Proloog
12
4
EEN FIETSENde levenstijl
32
Alleen voor mannen
44
FIETSEN IS EEN VROUWENSPORT
LEVENSLANG MET DE FIETS
112
FIT OP DE FIETS
138
SNELLER, hoger, sterker!
168
72
fietsnetwerken
koersen voor profs
208
Nawoord
188
Voorwoord Of ik een voorwoord wil schrijven voor het Vrouwelijk Verzet? Spontaan dringen zich beelden aan me op van een Jeanne d’Arc op de Barricaden, van Dolle Mina’s en bh-verbrandingen. Tot zover mijn dagdromen. Als er al iets verbrand wordt, zijn het calorieën. Maar laat dat geen beletsel zijn. Fietsen is gezond, lichamelijk en mentaal, en het is een sport die zowel individueel als in groep beoefend kan worden. Een luxe voor iedereen met een variabele agenda. Het is meteen de voornaamste reden waarom ikzelf het stalen ros bedwongen heb, nadat ik niet meer in staat was wekelijks op een vast tijdstip met mijn ploeg mee te voetballen. Nu kies ik zelf waar, wanneer en met wie ik ga sporten. En ja, overal waar men gaat langs Vlaamse wegen, komt men wielervrouwen tegen. Vrouwen vinden in steeds groteren getale de weg naar sport, en het wielrennen wordt zelfs bijzonder populair bij het edele geslacht. De tijd dat zij met een brommer rijdt, en ik met de fiets, om Clouseau te parafraseren, ligt al even achter ons. Dit boek schakelt een verzet hoger. Het probeert feitelijk het verzet te breken. Het verzet van veel vrouwen om de fiets op te klimmen. Want dat fietsen, is dat niet iets voor venten? Sla ik geen belachelijk figuur en is dat koersen geen ‘boys together’ hobby waarin vrouwen het – nou ja, derde wiel aan de fiets zijn? En al dat gepruts met olie, versnellingen en tandwielen, vind ik daar wel mijn draai in? Zeer zeker wel. Er is geen enkele reden waarom vrouwen niet zouden fietsen. Toegegeven, er zijn een aantal drempels, maar die zitten toch vooral in het hoofd. Natuurlijk is een man geen vrouw en dat geldt niet minder op de fiets. Een ander fietsmodel, een andere organisatievorm, noem maar op. Daarom slaan Saartje en Kristien de handen in mekaar om alle geheimen van de fiets voor vrouwen te ontsluieren. Welke fiets is voor mijn profiel het meest geschikt, en hoe reken ik af met die hachelijke zadelpijn? Welk voedsel sla ik best naar binnen om op vleugels te rijden, en hoe helpen vrouwen mekaar - letterlijk en figuurlijk - naar de top? Ik heb Kristien en Saartje leren kennen als een geoliede tandem: twee vriendinnen met een gedeelde passie, met een gezamenlijke roeping om meer vrouwen aan het trappen te krijgen. Ik koester de hoop dat zij met dit boek in hun opzet slagen, en ook dames zich met fierheid overgeven aan de geneugten van de fiets. Veel lees- en trapplezier, en tot ergens onderweg! Philippe Muyters, Vlaams minister van Financiën, Begroting, Ruimtelijke Ordening, Werk en Sport
3
Proloog
“Iedereen wil wel met je mee in de limo. Maar wat je echt nodig hebt is iemand die de fiets met je pakt als je limo kapot is…” Oprah Winfrey
Proloog
Er was eens... Ons fietsdebuut gaat hand in hand met onze ontmoeting. Vijf jaar geleden leerden wij elkaar kennen tijdens de Lotto Ladies Bike. Sindsdien zijn we elkaar niet meer uit het oog verloren. De fiets brengt ons altijd weer samen. Tijdens onze fietstochtjes in de natuur delen we heel wat lief en leed. Dagelijkse beslommeringen en grote wereldproblemen worden aangepakt. Op de fiets lijkt alles zo eenvoudig… Vijf jaar recreatief op de koersfiets: dat zijn vijf jaren van fietservaringen en anekdotes, inclusief heel wat typische beginnersfoutjes. Samen de Lage Landen ontdekken. De Franse bergen overwinnen. En vooral: samen nog veel meer grootse fietsplannen smeden! We leerden heel wat boeiende en toffe mensen kennen op onze fiets. Veel van die fietsers zijn vriend(inn)en geworden die klaarstonden om ons met dit boek te helpen. Steeds vaker ontmoeten we ook dames op de fiets, en dat is altijd prettig in een wereldje dat toch nog door mannen gedomineerd wordt. We merkten ook dat vrouwen ‘anders’ fietsen dan mannen. De vrouw op de fiets verdient dan ook extra aandacht. Wij kunnen ons geen leven zonder fiets meer indenken. Meer zelfs, het veranderde ons leven. Daarom willen we onze fietspassie ook met andere vrouwen delen. Met ons Vrouwelijk Verzet willen wij vrouwen informeren over de zogenaamde do’s-en-don’ts van fietsen en over typisch ‘vrouwelijk’ fietsen. We willen andere dames motiveren en inspireren om zelfzeker en zelfbewust op de fiets te kruipen en met ons mee te fietsen. Dat allemaal om nog meer vrouwen warm te maken voor deze fantastische sport. Want fietsen is niet alleen leuk, inspirerend en gezond; het brengt ook mensen samen. Onze vriendschap en dit boek zijn daar het perfecte bewijs van! Eén ding is zeker: iedereen kan fietsen! En het is nooit te laat om eraan te beginnen. Dus na dit boek zijn er geen excuses meer. Want als we van één ding spijt hebben, is het vooral dit: dat we er niet eerder aan begonnen zijn…
Saartje & Kristien – september 2011
5
H et vrouwe l ijk verzet
FIETS-CV Saartje HOBBY’S & PASSIES: Ik sport graag. Fietsen, lopen en zwemmen behoren tot mijn favorieten. Ik ga ook wel eens graag naar de fitness. Een heerlijke sauna achteraf maakt het helemaal perfect. In het weekend maak ik graag lange natuurwandelingen met mijn honden. FAVORIETE ONELINER: “Het is het resultaat dat telt.” FIETSERVARING: Vijf jaar geleden was ik het gezicht van de ‘Lotto Ladies Bike’, waar ik Kristien ontmoet heb. We reden toen samen 100 km. Sindsdien ben ik blijven fietsen. MIJN FIETSVOORBEELD: Emma Johansson, een Zweedse wielrenster die ik tijdens de opnames van Vlaanderen Vakantieland leerde kennen. Ze woont een groot deel van het jaar in België. Emma is een vriendelijke, gedreven en sympathieke vrouw die weet wat ze wil. ZOU GRAAG EENS WILLEN FIETSEN MET: Mark Uytterhoeven, in Frankrijk, inclusief een goeie babbel bij een lekker glas wijn nadien. ONVERGETELIJKE FIETSERVARINGEN: ›› De laatste fietstocht van ‘Kom op tegen kanker’ in 2010. Ik legde toen 135 km af met een gemiddelde van 30 km/u. Ik reed toen als enige vrouw mee met de snelste groep met klinkende namen als Johan Museeuw, Wouter Vandenhaute, Geert Noels, Karel Van Eetvelt, Ludo Dierckxsens… Ik heb het toen een paar keer heel moeilijk gehad, maar de ambiance en de leute op de fiets hebben er mij doorgetrokken. Het waren stuk voor stuk fijne mensen die zich over mij ontfermden, waardoor ik bijna vergat dat ik moe was. Ik heb er toen vrienden voor het leven gemaakt. ›› De mooie tocht op de Mont Ventoux in 2010. Mijn buddy Kristien begeleidde me op een perfecte manier naar de top en sprak me telkens opnieuw moed in als ik het moeilijk kreeg. Voor mij was het ook echt genieten van de omgeving. WAT WIL IK MET DIT BOEK: Ik nodig iedereen uit om (mee) te fietsen met Het Vrouwelijk Verzet. Want hoe meer zielen, hoe meer vreugd!
6
Proloog
FIETS-CV KRISTIEN HOBBY’S & PASSIES: Mijn grote liefde is fietsen in mooie natuur, al dan niet gecombineerd met lopen en zwemmen (triatlon). Ook voor alpinisme, skiën en fitness ben ik altijd te vinden. Daarnaast hou ik van gepassioneerde mensen, van reizen en andere culturen ontdekken, van grenzen van anderen en mezelf verleggen en op een gezonde manier genieten van ‘het goeie leven’. FAVORIETE ONELINER: “Live your dreams.” (Ga voor je dromen!) MIJN FIETSVOORBEELD: Seana Hogan. Als topmanager bij HP slaagt ze er perfect in om haar gezin te combineren met serieuze fietsuitdagingen. Ze klopt mannen op lange duurritten en is algemeen wereldkampioen ultraduur. MIJN FIETSHELD(IN): Zonder twijfel Eddy Merckx. Dat is een historisch feit. Bij de vrouwen heb ik een mateloos respect voor Jeannie Longo. Haar indrukwekkende palmares als wereldkampioene en olympisch atleet, maar vooral haar doorzetting ondanks haar leeftijd is ongezien. Het is ongelooflijk dat zij op haar 52ste nog zo actief is. MIJN FIETSDROMEN EN -UITDAGINGEN: ›› Philippe Muyters trainen om samen de Ventoux langs de Bedoin te bedwingen. ›› Mijn beste vriendinnen aan het fietsen krijgen en samen naar Compostela fietsen. De mannen mogen ook mee, als het moet. ›› Samen met enkele vrienden en vriendinnen de Ronde van Frankrijk fietsen, net voor de officiële Tour. ONVERGETELIJKE FIETSERVARINGEN: ›› Ik heb de Ronde Van Vlaanderen (256 km) volledig uitgereden voor Het Nieuwsblad. We werden tien weken door de krant opgevolgd en op onze blog deden we verslag van de toch wel relatief zware trainingen. Dat was toen pure discipline, zeker in combinatie met een fulltime job en een druk sociaal leven. Het is een ervaring die mijn leven veranderd heeft, alleen al door meer te leren plannen en focussen. ›› Het Ventourist-Ventousiast-evenement van Sporta is altijd weer een onvergetelijke ervaring. De eerste keer beklom ik de kale berg drie keer langs Bedoin, Malaucene en Sault om er een compleet verslag voor het tijdschrift Grinta! van te maken! Maar ook met mijn buddy Saartje was het big fun om naar boven te fietsen. ›› De Tour des Frères: een fietsvakantie van Gent naar Vacqueyras met een boeiend gezelschap en een ideale combinatie van fietsen in de wijnstreken en culinair genot. Het goeie leven! WAT WIL IK MET DIT BOEK: Andere vrouwen aanmoedigen en inspireren om ook op de fiets te kruipen en zelf de ontelbare voordelen van fietsen te ervaren.
