Architectuurgids
an architectural guide 2e editie/2nd edition
Pharos
24
Almere Stad, de tweede kern binnen de polynucleaire structuur, zou de uitstraling moeten krijgen van een economisch, bestuurlijk en cultureel centrum binnen het agglomeraat. In 1979 werd met de bouw van een aantal grote woongebieden begonnen. Het stedenbouwkundig plan was gebaseerd op variaties van rasterstructuren, in eerste instantie vooral met hoekverdraaiingen van 45 graden. Deze opzet had echter een duidelijk nadeel. Mensen kregen oriëntatieproblemen. Bewoners en bezoekers bleven de weg kwijtraken. Aan de oostkant werd deze opzet daarom verlaten. Er kwam een rustige stedenbouwkundige structuur met rechte hoeken, stoere dreven en veel open groenstroken, afgewisseld met dicht bebouwde gebieden. Langs de A6 bleef een brede strook onbebouwd, met het oog op de eventuele vestiging van bedrijven. In het beoogde centrumgebied, ten noorden van het Weerwater, werd begonnen met de bouw van het station en het stadhuis. Maar er werd ook ruimte gereserveerd voor de toekomstige ontwikkeling van een stedelijke kern. Aan de westelijke oever van de grote plas verrees sociale woningbouw. Aan de oostkant startte men in 1992 met de Filmwijk, die qua stedenbouwkundige aanleg als scharnier tussen oost en west functioneerde. Vanuit een halfrond plantsoen lopen straten straalsgewijs naar buiten. Het gebied tussen de Hoge Vaart en de Lage Vaart, dat aanvankelijk een groene wig zou blijven tussen Stad en Buiten, werd eind jaren
25
negentig toch bebouwd. De oorspronkelijke helderheid van de nieuwe stad als een stadsgewest waarin losse kernen het ervaren van het landschap zouden faciliteren en de ruimtelijkheid als kwaliteit zou overheersen, is met de aanleg van Tussen de Vaarten doorbroken. De discussies over de verdere ontwikkeling van de stad bewegen zich dan tussen de polen suburbaan en stedelijk. Met de inpassing van een stadshart dat in de kern een metropolitaan karakter vertoont, neigt het profiel van Almere, in weerwil van de oorspronkelijke idealen, in de richting van een grote, dynamische stad. Almere Stad, the second main subcentre in Almere’s polynuclear structure, was intended to be an economic, administrative and cultural focus for the city as a whole. Construction of large residential areas in Almere Stad started in 1979. The urban master plan was based on variations within grid patterns, in particular with some sections aligned at 45 degrees to the rest. It soon appeared, however, that the angle changes made it hard for people to find their way. As development continued eastwards, the urban layout became increasingly regular. The Filmwijk district stands out for its contrasting street plan, however. The Tussen de Vaarten area was built later and marked a departure from the original concept of each city district being fringed by greenery. Almere Stad and Almere Buiten were now fused together.
Masterplan Stadshart 52° 22’ 08” 05° 13’ 09”
De plek waar Almere zich internationaal het meest mee onderscheidt is het stadscentrum. Hier geven internationaal bekende architecten invulling aan de visie, die bureau OMA in 1994 hiervoor formuleerde. Deze route, die in tweeën kan worden verdeeld, voert u langs alle hoogtepunten.
The part of Almere that does most to distinguish it from other cities worldwide is its city centre. It is a zone where internationally recognized architects have fleshed out the architectural vision formulated by the firm OMA in 1994. This tour route, which can be divided into two parts, will take you past all the city centre highlights.
Stadscentrum
27
Architect: OMA, Rotterdam + DS Landschapsarchitecten, Amsterdam; Rem Koolhaas, Floris Alkemade Opdrachtgever: Gemeente Almere Ontwikkelaar: MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwjaar: 1994 - 2010
OMA won de ontwerpwedstrijd om in het bestaande stadcentrum een stedenbouwkundige kern te implementeren van 800 x 800 meter met voorzieningen op het niveau van een stad van 180.000 inwoners.
21
22
23 24
20
19
25
18
26 29 17 16
1
3
27 28
2
4 15
31 5
11
13 14
30
10
Start: Bibliotheek Almere Centrum Looptijd: Route A ±1,5 uur Route B ±1,5 uur
6
9
12
32
7
8
Route A 1: Bibliotheek (plaq) 2: Smaragd (plaq) 3: Jewel (plaq) 4: Citadel (plaq) 5: Cinema (plaq) 6: The City (plaq) 7: Lakeside (plaq) 8: Schouwburg Almere/ Cultuurhuis (plaq) 9: Urban Entertainment Centre (plaq 3x) 10: Side by Side (plaq) 11: Schipperplein 12: Wave (plaq) 13: Fietsbrug Olstgracht 14: Silverline (plaq) 15: Casa Casla (plaq) 16: Blekerstraat (plaq) 17: The Angle (plaq)
33
Route B 18: Anno 19: Hoofdkantoor Ymere 20: Tarra Tower 21: La Defense 22: Carlton (WTC-2) 23: Martinez 24: Rabotoren 25: Stofzuiger OAT 26: Aue Paviljoens (plaq) 27: Starterswoningen 28: Aardbei 29: Politiebureau 30: Stadhuis (plaq) 31: De Landdrost 32: Flevoziekenhuis 33: Voortvarend
Van meet af aan richtte de opdrachtgever zich daarbij op een breed programma waarbij werken, wonen, winkelen, cultuur, uitgaan, sport en spelevaren zouden worden vermengd tot een attractieve melange waar de stadsbewoner dag en nacht zijn natuurlijke centrum zou vinden. OMA presenteerde een ontwerp dat de bestaande gridstructuur op twee manieren doorbrak. In de eerste plaats werd het maaiveld opgetild, zodat het stadshart zich boven het poldervlak zou verheffen. Daarnaast kreeg het raster een knik en de rechte straten werden gerend gemaakt. Het stratenpatroon zou nu veel spannende doorkijkjes bieden en het gebogen maaiveld zou de bezoeker in het hart van de citadel naar een apotheose voeren. OMA slaagde in deze opzet. De natuurstenen bestrating loopt langzaam op en laat op het hoogste punt een blik toe in de diepte van de wereld eronder, waar het snelverkeer, de parkeergarages, de fietsroutes, de stallingen en de bevoorrading een plek hebben gekregen. Op het gebogen maaiveld gaf Koolhaas een keur van (inter)nationaal bekende bureaus een ontwerpopdracht voor winkels in combinatie met woningbouw en gebouwen met een culturele functie. Dat resulteerde in een amalgaam van verrassende volumes en tinten. De vele schuine lijnen in het beeld geven een gevoel van grootsheid en moderniteit.
OMA won the design competition for a new urban core, measuring 800 x 800 metres, complete with amenities of a standard appropriate to a city of 180,000 inhabitants, to be inserted into the existing city centre. The client was intent from the outset on a broad programme of functions with a mix of working, living, shopping, culture, entertainment, sports and boating, which would become a natural centre of attraction for city dwellers both day and night. The design’s most prominent feature is the elevated ground platform with all the access routes and parking facilities tucked beneath it. The granite platform forms a base for a diversity of buildings designed by famous Dutch and international architects.
28
1
Stadhuisplein 52° 22’ 16” 05° 13’ 15”
De Nieuwe Bibliotheek Architect: Meyer en Van Schooten Architecten, Amsterdam; Barry van Waveren Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Heijmans Bouwjaar: 2005 - 2009
In de uitwerking van de gevels en het interieur is het gebouw benaderd als een monoliet. De dichte geveldelen bestaan uit betonnen elementen met een horizontaal reliëf. De volglazen pui van de publieke route is iets naar buiten geplaatst, terwijl de ramen van de kantoren en de woningen juist terugliggen in het gevelvlak.
