Rederbulletin Het rederbulletin is een uitgave van het Veenkoloniaal Museum te Veendam en is bedoeld voor de redercedulhouders van het museumschip ‘De Familietrouw’. nr. 6 - mei 2007.
Ja, ik wil ook graag een redercedulle voor 1/36e aandeel in het praamschip ‘De Familietrouw’ ! (kosten € 25,- per jaar) Naam: Adres: Postcode:
Woonplaats:
Telefoon:
E-mail:
Deze bon opsturen naar het Veenkoloniaal Museum. U mag de gegevens ook mailen naar:
[email protected]
Museumplein 5 - 9641 AD Veendam tel: 0598 364224 - www.veenkoloniaalmuseum.nl
Scholen aan boord Het jaar 2006 vloog voorbij. Met de Familietrouw konden we weer veel reclame maken voor het museum. Waar het schip ook aanmeert, altijd is er veel bekijks en aanspraak. Het is overigens niet alleen de oudere generatie die zich interesseert voor het schip, ook de jonge generatie toont belangstelling. Daarnaast bezoeken regelmatig schoolgroepen het schip. Afgelopen jaar waren onder andere leerlingen van de Braskörf uit Veendam en de Ommewending te Ommelanderwijk van de partij.
Scholen kunnen het schip via het museum reserveren. In principe kunnen we bijna elk dorp in de Groninger Veenkoloniën bereiken. We proberen altijd om dichtbij de school een ligplaats te vinden. Voor de Braskörf kozen we voor de jachthaven aan de Molenstreek te Veendam. Bij de Ommewending konden we nog dichter bij de school komen. Na een tochtje over het Afwateringskanaal gingen we weer ‘voor anker’ bij een ligplaats achter de Joodse begraafplaats. De leerlingen werden in de roef te woord gestaan door de vrijwilligers van de Familietrouw. Oud-schippers Daan de Haan en Frederik Siepel, bijgestaan door de andere vrijwilligers van de Familietrouw, wisten met hun verhalen de kinderen te boeien. De kinderen stelden vele vragen, bijvoorbeeld waar je je tanden moest poetsen. Hoe ging je naar de WC en waar sliep je als kind ? Vol verbazing verlieten de kinderen het schip, vaak blij dat ze toch een ‘eigen kamer’ hebben. In het kader van het onderwijsproject ‘Verhalend Ontwerpen’ bezocht op 23 mei 2006 Jenaplanschool De Ommewending te Ommelanderwijk museumschip De Familietrouw. Hun project werd in 2007 zelfs beloond met de Provinciale Onderwijsprijs.
Daarna deed men nog mee aan de Landelijke Onderwijsprijs. Ook hier kwam de school niet met lege handen thuis. Men won in Amsterdam de Presentatieprijs. Van het project was een filmpje gemaakt waar ook de Familietrouw in voor kwam. De prijs was niet onterecht. De leerlingen kwamen goed voorbereid bij het schip aan en het project mocht rekenen op een brede belangstelling van ouders, grootouders en de kinderen zelf niet te vergeten. Met het beschrijven van episodes en het stellen van sleutelvragen ontdekten de kinderen zelf hoe dingen lopen of gelopen zijn. Bij Verhalend Ontwerpen worden alle activiteiten zoveel mogelijk aangepast aan het thema om in samenhang te kunnen werken: taal, lezen, wereldoriëntatie, techniek, kunstzinnige vorming, ICT, rekenen. Openbare Jenaplanbasisschool “de Ommewending” staat (bijna) tussen de twee lintdorpen Ommelanderwijk en Zuidwending. Momenteel wordt de school bezocht door 177 kinderen. Twee keer per jaar werkt de hele school aan een groot project: ‘Verhalend Ontwerpen’. ‘Verhalend Ontwerpen’ is een onderwijsproject waarbij vakken als aardrijkskunde en geschiedenis (tegenwoordig wereldoriëntatie), techniek, rekenen en kunstzinnige vorming worden gecombineerd.
