3 cent, toch blijven dit resjieotable cijfers

Zaterdag

169" Jaargang.

24 Juli 1920.

N°. 173.

LEEUWARDER COURANT. 'Abonnement: Per kwartaal voor Leeuwarden e. a. ’1.75. Buiten Leeuwarden, franco ’2.25. Afzonderlijke nummers 5 cent.

Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en feestdagen. Uitgave der »N. V. de Leeuwarder Courant" (voorheen Erven Koumans Sniediiig).

Dit nummer bestaat uit 4 bladen.

Buitenlandsch Overzicht. wordt een eigenaardige kwestie met gewezen Hongaarschen volkscommissaris Bela Kun. Hij is, zooals men weet, met de Russische krijgsgevangenen aangehouden nadat hij te Stettin aan boord van de „Lisboa" was gegaan voor de reis naar Rusland. Terwijl aan Oostenrijk van Duitsche zijde is verzocht het transport terug te nemen, zijn Bela Kun en de Russische krijgsgevangenen naar Passau in Beieren aan de Oostenrijksche grens overgebracht. Oostenrijk heeft echter het verzoek om terugneming van het transport geweigerd. De Russische krijgsgevangenen worden thans dadelijk naar hun vaderland gebracht. De personen, van wie niet is vastgesteld, dat zij krijgsgevangenen zijn, zullen voorloopig worden vastgehouden. De Bela Kun-affaire heeft daardoor een nieuwe wending gekregen. Van hei oogenblik af, waarop de Oostenrijksche gezant aan het Duitsche ministerie van buitenlandsche zaken het besluit mededeelde, dat het transport niet meer over de Oostenrijksche grens mocht teruggaan, bestond de BX-territorialiteit niet meer. De Hongaarsche gezant te Berlijn heeft daaruit terstond de consequentie getrokken en gisteravond laat nog aan het ministerie van buitenlandsche zaken medegedeeld, dat hij uit naam zijner regeering van Duitschland de uitlevering van Bela Kun zal verlangen. Een schriftelijke nota met het desbetreffende verzoek is echter nog niet ingediend, zoodat er voor de Duitsche regeering nog geen aanleiding bestaat om haar standpunt ten opzichte van deze kwestie te bepalen. Mocht de Hongaarsche regeering officieel de uitlevering van Bela Kun verlangen, dan zullen de bevoegde autoriteiten de vraag overwegen of het verzoek tot uitlevering al dan niet op rechtsgronden berust. Intusschen is Bela Kun met de andere commu nisten in Duitschland geïnterneerd. Men weet, dat. volgens de tegenwoordige Hongaarsche regeering Bela Kun geen politiek misdadiger is. Hij wordt aangeklaagd voor moord, plundering, roof, diefstal, enz. en het is naar aan. leiding van deze klachten, dat de uitleverign gevraagd worden zal. Toen destijds de Hongaarsche regeering de uitlevering van Bela Kun eischte, beschuldigde men hem ook van deze misdrijven. Het Berlijnsche „8 Uhr Abendblatt" deelt in verband met de uitleveringskwestie van Bela Kun nog mede, dat de Hongaarsche gezant te Berlijn in drie dagen in het geheel geene verbinding met zijne regeeringi heeft gehad. Het

den

De toestand voor de Polen wordt er bij den dag dreigender op nu de bolsjewistische opmarsch steeds wordt voortgezet. En het roode leger stoort zich daarbij noch aan politieke noch aan ethnografische grenzen. De laatste zijn nu ook overschreden door de bezetting van Seiny. Vooral op aandrang van Engeland heeft Polen zich nu rechtstreeks tot sovjet-Rusland gewend met verzoek om wapenstilstand. Inmiddels heefl ook Engeland, niettegenstaande de min of meer dreigende woorden van Lloyd George, zich tot de „sovjet-regeering van Rusland" gewend. Volgens de „Daily Herald" draagt het Engelsche antwoord aan Moskou dit adres en daarin ziet het Engelsche arbeidersblad een eersten stap naar erkenning der sovjet. De „Daily Chronicle" verneemt nog, dat de Britsche nota verklaart, dat het antwoord van de sovjeit zorgvuldig overwogen was. Dit klinkt anders dan „onbeschaamd" en „onsamenhangend". Wel laat de Britsche nota uitkomen, dat het antwoord van de sovjet betwiste punten «n onnauwkeurigheden bevat, maar de Britsche regeering wenscht daarin nu niet te treden, daar de sovjet-regering bereid is, aan Polen een wapenstilstand toe te staan. De nota laat verder uitkomen, dat de Britsche regeering Polen geraden heeft om een wapenstilstand te vragen. Het antwoord zegt te gelooven, dat de sovjet den vrede op billijke voorwaarden zal toestaan en van het denkbeeld van een conferentie te Londen wordt daarom afgezien. Dit lijkt eenigszins op den bekenden gang naar Canossa. Het minst toeschietelijk toont zich Mitlerand, die, nu weer in den Senaat over de Poolsche kwestie sprekende, heeft gezegd: „Wij zijn besloten het mogelijke en het onmogelijke te doen om onzen bondgenoot te hulp te komen. Wij hebben niet tot vandaag gewacht met het zenden naar Polen van nuttige raadgevingen Het is nu niet het oogenblik om verwijten te maken. Onze bondgenooten verwachten wat anders. Ik geef hen de verzekering dat zij niet tevergeefs

zullen wachten." De daadwerkelijke steun kan nog wel eens op onverwachte moeilijkheden stuiten. In Duitschland is de lust al heel gering om bij een krachtdadige medewerking der entente het land tusichen den Rijn en Polen als opmarsch- en etappengebied te doen gebruiken. De „Vorwarts" onderstreept in een hoofdartikel de neutraliteit van Duitschland in een RussischPoolschen oorlog. Het blad legt er den nadruk op, dat Duitschland geen belang heeft bij de vervan Polen, welks zelfstandig nietiging bestaan een Europeesche noodzakelijkheid is. Niemand kan ran Duitschland verlangen, dat het Polen uit den nood helpt, waarin de entente het heeft cc stort.

van den Volkenbond, slechts hetzij een door den Volkenbond niet goedgekeurde, dus onrechtvaardige oorlog kon zijn, hetzij eea d:er den Volkenbond zelf opgelegde strafhande'.ing. Aldus zou er voor de staten, die niet bij der. oorlog betrokken zijn, geen vrijheid van besluit meer bestaan.

Voor Duitschland komt dit in elk geval niet in

aanmerking, aangezien Duitschland geen deel uitmaakt van den Volkenbond, er. aangezien ook door de strijdende partijen Rusiad niet is uitgenoodigd om toe te treden tot den Volkenbond. Het blad betoogt verder, dat hei verdrag van Versailles in art. 116 aan Duitschland de verplichting heeft opgelegd om zijn vredesverdragen met Rusland nietig te verklaren. Hierdoor is echter geenszins de oorlogstoestand weer herleefd, waaraan door den vrede van Brest Litofsk een einde is gemaakt. Het is aan geen enkelen neutralen staat verboden om den uitvoer en den doorvoer van wapenen tegenover beide oorlogvoerende partijen te verbieden. De Duitsche regeering zal hebben te overwegen, welke houding zij in den oorlog, die thans Duitschlands grenzen nadert, wil aannemen. Daarbij is zij volstrekt niet bij haar besluiten geremd door art. 169 van het vredesverdrag, in verband met het protocol van Spa van 9 Juli 1920, warot, ook al moet volgens die bepalingen de Duitsche regeering de wapenvoorraden, die zich in haar handen bevinden en die niet tot bewapening van de rijksweerbaarr.eid zijn toegestaan, uitleveren aan de geallieerden, dan kunnen de geallieerden uit dat feit toch geen aanspraak afleiden, dat die wapenen bijgeval aan een der oorlogvoerende partijen moeden worden uitgeleverd. Ook artikel 375, waarbij de geallieerden zich het recht hebben voorbehouden om, ter uitvoering van het vredesverdrag, troepen door Duitsch gebied te voeren, vormt geen grondslag voor een eisch, voortkomende öit een mei de neutraliteit strijdig verlangen, om Duitsch gebied te gebruiken voor den doortocht van troepen naar de

Russisch-Poolsche streken. De „Narod", een Warschauscr. blad, dat goede belrekkingen met Pilsoedslu onderhoudt, stelt zich op het standpunt, dat de oorlog tegen Rusland tot het uiterste uitgevochten moet worden. Zelfs als het bolsjewisme Polen zou c erstroomen, zou dat beter zijn, dan een smadelijken vrede te sluiten, want dan zou heel Europa zich in denzelfden toestand bevinden als Polen» „Wij willen niet verlaagd worden tot een Engelsche 'kolonie. Een klein Polen., zonder kolen, petrcieum, zonder uit-

gang naar de zee is voor ons onaannemelijk. De „Robotnik", het orgaan van de Poolsche socialistische partij, dat eveneens te Warschau verschijnt, verzet zich tegen het denkbeeld van de „Nared", welker houding herinnert aan die van dè al-Duitschers voor het ineenstorten van de rijken van midden-Europa. Met een dergelijke hysterie verspreidt men een paniek en maakt het vinden van een verstandiger, uitweg moeilijk. Het voortzetten van den oorlog is voor het oogenblik' onmogelijk. „Dergelijke onrijpe politici wagen het, alleen op grond, da; zij eens tot Je Poolsche socialistische partij behoord hebben, te eischen, dat wij de partij af zullen laten dalen tot het lage plan van hun „de:r:oeratie"." De al-Poolsche „Gazeta Warszawska" verklaart, dst zij alleen met het oog op de moeilijke tijden van kritiek op het opperbevel en het staatshoofd afziet. Alles heeft echter zijn grenzen en de openbare meeningkan aan het staatshoofdeenveel duidelijker vraag stellen, dan die. waar zij zich thans mee tevreden stelt: Wat moet dat beteekenen? Waartoe moet het leiden? Inmiddels verluidt, dat de burgerlijke bevolking reeds bezig is Warschau te ontruimen Hoewel in de laatste halve eeuw, dank zij de ontwikkeling der groot-industrie, geleidelijk een aantal millionairs, in Amerika vooral multi-millionairs genoemd, ontstaan is als tegenhangers van de vorsteijke millionairs uit het oude Europa, is toch zegt „De Aarde en haar Volken" een aanmerkelijk onderscheid blijven bestaan tussehen den rijkdom van een staalmagnaat of petroleumkoning en dien van een regeerend vorst. De eerste heeft een groot vermogen, en een inkomen van enkele percenten daarvan; een vorst heeft naast een groot vermogen ook een zeer hoog jaarlijksch inkomen noodig, ter bekostiging van zijn hof. En men ziet dan ook steeds, dat zelfs de rijkste vorsten neg een civiele lijst en apanages ontvingen om hun hof te bekostigen. Het blad geeft dan eenige cijfers over de vermogens van Duitsche vorsten. In Duitschland was Wilhelm II de rijkste vorst; maar niet de rijkste inwoner des lands. Niet minder dan vier zijner onderdanen waren rijker dan hij, en wel volgens Martin's jaarboek der millionairs: Bertha Krupp vDn Bohlen und Halbach (de peettante der „dikke Bertha's") met 283 mark millioen vermogen; vorst Henckel von Donnersmark met 254 millioen; vrijheer von Goldsmid-Rothschild met 163 miilioen; de hertog van Ujest met 154 millioen. Dan eerst volgde de Hohenzollern-vorst met 140 miilioen mark vermogen. Zijn inkomen daarentegen was het hoogste van Duitschland, totaal, met de civiele lijst, 22 millioen; Bertha Krupp had 19, de vorst van Donnersmark 13*f,'de hertog '"an Ujest OA en de „Kommerzienrat"" Ziese „slechts" ruim 6 millioen mark inkomen per jaar. Uit ambtelijke statistieken is het vermogen tier Hohenzollerns niet op te maken, immers, zij betaalden geen belasting. Het voornaamste bezit wordt gevormd door gronden; zoowel landgoederen als grond in steden, in Pruisen behooren aan de H»henzollerns landgoederen ter waarde van 70 millioen, 40 kasteelen van 40 millioen, grond in Berlijn ter waarde van 18 millioen mark. Deze cijfers zijn echter te laag voor een totaal, want in de Rijnprovincie, Oost-Pruisen en Westfalen liggen bezittingen waarover geen gegevens ten dienste staan. Alleen in de provincies Bran-

—

De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft naar van de neutraliteitsverklaring van Duitschland in den oorlog tussehen Rusland en Polen, o. a.: In den laatsten tijd is de leer verkondigd, dat neutraliteit, in de oude volkenrechtelijke beteekenis, door de ontwikkeling der inter-ationale betrekkingen onmogelijk zou zijn ge- denburg, Pommeren, Posen, Saksen, Silezië, Blaakt, aangezien iedere oorlog, ga de. instelling W7 est-Pruisen en Sleeswijk-Hjolsjein had de exaanleiding

I—3 regels 80 cent, efté regel meer 20 cent. Advertentien tussehen den tekst, r.g. „reclames", 40 cent per regel, alleenstaande, 50 et. p. r, minimum resp. 4.— en ’s.— p. recL Bewijsnummer voor gepl. advert. 5 cent. Incassokosten 10 cent.

Advertentien: Per

plaatsing

v*_

’

keizer 74 riddergoederen of domeinen ter grootte van 94.493 H.A. en met een opbrengst aan grondbelasting van ruim 600,000 mark in zijn bezit. Deze landgoederen moeten naar schatting minstens 60 millioen mark waard zijn. Voorts komen daarbij nog bezittingen van 25,000 H.A. in OostPruiser., Westfalen en de Rijnprovincie, zoodat men het totaal zeker op 70 millioen mark waarde mag schatten. Naai' deze onroerende goederen had Wilhelm II 'n groot vermogen in geld. Zijn voorvader Friedrich Wilhelm 111 had een spaarduitje van 15 millioen als „kroonschat" aan zijn opvolger vermaakt, onder nadrukkelijke voorwaarde, dat minstens de helft hiervan bewaard moest blijven als eer. appeltje voor den dorst. Na den Fransch-Duitschen oorlog schonk het dankbare vaderland aan Wilhelm I een bedrag van 4'i millioen; de kroonschat moest dus minstens 20 millioen bedragen. Na den dood van Wilhelm I werd echter het interessante feit bekend, dat de keizer 80 millioen in baar geld naliet, waarvan dus 20 millioen tot de schatkist -an de kr .n behoorde. Van dit aanzienlijk veri_oge_ ontvingen, na den dood van Wilhelm I en Friedrich 111, hun kinderen 60 millioen. 's Keizers dure hofhouding zal dit verm- jea wel TOor een flink deel verslonden hebben; maar daartegenover staat, dat de ex-keizer goede zaken maakte met zijn grondbezit. Voor het stuk grond, waarop de staatsbibliotheek --'aat, kreeg de keizer 7 millioen en voor andere deelen van den Berlijnschen bodem 3 millioen. Merkwaardigerwijs dankt Wilhelm II deze sommen aan den kommunist en atheïst Miquel. die bij zijn aanvallen op het huidige maatschappelijke stelsel er op wees, dat deze stukken van Berlijn aan de kroon behoorden. Dit bleek juist, en de keizer verkocht dit onverwacht bezit toen spoedig aan de regeering en de stad Berlijn. De ex-keizer bezat dus 128 millioen aan landgoederen en 20 millioen aan kapitaal, belegd in verschillende ondernemingen. Zijn jaarlijksch inkomen was 17.7 millioen civiele lijst, 3.4 millioen pacht. 8.9 millioen rente. De Duitsche ex-kroonprins werd geschat op een vermogen van 14.8 millioen en een inkomen van 1.1 miilioen. Zijn vermogen bestond hoofdzakelijk uit het kroondomein Ols. Prins Friedrich lleinrieii van Pruisen had een vermogen van SO millioen, prins Friedrich Leopold een van 14, prins Heinri'.-h een van 8 millioen mark. Alles te zamen bezat de famlie der Hohenzollerns een vermogen van ruim 206 millioen mark, terwiji het vermogen van de 22 Buitsciie vorsten op 'óvO ii 400 millioen geschat mag worden, en hun civiele lijsten en apanages op 40 millioen. Ook a. zijn wij gewer.d geraakt aan marken van 3 cent, toch blijven dit resjieotable cijfers.

BINNENLAND. Onroerend goed aan landarbeiders. Bij Kon. besluit is aan de gemeente Koilumeriand e. a. een voorschot verleend uit 's rijks kas tot een maximum van ’9630, ter verstrekking aan de in die gemeente opgerichte vereeniging, uitsluitend werkzaam ter bevordering van de verkrijging van onroerend goed door landarbeiders, ter uitbetaling van het door een 3-tal landarbeiders henoodigd bedrag voor de verkrijging van een plaatsje, tegen een rente van 4 pet. per jaar tot uiterlijk het vierde kalenderjaar na de uitbetaling of den gemiddelden uitbetaiingsdag van het voorschot, met bepaling dat daarna voor rente en aflossing gedurende 30 jaren een annuïteit moet worder. voldaan, groot bA pet. van het werkelijk

verleende voorschot. De stand der landbouwgewassen.

Aan een overzicht betreffende den stand der ïandbouwgewassen op 19 Juli j.l. ontleenen we: De oppervlakte bouwland overtreft die van 1919 :uct 13172 HLA. De belangrijke uitbreiding van den verbouw van granen, die in 1919 kon worden geconstateerd, bleef niet alleen gehandhaafd, maar zette zich nog met. ruim 1000 H.A. voort. Verder valt in het bijzonder op, dat de verbouw van vla», suikerbieten en blauwmaanzaad in sterke mate is toegenomen. Voor vlas bedroeg de toeneming, in vergelijking met het vorige jaar, 13083 H.A., voor suikerbieten 13930 H.A. en voer blauwmaanzaad 1244 H.A. Tegenover deze vermeerdering valt eene sterke verminde-ring op te merken in de teelt van peulvruchten, terwijl ook de verbouw van winterkoolzaad aanzienlijk is teruggegaan. Evenals in het oogstbericht van 12 Juni kan ook gezegd worden, dat het weder in het algemeen voor de ontwikkeling der landbouwgewassen

bijzonder gunstig was. Voor sommige streken en voor enkele gewassen traden min gunstige factoren op. Zoo leden te Houten, te Heer Hugowaard en in sommige deelen van Overijssel op 12 Juni de gewassen veel door een hevige hagelbui, die geruimen tijd aanhield; op meerdere plaatsen hadden zware piasregens tot gevolg, dat de haimgewassen en het vlas gingen legeren, wat vooral voor het laatstgenoemde gewas nadeelig was, daar bij het warme weer, dat er op volgde, rotting begon op te treden. De oogst van dit gewas moest daarom op verschillende perceelen vroeger plaats hebben, dan wenschelijk is. Daartegenover staat, dat andere gewassen, welke volgens het overzicht van 12 Juni 1920 beneden het middelmatige stonden, hun achterstand inhaalden en thans een goeden stand vertoonen. Met name geldt dit voor de suikerbieten, de uien en het blauwmaanzaad. De aardappelen, waarvan de stand in het vorige oogs-iberieht met 70,2 kan worden aangeduid, geven thans eeji algemeenen stand te zien, die door het cijfer 76 kan worden aangegeven. De hooiooqs* verliep onder bijzonder gunstige omstandigheden, zoodat eene flinke hoeveelheid hooi van zeer goede qualileit kon worden gt Zooals uit het resumé aan het eind van dit ooftstberichj; blijkt/ belooft 1920 yoor de land-

■

bouwgewassen een zeer bevredigend jaar tel

worden. Wat Friesland aangaat lezen we ten aanzien der verschillende gewassen: Tarwe zeer goed; blauw maanzaad

goed; vlas vrij goed; fabriekszeer aardappelen goed; consumptieaardappelen zeer goed; suikerbieten zeer goed; cichorei goed; uien vrij goed; klaver zeer goed; weiland zeer goed. Resumé. Door de correspondenten wordt de stand opgegeven in cijfers, waarbij 100 = uitmuntend, 90 = zeer goed, 70 = goed, 60 = vrij goed, 50 = matig, 40 -= vrij slecht, 30 =_ slecht en 10 = mislukt. Leidt men uit de voor de verschillende streken opgegeven cijfer, onder inachtneming der beteelde oppervlakte, het cijfer af voor het geheele land, dan verkrijgt men het volgende resultaat, waarbij het lusschen haakjes geplaatste cijfer den stand op 19 Juli 1919 aangeeft: Tarwe 77.3 (68.8), winterrogge 73.9 (66.5), win'.ergerst 70.1 (62.7), zomergerst 69 (58.9), boekweit 66.1 (46.8), haver 72.5 (54.2), paardenboonen 70.1 (61.3), erwten 68.1 (63.1), bruine boonen 61.2 (57.2., vlas 69 (50.1), kanariezaad 69.9 (53), koolzaad 71.2 (61.5), blauwmaanzaad 70 (61.6), kanvij 70.8 (65.5), mosterdzaad 65.9 (57.5), aardappelen 76 (64.8), suikerbieten 71.7 (58.5), voederbieten 70.2 (59.7), uien 70.4 (54.8), cichorei 73.2 (67.1), roode klaver 73.5 (63.4), witte klaver 7G.6 (66.8), lucerne 71.5 (65.5), weiland 77.1 (58.3), grashooi 80.4 (53.3). Ten slotte zij opgemerkt, dat een gemiddelde oogst kan worden aangeduid door het cijfer 67. De broodvoorziening. Augustus Van 15 a.s. af zal de vrije invoer van zijn en zal het den bakkers mogeiijk tarwe weder zijn brood te bakken van andere dan veroorloofd

rcgeeringsgrjndstoïfen.

Chantage.

De Brusselsche berichtgever van het „Hdbl. seint:

Onder het hoofd „twee middelen tot actie, waarvan Parijs en Brussel zouden moeten gebru'-k maken" schrijft de „Nation Bèlge" op 24 dezer: Nederland heeft kolen noodig en de geallieerde rederingen hebben het programma goedgekeurd, dat een deel van do voortbrengst der Duitsche mijnen aan onze noorderburen toekent. Echter zullen de Nederlanders enkel kunnen beschikken over ile hoeveelheden, waar de geallieerden van af willen zien. Indien Frankrijk de hoeveelheden Duitsche kolen" eischte, waarop het volgens het verdrag van Versailles recht heeft, bleef er geen ton voor Nederland over, dus heeft de Fransehe regeering het recht condities te stellen voor de leveringen aan de Nederlanders. Waarom iva de Belgische regeering Millerand niet vragen, aan ons de z- rg op te dragen over het leveren van Duitsche kolen aan Nederland te beschikken? Op die wijze zou men ons tegenover de Nederlandsche regeering een middel tot actie geven, op welks goede uitwerking niet verder nadruk behoeft gelegd te worden. De Nederlanders stellen er insgelijks prijs op, dat de zetel van bet arbitragehof, voorzien bij het vredesverdrag, in hun land gevestigd zij. Waarom zou do Fransehe regeering aan de Nederlandsche niet laten weten, dat zij eerst dat verlangen zal steunen wanneer het kabinet van den Haag recht heeft laten wedervaren aan de Belgische nationale eischen? Op die wijze zou de Fransehe regeering de Fransehe belangen, evenals de onze, verdedigen. Maar het behoort natuurlijk aan de Belgische regeering, deze miiidelen om woorden en beloften, aan welker rechtzinnigheid niemand twijfelt, in daden om te zetten, aan de Fransehe regeering te suggereeren.

De Invaliditeitswet. De aandacht wondt er op gevestigd, dat ouders, wier in hun dienst zijnde, bij hen inwonende kinderen verzckeringspiichtig zijn verklaard en die bezwaar hebben, zegels te plakken, zich tot den betrokken raad van arbeid kunnen wenden met verzoek de desbelraüaiul* rentekaarten nietig te verklaren. Het woeste rijden. bevoegde zijde verneemt de „Auto", Van zeer dagen, uitgaande dezer van den minister van idat Waterstaat, een conferentie zal gehouden worden met een vertegenwoordiger van het departemenl van Justitie, de beide inspecteurs-generaal van den Rijkswaterstaat en de vertegenwoordigers van de K. N. A. C, de K. N. M. V. en den A. N. W. 8., ten einde ingrijpende maatregelen te treffen, naar aanleiding van de herhaalde klachten over Jie/ woeste rijden. Deze conferentie zal zeer waarschijnlijk in den loop der volgende week gehouden worden. De handel aan de grens. ingang van 1 Augustus treedt in werking Met een ministerieel» beschikking, waarbij het verbodvn wordt in een strook van 300 M. van dè landsgrenzen des rijks op markten en openbare weger, roerende goederen uit te stallen, ten verkoop voorhanden le hebben, ten verkoop aan te bieden of te verkoopen, behoudens vergunning. Het verboet geldt met name chocolade, spek; vet, boter, kaas, margarine, goud en zilver, benevens daaruit vervaardigde artikelen.

Zware brand. half 7 is in de in aanbouw omstreeks Gisteravond zijnde koelinrichting van de firma vsiu Staay aan

de late Kateudrechtschc haven te Rotterdam door ontstaan. In Januari was racn met den bouw van deze inrichting begonnen; het werk had blijkbaar eenige vertrnging onelervonden en had uu den lsten September voltooid moeten z^u»

onbekende oorzaak brand

De brand, die zich snel uitbreidde, kreeg een zeer dreigend aanzien door de geweldige rookmassa's, veroorzaakt door het vuur vatten van een groote partij ieoleerniateriaal dat voor den bouw gebruikt moest worden en dat, bestaande uit in teer gedrenkte kurken platen, achter de inrichting op den wal lag. In de kelders lag bovendien een groot aantal vaten met gezouten darmen en gezouten varkensvleesch. De brand duurde laat in den avond nog voort; hij is begonnen aan de linker voorzijde van het gebouw en breidde zich zoo snel uit, dat reeds va 10 minuten het boyengedeelte instortte. Later stortte ook de Iste verdieping in. Van de Westeckade at' leverde de brand een ongewoon, fantastisch schouwspel op, schrijft de „N. R. Ct." De ontsaglijke compacte rookmassa, die tegen 7 uur op de stad kwam aandrijven, en die bij velen de gedaohte aan brandende petroleumtanks wakker nep, alarmeerde geheel Rotterdam. Te voet, op rijwielen en wagens, iv automobielen en in de overvolle trams begaven zich duizenden ijlings naar de rivier, waarvan de boorden in korten tijd niet belangstellenden beeïekt waren. Het blad verneemt nog, dat door bemiddeling van den makelaar James Catz verzekerd waren de opstal voor een millioen, machineriën voor 5 ton eu voor 5 millioen goederen, alles ingaande op een nader te bepalen datum, die echter nog niet was ingegaan. De opstal, die met de reeds aangebrachte isolatie een waard* haü van ongeveer 7 ton, was nu door' den aannemer, de Internationale Gewapend Betonbouwmaatschappij, voor dat bedrag verzekerd. De in het pand reeds aanwezige goederen waren voor 10,000 verzekerd.

’

„Bomaanslag".

Do Drie Gemeenten. Punt oö. Verzoek van de dir trietsloge „De Poolster" om een provinciaal subsidie. Punt 62. Verzoek van den Volksbond tegen drankmisbruik alsboven. Punt 59. Verzoek van de vereeniging Volksuniversiteit \oor Friesland alsboven. Punt 61. Verhooging voor 1920 van verschillende ten behoeve van het vakonderwijs toegekende subsidies. Punt 65. Intrekking van de aan inrichtingen voor nijverheidsonderwijs verleende subsidies. Punt 68. Verhooging van het subsidie voor den provincialen almanak. Punt 69. Opheffing van den dienst der weerkundige waarnemingen aan de R. H. B. school te Leeuwarden. Punt 30. Vaststelling van de provinciale rekening, dienst 1918, en punt 34. Vaststelling van de balans en de verlies» en winstrekening van het provinciaal electriciteitsbcdrijf, dienst 1918. Gezondheidsleer. Wij zijn er in geslaagd ons de medewerking te verzekeren van een medicus, die voor onze lezers op gezette tijden verschillende belangwekkende onderwerpen op het terrein der gezondheidsleer behandelen zal. Het eerste nummer van zijn rubriek „Op het spreekuur" vindt men heden in

het Derde Blad. Rechterlijke macht. Benoemd is tot griffier bij het kantongerecht le Enunen mr. J. Meihuizen, waarnemend griffier bij

de rechtbank alhier.

