6 BEREKENINGSVOORBEELDEN

Voorbeelden

6

ISSO-publicatie 51

BEREKENINGSVOORBEELDEN

In dit hoofdstuk zijn een tweetal berekeningsvoorbeelden opgenomen: één voor een portiekwoning (een tussenwoning) en een hoekwoning van een rij woningen. Voor beide woningen is ook de ketelgrootte en de grootte van het aandeel in de collectieve installatie berekend. 6.1

Voorbeeld 1: tussenliggende portiekwoning die voldoet aan de nieuwbouweisen van het Bouwbesluit Het betreft een tussenliggende portiekwoning gelegen op de eerste etage die voldoet aan de nieuwbouweisen van het Bouwbesluit met een qv,10 = 100. Het aangezicht van de portiekwoning is gegeven in figuur 6-1. De plattegrond is gegeven in figuur 6-2. Uitgangpunten: Nachtverlaging/bedrijfsbeperking LT-Radiatoren verwarming en regeling met kamerthermostaat Natuurlijke toevoer van ventilatielucht en mechanische afvoer Zekerheidsklasse B voor warmteverlies naar de buren (uit tabel 2.4 volgt cz = 0,5) Gesloten toestel voor warmtapwater bereiding

Fig. 6-1 Aangezicht van de portiekwoningen 6.1.1

Fig. 6-2 Plattegrond van de portiekwoning.

Berekening van het per vertrek te installeren vermogen

Gehanteerde U-waarden beschrijving uitwendige scheidingsconstructie raam (dubbelglas met U=3,3 en houten kozijn) buitendeur vloer/plafond woningscheidende wand binnenwanden

U [W/(m2⋅K)] 0,36 3,2 2,78 2,5 2,08 2,17

69

ISSO-publicatie 51

Warmteverliesberekening voor woningen en woongebouwen

6.1.1.1 Transmissieverliezen Vertrek 1: verblijfsruimte (woonkamer) met ontwerpbinnentemperatuur = 20°C. Afmetingen van de woonkamer: omschrijving woningscheidende wand uitwendige scheidingsconstructie excl. raam (buitenwand) raam deur naar balkon uitwendige scheidingsconstructie rond de deur/raam binnenwand naar slaapkamer1 binnenwand naar entree binnenwand naar toilet binnenwand naar badkamer binnenwand naar keuken vloer/plafond

oppervlakte [m2] 18,09 7,29 4,32 2,16 0,36 11,2 2,51 3,12 3,64 7,36 28,2

Het transmissiewarmteverlies Φt volgt uit formule (4.2): Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib + Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Voor het bepalen van het specifieke warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie wordt uitgegaan van de forfaitaire methode. Ht, ie volgt uit formule (4.3a): Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1))

buitenwand raam buitenwand deur naar balkon

Ak niet steenachtig steenachtig 7,29 4,32 0,36 2,16 ΣA' = 6,48

Uk

fk

0,36 3,2 0,36 2,78

1 1 1 1

Ak⋅ fk⋅ (Uk+0,1) 3,35 14,25 0,17 6,23

ΣA = 7,65

Atotaal = 14,13

Ht, ie = 24,00

Het specifieke warmteverlies Ht, ia naar een ander vertrek van de woning volgt uit formule (4.6): Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) θ − θa 20 − 15 = = 0,1667 correctiefactor fiak voor entree en toilet volgt uit formule (4.7): fiak = i 20 − −10 θi − θe correctiefactor fiak voor de badkamer: fiak =

naar de keuken naar slaapkamer1 naar entree naar toilet naar badkamer

θi − θa 20 − 22 = = −0,0667 20 − −10 θi − θe

Ak niet steenachtig steenachtig 7,36 11,20 2,51 3,12 3,64 ΣA = 27,83

Uk

fiak

2,17 2,17 2,17 2,17 2,17

0 0 0,1667 0,1667 -0,0667

Ak⋅Uk⋅fiak 0 0 0,91 1,13 -0,53 Ht, ia = 1,51

Het specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten volgt uit formule (4.10): Ht, io = Σk ( Ak ⋅ Uk ⋅ fk) = 0 (geen aangrenzende onverwarmde ruimten). Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen volgt uit formule (4.14): Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) θ − θa 20 − 15 = 0,1667 voor de woningscheidende wand volgt fb uit formule (4.15): fb = i = θ i − θ e 20 − −10 70

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

voor het plafond volgt fb uit formule (4.17): fb =

voor de vloer volgt fb uit formule (4.16): fb =

woningscheidende wand plafond vloer

(θ i + ∆θ1 ) − θ a θi − θe

(20 + 2) − 15 = 0,2333 20 − −10

=

(θ i + ∆θ 2 ) − θ b (20 − 1) − 15 = = 0,1333 θi − θe 20 − −10

Ak niet steenachtig steenachtig 18,09 28,20 28,20

Ak⋅Uk⋅fb

Uk

fb

2,08 2,5 2,5

0,1667 0,2333 0,1333

ΣA = 74,49

6,27 16,45 9,40 Ht, ib = 0,5 ⋅ 32,12 = 16,06

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45 ⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies Φt = (24,00 + 1,51 + 0 + 16,06 + 0) ⋅ (20 - -10) = 1247 W. Vertrek 2: verblijfsruimte (keuken) met ontwerpbinnentemperatuur = 20°C. Afmetingen van de keuken: omschrijving oppervlakte [m2] woningscheidende wand 13,91 binnenwand naar woonkamer 7,36 binnenwand naar badkamer 4,86 binnenwand naar slaapkamer 2 9,05 uitwendige scheidingsconstructie excl. raam/deur 3,98 raam 1,2 deur 2,18 vloer/plafond 14,94

Het transmissiewarmteverlies volgt uit

Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib + Ht. ig) ⋅ (θi - θe)

Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie (forfaitaire methode): Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅(Uk + 0,1))

buitenwand raam deur

Ak niet steenachtig steenachtig 3,98 1,20 2,18 ΣA' = 3,38

Uk

Ak ⋅fk⋅ (Uk+0,1)

fk

0,36 3,20 2,78

1 1 1

1,83 3,96 6,28

ΣA = 3,89 Ht, ie = 12,07

ΣAtotaal = 7,27 Specifiek warmteverlies Ht, ia naar een ander vertrek van de woning: Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak)

naar badkamer naar slaapkamer 2 naar woonkamer

Ak niet steenachtig steenachtig 4,86 9,05 7,36 ΣA = 21,27

Uk

fiak

2,17 -0,0667 2,17 0 2,17 0

Ak⋅Uk⋅fiak -0,70 0 Ht, ia = -0,70

71

ISSO-publicatie 51


Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk)= 0 Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb)

woningscheidende wand plafond vloer


Uk

Ak⋅Uk⋅fb

fb

2,08 0,1667 2,5 0,2333 2,5 0,1333

ΣA = 43,79

4,82 8,71 4,98 Ht,ib = 0,5 ⋅ 18,51 = 9,26

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies Φt = (12,07 - 0,70 + 0 + 9,26 + 0).(20 - -10) = 619 W. Vertrek 3: badkamer met ontwerpbinnentemperatuur = 22°C Afmetingen van de badkamer: omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar keuken 4,86 binnenwand naar woonkamer 3,64 binnenwand naar toilet 3,04 binnenwand naar entree 4,86 binnenwand naar slaapkamer 2 6,78 vloer/plafond 4,77

Het transmissiewarmteverlies volgt uit:

Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib + Ht, ig,) ⋅ (θi - θe)

Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) = 0 (inpandig vertrek) Specifiek warmteverlies Ht, ia naar een ander vertrek van de woning: Ht, ia = Σk fiak ⋅ Ak ⋅ Uk.

naar keuken naar kamer naar toilet naar slaapkamer 2 naar entree

Ak niet steenachtig steenachtig 4,86 3,64 3,04 6,78 4,86

Uk

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak

2,17 2,17 2,17 2,17 2,17

0,0625 0,0625 0,2188 0,0625 0,2188

ΣA = 23,18

0,69 0,49 1,44 0,95 2,31 Ht, ia = 5,88

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht,io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) = 0 Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht,ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb)

plafond vloer

Ak niet steenachtig steenachtig 4,77 4,77

Uk

fiak 2,5 0,2852 2,5 0,1875

ΣA = 9,54 Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): 72

Ak⋅Uk⋅fiak 3,40 2,24 Ht, ib = 0,5 ⋅ 5,64 = 2,82

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies: Φt = (0 + 5,88 + 0 + 2,82 + 0) ⋅ (22 - -10) = 278 W. Vertrek 4: verblijfsruimte (slaapkamer 1) met ontwerpbinnentemperatuur = 20°C. Afmetingen van slaapkamer 1: omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar woonkamer 11,2 uitwendige scheidingsconstructie excl. raam/deur 2,85 raam 1,6 deur 2,78 uitwendige scheidingsconstructie naar trappenhuis 8,24 binnenwand naar entree 8,37 vloer/plafond 8,76

Het transmissiewarmteverlies volgt uit: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib + Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1))

buitenwand raam deur

Ak niet steenachtig steenachtig 2,85 1,6 2,78 ΣA' = 4,38

Uk 0,36 3,2 2,78

fk

Ak ⋅fk⋅ (Uk + 0,1)

1 1 1

1,32 5,28 8,01

ΣA = 2,85

ΣAtotaal = 7,23

Ht, ie =

14,61

Specifiek warmteverlies Ht, ia naar een ander vertrek van de woning: Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak)

naar woonkamer naar entree


Uk 2,17 2,17

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0 0,1667

ΣA = 19,57

3,03 Ht, ia = 3,03

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht,io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk); uit tabel 4.1 volgt fk = 0,5 (1 uitwendige constructie met deur)

naar trappenhuis

Ak niet steenachtig steenachtig 8,24

Uk 0,36

fk 0,5

ΣA = 8,24

Ak⋅Uk⋅fk 1,48 Ht, io = 1,48

Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht,ib = cz Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb)

plafond vloer

Ak niet steenachtig steenachtig 8,76 8,76 ΣA = 17,52

Uk 2,5 2,5

fiak 0,2333 0,1333

Ak⋅Uk⋅fiak 5,11 2,92 Ht,ib = 0,5 ⋅ 8,03 = 4,02

73

ISSO-publicatie 51


Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies: Φt = (14,61 +3,03 + 1,48 + 4,02) ⋅ (20 - -10) = 694 W Vertrek 5: verblijfsruimte (slaapkamer 2) met ontwerpbinnentemperatuur = 20°C Afmetingen van slaapkamer 2: omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar keuken 9,05 binnenwand naar badkamer 6,78 binnenwand naar entree 3,12 binnenwand naar slaapkamer 3 9,08 uitwendige scheidingsconstructie excl. raam 7,34 raam 2,56 vloer/plafond 12,9

Het transmissiewarmteverlies volgt uit: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Het specifieke warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk⋅ (Uk + 0,1))

buitenwand raam

Ak niet steenachtig steenachtig 7,34 2,56 ΣA' = 2,56

Uk

Ak ⋅fk⋅ (Uk + 0,1)

fk

0,36 3,2

1 1

3,37 8,45

ΣA = 7,34

ΣAtotaal = 9,90

Ht, ie =

11,82


naar entree naar badkamer naar slaapkamer3


Uk 2,17 2,17 2,17

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0,1667 -0,0667

1,13 -0,98 0

0

18,98

Ht, ia = 0,15

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht,io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) = 0 Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht,ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb)

plafond vloer

Ak niet steenachtig steenachtig 12,9 12,9 ΣA = 25,8

Uk 2,5 2,5

fiak

Ak⋅Uk⋅fiak

0,2333 0,1333

7,53 4,30 Ht, ib = 0,5 ⋅ 11,83 = 5,92

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies: Φt = (11,82 + 0,15 + 0 + 5,92 + 0) ⋅ (20 - -10) = 537 W

