3.1 Goederenrecht. Kay Horsch 18 januari 2011

3.1 Goederenrecht Kay Horsch 18 januari 2011

Taak 1

• Goederenrecht ↔ Verbintenissenrecht Goederenrecht  Eigendom/ Bezit/Detentie  Vertegenwoordiging  Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

1. Absoluut (!!!) 2. Exclusief 3. Zaaksgevolg (Droit de Suite) 4. Prioriteit 5. Separatisme

• Boek 3, Titel 1, Afdeling 1 • Bijvoorbeeld ´Goederen´:

2

Taak 1

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie  Vertegenwoordiging  Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

• •

•

•

Hoe weet je van wie het goed is? Eigendomsverkrijging: Originair en Derivatief Originair (‘oorspronkelijke’) = Bijzondere Titel (verkrijging van slechts één of meer goederen) Bijv. art. 5:14, 5:16 etc. Derivatief (‘van iemand anders’) = Algemene Titel (zonder handeling en ‘en bloc’/alle goederen) Zie art. 3:80 lid 1 en 2 óf Bijzondere Titel Zie art. 3:80 lid 1 en 3: o.a. overdracht of het vestigen van een beperkt recht Eigendomsoverdracht: art. 3:83 en art. 3:84

3

Taak 1


• Vereisten voor eigendomsoverdracht: - Overdraagbaarheid (art. 3:83) - Titel: koop, VERbruikleen, schenking, ruil, legaat, maar NIET huur, bruikleen, bewaarneming; art. 3:84 lid 3; causaal stelsel; art. 3:53 (raakt niet de L/bezit niet terug!!!) - Beschikkingsbevoegdheid: nemo plus; art. 23 Fw; lastgeving; huwelijk; derdenbescherming - Levering (1. Goederenrechtelijke Overeenkomst) 2. Formaliteiten: artt. 3:89 – 3:98 • Voor roerende zaken niet-registergoederen (vgl. art. 3:89 lid 4) is dit art. 3:90 lid 1: Bezitsverschaffing

4

Taak 2


• • •

•

Hoe weet je (voor) wie (men) het goed heeft? Boek 3, Titel 5 (t/m art. 3:119): Bezit en Houderschap Bezitsverkrijging: wél wettelijk geregeld, iets als ‘houderschapsverkrijging’ niet wettelijk geregeld! Art. 3:107 lid 1 t/m 4: Bezit: houden = feitelijke macht uitoefenen voor zichzelf Houderschap: houden = feitelijke macht uitoefenen voor iemand anders Kan onmiddellijk (‘direct’) en middellijk (‘indirect’) Hoe weet je (voor) wie (men) het goed heeft?

5

Taak 2


Hoe weet je (voor) wie (men) het goed heeft? • Art. 3:108: Naar verkeersopvatting beoordeeld, op grond van uiterlijke feiten en met inachtneming van de navolgende regels (art. 3:109 e.v.) Simpel gezegd: wat je kunt zien! • Objectief (niet de subjectieve wil), typische huurder, typische bruiklener; meestal is het de rechtsverhouding die wordt gerespecteerd en de doorslag geeft • Twee Uitzonderingen: Wanneer is niet doorslaggevend wat je feitelijk kunt zien? Art. 3:110 en art. 3:111. Zo blijft krachtens art. 3:111 een houder houder ook al lijkt het feitelijk heel anders te zijn!

6

Taak 2


???

7

Taak 2


‘Voorbeeldstappenplan’: 1. Maak de (juiste) tekening 2. Benoem de verhouding tussen partijen zoals: - Is er een T voor overdracht of niet? - Is er sprake van vestiging van een beperkt recht? 3. Benoem de ‘hoedanigheid’ van partijen 4. Bekijk de mogelijkheden van derdenbescherming, maar… 5. Van belang is een levering c.p./vestiging bezitloos pand: in beginsel geen bescherming, maar … 6. Kijk of de levering c.p./het bezitloos pand wordt ‘omgezet’: wél weer derdenbescherming mogelijk (maar ná faillissement: NTGT art. 35 lid 3 jo. 14 lid 3 Fw!) 7. Geef antwoord op de vraag