7
H et vrouwe l ijk verzet
Het Vrouwelijk Verzet! “Ha, brengen jullie een nieuwe versnelling voor vrouwen op de markt?”, “Oei, zijn de feministen anno 2011 opgestaan?”, “Tof, een hobbyclubje voor vrouwen!”, “Gaan jullie een nieuwe revolutie ontketenen in de Lage Landen?” en ga zo maar door. Verwarring troef. We krijgen de meest uiteenlopende reacties op ons Vrouwelijk Verzet. Terwijl het eigenlijk heel simpel is...
8
Proloog
Vrouwelijk Het woord ‘vrouwelijk’ betekent officieel: 1. tot de vrouw, tot het vrouwelijk geslacht behorende: bv. de vrouwelijke intuïtie, vrouwelijke charmes; 2. uit vrouwen bestaand; 3. eigen aan de vrouwen, tot hen behorend, voor hen passend, iets wat eigen of kenmerkend is aan de vrouwen, zoals vrouwen plegen te doen, te denken, tgov. mannelijk; 4. verwijst naar het geslacht dat normaal gesproken eieren of vrouwelijke geslachtscellen produceert, wie of wat bevrucht kan worden.
Verzet Van Dale omschrijft ‘verzet’ als: 1. (verzetje) (gelegenheid tot) ontspanning, rust, afleiding, verpozing: bv. zij heeft een verzetje nodig, uitstapje; 2. versnelling van een fiets, uitgedrukt in de tandverhouding tussen kamrad en rondsel; de afstand die een fiets aflegt wanneer de pedalen een keer worden rondgedraaid; 3. het stellen van handelingen die bedoeld zijn om als onterecht ervaren uitoefening van macht te verhinderen of te belemmeren, syn. weerstand, tegenstand, protest; verzet bieden, in verzet komen; 4. het verzetten, verplaatsen, hetgeen men verzet heeft.
Het Vrouwelijk Verzet WIJ definiëren ‘Het Vrouwelijk Verzet’ als: 1. (een verzetje – vrije tijd) goed en gezond leven, fun en ontspanning dankzij de fiets, samen met andere vrouwen, maar ook met mannen; 2. (het verzet – technisch) op een vrouwvriendelijke manier informeren over (de technische kant van) fietsen; 3. (in het verzet gaan – emancipatie) netwerk van vrouwen die elkaar steunen om zelfzekerder op hun fiets te zitten, bewuster te leven en zich verder te ontwikkelen, fietsende vrouwen die elkaar de hand reiken om samen toppen te bereiken; 4. (bergen verzetten – werken) naar een hoger verzet schakelen om dit boek te schrijven en een platform voor fietsende vrouwen aan te bieden op www.hetvrouwelijkverzet.be!
9
H et vrouwe l ijk verzet
Vrouwenpraat! Wij spreken ‘vrouw’ Het vraagt soms meer discipline en uithoudingsvermogen om een technisch boek over fietsen uit te lezen dan om de volledige Ronde van Vlaanderen uit te rijden. Daarom wilden we dit leuke alternatief in een taal die voor iedereen begrijpelijk is. We wilden een doeboek voor vrouwen dat leuk is om te lezen en dat je zin doet krijgen om aan de slag te gaan. In dit boek staan we stil bij ons typisch vrouw-zijn. We doorprikken de belangrijkste clichés over de fietsende vrouw en doorbreken taboes. We geven inspirerende voorbeelden van enkele echt straffe madammen. Kortom: dit is een boek over, voor en door vrouwen. Met de hulp van enkele heel ervaren, geïnteresseerde, interessante mannen.
Fietsen voor dummies Wij beseffen als geen ander hoe moeilijk het is om recreatief sporten in je leven te ‘fietsen’. Ook wij hadden de nodige drempelvrees toen we vijf jaar geleden voor het eerst in een koersfiets investeerden. Ondertussen leerden we onze fiets(levens)lesjes met vallen en opstaan. Letterlijk en figuurlijk. We laten je kennismaken met onze mooiste fietservaringen, maar ook met struikelblokken, mogelijke valkuilen en hindernissen onderweg. En hoe we toch steeds weer onze grenzen verlegden. In dit boek vind je een antwoord op vragen bij de fietsaankoop, bij ‘de eerste keer’ op die nieuwe racefiets met klikpedalen, bij de voorbereiding van nieuwe fietsuitdagingen, bij het onderhoud van je fiets... Kortom: in dit boek tonen wij je alles waaraan je je kunt verwachten wanneer je als recreant begint of wanneer je als ervaren fietsster nieuwe grenzen wilt verleggen.
“Naast de theorie willen we je hier vooral veel doorleefde praktijk meegeven.”
10
Proloog
Theorie in de praktijk Er beweegt veel in de fietswereld. Er bestaan massa’s theorieën, handboeken, methodes en systemen. Voor iedere nieuwe ontdekking staan er ook altijd nieuwe nonbelievers klaar. Iedere ‘waarheid’ wordt onmiddellijk met tegenargumenten onderuitgehaald. Voeg daar nog de persoonlijke wijsheden en tips van fietsvrienden aan toe... We kregen er bijna een punthoofd van! Daarom schakelden we de hulp in van topexperts, wetenschappers en de meest recente literatuur. Zo wilden we voor jou het (fiets)pad toch wat effenen, zodat je perfect je vrouwtje kunt staan in een nog vrij mannelijk fietswereldje. Wij helpen je de bomen én het bos te zien. Naast de theorie willen we je hier vooral veel doorleefde praktijk meegeven. Wij delen graag onze authentieke ervaringen, doorspekt met veel heel herkenbare en menselijke verhalen voor dames die eraan beginnen of een tandje bij willen zetten.
Proefkonijnen Als we ondertussen één ding hebben geleerd, is het wel dit: eigenlijk is het allemaal heel persoonlijk. Jouw lichaam en geest functioneren anders dan die van ons. Ook wij fietsen anders en reageren verschillend op voeding, training en rust. Vooral door je eigen proefkonijn te zijn en veel te proberen en testen, leer je jezelf beter kennen. Zo weet je wat voor jou echt werkt. Gewoon DOEN dus! Om je persoonlijke slaagkansen op levenslang gepassioneerd fietsen nog te vergroten, hebben we er een echt doeboek van gemaakt. Het is een praktisch werkboek vol toptips, actieplannen en -schema’s en persoonlijke vragenlijstjes. Zo hopen we je nog beter te motiveren en begeleiden, waarna we het dan aan jou overlaten om jezelf beter te leren kennen op de fiets.
www.hetvrouwelijkverzet.be Ons boek gaat samen met een digitaal platform. Op onze website vind je nog meer achtergrondinformatie, trainingsschema’s, planningen, recepten, tips van anderen, enzovoort. Je kunt er ook in contact komen met andere vrouwen(clubs) die gebeten zijn door het fietsvirus en mee in het ‘Het Vrouwelijk Verzet’ gaan.
11
hoofdstuk 1
Een fietsende levensstijl
“Het leven is als fietsen. Om in evenwicht te blijven, moet je vooruitgaan.” Albert Einstein
Een fietsende levensstijl
Feiten over fietsen De fiets maakt deel uit van ons cultureel erfgoed. Op een zonnige weekenddag kleuren massa’s tweewielers met fleurige fietstruitjes steevast onze wegen. Het spel van voorbijsteken en voorbijgestoken worden. Gezellig bijkletsen op de fiets. Gezinnen verkennen samen knooppuntennetwerken. Met als afsluiter een zonovergoten terrasje of een overnachting in een fiets-B&B.
Fietsimago België en Nederland zijn fietslanden. Als je uit de Benelux komt, vindt men het bijna vanzelfsprekend dat je wel ‘iets’ met fietsen hebt. “Ah, je bent een Belg! Natuurlijk fiets je graag!” krijg je in internationale milieus wel vaker te horen. Zeker op recreatief vlak is de fiets enorm hot. Dat bewijzen de vele wielertoeristen in het straatbeeld die zich steeds massaler registreren bij de wielerbonden. Maar ook fietsevenementen zitten enorm in de lift. De Gordel en de Ronde van Vlaanderen kunnen steevast op een talrijke opkomst rekenen. De recreatieve cyclo’s van Flanders Classics kennen een ongezien succes. Maar ook om naar de koers te kijken, begeven we ons massaal buitenshuis. De Ronde is uitgegroeid tot één groot Vlaams volksfeest.
De gemiddelde fietser Fietsers heb je in alle maten, vormen en gewichten. Jong en oud, arm en rijk, man en vrouw, laag- en hoogopgeleid. De gemiddelde fietser is een gediplomeerde man tussen de 35 en 40 die steeds vrouwelijker en ouder wordt. Want steeds meer vrouwen vinden de weg naar de fiets. Meer zelfs, de fietsende vrouw begint de man langzaam maar zeker in te halen…
De cijfers liegen er niet om. Meer dan vier op vijf Belgische gezinnen beschikken over minstens één fiets. Belgen kopen bijna een half miljoen fietsen per jaar. Dat komt neer op ruim vier fietsen per honderd Belgen. Nederland scoort nog beter met een totaalverkoop van meer dan 1,2 miljoen fietsen of zeven fietsen per honderd inwoners. Nederland steekt dan ook met kop en schouders boven de rest van Europa uit. Zesentwintig procent van alle verplaatsingen gebeurt er per fiets. In België is dat bijna tien procent. We moeten dus nog een tandje bijsteken om onze noorderburen bij te benen.