Moeder- en bakercursussen

Donderdagavond negen uur te Amsterdam. Benoemd tot docentes voor het geven van Ceintuurbaan; wandelaars en fietsers; voor de moederen bakercursussen voor het Friesehe cafó's slurpen bezoekers hun thee, pils of kwast. zuster J, van der Leg—Kniijver, Kruis Een enkele auto suist wild voorbij. Voor 't overige Groene en E. A. van Veon, rust, de vredige stemming van een straat bij wijkverpleegster te Deventer te Beekbergen. directrice, van het sanatorium avond. Tot op eens...., vertelt het „Hdbl.", een Lichaamsoefeningen.

klingelt aan, snort langs een zware, scherpe knal.... De tram staat stil. In de straat vliegen ramen en deuren open, ieder wil 't zien. Wild rennen allen naar de plaats des onheils, waar de „vernielde" tram staat. , Een paar politiemannen loopen met toomelooze snelheid. Fietser» ijlen vooruit, op gevaar straks te botsen en verward te geraken in een kluwen van wielen en beenen. In enkele oogenblikken is de tram omringd door een menicte, zoo groot, dat het geheele verkeer in de breede straat is gestremd. Ze gapen naar de tram en vragen, vragen.... De conducteur onderzoekt zijn wagen, vindt niets. De inzittenden zijn bleek, maar vatten weer moed, nu inwendi" niets vernield bliikt. Dan waterfabrikanten alhier. zet de bestuurder de motor weer aan en de tram baant zich moeilijk een weg door de menigte, die ve lagen achterblijft. Waar is nu de „vernieling", waar zijn de gekwetsten, de dooden misschien wJ? Zitting van 24 Juli. een Tot iemand geniaal ontdekt, dat de bom Voorzitter de heer J. Jansonius, burgemeester. maakt, yuurwt-rkbom was, die wel veel lawaai Afwezig de heeren Snijder. Aanwezig 12 leden. onschuldig overigens heel is. k naar Wiersma en Brolsma. Kwajongens hadden het ding op het tramspoor Mededeelingen. gd. Ingekomen was een schrijven van de afdeeling „Leeuwarderadeel". van dea Ned. Bond van werkGemengd nieuws. lieden in openbare diensten en bedrijven, om het Naar het „Vad." verneemt, heeft de examen- salaris van den magazijnmeester F. Franzen te vercommissie voor de vacature-Bouwman als direc- hoogen. Een idem van het bestuur der afdeeling Friesland teur van de Koninklijke Militaire Kapel eenstemmig als haar meening te kennen fegeven, dat de van den Nederlandschen Bond van gemeente-ambheer Louis Boer uit Haarlem (een broer van den tenaren betreffende de salariëering enz. van de ambvroegeren directeur van ons Stedelijk muziek- tenaren ter secretarie. Een idem van de armmeesters in deze gemeente, korps R. C. Boer) schitterend als eerste heeft volzij op hun financieelen toestand wijzen. waarin daan. Een idem van den Algemeenen Bond van politieOok de kapel kende hem in haar opgave van personeel in Friesland, afd. Leeuwarderadeel, waarin ■i de eerste plaats toe. wordt verzocht om de jaarwedden der veldwachters Er zal een modus worden gezocht en wel gevon- te verhooge/i. den om den heer Boer, die anders den rang van Een schrijven van W. Laverman, meteropnemer bij adjudant-onderofficier zou krijgen, tegemoet te het G. E B. te Stiens, waarin hij verzoekt zijn jaarkomen, daar hij gedurende de mobilisatie 5 jaar wedde te willen verhoogen. In handen gesteld van de betrekkelijke commissie lang het land als reserve-luitenant heeft gediend. ad hoc. De „Staatscourant" bevat de statuten van de Idem van B. en W. van Termunten, waarin wordt „Baartle- verzocht adhaesie te betuigen aan het adres van den Timmerlieden-Palroons-verecniging raad dier gemeente inzake aftrek van noodzakelijk radeel" te Manlgum. levensonderhoud bij de berekening van don hoofde-

'

—

"

Gemeenteraad

-

. . ,

____\

’

’

’

werd geoordeeld dat de volks hoofdzakelijk van plaatselijk belanuniversiteit ;g on daa nog voor het meer ontwikkeld jet bevolking. het platteland zullen er zo Pr De bewoners van profitoeren, daar do kunnen weinig ran bij en voorkeur wintermaanden des i in do gegevi ii worden. Onven-i-dcrd do van principieels- en financiee'.en aard, zon oc n inbsidie TM u-omeentowejre veel meer ep 7[ in plaats /ü". dient, anderzijds

deel

-

«rsnssèjj beswaren

van De ro-U-issie bepalen

rapporteurs, meenend,. ,\

het overbrengen dor gemaakte opmerkingen, stelt bij meerderheid \„or het door Oed. Staten voorgestelde subsidie n i e te verleenen. te kunnen

tot

Waterschapreglementen. Bij de behandeling in do

,

.

afdeelingeg: Punt 60. van het voorstel tot wijziging van de hizoridere reglementen voor do waterschoppen de Groote Noordwolderpolder en Woudsend e. a alsmede tot. opheffing van het waterschap Do l>rn> Gemeenten wórd enkoio malen uiting Eegpvea aan een zeken- verbazing, dat. na hetgeen ten op. ziehte van de ln-maling van don Noordwoldcrpoldej in 1915 was aangevoerd, nu van (led. Sinten dit wijzigingsveiorstel komt. Daar tegenover werd cewozen op do aanzienlijke voordcelen, die thaaS w-iniibomaling zoniet be>ven krachtopwekking in een stoomgemaal, maar enkele leden behielden zich toch hun oordeel voor. De meerderheid der commissie van rapporteurs adviseert het voorstel goed te keuren. Subsidies aan vak- en nijverheidsonderwijs. Punten Gl en 65. De commissie van rapporteurs geeft in overweging aan te nemen het voorstel tot tijdelijke verinniging van verschillende subsidies ten behoeve van het vakonderwijs, alsmede dat tot intrekking van de subsidieën aan het nijverheidsonderwijs na de inwerkingtreding van de Nijverheids,

onderwijswet. Over het laatstgenoemde punt is in de afdeelingen niet breedvoerig gesproken. 0,.k over punt 64 werd in de afdeelingen nief breedvoerig gesproken en niemand verklaarde zich delijke stemming aangenomen. Het laatste punt der agenda was het voorsiel om in 't algemeen togen de vwhloojjinj van 't provinciaal te besluiten: subsidie aan do gemeente- en schoolbesturen ten Geslaagd te Rotterdam voor het examen als besluiten d.d. 21 Mei j.l lot behoeve van de verliooging van de salarissen van hun In trekken de 1. te leidster bij lichaainsoefeningen mej. P. Hosier het aangaan van geldleeningen groot 155,000, personeel. In e-en der afdeelingen werden evenwel alhier. ’37,000 en f 20,500; enkel* opmerkingen gemaakt naar aanleiding van het Natie>nale Levensverzeke2. Met de directie der jaarverslag van de vakschool voor mandenru-I.vlochtgaan geldleening een ringsbank te Rotterdam aan te en meubcliod-strie te Houfigchage. die in do comDe eendenjacht. groot f 215,000 tegen een rente van 6 pet. 's jaars en missie van rapporteurs door meer dan eén lil met Naar aanleiding van het ingezonden stuk van een koers van uitgifte van 96 pet. nadere gegevens zoodanig werden aangevuld, dat de gisteren, getiteld: „Waarom zoo vroeg?" vestigen 3. De aflossing en rente dezer leening te betalen rapporteurs vermoeden, dat vele Statenleden met we er de aandacht op, dat de Commissaris der uit de gewone middelen der gemeente. hen een nader onderzoek omtrent'de we_schelijkheid stemming hoofdelijke Koningin 6 Juli bekend maakte, dat de eendenwerd zonder Het voorstel van de verhooging van het eenmaal toegekende sufc. geopend. jacht in Friesland 2 Augustus a.s. wordt aangenomen. sklic gebeden achten. Bij „rondvraag" betoogde de heer A. Groenewoud Het is daarom, dat de commissie van rapporteurs het m. n. eenmaal punt 64 aan te nemen, onder voorbehoud, om, wenschelijkheid de wanneer adviseert Statuten. volledig is geregeld, do schooltijden lc doen over- dat omtrent de al of niet toekenning van een ver1. o. De „Staatscourant" bevat de s-tatuten van den eenkomen met die te Leeuwarden. hoogd subsidie voor de school te Houtigehage in de Frieschen Bond van bierhandelaren en mineraalwinterzitting zal worden beslist. De voorzitter gaf de toezegging dat B. en W. er Si

motorwagen van lijn 3

de Dusartstraat

daarop gekozen lot leden der commissie werden lersma. W de heeren van Esveld, Santema en Benoeming van een punt: van het aanleiding Naar onderwijz.-r in de gymnastiek aan de m. u. 1. o■school te Huizum weid nn een zitting met gesloten deuren besloten een oproeping te plaatsen. mej. U. Tot onderwijzeres te Stiens werd benoemd a. Hoogland te Oldehovc. te Kempens mej. L. l». v. Meulen te Benedenknijpe. de Idem tot fitter aan de gasfabriek te Huizum " heer C. Meijer te As " 1010 wen in De gemeénteretonin» dienst leder, werden benoemd gesteld eener commissie. Tot Zn wijst en S-intema. Tammmia Vries. de de heeren uitgaaan van 1,124.082.50*. aan een ven van ’1.107.486.16. -__''„,, JJi.« dienst Po aangeboden armvoogdij-reKeningen, lot commissie, gesteld eener werden in handen Snijder. Cupcrus en do heeren benoemd werden leden K Oroenewoud. Die van hel Noordelijk deel wees 1097.66. die van het zuieen batig saldo aan van delijk deel een id. van f 600.07!/-. Op de dubheltallon voor de benoemin* vaji leden afvan het college van zetters treding van de heeren K. Groenewoud te Stiens. H. L Halbesma to Huizum in R. Wartena te Micdum werden als no 1 geplaatst do altredenden. Het voorstel van B. en W. om de jaarlijksche subsidie aan de openbare leeszaal en pMoihcok te Leeuwarden overeenkomstig het verzoek van het lot bestuur dier instelling van ’75 te verhoogen aangenostemming hoofdelijke zonder werd 150 men. Aan mej. M. J. Dijkstra went op haar verzoek wegens ongeschiktheid eervol ontslag verleend. In vorband daarmee z.i! haar pensioea werden verleend. Het voorstel van B. en W. om de gemeente als aandeelhoudster der N. V. „Centrale Ammoniak fabriek" te Wecspcrkarspel te doen toetreden, door deel te nemen in het uit te geven aandeelkapitaal tot een bedrag van ’lOO en in de eerste door de vennootschap te sluiten 6 pet. obligatielening tot 7000. werd aangenomen met de een bedrag van mits, dat blijkt, dat het meérendeel der fabrieken tot de op te richten N. V. toetreedt, werd zonder hoof-

—

-

Leeuwarderadeel.

’

’

nota van zullen nemen. Te half twaalf werd daarop de vergadering gesloten.

Provinciale Staten van Friesland.

%

■,

.

STADSNIEUWS. De onzuivere Graat. Bij een groot warenhuis in Denemarken had het personeel een soort naamlooze vennootschap tot plundering van de onderneming gesticht. De dievenbende werd dadelijk ontslagen. Maar een aanklacht tegen haar volgde niet. Want het bestuur wist, dat zij wist! Tijdens den oorlog was de onderneming zelf een naam'e>>ze vennootschap tot plundering van de brave burgers gebleken. De prijs van dezelfde cheviot was toen successievelijk van 5 op 35 kronen den meter gebracht. En de vraag of dit inderdaad zoo onbillijk is, omdat bij prijsdaling niemand toch het verlies op voorraad vergoedt, is voor Denemarken geen vraag, want de wet daar kwalificeert het als woeker. Het oog des meesters maakt de paarden vet en zijn immoraliteit maakt zijn personeel immoreel. Waarom hij wel en wij niet? gaal het denken. En wie onzuiver op de graat zich betoont, heeft het recht op misbaar over anderer

—

onzuiverheden verloren. Zoodat de oude heer Schiller met zijn vloek van de slechte daad nog weer eens gelijk heeft gekregen. Provinciale Staten van Friesland. In de vergadering der Staten op Dinsdag 27 iu'i a.s. komen aan de orde: Punt 52. Aankoop 'an een woning net erf te Kingmaülle. Punt 57. t'erzoek om provinciale subsidié voor de verDetering van het Zwin. Punt 51. Verzoek van de Friesehe Maatschappij van Landbouw om provinciaal subsidie voor de geitenfokkerij. Punt 56. Toekenning van subsidie aan verschillende ziekenhuizen. Punt 66. Verhooging van de ve-r-pleeggclden voor behoeftige krankzinnigen. Punt 70. Toekenning van subsidie in de stichting— kosten van een Rijkslnndhouwwinterschool le Drachten. Punt 71. Toekenning van een krediet voor het onderzoek naar de mogelijkheid van kolor.ioverpleging van krankzinnigen. Punt 60. Wijziging van de bijzondere reglementen voor de r-idiappen De Groole Xoordwolderpolder en .V, cudsenel c. a., en opheffing van het waterschap

lijken omslag. Aangenomen voor kennisgeving. Van mejuffrouw J. Kuipers, onderwijzeres te Stiens was een verzoek ingekomen haar ziekteverlof te verlengen tot de zomervacantie. Hot verzoek werd toegestaan.

De heeren A. Groenewoud en van Esveld hadden

bij B. en W. ingezonden twee voorstellen, het eerste strekkende om een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheid om te komen tot gemeentelijke bad- en zweminrichtingen het andere om te besluiten tot de instelling van een gemeentelijk bedrijf voor den verkoop van groenten en aardappelen. Overeenkomstig het voorstel van den voorzitter werden beide punten om advies gesteld in handen van B. en W.

—

De agenda. Als eerste punt kwam in behandeling de benoeming van een commissie ad hoc om te adviseeren omtrent ingekomen adressen om verhooging van salarissen en loonen. Voordat tot de benoeming werd overgegaan kwam de heer A. GROEN'EVELD met het voorstel om in plaals van een gewone commissie van advies een centrale commissie te benoemen. Spreker meent, dat er, waar de nood van het personeel groot is, zoo spoedig mogelijk verbetering dient te komen. Wordt een gewone commissie van advies benoemd, dan is men niet zeker dit doel te bereiken. De raad kan dan amendementen voorstellen en het staat niet vast, dat de voorstellen der commissie worden aangenomen. Met het oog daarop wenscht spreker invoering van het georganiseerd overleg, benoeming dus van een commissie, die met bindende voorstellen komt, welke kunnen worden aangenomen of verworpen. Al komt men daarmee in strijd met de Gemeentewet, daar de raad dan van zijn recht tot amendeering afstand moet doen. spreker meent dat daarin wel zal zijn te voorzien. Hij stelt dus voor, zulk een commissie te benoemen en te bepalen, dat deze binnen een maand met een rapport zal komen. De VOORZITTER wijst den spreker er op, dat dit niet zal gaan. In de vorige vergadering heetf de raad besloten tot de benoeming van een gewone commissie van advies. Het voorstel van den heer A. Groenewoud zal dus om advies worden in handen gesteld van R. en W. De heer Groenewoud verzet zich daartegen vooral omdat hij vrec-st dat het personeel er de dupe van zal worden in dien zin. dat het de verbetering, der -alarissen op de lange baan zal schuiven. De voorzitter acht hot voorstel te ingrijpend om dit thans te behandelen, maar geeft den heer Groenewoud in overweging zijn voorstel later schriftelijk met redenen omkleed in le dienen. B. en W. kunnen dan daarover prac-advies indienen. De heer GROENEWOUD taal daarmee aceoord. hij handhaaft echter zijn Voorstel, dat de thans te'benoemen commissie ad hoc binnen een maand haar rapport zal indienen. I)»l wordt mei 7 tpirpn 5 stemmen verworpen. "

RAPPORTEN. Rekening en Verantwoording 1918. Punt 30. De overgelegde rekening en verantwoording over 1918 geeft de commissie geen aanleiding tot op- of aanmerkingen. Zii wijst er echter o. m. op, dat tot het verkrijgen van het batig slot heeft medegewerkt het meevallen van de opbrengst der belastingen, die met 29,228.86 de raming overtrof, waaronder voornamelijk die der opcenten op do vermogens- en inkomstenbelasting, terwijl ook zeer toenam de opbrengst dor verpachting van het vischrecht in de provinciale waters, (geraamd op ’1850; opgebracht

’

’

600452).

De commissie adviseert de rekening en ver-

antwoording goed te keuren.

Provinciaal Electriciteitsbedrijf. Punt 34. De balans en winst- en verliesrekening over 1918 van het provinciaal electriciteitsbedrijf heeft de commissie geen aanleiding tot bedenkingen gegeven en zij adviseert die goed te keuren en Ged. Staten te dechargeeren. Wel meent de commissie naar aanleiding van een opmerking van den accountant over het gemis van een wettelijke basi9 aan de toevoeging van bedragen ten laste van de verlies- en winstrekening aan het zoogenaamde pensioenfonds, de wenschelijkheid te mogen uitspreken dat Ged. Staten te dezen opzichte, ter uitvoering van punt 9b van het Statenbesluit van 2 Mei 1916 een bepaalde regeling zullen treffen. Voorts kan de commissie noodo het verzoek weerhouden de balans en verlies- en winstrekening voortaan vroegtijdiger te mogen omvangen. Niet alleen is de bestaande achterstand van een jaar niet ingehaald, waarin Ged. Staten ten vorigen jare bij de aanbieding dezer stukken hot vertrouwen uitspraken en waarop de directeur iv zijn brief van 24 December 1919 uitzicht gaf, maar de overlegging geschiedde thans nog 19 dagen laten dan verleden jaar, terwijl zij met die van de provinciale rekening behoorde samen te gaan.

Subsidies voor drankbestrijding. Punten 58 en 62. In de afdeelingen bleek geen bezwaar te bestaan tegen een subsidie van ’lOO aan de Orde van Goede Tempelieren en de commissie van rapporteurs adviseert het daartoe strekkende voorstel aan te nemen. Evenzoo adviseert de commissie aan te nemen het voorstel van Ged. Staten om geen subsidie te verleenen aan den Volksbond tegen Drankmisbruik. In de afdeelingen had dit worstel geen aanleiding tot eenige opmerking gegeven. Volksuniversiteit voor Friesland. Punt 59. Bij de behandeling in de afdeelingen van het voorstel tot verleenen van ’5OO subsidie aan de vereeniging „Volksuniversiteit voor Friesland" bleek veel verschil van meening te bestaan. Zoowel daar als in de commissio van rapporteurs werd beoordeeld, dat het voorstel van Ged. Staten niet moet worden aangenomen, aangezien er voor velen principieele redenen bestaan tegen de richting der vereeniging en dat ook het bestuur te eenzijdig is samengesteld. Hiertegen werd door anderen aangevoerd, dat de vereeniging samenwerking bij andersdenkenden heeft gezocht, maar een weigerend antwoord ontving, en dat de gegadigden steeds die cursussen kunnen volgen, die zij voor zich geschikt

keuren. Betreffende het geraamde tekort aan inkomsten werd de meening geuit, dat dit resultaat voorkomen kan worden door hooger cursusgelden. Een bedrag van 1-50 minimum por cursus is toch zeer gering en ware makkelijk to ver-

’

hoogen. Van tegenovergestelde zijde werd opgemerkt, dat, gelijk elders provincie en gemeente steun bieden, ook hier het particulier initiatief dient geholpen te worden, temeer daar de volksuniversiteit straks ook op andere plaatsen in de provincie zal gaan werken, o. a. in Sneek, waar zich de Vereeniging voor Volksontwikkeling bij

de volksuniversiteit aansloot. "Werd eenerzijds betoogd dat uit een

oogpunt

van volksontwikkeling de volk-universiteit va» groot nut kan zijn en ook daarom steun ver-

- tvoher.lie

Provinciale Almanak. Put üs. Het voorstel om a_nden uitgever van dea p , anak een verhoogd subsidie vaa afdeelingen geen bd f 1700 te verleenen vond in de rapporteurs ad -'-ijlin: en de >mk van hot onvoran k-rd aan te nemen. ■'

Weerkundige waarnemingen.

'

Punt liü. Hr' —"*' dienst der weerkundige waarneming vond eveneens in de aldcelingon geen bestrijding, zooda! de commü.sie van rappo*te_H adviseert het ongewijzigd a;m te nemen. Kolonieverplaging van rustige krankzinnigen. Punt 71. Het voorstel van Ged. Staten tot het verleenen van een krediet ter bestrijding van Cen deel der kosten van een onderzoek in zake de mogelijkheid van kolonicverple-ring van rustige krankzinnigen vond vrij algemeen een gunstig onthaal. In een afdeeling werd de opmerking gemaakt, dat van andere inrichtingen voor kolonieverpleging de resultaten gunstig schenen, doch dat men dan in de naaste omgeving ook een gesticht of bevoegde medische hulp ter beschikking had, waarvoor in Friesland geen goedo gelegenheid zou te vinden zijn. Daartegen werd van andere zijde opgemerkt, dat Friesland vrij zeker niet in aanmerking sou komen voor de vestiging eener kolonie, wijl in andere provinciën daSrvoor geschikter terrein zou zijn. Deze zienswijze werd bestreden. Men wenschtc niet bij voorlaat den indruk te vesligon, alsof Friesland voor eventucele kolonieverpleging geen geschikt terrein zou hebben. De vraag, in een andere afdeeling geopperd, of men zich door het onderzoek ook eenigszins bindt ten opzichte van nadere plannen, werd döer Ged Staten onlkenncml beantwoord De comniisie van rapporteurs adviseert het voorstel onveranderd aan to nemen.

UIT DE PROVINCIE. Franeker, 23 Juli. In de vergadering van stemgerechtigde ingelanden van het waterschap „de ZuiderpoWer bij Franeker" werd besloten aan de weduwe van den overleden secretaris-ontvanger (don heer J. de Haan een jaargeld van ’lOO toe te kennen. In de vacature van secretaris-ontvanger word voorzien door de benoeming van den heer F. W Steen huizen, wonende te Franeker.

Hallam. 24 Juli. Een jongetje van 2 jaar i9 sedert ruim een weei lijdende aan slaapziekte Gelukkig treedt nu een langzame beterschap in. Drachten, 23 Juli. De 68-jari«e veehouder E. Edema aan den Slingewog alhier, is hedenmorgen voorover in een bijlangs zijne woning loopende sloot Bevallen en verdronken.

Kerk en School, Benoemingen

enz.

De heer W. Valk, van Dronrijp. thans te 'sGrar venhaee, is benoemd tot leeraar in de gesch aan de R. H. R. S. (5-jarigen cursus) te Zierikzee. Renoemd tot onderwijzer aan de bijzondore schoolvoor M. U. L. 0. te Noord-Drachten, de heer TNammensma le Makkum. Op de voordracht ter vervulling eener vacstuij van onderwijzer aan school B te Tiel komt als no. 1 voor de heer D. J. van Hemen te Dokkum. De heer J. Soeitendam te Harlingen komt aU no. 2 voor op
-

Uit de Staatscourant. Bij Koninklijk besluit zijn benoemd tot gril»** bij het Kantongerecht: te Doesburg mr. W. L. Bruist, thans grif!'** bij het kantongerecht te Sommelsdijk; to Hulst mr. A. J. E. lerwindt, wonende i" Volp, waainoiuond griffier bij het kantongcrcei»* te Arnhem; te Veghel mr. O. M. baron van Boctzelacr ~j de Bilt ; rk to Ridderkerk mr. R. E. Borlé, beëedigd kieri ton parkette ras het kantongerecht te Kotter ia wonende aldaar.

,

'

Wezens vacantiedag heden geen noteeringen de en militaire gedelegeerden fe zenden ten einde Amstcrdamsche Effectenbeurs. een wapenstilstand te bepalen. Wij verwachten uw antwoord voor 25 Juli drie uur en zijn van Weeroverzicht. meening, dat deze ontmoeting zal kunnen plaats Waarnemingen t»ii het lon. Hed. Jfeteorolegiicl» hebben op den grooten weg van Moskou naar Initituut te de Ililt i:i d«:i Morgen T»n 24 Juii. Warschau tussehen Baranowitsji en Brest-Litofsk, Hoogste baroincteratand 700.4 m.M. te Valcncia. laagate waar de frontlijnen elkaar ingekomen: kruisen. 740.1 in.M. te Bodö. Aanvragen van werkgevers. grens. Aan de Oost-Pruisische 2"> (tot den avo.id Tan Juli): Ye r war li tin j 23 Afdeeling vrouwen. Berlijn, (WolffV handhaving der Juli. Tot Meest matige luidwcstelijiiq tot noordwestelijke wind, Confectie-naaisters. 40 dagmeisjes, £0 dienst- betrokken tot zwaarbewolkt, late- wellicht opklarend, neutraliteit heeft de rijkspresident in het gebied aan de Oost-Pruisische grens uitzonderingsbepalingen afboden voor Leeuwarden, 15 voor andere plaatsen waarse-liijnlijk regenbuien, iets keeh-r. huishoud»<«u gekondigd. 8 8 waa te fabrieksarbeidsters, Holland, het kneximwater })" o. a. itand vaa Leeuwarden 17 c.U. loven Z.l'. sters, 6 huisnaaisters, 3 kamermeisjes, 1 kleerGeen doortocht door Duitschland. I)« ttniperatuir Tar. liet wa:er in het Zwembad de makersleerling, 6 keukenmeisjes, 3 loopmeisjes, Berlijn, 21 Juli. (Wolff). De onafhankelijk 6 machinebreisters, 1 idem leerling-, 1 mantel.'Jreote Wielen" wai heden 17-. sociaal-democratische partij publiceert in de maakster voor Harlingen, taille- en rokkenop: RUwlellantaarns „Freiheit" een oproep, waarin de Duitsche arbeiwerksters voor Leeuwarden en Sneek, 2 leerling4.40 Morgens, 24/25 'aaTonth— Juli ».*« ders worden aangespoord een doortocht van voor verpleegrsters, 2 winkeljuffrouwen, 2 werksters. »-4.47 , ft.27 25/» Polen troepen niet toe te laten. bestemde Afdeeling mannen. —4.#0 1».2fl -'« .7 —4-0 , tweede, , idem 9.24 De 2 broeken27 28 Amerikaansche 1 eerste banketbakker. steun voor Polen. -4.51 »_3 28/29 , 23 Juli. (Reuter). De Poolsche makers, 1 glas in loodzetter, grootwerkers, 2 Washington, , 2930 .'. 9.23 -4.5.'! hoefsmeden, 2 huisknechten, 1 kappersbediemie, regeering veizocht het staatsdepartement aan te -4.54 3031 , !'.20 1 aankomend koekbakker, leerlingen, idem 1 2 kondigen, dat Polen de moreele steun van de Verl'.l'J —4.55 , 31 Juli/l Atig. kellner, 3 kleermakers, 1 kok, 1 aankomend eenigde Staten in den strijd tegen de bolsjewiki koperslager, 1 kuiper. 1 leerling-kruideniersheefl. bediende, 1 lakker. 1 loop- en huisknecht, 4 Een nieuw Servisch kabinet. loopjongens(-knechts), 3 marmerpolijsters. 1 2 metaalmetaaldraaiers, Belgrado, matrassenmaker, 3 22 Juli. (Servisch persbur.) Na De Franschen in Syri-ë. Daar emir slijpers, 1 motor- en rijwielhersteller, 1 pakhuisontvangst van den vice-president van hel parlenoodige bewijzen getijdig de heeft knecht, 2 plaatwerkers, 1 scheepstimmerman. 8 Faisal niet ment en Protitsch en Davidowitsch, leiders voorwaarden het ultimatum hij de van schilders, 3 sigarenmakers (vorm- en imitatie- geven, dat grootste politieke partijen, gaf de richting van de beidtzijn troepen de in de nakomt, Fransehe werkers), 3 smeden, 2 smidsjongens, 3 steenregent opdracht een nieuw kabinet te opgemarcheerd. Vesnitsch sjerifijnsche 1 Damascus De bikkers, 2 tabakskervers, vestenmakers. van vlechter voor Japansch netwerk, 5 zandvorniers, troepen hebben nergens eenigen weerstand ge- vormen. Vesnitsch had hedenmorgen een onder1 zeilmaker. 1 leerling zilversmid. boden en trekken terug zonder den strijd aan te houd met Davidowitsch over den politieAanbiedingen door werkzoekenden. binden. Men verwacht, dat de Franschen de ken toestand en er werd besloten om zonder verAfdeeling vTouwen. heuvels zullen bezetten, welke de stad be- wijl tot de vorming van een nieuw kabinet met 1 adressen- en kwitantieschrijfster, 1 cassière, binnen- omlijnd program over te gaan. i confectienaaisters, 4 dienstboden, 4 fabrieks- heerschen. Zij zullen Damascus niet arbeidsters, 1 gediplomeerde baker voor Aug. en rukken, tenzij de militaire toestand dit mocht verDe Italianen in Albanië. 23 Juli. (Havas-Reuter). In den nacht Oct., 12 huishoudsters, 1 kantoorbediende, 1 idem eischen. Extremisten hebben emir Faisal aangeValona, leerling, 1 kinderjuffrouw. 5 lingerienaaisters, 1 vallen. Aan beide zijden waren een twintigtal vielen de Albaneesche rebellen over de geheele linnenmeisje voor Holland, 1 morgenmeisje, 1 dooden. linie aan. De Italianen herstelden de linie, waartypiste, 1 tweede meisjo voor Holland, 2 werkDe Fransehe troepen zijn eveneens opgerukt bij aan de opstandelingen zeer ernstige verliezen sters, 2 winkeljuffrouwen, 2 aankomende winkelnaar Aleppo, waar zij gisteravond verwacht werden toegebracht. juffrouwen. werden. Nergens worden aanslagen op Christenen Afdeeling mannen. De Grieken in Thracië. gemeld. 2 bankwerkers, 1 bierbottelaar, 2 bloemisten, Athene, 23 Juli. (Havas-Reuter). De Grieken onts-cheepten nieuwe strijdkrachten te Rodosto. Het 1 boekdrukker, 5 boekhouders, 31 boerenarbeiders, Nummer drie. Bryan heeft de candidatuur schijnt dat gevechten zijn ontwikkeld 2 boerenknechten, 1 bouwkundig opzichter. 1 in de omvoor het presidentschap, hem door het congres streken van Adrianopel tussehen nationalisten en boormoester, 25 broodbakkers (waarvan 19 beschikbaar als hulpbakker), 4 electriciens, 2 idem der aanhangers van het drankverbod aangeboden, Grieksche troepen. bankworker, 2 expeditieknechten, 14 exportsla- van de hand gewezen. Het congres benoemde Fransch-Engelsche olio-ondernemingen. gers, 2 fabrieksarbeiders, 1 fotograaf, 2 gardedaarop Aaron S. Watkins, professor in de letterLonden, 23 Juli. (Reuter). Een overeenkomst niersknechten, 20 grondwerkers, 1 goudsmid. 5 kunde aan de militaire academie te Germantown gepubliceerd waarbij de Britsche is hedenavond kantoorbedienden. 1 kruideniersbediende, 1 koettot candidaat. regeering en de Fransehe overeenkomen samen te sier, 1 kuiper, 7 letterzetters, 1 loodgieter, 1 Met Cox, Harding en Watkins levert Ohio nu werken en elkander bij te staan in olie-ondernemagazjjnbedienden, machinist, 3 1 marmer- drie presidentieele condidaten. mingen in Roemenië, Rusland, Mesopotamië en polijster, 1 metaalslijper, 3 metselaars, 1 oberrespectievelijke koloniën. kellner, 12 opperlieden, 11 pakhuisknechten, 1 Hué over de kolenlevering. In de pettenmaker, 1 poelier, 1 piccolo, 6 reizigers, 1 Duitschers naar de Tweede Internationale. „Vorwarts" schrijft Otto Hué over Frankrijks rijwielhersteller, 1 rijtuigbekleeder, 1 scheepsBerlijn, 24 Juli. (Wolff). Naar de bladen meltimmerman, 1 schilder (voor eikenhouten meukoleneischen o. Ook te dezer plaatse moet bels), 3 schippers. 1 schoenmaker, 6 sigaren- ik verklaren dat Frankrijk zelfs dan aanspraak den zal de sociaal-democratische partij naar het makers, 4 slagers, 2 steenbakkers, 3 stokers, 2 op onzen kolentoevoer zou hebben, wanneer internationaal socialisten-congres, te Genève op 31 Juli, de z.g. tweede internationale, onder anderen straatmakers, 1 stuc.adoor, 1 tabaksbewerker, 2 Duitschland de militaire overwinning had behaald als vertegenwoordigers sturen: den yroegeren vellrnblooters, 1 vuurwerker, 1 zadelmaker, 419 ui den wereldoorlog. rijkskanselier Hermann Muller, Otlo Wels, Molzonder vakkennis, 3 idem jongens. „Wij willen helpen, reeds omdat wij deze hulp kenboer, Scheidemann, Bernstein, Stampfer, Hue, Isurgerlijlic Stand. als onze menschelijke plicht erkennen. den Saksische» minister-president Bück en dr. Waarom is in Spa niet van uit dit standpunt Adolf Braun. LEEUWARDEN. getracht de kolencrisis op te lossen? Van den 18deh tot en met den 24en Juli. Oproerig Ierland. men te Spa het zwaard als tolk aanDoordat Vries—Doctjes, Bevallen, 29, als: A. de Londen, 24 Juli. (Reuter). Drie pogingen, die z.: E. M. F. de Haan—Zweed, z.; C. S. M. de Vries— voerde kon men de militair zwakkeren wel dwin- geen succes hadden, werden gisternamiddag geReinsma, z.; R. van Seijen—van der Meer, d.; gen het voorgesehrevene te ondc-rteekenen, maar daan om de telefooncentrale te Belfast in brand te R. Hofstra—v.d. Wal, z.; G. Walstra—v. d. Net. z.; de oplossing van de internationale kolencrisis steken. Een aanzienlijk aantal officieele docuA. Weultjos—Hobma. d.; K. Terpstra—Hoekstra, bleef onbesproken. menten zijn beschadigd. Het personeel ontsnapte. z.; W. Gros —Wiersma, z.. te Hijum; A. Faber— Wanneer zich voor ons, in weerwil van onzen Het mijnwerkerscongres te Genève. do Jong, z.; F. Bruens—Nijhuis, d.; G. Weiland— goeden wil inzake de levering van de voorgeJelgersma, d.; M. A. v. d. Meer—van Pinxteren, Berlijn, 24 Juli. (Wolff). Naar het 31 Juli rr, J. Mcmerda—Boersma. d.; M. G. Hilarius— schreven hoeveelheid kolen van twee millioen ton te Gerieve plaats hebbende mijnwerkerscongres Vergonet, d.; L. v. d. Zweep—Engwirda, z.; J. per maand, onoverkomelijke moeilijkheden voorwordt een sterke Duitsche delegatie onder leiding Weidema—Dijkstra, d.; W. Koopmans—de Vries, doen en maarschalk I'o'ch marcheert hierop ttch van Hue gezonden. z.; A. Westerink—Bijlsma, z.: Tj. Terpstra—Sein- het Duitschland rechts van den Rijn binnen, dan De stakingen in Spanje. stra, z., levenloos; Tj. Boersma—Ploegstra te kan dat niet anders worden opgevat als een miliMinncrtsga, 2 z., levenloos; 11. Faber —Wierda, taire executie tegtti de arbeiders, in de eerste Bilbao, 23 Juli. (Reuter). De staking der d.; G. Fahner —Ililwerda, z.; B. Scherstra— plaats tegen de mijnwerkers. metaalarbeiders begon met de scheepsbouwers en AVcsterlaan, z.; S. lloek>tra—Romkes, z.: 11. Tonde hoogovens. Men vreest, dat de staking zich gevolg zijn Het van deze executie zou alles benema—v. d. Heide, z., levenloos; E. Bisschop— zal voorziening halve in uitbreiden tot de havenarbeiders en andere een den koiennood in West'Bosma, d.; A. M. Visser—Abma, z.; J. Postma— Zuid-Euiopa. werklieden. er. Dokkenburg, van d. Metaalarbeidersstaking. Ondertrouwd 15 paren, t. w.: Johss. Glastra. Daarom moet men nu eindelijk het zwaard in Bilbao, 23 Juli. (Havas-Reuter). De metaal24 j., met M. de Boer, 22 j„ te Langezwaag; W. di schede steken en daarin laten, des te beter van Zuiden, 33 j.. te Leiden, met J. Kranendonk, zal i»tl gelukken cic productieve krachten aan hei arbeidersstaking is begonnen. In de geheele 25 j.: Joh. Boerman, 29 j., te Nijmegen, met 'f. werk te krijgen lot de wederzijdsche hulp in d-en rijke industrie stond het werk stil; 25,000 arbeiNoordhoff, 28 j.; A. Zijdervcld, 44 j., te Amsterders zijn gedwongen tot staking. De regeering dam, met A. G. Menalda.27j.; J. D. Fokma,2B j., Volkenbond. voorzorgsmaatregelen. nam te Sneek, met H. S. Eriks, 25 j.; Th. Smits, 21 j, De legerGrieken in Thraeië. Het met C. A. de Bruin. 21 j.; J. v. d. Leen, 23 j.. te Apeldoorn, met R. Boersma, 21 #.; A. Hoekstra, bericht der Grieken van 21 Juli luidi: De vijand 28 j., met T. IJsbrandij. 23 j.; IJ. van Dijk, 26 j., begon te kwart na één 's middags een artilleriemet F. M. Eijgelaar. 32 j.: J. S. Hoekstra, 26 j., vuur tegen onze bruggehoofden. Eerste Kamer. Hij vuurde een met G. Schaafsma, 26 ’.'; D. Ebbens, 26 j„ met W. vereledigingsvuur uit voor zijn eigen stellingen en Anti-Revolutiewet. Stubbe, 25 j., te Groningen: Th. Eggink, 25 j., met beschoot tegelijkertijd den spoorbrug en weg den 's 23 Juli. Gravenhage, G. v. d. Meulen, 21 j.; A. W. Berger, 25 j., met .N. Ripperda, 30 j., te Eenrum; H. Turkstra, 27 j„ van de Maritza. Onze artillerie antwoordde niet De heer v. d. HOEVE (chr.-hist.) acht het ontmet R. Tronning, 22 j., te Groningen; P. Kersten, een vuur op de vijandelijke organisaties te Koeleboergas. Een Grieksch vlieger, die over de vijan- werp gemotiveerd door de gebeurtenissen van den 28 j.. met T. Kammenga. 29 j., te Weesp. tijd. Het is niet alleen in het belang van delijke stellingen vloog, bemerkte geen enkele laalsten Gehuwd 5 paren. vrijheid, doch ook van de zedelijkheid en de de Overleden 8, als: A. E. Kuhlmann, 62 j., man troepenbeweging en kwam terug na bommen ge- gezondheid. van A. v. d. Werff; S. Hoekstra, 74 j., vrouw worpen te hebben op de vijandelijke batterijen. De heer BERGSMA (u.-I.) heeft bezwaren. Hij van D. Span; P. Hazenberg, 84 j., wed. van Het bombardement duurde tot halfnegen hoopt echter van ongelijk overtuigd le worden, Postmus; Dijkstra. J. J. 70 j., laatst wed. van 's avonds. bruggen over de Marftza zijn niet omdat hij gaarne de regeering wil steunen. Zijn B. Romer; L. Vlietstra, 16 j., vrl., ongeh.; beschadigd. De zijn van lactischen aard. Het ontwerp R. Wildervanck, 48 j.. vrouw van J. Keijzer; In het vak van Karagatsj heeft de vijand door bezwaren B. A allinga, 23 j., vil., ongeh.; B. I. J. Wieringa, is n.l. strijdig met het Nederlandsche volkskarakvuur van de infanterie en van zware artillerie een 29 j., vrouw van J. G. Haseloop. bestrijding van een idee de beste propater, actie ingeleid tegen onze stellingen en tegen Kara- gandadater voor doet zijn. Bovendien zijn sommige gatsj. Onze zware artillerie antwoordde krachtig bepalingen kwalijk vereenigbaar LEEUWARDERADEEL. met de staatkuntot middernacht. De vijand voerde een aanval uit Van 17 tot 24 Juli. dige vrijheid en het vrijzinnig beginsel. Geboren te Wijtgaard: Pieter, z. v. Gerben legen onzen rechtervleugel. Hij werd afgeslaMevrouw POTHUIS—SMIT (s. d. a. p.) komt op Hoekstra en Sipkje Jorna; te Britsurn: Piet gen. tegen vereenzelving van anti-godsdiensligheid en v. Pieter Oenema en LaverZij betoogt voorts, dat de betooging op man: te Huizum: Adriana. d. v. Rinske Turk ij e aanvaardt den vreae. i)e 8socialisme. Meijer en Marten Juni wel als staking is mislukt doch als demonBarbara f redenca Machielse: te Hijum: Jimme, Turksche vredesgedelegeerden vertrokken met een z. v Ar e nd D stratie schitterend slaagde. De tc>estanden in HiUje te St;ens: Franse-h schip naar Constanza, van waar zij per C ook spreekster niet onvoorwaardeI Rusland Dirkje e Romkes sneltrein naar Parijs verder gaan. De kroonraad lijk goed.keurt van der' Wal Maar ze zijn de overgang naar betere Gehuwd: Pieter de Graaf en Okje de Boer- stemde, naar de „Times" verneemt, vóór onder- toestanden. a n H liten n XVU van het vredesverdrag. De sultan van ' teekening De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag 2A de „ » p presideerde. Vijftig personen namen aan den raad uur. deel, onder wie de ministers, itwee religieuze D. de Klerk. d de Wal ?8 hoogwaardigheielbekleeders en vier van de oud' Scheveningen, e 24 Juli. In den ouderdom van -"" ste generaals. De grootvizier las een verklaring jaar 68 hier is overleden de heer D, de Klerk, voor, waarin gezegd wordt, dat de regeering beMarktberichten. oud-Kamerlid voor Rotterdam 11. , ~. sloten heeft, het vredesverdrag te onderteekenen De overledene was vele jaren BEETGUMERMOLSN", 24 »„,»„., ,v«'''"Rpresident van Groote eerstelingen /- ~1 töt Juli J"pP« f '7.,I lddels °<>rt 0.75 om erger te voorkomen. Verschillende aanwezitot .’■-— s ". Smidsgezellenvereeniging eeeltie. V 1! de Eloy" en be„St. gen T ofervloed ’1 85 tnt e"> <;s verklaarden eveneens, dat. hoewel de voort borgen f 1.30 totJes °,Ja' 5.20.""—> werkliedenvereniginf kriel f -.-. t \\[% \Z andere r stuurslid van vele waarden onbillijk zijn, P lu nd hard en er niets anders op ' Aanvoer 1500 manden. * zit dan te onderteekenen. Alleen de artillerie- gen. 2 ,J i Aafd"PPolveiling. Borgers generaal J T Fabrieksbrand. Riza Pacha verklaarde, dat het verdrag Velsen, 24 Juli. Hedennacht brak brand uit niet kan worden onderteekend. Hij alleen stemde tegen. in de papierfabriek van de firma van Gelder Zonen alhier. De brand werd beperkt tot den tot i 4- Aanvoer 1000 manden. ' transporteur. Deze werd voor een groot deel ZWOLLE, 23 Juli. Aardappelen/ e ppelen verwoest. » per H.L. Aanvoer —HL f -.— '"— De reparatie zal geruimen tijd vorderen. Gemeentelijke Arbeidsbeurs. Oeopend van B—lo, 12—3 en B—B uur. _aterd»|« na 3 uur gesloten. Telefoon 595. Van 17 tot 21 Juli 1920 zijn bü de Arbeidsbeurs en bij de Correspondenten der Intercommunale Arbeidsbemiddeling