8

Taak 2


Hoe werkt dit nu? • Levering roerende zaken = Bezitsverschaffing art. 3:90 jo. ? • Bezitsverschaffing door Bezitter = Bezitsoverdracht art. 3:114/art. 3:115

9

Taak 2


• Levering roerende zaken = Bezitsverschaffing art. 3:90 jo. ? • Bezitsverschaffing door Houder = Analoog art. 3:114/art. 3:115

10

Taak 2


11

Taak 2


Waarom kan een houder niet c.p. leveren? 1. Art. 3:108 jo. 3:111: eenmaal houder voor de één kun je niet houder voor de ander worden (geen machtsverschuiving/uiterlijke feiten/geen derden betrokken/niet controleerbaar)

12

Taak 2


Waarom kan een houder niet c.p. leveren? 2. Art. 3:108 jo. 3:111: een houder kan zichzelf niet tot bezitter kronen (geen machtsverschuiving/uiterlijke feiten/geen derden betrokken/niet controleerbaar)

3. 4.

Art. 3:115 aanhef en sub a: “wanneer de vervreemder de zaak bezit” Bezitter ‘degradeert’ tot houder; houder ‘degradeert’ tot …?

13

Taak 2

Wanneer kan een houder wél c.p. leveren? Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie  Vertegenwoordiging  Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

•

•

Art. 3:111: ‘(…) hetzij ten gevolge van een handeling voor wie men houdt, hetzij ten gevolge van een tegenspraak van diens recht.’ Bijvoorbeeld ‘in de normale uitoefening van het beroep of bedrijf’; opdracht; lastgeving

14

Taak 2


‘Omzetting’: • Levering c.p. door bezitter: relatief ongeldig (art. 3:90 lid 2): jegens ouder (beperkt) gerechtigde(n) géén derdenbescherming mogelijk, tenzij.. • Levering c.p. door houder: absoluut ongeldig (art. 3:108 jo. 3:111): jegens niemand derdenbescherming mogelijk, tenzij.. de zaak alsnog in handen (of ruimer de macht) van de verkrijger komt zodat de vervreemder geen macht/relatie meer tot de zaak heeft 1. Door 3:90 jo. (analoog) art. 3:115 aanhef en sub c Berg/De Bary

2. Door 3:90 jo. (analoog) art. 3:114 Nationaal Grondbezit/Kamphuis

15

Taak 2


Keuze tussen sub c en sub a als de zaak onder een derde is?

16

Taak 3

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging  Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Enkele opmerkingen over vertegenwoordiging: 1. Onmiddellijk: in NAAM van/volmacht: T niet gebonden, maar de achterman wordt partij Middellijk: in EIGEN naam/opdracht/lastgeving/voor rekening van/ten behoeve van/commissionair: T wordt gebonden 2. Middellijk: verkrijging of vervreemding? 3. Middellijk: soort goed? Bij roerende zaken (+ rechten aan toonder) de directe leer van art. 3:110, bij registergoederen Modehuis Nolly, bij vorderingen Kas-Associatie/Drying Corp. •

Let op, bij middellijke vertegenwoordiging maakt een faillissement van T niet uit/valt niet in diens boedel!

17

Taak 3


18

Taak 3


19

Taak 4

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Pand (op al het andere)/Hypotheek (op registergoederen): • Goederenrechtelijke beperkte zekerheidsrechten (art. 3:227 en 3:228): uitzondering op art. 3:276 en 3:277 - Absolute werking - Droit de Suite: beperkt recht rust op een goed - Prioriteit - Separatisme (art. 57 Fw) - Parate executie (art. 3:248 en 3:268 (‘de’ en geen executoriale titel)) - Recht van voorrang (art. 3:278, 3:279 (maar ook de fiscus (21 Inv)!) - Accessoriteit (art. 3:7 en 3:82): zonder vordering geen zekerheid - Toe-eigeningsverbod (art. 3:235) - Voor pand: verandering van de aard van het pandrecht (art. 3:237 lid 3 en 3:239 lid 3) - Voor openbaar pand (op een vordering): nakoming en opzegging (art. 3:246 lid 1 en 3:246 lid 2)

• Voor art. 3:229 (zaaksvervanging) zie Taak 4b Nebbisjman (Hypotheekrecht blijft op grond, maar..)

