentekostenwordenberekend)isdandus60 procentvandevervangingswaarde.Vooreen(meestalklein)deelvandeonder 'Machinesenwerktuigen'opgenomenbedrijfsuitrustingiseenrestwaardeniet reëel.Hiervoorgeldtdusdatdegemiddeldewaarde50procentisvande vervangingswaarde.Zonodigkandefaktorinderenteberekeningwordengewijzigd. 34
stap5
ARBEID %CAOtijd
Naam
loon perjr
Bedrag (f)
(f) Ondernemers ondernemer
100
53000
53000 53000
Totaalberekendloonondernemer(s) Gezinsleden zoon
10
50000
5000 5000
Totaalberekendloongezinsleden: Overigpersoneel vast: medewerker
U7000
50
aantal uren perjr
23500
loon(f) per uur
los: 0
(is verrekend in saldo)
0
0 23500
Totaalloonkostenoverigpersoneel:
Deinvullingvandemedewerkerskanwordenafgeleiduithetoverzichtdatis gemaaktbijstap1 'Opstellenalgemenebedrijfsgegevens'. Onder 'loon'wordthierverstaandeloonkosteninclusiefwerkgeverslasten.
35
stap5
ALGEMENEKOSTEN Omschrijving
Bedrag (f)
Niettoegerekendeenergiekosten gas, water en licht
1000 1000
Totaalniettoegerekendeenergiekosten
Overig telefoon incl. administratie
abonnement
1000 2900 3900
Totaaloverig
36
stap6 Stap6.Opstellenarbeidsbegrotinghuidigesituatie
Omschrijving Omproblemenoptesporenindearbeidsvoorzieningvanhethuidigeplanwordt eenarbeidsbegrotingopgesteld.Hiertoewordtpereenheidvan produktie-aktiviteiteenbegrotingopgesteldvandebenodigdearbeid.Deze afzonderlijkebegrotingenwordensamengevoegdtotdearbeidsbehoefteen geconfronteerdmethetaanbodvanvastearbeid.Uitdearbeidsbehoefteenhet aanbodvanvastearbeidvloeitdandebehoefteaanlossearbeidvoort.
Arbeidsbehoefte
Aanbodvast
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
(uren) 0 8 0 29 51 111 44 117 96 51 128 122 1220 1042 81 118 132 88 113 98 183 137 94 22 40 7
(uren) 10 10 60 60 60 115 60 120 100 100 140 240 360 360 140 140 140 140 140 100 185 140 95 40 40 40
Behoefte losse arbeid (uren) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 860 682 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
jaar:
4132
3055
1542
Periode
[arbeidsbehoefte-somvandearbeidsbehoeftevanalleproduktie-aktiviteiten] (eventueelvermeerderdmetandere (algemene)aktiviteiten)
37
stap6
Dearbeidsbehoefteisopgesteldmetbehulpvandegegevensuitbijlage5. Daarbijwordtuitgegaanvaneenjaarmet26periodenvan2weken.Inbijlage6 isweergegevenmetwelkedatadeperiodencorresponderen.Hetarbeidsaanbodkan wordenbepaaldaandehandvandegegevensuitstap1 'Opstellenalgemene bedrijfsgegevens'. Bijdevaststellingvanhetaanbodvanvastearbeidisuitgegaanvande ondernemer,zijnzoonendevastekracht.Devastekrachtisbeschikbaar inde perioden10totenmet22.Deextraurenindepiekperiodenwordengecompenseerd inminderdrukkeperioden.Dezoonwerktmeeindevakantieperioden13en14, vangtdepiekenopindeperioden6en8enneemtdezakenwaarindeperioden1 en2. Dearbeidsbegrotingkanuiteraardookanders (bijvoorbeeldgrafisch)worden weergegeven.Degegevensoverdearbeidsbehoeftezijntegebruikeninde rendabiliteitsbegroting (stap5).
38
stap7 Stap7.Opstellenoverzichtbesparingenenliquiditeithuidigesituatie Omschrijving Omtekunnenbeoordelenhoehetzitmetdevermogensvoorziening indehuidige situatiewordtnaastderendabiliteitsbegroting eenoverzichtgemaaktwaarinde besparingenenliquiditeitsontwikkeling totuitdrukkingwordengebracht.
Liquiditeit(f)
Besparingen (f) 9300
Arbeidsopbrengst ondernemer(s) Renteomlopendvermogen 9800 Niettoegerekenderente 31900 + Berekenderente 41700 Betaalderente 9000
.
Besparingen Afschrijvingen: bedrijf privéwoning auto
4300
28900 0 0 + 28900
Berekende -betaalderente
32700 +
Ondernemersinkomen Berekendloongezin Betaaldloongezin
+
42000 5000 2000
Internbeschikb aar Jaarl.verv.inv , Vastleggingen +
24600 19700 100 19800
3000 45000
Inkomenuitbedrijf Inkomenvanbuitenbedrijf: belastbaar 0 nietbelastbaar 2200
2200 + 47200 26000 11000 3500 0 9000 2000 0
+ 51500 Besparingen
aflossingen
Toenameliquidemiddelen
+
Gezinsinkomen Privé-uitgaven: gezinsuitgaven aow/aww/aaw/awbz inkomstenbelasting vermogensbelasting verzekeringen kostenwoning bijz.gezinsuitgaven
Beschikbaarv. Aflossingen
.
4300
39
4800 5000 200
stap7 Devolgendepostenkunnenwordengehaalduitderendabiliteitsbegroting (stap5): Arbeidsopbrengstondernemer(s) Niettoegerekenderente Berekendloongezin Afschrijvingenbedrijf Depost 'Renteomlopendvermogen'kanwordenberekenddoorvandesamenvattingen vandesaldoberekeningendeposten 'Renteomlopendvermogen'optetellen. Bijhetvaststellenvande 'gezinsuitgaven'moetrekeningwordengehoudenmet: - 'Betaaldloongezin'en -deopbrengstenvandeautodieinderendabiliteitsbegroting zijnopgenomen (debedrijfsautodieookvoorprivé-doeleindenwordtgebruikt). Depost 'Jaarlijksevervangingsinvesteringen'kanwordengeschatdooroptelling vandeafschrijvingskostenvandemachinesenwerktuigenenautoindeniet toegerekendekostenvanderendabiliteitsbegroting (stap 5). Inuitzonderlijke situaties (nieuwofoudwerktuigenpark,dusergweinigofergveel vervangingsinvesteringen)kanhiervanwordenafgeweken. Alsdeafschrijvingenvoordewoningendeautonognietinderendabiliteitsberekeningenzijnmeegenomen,danwordendiehieropgenomen,mitsdekostenin delinkerkolomvanhetoverzichtbesparingenenliquiditeitzijnmeegenomen. 'Betaalderente'en 'Aflossingen'kunnenwordenontleenduit'Specificatie leningenenkredieten'(hulpberekeningbijstap3). Demanierwaaropdepremiesvolksverzekeringen ('aow/aww/aaw/awbz')ende belastingen ('inkomstenbelasting' en 'vermogensbelasting')wordenberekend,moet mede inverbandmetdeplannen 'Oort'(voorherzieningvanhetbelastingstelsel) nogverderwordenuitgewerkt. Onderdepost 'verzekeringen'vallendearbeidsongeschiktheidsverzekering en dergelijke.
40
stap8 Stap8.Analyserenhuidigesituatie Omschrijving Opbasisvandeopgesteldeverlies-enwinstrekeningen,balansenenbegroting vandehuidigesituatieenhetoverzichtbesparingenenliquiditeitkanworden bekekenofdejuisteuitgangspuntenzijngekozenvoordebegrotingvande bestaandesituatie.Hiertoewordendediversekosten-enopbrengstposten beoordeeldendefiscaleenbedrijfseconomischeresultatenmetelkaar vergeleken. < 1985
jaar: Opbrengsten (xf1000') Bollenteelt tulp iris krokus totaalbollenteelt (a) Bloementeelt
fiscaa1 1986
1) 70 16 15 + — .101
+
+ totaalbloementeelt (b) Overigeopbrengsten bloemkool winterpeen kroot overig
Totaleopbr.(A-a+b+c) Kosten (x f1000) Rente Afschrijving: duurzameproduktiemiddelen bollenkraam auto Loonensocialelasten Werkdoorderden Onderhoud Bemesting/bestrijding Energie/brandstoffen Plantmateriaal (aanschaf) Afzetkosten Overigekosten landhuur overig Totalekosten(B): Fiscaalbedrijfsinkomen(A•
82 18 15 — 115
+
85 20 15 — 120
106 17 24
195 8 28 0 36 8
147
260 6
+ 2)
0
-
totaalov.opbrengsten(c
> bedr ec Huidig e situatie
1987
0 +
—
0 4- . . . T
———
0
0
+
0
0
0
0
0
38 15 10 1
27 13 8 1
44 18 15 5
44 17 15 5
64
23 21 11 1 + --56
165
3)
)
-f .-_
0 7 4 0
4- .._
48
82
82 1
171
168
229
342 7
11
10
10
9
41 7
16 6 2 27 6 7 12 9 3 7
16 14 2 28 6 3 12 9 3 8
16 14 2 29 6 8 13 10 3 8
16 14 2 41 8 14 16 8 10 28
8 9
8 10
9 11
9 11
123
129
139
186
42
29
43
B)42
41
25 0 3 96 7 14 16 8 124 28
6 3 7 5 5 5 0 1 5
4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14)
9 0 15) 10 8 16) 386 2 -43 5 17)
stap8 Toelichtingopdebedrijfseconomischeposten Achterdenummersisopgegevenmetwelkebedrijfseconomischeposteninde rendabiliteitsbegroting (stap5)defiscalepostenindeverlies-en winstrekeningcorresponderen: 1) deopbrengstenvandesamenvattingenvandesaldoberekeningenvande bollenteeltaktiviteiten (bijlage4 ) ; 2) deopbrengstenvandesamenvattingenvandesaldoberekeningenvande bloementeeltaktiviteiten(bijlage4); 3) deopbrengstenvandeoverigeaktiviteitenuitderendabiliteitsbegroting; 4) somvanalleposten 'Renteomlopendvermogen'uitdesamenvattingenvande saldoberekeningen (bijlage4)endepost 'Rente'uitden.t.k.; 5) 'Afschrijving'uitden.t.k.excl. 'Afschrijvingauto's'; 6) dezepostisverwerktindesaldoberekeningenvande bollenteeltaktiviteiten (bijlage4,ziepost 'Plantmateriaal'); 7) 'Afschrijvingauto's'uitden.t.k.; 8) 'Lossearbeid'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4) endepost 'Arbeid'uitden.t.k.; 9) 'Loonwerk'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4)ende post 'Niettoegerekendloonwerk'uitden.t.k.; 10) 'Onderhoud/verzekering'uitden.t.k.; 11) -'Meststoffen'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4); - 'Niettoegerekendemeststoffen'uitden.t.k.; - 'Gewasbeschermingsmiddelen'uitdesamenvattingenvande saldoberekeningen (bijlage4 ) ; - 'Niettoegerekendegewasbeschermingsmiddelen'uitden.t.k.; 12) 'Energie'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4)ende post 'Niettoegerekendeenergie'uitden.t.k.; 13) 'Uitgangsmateriaal'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4); 14) 'Afzetkosten'uitdesamenvattingenvandesaldoberekeningen (bijlage4); 15) 'Huur/pachtGrond'uitden.t.k.; 16) -'Verzekering' ) - 'Overigegrond-enhulpstoffen' ) - 'Overig'(Overigeproduktgebondenkosten) )uitdesamenvattingenvande saldoberekeningen - 'Overig'uitden.t.k.; 17) 'Nettobedrijfsresultaat';erkunnenalsgevolgvanhethanterenvanandere tellingenvanafgerondegetallendaninstap5kleineafwijkingenoptreden tenopzichtevanhet 'Nettobedrijfsresultaat'inderendabiliteitsbegroting.
n.t.k.-niettoegerekendekostenuitderendabiliteitsbegroting Indekolommetbedrijfseconomischegegevenswordendegetallenmet1cijfer achterdekommaweergegeven.Ditisgedaanomtellingsverschillen indit overzichttenopzichtevanderestvanhetrapporttevoorkomen (wordtafgerond ophonderdgulden).
42
stap8
Alsgevolgvanverschilinbenaderingtussendefiscaleenbedrijfseconomische berekeningen,kunnenverschillenoptredenindeafzonderlijkeposten.Mogelijke oorzakenkunnenzijn: -fiscaalkanersprakezijnvanhetmeerekenenvanBTW; -bedrijfseconomischwordendeopbrengstenvanhetuitgangsmateriaal meegerekend; -fiscaalkunnendeafzetkostenverrekendzijnmetdeopbrengsten(diehierdoor duslageruitvallen); -fiscaalwordtalleendebetaalderentegerekend,terwijlbedrijfseconomisch renteinrekeningwordtgebrachtvooralhetkapitaaldatisingebracht; -fiscaalwordtafgeschrevenophetplantgoed,terwijlbedrijfseconomischde afschrijvingindesaldoberekeningwordtmeegerekend (doorverschiltemaken inkostenenopbrengstenvanhetplantgoed); -fiscaalwordtalleengerekendmetdeloonkostendiezijnuitbetaald. Omaanbovenstaandeverschillentegemoettekomenkunnendebedrijfseconomische gegevensinderechterkolom 'fiscaalwordengemaakt'indekolomlinksernaast. Detellingvandevolgendepostenmoetvoordehuidigesituatieongeveer hetzelfderesultaatopleverenalsinvoorgaandejarenfiscaalisgerealiseerd. Alsditnietzoisdanmoetendeverschillenverklaarbaarzijn:
bedrijfseconomisch
fiscaal 1985 1986 1987 Rente Afschrijvingen Loonensocialelasten Fiscaalbedrijfsinkomen Totaal
H.S.
11 24 27 42
10 32 28 42
10 32 29 29
9 32 41 43
41,7 28,9 96,7 -43,5
104
112
100
125
124,8
Berekenderente Afschrijvingen Berekendloon Nettobedrijfsresultaat
In het voorbeeld zijn de verschillen verklaarbaar doordat de opbrengsten van met name de bloemkool in de afgelopen jaren lager waren dan waarvan gemiddeld mag worden uitgegaan. De bollenopbrengsten liggen ongeveer op hetzelfde niveau. Bedrijfseconomisch lijken deze hoger dan fiscaal, omdat in de fiscale situatie de afzetkosten reeds met de opbrengsten zijn verrekend.
43
stap9 Stap9.Formulerenknelpunten Omschrijving Voordatwordtovergegaantothetopstellenvanalternatieveplannen,wordende knelpuntenindehuidigebedrijfsvoeringonderdeloepgenomen.
