6 september Zomerbloeii. Themabijeenkomst: Maatschappelijk Rendement
Raeflex Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht Postbus 8068, 3503 Utrecht (030) 230 31 50 www.raeflex.nl
Visitaties van Raeflex Gestart in 2002 ; ruim 200 visitaties uitgevoerd. Door visitaties kunnen corporaties van elkaar leren, kunnen verbeteracties worden geformuleerd met het oog op de volkshuisvestelijke prestaties.
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Waarom Visitaties? Waarom visitaties? • Er is één BBSH maar geen twee corporaties zijn hetzelfde; • Na brutering meer autonomie; • Woningcorporaties zijn maatschappelijke organisaties en "de maatschappij" wil hun keuzes begrijpen; • Politieke belangstelling: er is veel geld in de sector/er gaat veel geld om in deze sector (vergelijk wonen met zorg en onderwijs)
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Visitaties: kritiek en toekomst Ondanks visitaties nog steeds: • schandalen/fraude-gevallen; • kritiek vanuit de Tweede Kamer op corporaties. Corporaties waarderen de interne bruikbaarheid van het visitatierapport lager dan de externe bruikbaarheid (7,0 <> 7,2). Vraag: wat voegt visitatie toe t.o.v. bestaande instrumenten: inzicht in prestaties (CFV beperkt, jaarverslagen corporaties), belanghouderstevredenheid (eigen onderzoek corporatie), vermogen (CFV, WSW, accountant) en governance (geen controle door Aedes of VTW op naleving governancecode) Ontwikkeling: Visitatie wordt opgenomen in de Herzieningswet. Visitatie wordt daardoor van een zelfreguleringsinstrument (Aedescode) onderdeel van het Toezicht door de Minister (1e kamer moet Herzieningswet nog goedkeuren). Vraag voor de toekomst: waar gaat visitatie zich op richten? (smalle basis of brede basis) en wordt de controle op naleving opgenomen bij de Woonautoriteit?
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Visitatie: verantwoorden keuzes
• Zijn die keuzes legitiem? Verantwoorden waar het geld aan wordt besteed; ook een verantwoordelijkheid van de RvC. • Goed willen doen leidt niet automatisch tot goed doen. • Waarom levert de ene corporatie (veel) meer prestaties dan een andere corporatie? Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
4.0 Visitatiemethodiek Uniformiteit in de methodiek; Vergelijkbaarheid <-------------> Maatwerk Overall ervaring: de meeste corporaties doen het goed. Visitatiebenchmark: Presteren naar Ambities 10,0 8,0 6,0
Governance
4,0
c
Presteren naar Opgaven
2,0 0,0
Presteren naar Vermogen
Verplichte velden
Presteren volgens Belanghebbenden Cijfer
Presteren naar Ambities
7,0
Presteren naar Opgaven
7,1
Presteren volgens Belanghebbenden
7,2
Presteren naar Vermogen
6,7
Governance
6,7
Gemiddelde score
6,9
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Maatschappelijke visitaties: Presteren naar Ambities en Opgaven, Presteren volgens Belanghebbenden -
-
-
Wat waren de opgaven 4, 3, 2, 1 jaar geleden? (Prestatie-overeenkomsten met gemeenten en anderen); Wat waren de ambities 4, 3, 2, 1 jaar geleden? (Ondernemingsplan, jaarplannen) Welke prestaties (output) zijn er gerealiseerd in de afgelopen 4 jaar (jaarverslagen) Hoeveel wijken de geleverde prestaties af van de opgaven en ambities? => Beoordeling in visitatierapport op basis van output. Presteren naar Vermogen: uitspraak over efficiency. Output versus ingezet vermogen.