74

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 6: verblijfsruimte (slaapkamer 3) met ontwerpbinnentemperatuur = 20°C. Afmetingen van slaapkamer 3: omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar slaapkamer2 9,08 binnenwand naar entree 4,59 uitwendige scheidingsconstructie naar trappenhuis 7,29 13,64 woningscheidende wand 4,4 uitwendige scheidingsconstructie excl. glas 2,89 raam vloer/plafond 13,67

Het transmissiewarmteverlies volgt uit: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1))

buitenwand raam

Ak niet steenachtig steenachtig 4,4 2,89 ΣA' = 2,89

Uk

fk

0,36 3,2

1 1

Ak ⋅fk⋅ (Uk+0,1) 2,02 9,54

ΣA = 4,4

ΣAtotaal = 7,29

Ht, ie =

11,56


naar slaapkamer 2 naar entree


Uk 2,17 2,17

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0 0,1667

ΣA = 13,67

0 1,66 Ht, ia = 1,66

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) Ak niet steenachtig naar trappenhuis

Uk steenachtig 7,29

0,36

Ak⋅Uk⋅fk

fk 0,5

ΣA = 7,29

1,31 Ht, io =

1,31

Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) Ak niet steenachtig woningscheidende wand plafond vloer

Uk steenachtig 13,64 13,67 13,67 ΣA = 40,98

2,08 2,5 2,5

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0,1667 0,2333 0,1333

4,73 7,97 4,56 Ht, ib = 0,5 ⋅ 17,26 = 8,63

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies:Φt = (11,56 + 1,66 + 1,31 + 8,63 + 0) ⋅ (20 - -10) = 695 W

75

ISSO-publicatie 51


Vertrek 7: verkeersruimte (entree) met ontwerpbinnentemperatuur = 15°C. Afmetingen van de entree omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar badkamer 4,86 binnenwand naar toilet 6,38 binnenwand naar woonkamer 2,51 binnenwand naar slaapkamer1 8,37 uitwendige scheidingsconstructie naar trappenhuis 6,19 binnenwand naar slaapkamer3 4,59 binnenwand naar slaapkamer 2 3,12 vloer/plafond 6,24

Het transmissiewarmteverlies volgt uit: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1))= 0 Specifiek warmteverlies Ht, ia naar een ander vertrek van de woning: Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) Ak niet steenachtig

steenachtig 8,37 4,86 3,12 4,59 2,51 6,38

naar slaapkamer 1 naar badkamer naar slaapkamer 2 naar slaapkamer 3 naar woonkamer naar toilet

Uk

fiak

2,17 2,17 2,17 2,17 2,17 2,17

-0,2 -0,28 -0,2 -0,2 -0,2 0

ΣA = 29,83

Ak⋅Uk⋅fiak -3,63 -2,95 -1,35 -1,99 -1,09 0 Ht, ia = -11,01

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) Uit tabel 4.1 volgt dat voor een ruimte met 1 uitwendige scheidingsconstructie die voorzien is van een deur geldt : fk = 0,5. Ak niet steenachtig naar trappenhuis

Uk steenachtig 6,19

0,36

Ak⋅Uk⋅fk

fk 0,5

1,11

ΣA = 6,19

Ht, io = 1,11

Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) Ak niet steenachtig plafond vloer

Uk steenachtig 6,24 6,24 ΣA = 12,48

2,5 2,5

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0,08 -0,04

1,25 -0,63 Ht,ib = 0,5 ⋅ 0,62 = 0,31

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies: Φt = (0 - 11,01 + 1,11 + 0,31 + 0) ⋅ (15 - -10) = -240 W

76

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 8: toiletruimte met ontwerpbinnentemperatuur = 15°C. Afmetingen van het toilet omschrijving oppervlakte [m2] binnenwand naar woonkamer 3,12 binnenwand naar entree 6,38 binnenwand naar badkamer 3,04 vloer/plafond 1,32

Het transmissiewarmteverlies volgt uit: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Specifiek warmteverlies Ht, ie door de uitwendige scheidingsconstructie: Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk⋅ (Uk + 0,1)) = 0 (inpandig vertrek) Specifiek warmteverlies naar een ander vertrek van de woning: Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) Ak niet steenachtig naar woonkamer naar entree naar badkamer

steenachtig 3,12 6,38 3,04

Uk

fiak

2,17 2,17 2,17

-0,2 0 -0,28

Ak⋅Uk⋅fiak -1,35 0 -1,85

ΣA = 12,54

Ht, ia = -3,2

Specifiek warmteverlies Ht,io naar buitenlucht via aangrenzende onverwarmde ruimten: Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) = 0 Specifiek warmteverlies Ht,ib naar vertrekken aangrenzende woningen: Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) Ak niet steenachtig plafond vloer

Uk steenachtig 1,32 1,32

2,5 2,5

ΣA = 2,64

Ak⋅Uk⋅fiak

fiak 0,08 -0,04

0,26 -0,13 Ht, ib = 0,5 ⋅ 0,13 = 0,07

Het specifiek warmteverlies Ht,ig naar de grond volgt uit formule (4.18): Ht, ig = 1,45⋅ Gw ⋅ Σk(Ak ⋅ fg2 ⋅ Ue,k) = 0 (geen vlakken gelegen in of op de grond) Het totale transmissiewarmteverlies: Φt = (0 - 3,2 + 0 + 0,07 + 0) ⋅ (15 - -10) = -78 W 6.1.1.2 Warmteverliezen ten gevolge van buitenluchttoetreding De ventilatie-eisen volgen uit tabel 4.5. Gegevens over de hoeveelheid infiltratie volgen uit tabel 4.3. Vertrek 1: verblijfsruimte (woonkamer) De ventilatie-eis is 0,9 ⋅ 10-3 m3/s per m2 vloer (verblijfsruimte zonder kooktoestel en/of open toestel voor ). Dit wil zeggen 0,9 ⋅ 10-3 ⋅ 28,2 = 0,02538 m3/s ventilatie. De hoeveelheid infiltratie is 16 ⋅ 10-5 m3/s per m2 uitwendige scheidingsconstructie (ΣAtotaal). Het infiltratiedebiet is 16 ⋅ 10-5 ⋅ 14,13 = 0,0023 m3/s. Het infiltratiedebiet is kleiner dan het ventilatiedebiet waardoor dit laatste maatgevend is: qv = 0,02538 m3/s Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,02538 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 30 = 914 W