Vorig jaar stonden episodes uit de geschiedenis van de Ommelanderwijk en Zuidwending centraal. Vragen die de kinderen voorgelegd kregen waren o.a. Hoe zag de omgeving eruit voordat er mensen kwamen wonen? Waarom gingen mensen hier wonen? Waar leefden ze van? Hoe werden de kanalen gegraven? Welke schepen waren er? Op welke manier voeren de schepen? Waarom kwam er industrie in de dorpen? Hoe komt het dat de kanalen er niet meer zijn? Hoe vervoeren de mensen nu hun vracht? Zijn er nog kenmerken in het dorp te vinden waaraan je kunt zien dat er scheepvaart op de dorpen is geweest? Kun je nog ontdekken welke huizen winkels waren? Waar zie je dat aan? Hoe zou Veendam aan zijn naam komen? Het verhalend ontwerp werd feestelijk geopend in de gemeenschapsruimte van de school. Vervener Feicko Clock was even terug op aarde en vertelde een prachtig verhaal aan de kinderen. Ook ouders waren bij de opening aanwezig. Na twee weken was er een feestelijke scheepvaartmarkt met allerlei spelactiviteiten voor kinderen die te maken hadden met de scheepvaart en kwamen een ‘Kiepkerel’, twee accordeonisten en een 35 mannen tellend Shantykoor voorbij. We volgen het verslag van de school: Het hele dorp was welkom en men maakte daar goed gebruik van! In het ‘restaurant werden o.a. twee soorten vis gepresenteerd. Veel grootouders, ouders en kinderen wonen hun leven lang al in één van de dorpen. Grootouders en ouders zijn zeer deskundig als het om de geschiedenis van de dorpen gaat.
Zij kunnen veel vertellen over de tijd dat de kanalen nog open waren. Kinderen stellen vaak vragen over het hoe en waarom in de dorpen. In het centrum van Veendam staat het Veenkoloniaal Museum. We hebben daar (weer) goed gebruik van kunnen maken tijdens dit project. Zelfs het grotendeels gerestaureerde turfschip “de Familietrouw” is gaan varen van Nieuwe Pekela naar de sluis van Ommelanderwijk zodat de kinderen konden ervaren hoe een schippersfamilie vroeger leefde op een dergelijk schip. Er waren 3 deskundigen die prachtige verhalen vertelden op 3 verschillende plaatsen in het schip: de “machinekamer”, het ruim en het roefje. De zeer kleine bedsteden werden met grote belangstelling bekeken en de kinderen waren erg onder de indruk van het bijzonder kleine roefje waar de familie toch met 6 kinderen moest wonen. De vorige eigenaren van de in 1894 te Stadskanaal gebouwde spitse praam Familietrouw zullen er nooit van hebben gedroomd dat dankzij hun schip een school in de Ommelanderwijk in de prijzen viel.
Vaardagen Familietrouw Ook dit jaar zijn we weer op verschillende plaatsen uitgenodigd om met ons historische schip aanwezig te zijn. Mocht u als reder mee willen varen naar bepaalde evenementen dan kan dat. Gewoonlijk wordt een paar dagen tot een week van tevoren vertrokken om de locatie te bereiken. De exacte vaardagen zijn nu nog niet bekend. Het is daarom verstandig om van tevoren telefonisch contact op te nemen met de conservator Hendrik Hachmer, tel. 0598-364223 of per e-mail
[email protected]
Zaterdag 26 mei Ter Apel Dit maal vaart de Familietrouw vanaf Ter Apel richting Bourtange. Fietsen kunnen mee zodat u af kunt stappen waar u maar wilt. De vaarroute van Ter Apel naar Bourtange is vooral op het eerste deel van het traject één van de lommerrijkste die je in de provincie kunt vinden. Deelnamekosten bedragen € 7,50 per persoon. Dit is inclusief koffie en fris. Omdat er maximaal 12 personen mogen meevaren is voorinschrijving gewenst. Vertrek om 10.00 uur vanaf de kade bij Wonderwereld te Ter Apel
8, 9 en 10 juni 2007 Grachtenfestival Meppel Ook dit jaar is de Familietrouw weer aanwezig bij het Grachtenfestival in Meppel. Op de website www.grachtenfestivalmeppel.nl kunt u meer lezen over het evenement.