Met een beeldende vormentaal, een intelligente ruimtelijke organisatie, een rijke detaillering, en origineel en innovatief materiaalgebruik, onderscheidt Meyer en Van Schooten zich al jaren in de wereld van de architectuur. Deze kwaliteiten zijn ook hier herkenbaar. Aangepast aan het stedenbouwkundige stramien, volgt het driehoekige bouwvolume de oplopende curve van het gebogen maaiveld. De unieke zwarte betonelementen met daarin glinsterende basalt deeltjes waarmee de gesloten gevel is bekleed geven het gebouw de voorname uitstraling die past bij een tempel voor cultuur. Horizontale strookramen zorgen voor veel lichtinval en bieden van binnen uitzicht op de omgeving. In het interieur maken royale vides het gebouw gastvrij en overzichtelijk. Op alle plekken hebben de bezoekers via de glazen puien contact met de buitenwereld. Tegelijkertijd houden ze door de overzichtelijke interne organisatie voeling met alle interne afdelingen. Een majestueuze hal nodigt uit om binnen te treden. De kantoren van het personeel bevinden zich op de 1e en de 3e verdieping. Het auditorium en het mediacafé liggen in de kop van het gebouw. Roltrappen en makkelijk oploopbare trappen ontsluiten de boekenvoorraad, die aantrekkelijk
geëtaleerd wordt op grote plateaus volgens een concept overgenomen uit de warenhuisbranche. Het ontbreken van groen in de onmiddellijke nabijheid wordt gecompenseerd door een verstilde binnentuin. Op de vierde verdieping worden gesloten studiecabines afgewisseld met ruime tafels, voorzien van aansluitpunten voor de eigen laptop en een game ruimte. Het café op de tweede etage ligt op het knooppunt van verbindende zichtlijnen en biedt een spectaculair uitzicht. Het is architectuur die zich bewijst in de praktische toepassing voor zowel bezoeker als personeel. Responding to the urban design of the location, the triangular building rises along with the curved platform. The majestic central hall proceeds to roof height. From here, all the upper floors are visible. Horizontal strips of glazing accentuate the rising slope of the facade. Non-fiction books and periodicals are displayed on large platforms like those used in department stores.
2
De Diagonaal 52° 22 12” 05° 13‘ 14”
De Smaragd Architect: Gigon & Guyer Architekten, Zürich, Zwitserland; Annette Gigon Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: J.P. van Eesteren Bouwjaar: 2004 - 2007
Vanaf de snelweg die Almere doorsnijdt valt dit gebouw door haar kleur direct op in de skyline van Almere. In het centrum zijn behalve de gebruikte kleuren ook de uitkragende gevels aandachttrekkers. Het oranje aan de zuidwestzijde valt het meest op. Voor weggebruikers is de Smaragd een baken aan het begin van de tunnel die toegang verschaft tot het stadshart. In het Stadshart is dit het enige gebouw in een werkelijk opvallende kleurstelling. Het heeft schuine wanden, die optimale lichtinval garanderen. Op de eerste twee verdiepingen is een warenhuis gevestigd met acht woonlagen erboven. Deze hebben rondom zigzaggende balkons, als geslepen facetten. Naar boven toe verandert de vorm en neemt de omvang toe. Het kleurconcept is in samenwerking met de Zwitserse kunstenaar Adrian Schiess ontwikkeld. Door de reflectie van licht op de glazen wanden, lijkt de straat breder. Het totaal oogt als een veelkleurige edelsteen.
De Citadel
4
Citadel 52° 22’ 11” 05° 13’ 18”
31
Architect: Atelier Christian de Portzamparc, Parijs, Frankrijk; Christian de Portzamparc Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Boele & Van Eesteren Bouwjaar: 2004 - 2006
Uitgangspunt voor het ontwerp van de Citadel is de opvatting dat het stadshart van de nieuwe stad historische referenties nodig heeft zonder te vervallen in historiserend bouwen. De Portzamparc laat zich inspireren door het stadskasteel.
breathtaking colour scheme. It has sloping walls which enhance the daylighting of the interior. The residential storeys are surrounded by zigzagging bands, recalling the cut faces of a precious stone.
This is the only building in the inner city with a truly
3
Schutterstraat 52° 22’ 14” 05° 13’ 08”
The Jewel Architect: David Chipperfield Architects, Londen, Engeland Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V. Bouwjaar: 2003 - 2006
Een combinatie van woon-en winkelfunctie, waarbij groene glasplanken een besloten hofje met stadswoningen aan het oog onttrekken. Het hele blok is aan de buitenzijde afgesloten door glinsterende glasplanken, waaraan het blok zijn naam dankt. In de plint zijn winkels ondergebracht en daarboven bevinden zich 39 keurig in rijen geplaatste stadshuizen met tuinen en dakterrassen. De diagonale straten geven de bewoners optimaal privacy. Resting on a base of shops, the first floor consists of town houses with gardens and roof terraces. A ribbon of glittering glass panels surround the residential level. The diagonal streets along which the houses are arranged enhance privacy for the residents.
Twee kruisende loopstraten scheiden het complex in vier kwadranten met onderin winkels en boven woningen. De commerciële ruimten zijn modernistisch vormgegeven met vlakke glasgevels, die zich terugtrekken onder een strook beton in warm bruin. De glazen wanden vormen ternauwernood een barrière tussen in- en exterieur van de winkels. Het publiek wordt letterlijk aangezogen. Bij het begin van elke loopstraat buigen de gevels iets naar binnen, zodat de straat zich vlak achter de toegang verbreedt en mensen nieuwsgierig maakt naar wat zich in eerste instantie aan hun oog onttrekt. De overkragende betonnen strook heeft een onregelmatig horizontaal reliëf; een weergave van de aardlagen die de passanten diep onder zich verborgen weten. Een lap grond is als het ware tot boven de winkelgalerij opgeheven om de basis te vormen voor het ‘vliegend tapijt’ dat zich over de etalages uitspreidt. Het tapijt vertaalt De Portzamparc naar een welvend gazon, waarmee hij aan de begraasde meenten herinnert die traditioneel het centrum van dorpen vormen. Aan de buitenranden van het groene laken plaatste hij op drie kwadranten rijtjeswoningen met platte daken, die qua diepte, breedte en hoogte verspringen. De verschillende
tinten baksteen of stuc zorgen voor verdere differentiatie. Vanaf de straat zien we een kartelend beeld, dat de suggestie versterkt dat het om een stadskasteel gaat, omringd door kantelen. In het vierde kwadrant is een warenhuis gevestigd. Daar welft het groene gazon omhoog en omsluit een gebogen raampartij. Een boven de straat uitstekend terras biedt een machtig uitzicht. Tot slot staat, centraal in het ensemble, een toren van zes lagen met één appartement per verdieping en een afzonderlijke lift naar elke woning. Met dit ‘donjon’ is het ensemble compleet. The design of the Citadel originates from the idea that the centre of a new city needs historical references without engaging in mere architectural historicism. De Portzamparc found inspiration in the medieval citadel and created a modern version consisting of four quadrants. Shops are located at ground level, topped by a projecting concrete edge that refers to the geological layers of the earth below. Behind the edge there is a quiet residential area built around a large green field. De Portzamparc has succeeded in uniting tranquillity with urban bustle and in giving the people of Almere a bit of romantic modernism.
32
Cinema
5
Forum 52° 22‘ 07” 05° 13‘ 07”
Architect: OMA, Rotterdam; Floris Alkemade Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: J.P. van Eesteren Bouwjaar: 2002 - 2005
Dominant aan een plein waar diverse looproutes samenkomen, ligt een grote rechthoekige doos waarin de bioscoop is ondergebracht. Als ’s avonds de lichten aan gaan, lijkt het gebouw te zweven en maakt het zich los van de omgeving.
De acht filmzalen met in totaal 2.500 zitplaatsen hangen aan de dakconstructie. De grote hal is uitgerust met een megatrap die als een waterval naar beneden rolt. De enorme treden zijn bekleed met rood pluche. Diverse horecapunten en kiosken markeren de weg naar de foyer
boven, waar kaartjes kunnen worden gekocht. Deze theatrale opzet is kenmerkend voor Koolhaas die zijn sporen aanvankelijk verdiende als filmregisseur. In de transparante plint bevinden zich ruimten voor verschillende commerciële functies.