.. ..

.

'"

.

'

BUITENLAND.

a.:

P. Kramer le Nijiana, Kektine.; Long A*o, van v. dl Zet te Boven_arspel; Controleur, van D. Boon te' Haren; Ebarthold B, van P. Bolt le Hoogemeden, Kwikstaart, van Tj. die Vries .te Oranjewoud; Bretteur,van J. ten Zijtüof te Halfweg; Papus, van D. Feitsma te Kollum; Kato K, Gekko, van W. Evers te Amsterdam; Katharina H, van H. A. Wassenaar te Jelsum;i Etampes, van G. Terpstra te Wijpaldum; Jaqueline P.' van stal Mercurius te den Haag; Jessy Geertje T, van B. de Vries le Heerenveen; Harrold.' In de eerste serie kwamen uit Edel A, Heldine en!

Lon-z

i

Ago.

Edel A en Lore2 Ago kwamen als 1 en 2 aan. In de 2e serie liepen Controleur, Ebarthold B en' Kwikstaart.. Deze drie kwamen in deze opvolging aan den finish. Controleur en Ebarthold B bleven dus aan. De 3e serie bestond uit Bretteur, Papus. Kato en* Gekko. Gekko werd 1. Bretteur 2. De 4e serie was Katharina H, Etampes en Jacqueline P. Eersiaankomenden waren Jacqueline P cc

,

Etampes.

In de 6e en laatste

Geertje T en Harrold.

gene

kwamen uit Jessy Custer,

In deze serie bleven aan Harrold en Jessy Custer. Van de 27 deden 11 niet mee. De 10 aangebleven paarden liepen nu in 2 series. Eerst Edel A, Long Ago. Controleur. Ebarthold B en Bretteur. Hot eerst kwamen aan Edel A (740 M. 1) en Ebarthold B (71ö M.). In de laatste serie liepen tegen elkaar Gekko, Etampes Jacqueline P. Jessy Custer en Harrold. Van dezen kwamen als 1 en 2 aan Jacqueline P (775 M.) en Harrold (730 M.\ De eindkamp word dus gestreden tussehen Edel A, Ebarthold B, Jacqueline P en Harrold. Een mooie kamp. De 4 kwamen in deze volgorde aan den finish: Jaqueline P. Harrold. Edel A en Ebarthold B. deze wonnen dus respectievelijk dea lsten. 2den, 3den en 4den prijs. Te 5 uur waren de wedrennen, die opgeluisterd werden door muziek van een deel van het stedelijk korps. one!er leiding van den heer P. Cramer. afgeloopen.

Hondententoonstelling. In het overdekte deel van de Veemarkt te Leeuwarden wordt vandaag en morgen de 4de internationale hondententoonstelling, georganiseerd door de Noorder Kynologen-club met speciale medewerking van de Nederlandsche Greyhoundclub, gehouden. Zij dreigt door den aanhoudenden regen niel te worden wat er van verwacht werd. in dien zin, dat er tot nu toe natuurlijk zoo goed als geen publiek op het terrein a;.nwezig was. Wat de deelneming betreft, daaraan hapert hel nie*. Een 200-tal houders van honden uit alle deelen van ons land en zelfs van daarbuiten zonden een of meer exemplaren ter mededinging in. Hel aantal klassen bedraagt niet minder dan 211: sommige van deze bevatten 11, 12, 14 en meer

dieren. Het slechte weer maakt tevens het keuren in de open lucht onmogelijk: dit had dus tot vanmiddag alleen plaats in het tweede overdekte deel der Veemarkt. In verband daarmee konden voor dit nummer van ons blad nog geen bekroningen worden verstrekt. Hopen wij, dat de elementen morgen gunstiger zijn: dan zal 't aan belangstelling zeker niet ontbreken.

Leeuwarder Gemeenteraad. VERGADERING van den raad der gemeente Leeuwarden op Dinsdag 27 Juli 1920, des namiddags te 2 uur, ter behandeling van de volgende punten.

De burgemeester, SCHOONDERMARK, 1.-B.

1. Med-edeelingen, voorstellen en

rapporten.

2. Voorstel van B. en W. om in verband met hel

desbetreffend verzoek van den heer W. J. Bakker,diens benoeming tot leoraar in de wiskunde aan het' gymnasium in te trekken. Ligt ter visie. 3. Alsvoren om, naar aanleiding van de daartoe ingekomen verzoekschriften, eervol ontslag te verleenen aan: a. mej. R. de Boer. als onderwijzeres aan gerieenileschool no. 1; b. A. Visser, als onderwijzer aan gemeenteschool ne. i. c. ü. Dijkstra, als onderwijzer aan gemeenteschool no. 13; d. mej. L. de Vries ,als onderwijzeres in de nuttige handwerken aan gemeenteschool no. 9; e. R. Palsma. als leeraar in de natuur- en werktuigkunde aan de burgeravondschool; f. T. van der Beek, als onderwijzer aan gemeenteschool no. 1. Ligt ter visie. 4. Alsvoren tot vaststelling van de rekening en verantwoording der Stads Bank van Leening, dienst 1919. 5. Alsvoren tot wijziging der gemeentebegrootine dienst 1920. 6. Alsvoren tot wijziging der begrootingen van d« gemeentelijke gasfabriek en hel gemeentelijk electriciteitbedrijf, dienst 1919. 7. Alsvoren tot af- en overschrijving op de begrooting van de Stads-Armenkamer, dienst 1919. 8. Alsvoren tot het aangaan van een overeenkomst met de provincie in zake het gebruik van gemeentegrond voor het leggen van electrische stroomkabels ten behoeve van het provinciaal electriciteif-bedrijf. 9. Alsvoren om aan den districts-inspecteur laklasse van de binnenschipperij voor inrichting als schippersbeurs ondershands te verhuren het noordwestelijk lokaal der voormalige schippersschool mei bergplaats enz. aan den Wis.sesdwinger. 10. Alsvoren om hun een crediet te verleenen voor de inrichting van het pand Ossekop no. 11 tot zusterhuis en voor den verbouw van het Stadsziekenhuis. 11. Definitieve vaststelling van den sitaat van. salarissen en loonen, voorloopig vastgesteld in de raadsvergadering van 13 Juli j.l. en in verband daarmede voorstel tot wijziging der gemeentebegrooting 1920. 12. Rapport der commissie voor de bezwaarschriften omtrent reclames in eersten aanleg <egen aanslagen in de plaatselijke directe belasting naar het inkomen, dienst 1918 en 1919. 13. Voorstel van B. en W. tot vaststelling van bedrijfsverordeningen voor den dienst dor gemeentewerken, hot grondbedrijf en het woningbedrijf (bijlage no. 28). 14. Alsvoren tot wijziging der verordening op heï beheer der gemeentelijke gasfabriek (bijlage no. 29). 15. Alsvoren tot wijziging van de besluiten tot heffing van rechten voor het gebruik van de Beurs en op de invordering van waagrechten (bijlage no. 34). 16. Alsvoren tot het houden van eene bijeenPr k komst /'S.-, per i; 9 vït van raadsleden naar aanleiding van het nieuwe Laatste Berichten. »° a Rusland en Polen. voorstel tot voorloopige vaststelling van het uitbreiStadsnieuws. J 30,000 Kipeieren /IA» tot een (Havas-Reuter). 23 Zürich, Juli. ,i w |"-":'" ;»* 19 van 1919 en 26 van 1920_>_ Vee. Aanvoer toe week op de D Harddraverijen. radio-telegram tekst van luidt de fe«t uit Moskou 11 17. hei roorstel en heden op de »_rkt tot.,! 8W VoortzeUnnTSr" Aan ons versla* van gisteren dient nosr het volgende' wapenstilstand telegram, Poolsche waarin om een B. wdjziging 651 bigg.n en «9 wu**ni. van en W. tot regèlemjk, verordening der " ' <*""""" worden toegevoegd: aanstelling en den werkkring" "van schoolartsen 'mr wordt verzocht, als volgt: Onder bevestiging teKorte de Stemming derwrkt: voor all» it U g en duur baanprijs. Draverij korte baan. het Jager onderwijs en het van de nota, welke 22 Juli door de Poolsche SCHIEDAM, 33 Juli. Spiritualiën. »,»-,■ Moutwiiu Maximum akland 800 meter. Wordt gereden in („Gemeenteblad 1918 no. 22 enbewaarschoolonderwiie H.L. ad f6O. Melasse-Spiritus ad 30 pet per regeering gezonden, 1919 no. 43) (bijlage, sovjet-regeering is aan de H series, waarvan telkens rn # graanspiritus ad 80 pet. MrUX f fin", flSil/ff— stelt de Poolsche regeering voor, op het geheele f 250, f 100, f 50, 25. 2 worden geplaatst Priizen no. 15) en prae-advies van B. e-n W. op de voorsu-lr «onder fust; spoeling per ketel f 1.50. len djenaangaarxle front onmiddellijk de vijandelijkheden te staken Ingeschreven 27 paarden. Opgekomen: Edel A, van stra (bijlage no. 33,.van de heeren de Boer en Zand- J

Binnenland.

■

_______ Överle

***

-?

"

««Wal?

-cluwn^Va^

£ U^tsï

tSZ

'

-

’-

"

-

'■

'

TELEGRAMMEN.

*

Buitenland.

;

"

/u__ Toorr^_rlt '1" H;** ~ '"

--

ï

Vorens

£__££;

’

Mevr. van GIFFEN, Sophialaan 2, Leeuwarden, vraagt 12 November of eerder

ADVERTENTIÉN. Heerenhuis met Tuin,

**4&

Grachtswal. Eind September e.k. zal publiek worden ferkocht met andere perceelen: De hechte en ruime HEERENHUIZINGE no. 113 met flinken tuin aan den Grachtswal, met aparten uitgang aan de Oosterbuurt te Leeuwarden, groot ong. 2.54 are, thans bewoond door mevr. de wed. S. Baron. Dit pand, op prima stand, en aan groot"cheepsvaarwater, is voor velerlei doeltinden geschikt. Inmiddels uit de hand TE KOOP, te bevragen ten kantore van Notaris BERGHUIS, Zaailand 96.

11. Reli von

VEEVOEDERHANDEL". Gemelde acte van wijziging in haar ge-

heel en een uittreksel van het aangehaalde Koninklijk Besluit, voor zoover het op deze Vennootschap betrekking heeft, zijn geplaatst in een bijvoegsel tot de „Nederlandsche Staatscourant" van den 20sten Juli 1920, no. 139. Mr. A. W. KOCH, notaris en advocaat.

BOEGOED

-

Huishoudster,

A.i. Zondig Q voorstellingen van de indrukwokkende film

j

CONCERT, te geven door het

STAFMUZIEKKORPS

Nette DIENSTBODE gevraagd op Nov. of eerder, door mevr. wed. HELDER te Dokkum. Loon fb per week niet en flO p. week zonder kost.

DIENSTBODE

gevraagd bij N. J. KURPERSHOEK,

-

Workum.

I -

Er biedt zich aan eene

BURGERBAKER,

_.♦_:♦::♦::♦::♦--♦::

bij vergoeding der reiskosten, overal heen. Br. fr., no. 6385, bureau dezer courant.

£V M. V. D. WERFF, X LEIDEKKER en ZINKWERKER ■■ ALMA TADEMASTRAAT 26,

Wegens de noodzakelijke uitbreiding van het personeel, tengevolge van de inkorting van den arbeidsdag, Gevraagd 2 a 3 Timmerknechten kunnen in het GENEESKUNDIG GE(geen uitgeslotenen) bij J. W, VELDSTKA STICHT VOOR KRANKZINNIGEN te en M. v. d. SCHAAF, Terhorne. Gevraagd om 1 Augustus in dienst te Franeker geplaatst worden treden een GEVRAAGD

■■

KOOP. „EXELSIOB".

■■ het herstellen van a ll e ■■ ■■ ▲ ▲ ■■ voorkomende WERKEN ■■

JJP

Leerling-Verplegers

2

aan KERKEN en TORENS ■■en van ZINKWERK aan DAKEN en GOTEN. ->

EN

Leerling-Verpleegsters,

■■

▲

▲

Gevraagd van begin Augustus tot eind September door HEEK

op een aanvangssalaris van ’350, welk salaris na het behalen van het diploma voor k.z.verpleging stijgt tot

H. J. EGGENS, Garst 18, Winschoten.

CACAO-en CUrailEK

middelbaren leeftijd, uit den boerenstand, bij een alleenwonende vrouw, Christelijke beginselen.

vragen in geheel Friesland

PLAATSELIJKE GROSSIERS

Brieven, onder letter W, HULPPOST-

.

KANTOORBEDIENDE,

twee platteïandstimmerknechten,

met administratie geheel bekend. met metseleu, vast werk. Brieven, met opgaaf van opleiding, bekend uitgeslotenen. Geen tegenwoordigen werkkring, tegenwoorM. Th. de JONG Mz. Oldeboorn. dig loon, ouderdom en woonplaats, aan het KANTOOR. Geen bezoeken.

Gevraagd op een BANKIERS-KANTOOR

:

1. Een BEAMBTE

’BOO.

gemeubileerde Zit- en Slaapkamer, Opleiding,vrij.kost, inwoning en bewassching evint. met volledig pmion. Sollicitanten, tussehen 18 en 25 Br. fr., no. 6388, bureau dezer courant. jaar, kunnen zich schriftelijk aanmelLEERLING M. T. 8. zoekt tegen den bij den GENEESHEER-DIREC1 Sept. a.«. een nette TEUR van bovengenoemd gesticht ZIT-SLAAPKAMER, liefst in de omgeving der school.

hulp in de huishouding,

Zondag 25 Juli 1920

MX .VERPLEEGSTER"

o/d. Beetgumer-

Zoo spoedig mogelijk eene flinke

Gr. Kerkstr. 11.

PffINSEHïUIH - Leeuwarten.

S. J. POSTMA, Nieuwland meka.

Plaatsbespreken Zaterdagavond van 9—lo uur en Zondagmorgen van 11 tot 12Vs uur.

1

I

II

|

\ vanHUISHOUDSTER, m. 1., liefst uit boerenstand, door

Aanvang 3 uur e«B{ uur.

I

inoosT^' \)r\ CACAQ

Gevraagd een

CHRISTUS,

h

II

5

wegens zwakte der vrouw, liefst boven de 30 jaar en goed kunoende naaien, bij J. H. GERMERAAD te Vrouwenparochie.

Tegen half Augustus gevraagd een

~

pers.).

Voor direct gevraagd eene flinke

PRINCESSEHOF, In de benedenzaaitjes van het PRINCESSEHOF is voor de volgende weken tentoongesteld een verzameling „ KUNSTVOORWERPEN (porselein, aardewerk, Chineesche meubels, costumes en stoffen), behoorende tot de verzameling van Indonesische en Chineesche Kunst

flinke DIENSTBODE of meisje voor den dag. (Gezin van 2

jy~i

LEEUWARDEN, <**-—: beveelt zich beleefd aan tot

Op Dinsdag 27 Juli e.k, 's morgens 10 uur, ten verzoeke en ten huize van IJ. Boersma aan de Speelmanstraat no. 27, boelgoed, a contant, van: Den z.g. als nieuwen INBOEDEL, bestaande uit: eikenh. buffet, 6 dito stoelen, tafel, spiegel, dito theetafel, 2 bloemtafeltjes met sierpotten, rond tafeltje, régulateur, schilderijen, handnaaimach. (Singer) met tafeltje, schemerlamp, 2 gaslampen, geëmaill. kachel, kolenbak, vloerkleed (14 el), 3 kleedjes, rood vloerkleed, glazenkastje, vlag, veeren bed met peluw, vouwwagen met kap (nieuw), gordijnen, nieuw zwart pak kleeren, trapje, kruiwagen, nikkelen koffiekan en theepot, azijnstel, steengoed enz. Bezichtiging 's morgens vóór den verkoop: OOSTERWERFF en STOELENGA, kantoor: Nieuwesteeg 10.

Mevr. BIJLENGA—Westka, Achter de

Hovm 75h, vraagt tegen 1 Sept. eene

B

— Leeuwarden ■■2—=

(wegens vertrek).

schriftelijk aan te melden.

I „FRISO"-Bioscoop.

en VeevoederWel.

Ter voldoening aan artikel 38 van het Koophandel wordt bekend gemaakt, dat blijkens acte, d.d. 22 Januari 1920, ten overstaan van den ondergeteekenden notaris te Leeuwarden verleden, waarop de Koninklijke Bewilliging bij besluit van den 17den Juni 1920, no. 92, is verleend, wijzigingen zijn gebracht in de statuten der te Leeuwarden gevestigde Naamlooze Vennootschap: „ROLF VON DEN BAUMEN'S VETSMELTERIJ EN

.i .

■■

.en Baumen's Velsmeiterij /I

.Wetboek van

.

HOOFÜPUNTABLCnCN

KEUKENMEISJE.

Wegens uitstedigheid tot 28 Juli, zich

MUNHARDTSII

■

—

een

bedaart spoedig door | het gebruik van-

van 21 jaar of ouder, tegen een aanvangsalaria van f 1500 met 20 % minimumtantième en recht op pensioen, weduwenen weezenpensioen. Kennis van boekhouden en machineschrijven strekt tot aanbeveling.

warden een net en degelijk

SMIDSKNECHT, bekend met boerewerk en lioefbeslag,

geheel of ten deele bekwaam.

Aanbieding, liefst in persoon, bij S. J. SMIT, smederij, rijwielen, motorrijwielen (electrische drijfkracht!, Tzum 2. Een voor het incasseeren van wissels en alle Zoo spoedig mogelijk gevraagd eei> andere voorkomende werkzaamheden, op flinke een aanvang-salaris van f 1400 met 20 % minimum-tantième en recht op pensioen, weduwen- en weezenpensioen. Leeftijds- goed bekend met hoefbeslag. grens 30 jaar. Zich aan te melden bij _. Sollicitatiebrieven met referenties in te smederij, Hljdaard. zenden, onder no. 6364, bureau dezer Gevraagd een flinke courant.

LOOPER

SMIDSKNECHT,

AGENTUREN als al leen verkoo pers. In beschaafde omgeving wordt aan een of meer schoolg. MEISJES Zij, die over flinke pakhuis- gevraagd, onverschillig in welke huisvesting aangeboden, ruimte en reizigers beschikken, branche. Br. fr., no. 1419, Advert.-Bureau Firma tegen billijke vergoeding. kunnen brieven onder FEENSTRA Johz. , Sneek. inzenden, R. Br. fr., no. 6868, bureau dexer courant. Gevraagd omstreeks half Aug. te Leeu- no. 6387, bureau dezer courant. Er biedt zich aan een

KANTOOR Ooiterbierum.

VËRraSKNECHTEN

gevraagd bij H. VISSER te Wommels. Gevraagd, wegens plaatsing vanden tegenwoordige bij het P. E. bedrijf, een

SMIDSKNECHT,

__

liefst bekend met hoefbeslag, bij FABER, Rijks gedipl. hoefsniuï, smederij en wageumakerij. Rijperkerk.

l.t. klas REIZIGER,

Direct gevraag»!

3 SCHILDERSKNECHTEN bij B. A.

de

JONG, schilder, Grouw.

SCHILDERSKNECHTEN

gevraagd, gentimen tijd werk. Adres G. K. v. d. WAL, Ferwerd. rijwielen G. SPANJER, handel in en liefst met gebruik van vrij zit- en slaap motoren, vraagt een onverschillig in welke branche. Goed kamertje. PENTHUM, bakkerij, Bolsward, vraagt ingevoerd bij H.H. Winkeliers en van Brieven met opgaaf van verlangd kosteen Hinken prima referentiën voorzien. geld, onder lett. P, aan K. FALKENA Br. fr., no. 1418, ADVERT.-BUREAU Ba., Agent der .Leeuw. Cour." te Bolsward. of ten deele bekwaam. FIRMA R. FEENSTRA JOHZ., Sneek.

KOSTHUIS,

"

flinken KNECHT

Mevrouw MEINDERSMA, Balverderweg, Franeker, vraagt tegen 12 Nov. eene

GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS,

DIENSTBODE,

LEEUWARDEN.

flinke

van het 9e regiment infanterie. van goede get. voorz. Hoog loon. Aanvang 7Vj uur. Entree f 0.50. AboniiemenUkaarte» geldig. Gevraagd bij Bussurn

lACOBIJNER KERKHOF 50.

Jongen ol aankomenden Bakkersknecrjt. Gevraaod een jong BOERENKNECtiIJE,

leslist beste melker. Th. PIERSMA. Barrahuis o I. Wirdum.

Aan de COÖP. ZUIVELFABRIEK Telefoon 595. JAOTLUST" te Oudeschoot wordt ge.raagd een

KINDER JUFFROUW, o. a. gevraagd: 2e BOTERMAKER Concours Hippique. genegen lichte huish. bezigh. te ver- Voor de „afdeeling Vrouwen" worden richten. Loon f350. Sollicitatiestukken, met opgave van ver Voor het concours hippique alhier Br. tt., no. 6388, angd salaris, worden ingewacht vóór ot bureau dezer courant. Fabrieksarbeidsters, Confectienaaisters, Cassière, nog eenige PAARDEN gevraagd »p 31 Juli 1920 ten KANTORE der vefeeniging. om aan en voor te rijden. Machinebreisters, Huishiu-sters, Keukenmeisjes, Spoedige opgave gewenseht. Taille- en Rokkenwerksters en Winkeljuffrouwen. BENHARD NU VEEN, Leeuwarden. GEM. ELECTR. BEDRIJF fe Groningen

*IhEI2MQ TABLETTEN

SPEELKAARTEN.

Zeer fijne geglansde JASKAARTEN

f

a ’0.40 p. spel. Ka 1 Aug. a.s. p. spel VERHOOGD met 0.25 belasting. p «P'«'-handei,

Knnnt mans. aoupi thans

. mm

*«*-«'» . « mI.RI.IU>). WEERD 26. Telef. 768. I .I.

g

*\

\ f~\—krieibeJins in de keel,hoesf-_\ en heescnhe/d. I

Zij houden mond en keel voc_Vq,,a'_»Wv I laktmUn vwriprvkcn.ttngsri, mokers. Zj geve» den ttkin ten finixhen g*or. \.

I Am i

50tn90ctS \firdoos f£ Bij ApoHt.mn

~

r^^^_ygiittt_^^

REIZIGER

■■ H 9

KELDERS L

187,1 I

bericht, dat zijn ZAAK van 30 JULI, 's voormiddags 12 uur, tot en met H 9 AUGUSTUS, wegens vaoantio

0 GESLOTEN

Bjj

zal zijn.

|

KLOKKENMAKER en een SCHAKELBORBWACHTER. Sollicitaties , met vermelding van op-

gevraagd door groote fabriek van een consumptie-artikel voor de provincie Friesland.

leiding, ouderdom, burgelijken staat, verlangd en tegenwoordig salaris, benevens afschriften van getuigschriften in te zenden aan de DIRECTIE. _^

onder no. 685 (met vermelding van tegenwoordigen werkkring), b/d. Boekhandelaar CA. J. LUITINGH, Leeuwarden.

CIÜÜFFEÜR-iNTEilm^ Friesland.

MELKPERSONEEL.

Beschikbaar de volb. BEBB „PAULUS V D L" ne. 1168

Brieven,

Ïrous^auJ

vraagt voor spoedige indiensttreding een

Op de Modelboerderij „HOFSTEDE OUD-BUSSEM" te Naarden kunnen direct

twee flinke MELKKNECHTEN

geplaatst worden. Vereischten: ongehuwd. P. G., goed gedrag, gezond gestel, goed melker, leeftijd boven 20 jaar. Loon na gebleken geschiktheid tot f 13.50 per week, met kost, inwoning en bewassching, vrije werkkleeding en geneeskundige behandeling. Behalve de gewone vrije dagen, 7 dagen vacantie per jaar. Diploma Landbouw- of Veeteeltcursus strekt zeer tot aanbeveling. Br. fr.,

met opgaaf van vorige betrekkingen, aan den Bedrijfsleider

I. STAAL, Oud-Bussem, Naarden.

in een der hoofdsteden vau Br. fr., no. 63SG, bureau deser courant-

bij LIEUWE V. van DIJK, Stien» (Oudland). Dekgeld 5 gld. Kostge"* 50 cent per dag.