77

ISSO-publicatie 51


Vertrek 2 verblijfsruimte (keuken) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,021 ⋅ 1200 ⋅ 0 ⋅ 30 = 0 W (alle lucht komt uit de woonkamer; woonkamer en keuken vormen samen één verblijfsgebied) De hoeveelheid infiltratie is 16 ⋅ 10-5 m3/s per m2 uitwendige scheidingsconstructie (ΣAtotaal). Het infiltratiedebiet is 16 ⋅ 10-5 ⋅ 7,27 = 0,0012 m3/s. Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,0012 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 30 = 43 W. Vertrek 3 badkamer Dit vertrek is inpandig gelegen en ontvangt z’n ventilatielucht vanaf de entree (temperatuur 15 °C). θ − θa 22 − 15 = = 0,219 fv = i θ i − θ e 22 − −10

Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,014 ⋅ 1200 ⋅ 0,219 ⋅ 32 = 118 W Vertrek 4 verblijfsruimte (slaapkamer 1) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,00788 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 30 = 284 W Vertrek 5 verblijfsruimte (slaapkamer 2) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,0116 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 30 = 418 W Vertrek 6 verblijfsruimte (slaapkamer 3) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,0123 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 30 = 443 W Vertrek 7 verkeersruimte (entree) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,0044 ⋅ 1200 ⋅ 1 ⋅ 25 = 132 W Vertrek 8 toiletruimte (alle lucht komt uit de entree) Φv = Hv ⋅ (θi - θe) = qv ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0,0007 ⋅ 1200 ⋅ 0 ⋅ 25 = 0 W 6.1.1.3 Toeslag voor bedrijfsbeperking Vertrek 1 verblijfsruimte (woonkamer) Uitgegaan wordt van een gewenste opwarmtijd van 2 uur. Volgens figuur 4.2 bedraagt de afkoeling van een tussenwoning in gestapelde bouw 1,5 K gedurende een normale nachtverlagingsperiode (maximaal 8 uur). Volgens tabel 4.6 is de toeslag voor bedrijfsbeperking dan 1,7 W/m2 accumulerend oppervlak. Het totale accumulerende oppervlak (ΣA sommeren) is : 7,65 + 27,83 + 74,49 = 109,97 m2. De toeslag voor bedrijfsbeperking voor het vertrek is Φop = 109,97 m2 ⋅ 1,7 = 187 W. Som van transmissie- en ventilatieverliezen is 1247 + 914 = 2161W. De toeslag voor bedrijfsbeperking is hiervan slechts 8,7%. Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 187 W (natuurlijke toevoer; dus geen reductie). Vertrek 2 verblijfsruimte (keuken) Toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (619 + 43) = 58 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 58 W Vertrek 3 badkamer De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (278 + 118) = 34 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 34 W Vertrek 4 verblijfsruimte (slaapkamer 1) De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (694 + 284) = 85 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 85 W Vertrek 5 verblijfsruimte (slaapkamer 2) De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (537 + 418) = 81 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 81 W Vertrek 6 verblijfsruimte (slaapkamer 3) De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (695 + 443) = 99 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 99 W

78

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 7 verkeersruimte (entree) De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (-240 +210) = -3W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 0 W vertrek 8 toiletruimte (entree) De toeslag voor bedrijfsbeperking Φop = 0,087 ⋅ (-63 +0) = -5 W Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking Φo= 0 W 6.1.1.4 Totaal in het vertrek te installeren vermogen Vertrek 1 verblijfsruimte (woonkamer) Φtot = Φt + Φv+ Φo= 1247 + 914 + 187 = 2348 W Vertrek 2 verblijfsruimte (keuken) Φtot = Φt + Φv+ Φo= 619 + 43 + 58 = 720 W Vertrek 3 badkamer Φtot = Φt + Φv+ Φo= 278 + 118 + 34 = 430 W Vertrek 4 verblijfsruimte (slaapkamer 1) Φtot = Φt + Φv+ Φo= 694 + 284 + 85 = 1063 W Vertrek 5 verblijfsruimte (slaapkamer 2) Φtot = Φt + Φv+ Φo= 537 + 418 + 81 = 1036 W Vertrek 6 verblijfsruimte (slaapkamer 3) Φtot = Φt + Φv+ Φo= 695 + 443 + 99 = 1237 W Vertrek 7 verkeersruimte (entree) Φtot = Φt + Φv+ Φo= -126 + 132+ 0 = 5 W Vertrek 8 toiletruimte Φtot = Φt + Φv+ Φo= -63 + 0+ 0 = 0 W 6.1.2 Bepaling van het aansluitvermogen van de woning Bij het bepalen van het aansluitvermogen voor de woning wordt het schema van figuur 5.1 gevolgd: gesommeerd transmissiewarmteverlies door de uitwendige scheidingsconstructies (incl. ramen en deuren) en begane grondvloer

= 2222 W

gesommeerd warmteverlies naar de buren

= 1416 W

warmteverlies van leidingen in onverwarmde ruimten

=

gesommeerd in rekening te brengen warmteverlies door buitenluchttoetreding

= 2352 W

gesommeerde toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking

= 544 W

----------------------------------------------------------------- (+

------------------- (+

Aansluitvermogen

0W

6534 W

79

ISSO-publicatie 51


6.1.3 Bepaling van het aandeel in de collectieve warmteopwekker Bij het bepalen van het aandeel in de collectieve warmteopwekker wordt het schema van figuur 5.6 gevolgd: gesommeerd transmissiewarmteverlies door de uitwendige scheidingsconstructies (incl. ramen en deuren) en begane grondvloer

= 2222 W


=

gesommeerd in rekening te brengen warmteverlies door buitenluchttoetreding

= 2352 W


=

-------------------------------------------------------------- (+

-----------------(+

bijdrage aan collectieve installatie

6.2

0W

554 W

5128 W

Voorbeeld 2: tuinkamerwoning tussenwoning die voldoet aan de nieuwbouweisen van het Bouwbesluit Bij het uitwerken dit voorbeeld wordt gebruik gemaakt van de berekeningsformulieren zoals die gegeven zijn in hoofdstuk 7. Het aangezicht van de tussenwoning is gegeven in figuur 6-3. De plattegronden met de indeling van de verschillende etages is gegeven in figuur 6-4.

