6 doorslaggevende redenen om de Rode Beek nú open te maken 1. Beter voor het milieu Een gezond milieu is voorwaarde voor een aangename leefomgeving. Alleen daarin kunnen mensen plezierig wonen en werken. Een gezond milieu is afhankelijk van veel factoren. Een daarvan is de vitaliteit van de natuur. Kleine, afzonderlijke stukjes natuur zijn kwetsbaarder dan aaneengesloten gebieden. Daarin kunnen planten en diersoorten zich beter ontwikkelen, in stand houden en verspreiden. Op landelijk en provinciaal niveau streeft men ernaar om natuurgebieden zoveel mogelijk met elkaar te verbinden. Beken en rivieren spelen daarbij als natuurlijke verbindingsweg voor planten en dieren een belangrijke rol. Deze rol is door de provincie ook aan de Rode Beek toegekend. Vanaf de Brunssummerheide tot aan de monding in de Maas rijgt zij tal van natuurgebieden aaneen tot één groot geheel. Waar nodig, wordt de beek daarvoor uit z'n betonnen bedding gehaald, zoals enkele jaren geleden tussen Schinveld en Gangelt en tussen Brunssum en Schinveld. In de toekomst gebeurt dat ook verderop richting Sittard. Dan zit er nog maar één dood punt in de Rode Beek: in het centrum van Schinveld waar ze is weggestopt onder de grond. Daar kunnen planten en dieren niet doorheen, daar functioneert de ecologische verbindingszone niet.
2. Mooier aanzicht van het dorp
Twee van de straten die aan de markt grenzen, zijn de Putbergstraat en A ge Water. In deze straten liggen rioleringen die dringend aan vervanging toe zijn. Daarvoor moeten beide straten op de schop en dat biedt de gemeente een unieke kans: het 'levend'maken van dat stukje dode beek door deze te ontkluizen en tegelijkertijd het oorspronkelijk karakter van Schinveld terugbrengen. En een open beek, eigentijds ingepast in het straatbeeld, brengt leven en groen in het dorp, verhoogt de waarde van de leefomgeving. In diverse gemeenten, zoals in Gulpen, zijn daar mooie voorbeelden van.
Oud
Prettig wonen en werken is ook afhankelijk van de inrichting van de openbare ruimte. Hoe zijn de wegen ingericht, wat stralen de gebouwen uit, is er voldoende groen, hoe verloopt het verkeer? De gemeente Onderbanken schenkt veel aandacht aan het opknappen van straten en pleinen. Uitgangspunt daarbij is het zoveel mogelijk terugbrengen van het oorspronkelijk karakter van de kernen. De Viel in Bingelrade en de Beekstraat en de Bleekplaats in Schinveld zijn daarvan recente voorbeelden. Maar het vernieuwde centrum van Schinveld komt pas tot z'n recht als ook het aanzicht van aangrenzende straten wordt verbeterd. Daarmee kan het oorspronkelijk karakter van het dorp worden versterkt. Het element water speelt hierin een wezenlijke rol. Want eeuwen lang stroomde de beek door Schinveld, eeuwen geleden vestigden zich langs de oevers van de beek de eerste bewoners.
Nieuw
3. Verbetering van de verkeersveiligheid 4. Impuls voor het toerisme Er rijdt nog veel doorgaand verkeer door Schinveld, vaak met te hoge snelheid. Het terugbrengen van de beek in het straatbeeld is een prima middel om de wegen voor het oog of daadwerkelijk te versmallen.
De Parkstadgemeenten zetten hoog in op de bevordering van het toerisme. De grote gemeenten promoten hun grootschalige attracties als Mondo Verde en Gaia Park.
Dit werkt verkeersremmend, ook omdat aan weerszijden van de beek maar één rijbaan beschikbaar is. De verwachting is dat daardoor de verkeersintensiteit afneemt. Door de herinrichting van de wegen kunnen meteen andere knelpunten worden opgelost, zoals de vaak chaotische situatie voor het gezondheidscentrum. Ook de beschikbare parkeerruimte kan efficiënter worden ingericht.