Lakeside
7
Forum 52° 22’ 06” 05° 13’ 11”
33
Architect: SeARCH, Amsterdam; Bjarne Mastenbroek Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V. Bouwjaar: 2005 - 2007
Als een transformer met een getordeerde basis staat het rechthoekige blok aan de rand van de Esplanade. De in het oog springende trapeziumvormige onderbouw vormt de basis voor het recht hoekige appartementenblok.
This boxlike volume houses a multi-cinema complex with eight auditoria. On ascending the dramatic staircase which rolls downhill like a waterfall, the visitor arrives in the ticketsales foyer. The auditoria are suspended from the roof structure.
The City
6
Traverse 52° 22’ 06” 05° 13’ 07”
Architect: Van Sambeek Architects, Amsterdam; Erna van Sambeek Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: J.P van Eesteren Bouwjaar: 2003 - 2005
Dit opvallende oranjebruine gebouw vormt ondergronds één geheel met de Cinema van OMA. Onder het maaiveld bevinden zich een parkeergarage en een supermarkt en op de begane grond is een transparante plint voor winkels aangebracht. Het meest opvallend is de huid van het gebouw. De lange gevel aan de zijde van de bioscoop is voorzien van horizontaal scharnierende panelen, die geheel of gedeeltelijk open kunnen. Als ze dicht zijn, is niet meer zichtbaar dat er ramen zijn. De luiken maken een scheiding mogelijk tussen het publieke uitgaansleven en het privégebied in de woningen. Ze geven de gevel reliëf en afwisseling. Aan de kant die naar het water gewend ligt, zijn de luiken vervangen door vaste zonwerende gevelpanelen. The most conspicuous aspect of this building is its orange-brown skin, in combination with the horizontally pivoted shutters which can be opened fully or partly. With the shutters closed, the building presents a windowless appearance. The shutters help create a division between the leisure-seeking public realm and the privacy of the apartments, while also giving the facade a lively relief.
Spraakmakend in deze hoogbouw is de draaiing van de toren en de schuin weglopende onderkant. Deze onder- en bovenbouw volumes zijn aan elkaar 'gemorphed' door middel van een getordeerd tussenstuk. Ook glas en aluminium panelen zijn waar nodig getordeerd. In de gevel zijn rondom diepliggende loggia’s opgenomen die bijdragen aan
een goede klimaatbeheersing in de appartementen. In de grijze panelen waarmee de loggia's zijn afgerasterd zijn patronen gestanst die verwijzen naar gehaakte gordijntjes. In de plint waarin een horecavoorziening is genesteld, zijn de massieve dragers van de toren nadrukkelijk in het zicht gelaten.
The most striking feature of this high rise building is the rotation of the tower in relation to its downward sloping base. The upper and lower volumes morph into one another via a twisted middle section.
8
Esplanade 52° 22’ 01” 05° 13’ 09”
Schouwburg Almere/ Cultuurhuis
35
Architect: SANAA, Tokyo, Japan; Kazuyo Sejima en Ryue Nishizaa Opdrachtgever: Gemeente Almere Bouwer: Ballast Nedam Bouwjaar: 2004 - 2006
Parel in het stadscentrum is de Schouwburg Almere, dat gedeeltelijk getransformeerd wordt tot cultuurhuis. Het bestaat uit een één verdieping hoge doos van 100 bij 100 meter. Deze strekt zich vanaf de oever als een vlonder uit over het Weerwater. Uit dit grondvlak rijzen drie rechthoekige zaalvolumes op: één kleine voor het cultuurhuis en twee grotere voor Schouwburg Almere.
De entreehal is zeer ruim, maar verschilt in hoogte niet van het grootste deel van de aanliggende ruimten. Alleen in het theatergedeelte is een hoge lobby vrijgehouden die plaats biedt aan een enorme muurschildering van de Japanse kunstenaar Michael Lin, geïnspireerd op een stof van Vlisco voor de Afrikaanse markt. Deze is van veraf zichtbaar. Daarnaast is er, van buitenaf, een foyer zichtbaar met een spierwitte vrijstaande spiraaltrap die over verschillende verdiepingen loopt. De treden worden aan het oog onttrokken door een elegante stalen wand. Bovenin leidt een luchtbrug naar het kantoorgedeelte. De begane grond van het cultuurhuisgedeelte bestaat uit een lange aaneenschakeling van witte kamers, gangen, patio’s en binnenpleinen, waar je op veel plaatsen doorheen kunt kijken. Aan de waterkant is een warmtesluis aangebracht, waarvan de vloer vrijwel aansluit op het watervlak. De stalen draagconstructie is op ingenieuze wijze verbonden met de overwegend glazen gevels. In de binnenruimten is nog slechts een minimum aantal ijle pijlers nodig om het geheel constructief kloppend te maken. Sanaa schiep een grote hoeveelheid gelijkwaardige, doorschijnende ruimten, die in zekere zin doen ‘alsof ze er niet zijn’. De gebruiksfunctie had duidelijk nauwelijks
invloed op het ontwerp. De bijna religieus aandoende architecturale schoonheid voert volstrekt de boventoon. The pearl of the inner city is De Kustlinie. The building consists of a single-storey box measuring 100 x 100 metres stretching over the Weerwater lake. From this ground plan, three rectangular auditorium volumes rise – a small one for the arts centre and two larger ones for the theatre. The entrance foyer is extremely spacious but is of the same height as the adjacent spaces such as the restaurant and the training facility of the Arts Centre. A taller lobby, with room for a huge mural painting, has been spared out in the theatre section. The steel skeleton of the building is ingeniously bonded to the facades which consist almost entirely of glass. The lightness of the construction matches the atmosphere of the building. Sanaa created a large number of transparent spaces in a non-hierarchic relation. The outcome is marked by an almost religious architectural beauty.
9
Brouwerstraat/ Koetsierbaan 52° 22’ 04” 05° 12’ 57”
Urban Entertainment Centre
37
Architect: Alsop Architects, Londen, Engeland; William Alsop Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V. Bouwjaar: 2002 - 2004
Het project bestaat uit een verzameling objecten die stilistisch bewust van elkaar verschillen. Een combinatie van botsende stijlen dat op deze centrale plek voor de nodige afwisseling zorgt.
Het 4 verdiepingen hoge hotel met 117 kamers staat op kolommen en is bekleed met hardhout. Horizontale raampartijen geleden de scheve gevels. De blobvormige entree is bekleed met koper. Van de ronde vorm lijkt een schijf afgesneden. Deze rechte zijde is geel gekleurd, waardoor de associatie met een aardappel in een bruine schil onvermijdelijk is. Even verderop ligt een grote zinken blob, die gebouwd is als popzaal. Het doffe zink heeft een structuur van verticale banen, waardoor de stoere vorm allure krijgt. De uiterst dikke wanden zorgen voor een perfecte geluidsisolatie. Rondom de schaarse, diepliggende openingen wordt zichtbaar hoe dik de wand wel is. De rechthoekige winkelruimte daarnaast heeft aan de straatkant een glazen pui met kleuren glas die harmoniëren met de kleuren van de merknamen die erop vermeld staan. De transparante overstek geeft herbergzaamheid op straatniveau. Ernaast, aan het dieper gelegen Schipperplein, is een activiteitencentrum gevestigd. De gevel bestaat uit een roze vlak dat als een schuif tegen een glazen gedeelte ligt. Hier waren een bowlingbaan en een bar geves-
tigd. De smalle ramen in het roze vlak, geleden de gevel op een strakke, grafische manier. De achterkant is bekleed met gepatineerd koper. In de glazen doos is gekozen voor een indeling met schuine sponningen. Een element dat zich voorzet in het hoger gelegen restaurant gedeelte, dat weer met bruin strokenmateriaal is afgekleed. Een fietsenstalling met een zwevend dak en een rood ovalen kantoorgebouwtje completeren het ensemble. The project consists of an assemblage of individual volumes which differ boldly from one another in style: a hotel on stilts with a hardwood facade, a zinc-clad blob serving as a popular music auditorium, a shopping centre with multicoloured panels set into steel frames, and a cheerful activity centre with one bright pink facade section. With this cluster, Alsop, an architect of bright colours and unusual shapes, delivers, at single blow a diversity of the kind that a modernist inner city would normally develop only over many decades.