13
H et vrouwe l ijk verzet
De fiets is sowieso hét vervoermiddel voor jongeren. Maar toch stijgt de gemiddelde fietsleeftijd serieus. Steeds meer senioren vinden de weg naar de fiets. Fietsen is dan ook een heel laagdrempelige, blessureongevoelige sport. Ideaal dus om je lichaam in beweging te houden…
“Kortom: fietsen en de koers, het zit in ons bloed.” Ook het imago van ‘fietsen is een volkssport’ is de laatste jaren veranderd. Tegenwoordig ontmoet je alle lagen van de bevolking op de fiets. Meer zelfs, de fiets is een belangrijke manier van netwerken geworden voor zakenlui en politici, zoals je in hoofdstuk 7 kunt lezen. Qua prijskaartjes vind je ook steeds meer extremen. Voor sommige fietsen betaal je tegenwoordig al evenveel als voor een (goedkope) auto. Gelukkig zijn dat nog steeds uitzonderingen die de regel bevestigen. Wat wij vooral leuk vinden is dat je echt iedereen op de fiets kunt ontmoeten, een bonte verzameling van mensen. Op die manier blijft het altijd weer boeiend. En vind je ook gemakkelijk iemand om samen mee te fietsen…
Redenen om te fietsen Meer auto’s, minder groen, meer werk en minder tijd. We kennen het allemaal. En toch wordt de fiets steeds populairder. Het vrouwenblad Elle zette ‘fietsen’ zelfs op de vijfde plaats in de top 10 van trends in 2010. We willen dan ook massaal gezonder, fitter en (milieu)bewuster leven. We zoeken de optimale balans tussen werk en ontspanning. Informele ontmoetingen zijn belangrijker dan ooit, want verplichtingen hebben we al genoeg. We zien het leven als een aaneenschakeling van boeiende en intense ervaringen. En hoera, de fiets past perfect binnen dit plaatje! Bovendien draag je op de fiets ook bij aan een beter milieu. Fietsen veroorzaakt geen uitlaatgassen of lawaaihinder en er zijn minder auto’s op de weg, dus minder files. In dit hoofdstuk halen we een aantal redenen aan om te fietsen: je lichamelijke conditie, je geestelijke gezondheid en je relatie – ze hebben allemaal baat bij fietsen. En je kunt fietsen écht gemakkelijk een plaatsje in je leven geven!
14
Een fietsende levensstijl
In topvorm De effecten van minstens drie keer per week een halfuurtje of langer op de fiets zijn enorm. Wij proberen die minimale beweging in ons leven te fietsen. Het is zelfs een gewoonte geworden. Meer bewegen betekent ook minder ziek zijn. Zelfs een stomme verkoudheid maakt minder kans. Het is die kleine tijdsinvestering dus meer dan waard. Meer zelfs: je wint die tijd al snel terug, want je voelt je fitter en je hebt meer zin om de dingen aan te pakken.
De fietsdokter Fietsen is gezond. Wil je je dokters- en apothekersrekening verlagen? Fietsen is de perfecte alternatieve geneeskunde. Fietsen voorkomt ziektes en helpt bij het herstel of de beheersing van andere (ernstige) ziektes. Natuurlijk is de fiets geen ultiem wondermiddel, maar je staat wel versteld van de positieve effecten op je gezondheid. Sportieve mensen hebben bovendien ook een hogere pijngrens en recupereren sneller. Het effect van regelmatig fietsen is niet te verwaarlozen in de bestrijding van overgewicht, sommige vormen van diabetes, verhoogde cholesterol en hart- en vaatziekten. Mensen die relatief veel bewegen hebben minder kans op baarmoederhals-, borst- of darmkanker. Voor heel wat kankerpatiënten is de fiets ook een belangrijke steun en toeverlaat tijdens hun behandeling en herstel. Door te fietsen trap je ook je hersenen in gang: beweging verbetert je geheugen en het vermogen om te plannen. Ook rug- en reumapatiënten hebben baat bij fietsen om de pijn te verminderen.
TOPTIP: Bouw langzaam maar zeker op en zoek regelmaat. Voor mensen met gezondheidsproblemen raden we aan eerst een arts te consulteren. Meer trainingsadvies vind je in hoofdstuk 6.
15
H et vrouwe l ijk verzet
De grote fitmaker Fietsen is ideaal om je conditie op te bouwen, te houden of te verbeteren. Zit je minstens drie keer per week meer dan een halfuur op je fiets, dan voel je je al snel veel fitter en energieker. Zelfs met een minimale conditie kun je er gemakkelijk aan beginnen. Iedereen kan op zijn niveau meteen aan de slag. Je kiest zelf de intensiteit van je prestaties en bouwt die op zonder gevaar, want bij fietsen zijn de kansen op blessures veel kleiner dan bij andere sporten, zoals lopen. Fietsen is minder belastend voor je spieren en gewrichten, het is namelijk een niet-gewichtdragende sport: je ledematen worden tijdens het fietsen niet belast met lichaamsgewicht; je fiets vangt dit op. Regelmatig fietsen verbetert de samenstelling en stroming van je bloed. Het houdt je bloedvaten schoon en flexibel en houdt je hart in conditie.
Stevig en strak in je vel Fietsen is de perfecte vetverbrander. Vanaf ongeveer twee uur op de fiets begint je vet, inclusief cellulitis, weg te smelten. Je ontwikkelt ook heel wat spieren op de fiets en je houdt je gewrichten soepel. Op de fiets voel je de kracht van je lichaam. Je voelt dat je leeft, zeker als je er flink tegenaan gaat. Je hart bonst uit je lijf, je benen worden opgepompt. Ieder spiertje en vezeltje laat zich voelen. Dat gevoel, die controle over je lichaam en je fiets, daar doen wij het voor.
In hoofdstuk 6 leggen we je uit welke spieren je traint op de fiets. We geven je bovendien nog enkele andere eenvoudige fitnessoefeningen om je ‘vergeten’ spieren te ontwikkelen.
16
Voel je je te dik om op de fiets te kruipen? Maak je geen zorgen: een fiets kan heel wat gewicht dragen. Mensen in alle maten en vormen kunnen fietsen. Meer zelfs, de fiets is je perfecte partner om die overtollige kilo’s kwijt te raken. En als je dat ideale gewicht eenmaal bereikt hebt, hoef je nooit meer op dieet. Als je je fiets tenminste trouw blijft… Een halfuur fietsen per dag is al genoeg om de vetverbranding aan de gang te houden. Extra motivatie: iedere kilo minder is goud waard in fietstermen.
Een fietsende levensstijl
Met fietsen krijg je dus twee voordelen voor de prijs van één, want terwijl je dieet, worden je spieren opgebouwd. Niet op een drastische manier, zoals bij bodybuilders. Integendeel, fietsen geeft je mooie en uitgesproken (vrouwelijke) vormen. Je voelt je al gauw beter in je vel en je voelt je zelfzekerder over je lichaam. Je komt al gauw in een positieve gezonde vicieuze cirkel terecht. Daarom is een leven zonder sport voor ons ondenkbaar.
Forever young “Het leven is een gevecht tegen veroudering”, stelt dokter Toon Claes. Door te bewegen geef je de vrije radicalen die het verouderingsproces van je lichaam in gang zetten geen kans. Het effect dat frequent bewegen op je lichaam heeft, is enorm op lange termijn. Zet regelmatige sporters samen met mensen van dezelfde leeftijd die zelden of nooit sporten en je zult onmiddellijk het verschil merken. Klasreünies zijn daarvoor ideaal. Zeg dus maar bye bye tegen de botox, want de fiets is je persoonlijke plastisch chirurg voor een jong uitziend lichaam. De fiets brengt ook het kind in je naar boven. Dat kleine meisje of jongetje dat soms zo ver weggeborgen zit in de dagelijkse sleur en verplichtingen, krijgt weer de bovenhand. Fietsen herinnert aan vrijheid, aan zorgeloos bewegen, aan je kindertijd…
17
KRISTIEN OVER…
Mijn mama op de fiets Mijn moeder heeft nooit een auto gehad. Heel haar leven heeft ze alles met de fiets of te voet gedaan: werken, winkelen... Mijn zus en ik werden ook met de fiets vervoerd. Eigenlijk ben ik best wel trots op mijn moeder. Ik kijk naar haar op. Ze ziet er ook nog steeds heel goed uit voor haar leeftijd. Ik hoop dat ik haar voorbeeld op dat vlak mag volgen. Ondanks haar 68 lentes is ze nog heel vitaal en energiek. Inclusief een goede basisconditie en een mooi figuur. Zonder problemen helpt ze mijn zus en schoonbroer met oppassen op hun drie zonen. Ik heb haar ook nog nooit ziek gezien. Op een breuk na, toen ze onlangs viel met haar fiets. Voor mij is ze het voorbeeld van een goede gezondheid en eeuwige jeugd. En dat heeft ze te danken aan onder andere haar trouwe fiets!
18
Een fietsende levensstijl
In balans “Een gezonde geest in een gezond lichaam”, het is een waarheid als een koe. Je goed in je vel voelen beïnvloedt je denken. Je voelt je zelfzekerder en bewuster. Stress op het werk, veranderingen en verwachtingen in ons persoonlijk leven… noem maar op. Onze fiets heeft ons al vaker door moeilijkere en drukke periodes geholpen. Maar onze fiets is ook vaak getuige van onze grootste ideeën. Onze fiets inspireert...
No stress Fietsen helpt je ontspannen. Verstand op nul en trappen maar! Er is geen beter middeltje tegen stress dan een fietstochtje in de mooie natuur. Alle zorgen lijken met de wind weg te waaien. Je ziet het weer helemaal in perspectief. Fietsen geeft je meteen een gevoel van vrijheid. Op de fiets lijkt alles gewoonweg eenvoudiger en beter. Fietsen is ideaal om je hoofd leeg te maken en plaats te maken voor nieuwe ideeën.
19
KRISTIEN OVER…
Urgent! Het was me het dagje wel weer. Collega’s met dringende vragen aan mijn bureau terwijl ik al in een andere meeting had moeten zitten. Een telefoon die continu rinkelt en nog enkele voicemailberichten. Een mailbox die ontploft met mails getiteld ‘URGENT’. En als kers op de taart mijn grootste project dat afgeschoten wordt. HELP! Waar ben ik mee bezig? De druk op mijn schouders lijkt ondraaglijk... Het is mooi geweest. Ik moet dringend wat afstand nemen, voordat ik begin te huilen of roepen of echt boos word. Met een energiepeil onder het nulpunt sleep ik me nog net tot op mijn stalen ros. Het eerste kwartiertje is puur afzien. Ik lijk de kracht niet meer te hebben om nog vooruit te komen. Ik krijg die negatieve gedachten niet weg. Maar dan komt het keerpunt. De energie is er weer. Het fietsen leidt me af. Ik krijg weer oog voor de mooie landschappen rondom mij. Ik word er zowaar filosofisch van. Ik besluit verder te fietsen tot het hoogste punt van Genève, dat zowat in mijn achtertuin ligt. Door
20
de prachtige wijngaarden trap ik omhoog. Ik vergelijk mijn werk met zo’n klim. Het is serieus afzien. De druk neemt toe in de steile stukken. Nu is het serieus doorstampen op die pedalen. Alles geven… of vallen en afstappen. Zeker als de wind tegen zit. Maar ik zet door. Stukje voor stukje. Heuveltje per heuveltje. Ik hou mijn doel voor ogen. Na een kwartiertje zwoegen bereik ik de top. Wat een uitzicht! Ik krijg weer perspectief. En daarna mag ik naar beneden bollen. Ik teer op de energie van de beklimming. Het afzien van zonet maakt dat ik me nu kan laten gaan, al moet ik goed bijsturen. En soms wat remmen in de bochten. Ik moet de controle houden zodat ik niet uit de bocht vlieg... Thuisgekomen voel ik me weer helemaal opgepept. Waar maakte ik me druk om? Ik besluit nog een uurtje achter mijn computer te kruipen en toch nog even alles te geven. We zijn weer ‘on top’. Morgen kunnen we weer wat uitbollen...
