19e jaargang Trefwoord, aflevering 3 © Copyright Kwintessens, 2014. Het is aan scholen, die geabonneerd zijn op Trefwoord, toegestaan alleen voor intern gebruik gedeelten van dit materiaal te kopiëren en te vermenigvuldigen.
Inhoud Bijlage 1 - Beroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Bijlage 2 - Negen vragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Bijlage 3a - Deugden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Bijlage 3b - Deugdzaam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Bijlage 4 - Over de grens. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Bijlage 5 - Duuk en Prachtvogel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Bijlage 6 - Je moet loslaten. Wat kies je?. . . . . . . . . . . . 9
Bijlagen 2013-2014 / 3
middenbouw
C
Bijlage 1 - Beroepen
Moeilijke beroepen:
Makkelijke beroepen:
Vrachtwagenchauffeur: hele nacht doorrijden is zwaar, weinig thuis, geen bed om te slapen
Buschauffeur: je hoeft alleen maar te rijden
Juf: veel geduld hebben en veel leren, zorgen dat kinderen luisteren, goed kunnen uitleggen
Juf: alleen maar werk uitdelen en uitleggen en verder niks
Schrijver: je moet verhalen kunnen verzinnen
Schrijver: gewoon maar verhaaltjes verzinnen
Trainer Nederlands elftal: iedereen weet het altijd beter dan jij
Coach: je moet alleen maar aanmoedigen
Babysitter: zorgen voor andermans kinderen en kinderen zijn moeilijk
Babysitter: alleen maar met kinderen spelen en ze naar bed brengen
Dokter: bevallingen in de nacht, omdat je heel voorzichtig moet zijn, je moet veel van medicijnen weten
Slager: paar hammen snijden
Portier: je moet iemand hard durven aanpakken
Schilder: kan je hobby zijn
Kapper: heel precies knippen
Postbode: alleen maar brieven door de bus doen
Spion: zorgen dat niemand je ziet
Dj: alleen maar liedjes aanzetten en de cd beetje sneller laten gaan
Rechter: je praat over iemands toekomst en dat is best lastig
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
Profsporter: doet wat ie leuk vindt en dan is het makkelijker
2!
C
Bijlage 2 - Negen vragen
Wat vind je van Wat vind je van ‘Een zesje is ook genoeg.’?
‘De wereld gaat aan ijver ten onder.’?
Wat zal de meester doen als hij Pim en Joppe zo bezig ziet?
Wanneer vind je iemand een uitslover?
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
Wat zou jij doen als je Pim was?
Laat zien wat er gebeurt als iemand altijd de kantjes eraf loopt!
Wat vind je van ‘Waarom zou ik het vandaag doen als het morgen ook nog kan?’?
Wanneer loopt iemand de kantjes eraf?
Bedenk een tip hoe je kunt voorkomen dat iemand telkens de kantjes eraf loopt.
3!
C
Bijlage 3a - Deugden
Barmhartigheid
Behulpzaamheid
Beleefdheid
Betrouwbaarheid
Bescheidenheid
Dankbaarheid
Dapperheid
Eerlijkheid
Gehoorzaamheid
Geduld
Hartelijkheid
Meelevendheid
Moed
Netheid
Rechtvaardigheid
Standvastigheid
Vredelievendheid
IJver
Zachtmoedigheid
Zorgzaamheid
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
4!
C
Bijlage 3b - Deugdzaam
Barmhartig
Behulpzaam
Beleefd
Betrouwbaar
Bescheiden
Dankbaar
Dapper
Eerlijk
Gehoorzaam
Geduldig
Hartelijk
Meelevend
Moedig
Netjes
Rechtvaardig
Standvastig
Vredelievend
IJverig
Zachtmoedig
Zorgzaam
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
5!