.

H.H.

Veefokkers!

RUTJEs Dil ft UW* stieren no. 2 der opgenomen dit voorjaar in de provincie blij" vrij van schikbaar a f 20. Arum, RIMZE

IJETSIN6A-

Leeuwarder Courant van Zaterdag 24 Juli 1920.

TWEEDE BLAD. UITKOMST? „Waar gaat dat heen. Heer?" zullen allen, die

lels niet het vraagstuk der volkshuisvesting uit

te staan hebben, nu al maandenlang met angstige bezorgdheid zich afgevraagd hebben. Waar, in vredesnaam, gaat diit heen? We hadden gehoopt, en onze knapste economen hadden het ons voorgerekend dat het niet anders kön, dat de oorlog een geschiedenis van maar heel beperkten duur wezen zou, en, diensvolgens, het herttel van het economisch evenwicht een zaak van betrekkelijk korten, in elk geval overzienbaren tijd. Goed, dat is onze greotste, lat is onze geweldigste misrekening geweest. Maar dan zouden we, in elk geval, zoodra de vrede maar eenmaal was geteekend, toch een vrij spoedige prijsdaling zien. Natuurlijk nog wel niet direct tot het peil, dat we vóór 1914 meegemaakt hebben, er was nu eenmaal een enorme noeveelheid voorraad verwoest, maar er zou, niet iraar, dan toch niet langer vernietigd worden, doch in plaats daarvan door iedereen, uit alle ."nacht, wederom geproduceerd. Dan moesten we toch de prijzen zien zakken. En wie weet wat er, als het gouden tijdperk voor de woekerwinsten «"oor-bij blijken zou, aan verborgen, aan achtergehouden voorraden nog voor den dag kwam, in paniekstemming op de markten geworpen, of in wei-overwogen berekening om zich, in wedloop met anderen, zoo spoedig mogelijk opnieuw van de nog beschikbare, zoo lang verwaarloosde afzetge-

|CORSETTEN.| (Prima fabrikaat).

_=

==

Zie étalage.

?=

lilil l li l l lil l l l l l l l l l l l l l l

—

’

I

'H!?

te'

H P. S. BAKKER, Nieuvvestad. __

zagen nog altijd steeds het omgekeerde gebeuren. Het bouwen werd duurder, het werd ontstellend en wanhopig duur. Zóó, dat wij nu gaan wanhopen of wel ooit weer de woning binnen de betaalkracht van een redelijk inkomen valt, of wel ooit weer van een behoorlijk loon de redelijke huur van een behoorlijke woning zal betaald kunnen worden. Dit moest het geval zijn, maar het schijnt wel of alles, wat direct of indirect met het bouwbedrijf heeft te maken, samenspant om den bieden meester te maken, de eenige kans immers terugkeer tot dezen normalen toestand onmogelijk om den geweldigen slag te boven te komen, die te doen zijn. door den oorlog toegebracht was. En speciaal * * hadden we voor den woningbouw dat gehoopt, Maar wat dan? waaraan tijdens den oorlog in alle landen zoo De overheidssteun kan niet ten eeuwigen dage goed als niets was gedaan, zoodat er een reusachvoortgezet worden. Die verliest zijn motief, zootige achterstand in viel ta halen. Maar ook dat is alles misrekening geweest. Het dra op een verandering in de bouwkosten niet gat, in den wereldvoorraad geslagen, Week zoo meer valt te hopen. Vervalt zij, en neemt men aan, zooals op het ontzaglijk, en de menschheid zoo terneer geworpen door de oorlogsbeproeving, dat het herstel oogenblik wordt gedaan, dat het een goede rekehaar hopeloos toescheen en het werk onbegon- ning is wanneer iemand voor zijn huisvesting gemiddeld een zevende deel van zijn inkomen geeft, nen. Eerst nu, na bima twee jaren, vindt zij hier en dan zou men een belangrijken achteruitgang van daar een begin van haar geestelijk evenwicht, van den toestand dier huisvesting waarnemen kunnen. Het gros van de menschen zou kleiner en haar oude veerkracht weer terug. Maar nog menige stagnatie zullen we doormaken moeten eer benepener moeten gaan wonen, dan zij tot dusde economische machinerie weer behoorlijk, dat ver gewoon geweest waren. En hoel Een onbewil in de eerste plaats zeggen gestaag, function- haaglijk vooruitzicht!. Wanneer in het bouwbedrijf geen verandering neert. intreedt, rest alzoo nog slechts eene conclusie: * *« dat de baksteen-bouw voor de gewone gebruiksToch hebben we bij ons successievelijk met woning afgedaan heeft. Mogelijk kan hij bij luxenagenoeg al onze zoogenaamde „crisis"-maatrebouw, voor villa's en zoo, dan nog eenige toepasgelen af kunnen rekenen. Deze hadden een sing vinden, voor het dagelijiksch gebruik is hij tweeledig doel. Ten eerste te zorgen, dat van ons voortaan van geen nut. die artikelen, waarvan door onvoldoend geworEr zal voor onze woning wat anders, wat den of geheel gestaakten aanvoer een tekort nieuws bedacht moeten worden: ander materiaal, dreigde, de beschikbare voorraad ten minste eereen andere indeeling, een ander productielijk en zoo rationeel mogelijk over allen zou worstelsel. We hebben een vervangingsmiddel te den verdeeld een noodzakelijkheid, die ver- zoeken. Geen minderwaardigen Erzatz, geen viel, zoodra de aanvoer weer geregeld plaats had. rozenblaadjes voor gebrande thee of eikels voor Ten tweede om die artikelen, die voor het levenskoffie, maar suiker uit den beetwortel in de onderhoud als noodzakelijk beschouwd moesten plaats van die, welke vroeger uit den Indischen worden, binnen het finantieele bereik van allen rietstengel kwam. te brengen, door ze, ten nadeele van de schatkist, Aan onze architecten, aan onze ingenieurs de te verkoopen beneden den kostenden prijs. Wat taak, dit vraagstuk op te lossen. Er wórdt geniet meer noodig geacht werd toen de loonen en zocht in die richting en mogelijk is reeds het een salarissen geleidelijk en in meerdere of mindere en ander bereikt. mate zich aangepast hadden aan de nieuwe eischen van den nieuwen tijd. En zoo zijn er van al onze gerantsoeneerde en Een Amsterdamsch Technisch Bureau althans Mikelen op dit oogenblik nog maar twee, de brand- meent reeds een beter systeem gevonden te hebstoffen en de suiker, overgebleven. ben, verzekert daarmee hij massa-bouw een Voor de volkshuisvesting evenwel bleek spoe- flinke arbeiderswoning zonder den grond voor dig, in strijd met dit alles, de overheidssteun in / 4000 te kunnen verschaffen, terwijl die daar onverminderde, zelfs in toenemende mate noodig in baikstecn nu reeds op 10,000 komt. te zijn. Mant door een samenwerking van prijsDe bouw onderscheidt zich van den baksteenopdrijvende factoren gingen de bouwkosten in bouw hierin, dat eerst een geheel houten geplaats van te dalen, omhoog en dat in een mate, raamte wordt opgetrokken, waarin de draagdie buiten alle verhouding tot alle loonstijging kracht zit. Op dat gebeente van onderleggers, stond. Zoodat niet alleen in het tijdens den stijlen, schoren en dwarsbalken wordt dan de oorlog ontstane tekort niet voorzien werd, maar volgende kunstbewerking toegepast. Tussehen zelfs het cijfer van de gewone normale aanvulling een groot aantal van den boven- naar den beneder woningruimte op geen stukken na werd ge- denlegger (houten balken, die de buitenribben haald. De nieuwbouw bleek niet meer gedekt te van het huis uitmaken) gespannen metalen drakunnen worden door de huur. den worden aan eiken buitenwand pl. m. 2 c.M. Had het rijk voor den oorlog ter verbetering dikke sintelplaten (mengsel van sintels en der volkshuisvesting reeds den bouw van arbei- cement) los opgestapeld, zoodat men voor eiken derwoningen met voorschotten gesteund, spoedig buitenwand twee wanden van sintelplaten krijgt, bleek dit niet meer voldoende, moest er door rijk gescheiden door een luchtlaag van 8 c.M. met de en gemeente worden bijgepast bij de huur. En dragende houten stijlen daartusschen in. De toen men oordeelde, dat men met den bouw van sintelplaten worden vervolgens in de metalen arbeiderswoningen alleen toch niet kon volslaan, draden vastgeklemd door deze draden tussehen besloot de regeering ia 1918 ook voor dien van de platen door met een anderen metalen draad het daarbij aansluitende woningtype, de zooge- naar elkaar toe te halen, en tegen deze twee in naamde midden-landswoning, steun te verleenen, draden gevatte wanden van losse platen wordt aan m den vorm van een bijdrage in eens in de kos- den binnen- en aan den buitenkant van het huis "en van bouw. eeo 2 c.M. dikke laag van cement gelegd, zoodat Evenwel, het i« duidelijk: al deze steun, in do binnen- en buitenlaag van den wand, die nu uit ftat vorm ook gegeven, kan en mag alleen op cement, draden en platen bestaan, elk één vaste de onderstelling berusten, dat wij leven in een koek ran 4 c.M. dikte worden. Zij blijven gescheiabnormalen tijd. Alleen de bedoeling de men- den door de luchtlaag van 8 c.M., waarin de stijschen daar doorheen te helpen, kan zijn moti- len en de schoren staan, en welke luchtlaag met veering wezen. Zoodra te toestanden op I„,uwwordt opgevuld om den muur geho-rvrij gebied zich geconsolideerd zullen hebben, zal hij te maken. niet meer le verdedigen zijn. Nu namen we De tusschenwanden der kamers kunnen dan tan, en allen namen aan: na eenigen tijd zouden de patent\an lichter constructie worden door «ile kosten, bij ruimeren aanvoer van materialen platen te vervangen door een houtweefsel van weer dalen lot een redelijker peil. Evenwel we door metnlen draden aan elkaar gekoppelde hou-

paar hotels, een sociëteit, eenige Europeesche toko's, waar de Europeesche employés zich konden voorzien van het noodige en waar ze j« konden vereenigen voor onrtspi»^,,-. Van meer belir.g Y«-rd de" plaats, toen in de negentiger jaren vün de vorige eeuw de staats, spoor gereed kwam met de westerlijnen en die deed aansluiten bij Maos (len JJ. van Tjilatjap) aan de oosterlijnen. Nu konden de liefhebbers van Batavia, reizende per spoor over Buitenzorg, Soekaboemi en Tjandjoer, den bekenden kouden neus gaan halen op de schoone hoogvlakte van Bandoeng, ulè uC."i>nC.J rn' *"*!_'". 'lo Tli omringd Taroem en ia door de begroeide en griflige vulkanen: Boerangrang, Tangkoeban Prahoe, Malabar, Papandajan, enz. enz. Te veel om op noemen. Maar toen pas de nieuwe lijn: Batavi.-v Tjikampek, Poerwakarta—Padalarang gereed was kreeg Bandoeng zijn groote beteekenis. Nu ging het groote verkeer Batavia—Soerabaja over Bandoeng. Gewoonlijk reisde men des middags met van 2 uur af van Batavia en was men om 7 uur te Bandoeng. Daar werd overnacht en den volgenden morgen om 6 uur spoorde men verder naar Soerabaja. Omgekeerd overnachtte men ook le Bandoeng. De hotels kregen het druk, te moer omdat menigeen, aangetrokken door het verrukkelijke klimaat, zijn nacht wel eens verlengde tot eenige etmalen. De stad, haar omgeving en haar klimaat werden overal bekend en tal van gepensionncerden, die Java boven Europa verkozen, gingen er zich vestigen. Weldra begon ook de regeering te begrijpen, dat van deze streek meer profijt kon getrokken worden. Er kwam een garnizoen. Het werd uitgebreid. Er kwam een school voor Inlandsche bestuursambtenaren. Men begon zelfs te begrijpen, dat de departementen, die niet bepaald te Batavia moeten blijven, beter overgebracht konden worden naar het koele Bandoeng. eindelijk gingen de oogen open en zag En in, men dat de kustplaatsen toch niet aangewezen zijn als de voornaamste miiitaire vestigingen op Java. Aan de kust houdt men den indringenden vijand eenigen tijd ep, maar men concentreert al zijn krachten in het moeilijk te begane, maar daardoor makkelijker te verdedigen bergland. Bandoeng werd aangewezen als de hoofdsterkte van Java, Bandoeng en het schoone, goed ingerichte reusachtige militaire kampement te Tjimahi. Nu werd er spoedig begonnen aan het paleis voor Oorlog, een schitterend gebouw, waar alle afdeelingen van het departement van oorlog ondergebracht zijn. Generaals-, hoofdofficiers-, officierswortingen en woningen voor militaire- en burgerschrijvers werden gebouwd en Bandoeng

ten latten, matjes van 6 m.M. dikte, waartegen het cement wordt aangelegd. Aldus de techniek van dezen bouw, die binnen drie maanden na de toezegging van de bouwvergunning voltooid wezen kan. Het bureau heeft aan de Keulsche Vaart bij Diemen een paar arbeiderswoningen naar dit stelsel gebouwd, zoodat men ze dus althans op het uiterlijk beoordeelen kan. Zoo, in de beschrijving, lijkt het stelsel nog wel wat heel revolutionnair. Meer vertrouwen verwekken de indrukken, die een door ons gemeentebestuur afgevaardigde commissie in Duitschland van het werken met betonsteenen kreeg. Deze zijn van grooteren omvang dan de gewone baksteenen en worden op het werk zelf gestampt. Men bespaart met dit stelsel alzoo brandstof, vervoer en ook arbeidsloon, terwijl de bruikbaarheid en duurzaamheid niet voor den baksteen-bouw onder zou doen. Dit laatste is natuurlijk de groote vraag. Maar breidde zich zeldzaam snel uit. Dit lokte al kan de commissie te optimistisch geweest zijn, meerderen naar
—

'

’

Uit het Indische leven.

ginnen.

Ze kwamen om handel te drijven. In de haven van Java losten ze hun Europeesche artikelen en laadden ze de voortbrengselen van het land. Het noodzakelijk gevolg daarvan was, dat de eerste Hollanders zich uitsluitend aan de kust vestigden en pas later het binnenland introkken, toen ze zelf de culturen in handen gingen nemen. „Wonderlijke lui, wij Hollanders!" zei de voormalige hofarts van den Soesoehoenan van Solo eens tot me. „Wij, Hollanders, zullen in een vreemd land eerst uitkijken naar een streek, waar behoorlijk veel modder is en dan zeggen we: Zie zoo, daar voeten we ons lekker! De Engels»o_«*i doen het beter. Ze handelen in Singapore, maar wonen in de heuvels boven Singapore". Deze dokter had ongelijk. Ook de Engelschen kropen oudtijds te Jacatra en te Bantam, evenals te Calcutta en te Bombay, in de modder aan de kusten, evenals wij deden. Want ook zij kwamen handel drijven en daarvoor moest men aan de kust zijn. Dat ze te Singapore anders doen spreekt van zelf. Deze stad, stichting van onzen grooten vijand sir Baffles, is nog geen eeuw oud en werd gesticht toen er meer hulpmiddelen waren en men ook ter dege ondervonden had, dajt het in de modder niet zoo heel gezond is. Wij doen tegenwoordig precies zoo. In slechts enkele jaren is een groot deel van >cmarang'B inwoners verhuisd naar het heuvelterrein en als straks de electrische tram daarheen leidt en verder nog naar Oenarang, blijft er 's avonds geen Europeaan meer in de heete be-

nedenstad.

Bandoeng ligt in het geberrte en behalve eenige bestuursambtenaren hadden de Europeanen °er niets te maken. Voor gezondheidsoord kwam het niet in aanmerking, doordat het wat te ver af lag voor de zieken aan de kust. Het gezonde Bogor (Buitenzorg) was makkelijker te bereiken. Er word alleen nog een kweekschool voor inlandsche onderwijzers opgericht. Voor het overige beteekende de stad nies. De theecultuur bracht wat leven in de brouwerij. De bloeiende ondernemingen op den ibar en op andere bergen in den omtrek vroegen een centrum en weldra krppg Bandoeng een

PERSNIEUWS. Vrijzinnige Fusie?

De a.-r. „Standaard" merkt op:

„We wezen reeds een en ander maat op het ge-

beurde ter vergadering van den Economischen Bond. De zwenking van den leider, die thans weer opriep tot een vereend optreden der vrij-

zinnige partijen, was voor een deel, zooals wij opmerkten, toe te schrijven aan het veranderlijke in den persoon. Voor een ander deel moet men echter ook de oorzaak zoeken in de situatie. Er zijn toch met inbegrip van den Ecbnomischen Bond vier vrijzinnige partijen, zonder dat men zeggen kan, dat ieder van deze partijen de rechtvaardiging voor haar bestaan vindt in de aanvaarding van beginselen, welke de andere verwerpen. In dezen toestand zit iets gekunstelds, en dit wordt door meerderen aan de linkerzijde gevoeld. Te dien opzichte sprak de heer Treub dan ook klaar en onomwonden uit, wat verschillenden denken en reeds zoo af toe voorzichtiglijk hebben te kennen gegeven. Het lijdt geen twijfel, onder de vrijzinnigen wint de gedachte veld, dat er moet -komen eenheid, in elk geval vermindering van het aantal partijen door hergroepeering, en deze vóór de eerstvolgende verkiezing tot stand gebracht dient le worden. Het feit, dat er een Christelijk Ministerie is, draagt daar het zijne toe bij. In vroeger jaren werd hetzelfde verschijnsel waargenomen, als er een Christelijk Kabinet was. Denk slechts aan de perioden 1901—1905 en 1909—1913. Of de fusie gelukken zal, moet worden afgewacht. Het schijnt ons wel niet voorbarig als wij zeggen, dat er eene nieuwe concentratie tot stand komt, zij het al niet door fusie van alle groepen, dan toch door eene hergroepeering, die tot resultaat zal hebben een kleiner aantal partijen en samenwerking tussehen de overgebleven of nieuw opgerichte partijen. In elk geval staat va-t, dat het met den 1 mischen Bond gegaan is zooals ook onzerzijds was

verwacht. Men heeft getrach-t de gedachte jngang

te doen vinden, dat hij geen vrijzinnig karakter droeg, maar nu moest de heer Treub zelf constateeren, dat de Bond was komen te s-iaan oan den

vvjvv

I REGENMANTELS (specialiteit onze Firma).

■

I

ons klimaat, Het artikel REGENMANTELS blijkt ook voor Wij stelden ons evenals in Engeland, FIRST CLASS te zijn. daarom in verbinding met eenige V ENGELSCHE HUIZEN om de vertegenwoordiging van het Artikel op ons te nemen. Hierin slaagden wij schitterend, zoodat wij in staat zijn eene COLLECTIE te brengen van GROOTE VERSCHEIDENHEID.

Bet rouwbare kwaliteiten

en

chique modellen,

De prijzen zijn, vergeleken bij de thans geldende in Engeland, ZEER LAAG, zoodat wij U in alle opzichten hierin goed kunnen bedienen. -—

HANDELSVEREENIGING

P. S. BAKKER.

:^tm^l—tf9k**tm**jgmmtf*e******aMm

ISchouwbarg-Loge

É %M ■ i-a WÊ I _RI U van het sedert meer dan 50 jarenhier gevestigde en alom bekende I

achter de Beurs. Ensemble SÖLSER en HESSE.

55" »De Groote Manchet", j*---- m I

Zaterdag, Zondag en Maandag, 8 uur precies, I laatste opvoeringen van hetberoemdesuccesstuk I

»P LO E R T«[ ZONDAG 25 JULI, 2 UUR,

buitengewone MIDDAGVOORSTELLING. GEHEEL GELIJK AAN DE AVONDVERTOONING.

I

op WOENSDAG 28 |ULI, 's namiddags 4 uur. Wegens verhuizing is de zaak op Maandag 26 en Dinsdag 27 Juli GESLOTEN. N.V. Goederenhandel voorh. Firma S. F. Ter Horst.

I

WAFELS. Vereeniging voor Middelbaar Technisch- en Ambachtsonderws

STOOMTABAKSFABRIEK

Er bestaat Zondag tot 7 uur 's avonds gelegenheid WAFELEN te halen; aan huis wordt ook bezorgd.

Binnenkort zai publiek worden geveild de

Stoomtabaksfabriek „De Tabaksplant", gelegen op eersten stand aan het Grootzand te Sneek, waarin gedurende vele jaren de fabriek en winkelzaak met voortdurend succes is uitgeoefend. De verschillende machines en werktuigen zijn uitstekend onderhouden en verkeeren in den besten staat Het geheele pand beslaat eene oppervlakte van ongeveer 255 c.A. en is ook voor vele andere doeleinden zeer geschikt. Inmiddels uit de hand TE KOOP. Te bevragen bij den heer J. H. DOODKORTE te Sneek.

Il

Firma W. H. TACONIS.

I Een weldaad voor het Vee

I OKKINGA'S UIERZALF. B

Nooit gaven de beesten I zooveel melk. Neemt heden een proef. Het is uw ■ nog eigen belang. Vraagt uwen ■ drogist of winkelier. In Ibuss. van f 0.50 en fl. I Hoofdverl voor Nederland

■ Wed. L KOSTELIJK, ■■ I I —__- POSTSTRAAT 25, i~^— ■ ■

_

beveelt zich beleefd aan

" Hü

__

B

—

f J $

X 4ar

voor de levering van

THEE, KOFFIE, NATUUR- en MARGARINEBOTER, CACAO, JAM, ONTBIJTKOEK, PRIMA SMILDA'S RUNDVET, KOOPMANS' MEEL en SCHOON_#_ MAAKARTIKELEN. »<>■

I Firma B. MEINDERSMA, den Haag. Adam.Sneek.

,

j " __ __

—'B

Bestellingen worden gaarne aan huis bezorgd.

-

O &

Adverteert regelmatig in de volgende dagbladen:

——————

Alkmaarsche Courant Prov. Groninger Courant

■-—————

♦ _k

f-

jx,

w

Schiedamsche Courant Dordrechtsche Courant Leidsch Dagblad Delftsche Courant Middelburgsche Courant

#

a

£

Verkrijgbaar (e Leeuwarden bij Bg G. FEENSTRA, drogist; Firma 1 B. DIJKSTRA, Achter de Hoven; f| te Drachten Firma D. de VRIEZE,

te Leeuwarden.

Rijksavontfcursus ter opleiding van Scheepiacift Duur van den cursus 2 jaren. Lestijden 4 avonden per week van 6-9 uur Eischen van toelating zijn: A. Het diploma eener Ambachtsschool; B. Het diploma eener Burgeravondschool en een bewijs dat de candidaat 3 jaren in de praktijk werkzaam is geweest Inschrijvingsformulieren en verdere inlichtingen zijn te bekomen bij den directeur G. C. MICHELL.

Sproelpoeder. Uit voorraad leverbaar nog een beperkte hoeveelheid SPROEIPOEDER, 60 % koper-

vitriool. Te bevragen bij K. J. SCHAT, Nieuw straatje, Leeuwarden.

TURF.

Prima kwaliteit STEEKTURF, groot van stuk. Voor de kachel en voor de fabrieken. Wie ze 0 heeft gebruikt, heeft ze steeds i$ best voldaan. f7.50 per duizend afgehaald j^ van het STOOMGEMAAL. Z Verder bij

<|

♦

G. B. DE BOER, Noord, Workum.

m'

een

—'

Ë_^J3*jMl

uuïl

l V_/////_l f'J w^ttsfïmAWkfW l TM-11-M— all f I ■

IE %______✓-

Dagblad van Gouda 2 ♦ Prov. Overijss. en Zwolsche Courant Oprechte Haar'ensche Courant X 1 zelfs de donkerste, verdwijnen door I <5 pot SPRUTOL ❖ Prov. Geld. en Nijmeegsche Courant & I Bij een alle goede Drogisten. _j_ Arnhemsche Courant Provinc. Drentsche en Asser Courant $ Zutphensche Courant X f 3.- per Hectol. Prov. Noordbr. en 's Hertogenb. Courant *$ 11

—

W?I

BLOEMENpIaATJE*' 9r °o
7a\a\mmmM

M

■ -fc

KARNEMELKZEEP bevindt zie"

******

/^,X

****

X

I

—

— ———

<> -__=_-_ Sproeten,

BEUKEN HOUTSKOLEN j

R. V. Anthraciet Import-M ., ZAAILAND 88. TELE F. no. 279.

f

Fa. VAN KEULEN -:- Sint Jacobsstraat 122&

',

LEEUWARDEN. Telefoon GR OOTSTE KEUZE .NIEUWE

REPARATIE-lN

"

tol

BeH.V.H.V.P.S.BAKKER*>

-

__,

LV*

M

f;

u-C leverdon wij circa 20 stuks MACHINE-» hun HEEREN- &n DAMES ATELIERS. *

* a&tëamkfi&iZV

il

o^Bl

' J°°r

'

Wii Ön mii Vader

"

'

J

V"

VO»'

f^

KEULEN ' Vh" omW

eenig speeksel tril rn het wondje, dat zo maakt.

Leeuwarder Courant

S|ptuj-K[elloog| LIJRMEEL

DERDE BLAD. OP HET SPREEKUUR.

NI STOOMMEELFABRIEK „FORTUNA".

Dat speeksel kan de malaria-smetstof bevatten, en dus den ttenseb met malaria besmetten. Smetstoffen, die in ren daarvoor geschikt lichaam van Zaterdag 24 Juli 1920 worden gebracht, vermeerderen zich hierin, en zoodra de hoeveelheid groot genoeg is, doen ze verschijnselen van ziekte ontstaan. In den regel yolgt negen dagen na den muggesteek de eerste koortsaanval: de. schijnbaar volkomen gezonde, lijder begint plotseling te rillen en te klappertanden, kan, ondanks heete kruiken en tallooze dekens, niet warm worden. Na deze rillingen, die soms uren duren, wordt de patiënt warm, heet; hij ziek. Verlichting krijgt hij 'Ondanks de vele uitmuntende eigenschappen, gevoelt zich hijheel begint te zweeten. Onder overhapert er hier en daar eerst, wanneer die de volksschool bezit, treedt de beterschap, zweetafscheiding vloedige nog wel wat aan het onderwijs. Dat is niet de het herstel, in. Gewoonlijk stijgt de temperatuur schuld van de onderwijzers, maar van de wette- sterk; een warmtegraad van 39 of 40 graden Cellijke voorschriften, die bepalen in welke vakken sius is volstrekt niet ongewoon. onderwijs moet worden gegeven. Tot die vakken De koortsaanval begint op het oogenblik, waarbehooren wel de „vrije- en ordeoefeningen", niet op de smetstof in het bloed dringt, en zich aldaar echter de gezondheidsleer. Kennis daarvan moe- vermenigvuldig!. De vermenigvuldiging bestaat ten de leerlingen maar bij toeval opdoen, wat in het uiteenvallen (zich deelen) van de kleine ongeveer hier op neer komt, dat zij er niets van wezentjes, die de smetstof vormen, de nieuw ontopdoen. stane wezentje? dringen in de roode cellen van het Wie het a. b. c. van de gezondheidsleer niet bloed en groeien daar verder, tot zij, volwassen, kent, is in menig opzicht even slecht af, als wie zich ook weer deelen. Niet alle deeltjes zijn aan niet heeft leeren lezen. Dat ondervinden de dok- elkaar gelijk: de meerderheid wordt gevormd door ters dagelijks. Het is wel eigenaardig, dat ook deeltjes (cellen), die, als ze volwassen zijn, weer de domste, de minst ontwikkelde mensch, op een zich deelen. Enkele cellen echter missen het vergegeven oogenblik terstond een inzicht en een oormogen uiteen te vallen, zoolang ze niet met deel heeft over allerlei ziektetoestanden en hunnj andere cellen versmolten zijn. Maar wanneer behandeling, en zich in die zaken een gezag aaneens zoon versmelting heeft plaats gevonden, is matigt, dat de dokter er van versteld staat. Het het daardoor ont-lane lichaam geschikt, uiteen te aantal malen, dat de leek het inzicht van den vallen in dezelfde deeltjes, als den eersten koortsdokter eenvoudig verwerpt, en daartegen tracht aanval veroorzaakten. den dokter zijn inzicht op te dringen, is ontelDe ineensmclting van twee cellen vindt niet baar. Zoolang zulk verschil van meening uitslui- plaats in het lichaam van den mensch, maar tend tussehen dokter en leek bestaat, is het niet in dat van de malariamug! Wanneer zoon mug het bloed van een koortslijder zuigt en wanneer erg; wrijving van gedachten is dikwijls heel aangenaam. Maar, wanneer de leek zijn opvattingen zich in het opgezogen bloed twee cellen bevinden, óver behandeling van ziekten tracht te doen in- die met elkaar kunnen versmelten, dan heeft die gang vinden bij anderen, wordt de zaak beden- versmelting in het mu""enlichaain plaats, en komt kelijk !

Ook is het verwonderlijk, zoo grif als de eene Jeek de opvattingen van den andere overneemt en in toepassing brengt. In de allereerste plaats ondervinden wij, dokters, dit, waar het betreft de voeding en verzorging van zuigelingen. Daarvan weet compleet iedereen alles af, de buurvrouw, de baker, mijn man zijn moeder, kortom iedereen. er Behalve, natuurlijk, de dokter, de man, die voor geleerd heeft, die vele jaren van zijn leven gegeven heeft, om begrip en inzicht te verwerven in den ingewikkelden bouw van het lichaam en de verrichtingen ervan in gezonden en in zieken i. —-.clnnd dokter stelt er prijs ep, «telt er een eer in, dat in zijn praktijk de zuigelingensterfte zoo klein mogelijk is; iedere dokter is graag bereid, den ouders van gezonde kinderen van goeden raad te dienen, om mede te helpen aan hun voorspoedigen groei en om ziekte te voorkomen. Maar het aantal menschen, dat zich om raad voor deze dingen tot den dokter wendt, is buitengewoon gering. Men is nog algemeen van inzicht, dat de dokter eerst aan de beurt komt, wanneer het kind al ziek is; dat vóór dien tijd iedereen, behalve juist hij, er kijk op heeft. Menig kindergrafje is daar, om deze uitspraak te bevestigen. Maar niet alleen wat betreft de verzorging van zuigelingen, onder alle omstandigheden nemen we waar, dat men nog veel te veel op eigen wijsheid, dat is op eigenwijsheid, drijft, en het niet noodig oordeelt, :l»n dokter te raadplegen ten einue zoo lang mogelijk gezond te blijven. Natuurlijk is dat de schoonste taak vittn den dokter is het voorkomen, niet het genezen van ziekten. Om dit, het voorkomen van ziekten, te bereiken, is in de eerste plaat-s noodig, dat Jan en alleman iets weet van de gezondheidsleer. En aangezien deze in hoofdzaak is een kwestie van gezond verstand, ligt zij ook binnen het bereik van Jan en alleman. Als zij maar leeren willen en begrijpen willen. Ik heb mij voorgenomen, eens te beproeven of het mogelijk zou wezen aan de lezers van de „Leeuwarder Courant" eenvoudige begrippen van gezondheidsleer bij le brengen. Nu eens hierover, dan weer daarover schrijvende, zal ik er misschien in slagen, enkele verkeerde gewoonten aan te wijzen, enkele goede raadgevingen te verstrekken. Wat zich aan mij opdringt, zal ik vertellen, zonder op onderlingen samenhang van mijne opstellen te ietten, en ook zonder geleerd te

Tedere

doen.

Als er nu ook maar mensehen zijn, die lezen ■villen, wat ik schrijven zal, en die, vóór er iets ernstigs aan de hand is, het in hunne omgeving in toe-

passing willen brengen.