20

Taak 5 + 6

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Pand/Hypotheek: • 4 soorten pand, vestiging: - 227 jo. 228 jo. 81 jo. 98 jo. 84 jo. 236 lid 1 (vuistpand) - 227 jo. 228 jo. 81 jo. 98 jo. 84 jo. 236 lid 2 jo. 94 (openbaar pand) - 227 jo. 228 jo. 81 jo. 98 jo. 84 jo. 237 lid 1 (bezitloos pand) - 227 jo. 228 jo. 81 jo. 98 jo. 84 jo. 239 lid 1 (stil pand)

• Theorie: bijv. art. 3:248, 3:250 en 3:251, 3:254 (zuivering soms mogelijk bij roerende zaken) voor executie; 3:253 en 3:255 voor de verdeling

• Hypotheek, vestiging: - 227 jo. 228 jo. 81 jo. 98 jo. 84 jo. 260

• Theorie: bijv. art. 3:268, 544 lid 3 Rv (wel verzuim nodig maar standaard clausule) voor executie; 3:270, 3:273, 3:262 voor de verdeling

• Art. 3:270 lid 3 tweede zin: eerste hypotheekhouder hoeft rangorde niet af te wachten • Art. 3:273: zuivering (2e), vordering en rang blijven bestaan 21

Taak 5

Accessoriteit en beperkt recht? Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

22

Taak 5


23


• College 1 L. van Vliet

24

Taak 5

Stil en openbaar? Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

25

Taak 5

Stil en openbaar? Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

26

Taak 10

Is nog meer afhankelijk? Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

27

Taak 8 + 9

Verkrijging Van Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek  Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Eigendom

Pandrecht

Alléén

BOB

3:86 lid 1

3:238 lid 1

Pandrecht

3:86 lid 2

3:238 lid 2

Bescherming tegen

Wat te denken van art. 7:42 leden 1 en 2 en art. 453a lid 2 Rv?

• Let bij art. 3:86 ook op art. 3:90 lid 2 of art. 3:108 jo. 3:111 • Bij art. 3:238 treedt pas rangwisseling op indien men TGT is • Voor overdracht van een goed onder voorbehoud van een beperkt recht zie Pitlo nr. 778, Potharst/Serrée en Taak 9c • Oefen met Taak 8 Kat in het nauw, pag. 21 Vraag 1 en de 8 standaardvoorbeelden. Veel combinaties mogelijk!

28

Taak 9

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden  Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

29

Taak 10


30

Taak 10


31

Taak 11


Denk ook aan de artt. 7:40 en 7:44!

32

Taak 2


33

Taak -


34

Taak 10 + 14


Het Eigendomsvoorbehoud: • Art. 3:92 lid 2: leverancierskrediet (≠ alle vorderingen..) • Ruim EVB bij één leverancier: kan bedingen/uitbreiden naast onderhavige leverantie ook voor leveranties van het verleden en leveranties van de toekomst: voorkomt oneigenlijke vermenging • Alternatief: bezitloos pandrecht bij voorbaat (voor bezitloos pand eindproduct/art. 3:81 lid 2 sub a: Taak 10c)

Specifiek in combinatie met zaaksvorming: • Verlengd EVB niet mogelijk naar Nederlands recht • Kan de leverancier eigendom ‘behouden’ door voor zich te doen vormen? Nee, Breda/Antonius 35

Taak 2 + 10


36

Taak 14

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc.  Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Natrekking/Vermenging (roeren, kilo’s..?) etc.: • College 3 J. Israël • Onder andere: - Natrekking: let op art. 5:14 lid 2 ‘nieuwe’ zaak - Eigenlijke Vermenging/Oneigenlijke Vermenging:

- Zaaksvorming: o.a. Breda/Antonius voor ‘doen-vormen’