Fig. 6-3 Aangezicht van de tussenwoning

Fig. 6-4 Plattegronden van de tussenwoning

80

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Aanvullende informatie: − woning voldoet aan de nieuwbouweisen van het Bouwbesluit; − qv,10 = 50; − gebalanceerde ventilatie met WTW (85% rendement); − het betreft een rijtjes tussenwoning; − vloerverwarming op de begane grond, LT-radiatoren op de verdiepingen; − nachtverlaging en een opwarmtijd van 2 uur; − zekerheidsklasse C voor verwarming bij buren; − voor de verwarming is er regeling per vertrek; − de zolder is te beschouwen als een verblijfsgebied; − warmtapwaterbereiding met gesloten toestel. Luchtbalans

VG1 VG1 VG2 VG2 VG2 VG3

toevoer [dm³/s] 29,1

woonkamer keuken slaapkamer 1 slaapkamer 2 slaapkamer 3 zolder

9,7 7 8,4 16,3

toiletruimte badkamer totaal

70,5

herkomst buiten woonkamer buiten buiten buiten buiten VG2 VG2 VG2 buiten

afvoer naar buiten [dm³/s] 29,1

12,2 4,1 7 14 70,5

Berekening van de (inblaas) temperatuur θt.

Gemiddelde retourtemperatuur:

0,0291 ⋅ 18,5 + 0,0122 ⋅ 20 + 0,0041 ⋅ 20 + 0,007 ⋅ 15 + 0,014 ⋅ 22 = 19,2 °C 0,0291 + 0,0122 + 0,0041 + 0,007 + 0,014

Inblaastemperatuur bij 85% rendement: θt = 0,85 (19,2 - -10) -10 ≈ 15 °C. Warmtebalans van verkeersruimte 1e etage (overloop)

Warmtebalans: (Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) + Φv = 0 Ht, ie Ht, ia

Ht, io Ht, ib

= 0 (inpandig) = Σk Ak ⋅ Uk ⋅ fk: −

slaapkamer 2:

A ⋅ U ⋅ (θi - θa)

= 5,48 ⋅ 2,17 ⋅ (θi - 20)

= 11,89 ⋅ (θi - 20)

−

slaapkamer 1:

A ⋅ U ⋅ (θi - θa)

= 2,78 ⋅ 2,17 ⋅ (θi - 20)

= 6,03 ⋅ (θi - 20)

−

slaapkamer 3:

A ⋅ U ⋅ (θi - θa)

= 2,60 ⋅ 2,17 ⋅ (θi - 20)

= 5,64 ⋅ (θi - 20)

−

badkamer:

A ⋅ U ⋅ (θi - θa)

= 5,48 ⋅ 2,17 ⋅ (θi - 22)

= 11,89 ⋅ (θi - 22)

−

woonkamer:

A ⋅ U ⋅ (θi +∆θ1) - (θa +∆θ2) = 2,5 ⋅ 2,5 ⋅ (θi - 20)

= 6,25 ⋅ (θi - 20)

−

zolder:

A ⋅ U ⋅ (θi – (θa + ∆θa2))

= 3,27 ⋅ 2,5 ⋅ (θi - 19)

= 8,175 ⋅ (θi - 19)

= 5,38 ⋅ 2,08 ⋅ (θi - 10)

= 11,19 ⋅ (θi - 10)

= 0 (grenst niet aan onverwarmde ruimten) = Σk Ak ⋅ Uk ⋅ fiak: − woningscheidend:

A ⋅ U ⋅ (θi - θb)

ventilatie: (alle lucht komt uit de slaapkamers) θ + ∆θ v − θ t waarbij ∆θv = 0 (LT-radiatoren op verdieping) fv = i θi − θ e

81

ISSO-publicatie 51


= qv ⋅ 1200 · (θi - θt) = (0,007+0,014+0,0041) ⋅ 1200 ⋅ (θi - 15)= 0,0251 ⋅ 1200 ⋅ 0,95 · (θi - 15) = 30,1 ⋅ (θi - 15)

Φv

Alle deelposten invoeren in de warmtebalans:

11,89 θi - 237,8 + 6,03 θi - 120,6 + 5,64 θi - 112,8 + 11,89 θi - 261,6 + 6,25 θi - 125 + 8,175 θi - 155,3 + 11,19 θi 111,9 + 30,1 θi - 602 = 0 91,17 θi = 1727

resultaat: θi = 18,9.

Hieruit volgt 18,5 °C als rekenwaarde voor temperatuur van de verkeersruimte 1e etage(overloop). Warmtebalans verkeersruimte (entree) met behulp van methode uit bijlage F1. Warmtebalans: (Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib + Ht, ig) ⋅ (θi - θe) + Φv = 0

Uitrekenen deelwaarden: Ht, ie = Σk (Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) = 9,2 Ht, ia = Σk Ak ⋅ Uk ⋅ fiak = −

woonkamer +keuken

44,57 ⋅ (θ i − 20) θi − θe

−

toilet

16,25 ⋅ (θ i − 15) θi − θe

−

badkamer

13,7 ⋅ (θ i − 21) θi − θe

Ht, io = 0 (geen aangrenzende onverwarmde ruimten) Ht, ib = cz ⋅ Σk Ak ⋅ Uk ⋅ fb =