Koorts neemt men waar bij de meeste ziekten, maar ze is niet een ziekte op zichzelve; zij is niet alleen een aanwijzing, dat er in ons lichaam iets niet in orde is, ze is bovendien een hulpmiddel van het lichaam, om zich van de ziekte te bevrijden. .Tach is er ééne ziekte, die zich voor den jpperviakkigen waarnemer als alleen koorts openbaart, die dan ook met uitsluiting van alle andere riekten wordt genoemd de koorts, en die om de streken, waar men haar aantreft, nader wordt aangeduid als Zeeuwsche, Zaansche enz., of om het tijdsverloop lussehen twee aanvallen als derde of vierdedaagsche. Zoolang men het wezen en het ontstaan dezer ziekte niet kende, werd zij beschouwd als een gevolg van uitwasemingen van den bodem die met de lucht werden ingeademd; omdat die lucht dus verontreinigd, slecht, moest zijn, noemden de Italianen de ziekte naar die slechte lucht malaria. Den naam malaria draa«t ze thans zoowel in de wetenschap als bij den leek. Het is reeds lang gebleken, dat uitwasemingen de ziekte niet veroorzaken; men is er in geslaafd haar wezen nader te leeren kennen, en heeft gevonden, dat zij wordt veroorzaakt door uiterst kleine levende wezens, die in het bloed doordringen, en, aldaar aangekomen, een koortsaanval teweeg brengen. De koorts is dus ook niet de koorts zonder meer, maar een verschijnsel van een paalde ziekte van het bloed. In hoe sterke het bloed er onder lijdt, kan trouwens elke mate waarnemen, die zulke bleeke, bloedarme leek menschen m zijn omgeving heeft. Hoe die kleine wezens het bloed kwamen is lang onbekend gebleven, maar het is aan ijverige nasponngen van Engelschen en ten slotte gelukt, licht in deze duisternis Italianen te brengen. Met trots noemen wij in dezen ook den Nederlandsehen geleerde dr. H. I. M. Schoo Daarbij is gebleken, dat die wezentjes, de smetstof zooals we voortaan zullen zeggen, in het menschelijk lichaam worden gebracht door of met den steek van bepaalde soorten van muggen. Wanneer een mug steekt, om bloed te zuigen, stort zij

bc'

in'

de'

de smetstof ten slotte te land in de speekselklieren van de mug, vanwaar ze met speeksel in de steekwoi:d overgaan. Om het in 't kort le herhalen: hel bloed van een malarialijder bevat cellen, die in het muggelichaam door versmelting tot verdere ontwikkeling komen, die met den muggesteek in het bloed van een anderen mensch worden gebracht, en dezen na eenige dagen ziek maken met malaria. Het is van groote beteekenis, dat deze kringloop van de malaria ons duidelijk voor oogen staat, want voor een doelmatige bestrijding der ziekte zal het noodzakelijk zijn, dezen kringloop te breken. Hoe moeten we dit doen? Wanneer eens de smetstof in het bloed zit, is het buitengewoon moeilijk, die geheel te verwijderen; den mensch uitschakelen door hem le laten omkomen, is al te radicaal. Dus wij moeten ons in de eerste plaats richten tegen de overbrengers der smetstof, de muggen. Deze zijn gemakkelijk (e herkennen door twee eigenschappen. De vleugels der malariamurg vertoonen donkere plekken; de malariamug in rust zit niet met het geheele lichaam evenwijdig aan den wand of zolder, maar maakt hier mee een hoek van ongeveer 45

graden.

Overdag zii, hangt, de malariamug op niet te hel verlichte gedeelten van wand en zolder; als de schemer invalt, gaat ze naar buiten vliegen. In het nachtelijk donker is ze buiten. Kunstlicht trekt haar aan, lokt haar naar binnen. We doen dus niet verkeerd met, ook als de scheme-

VAN DE

dir. H. A. VOSMAN, MUNT UIT door ZUIVERHEID, GROOT DIJVERMOGEN en ■ ■ VOEDINGSWAARDE. Zeer aan te bevelen als krachtvoeder voor kalveren.

--

s'wipê der óérHzze om de wem fen de Fryske Maetskippij üt in fjouwerjen op wei nei de koóperacsjo forongelokje to litten? Ja sjuch, ik hab nog in kromke moed det de lieders har noch ris betinke scille. Ik forwachtsje, det er mei koarten wol gelegenheit komme scil om derfen bewyzen to jaen. Mar oars: de lieders binne der om de Fryske

Maetskippij en net oarsom. de skriuwer fen „Sabeare en tinken" it gefaer forkomtne wol, dan moat er ien fen beiden: Ef hy inoat bewyze, det ik hielendai fórbjustere wie.
Xf. as

Wordt geleverd onder iedere gewenseht* Nieuwere inzichten over erfelijkheid, in verband garantie van voldoende zuiverheid. met veredeling der cultuurplanten. IV.

Ik wil eens trachten aan
LANDBOUWKRONIEK.

ters net troch keapljue, mar foar mienskiplyke rekkening oan 'e man bringe wolle. As de leden derfen it saekje ünder mekoar regele hienen en it ünder mekoar halde woenen, den hie de Maetskippij der neat mei noodig. Mar sa is it net. Ommers kêst 12 fen it reglemint op 'e keuringen twingt alle leden, dy 't deroan meidwaen wolle, om lid fen de koöperaesje te wirden. Aa it nou earnst wie mei: „De boer moat sels de leye ha", as dat net sa bedoeld is: De boer sabeare menne en de koöperaesje efter him sitte om te sizzen, hoe 't er stjoere moat; as er dos nel sabeare boarte wirde scoe mei de demokraty, den hie deroer in bislüt falie moaten fen de Fryske Maetskippy. In beslot likens as der ek oannommen is oer it ynstellen fen kontröle op it féfoer. Dat is lykwols net bard en dertroch kin er al spritsen wirde fen sabeare boarterij. Mar it slimste is nog binefter. De measte leden fen de Fryske maetskippij witte net ienders, hoe dat foarskrift yn kêst 12 komd is. Ik hab er nog alris nei pinfiske, mar koe net ta reapsein komme. Der binne goeden dy sizze: Dat hat it bestjoer fen de Maetskippij utbredt. As dat wier is, den bliuwt er fen de demokraty in raer bytsje oer. Oaren tinke det wol it bistjoer it bislüt nomd hat, mar earst de miening frege hat, fen de sentrale kommisje foar de karringen op it lan. Nou sjuch, dat liket den ek in bulte op sabeare boartsjen mei de demokraty. Ommers de leden fen dizze kommisje wirde net beneamd troch de oadielings, mar troch it bestjoer. As dizze ljue it dos by 't goede ein ha, den is yn elk gefal dit betingst yn it reglemint komd, sonder det de leden er hjar oer ütsprutsen habbe. Einlings is der nog in tredde party, dy 't san frjemde wei oanwyst, hwerl&ns dit betingst yn it reglemint komd is, det min it bast net foar wierheit oannimme kin, sa echt scoe dat sabeareboarlsjen wêze. Min seit den itjinge hjir folget. Op de forgearing, dy 't halden is foar it oprjuchtsjen fen de Z. P. C. waerd troch ien fen de leden it foarstel dien, det de bouwers fen troeh de Fryske Maetskippy goedkarde setters en siednót lid wêze moasten fen de koöperaesje Z. P. C. As dit wier is,, den scoene in' tritig leden fen de Maetskippij, dy 't buten de foriening om en foar in hiel oar doel oproppen wienen, sa mar effentjes ütmeitsje kinne, oan hokker betingsten de oare tüzen of wat leden foldwaen moatte. om hjar frjuchten kard te krijen. As dat nou gjin sabeare-boartsjen is mei: „De boer moat sels de leije ha", den wyt ik it net. Oan 't nou ta hat de koöperaesje noch gjin aesem joun op myn beide kronieken mei it opskrift: „Eigen gerechtigheid als splijtzwam in het vereenigingsleven". Det binne wy oars net wend fen de koöperaesje. Dy üt net folie op him sitte. Miskien tinkt er diskear as it ftld wyfke, dat mei it gat In 'e brannettels siet: Hoe stiller,

ring invalt, do ramen open te laten-. Als we ze maar sluiten, voor we licht maken! Het meest aan te bevelen is, de jamen te voorzien van horren met gaas, waarvan de mazen muggen niet doorlaten; zulk gaas is in den handel. De slapende muggen vangen kunnen we op twee wijzen doen: door verstuiving van,een 3 pet. lysoloplossing, die ze doodt, of door ze te bedwelmen met petroleum. Een blikken doos op een stok, welke doos is voorzien van watten met petroleum, is eea geschikte muggenval. Men houdt de doos een oogenblik onder de mug, deze wordt bedwelmd en valt er in. Om zich slapende tegen de muggen te beschermen, kan men van muggengaas gebruik maken, dat uiterst zorgvuldig moet worden uitgespreid, wanneer het geheel aan zijn doel beantwoorden zal. Hare eieren leggen de malariamuggen op beschutte plekjes in stilstaand water, waarvan de plantengroei geschikt is, om muggenlarven te onderhouden. Door stilstaande wateren van hun plantengroei te ontdoen, wordt aan de larven het leven heel wat moeilijker of onmogelijk gemaakt. Ook door visch in de slooten te brengen, voor wie de larven een goed voedsel zijn. Wanneer hoe betier. Dochs bin ik net hielendal foarby rekke fen het water bedekt is met de eene of andere ondoorit „Friesch dringbare laag, van kroos b.v., kunnen de larven in antwird op myn kronieken. Vn Juli kin min léze: er door gebrek san lucht niet in leven. Een Landbouwblad" fen 10 laagje petroleum is voor dit doel even geschikt. Sabeare en tinken. 's Winters zoeken de muggen haar toevlucht in onze kelders, op onze 'zolders en in sommige „Splytzwammen" haffelje oeral op om. stallen. Paardesfallen worden ver verkozen boven Niks is for hjar süver heilich; koestallen, konijnen- en varkenshokken dienen Ja, üs forienigingslibben sels is ook tot herberg. Wanneer ze 's winters slapen, zijn ze gemakkelijk met petroleum te vangen, of For hjar fornielsucht net feilich. met lysoloplo=sing te dooden. In den wintertijd, Mar noch gefaerliker as al dat gnob te beginnen met October, is het dus zaak, van tijd tot tijd op muggenjacht te gaan. Ho« meer Ho 't se hjar tjirgje en raze, het voorjaar nadert, en vooral wanneer het voorBinne dy slim-onforsichtige ljue, jaar heel zacht is, des te beweeglijker, dus des Dy 't se nij libben ynblaze, te moeilijker te vangen, zijn dan de muggen. De strijd tegen de muggen moet dus plaats hebben De skriuwer fen „Sabeare en tinken" yn it in den winter. „Frysk Wykblêd", dielt meastal houwen üt, dy 't De behandeling van malaria, van de koortsreitsje. Mei koarte wirden wyt hy üs yn 'e aanvallen wel te verstaan, is niet moeilijk. Met him regel krekt oan te tsjutten, hwer de oast sit. Mar kinine wordt men de aanvallen snel de baas. Maar, malaria heeft de sterke neiging terug te keeren. dia' keer is hy der glêd by troch. Syn kritiek is Die terugkeer is meestentijds te voorkomen door sabeare, mar gjin tinken. Sjuch ris: ik hab yn dy beide kronieken sein, de kinine stelselmatig toe te dienen. Hoe dat gebeuren moet, moet voor elk geval de dokter det de koöperaesje beuzich is mei in diel der Maetskippij geweld oan te beslissen. Zeker is, dat menig recidief kan worden leden fenDerde Fryskeonrjucht bigien. Bygelyks de wirdt voorkomen. En dat is niet alleen aangenaam voor dwan. troch it instituut fen de leden, dy 't har fruchten den lijder, maar bovendien nuttig voor zijn ombitelje mei it salaris fen de keapljue karre litte, geving. Zoolang een malarialijder koortsvrij is, planten en sy der foredeling consulent foar de is de kans, dat zijn bloed door middel van muggen meitsje. kinne fen syn kennis gjin brükme anderen zal besmetten, gering. Nou seit de skriuwer fen „Sabeare en tinken' In onzen strijd tegen malaria zullen we dus yn it Wykblêd: „Dat is mar vs tiae gefaerlik". aan twee onderdeelen onze bizondere aandacht de Fryske Maetmoeten schenken. Wij moeten zooveel mogelijk Foar wie, freegje ik den. For den hab ik oan dat is, skippij? Mar as dat sa muggen dooden; we moeten er zoo goed mogebytsje schuld. Den binne ommers lijk voor zorgen niet gestoken te worden. En. gtfaer al in moaten, skuldig. Sy hienen wanneer we aan malaria lijden, is het zaak niet de lieders geweld en onrjucht debetinke spjoltswam in op eigen houtje, als het ons eens in den zin komt, det troch kriget haffeljende om tige gelegenheit aeskikte kinine te nemen, maar den raad in te winnen van wei de foriening syn kreft to binimnien. Derfoar onzen huisdokter. hab ik warskoud. HUISDOKTER. Ef is miskien de bedoeling, det myn kronieken gefaerlik binne foar de lieders fen nou. dy 't de

_

een groot aantal stengels ter lengte van 80 c.M. of meer en zaaien het zaad daarvan gemengd uit. We passen dus massa-selectie toe en herhalen! die enkele jaren achter elkaar, telkens stengels van 80 c.M. of meer als elite-planten nemende. Neem aan: dat na verloop van dien tijd vlas verkregen is met een gemiddelde lengle van !)0 c.M. en schommeling van 63—120 c.M. Schijnbaar is het dan gelukt om door selectie de gemiddelde lengte der stengels van 75 tot 90 c.M. op te voeren. We nemen aan dat in dit vlasgewas aanvankelijk de volgende reine liniën voorkwamen: a.

80 b- 75 <"■ 70 d. 65 e. 60 f. 55 g- 50 1). 45 »" 40 j- 35 k. 30

lot

„ „ „

_„ „

„

85

~„

80 75

„

c.M,

120 115 110 105 100 95 90

„ „

_„„

„ „ „ „ „

70

gemiddeld

„ „ „

-„-

„ „

100 95 90' 85 80

75

_~

70 65 60

,;

55

„

:

50

Vlas is een gewas, waarbij het weer een vergrooten invloed op de lengte der stengels uitoefent. Voor onze denkbeeldige veredeling nemen we intusschen aan, dat het weer telkens gunstig is en dan zal bij voldoenden bemestingstoestand elk dezer reine liniën in de volgende geslachten afstammelingen leveren met ongeveer dezelfde gemiddelde lengle en gelijke schomme-

bazend

lingen. Wat doet nu iemand, die uit dit gewas eliteplanten zoekt, ter lengte van 80 c.M; of meer? Hij neemt geen planten van de reine liniën j. enk, omdat de uitersten daarvan beneden 80 blijven. Verder behoed van de linie i slechts een zeer enkele plant tot de elite, namelijk de uitersten van 80 c.M. Van de liniën h, g, f en e neemt het aantal planten, die bij de elite komen, telkens toe, zoodat van de linie e reeds de overwegende meerderheid wordt uitgekozen. Ten slotte neemt het aantal elite-planten uit' de liniën d, c, b en a nog weer toe, totdat van a allo planten bij de elite komen. Dit moet zoo zijn, omdat, het aan een vlasstengel wel te zien is, dat hij 80 c.M. of meer lang is, maar niet tot welks der liniën, die planten van deze lengte leveren, hij behoort. En verder omdat het aantal planten van deze lengte in de liniën van i tot en met a

telkens grooter wordt. Het zal nu den lezer duidelijk worden, wat de oorzaak is der grootere lengte van de geselecteerde afstammelingen. Niet de erfelijkheidsfactoren zijn veranderd. Elke reine linie heeft die behouden en levert nog planten met dezelfde gemiddelde lengte en met dezelfde schommelingen. Do gemiddelde lengte der stengels uit het mengsel is alleen veranderd, doordien daarin van de kortste planten in het geheel geen vertegenwoordigsters voorkomen, van de liniën i, h, g, f, e, d, c, b achtereenvolgens meer en van de linie a alle planten. Aangenomen, dat in het oorspronkelijke mengsel alle liniën even sterk vertegenwoordigd waren, dan heeft de selectie bewerkt, dat in het nieuwe mengsel, hetwelk daarvan het resultaat was, de liniën met een grootere gemiddelde lengte sterker vertegenwoordigd waren.

Ter toelichting nog het volgende. Stel dat in een mengsel alleen planten van twee reine liniën voorkomen, de eene met een gemiddelde lengte van 100 en de andere van 60 c.M. en dat beide even sterk vertegenwoordigd zijn. De gemiddeld3 lengte van het mengsel is dan 100 60 = 80.

+

Stel dat we nu door de selectie bewerken, dat in het nieuwe mengsel 4 planten van de linie- 100, tegen 1 van de linie 80 voorkomen, dan zal'de gemiddelde lengte van het geselecteerde meng60 = 92. sel zijn 4 X 100

+

5 Het wordt nu ook duidelijk, waarom men doof de selectie niet verder kan komen dan tot een zekere grens. Bij de eerste selectie worden van groot aantal uitgede kortere planten een bijv. schift, van de 100 der linie i ongeveer 99. Dat heeft een belangrijken invloed op de gemiddelde lengte der selectie als één geheel. Bij de volgende selectie blijft de verhouding bij het uitschiften wel dezelfde, maar het aantal planten van de linie i, in de nieuwe selectie aanwezig, is nu betrekkelijk gering en het uitschiften van de

korteren dezer linie heeft veel minder invloed. Ook is hiermee verklaard, dat de lengte van dit geselecteerde vlas moet achteruit gaan, als men niet de selectie eindigt. Immers de grootere stengellengte werd verkregen door telkens het _root-

;te deel der kortere reine liniën van de voort- dien 's Tiet gebleken, dat wat tot no* toe een )lanting uit te sluiten. Houdt men op met selec- goede beveiliging mocht heeten, het door de wijziceren, dan worden de kansen weer gelijk en zal ging van het geschut nu niet meer is; en daar lus het aantal afstammelingen van de kortere komt bij, dat de internationale verhoudingen nog "r.iën in verhouding toenemen. vrij onbestemd zijn en niemand nog kan zeggen, welken invloed de Volkenbond nog kan hebben. A. R. Dat moet er toe leiden om de bedoelde verdedigingswerken zoo laat mogelijk aan te leggen, en toch staan zij in zoo nauw verband met het leggen van den afsluitdijk, dat het een onmogelijkheid izonder het andere. In elk geval moeten de gelden, die voor de uitvoering noodig zijn, door de Staten-Generaal worden toegestaan. Een ©p 26 Juni ingediend wetsontwerp tracht daarin te voorzien. De afsluitdijk kan onze verdediging in gevaar brengen. Een uit het Oosten komende vijand zou Is wegens samenstelling en gehalte een vrij gemakkelijken toegangsweg vinden naar Noord-Holland; de inundatie ten behoeve rail voor kalveren bijzonder geschikt. reeds bestaande stellingen zou er door bemoeilijkt Levering geschiedt ónder controle van het worden. Om aan het tweede bezwaar tegemoet Itijkslaudbouw Proefstation te Wageningen. te komen moeten de waterstanden op het te vorOntheffing Mengverbod: No. 0108. men Uselmeer beheerscht kunnen worden en Prijs per 25 K.G. il. 6.50, Ind. saki FRANCO. moeten middelen worden gezocht om inundatie te bewerken met Noordzee-water. CEBRUIKSAANWIJZINfI in alken zak,

KOPPMANS'

KALVERMEEL

Er zullen in de

Uit onze Staatsmachine. De Zuiderzee

en de Verdediging.

Het wordt ernst met de inpoldering van de Zuiderzee, eigenlijk is het al ernst er mee, sedert het definitieve besluit tot drooglegging van de Zuiderzee genomen is; zelfs is er al een bescheiden begin van uitvoering. Wij hebben bovendien al een Zuiderzeeraad en er is een Zuiderzeefonds ingesteld. Het groote werk is begonnen. De wet van 14 Juni 1918, die de geheele zaak beheerscht, noemde tweeërlei maatregelen, die genomen moesten worden. In de eerste plaats werden genoemd de werken, die rechtstreeks de afsluiting betroffen en de inpoldering van de afzonderlijke deelen der Zuiderzee; in de tweede plaats maatregelen, die noodig worden geoordeeld in het belang van de landsverdediging. Beide groepen van maatregelen staan met elkaar in nauw verband, althans het leggen van "den algemeenen afsluitdijk van de N'oord-Hollandsche kust over 'Wieringen naar Piaam in Friesland en de verdedigingswerken. Maar wat het stich-len en aanleggen van verdedigingswerken aangaat, verkeert men in een onzekeren toestand. De nu geëindigde oorlog heeft een omkeering gebracht in de wijze van oorlogvoeren, maar boven-

.

ADVERTENTIEN.

HARDDRAYERIJ-YEREENIGING „FRANEKER e. O." Behoudens goedkeuring van B. en W

HARDDRAVERIJ

op DINSDAG 27 JULI 1920

van paarden, die geen hooger prijs dan f2O gewonnen hebben. De berijders mogen geen beroepsrijders zijn.

Prijzen: f4O, f2O en f 10. Inleg 1.50. Minstens 8 paarden moeten deelnemen. Direct na afloop

’

Keuring; van Tuigpaarden. Prijzen f5O en gouden medaille, f 25 en f 10, bovendien een VERGULD ZILVEREN MEDAILLE voor de beate stamboekmerrie, uitgeloofd door een sportliefhebber. Inleg f 1.150. Aanvang draverij iy» uur N. T. Aangifte tot Maandagavond 20 Juli 8 uur N. T., bij den secretaris J. MEINDKRSMA, Salverderweg, Franeker. XameM het bestuur, J. MEINDERSMA, secrelarit.

Yereeniging m YolksYermaken

Aanbesteding

.

.

.

dan was het bekendmaken er van landverraad. De allereerst door ons genoemde versterkingen in den afsluitdijk worden geraamd on 12 m.l.oen 191. ion Er wordl hij vermeld, dat de ram.ng om de waarseh.jnl.jk millioen; dit geweest zijn 6 kostendal de bereiden, te Kamer er op voor verandering berekening., in de wet van 1918 ook hebben ondergaan. Die 12 millioen geldt alleen voor de zuiver militaire werken. maatregelen Voor de overige bovengenoemde kan nóg geen raming worden opgemaakt. Globaal de daarvoor benoodigde gelden geschat op 8 nullinen. De rente van de jaarlijks benoodigde en op te nemen gelden wordl door hef departement van Oorlog gestort in het Zuiderzeeper fonds Die bijdrage wordt geschat op 200,000 jaar, jaar, wat na rêrloop van 12 procent, een totaal bedrag maakt van ./ 3,343,0W. hebben te Voor het eerst zal „Oorlog" die 2 tonmet de werstorten in 1921 en daar niet terstond bedrag een eerst in 1927 ken begonnen wordt, zal voor de uitvoering worden opgenomen, waarvan de bijrenle moet worden gevonden uit de bedoelde dragen. „Oorlog" mankt dus zelf als 't ware een spaar])ot, waardoor de rentebetalingen, die het departement te zijnen laste heeft, geleidelijker kunnen worden voldaan.

.

.

Omoptelos en.

Voor RTOOwen. 1. Maak van deze letters den n.iam 2.

3.

1.

2.

raadsels.

Garibaldi.

Groningen. G ark kroon Zaandam

Groningen Maandag

4. Kruisraftdsel* Op de krui-jcdijnen komt de naam van Mvc-1 dorp in de lu'oviiicia Utrecht

bos

X X .» X "

fcx'xxxxxx* "o"X

3.

EU, Eist.

4.

Axwmtooti.

_8

"

X "" X rij een klinker.

2e rij een badjdaats in DuitsehlanrT. 3e rü een klein, nauw straatje. ik rij een stad in Zuid Holland, bekend

haar glasblazerijen. 5e rij 't gevraagde woord. 6e rij een stad in Hö<prd-HoHan_, 7i rij een wapen. rij een kfeedinffstuk. 'Je rij een medeklinker. Voor kleineren.

3ra

■

Mijn geheel wordt met 7 ïwrer? ffMcnreveg en noemt een jongensnaam. Een 0. 3, 7 maakt deel uit van elke,! ,v;i>_ Ecu 1, 2, 2, 4 is een lichaamsdeel. Een 1, 2, 2, 3 is een verscheurend dier. Een 1, 5, 7 kan, vooral in den zomer. bee|

»rk

kroon

verfrissehend zijn.

Zaandam

Voor kleineren.

1

2.

Verborgen plaatsen in

Nederland.

Jan viel helaas iv den put, recht tegenover zijn huis. Wilt gij, Marsro, u daar nuttig maken? De mol stak dwars onder het weiland door. 3. Met L hen ik een rivier in ons land. mei p iets kleverigs, met d dien ik tot verwarming, met b ben ik een lichaamsdeel van een dier en met h vindt at.ia at) dikwijls langs tuinen en wegen, 4. Welk spreekwoord lees je uit; Eg., a.rd i. .o.d w...d.

SCHEEPVAART-BUREAU

GROOTE KAATSPARTIJ te FRANEKER op WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1920, in het STERNSE SLOTLAND. (Weder disfiande). -:Aanvang 9 1 uur.

Koningsprijs DE ZILVEREN BAL f aan ds commissie vereerd door Z Ex. Baron VAN HARINXMA THOE SLOOTEN, Minister van Staat, Oud-Commissaris der Koningin in Friesland.

Eereprijs DRIE ZILVEREN EEREKRUISEN, uitgeloofd door den Hoog WelEd. Gestr. Heer Mr. P. A. V. Baron VAN HARINXMA THOE SLOOTEN, Commissaris der Koningin in Friesland

Prijs

Honderdtwintig

Gulden,

uitgeloofd door de commissie.

Iste Premie

Zestig Gulden,

uitgeloofd door de Familie van win. Jhr. VAN EIJSINGA, -eouwaraen.

AANBESTEDING

2de Premie Dertig Gulden,

(behoudens nadere goedkeuring).

’

E. ZWOLSMAN te M

Koop en verkoop van Schepen. 1 Expertise. I Taxatie. Hypotheken. I Assurantiën.

-

Maken van PLAN- en LIJNENTEEKENINGEN voor nieuwbouw; onderwijs in het SCHEEPSTEEKENEN. Billijke conditiên. BIEDT TE KOOP AAN:

Passagiersw-w* Stoomboot, _", bij 3.90

Aanbesteding. Het BESTUUR van het waterschap „De Tjummarumer Miedpolder" wenscht op Dinsdag den 27 Juli 1920, 's namiddags 3 uur, bij S. CASTELEIN te Tzummaruin, aan te besteden: A. Het maken van een SINTELWEG, lang 726 M. B. Het slatten van een OPVAART, lang 400 M., met bijkomende WERKEN. Bestekken met teekeningen voor sub A a ’3 en voor sub B a ’1 te verkrijgen bij den opzichter J. BOUMA te Dongjum.

.

" "

■

Moeras, tiet, rot, rest.

1. Gas, pas, jas, das. 2. Rotterdam. 3. Schip, breuk; schii>brrnfc. 4. Het eiland Schiermonnikoog:.

.

"*X

O

u

n

cc»

. ..

1.

Maandag «»gel l*ï

aigel

$£*_

v. aarde.

’

Oplossingen der vorige Voor jrxooteren.

v,in

Een 3, 7. 4 is een knaagdier. Een 8, 7, 4 il een lang, smal stuk lijm.

worden"

Raadselhoekje.

-

»» n11 koning: ni a c b e s y s. Mijn eerste is een uitroei», dien je ,i aa u als je pijn hebt, mijn t\v I,- en vormen samen een groot eiland in Amerjk rn mijn ireheel Is een altijd groene pla Mijn scheel wordt met 8 letters gesebre, ren en noemt een roi>ubliok in Europa Een I. .'t. 2, 6 is een voederbak voor dieren Eea 1. 3, 5, 8 is een voorwerp van geriijM

Perzisch

- Baggerwerk.

Door het BESTUUR van het waterschap „De Zwette" te Oldeboorn zal worden aanbesteed: Het baggeren van eenige WATERLOSSINGEN, ter lengte van ruim 7000 meter, in drie perceelen en in massa. Aanwijzing zal geschieden 26 Juli a.s. Samenkomst bij den kastelein S. WIJBENGA te Oldeboorn. Inlichtingen te bekomen bij den heer F. HOEKSTRA te Akkrum. Bestek en voorwaarden iggen ter inzage bij den kastelein KRIKKE te Oldeboorn. Inlevering der gezegelde briefjes op Donderdag 29 Juli, vóór 's morgens 10 uur, bij den SECRETARIS te Oldeboorn. Het bestuur, S. L. ZWAAGSTRA, voorz. M. TH. DE JONG Mzn., secr.

te IJsbreehtum.

HARDDRAVERIJ »an Paarden onder den man,

eerste plaats moeten zijn versterkingen tot verdediging van den afsluitdijk en tot bescherming van de in dien tijd te bouwen sluizen. Die sluizen zullen twee groepen vormen, een nabij Wieringen en een nabij de z.g. Middelgronden; de versterkingen bij beiden zullen tevens dienen om een vijand uit het Westen of uit het Oosten den toegang te ontzeggen. Ten tweede zullen er aan den afsluitdijk voorzieningen moeten worden getroffen om snel en zoo min mogelijk waarneembaar van uit zee troepen, voertuigen en geschut te kunnen verplaatsen en opstellen. Dat kan gebeuren door het verbreeden van den dijk, zoodat aan den binnenberm naast een gewonen verkeersweg nog een militaire spoorweg kan worden aangelegd, die in verband kan worden gebracht met den spoorweg ever den dijk. Op dien dijk zal beplanting moeten aangebracht om hetgeen daarachter gebeurt aan de waarneming te onttrekken. Voor het aanbrengen en vervoeren van gesehut moeten de bruggen bij de sluizen berekend zijn, waaruit dan tevens blijkl, dat Waterstaat en Oorog hier moeten samenwerken. In den afsluitdijk moeien, zooals wij al zeiden, sluizen worden aangebracht, maar deze moeten voor inundatie-doeleinden worden ingericht, zooveel mogelijk beveiligd zijn tegen geschutvuur en vliegerbommen en ze moeten, zoo noodig, in korten tijd onbruikbaar kunnen gemaakt worden. Ten slotte moeten er maatregelen genomen worden om vóór de inundatie gebruik te maken van de Noordzee. Daartoe zullen werken noodig zijn

***** *"

aan de sluizen MJ TJm-waw; fcuwii-Hi* vervanafsluiting van het IJ bij Sehellingwoude tori gen worden door een afsluiting beoosten «et vergroo
I. druk met

M., mach. 15 F.K., h. en

condensatie.

PASSAGIERS- en GOEDER ESBOOT, 34.80 bij 5.10 bij 2.20 M, mach. 12<> 1.P.K., ketel 44 M vonv. opp.vL 10 atm., 400 pers., seewaardig best 2.,

schip.

PASSAGIER3BTOOMBOOT, m. veel., 21.50 bij 3.70 M., mach. 10 P.K.. h. en 1. druk m. cond. MOTORVR.BOOT, 14.90 bij 2.30bij 1.05M., met Otto-Deuti 12 PK., 17 jaar. DEUTZ-BRONS MOTOR, 12 PK,

als nieuw.

DEUTZ-PETR.MOTOR,

P.K.,

8

magn.ontst.