De financiële resultaten waren de afgelopen jaren onvoldoende om de continuïteit van het bedrijf te waarborgen. Omdat de rente- en aflossingsverplichtingen vrij gering zijn, is het bedrijf nog niet in de problemen gekomen. De solvabiliteit (- verhouding eigen / totaal vermogen) is op bedrijfseconomische basis meer dan 85 procent. Het opbrengstniveau van de bollenteelten zou beter kunnen. Door minder verspreide aandacht over verschillende teelten liggen hier mogelijkheden als de winterwortelen en kroten worden afgestoten. Ook bij deze groentegewassen ligt het opbrengstniveau lager dan op een goed geleid bedrijf gerealiseerd moet kunnen worden. Voor twee personen in vaste dienst is er met name in de winter onvoldoende werk om een voldoende arbeidsopbrengst uit het bedrijf te halen.
45
stap10 Stap10.Opstellenalternatieveproduktieplannen
Omschrijving Inoverlegmetdeondernemerwordtbekekenwelkeveranderingenzullenworden aangebrachtinhetproduktieplanomaandehuidigeknelpuntenenwensenvoorde toekomsttegemoettekomen.Hiertoewordenhetnieuweproduktieplanende consequentiesindevormvanbehoefteaanarbeid,investeringenenkapitaalin beeldgebracht.
Mogelijkeoplossingen
Vervanging van de bewaargroenten door broeierij betekent intensivering van het bedrijf. In de winter levert het broeien van circa 830000 tulpen (hoeveelheid te broeien uit eigen kraam) een volledige arbeidsbelasting voor de ondernemer en zijn zoon. Daarnaast zal tijdens piekperiode nog wel enige losse arbeid nodig zijn. Om de 830000 tulpen te kunnen broeien in gemiddeld 6 trekken zullen een schuurkas van ca. 500 m2 en twee koelcellen van ca. 150 m2 nodig zijn. Verder zijn circa 7000 plastic bakken nodig en moet een verwerkingsmogelijkheid voor de bloemen worden gecreëerd. De vaste arbeidskracht wordt afgestoten. Vader en zoon gaan in verder en komen daarmee in de ondernemersregeling.
firma-verband
In verband met de vruchtwisselingseisen kan de oppervlakte bloembollen niet worden uitgebreid. De bloemkool past zowel qua arbeidsbehoefte als qua vruchtwisseling goed in het teeltplan. Het overblijvende land kan worden verhuurd.
47
stap10
Produktieplan Huidige situatie
produktie-aktiviteit tir. gewas 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
tulp iris krokus bloemkool vroeg bloemkool herfst winterpeen kroot
Totaal
Plan 1
oppervlakteinha 3 0,5 0,5 1 0,5 1 1
3 0,5 0,5 1 0,5
7,5
5,5
Omvang
aktiviteit
8. 9.
verhuur land broeierij tulp
2
ca. 830000
48
Eenheid omvang ha
stuks
stap11 Stap11.BepalenbenodigdeInvesteringenvooralternatieveproduktieplannen Omschrijving Voorhetnieuweproduktieplandatwordtopgesteldwordenaanvullendbenodigde investeringenbeschreven.Ookdedesinvesteringenwordenmeegenomen.
Investeringsplan Omschrijving
omvang
schuurkas 500 (incl. betonvloer) aanpassing verwarmingsketel + verwarmingsbuizen 500 scherminstallatie 500 2 koelcellen 150 koelinstallatie 150 (incl. regelunits) plastic bakken 7000 (60 x 40 cm) ontbolmachine en bos lijn druppelbevloeiing overig
bedrag per eenheid (f)
totaal bedrag
m2
350
175000
1990
m2 m2 m2 m2
50 40 320 220
25000 20000 48000 33000
1990 1990 1990 1990
42000
1990
16500 5000 5000
1990 1990 1990
eenheid omvang
stuks
(f)
369500
Totaalbedragbenodigdeinvesteringen:
49
jaarvan investeren
stap12 Stap12.Opstellenrendabiliteitsbegrotingalternatieveproduktieplannen
Omschrijving Evenalsvoordehuidigesituatiewordtvoordealternatieveproduktieplanneneen rendabiliteitsbegroting opgesteld.Vooreentoelichtingziestap5.
Overzicht rendabiliteitsbegroting
Opbrengsten produktie-aktiviteit tulp iris krokus bloemkool bloemkool verhuur land broeierij tulp
aantal eenheden
eenheid
3 0,5 0,5 1 0,5 2 830000
ha ha ha ha ha ha stuks
totaal saldo (f) 58300 8100 16500 20000 6200 8000 85500
saldoper eenheid (f) 19440 16254 33028 19990 12389 4000 85520 _1_
__
202600
Saldoproduktie -plan (A): Overig: woning auto
0 5000
Overigeopbrengsten(B):
5000 207600
Totaal (A+B)
Deproduktie-aktiviteitenzijnovergenomenuitstap10. Voordehulpberekeningenvoorhetopstellenvansaldobegrotingen (12.1en12.2) wordtverwezennaarbijlage4.Dezehulpberekeningencorresponderenmetde hulpberekeningen5.1en5.2.
51
stap12
(vervolg rendabiliteitsbegroting) Niet-toe^erekendekosten(f)
Onroerendegoederen Grond Investeringenindegrond Gebouwen Vaste installaties Machinesenwerktuigen Auto's Totaal
Rente
9000
13200 3900 12700 2900 11100 1100
4100 13300 6800 22700 3300
600 800 4500 1900 8700 3800
44900
50200
20300
0 0 9000
Afschrijving
Onderhoud/ verzekering 1)
Huur/ pacht
Niet-toegerekendemeststoffen Niet-toegerekende gewasbeschermingsmiddelen Brandstoffenensmeermiddelen Niet-toegerekendloonwerk Arbeid Berekendloonondernemer(s) (D) Berekendloongezinsleden Loonkostenoverigpersoneel Algemenekosten Niet-toegerekendeenergiekosten Overig
Totaal
22800 8800 30500 11600 42500 8200
0 0 4200 0
88000 0 0 1000 3900 221500
Totaalniet-toegerekendekosten(C) NETTOBEDRIJFSRESULTAAT (A+B-C)
13900
ARBEIDSOPBRENGSTONDERNEMER(S) (A+B -C+D)
74100
1)Voorgrond:Grond-enpolderlastenenonroerendgoedbelasting
Bijhetberekenenvandekostenvoordeduurzameproduktiemiddelenmoetrekening wordengehoudenmethetfeitdatdeduurzameproduktiemiddelenandere bestemmingenendaardooranderevervangingswaardenkunnenkrijgen.
52
stap12 12.3Hulpberekeningenbepalenvandeniet-toegerekendekosten Vooreentoelichtingopdehulpberekeningenwordtverwezennaarde hulpberekeningenbijstap5 'Opstellenrendabiliteitsbegroting'. jaarvanberekening:
grondrente%: omschrijving
1989
7 oppervlakte kadastraal (ha)
huiskavel huurland
4,5 3
bedr.ec. boekwaarde (totaal) (f)
Grond-enpolderlasten enonroerendgoedbelasting (f) perha
Huur/ pacht perha (f)
127 0
189000 3000
13230 9000 570
Totaalrente: Totaalhuur/pacht: Totaalgrond- enpolderlastenenonroerendgoedbelasting: INVESTERINGEN INDEGROND rente%: 7 omschrijving
vervangingswaarde
afschrijvingspercentage
(f) drainage (4 ha) kavelwegverharding
(2000 m2)
onderhoud/ verzekerings percentage 3 0,5
10800 100000
10 3
afschrijvingspercentage
onderhoud/ huur/ verzekering/ pacht onroerend (f) goedbelasting percentage
Totaalrente: 3878 Totaalafschrijvingen: 4080 Totaalonderhoud/verzekering: 824
GEBOUWEN rente%: omschrijving
schuur (400 m2) cellen (2 x 40 m2) schuurkas 2 koelcellen
vervangings• waarde (f)
2 2 2 2
3 4 4 4
120000 20000 175000 48000
Totaalrente: Totaalafschrijvingen: Totaalonderhoud/verzekering/onroerend goedbelasting: Totaalhuur/pacht: 53
12705 13320 4460 0
stap12
VASTEINSTALLATIES rente%: 7 omschrijving
afschrijvingspercentage
onderhoud/ verzekerings percentage
30000
7
1,5
20000 33000
12 7
5 1,5
vervangingswaarde
(f) verwarmingsketel en regelapparatuur met buizen scherminstallatie koelinstallatie
Totaalrente: 2905 Totaalafschrijvingen: 6810 Totaalonderhoud/verzekering: 1945
MACHINESENWERKTUIGEN rente%: 7 omschrijving
trekker 2e hands (2 wielig) trekker 35 pk landbouwwagen ploeg frees kunstmeststrooier schudzeef (65 x 200 cm) schoningsunit (100 cm) sorteermachine (6-plaats) leesband (200 cm) telmachine opbouwspuit regeninstallatie (500 m buizen en pomp) 2500 gaasbakken 250 onderzetters stapelaar hefmast/palletdrager klein gereedschap 7000 plastic bakken (60 x 40 cm) ontbolmachine bos lijn druppelbevloeiing
vervangingswaarde (f)
af« chrijvingspei•centage
.
onderhoud/ verzekerings percentage
10000 35000 7200 8500 15000 3000 8500 6000 18000 7500 10000 9000 4000
7, 5 4,5 7, 5 9 9 10 10 7, 5 7, 5 10 7, 5 9
4,2 4,2 2,2 5,2 3,0 2,5 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 2,2 2,5
12000 27500 2750 3800 5000 10000
10 10 10 6 6 10
3,0 3,0 3,0 3,0 1,7 1,0
42000 2500 14000 5000
10 10 10 10
3 7 5 5
Totaalrente: 11067 Totaal afschrijvingen: 22708 Totaal onderhoud/verzekering: 8720
54
stap12
AUTO'S rente%: omschrijving
Opel kadett
vervangingswaarde (f) 25000
afschrijvingspercentage 13
Totaalrente: 1050 Totaalafschrijvingen: 3250 Totaalonderhoud/verzekering: 3750
55
onderhoud/ verzekerings percentage 15
stap12
ARBEID loon perjr (f)
%CAOtijd
Naam
Ondernemers vader zoon
Bedrag (f)
53000 35000
100 100
53000 35000 88000
Totaalberekendloonondernemer(s) Gezinsleden Totaalberekendloongezinsleden: Overippersoneel vast: aantal uren perjr los: (is verrekend
in
0
saldo)
loon(f) per
uur 0
0 0
Totaalloonkostenoverigpersoneel:
ALGEMENEKOSTEN Omschrijving
Bedrag (f)
Niettoegerekende energiekosten gas, water en licht
1000
Totaalniettoegerekendeenergiekosten
1000
Overig telefoon + abonnement administratie
1000 2900
Totaaloverig
3900 56
stap13 Stap13.Opstellenarbeldsbegrotingvanalternatieveproduktieplannen Omschrijving Evenalsvoordehuidigesituatiewordtvoordealternatieveplanneneen arbeidsbegrotingopgesteld.Vooreentoelichtingziestap8. Periode
Arbeidsbehoefte
Aanbodvast
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
(uren) 185 193 180 219 232 331 267 313 241 59 126 121 1213 1039 79 117 125 88 113 158 190 177 206 187 225 197
(uren) 160 160 160 160 160 160 160 160 160 80 80 80 240 240 120 120 130 120 120 160 160 160 160 160 160 160
jaar:
6581
3890
Behoefte losse arbeid (uren) 25 33 20 59 72 171 107 153 81 0 46 41 973 799 0 0 0 0 0 0 30 17 46 27 65 37 2802
[arbeidsbehoefte-somvandearbeidsbehoeftevanalleproduktie-aktiviteiten] (eventueelvermeerderdmetandere (algemene)aktiviteiten)
Dearbeidsbehoefte isopgesteldmetbehulpvandegegevensuitbijlage5. Hetarbeidsaanbodkanwordenbepaaldaandehandvandegegevensuitstap1 'Opstellenalgemenebedrijfsgegevens'enstap10 'Opstellenalternatieve produktieplannen'.
57
stap14 Stap14.Beoordelenenkiezenuitalternatieveproduktieplannen
Omschrijving Opbasisvaneenaantalkengetallenuitdebedrijfseconomischeberekeningenen wordendeverschillendeproduktieplannenmetelkaarvergeleken.Hierbijspelen hetnettobedrijfsresultaatendearbeidsverdelingeenbelangrijkerol.Een selektieuitdeplannenwordtvervolgensbeoordeeldopfinanciëlehaalbaarheid (ditgebeurtindestappen15en16,welkeinditrapportnietzijnuitgewerkt)
Produktieplan
Huidige situatie
produktie-aktiviteit nr. gewas 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
tulp iris krokus bloemkool vroeg bloemkool herfst winterpeen kroot
Totaal
Plan 1
Plan
Plan
Plan
Plan
oppervlakteinha 3 0,5 0,5 1 0,5 1 1
3 0,5 0,5 1 0,5
7,5
5,5
aktiviteit (omvangeneenheid) 8. 9.
2 ha 830000 stuks
verhuur land broeierij tulp
Opbrengstenpereenheid (x f1000) 2. tulp 2. iris 3. krokus 4. bloemkool vroeg 5. bloemkool herfst 6. winterpeen 7. kroot 8. verhuur land 9. broeierij tulp
Huidige situatie 65 56 74 34 20 18 15
PI 65 56 74 34 20 4 216
59
stapIA Financiëleresultaten (xf1000) Huidige situatie Opbrengstenuitprod.aktiviteiten Toegerekendekosten (A)
Plan.
338338 212212
528 528 325 325
126 126 55
203203 5 5
Saldoproduktieplan Overigeopbrengsten
Plan ..