Onderbanken zet zijn natuur in en ontwikkelde het natuurpark Rode Beek/Rodebach. Het publiek dat hierop afkomt is ook gecharmeerd van authentieke dorpskernen met water en groen. Een open beek met daarlangs wandel- en fietspaden rekt de bezoekers het dorp in en zorg daar voor extra economische bedrijvigheid. Meer toerisme is ook goed om het platteland van Onderbanken, waar de agrarische bedrijvigheid steeds meer afneemt, vitaal te houden. Ook het imago van 'Onderbankenkunstenaarsdorp' wordt erdoor versterkt.
5. Eigentijdse waterbeheersing Door de open beek wordt straks alleen maar hemelwater afgevoerd. Nergens wordt ze meer vervuild door riooloverstorten. De capaciteit van de beek is voldoende voor hevige stortbuien. Overlopen van de beek in het centrum is niet mogelijk, omdat de toevoer van water geregeld wordt vanuit een regenwaterbuffer bij de Breukberg. Deze zorgt ervoor dat er nooit meer dan 2000 liter per seconde door de beek stroomt en daar is deze ruimschoots op berekend.
Oud
6. Het moment is uiterst gunstig Het idee om de Rode Beek te ontkluizen, is niet nieuw. Lange tijd was het plan onhaalbaar vanwege de hoge kosten en ongewenst vanwege de overlast door de werkzaamheden. Nu blijkt dat die kosten en overlast meevallen als de ontkluizing wordt uitgevoerd tegelijk met het noodzakelijk herstel van de rioleringen. Dat komt doordat andere partijen, zoals het Waterschap Roer en Overmaas en het Zuiveringschap, meebetalen. Ook zij hebben belang bij een open beek. Bovendien kan Onderbanken aanspraak maken op subsidies omdat de ontkluizing bijdraagt aan versterking van de ecologische structuur van Limburg.
Nieuw
Het openmaken van de Rode Beek heeft dus de volgende voordelen. 1. De Rode beek wordt een ononderbroken verbindingszone tussen natuurgebieden. Dat is goed voor ons milieu. 2. Het zichtbaar maken van het water maakt het centrum levendiger en de oevers van de beek brengen het groen terug in de straten. Dat is goed voor de belevingswaarde van het centrum. 3. Doorgaand verkeer wordt geweerd, plaatselijk verkeer afgeremd, knelpunten opgelost. Het verkeer in het centrum wordt veiliger. 4. Het toerisme wordt erdoor bevorderd. Dat is goed voor de plaatselijke bedrijven en het platteland. 5. Het af te voeren hemelwater wordt beter beheersbaar. Wateroverlast wordt daarmee teruggedrongen.
Duidelijk antwoord op de meest gestelde vragen Het open maken van de Rode Beek in het centrum van Schinveld betekent een grote verandering in het straatbeeld. Daarom heeft het gemeentebestuur in een vroeg stadium de inwoners bij de plannen betrokken en naar hun mening gevraagd. Met name de bewoners van de Putbergstraat en A ge Water vragen zich af welke gevolgen het openmaken van de beek heeft voor hun directe leefomgeving. Het gemeentebestuur heeft goed naar hun vragen en opmerkingen geluisterd en waar nodig de plannen aangepast. ONDERSTAAND HET GERUSTSTELLENDE ANTWOORD OP ENKELE VEEL GESTELDE VRAGEN:
Geen narigheid van het open water - Het water in de open beek is schoon en daarom niet interessant voor ratten. Die zoeken hun voedsel in vuil water. De beek trekt ook geen muggen aan, want die houden zich vooral op bij stilstaand water. Helder stromend water veroorzaakt ook geen stankoverlast.
Oud
Voldoende parkeerplaatsen - Er is een gedegen onderzoek uitgevoerd naar de behoefte aan parkeerplaatsen in de Putbergstraat en A ge Water. Daaruit blijkt dat na het open maken van de beek in de Putbergstraat voldoende parkeerplaatsen overblijven om aan de gemiddelde parkeerbehoefte te voldoen. Ook het aantal plaatsen dat in A ge Water overblijft is ruim voldoende, zelfs tijdens marktdagen.
