2nd INESPO scholieren vanuit 31 verschillende landen presenteren hun innovatieve oplossingen voor mondiale milieuvraagstukken

Prof. dr. Ruben Gowricharn - Stichting Vorming Multicultureel Kader Mr. Simon Steen - Segregatie, doorzettingsmacht en de vrijheid van onderwijs Mw. Sharda Kamaansing - Het MNR timmert volop aan de weg Prof. Martha Montero-Sieburth - Invited session at the AERA International Conferenence

de

Cascade

Opinieblad van Stichting Cosmicus. September 2010. Jaargang 7

2nd INESPO 2010

300 scholieren vanuit 31 verschillende landen presenteren hun innovatieve oplossingen voor mondiale milieuvraagstukken

de

Cascade

www.cosmicus.nl Uitgever Stichting Cosmicus Hofplein 33 3011 AJ Rotterdam Redactie M.Cerit A. Appelboom E. Bayka A. M. Meerkerk

Hoofdredactie

Met dank aan: Prof. dr. Ruben Gowricharn, mw. Willemijn Maas, mr. Simon Steen, prof. Martha Montero-Sieburth en mw. Sharda Kamaansing. De redactieraad besluit over de keuze en plaatsing van de kopij; de auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van een artikel. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten. ISSN 1572-1876 Drukkerij Drukkerij Deniz / Rotterdam Lezersservice [email protected] De Cascade verschijnt 4 maal per jaar. Een jaarabonnement kost € 20,-. Abonnementen kunt u per e-mail aanvragen: [email protected] Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, gepubliceerd of worden opgeslagen in een gegevens (data-) bestand, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor advertenties kunt u Postadres: mailen naar [email protected] De Cascade Postbus 24102 Oplage 5000 3007 DC Rotterdam

De Cascade 2

Verleden, heden en toekomst Deze editie van de Cascade heeft veel kenmerken van een terugblik op de afgelopen tijd. Veel activiteiten en projecten zijn met succes opgezet en uitgevoerd. De Cosmicusscholen kregen hun lang verwachte UNESCO-certificaat, het Cosmicus Montessori Lyceum blikt terug op een succesvol schooljaar en Stichting Cosmicus mocht Ruben Gowricharn en Willemijn Maas als aanvulling op de leden van de Raad van Advies en het Comité van Aanbeveling verwelkomen. Cosmicus blikt echter met name terug op INESPO 2010. Deze in juni georganiseerde milieuolympiade mocht maar liefst 300 scholieren uit 31 verschillende landen verwelkomen die zich allemaal inzetten de beste oplossingen te bedenken voor mondiale milieuvraagstukken. “De veelheid en diversiteit van onderwerpen was bijna net zo’n bonte en kleurrijke verzameling als de traditionele kleding van de deelnemers. Kortom: een waar mondiaal scala dat je weer doet geloven in internationale samenwerking voor duurzaamheid,” zoals prof. ir. Wim Zeiler dit zo mooi opmerkte. Cosmicus blijft echter niet stilstaan, maar streeft ernaar de komende tijd nog meer succesvolle activiteiten en projecten op te zetten om haar steentje aan de maatschappij bij te dragen. ProDiv, een project dat biculturele studenten in contact brengt met gemeentes, provincies en waterschappen, is een mooi voorbeeld. Daarnaast zijn de voorbereidingen voor INESPO 2011 al weer in volle gang en is een start gemaakt met het opzetten van een nieuw evenement: een landelijke Kunst- en Cultuurdag. In de volgende Cascade in december 2010 hopen wij u hier meer over te kunnen vertellen.

Inhoud Welkom. .............................................................................4 Stichting Vorming Multicultureel Kader Prof. dr. ruben Gowricharn.........................................5

Willemijn Maas.................................................7 Segregatie, doorzettingsmacht en de vrijheid van onderwijs Mr. Simon Steen. ................................................... 8 2nd INESPO 2010: 300 scholieren komen met innovatieve oplossingen voor mondiale milieuvraagstukken. ................... 11 Bicutlurele studenten in contact met decentrale overheden. ...................................... 23 Cosmicusscholen nu ook UNESCOscholen................................................................. 26 Het Multiculturele Netwerk Rijksambtenaren timmert volop aan de weg Mw. Sharda Kamaansing................................................ 28

Reflectie CML 2009/2010........................... 32 Invited session at the AERA International Conference for Cosmicus College Prof. Martha Montero - Sieburth..................... 39 SV Cosmicus: Politieke avonden. ................ 41 SV Cosmicus: Cursus speedreading...... 45 Studentenportret......................................................... 46

Redactie

De Cascade 3

Wisselingen leden Raad van Advies en Comité van Aanbeveling van Stichting Cosmicus

Welkom! De afgelopen tijd zijn er een aantal wijzigingen geweest wat betreft de samenstelling van de Raad van Advies en het Comité van Aanbeveling. Stichting Cosmicus moest afscheid nemen van Hans Dijkstal ten gevolge van zijn overlijden. Willemijn Maas en Ruben Gowricharn toonden zich echter bereid het Comité en de Raad te versterken. Op de volgende bladzijden komen deze personen aan het woord om zich voor te stellen.

Helaas heeft Cosmicus in de afgelopen periode op een verdrietige wijze afscheid moeten nemen van een lid van het Comité van Aanbeveling, de heer Hans Dijkstal. Hij overleed op 9 mei 2010 op 67-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker. Cosmicus betreurt zijn heengaan en is hem dankbaar voor de steun die hij aan de stichting verleende als lid van het Comité van Aanbeveling. Hans Dijkstal was een Nederlandse politicus. In 1994 werd hij vice-premier en minister van Binnenlandse Zaken. In 1998 werd hij verkozen tot fractievoorzitter van de VVD en nam hij weer plaats in de Tweede Kamer. Een jaar na zijn terugkeer in de Kamer werd hij door zijn collega’s verkozen tot Politicus van het Jaar. In 2002 trok hij zich terug uit de politiek en zette hij zich in voor het Nederlands Fonds voor de Film en Holland Film tot 2007. In deze periode was hij ook actief in een commissie voor de toetsing van de integriteit van de publieke omroep en hij nam deel aan een commissie die adviseerde over de inkomens van bestuurders bij de overheid.

De Cascade 4

Nieuw lid Raad van Advies Stichting Cosmicus

Ruben Gowricharn Prof. dr. Ruben Gowricharn is hoogleraar sociale cohesie en transnationale vraagstukken aan de Universiteit van Tilburg. Ook was hij werkzaam als consulent arbeidszaken en wetenschappelijk onderzoeker op het gebied van ontwikkelingsvraagstukken, ondernemerschap, de modernisering van etnische minderheden, et cetera. Momenteel coördineert hij een Ph.D. programma om emancipatorische kennis te produceren ten behoeve van de multiculturele samenleving en het hoger intellectueel kader van allochtonen te versterken. Hiervoor is de Stichting Vorming Multicultureel Kader (SVMK) opgericht.

Stichting Vorming Multicultureel Kader De Stichting Vorming Multicultureel Kader is opgericht met als doel de ontwikkeling van het hoger intellectueel kader van allochtonen te bevorderen. Dat doet zij door de academische promotie te faciliteren van kandidaten die kennis produceren ten behoeve van de multiculturele samenleving. Hans Becker, Stephan Sanders, Herman Meijer, Herman Wijffels, Els Borst Jan Franssen, Bram Peper en Paul Rosenmöller vormen het Comité van Aanbeveling.

ontwikkelingen in de multiculturele samenleving mogelijk maken. Het type kennis dat door de promovendi van de SVMK wordt voortgebracht is emanciperend van aard; praktisch alle vraagstellingen zijn gericht op het realiseren van successen. Zonder uitputtend te willen zijn noemen wij in dit verband:

De achtergrond van dit initiatief is als volgt. Multiculturaliteit wordt, ondanks de opkomst van een allochtone middenklasse, met grote vanzelfsprekendheid geassocieerd met problemen en moeilijkheden. De politieke energie en de wetenschappelijke inspanningen zijn vooral op die negatieve kant van de samenleving gericht. De SVMK meent echter dat er van behaalde successen meer is te leren dan van mislukkingen. Haar perspectief kenmerkt zich daarom door een zoektocht naar de condities die succesvolle

•

•

• • • • • •

de succesvolle strategieën van de tweede generatie allochtonen resulterend in sociale stijging; de opkomst en expansie van het zogenoemde etnisch ondernemerschap; strategieën van geslaagde inburgering; de betekenis van etnische zelforganisaties; het ontstaan van florerende buurteconomieën; in- en uitsluiting in ambtelijke organisaties; het lerend vermogen van politieorganisaties; cross culturele strategieën van financiële ondernemingen;

De Cascade 5

• • • •

hoe zwarte tienermoeders zelfredzaam worden; de expansie van etnische taxiondernemers; de toenemende participatie van allochtonen uit achterstandswijken; et cetera.

intellectuele kader van allochtonen versterkt de SVMK de locomotief in het emancipatieproces van allochtonen. Dat gebeurt concreet door: • •

Een bijzondere bijkomstigheid is dat naast de productie van emanciperende kennis ook de opbouw van het hoger intellectueel kader van allochtonen, van human capital, wordt bevorderd. Daarbij volgt de SVMK een eigen opleidings- en begeleidingsmodel, omdat de kandidaten van de SVMK vaak werken en een gezinsleven erbij hebben. Dat is een moeilijke combinatie wat de mogelijkheid om voltijds aan een dissertatie te werken vaak uitsluit. Maar deze kandidaten beschikken over veel levenservaring, hebben materiekennis opgebouwd en zijn actief in allerlei integratietrajecten. Mede gelet op hun sterke motivatie vereist het relatief weinig inspanning om deze kandidaten voor te bereiden op de academische promotie. De resultaten van de ontwikkelde werkwijze zijn uitstekend te noemen, getuige het feit dat al in het jaar 2007 de eerste promotie heeft plaatsgevonden. In 2008 hebben twee kandidaten hun proefschrift verdedigd en in 2010 zullen naar verwachting vier proefschriften worden verdedigd. Door de versnelde opbouw van het hoger De Cascade 6

•

•

•

• •

•

de promovendi die kennis produceren over ‘sociale kwesties’ in hun gemeenschap; de opbouw van intellectueel gezag door te promoveren; een effectievere participatie in het publieke debat in de eigen gemeenschap en in de Nederlandse samenleving; de kanteling van de ongunstige beeldvorming door de toename van het aantal gepromoveerde academici; de verhoging van het intellectuele prestige van allochtonen in de Nederlandse samenleving; de activering van het onbenutte talent in de allochtone gemeenschappen; de directe toepassing van de onderzoeksresultaten in de praktijk van de veelal werkende promovendi; de functie van rolmodel die dit hoger intellectuele kader vervult.

Met de promotiekamer creëert de SVMK dus tal van win-win situaties en draagt zij cruciale bouwstenen aan voor een meer cohesieve samenleving.