Plan
1) 2) 3) 3)
+ Bedrijfssaldo Niet-toegerekendekosten (B) Nettobedrijfsresultaat (C) Berekendloonondernemer(s)
131 275 175
208 222 222
3)
- 24 88
- 44
53 +
Arbeidsopbrengstondernemer(s)
9
74
Aantalondernemers
1
2
Arbeidsopbrengstperondernemer
9
37
Nettobedrijfsresultaat perf100 kosten (C/ (A+B)x100)
-15,3
-
2,5
1)somvanalleopbrengstenindesamenvattingenvandesaldoberekeningenvande aktiviteiten (bijlage4). 2)toegerekendekosten-opbrengsten (1)-saldoproduktieplan(3). 3)uitderendabiliteitsbegroting (stap5en12). Arbeidsgegevens Arbeidsbehoefte(uren)
4132
Arbeidsbezettingvast (aantal)
1,5
Benodigdeurenlos
1542
6581 2 2802
Beoordelingenkeuze Plan 1 geeft ten opzichte van de huidige situatie een verbetering van f 30000 op het netto bedrijfsresultaat. Het biedt op basis van de gekozen uitgangspunten redelijke mogelijkheden om het bedrijf met twee ondernemers voort te zetten. Weliswaar is het netto bedrijfsresultaat negatief, maar als beide ondernemers genoegen nemen met een arbeidsopbrengst van f 37000 per ondernemer is de continuïteit gewaarborgd. Door vereenvoudiging van het teeltplan en het feit dat de beide ondernemers zich ieder op een deel van de ondernemers taak kunnen richten, zijn er kansen voor een verdere verbetering van het netto bedrijfsresultaat. Wel dienen de realisatiemogelijkheden voor dit plan bekeken te worden in verband met de financieringsaspekten (besparingen en liquiditeit, stap 15 en 16). 60
stap17
Stap17.Trekkenconclusiesenuitbrengenadvies Omschrijving Aandehandvandevoorgaandestappenwordteenadviesuitgebrachtoverde bedrijfsvoeringindehuidigesituatieenhoehierinverbeteringkanworden gebrachtbijdeuitvoeringvannieuweplannen.Hetverdientaanbevelingom daarbijaandachttebestedenaanderisiko-aspektenindenieuweplannen.
Financiëlekengetallen (xf1000,aanvullendopstap14) Huidige situatie
Plan 1
- AU 53
- 1U 88
Inkomen Nettobedrijfsresultaat(A) Berekendloonondernemer(s)
9
Berekenderente(C) Betaalderente (D)
U2 9
Berekende -betaalderente (E)
33
Ondernemersinkomen(B+E) Berekend -betaaldloongezin
U2 3
Inkomenuitbedrijf Inkomenvanbuitenbedrijf
U5 2
Gezinsinkomen (F)
U7
Besparingenenliquiditeit Gezinsinkomen (F)
U7
Gezinsuitgaven Belastingensocialevoorzieningen
37 1U
Privé-uitgaven (I)
51
Besparingen (F-I) Afsehrijvingen
4 29
Internbeschikbaar (J)
25
Jaarlijkseverv.inv.envastlegg. Aflossingen
20 5
(K)
25 0
Toenameliquidemiddelen (J-K)
61
1) 1) +
+ Arbeidsopbrengst ondernemer(s)(B)
Plan..
7U
1) 2)
stap17 Huidige situatie
Plan 1
Plan
Rentabiliteitvanhetgeïnvesteerd vermogen Totaal vermogen (G) 554 Rentabiliteit totaalvermogen (100x (A+C)/G)
-
Rentabiliteit eigenvermogen (100x (A+E)/H)
1,3 7U7
Eigenvermogen (H) -
3)
3)
1,5
1)uitderendabiliteitsbegroting (stap 5en12). 2)uithetoverzicht besparingenenliquiditeit (stap7en16),ditgeldtook voor debedragen inderestvanhetoverzicht totenmet 'toename liquide middelen'. 3)uitdebedrijfseconomische balans (stapAen15). Conclusies enadvies
Het lijkt van belang goed zicht te krijgen op oorzaken van het vrij lage opbrengstnivo alsmede op de mogelijke verbeteringen. Registratie van enige teeltgegevens en het bespreken van mogelijke oplossingen op basis van deze gegevens (bijvoorbeeld in studieclubverband) bieden ongetwijfeld aanknopingspunten voor verbeteringen. In de begroting van de huidige situatie is daarom uitgegaan van een geringe verbetering in het opbrengstnivo ten opzichte van de afgelopen jaren. Bij vereenvoudiging van het produktieplan wordt een verdere verbetering van het opbrengstnivo van de bollenteelten met vijf procent goed mogelijk geacht. In plan 1 is met deze verbetering geen rekening gehouden. Wordt een verbetering van vijf procent gerealiseerd, dan zal het netto bedrijfsresultaat circa tienduizend gulden hoger worden. (Na uitwerking van de stappen 15 en 16 zouden uitspraken kunnen worden gedaan over de besparingen en de liquiditeitsontwikkeling. Gezien de nodige investeringen voor plan 1 lijkt dit zeer noodzakelijk.)
62
3.BEOORDELINGVANANDERESYSTEMENVOORBEDRIJFSECONOMISCHADVIES Voordatwordtovergegaantothetontwerpenenbouwenvaneensysteemopbasis vandeuitgevoerdeanalyse,ishetverstandigomdesystemendieeldersworden gebruikttebeoordelenophunbruikbaarheidvoorinzetindebollenteelt. Ophetmomentvandeinformatie-analysewaseréénsysteembeschikbaar,namelijk hetsysteemvoordeakkerbouwenvollegrondsgroenteteelt.Ditsysteemis gedurende1middagdoordeledenvandewerkgroepuitgeprobeerd.Debelangrijkse bevindingenwordenindithoofdstukweergegeven. Dealgemeneindrukisdatmethetsysteemookbollenbedrijvenzijndoorte rekenen.Dewerkwijze indeakkerbouwenvollegrondsgroente isingrotelijnen vergelijkbaarmetdewerkwijzeindebollenteelt.Tochbestaanerenkele belangrijkeverschillendieookinhetsysteemtotuitdrukkingkomen: hetsysteemvoorzietnietinhetheropstellenvanfiscaleresultaten: hierdoor ishetmoeilijkomdehoogtevandediversebedrijfsnormenvastte stellen.Indebloembollenteelt ishetmakenvaneenspecifieke bedrijfseconomischebegrotingalleenmogelijkopbasisvanfinanciële bedrijfsgegevens; desaldoberekeningenzijntoegespitstopakkerbouw-en vollegrondsgroentegewassen:voordebolleniseenandereopzetnodig; voormachinesenwerktuigenisalleeneenafschrijvings-enrentepercentage voorhettotaalbedragoptegeven:gegevendeverschilleninafschrijvingspercentagesendesamenstellingvanhetmachinepark ishetmoeilijkomeen gemiddeldafschrijvingspercentage tegeven; deverdelingvandebenodigdearbeidperbewerkinggebeurtaandehandvan percentages:hetlijktgemakkelijkeromdebenodigdeurendirektteverdelen overdediverseperioden. Tenaanzienvanhetgebruikvanhetsysteemkunnendevolgendeopmerkingen wordengeplaatst: hetsysteemzoumeermenugestuurdmogenzijn; hetismoeilijktebeoordelenofalleonderdelensystematischworden afgewerkt; bijsommigeonderdelenishetnietduidelijkhoezedienenteworden ingevuld.
63
4.CONCLUSIES/DISCUSSIE
Conclusies Omdewerkwijzevandevoorlichterbijhetuitbrengenvanhetbedrijfseconomisch adviestebeschrijvenzijnzeventienstappenonderscheiden,waarvanervijftien zijnbeschreven.Destappen15 'Opstellen(begin)balansenfinancieringsplan toekomstigesituatie'en16 'Opstellenoverzichtbesparingenenliquiditeit toekomstigesituatie'zijnmethetoogopinbouwineentoekomstigsysteemen afstemmingmetanderetakkennognietuitgewerkt.Dezestappendienenduslater noguitgewerktteworden.Achterafgezienisditjammer,omdateenvolledig bedrijfseconomischadviesnietcompleetiszondereenbeeldvande financieringsbehoefte endeliquiditeitsontwikkeling indetoekomstigesituatie. Bovendienzoudeanalysevandezestappennogenkelenieuwegezichtspunten kunnenopleverendiegevolgenhebbenvoordeuitwerkingtotnutoe.Voordit laatstekanbijvoorbeeldwordengedachtaanhetopnemenvanaanwendingsmomenten inplaatsvanlooptijdenvoordekostenpostenindesaldobegroting.Omzichtop deliquiditeitsontwikkeling gedurendehetjaartekrijgenishetnietalleen belangrijkhoelanghetvermogenwordtvastgelegd,maarookdeperiodewaarin. Bijdebeschrijvingvandestappenisgekozenvooreenwijzevanvastleggenmet veeloverzichteneneenuitgebreidetoelichtingwaarinderekenregelsende relatiestussendestappeneneventueleexternebronnenwordenweergegeven.Dit heeftalsvoordeeldateengoedecommunicatiemetdetoekomstigegebruikers mogelijk isenbovendienvrijsnelkanwordenovergegaanopdebouwvannieuwe danwelaanpassingvanbestaandesystemenopbasisvanspreadsheet.Verderheeft hetopnemenvaneenpraktijkvoorbeeld (uitgewerktvoorallestappen)geleidtot eenmeeruitgebreideanalyse.Veelvandebeschrijvingenwarenzonderopnamevan hetvoorbeeldnietzoveruitgewerkt. Dewijzevanbeschrijvenvandeaktiviteitenengegevenswijktietsafvande wijzevanvastleggendieindeinformatiemodellenwordttoegepast.Metnamehet datamodel (deentiteittypenmetattributenenderelatiestussende entiteittypen)isnietzouitgebreidbeschreven.Ineenlaterstadiumzoude beschrijvingvandegegevensverderuitgewerktkunnenworden.Verwachtmag wordendatdebehoefteaaneenuitgebreiddatamodelgroterzalwordennaarmate meeraangestruktureerdegegevensopslagwordtgedacht. Watbetrefthetgebruikvanhetakkerbouw-envollegrondsgroentesysteemvoorhet uitbrengenvanbedrijfseconomischeadviezenindebollenteeltlijkendevolgende driemogelijkhedenreëel: 1.inbouw: hierbijwordthetsysteemintaktgelatenenwordteenapartemodulegebouwd voorhetmakenvansaldoberekeningendiehandmatigovergenomenkunnenworden inhetsysteem; 2.verbouw: erwordteenapartemodulegebouwdvoorhetmakenvansaldoberekeningendie automatischovergenomenkunnenwordeninhetsysteem; 3.nieuwbouw: erwordteengeheelnieuwsysteemgebouwd,waarbijwordtuitgegaanvande 65
informatie-analyseinditrapportendusrekeningkanwordengehoudenmetde specifiekewensenindebollenteelt. Daarhetvanbelangwordtgeachtomgemakkelijksaldoberekeningentekunnen makenen/ofgeprepareerdesaldoberekeningentekunnenaanpassenenhetvrij bewerkelijkisomeenbestaandsysteemteverbouwen,isdeAgrarischeHogeschool inDenBoschbenaderdomdederdemogelijkheidverderuittewerken.Hierbijkan danookrekeningwordengehoudenmetdeoverigewensenindebollenteelt. Discussie Inhetrapportiszoveelmogelijkaangeslotenbijdebeschrijvingenen afsprakendieinhetkadervanhetopstellenvaninformatiemodellenendebouw vanhetakkerbouw-envollegrondsgroentesysteem reedszijngemaakt.Hierendaar isietsvandebeschrijvingenafgeweken (inhet 'overzichtbesparingenen liquiditeit')eninsommigegevalleniseenuitbreidingopdebestaande beschrijvingengemaakt (indesaldoberekeningen).Deuitwerkingeninditrapport zoudenuitgangspuntkunnenzijnvoornieuwediscussiesoverafstemmingtussende diversesektorenbijhetopstellenvaneenbedrijfseconomischadvies. Nadereafsprakenkunnenwordengemaaktover: uniformeringvanrekenregels inenopbouwvandeverlies-enwinstrekening, fiscalebalans,bedrijfseconomischebalans,rendabiliteitsbegrotingen overzichtbesparingenenliquiditeit; hetmakenvaneenbeperktaantalmodellenvoorgedetailleerdesaldoberekening,toegespitstopdediverse (deel)sektoren.Daarbijzouuitgegaan kunnenwordenvaneenvasteindelinginhoofdposten,zodatuniformeringop hetniveauvandesamenvattingmogelijkis; hetopstellenvangedetailleerdesaldoberekeningenvoordediversegewassen enteeltengedifferentieerdnaardediverse (deel)sektoren.Hierbijzou gebruikkunnenwordengemaaktvaneenafgesprokenindelingzoalsinhet classificatierapportovernaamgevingvangewassenisvastgelegd [9].Opdeze wijzekunnenvoordemeestebedrijfstypendebenodigdestandaard-saldoberekeningenbeschikbaarzijn; gebruikmakingvandatabankenvoorprijzenvanprodukten,uitgangsmateriaal, meststoffenengewasbeschermingsmiddelen,vervangingswaardenvoorgebouwen, vaste installaties,machinesenwerktuigen (duurzameproduktiemiddelen), afschrijvingspercentagesvoorduurzameproduktiemiddelen,bewerkingenper produktie-aktiviteitenarbeidsnormen. Bijhetuitwerkenvandeanalyseisgestuitophetprobleemvandehanteringvan debegrippen 'rendabiliteit'en 'rentabiliteit'.Gekozenisvooreengebruik overeenkomstigdeomschrijvingenin 'VanDale'enhetanalyse-en diagnoserapportvanhetLEI/VLB [10].Dithoudtindathetbegrip 'rendabiliteit'isgekoppeldaanhetbegrip 'winstgevendheid'enhetbegrip 'rentabiliteit'aanhetbegrip 'kapitaalproduktiviteit'. Hetwoord 'rendabiliteit'isgebruiktindenaam 'rendabiliteitsbegroting'.Het begrip 'rendabiliteit'isaangegevenmetdetermen 'nettobedrijfsresultaat'en 'nettobedrijfsresultaatperf100kosten'. Hetbegrip 'rentabiliteit'isaangegevenmetdetermen 'rentabiliteitvanhet totaalvermogen'en 'rentabiliteitvanheteigenvermogen'.