BOLNES-RUWOLIEMOTOR,-'.; P K. als nieuw. MOTOR VR.BOOTEN, 18-25- 1 v 60--o-104 ton en hooger. MOTORVR.BOOT, 14.60 bij 2.95 bij 1.15 M., met Overscbiemotor, 10 l.K,

uitgeloofd door den WelEd.Heer J. M. W. STOKER te Hilversum. Het bestek en de teekening, waarnaar op 3de Premie Vijftien 31 Juli a.s. zal worden aanbesteed het WOENSDAG 28 JULI 1920. 20 ton. wijk van bot PERCEEL 4 uitgeloofd door den WelEd. Gestr. Heer Mr. L. K. OKMA, Burgemeester van PRIJZEN: 25, 10 en 5 GULDEN. verbouwen 10, staande de KruizebroederVRIJDAGS ta «preken in hat „FRIESCH no. aan Aangifte tot 's morgens 12 uur (Z.T.) straat te Sneek, voor rekening van den Franeker. KOFFIEHUIS" van 11—12 voorm bij café JELTEMA. 4de Premie Vijftien heer K. VROLIJK Hz.v, is op franco verkrijgbaar bij den N.B. Pikeurs lange baan uitgesloten. aanvraag iï fA. uitgeloofd door den WelEd. Heer D. FONTEIN, Franeker. architect F. Db JONÜ Iz.v. aldaar, die 29 JULI: Vijftien mede nadere inlichtingen verstrekt. uitgeloofd door den WelEd. Heer Dr. J. LEIJDESDORFF, Meppel. Scheidsrechter: de Heer L. S. HILARIDES, Pingjum. HET BESTUUR. de eischen de» Liefhebbers worden uitgenoodigd zich bij parturen van 3 personen aan te geven met de meeste en naar tijds ingerichte MEUBELWAGENS. BURGEMEESTER e.n WETHOUDERS vóór of op 29 Juli a.t. bij C. v. v. STAL. van Leeuwarden roepen op sollicitanten Aan deze partij kunnen 12 parturen deelnemen. R. KUIPERS, naar de vaceerende Detrekkim; van loting openbaar De zal in het plaats hebben op Maandag 2 Auguitui, 't avonds Meubeltransport en 7 uur, in de „Nieuwe Boelen". no. 16. aan Gemeenteschool no. 4 (hoofd de heer De partij wordt opgeluisterd door het Stedelijk Muziekcorps. Wolvega. W. G. Hokneveld), in het bezit der akte Toegangskaarten tot het land 00 cent. Lid van den Nat. Bond van Fransch L. O. op Woensdag 28 Juli 1920. E-idtribune, (genummerde plaatsen), gulden. _1 transportondernemer». Alle andere tribunes 00 cent. Het bezit bovendien van de akte Stedelijke belasting Duitsch L. O. zal tot aanbeveling strekken. Banken 25 ceut. iv da prijien begrepen. Klassen. Salaris volgens wettelijke regeling (be1. FRIESCHE JACHTEN. De permanente commissie, zoldigingsbesluit ile klasse). 2. MIDDENZWAARDEN tot 8.50 M. KOOPMANS, B. Stukken in te zenden aan den BURvoorz. MEESTER v«sór 9 Augustus 19_ft F. RAUWERDA, viee voort. C X LBO M. SCHOUWEN B. STRIKWERDA, penuingm. , E>. 4.75 X L 42 M. een prima 16 els DAMASTMM'ij. SLOEPEN en JOLLEN (tuigage vrij i. D. W. REITSMA, toer. Roodzwart f_.*J_LBAAIa f 375 per' C. v. D. STAL, 2de seer. Aangifte vóór Dinsdag 27 Juli. Aanvang 1 uur. LOOPERS nieuwe kleuren a f li> ' (Bij minder dan 3 deelnemers wordt te Buitenpost WOLLEN KARPET H /3G.OU de premie ingehouden). die totaal niets hebben gewonnen, op

Gulden,

Gulden,

—

Uitaten en VotamÉiiieden. Us- en Zeilvereeniging

sde Premie

Gulden,

LEEUWARDEN.

„Wartena".

Grootste en speciale Verhuisinrichting van Friesland

Stoffeerder»], Tel. Meubel*

ONDERWIJZER

ZEILWEDSTRIJD

12 GULDEN

4.'

Paardenmarkt

■

4 Augustus 1920, Tuinbouw", Menaldom vanop Woensdag voormiddag» 7 tot 't namiddags 4 uur.

To beginnen met de volgende week »lleen Dinsdags, Donderdags n.m. 12 uur en Zaterdags v.m. 9 uur veiling. HET BESTIUR.

Waterschap~„De ZwettTV Hkx BESTUUR brengt ter van

kennis ingelanden, dat bet Kohier van Omslag dienstjaar 1926—21 van 20—28 JuU ter inzage ligt bij den SECR.-ONTVANGER te Oldeboorn. Het bestuur, S. L. ZWAAGSTRA, voorz. M. Th. DX JONG M»- seer.-ontv.

-

'"

Jongfrysk Sjongkoar.

TE HUUR

Lieder

op I Augustus een

GEM. ZII- en SLAAPKAMER.

Te bevragen bij KROES, voorheen Bergman, Wirdumerdijk*.

Leeuwarden.

UOCOSLOOPERS prima a/l Zware PLUCHETTE ü /-~5 RIBSTOF dubbel breed Xfl'>°VITRAGES in alle maten wol v LE*" 2-persoons gebloemde DEKENS f 13.00. ~ 2-perioons gestikte DEKEN'3;'/ MOLTONDEKENS/' 1.75-/ so "'! TAFELLEER a f 1-40 per el.

J. P. WIERSMA.

Tsjerke-üifierings op Snein 25 July yn

de Herf. tsjerke to BIRGUM, middeis 2., ure-, de jouns 7 ure yn de Herf. tsjerke to KOLLUM.

D. KALMA en W. Th. ZWART sprekke.

-

spotprij^' "

J

TAFELLEEKKN -

Afgepaste kant / 4.50.

-

e |. ..., A. ONCLIN. sTVOO& AAdr

Arnhemsche eo Dnderiinge Hypotheekbank. Omwisseling

Internationale Electriciteits-Tentoonstelling,

der pandbrieven van HYPOTHEEKBANK kunnen tlcze omwisselen in gelijke stukken der ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK, en verkrijnen daardoor pandbrieven, die bij halfjaarlijksche trekkingen a pari uitloten. Voor deze omwisseling kunnen houders van pandbrieven zich wenden tot onze Bank of tot hun Comnüssionnair in Etlccten ; wij stellen voor hen 5 % pandbrieven ad 94y, % uitlootbaar bedrag be;i 100 %, tot een beperkt HOUDERS

ONDERLINGE

LEEUWARDEN.

Het UITVOEREND COifllT-. deelt mede, dat de HOOFDGEBOUWEN op 1 Augusius GEREED ZIJN en verzoekt exposanten beleefd doch dringend, vanaf dien dalurn hunne EXPOSITIES in te zenden en op te stellen. Mr. H. A. WASSENBERGH, 2e secr.

_

van Pandbrieven.

BEZOEKT het B

Zie onze circulaire. Arnhem, Juli 19-0. De directie, Mr. S. J. van ZIJsT. Mr. J. F. VERSTEEVEN.

- ACCOUNTANTSCONTROLE.

sGravenhage, TRISTEES EN

COMPAGNONS-HOTEL,Café-Rest aurant, te AppßiSCha (klein Zwitserland), J.

Anna Paulownastraat 97.

5V* % Hypotheekbrie ven tegen 100% Te bekomen o. a. bij de H.H. J. H. de WIT &, Co., Leeuwarden.

Tel. Interc. no. 7.

Aanbev.,

FERD. SMIT.

■

Flensjes Tulband Rozijnebrood Sausen, enz. Speciaal voor huishoudelijk gebruik. *wßij wi nkeiiers verkrijgbaar i n pakken van: i. len 2k W_^

Behandeling van alle BANK- en EFFECTENZAKEN.

I

HYPOTHEKEN

KAPITA AL: f 3,500,000.—,

Kuïra f 31,000,000

I

—

PANDBRIEVEN Ruim f 30,500,000,—»

RESERVES: / 602,215.1». De BANK stelt beschikbaar

PANDBRIEVEN 5% % —, ’500.— en /100 100 in «tukken van den koers

Tan %. tegen met verplichte uitloting a pari in 25 jaar.

’lOOO

De Directie: Jhr. H. J. M. vin ASCH Mr. A. J. S. van LIER.

WEESPERS crs?v

I

van WIJCK.

Moord-Amerikaansche Hypotheekbank

PLUIMVEE 16 pet. Pandbrieven a 98 pet. _Zmmm m mw9

"JÖHTv. d. BERG, gin COUPURES Installateur, Schrans D 56, houdt zich beleefd aanbevolen voor den aanleg van

Electrische Licht- en Krachtinstallaties,

I

1

van f 1000.-, f5OO.- ent

I

I

100.-I

Bedrag der uitstaande Pandbrieven ruim f 8,000,000. Verkrijgbaar ten KANTORE der BANK en bij alle

het leveren vari ELECTRISCHE SOLDEERBOUTEN , STRIJKIJZERS, MOTOREN, VENTILATOREN enz.

EFFECTENHANDELAREN.

■I

UNIE BANK

B9grootingen gratis op aanvraag.

VOOR NEDERLAND EN KOLONIËN

*JTHEEUBRUNGERJ

GROOTE VOORRADEN W ■ «ASSEN,LAGERS,HANGERS, & li| FRICTIE-KOPPELBUSSEN, f | DRUFRIEMEN. jl

—

Ite LEEUWARDEN, Ruiterskwartier 115.1

-_

o

I

XJTrLE3O_En?_

Leeuwarden. GROOTE OPRUIMING

P.4-ULTIS.

i

UTRECHTSCHE HYPOTHEEKBANK,

-

voor

i

Zitdag Maandags te Franeker „KOORNBEURS",

WÖLLENSTEIN,

van al het voorradige EIKEN en SATIJNNOTENHOUT, THEEKASTEN BUFFETTEN, MINISTRE (TRIPLEX). BUREAU -:Billijke -:Dnizen.

f^KOOPMANsTARWÊBLOEM. . K RI S TAL -

■

BANKTI

leeuwarden, sneek, bolsward, makkum.

schikbaar.

Residentie Hypotheekbank,

nabij de Duinen en Wandelbosschen.

I§ KINGMA S

Kapitaal f 10.000.000.Kantoor WILLEMSKADE 15. -:- Tel. 271 en 1223.

Vraagt Uwen Winkelier

CREDIETEN tegen billijke condities ;

REKENING-COURANT;

DEPOSITO'S, renteverg. volgens overeenkomst; EFFECTENORDERS op alle Beurzen; PROLONGATIE en BELEENING; COUPONS en LOSSINGEN; BUITENLANDSCE CHECKS en VREEMD GELD; INCASSEERINGEN op Binnen- en Buitenland; Agentschap ZUIDER HYP. BANK te Breda.

geurig en krachtig,

20,25,30,36 en 40 cent per ons.

H. DIETERS, Fa. J J BRÜNGEfI. Algemeene Centrale ____m\ voor den Middenstand. Leeuwarden, Telef 86. C Jf mWaamm*mm*A***.-*i. -^.V^g-T-aB?^».

r Hollandsche Stoomboot-Maatschappij Amsterdam

DRUKWERKEN Tan \W voor KANTOOR-, PARTICULIER WINKEL- in vlug, GEBRUIK worden ittr net ia tot de mlnit mogelijk» prijzen gelevertf tor

Stoom-Boek- en Steendrukkerl]

Rotterdam.

■

1

Geregelde afvaarten naar: London, Huil, Le Tréport (Parijs), Schotland, Fowey, Bristol, Swansea, Liverpool, Belfast.

———————————■———H^fij^F

ITEKOOP GEBODEN:! Huize :

VUF KAMERS, TOÏ.CTiVNVE°NÏÏÏr ß*DE">V.SIEKAMER, «^ ' **"**" „FOTO-KAMER,

ruimeÏS*kE KAMER KAMERS

L

#n »,rd.r tw__ WM rU

I «KimS enz.

M

'

Dagelijks iz bezichtigen. m

m m m

* *** *

°"

ZEVEN KAMERS

'""«BAD-

ZOLDERS met DIENSTBODEN-

tutcTRISCH LICHT, PARKETVLOEREN

Prijs

mm

m

* k*mm******m

f65.000

—

1

WASSCHEN, BLEEKEN, STRIJKEN. Voor de behandeling van HOTEL- en HUISHOUDWASSCHEN beveelt zich beleefd aan

L

y.

tot den koers van 100

%.

D. inschrijving op deze AANDEELEN is opengesteld oo elie werkdagen ven 's morgens 9 tot 's evonds 4 uur, tot

1 SEPT. 1920,

ecaeUttekenlef.

van BROEDER BENEDICTUS brengt altijd genezing en voorkomt dikwijl» zeer pijn lijke operatiën. Prij» per pot /' 1. Verkrijgbaar bij Firma B. DIJKSTRA, Achter de Hoven ; Fa. J. WIJBRANDI, drog., Kelder» en S. KAMSTRA, drog., Nauw te Leeuwarden.

beperkt aantal,

groot 71 Aren, 30 centiaren. b b,V t

i

AAMBEIERZALF

Afvaartkaarten worden desverlangd geregeld toegezonden, spoorwegaansluiting. Billijke vrachten. Passagiersvervoer tot een

„RIJZIChT te Loenen ad. Vecht.

LEEUWARDEN.

N.B. Vraagt proefdruk ca

In samenwerking met de N. V. v/d. Eb. en Dresstflhuya' Scheepvaart Mij. en de Ned. Zuid-Afrikaanache Stoomv.-Mij. te Rotterdam naar West- en Zuid-Afrikaansche havens.

I

vu

N. MIEDEMA & Co.,

UITGIFTE 1500,000 Cumulatief Preferente Aandeelen

of zooveel vroeger alt de inschrijving volteekend is, bij het HOOFDKANTOOR te Amsterdam, Heerengracht 508, de BIJKANTOREN en de in den lande gevestigde MIDDENSTANDS-CREDIETBANKEN. Inschrijvers deelen in het dividend over 1920, te rekenen van den datum der storting al. Registratiekosten komen niet ten laste der inschrijvers. Prospectussen, waarin uitvoerige Inlichtingen omtrent het bedrijf der Algemeene Centrale, alsmede inschrijvingsbiljetten, zijn bij een der hierboven genoemde kantoren verkrijgbaar.

De hoofddirectie, CORNs. LOEFF.

Inrichten, controleeren en bijhouden van alle administraties. Mondelinge en schriftelijke lessen in boekhouden.

d. URDEN.

Administratiekantoor SCHOUWERWOU &. HEEPEMA, SNEEK — LEEUWARDEN.

Bleekerij „De Volharding", Goutum bij Leeuwarden. Helder werk. Matige prijzen. Vraagt s. v. p. tarief.

VISIBLE TYPEWRÏÏm 1j Hotel „7 Kerken van Rome", SALTËR De beste en sterkste Engelsche SCHRIJFMACHINE, Zeer fraai

Spui 271, den Haag. Teleph. 1201. schrift en groot doorslag vermogen. Lichte aanslag. Fraaie stencils. Vraagt inlichtingen goed ONTB. f 3p.

Friesland.

en demonstratie bij den vertegenwoordiger voor p. PENSION, alles inbegrepen, »5 WEBTERBAANS BOEKHANDEL, Franeker. p. p. en per d. Te Leeuwarden verkrijgbaar bij B. v. d. VELDE. Te Bergsm bij Fa. GEBR. Aanbevelend,' LOG. met

MEILEy H. v. SEUMEREN. ,V, Let s. v. o. oo huisnummer 271. 1 0 \ ERDIEP en

JL>

-

Te Dokl

te

Te Heerenveea k>ij Fa. BDSSEBX """ t,ÜFa.J-BERGSMA. LA VERMAN.

Drachten bü

I LAPPEN

I'

wlw* 109 000 9*

en RESTANTEN

MAANDAG 26 JULI

worden vanaf

HEEREN

DAMES,

voor

KINDEREN,

en

:

in

gewone

betere

en

soorten.

I

II

I

Wij noteeren o. m.

DAMESHEMDEN voor f 1.28. DAMESBROEKEN voor f 1.48. DAMESPONNEN f3.80. KINDERSGHORTEN f 0.58. DAMESLIJFJES f0.58. Mooie DAMESROKKEN f 2.68. HEERENHEMDEN f2.30. HEEREN-NACHTHEMDEN t4.80.

I 1 I

Voor verdere prijsnoteeringen zie men onze étalages.

I

HF* De

~9ff

verkoop geschiedt onder onze bekende UITVERKOOP-CONDITIES. AANBEVELEND,

VROOM & DREESMANN, LEEUWARDEN

jjfëkx.

..

IITÜS rOSTMA,

TEL 251.

TEL 251.

machinale BOYENGRONINGER BAGGERTURF a H5.5C per 1000 stuks. Profiteert van de gelegenheic een lading extra zware

en doet nog heden uwe bestellingen bij het van oud;

.

bekende adres:

F

J. HUMMEL & Zn.,

-

ZUIDVLIET 404 MARIA LOUISASTR. 12. Beleefd aanbevelend.

Scheepsbouw- en Constructiewerkplaatsen. SCHEEPSBOUW

model.

Koop

in elk verlangd

en verkoop van ZEIL-

SCHEPEN, MOTORBOOTEN, ZOLDERSCHUITEN, PRAMEN enz.

R. BRANDSMA & Zn., Tel. 51. FRANEKER. Vrijdags te spreken in 't „FRIESCH KOFFIEHUIS" te Leeuwarden van 11—1 uur.

SNEEK.

makkelijk

j|

verteerbaar

W

keukenvet.

f0.90 per tablet van l, K.G.

netto,

auto Let

od

net

■

Gedeponeerd

E3m!|l3

SS i__i N

Handelsmerk nu i-

in

wapen

i

"

i

i

ta DELFT.

0

*<mmrmm4m<mw<wmw<&<&*,'

ZUIVELWERKTUIGEN.

Electrotechnisch- en Technisch-Bureau. Tel. Interc. no. 20
Volkomen zuiver, voedzaam en ge-

■I

ASTRA

VMTAWERK, Gorredijk.

f

\

f■ OLIEFABRIEKEN CALVE DELFT fi

Extra kwaliteit gegarandeerd. Verpakt in 2Vs, i en V» kilo.

Vertegenw. van Friesland,

f

«I

!

DELFIA

K3)

II 9±

Vraagt Uwen Winkelier uitsluitend

I

..WOUDA's Tarwebloem". N. J. WOUDA's MEELFABRIEK

B

I

I I

-.m B-_f_Bßß_-BBH-_--3^

1 Delftsch Plantenvet

(

Heden in lossing

a

: :

.. . .

f

S. HIELKEMA, EsiBg,"A«8 ..5.8>

I

HUISHOUDELIJKE EN LUXE-, SPORT- EN RE,S*RT,KELEN. DELFTSCH AARDEWERK. -:FAYENCE GOUDA. christofle zilver

T\

VOORSTREEK L 215"%m H SBs

R- K. PREMIER TABAK is een zachte tabak me sen heerlijk aroma De melange is het resultaat van zeer lang en nauwkeurig onderzoek door bekwame vakmenschen. R. K. PREMIER TABAK is verkrijgbaar in drie soorten: 40 cent RIJPBRÜINE MARYLAND 50 per EDELE, OUDE VARINAS 40 pakje van V. ons. GOLDEN HEEREBAAI Neemt eens een proef met een pakje.

. -

m

£

HET BESTE VAN T BESTE.

'

NIEUWESTAD 110 en 112.

-:-

DE IDEALE TABAK

N.

I

aangeboden.

LINGERIES

(kW

I

Spotprijzen

tegen

mI

= In 't bijzonder vestigen wij de aandacht op onze RESTANTEN in :

I

I

40

BEVEILIGT UWE GEBOUWEN TEGEN VOCrTT Zij behoeven daarom niet bepleisterd doch kleurlooze beitrijking met BESTOL is voldoende, kost zeer weinig en heeft reeds 17 jarenhoudbaarheid bewezen. Waterdioht maken van kelders, 1 eens timeter dikte bepleistering tegen drangwater voldoande. Oeen filialen, depótof wederverkoopers. *.. ü. van BEEST, Rotterdam. Tel. 6015. Voorgeschreven door Rijkswaterstaat,

Genie en bekwame architecten.

|

Drnk CAFÉ TE KOOP,

iin

het centrum der stad Groningen. Bewijzen van omzet voorhanden. Brieven, onder letter IJ, boekh. W. C. HONIGH, Groningen.

I I

j

Leeuwarder Courant

Om zich volmaakt

n.v. J.J.SIJSES Pianohandel,

VIERDE BLAD.

te scheren»

Eeval 62 " Minntmastraat 15, Leenwarden. Tel. 133 L

«an Zaterdag 24 Juli 1920.

\

Geen ander scheerapparaat is in staat 2 -kd, zo zo B« makkelijk en zoo veilig te scheren als een Gillette, jL j«? 1 J met zijn ongeëvenaarde aanpassing aan den baard en huid van den gebruiker en zijn verbazend scherpe snede welke nimmer aanzetten vereUcht

LEEUWARDEN.

OUD

provinciaal

Gerechtshof.

i. Toen de hertog van Saksen oen eersten tegenstand der Friezen gebroken had en in den zomer van 1499 als keizerlijk gouverneur en steunpilaar der Schieringers Leeuwarden was binnengetrokken, nam hij terstond maatregelen, om hier een goed bestuur te vestigen. Een van die maatregelen was, den 24en Juli van dat jaar, de instelling van een provincialen raad, ook wel hof genaamd, aan welks oordeel en beslissing alle voorkomende kwesties en zaken onderworpen waren. Deze raad had uitspraak te doen in 's hertogs naam en diens zoon, eerst Hendrik, later George, In liet bestuur ter zijde te staan. Het was dus een college, dat aanvankelijk rc{eeringsbevoegdheid bezat, maar later is het die bevoegdheid weder ontnomen en had het alleen Voor de bediening van het recht, civiel en crimineel, te zorgen. Tot de afzwering in 1581 stond bel onder het gezag van den vorst des lands, daarna onder dat van de Friesehe Staten. Zijn geschiedenis en lotgevallen zijn in menig opzicht merkwaardig en wij vinden die in kort bestek opgeteekend in E. M. van Burmania's „naamrol der ■Ed. Mog. Heeren Raden 's Hoffs van Friesland sedert de aanstelling van 't zelve in den Jare 1499 tot heden" (1742), enz. Het boei is gedeeltelijk gedrukt en gedeeltelijk geschreven. Het geschrevene is aanvulling van lateren datum dan

„tot heden". Het voornaamste van den inhoud vinde hier een

plaats. De eerste provinciale raad bestond uit 12, sommige geschiedschrijvers spreken van 7 en 11, leden, o. w. de pastoors, tevens licentiaat in de rechten,.mr. Bocko te Huizum en mr. Nanno te Leeuwarden, en de edelman Rienk Cammingha, bewoner van Camminghaburg, een kasteel, ten oosten van de stad gelegen. Dit college was een kort bestaan beschoren, waarvan gebrek aan vroomheid en traagheid in de rechtspraak als oorzaken genoemd werden. Reeds in 1500 trad een nieuwe raad van 7 leden op, o. w. Pieter Valck, 29e abt van Lidilum, een Hollander van jfkomst; mr. Bernardus Bueho Ayta, rechtsgeleerde en priester te Huizum, en Hessel Martena, ridder te Franeker, op een reis naar Jeruzalem in 1517 te Rhodus overleden. In 1504 verving George van Saksen het Friesehe recht door het keizerlijk recht en stelde een regeeringscollege van zes personen aan. Drie himner waren Duitschers, de anderen Friezen, o. w. mr. Bucho Ayta, pastoor te Wirdum. Daarnaast stond een hooge. raad, samengesteld uit twee rechtsgeleerden en vier Friesehe edelen als bijzitters en gepresideerd door eer» der regenten. De kanselarij, tot dien tijd te Franeker gevestigd, werd naar Leeuwarden verplaatst en stond tegenover het blokhuis, op de- plek van het tegenwoordige stadsziekenhuis. Er moest vier maal in h-et jaar gedurende p. m. 14 dagen recht gesproken worden. In 1512 waren er zes .buitenlandsche (Duitsche) regenten en zes raden. Tot de regenten behoorde Hans Schenk, vrijheer van Tautenburg, tot de raadsheeren mr. Bernardus Bucho Ayta, Hessel Martena, Rink Cammingha en Tjaard van Burmania. Het geslacht der Burmania's heeft elf raadsheeren opgeleverd, van wie deze Tjaard de eerste was. Uit het geslacht Vierssen hebben er zeven zitting gehad, beginnende met 1625. Lid van den Saksischen raad was ook steeds de kanselier van den vorst, die, om in deze functie benoemd te kunnen worden, den doctorsgraad moest bezitten. Bij de overdracht van Friesland aan Karel van Oostenrijk, in 1515, moest de instelling van den hertog van Saksen voor een nieuw provinciaal hof plaats maken, dat geheel uit Friesehe edelen bestond; die den vorigen 'heer, aan ~rie Friesland zoo weinig plezier had beleefd, gediend hadden. Onder hen waren bekende persoonlijkheden, als mr. Bernardus Bucho Ayta, toen priester te Leeuwarden, later ook lid van een gezantschap naar

OORSPRONKELIJKE NOVELLEN. De inhalige

bedelaar.

Een Oostersche vertelling

door MAURITS WAGENVOORT.

°°

*

XXXIV.

Het

I

—

°

°

'

Gillettb Standard Garnituur bevat drievoudig verzilverd Scheerapp»raat, doosjes voor mesjes met 12 mesjes met dubbelen snijkant (24 snijkanten), compleet in etui. Prijst. 12.30 met 12 mesjes (24snijkanten), ak

*

Otmiil T»krijib»»r.

Cm»»»»» in VSX.

GILLETTE SAFETY RAZOR,

g

\

1

Na*Mnlude 75, Amtterdam.

V

f_

f

#

H

N

DELVONIA EAU DE COLOGNE. De lieveling van elke vrouw. Overal verkrijgbaar.

\

\ 1

W

mm*****^^

-J

In 1550, bij de aanstelling van Boudewijn van vreemde hoven; Hessel Martena en Tjaard van Burmania, maar ook nieuwelingen namen op den Loo tot raad en rentmeester, was het tractement raadsheerzetel plaats, o. a. Kempo van Martena, van de raadsheeren nog niet hooger dan 12 stuiver doctor en ridder, die op Martenastate te Cornjum 's daags. Bij den afstand van Karel V ten bewoonde en gedurende 42 jaar aan het zoogehoeve van zijn zoon Filips in 1555 wordt onder naamde Landboek gewerkt heeft, waarmee hij in de raden, die voorloopig aanbleven, heer Pieter 1498 begonnen was. Het geheele college be- Dekama, ridder, genoemd. Hij was het, die in stond uit negen leden, van wie er vier, alvorens 1551 met anderen de zoogenaamde compagnonsdoor den stadhouder graaf Floris van Egmont be- venen aankocht. Den 23 Augustus 1556 heeft ecdigd te zijn, op het koor in de Oldehoofster koning Filips uit overweging van de dture Lijden kerk tot ridder geslagen waren. Sommigen dre- en de vele werkzaamheden het raadsheertracteven den spot met deze verlooning en zeiden, dat menl met 2 stuiver 's daags verhoogd. De in de vlierboom den koolstronk tot ridder sloeg. 1557 aangestelde Tjalling van Eijsinga, doctor, Vijf jaren daarna waren er weer twaalf raden, liet zich in met het verzoekschrift der edelen, o. w. ridder Tjalling van Botnia, die in 1522 bij waarvan hij in het kort de punten opgesteld zou Genemuiden gevangen genomen werd. hebben. In den nacht van 29 op 30 April 1568 Karel V verordende bij een wet, dat minstens werd er een wacht bij zijn huis uitgezet en 's daags vier leden van het hof ingeborenen moesten zijn. daarna beslag op zijn goederen gelegd, omdat hij Dat het met de bediening van het recht niet altijd tot den aanhang van graaf Lodewijk behoorde. Vermoedelijk is hij in 1572 te Wezel plotseling in behoorlijke banen ging, blijkt uit de herhaaldelijk door de algemeene Staten te Brussel kenbaar aan een beroerte overleden. gemaakte klachten over de onrechtmatige hanVan Idzardus Sickenga, aangesteld in 1558, delingen der raden in land- en rechtzaken. Daarwordt vermeld, dat hij zijn land groote diensten om zond in 1527 de landvoogdes Margaretha van heeft bewezen, maar in ongenade gevallen is, Oostenrijk, des keizers tante, met diens advies doordat hij vrijuit Caspar de Robles bestreed, eenige „vreemde, geleerde en treffelijke mannen" toen deze den stuiver op den floreen, door de naar Friesland, met mr. Gregorius Bartolff van Staten toegestaan, maar niet opgebracht, door Aken als president. Deze was vóór zijne benoe- het hof wilde laten invorderen. Er wordt beming advocaat te Brussel en kwam reeds in weerd, dat hij om zijn openhartigheid huisarrest Februari van het volgend jaar te Leeuwarden te kreeg, wat hij zich zoo aantrok, dat hij al spoedig overlijden. Op zijn graf in het koor der tegenvan droefheid stierf. Er was reeds een proces woordige Jacobijnerkerk werd een groote zerk tegen hem aanhangig gemaakt. In 1563 was het geplaatst, „met zijn getabberde beeltenis in tractement der raadsheeren 16 stuiver 's daags. koper" en een Latijnsch opschrift.' De andere De raadsheer Julius van Dekama, geboren te drie heeren waren mr. Karel van der Nitzen, Franeker en den 2en Juni 1569 in de plaats geprocureur-generaal en raad, mr. Marten van Naer- komen van den verstorven ridder Pieter Dekama, den en mr. Everaerdt Nicolay. Met dit viertal, als- was eigenaar van het Oudhof, dicht bij de zuidermede dr.Kempo van Martena, mr. Francois van Al- grens van Leeuwarden gelegen, waar tegenwoorphen en dr.Tjaard Burmania was overeengekomen, dig de boerenplaats aan de westzijde der Schrans dat zij voor het recht en gewone zaken daarbij 5 staat. De Spaanschgezinde raadsheer had daar uren 's daags zitting zouden houden, n.l. van 9—ll een groet appelhof „tot zijn vermaak aangelecht", en van I—4. Hun loon zou 12 stuiver per dag dat in 1578, met goedvinden van het hof, door de Later zijn. Buiten deze zeVen waren er nog vijf raads- Leeuwarders geheel uitgeroeid werd. heeren, met hunne toestemming in hun ambt be- stelde Dekama's schoonzoon Jurjen van Burmania vestigd. Het scbijnen plaatsvervangers van de anderen te zijn geweest. Van „een zekere instructie" voor de heeren van het hof vinden wij eerst in 1542 melding gemaakt. De koningin-regentes Maria, 's keizers zuster, zond toen met zijn advies, zulk een stuk naar Friesland over. Het hield o. m. in, dat er order gesteld moest worden op het rechtmatig gebruik van beneficiën, op het behoorlijk onderhouden van den godsdienst in de kloosters en dat de grietmannen zich in ambtszaken alleen door bekwame en vooraf beëedigde klerken mochten laten bijstaan. In datzelfde jaar is de kanselarij, die niet meer geschikt was voor het doel, waarvoor zij dienst moest doen, afgebroken. Het hof was van toen af genoodzaakt, zijne zittingen te houden in bet ziekenhuis van de barrevoeter monniken, naast de Galileër kerk, maar daar voldeed het den heeren zoo slecht, dat in 1545 op last der landvoogdes een plek gronds voor een nieuwe kanselarij aangekocht werd. En daarop is van 1565—1571 het tegenwoordig gebouw gesticht, naar den uiterlijken vorm althans, want van 'het inwendige is niet veel meer over.