Nieuw lid Raad van Advies en Comité van Aanbeveling Stichting Cosmicus

Willemijn Maas Als nieuw lid van het Comité van Aanbeveling en de Raad van Advies van Cosmicus, licht ik graag mijn betrokkenheid toe, maar ik kan me zo voorstellen dat u als lezer ook wat meer van mij wil weten. Ik begon mijn loopbaan als logopedist in de gezondheidszorg en het speciaal onderwijs. Daar werkte ik als logopedist. Daarna vervolgde ik mijn carrière bij de Hogeschool van Amsterdam. Eerst als docent logopedie en later in allerlei managementfuncties. Ik heb een aantal directiefuncties bekleed bij verschillende instituten van de Hogeschool van Amsterdam, onder andere als directeur van het cluster van Instituten voor Economie en Management. Onderdeel van dit instituut is de publiekprivate Johan Cruyff University, een initiatief van Johan Cruijff en de Hogeschool van Amsterdam, waar het mogelijk is om topsport en studie te combineren. Mijn laatste functie bij de Hogeschool van Amsterdam was directievoorzitter van Economische Studies waar ik leiding gaf aan grote veranderingstrajecten. Met veel voldoening en trots werk ik nu al weer vier jaar als Algemeen Directeur bij de AVRO. Met fantastische, bevlogen professionals werken we iedere dag weer aan mooie producten op het gebied van radio, televisie en internet. Door mijn werk met studenten bij de Hogeschool van Amsterdam, maar zeker ook als inwoner van Amsterdam heb ik mij altijd zeer verbonden gevoeld met de multiculturele samenleving. Ik ben er in het diepst van mijn hart van overtuigd dat we ons moeten blijven verdiepen in verschillende culturen en achtergronden, om

zo begrip op te brengen voor verschillende leefstijlen en gewoontes. Ik geloof niet in ‘wij’ en ‘zij’, maar in ‘ons allemaal’. Dat betekent niet dat we allemaal op elkaar hoeven te gaan lijken, maar dat we elkaars verschillen respecteren binnen de grondwettelijke regels die voor ieder individu gelden. Ook bij de Publieke Omroep, en in het bijzonder bij de AVRO voelen wij het als onze verantwoordelijkheid om bij te dragen aan het vergroten van kennis en begrip van verschillende culturen, maar ook aan verdraagzaamheid en inspiratie om zo te komen tot wereldburgerschap. Dit past binnen de kernwaarden van de AVRO, namelijk: vrijheid, verdraagzaamheid en verantwoordelijkheid. Sinds de oprichting van Stichting Cosmicus in 1995 heb ik grote bewondering gekregen voor de geïntegreerde aanpak om ieder individu op te leiden als wereldburger, ongeacht zijn of haar afkomst, geloof, geslacht, sociaaleconomische positie of seksualiteit. Wat mij in het bijzonder aanspreekt zijn de vernieuwende initiatieven gericht op talenten en ontwikkeling. Ik hoop een positieve bijdrage te leveren aan de brugfunctie die Cosmicus kenmerkt. Dus als de directie, medewerkers of overige betrokkenen een beroep op mij doen, zal ik graag naar hen luisteren en meedenken hoe bestaande en nieuwe initiatieven verder uitgedacht kunnen worden. Ik kijk uit naar een mooie samenwerking met de overige leden van de CvA en de RvA. De Cascade 7

Segregatie, doorzettingsmacht en de vrijheid van onderwijs Mr. Simon Steen Algemeen directeur VBS

Er is weer een politieke worsteling gaande met de vrijheid van onderwijs. Daarbij worden flinke uitspraken niet geschuwd. Deze hebben betrekking op het invoeren van een acceptatieplicht voor bijzondere scholen en op het toekennen van doorzettingsmacht aan gemeenten. Wonderlijk hoe sommige politici in een tijd waarin de vrijheid van meningsuiting geen grenzen lijkt te kennen, hun heil zoeken in het beperken van de vrijheid van onderwijs en het aan banden leggen van de vrije schoolkeuze van ouders. De Cascade 8

Segregatiedebat In het regeerakkoord van het Kabinet Balkenende, Bos en Rouvoet is ondubbelzinnig vastgelegd dat de regering de vrijheid om op eigen grondslag onderwijs te organiseren en de vrije schoolkeuze van ouders voluit respecteert. Van de kant van de bewindslieden is de opstelling in het segregatiedebat tot nu toe ook in lijn hiermee. Zo heeft oud-staatssecretaris Dijksma één en andermaal benadrukt dat zij bij haar streven om in gemengde wijken meer gemengde scholen tot stand te brengen de vrijheid van onderwijs en de vrije schoolkeuze van ouders onverlet laat. Dit bleek bijvoorbeeld uit haar toespraak op de conferentie Kleur in de klas eind 2009, waarin zij uit de doeken deed waarom zij pilots rond verschillende vormen van centrale aanmelding van leerlingen in het primair onderwijs belangrijk vindt. Zij plaatste dit nadrukkelijk in het kader van “leren van elkaar” en wilde ook toen niet weten van inperkingen van de vrijheid van onderwijs en de vrije schoolkeuze van ouders. Ook bij de behandeling van de onderwijsbegroting 2010 in de Tweede Kamer maakte zij korte metten met suggestieve opmerkingen van sommige kamerleden als zouden bijzondere scholen door het eigen toelatingsbeleid verantwoordelijk zijn voor een scheve verdeling van allochtone leerlingen over openbare en bijzondere scholen. Uit cijfers die zij heeft overgelegd bleek overduidelijk dat er van scheve verdeling van allochtone leerlingen over openbare en bijzondere scholen geen sprake is. In haar brief aan de Tweede Kamer van begin dit jaar over schoolkeuze en segregatie heeft zij aan deze lijn vastgehouden. Zij heeft daarbij onderstreept dat er op dit moment in twaalf gemeenten pilots lopen om na te gaan hoe segregatie in het basisonderwijs met vrijwillige medewerking van alle schoolbesturen kan worden tegengegaan.

Zij vestigt in deze brief ook de aandacht op vrijwillige ouderinitiatieven, zoals die van de Stichting Kleurrijke Scholen, die daarvoor subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontvangt. Demissionair staatssecretaris Van Bijsterveldt heeft in het Algemeen Overleg met de Vaste Kamercommissie Onderwijs over schoolkeuze en segregatie onomwonden uitgesproken niets te zien in het geven van bevoegdheden aan gemeenten om scholen gemengder te krijgen. Zij stond pal voor de vrije schoolkeuze van ouders en werd daarin gesteund door de VVD-fractie die daarmee geheel in lijn met het Liberaal Manifest handelde, waaruit duidelijk is af te leiden dat echte liberalen de vrijheid van onderwijs koesteren. Het valt niet te begrijpen dat deze opvatting ook niet sterker doorklinkt in de opstelling van D66, de andere liberale fractie in de Kamer. Doorzettingsmacht De SP is in het politieke debat over segregatie inmiddels dé pleitbezorger voor het invoeren van een wettelijke acceptatieplicht voor bijzondere scholen. Kennelijk is de PvdAfractie hier wel gevoelig voor getuige haar positieve opstelling rond het geven van bevoegdheden aan gemeenten om de medewerking van schoolbesturen aan spreiding van leerlingen af te dwingen. Oud-staatssecretaris Dijksma lijkt op één punt toch mee te gaan met de opstelling van de PvdA Tweede Kamerfractie. Dat betreft het geven van bevoegdheden aan gemeentebesturen om bepaalde zaken dwingend aan schoolbesturen op te kunnen leggen. Een eerste stap in die richting zit in haar wetsvoorstel Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (kortweg: de Wet Oke). In dat wetsvoorstel wordt aan het artikel in de wet op het primair onderwijs over het lokaal onderwijsoverleg een bepaling De Cascade 9

toegevoegd, waarin doorzettingsmacht van gemeenten wordt geregeld. Dit houdt in dat de gemeenten aan schoolbesturen waarmee men in het lokaal onderwijsoverleg niet tot afspraken is gekomen toch verplichtingen kunnen opleggen. Dit wordt natuurlijk uitgelegd als een uiterste bevoegdheid die altijd in redelijkheid door gemeenten zal worden toegepast. Toch neemt dat niet weg dat dit het begin kan zijn van een wettelijk geregelde inperking van de vrijheid van onderwijs en de vrije schoolkeuze van ouders. Deze inperking staat op gespannen voet met de bescherming van deze fundamentele vrijheden in het onderwijs zoals in het regeerakkoord vastgelegd. Je zou tegen deze achtergrond bijna reikhalzend uitkijken naar de totstandkoming van de Grondwetswijziging rond de invoering van een toetsing door de rechter van wetten aan de Grondwet. Het initiatief wetsvoorstel daartoe van Groen Links fractievoorzitter mevrouw Halsema is inmiddels in eerste lezing al door de Tweede en Eerste Kamer aangenomen.

en bijzonder onderwijs. De verslagen van de Staatscommissie die het model van gelijke bekostiging heeft uitgewerkt laten heel duidelijk zien dat het destijds ging om ieder bindend principe op basis waarvan mensen zich verenigen en op de grondslag waarvan men het onderwijs voor de eigen kinderen wil vormgeven. Dat beperkte zich niet uitsluitend tot een godsdienstige grondslag. Het ging nadrukkelijk ook om levensbeschouwelijke noties die verder kunnen reiken dan een religieuze levenshouding. Het bijzonder onderwijs op algemene grondslag is dan ook sinds jaar en dag als richting erkend op basis waarvan een bijzondere school kan worden gesticht en door de overheid kan worden bekostigd. Deze scholen gaan uit van de gelijkwaardigheid van levensbeschouwingen en maatschappelijke stromingen op voorwaarde dat er respect is voor de overtuiging van de ander. In veel gevallen gaat deze vrijheid samen met pedagogisch ondernemerschap, waardoor een vernieuwende pedagogische filosofie zijn doorwerking kan krijgen in het onderwijs.

Zelfbestuur & Zelforganisatie Het is goed te weten dat het CDA niet alleen staat in haar verzet tegen de dreigende inperking van de vrije schoolkeuze van ouders. Ook de VVD en de kleinere christelijke partijen steunen dit verzet. Het valt daarbij wel op dat het CDA bijzondere scholen vooral ziet als scholen op religieuze grondslag. Alsof de vrijheid van onderwijs alleen voorbehouden is aan religieuze groeperingen. Men realiseert zich kennelijk onvoldoende, dat de principes van zelfbestuur en zelforganisatie belangrijke pijlers zijn voor de vrijheid van onderwijs. Het zijn deze principes die in ons onderwijsbestel zijn verankerd door burgers het wettelijk recht toe te kennen op het stichten en instandhouden van scholen met bekostiging van de overheid. Dit gaat terug op de pacificatie van de schoolstrijd rond de gelijke bekostiging van openbaar

De VBS komt op voor de belangen van deze scholen die wij geregeld oproepen maatschappelijk verantwoord met de vrijheid van onderwijs om te gaan. Het is boeiend te zien dat het kabinet Balkenende in de brief Andere kijk op bestuurlijke schaal van eind 2008 en in de considerans van het wetsvoorstel Fusietoets hoog opgeeft van de ruimte in het onderwijsbestel voor deze levensbeschouwelijke en pedagogische profilering van scholen in kleinschalige verbanden. Het is tegen die achtergrond dan ook te begrijpen dat minister Plasterk bij de kamerbehandeling van het wetsvoorstel fusietoets onlangs de toezegging heeft gedaan om de mogelijkheden van richtingvrije planning in het onderwijs opnieuw te onderzoeken.

De Cascade 10

(uit VBSchrift februari 2010)

Studenten van het Drachtser Lyceum participeren vol enthouisiasme in INESPO

2nd INESPO 2010:

300 scholieren komen met innovatieve oplossingen voor mondiale milieuvraagstukken Van 3 tot 7 juni jl. vond INESPO, de internationale milieu- en wetenschapsolympiade in Nederland, voor de tweede maal plaats. De Universiteit van Amsterdam was twee dagen lang gastvrouw van circa honderd Nederlandse en tweehonderd buitenlandse scholieren uit dertig verschillende landen. Hier presenteerden deze jongeren hun oplossingen voor mondiale milieuvraagstukken aan een deskundige jury, de media en het brede publiek. De projecten van de deelnemende scholieren waren van hoog niveau en de jury was dan ook verrast door de innovatieve en praktische oplossingen die zij voorstelden. Verder prees de jury de gedrevenheid en het enthousiasme van de scholieren . Op de volgende pagina’s vindt u een verslag van de diverse activiteiten tijdens de olympiade. De Cascade 11

INESPO INESPO (International Environmental and Scientific Project Olympiad) is dé internationale milieu- en wetenschapsolympiade in Nederland. In 2009 werd INESPO voor de eerste maal georganiseerd, toen enkel nationaal. Circa tachtig leerlingen van dertig Nederlandse scholen bedachten oplossingen voor milieuvraagstukken en presenteerden deze op de Vrije Universiteit van Amsterdam. In 2010 maakte INESPO de vervolgstap door een internationaal deelnemersveld te ontvangen. Circa honderd Nederlandse en tweehonderd buitenlandse scholieren vanuit dertig verschillende landen lieten hun ideeën om mondiale milieuproblemen op te lossen zien. INESPO is een initiatief van Stichting Cosmicus en wordt jaarlijks in samenwerking met Platform Bèta Techniek (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en Agentschap NL (Ministerie van Economische Zaken) georganiseerd. In 2009 werkte Cosmicus daarnaast samen met de VU Amsterdam en in 2010 met de UvA (Universiteit van Amsterdam).