66
LITERATUUR [1] CAD-BLOEMBOLLENTEELTENCONSULENTSCHAPPENVOORDETUINBOUWHOORNEN MIDDEN-HOLLAND Bedrijfsdoorlichting;formulierenenhulpformulierenvoor bedrijfseconomischeanalyseindebloembollenteelt,12+12p. [2] CONSULENTSCHAPINALGEMENEDIENSTVOORDEBLOEMBOLLENTEELT Syllabusbedrijfssynthesetenbehoevevanhetinwerkprogrammavoor bedrijfsvoorlichtersindebloembollenteelt CAD-Bloembollenteelt,Lisse [3] JANSSENS,S.R.M.ENA.T.KRIKKE,(1989) BedrijfseconomischAdvies Achtergrondinformatie endocumentatiebijdespreadsheettoepassingenvoor deakkerbouwendegroenteteeltindevollegrond PAGV,Lelystad:126p. [4] GRAUMANS,C.A.M., (Red.), (1989) Hetgedetailleerde informatiemodel "OpenTeelten"-bedrijf ResultatenclusterPlanning SIVAK-publicatie,november1989,losbladigemap,Lelystad [5] GRAUMANS,C.A.M., (Red.), (1989) Resultatenafstemmingsoverlegbedrijfseconomischebegrotingbedrijfseconomischeverslaggeving SIVAK-publicatie,juli1989,25p.,Lelystad [6] KOMIJN,J.H. (1984) Debloembollenkraamindefiscaleboekhoudingen ConsulentschapvoordetuinbouwteHoorn,juli1984,25p.,Hoorn [7] EDENS,T.H. (Red.) Kwantitatieve Informatievoordebloembollen-enbolbloementeelt1988 Uitgavevan:MinisterievanLandbouwenVisserij. Consulentschap inAlgemeneDienstvoordeBloembollenteelt. LaboratoriumvoorBloembollenonderzoekLisse,november1987. [8] NOORDAMW.P.,M.VANDERHAM(1987) Kwantitatieve InformatievoordeAkkerbouwendeGroenteteeltinde Vollegrond CAD-AGVenPAGV,Lelystad,september1987,publikatienr.37. [9] RAVEN,P.W.J.ENJ.W. STOOP(1989) Classificatievoorstelplantesoorten,cultuurgewassen,rasgroepenen teeltvormenindeakkerbouw,vollegrondsgroente-enbloembollenteelt. LBO-rapportnr.70,april1989,31p.,3bijlagen (64p.)Lisse 110]POPPE,K.J. (Red.), (1989) Gedetailleerd informatiemodel "analyseendiagnose" RapportinhetkadervanhetINSP-project"Takdoorsnijdendmodel",versie1 LEIALB.DenHaag/Leiden,november1989,110p.,4bijlagen (75p.)
67
BIJLAGE1.Verlies-enwinstrekeningenvanhetvoorbeeldbedrijf
Kosten(f) Afsehrijvingen -bedrijfsuitrusting -bollenkraam -auto Rente Betaaldloon -vastpersoneel -lospersoneel Landhuur Zadenenplanten Meststoffen Stro Bestrijdingsm.+ont. Loonwerk In-enverkoopkosten Vrachtkosten Fusthuur Gas,waterenlicht Brandstoffen Onderhoud Telefoonenabonnement Administratiekosten Verzekeringen Diversen Fiscalewinst
Opbrengsten(f) Bloembollen(netto) -tulp -iris -krokus Groenten -bloemkool -winterpeen -kroot Ledenkapitaal Privé-verbruik
1985
1986
1987
16300 6100 2000 10800
16300 13700 2000 10350
16300 13700 2000 9900
20000 7000 8000 2700 4800 1200 6800 5600 2020 2500 2700 5100 3600 6700 800 2700 2800 2500
21000 7200 8100 2800 4900 1250 7000 5800 2300 2875 2800 5400 4000 2500 800 2700 2900 2900
22000 7400 8800 3000 5000 1400 7600 6000 2400 3000 2800 5800 4200 7500 1000 2900 3000 3200
41980
41875
29450
164700
171450
168350
70000 16000 15000
82000 18000 15000
85000 20000 15000
38000 15000 10000
23500 21000 11250
27000 13000 7650
300 400
300 400
300 400
164700
171450
168350
69
BIJLAGE2.Fiscalebalansenvanhetvoorbeeldbedrijf Bezittingen(f) Grond Investeringenindegrond Gebouwen Trekker+toebehoren Auto Verwerkingbloembollen Fust Kleingereedschap Beregening Bloembollenkraam -tulp meerwaardetulp -iris -krokus Voorraden -winterpeen -kroot Vorderingen -bloembollen -ledenrekening Kas/bank
Schulden(f) Hypotheek Krediethypotheek (max.40000) Coöperatie A.S.F. Eigenvermogen
-l-'85
l-l-'86
l-l-'87
l-l-'8
54000 27000 72000 47100 14000 14000 7500
54000 25500 67200 42600 12000 11200 6000
54000 24000 62400 38100 10000 8400 4500
54000 22500 57600 33600 8000 5600 3000
10800
9600
8400
7200
16800 2450 2100
21000 12200 2450 2100
25200 21300 2450 2100
25200 7600 2450 2100
11000 9000
11000 9000
6000 10250
6000 10250
1000 1500 20000
2000 1600 19060
2000 1700 19705
2000 1800 35855
310250
308530
300505
284755
120000
115000
110000
105000
3500 2500 184250
3100 2500 187930
2500 2500 185505
2500 2500 174755
310250
308530
300505
284755
HypotheekRente9%,Aflossingf5000,--aanheteindvanhetjaar Dewoning (àf54000,--)staatopdeprivé-balans. Tulp Iris Krokus
1400RR2àf 1750RR2àf 2100RR2àf 350RR2àf 350RR2àf 350RR2àf 350RR2àf 350RR2àf 350RR2àf
12, --op1-112, --op1-112, --op1-17,--op1-17, --op1-17, --op1-16, --op1-16, --op1-16, --op1-1-
70
'85 '86 '87 '85 '86 '87 '85 '86 '87
BIJLAGE3.Ontvangstenenuitgavenvanhetvoorbeeldbedrijf 1985
1986
1987
Ontvangsten Verkoopbloembollen -tulp -iris -krokus Verkoopgroenten -bloemkool -winterpeen -kroot
70000 15000 15000
82000 18000 15000
85000 20000 15000
38000 15000 10000
23500 26000 10000
27000 13000 7650
Ledenrekening Kinderbijslag Diversen(WIR) Saldo 1-1
200 1900 5700 20000
200 2100
200 2200
19080
19705
190800
195880
189755
10800
10350
9900
20000 7000 8000 2700 1200 12000
21000 7200 8100 2800 1250 12500
22000 7400 8800 3000 1400 12600
5600 2020 2500 2700 5100 3600 6700 800 2700
5800 2300 2875 2800 5400 4000 2500 800 2700
6000 2400 3000 2800 5800 4200 7500 1000 2900
2800 8500 5000 7000 2500 22500 30000 19080
2900 9000 5000 5000 2900 27000 32000 19705
3000 9000 5000 5000 3200 28000 35855
190800
195880
189755
Uitgaven Rente Betaaldloon -vastpersoneel -lospersoneel Landhuur Zadenenplanten Stro Coöperatie (meststoffenenbestr.) Loonwerk In-enverkoopkosten Vrachtkosten Fusthuur Gas,waterenlicht Brandstoffen Onderhoud Telefoonenabonnement Administratie Verzekeringen -bedrijf -privé Aflossingen Belastingen Diversen Aankoopbollen Privé-uitgaven Saldo31-12
71
-
BIJLAGE4.Hulpberekeningenopstellensaldobegroting Indezebijlagestaandesaldoberekeningenvandeproduktie-aktiviteitenvermeld diewordengebruiktindestappen5en12('Opstellenrendabiliteitsbegroting'). Desaldoberekeningenzijntweeledig,namelijkeengedetailleerdeberekening (5.1)eneensamenvatting (5.2).Indegedetailleerdeberekeningisallestotop hetlaagsteniveauuitgesplitst,terwijlindesamenvattingbedragenzijn samengevoegdtotdehoofdpostenentevensrekeningisgehoudenmetdegrootte vandeproduktie-aktiviteit. Indegedetailleerdeberekeningvindtafrondingplaatsopheleguldens.Inde samenvattingwordendeguldenspereenheid (inclusiefdetellingen) vermenigvuldigdmetdeomvangvandeaktiviteitenafgerondopeenhedenvan honderdgulden.Ditbetekentdatindekolom 'totaal'de'totaaltoegerekende kosten'en'saldo'afkunnenwijkenvandetellingenindezekolom.
72
5.1 5.1Hulpberekeningenopstellengedetailleerdesaldobegroting
GEWAS TEELTWIJZE EENHEID
Tulp Bollenteelt
OPBRENGSTEN PRODUKT leverbaar plantgoed
(zavel)
ha
HOEVEELHEID U25000 1500 10000
verhand. kraam
EENHEID stuks kg kg
PRIJS (f) 0,20 3,50 3,00
BEDRAG (f) U2500 5250 30000 65250
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID
EENHEID
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
LOOPTIJD (maanden)
TTTTVAWPCMATCPTAAT
plantgoed MESTSTOFFEN
N P205
K20 N (BIJ) bitterzout GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING tolylf'luanide vinchlozolin benomyl GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING paraquat/diquat chloorprofam chloridazon GEWASBESPUITING maneb/zineb vinchlozolin benomyl permethrin RUIMTEBEHANDELING Cyaniden ENERGIE verwarming elektra OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN stro
30000
kg
3,00
75 50 70 250 UU
kg kg kg kg kg
1,10 0,90 1,50 1,10 0.3U
83 U5 105 275 15
12 12 12 7 5
13 2 U
kg kg kg
U2.00 97,25 58,50
5U6 195 23U
12 12 12
5 6 3
1 1 1
30,00 12,75 53,75
150 77 161
10 7 6
32,5 1,5 0,3 3
kg 1 kg kg
9,50 97,25 58,50 132,50
309 1U6 18 398
5 5 5 5
3
kg
39,00
117
13
0,37 0,17
666 153
1 1
1295
11
10000
1800 900
7
73
m3 kWh
ton
185
12
5.1 LOSSEARBEID rapen oogst en verwerking pellen LOONWERK land klaar maken planten stro dekken OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fusthuur vracht provisie vakheffing OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
200
uur
792
curver
10,00 à,00
1000 3168
3 3
200 500 300
12 12 12
92
1 0 0 0 0
461
gld
0,2
734
curver curver gld gld
0,40 0,97 2,50 2,00
294 712 1195 956
maanden
7,0
2405
734 478 478 9,5
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN (B)
45820
SALDO (A-B)
29440
74
5.1 GEWAS TEELTWIJZE EENHEID
Iris groep: Hollandse iris Bollen teelt op ruggen (zavel) ha
OPBRENGSTEN PRODUKT leverbaar plantgoed
HOEVEELHEID 700000 7000
kraam
EENHEID stuks kg
PRIJS (f) 0,05 3,00
BEDRAG (f) 35000 21000 56000
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL plantgoed MESTSTOFFEN
N P205
K20 N (BIJ) bitterzout GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING formaline cap tan 83% GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING tolclofos-methyl ONKRUIDBESTRIJDING paraquat chloorprofam metamitron GEWASBESPUITING maneb/zineb vinchlozolin permethrin RUIMTEBEHANDELING Cyaniden ENERGIE verwarming varmwaterbehandeling elektra OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN stro graszaad LOSSEARBEID
7000 75 50 70 160 UU
EENHEID
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
kg
3,00
kg kg kg kg kg
1,10 0,90 1,50 1,10 0.3U
21000
LOOPTIJD (maanden) 11
83 U5 105 176 15
7 7 7 7 7
8 5
1 kg
0,63 15,00
5 75
11 11
20
kg
U9.25
985
13
6 9 3
1 1 1
29,00 12,75 59,75
17U 115 179
9 7 7
12 2 2,U
kg 1 1
9,50 97,25 132,50
UU 195 318
U U U
3
kg
39,00
117
13
0,37 0,37 0,17
207 33 153
1 11 1
185,00 2,95
2775 1U8
11 2
560 90 900
m3 m3 kWh
15 50
ton kg
75
5.1 LOONWERK land klaar maken plantgoedbehandeling planten stro dekken rooi en/spoel en
OVERIGE PRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET fusthuur vracht provisie vakheffing
OVERIG RENTEOMLOPEND VERMOGEN
200
12
500 300 7000
12 12 1
350
gld
0,2
70
1
622 622 350 350
curver curver gld gld
0,â0 0,97 2,50 2,00
2U9 603 875 700
0 0 0 0
10,2
maanden
7,0
2232
TOTAALTOEGEREKENDE KOSTEN (B)
39746
SALDO (A-B)
16254
76
5.1 SALDOBEREKENING GEWAS Krokus 'grote gele' TEELTWIJZE Bollenteelt (zavel) EENHEID ha OPBRENGSTEN PRODUKT leverbaar plantgoed
HOEVEELHEID 9/10 8/9 7/8 verhandeld kraam
3500 4500 3500 0 7550
EENHEID
H kg kg kg kg
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
4,00 3,50 3,50 0 3,50
14000 15750 12250 5250 26425 73675
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL plantgoed
5/7 7/9 9/11
EENHEID
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
LOOPTIJD (maanden)
1000 2500 3500
kg kg kg
3,00 3,50 4,00
3000 8750 14000
12 12 12
50 50 70 100
kg kg kg kg
1,10 0,90 1,50 1,10
51 45 105 110
12 12 12 7
6 1 2
kg kg kg
15,00 0,63 14,75
90 1 30
12 12 12
3 6 4
1 1 1
30,00 12,75 53,75
90 77 215
10 7 7
20 1,5 0,3
kg 1 kg
9,50 97,25 58,50
190 146 18
6 6 6
3
kg
39,00
117
13
0,37 0,17
185 77
3 3
185,00 2,95
1480 148
11 4
MESTSTOFFEN
N P205
K20 N (BIJ) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING cap tan 83 % formaline hechter GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING paraquat/diqua chloorprofam metamitron GEWASBESPUITING maneb/zineb vinchlozolin benomyl RUIMTEBEHANDELING Cyaniden ENERGIE verwarming elektra OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN stro graszaad
500 450 8 50
77
m3 kWh ton kg
5.1 LOSSEARBEID rapen oogst en pellen
verwerking
200 100 600
uur uur curver
10,00 10,00 4,00
2000 1000 2400
4 4
200 500 300
12 12 12
4
LOONWERK land klaar maken planten stro dekken
OVERIGEPRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET fusthuur vracht provisie vakheffing
OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
473
gld
0,2
500 700 473 473
curver curver gld gld
0,40 0,97 2,50 2,00
9,9
maanden
7,0
95 200 679
1183 946
2219
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
40647
SALDO (A-B)
33028
78
0 0 0 0
5.1 SALDOBEREKENING GEWAS Bloemkool TEELTWIJZE Vroeg, oogstperiode EENHEID ha OPBRENGSTEN PRODUKT
begin juni
HOEVEELHEID 22800
- begin
EENHEID stuks
juli
PRIJS (f) 1,50
BEDRAG (f) 34200 34200
TOTAALOPBRENGSTEN (A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL 7 a 8 cm perspot
N P205
K20 N (BIJ) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING GEWASBESPUITING ch1oorpyrifos methiocarb 4% pirimicarb 50 % RUIMTEBEHANDELING ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fust- en pallethuur vracht en koelen provisie produktheffing OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
28500 200 50 250 50
7,6 5 0,5
342 2600 2600 342 228 1,2
EENHEID
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
stuks
0,28
7980
2
kg kg kg kg
1,10 0,90 1,50 3,11
220 45 373 156
1 1 1 1
28,35 19,35 108,65
215 97 54
1 1 1
1 1 1
gld
0,6
205
0
stuks stuks gld gld
0,30 0,82 5,00 0,50
780 2132 1740 114
0 0 0 0
maanden
7,0
99
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
14210
SALDO (A-B)
19990
79
LOOPTIJD (maanden)
5.1 GEWAS TEELTWIJZE EENHEID
Bloemkool Herfst-vroeg, ha
OPBRENGSTEN PRODUKT
oogstperiode
HOEVEELHEID 19000
eind
augustus
EENHEID stuks
PRIJS (f) 1,04
begin oktober,
zavel
BEDRAG (f) 19760 19760
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL losse plant MESTSTOFFEN N P205 K20 N (BIJ) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING metazachloor GEWASBESPUITING chloorpyrifos permethrin 25 % methiocarb 4% propamocarb 750 pirimicarb 50 % RUIMTEBEHANDELING ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fust- en pallethuur vracht en koelen provisie produktheffing OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
24000 200 50 250 50
6,9 0,8 5 6 1
198 2400 2400 198 198 1,1
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
EENHEID
PRIJS (f)
BEDRAG (f)
stuks
0,06
1440
kg kg kg kg
1,10 0,90 1,50 3,11
220 45 373 156
90,35
90
28,35 140,45 19,35 98,35 108,65
196 112 97 590 109
1 1 1 1 1
gld
0,6
119
stuks stuks gld gld
0,30 0,82 5,00 0,50
720 1968 990 99
maanden
7,0
47 7371
SALDO(A-B)
12389
80
LOOPTIJD (maanden)
2 2 2 1
2 2 2 2 2
0 0 0 0
5.1 SALDOBEREKENING GEWAS Winterpeen TEELTWIJZE Herfstteelt, oogstperiode oktober bewaring aan de hoop, zavel EENHEID ha OPBRENGSTEN PRODUKT
HOEVEELHEID
hoofdprodukt bijprodukt
72000 8000
EENHEID kg kg
- begin
november
PRIJS (f) 0,24 0,05
BEDRAG (f) 17280 400 17680
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL zaaizaad MESTSTOFFEN N P205 K20 MGO
GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING metoxuron 80% GEWASBESPUITING chloorfenvinfos 10 % gran, bromofos-methyl 40 % iprodion 50 % Hanelta borium RUIMTEBEHANDELING ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fust- en pallethuur vracht provisie OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
EENHEID
0,85 min st. 70 75 250 50
kg kg kg kg
20 15 6 2
177 3500 3500 177 5,9
PRIJS (f)
BEDRAG (f) 497
8
1,10 0,90 1,50 0,93
220 45 373 47
7 7 7 7
56,20
169
20,40 79,30 101,25 20,65
408 1190 608 41
585,00
gld
0,4
stuks stuks gld
0,30 0,90 5,00
1050 3150 864
maanden
7,0
300
5 5 5 5
71
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
9033
SALDO (A-B)
8647
81
LOOPTIJD (maanden)
0 0 0
5.1 SALDOBEREKENING GEWAS Kroot TEELTWIJZE Herfstteelt, EENHEID ha OPBRENGSTEN PRODUKT
oogstperiode
HOEVEELHEID 60000 10000
oktober
- begin november,
EENHEID
PRIJS
BEDRAG
(f)
(f)
0,25 0,04
kg kg
zavel
15000 400 15400
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL zaaizaad MESTSTOFFEN N P205 K20 N (BIJ) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING ONKRUIDBESTRIJDING metamitron fenmedifam GEWASBESPUITING parathion 25 % Manelta borium RUIMTEBEHANDELING ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fust- en pallethuur vracht provisie produktheffing OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
EENHEID
PRIJS (f)
BEDRAG (f)
LOOPTIJD (maanden)
1,80
1440
1,10 0,90 1,50 3,11
165
6
90 112 159
6 6 6
3 3
63,35 47,45
190 142
6 6
1,2 2
9,55 20,65
11 41
5 5
gld
0,3
46
stuks stuks gld 100 st.