Een fietsende levensstijl
Het klinkt misschien paradoxaal, maar fietsen is de perfecte manier om de batterijen op te laden. Jij bepaalt het tempo. En wil je echt niet te veel zelf trappen, dan kun je altijd nog voor een tandem of een e-bike gaan. Bewegen versterkt het lichaam, ook in de omgang met stress. Een stevige fietstocht is vaak een boost voor je zelfvertrouwen en mentale sterkte. Niets is bovendien zo zalig als goed zweten. Je voelt je nadien dan echt zuiver. Wij nemen er soms zelfs nog een heerlijke sauna bovenop.
Beste antidepressivum Het mentale effect van regelmatig sporten, zoals fietsen, is minstens even groot als het innemen van antidepressiva. Lichamelijke activiteit vermindert spanningen en zorgt voor extra zuurstoftoevoer. Door te bewegen stimuleer je ook je zogenaamde gelukshormonen. Hoe hoger de intensiteit van je sport is, hoe meer van deze hormonen vrijkomen. Die geven de sporter het bekende opgewekte en voldane gevoel, die verslavende ‘natuurlijke high’. Sporters zouden zich over het algemeen ook vrolijker, energievoller, doelgerichter en enthousiaster voelen. En fietsen helpt om ook eens alle opgekropte emoties ‘eruit te fietsen’, de gevoelens de vrije loop te laten en al trappend de spanning uit je lijf te zwoegen.
TOPTIP: Voel je je leeg en heb je nergens meer zin in? Zet toch door en pak je fiets. In het begin is het flink doorbijten, maar de voldoening achteraf is des te groter: je bent weer helemaal opgeladen!
21
H et vrouwe l ijk verzet
Toegegeven, als je je niet goed in je vel voelt, is het soms moeilijk om in actie te komen. Een enthousiaste fietsvriend(in) die je mee over de streep trekt, kan dan wel helpen. Ook wij moeten elkaar soms wel eens aansporen om toch op de fiets te kruipen. En een opkikkertje hoeft geen prestatietocht te zijn. Fun en een mooie omgeving zijn dan het belangrijkste.
Mindfulness In het moment zijn. Je bewust zijn van jezelf en je omgeving. Je concentreren op waar je mee bezig bent. Meditatie op de fiets. Je beleeft het veranderende landschap. Je ontdekt details in de omgeving die je met een auto nooit zou opmerken. Tegelijkertijd moet je voldoende aandacht aan de weg schenken. Je moet er dus wel met je hoofd bij zijn. Het klinkt misschien vreemd, maar je kunt echt genieten van afzien in de steile, prachtige bergen. Je tegelijkertijd heel groots en superklein voelen. Voelen dat je leeft en merken hoe nietig je bent. Bergen overwinnen en jezelf tot het minieme stipje in het geheel relativeren. Eindigheid en oneindigheid. Pijn en pracht. Twee extremen verenigd, dat is geluk. Dat is mindfulness. Daar doe je het voor. Het maakt je een sterker mens. Soms wordt een mens helemaal lyrisch van fietsen. Al geloof je het niet meteen, je zal het zelf merken: deze gevoelens ervaar je écht wanneer je eenmaal goed in het zadel zit.
Mijn fiets, mijn muze! Dit boek werd grotendeels op de fiets geschreven. Letterlijk en figuurlijk. De meeste ideeën kwamen op de fiets. Terwijl we de kilometers maalden, borrelde de inspiratie op. Zeker als we er dan nog over konden babbelen. Maar ook op momenten dat de ideeën op leken, kon een fietstochtje ons weer helemaal op het juiste spoor brengen. Kristien schrijft zelfs op haar fiets. Letterlijk dan. Ze heeft een bureau gekocht dat ze omhoog kan zetten zodat ze haar spinning bike eronder kan schuiven. Terwijl ze zo rustig haar langeduurtrainingen deed, schreef zij aan dit boek.
22
SAARTJE OVER…
Bergen verzetten op de mountainbike Hebben jullie ook zo van die gewoonten in je leven waar je helemaal niet meer van loskomt? Ik in ieder geval wel! Soms zijn het eigenlijk echt stomme dingen, maar ze zijn wel noodzakelijk of je dag is om zeep. Mijn ochtend begint steevast met een sloot ijzersterke koffie en het lezen van mijn twee kranten. Zitten die kranten door omstandigheden eens een keertje niet in de bus, dan is het grote crisis! Zo is sporten ook een van die constanten in mijn leven. Ik kan gewoon niet meer zonder. Vroeger zei mijn moeder wel een keer: “Saartje, ga eens een toertje fietsen, je bent lastig.” Ja, het is een manier om die veelvuldige energie kwijt te geraken, om ze te kanaliseren. Een soort uitlaatklep om stoom af te blazen wanneer er ontploffingsgevaar dreigt. Net zoals we dat vroeger op school deden tijdens een spelletje ‘trefbal’. Even bewegen kan echt wonderen doen: je krijgt opnieuw zin om ertegenaan te gaan. Je krijgt een zuurstofboost, zeg maar. Maar bewegen of fietsen is ook een manier om emoties te verwerken.
Ik kan ervan meespreken. Woede, verdriet of twijfels: de fiets verzet je zinnen en doet je relativeren... Het laatste jaar is er ontzettend veel gebeurd in mijn leven: een relatie die beëindigd werd, een verhuizing en daarbovenop ook nog eens de Vlaamse pers die over me heen walste. Behoorlijk veel emoties, een rollercoaster in mijn hoofd. Ik herinner me nog dat ik rond die periode eens een keer ben gaan mountainbiken in de bossen van Kasterlee. Hoewel ik ongelooflijk genoot van die prachtige natuurstukken, rolden plots de tranen over mijn gezicht. Ik kon het echt niet helpen, ik leek wel ontroostbaar. Vrienden vroegen me wat er was, maar ik had er gewoonweg geen antwoord op. Achteraf realiseerde ik mij dat ik tijdens deze ene fietstocht, bij elke trap die ik deed, al die nare gebeurtenissen aan het verwerken was. Op de sofa bij de psycholoog? Nee, geef mij maar de mountainbike in Kasterlee!
23
H et vrouwe l ijk verzet
Relatieboost Fietsdromen Niets is zo goed om de passie te doen oplaaien dan passies te delen. Samen dromen en die plannen dan realiseren. Samen op de fiets plekjes ontdekken, bergen overwinnen, quality time met je gezin doorbrengen of gewoon genieten van een mooie omgeving en van elkaar. Weg van de dagelijkse sleur. Het geeft je nieuwe stimulansen als koppel. Meer en meer koppels en gezinnen vinden de weg naar de fiets. Dankzij het diverse aanbod van fietsen kan iedereen ook op zijn niveau mee. Zo is er bijvoorbeeld de ebike, de elektrische fiets: perfect voor mensen die liever wat meer relaxed fietsen of voor mensen met medische klachten. Wij hebben onze partner in het fietsen gevonden. Wij trekken er vaak samen op uit om te fietsen. Zelfs met ons vieren, een double date. Terwijl de mannen dan een spurtje trekken, kijken wij graag heel vertederd toe… om dan de achtervolging in te zetten!
De fiets als afrodisiacum Fietsen zou je meer zin in seks geven, en dat omwille van libidostimulerende redenen: 1. Dankzij een betere conditie wordt je uithoudingsvermogen groter. Zo hou je ‘het’ langer vol. 2. Bij het sporten komen libidoverhogende hormonen vrij. Zo boost je de adrenaline in je lichaam, waardoor je zintuigen scherper staan. Ook komt het gelukshormoon endorfine vrij, waardoor je meer ontspant. 3. Zelfvertrouwen over je lichaam is essentieel voor goede seks. Door te sporten word je je bewuster van je lichaam. Je lichaam wordt sterker en mooier en je voelt je al snel beter in je vel. Tekenen van zwaarlijvigheid, de libidokiller numero uno, worden aangepakt!
24
Een fietsende levensstijl
Sportmannen en -vrouwen hebben een beter en actiever seksleven, los van leeftijd of geslacht. Sporters zouden veel meer seks hebben dan hun minder bewegende medemens. Ze voelen zich goed in hun vel, zijn trots op hun lichaam en kennen minder remmingen. Sporters op leeftijd zijn langer en beter seksueel actief. Hun cellen sterven minder snel af, wat leidt tot een verminderde lichamelijke achteruitgang.
De koers win je in bed Wat met het gerucht dat seks vóór de sport voor mannen nefast en voor vrouwen heilzaam is? Je hoort soms de wildste verhalen van vrouwen die op de vooravond van een wedstrijd ingezet worden om met het concurrerende team te slapen. Maar het effect daarvan zou wel eens net omgekeerd kunnen zijn. Volgens onze sportgynaecoloog Professor Baeyens kan seks goed zijn voor je sportprestaties, zowel voor mannen als vrouwen. Tenminste als je niet heel de nacht wild tekeergaat en als je genoeg rust neemt. Seks kan dan juist ontspannend werken, waardoor je nadien goed slaapt. En dat is alleen maar gunstig voor je prestaties. Wat dit betreft, is er weinig tot geen verschil tussen mannen en vrouwen. En wat met topsporters? Seks is geen zware inspanning. Het is eigenlijk vergelijkbaar met een opwarming voor een training. Qua energieverbruik is dit dus verwaarloosbaar voor getrainde sporters. Sommigen zeggen dat ze voor een competitie seks of masturbatie nodig hebben bij wijze van uitlaatklep. Het ontspant en geeft nieuwe energie. Sommigen stimuleert seksuele opwinding om te scoren. Anderen hebben onthouding nodig om scherper te staan. Ze willen zich volledig op de wedstrijd concentreren en mijden minstens drie dagen, en soms zelfs weken voordien alle vormen van seks.