Dag 1: delegaties vanuit dertig landen arriveren op Schiphol Op 3 juni arriveerden de buitenlandse delegaties op Schiphol. Circa tweehonderd scholieren en tachtig docenten zetten hun eerste stappen op Nederlandse bodem. Op een gastvrije wijze werden zij door de vrijwilligers van Cosmicus welkom geheten en begeleid naar hun hotels. Ook werd informatie-

materiaal uitgedeeld en vragen beantwoord. Een aantal deelnemers zocht nog ontspanning en plezier in de hoofdstad, maar een groot gedeelte, vermoeid door de soms wel erg lange reis, zocht snel de rust van de hotelkamers van hotel Ibis en hotel Etap op.

Deelnemende landen Afghanistan, Albanië, Azerbeidzjan, Brazilië, Filippijnen, Georgië, Ghana, Indonesië, Irak, Kazakstan, Kirgizistan, Macedonië, Maleisië, Malediven, Mexico, Moldavië, Nederland, Pakistan, Roemenië, Rusland, Slowakije, Sri Lanka, Tadzjikistan, Taiwan, Thailand, Tsjechië, Turkije, Turkmenistan, Verenigde Staten, Vietnam en Zuid-Korea.

De Cascade 12

Kazachstaanse ambassade

Macedonische ambassade

Dag 2: ambassades, NEMO en boottrip Op vrijdag 4 juni begon het officiële INESPOprogramma. Door een trip naar Den Haag en Amsterdam kregen de participanten de kans kennis te maken met een stukje Nederland. De bussen vertrokken al vroeg richting Den Haag onder begeleiding van tientallen vrijwilligers van Cosmicus. Aangekomen in Den Haag werden de scholieren naar de ambassade van hun land geleid en daar verwelkomd, voor het merendeel door de ambassadeur zelf. Aangekomen op de ambassades werd over hun land gepraat, over Nederland, over hun persoonlijk leven en natuurlijk over INESPO. Delegaties vanuit zeven landen die geen ambassade in Nederland hebben, kregen een rondleiding door de politieke hoofdstad en bezochten de Tweede Kamer. De bezoeken werden afgesloten met een lunch op de diverse ambassades. Rond 13.30 uur verzamelde iedereen zich weer en werd begonnen aan de terugreis naar Amsterdam waar Science Center NEMO hen verwachtte. In NEMO konden de scholieren actief kennismaken met wetenschap en technologie door zelf dingen te doen en te ontdekken. Het bezoek aan NEMO werd afgesloten met een rondvaart door de Amsterdamse grachten om de scholieren op een typisch Amsterdamse wijze kennis te laten maken met de stad.

Roemeense ambassade



Veronica Barraza (Mexico) “Het ambassadebezoek heeft me goed gedaan. We praatten met de ambassadeur over onze projecten wat erg interessant was, maar het bezoek sprak mij vooral aan omdat je je weer even dicht bij huis voelde. Ik voelde me trots onze vlag te zien waaien in een ander land en het maakte me duidelijk dat ik ons land echt vertegenwoordig op INESPO.”

Tornike Otiashvili (Georgië) “Ik was blij verrast toen ik de ambassade van Georgië binnenliep. Ik zag mensen die me direct een gevoel van thuiskomen gaven. Het gesprek met onze ambassadeur gaf ons nieuwe hoop en energie om ons in te zetten voor het behalen van succes op deze olympiade. Daarom ben ik de organisatoren van INESPO dankbaar dat ze ons deze kans gaven.”

Anca Pascu (Roemenië) “Ik ben echt enorm enthousiast over het bezoek aan de ambassade. Met onze ambassadeur spraken we een tijdlang over Roemeense mensen, over Nederland en Nederlandse mensen en over onze projecten. Het gesprek me zelfvertrouwen en veranderde ons in echte ambassadeurs van ons land.” De Cascade 13

Dag 3: de milieuolympiade begint Na een dag van ontspanning begon op zaterdag 5 juni de milieuolympiade dan echt. De Nederlandse participanten arriveerden ongeveer tegelijk met de buitenlandse deelnemers op de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatie (FNWI) van de UvA op het Science Park in Amsterdam. De zaal die de avond van tevoren door

vele vrijwilligers was opgebouwd, was al snel gevuld met teams die elk een eigen stand toegewezen kregen. Om 12.00 uur vond de officiële openingsreceptie plaats, maar ook daarvoor waren de scholieren al druk bezig hun projecten te verklaren en te verdedigen.

Openingsceremonie De heer Antoine Heideveld van Duurzaam Hoger Onderwijs fungeerde als dagvoorzitter en heette de participanten, leraren, media en bezoekers welkom. Daarnaast richtte hij een speciaal welkomstwoord aan de VIP-sprekers. Dr. Adem Kumcu, voorzitter van Stichting Cosmicus, heette de aanwezigen welkom namens de initiatiefnemer van INESPO. Gastvrouw UvA werd vertegenwoordigd door prof. dr. Bart Noordam, decaan van de FNWI, die namens de UvA alle aanwezigen welkom heette en hen bedankte voor hun komst. Mr. Simon Steen , algemeen directeur van de VBS (Vereniging Bijzondere Scholen) en voorzitter van de ECNAIS (European Council of National Association of Independent Schools), richtte daarna zijn woord tot de aanwezigen. Hij prees het initiatief van Stichting Cosmi-cus en bestempelde het als een van de beste voorbeelden van wat ECNAIS pedagogisch ondernemerschap noemt. Ook komt in INESPO het concept van wereldburgerschap, waar Cosmicus voor staat, naar voren: “Als je je een wereldburger wilt noemen, dien je je samen verantwoordelijk voor de aarde te voelen.” Oud-minister Ab Klink van Volksgezondheid, Wel-zijn en Sport prees INESPO omdat

De Cascade 14

zij milieubewustzijn onder jongeren stimuleert: “Ik vind INESPO een waardevol initiatief, omdat het kansen biedt om kennis over milieu-issues te integreren in het schoolcurriculum. Het is belangrijk dat wij deze kennis over problemen die zich nu en in de toekomst voordoen ontwikkelen, maar ook dat wij beseffen dat we het verschil kunnen maken.” Daarnaast meent de minister dat INESPO voor ieder wat wils biedt: “Natuurkunde en biologie worden gecombineerd met sociologie en geologie. Daarnaast wordt het leren van feiten gecombineerd met creativiteit en met het werken aan werkbare en praktische oplossingen.” De waarnemend burgemeester van Amsterdam, Lodewijk Asscher, nam het stokje van Klink over en moedigde de aanwezigen aan te geloven in wat zij tijdens INESPO konden bereiken: “We hebben nieuwe ideeën en nieuwe energie nodig. Overheden hebben jullie nodig, bedrijven hebben jullie nodig, kortom: de planeet heeft jullie nodig!” Ook moedigde Asscher de participanten aan verder te kijken dan het weekend: “Er is een kans dat jouw project wint, maar mocht dat niet zo zijn, dan kan jouw idee alsnog heel belangrijk zijn, nu of in de toekomst.“

eld

Antoine Heidev

Adem Kumcu

Bart Noordam

Ab Klink

Simon Steen

Lodewijk Asscher

De Cascade 15

Tussen de sprekers door voerde een aantal scholieren vanuit verschillende landen acts op. Zo voerden onder andere in traditionele kleding gehulde Kazachstaanse scholieren een dans uit hun moederland op. Aan het einde gekomen van de toespraken, waren de leerlingen aan de beurt. Een leerling vanuit elk land klom het podium op, begroette de aanwezigen in zijn eigen taal en liet aarde meegebracht uit zijn eigen land in een grote pot lopen. Vervolgens werd hierin de INESPO-boom geplant, waarna de sprekers en organisatoren samen de boom water gaven om de samenwerking die nodig is om milieuproblemen tegen te gaan te symboliseren. Daarna werd INESPO officieel geopend door een lint door te knippen dat gespannen was voor de ingang van het gebouw.

Jurybeoordeling Nog vol van de spectaculaire opening ging de tentoonstelling van de projecten verder. Participanten stonden zenuwachtig hun presentatie te oefenen en deden hun uiterste best hun projecten zo goed mogelijk te presenteren wanneer de jury langskwam. De jury stond onder leiding van de heer Rob van Hattum, directeur van Science Center NEMO. Andere juryleden waren onder andere Antoine Heideveld, prof. ir. W. Zeiler, prof. dr. Lynda Hardman, dr. Jan Duyzer en prof. dr. Bas Balaauboer. De juryleden, verdeeld in teams, moesten de projecten beoordelen aan de hand van van tevoren geformuleerde criteria. Om een objectief oordeel te kunnen vellen, werd elk project door twee teams beoordeeld. De jury gaf aan het einde van de zaterdagmiddag aan erg onder de indruk te zijn van de kwaliteit van de gepresenteerde projecten en het enthousiasme van de deelnemers. De Cascade 16

Filmzaal

Pauze

INESPO milieuolympiade meets Dutch Environmental Film Festival Zaterdagavond stond een sociale activiteit op het programma voor alle deelnemers en hun begeleiders. Met bussen werden zij naar het Dutch Environmental Film Festival gebracht. Deze activiteit werd gesponsord door gemeente Amsterdam. Tom van Beek van Strawberry Earth vertelt over het bezoek van de leerlingen: “Het was eigenlijk te mooi om waar te zijn: tegelijkertijd met INESPO vond in Amsterdam en Rotterdam de tweede editie van het Environmental Film Festival plaats. Dit festival wordt jaarlijks georganiseerd door Strawberry Earth in samenwerking met GreenChoice en andere partners. Net als vorig jaar waren er tientallen goede klimaatfilms te zien. De opbrengsten van de kaartverkoop en de drankjes en hapjes gaan naar het verduurzamen van de bioscoop. Dit jaar was het filmfestival in Studio K in Amsterdam-Oost en in Lantaren Venster in Rotterdam. Omdat INESPO circa 300 leerlingen uit 31 landen bij elkaar had gebracht, was het helaas niet mogelijk om de leerlingen in Studio K te ontvangen. Daarom is gekozen voor een andere locatie in Oost: het Tropentheater. Een indrukwekkende grote zaal waar iedereen met gemak in paste. De film die was geselecteerd was ‘Bag it’, een documentaire waarin de Amerikaan Jeb Berrier op zoek gaat naar de waarheid achter plastic. Waar komt het vandaan? Waar blijft het als we het weggooien? En welke effecten heeft al dat plasticafval op onze gezondheid? Vanwege het drukke programma, jetlags en tijdverschil waar veel van de leerlingen last

van hadden, gecombineerd met een lichte after-dinner dip, heeft helaas niet iedereen de eerste helft van de film even bewust meegemaakt. Gelukkig was daar Jeb, de hoofdrolspeler van de film, die na de pauze het podium beklom en het publiek wist op te peppen met zijn aanstekelijke enthousiasme. De tweede helft was het publiek dan ook weer helemaal bij, en dat bleek ook achteraf toen er gelegenheid was om vragen te stellen aan Jeb en de producente van de film, Suzan Beraza. Omdat de film bedoeld is om op scholen te vertonen, stelden zij veel prijs op de feedback van de leerlingen. Welke gedeeltes waren goed, welke minder? Wat was de belangrijkste boodschap? Veel leerlingen gaven aan dat in hun land ook veel plastic artikelen maar één keer gebruikt worden, om dan weer weggegooid te worden. De enorme hoeveelheden plasticafval die wereldwijd geproduceerd worden, en de schadelijke effecten op het leven in zee, leken echter minder indruk te maken dan de schadelijke gevolgen van producten met weekmakers en andere zogenaamde ftalaten erin op de gezondheid. Effecten die in de film aan bod komen zijn onder andere verhoogde kans op autisme en ADHD, maar ook ‘feminisering’ van kinderen. Gelukkig maar dat er steeds meer bekendheid wordt gegeven aan deze effecten. In Amerika zijn, na protest van bezorgde burgers, maatregelen genomen om deze stoffen te weren uit kinderspeelgoed. In Europa is in 2005 een richtlijn aangenomen om het gebruik van schadelijke ftalaten in speelgoed en kinderverzorgingartikelen aan banden te leggen. “ De Cascade 17

Dag 4: INESPO sluit af Op zondag 6 juni was het voor de participanten weer vroeg dag. Tussen 9.00 en 12.00 uur hadden de participanten de laatste kans de jury en het publiek te overtuigen van hun innovatieve ideeën.