0,30 0,90 5,00 0,20
maanden
7,0
800
1000
150 100 200 50
kg kg kg kg
154 3000 3000 154 590 1,2
st.
900 2700 770 119 48
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
6933
SALDO (A-B)
8467
82
1 1 1 1
5.1 GEWAS
Tulp
TEELTWIJZE EENHEID
Bloementeelt op kisten, 6 trekken van 500 m2
OPBRENGSTEN PRODUKT snij
periode
HOEVEELHEID
tulp
830000
december
EENHEID stuks
PRIJS (f) 0,26
april
BEDRAG (f) 215800 215800
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDEKOSTEN HOEVEELHEID UITGANGSMATERIAAL bollen 875000 MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN BOLONTSMETTING benomyl 3 cap tan 8 GRONDONTSMETTING GRONDBEHANDELING fenaminosulf ONKRUIDBESTRIJDING GEWASBESPUITING vinchlozolin (rooktablet) 150 dichloorvos (spuitbus) 30 RUIMTEBEHANDELING ENERGIE gas 21000 elektriciteit 27000 OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN 120 potgrond LOSSEARBEID 1000 oogst en verwerking LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET fusthuur 2100 vracht (eigen vervoer) 2100 papier (verpakking) 17 provisie 215800 vakheffing 215800 OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN 3,4 TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
PRIJS (f)
BEDRAG (f)
0,10
87500
kg 1
58,50 12,75
175 102
kg
84,50
507
stuks stuks
4,60 13,50
690 405
1 1
4494 4590
1 4
EENHEID stuks
m3 kWh
0,214 0,17 60,00
7200
4
uur
10,00
10000
1
containers containers pak gld gld
0,10 0,00 6,00 5,00 0,45
210 0 112 10790 971
0 0 0 0 0
maanden
7,0
2534
85520
83
3 3
m3
130280
SALDO (A-B)
LOOPTIJD (maanden)
5.2 5.2Hulpberekeningen opstellensamenvatting saldobegroting
GEWAS TEELTWIJZE OMVANG EENHEID
Tulp
Bollenteelt 3 ha
(zavel)
OPBRENGSTEN bedrag pereenheid
totaal
(f)
(f)
65250
195800
UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
30000 523 2351 819 1295 4168 1000
90000 1600 7100 2500 3900 12500 3000
92 3157 0 2405
300 9500 0 7200
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN (B)
45810
137400
SALDO (A-B)
19440
58300
TOTAALOPBRENGSTEN (A) TOEGEREKENDEKOSTEN
84
5.2 GEWAS TEELTWIJZE
OMVANG EENHEID
Iris groep: Hollandse iris Bollenteelt opruggen (zavel)
0,5 ha
OPBRENGSTEN bedrag per eenheid (f)
totaal (f)
56000
28000
UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
21000 424 2277 393 2923 0 8000
10500 200 1100 200 1500 0 4000
70 2427 0 2232
0 1200 0 1100
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
39746
19900
SALDO (A-B)
16254
8100
TOTAALOPBRENGSTEN(A) TOEGEREKENDE KOSTEN
85
5.2 GEWAS TEELTWIJZE OMVANG EENHEID
Krokus 'grote gele' Bollenteelt (zavel) 0,5 ha
OPBRENGSTEN pereenheid
totaal
(f)
(f)
73675
36800
UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
25750 311 974 262 1628 5400 1000
13000 200 500 100 800 2700 500
95 3008 0 2219
0 1500 0 1100
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN (B)
40647
20300
SALDO (A-B)
33028
16500
TOTAALOPBRENGSTEN (A) TOEGEREKENDEKOSTEN
86
5.2 GEWAS TEELTWIJZE
Bloemkool Vroeg, oogstperiode
OMVANG EENHEID
1 ha
begin juni
- begin
juli
OPBRENGSTEN bedragper eenheid (f) TOTAALOPBRENGSTEN(A)
totaal (f)
34200
34200
7980 794
8000 800 400 0 0 0 0 0 200 U800 0 100
TOEGEREKENDE KOSTEN UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPEND VERMOGEN
366 0 0 0 0 0
205 U766 0 99
TOTAALTOEGEREKENDE KOSTEN(B)
U210
14200
SALDO (A-B)
19990
20000
87
5.2 GEWAS TEELTWIJZE
Bloemkool Herfst-vroeg,
OMVANG EENHEID
0,5 ha
oogstperiode
eind
augustus
- begin oktober,
OPBRENGSTEN bedragper eenheid
totaal
(f)
(f)
19760
TOTAALOPBRENGSTEN(A)
9800
TOEGEREKENDE KOSTEN UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGE PRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPEND VERMOGEN
1UU0 79a 119a 0 0 0 0
700 U00 600 0 0 0 0
119 3777 0
47
100 1900 0 0
TOTAALTOEGEREKENDE KOSTEN(B)
7371
3700
12389
6200
SALDO (A-B)
88
zavel
5.2 GEWAS TEELTWIJZE OMVANG EENHEID
Winterpeen Herfstteelt, oogstperiode oktober bewaring aan de hoop, zavel 1 ha
- begin
november
OPBRENGSTEN bedragper eenheid
totaal
(f)
(f)
17680
TOTAALOPBRENGSTEN (A) TOEGEREKENDEKOSTEN UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDENKOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
17700
685 2416 0 0 0 0
500 700 2400 0 0 0 0
71 506a 0 300
100 5100 0 300
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
9033
9000
SALDO (A-B)
8647
8600
497
89
5.2 GEWAS TEELTWIJZE
Kroot Herfstteelt,
OMVANG EENHEID
1 ha
oogstperiode
oktober
begin november,
zavel
OPBRENGSTEN bedragper eenheid (f) TOTAALOPBRENGSTEN(A)
15400
totaal (f) 15400
TOEGEREKENDEKOSTEN 526 384 0 0 0 0
1400 500 400 0 0 0 0
46 44S9
0 4500
4S
0
TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B)
6933
6900
SALDO (A-B)
8467
8500
UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGEPRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPENDVERMOGEN
2440
90
5.2 GEWAS
Tulp
TEELTWIJZE
Bloementeelt
OMVANG EENHEID
op kisten,
periode
december
-
april
I 6 trekken
van 500 m2
OPBRENGSTEN
TOTAALOPBRENGSTEN(A)
bedragper eenheid (f)
totaal (f)
215800
215800
TOEGEREKENDE KOSTEN UITGANGSMATERIAAL MESTSTOFFEN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENERGIE OVERIGEGROND-ENHULPSTOFFEN LOSSEARBEID LOONWERK OVERIGE PRODUCTGEBONDEN KOSTEN VERZEKERING AFZET OVERIG RENTEOMLOPEND VERMOGEN TOTAALTOEGEREKENDEKOSTEN(B) SALDO (A-B)
91
87500 0 1879 9084 7200 10000
87500 0 1900 9100 7200 10000
0 12083 0 2534
0 12100 0 2500
130280
130300
85520
85500
BIJLAGE5.Hulpberekeningenopstellenarbeidsbegroting Bijlage5isverdeeldin2typenhulpberekeningen: 6.1Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoefteperaktiviteit 6.2Hulpberekeningenopstellenarbeidsbehoeftetotaal Hetresultaatvanhulpberekening6.2wordtgebruiktindestappen6en13 'Opstellenarbeidsbegrotingvan..'.
92
vO CM
0) XI
^~
0) u
m
CM
CN
CM
o
K~l
St
0)
— •o
St
CM
VJ
a)
^~ •2
en E CM a>
-n
'S •S
St
CM CM
»n
•S •S
St
X> «n o
^
i-H S t i-H
O
'S i-H
>n
> o
— ^™"
i-l CM
c ^~ u
•u ^~ J«!
O
CM
^~ o> .-1
—
•i 0) 4J
"^
ex
00 1-1
u
«n
— — ~~~V) 3
O CN
CN St
•~H »O 'S
O
'M •~4
r~~4-> en •^ 3
i-H
3
v£> i-I
in r-l
i«
•w r-l
^
4~>
4~> CN
4*1 CN
3
*-~* -J
O "H CO
ir, O
O
lO
CN CN
O to
CN
—c
3
CM •!-)
O
"1
CM
'S
u-l O O -n O »H
-H CN
CN
VO
00
CN
vo
00
VO
«n •s
i n CN
01
O
o st
^ e U
a> o T3 o ^—
T*
V
u >
•H l-l J-J 0 0 < H U 0)
1-1 1-1
a,
u X
« u 0) P. V 4J 4-1 V
O J3 V
x> M •o 1-1 V Xi
U
« 6
« ~-f •-I V 4J
tu DO
c 0)
où C
aca) jtf
V
u V x> of-l 3 SB .-1
C
O
4J >-l
—
CO
3
C eu O
m
ed X.
O en
CN
vo
00
CN
vo
•s en
E
IX
i n CN
CN
«N
CN
CN
4-1
i-H
—^1-1 —
C ce
CM
U
>
—
cd 3
4J t-l
i-i
C
cfl
1-)
— —^— i-l
O,
cd
St St
ce
eu T3
»n en en
CN
o CN
O i n oo *H
»H "H
«N O O st S t CN
O ^n
i-H
•H
ea
O
St
o
4J
> 0) 4-1 4-1 V
"O C cu V 0 b0 •*
bû C 1-(
X u 0)
3 0!
03
-C• C bo _ O eu C bO
n (U 2 • 0H T• H3 - CH u e 4) .*eu p '• H^ " —O i 4J u 4 J Ü lH - H t) \ >M V p w 4)J 4-1 >-i C •-H
en
>H
o st
•H
C eu >-i
V
> u 'S 4-1
«0
c (U
)H
1-4
a tx eo to
Nv
O
0\
)H
»I
C 0
"~4 4-1 w •H eu Cd 3 0 c
o
VO
tfl
3 C 0) 'S 3 V •C c eu > IH " H u eo o •!* 0) «0
4J •u eu «o CU «d "O c U A eu • : < : m •S 0 4-1 C « eu "O .o 0) • u 3 •U N eu eu W T3 m Jui «o IH J«! J«; a,-H C 4J c td Cd C C ^ 4) (U a, «0 • S C • - I •^ eu 3 C •-» • H 0 o0 >H Q iX Oi tn N a« O O N ^ a, ^
§
o
CN CN
4J
C ce
<
CN
u st ee 3 — u Xi m a)
3 4->
X>
NO C i CN
— >H
r-4
f i 0)
CN
cO
S»*
U
vO
—
4)
00 CN
— ace
r».