25
H et vrouwe l ijk verzet
Alles heeft dus eerder met je persoonlijke voorkeur of overtuiging te maken. Het is nu aan jou om veel uit te proberen en zo te ontdekken wat voor jou goed is…
Ont-moeten Fietsen is ook een sociaal gebeuren. Deze sport is perfect om gezellig bij te babbelen met je vriend(inn)en, je zorgen te delen, een misverstandje uit te klaren met je partner maar ook om samen te dromen en plannen te smeden… Wij fietsen graag samen. In plaats van op café te gaan of ons languit in de zetel te ploffen, kruipen we op onze fiets. Al moet een terrasje tussendoor of relaxen nadien zeker kunnen! In de Lage Landen vind je zowat in ieder dorp wel een fietsclub waarbij je je kunt aansluiten. Ook voor vrouwen heb je steeds meer mogelijkheden. Kies je liever zelf wanneer of waar je fietst? Via onze website kun je tegenwoordig ook fietsmaatjes opsporen. Na een tijdje op de fiets bouw je al gauw een heel ‘fietsnetwerk’ op, ideaal om ongedwongen samen te fietsen. Ideaal, want mensen willen minder ‘moeten’. We moeten al zo veel, dus in onze vrije tijd willen we vrij kunnen kiezen. Gewoon heel spontaan zijn en fietsen. Omdat het mooi weer is. Omdat je gewoon zin hebt. Omdat je het nodig hebt. Omdat je elkaar toevallig kruist… Alles kan, niets moet.
26
Een fietsende levensstijl
Een levensstijl Er zijn zo veel fietsen in onze Lage Landen. Er zijn zo veel voordelen aan fietsen. En toch kiezen we vaak spontaan de auto, zelfs voor een boodschap vierhonderd meter verder. We denken er zelfs niet meer bij na. Een zittende levensstijl is bijna een evidentie geworden. Gelukkig kun je ook fietsgewoonten ‘creëren’. De fiets nemen gebeurt dan na een tijdje onbewust. Het kost zelfs geen extra moeite meer. Ideaal om minstens dat heilige halfuurtje per dag te bewegen.
Puur (fiets)karakter Fietsers zijn een ras apart. Echte fietsers zijn vaak heel sociale mensen die wel van een uitdaging houden, zowel op de fiets als ernaast. Mensen die vooruit willen in het leven. Fietsen is dan ook een van de weinige sporten waarbij je niet achteruit kunt bewegen. Je kunt hoogstens op je passen terugkeren. Professionele wielrenners zijn echte helden. Wielrennen vereist een veelzijdige sterkte: spierkracht om bergen te beklimmen en spurtjes te trekken. Intellectuele kracht om op het juiste moment de juiste beslissingen te nemen. Een groot inlevingsvermogen om de tegenstander correct in te schatten. Uithouding om door te gaan, zelfs met 200 kilometer in de benen, dag na dag. Dosering om weken aan een stuk mee te blijven spelen. Discipline om pijn te verbijten en door te gaan als je lijkt te sterven. Die ‘grinta’, dat pure karakter, dat is fietsen.
Gelukkig hoef je geen topwielrenner te zijn om van fietsen te kunnen genieten. Als je puur recreatief fietst, heb je uiteraard ook spierkracht en doorzettingsvermogen nodig. Dat bouw je ook gaandeweg op, zoals je zult zien in hoofdstuk 6. Het allerbelangrijkste is fietspassie – en die ontdek je door het gewoon te doen!
27
H et vrouwe l ijk verzet
Fietspassie Fietsen veranderde mijn leven. Sinds de doorgedreven training voor de Ronde van Vlaanderen slaag ik er perfect in om sport in mijn leven te integreren. Ik slaap gewoon wat minder, maar krijg er pakken energie voor in ruil. Mijn fietsen staan ook symbool voor grootse veranderingen in mijn leven. Voor relaties. Voor de ware liefde. Voor de boeiende mensen die ik op de fiets heb leren kennen. Voor verhuizen. Voor vakanties. Voor het ontdekken van de wereld. Mijn fiets daagt me ook steeds weer uit om mijn grenzen te verleggen. Hij maakt me creatief. Mijn fiets steunt me in moeilijkere momenten van twijfel. Hij waarschuwt me wanneer ik niet goed bezig ben. Maar hij deelt ook mijn vreugde en successen. En mijn grote (fiets)dromen. Ondanks het feit dat hij niet helemaal perfect is, is en blijft hij mijn grote liefde. – Kristien Laeveren
Ik ben gewezen Belgisch kampioen op de weg bij de medische beroepen en ik behaalde een zilveren medaille mountainbike op de wereldspelen geneeskunde. Ik weet dus wat afzien op de fiets is! Een tijd geleden werd ik met erg zware chemo behandeld voor een lymfoom en ben ik toch (indoor) blijven fietsen. Dit heeft mij zeker geholpen om actief te blijven en die uiterst beproevende behandelingen te doorstaan: voor elke nieuwe chemobeurt had ik toch weer wat conditie teruggewonnen. – Prof. Dr. Luc Baeyens, sportgynaecoloog
Ik herinner me nog heel goed dat ik op een warme zomerdag aan mijn computer gekluisterd zat. Er moesten enkele programma-ideeën op papier komen voor een vergadering. Ik geraakte er niet uit; de ideeën kwamen niet en ik zat muurvast. Writer’s block dus en ik werd lastig. Geïrriteerd nam ik mijn fiets uit de garage en weg was ik. Tijdens de tocht voelde ik langzaam maar zeker hoe mijn spieren zich helemaal uitleefden, hoe mijn lichaam zuurstof tankte en hoe mijn hoofd zich ondertussen spontaan vulde met nieuwe ideeën. Ik kon niet snel genoeg thuis zijn en na een verkwikkende douche stroomden de ideeën vlotjes uit mijn pen. Ik had een voldaan, ontspannen en bovenal tevreden gevoel. Fietsen, het is een echte inspiratiebron. Ik kan niet meer zonder! – Saartje Vandendriessche
28
Een fietsende levensstijl
De fiets is onmisbaar geworden voor mij, zowel als hobby als in het dagelijkse leven. Fietsen is een sport die je tot op hoge leeftijd kan beoefenen, met weinig kans op blessures. Het vraagt wel meer tijd dan lopen en in het begin moet je die fietstechniek onder de knie krijgen. De koersfiets was voor mij een échte openbaring. Ondertussen ben ik een echte (koers)fietsliefhebber geworden met een voorkeur voor de bergen. Als het eens wat moeilijker gaat, denk ik aan mijn spinninglessen en zeg bij mezelf “duw, duw, trek, trek”! – Mieke Boeckx, grondlegger Start to Run
Wat fietspassie betreft… a very short impression… It was love at first sight. Stapelverliefd vanaf de eerste trip. Ik had tot dan vooral gevoetbald, gelopen, getennist… Veel sporten beoefend, maar nooit echt gefietst. Of toch niet zoals ik het sindsdien doe. Het had mij te pakken, volledig in zijn macht. Of is het haar macht? Eigenlijk wel, denk ik. Zeer zeker zelfs. Je kunt voor de wielersport vallen zoals voor een vrouw… Volledig en zeker ‘tot de dood ons scheidt’. Je kijkt naar elk fietstochtje uit als naar een avond met je geliefde; je ligt wakker aan de vooravond van die uitdagende trip, met het koude zweet op je voorhoofd… zal ik het goed doen? En je fiets… dat is je geliefde! – Karel Van Eetvelt
Voor mij is fietspassie genieten. Genieten van het moment voor het fietsen: de voorbereiding, aankleden, banden oppompen, je GPS installeren. Genieten tijdens het fietsen: de wind en de zon in je gezicht, de vrijheid in je hoofd. Genieten na het fietsen: een terrasje en een welverdiende douche. Fiesten is niet alleen met je benen de trappers in beweging zetten. Fietsen is ook afspreken met je vriend(inn)en en bijpraten over je (werk)dag. Onverwachts bij iemand binnenspringen omdat je toevallig voorbij fietst. – Sara Mertens, marketing coördinator bij Wolvenberg nv
29
H et vrouwe l ijk verzet
Een leven op de fiets (Meer) fiets in je leven. Het kan de gewoonste zaak van de wereld worden. Al vraagt dat in het begin wat moeite. Want er zijn altijd wel redenen om het niet te doen. En er zijn altijd oude gewoonten waar je aan vastzit. Maar nadien zal de beloning des te groter zijn. Enkele tips. ›› SCHAKEL JE AUTO (MATISCHE PILOOT) UIT! Onze zittende levensstijl lijkt de gewoonste zaak van de wereld. Bepaal voor jezelf hoe je meer kunt bewegen, hoe je meer met de fiets kunt doen. Kom uit je luie zetel! Doe het stap voor stap en plan je goede voornemens. In het begin is het best een schema te volgen. Want om je gedrag te veranderen, moet je het een paar keer doen (minstens 21 keer, zegt men). Tot het een ritueel of een nieuwe vaste gewoonte wordt. Zo kun je vanaf nu altijd je fiets nemen om naar de buurtwinkel of naar je werk te gaan. Of wordt zondagvoormiddag een vast fietsmoment.
›› KLEINE TRAPJES Kleine dingen veranderen kan soms enorme gevolgen hebben. Begin dus klein en doe het stap voor stap. Zo hou je het ook beter vol. En zo kom je terecht in een positieve spiraal. Want als je meer gaat bewegen, ga je je fitter voelen en ga je vaak spontaan gezonder eten en zo nog gezonder leven.
›› LAAT JE INSPIREREN Meer dan ooit kun je de fiets in je hobby’s inpassen. Heb je zin in een snuifje cultuur? In iedere grootstad kun je wel fietsen huren. Wil je een sportieve vakantie? Op ieder continent vind je wel een fietsvariant en degelijke organisaties die alles voor je regelen. Of… bouw misschien eens een feestje op de fiets? Met de bierfiets kun je met een hele groep vriend(inn)en met een fietsend café op stap…
›› DURF ANDERS TE DOEN DAN ANDEREN Komt iedereen met de auto? Durf de uitzondering te zijn die de fiets neemt. Met een beetje creativiteit vind je zeker leuke manieren voor meer fiets in je leven.
›› BEREID JE VOOR Wil je zeker slagen? Wil je toch nog plezier beleven aan je nieuwe gewoonten? Bereid je er dan op voor. Schaf je een goed fietsslot aan zodat je je fiets zonder zorgen kunt parkeren en achterlaten. Dankzij fietstassen in alle formaten kun je tegenwoordig gemakkelijk met de fiets naar de winkel.
Je hoeft dus niet meteen als een fanatieke fietser kilometers te gaan vreten. Bouw je fietscarrière op en geniet er gewoon met volle teugen van. 30
Een fietsende levensstijl
E XPERT
NAAM: Dokter Toon Claes Functie: Orthopedisch chirurg en voorzitter van Sporta Link met fietsen: Toon noemt de fiets zijn alter ego en hij is dan ook een gepassioneerd fietser. Bovendien schreef hij zelf ook een boek over wielrennen. Bijdrage aan het boek: Met zijn grote kennis en motivatie heeft Toon ons geïnspireerd voor ons boek. Extra: “Vrouwen en fietsen zijn voor elkaar gemaakt: ze maken elkaar alleen maar mooier!”