1 2

⋅

9,6 ⋅ (θ i − 10 ) 19,20 ⋅ (θ i − 10 ) = θi − θe θi − θe

Ht, ig = 0 (vloerverwarming toegepast) Φv volgt uit Φi + Φvent Φi = 14 ⋅ 10-5 ⋅ 1200 ⋅ 3,43 ⋅ (θi + ∆θv - θe) = 0,57 (θi + ∆θv - θe) = 0,57 ⋅ ( θi + 8,5) Φvent ⇒ afzuigvolume van toilet (komt van verkeersruimte VG2(overloop)) 8,4 ⋅ (θi − 18,5) ⋅ (θi - θe) ⇒ 0,007 ⋅ 1200 ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = θi − θe Deelposten invoeren in de warmtebalans:

9,2 (θi + 10) + 44, 57 (θi - 20) + 16,25 (θi - 15) + 13,7 (θi - 21) + 9,6 (θi - 10) + 0,57 (θi + 8,5) + 8,4 (θi - 18,5) = 0 Hieruit volgt: 102,29 θi - 1577,40 = 0 ofwel: θi ≈ 15,5 °C

82

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 1: verblijfsruimte (woonkamer) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) Ak Uk wand 7,81 0,36 1 3,59 slaapkamer 1 10,68 2,50 raam + deur 4,15 3,2 1 13,70 slaapkamer 2 7,01 2,50 slaapkamer 3 3,67 2,50 badkamer 0,85 2,50

Σ Aa= Σ Au=

7,81 11,96

Ht, ie=

Σ Aa= 15,5

Ht, io=

Σ Aa= 22,21

17,29

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk entree 13,0 2,17 0,15 4,23 overloop 2,5 2,50 0,05 0,31

4,54

cz = 0,5

. n.v.t

Ht, ig=

Ht, ia=

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk (θb = 10 °C) won. scheid. 23,14 2,08

Ht, ig = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.6) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk

Σ Aa=

fiak Ak⋅Uk⋅fiak 0,033 0,88 0,033 0,58 0,033 0,28 - 0,033 - 0,07

Σ Aa= 23,14

1,67

fb Ak⋅Uk⋅fb 0,333 16,02

Σ= 16,02 Ht, ib = cz ⋅ Σ = 8,01

Opmerking: Σ Aa betreft de sommatie van de steenachtige oppervlakken Σ Au betreft de sommatie van de oppervlakken van de uitwendige scheidingsconstructies

0

Het totale transmissiewarmteverlies Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) (θi - -10)

Φt = 945 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200 · Au ⋅ fv · (θi - θe) = 52 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au ; fv = 0,95 Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 122 W qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = -1,5 (vloerverwarming).

In rekening te brengen warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding: – Mechanische toevoer van ventilatielucht: Φv = Φi+ Φvent Het warmteverlies t.g.v. buitenluchttoevoer Φv

Φv = 174 W

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 69 = 117 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren

Φtot = Φt + Φv + Φo

Φo =

56 W

________________+

Φtot = 1175 W 83

ISSO-publicatie 51


Vertrek 2: verblijfsruimte (keuken) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) raam 3,85 3,2 1 12,71 slaapkamer 3 7,60 2,50 wand 2,96 0,36 1 1,37

Σ Aa = 2,96

Σ Aa= 7,60

Ht, ie= 14,08

Σ Au = 6,81 Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk entree 7,54 2,17 0,15 2,45

Σ Aa= 7,54

Ht, io=

2,45

Ht, ig = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.6) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk n.v.t.

Σ A a=

Ht, ig=

fiak Ak⋅Uk⋅fiak 0,033 0,63

Ht, ia=

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk (θb = 10 °C) woning scheid. 7,54 2,08

cz = 0,5

Σ A a=

7,5

0,63

fb Ak⋅Uk⋅fb 0,333 5,20

5,20 Σ= Ht, ib = cz ⋅Σ = 2,60


0


Φt = 593 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200 · Au ⋅ fv · (θi - θe) = 28 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au ; fv = 0,95 Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 0 W (alle lucht uit woonkamer) qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = -1,5 (vloerverwarming).

In rekening te brengen warmteverlies t.g.v. buitenluchttoevoer: – Mechanische toevoer van ventilatielucht: Φv = Φi+ Φvent Het warmteverlies t.g.v. buitenluchttoevoer Φv

Φv =

28 W

Φo =

44

toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 25,6 = 44 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren


84

W

_________________+

Φtot = 665 W

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 3: verkeersruimte met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 15.5 °C (uit warmtebalans) transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) Ak Uk deur 2,10 3,2 1 6,93 keuken 7,54 2,17 wand 1,33 0,36 1 0,61 woonkamer 13,29 2,17 toilet 7,49 2,17 badkamer 5,24 2,50

Σ Aa= 1,33 Σ Au = 3,43

Ht, ie=

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk trap/overloop 1,62 2,50 -0,096 -0,39

Σ Aa= 1,62

Ht, io=

-0,39


Σ Aa=

Ht, ig=

Σ Aa= 33,56

7,54

Ht, ia=

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk (θb = 10 °C) buren 9,23 2,08

cz = 0,5

Σ A a=

9,23

fiak Ak⋅Uk⋅fiak -0,154 -2,52 -0,154 -4,44 0,038 0,62 -0,192 -2,51

-8,85

fb Ak⋅Uk⋅fb 0,23 4,42

4,42 Σ= Ht, ib = cz ⋅ Σ = 2,21


0


Φt = 15 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv · (θi - θe) = 0,00012 ⋅ 1200 ⋅ 3,43 ⋅ 0,942 ⋅ 25,5 = 12 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au; fv = 0,942. Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 0,007 ⋅ 1200 ⋅ -3,5 = -29 W (lucht komt van overloop) qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (systeem B of D)); ∆θv = -1,5 (vloerverwarming).


Φv = - 17 W

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 45,74 = 78 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedruijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren


t.b.v. opwarming:

Φo = 78 W _________________+

Φtot = 76 W 85

ISSO-publicatie 51


Vertrek 4: toiletruimte met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 15 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk fiak Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) raam 0,25 3,2 1 0,83 badkamer 1,15 2,50 -0,24 wand 2,35 0,36 1 1,09

Σ Aa= 2,35 Σ Au= 2,60

Ht, ie=

Ht,io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk entree 7,49 2,17 -0,017 -0,28

Σ Aa= 7,49

Ht, io=

-0,28

Ht,ig = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.6) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk n.v.t.