•~*
O J= a> X> en T3
CN
\o o CN
CN
c (U M M
C
IH
eu c (U
4J "-S >-i ' S
0) 0 0) ex, « es
1-H Cfl
ce
4J
o H
V£> CM
~~ u-i CM
u 4> £>
E 0) o 0) "O
-*
CM
— co CM
CM CM
^~ T-t CM
— O
CM • • "
CTN
u 0)
•a
•H
c
O rv
> o 0)
—
O CM CM
00
fx
C"ï
00
CM
O iv
tv
00
*~l
Ai
o •—
•8 CU a
VO .-1
CM
4J
"— —~
CM
x> o
4-1
[^ i-H
O CM
«•H
«— u
I H
CO i-I
O rv
d)
CM
co
CM
CM
CM
CM
CM
CM
•^(0— 43 J
•"H
tn
3 3
tn
cfl
\ H
^O I f l H
ON CN
rv. vo ir,
00 Cl
•"H
3 CM
CN
CM
CM
CM
CM
C 3
S . CM
ON
CM
CM
CM
CM
CM
Os
CM
ON
E
a> o»
•o o— i-l co CL, —
u a «o
C
»~4
4J
u « co
C
•~t CM St
O CM
0) 10 (0
CM
CM
ON
rv
)-l
co 3
cfl
XI
C
u
fv
O CM CM
(-1
ON
a>
CO
CM
CM
cfl
>
g CO
(U
cu
co
4J
CO 4-> O 4->
v
•o e
ctu
CO
>
E
•C Q>
X>
CO
•O •H 0)
xi
<
b0
«0 "O
C
CO CU
*H
•H S-i
cu > cu
GQ
E
.3
O
0 "O to
>H — > •U •H «0
•O •U
V
eto
•H
•Bcu §>H 0o T3 u •X3
E
E
eu q
•U CU
E -ü
•u
tcu E
to
CU
>
•u
to E E tU 3 O IV Q CS *
•u • -cflH J«! CU
E tu
bO E 00
•E O cfl
O
o f? E
o
>« CM O ( ^ f^ N
en
"O
H "Q .
CU
ir, o 00 «-H
« O O M V t O O S O H « C l CN CN >» S f CM <-H
j«:
E
C -I
—>
Cfl 1H • * Cü cfl 3 «0 tg
r" \ E
cu cu
u
O N
E V
o o
•-H
C*
0 Q, to
E
2
t-H
3 E •C " n «u to •H 1H
E > 4)
<4H >-H • H CU
> tu »H Cfl
E E
<Ü »H E 0)
3 0
4J O , O CU t o tO Vi t~i
ca co 4->
o
H
u
CM
CM
vO
^— e in CM
CD o
>n
in
CU
— •a «* CM
u
m
•8a
CM
>n 00
IV.
>n
en i n
00 CN
— > CM o CM c ^~ ~- u
en
rv
00 CM
CU i-l JD CM O
en i n "~1 CO tv
00
^— V
O
o — ^— CM
•i
OS 0) t - l 4-1
— 00 .-I
—
w
•_ CO 3
r-» 4J i-H
—
W
3
00 V£> 3 1-1 c<)
in -H en
U1 • H i-l r-H
CM
rs. St
—" 3
CM
o »H i n
in
in
in in • H CM CM
c
St
cn
3
CN
CN
O r-l
a)
ON
(U E
in
•n
^mmm
Vi 00 • H (-1 Cd A4 a P^
c
^
a> u 3
VO
»w
vo
"H
cd
CN
4J S-l
CN
ed
ed X
m
1-4
in
m
CN
CN
CN
CN
CN
0)
U
at
—
g
1-1 a)
a> a> 4->
— ^—
••->
O,
in in s t »s oo
o , in en in
in
»H i-H «N
a> •O
•a C eu
c Cd > a>
CU
eu
o
y S
Dû
c o •u c CU N
4J
a> bO C •H
•o •l-l
^)-l
cu X
0)
» V «
I
eu
•H o , 3
s
c
c
.3
cto
£ c •ntj
"n
c 4J
y
c
•u c u eu c; S
40 (U
•u eu J* C - s eu O
ÛH
Ci
•H
0 N N
in in st es H
>M
ed
o
a
CX CU
«0
3 > cd •u eu U
to N ci
VO
C eu eu > eu i-H
O
•H
\
C 4)
!H
to C ed
>H CU
«M t \ | CN
Cd »H ed <-H
4-1
01
10
in
en
en
U 3 U 3 eu Q) cd x : J«: td y -
CU »H CU
eu *s eu
•u
CO T 3 CU C« CU 4J " H 00 O
4J
bu _ "O »H
td
<4->
u <
14-1
4J i-H
X w
CM
— 1-1 «M
e CO >
o x: CU
in
1-H
^— ^—• H u <* ed 3 — .hû
u *
«n •H
_
m
3 X O
en
en
'" ' E
CO
CN
CN
•o •o H — i-i
c n«
eu C U C eu eu eu
H 4J H ' S IH H
cu o eu fX, CO E-i
ed ed 4J O
H
VO CM
— m
CM
— >* CM — — CO CM
^— CM
—• r-l CM
— — O CM
u
0)
x> E V u
J3
e a> > o c <^— u m X) o 4J X O
—
— £>
Ov r-l
4J
^— 00 t-l
— —
e a) P.
« to — to 3
t^ r-l
4J 10
—
3 bO 3
O r-l
—
«
3 O VO I V en «M CM o
C 3
0)
0)
V ON T3 O — •<-l 1-1 0 0
v a,—
vo rv
Os
CM O vo fv
VO
CM
"1
a)
u 3
VO
!S| O « N c*-> o~> CM
p-, fv,
c
c*ï
u-i
CM
^
u
o u
vC
4J S-l cd cfl
O O .Ü E a) o
O vo
CM ITN CM
"v
vo
E
u cd 3
<M
«M
u
rS 4=
£>
C
u
0)
CO
g cd
a> cd cd 4J
4-1
•o c CO >
O
n
•u (4-1
a) o
j:
v
CO
•O
••-i 0) .JO
<:
E 0) •H
0)
X)
CM m ifi v ü o s t «o ©\ CM O CM
csi ir> v o
bC C •H
1 «0 «0
Vi
c cd
0
p
>4 4J W .
•H C <8 •DHU) ~->T3 C •H —, Cfl U «H Cd * J I H \
bo to -u c
c
0) »H
Cd >H 4J
c
:* c
co O N «0
*;
0
.*
4J C 0) «0 QJ (0 •~l A «0 M 4) C "O « Q) 4) S CO ' H CD I*H •H 0) 4J b 0 3 U t H 4J 10 cu in J«: o T j «0 C >H ^
*
1H
Q, to C
C •o c v 0) •o •, (0 >
o
s*
4J
c c eu
—> N
CM
C
C (U
0)
o
14
?"
cd cd
4-1
o H
V© CM
^—
n V
£> E 0)
in CM
o 0)
—
•o
-d-
CM
— CO CM
u
E
— CM CM
— i-l CM
— O CM
— e*
i-t
— 00 .-I
——
> O
_H£ V ,0 O 4->
.*O — .^ Û S V
•u o. 0)
j-i
-^
00 O
u~i C \ © \ fi n
O
00
CM
CN
w 3
O 1-1
—
tri csi ON <"1 *"> f*">
3
r^
in
00
o
CM
to
^m —
r-l
i-i
CM U*> C\| O , p-i r^) P->
^
3
« -H r-i
«M
CM
va-
«N
CM
3
CM
^3-CM P^ CMCM CM
«*1
c 3 e 0)
T-<
u
—
«-I
£
O
1-1
y - ^
1-1
E
^—
w co o u
"O
—
o — 1-1 ^
i-I
4-1
S-i oo
>1
w u
0) ON
—
(4-1
r*
.C V
—
i—1
*x>
O
—
o E 0) o I-I
m
*
•__ •* ^_
ja
co X.
co
•1-4
U
o.
CS
^— 4J
u c o cfl
1^ ON
E
—
i-i >-i
co 3
u
x> 0) (4-1
T-l
*-^
c CO >
CM
V 1-1 CU 0) 4J
t-H
_ —
1-1 H Cfl
ÎCfl •>->
— iH
CM*ctS0CnCM00c<^ir)\oiriVOl^stS}CM Oi O Os CM
Cfl
cfl 4-)
0)
"O
O 4-1
c
c CO >
•H
0) 4J 0)
01
•o
1-1 0) .O J-l
<
0 O
cU ~ v C C •* «0 0)
14-1
o X fl> X)
00 C bo H C t > 'H
c V
60
c
•iH •Ü )-i 0)
> 0) «
£] «8
>H •D W
N V
U
•-)T3 q
T3
q
c Cfl ^
•*
•*
« c
q
v 4J • H l-l q 0) 0 Q> E Cfl w
a
• H — , Cfl J«! — > Is ~4 Cfl • H >H 4J U \ Cü q V 00 0J 4J E E T3 «o t» q Ctf (0 Ctf CD •H 42 « M T J *.
•u w 3 4J 4 H ' Hi 4J 4J « 00
Q <4-l i-H V
q
"O >-i IJ Ifl
Co
Cfl i-4 . * H o ca 0-, S* K) O N « a ;
00 en
q
«4 4J V)
bo 0
O
f*
q «0
Is 4J
q
v N
q
V
bo Cü
»^
1-1
cfl cfl
4-> O
H
VO CM
^— m
01 CJ 0)
—
•o
CM
— CO CM
— CM CM
— 1-4 CM
— O CM
— CJN 1-1
— 00 1-1
—
CU
> o c
P-l Os
U CU XI
CN
C^
I^Ol
IT|
o .*O -^ x> E 4->
CU 4->
a CU (0
•^ en 3
^~
3 00 3
—
O O O
X E
4J W
VO i-I
u 3
J-l 0)
r»
i-i
CU
CU
CM
c
u £> E
CN
n 3
X.
c
C 3
cd
e 0) S-i
cd S
X>
0) 0)
S
cu a\ "O o —
CM
CM
1 ^
1-1 00 0) —
OM
>-l
f-1
U
a «0
VO
c CU CU
CN
c\i
cd cfl
00
SJ 0) 4J
c
CN
4-1 1-1
E
O
CN
cd 3 SJ
X)
CS
X
CU «4-1
u co
C Cd
cu 4) 4J
cd cd 4->
cu •o
o
c
cd 0) 4-> (4-1 CU
X) Cfl
1-1
•o
(-1
X) 1-4
<:
c
o
"-H
cu
s CU
(U co c bo t) ^
sj-
•H C cd
i~| -H
"O c
> cu
— , Cd • H Cd
Cfl
«J
o cd is cd N
•H H
c
CU CU
s c •o
W »H ' H
4J CU
to bo S §5
c u
\
c
1-1 CU
•H
4J CU V) N
o
«n
c c
>
CU
CN H f l CN VO «O
s j en CN
t^ ftj < a, b o o N
CU
Cd
u\
*-> c n cu tA <ü •u CU » H «
A
CU
cu < M •U lU(
•* oç ' eu M .CJ
o o
§
SP o
cd cd 4J
o
H
VD CM
—
1-1 0)
rQ
B
m CN
CU Ü CU
—
•o — •
«dCM
-^ CO CM
— CN CM
— r-l CM
— O CM
—
u CU .o
B a»
> o
Ai O
a CU
3 bû 3
U~>
ci
3
—
r-l
oo
co
4J CO
—
00
-^ co
r-. r-l i-I
00
E
—
V£>
00
— .ß 0) 4->
^_
cn
a) o 4->
rO
ON r-l 00 r-l
00
00
e h
a
^
•i-i i-H
3 i-H
CSJ
• H CM S t
C 3
CU T5 O •*-l
o r-l
a>
a\
^_
—
U 00
cu
Oi
c\
E
r-l •H I-I
CN
CN
•-H
<-H
«N
VO
cfl l-~
c 0)
v£>
3
—
S-l
in 4J O O U
•u rJ Cfl CO
ON
E
«M
^—> •H
— — h Cfl •tf 3 ^^ (-1
X
«o
po
X
r-l
^—
e co >
rO CU (4-1 •T-l
CM
u
^—
gcfl
cfl
j-i r-( 0)
r-l
"~l
cu
r-l
4-1
Cfl Cfl
CU
4->
•o
O 4-1
(1) •Û
u
<
sj-
c •w A!