31
hoofdstuk 2
Alleen voor mannen
“Wat ik denk van fietsen? Ik denk dat er niets in de wereld zo veel heeft bijgedragen tot de emancipatie van de vrouw. Telkens als ik een vrouw op een fiets zie, blijf ik even staan en geniet ik.” Susan B. Anthony in New York World Magazine in 1896
Alleen voor mannen
Verboden voor vrouwen! Je staat er als hedendaagse westerse vrouw nauwelijks bij stil, maar ooit was er een tijd dat alleen mannen op de fiets kropen. Het lijkt nu zo vanzelfsprekend dat we op een fiets mogen zitten. Ruim honderd jaar geleden was dat niet het geval. Integendeel. Zelfs in onze streken werden vrouwen op een fiets toen zowat verketterd en letterlijk en figuurlijk van de fiets gepest.
Verboden te zweten Vrouwen hebben een erg lange weg afgelegd in de richting van gelijkheid. Een groot deel van die lange strijdtocht hebben we op de fiets verwezenlijkt. Sport was enkel voor mannen. Vrouwen mochten hooguit eens een wandelingetje maken. Maar zich in het openbaar inspannen of zichtbaar zweten was absoluut ongehoord. Fietsende vrouwen waren dan ook ondenkbaar. Dames die toch pogingen ondernamen, werden afgestempeld als ‘fout!’. Ze waren onesthetisch en onfatsoenlijk. Kortom, een schande voor de maatschappij. Ze begaven zich op een terrein waar de vrouw niet hoorde. Ze werden met alle mogelijke plagen en kwaaltjes beladen.
“De plaats van de vrouw was aan de haard, om man en gezin te dienen.“
Fietsen zou schadelijk voor de gezondheid zijn. Je kreeg er als vrouw hartvergroting en orgaanbeschadigingen van. En niet te vergeten: misvormde benen door te snel ontwikkelde beenspieren. Net als studeren zou fietsen vrouwen onvruchtbaar maken en fietsende dames waren een bedreiging voor de mensheid: die zou namelijk uitsterven! Bovendien bleek de fiets een geheim middel voor masturbatie. De fietsende vrouw zou van de vrijheid proeven en dus ook losser omgaan met andere normen en waarden, zoals de seksuele moraal…
33
H et vrouwe l ijk verzet
Dit soort onzedige vrouwen moest dus bestreden worden. Sommige mannen gingen daar heel ver in, aangespoord door de gezagvoerders van die tijd. Zo had je in Rumbeke dorpspastoor Slosse. Vanop de kansel berispte hij jonge vrouwen die fietsten. Ze zouden nooit nog gezonde kinderen kunnen baren. Fietsende nonnetjes ging hij eigenhandig van hun fiets duwen. In de Verenigde Staten ging het ooit zelfs zo ver dat een groep mannelijke studenten van de Cambridge University een fietsend meisje ophing…
Verzet op de fiets De fiets was vaak de stille getuige van verzetsacties. Zo symboliseerde hij op het einde van de 19de eeuw de strijd voor meer bewegingsvrijheid voor vrouwen. Steeds meer dames streden samen voor hun recht op onderwijs, arbeid en stemrecht. Het feminisme ontstond als brede sociale beweging. Stilaan steunden ook heel wat mannen hun vrouw, al dan niet op de fiets. Meer en meer vrouwen namen les op fietsscholen. Door te fietsen kregen dames meer bewegingsvrijheid en dus onafhankelijkheid, wat hun levensstijl drastisch veranderde. Hun lichamelijke en mentale conditie verbeterde, waardoor ze meer zelfvertrouwen kregen. Op de fiets werd zo het pad geëffend voor onze huidige status van meer gelijkheid. Maar ook tijdens oorlogen was de fiets de strijdmakker van ‘het verzet’. En zelfs vandaag wordt hij zwaar ingezet in de strijd voor een beter milieu. De fiets David tegen de autoreus Goliath…
34
SAARTJE OVER…
Emancipatie en fietsen De opkomst van de fiets heeft veel bijgedragen tot de emancipatie van de vrouw. De bewegingsvrijheid van de vrouw werd groter en bovendien kregen ‘the Ladies’ meer zelfvertrouwen. Interessant, dacht ik toen ik dit las. Misschien daarom dat Kristien en ik zo graag fietsen. Wij zijn beiden onafhankelijke, zelfstandige vrouwen die wel van wat avontuur en uitdaging houden. “Weet je, schrijf jij een column over emancipatie en laat je maar eens goed gaan”, zei Kristien tegen mij. Ja, dacht ik, dat zie ik wel zitten. Alhoewel… Tegenwoordig wordt er nogal lauwtjes gereageerd op emancipatie en zeker op feminisme. Al dat ‘vrouwengedoe’, dat is oude koek, belegen materie. Jonge vrouwen distantiëren zich tegenwoordig volledig van het feminisme. En waarom? Laten we vooral niet vergeten dat er voor onze rechten geknokt is. De spreekwoordelijke ‘vrouw aan de haard’ is echt nog niet zo lang geleden. En eigenlijk, echt verdwenen is het toch ook nog niet helemaal: vrouwen nemen nog altijd het grootste deel van de huishoudelijke taken op zich, terwijl ze ook nog eens fulltime werken.
Wie heeft er ooit gezegd dat wij verantwoordelijk zijn voor die lastige karweitjes? Vrouwen offeren zichzelf vaak op om thuis bij de kinderen te blijven terwijl manlief een hele dag is gaan fietsen. Het lijkt wel of we die vrije tijd voor onszelf niet durven op te eisen. We mogen het gerust wat vaker doen! Gewoon een hele dag uittrekken om te gaan fietsen en dan ‘s avonds onze benen eens lekker onder een gedekte tafel steken om moe maar voldaan de maaltijd van manlief naar binnen te werken. Schenk nog maar eens in, schat! We zouden dat meer moeten doen: met vriendinnen onder elkaar, om onze samenhorigheid nog eens een boost te geven. Want ik ben in ieder geval wel een beetje jaloers op die vrienden die elke week onder elkaar afspreken, tijd voor elkaar maken en elkaar helpen waar nodig. Maar die ook op tijd en stond heerlijk met elkaar lachen en een pintje (maak daar maar ‘een wit wijntje’ van) drinken. Daarom vrouwen, verenig u en spreek af (op de fiets) voor enkele gelukzalige momenten…
35
H et vrouwe l ijk verzet
Vrijheid dankzij de fiets Een ruime eeuw geleden was je als vrouw gedoemd om je letterlijk en figuurlijk in een keurslijf te prangen. Korsetten en hoepelrokken of lange gewaden en schoenen met hoge hakken die (veel) beweging onmogelijk maakten. Dat was ook niet nodig, want vrouwen werden geacht binnenshuis te blijven. Maar met de intrede van de fiets begonnen enkele heilige huisjes danig op hun grondvesten te daveren.
Vrouwen dragen de broek Al in 1885 stelde een Amerikaans familieblad dat niets zo veel heeft bijgedragen tot het hervormen van de vrouwenkleding als de fiets. Om een supervrouwelijk figuur te krijgen, persten vrouwen zich in een korset. Niet geheel ongevaarlijk, zo bleek. Artsen ontdekten steeds meer verbanden tussen ademhalings- en orgaanproblemen en het dragen van een keurslijf. Steeds meer stemmen gingen op voor lichtere en eenvoudige vrouwenkleding die het lichaam niet vervormde.
“Het onderscheid tussen man en vrouw moest op het gebied van kleding bewaard worden.”
Vooruitstrevende vrouwen begonnen hun keurslijf af te werpen en droegen in het openbaar een ‘rational dress’ of reformkleding. Dat ging niet zonder slag of stoot, want een broek was enkel voor mannen, zoals een rok of jurk enkel voor vrouwen was. De straffe madammen die het toch waagden om zich openbaar te vertonen in een broek of broekrok, werden afgeschilderd als onaantrekkelijke manwijven of slonzen, hoewel deze kleding de vrouwelijke vormen net accentueerde. Denk maar aan de contouren van een borst of heup en zelfs de benen. Maar in een tijd dat zelfs het tonen van een vrouwenenkel als seksueel opwindend ervaren werd, was dat dan ook weer heel aanstootgevend en onzedelijk.
36
Alleen voor mannen
Het verzet tegen fietsende dames is groot. In 1894 werd nog ernstig geprotesteerd tegen het dragen van kleding die te veel afweek van de gewone kleding en zondigde tegen de heersende begrippen van kuisheid. Uiteindelijk zorgde de fiets echt voor de doorbraak. Men aanvaardde steeds meer dat vrouwen tijdens het fietsen een kortere rok, broekrok of zelfs broek droegen. En zo werd stap voor stap geaccepteerd dat vrouwen ook naast de fiets een broek droegen.
Vogelvrij en blij! Bovendien werd ook het maatschappelijk keurslijf afgeworpen op de fiets. Vrouwen konden nu eindelijk bewegen en leefden gezonder en evenwichtiger. Dankzij de fiets kregen ze meer zelfbewustzijn en zelfvertrouwen. Een nieuwe wereld ging voor hen open. Vrouwen konden steeds vaker gaan en staan waar ze wilden, ook in het sociale en economische verkeer. Vrouwen konden nu gaan studeren of werken. En zo begon de ontwikkeling van de vrouw… mede dankzij de fiets.
37
H et vrouwe l ijk verzet
Door de jaren heen Het blijft toch een hardnekkig seksesymbool, die bovenbuis op de fiets. Want eerlijk gezegd, een vrouw op een klassieke mannenfiets blijft nog altijd een beetje vreemd. Net zoals mannen nog twijfelen aan een ‘vrouwenmodel’ met een lage instap, zelfs als ze een comfortabele papafiets willen. Voor kleding willen we de verschillen dan weer extra in de verf zetten. Maar dat heeft eerder met het subtiele verleidingsspel tussen de seksen te maken. En dat spelletje wordt dus blijkbaar zelfs op de fiets gespeeld…
De symbolische bovenbuis Het ontwerpen van vrouwen- versus mannenfietsen is tegenwoordig even relevant als het maken van verschillende auto’s voor de geslachten.
“Het is vooral traditie die ons parten speelt.”
Bij de sportievelingen grijpen gepassioneerde vrouwen ook vaak naar een mannenmodel. Om te sporten primeert dan ook het gewicht en de stijfheid van het frame.