Mening jury Prof. ir. Wim Zeiler: “INESPO laat zien hoe leerlingen uit verschillende landen in zeer korte tijd vriendschappen kunnen sluiten over grenzen heen. De gezamenlijke interesse voor duurzaamheid en het wederzijdse respect voor de verschillende aanpakken en resultaten was inspirerend. Als jurylid was het geen geringe taak om snel de essentie van circa honderd projecten in twee dagen tijd te doorgronden. Maar de multiculturele context van enthousiaste en gedreven leerlingen maakte dat hun energie je vanzelf weer voortstuwde naar het volgende project. In het algemeen waren de projecten wetenschappelijk goed opgezet en de experimenten getuigden van zorgvuldigheid. De veelheid en diversiteit van onderwerpen was bijna net zo’n bonte en kleurrijke verzameling als de traditionele kleding van de deelnemers. Kortom: een waar mondiaal scala dat je

De Cascade 18

weer doet geloven in internationale samenwerking voor duurzaamheid.” Dr. Jan Duyzer: “Zaterdag 5 juni 2010 vertegenwoordigde ik TNO in de jury van de 2e INESPO-olympiade in Amsterdam. Het was een bijzondere ervaring. Overal enthousiaste kinderen uit de hele wereld die maar wat graag hun verhaal aan ons wilden vertellen. De inzendingen toonden een waanzinnig breed spectrum aan ideeën: sommige compleet uitgewerkt met werkende machines, andere niet veel meer dan een goed idee, maar niet minder enthousiast gebracht. Enkele kandidaten waren zonder meer indrukwekkend. Een vijftienjarige Pakistaanse jongen in traditionele kleding had al twee jaar een waterzuivering bij zijn hostel in bedrijf. Hij vertelde er, in vloeiend Engels, overtuigend en zeer enthousiast over. Een Roemeens meisje vertelde onstuitbaar en met veel detail en kennis van zaken over een milieuvriendelijke manier om kakkerlakken uit te roeien. Maar het mooiste was wel het enthousiasme van de kinderen. Daarom hoop ik dat Cosmicus er volgend jaar weer in slaagt zo iets moois op te zetten. Het geeft veel vertrouwen voor de toekomst!”

Afsluitingsceremonie in de Oude Lutherse Kerk te Amsterdam

Aan het begin van de middag werd de tentoonstelling afgerond en werden alle aanwezigen naar de Oude Lutherse Kerk begeleid. Hier werden de Nederlandse participanten ook opgewacht door vrienden, familie en andere belangstellenden. Daarnaast waren de ambassadeurs van Ghana, Indonesië, Sri Lanka en Roemenië, en de secretaris gouverneur van Kandahar (Afghanistan) aanwezig. De afsluitingsceremonie werd door John Leerdam (PvdA-politicus) geopend. Hij blikte in zijn welkomstwoord kort terug op de openingsceremonie en benadrukte het belang van mondiale eenheid om de milieuvraagstukken op te lossen. Vervolgens werd het startsein gegeven voor de culturele parade van de leerlingen uit de verschillende landen. Getooid in traditionele kleding en gewapend met vlaggen kwamen de leerlingen het podium op en heetten het aanwezige publiek in hun eigen taal welkom. Daarna richtte de voorzitter van Comsicus, Adem Kumcu, zijn woord tot de aanwezigen:

“Jullie innovatieve en creatieve geesten hebben mijn enorm geënthousiasmeerd. Jullie hebben hier laten zien dat jullie de wetenschappers van de toekomst zijn..” Vervolgens sprak drs. Marieke van der Werf (Programmamanager Leren voor Duurzame Ontwikkeling – Natuur Milieu Educatie) over het belang van INESPO voor Nederland: “Ik ben een groot voorstander van dit evenement, omdat het net als LvDO-NME de interesse van jongeren in het milieu en hun omgeving tracht te verhogen.” Prof. dr. Jan de Lange en rabbi Awraham Soetendorp (Earth Charter) sloten de toespraken af. Deze laatste sprak over de hoop die deelnemers gebracht hebben: “Jullie komst van over de hele wereld heeft mij hoop gegeven. Samen, jongeren en ouderen, kunnen we voor een vreedzamere wereld zorgen. Jullie aanwezigheid vandaag is voor mij een mijlpaal. Vanaf hier kunnen we samen de wereld redden of hem samen ten onder brengen; ik hoop het eerste.” De Cascade 19

Awraham Soetendorp

John Leerdam

Tussen de toespraken door kregen de delegaties de gelegenheid iets van hun cultuur te laten zien. Een aantal participanten maakte dankbaar gebruik van deze gelegenheid om

Indonesië

ook hun talenten op dit gebied te laten zien. Het publiek werd vermaakt met diverse traditionele dansen, eventueel in combinatie met zang.

Roemenië

Mexico

Prijsuitreiking Vervolgens ging men over tot de prijsuitreiking. Rob van Hattum (inhoudelijk directeur NEMO), als voorzitter van de jury, bedankte de leerlingen voor hun enorme inzet: “Er waren een heleboel goede projecten en wij als jury hebben het erg zwaar gehad de beste eruit te kiezen. De hoge kwaliteit van jullie projecten heeft ons aangenaam verrast en zeer tevreden gesteld.” De Cascade 20

De spanning in de zaal was voelbaar toen Rob van Hattum begon met het naar voren roepen van de vijftien internationale derde prijswinnaars. Daarna mochten de tien tweede prijswinnaars naar voren komen. De spanning steeg ten top toen de vijf eerste prijswinnaars genoemd werden. Tranen van blijdschap stroomden over sommige gezichten.

De prijswinnaars ontvingen een geldbedrag, maar hun belangrijkste beloning was het certificaat dat zij ontvingen met daarop de vermelding van hun prijs. Deze certificaten zijn in veel landen namelijk inwisselbaar tegen hogere bedragen en studiebeurzen.

INESPO is voor deze leerlingen dus echt van belang: zij kan het verschil betekenen tussen niet studeren of een briljant wetenschapper worden. Tussen de internationale participanten waren ook nog tien aanmoedigingsprijzen en een publieksprijs te verdelen.

Eerste prijswinnaars internationaal •

• •

•

•

Nurbanu Konayeva en Akmaral Almakhanova uit Kazakhstan: Research of ecologically safe technological decision of recycling of phenol extract from cleaning of petrol oil Marian Kekenadze uit Georgië: Multiple-process technology for multiple-task achievement Emilia Nicoleta Ion en Dragos Gherghescu uit Roemenië: The solution to fight bio-ecologically against cockroaches: food form us, poison for them! Usama Ahmed uit Pakistan: Effect of mixedculture of Typha domingenasis and Phragmites karka on the efficiency of subsurface flow constructed wetland (SFCW) for sewage treatment Jaroslav Ferenc uit Slowakije: Comparison of fytoremediation of soils contaminated by heavy metals with colza and soybean

1e prijswinnaars internationaal

Prijswinnaars nationaal • Goud: Gerrit van der Veen College uit Amsterdam: Pollution by petroleum • Zilver: Praedinius Gymnasium uit Groningen: Car propelled by magnetic forces • Brons: Alfrink College uit Zoetermeer: CO2schrobber • Publieksprijs: Drachtster Lyceum uit Drachten: The follower of the sun • Aanmoedigingsprijzen: Cygnus Gymnasium en Cosmicus Montessori Lyceum uit Amsterdam en Porto Mosano College uit Maastricht.

1e & 2e prijswinnaars nationaal

De Cascade 21

Felicitaties van Soetendorp

Awraham Soetendorp en Rob van Hattum snijden taart aan

Afsluiting Na de prijsuitreiking werd iedereen bedankt voor zijn komst en kregen de sprekers nog een aandenken aan INESPO overhandigd. Daarna was het tijd voor de afscheidsreceptie die gestart werd met het aansnijden van twee grote INESPO-taarten. Confetti re-

gende neer en handen werden geschud. In algehele feeststemming namen de Nederlandse aanwezigen afscheid van elkaar. De internationale deelnemers hadden nog een afscheidsdiner voor de boeg en een lange reis naar huis de dag erna.

INESPO 2011 Na het succes van INESPO 2010, zal INESPO ook in 2011 georganiseerd worden, namelijk op 27 en 28 april. Het doel is om nog meer verschillende landen welkom te mogen heten. Ook zal het aantal Nederlandse projecten uitgebreid worden. Meer informatie is te vinden op de website www.inespo.org en in de adverententie op de achterkant van deze Cascade. Op de website kun je je ook aanmelden.

De Cascade 22

Cosmicusscholen nu ook UNESCO-scholen De Cosmicusscholen - Cosmicus College, Basisschool Cosmicus en het Cosmicus Montessori Lyceum - zijn zeer verheugd met de toekenning van het UNESCOcertificaat in Parijs. Deze scholen zijn 9 juni 2010 officieel tot het mondiale netwerk van UNESCO-scholen toegetreden. Over de hele wereld zijn zo’n achtduizend scholen in het bezit van een UNESCO-certificaat. Motivatie: ‘actief wereldburgerschap’ Voor de Cosmicusscholen is de motivatie om een officiële UNESCO-school te worden niet ver te zoeken. De heer Bagci, directeur van het Cosmicus College, meldt dat de school ‘actief wereldburgerschap’ al sinds haar oprichting in 2006 hoog in het vaandel heeft staan. “Er werd op school al veel gedaan om de leerlingen klaar te stomen om als onafhankelijke, zichzelf respecterende burgers in de wereld

De Cascade 23

te staan met de nodige kennis over en ervaring met andere volkeren, culturen en religies, waardoor zij deze zullen waarderen en respecteren. Een samenwerking met UNESCO sluit hier feilloos bij aan en zou dit alles een extra impuls kunnen geven”, aldus de heer Asma, directeur van het Cosmicus Montessori Lyceum.

De middelbare scholen bieden het vak ‘wereldburgerschap’ aan. Thema’s als mensenrechten, burgerschap, intercultureel leren en duurzaamheid die centraal staan binnen UNESCO komen daar ook periodiek aan bod. Ook Basisschool Cosmicus geeft wereldburgerschap uiting: in de schoolvakken, vakoverstijgende projecten, tijdens excursies en tijdens de brede

school activiteiten. De kinderen werken aan de hand van verschillende thema’s aan wereldburgerschap. Cosmicusscholen willen het internationale netwerk van UNESCO benutten om in contact te komen met andere aangesloten scholen om zo de know-how van deze scholen van UNESCO te kunnen gebruiken.