37

Taak 13

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend  Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Roerend/Onroerend: • College 3 J. Israël • Art. 3:227 lid 2 • Bestanddeelvorming art. 3:4 jo. 5:3 (strikt) of Natrekking met de grond art. 3:3 jo. 5:20 lid 1 sub e (ruim) • Depex/Curatoren (r.o. 3.7) vs. Portacabin (r.o. 3.3) en Woonark (r.o. 4.4.2) • Verhouding tussen beide wegen: Grafzerk •

Wel natrekking maar niet onroerend: art. 5:20 lid 1 sub d Geen natrekking maar wel onroerend: art. 5:20 lid 1 sub e tweede zin (horizontale natrekking); art. 5:101 en art. 5:20 lid 2 (College J. Israël sheets 6 en 7)

• Hulpzakenbeding: samen executeren, maar verandert niks aan de verdeling/het recht op de opbrengst/rangorde: Art. 3:279: 1) 57 lid 1 Fw 2) 57 lid 3 Fw jo. 21 lid 2 Inv. 3) 57 lid 1 Fw

38

Taak 15

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht  Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Opstalrecht: • Vestiging: - 5:101 jo. 3:81 jo. 3:98 jo. 3:84 jo. 3:89

• Rangorde: komt na een eerder hypotheekrecht (prioriteit) Betekent t.a.v. die hypotheekhouder géén opstalrecht! • Rangwisseling: art. 3:262 lid 1 en 2 • Opstalrecht als zekerheid? Pitlo nr. 668 • Is een registergoed: art. 3:98 jo. 3:89 jo. 3:10 (art. 3:228 en 3:83?)

• Zie voor inhoud Boek 5 Titel 8

39

Taak 16

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Retentierecht: • Opschortingsrecht, vgl. art. 6:57 • Drie verschillen tussen art. 6:52 en art. 3:290: - art. 3:290 ziet op afgifte van een zaak - art. 3:290 is inroepbaar tegen derden: - jegens schuldeisers van de schuldenaar (art. 6:57 jo. 6:53) - jegens jonger gerechtigden (art. 3:291 lid 1) - jegens ouder gerechtigden (art. 3:291 lid 2)

- Voorrang (ook in faillissement art. 60 Fw (vgl. art. 58 Fw)(art. 3:292)

40

Taak 16

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

Voorwaarden Retentierecht (art. 6:52 jo. 3:290): 1. Opeisbare vordering (o.a. art. 6:38) 2. Voldoende samenhang (voor wederkerig art. 6:262 lid 1 of 6:263 lid 1) om opschorting afgifte te rechtvaardigen (voor wederkerig art. 6:262 lid 2 of 6:263 lid 2) 3. Zaak 4. Zaak in macht van de schuldeiser (voor uitzonderingen art. 3:294) 5. Zaak moet toebehoren aan een ander dan de schuldeiser 6. Wettelijke basis zoals art. 6:52, want art. 3:290 zegt niet wanneer je een retentierecht hebt

41

Taak 16

Werking Retentierecht (onroerende zaken) tot derden: Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht Retentierecht  Beslag  Sale and Lease Back

42

Taak 7

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht Retentierecht Beslag  Sale and Lease Back

Beslag: • Met name de artt. 430, 712, 453a Rv en 33 lid 2 Fw • Art. 453a lid 1 Rv: vervreemding kan niet tegen de beslaglegger worden ingeroepen? • Bijzonderheden Ontvanger/De Jong: het ging om de fiscus en er was sprake van een levering c.p.

43

Taak 12

Goederenrecht Eigendom/ Bezit/Detentie Vertegenwoordiging Pand/ Hypotheek Bijzonderheden Natrekking/ Vermenging etc. Roerend/ Onroerend Opstalrecht Retentierecht Beslag Sale and Lease Back

Sale and Lease Back: • College 2 L. van Vliet •

Keereweer q.q./Sogelease: ‘werkelijke overdracht’ en BTL Lease:

‘≠ ½ van de waarde’ • Bijv. bij ontbinding kan lessor vrijelijk over de volledige eigendom beschikken

44

3.1 Goederenrecht. Kay Horsch 18 januari 2011

Recommend Documents