38
Side by Side
10
Koetsierbaan 52° 22‘ 01” 05° 13‘ 02”
12
Architect: de Architekten Cie., Amsterdam; Frits van Dongen Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Van Wijnen, Alphen a/d Rijn B.V. Bouwjaar: 2004 - 2007
Twee grote woontorens, 70 meter hoog over 22 verdiepingen waarin 144 appartementen. Voor de bewoners zijn er extra faciliteiten, zoals een zwembad, sauna en fitness ondergebracht. Ideaal gelegen aan de rand van het meer. Aan de uiterste rand van het stadsuitbreidingsplan staan twee woontorens haaks op elkaar. Ze nemen een sleutelpositie in binnen het stedelijke landschap van het centrum van Almere. Als wachters aan het water verheffen zij zich fier naast die andere hoogbouw, de Silverline. Om het prominente karakter te versterken, is bewust gekozen voor een abstracte materialisatie van de gevels, door toepassing van industriële glasstroken in een zacht groene kleur. Op de hoeken, achter grotere glazen vlakken, zijn inpandige balkons verstopt. Het mozaïek van zwart omkaderde kozijnen toont de rijkdom van meer dan 20 verschillende woningtypen, verspreid over de verdiepingen, terwijl zwarte
11
Schipperplein 52° 22‘ 02” 05° 12‘ 56”
Koetsierbaan 52° 22’ 01” 05° 12’ 57”
The Wave
39
Architect: René van Zuuk Architekten B.V., Almere; René van Zuuk Opdrachtgever: MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V. Bouwjaar: 2003 - 2004
Een absoluut in het oog springend bouwvolume aan de waterkant is het wooncomplex The Wave, waar 42 ruime koopflats in 4 types zijn gevestigd.
banden de torens horizontaal geleden. In de plint is een breed palet van collectieve voorzieningen voor de bewoners opgenomen, van wintertuin tot sauna en fitness. Two residential towers, aligned at right angles to each other, mark the edge of the inner city on the banks of the Weerwater lake. The green-tinted glass, the rhythmic spacing of the black-framed panes and the horizontal bands of black all accentuate the skin of these prominent towers.
Schipperplein Architect: DS Landschapsarchitecten, Amsterdam Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Dura Vermeer Bouw Hengelo B.V. Bouwjaar: 2002 - 2004
In het hart van het Entertainment Centre ligt het Schipperplein. Bolle eilanden met bomen drijven in golvend asfalt. Dat wordt anders met de komst van het Veiligheidsmuseum. Het Schipperplein, oorspronkelijk ingericht door DS Landschapsarchitecten met groepjes bomen op bolle eilanden en een kronkelende waterbaan, ondergaat in 2014 op voorstel van de Gemeente een metamorfose. In verband met de komst van het Veiligheidsmuseum dat gevestigd wordt in het aanliggende Doo World, wordt het plein aangepast. Het moet functioneler worden. Er komt meer ruimte voor terrassen en veel meer groen. Dat wordt in rechthoekige lapjes over het plein gevleid. De waterbaan die in de winter als ijsbaan functioneert, gaat weg. De bolle eilanden blijven om er voor te zorgen dat de beplanting niet te nat staat. Remodelling of this public space in the Entertainment
Centre is timed for the 2014 opening of the new Safety Museum. The new design will be more functional, with more
room for pavement cafes and for greenery. The meandering stream disappears but the raised islands with trees are retained.
De geschubde gevels van het expressieve bouwwerk zijn opgebouwd uit gecoat aluminium delen over houtskeletbouw elementen. De woningen zijn verdeeld over 6 woonlagen en schuiven uit de gevel naar buiten als open luciferdoosjes. Aan de waterkant is de uitbolling het sterkst en werpt een schaduw in de vorm van een golf op het gevelvlak. Zo reflecteert de façade daar als het ware het altijd beweeglijke water aan haar voet. Van grote afstand ontstaat een vloeiend beeld, dat de naam van het gebouw waarmaakt. De grijsgroene tint sluit aan bij de kleuren die het water aanneemt bij het gemiddelde Nederlandse weer. Van Zuuk realiseert hier een stoere vorm met een liggend silhouet. Op andere plaatsen is zijn vormentaal veelal vederlicht en opwaarts gericht. De golvende gevel van The Wave past in zijn oeuvre dat gekenmerkt wordt door gebogen lijnen en een sculpturale aanpak. The scaly facades of this expressive design are made up of zinc-clad flat panels. The dwellings are arranged in 6 storeys, and appear to slide out of the facade like partly open matchboxes. The outward bulge is strongest on the side facing the water, and it casts a wave-shaped shadow on the facade surface. Van Zuuk’s buildings usually have a feather-light appearance, but the substantial mass of this building unequivocally marks the boundary of land and water.
13
40
Olstgracht 52° 22’ 01” 05° 12’ 54”
Fietsbrug Olstgracht Architect: René van Zuuk Architekten B.V., Almere; René van Zuuk Opdrachtgever: MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Wallaard B.V., Noordeloos Bouwjaar: 2002 - 2003
De brug markeert het smalle punt tussen het open Weerwater en het besloten binnenhaventje dat aan het Weerwaterplein ligt.
15
Weerwaterplein 52° 22’ 03” 05° 12’ 51”
Casa Casla
41
Architect: Lanoire & Courrian Architectes, Bordeaux, Frankrijk; Jean-Philippe Lanoire en Sophie Courrian Opdrachtgever: Stichting Casa CASLa, Almere Bouwer: Jorritsma Bouw, Almere Bouwjaar: 2006 - 2007
Een strak paviljoen in baksteen en glas waarin een architectuurcentrum is gevestigd. Opvallend is het dak dat de vorm kreeg van een luie trap die de integratie van het gebouw in de omgeving bevordert.
Een vederlichte constructie, uit vijf scheefstaande stalen masten, onder en boven het rijvlak met stagen verbonden aan de brug. Het geheel herinnert aan het tuigage van zeilschepen. De ijle constructie vormt een mooi overgang tussen het stoere bouwvolume van The Wave van dezelfde architect aan de ene kant en de Silverline van Claus en Kaan aan de andere. A feather-light structure of five leaning suspension poles guyed to the span by steel cables above and below the deck. The overall effect recalls the rigging of a sailing ship. The slender structure provides an elegant transition between the burly volume of The Wave by the same architect at one bridgehead, and Claus & Kaan’s Silverline building at the other.
14
Hengelostraat 52° 21‘ 60” 05° 12‘ 54”
Casa Casla is gebouwd als Architectuurcentrum, maar wordt met ingang van 2014 in gebruik genomen voor een nieuwe bestemming. Het blijft een bijzonder bouwwerk, zeer geschikt voor een publieke culturele functie. Casa Casla heeft een periscoopachtige uitbouw op de eerste
Silverline
16
Architect: Claus en Kaan Architecten, Amsterdam/Rotterdam; Felix Claus en Kees Kaan Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Moes Bouwbedrijf Bouwjaar: 2000 - 2001
Een robuust gebouw met een aluminium bekleding die op zonnige dagen schittert in het licht, en bij zonsondergang in vuur en vlam staat. Het bestaat uit 58 flats in 17 varianten. woningen. Het onderste, langs het Weerwater gelegen bouwvolume, eindigt in een penthouse verdieping, die hoger is dan een normale verdiepinghoogte. Ook de luxe flats aan de top zijn hoger. De maat van de ramen varieert aanzienlijk. De grotere zijn veelal op de hoeken geplaatst, waardoor de vlakke gevelwanden een verticaal reliëf krijgen. Elk raam bevindt zich symmetrisch ten opzichte van de middenas van het vertrek erachter.