H CU
» cu
ca
st
>
CU 0 > 0 U
•o c
C
4J
•Sc! CU
*H
•H CU 3 4J V4 J *
TJ
60
«n
*M Cfl
—1
»4-1
1-1
r-| \ o CM O
'S
C C CU CU
4> 4J
x> CO •o
""> CM CM '•v
c c« >• 0) O ,C 0)
CN
u cu ca 60 c 4J Cfl
e co C 3
*
•
C -H
0 M C C cu cu
CO «0 CU V w •u
CU
H T 3
C
C cu
CU 'M bO dj bo tfl [»} IN)
c
a> <jj
CU 4J •H
<4n >H «4^ S 0 t>
3
Xi C
Q. CO
O cfl CO &;
§
C cu U
u CU CU c cu •C• > cu •u CJ •-H °o co Cfl ^ au bO E Cfl 0
•C•
0 O
•~l
1
i
(^
r-l Cfl
cfl
4-1 O
H
o^
VO CM
O"} C\] O-j l/*t C\J t—( C\] •M «H
0) J3
00
E IT) CNI
— •* CM ^~' C) CM
— CN CM
— — iH
CN
— O CSI
c CU
— CT\ r-l —
u 3
oo I-I cö cO
—
CO hl
I-I
C
O) CJ
0 0 P-| Csj
IV
Xj
0 0 P-> C\j
E
0)
> o e — u
CU Xl
00
00 'M
«N
o
4-> J*
O
o
^— X E
0) 4->
a cu ta
— ca 3
r^
4-1 W
—
3
VO 1-4
3
—
3
C a)
r<1 csj p^ ir) esi » s >-H
cu •o ^^ w
bO
«
•u
C
«
i-i O 0) bl
e
CV U Q CO
3
u > e
cu
CU
u VO
e
«N
E
CU
CU Tl
P") P-| CN| » H 'M 'M
ON
O — •H S-l 0 0
cu
p-> «N 00 en vo c\| i-H
4J ca
VC
•M 4J U cfl CO
O o
PV
E
O 3 4J
« ro
cu
XI CU (4-1
H
st st rv
S t «N (»V, S t CS| TH C\| »S »H
oo »n
( ^ CVJ PV, s î C\) i s »H •H 'M
vo
CO
c
n CM
CU
E cu o
M
CO CO CO 4J O 4J
CU
•o e >
vOVBstvOCVjvJtviCt) OvCnCVJlAisTstHM
ta ca
ca 4)
•M XI Je:
(4-1 CU
o
cu X
c\j rv P-I vo >M cvj 'M 'S
pr, «M c^ ^ est »H «N •M M
V4
4->
X> CA •O 1-1
'M
1T| «V| Cl (»| CV) H •H M
3
x.cu
00
c\| rv P I vo •—t csi 'M 'M
u CX
cu
I-4
c
n -H o
H
e
C eu cu
t>4 CU
oo CN
to
S c S cu to —,
bo
00
en
c eu
tvl C »H
c
co — t U •X bo
•M
bo eu
« H C c
cfl cfl 4J O
o o
VO CM
u-i CM
— -*
CU
SO
*s
IV
tV
O co
o st
•8 CU
o
CU T3
CM
u
CO CM
•8
'S
o
CM CM
i-H ' S
CU
CM CM
"^ i-l CM
— O CM
— ON I-t
— co I-I
—
CU
> 0 e — —
CM
st st
o »S
'S
rv
'S
Ai
o
— —
•acu J-l
(fl ^~ w
^—
3 bO
VO rH
3 cd
—
—
in l-l
1-1 1-1
—
CO 1-1
1-1
c CU
'~'
c 3 •<-->
—
—
•u
3
o
^^
u V
u
M-l
« O
3 •u i-i
CU
CO
X
—
— m
^—
J3 CM VO
CO
« cd
e
0) 1-1 f-t 0) *J M
P. 0 C 0)
eo
c •H (3 4)
Jrf
« M .» O 0~4
7)
0) W
00
co
ON CO 'S »H
co
'S
*» 4>|
00 00
O IS>
I T ) CO •>» 4-1
CM
o IV
CM ' S
00 •H •H
st
SO <-H i-H
'S 00
' S st
CO
CN
so
00 'S
CM St
SO « H » H 00 CO 'S ON
4-1
4-1
st
st
CM
co
co
o
St ' S CN
st 1-1 CU
ON
E
CO
__ I-I •I-I )-l
"H
i-H O CM CM
4-|
<-H
CM CM M
'S
00 <M 'S
CM
'S 4-1
"H
VO
ON
4-| ' S
'S
SO
ON —1 S t
4*1
St 00
'S
4-1
o o
O 'S
'S
St
ON
00
c>oo
St CN <-i
^—'
fv
ON
«N
a Cfl SO
CU •H 4J CS
00
ON
|v
(J
«M
4-1 4-|
st
•O
m cd
CO 00 'S
«H
i-I i-l
•H
co oo ' S co
is. ' S 4-i
CO CO
CM iH
J-l 0 0 CU
CM
4-i
4-1
3
— <* —
DM
N. CO 'S
"H
»O
l-l
y>
CM co ' S co
CU
3
o — •i-i
ON
SO i-H ' S
o
4-> (0
cu O N
St
CU
i-H
^~
CO
O co St
£>
r^
O i-H
'S, S t O SO i-H ' M
co vo
I's •H 'S
CM
st st
4J O «M ON CO • ~ l
es cd E
'S 'S 'S
O SO
" H CM s t CM CN
— i-i M cd 3
VO O
« M CN
ON CM
CN
'S
'S 4-1
«M
l-i X> CO
CU 4-1
1-1 i-I
3
X.
CM
0)
—
•o
i-I
)-i O
^~
o
>
U cd
VO ' S
'S
3 C cd
••-)
^— cu
cd cd cd
rS
4-) 4J
•c •c-c
CO •U O 4J
O O h
4-| 4-|
QO
•O
SO
<
cu M
*
~
O 'S 'S
i-H
P
x> co J3
x; .ç
4-1
co O «s
4J i-I CU 4J •H
CU
CM
XÏ
<ü
X
•H
••
cd eg cd
Cd
•C
—\ 00
0) 4J 4-1 0> O
S
00
U
cd
> CU u
>
1-1 4J
Ai
<
'S
0 0
'S
*-\ ôû
0 •u cu 0 .*> p<
« o E c u € 3 •£ 0 .*
Cu V) -X •H O 0 li U ' S Es H S< «5
Q>
'S 3
>H
>
Sy
u >i ?Q)
V
»*s U 1H
CU 4 J
cu o o
0 ; c o 'S J v», . H k( «O Üt *<
l-l
cd cd
4J
O H
U VO CM
01 XI
—~
E
m
u eu
CM
— •tf CM
— CO CM
~— CM CM
VO
•H fx
•o
o •H
0) X
6
IX O v© ' S
«u > o
o V©
en
~~ i-l CM
X> O
^—
4-1
CN S I O 'S •H
O
O
N» »M »A
o\
0)
•s
t-l
0) 4-1
"^
a
00 r-l
4) M
— —
4J
en
vo
3 cd
in .-I
^—
en en
in
st
i-i i-i
vo
st »H
•s
CM
0\
st
—
r-l i-l
•H
CD O N
l-l 1-1 0 0
eu OM
g ••—I
CN
O
00
»H
in •s
»H
o
en »s
•S
in in
«H
se in
00 00
O ix
in in
in CM
O
CM
»M
ix
in Mt
Mf CM
si-
i-i
St CM
en vo
vo en
in
•H en
Os
•H 00 »S
o
«N
s* >s
•S
in
i-I
ON
CM
'S
Os IX ON
00
en O »H «H
CM
Mt
in
vo
M
CM
ON
'S
CU
s«*
en
t-l
^—
e
CM
cd
O 'S
e> in
'S
•H
in
O in •H
'S
oin
en •s en
in CM CM
IX VO CM
O CN CM
»s en en
in 00 •H
CM
C5 0\ •S
0\
O O oo 0\
'S
«M
s» O
00
H cd
O
©\
E
*S
4J
cd
— — t-l U cd 3
o vo
CN S t CM
VC O
•M
«M
U
Ci 00 •M
0) 1-1 »J
vo
«S
l-l
u o o
>
gcd ai
1-1
4-1 4->
cd cd
O O U bû
4-1
o
4-1
ctj
cd
«0
c«
•c: * •c in
»s CM
00 »H in 00
00
in
•SI
•C
in
in
*
en o »«s
»
•s
o o
Q> 4J iw CD O 4-> i-I 0) 4-1 l-l
4= V XI
en •O i-l Q) .O l-l
CM
50
^—
O
en
oo •s en ©\ •s
in
•H
cd
f-H
st
roeg)
VC
s* 00
•»H
cd
— -* —
in
i-i
r~
m
S*
en
^_
a
^—
u 3
Os • H
U
vu
CM
eu E
—
—
rx •H
O VO
l-l
"O O —
VO
CM
»S
ON
1-1 r-l
O 1-1
ix 00
in •H •H
o
S* »H
in CM CM
»M
1—)
— CM i-I
•H
in
ix o* •s
3
•tf I-I
—
00 »H
"->
3
r»
i-i
ix
-^ (0
.-i
in
en
CM O •H 'S
l-l
c — u
CM
o c*
«S
M
cd
S 0)
>
l-l 4-1
X. S!
t> - s
»s 0 0
»s • eu —\ 0 4J o 00
0
en >H
en eu •X **-i Ä 3 •« E p E H Q, en eu s eu eu a , • S " H •* 0 0 0 .ç -s — •s M ^ 3 3 s s « H s> fM Ud œ G0 ts
i-i
cd cd
4->
o
H
CM
O
6.2 BIJLAGE6.Periode-indeling periode
be pindatum
eiiiddatum
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
1 15 29 12 26 12 26 9 23 7 21 4 18 2 16 30 13 27 10 24 8 22 5 19 3 17
14 januari 28 januari 11 februari 25 februari 11 maart 25 maart 8 april 22 april
januari januari januari februari februari maart maart april april
mei mei juni juni juli juli juli augustus augustus september september oktober oktober november november december december
103
6 20 3 17 1 15 29 12 26 9 23 7 21 4 18 2 16 30
mei mei juni juni juli juli juli augustus augustus september september oktober oktober november november december december december
6.2 Bijlage7.Interaktiematrixstappen/hulpberekeningenengegevens Indezebijlagewordtaangegevenwelkegegevensindestappenen hulpberekeningenwordenberekend,overgenomen,geraadpleegd,vastgestelden gewijzigd.Hiervoorzijndevolgendecodesgebruikt: b-berekenen o-overnemen r-raadplegen v-vaststellen w-wijzigen Ineenaantalgevalleniseencombinatievanlettercodesgebruikt. Omwelkegegevenshetgaatstaatvertikaal indematrixaangegeven.Destappen enhulpberekeningenzijnhorizontaalweergegeven.Decijfercodeskomenovereen metdestappenenhulpberekeningen inhoofdstuk2. Hoewelnognietbeschreven,isookvoordestappen15en16aangegevenwater metdebetreffende gegevensgebeurt.
104
CM P-I
o o u u o u
CO
CM
i-l CM
o o uu
CM
o u
> > oo CT*
o o o o ooc
00
o oo
CM
oo 1-4
U
o u M>
ri tri CM
oo u u
u-i
o u oo
UI
o
h O h H O U
o
(J
ca c
> > > > > > > > > > 60
e 1-4 e 01
0) bO
c •1-1 c 0) c 0)
^V
J-l
eu
a xiOu a
cfl f-4 4J 3 H X
co en C c 0> 1-1 S
> 01 bl 0) bl
•O 3 O X A: 01
o
X
c V 1
> Ol
>
CB •
bO 4J 1-4
t-l •u
C
co C 01
c 0>
#. 01
s
CO
u C c o> 0) c «0
t-l CD
X
C 0) 4J
>
0) t>0 g;
M 00
D oo a w 01 t - l C O
i-l
et
O M 41 • H U-I
i-<
^ >
CO
O
> .*)-l
4J C O
X
1-1
O
01 >
i-I 01 0)
CO 4J Cfl
01 cd V i-i bl CA U-I •t0 •I-I 1-1 U 0)
C 0 en
cd
0>
a c o
S-l CU
•o a
» bO •o •• Xw iu- i CD CO
XI
0)
u
0 •o s > C co V 0) "O 1-4 "O E H CD E- • c a> c bl cd N x o f-4 cd 01 u u CU
cd
c
CO 4-> C 1-1 0) CD
00
> u
CV 1-4
00 >
CU i - I U-l 4J •>-> cd 1-1
•o » o •o E 0) O X
u u CO (0 U-l
•o 0)
cd oox
00
c
1-1 (-1 1-1 CU
E
o
> CO
"-> • H 4J )-l
01 00 co k-i
X
CJ 01 )-l
i-< 4J J* co
•*-! •u c
i-i cd "O f H
a> o.
X
0)
1-1
00 ai 4 J O) 0 0 . * u •H 3 1
u *o o s tt) •u > u X
o a
1-4
J->
4J
co
i-I 01
1-1
4-1
O O
W bO
S
c 0)
e QJ
1—1 1—1
• CO 01 1-1 1-4
o X
> V
E
4-1 r-l CU CU 4J
c
4J E i-I 0) 0) 01 f - l 4-1
«
X
oo 1-1 >
c 0>
M
a o
4J J
c
CU
o
>
CO 4J
o 4J
JX
o 4J
Cd
00 1-1
E
•H 4 J 4J
TD O >J
oo e V u u 0)
01
cd co
X. 3
en
C
4J 1-4 4J •H O 1-1 i - i CU X CU X 4-1 4J 4J CO 1-4 1-1 1-4 1-1
0) 1-1 JJ
01 J-l
o
cu c CU cv r-4 e
co X
•H
14-4
•o •o 1-1
C
u c 0) 01 1-1 cd y
> > >
>
4J i-H 41 V 4-1
0)
c
(V 4J 4-1
X X
X
> > > > > > >
c
^ > 0 "ä 0
Cl 00 rH cd —u CU J-l CO V 4J 4J 01 0 0 J-l JJ JJ en
co • H
u
> o
e c
c
U
^
U
X 3 U 3 CO
cu (4-4
0 •ü
E
bo a cd co e i - i cu ij > E ^ 1 - 1 cd c •H N CU
cd
T3
i-l O i-H 4J
O 3
x co
CM
ci CM fi CM CM
Cjv
00
o o o o c o o o o >-l X l-l CM VO «—I
\0
en m CM
in
> > > > > o o o o o u > > > > > > > > > > > > > x > > > > > > > > > X
X >X >
bO C C • H oi
JJ 0) CS
01 i-l
0)
bD C i-i C
0) J* 01 U 01
c a; a^ a. a to i—i jj s X w
c o> •o
es u
•H cj O W
c01 u 0) E •o
«
ca>
oi
i-)U-l •H 0 >J JJ JJ IA W TD (U C
X
o w c es —1
« cfl
•o c0
1-> 1-4
U-l
o C
0) JJ
c (V JJ IA
e 3
u
bO
XI 01
•H
•o e 1-1
c c0)
01
a> u > x ro 1-1 c01 0 •o e EO cfl bO \b OwX 1-1 JJ X JJ 01 u •O o 01 X i > ^ •i-i o 3 •e w X \ JJ c 1-1 1-1 c0) To3 O JJH i4)* (0E o 01 c 1-1 3 bD 0) CU co 01 IA i X .*! JJ JJ • I - I 1 - 1 1 - 1 cfl E tA bC u e 0) u c 0) l-i CO o CJ o i - i > e .* 01 0) JJ (A N OJ 0 E 0) es u •o e ^ N •i-i 0 CO • i - I c 01 l-i o 0) c «4-1 1 - 1 4J —1 3 Cfl 0 bO a X ) & a o c
•o
l-l JJ CO r-l i-I CS
^ c c 01
• H JJ JJ IA 1 - 1 .-1 1 - 1 3 •w X I M J J OJ CA 1-1 01 cO
u
IA
U-l • ^
c0)
IA
bO
c
CO i-l CO
c
P
bO 3
JJ
iH
0) JJ IA CO
> \ c
X
1-1
c01
JJ • H (A
T3 01
c01 01
01
"O
1-4
•o 1-1
E 01
E 01
o.
1-1
3 C 0)
JJ 01
x: e 01 JJ
JJ
Ba H-l
3
3 0 X u e C 1-1 e c0) 0) bO 01 bO
T3 O
u
1-1
3
0)
bO c S-l \ bC &. e 01 01 J * C c •-J TJ • X> bO •H 01 •o H E e IA "O CO 1-1 ai > J CO JJ i—i 3 c c 01 •1-1 U 01 C 0 X JJ cS -O e 1—1 JJ •o 01 u •o i - i CS c ^ü JJ > \IA ••-1 CO JJ 0 h 0 01 X N JJ > c > y • H u c 0 01 15 3 0) o 0 01 01 co ai O IA N bO • H » bO E CO 1—1 > > "O JJ *. X I JJ 01 H-4
c0)
X
i H
)-l IA 0) 0) 01 JJ bO (A C 3 • H 0) ••-I 0
VO X> O O O O
X > O O X > X > O O O O X > O O X ! X l O O O X î
CM
ci
«M i-i CM
9 »
CM 1-1
o o
1-1
s»s
s >s
» 3 S
3 S S »
o oo
o o o
o o o
o o oo
0 0 0
0 0 0
o oo
o o oo
CM
o-\ 00
o o CM VO 1-1 v£>
\o o o
in CM
m
X t > > X l X l > > >
o o
o o •
X> X I X ! X ) X>
o o
o
•o • CU
x> o • •o CU
4J CU •H XI 0)
.* V bO C •H C 0)
c co
^0)
C u Q> CU C L X> C L o.