Plannen voor dit schooljaar Het Cosmicus College wil een centrale plaats creëren voor het concept van wereldburgerschap. Daarnaast wil zij handen en voeten geven aan internationalisering door een visie op internationale samenwerking te ontwikkelen en door internationale samenwerkingsprojecten te ontwikkelen en coördineren. Hiervoor zijn het leggen en onderhouden van internationale contacten van belang. Het Cosmicus Montessori Lyceum wil een partnerschool in het buitenland vinden waar zij de komende jaar mee kan samenwerken. Daarnaast wil zij gebruik maken van het UNESCOleermateriaal en deelnemen aan wedstrijden die door UNESCO georganiseerd worden. Basisschool Cosmicus wil komend jaar nog meer aandacht besteden aan wereldburgerschap door middel van verschillende thema’s en projecten.

UNESCO UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) is een wereldwijde organisatie voor onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie die in 1945 is opgericht. UNESCO gebruikt deze werkterreinen om universele waarden te ontwikkelen en de leefomstandigheden van alle mensen op de wereld te verbeteren. Scholen uit alle delen van de wereld nemen deel aan het UNESCO-scholennetwerk. Een UNESCOschool stapt in de voetsporen van UNESCO en ziet onderwijs, cultuur en wetenschap als een weg naar vrede. Deze weg naar vrede begint op school, vanuit het besef dat vrede en vreedzaam samenleven een perspectief is waarvoor elke generatie zich steeds opnieuw moet inzetten. Een UNESCO-school stelt de thema’s vrede en mensenrechten, burgerschap, intercultureel leren en duurzaamheid centraal in het onderwijs en koppelt deze aan verschillende onderwijsprojecten. De school zorgt voor een schoolklimaat waarin de leerlingen en leerkrachten met verschillende achtergronden harmonieus kunnen samenwerken. Ook maken de scholen leerlingen vertrouwd met vrede, cultuur, mensenrechten, duurzame ontwikkeling en verdraagzaamheid. De leerlingen leren dat ze zelf een groot aandeel hebben in positieve veranderingen en kunnen bijdragen aan een veilige, verdraagzame en schone wereld. De Cascade 24

Het Multicultureel Netwerk Rijksambtenaren timmert volop aan de weg Sharda Kamaansing Initiatiefnemer MNR

Het vergroten van de zichtbaarheid en arbeidsmarktpositie van rijksambtenaren met een dubbele culturele achtergrond Initiatiefnemer Sharda Kamaansing van het Multicultureel Netwerk Rijksambtenaren (MNR): “Het MNR ondersteunt de rijksoverheid bij het concretiseren van haar doelstellingen. Diversiteit in de top is een must.” Binnen de Rijksoverheid is behoefte aan specifieke activiteiten gericht op het behoud en de doorstroom van medewerkers met een biculturele achtergrond. Hiertoe is het Multicultureel Netwerk Rijksambtenaren (MNR) in 2007 opgericht. Sharda Kamaansing en een collega op het ministerie van Binnenlandse Zaken namen dit initiatief. Het MNR, als onafhankelijk netwerk van hoogopgeleide multiculturele rijksambtenaren, richt zich specifiek op het verbeteren van de arbeidsmarktpositie van multiculturele ambtenaren met een hbo- of wo-achtergrond die werken bij het Rijk. Het initiatief van de twee collega’s is vol enthousiasme ontvangen, ook door prominenten van zowel binnen als buiten de Rijksoverheid. Momenteel telt het MNR circa 300 leden. Van vrijwel alle ministeries zijn leden vertegenwoordigd in het netwerk.

De Cascade 25

Het MNR heeft als algemene doelstelling het verbeteren van de arbeidsmarktpositie van hoogopgeleide biculturele rijksambtenaren en resultaatgericht opereren. Daarnaast heeft het MNR tot doel om een positieve en krachtige impuls te geven aan diversiteit binnen de rijksoverheid. Het MNR wil dit onder andere bereiken door: •

•

•

•

•

een expertisegroep (platform) te zijn voor diversiteit voor zowel werkgevers als werknemers van ministeries; een thuishaven te zijn voor haar leden: een plaats waar deze terecht kunnen voor het uitwisselen van kennis en ervaringen en elkaar kunnen adviseren en attenderen op mogelijke relevante ontwikkelingen onder andere op het gebied van diversiteitbeleid. Hiertoe organiseren zij bijvoorbeeld thema-/ netwerkbijeenkomsten en bieden inspirerende workshops/trainingen aan. Voor deze themabijeenkomsten worden ook prominenten en rolmodellen van zowel buiten als binnen de rijksoverheid uitgenodigd; mogelijke kandidaten aan managers te introduceren voor vacatures in onder andere gezichtbepalende functies, zoals beleids-, advies- en managementfuncties; wekelijks rijksbrede vacatures, afkomstig van diverse ministeries, uit te zetten in haar netwerk; te participeren in sollicitatie-/selectiecommissies. Het is namelijk gebleken dat in-/doorstroom van multiculturele medewerkers wordt belemmerd doordat selectiecommissies vaak eenzijdig van samenstelling zijn. Dit heeft vaak onbewust tot gevolg dat de geselecteerde kandidaat een ‘kloon’ is van de selecteur. Om dit onbewuste mechanisme te doorbreken, is het van

•

•

•

belang dat een selectiecommissie bestaat uit een gemêleerd gezelschap, mannen en vrouwen, waarvan ten minste één met een dubbele culturele achtergrond; vertegenwoordigers vanuit het MNR te laten participeren in de Beleidsadviescommissie Multicultureel Rijk van Abvakabo/FNV. Op deze manier trachten multiculturele rijksambtenaren een positieve impuls te geven aan onder andere de cao-onderhandelingen; ondersteuning te bieden aan rijksbrede diversiteitdoelstellingen. Dit doet zij onder andere door leden uit het MNR als ‘duo sparringpartners’ te laten fungeren van de ‘Ambassadeurs Diversiteit Rijk’ (ADR’s). Er zijn achttien ADR’s geïnstalleerd om (in de periode 2009/2010) samen met achttien MNR-sparringpartners twee of meer diversiteitactiviteiten te ontwikkelen en te implementeren; diversiteitbewustwording te stimuleren bij managers uit de Rijksdienst. Zo heeft het MNR in oktober 2009 de ‘Diversity MNR Award’ uitgereikt aan niet alleen de ADR’s, maar ook aan vernieuwende en aansprekende activiteiten op het gebied van diversiteit, met als doel verdere bewustwording van diversiteit te stimuleren en aan te moedigen. Ook in 2010 reikt het MNR twee aanmoedigingsprijzen uit voor het werken aan diversiteit binnen de rijksoverheid.

Het MNR is als ‘expertisegroep diversiteit’ te benaderen door leden en niet-leden (zoals managers en professionals) voor advies, ondersteuning, klankbord en implementatie van diversiteitvraagstukken. Het netwerk zoekt veel aansluiting met diverse onderdelen van de Rijksoverheid waar al raakvlakken met diversiteit zijn. Daarnaast is het netwerk voortdurend op De Cascade 26

Uitreiking ‘Diversity MNR Awards’

zoek naar goede praktijkvoorbeelden en zoekt verbinding met andere sectoren. Het MNR wil de contacten en de samenwerking met relevante partijen in de toekomst graag uitbreiden.

‘Diversiteitbeleid vraagt om zelfreflectie, vernieuwing en cultuurverandering’

de rijksoverheid is immers bittere noodzaak geworden. Ook ziet men in dat de rijksoverheid herkenbaar moet zijn voor burgers voor wie zij beleid ontwikkelt. De samenleving is nu eenmaal van samenstelling veranderd en daar kan men niet meer omheen. “Diversiteit vraagt veelal om zelfreflectie, vernieuwing en cultuurverandering van de organisatie”. Rijksambtenaren met een dubbele culturele achtergrond zitten bijvoorbeeld op een bepaald schaalniveau en stromen maar sporadisch door. In de hogere echelons van de rijksoverheid zijn ze dus minder vertegenwoordigd. Dat zijn met name functies vanaf beleids- en managementniveau. Gelukkig is er een kleine verbetering zichtbaar. Het aantal managers met een dubbele culturele achtergrond neemt gestaag toe. Zo bestaat het nieuwe Algemene Bestuursdienstprogramma (ABDprogramma) voor nieuwe managers die instromen van buiten het Rijk, ABD-PLEX, voor een derde uit managers met een dubbele culturele achtergrond. “We zijn er echter nog niet”, geeft Sharda Kamaansing aan.

Gelukkig zijn er steeds meer managers die het nut van diversiteit inzien. Diversiteit binnen

De intentie van het netwerk is positiviteit en kracht uitstralen. Het MNR werkt vooral

‘Er is draagvlak en steun voor dit initiatief’ Sharda Kamaansing, zegt zich zelf goed te kunnen ontwikkelen/ontplooien in haar functie als beleidsmedewerker diversiteit bij Bureau Algemene Bestuursdienst, het management developmentbureau van het Rijk en onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken. “Er is draagvlak en steun voor dit initiatief. Mijn directeur-generaal, Jan Willem Weck, biedt mij voldoende mogelijkheid om mijn kwaliteiten, creativiteit en inventiviteit in te brengen. Hij is een van de managers die diversiteit (en de activiteiten van) het MNR serieus neemt.”

De Cascade 27

vanuit kwaliteit, kracht, passie en inspiratie. “Multiculturele rijksambtenaren willen niet aangesproken worden op hun afkomst, maar op hun competenties en kwaliteiten”, aldus Kamaansing. Belangrijke redenen om lid te worden van het MNR zijn onder andere het vergroten van interdepartementale contacten, het verbeteren van de arbeidsmarktpositie, het uitwisselen van expertise en herkenning. De MNR-leden zijn ambassadeurs binnen hun eigen ministerie en directie waar zij werkzaam zijn. Ze informeren hun managers en collegae over het bestaan van het MNR en over de meerwaarde van diversiteit voor de rijksoverheid. “De ministeries beginnen het onderwerp steeds meer als uitdaging en kans te zien. Dat is te merken door het feit dat verschillende bestuursraden van de ministeries diversiteit en het MNR een warm hart toedragen en de activiteiten van het MNR op de agenda plaatsen. Veel zaken zijn in beweging gebracht, maar er is nog een weg te gaan totdat de doelstellingen daadwerkelijk gehaald worden”, aldus Kamaansing. ‘Openstaan voor nieuwe, diverse en creatieve impulsen’ Een netwerk als het MNR, stimuleert en motiveert de mobiliteit van multiculturele

rijksambtenaren. Tevens is de kwantitatieve en kwalitatieve binding tussen multiculturele rijksambtenaren en managers van de rijksoverheid versterkt.m Sharda Kamaansing sluit af: “De rijksoverheid is ook bezig om het behoud van biculturele rijksambtenaren te bevorderen. Het is daarbij van belang dat we als biculturele rijksambtenaren meer praktisch te werk gaan en met beide benen in de maatschappij staan. Out of the box denken en werken is ook belangrijk, want dat verbreedt zijn/ haar horizon. Tevens is het nodig om meer succesverhalen te etaleren en de zichtbaarheid van rolmodellen te bevorderen. Rolmodellen kunnen ervoor zorgen dat er een betere aansluiting is tussen beleid en praktijk en positieve beeldvorming. Tot slot is het van belang dat managers openstaan voor nieuwe, diverse en creatieve impulsen vanuit de medewerkers. Dat is niet alleen goed voor de ontwikkeling van de medewerkers, maar ook voor de organisatie. Het gaat niet vanzelf, het vraagt om structurele aandacht en openheid. Diversiteit in de top van de rijksoverheid is een must.” Voor meer informatie over het MNR, zie website www.multicultureelnetwerkrijks ambtenaren.nl Voor meer informatie over ABD-PLEX zie website: www.algemenebestuursdienst.nl

De Cascade 28

Ontdek het prachtige Istanbul...