Omdat de middenverdiepingen van een appartementengebouw het minst goed verkopen, werd het volume van de eerste vijf lagen groter dan dat van de mid-
delste vier. De zeven verdiepingen van het blok dat daarboven de lucht in rijst, staan gekanteld ten opzichte van het onderste deel. Deze bevatten relatief de meeste
The middle floors of an apartment block are harder to sell, so the lower five and upper seven storeys were given greater volume than the middle four. The result is a robust building with aluminium cladding which sparkles on bright days and which flames in the light of the setting sun.
Blekerstraat 4-6 52° 22‘ 09” 05° 13‘ 01”
verdieping en een teruspringende onderbouw uit glas. Het gebouw is het resultaat van een internationale prijsvraag. Het is bedekt met een tapijt van klinkers. Deze bekleding zet zich voort over het hele perceel.
Casa Casla, which houses the present Almere Architecture Centre, will have a new use from 2014. It is well suited to a public cultural function. A periscope-like projection rises from the glazed ground floor volume. It is covered by a carpet of clinker brick which spreads over the whole plot.
Kantoor Blekerstraat Architect: Rijnboutt B.V., Amsterdam; Kees Rijnboutt Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Smit’s Bouwbedrijf B.V. Bouwjaar: 2000 - 2002
Moderne kantoorhuisvesting omringd door woningbouw uit de jaren zeventig. Het kantoorgebouw contrasteert met de omringende woningbouw uit de jaren zeventig door de modernistische uitstraling. De uit prefab delen opgetrokken constructie heeft een glazen pui op de begane grond, terwijl de gevel op de verdiepinghoogte met zink is bekleed. Opvallend is de zwierige transparante luifel aan de dakrand. Vanaf 2012 is hier De Alliantie Flevoland gevestigd. The office block contrasts with the surrounding 1970s housing due to its modernist styling. Built from prefabricated components, the structure has a glass curtain wall at ground floor level while the upper storey is clad in zinc. A striking feature is the flamboyant transparent canopy that edges the roof. De Alliantie has occupied these premises since 2012.
42
The Angle
17
Belfort 52° 22’ 14” 05° 13’ 06”
19
Architect: S333 Architecture + Urbanism BV, Amsterdam; Jonathan Woodroffe, Kees Draisma Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: J.P. van Eesteren Bouwjaar: 2005 - 2007
De Angle is een complex waarin woningen en commerciële eenheden worden gecombineerd. Het ligt aan een plein dat wordt ontsloten door een brede trap die het niveauverschil binnen het opgetilde maaiveld overbrugt.
Rentmeesterstraat 52° 22 24” 05° 12‘ 59”
Ymere Almere Architect: Klunder architecten, Rotterdam; Berend Sybesma Opdrachtgever: Ymere, Amsterdam Bouwer: Heijmans Bouwjaar: 1997
Slanke kolommen, gele geveldelen en een doorlopende glasplint markeren de straatwand van dit kantoorgebouw op een markante plek aan de binnenring. In dit ontwerp zijn kantoor- en woonfunctie gecombineerd. Slanke kolommen dragen gele bakstenen geveldelen. De hoge glazen entree nodigt uit om binnen te gaan. Grote cirkels in het zwarte dak en het rechter deel van de gevel zijn opvallende elementen. In de zijstraat zijn de uitspringende gevelsegmenten van de woningen te zien.
Door in een robuuste gevel een knik (angle) te verwerken, ontstond aan de achterzijde een forse borstwering en aan de binnenzijde een (horeca) plein. De gevel aan de binnenzijde is ritmisch geleed door zigzaggende balkons. Bewoner hebben uitzicht én privacy. Het complex vormt een buffer tussen het oudere deel van het stadscentrum en het nieuwe centrum.
The design combines office and residential functions. Slender columns support planes of yellow brickwork. The tall glazed entrance invites visitors to step inside. In the side street, the dwellings are visible behind the projecting facade segments.
The complex owes its name to the sharp flexure in the building volume. The facade on the inner side is rhythmically articulated by zigzagging balconies. The residents enjoy both views and privacy. The building borders on a lively plaza with outdoor cafés, and forms a buffer for the older part of the city centre at its rear.
18
Grote Markt 121 52° 22‘ 20” 05° 13‘ 05”
43
Anno
20
Architect: Jo Coenen & Co. Architects, Maastricht; Jo Coenen Opdrachtgever: Bun Projectontwikkeling Bouwer: Olde Rikkert BV Bouwjaar: 1986 - 1988
Busplein 52° 22’ 24” 05° 12’ 59”
Tarra Tower Architect: MVRDV/PBT, Rotterdam; Winy Maas en Jacob van Rijs, Nathalie de Vries en Duzan Doepel, Yves Malysse en Marco de Francesco Opdrachtgever: Gezamenlijk initiatief van notaris, makelaar en hypotheekverkoper Bouwer: Te Pas Bouw, Enschede Bouwjaar: 1999 - 2002
Aan de Grote Markt springt dit gebouw er uit door een vormentaal die aan de jaren vijftig herinnert. band. De balkons van de hotelkamers vinden daar beschutting. Om de grote binnenruimte te belichten is gebruik gemaakt van daklichten. Boven de ingang heeft een aantal ramen de vorm van een medaillon. De verdiepinghoge glazen puien liggen iets naar binnen. Een aluminium koker verbindt de bakstenen buitengevel met de glazen pui.
Anno is gebouwd als Grand Café, restaurant en hotel, en heeft 3 verdiepingen. De gebruiksruimte is georganiseerd rond een atrium. Voor de gevel is gebruik gemaakt van 2
kleuren baksteen in horizontale banden. Naar boven toe is de steen iets naar buiten uitgemetseld, waardoor er aan de zuidzijde een overstek ontstaat, die is afgezet met een betonnen
Anno was built to house a Grand Café, a restaurant and a hotel, and has three storeys. The user space is organized around an atrium. The facade consists of two different coloured bricks in horizontal bands. The brickwork protrudes increasingly towards the top, resulting in a friendly overhang which gives some shelter to the hotel room balconies.
Een gebouw, gehuld in een dragend betonnen harnas van 60 cm dik beton, geleed door een strak raster van horizontale sleuven. De negen kantoorverdiepingen zijn daarachter verborgen. Het meedogenloze antracietkleurige raster bedekt de gevel van onder tot boven en wordt slechts hier en daar onderbroken door een iets grotere opening. Het gebouw straalt daardoor een enorme robuustheid en rust uit. De zeer expressieve wanden scheppen functioneel afstand tussen de binnenwereld van de kantoren die er gevestigd zijn en het drukke straatleven. De vrije ligging van het gebouw, vlakbij het busstation en het NS treinstation is gunstig. Winny Maas werd in 2003 genomineerd voor het ontwerp van Tarra Tower voor de Architectuurprijs Almere. A structural shell of 60 cm thick concrete enwraps a nine-storey office block. Due to the heavy facade with its emphatic rhythm, the building proclaims an immense robustness and tranquillity. These highly expressive walls create a functional distance between the interior world of the offices and the bustle of street life outside, close to a railway station and bus terminal.
44
21
Willem Dreesweg 52° 22’ 39” 05° 12’ 52”
La Defense
45
Architect: UN Studio, Amsterdam; Ben van Berkel Opdrachtgever: Eurocommerce, Deventer Bouwer: Hegeman Bouw Bouwjaar: 1999 - 2004
De grootste schat van dit gebouw ligt opgesloten in haar binnenste. Wie een van de twee binnenhoven betreedt, wordt overweldigd door de kleurenpracht die ontstaat door de reflectie van het daglicht via een speciale folie in het glas. De lichtende, metalen glans van de intense tinten is betoverend. Het bedrijfsverzamelgebouw La Defense ligt op een grillig gevormde kavel in een klein kantorenpark. De heldere ruimtelijke organisatie van twee in elkaar grijpende bouwvolumes kan worden waargenomen vanuit de nabij gelegen hogere kantoorpanden. Deze omsluiten twee ruime binnenpleinen, waar kleur vrij spel heeft. Aan de straatzijden zijn de wanden bekleed met aluminium platen, waarin een strak noppenreliëf is verwerkt. De rustige uitstraling hier contrasteert maximaal met het feestelijke lichtspel aan de binnenwanden.