deswege een eisch tot schadevergoeding in, maar bij sententie van 23 October 1623 werd hij niet ontvankelijk verklaard in zijn eisch. De bena deelde eigenaar zelf overleed te Keulen en werd in het godshuis der heilige apostelen begraven. De graaf van Schouwenburg stelde te Franeker een nieuw provinciaal hof in, waarvan Haring Glins van Dronrijp in 1572 tot president benoemd werd. Hij kon zich op dien post niet handhaven en vluchtte naar Emden, waar hij drie dagen later overleed, „en wel door koude, welke hij leed door de bitterheid van de oostewind, rijdende over de bevroren Eems". De tijden werden voor de leden van het hof, die de eer en de rechten des konings niet straffeloos konden laten aanranden, al moeilijker en moeilijker. Op den 22en Maart 1578 werden eenigen hunner geschorst, andere in hechtenis genomen, t. w. Igram van Achelen (president), Adriaan Vastert, Peter Fritt&ma en Carel Nicolai. De stadhouder Lalain gaf bevel, dat in hunne huizen bewaakt moesten worden: Focke Rommerts, Antoine de la Vaille (of Del Vaille), Joannes Dimer, Julius Dekama en Wibren Ayta. De na-

vertelt met zacht zingende stem, het lichaam soms in harmonische buigingen heen en weer wiegende-, slaken de luisteraars uit de diepe, stille gronden elhamdoe van hun hart een „God zij gedankt" lillah of een „in Gods hoede aanbevolen"! als betuiging van instemfi aman allahl ming met wat de hadsji vertelt. Soms gaat het over de lotgevallen van den wijzen en grooten koning Haroen-el-radsjid; soms over de goede en kwade geesten, welke de menschen op hun weg door het leven vergezellen. De vertelling is steeds Zóó spannend, voor 't minst zóó onderhoudend, dat de jongen van den koffiezetter vergeet de luisteraars te bedienen van koffie of van kooltjes vuur voor hun pas door hem vernieuwde waterpijp. „Dit", gaat hadsji Ibrahim voort, „dit heb ik uit den mond van den man zelf, die het ondervond. Als zoon van een kameeldrijver geboren, dus net als Zijne Hoogheid, onze begenadigde Profeet dat zijn naam gezegend zij in alle eeuwig-

aan in de genade van den Opperrechter in het Jongste Oogenblik. Doch in zijn stem klonk meestal nie>t die hartelijkheid, welke een zoo ruime gift mocht doen veronderstellen. Het was alsof de vrome man, bewust welken invloed hij bezat op de raadsbesluiten van den Algoede immers hij had den hadsj naar de heilige steden zich midden op reeds eenige malen verricht

— —

—

—

In Tunis, de stad, 's avonds, als in de overwelfde straatjes nog slechts de voetstap weergalmt van enkele late boodschappers in lange, gewaden, en op de daken tussehen de halve eierdop-vormige huiskoepeltjes door de nachtwakers rondgaan en in de stilte den zangerigen roep doen hooren van het uur, en de waarschuwing om, in naam van den Eewigen Wachter over het Heelal, met vuur voorzichtig te zijn. Maar het ingetogen, doch genoegelijk leven leeft nog binnen de schijnbaar slapende huizen. Het is nog ver heid —" De luisteraars laten niet na op dezen vromen van het middernachtelijk uur, de menschen verwensch een plechtig „amin" te doen hooren. poozen zich in aangenaam gekout van de ver.... „in Damascus was hij door de gaven van God, moeienissen des daags. die hem een helder verstand en een goed hart In het koffiehuisje van Soleiman-el-Maghrebi, op flen hoek van de straat der geelgieters en de straat had verleend —" „Allahoe akbar!" mompeGod is groot der zadelmakers, in den schijn van een in het len de toehoorders weer. midden opgehangen petroleumlamp, op de vloer, jong nog, geworden tot een voornaam ep zachte matten, de beenen kruiselings onder koopman. Wel bewandelde hij alle wegen van het lichaam, omhangen met zachtgekleurde gewaden Allerhoogste, maar die eene, dien ..de Aalden, waaruit hier en daar een bloote voet te voormoes" genoemd was de weg tot Gods hart, wordt, schijn komt, zuiverlijk gewasschen toch sinds het waaraan hij de voorkeur schonk. Dagelijks, bij laatste avondgebed, de hoofden gedekt met wit- zijn gang door de drukke bazaren, schonk hij vele omwonden turbans, of door de roode dopjes der aalmoezen, maar zijn eerste gold steeds den fakir fezzen, zitten mannen in een kring, en luisteren hadsji Seifan, omdat die in een geur van heilignaar het verhaal van een wiibaardigen neer dom stond, waaraan de louterheid van zijn hart badsji Ibrahim-es-Soedani. Fijne blauwe wolkjes misacruen niet beantwoordde. Maar dat God is de "tijgen op uit de tabaksvaasjes der waterpijpen, in kenner der harten, dit -zal .onweersprekelijk bewelker glazen karaffen het water bobbelt en prut- wezen worden op den Dag der Vergelding. Dagetelt, naarmaie de rookers zuigen aan het barn- lijks dus gaf Abdallah-ben-Omar, want zoo heette steenen mondstuk derlange, naast hen neerge- de koopman uit Damsjaq, hadsji Seifar een piaster '"'"onkelde gummislang. En terwijl hadsji Ibrahim en de bedelaar beval hem daarvoor plichtmatig

—

GEVESTIGD 1880

—

—

—

—

—

den „Weg Gods", welke de aalmoes is, plaatste en het recht had daarop den Geloovige door te

Voorzorgen yan heden verzekeren in de toekomst goede geiondheid. Kalm af te wachten is niet altijd verstandig en nooit bij beginnende nierkwalen. En wel, omdat blaaszwakte. rugpijn en rheumatischo pijnen tot de eerste waarschuwingen van dreigende nier. uitputting behooren en de eenige veilige weg; onmiddellijke verzorging is. Verwaarloozing kan leiden tot spit, ischias en rheumatiek of tot de ontwikkeling van waterzucht, niergruis of steen, en zelfs voeren tol ongeneeslijke nierziekten. Grijpt nu in. Helpt de nieren over haar eerste moeilijkheden heen. Uitstel is werkelijk gevaarlijk. Begint nog heden voldoende lichaamsbeweging te nemen, frisscho lucht, geregelde slaap, geregelde maaltijden (met niet te veel vleesch), en voldoende water te drinken. Dan doet gij wat in uw vermogen is om nieruitputting te voor-

komen. Om de bestaande nierzwakte te herstellen en

de verschijnselen te verdrijven, dient gij do nieren te versterken en heelen door een kuur met Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Zij bewezen baat to geven aan nierlijders over de geheele wereld. Zelfs in gevallen, waar aan herstel gewanhoopt werd, hebben Foster's Pillen den lijder een duurzame, krachtige gezondheid hergeven.

Ten volle kan op dit speciale niergeneesmiddel

vertrouwd worden. Het dient enkel voor de nieren en blaas, en ziekteverschijnselen in ver-

band met deze organen. Foster's Pillen werken hoegenaamd niet op de maag, lever of ingewanden. Neemt u in acht voor namaak. De echte Foster's Rugpijn Nieren Pillen, voorzien van de handteekening van James Foster op het etiket, zijn te Leeuwarden verkrijgbaar bij Fa. J, Wijbrandi Jzn. en alle goede drogisten iii Friesland a 1.75 p. doos of 10. per zes doozen. 42 (Reclame).

’

men van een zestal hunner zijn nog te lezen op den memoriesteen boven het bordes van de kanselarij. Carel Nicolai is den 7en Juni 1578 benoemd tot raadsheer in den hoogen raad te Mechelen. Del Vaille werd om zijn bloedgierigheid en

wreedheid verafschuwd.

—

—

—

—

Hij ontbood,

volgens

Blaupot ten Cate (geschiedenis der Doopsgezinden) in September 1557 ten zijnent te Leeuwarden den doopsgezinden Jacques d'Auchy, een zijner vroegere kennissen. Deze ging in zijna argeloosheid tot hem en werd eerst vriendelijk ontvangen, maar ten laatste aan gewaarschuwde gerechtsdienaars overgeleverd en heimelijk in de gevangenis vermoord. Del Vaille moest weldra zijn heil in de vlucht zoeken; slechts met levensgevaar slaagde hij er in, uit de Stad te komen. Ook elders moet hij niet op rozen hebben gewandeld. Dimer werd op het blokhuis gevangen gezet, maar dank zij de tusschenkomst van Rennenberg, wedervoer hem en Rommerls al spoedig een zachtere behandeling. Julius Dekama en W. Ayta werden door den stadhouder gedagvaard, maar lieten niets van zich zien of hooren. Zoo was dan in hetzelfde jaar (1578) de tijd daar, om het hof te hervormen. Om in dit colloge- benoemd te kunnen worden, moest men voortaan „den zuiveren godsdienst" belijden en anti-Spaanschgezind zijn. De raden werden nu, in Mei voor het eerst, op den Landdag gekozen. Dit geschiedde door zes volmachten van de Staten (uit ieder goo twee) en gedeputeerden, naai het advies van Rennenberg, den stadhouder. Een der gekozenen, Feike Rhala, wordt beschreven als een geleerd en vaderlandslievend man, maar hij schijnt zich onder de beraadslagingen over de afzwering van koning Filips, op 4 October 1581, wat al te erg opgewonden te hebben. Hij werd ten minste op die vergadering door een beroerte harige knechten van Sjaitan, die, ik meen, Hollanda's genoemd worden. Drie jaar lang bleef hij daar toeven. Toen keerde hij naar Damsjaq terug. Maar op zijn weg daar heen deed hij, als goed Geloovige, den pelgrimstocht naar de heilige plaatsen". „Gode zij dank", lispelt meer dan één luiste raar. en daar, in de beilige schaduw van de Kaüba-zelf leerde ik den yromen koopman van Damascus kennen, en werd hij mijn vriend". De verteller drinkt een teug uit zijn glas tamarinde-siroop, droogt de lippen met den rug van zijn donkere hand, doet nog een haaltje uit zijn pijp, en gaat dan weer voort: „Later toen ik zeil in Damsjaq kwam en hadsji Abdallah-ben-Omai duar ontmoette die thans hadsji Abdallah-boegenoemd, omdat hem sedert zijn Selim werd Mekka een zoon was gehore» pelgrimstocht naar vertelde hij mij van zijn eerste ontmoeting met den bedelaar hadsji Seifar, dien hij, na hem op beide wangen gekust te hebben, onmiddellijk do gulle hand toestak met een piaster er in. ,',\Vees welkom in uw geboortestad, antwoordde de fakir. ~Gij zijt langer dan drie jaar weg geweest. Ik zio aan uw gelaat en aan uw kleed dat het u goed gegaan is. Geen wonder! Armen als ik zijn de bijzondere vrienden Gods. Ik heb dagelijks u aanbevolen in de hoede van den Heer aller Geloovigen en ook overigens uw belangen behartigd Wat wilt gij dan, op den morgen van uw behou» den terugkomst, mij afschepen met een ellendigen piaster? Ik moest „foei"! over uw schrielheid roepen indien ik niet wist, dat gij nu reeds berouw hebt en mij onmiddellijk de vijftig pond Turksch zult geven die gij mij, gedurende al de dagen van uw afwezigheid, schuldig zijt gebleven. Daar, ik wil genade voor recht laten gelden, naar het voorbeeld van den Eewigen Rechter in het Uur der ¥#rantwoording, en genoegen nemen met twintig, ja selfs met tien pond. Daar daar be-

laten of tegen te houden, al naar hij het goed vond. Niet alle pelgrims naar Mekka keeren als heiligen terug en de Kenner der zielen weet, dat heit water van de Zem-Zembron niet alle vlekken weg wascht, welke aangeboren aard en leven er in gemorst hebben". De verteller lurkt eens aan zijn pijp, zoodat het water in de karaf begint te borrelen en de bovenste helft zich vult met rook, welke zich straks in teederblauwe wolkjes bevrijdt uit zijn gevangenis, om op te stijgen als het gebed uit een kinderhart. Dan ziet hij eens den kring zijner toehoorders rond, streelt met de zwarte hand, waarvan de vingers zoo fijn zijn en zoo lang en de nagels zoo rozig, over zijn zilverwitten baard en gaat voort: „Het geviel, dat Abdallah-benOmar ver op reis moest, snel, zonder dat hij zijn vrienden in de bazaren kon waarschuwen, zonder dat hij een woord van afscheid kon spreken met hadsji Seifar, den bedelaar. „Wat nood?,, dacht hij misschien, „de aalmoes, regelrechte weg tot Gods hart, staat door de geheele wereld open. Zelfs wanneer ik voor een oogenblik den dwaalzij t ook bij vergisweg mocht inslaan van sing, of door ingeving van den „Vader van alle Sjaïtan kwaad een gift te schenken aan Christen of Jood, of eenigen anderen hond, dan nog zou dit geen oponthoud beteekenen op dien weg." Zoo dacht Abdallah-ben-Omar misschien, zeg ik. Hoe dit zij, hij ondernam zijn reis, ver het oostwaarts, naar dsje-zira-edsj-dsjawah eiland Java dat, zegt men, een paradijs zou zijn, indien h.e_t niet jzeregeerd werd doojc roodneden

—

’

—

—

seen roetaUk."

.

E« troll, boze aiznenng g"< stjhi ..op sterk» instantiè'n, sampt horde tael der Gedei uteerden". Den len April 1579 veroorloofde 'iii Malthias zich een daad, waarover de Sln'en slecht gemutst waren. Hij stelde vier bui: aden aan, van «:;■ er maar lenhi i rbij men si de ft lijke acceplëjfï'» weiien. w»: töozeggHrtg eischte. dal een herhaling van .lil geval zou uitblijun. In 1580 werd doctor Hessel Aysma, president. Vier jaar later volgde zijne benoeming anfbs?«adpur van Frankrijk. Het nas een dure lijd. Daarom zagen do raadsljeéren in het voorjaar vau 1582 hun Ine ment, on yefzofik van Ged. Staten, verhoogd van 16 tot "-"") stuiver per dag. Bij Slantsres >lutie van -'T April l oB*-l werd (Tal van tiert president vastgesteld op 800 met vrije huishuur en den griffier bevolen, cm aanteckening te houden van der raadsheeren absentie; hel verzuim ■/. u op hunne tniclemenlen gekorl worden. Op 12 Mei 1 besloten de Slaten, dat de provinciale raden „i-een en in de, hercommissiën zullen mogen bergen*. Niemand mochl voortaan procureurrail] en raad tegelijk wezen. Hel tractemqnt van 'ie?i procureur-generaal werd verhoogd met ’l5O ! s jaars, waarvoor hij hei lahdsadvöcaatiii'. e moest bedienen. x .-■ afzwering Je- konings moesten de heeren van en nieuwe instructie voorzien worden; zij. werd den 2-ien Juli 1588 vastgesteld én in 1597 „nadere instructie". In het \ tg [ door een uitdrukkelijk vastgelegd, stuk wordt o. ui. eerste „dat mede die voorseyde llaedt haer niet sal mogen becraedtgen etinigerhande saeken den regeInge aarigaénde, dan alleen wel neersttryck end e gelrouwelyck bedienen, die Justitie crimineel

.

t

’

.-.

■

die eere van dien, ende -,'iinpt haerèri heerlycken staet ende anipt betreffende". In 1507 wordt daaraan toegevoegd; ..behalven nochtans in de Steden, nytgesendert ra civi 1 e, daer

l'.eeuwan'.. n

tnne

oft« Franequer,

uyite

nominatie der Steden, beneffens den He»re Stadhouder: dfl Magistraten zullen mogen kiezen, na rgaandc hij hén te nemene informatie. tér iyt v de Steden hier inne anders zal werden gedisponeert

De Amsterdamsche Week. XXX. De politie op 8 Juni 1.1. — Ken loonparlement voor de gemeentewerklieden. Bloemen- en plantententoonstelling in

—

Mis. Men zal zich herinneren» dat het op 8 Juni toen zo wel de aanhangers van de moderne

1.1.,

als

ran de syndicalistischë vakbeweging te Amsterdam staakten (als -rotest tegen de Anti-Revolutiewet) dal het, herhalen wij, op dien Hen Juni in onze stad nogal ruw is toegegaan. Er werden door de -iakcr.- twee optochten gehouden, oude syndicalistischë'trad'zeer vijandig op tegen liet trampersoneel, dat niet had willen staken. Aan één lid van dat personeel, een jon- conducteur, werd zelfs ernsli" mflest aangedaan en bovendien was er nog al .wat materieele schade; van tien tramwagen- wërdên de ruiten verbrijzeld. en Dadelijk na het >eb"eurdc i= in de pers vrij algemeen in de pers — de vraag gesteld wat de politie er toe gebracht had, to. den beiden stoeten zoon o»».tö!doend ppßtie*»eJeide mee te geven, en 20. eene route als thans gevoed was roor Ie schrijven. En-dan was er nog een derde vraa'.r. die in een der bladen gesteld werd. t. w. hoe '1" politie er in het algemeen toe heeft, kunnen komen op dezen veelbewogen dag optochten

—

—

.

toe te slaan.

.aien'zijn met zooveel woorden in den raad herhaald door den heer de Wolf, die den burgemeester de vorige week iaterpèlieerd» liet ! e'eid der politie op 8 Juni. En wat hij zeide, was v. el frappant: Het bleek dat op den eritieken dag aan zeer jonge inspecteurs de leiding van weinige r.aken was toevertrouwd, en dal agenten, die ónihogetijk het plegen 1 van gewelddadigheden konden verhinderen;, de bei le stoeten vergezelden. Hoe dat laatste kwam. deelde de r mede. De politie had gemeend haar aandacht >!e moeten wijden aan de geheele stad, omdal i r immers op alle tramlijnen werd gestaakt en gereden. Het was niet in haar brein opgekomen, haar aandacht te concentreeren op de beide optochten, ofschoon zij op haar vijf vingers had kunnen uitrekenen, dat het daar tot botsingen moest komen. Want de politie had aan de betoogers een weg voorgeschreven, die leidde langs de 'voornaamste tramlijnen. Volgens den burgemeester is dal opzettelijk gebeurd. Als de synóu-

Desc

.

gekeurd oi in zijn geheel verworpen. Aldus, zoo zeide _e lieer van Tienen, wordt aan den raad nel Zeker, d< tX ■an amendement ontnomen. ««tel van D. on W. meenlerand wordt .! maar, zoo merkte deze üitgesrhakeld, rol aan dien raad zal eene rerkeerde rooden va worden toebedeeld, lis er ooit rden, unn is net cgatie gesproken kan w bij ben uitgewezen dat de vroeger herhaalmeenteverordening o! met het gemeentebelang. is heeft. Trouwen-, ook reeds als deze \a.ik aanAU ijal apl ichtcn hoofd van de gemeente (art. 143 GrondweO delijk gebleken, ligt in handen van den raad, die de huishouding der leiding geven tot geuelfkl.eiighedell. wanordelijkheden regelt en bestuurt (art. 144 Grondwet) gemeente uilDe burgemeester, dje 'le syndicalisordening de van de betrekkingen lusschen de gesluit.md wijdt aan de aanhangers der dezen, dat meente en haar dienaren, en uit dien hoofde kan er van u-ehe rakbeweging, verzekerde ordening meer raad in haar geheel zelf in het houden, willen de öf optocbJ zij al> die weder een rustig verloop roepen leven óf zooals wordt voorgesteld, haar, waarborgen voor een afdoende bovengenoemde delegeeren, mits commissie heeft aan En in zooverre verlangd. zullen worden geh.' 1! slechts voor den raad het eindoordeel over de beinterpellatie-de toch haar nut Wolf dus de sluiten der centrale commissie behouden blijft. * * Wettelijke bezwaren ziet de hooggeleerde heer Er is nog een andere belangrijke zaak geweest dus blijkbaar niet. W< ;:!sdagavond is de beslissing gevallen! Een waarmede de gemeenteraad zich de vorige en ook deze week heeft beziggehouden, de instel- amendement-Pothuis om de commissie van bijling namelijk van wat „Het Volk" noemt, een stand uit den raad te betrekken in het georganiloonparlement. Er beslaat namelijk hier ter seerd overleg werd verworpen met 18 tegen 13 .stemmen. Evenzoo is verworpen een amendeslede een zoogenaamde commissie voor gemeen- ment-van Tienen om in het besluit te spreken over schappelijk overleg, in welke commissie B. en W., voorstellen in plar's van over: regelingen, door de namens het gemeentebestuur en de vertegen- centrale commissie in te dienen. Hiertegen wawoordigers van de organisaties van gemeente2") raadsleden; er voor slechts 6. En daarna werklieden „gemeenschappelijk overleg" plegen ren geheele is het voorstel van B. en W. aangenomen over toonregelingen en dergelijke. B. en W. stel27 4 tegen stemmen. den nu echter voor, aan de commissie een ander met Eerlang is dus eene nieuwe toonregeling toot karakter te geven, d. w. z. de grenzen van hare de gemeentewerklieden tegemoet te zien, waarmacht uit te zetten. De bedoeling was aan de van het voorstel wordt vastgesteld op eene nieuwe besluiten der commissie tot op zekere hoogte wijze. n.l. in de centrale commissie voor georganibindende kracht te geven. De door de commissie seerd overleg. De communisten stelden nu reel« vastgestelde looasregelingtm zullen voortaan voor voor, voorloopig aan den laagstbezoldigden geden raad zijn: a prendre ou ii laisser. Hij moet meentewerkman ’36 per week te geven. Dit ze aannemen of verwerpen. Er iets aan veran- weid echter verworpen, evenals het voorstelderen mag hij niet. De positie zal dus, zooals Heemskerk om, hangende de nieuwe loonregeling, mr. /. van den Bergh, de leider der vrijzinnig- den werklieden een uitkeering te geven van 2.25 democraten in onzen raad, opmerkte, ongeveer per week. Vaststaat echter, dat binnenkort onze aldus worden, dat de centrale commissie voor gemeente voor nieuwe en groote financieele opofhet gemeenschappelijk overleg de Tweede Kamer feringen zal komen te staan! wordt, terwijl aan den raad de rol van de Eerste Kamer is toebedeeld. Of. wilt gij het anders: dat is hier, te Amsterdam, gewoonlijk boven den gemeenteraad, een soort van ge- ookDe dezomer tijd tentoonstellingen. Een groote van meentelijk loonparlement komt, en dat er ten tentoonstelling dit jaar worden gehouden van zal slctte voor den raad niet veel anders overblijft 11' fcagnstus" Sepember in het Concert21 tot dan de benoodigde gelden toe te slaan. gebouw, Internationale Kino-tentoonsteln.l. de Het is te begrijpen dat deze regeling, dit voor- ling. zijn verkeerde voor schijnt Haar doel te de ste! van B. en W. in onzen raad niet onaangekring omtrent stellingen, in breeden beslaan die vochten is gebleven. Vooral wettelijke bezwaren belangrijke te zetten en daarindustrie, deze recht worden naar voren gebracht. Zoowel de heer uitbreiding geven te van de naast een denkbeeld ter Haar (christ.-hist.) als de heer van Tienen en nijverheid. Metier(unie-lib.) bleken dit voorstel in strijd te achten vau dezen tak van handel tentoonstelling natuurlijk lijd op ik deze kom met de wet. De heer ter Haar beriep zich daarterug. staat, bij op art. 136 van de gemeentewet, waarin Een kleine tentoonstelling is Woensdag 1.1. it! dat de raad de bezoldigingen regelt van alle geKoningszaal van „Artis" geopend. Ik bedoel de Volgens deze meenteambtenaren en „bedienden". de driedaagsche bloemen- en plantententoonsh■!hij, regelt echter de raad voordracht, zoo zeide lïng welke de „Maatschappij voor Tuinbouw en gebied hij niets meer op het der loonen: mai' in samenwerking met de vereeniPlantkunde" zijn sanctie hechten aan wat de comslechts ging bevordering tot der rozenteelt „Nos Jungunt georganiseerd overleg heeft bemissie voor het Rosae" heeft georganiseerd. De laatste vereenisloten. Tienen, die weer een ander artikel ging tracht vooral de liefde voor de roos onder En mr. van de van Gemeentewet in herinnering bracht hel volk te verspreiden, en het zal daarom wel (art. 1-35; volgens hetwelk het maken van verorgeen verwondering wekken dat op deze tentoondeningen aan den raad behoort) vroeg, in aanslui- stelling de roos een eerste plaats inneemt. Wal ting aan den beer Ter Haar, of het toelaa.baar een variëteit van soorten, maar vooral van kleur! is, dat een college buiten den raad om aan dien Fr zijn er van teere kleurrerdrooming, ook van raad een besluit ter teekeniiv; voorlegt, met de felle, uitdagende verven. Er zijn crême-witte en bijvoeging, dat het onveranderd moet worden goed- L'lieiend-roode, er zijn zacht- en bard-rozen, er calisten maar af en top een tramwegen hadden ontmoet, dan aou vreesde hij - - hunne woede eerst recht op eene rréeselijke wijze zijn rritaebarsten. Vandaar dat de politie voor geregelden er van trannvai! i de belooging in ! Aldus I. 11 de spanning langzaam worden afti'iant! He *:■ I u v.'-IV In wat eindelijk bel niel-verbiêden ran (echten betreft, wees de burgemeester er triomfantelijk op, dat rofgens de tegenwoordige redac-

—

derdaad,

hen der toehoorders van hadsji Ibranim, den invallen hadsji Seifar in 't geheel niets le geven, verteller, mompelt nu zacht: „alf-leï-lah-wa-lefla"? zoo gij inderdaad niet als een heilig man lot ons .I-offer aJahl" antwoordt een ander, op het zijt terug gekeerd. Maar in dit geval zou ik u hooren van dii n naam, waarbij men wel eens moeien veroordeelen tot de boete van een pond vreest, dal de !>.iins er onrustig door worden. ten behoeve van de andere armen in ons midden". „Ongetwijfeld, zulk een verhaal is in de „Dui„De cadi behoefde niet verder te spreken. De lend-en-ei te vinden" erkent gedachte, dat hij uit Mekka niet als een beier hadsji Ihrahiiu .maar zoo vreemd is de verdichmensch zou zijn teruggekeerd, was hadsji Abdalting nooit of de werkelijkheid is soms nog vreemlah-boe-Selim zoo onverdragelijk, dat hij dadelijk der De koopman van Damascus, hadsji Abdallah in den zak greep, en den rechter de tien pond wilde niet toegeven aan de vermaning van den voorlegde door den bedelaar van hem opgeëischt." bedelaar, en ze daagde hem toen voor den cadi. „Gaat beiden nu heen", zei de cadi, „en weest Deze wij/. nadat hij het geval had gehoord, in de hoede van God aanbevolen". zei. „O „Maar op dit oogenblik maakte Sjaïtan in het linde vriend, de bedelaar hadsji gelijk zaak, in het wezen der of- hart van den fakir een hebzucht los, en deed hem Seifar, heeft schoon misschien niet in den schijn. Zeker, de zeggen: „het is niet genoeg, dat hadsji Abdallah aalmoeeen der wegen tot den Allerhoogste. mij nu althans gedeeltelijk de schade vergoedt, Ma; zeg ik"? Zij is een der sleunpilaren onzer mij door zijn lange afwezigheid berokkend, ofgebenedijde godsdienst. Zij, die met aardsche en schoon ik voor geen minuut heb nagelalen hem hcezeer verachtelijke, immers vergankelijke goe- in de hoede Gods aan te bevelen, wat zeer zeker eii gezegend zijn, moeien dus dankbaar wezen, bevorderlijk is geweest ook voor zijn wereldsch dat er broeders onder ons worden gevonden, die goed. Ik heb mij tevreden gesteld met van de a.s fakir dien weg voor ons open houden, dien hoofdsom, welke hij mij schuldig was, een groot pilaar helpen stutten. Gij, hadsji Abdallah, hadt gedeelte te laten vallen. Doch daar hij mij geonzen waardigen vriend gewend le rekenen op uw noodzaakt heeft uw wijsheid in te roepen om mijn dagelijksche gift. Zij was hem een vast deel recht geëerbiedigd te zien, zoo eisch ik van hem zijner inkomsten. Dit legt verplichtingen op. Onde rente, welke ik, voor 't minst, bereken op nog getwijfeld zijt gij beier nog, dan gij waart, tot ons eens vijf pond. Laat hij mij dus opnieuw vijf teruggekeerd, wijl gij den pelgrimstocht naar pond Turksch geven, en ik zal hem ook voortaan Mekka en de andere heilige plaatsen verricht hebt. in de hoede van den Allerhoogste aanbevelen". Doch ook de adel legt verplichtingen op. Mocht De verteller kijkt den kring zijner toehoorders hadsji Seifar voorheen op uw dagelijkschen pias- eens rond om den indruk gade te slaan, dien zijn ter rekenen, nu gij den nooit genoeg gewaardeer- verhaal maakt. De een glimlacht, de ander fronst Jen tilel draagt van pelgrim, is do waardige man de brauwen, een derde verzucht: „Allahoe akgerechtigd een ruimer gift nog van u te verwach- bar!" „Ja", antwoordt de verteller, „gij zegt het ten. Zijn eisch, dat gij hem het verlies door uw afwezigheid veroorzaakt, althans eeniger mate goed: God is waarlijk groot. Hij geeft wijze rechzult vergoeden, is dus verre van onredelijk. Ech- ters. Want nauwelijks had de cadi den eisch van echter kan het u den bedelaar vernomen of hij riep uit: „zijt gij ik zeg met nadruk ter

-

=-

—

i

.

.

~

-.

..,

i

—

—

v..

er

/J|n

'1 uit porseli n.

\ | nigitig

■

liifg

vhn Iv I'uinbouw", welk» „Aalsmeers I, ..ii,. der »aal h» fl bozel, met "■"! /i|n ai pujkei a fj.(

,i,.

.■,

i■.l

'

■

nion

n waarvan waarde vmr dm handel

heJibon en zuil g'»ei) houden gedurende belver■,.., r Wen niet er do OphéJiiV, dé Kaiserin Vüguste .mold Jana, The II Ii le Sunburst, .. ~, de Hardly, de Prïnec do Btilgaric, i v-, r,jer al die mrlen mogen beelcn. De pr .f. min te Aal-meer brndil een jrooj-q verscheidenheid rijkbloeiende planlen. En naast de fraaie bloemen en planlen (ik gedenk de Glatliolussen, do bladbegoniVs en zooveel meer) te er o6h -,o e-, nige collectie van (Je WÜI " f Vl'heer Jourenar door den l« ingezonden planten, Amsterdam-. Natuurlijk zijn de meesle inzendingen uil de ing \an Vmsterdam. Aalsmeer ilul ,p, daarachter volgt Kaarden en Haarlem (Ernsl li. Krelagel), maar er zijn loch oók kweekers van verder gekomen. Zoo bijv. gebrs. Gralan

<

■

-

""

te lleogeyeen. Zoo, in dezen -uilen zomertijd, gedwongi velen zijn om in slad le blijven, is deze tentoon, stelling voor vclo Vmsterdammers «en verkwikking geweest. Voor velen, want de tentoonstelling was gratis I .ankelijk, en werd druk bezoclit! (.'.o.

<

WAGENAAR

Jrjf

WAARSCHUWING. Het is den COMMISSARIS VAN POLIHE l« Leenwaiden gebleken uit inlichtingen, dat hel g len lianil'! otó zich eerst le wenden alvorcr.- zaken '.e doen met de navolpersoon: HKMUUKA MARIA VAN" NULAND. huisvrouw van Willem Honing, thans wonende in de gemeente beek bij Nijmegen, verandering van woonplaats is eehtrr wel mogelijk Zij noemt zi'-h ook CKELEN DE HHI l.l\ en M -AND \ \\ GEFFEN. Leeuwarden, 23 Juli 1920. Do commissaris van pofiTïe,

:

WESSER.

-jrMWERTEISITIËN. Kermis —JDeersum.

KAATSPARTIJ op ZONDAG I AUGUSTUS,

drie in partmir. vrije samenstelling. Stadsprijs- en -premiev i:'r.-..-"-: ■'■■>■ laatste 3 jaren uitgesloten. PRIJZEN: ’33, ’2l en 12 of 2 X ’6. Aangifte tot Zondagsmorgens 10 uur hij Wed. DE WILDE. Aanvang 12 uur. Weder dienende. Inleg 1.50 per partmir.

’

’YOLKSVERMM.,tN. MAAND»\g72

augustus

's Avonds optreden van K. E. DE JONG en Mej. E. BOSMA, van Langezwaag. HET BESTUUR.

’

Christen of Jood, of andere ketter, of behoort gij wellicht tot de vervloekte lieden, die leven zonder openbaring dat «ij durft spreken van rgnte? Weet gij niet dat Zijne Hoogheid onze heilige Profeet dat zijn naam gebenedijd worde door de verste volken der aarde en in de uiterste tijden, tot het oogenblik Gods, aminl weet gij niet, dat het ons, geloovigen, gestrengelijk verboden is rente te vragen, en gij, die u laat voorslaan een vriend te zijn van den Gebieder der Geloovigen, verstout gij u rente te vragen van dezen waardigen man, omdat hij niet onmiddellijk aan uw eisch gegevolg heeft gegeven?! Gij snoodaard! Ik vrees, dat gij op den weg Gods den aartsvijand Sjaïlan hebt ontmoet en in zijn macht zijt gekomen. Ik

.- ' ' '- 1

zijn 'cic „.,.,-.1 uit

KERMIS - WARGA.