Netwerk- en cultuurreis

ISTANBUL

>>Voor meer info: z.o.z.>>

...met haar veelheid aan culturen en historische hoogtepunten...

...in een interessant en inspirerend gezelschap...

Stichting Cosmicus T. 010 41 17 574 E. [email protected] De Cascade 29

Netwerken, cultuur en historie Stichting Cosmicus organiseert meerdere malen per jaar netwerk- en cultuurreizen naar Istanbul. De reizen richten zich specifiek op netwerken, maar natuurlijk mogen bezoeken aan de culturele en historische hoogtepunten van de stad niet ontbreken. Niet voor niets is dit jaar de stad uitgeroepen tot culturele hoofdstad van Europa. De reis is de perfecte gelegenheid elkaar in een ontspannen sfeer beter te leren kennen, relaties te versterken en elkaars netwerk uit te breiden. Uit onderzoek blijkt namelijk dat in een ongedwongen omgeving de meeste creatieve en effectieve samenwerkingsinitiatieven ontstaan. Cultureel gezien biedt de stad een ongelofelijk rijkdom. De mix tussen ‘oud en nieuw’ en ‘oost en west’ komt hier treffend naar voren. Onder de bezielende leiding van een ervaren gids zult u de bekende en minder bekende culturele en historische plaatsen ontdekken. Graag nodigen wij u uit om samen met ons deze stad te verkennen en onze relatie te versterken in een lang weekend, van donderdag tot en met maandag. Wij stellen de volgende data voor: • 21 tot en met 25 oktober 2010 • 25 tot en met 29 november 2010 Uiteraard is uw partner van harte welkom om ons te vergezellen. De kosten bedragen circa 495 Euro per persoon, waarbij reis- en verblijfkosten, maaltijden en excursies zijn inbegrepen. Wanneer u interesse hebt om onze relatie te versterken en ondertussen het bruisende Istanbul te ontdekken of behoefte hebt aan meer informatie, kunt u contact opnemen met Stichting Cosmicus via onderstaande gegevens of een kijkje nemen op de website (www.cosmicus.nl).

Stichting Cosmicus

De Cascade 30



T. 010 41 17 574

E. [email protected]

Reflectie Cosmicus Montessori Lyceum 2009/2010 Elk schooljaar is een nieuw jaar met nieuwe uitdagingen. En als nieuwe school beleeft het CML ieder jaar weer veel voor het eerst. Er kunnen ongetwijfeld dingen beter, maar met de inzet van docenten, leerlingen en ouders wordt het CML iets moois. De input van de Onderwijsinspectie, de prijzen en de reacties op onze evenementen zegt veel over de goede voortgang. We zijn er nog lang niet, maar geldt dat eigenlijk niet altijd in het onderwijs? Een kort overzicht van wat er het afgelopen jaar gebeurd is, is hier te lezen. Opening schooljaar op VU – september 2009 Het Cosmicus Montessori Lyceum in Amsterdam (CML) kijkt terug op een stimulerende en inspirerende start van het schooljaar 2009/2010. De tweedejaars leerlingen begonnen met een bezoek aan de Vrije Universiteit (VU) om een beeld te

De Cascade 31

krijgen van de universiteit. Iedereen was enthousiast over diverse workshops zoals de leugendetector, kansrekenen, cardiologie en scheikunde. Ook de Hortus botanicus van de VU werd druk bezocht. Voor de brugklassers begon het jaar met een werkweek naar Epe, met memorabele reacties van leerlingen én docenten.

CML-leerlingen verzorgen activiteiten voor ouderen CML-leerlingen zetten zich in voor oudere generatie – najaar 2009 Leerlingen van het CML hebben samen met de ouderen van verzorgingshuis de Kastanjehof in Amsterdam een brug geslagen tussen de generaties. Vanaf de start van het schooljaar zijn vijf eerste- en tweedeklassers aan de slag gegaan met het treffen van voorbereidingen voor het invullen van een aantal activiteitendagen in het verzorgingstehuis. Deze activiteiten maken deel uit van het vak mens en maatschappij waarbij leerlingen tijdens excellentielessen een eigen project vormen binnen de kaders van het vak. Het doel is om hen actief deel te laten nemen aan de maatschappij. De school geeft kaders aan wereldburgerschap en probeert leerlingen een meer compleet beeld te geven van de verschillende facetten van de maatschappij en wereld waarin wij leven. Half oktober vond de eerste van de drie geplande activiteiten plaats: een bingomiddag

waarbij de jongeren de ouderen begeleidden. Ze werkten enthousiast samen in de hoop de mooiste prijs binnen te halen. Van beide kanten waren de bevindingen positief. Het CML en de Kastanjehof hopen deze samenwerking jaarlijks te herhalen. Voor jongeren is het erg leerzaam en de ouderen zijn blij met dit extra stukje aandacht.

CML-leerlingen hebben de regie – Najaar 2009 Stichting Amsterdam Monumentenstad, Bosch Film en Bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam, hebben jongeren van zestien scholen in het voortgezet onderwijs de kans gegeven om hun mediakwaliteiten te ontwikkelen. Het CML heeft die kans aangegrepen. En… de CML-leerlingen vielen in de prijzen, samen met twee andere scholen. Op 30 november 2009 was het resultaat te zien in de Rode Hoed in Amsterdam: een film over huize Frankendael. De leerlingen presenteerden De Cascade 32

de film aan een groot publiek waaronder toenmalig burgemeester Job Cohen van Amsterdam. In januari is de film door de NPS op televisie uitgezonden.

Wetenschapsfestival dompelt 450 kinderen onder in wetenschap – januari 2010 Het Wetenschapsfestival in januari was een geslaagde tweedaagse op school, officieel geopend door wethouder van onderwijs Lodewijk Asscher. De organisatie was erg blij met de aanwezigheid van Ankie Verlaan, voorzitter van de Adviesraad voor diversiteit en integratie, professor Bauke Oudega, decaan aan de VU, vele schooldirecteuren en andere professionals. Er waren vijf basisscholen uitgenodigd waar het CML nauw mee samenwerkt. In totaal kwamen er 450 kinderen af op de vele interessante proefjes waarbij de wetenschappelijke achterliggende gedachten werden ontrafeld.

Goede resultaten op Wiskunde Olympiade – voorjaar 2010 De voorbereidingen voor de Internationale Wiskunde Olympiade (IMO) in 2011 zijn in volle gang. Op 29 januari werd de IMO 2011 officieel gelanceerd door staatssecretaris Van Bijsterveldt in het Science Center NEMO. Dit officiële moment viel samen met de eerste ronde van de Nederlandse Wiskunde Olympiade 2010. Bijna honderd Amsterdamse scholieren maakten deze eerste ronde in NEMO mee, waaronder ook een aantal leerlingen van het CML. Voor deze leerlingen eindigde de dag in een groot succes. In de categorie onderbouw sleepten de leerlingen zowel de eerste, tweede en derde prijs in de wacht. Sommigen van hen scoorden zelfs hoger dan vierde- en vijfdeklassers. De Cascade 33

De school heeft de deelname aan de eerste voorronde als zeer motiverend en plezierig ervaren. Op donderdag 18 maart werd bovendien de jaarlijks terugkerende WereldWijdeWiskundeWedstrijd Kangoeroe gehouden. De W4Kangoeroewedstrijd daagt leerlingen van groep 7/8 van het basisonderwijs en leerlingen van het voortgezet onderwijs uit met logische denkvragen (multiple choice). Een groep van dertig eerste- en tweedejaars leerlingen van het CML deed dit jaar mee. De uitslag was minder spetterend dan vorig jaar toen drie CML-leerlingen in de Nederlandse top twintig eindigden! Toch scoorde het CML weer ver boven het gemiddelde en heeft een eersteklasser de top honderd weten te halen. Wereldwijd doen bijna zes miljoen leerlingen mee uit 46 landen. Sinds kort is de website van de wiskundeclub SosCasToa online. Deze club is tijdens de keuzewerktijduren (KWT) actief. De clubleden zijn niet alleen leerlingen die excelleren in wiskunde, maar ook leerlingen die het leuk vinden om te organiseren of mee te denken. In mei gaat SosCasToa op wiskundekamp en zo zijn er meer excursies en uitjes.

Zelfstandigheid in lessen mens maatschappij – voorjaar 2010

en

Bij het vak mens en maatschappij worden veel Montessori-elementen ingebouwd en staat het binnen-buitenleren centraal. Alle leerlingen zijn vanaf de derde periode zelfstandig aan het plannen. De planningen sturen ze naar de docent, zodat die elke les een aantal kinderen kan bevragen en helpen bij zijn of haar planning. Ook maken de eersteklassers een s.o. (schriftelijke overhoring) in duo’s om van elkaar te leren.

CML-leerlingen presenteren hun plannen voor het nieuwe cultuurgebeid Oosterpark

De eersteklassers hebben binnen de lessen geschiedenis aan het thema middeleeuwen gewerkt. Een stadsarcheoloog verzorgde een gastles over ‘Sporen van de middeleeuwse stad’ en de leerlingen bezochten het Amsterdams Historisch Museum. Bij het thema aardrijkskunde werd sterk ingespeeld op de actualiteit, namelijk de aardbeving in Haïti. Leerlingen gingen aan de slag met hulpacties voor dit land. De tweedeklassers hebben het thema Europa, waarin ook de periode van de wereldoorlogen werd behandeld. De leerlingen maken opdrachten in een zogenaamde Montessorikeuzehoek. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het vak wereldburgerschap, waar gewerkt wordt met een Europaproject van ‘Krant in de klas’. Een gemeenteraadslid heeft in dit kader een gastles gegeven.

In de keuzewerktijd zijn de leerlingen actief met de inrichting van het nieuwe cultuurgebied Oosterpark. Deze opdracht vindt plaats in samenwerking met de projectgroep van de stadsdeelraad van Amsterdam-Oost. De projectleiders, het hoofd Parkbeheer, de architect en de stedenbouwkundige van het project hebben met de leerlingen samengewerkt. Uiteindelijk won één groep de klassenprijs. Het winnende project wordt tentoongesteld in het stadsdeelkantoor. Respectestafette - voorjaar 2010 De respectestafette is een project georganiseerd door het Meldpunt Discriminatie. De leerlingen voerden een briefwisseling met pen-pals die met het bureau in aanraking zijn gekomen: mensen die gediscrimineerd zijn op grond van uiterlijk, sekse, geloof en/of seksuele geaardheid. De leerlingen vonden het een De Cascade 34

grote stap, maar door de leuke brieven die zij terugkregen werd er de tweede maal enthousiast geschreven. Uiteindelijk hebben de leerlingen professionele voorlichtingsfilmpjes gemaakt waarin vooral discriminatie op seksuele geaardheid een terugkomend thema was. De leerlingen hebben zelf de onderwerpen gekozen en de scripts geschreven. Het is een brug naar meer respect en gelijkwaardigheid.