The La Defense office complex is well integrated with the larger urban plan. Both its height and the entrances into the courtyards tie in with the larger site. The external facade reflects the urban context, while the interior facades of the courtyards have been designed with the office tenants in mind. These facades are clad with glass panels with an integrated multicoloured foil. The colour reflected changes with the time of day and the angle of incident sunlight, brightening the courtyards.
46
22
l'Hermitage 52° 22‘ 32” 05° 13‘ 02”
Carlton (WTC-2) Architect: Dam&Partners, Amsterdam; Diederik Dam Opdrachtgever: Eurocommerce Projectontwikkeling, Deventer Bouwer: Te Pas Bouw, Enschede Bouwjaar: 2010
Deze toren valt enorm op in het stadssilhouet door de verticale geleding en de aluminium lamellen die felrood van kleur zijn. Een jonge stad als Almere vraagt om een mooie skyline. Daarin wordt voorzien door hoge torens op te trekken aan de noordzijde van de spoordijk. Door deze op te vatten als coulissen voor de bebouwing in het stadshart worden twee dingen bereikt: architecten hebben een vorm-uitgangspunt voor hun werk en het stadshart krijgt een logisch aandoende begrenzing. De Carltontoren zorgt met zijn imposante hoogte en omvang voor een bijzonder contrast met de omgeving. Hij is 120 m hoog en telt 32 verdiepingen. De hoge piek op het dak is van veraf te zien en geeft mensen overal in de stad een oriëntatiepunt. Carlton vertoont op afstand een interessant, veranderlijk beeld door de decoratieve bekleding van de glasgevel met rode aluminium lamellen in verspringende verticale patronen. Als de zon schijnt is het rood erg intens, maar bij grijzer weer neemt de heftigheid af. Het gebouw is opgetrokken uit glas, metaal en natuursteen. Het volume bestaat uit drie bouwdelen: een hoge schijf met aan weerszijden een iets lager deel. Het middelste van de drie volumes wordt aan de basis ondersteund door slanke zuilen, waardoor een doorgang ontstaat tussen het wijde stationsgebied aan de voorzijde en het daar achter liggende Mandela-park. Onder het park liggen 505 parkeerplaatsen. Op de begane grond kunnen te zijner tijd winkels of een restaurant gevestigd worden. The Carlton Tower is an imposing new addition to the Almere skyline, with 32 floors and a height of 132 metres, and provides an orientation landmark for people all over the city. The facade consists of glazing combined with red-anodized aluminium slats, giving an appearance which changes according to daylight conditions. The tallest middle volume is supported by slender columns, providing a passage between the station forecourt and a park at the rear with underground car parking.
23
Stationsplein 52° 22’ 33” 05° 13’ 06”
Martinez
47
Architect: ZZDP Architecten, Amsterdam Opdrachtgever: Eurocommerce Projectontwikkeling, Deventer Bouwer: Bouwbedrijf Wessels Rijssen B.V., Rijssen Bouwjaar: 2010
ZZDP koppelde vier platte schijven van glas en staal aan elkaar, waardoor het gebouw zowel rank als luchtig toont. Een effect dat versterkt wordt doordat niet alle schijven tot aan de grond doorlopen, maar pas op de tweede of vierde verdieping naar buiten kragen. De vormgeving van het ensemble van hoge gebouwen in het stationsgebied is het schijvenconcept dat al in het masterplan van OMA voor het nieuwe stadshart van Almere was neergelegd. Achter het stadshart moest, vanaf het Weerwater gezien, een stedelijke hoge rug komen, een coulisselandschap van langs elkaar schuivende kantoorgebouwen. Dat zou het centraal station visueel dichter naar de stad trekken en een logische begrenzing geven aan het stadshart. Aanvankelijk zouden drie torens het pronkstuk vormen van dit hoogstedelijke gebied, vanuit het masterplan van OMA verder ontwikkeld door Pi de Bruijn van bureau de Architecten Cie. Het mocht echter nog niet zo zijn. Naast Carlton verscheen tot nu toe alleen de kantoortoren
24
Landdrostdreef 100 52° 22’ 34” 05° 13’ 16”
Martinez met boven de sokkel 17 verdiepingen en een vloeroppervlakte van 24.000 m2. ZZDP Architecten heeft voor deze 70 meter hoge toren het coulissethema op een originele manier toegepast. Tussen de schijven ontstaat schaduwwerking, wat de bouwmassa diepte geeft. Door enkele wanden verticaal met kleur te accentueren krijgt het gebouw een ijle luxe. De strakke raamindeling heeft een rustgevend, chique effect. ZZDP Architecten applied the theme of overlapping slabs, originally conceived by OMA for the city centre, in an original way to the Martinez Building. Together with the Carlton Tower, it creates a visual backbone for the city. Martinez is a 17-floor tower with 24,000 m2 floor space and
a height of 70 metres. Shadow effects between the slabs gives depth to the mass of the building, while vertical colour accents and the elegant fenestration add a luxurious slenderness.
Rabotoren/Eurotoren Architect: ZZ+P Architecten, Amsterdam; Maarten Groeneveld Opdrachtgever: Rabo Vastgoed en Blauwhoed Vastgoed Bouwer: Trebbe, Enschede Bouwjaar: 2003
Een hoogbouwcombinatie van twee torens. Aan de spoorzijde zorgen slanke kolommen voor de opwaartse beweging. De diepliggende ramen zijn als in een adventskalender uitgespaard.
De Eurotoren en de Rabotoren zijn met elkaar verbonden door een plint. De hoge torens (49 en 75 meter) zijn bekleed met paarse baksteen. De twee monolieten worden geleed door verticale glasstroken. De Rabotoren steunt aan één zijde op slanke kolommen. Ook hiermee wordt het verticale karakter benadrukt. The purple brick towers are united by a continuous plinth. The monolithic volume is lightened by rhythmically placed windows, and its verticality is accentuated by the narrow end face.
48
25
Baljuwstraat 52° 22‘ 24” 05° 13‘ 20”
Stofzuiger
26
Architect: OMA, Rotterdam Opdrachtgever: Gemeente Almere Bouwer: Van Hoogevest Amersfoort Bouwjaar: 2001 - 2003
Odeonstraat 52° 22’ 26” 05° 13’ 28”
In deze geel-zwarte terminal wordt afval uit het stadscentrum verzameld dat via een geavanceerd systeem wordt aangezogen. Zo wordt het stadscentrum niet gehinderd door vuilniswagens. Een gebouw uit twee delen. Een rechte doos ligt onder een deksel dat schuin uit de grond omhoog komt. Gele ramen en deuren contrasteren met de donkere omhulling. Het oplopende gebaar van het bouwwerk symboliseert de functie die het herbergt: hier wordt via een uitgebreid ondergronds buizenstelsel alle vuilnis uit de binnenstad van Almere opgezogen.
Aue Paviljoens
49
Architect: Architectenbureau Robbrecht & Daem, Gent, België; Paul Robbrecht en Hilde Daem Opdrachtgever: Documenta IX, Jan Hoet gastcurator Bouwjaar: 1992; Verplaatsing naar Almere 1994
De Aue Paviljoens zijn oorspronkelijk ontworpen als tijdelijke tentoonstellingsruimte voor schilderkunst tijdens de negende Dokumenta van Kassel, waar de bekende tentoonstellingsmaker Jan Hoet curator was. De ruimte zou een voortzetting moeten zijn van het parklandschap waarin de paviljoens werden geplaatst. Dit omdat het landschap uiteindelijk de belangrijkste inspiratiebron van alle schilderkunst vormt. Tegenwoordig huisvesten de gebouwen Museum De Paviljoens voor hedendaagse kunst en cultuur.