38
De eerste fietsen hadden allemaal een horizontale bovenbuis. Voor vrouwen werd dit traditionele model aangepast met een bovenbuis tot bijna parallel aan de onderbuis. Dat had vooral met praktische en zedige overwegingen te maken. Een bovenbuis zit vreselijk in de weg als je fietst met lange rokken aan. Die stang tussen de benen van de vrouw zou trouwens kunnen aanzetten tot onzedige visioenen. En om op haar fiets te kruipen zou ze haar rokken wel heel hoog moeten opheffen. Dit zijn bezwaren die we vandaag de dag wel overwonnen hebben, maar toch heeft vrouwenkleding en -emancipatie het ontwerp van de fiets niet zo sterk beïnvloed als omgekeerd… Een driehoekig mannenkader is stabieler en stijver dan een vrouwenkader. Om een damesmodel even stevig te maken, moet men de constructie verzwaren. Je kunt dan ook
Alleen voor mannen
niet zomaar de bovenbuis uit een herenfiets wegzagen. Vrouwen met een mannenkader die dat toch proberen, komen bedrogen uit met een gebroken frame. Voor fabrikanten zou het veel eenvoudiger en goedkoper zijn om gewoon één model te maken. Fietsen om kinderen te vervoeren of gemakkelijk te berijden e-bikes hebben dan weer vaker een frame zonder stang. Kortom: het doel heiligt de middelen en het praktische wint het steeds vaker van de traditie. Wie weet wordt de fiets ooit nog wel helemaal unisex. Maar zoals bij alle nieuwigheden duurde het een hele tijd voordat die fiets door de grote massa geaccepteerd en gebruikt werd. Oorspronkelijk was een fiets iets exclusiefs voor de elite. Ze werden er wel eens mee uitgelachen omdat men ‘zelfs zittend wilde lopen’. Toen de fiets meer ingeburgerd geraakte, was er de algemene angst voor dit nieuwe fenomeen. De ‘snelheidsduivels’ waren een gevaar op de weg. Ze zouden de koeien zo laten schrikken dat ze geen melk meer zouden produceren. En als men onderweg paarden tegenkwam, moest de glimmende fiets met een doek afgedekt worden, zodat de dieren niet op hol zouden slaan van de schrik…
39
H et vrouwe l ijk verzet
Fietsmode Toen vrouwen wilden beginnen te fietsen, rezen er twee problemen. Was het wel moreel verantwoord? En zo ja, wat mochten ze aan? Opwaaiende rokken en zeker een broek waren ongepast en dus uit den boze! De fiets zorgde voor een nieuwe mode in de dameskleding. De eerste oplossing was het ‘aansnoerkoordje’ in de zoom van de rok. Zo kon de rok niet omhoog kruipen of vliegen. Een ander koordensysteem laat het voorste van de rok zakken, als een rolgordijn. Uiteindelijk durfde men over te gaan tot de fietsbroek. Oorspronkelijk moest die broek onzichtbaar onder de kleding blijven. Vanaf 1895 werd de fietsbroek voor het eerst zichtbaar, al was het nog een heel breed pofbroekmodel met ballonvormige pijpen rond de kuit. Het had dus nog meer weg van een broekrok. Ook bedrijven zoals C&A kregen interesse voor de fietsende vrouw. Ze brachten ‘fietskostuums’ op de markt: een gevoerde rok met een verstopte fietsbroek, een kort bolerovestje en speciale fietsblouses en -overjassen in verschillende kleuren en materialen. Daarbij hoorde ook nog een fietstasje aan het stuur voor de portemonnee, een kam of borstel, een spiegeltje, een zakdoek en eventueel een boa. Geen risico’s! Ook onderweg moest de vrouw er altijd piekfijn uitzien! Naast kuise én modieuze fietskleding was ook een speciaal korset noodzakelijk. In 1896 had je de ‘hygiënische sportbustehouder’, de sportbeha avant la lettre. Een echt korset tijdens het fietsen werd afgeraden, zelfs door dokters. In deze context ontstond ook de term ‘loose women’ (‘hoertjes’) die gebruikt werd voor dames die hun korset uitlieten en ‘vrij’ gingen fietsen. Wat waren het straffe vooroordelen waartegen de eerste fietsende vrouwen moesten opboksen… Het was pas in de jaren 60 dat er opnieuw een aanzienlijke revolutie in de fietsmode ontstond. Vanaf dan werd er naar de echte profs gekeken. Hun koerstruitje en broek werden gekopieerd en ook voor recreatieve wielrenners werd lycra geleidelijk aan de standaard.
40
Alleen voor mannen
10 10 10 EUREKA! DE GESCHIEDENIS VAN DE FIETS 1816: De Duitse baron Karl von Drais bouwt de eerste bestuurbare loopfiets: de ‘draisine’, een log en zwaar houten vehikel van ruim 25 kg zonder pedalen. De berijder bewoog zich voort door zich af te zetten tegen de grond. 1820: Om meer stabiliteit te krijgen, bouwt men drie- en vierwielers. Ze worden aangedreven door een trapplank, zoals bij een spinnewiel. 1861: Vader en zoon Pierre & Ernest Michaux ontwikkelen de eerste trapfiets. De velocipede is een houten model met trappers gemonteerd aan een groter voorwiel. Van een ketting is nog geen sprake. 1868: De eerste fiets met kettingaandrijving wordt ontwikkeld. Het gaat om een driewieler met pedalen op het frame. 1871: De ‘Ariel’ wordt gelanceerd door James Starley. Deze fiets zonder ketting heeft een extreem groot voorwiel met pedalen en een klein achterwieltje. Maar bij obstakels werd de berijder vaak over zijn voorwiel gekatapulteerd. Nochtans werd de eerste fietstocht rond de wereld op een hoge bi gedaan. 1885: John Kemp Starley bouwt de Rover, een tweewieler met kettingaandrijving, een stalen frame en bijna even grote wielen. In vergelijking met de hoge bi was dit een heel veilige fiets, die dan ook ‘safety’ genoemd werd. Het is het prototype van de hedendaagse fiets. 1888: John Dunlop ontwikkelt luchtbanden die de massieve rubberbanden vervangen. Dit maakt fietsen veel comfortabeler. 1900: De ‘safety’ in combinatie met de luchtband maakt de fiets snel populair. Op de fietsschool leerde je fietsen. Zo werd het vervoermiddel al gauw voor iedereen bereikbaar. Door constante technische verbeteringen werd fietsen gemakkelijker en comfortabeler. 1924: De Fransman Lucien Juy vindt de derailleur (ontspoorder) uit. Zo kan de fietsketting automatisch van het ene naar het andere tandwiel overspringen. In het begin was het nog een gevaarlijke onderneming met een hefboom als kettingspanner die aan de pedalen bediend werd terwijl men terugtrapte. Het is nog tot de jaren 50 wachten tot er een automatische derailleur met een bedieningshendel op de schuine framebuis wordt gemonteerd. 1960: Ondanks de snelle opkomst van de auto krijgt de fiets een nieuwe boost. Men gebruikt nieuwe, lichtere materialen. Er komen verfijnde versnellingen, ingewerkt in de stuurstang. Moderne constructies leiden tot veiliger en beter bruikbare fietsen. Elk tijdperk heeft zo zijn eigen innovaties. Ook nieuwe modellen komen op de markt: de vouwfiets, de racefiets voor recreanten, de crossfiets, de mountainbike, de BMX, de ligfiets, nu de elektrische fiets…
41
KRISTIEN OVER…
Dju, ’t is een vrouw… Een fietsende vrouw is hier en nu gelukkig de normaalste zaak van de wereld. Maar een vrouw op een koersfiets of een mountainbike is voor sommige mannen (en ook vrouwen) toch nog altijd een beetje wennen. En toch. We mogen het soms nog wel eens horen. Eerst en vooral is er die psychologische druk. Tijdens mijn training voor de Ronde van Vlaanderen heb ik wel vaker mogen horen dat ‘me dat nooit zou lukken, zeker niet als vrouw’. Niemand van deze sceptici besefte dat dit me nog eens extra motiveerde om het tegendeel te bewijzen. En als je het advies van mannelijke renners niet opvolgt, mag je je dubbel en dik bewijzen. Zelfs als ze daarvoor zelf echt het onderste uit de kan moeten halen. Een vrouw in een mannenpeloton: dat werkt als een rode lap op een stier. Per extra vrouw stijgt het gemiddelde tempo. Maar als je je eenmaal bewezen hebt, hoor je er
42
wel echt bij. Dan ben je een van hen. Dus als je (eens) een serieuze training wilt: sluit je aan bij een rasechte mannenkliek. Of voor de mannen: wil je het tempo wat opdrijven, breng dan een vrouw mee naar je club. Hormonen of vooroordelen? Ik ben er nog altijd niet uit… Het ergste is en blijft nog altijd het voorbijsteken van koersende mannen. Dat gaat immers vaak gepaard met het nodige gemompel en zelfs gevloek: ‘Dju, ’t is een vrouw!’ Ze zouden zich de dood inrijden om je weer in te halen. Gepuf, gehijg en voldoening als ze je weer voorbij zijn. Wat ik hun graag gun, maar niet voor niets. Af en toe uitgedaagd worden, moet kunnen. Ik herinner me ook nog levendig mijn erg teleurgestelde grootvader van 82, die er niet goed van was dat hij onderweg ingehaald was door… een vrouw.
Alleen voor mannen
E XPERT
NAAM: Professor Roland Renson Functie: Professor emeritus, doceerde van 1973 tot 2008 sportgeschiedenis aan de faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen van de KULeuven. Voorzitter van het Sportimonium in Hofstade. Link met fietsen: “Mijn grootvader langs moeders zijde startte in Sint-Truiden een fietsenzaak met eigen merk Paris Sport, dat later door mijn ouders werd verdergezet. Ik groeide dus op tussen de fietskaders, de rubberen banden en de fietsonderdelen. Hoewel ik zelf de voorkeur geef aan stappen in de natuur, bezit ik wel een mountainbike die mij in staat stelde om sportief te blijven nadat een knieblessure mij het joggen belette.” Bijdrage aan het boek: Als professor in de sportgeschiedenis en voorzitter van Sportimonium in Hofstade, was Roland de geknipte persoon om ons meer uitleg te geven over de evolutie van het fietsen en de positie van de vrouw op de fiets. Extra: In het Sportimonium in Hofstade wordt de evolutie van de fiets in beeld gebracht door enkele authentieke exemplaren, gaande van een houten Michaux, over een grand-bi en een safety bike tot een tandem van de Blind Sports Association en fietsen van Eddy en Axel Merckx. 43
hoofdstuk 3
Fietsen is een vrouwensport
“Vrouwen zijn gemaakt om te fietsen… En nu worden ook fietsen gemaakt voor vrouwen” Selene Yeager – Bicycling Magazine’s Fit Chick
FIETSEN IS EEN VROUWENSPORT
Hot & trendy Ongezien! Nog nooit hadden zo veel vrouwen een (koers)fiets. Nederland en België bekleden zelfs een wereldwijde toppositie. Fietsen is dan ook een ideale damessport. En toch, vreemd genoeg is damesfietsen een recente ontwikkeling. De fietsster heeft nog wel met enkele kinderziektes af te rekenen. Of zijn het groeipijnen? Want één ding is zeker: we beginnen mannen in te halen op de fiets. Letterlijk en figuurlijk…
It’s a (wo)man’s world Tot nu toe leek wielrennen een echte mannensport. Mannen domineerden het wielerwereldje en vrouwen werden stiefmoederlijk behandeld. Meekoersen met mannen? In het beste geval mocht je al meerijden met hun clubje. Als je niet kon volgen: too bad, je bent dan ook maar een vrouw… Of omgekeerd: als vrouw was je een uniek exemplaar in de groep en moest je getrokken en geduwd worden door die sterke mannen. Anders zou je toch nooit kunnen volgen… Een vrouw op een koersfiets was dan ook eerder de uitzondering. Je werd nagekeken alsof je van Mars kwam. En dan hebben we het nog niet over de professionele koers gehad. In hoofdstuk 8 vertellen we je meer over vrouwen in het (semi)professionele wielermilieu.