C
Bijlage 4 - Over de grens
Alev (Turkije) Wat ik zo goed vind aan Nederland is dat kinderen voor hun mening uitkomen. In Turkije moet je, zeker als meisje, veel meer je mond houden. Hier worden kinderen veel vrijer opgevoed. Nederlanders mogen ook heel veel. Maar sommige dingen moet je gewoon doen, vind ik. En Nederlanders mogen best gastvrijer worden. In Turkije word je meteen uitgenodigd om binnen te komen en mee te eten. Hier in Nederland mag je niet zomaar meten meeeten zoals in Turkije. Tatjana (Rusland) Nederlanders vinden dat je altijd je eigen mening mag zeggen. En dat doen ze dan ook. Ook als dat niet zo leuk is voor een ander. Ik vind Nederlanders erg zuinig. Dat is goed als je boodschappen doet. Maar in Rusland bijvoorbeeld hoef je als meisje niet te betalen als je samen uitgaat. Daar betaalt de vriend alles. Hier moest ik laatst zelf betalen, dat vond ik vreemd. Funanaya (Zimbabwe) Nederlanders zijn ijverig en werken heel hard. Ze willen ook dat je altijd op tijd bent: te laat komen is verkeerd. Ze zeggen dat Nederlanders gierig zijn maar dat is niet waar. Als ergens in de wereld een ramp gebeurt, geven de Nederlanders meteen veel geld. Nederlanders mogen zich wel meer met elkaar bemoeien. Als in Afrika ruzie is, bemoeit iedereen zich ermee en dan houdt het meestal snel op.
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
6!
C
Bijlage 5 - Duuk en Prachtvogel
Grr, grr, grr. Schor schreeuwt het geluid van Duuks maaier door de zonnige dag. Baantje voor baantje maait hij zijn gras. Zoals elke dag… ‘Duuk, ga je mee!’ De vraag van zijn buurvrouw Bollemina wappert net zo vrolijk over de schutting heen als haar ballonnen. ‘Ik ga naar een feestje! Kom mee!’ Duuk gluurt door het kijkgat in zijn schutting. Bollemina ziet er prachtig uit. Haar rode mond lacht vriendelijk. ‘Nee,’ zegt hij door het gat. ‘Ik durf niet…’ Snel pakt hij de maaier weer op en loopt de vertrouwde baantjes op het gras. Even later hoort hij weer zijn naam roepen. ‘Duuk, ga mee!’ Hij herkent de donkere stem van zijn buurman Reiziger meteen. ‘Waar ga je heen?’ vraagt hij hem. Hij ziet door het gat in de schutting dat Reiziger zijn rugzak al om heeft. Aan de rugzak hangen veertjes en takjes en schelpjes van over de hele wereld. ‘Naar overal en nergens. Ik zie wel,’ zegt Reiziger. ‘Ik blijf hier,’ zegt Duuk en snel gaat hij terug naar zijn maaier. Vroeger reisde Duuk ook naar overal en nergens. Toen was het elke dag feest. Hij speelde op zijn dwarsfluit op grote en kleine pleinen in steden en dorpen. En als hij floot, klapten de mensen hun handen en dansten de kinderen om hem heen. Tot die verschrikkelijke dag… Duuk slaat zijn handen voor zijn oren. Het is alsof hij de valse noot weer hoort. En het boegeroep van de mensen. Hij ziet weer voor zich hoe een moeder haar kind onder de arm nam en wegrende. Duuk sloot de dwarsfluit op in een koffer met zeven sloten, ging voorgoed terug naar zijn huis en zette een hoge schutting om zijn tuin. En hoe aardig zijn buren het ook vroegen, de poort in de schutting bleef dicht en Duuk ging nergens meer heen. Terwijl Duuk ijverig maait, hoort hij iets ongewoons. Is het de maaier? denkt hij. Of Bollemina die zingt? Hij spits zijn oren. Het komt uit het bos. Duuk gluurt door het kijkgat in de schutting maar hij ziet niks. Hij pakt de vuilnisbak, sleept die naar de schutting en klimt erop. Nu kan hij over de schutting heen kijken. Daar! In een van de bomen in het bos zit een vogel. Hij zingt prachtig. En voordat Duuk precies weet wat er gebeurt, landt de vogel in zijn tuin. Op de dikke tak in de boom. Het snaveltje gaat open en de tonen van het mooiste lied dat Duuk ooit gehoord heeft, zweven door de tuin. Iets dat bevroren was in Duuks hart, smelt. Een warme traan rolt over zijn wang. Hij sluit zijn ogen en ziet beelden van feest en geluk en dans. Dan is het lied uit. ‘Jij moet voor altijd bij me blijven,’ zegt Duuk. Hij grist de vogel van de tak, loopt ermee naar de schuur en stopt hem in een oude vogelkooi. Even later bungelt de kooi aan een spijker aan de dikke tak. De vogel zit in een hoekje van de kooi. ‘Zing vogel, zing!’ roept Duuk. Maar de vogel zwijgt.