A black and yellow terminal, where waste from the city centre is gathered by suction through a network of underground vacuum tubes, relieving it from the drawbacks of street collection.
27
Odeonstraat 52° 22’ 26” 05° 13’ 35”
Starterswoningen Architect: Tigchelaar Architecten en Adviseurs Opdrachtgever: Ymere Development, Amsterdam Bouwer: Van Hoogevest Groep, Amersfoort Bouwjaar: 2005
Deze tijdelijk geplaatste huurwoningen voor starters liggen rond 2 gesloten binnenhoven, waar zakken met volwassen bamboeplanten voor de groene sfeer zorgen. Na 5 jaar worden de modules gedemonteerd en zullen ze vervoerd worden om op een nieuwe locatie weer te worden opgebouwd. Om elke hof zijn 40 woningen gelegen in 2 stroken van 2 lagen; in totaal 56 tweekamerwoningen en 24 driekamerwoningen. De eenheden bestaan uit volledig geprefabriceerde modules. De gevels zijn bekleed met aluminium profielplaten. De ramen aan de hofzijde hebben een riant formaat, aan de buitenzijde van het complex zijn ze klein gehouden. Naast elke voordeur is een gekleurde strook aangebracht zodat iedereen makkelijk zijn huis kan herkennen. Aan de dakrand is een open luifel gemonteerd bestaande uit houten latten. Een bescheiden persoonlijke noot van het ontwerpbureau dat zich onder meer in houtbouw specialiseerde.
These temporarily sited rented units for market starters are arranged around two enclosed courtyards, where mature bamboo plants in growing
bags provide a verdant atmosphere. After five years of service, the modules will be dismantled and re-erected in a new location.
Reading Room (2006-2009), Germaine Kruip. Foto Gert Jan Kocken / Museum De Paviljoens.
De vijf paviljoens kregen de vorm van toevallig in een vreemde omgeving gestrande treinwagons, waarmee ze direct leesbaar werden als metaforen van dat wat voorbij gaat. In Kassel werden ze gegroepeerd op een denkbeeldige as in het parklandschap. Met glas aan de ene kant en een gesloten wand aan de andere, lieten ze niet alleen de natuur binnen, maar gaven ze de tentoongestelde kunstwerken de kans daarmee hun specifieke dialoog aan te gaan. De Paviljoens hebben bouwkundig een eenvoudige structuur. Elke eenheid bestaat uit stalen bogen die de ruimten in traveeën verdelen. De architecten hebben met dit project een balans gevonden tussen de dienende en de sturende rol van tentoonstellingsarchitectuur. Nadat de wagons een plek in Almere hadden gevonden als huisvesting voor de nog zwervende museale functie, lieten de vele daar werkende kunstenaars zien hoe ze met het gebouw communiceerden. De sterke verbeeldingen, die in dialoog met de architectuur ontstonden, hebben geschiedenis gemaakt. De situering van de individuele wagons is losser en meer ruimtelijk dan in Kassel. De plaatsing gaat niet meer uit van de structuur van de omgeving maar geeft daar zelf vorm aan. De in Almere aangebrachte kunstmatige glooiingen voor de ingang zijn bedoeld om een inbedding te suggereren. Onder het complex biedt de zanderige bodem ruimte aan tijdelijke kunstprojecten. De architectuur van de Paviljoens inspireerde veel kunstenaars. Vanaf 2014 is het lot van dit gebouw onzeker.
In this pioneering project, the architects succeeded in striking a balance between the subservient and the determinative roles of museum architecture. The wagon-like pavilions, originally designed for Dokumenta IX in Kassel, found a place in Almere as accommodation for an art museum then still seeking permanent premises. The many artists who worked in them demonstrated their ideas on communicating with the building. The compelling images that came about in dialogue with the architecture made history. Robbrecht & Daem have subsequently been responsible for several widely-discussed museum interiors. The Paviljoens have been in use as the Almere Museum of Modern Art up until 2014. What will happen with the Aue Pavilions is presently unknown.
50
28
Landdroststraat 52° 22‘ 19” 05° 13‘ 27”
Aardbei
30
Architect: Jo Architectenburo Frank van Waes, Eindhoven; Frank van Waes Opdrachtgever: Gemeente Almere Bouwer: BAM, Nelissen van Egteren Noordoost B.V., Zwolle Bouwjaar: 2002 - 2006
Een gebouw als tijdelijke huisvesting voor onderwijsvoorzieningen. Opvallend zijn het geluidwerend scherm en de rode kleur, waardoor het gebouw de bijnaam ‘aardbei’ kreeg. Dit gebouw heeft een semipermanent karakter en zal rond 2015 worden afgebroken om plaats te maken voor een te verwachten uitbreiding van het stadhuis. De onderste laag bevat een parkeerfunctie; dit is duidelijk zichtbaar aan de zijkant, waar een opengewerkte wand een doorkijk biedt. Je kunt door de laag heen kijken. Erboven is een hellend auditorium geconstrueerd. Aan de noordzijde van het gebouw is een opvallend glazen scherm opgetrokken dat dienst doet als geluidswering. Tussen dit scherm en het gebouw in bevindt zich een heel smal, rechthoekig schoolplein. Kenmerkend zijn: de tussen glaswand en muur geplaatste trappartij, de uitkragende conciërgeruimte en aan de zuidzijde de buitenbordessen met een ruime opgang naar de verdieping. De
29
Baljuwstraat 2 52° 22’ 22” 05° 13’ 23”
roze rode kleur geeft het gebouw karakter waardoor het de bijnaam ‘de aardbei’ kreeg. The “strawberry”, as the building has been nicknamed, accommodates two vocational
Stadhuisplein 52° 22’ 17” 05° 13’ 20”
Stadhuis Almere
51
Architect: Dam & Partners Architecten, Amsterdam: Cees. G. Dam Opdrachtgever: Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders Bouwer: Wilma Bouw Bouwjaar: 1984-1986 (Uitbreiding: 2004-2005)
Het stadhuis is het eerste representatieve gebouw in het Stadshart. De cirkelvormige raadszaal, de zetel van het stadsbestuur, ligt zichtbaar boven de ingangshal aan het Stadhuisplein. Vanuit deze kern ontspringen drie kantoorvleugels.
education institutes plus parking facilities. The square box is horizontally transected by bands of glazing. The acoustic baffle is detached from the main volume leaving a gap which functions as a schoolyard.
Politiebureau Architect: B. Loerakker & de Architekten Cie, Amsterdam Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: Hegeman Bouwgroep Bouwjaar: 1995
Het gebouw in zijn geheel geeft voeding aan de metafoor van een gesloten organisatie die desondanks open wil zijn: in een politiebureau zijn naast veiligheid en geborgenheid ook openheid en helderheid vereist.
Slanke kolommen dragen de overstekende bouwvolumes van de U-vormige constructie, die uit vier verdiepingen bestaan. Het gebouw wil zowel openheid als veiligheid uitstralen. Dit wordt vertaald door het gebruik van staal aan de buitenzijde en glas aan de binnenzijde
van de U. Het gekromde dak zorgt voor het verbindend gebaar en geeft het gebouw herbergzaamheid. Aan de achterzijde zijn cellen, parkeren en technische functies ondergebracht. Slender columns support the
cantilevered upper floors of the U-shaped volume, which consists of four storeys. The building aims to broadcast a combination of openness and security. To this end, the outside of the U is clad in steel while its inner surface is largely of glass.