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Maatschappelijke prestaties meten tijdens visitatie (voorbeeld uit rapport) Kwaliteit van wijken en buurten: Leefbaarheid (incl. ‘schoon, heel, veilig’)
Prestaties Jaarverslag 2010: Staedion investeert al jaar en dag veel in leefbaarheid. Dat gebeurt onder meer door de inzet van medewerkers Sociaal Beheer en Wijkcomplexmedewerkers, door ondersteuning van talloze projecten in de stad en door fysieke maatregelen in de woonomgeving. Daarbij werkt Staedion nauw samen met bewoners en maatschappelijke organisaties. In 2010 werd ruim € 2,6 miljoen besteed aan leefbaarheidsprojecten in de wijken. Deze uitgaven zijn exclusief de investeringen in de krachtwijken en exclusief de personeelslasten die gemoeid zijn met de inzet op het gebied van de leefbaarheid in de wijken. Om de omgeving schoon, heel en veilig te houden is in 2010 met ruim 35 wijkcomplexmedewerkers dagelijks toezicht gehouden op complexen van Staedion. In het kader van de krachtwijken-aanpak zijn er ook twee extra medewerkers ingezet die zich bezighouden met toezicht in de wijken Transvaal en Stationsbuurt. Het toezicht bestaat niet alleen uit het controleren van de complexen en het opgeven van reparatieverzoeken, maar ook uit het informeren van bewoners en het aanspreken op ongewenst gedrag als het vervuilen van de eigen portieken, het neerzetten van grofvuil in de algemene ruimten of het plaatsen van fietsen op galerijen. Samen met de bewoners probeert Staedion tot een goede oplossing te komen om de leefomgeving zo prettig en veilig mogelijk te houden. In de wijk Mariahoeve werd in oktober 2010 een grootschalige schoonmaakactie georganiseerd. Schoonmaakbedrijf Proper, de firma Sterglas en groenonderhoudsbedrijf Weverling begonnen die dag, op initiatief van Staedion, met een zogenoemde ‘nulbeurt’ in de complexen.Met het Buurtaandeel wil Staedion bewoners actief betrekken bij het schoon, heel en veilig houden van de leefomgeving. Voor elk klusje ontvangen ze een buurtaandeel. Met de winst kunnen ze uiteindelijk iets leuks voor de buurt doen. Ambities Bedrijfsstrategie Staedion 2010-2020:134 miljoen euro onrendabel investeren in krachtwijken, onder andere in woningbouw, werkgelegenheidsprojecten, brede scholen, opleidingstrajecten en lokaal ondernemerschap. Bevorderen van een betere inkomensspreiding en een hoger gemiddeld inkomen in de wijk. Stimuleren wijkeconomie onder andere door aandacht te besteden aan huisvesting voor bedrijven. Verbeteren voorzieningenniveau. Betere score leefbarometer op wijkniveau. Betere score veiligheidsmonitor Opgaven Prestatieafspraken Den Haag 2010-2015: De corporaties en de gemeente bestrijden de aanwezigheid van hennepkwekerijen conform het Convenant Integrale Aanpak van Hennepkwekerijen. De corporaties leveren jaarlijks per stadsdeel een overzicht van de geplande aanpak van portieken, galerijen en de directe woonomgeving. Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Het Geheim van de Goede Corporatie: best practices Hoofdstuk 1: Focus in de ambitie Hoofdstuk 2 : De klant aan het roer Hoofdstuk 3 : Externe partijen zijn partner in business Hoofdstuk 4 : Meer met minder: efficiënt en effectief werken Hoofdstuk 5: Van Ambities naar Prestaties
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Vanuit de visitatie. Tip: Planning en control uitstekend op orde brengen
Wat is de missie? Wat zijn de doelen en de opgaven concreet? Bv. naar Klant, Maatschappij, Medewerkers, Financiën, Bedrijfsvoering, • •
Resultaatverplichtingen Inspanningsverplichtingen
Welke maatschappelijke effecten wil de corporatie bereiken? Is er een aansluiting tussen de ambities/opgaven, jaarplannen, kwartaalrapportages en begroting? Benoem een beperkt aantal prestatie-indicatoren; Volg output en/of outcome: • •
Voorbeelden output: BSC, stoplichtenmodel, INK-managementmodel, dashboardmodel, Voorbeelden outcome: Maatschappelijk Rendementsmodel (zie Waterweg Wonen), Social Return on Investment (BDO), IPD-Aedex, Maatschappelijke meerwaarde meten/maatschappelijke kosten-baten analyse (Bloeii)
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Goede planning en controlcyclus/ Meten van outcome Kan bij visitatie leiden tot hogere scores op: • Presteren naar opgaven en ambities; • Presteren naar Belanghouders:mits zij daarover worden geïnformeerd; • Governance: onderdeel besturing. In het algemeen: betere verantwoording mogelijk over de gemaakte keuzes.
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl
Verantwoording en toezicht Onafhankelijk van de keuze hoe visitatie en toezicht in de nieuwe Herzieningswet wordt opgenomen: Corporaties zullen zich steeds beter moeten verantwoorden over hun prestaties, inzet van middelen en intern toezicht!
Raeflex / Catharijnesingel 56, 3511 GE Utrecht / Postbus 8068, 3503 Utrecht / (030) 230 31 50 / www.raeflex.nl