Nieuw
Geen gevaar voor kinderen en fietsers – De bovenkanten van de
dan is dit uiteraard slechts een klein percentage van de eigenlijke waardevermeerdering.
kademuurtjes van de beek worden zodanig afgeschuind dat kinderen er niet overheen kunnen lopen. Overigens stroomt de beek bijna overal in het midden Ongehinderde doorgang voor bussen en van de weg wat nou niet bepaald uitnodigt tot klauterpartijen. Fietsers rijden doorgaans aan de rechterkant van de rijbaan terwijl de beek altijd aan de vrachtauto's - In het ontwerp is overal rekening linkerkant daarvan stroomt. Op plaatsen waar de beek direct grenst aan een gehouden met de draaicirkels van grotere voetpad wordt een hekwerk geplaatst. voertuigen. Op dit moment wordt hun bewegingsvrijheid op diverse plaatsen gehinderd Zeker geen waardevermindering van de huizen – De waarde van door de constructie van de weg en de geparkeerde uw huis wordt door diverse factoren bepaald. Eén daarvan is de kwaliteit van voertuigen. Deze knelpunten worden in het nieuwe de omgeving. Met het openmaken van de beek wordt de kwaliteit van de plan opgelost. omgeving naar de huidige maatstaven aanzienlijk verbeterd. Deskundigen verwachten daarom dat de aanliggende woningen in waarde zullen stijgen. Kruispunten blijven overkluisd – Op de Zou u daardoor in de toekomst iets meer aan OZB-belasting moeten betalen, kruispunten die de Putbergstraat en A ge Water maakt met andere wegen wordt de beek overdekt. Hierdoor wordt omrijden tot een minimum beperkt en blijven de aanliggende bedrijven normaal bereikbaar.
Bomen vormen geen gevaar – Wortels van bomen zijn altijd op zoek naar water. Sijpelt dit uit een lekke riolering, dan dringen ze hierin door. Gave rioleringen of beekbeddingen laten ze ongemoeid. Bomen die langs de oevers van de beek groeien, zoeken met hun wortels eerder het water van de beek op dan de riolering. Niettemin worden rioleringen periodiek gecontroleerd op onder meer wortelbeschadigingen. Scherpe controle op verontreinigingen –
Oud
Als je bij voorbaat bang bent voor vernielingen of vervuiling, kun je nooit meer iets moois realiseren in een stad of dorp. De mogelijkheid tot vandalisme weerhoudt geen enkele gemeente ervan om haar centrum te verfraaien. Onderbanken treft afdoende maatregelen om verloedering tegen te gaan. Daarover worden duidelijke afspraken gemaakt. De gemeente is verantwoordelijk voor het schoonhouden van de oevers van de beek. Zwerfvuil wordt onmiddellijk verwijderd, zoals nu ook al gebeurt in het centrum. De beek zelf wordt bewaakt door een 24-uurs wachtdienst van het Waterschap.
Grondwaterpeil blijft – Om te
Nieuw
voorkomen dat de beek het grondwater afvoert waardoor het peil hiervan zou zakken, wordt de bedding van de beek zo hoog gelegd dat ze nergens in contact komt met het grondwater. Zonodig wordt de beek op sommige plaatsen verpakt in een onzichtbaar betonnen omhulsel.
Strenge voorzorgsmaatregelen - Het open maken van de beek veroorzaakt geen extra risico voor de aanliggende huizen. Aan weerszijden van de overkluisde beek, dus dichter bij de huizen en bovendien dieper, liggen het stamriool van de gemeente en het transportriool van het Zuiveringschap Limburg. Het verwijderen hiervan zou eerder schade kunnen veroorzaken. Die schade zou kunnen optreden doordat tijdens de werkzaamheden het grondwater tijdelijk moet worden verlaagd. Dit was bijvoorbeeld ook nodig in de Mgr. Mannenstraat te Merkelbeek waar onlangs vlak naast de huizen een betonnen bergbezinkbassin is geplaatst. De voorzorgsmaatregelen die hier zijn getroffen, hebben prima gewerkt.