“Als vrouw was je een uniek exemplaar in de groep.” Toch beginnen steeds meer vrouwen hun mannetje te staan in de fietswereld. Dameswielerploegen op straat verrassen ons al lang niet meer. Steeds meer koppels ontspannen zich samen op de koersfiets. Ook de cijfers liegen er niet om: onze fietsenmaker verkoopt steeds meer koersfietsen aan vrouwen. Eén koersfiets op vier krijgt al een vrouwelijk baasje. En bij de officiële fietsersbonden is meer dan één op de drie leden een vrouw, een trend die zich doorzet in de inschrijvingen in wielerscholen. Daardoor wordt de kloof tussen mannen en vrouwen almaar kleiner. We evolueren naar een gelijke vertegenwoordiging op de fiets.
45
H et vrouwe l ijk verzet
Vrouwenclubs en -events schieten als paddenstoelen uit de grond. Want laat ons eerlijk zijn: hoewel we graag samen met mannen fietsen, fietsen we toch net iets anders dan zij… De media-aandacht voor de fietsende vrouw is enorm. Hoewel we nog lang niet evenveel aandacht als de mannen krijgen, heeft ieder zichzelf respecterend fietsblad nu een vrouwenrubriek. En omgekeerd: ieder vrouwenblad schrijft over de fiets. Zeker nu steeds meer fashionista’s de weg naar de fiets vinden… Dit is een trend die ook marketeers niet links laten liggen. Alle grote fietsmerken hebben vrouwenmodellen in de aanbieding. Maar ook topmodemerken zoals Chanel en Hermès ontwierpen onlangs een stalen ros. Wielerkledij wordt steeds stijlvoller en strakker. Je hoeft al lang niet meer als een rijdend reclamebord of met roze, gekrompen mannenkleding rond te fietsen. Integendeel. Zelfs topmodeontwerpers interesseren zich voor het koersbroekje. Om nog maar te zwijgen van al die coole accessoires…
Waarop hebben we zo lang gewacht? Vanwaar nu die plotse ommekeer? Dat er sinds kort zo veel vrouwen zijn beginnen te fietsen is een samenloop van omstandigheden… Na de zoektocht naar die veelgeprezen balans in hun drukke leven, krijgen (of nemen) vrouwen meer ‘me-time’. Gedaan met het mannelijke alleenrecht om in het weekend met de maten te gaan rijden! Ook vriendinnen ontmoeten elkaar nu op de fiets, al dan niet met een gezellige karavaan kinderen erbij. Iedereen wil jong, fit, slank en gezond blijven en dan is de fiets een perfecte partner. Enkele typische vrouwenkwaaltjes worden op de fiets vakkundig aangepakt. Hormonen worden een zwak excuus… Mensen gaan steeds bewuster leven. De zorg voor het milieu staat daarbij bovenaan, zeker bij vrouwen. Dus waarom niet wat vaker de fiets nemen om te reizen of je te verplaatsen? De fiets heeft ook een superhip en cool imago gekregen. Invloedrijke trendsetters worden steeds vaker op een tweewieler gespot. Internationale celebs, maar ook lokale politici, bedrijfsleiders, BV’s, … outen zich op de fiets. En die fietsende jetset wordt graag gevolgd. Koppel daaraan nog de recente schitterende winsten in de internationale koersen, en een wielergek Vlaanderen lijkt de logica zelve. In de jaren 70 hadden we met Eddy Merckx al een eerste koersgolf. Tom Boonen en Philippe Gilbert zorgen nu voor een
46
FIETSEN IS EEN VROUWENSPORT
nieuwe opstoot. Dat was net zo toen de Nederlandse vrouw massaal op de fiets gekropen is dankzij kampioene Leontien Van Moorsel. Bovendien kunnen we rekenen op een aangepast aanbod van vrouwvriendelijke fietsen, kleding, events en communities, wat de vrouwenfietshype alleen maar versterkt.
Meer informatie over de aankoop van je fiets krijg je in hoofdstuk 4.
47
H et vrouwe l ijk verzet
Waar wacht jij nog op? Wij horen vaak vriendinnen die niets liever willen dan met ons op de koersfiets kruipen. Maar, maar, maar: die koudwatervrees… Beginnen fietsen is niet voor iedereen evident. Een overzichtje van de belangrijkste excuses.
“Ja maar, het kost zo veel!” Een van de grootste barrières om mee te koersen is nog altijd het prijskaartje, want een fiets is toch een hele investering. En wie weet doe je het uiteindelijk toch niet zo graag. Jammer genoeg kennen veel vrouwen alleen maar het rijcomfort van hun twintig jaar oude communiefiets. Nog iets wat meespeelt bij vrouwen is het fenomeen ‘verdien ik dit wel?’. Man en kinderen komen vaak op de eerste plaats bij de aankoop van een nieuwe fiets. Zelf geven vrouwen gemiddeld 1000 euro minder uit aan hun koersfiets dan mannen.
In het begin zul je even moeten wennen aan je ‘inspannende ontspanning’, maar je krijgt er zo veel voor in de plaats!
Gelukkig vind je tegenwoordig al vanaf ongeveer 700 euro een goed instapmodel dat je fietsenmaker perfect op jouw maat kan afstellen. Als je dat vergelijkt met een jaarabonnement in de fitness, dat je vaak nauwelijks gebruikt, krijg je er hier zelfs een fiets bovenop! Natuurlijk kun je ook altijd eens een ritje op een testfiets of een geleende fiets maken. Een tweedehandse fiets is ook een optie. Voor 50 euro kun je op het internet al oldtimers vinden. En als je wat geduld hebt: op het einde van het seizoen, zo rond oktobernovember, kun je echte koopjes doen en een topfiets voor de helft van de prijs kopen.
“Ja maar, ik heb er geen tijd voor!” Tegenwoordig heeft iedereen een druk leven en natuurlijk is het veel gemakkelijker om op je bank te blijven hangen ‘om even te ontspannen’. Maar fietsen is ook ontspanning! We horen vaak van vriendinnen dat hun gezin – of erger: hun werk – al hun aandacht en tijd opeist. In hoofdstuk 1 gaven we je al tips om het stalen ros toch in je drukke le-
48
Fietsen is een
ven te fietsen. Maar wat dan als het weer slecht is? Of als je hier en daar wat pijn hebt? In hoofdstuk 4 en 6 vind je tips om daarmee om te gaan. Dus geen excuses meer!
“Ja maar, het is zo’n mannenwereldje!” Het eeuwige vrouwenprobleem: mannen. Vrouwen worden vaak overdonderd door al die technische uitleg van mannen. Fietsen lijkt dan supercomplex. Maar dat is het net niet. Het is gewoon trappen. Voor de samenstelling of het onderhoud van je fiets kun je altijd bij je fietsenmaker terecht. En als je dit boek gelezen hebt, kun je heel zelfzeker meepraten over fietsonderdelen, techniek, training, de koers, enzovoort. Vrouwen fietsen anders dan mannen, zoals uit dit hoofdstuk blijkt. Samen met mannen fietsen schrikt veel vrouwen dan ook af. Koersen om eerst boven te zijn op een helling. Om het snelst naar het volgende verkeersbord. Fietsen voor de beste cijfers… Mannen zijn competitiebeesten. Voor de meeste vrouwen hoeft dat niet echt. Laat ons gewoon wat genieten van de mooie natuur. En liefst met vriendinnen met wie we wat kunnen bijpraten. Gelukkig vind je tegenwoordig steeds meer vrouwenclubs of individueel fietsende vrouwen. Maar ook samen met mannen kan het echt leuk zijn. Terwijl hij vertelt hoe snel jullie gaan, kun jij hem attent maken op de mooie zon op het water… En zelfs in echte mannenclubs zijn vrouwen meer en meer welkom. Als je eenmaal aanvaard bent, gaan je mannelijke collega’s voor jou door het vuur! TOPTIP: Als je op vaste tijdstippen met je fietsvriendinnen of je club afspreekt om een tochtje te maken, hou je het nog beter vol.
Meer tips voor een fietsende levenshouding vind je in hoofdstuk 1.
49
H et vrouwe l ijk verzet
Vrouwen zijn een ras apart... Zijn we anders dan mannen? Zijn we complementair? Wij noemen het gewoon ‘typisch vrouwelijk’. En dat is best boeiend en charmant, zeker als er met die typische vrouwelijkheden rekening gehouden wordt... In de fietswereld gebeurt dat nu meer dan ooit. We worden bijna overspoeld met vrouwenfietsen, -kleding, -accessoires, fietslingerie en zelfs fietsmake-up!
Fiets, fietser, fietsster… Vrouwen en fietsen? We lijken voor elkaar geboren! Van nature hebben we sterke, langere benen en een gestel dat gemakkelijk draaibewegingen maakt. Ideaal om te rijden op souplesse! Vrouwen hebben gemiddeld misschien wat minder kracht dan mannen, maar op het vlak van uithouding kunnen we het verschil maken. Dat merk je vooral in ultraduursporten: waar mannen na verloop van tijd moeten opgeven, kunnen vrouwen blijven doorgaan. Als ze hun krachten goed doseren, kunnen vrouwen beter doorzetten. En laat fietsen nu toevallig ook een duursport zijn…
Een ander lichaam... Mannen en vrouwen zijn verschillend, dat is ondertussen algemeen aanvaard. We geven hier een overzichtje van onze belangrijkste ‘gemiddelde’ lichamelijke verschillen. Natuurlijk gaat het hier om gemiddelden, waar bijna niemand aan voldoet.
50