•U
CO •C
1-1
ta
c
e
c c
DO
e cd
0)
> at
c eu 60
o e a> E l-i u 3 IV CU 4J > •H e CU rt •o a> bO AJ«
C 1-1 i-I C 0) ^ 01 S-t i-I o l-i 0) 4->
^
15
> o
M CU CL
u
bO
bO O h • bO X • • •H X
i-i
CU X
• 1-1
\ • • •>
>
> -H CA CU 1-1
V
c a i-i
1-1
CO 4-1 ca C
•H
DO »
l-l
00
cu u co
bO
c o• cu TCl n( 0 -c4 e eu c >i - i ca i-i i> - I «H 4 •H 6 0 - H • H U-I 0) Tc
E
1-1
e o cU Ü C
1-)
O
T3 a> bO x: •w l-i CA o 1-1 CO IM •H CA "O CO i 4J E cu 1 - 1 4J O X i I-i M 1-1 M V X N bC 0) 0) X I X3
c
M
•o c o
i - )
*
x:
1-1 CU 4J CA CU
> •c H
O in E O
<ex
> CJ u vi « w > co
>
bOX)
\
cu
• U bO X> CU C 4) & l-i CU 00 CU 00 CU CL l-l IJ X 3 CU U dP 4-1 CL CS • .Ü cd ca H bO ? bO CU C IA C •H bO'i-i
E
O 4J 3 0 CO 4J C 3 0) O w co i-i U tl 0) 3 CL U X CO CU X CU a « H w X E CU l-l 4P CU CL cfl i I H H ta u bc » o o . ^ C CA C 3 i-i OO i-i X > C > 0
O
co
x : i-i E
o cu co a M
E
CU ai a w X cu i-i OP Q, CO l CO CA
oo » oo
C CA C l-l 00 l-l
» > P > e 1—) « •^1 c >1—) CU > 1-1 > »Hb Di—i i-i •H 0 0 ' H \C i-i U C w CA U C )-(
l-i C l-i
x
U J5 \ cu o • S co JS
- 1• euJ • \
u \ co 1-1
•1-1
bO
4J J* • l-l 4-1 CU X • » u •u \ cu M • »
•
U • X I cu i-I 0) CCu w JS XI U X c CU U dP cu 4) o • a X0I ubO c CL CCOO CA
£. o CA
.
ue
XI C O l-i bO
> XI c c • •H T J > e o • u - 4c
^
•se
CU
4J l-l 3 60 O C O
1-1
r-l Cfl X>
n
C
CA
i-I V
• XI
X > > > > £ > > > > £ > > > > £ !
0) x: co x: bO o > o C 3 « P u •H O E CU ' M X i 0 > co 0 CU 00
2
c »
CU
e x: o 1-1
cfl E
x o
ca I J ca E CU ' M 0 > cfl
1—) 1-1 1—) l-l i-I 00 i-i CL
l-i C U
ca
-O
x : ca jz ai
U > ü X CA w ca c E
4-1 0 3 cfl
CU «4-1
>
CU
cfl >
&
r-i
Oo
> > > > >_
o o o o o > x>
ClW£X>O X
H VJ U U
O O O O O Xi X)
oo
«M
CM 1H CM CM
O Xi > O XIX)x>
ON XI 00
o CM VA
m CM
OX > X: cc
X OX X X
c 4J 4J
x> > o > > > > X
o o o X
Ai Ai CO «
e
o
1
X XI
•O T3 O O
co o
XI
mer(s) ernemer
ri CM
4-1 CU 1-1
•o ai
0) l-i
a
•c H
C 0) AS
(V h V O.JS
c eu
a a « i 3- i
4J
u X
ca u
tfl 4-1
C
60 C U c a> c a> c •W 0) •H E "O > •o cfl 1-1 a> I-I fc l-l •H 41 e o W "O r-l O •o u £CV > V
O o
> > >
l-i
3 o
eCV a) 60 e«
0) tv •O 4J
4-1 O l-l 61 vV XI IA 4J
e co
i-i
i-l
iH
4-1
i-i
c
0) 60
1-1
3 O o
•l-l
60
e ai
60
o c CV E
l-l u \ Ai C 60 3 0) a > c e V > i-H co I - I c 6 0 - ^ 4-1 CO 0) c e •H G < « ai CO •o • H CU •o ai 60 4J ca u« 1-1 c A: co o 3 0) 0) i-i •ei O Ai 4-1 x: t - i i-i Ai 01 4J
o en
4J C C 4J CO U O S C (0 CO 0) ca « o 4-1 i-I 4J A i l - l C CV
e
i-i
Ai
•o u
o. cn CD 60 cu • H C 13
•u 0) C ^ U «J
iH
0)
c
4J 0) • H 4J i - I V) l-l
o o
1-1
tM l-l
cv CL
0> T3
c w
61
3 o V)
a
4J
a 3 co 4J
IV 4 J l-l (0 CO
CV l-l 60 60 10 tM
XI 60 O i-I 0 X i •O T> C •O U 4-1 co tv r-l tv > o 1-1 1-1 o
ai (X i-i
o
1-<
CO
4J
4J CU
c e
ai ai X) X)
l-l l-l tfl co
4-1 4J CV
c
CO
C 0 0 o. C. tv 0) 4-1 CV
c
l-<
XI
•o c
4-1 01 0 CO CL > O CL 4J 4J
4J tfl
u 3 X) Ai tM c e •o a cu il --lI tv tv 1 - > l-l u 1-1 0 o u u ai u X X l-l O. 0) 60 TD CL Q . T 5 60 V 0) o o CV CO CO
u CO > 4J X) w o tv
r eenheid pr or omvangpr
Ai
a> •H E
1
tv
4J
IA
o Ai
tri
c
1-1 4J
o c cv u 4J 61 co
V XI
60
C C C tV 0) CO
CV
CV
> a> cc •o l-l0) >tfl co> ea> 60 Ai
cv u
0) tv o c l-l 60 1•o - 1 X) O) CO a c o co o CV 4J
CV r-l i-I l-i co cc
CO cc
Il u u 0> O 0 CL 4J 4J
X)
o o
o
o o
o o
o o
es
«M
X
r-l
XI X) X)
X
X> Xi X)
X! XI XI XI
X>X>X>
XI Xi Xi X!
CM
o x>
CM
o o X O O O X O O O X O O O O X O O O X O O O O X O
X)
CO
o
o oo
oo o
o
oo
X)
o
o o o o
o oo
o ooo
oo
oo
X X X X
X X X
oo
CM V£>
O
ci X) X! X>
XI Xi XI
X X X
X
CM
3 O XI
in
X) X) XI
o o
X > O O O X > O 0 O X > O O O O X > O O 0 X l O O O O X > O
CM
e « 4J t l j r ! ^
4J .ü
b û cc) cd O • •
ig
E
i
• •
• •o o u a
u -o *o 0) o o > 1-1 u C eu C 1-1
bO
c CU
a a •o C T3 bO
£EO ï 0)0) iO
h c 0) CU a xi a .-H a
CV 1-1 o 4-1 0) O C CL > CU h
ce u 3 K
x
bO
c > E
CU at
X
ox >
A; V
"O
1-1
0) i-i c O . CU ld
30)
O
0)
>-l
O
•o 1-H (S ia
u u o CU o a >
•o
e a>
c 0) co
4J IA
bO
4J M CB
o
r-H Û»
V
U TJ CU
•o c V
i-I i-I O
Ä
•o C
Ai V
a e0)
JJ
C
X
l-l
CU bi V
0 cd
b0
ai •eH
bO
C
A i
V C N CU h bO CU
C >
4J
\
> -o i-i 3 •H O l-i X
xo
a V •O• i-i e 0) V x u 0) \i-i •u C 4J 4 J o cu » X! o ta W "O C 3 e 3 cu •u c s co U-l c O 0) 0 X bO > i-i cd o o
4J
l-l
x-l
l-l
c oo
u
CU
C
•H
co
C N Ai CU
l-l
l-i
CU
c >\
•H
> "O
C cu W O)
Ü cu e
M "O -H <M C X « 0 0 id
E
l-l
bO CU
e > *
•H \ > "O i-i 3 i-I O l-i X ! CU X U
e
>
0) Ai CU C N
b û CU CU
CL U £ C V . CU X l-l i H l-i 4J O 01 u M "O CU 3 CU i u c u cu 3 i-i eg o u i-i xi x 0) cd bO
e
1-1 l-l
CU 4J
cu cu N i-I
C CU l-l 4-> bO cu id C > »H •H \ f - l > "O cd i - i 3 J-> •* O M
e
•H CU U bO CU -H Ai 3
^ CU
0)
bO
C C
•H
AS
•H
bO
6
i-l l-i
ca t o
CU
l-l
4J
3 c 3 CU X l-l
i-i 3 •H O l-i X X l-i O CU » en 73 L-l C O « O P
3
<0
l-l
3 3 X
o
ooooooooooo O O 0 £
o o
Oj j
O>j
> ^ > f
o o o CM
n O XI
> x O > X> Cl «M f-l
X X X
-O ,Q X
X X
CM CM
o o o x o o o x o o
ON
00
o o o
o o o
o o
o o o o o x o x x o > x > x > > x
o
CM
O X > X O > XI in
X> X> X
X X
X X X
CM
m
oooxoooxoo
JJ 1-1 CU 4-1
c
o> JJ CU bO«H 1-1 CU 1-1 1-1 JJ •H F * CU n CU •W X i JJ V Ai 1-4 X CO cfl
co
o fl) 1-1
Ai
e
0) 00
00
•»-> i-I
e cu
ax O . CL CU 01
«o F H 4-1 5 IA J3
to M
> \ > •o 3
•i-l
i-I
c u
u cu
N t-4 41
C
c Ai
V .-l
Ai o>
» JJ cCU
u X
o co
C4J V4 CS
Ol
E
e
>-i
•o
0) "O • H CU Xi M CO
e o
e 01 •o V
0) . - 1 CA
0 X
u
c o
01
•o c o
•e H N 01 bO
•o e CU c Ai
CU
•o 1-1 3
01
c
•F4
(9
JJ 0
1-1 V
F4
o.
a JJ
CU
CU
0)
•o 1-1
e CU
CU X
bl
u CO
0)
CU 4J CO
u CU
o
oo
c s
> u •o •o •o •o •o o > « o c e
> o
o
o o o
•o e o
e 1-4
CU
o
o ca
cu JJ X
o
1-1 N
e
F4
cu
CO X Q. Î 4 0) co CO CU X
u
> o
bO C
O 0) E li
"O
CU
"O
1-1
F4
cu cu
ca
CO JJ
cCU E
o
0) Ai X c
(4-1 i-i
c 1-4
C N •F-l 1-4 0) N U bO CU "O 00 V
X
e o e co o O r-4 1-1 O
JJ i-I
r-t
3
•H
cu X)
c
CU JJ 1-1
3 X
c
CU
c0) > CO
cCO E c o 0 0 eu Ai J J oo > 1-1 cu •o E •o c 3 c cU 1-1 •o cCU 01 e •o c c01 1-1 4-1 C 0) i - I CU en 1 u e CU Ai cfl A u A 0> Cfl 4J 4J 0) CO CU CU CU a o o 1-1 > o. 4J J l i Ai N • H co C CU l-J 4J u •o w 0) 0) C CU 1-1 CU CU 0) c e CU M 0) X i H 1-1 0 0 u e X X X o X ax
a.i-1 oo e CU o E a> bO co o o
TS —4 • H
F4
u
> -o 0) co c 6 Û T 3 0) 4J 0) C Ai c JJ e 0) 01 0) cu c 1-1 0) a u M l-l X 0 cu
F4
X
C V CU JJ
4J
cd
4J CM CM (4-4 co 0) cu V CO M 4-1 bl X X 0) C A : X co 1-1 0) cu 0) a> Cfl o oo 0) 4-> b O X X X X) cu 1-1 to co CO co 1-4 JJ (4-1 u CU J-l • H 1-1 • H • H CU CU V cu CU 1-1 V 01 CU X X bO o X X X X <-H u F 4 u w CO CU CO CO CO CO CO X I C8
co u
CU
"1-4 "">
c01
V
c M
<4-l
CU 4J
E
e CU
cu
JJ J J 4 J
n CU
o
1-1 1-1
u •o
s
cCU
H 0)
cV
>
CU
•w
c
c
bO h
OO
^v (0 w
1-1
JJ
CU "O
1
cu
0)
•F4
u u
o o o o o o o o o
X X
\D
0 > > X O > X O X o o
CN CO
.-I
u u
CM
>>
ey* 00
O> > £ O> J
o^
CM
r-i
m CM
C eu 61
o
E
u eu > •C u eu eu
m CM
C eu C
C CU 60
C
•H
C eu
ta
i-i
n o
c 0)
c eu 60
60 C
c
•H
C V
^V
h c o 0) a x a a es 1—4 •U 3 «9 X
•U i-l C) 4-> •H
60 C
t^ n C
o
> t-i i - > i H «CD i-l U > h "O «H X 0) M
•o ox a. i-I w 3 (4-1 C T Cfl
«>
i-i 4-1
X •* Jrf • e -H > 4J X W
ca u o o
cfl C
c> S o eu eu U
eu •O
60 eu O 60 E -.. n 64 eu
> eu X
C
eu
•o
4J •H eu 4J •H .-1 •W
i-i
10 >
60 S-i 6 & eu eu C « eu ~4 en 1-1 cd 6O1-1 C M 60X C U f-i 60Ü 1-1 eu eu »H CU 1-1 w E
4J i - l
C u • H CO
U CJ M M
es eu
cd > Xi
M CS O C - I eu M o CS u
co C •0 eu
4J 60 CO O 1-1 4J eu 4J -H eu U 1-1 r-l TH
•s X XI
CO CS 4J 4J 4-1
c eu
C C 0) eu ti u
c eu
60 61 C C 1-1
1-1
u eu
> •^
••"•>
4J U 60
w X CS eu U U T3 > m C E 0) •H 0 X