14 juli Jaar van de Molens Veelerveen In het kader van het jaar van de molens meert ons museumschip de Familietrouw af voor Nieman’s molen in Veelerveen. Molen en schip vormen zo een historisch ensemble. Liefhebbers kunnen korte tochtjes maken met het schip. 3,4 en 5 augustus Traditionsschiffstreffen Leer Al vele malen waren we uitgenodigd en nu komt het er toch van. Op eigen gelegenheid heen varen is vanwege de lamme arm aan het schip gecompliceerder dan men denkt. Het vermogen is niet groot, maar we krijgen assistentie. Een sleepboot haalt en brengt ons. Het Traditionsschiffstreffen mag zich in een toenemende belangstelling verheugen. 11 en 12 augustus Turfvaartdagen Appelscha Na één jaar verstek te hebben laten gaan is de Familietrouw dit jaar weer van de partij in Appelscha. Op de zondag is er weer de traditionele turfmarkt en kan het schip weer op veel belangstelling rekenen. Meer over de Turfvaartdagen kunt u lezen op de website: http://websitemaker.kennisnet.nl/ Turfvaartdagen-Appelscha/
15 en 16 september Winsum 950 In het kader van Winsum 950 wordt een historisch scheepvaartweekend georganiseerd. De schepen worden afgemeerd rond de voormalige werf te Winsum.
Naast deze souvenirs zijn er ook bijzondere documenten te zien die de relatie met Riga bevestigen. De correspondentie die houtzagerij Koerts te Oude Pekela met Riga onderhield is als voorbeeld genomen. En natuurlijk is er aandacht voor de 21ste eeuwse turfvaart van Riga op Delfzijl. Heel wat potgrond in Nederlandse winkels komt uit Letland.
‘Met de groeten uit Riga’
De tentoonstelling 'Met de groeten uit Riga' blikt terug op de bijzondere relatie die er in het midden van de 19de eeuw bestond tussen de Groninger Veenkoloniën, Ostfriesland en Riga en is nog tot en met 9 september 2007 in Veendam te zien en verhuist in 2008 naar Riga en Carolinensiel. Eind mei verschijnt een gelijknamig boek waar men nu alvast in het museum op in kan tekenen. Het boek wordt in drie talen, Nederlands, Duits en Lets uitgegeven en vormt een leuk relatiegeschenk.
Op zondagmiddag 25 maart werd om 16.00 uur door de Letse ambassadrice Baiba Braze in het Veenkoloniaal Museum te Veendam de expositie ‘Met de groeten uit Riga’ geopend. Als openingsact werd een groot doek voor een foto van Riga weggetrokken. Deze uit 1890 daterende foto werd een kleine acht jaar geleden door medewerkers van het Veenkoloniaal Museum te Veendam op een antiekmarkt aangetroffen. De foto zat in een luxe omslag met meerdere foto's uit Riga. Het museum heeft de foto van de haven vergroot en deze maakt nu deel uit van de Rigazaal. De ambassadrice benadrukte dat de relatie tussen Nederland en Riga al meer dan 800 jaar bestaat. Het waren eerst de Hanzesteden die contact zochten met Riga. Daarna kwamen steden als Amsterdam en Dordrecht naar voren. In de 18de eeuw domineerden de Friezen de vaart op Riga, maar in de 19de eeuw werden ze letterlijk door de Groningers voorbijgezeild. Het waren vooral de Veenkoloniale schippers die het belang van de vaart op Riga zagen. Hout werd vanuit Riga naar Delfzijl en Termunterzijl vervoerd. Houten Riganappen, zilveren Oostzeelepels en zelfs complete Russische theeserviezen, die door de zeelieden werden meegenomen naar de Veenkoloniën herinneren meer dan 150 jaar later nog altijd aan de bloeiperiode van de Veenkoloniale zeevaart.
Mocht u als reder belangstelling hebben voor het boek dan bieden wij u nog een euro extra korting op de intekenprijs aan. U ontvangt het boek dan voor € 16,- exclusief porto. De verkoopprijs in de winkel bedraagt € 19,50 Het boek ‘Met de groeten uit Riga’ is te bestellen per email
[email protected] of gewoon met een kaartje gericht aan ons postadres Veenkoloniaal Museum Museumplein 5 9641 AD Veendam met als vermelding: Boek Riga.
<< Werf een nieuwe reder >> Nog even en we hebben met elkaar 36 reders. Om het getal vol te maken hebben we nog 4 reders nodig. Misschien weet u als reder nog mensen te interesseren om ook reder en redder van ons meer dan 113 jaar oude museumschip te worden.