Gegarandeerde schadevergoeding - De aannemer is verplicht om zich te verzekeren tegen schade die ondanks alle voorzorgsmaatregelen aan huizen zou kunnen ontstaan. De verzekeringsmaatschappijen stellen hierbij zeer strenge eisen ten aanzien van de uitvoering van de werkzaamheden. De bouwtechnische toestand van alle aanliggende huizen wordt vooraf gecontroleerd en vastgelegd in een notarieel rapport. Elke dag worden de aanliggende huizen gecontroleerd op eventuele schade waardoor tijdig maatregelen kunnen worden getroffen. Alle ontstane schade wordt vergoed, de gemeente ziet hier nauwlettend op toe.
gedaan om die hinder tot een minimum te beperken. Ook hier geldt weer: ontkluizing van de beek heeft geen extra nadelige invloed op de bereikbaarheid.
Tenslotte: geen financieel avontuur – De extra kosten voor het open maken van de Rode Beek worden gedragen door de drie betrokken partners: gemeente Onderbanken, Zuiveringschap Limburg en Waterschap Roer en Overmaas. Vanwege het ecologisch belang van de ontkluizing en de verfraaiing van het dorp kan Onderbanken aanspraak maken op diverse subsidies. De kans is groot dat de ontkluizing niet veel meer kost dan het herstel van de riolering, waarvoor overigens geen subsidie wordt verstrekt. Het is dus niet zo dat de kosten van de ontkluizing moeten worden verhaald op de inwoners door bijvoorbeeld het verhogen van het OZB-tarief.
Geavanceerde technieken - De technieken waarmee de werkzaamheden worden uitgevoerd, zijn niet te vergelijken met die van 40 jaar geleden, toen de beek werd overkluisd. Eventuele problemen die zich toen voordeden, kunnen tegenwoordig eerder worden gesignaleerd en efficiënter worden aangepakt. De foto's van de overkluizing in de jaren zestig van de vorige eeuw tonen bijvoorbeeld een stutmethode die inmiddels sterk verbeterd is.
Oud
Gefaseerde uitvoering – De werkzaamheden gebeuren in fasen. De hele Putbergstraat en A ge Water worden dus niet in één keer opengebroken, want de riolering en de beek moeten tijdens de werkzaamheden intact blijven. Daarvoor worden steeds tijdelijke omleidingen gemaakt.
Bereikbaarheid blijft – Tijdens de werkzaamheden wordt extra aandacht besteed aan de goede bereikbaarheid van woningen en bedrijven. Waar nodig wordt gezocht naar tijdelijke aanpassingen zodat winkels, bedrijven en openbare voorzieningen altijd toegankelijk blijven. Maar enige hinder is bij dit soort grootschalige projecten natuurlijk nooit helemaal te voorkomen. Er wordt wel alles aan
Nieuw
Reacties uit de gemeenschap Liever écht A ge Water dan feitelijk A ge Asfalt! ''In de vorige eeuw is veel water in bebouwd gebied in Nederland gedempt vanwege stankoverlast, ongelukken met drenkelingen, het verlies van de transportfunctie en ruimteclaims door de komst van de auto. De laatste jaren wordt meer en meer water een nieuwe plaats gegeven in het bebouwde gebied. Het is functioneel voor onze waterhuishouding maar daarnaast ook een levend en fraai onderdeel van de openbare ruimte. En wis en waarachtig betekent verfraaiing van de openbare ruimte waardevermeerdering. Niet alleen van de leefbaarheid maar ook van het onroerend goed. Er moet wel draagvlak onder de burgers voor zijn. Dat kan alleen als de reële problemen worden opgelost.'' Henk Evers, burgemeester van Nederweert, voormalig gedeputeerde en raadslid/wethouder van Onderbanken