Σ Aa=

Ht, ig=

Σ Aa=

1,92

Ht, ia=

8,64

Ht,ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk (θb =10°C) buren 2,86 2,08

cz = 0,5

Σ Aa = 2,86

Ak⋅Uk⋅fiak -0,69

-0,69

Ak⋅Uk⋅fb 1,19

fb 0,2

1,19 Σ= Ht, ib = cz ⋅ Σ = 0,60


0


Φt =

39 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv · (θi - θe) = 0,00012 ⋅ 1200 ⋅ 2,6 ⋅ 0,94 ⋅ 25 = 9 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au, fv = 0,94 Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 0,007 ⋅ 1200 ⋅ -2,5 = -21 W (lucht komt van entree) qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = -1,5 (vloerverwarming).


Φv = -12 W

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 13,85 = 24 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren

Φtot = Φt + Φv + Φo 86

Φo = 24 W _________________+

Φtot = 51 W

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 5: verblijfsruimte (slaapkamer 1) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk fiak Ak⋅Uk⋅fiak Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) raam 1,95 3,2 1 6,44 zolder 10,69 2,50 0,10 2,67 gevel 4,60 0,36 1 2,12 woonkamer 10,69 2,50 -0,033 -0,88

Σ Aa= 4,60 Σ Au= 6,55

Ht, ie=

Σ A a=

8,56

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk overloop 2,78 2,17 0,013 0,08

Σ Aa= 2,78 Ht, ig = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) Ak

Ht, io=

Ht, ia=

1,79

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk fb Ak⋅Uk⋅fb (θb = 10°C) woning scheid. 10,2 2,08 0,333 7,06

cz = 0,5

0,08

21,38

Σ A a=

10,2

7,06 Σ= Ht, ib = cz ⋅Σ = 3,53

(zie paragraaf 4.2.6)

Uk

fk

Ak⋅Uk⋅fk

n.v.t.

Σ A a=

Ht, ig=


0


Φt = 419 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 28 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au, fv = 1. Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 58 W qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv = 86 W

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 38,96 = 66 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsberperking: Φop = Φo - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren


Φo = 37

W

_________________+

Φtot = 542 W

87

ISSO-publicatie 51


Vertrek 6: verblijfsruimte (slaapkamer 2) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk fiak Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) wand 4,18 0,36 1 1,92 zolder 7,01 2,50 0,100 raam 1,30 3,20 1 4,29 woonkamer 7,01 2,50 -0,033

Σ Aa= 4,18 Σ Au= 5,48

Ht, ie=


Σ Aa= 5,48

Ht, io=

0,15


Σ A a=

Ht, ig=

Σ Aa= 14,02

6,21

Ak⋅Uk⋅fiak 1,75 -0,58

Ht, ia=

1,17

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk fb Ak⋅Uk⋅fb (θb = 10°) woning scheid. 8,00 2,08 0,333 5,54

cz = 0,5

Σ Aa= 8,00

5,54 Σ= Ht, ib = cz ⋅Σ = 2,77


0


Φt =

309 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 24 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au, fv = 1 Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = 42 W qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv =

66 W

Φo =

33 W



88

_________________+

Φtot = 408 W

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 7: verblijfsruimte (slaapkamer 3) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) dak 7,91 0,36 1 3,64 zolder 4,85 2,50 raam 1 3,2 1 3,30 woonkamer 3,67 2,50 keuken 7,60 2,50 badkamer 6,68 2,17

Σ A a= 0 Σ Au= 8,91

Σ Aa= 22,80

Ht, ie = 6,94


Σ Aa= 2,70

Ht, io =

0,08


Σ A a=

Ht, ig=

fiak 0,1 -0,033 -0,033 -0,067

Ak⋅Uk⋅fiak 1,21 -0,30 -0,63 -0,97

Ht, ia = -0,69

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk fb Ak⋅Uk⋅fb woningscheid. 9,28 2,08 0,333 6,43

cz = ....0,5...

Σ A a=

9,28

6,43 Σ= Ht, ib = cz ⋅ Σ = 3,22


0


Φt = 287

W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = .....0,00012 ⋅ 1200 ⋅ 8,91 ⋅ 30 = 38 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au; fv = 1 Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi +∆θv - θt) = 0,0084 ⋅ 1200 ⋅ 5 = 51 W qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv =...89..........W

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 34,78 = 59 W P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0)

Φo =.....33.........W

Totaal in het vertrek te installeren

________________+


Φtot =..409......W

89

ISSO-publicatie 51


Vertrek 8: badkamer met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 22 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) dak 7,20 0,36 1 3,31 woonkamer 0,85 2,50 raam 0,25 3,2 1 0,83 slaapkamer 3 6,68 2,17 toilet 1,15 2,50 zolder 3,29 2,50

Σ Aa= 0 Σ Au= 7,45

Ht, ie =

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk overloop 5,48 2,17 0,075 0,89 entree 5,48 2,50 0,171 2,34

Σ Aa= 10,96

Ht, io =

3,23


Σ A a=

Ht, ig=

Σ Aa= 11,97

4,14

fiak Ak⋅Uk⋅fiak 0,031 0,07 0,067 0,97 0,188 0,54 0,156 1,28

Ht, ia = 2,86

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk fb woningscheid. 6,68 2,08 0,375

cz = 0,5

Σ Aa= 6,68

Ak⋅Uk⋅fb 5,21

Σ = 5,21 Ht, ib = cz ⋅ Σ = 2,61


0


Φt = 411 W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 34 W qi volgt uit tabel 4.2 en Au = Σ Au 47 W Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv =

81 W

Φo =

27

Toeslag voor bedrijfsbeperking wijze van regelen: – regeling per vertrek (zie paragraaf 4.4.1): Φop = P ⋅ Aa = 1,7 ⋅ 29,61 = 50 P is afhankelijk van de afkoeling en de toegestane opwarmtijd en volgt uit tabel 4.6 Aa = Σ (fa ⋅ Ak); (zie 4.4.1) Toe te rekenen toeslag voor bedrijfsbeperking: Φo = Φop - ½Φvent (waarde Φo is minimaal 0) Totaal in het vertrek te installeren


90

W

_________________+

Φtot = 519 W

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Vertrek 9: overloop

met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 19,6°C (uit warmtebalans)

transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht,ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) n.v.t. slaapkamer 1 2,78 2,17 slaapkamer 2 5,48 2,17 slaapkamer 3 2,70 2,17 badkamer 5,48 2,17 woonkamer 2,50 2,50 zolder 3,27 2,50 Ht, ie = ......0..... Σ A a= 0 Σ Aa= 22,21 Σ Au= 0

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk n.v.t.

Σ A a=

Ht, io = .....0....

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk woningscheid. 5,38 2,08

cz = ....0,5.....

Σ A a=

= 1,79 Ht, ig = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.6) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk n.v.t.

Σ A a=

Ht, ig=

fiak Ak⋅Uk⋅fiak -0,014 -0,08 -0,014 -0,17 -0,014 -0,08 -0,081 -0,96 -0,014 -0,09 0,020 0,16 Ht, ia = -1,22

5,38

fb Ak⋅Uk⋅fb 0,32 3,58

Σ= Ht, ib = cz ⋅ Σ

3,58


0


Φt =

17

W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 0 W (inpandig vetrek) qi volgt uit tabel 4.5 en Au = Σ Ak, fv = 1. Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = -45 W (lucht komt uit slaapkamers) qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv =

-45

W

Φo =

47

W



_________________+

Φtot =

19

91

W

ISSO-publicatie 51


Vertrek 10: verblijfsruimte (zolder) met ontwerpbinnentemperatuur (zie tabel 2.1) θi = 20 °C transmissieberekening: Φt = ( Ht, ie + Ht, ia + Ht, io + Ht, ib+ Ht, ig) ⋅ (θi - θe) Ht, ie = Σk ( Ak ⋅ fk ⋅ (Uk + 0,1)) (zie paragraaf 4.2.2) Ht, ia = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fiak) (zie paragraaf 4.2.3) Ak Uk fk Ak Uk Ak ⋅f k⋅ (Uk+0,1) dak 20,33 0,36 1 9,35 slaapkamer 1 10,69 2,50 raam 0,25 3,20 1 0,83 slaapkamer 2 7,01 2,50 dak 20,58 0,36 1 9,47 slaapkamer 3 4,85 2,50 badkamer 3,29 2,50

Σ Aa = 0 Σ Au= 41,16

Ht, ie =

Ht, io = Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fk) (zie paragraaf 4.2.4) Ak Uk fk Ak⋅Uk⋅fk overloop 3,27 2,50 -0,02 -0,16

Σ Aa= 3,27

Ht, io =

-0,16


Σ A a=

Ht, ig=

Σ Aa= 25,84

19,65

fiak Ak⋅Uk⋅fiak -0,1 -2,67 -0,1 -1,75 -0,1 -1,21 -0,167 -1,37 Ht, ia =

Ht, ib = cz ⋅ Σk (Ak ⋅ Uk ⋅ fb) (zie paragraaf 4.2.5) Ak Uk fb woningscheid. 10,73 2,08 0,333 woningscheid. 10,73 2,08 0,333

cz = 0,5

Σ Aa= 21,46

-7,00

Ak⋅Uk⋅fb 7,43 7,43

Σ = 14,86 Ht, ib = cz ⋅ Σ = 7,43


0


Φt =

598

W

Warmteverlies t.g.v. buitenluchttoetreding Infiltratie (zie paragraaf 4.3.1): Φi = qi ⋅ 1200. Au ⋅ fv ⋅ (θi - θe) = 178 W qi volgt uit tabel 4.5 en Au = Σ Ak, fv = 1. 92 W Ventilatie (zie paragraaf 4.3.2):Φvent = qv ⋅ 1200 ⋅ (θi + ∆θv - θt) = qv volgt uit de richtwaarden uit paragraaf 4.3.2 en het vloeroppervlak Avl θt = toevoertemperatuur ventilatielucht (buitentemperatuur (natuurlijke toevoer) of temperatuur na WTW of voorverwarmer (mechanische toevoer)); ∆θv = 0 (LT-radiatorenverwarming).


Φv =. ....270..W



92

Φo =............40.W _________________+

Φtot =........908..W

Voorbeelden

ISSO-publicatie 51

Bepalen van het benodigde vermogen van de woning: gesommeerd transmissiewarmteverlies door de uitwendige scheidingsconstructies (incl. ramen en deuren)*)

Σ{( Ht, ie + Ht, io Ht, ig) ⋅ (θi - θe)} = 2558 W

gesommeerd warmteverlies naar aangrenzend pand (buren)

Σ{Ht, ib ⋅ (θi - θe) }=

1036 W


Σ(Φverlies)

n.v.t

warmte naar kruipruimte/grond/aangrenzend gebouw afgegeven door vloerverwarming cq warmte afgegeven naar buiten of buren ) door verwarmde wand

Σ(Φverwarmde vloeren cq wanden)

196 W

benodigd vermogen voor de voorverwarming van de ventilatielucht tot θt verminderd met de eventuele warmtewinst door WTW

Φvv

n.v.t

gesommeerd warmteverlies t.g.v. infiltratie vermenigvuldigd met fractie z

Σ(Φi) ⋅ z =

201 W

gesommeerd ventilatiewarmteverlies (naverwarming in de vertrekken van θt tot θi)

Σ(Φvent) =

312 W


Σ(Φo) =

419 W

------------------------------------------------------------------------ (+

------------------------------------------------------------ (+

aansluitvermogen

aansluitvermogen =

4722 W

93

6 BEREKENINGSVOORBEELDEN

Recommend Documents