CML-leerlingen treden in voetsporen van pelgrims naar Canterbury – april 2010 A Canterbury Tale Whan that Aprill with his shoures soote (When April with his showers sweet with fruit) The droghte of March hath perced to the roote, (The drought of March has pierced unto the root) … …the Cosmicus Montessori Lyceum is going to Canterbury! Canterbury was in de late middeleeuwen een populair pelgrimsoord en inspireerde de

schrijver Geoffrey Chaucer in de 14e eeuw tot het schrijven van de Canterbury Tales. Op hun pelgrimstocht van Londen naar Canterbury vertelden de reizigers elkaar verhalen om de tijd te doden die Geoffrey Chaucer heeft verzameld en opgeschreven in het MiddelEngels en op die manier voor iedereen toegankelijk gemaakt. Van 18 tot en met 22 april zijn de wereldburgers van het CML in de voetsporen van de personages uit de Canterbury Tales getreden door een verblijf in de jeugdherberg van Canterbury, om van daaruit de stad en omgeving te verkennen. Met de hulp van een aantal leerlingen werd een gevarieerd programma samengesteld met onder andere een rondwandeling door Canterbury, een bezoek aan de beroemde Cathedral en natuurlijk een rondleiding door het Canterbury Tales Museum. Ook brachten de leerlingen een dag door aan de kust waar zij Dover Castle bezochten. Om te weten te komen hoe de pelgrims moesten lopen, gingen de leerlingen de laatste dag van Canterbury naar Londen (met de bus,

CML-leerlingen in Canterbury

De Cascade 35

CML-leerlingen demonstreren hun zonneauto op 2nd INESPO 2010 dat wel). In Londen volgde nog een rondrit langs de hoogtepunten van de stad en was er nog even tijd om te winkelen. Op 22 april vertrokken de leerlingen weer vanaf Dover met de boot naar Calais en van daaruit met de eigen bus terug naar Amsterdam, met een schat aan nieuwe ervaringen en belevenissen.

CML-leerlingen slepen Aanmoedigingsprijs in de wacht op INESPO – juni 2010 Zes CML-leerlingen namen op 5 en 6 juni deel aan INESPO, dé internationale milieu- en wetenschapsolympiade. Naast hen deden circa honderd Nederlandse en tweehonderd buitenlandse scholieren mee aan deze olympiade om hun oplossingen voor milieuvraagstukken te presenteren. De CML-leerlingen namen deel met twee projecten: ‘Solar buggy’ en ‘Environmental friendly city’. Een deskundige jury onder leiding van Rob van Hattum (directeur Science Center NEMO)

was onder de indruk van alle geleverde prestaties en beloonde het team van het tweede project met de aanmoedigingsprijs.

Wereldplein – juni 2010 Op 8 juni organiseerde het CML het Wereldplein, in samenwerking met het KIT, het NCDO, Cordaid en Alice O. Tijdens dit evenement in het Tropenmuseum lieten CML-leerlingen zien wat wereldburgerschap voor hen betekent. Zij presenteerden op het Wereldplein verschillende projecten waar ze dit jaar aan gewerkt hebben. Onder de aanwezigen bevonden zich verschillende basisscholen, bewoners van verzorgingshuis Kastanjehof, relaties van het CML en politici.

Inspectiebezoek - juni 2010 Op dinsdag 15 juni 2010 heeft de Onderwijsinspectie een bezoek gebracht aan het CML. Het doel van het bezoek was een

De Cascade 36

onderzoek naar de kwaliteit van ons onderwijs. De inspecteurs vereerden alle klassen met een lesbezoek en voerden gesprekken met leerlingen, docenten, directie en bestuur. In het eindgesprek met directie en bestuur gaven beide inspecteurs aan dat ze een prettig schoolklimaat hebben ervaren op het CML. Ze voelden zich welkom en hebben een goede indruk gekregen van de school. Het resultaat van het inspectiebezoek is dan ook dat het CML op alle negen kwaliteitsaspecten een voldoende heeft gescoord. En dat voor een school die net twee jaar oud is. Een pluim voor de leerlingen van het CML, voor hun ouders en voor alle docenten en personeel. Geen wonder dat de medewerkers van het CML trots zijn op de resultaten. Wij kunnen niet wachten tot het oordeel te zien zal zijn op de website van de inspectie. Het CML team bedankt iedereen hartelijk die zich inzet voor het CML. We gaan door met het ontwikkelen van uitdagend onderwijs om de talenten van onze leerlingen helemaal tot bloei te brengen. Dan kunnen ze een waardevolle bijdrage leveren aan de verdere opbouw van onze maatschappij.

It’s lab VU/Science lab UvA – juni 2010 In het kader van binnen-en-buiten-leren hebben de leerlingen uit het 2de leerjaar op 21 en 24 juni deelgenomen aan verschillende science labs bij de VU en de UvA. Deze werden georganiseerd in samenwerking met de VU en de UvA. Er waren vier onderdelen, te weten: ‘springstaartexperimenten (biologie), slim rekenen (wiskunde), de werking van navigatiesystemen (natuurkunde) en sport & conditie. De leerlingen waren enorm enthousiast, de docenten onder de indruk van ieders kwaliteiten en leergierigheid.

Sprookjesproject - juli 2010

De Cascade 37

Het schooljaar is afgesloten met een weekproject dat alles te maken had met de wonderbaarlijke verhalenwereld. De leerlingen hebben zich in groepen verdiept in een thema, zoals de sprookjes van Grimm, Perrault, de Pentamerone, fabels, Nederlandse volksverhalen, Russische sprookjes en kettingsprookjes. Ze hebben daarbij diverse opdrachten gemaakt; een Powerpointpresentatie, een sprookjesboek, een voordracht van een zelfgeschreven sprookje en een Engelse opdracht. Het project werd afgesloten met een keuzefilm.

Vooruitblik schooljaar 2010 – 2011 Voor het schooljaar 2010 – 2011 zijn 75 nieuwe leerlingen aangenomen. Bij de inschrijving was het opmerkelijk dat ouders en leerlingen zeer bewust voor de werkwijze van het CML kiezen. Er zijn vijf extra docenten en een teamleider aangesteld, want het nieuwe leerlingenaantal komt nu uit op 217. Wat betreft de huisvesting is er goed overleg met de gemeente. Er zullen binnenkort besluiten moeten vallen, opdat het CML het schooljaar 2011-2012 in een nieuw schoolgebouw van start kan gaan. Volgend schooljaar gaat het CML de activiteiten voortzetten en verbreden. Zo komen naast de exacte activiteiten ook wereldburgerschap en kunst en cultuur meer ‘in the picture’. Er wordt hard gewerkt aan de profielen en andere voorbereidingen voor de bovenbouw die in augustus voor het eerst van start gaat. Kortom: genoeg in het vooruitzicht om ook voor dit jaar hoge verwachtingen te hebben.

Invited Session at the American Educational Research Association International Conference for Cosmicus College Martha Montero - Sieburth Ed. D. ca

For the second consecutive year, Cosmicus College has been represented at the American Educational Research Association Conference which took place in Denver, Colorado during April 30 to May 4, 2010. The American Educational Research Association (AERA) is one of the premier international associations with close to 25,000 members world-wide. It is also the sponsor of a new association, the World Educational Research Association which focuses on the international cross-fertilization of research studies and practices. Sessions at the AERA are presented as Presidential Sessions, which are proposed but decided upon by the President of AERA, invited sessions which take place through an invitation of a specific Committee or Division, as paper or roundtable session, or as experimental, interactive symposia or poster sessions, which are all peer reviewed. Last year, Dr. Martha Montero-Sieburth who has been conducting research at Cosmicus College for the past three years and Ibrahim Elmagaac, then a geography teacher at Cosmicus College, received the best paper recognition from the International Studies Significant Interest Group. In May 2010, Cosmicus College was showcased in an Invited Session entitled “The Insiders’ and Outsiders’ Perspectives of Teachers Engaged in Developing Global Citizenship at a “Zwarte” Black and Elite High School in the Netherlands” sponsored by the International Relations Committee of AERA at its Denver, Colorado international conference. Such invited sessions are considered not only pertinent for global exposure, but significant in sharing research results and findings that can serve to be emulated elsewhere. De Cascade 38

The session was introduced by Dr. Beverly Lindsay, the Director of the International Relations Committee. The first paper was written by Dr. Martha Montero-Sieburth and Irene Giolitti, and the focus was on “An outsider’s Perspective of the Instructional practices and the development of a world citizenship” taking place at Cosmicus College. The findings revealed that while world citizenship was then incipient, it had evolved over the past two years to become a cornerstone for the school. Furthermore, the study indicated that students had a positive school climate of engagement with highly committed teachers. While greater expansion of professional teacher development was suggested, the overall picture was of a school that represented through its teachers an environment of learning that was not only positive, but useful for students and their future trajectories. The second paper by Dr. Adem Kumcu, President of the Cosmicus Foundation, began to represent the insiders’ perspective through an explanation of “The Vision and Mission of Cosmicus Foundation.” In this presentation, Dr. Kumcu explained the context in which several young educators, or as he stated “crazy innovative men decided to tackle the issue of failing achievement and dropout rates of Turkish and Moroccan youth by developing teaching and learning strategies such as tutoring, mentoring, after school activities, and parent outreach that enabled students to engage in learning. He also elaborated how science and mathematics were deemed significant markers of a quality education and how the notion of world citizenship, of interdisciplinarity, and of understanding peoples across the world became an underlying philosophy that Cosmicus College embraced.

De Cascade 39

The third paper, by Rene Hirsch, a French teacher and one of the key developers of world citizenship at Cosmicus College addressed “The Engagement and Implementation of Global Citizenship at Cosmicus College.” He demonstrated some of the examples of what students learn through the projects they develop and the questions they explore in depth. Mr. Hirsch presented some of the very unique materials which he has developed and which deal with identity, and emerging world views through studies of countries and their musical instruments or their art forms. He also pointed out what still needs to be done to expand the world citizenship course beyond the humanities. Finally, the last paper, “Using Strategies from Culture and Arts with Second Generation Dutch Adolescents of Turkish and Moroccan Backgrounds,” written by Valerie Avery, was presented in her absence by Dr. MonteroSieburth. As the culture and arts teacher at Cosmicus, Ms. Avery identified several ways in which she has worked on student perceptions, and how she tries to help them overcome their stereotypes, limitations and prejudices by focusing on respect, open discussion, and using art as a medium of expression. The presentations were followed by some remarks from Dr. Lindsay and with a question and answer format. From the questions the audience posed, and the responses, it was evident that Cosmicus College’s development of world citizenship is an innovative process that has multiple possibilities and can be emulated as it evolves into a curricular set of courses that may be extended as a model in the Netherlands.

SV Cosmicus: Politieke avonden Leden van de studentenverenigingen van Cosmicus in Rotterdam en Amsterdam hebben in de aanloop naar de verkiezingen in mei politieke avonden georganiseerd. Studenten konden hierbij debatteren met prominenten van diverse partijen. Mark Harbers (VVD), Mariko Peters (GroenLinks), Pierre Heijnen (PvdA), John Leerdam (PvdA), Malik Azmani (VVD), Fatma Koser Kaya (D66) en Tanja Jadnanansing (PvdA) hebben een bezoek gebracht aan Cosmicus om met de studenten te praten over politieke aangelegenheden.