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
7!
C
Bijlage 5 - Duuk en Prachtvogel
Het is al donker als Duuk de veer op de hoed van Reiziger langs de schutting ziet schuiven. Hij rent naar de poort. Tjak, tjak, tjak, tjak, tjak, tjak, tjak! De sloten vliegen open. ‘Ik heb een vogel,’ roept Duuk tegen Reiziger. Als Reiziger naar de vogel in de kooi kijkt, valt zijn mond open van verbazing. ‘Wat een prachtige vogel,’ zegt hij zacht. ‘Ik heb al veel vogels gezien. Maar nog nooit zo’n mooie als deze.’ Op dat moment komt Bollemina de tuin binnen. ‘Staat je poort open, Duuk? Dat heb ik nog nooit meegemaakt.’ Duuk wijst naar de vogel. Bollemina slaat haar hand voor haar mond. ‘Mooooi,’ zegt ze. Duuk glimt van trots. ‘En hij zingt,’ juicht hij. ‘Mijn Prachtvogel zingt.’ ‘Ik hoor anders niks,’ zegt Bollemina. ‘Morgen,’ zegt Duuk, ‘kom morgen maar terug.’ Als Duuk de volgende ochtend wakker wordt, weet hij het meteen: vandaag gaat Prachtvogel zingen. Hij rent naar de gordijnen en trekt ze open. Maar… Hij ziet Prachtvogel in elkaar gedoken in een hoekje van de kooi zitten. Zijn veren zijn dof. Er liggen er ook een heleboel op het gras. En Prachtvogel maakt geen enkel geluid. Duuk rent de trap af. Vliegt de kamer in. Grist zijn fluit uit de koffer en beent naar buiten. ‘Zal ik je eens laten horen wat jij moet doen?’ roept hij naar de vogel. Hij zet de fluit aan zijn mond en blaast. De eerste tonen van het mooiste lied van Prachtvogel fladderen door de tuin. Duuk ziet dat Prachtvogel niet reageert. En dan merkt hij dat hij niet meer weet hoe het lied verder gaat. Hij probeert nog een toon. Dan geeft hij het op. ‘Hoor ik de vogel, of hoor ik jou?’ Bollemina rent de tuin in. Op de voet gevolgd door Reiziger. ‘Ik wil het voordoen,’ zegt Duuk boos. ‘Hij zingt niet. Hij moet zingen.’ Hij haalt zijn schouders op. ‘Ik weet het mooiste lied van Prachtvogel niet meer,’ zegt hij zacht. Reiziger legt een hand op zijn schouder. ‘Speel je eigen lied, Duuk,’ zegt Reiziger. ‘Laat de vogel gaan en speel je eigen lied.’ Duuk ziet dat Bollemina knikt. De vogel laten gaan, denkt hij. Maar dan weet ik nooit meer hoe het mooiste lied klinkt! Als Bollemina en Reiziger weer weg zijn, maakt hij een voor een de sloten op de kooi open. ‘Dag Prachtvogel,’ zegt hij. ‘Ga maar. Naar overal en nergens.’ De vogel vliegt meteen uit de kooi. Hij landt op de schutting. Schudt zijn veren uit en vliegt weg. Al snel ziet Duuk hem niet meer. Verdrietig kijkt hij naar de lucht. Totdat… Boven het geruis van de wind hoort hij heel zacht muziek. Hij zet zijn hand boven zijn ogen en tuurt het bos in. Is Prachtvogel er toch nog? Nergens ziet hij het beestje. Maar steeds duidelijker hoort hij het lied. Het lied van Prachtvogel. Hij pakt zijn fluit en speelt het mooiste lied van Prachtvogel. En als hij het niet precies meer weet, speelt hij toch door. Zo wordt het het mooiste lied van Prachtvogel én van Duuk. Vanaf die dag speelt hij weer. En is elke dag een Prachtdag.
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
8!
C
Bijlage 6 - Je moet loslaten. Wat kies je?
midden- en bovenbouw © 2013-2014 / 3
9!