............................................................................ Niet langer een van de saaiste dorpen van Limburg! ”De architectuur van de open beek is gewoon fantastisch. Door het openmaken van de beek behoort Schinveld niet meer tot de groep saaiste dorpen van Limburg. Dit is dé kans om uit die divisie te promoveren. Als dat groen eindelijk terug is in het dorp, wie weet welke initiatieven daaruit nog ontstaan. Uit informatie van de GGD blijkt dat dit soort open beken geen enkele nadelige gevolgen heeft voor de volksgezondheid. Anders zouden ook niet zoveel gemeenten hun beken weer boven de grond halen'' Huisartsen, fysiotherapeut, tandarts en apotheker Gezondheidscentrum Schinveld
............................................................................ Water is een welkom levend element in de stenen omgeving ”Ik ben zeker voorstander van het open maken van de Rode Beek, want water is een extra positief element voor de woonbeleving. Daarom willen de meeste mensen graag in de buurt van water wonen. De duurste appartementen liggen niets voor niets langs de Maas. Belangrijk is wel dat goed gekeken wordt naar de veiligheidsaspecten, met name van spelende kinderen. Maar ik vertrouw erop dat de plannenmakers daaraan voldoende aandacht geven.” Hans Laudy, directeur woningcorporatie Weller
Berichten uit de pers Apeldoorn - Het open maken van de beek De Winkewijert is bedoeld om een belangrijk stuk cultuurhistorie te herstellen. Het is bijzonder dat gekozen is voor het opnieuw zichtbaar maken van een verdwenen beek in een woonwijk. Met het herstel van de beek worden twee doelstellingen gerealiseerd: herstel van de ecologische structuur en behoud van de cultuurhistorische waarden. Apeldoorn - De vroegere loop van de Grift door Apeldoorn wordt hersteld. Deels zal dit dwars door het winkelcentrum gaan! De Grift speelde een belangrijke rol in de ontstaansgeschiedenis van Apeldoorn. Toen het economische belang van De Grift verdween, werd de beek letterlijk onder de grond gestopt en verdween zij uit het zicht. In de komende jaren wil de gemeente De Grift weer boven de grond halen. Door het herstel van De Grift komt een belangrijk historisch en ecologisch element terug in de stad. Eindhoven - Door het centrum van Eindhoven stroomt de Dommel. In de loop der tijd zijn delen van het water overkluisd. De gemeente wil hier verandering in brengen. Het grijs van de stenen moet plaatsmaken voor het groen van bomen, struiken en andere oeverbegroeiing. De horeca heeft het water inmiddels ontdekt en wil langs het water terrassen gaan aanleggen. Eindhoven - Het riviertje de Gender gaat weer door Eindhoven stromen. Ooit gedempt als hinderlijk voor stadsuitbreiding, krijgt het riviertje nu zijn loop - deels - weer terug. Groesbeek - Het bestaande centrum wordt vernieuwd tot een bruisend dorpshart. Belangrijkste onderdeel hierbij is het eerherstel van de bestaande beek. Deze wordt ontwikkeld tot een ecologische zone die door het dorpshart heen gaat. Enschede – In Enschede moet de Roombeek weer zichtbaar worden door ontkluizing. Het Gemeentelijk Waterplan noemt beekherstel als de belangrijkste opgave voor de komende 30 jaar. Helmond Aa - De gemeente Helmond heeft in samenwerking met waterschap, provincie en waterleidingsmaatschappij een Waterplan geschreven. Dit plan stelt onder andere voor om het water weer in de stad terug te brengen door het riviertje de Aa te herstellen. Deventer - Bij het station in Deventer is voor de oorlog - voornamelijk om verkeerskundige redenen - een paar honderd meter van de Singelgracht gedempt. Dit stuk wordt nu weer opengegraven. Drachten - Drachten graaft de Drachtstervaart weer open. Door dit te combineren met een woningbouwproject worden de maatregelen betaalbaar. Eerbeek - De Eerbeekse Beek is weer bovengronds gehaald en tegelijkertijd iets verlegd. Tot voor kort liep de beek zo' n 500 meter ondergronds.