Ver. van Volkvermaken. DINSDAG 3 AUG.

Ringrijderii met paard eo tweewieüo riituig voor dernes en heeren. :

I'KIJ/LN luxe-voorwerpen. Extnr-prïjs voor 't mooist versierde rijtuig.

Kaatspartii van manspersonen bovenl6 /aar, drie. in 't part uur. PIUIZKN f24,fl2enf6of2xf3 Stadsprga- en preiiiicwinnaars der laatste jaren loten afzonderlijk. Aanvang 1 uur. Inleg f 0.25. Aangifte voor beide wedstrijden tot 't morgens 1. uur bij _, BAJEMA.

"

WOENSDAG 4 AUG.

HARDLOQPEN voor manspersonen. PRIJS f 10.00, PREMIE

f5.

VERDER YOLKSSPELEN.

Aangifte Voor alle wedstrijden tot luur bij .1. 11. KOOISTRA. HET

BESTUUR.

In de spanning van uitersten bras, lellen alle toehoorders op het antwoord van hadsji lbrahinn „Knaap", zegt deze lichtelijk de brauwen ffo* iende, „uw onverstand is gróót! Hij rergeel, o*} voor Allah, in wiens band alle wonderen zÜb» grooler wonderen dan dit de. beteekenis h als voor ons de rook on/er pijpen; gij vergeet ook, dat de fakir dagelijks voor den braven AbdaUa-

**

gebeden bad".

De koffiezetter geeft den jongen een om zijn onbehoorlijke vraag, en /.egt deern «iliJj.: Vergeef hel zijn onver-land, hadsji Ibrahim Maar, vrienden wat ik ook weer zeggen «"""' hel spijl mij, dat ik aan do vertelling van onzen waardigen hadsji Ibraliim dat God zij» jenWa jaar adem duizend \ verlengt! gebied u om aan hadsji Abdallah-boe-Selim de een eind moet maken. Maar het is elf nnr. on ''!; tien pond terug te geven die hij u heeft afgestaan, weet, dat de nieuwe Fransehe "" en hem, zoolang gij leeft, door een piaster dageHet is hem niet noodig meer le /.eggen. lijks in staat te stellen een anderen bedelaar, lachend, ofschoon nog onder den indruk van Of waardiger Gods gunst over hem in te roepen dan ■:le, s;aan do bez *k< is van hel k >fl i gij het blijkt te zijn, te gewennen aan zijn goed- op. groeten kit' den verteller, groeien den heid. Verwijder u onmiddellijk, ik heb reeds te ter, groeien elkander, ieder gaat zijns veel van u gezien, opdat ik u niet als een ongeloo- om, gezegend door deen n van i vige doe kastijden". nacht, te slapen lot bet Gebed van den Daseraou. Hadsji Ibrahim wil eindigen met de moraal van Allahoe akbarl dit verhaal, maar het jongetje van den koffiezetter steekt bedeesd den vinger op ten teeken, dat Verklar i n g c n: hij een vraag zou wenschen te doen. Maghrebi, Arabisch voor Marokkaan, hadsjiHadsji Ibrahim keert hem goedig bemoedigend pelgrim; Soedani: Soedanees; aniin: amen. het donkere gelaat toe. „Als bet uw slaaf geoorloofd is le spreken", Fakir: geloofsbedelaar; Damsjaq: Damasctt hadsj: pelgrimstocht naar Mekka en Medio»' zegt het jongetje, „clan zou ik wenschen te verSjaïtan: Salan; Kniiha: de heilige sleen te Mei"»; nemen, hoe het mogelijk was, dat Abdallah-benmktóelpnni van den Islam; ben: zoon ; rfcr bleef, jaar Omar, die drie weg reeds dadelijk na |a zijn terugkomst van den pelgrimstocht naar de vtuler; melalik: halve stuiver, Turksch; H \ heilige plaatsen, waardoor hij een tilel van AUah: God w,l de hetl Osjin: booze «eesten hadsji won, hadsji Abdallah-boe-sjelim genoemd I'-gypte alkoinstig; eadi: vredereehlcr.

—

—

——

i

.,

kon worden?"

"

van Veldvruchten

ALGEMENE GEARKOMSTE do 4o fon Rispmoanne bealwei toalven yn 1920 DE WYNBEJBG" to Boalsort.

op

Woansdei de

Bij gesloten Drietjes TE HUUH

VERKOOPING

Selskïp lor Fryske tael- en sHeÉnnisse.

onder Ferwerd.

nioarns

Notaris J. L. VAN SLOTERDIJCK te Stiens biedt de zal op Maandag 26 juli 1920, 's av. SelskipsBoalsert Krite De de 7 uur (offic. tijd), in het koffiehuis van in fen Oargelkonsert deis dy len le Klazinga (ircatede it' te Ferwerd, publiek verkoopen: yu oan, hear A. ALT Maiiinitsjerke. Voor den heer D. L. Bouma: IT HAEDBISTJUK, A. de vrucht VLAS van: I. 75 A. 20 C. (2/2 p.) ten zuiden van en nabij de Kooilaan o. Ferwerd; 11. 75 A. 20 C. (2/2 p.) aldaar; 111 76 A. 80 C. (2/2 p.) aldaar; IV. 1.42.80 H.A. (4 p.) ten zuiden van en nabij den weg naar Blija o. Ferwerd. B. de vrucht AARDAPPELS (borgers) in de gemeente van: V. 97 A. 40 C. (3 p.) ten zuiden De VOORZITTER van het waterschap van en nabij perc. IV; VI. 1.21.30 H.A. „De Waarborg" in de gemeente „Won- (3/2 p.), nabij den Zeedijk o. Ferwerd; seradeel maakt bekend, dat de bijzondere V11."1.()5.2(J H.A. (3 p.) aldaar; C. de vrucht TARWE van: VIII. 96 A. ligger voor de verplichting tot bestrijding van de uitgaven voor de werken, ge- 90 C. (22 P-) ten zuiden van en aan noemd in art. 3, 3" van het bijzonder perc. Vil; IX. 70 A. 40 C. (2 p.) ten reglement (de vaart genaamd de Indijk, noorden van- en aan den weg naar Blija. Betaling 1 November 1920. loopende van de Kleine vaart noordBiljetten b. d. notaris en in café KLAwaarts langs de Zuidwestgrens van het .-:; .__ waterschap „de Makkumer- en Parregas- ZINGA. termeerpolders" en het verlengde van den Indijk tot den watermolen in het waterschap „Fallingabuurster- en Aaltjemeerpolder) met het klassificatiebesluit en het Huizum. procesverbaal van deskundigen, gedu- Verlengde Schrans rende 14 dagen, van 26 Juli tot en met 8 Notaris J. L. VAN SLOTERDIJCK te Augustus 1920 zal ter inzage liggen in Stiens zal op Donderdag 29 Juli 1920, het hotel „DE PRINS" te Makkum. 's av. 7 uur, bij Bijlsma, „de Nederlanleder belanghebbende kan gedurende den", te Leeuwarden, finaal publ. verJen termijn van ter inzage ligging op koopen: gezegeld adres zijne bezwaren tegen geEene solied gebouwde, "' zeer goed inelden bijzonderen ligger bij GEDEPU- onderh. RENTENIERSHUIZINGE no. 167. TEERDE STATEN van Friesland in- voorzien van gas- en waterleiding, met dienen. voortuin, bleek en erf, groot 2 A. 84 C, Witmarsuni, 23 Juli 1920. staande en gelegen op prachtigen stand De voorzitter voornoemd, i. d. Verlengde Schrans (Oostzijde) bij de K. TJ. WESTRA. Huizumerlaan o. Huizum, nagelaten door mej. wed. G. Th. de Groot. Geb. 12,121. Bezichtiging op den verkoopdag 's nam. 2—4 uur. Biljetten bij den heer E. RODENHUIS te Leeuwarden en ten kantore van den De GEDEPUTEERDE STATEN van notaris. Aanvaarding dadelijk. Friesland brengen ter kennis van belanghebbenden, dat een voorstel van het bestuur van het waterschap „De Sneeker Oudvaart" tot wijziging van het reglement voor dat waterschap, met bijlagen, Bij gesloten briefjes TE HUUR voor 5 van 26 Juli tot en met 7 Augustus a.s. jaren, ing. herfst 1920: op het GEMEENTEzal ter inzage liggen 7 H.A. 90 C. (20 pond.) vruchtb. HUIS van Rauwerderhcm te Rauwerd, en van 9 tot en met 21 Augustus a.s. op het BOUWLAND a. d. Vijfliuisterdijk o. h. Monnikebildt o. Hallurn, thans in gebr. GEMEENTEHUIS van Sneek. Gedurende den tijd van ter inzage lig- bij den heer J. D. Dijkstra, in 6 perceelen ging kunnen belanghebbenden bezwaren of in massa. Conditiën ter lezing in het koffiehuis daartegen schriftelijk indienen bij GEDEvan JIPPES te Hallurn en LEP te OudePUTEERDE STATEN. bildtzijl, en briefjes, gemerkt J. R. in te Leeuwarden, 15 Juli 1920. leveren ten kantore van nots. J. L. VAN De Gedeputeerde Staten voornoemd, A. VAN P. V. HARINXMA SLOTERDIJCK te Stiens v»3ór of op THOE SLOOTEN, voorzitter. Maandag 26 Juli 1920. C. B. MENALDA, griffier. t

WATERSCHAP

„DE WAARBORG" Wonseradeel.

.

Renteniershuizinge, o/d.

’

WATERSCHAP

„De Sneeker Oudvaart".

BOUWLAND - Monnikebildt.

BOUWLAND lijTieüfebildtzijl. ONDERWIJZER. Bij briefjes HUUR voor 5 0.

gesloten TE Aan de L. School te Nijega (Schar- jaren, ing. herfst 1920: tramlijn iterbrug), a/d. Joure—Lemmer. 2 stukken vruchtb. BOUWLAND, groot wordt gevraagd een 1.91.00 H.A. (5 p.) en 2.10.10 H.A. (6 p.), L d. Noorderleegspolder bij den Koedijk onder Hallurn, eigen aan den heer J. F. Salaris volgens de wet (3e klasse). Roeda en thans in gebr. bij K. S. BruinStukken vóór 5) Augustus aan het sma e. a., in 4 onderdeden. r.EMEENTEBESTÜUR van Donlawerstal Conditiën ter lezing bij J. SIDERIUS te te Langweer. Nieuwebildtzijl en briefjes, gemerkt R, in te leveren ten kantore van nots. J. L. VAN SLOTERDIJCK te Stiens v»iór of op Maandag 26 Juli 1920.

ONDERWIJZER.

■

Brood-, Beschuit- en Banketbakkerij

eene SATE en LANDEN, bestaande in soliede HUIZINGE met SCHUUR c. a., ARBEIDERSHUIS en in uitstekenden staat van cultuur verkeerende bouw- en weilanden (w.o. terp), aan en nabij der, kunstweg en de vaart te Vaardeburen onder Blija, kadastraal groot 38.40.90 HA. (105 pond.), waarvan ongeveer 46 pond. bouw- en 59 pond. weiland. Huurtijd vijf jaren, in te gaan de landen herfst 1920 en de gebouwen 12 Mei 1921. Voorwaarden liegen ter lezing bij Blija. BIJLEVELD opte zegel van 50 cent, in te Briefjes, leveren ten huize van den eigenaar en bewoner den heer D. G. DE BOER, vóór of op Maandag 9 Augustus 1920.

GROOTE SCHOUWBURGLOGE.-I j! Standplaats OUDE WAAG bij de

MAR.I I I ij KWATTA-SOLDATEN 'I GEZELSCHAP NAP DE LA

Tot en met MAANDAG 26 JULI, iedtren avond te 8 ure,

~d*T BUITENGEWONE

Bij briefjes TE HUUR: a. voor het loopend seizoen, NAWEIDE van 2 perc. weiland, 6 p. en 63/ p., uit de zathe laatst in huur bij den heer Sikma; b. voor 3 jaren Nov. '20—Nov. 21 WEILAND, perceelen 10 II perceelen 4 12 en 13 van gemelde zathe, te zaan H>7„ p. Voorwaarden ter inzage in catc „Altena" van den heer STEENSMA te Aalsurn. Briefjes te zenden aan den heer A. B. I.ETTENGA te Jelsum vóór Woensdag 4 Augustus a.s.

w

Bij inschrijving te koop 5 pondeni. VLAS. waarvan mim3pondeni. uitmuntend witbloei en 2 pondeni. blauwbloei, staande in «toeken te en onder llithtum. Aanvaarding en betaling direct na de

OPVOERINGEN

GIJS

Weiland, Naweide, I BORNWERD.

Nieuwostad.l VAN

-**_M

NAP DE LA MAR

_-*- In het tweede bedrijf:

||

KWATTA-REGEN.

■ ZONDAG 25 JULI, te 2 ure, GROOTE MIDDAGVOORSTELLINGEN I

1 KWATTA-SOLDATEN. I _-F* Opvoering van het geheele stuk zooals des avonds.

Prijsen der plaatsen: ’2.50, f 2.—, f 1.75, ’1.50, f 1.25 verhoogd met steel, belasting en auteursrechten. Plaatsbespreking aan den Schouwburg a\ 10. cent per plaats extra.

■ ’0.75,

„HARMONIE". ENORM SUCCES. "W Bureau 11

-

eni

Leeuwarden. OT ENORM SUCCES.

uur 's morgens.

ZONDAG 25 JULI,

aanvang 2 uur precies,

GROOTE MIDDAG-VOORSTELLING.

Sterk verminderde prijzen. Ie rang f 1,2erangf 0.75, Galerij f 0 50, plus. bet. gunning. Inlichtingen en briefjes vóór of op 29 Juli a.i. bij B. v. d. PLOEG, Hichtum o/d.

Zondagavond GROOTE AFSCHEIDSVOORSTELUNG.

Bolsward.

V E L U W E. TE KOOP een LANDHUIS met 1 H.A. boschgrond bij welvarend dorp; gemeubeld ca ingericht voor 9 personen. Brieven, lett. B. A., boekhandel H. B. AMSING te Putten (Geld.)

TE KOOP wegens aanschaffing auto, twee stel volledige paardetuigen. To bevragen bij B. de VRIES te Jellum.

MOTORRACEBOOT TE KOOP,

loopt ongeveer 30 K.M., met Truscotmotor 30/40 P.K. Te zien en te bevragen bij S. B. v. d. WERF, Jousterkade, Sneek. Geheel verplaatsbare

GARAGE TE KOOP, 5.G0 bij 7.50 M. Fr. br., aan mr. br. van HAIiINXMA thok SLOOTEN,

Franeker.

H.H. VLASHANDEAARS. TE KOOP aangeboden ongeveeriy» pondm.

WITBL. VLAS, veel zaadknop, aan scheepsvaarwater. Adres: S. WARTENA, Sijbrandaburen.

MAANDAG 26, DINSDAG 27 JULI OPERETTE GEZELSCHAP v.h. REMBRANDT-THEATER.

«aa„d„.

.

D m.d,9

DE SCHOONE CUBAANSCHE STRAND SIRENE.

ALIAS TOBIAS KRACK. Prijzen der plaatsen: f 2.50, f 1.50, f 0.75, plus rechten. Aanvang 8 uur precies. Plaatsbespreking als gewoon. Het publiek wordt verzocht vóór 8 uur in de zaal te zijn.

Kaatst TE WITMARSUM.

Beschermheer: de WelEd. Geb. teer t I. H. MULIER te s Sravenfiage.

Groote Kaatswedstrijd op Zondag 1 Augustusl92o.

Vrije samenstelling. - 3 in 't partuur, IV7 en Vt Pdm. best WITBLOEI VLAS, _*" PRIJS f75, benevens 3 MEDAILLES, in stoeten; 1 pdm. puike HAVER eu HUIS met HOK, Notaris A. KRTSEMAN te Franeker is voornemens Dinsdag 27 Juli 1920, 't LOOF van ruim 3 pdm. suikerbieten. vereerd door den BESCHERMHEER. 's avonds 8 uur (Z.T.), in het hotel „De 0.8. Dijk, St. Jacobi Parochie. To bevragen bij T. W. de JONG en B. 2d« PRIJS f45. 3 d» PRI|S f3O, bij een viertal 2x f 15. WESTKA te Jellum. Valk" aldaar, finaal te verkoopen: I. De nette, hechte, sterk gebouwde, Notaris L. K. VAN GIFFEN te St. Anna Benevens 1 ZILVEREN MEDAILLE voor de meeste zoo goed als nieuwe HUIZINGE, met be- Parochie zal op Dinsdag 27 Juli 1920, Geschikte jonge, gebeterde Ichoten dak, waarin BAKKERIJ met 'sav. 8 uur (Z.T.), bij Brouwers, finaal boyenslagen in één partij gedurende den ganschen heeteluchtoven en kanaaloven, aan het publiek verkoopen: KALVE KOEIEN Nieuwe Hof, op den hoek van de Groote De HUIZING, w.i. winkel, met STEE- TE KOOP. Te bevragen bij K. B. de wedstrijd, uitgeloofd door den Wel.cd. Geb. Heer Hofstraat te Franeker, in eigen gebruik NEN HOK, alsmede het recht van opstal BOER, Koopmansgracht 35, Sneek. bij den heer IJ. H. Gorter. Bod ’6768. op den grond a. d. O.B.Dijk o.d. St. J. H. H. PICCARDT te Sneek, oud-Burgemeester 11. Het HUIS met plaatsje aan het Jacobi Parochie, groot 2.13 are, in geTE KOOP van Wonseradeel, Eerelid der Vereeniging. Nieuwe Hof, naast het vorige, in huur bij bruik bij Tjeerd Keizer. Overname 15. Aanv. en betaling op 2 Aug. 1920. Jan Kingma. Bod 1800. 10 akkers prima UIEN Benevens 1 ZILVEREN MEDAILLE voor den besten Te aanvaarden: perceel I op den 9 Geboden 1051. bij Minnertsga. P. BOOMSTRA, Augustus 1920 en perceel II in genot van opslager, vereerd door den oud-Kaatser den heer huur op den 1 October d. a. v. SI|TZE KOOISTRA. Te bezichtigen op den verkoopdag van Woningen - Beetgum. MOTORRIJWIEL N. S. U, 2—4 uur. Aangifte tot Donderdagavond 8 uur (N. T.) aan 2 ovl., kickst., vrijloop en duo, nieuwe Notaris VAN HULST te Berlikum zal lantaarn, 6—7 P.K. TE KOOP, wegens H. v. d. VLIET; daarna loting. op Donderdag 29 Juli '20, 'sav. 7 uur verandering. Alles in prima staat. BURGER-of RENTENIERSHÜIS (Z.T.), bij Joustra te Beetgum, fin. verBr. fr., no. 6384, bureau dezer courant. Inleg f 3per partuur. koopen: te Franeker. achtergele1. WONING met vóór- en Aanvang v/d. wedstrijd lij uur (N. T.). MOTORRIJWIEL Notaris A. KRUSEMAN te Franeker is gen erf en HOK, bewoond door de medeOpgeluisterd door Muziekver. „Frisia", van Witmarsum voornemens .Woensdag 28 Juli 1920, eigenares wed. /Ede Feddema. Bod 778. aangeboden, „Excelsior", twee tact motor, te FRANEKER.

’

’

’

's avonds 8 uur (Z.T.), in het Stationskoffiehuis aldaar, finaal te verkoopen: Het zeer nette, riant gelegen BURGERof RENTENIERSHÜIS aan de Dijkstraat Dij de Oosterdraaibrug, te Franeker, kad.' groot 2 are 47 centiare, met ruime BERGI LAA l S, bleek en tuintje, laatst in eigen gebruik bij wl. mej. de wed. Th. Steensma. Bod ’7611. Te aanvaarden na de toewijzing Bezichtiging op verkoopdag van 2—4.

Haverterkooping o d. Kardegariip.

T© koop:

’

2. Onbewoonbaar verklaarde WONING met erf en HOK, in huur tot 12 Mei '21 bij wed. Brouwer. Bod ’384. 3. WONING met erf, bleek en HOK, in huur bij H. Kramer. Bod ’961. 4. WONING met SCHUUR, STALLING voor 2 koeien, bleek en erf, in huur tot 12 Mei '21 bij Job Sijtsma. Bod 1498. Betaling 1 Nov. '20. Te zien verkoopdag 3—5 uur. _^^^«i

’

Autovrachtdienst Sneek—Leeuwarden, v. v.

zond. gebr., geheel als nieuw, 2 versn. vrijl. debr. en duo, eerste lak, nikkel en banden. Prijs 750. U. ZWAAN, Koudum.

’

TE KOOP gevraagd een zoo goed als

nieuwe

GREIF CULTIVATOR G. R. met negen tanden,

achter de wielen werkende. Stofvrije naven. Franco prijsopgaafaan W. HOEKSTRA,

smid, NieuwebildtzlJl.

Indian en Reading

Notaris S. TERPSTRA te Giekerk zal J. H. DOODKORTE te Sneek zal, weop Dinsdag 27 Juli 1920, 's nam. 2 uur gens ongesteldheid van één der vennoo(N. T.), bij R. Mooiweer o.d. Hardegarijp ten, op Dinsdag 27 Juli e.k., 's namidd. op gewoon crediet, tegen voldoende be- 2 uur (N. T.), in het café Huibers aan van 9 en 12 P.K. TE KOOP aangeboden. kende borgstelling, publiek verkoopen: het Kleinzand te Sneek, provisioneel verJOH. DIJKSTRA, Wieuwerd. koopen: Voor den heer S. W. Hoekstra: 1. een l)' 2 tons WAGEN, merk TE HUUR gevraagd, metrecht van koop, een 15 perceelen HAVER in den Haringspoel aan de Rietlandsvaart o.d. Hardegarijp, „Audi"; STAALIJZEREN POTSCHIP 2. een beginnen

Standard Motorrijwiel

te

paaltjes.

bij den windmotor,

volgens 6

ÖÏERlNla^^ TE KOOP te Veenwouden eene solied uitstekend onderhouden HEERENBEHUIZIXGE met GARAGE, tennisbaan en fraaien tuin, waarin tal van vnichtboomen, op 3 min. afstand van spoor- en tramstation. gebouwde,

Het huis, laatst bewoond door notaris

Bloemers, is terstond te aanvaarden, en bevat beneden: 7 kamers, waarvan 2 en

suite, keuken, bijkeuken, wel- en regenwaterpomp, en kelder, en boven: 4 slaapkamers, dienstbodenkamer, en zolder met

waterreservoir. Brieven aan

thans te Zwolle,

notaris D. BLOEMERS,

Dinsdag 3 Augustus LEDEWKAATSPARTIJ. Mei „ASDA" heb ik nïefs le en ben ik ZEKER ran 'l bevrucfiten.

Slf^p^

2/2 tons WAGEN, merk „Arbens , beide 18.35 P.K., met bij die wa- tussehen 20 en 30 ton, opgaaf met gens behoorend DEKKLEED en 3 reserve conditiën, onder motto tchip, bureau dezer courant. BANDEN; 3. HANDKAR en KRUIWAGEN, gebruikt voor den goed ingerichten, winstgevenden en thans bij de firma Huisman & Co. in volle exploitatie zijnde een 8 P.K. BENZINEBOOTMOTOR, in een boot, bij autovrachtdienst van Sneek—Leeuwar- compleet, staat tijdelijk A. FERWERDA, Joure. den v.-v. De auto's zijn in uitmuntenden Geen brieven. staat en voorzien van prima gummibanden; de banden der „Audi" zijn voor lucht en achter massief, terwijl deze auto tevens is ingericht voor lijkenvervoer. De auto's zijn dagelijks tot 's morgens Al wie zaken wenscht te doen met Zeewaardig uitgerust een lijn WAGENTJE op Collingsassen, 10 uur te bezichtingen op het Muntjeplein bij mij kan zeer geschikt voor melkwagen. Prijs te Sneek en één er van van 12 tot 5 uur RIENK JOH. BOSKMA Jr. kajuit, met EIKEN KIELJACHT billijk. Ook genegen te. ruilen. aan den Nieuwenweg bij de Friesehe komen om inlichtingen. bij \5O 2.40. Bank te Leeuwarden. Holwerd, J. Zijn vrouw, Te bevragen: M. S. vax e__ GOOT, Verkoopsconditién te vernemen bij geElectrische Wagenmakerij. noemden deurwaarder. D. H. D E BOE R. heerenveen.

To l£oop

LEES DIT S. V. P.

KOOPJE f1250.

TE KLOO_P BROUWERS

,

DEZE WEEK

DE EERSTE LEEUWARDER H FIETSMOFFEL-, BIES- EN VERNIKKELINRICHTING bericht U hiermede, dat, wegens vacantie van het personeel, de MOFFEL-en VERNIKKELINRICHTING en hetKANTOOR

GESLOTEN

OPRUIMING

Sj

van 2 lot en met 7 Augustus zullen zijn.

L. OOSTERHUIS,

BOLLEMANSTEE6 K 36-38-40-46 48, Telef. Int. 1057, LEEUWARDEN.

§mm**tÊÊÊÊM

g

Banketfabriek „Fricslanf. BOLSWARD, word* September VERPLAATST naar

B_4

GRONINGEN. Hopende dan zijn geachte afnemers weer geregeld te bezoeken. Aanbevelend,

PENTHUM. Poetst Uwe Schoenen uitsluitend met

MANJEFIEK. „Manjefiek" is de naam.

Magnifiek is de glans. Mom verkrijgbaar. Fabrikant©, Meppel Wed. MEIJER L. WOLFF

-

|

cys GELEGENnEIDbAANDItUIN ËM N. ICOERSE, Kelders L 197 ETALEERT HEDEN:

ETALEERT HEDEN :

.

135, 100, VLA- en COMPóTESCHALEN DESSERT-, FRUIT-, IJSBORDJES 12|, 1521, 155 ROOMSTELLETJES 30, 25, SUIKERVAASJES

..... KAASSTOLPEN . MELKKANNETJES BLOEMVAZEN JARDINIÈRES . SUIKERPOTTEN I JSSCHALEN, groot, ..... IJSSCHALEN, klein BOTERVLOOTJES HONIG- en JAMDOOSJES . . VRUCHTENSCHALEN op voet KOEKJESSCHALEN ÉTALAGESCHALEN ..... enz. enz. =

GLAS.

■

80,

50,

25,

30

37| 42

70, 95,

75, 60, 175 45 65,

67£

„v

70, 75 50, 62| 122£, 130, 1525, 185, 200

~

120 120

(Bij groote hoeveelheden gelieve men specialen prijs aan te vragen).

IFa.

GEBR. VAN DER VEEN,

1—

-

■ ■GLAS.

THANS GEREGELDE AANVOER VAN:

VRAAGT ONZE PRIJZEN VOOR BUIS, DRAAD, HULPSTUKKEN, AFSLUITERS ENZ. ENZ.

—

»"■—■■_"«_^B—M mmmmmmmmmmm n_H

§ I

3.

I

Bezoekt ARNHEM en OMSTREKEN. (Oosterbeek, Velp, de Steeg, Dieren).

Pensiongids gratis verkrijgbaar aan het „Verkeershuis", StationsI plein, Arnhem en bij de secretarissen der V. V. V. in genoemde plaatsen-

°

,

~~

—■

"

TE KOOP gevraagd Cxtra buite"gewoon

met kickst. en veran- bij J KEMKER ' ' mel anö» rijwielen en motoren, Koudum. -*

mak beredei:

tevens geschikt om scl r 'Jving van kleur, ouderdom-fen prijs bii T a ».. B ei D« R. J. KRAMER. St Annanaroehi- Isr. fr.. no 6879. bureau dezer courant

TE KOOP wpampp

'

Zoolang de voorraad strekt 200 lilar KOOKPOTTEN, zoo goed als nieuw, slechts 1 55. Twee prima gebruikte BLAASBALGEN, respect, f35 en f4O per stuk. Nog aangeboden eene partij prima kwaliteit MACHINE-OLIE en bhike

■

Ferwerd.

I—

Het groote vertrouwen

dat de gebruikers hebben in de Oprechte Winsumer Zalf, ben voldoende, dat deze zelf onovertrefbaar is, ter genezing van steenpuisten, bloedvinnen, negenoc ring-, baard- en dauw worm, fijt, wratten, likdoorns, open beenen, zwerende borsten, winterhanden en wintervoeten, brandwonden en allerlei zweren en verouderde wonden. Prijs per bus ’0.75 en f 1.3. (Hoe grooter bus, hoe voordeeliger in 't gebruik). Yerkrijgb. bij Apotb., Drogia- a en Winkeliers. Gen.-Agent J. C. DE VRIES, Winsum (Cr). Voor rn gros Fa. B. DIJKSTRA.

Leeuwarden.

|1

BANDEN

Ij AUTO sn MOTOR, jl ! VREDESTEIN. I |/Rubberfabriek ..Vredestein" Loosduinen^g

1 Dames-, Heeren- en Kinder-Onderkleeding. 1 I

H ■■-■-■^■■^■|^BHHMHM^^ a^^B^

In ONDERKLEEDING steeds het beste.

|

Probeert onze AHERIKAANSCHE HEERENPANTALONS. Onverslijtbaar. Alle maten voorradig.

-

| Nieuwestad K7l -

Prijzen op aanvraag.

~

F C. TREÜ, \?Veerd ÖQ.

Cn

f1550.

*^^ MM,l^^^^^~~~l~e~Mt
Nogmaals extra prijsverlaging.

MOTORRIJWIEL

PRIMA KWALITEIT, ten volle gegarraudeerd, zoolang de voorraad strekt, f 85. Uit voorraad leverbaar B. S. A. MOTORRIJWIEL, nieuwste uitvoering,

Aanbevelend,

DAMES- en KINDERHOEDEN.

"

UITVERKOOP van

F. J. BROOS

J

seizoen

CYLINDEROLIE.

iss_a■^■■■■■^■■^bh

GROOTE OPRUIMING

de vraagd een 4 u 5 l.K.

■ ■—■——.—■—^———'■■■■■e

NIEUWE RIJWIELEN.

TEL. ADRES: ELECTRA.

H.H. INSTALLATEURS!

i

——~-=~

Wegens vergevorderd

DE BESTE EN DE MEEST BILLIJKE IN PRIJS.

I

95, 190

75. 150,

„

135, 210

5

Il

135

ROBBINS & rviYERS DRAÜiSTROOM- EN GELIJKSTROOMMOTOREN.

I

IT

45

35,

GROOTHANDEL ELECTRO-TECHNISCHE ARTIKELEN, van Swietenstraat 13, Leeuwarden.

g

20 cent.

32*,

Bij zondere gelegenheid voor: HOTELIERS, BANKETBAKKERS, FRUITHANDELAREN.

TEL INT. 1366.

L OOSf JU j nen /l

1

JAC. AWWYAS.

|

■

I LAMMERT DE VRIES 6 Co. - Burgwerd, | telefoon BOLSWARD no. 36, bieden uit voorraad aan:

1 „N. A. W.", 4-cylinC"H«, '1-16 I\K., 4-persoons TORPEDO-AUTOMOBIEL, geheel i|g nieuw, met volledig toebehooren, 5 lampen, 2 reservevelgen met imnden, gegarandeerd zonder eenig gebrek,

prijs/" 3800.

1

~SAROLEA"-MOT'

loop en kicketaj 1 „SPARKBROOK"->

,

"

drfe -.„„vjfog,-, Vrij-

_MJW„ nieuwste model, met magneet in gen 6a Vrijl P nleuw 11V'> versnellingen, 'vrijloop,' kukstarter enz,

\7oTORPTnv' "

-11 „SUN SUN''-MOTORRIJN.,

.

EL( 4 P K> met nieuw, nSSX).

°°

'

-

’ I £2SS3E«£ I " ""*'''"' ■cVcLI-^ïïX'* * 1 MOTORRIJWIEL ' nieuw,

HOC

i

0

1 gebruikt „F

S

Cn

N." j-cy [_
"'J'oo !l

'

tos

Model 700. Prijs

met 3 versnellingen

/1200.

fxima. prima.

I