De Cascade 40

Pierre Heijnen

Mariko Peters

Mark Harbers VVD – Mark Harbers Mark Harbers is lid van de Tweede Kamer voor de VVD en daarom ging de discussie voornamelijk over de standpunten van de VVD. “Armen worden armer en rijken worden rijker”, aldus de mening van iemand uit het publiek, “dat is toch het uitgangspunt van de VVD?” Harbers had zich goed voorbereid op de avond, zo ook de studenten. De studenten bleven continu vragen stellen, waardoor de avond mede hierdoor heel actief verliep. Vooral het sociaal leenstelsel had hun aandacht. Het was mooi om te zien dat er zowel felle tegenstanders als voorstanders waren. Na afloop gaven velen toe dat ze vooroordelen hadden over de VVD, maar dat hun beeld enigszins door de toespraak van de spreker veranderd was. Politiek is apart en divers en daarom is het voor iedereen erg belangrijk om goed geïnformeerd te worden. PVDA – Pierre Heijnen Pierre Heijnen is sinds 2007 Tweede Kamerlid voor de PvdA met als aandachtspunten integratie en jeugdzorg. Ook deze discussieavond had een interactief karakter. Daarnaast slaagde de avond erin de horizon De Cascade 41

van de studenten te verbreden, net als de andere avonden. “Het blijft voor ons lastig om een bepaalde politieke voorkeur te hebben, want er is veel overlap en er zijn vaak maar kleine verschillen tussen de standpunten”, aldus Annemariek, studente bestuurskunde. GroenLinks - Mariko Peters Mariko Peters zit voor Groenlinks sinds 2006 in de Tweede Kamer. Bij Cosmicus sprakt Mariko voornamelijk over haar levenservaring, waar zij voor staat en waarom ze destijds voor GroenLinks gekozen heeft. Een vraag uit het publiek was of Mariko de verschillen in kwaliteit van onderwijs zelf heeft ervaren tijdens het studeren in het buitenland. “Ja, in het buitenland moet je echt keihard studeren wil je het halen”, antwoordde Mariko. GroenLinks is natuurlijk groen en Mariko vond dat Cosmicus met INESPO (een internationale milieuolympiade) een voorbeeld is van groendenkers en -doeners. Afsluitend nog een advies van Mariko na een publieksvraag: “Het is heel leerzaam en leuk om actief te zijn in een studentenvereniging en ga ook vooral in het buitenland studeren als je de mogelijkheid hebt.”

Veel projecten, weinig beleid Lerarenopleidingen doen van alles om culturele diversiteit een plek te geven, maar vaak zo ad hoc dat ze niet erg lerende organisaties worden. ScienceGuide sprak met Miranda Grootscholte en Rubina Boasman van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO) naar aanleiding van het rapport Promoteams, taalmentoring en interculturele competenties. Dit rapport is meer gericht op het werven en opleiden van allochtone studenten voor de lerarenopleiding. Structureel diversiteitsbeleid Onderzoeker Miranda Grootscholte (SBO) vindt het verbazingwekkend. Er gebeurt enorm veel in het onderwijs om actief in te spelen op een veelkleurig Nederland. Maar toen een collega van haar probeerde evaluaties van projecten op dit terrein boven tafel te krijgen, lukte dat maar af en toe. “Weinig projecten worden goed geëvalueerd. Er zijn weinig harde feiten over wat al die projecten opleveren”. Dat weerhield het SBO er overigens niet van een uitgebreid rapport over het thema ‘meer kleur voor de klas’ te publiceren, gebaseerd op literatuuronderzoek, gesprekken met betrokkenen op hogescholen en inspirerende buitenlandse voorbeelden. Daaruit volgen heel wat aanbevelingen. Die aanbevelingen laten zich samenvatten in de noodzaak tot een structureel diversiteitsbeleid. Veel lerarenopleidingen doen wel het een en ander aan diversiteitsbeleid. Maar meestal gebeurt dat op ad hoc basis. Iemand wordt op projectbasis aan het werk gezet. De betrokkenen zijn vaak enthousiast en gedreven, maar als het project

voorbij is, is niet zelden het geld op, of er zit een nieuwe manager die andere prioriteiten stelt, of de medewerker gaat zelf iets anders doen. En dan begint de cyclus weer van voren af aan. Verkleuring Er is reden om de culturele diversiteit onder docenten extra aandacht te geven. Beginnende allochtone docenten doen langer over het vinden van een baan dan hun autochtone collega’s. In een aantal gevallen heeft dat deels met henzelf te maken. Allochtone studenten nemen minder deel aan extracurriculaire studieactiviteiten. Bij het zoeken van een baan blijken sommigen van hen een relevant netwerk te ontberen of niet goed te weten hoe je je in een sollicitatiegesprek moet presenteren. Bij de politie van Hollands Midden Rijnmond is een training voor allochtone potentiële medewerkers geïntroduceerd toen bleek dat maar 1 op de 10 door de selectie kwam. Na de training komt 1 op de 4 allochtone sollicitanten door de selectie. De cursisten zijn enthousiast over de training die hen De Cascade 42

wordt aangeboden, ook al weten ze dat een baan allesbehalve gegarandeerd is. Op de Haagse Hogeschool stelde het college van bestuur enkele jaren geleden dat 1 op de 2 nieuwe docenten van allochtone afkomst moest zijn. Maar ook het omgekeerde komt voor: op een basisschool in de Bijlmer kan het voorkomen dat de directie besluit, dat er juist meer autochtone Nederlanders nodig zijn voor het evenwicht in het team. Blinde vlekken Een dergelijke aanpak met een scherp oog voor evenwicht in onderwijsteams zou dan ook kunnen helpen. Degenen die nieuwe docenten selecteren, moeten ook rekening houden met hun eigen blinde vlekken. Die komen ook voor bij scholen die zeggen dat ze in hun aannamebeleid slechts op kwaliteit letten. Gemengde selectiecommissies zullen eerder allochtone docenten aannemen dan autochtone teams. “Commissies zijn nog wel eens geneigd mensen uit te kiezen die op hen lijken”, aldus Miranda Grootscholte. “Daarom ontwikkelt het SBO een training voor goede wervings- en selectieprocedures.” Op lerarenopleidingen wordt culturele diversiteit een steeds normaler onderdeel van het lesprogramma voor studenten. Bij de indeling van werkgroepen letten docenten er bijvoorbeeld op dat studenten niet voortdurend bij mensen van de eigen cultuur kruipen. Later op het werk zullen ze ook moeten lesgeven aan leerlingen van andere culturen, dus dat moet op de opleiding al geleerd worden. Opvallend is dat docenten van de lerarenopleidingen zelf nog weinig training krijgen in interculturele competenties. Op de lerarenopleidingen buiten de Randstad wordt sowieso vaak minder aandacht aan dit thema gegeven. De onderzoekers hebben ook scholen van het primair en voortgezet onderwijs bezocht die met multiculturele docententeams werken. Maar de meeste schooldirecties zijn terughoudend om dat als beleid te benoemen. Ze streven wel naar een diverse samenstelling van hun teams, maar zullen

eerder de kwaliteit dan de etnische afkomst van hun docenten benadrukken. Ze zien het vormen van gemixte teams als een ontwikkeling die vanzelf gaat. Daar staan ze ook achter want in hun ogen zijn allochtone docenten belangrijke rolmodellen voor leerlingen en ouders. Verborgen motieven Na lezing van het rapport blijft de vraag hangen waarom diversiteitsbeleid zo vaak ad hoc dan wel projectmatig wordt gevoerd. Komt het door een gebrek aan geld of aandacht of professionaliteit? Of zitten er andere motieven achter? In het rapport wordt op die achterliggende vragen geen antwoord gegeven. Maar toch zijn het wel relevante vragen. Het lijkt erop dat scholen redenen hebben om het diversiteitsbeleid niet structureel te maken. Zou dat niet te maken kunnen hebben met het politieke klimaat in Nederland van dit moment? Positieve discriminatie is uit. Culturele diversiteit is een controversieel onderwerp geworden. Ongetwijfeld mede daarom gedragen biculturele docenten zich zo Nederlands mogelijk en voeren directies hun diversiteitsbeleid vaak zo informeel uit. Het is alsof de linkerhand niet mag weten wat de rechterhand doet. Het vieren van diversiteit gaat in Nederland onwennig. Op een internationaal congres in Finland merkte Rubina Boasman dat dit elders heel anders ligt. “In Nederland wordt tweetaligheid vaak als achterstand gezien, in andere landen als kans om globaal te participeren. Men heeft het over ‘kansrijke groepen’. Het viel me op dat ook landen als Spanje en Engeland nu enthousiast zijn over meertaligheid.” Hoeveel allochtone studenten volgen een lerarenopleiding en hoeveel staan er daadwerkelijk voor de klas? Die vraag gaat beantwoord worden in de Diversiteitsmonitor, een uitgave van het SBO die binnenkort uitkomt. Artikel eerder gepubliceerd op ScienceGuide.nl, het toonaangevende online magazine voor de kennissector. De Cascade 43

SV Cosmicus: Cursus speedreading Woensdag 2 juni 2010 presenteerde Studenten Vereniging Cosmicus Rotterdam de cursus Speedreading. Een waar succes! SV Cosmicus bracht de ervaren spreker Michael Powell samen met een volle zaal op woensdagavond. In twee uur tijd leerde ruim zeventig studenten hoe je in veel kortere tijd, evenveel tekst begrijpend kan lezen. De cursus bestond uit verschillende kleine opdrachten en oefeningen en veel gouden tips. Door een zeer interactieve cursus bleef het publiek geboeid en was het naar eigen zeggen ‘erg leerzaam en handig’. De avond werd steeds interessanter naarmate het publiek meer bekend werd met het sneller lezen van stukken tekst. Het publiek was tevreden na afloop van de cursus. Met handige tips en oefeningen op zak hebben de participanten ook veel ruimte gekregen voor verdere ontwikkelen na deze cursus en eventuele vragen aan de ervaren ‘Speedreader’. Enkele reacties waren: ‘een goede organisatie’ , ‘een dure cursus voor helemaal niets!’ en ‘erg duidelijk en leerzaam!’. Vanwege een grote belangstelling voor deze cursus overweegt SV Cosmicus Rotterdam eenzelfde avond in 2011 te organiseren. Hopelijk tot dan! E. Oytan Voorzitter SV Cosmicus Rotterdam

De Cascade 44

ProDiv

De weg van biculturele studenten naar een baan bij gemeentes, provincies en waterschappen t je gaat a w l a j i j t e We studie? doen na je

Gemeentes

Wil je weten wat deze organisatie s jou te bieden he bben?

Provincies

Waterschappen

Wil je kijken wat gemeentes, provincies en waterschappen voor jou kunnen betekenen als werkgever? En lijkt het je leuk een kijkje te nemen in deze organisaties en er misschien Ga naar Div.nl wel een baan en/of stage aan www.Pro n aanmelden. matie e over te houden? eer infor voor m

De Cascade 45

Think big... Think beautiful.... Think Cosmicus! Lid worden? Vul het formulier op de volgende bladzijde in. DeDe Cascade 4646 Cascade

Aanmeldformulier donateur/lidmaatschap Stichting Cosmicus Naam, voornaam Titel



m

v

Geboortedatum Adres Postcode, plaats Telefoon, fax E-mail Onderwijsinstelling Richting Adres zakelijk Telefoon zakelijk Bank-/gironummer Contributie Afdeling Unit

€ 5,€ 7,€ 10,€ 15,€ 20,

of €

per maand

Amsterdam

Brabant

Den Haag

Utrecht

Leiden

Nijmegen

Rotterdam

Twente

Internationaal

Alumni netwerk

Hierbij steun ik de intenties en activiteiten van Stichting Cosmicus middels mijn donatie/lidmaatschap. Tevens machtig ik de stichting het vermelde bedrag maandelijk van mijn rekening door middel van incasso af te schrijven tot schriftelijke wederopzegging mijnerzijds. Datum

Handtekening

Ingevulde formulieren kunnen opgestuurd worden naar: Stichting Cosmicus Postbus 24102 3007 DC Rotterdam

Plaats

De Cascade 47

3e INESPO 2011 International Environment Scientific Project olympiad

27 & 28 april 2011 www.inespo.org

De inte

Durf ji rnation

ale mil

ieu- en

j het a

wetens

chaps

an?

olymp

iade

Weet jij de oplossing voor een milieuprobleem of wil je dit onderzoeken? Wil je jouw oplossing aan heel Nederland laten zien? Wil je strijden met scholieren van over de hele wereld om de beste oplossing? Help je met jouw idee de wereld vooruit? Vind jij het leuk met jouw oplossing ook nog eens mooie prijzen te winnen? Geef je dan samen met minimaal één en maximaal drie klasgenoten op bij je docent. * Kijk op www.inespo.org voor de voorwaarden!

De Cascade 48