Twee vleugels van vijf verdiepingen staan haaks op elkaar en lopen parallel aan twee straten. Daartussen is diagonaal een derde vleugel geplaatst die tot tien verdiepingen hoog reikt en in 2005 gereed kwam. De glazen vleugel waarin het bestuur kantoor houdt, loopt daar met een zwierige boog, ook wel de banaan genoemd, omheen. De grote hal, waarop de drie hoofdvolumes samenkomen, kan vanuit het achterliggende parkeerterrein ook als doorgangshal naar het Stadhuisplein gebruikt worden. Een aantal theatrale elementen geven het gebouw allure. In de eerste plaats de majestueuze trappen die de twee buitenste vleugels binnenin tot in de nok doorsnijden. Ze zijn bekleed met koninklijk rood noppenzeil en hebben een indrukwekkende hoogte. Een langgerekt daklicht zorgt voor de belichting. Verder is in de sanitaire ruimten wit tegelwerk gebruikt dat versierd is met gouden cirkels en letters C. Op verborgen plekken, ook aan de buitengevels, is glasmozaïek met een gouden luster aangebracht. De betonnen façaden zijn naar het klassieke model ingedeeld in drie stroken. Een sobere basis steunt een middeldeel bedekt
met marmeren platen, waarop een kroonlijst is geplaatst, geleed door ronde uitsparingen. Aan de binnenzijde van de twee buitenvleugels loopt een overdekte wandelstraat, uitgevoerd in staal en glas, van waaruit de bezoeker toegang heeft tot de publieke diensten. The City Hall was the first prominent building in the city centre. The cylindrical council chamber, the seat of civic administration, is prominently visible above the entrance foyer on Stadhuisplein. Three office wings spring from this core. Two five-storey wings are aligned at right angles to one another, paralleling the two internal roofed streets. A third wing, rising to ten storeys high, is inserted diagonally between them. The glazed wing containing the council offices, nicknamed the banana, wraps around it in a stylish curve. The office wings have majestic red staircases which cut through all the floors. The facades have a classic tripartite segmentation. The sober basement supports a broad middle segment clad with marble panels. The cornice is articulated by round openings.
52
31
Hospitaalweg 5-29 52° 22‘ 13” 05° 13‘ 22”
De Landdrost
32
Architect: ZZDP Architecten, Amsterdam Opdrachtgever: Breevast, Amsterdam Bouwer: Gemeente Almere Bouwjaar: 2011
Hospitaaldreef 52° 22‘ 09” 05° 13‘ 24”
De Landdrost is een hoogwaardige nieuwbouwontwikkeling in het centrum van Almere, op de strook tussen het Stadhuis en het Flevoziekenhuis. De centrale ligging van het gebouw en de sprekende architectuur, zorgen voor grote herkenbaarheid.
Aan deze kant van de stad is diversiteit het adagium. Voorzieningen voor wonen, werken, winkelen, onderwijs, uitgaan en horeca staan door elkaar. De Landdrost is een waardevolle aanvulling. Het gebouw bestaat uit twee delen die samen een oppervlakte hebben van ongeveer 22.000m2. De twee bouwdelen zijn volledig van elkaar gescheiden en beschikken over afzonderlijke entrees en
33
De Wandellaan 52° 22’ 05” 05° 13’ 20”
installaties. Eén deel van 9.000m2, verdeeld over 10 bouwlagen, werd eind 2011 in gebruik genomen door de Hogeschool Windesheim. Het andere bouwdeel bestaat uit 13.000m2 en is verdeeld over 14 bouwlagen. In de laagbouw die beide hoge delen met elkaar verbindt is een parkeergarage met 180 plaatsen gesitueerd. Markant is de enorme overkraging aan de toren van de Hogeschool Windesheim; een ‘pet’ die het gebouw een krachtige uitstraling heeft. De kleurstelling en materialen van het Stadhuis en de Landdrost zijn op elkaar afgestemd. Beide zijn met marmer bekleed, maar bij de Landdrost zijn bekleding en gevel geïntegreerd, terwijl bij het stadhuis de plaatjes op het beton zijn geplakt. In de architectuur
Flevoziekenhuis
53
Architect: Jan Tennekes (Oudbouw); Wiegerinck Architectuur en Stedenbouw, Arnhem (Nieuwbouw) Opdrachtgever: Gemeente Almere, MAB Development, Blauwhoed Eurowoningen Bouwer: J.P. van Eesteren Bouwjaar: 1991 (Oudbouw); 2005 - 2010 (Nieuwbouw)
De grote, ovale laagbouw doet niet direct denken aan een modern, hightech ziekenhuis. In het bakstenen gebouw wilde Almere de ‘ouderwetse’ gasthuisfunctie terugbrengen, waar behalve medische diensten ruimte is voor sociale ontmoetingen.
van de Landdrost is gezocht naar contrast tussen de plint en de torens. De 9 meter hoge en transparante benedenverdieping is robuust en vindt qua formaat goed aansluiting bij de schaal van de omgeving. De Landdrost is a new development in the city centre with a total floor space of 22,000 m2. It consists of two tower blocks resting on a transparent low-rise plinth. They have marble cladding matching that of the nearby City Hall. The smaller tower (10 floors, 9,000 m2) has an impressive overhang and houses the Hogeschool Windesheim vocational university. The larger tower has 14 floors (13,000 m2). The plinth provides indoor parking for 188 cars.
Voortvarend Kunstenaar: Siemen Bolhuis Opdrachtgever: Gemeente Almere Bouwbegeleider: Adviescommissie o.l.v. wethouder cultuur Bouwjaar: 2012
De laan langs het Flevoziekenhuis richting het Weerwater wordt Wandellaan genoemd. Het uiterste puntje wordt vrijwel uitsluitend gebruikt door voetgangers. Daar staat het beeld Voortvarend van Siemen Bolhuis. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Gemeente Almere in 2009, gaf de Provincie Flevoland de stad een kunstwerk cadeau. Begin 2011 kozen Almeerders de plaatselijke kunstenaar Siemen Bolhuis uit om het kunstwerk te maken. Het werd een bronzen beeld van 4 meter lang en 2,60 meter hoog, van een hand die een gestileerd scheepje optilt. Het geheel verbeeldt de geschiedenis van Almere en de Zuiderzee. “Het schip staat symbool voor de stad Almere, die door de bevolking gedragen wordt", zegt de kunstenaar. De diepere symboliek van het beeld onthult zich als mensen zelf onder het schip in de hand gaan liggen. Hier is het woord ‘geborgenheid’van toepassing.
Almere artist Siemen Bolhuis created this bronze sculpture. A hand lifting a stylized ship, it measures 4 metres long and 2.60 metres tall. The ship is a reference to the maritime past
of the Zuiderzee on whose reclaimed bed Almere was founded. The artist adds, “The ship symbolizes the city of Almere, which is supported by its population.”
In 1991 werd de eerste fase van het Flevoziekenhuis in gebruik genomen, wat toen nog een provinciaal ziekenhuis in een landelijke omgeving was, naar een ontwerp van Jan Tennekes. In 2009 werd de tweede fase opgeleverd. Het ontwerp van Wiegerinck Architecten sluit aan bij het eerdere ontwerp, maar het gebouw krijgt nu stedelijke allure. Door de terughoudende vormgeving en goede inbedding in de omgeving wordt een vanzelfsprekende verbinding met het nieuwe stadscentrum bereikt. Inclusief de 27.000 m² oudbouw beslaat het ziekenhuis nu in totaal 57.000 m². Het oude gebouw, wit en strak, heeft een imposante glazen kapconstructie die als een galerij de verschillende afdelingen met elkaar verbindt. Om het oorspronkelijke gebouw heen is de nieuwbouw aangebracht als een lint van donkerbruine baksteen. Opnieuw vormen glazen gangen de verbindingen tussen de afdelingen. Zij zijn nu doorgetrokken naar de buitenring. De extra functies zijn in deze ring opgenomen, bestaande functies kregen er een nieuwe plaats. De gevel is sterk horizontaal geleed en heeft afgeronde hoekpartijen. De ramen die over de hele gevel doorlopen, benadrukken het horizontale karakter, net als het voegwerk dat horizontaal diepliggend met een lintvoeg is uitgevoerd en verticaal is opgevuld. De grote hal is vormgegeven als een plein waaraan winkels en een café-restaurant liggen. De talrijke banken, de vloerverwarming en de grote schemerlampen nodigen uit tot rust en ontmoeten. Het
ziekenhuis wordt weer een ‘gasthuis’. In het nieuwe concept is veel aandacht voor het persoonlijke aspect van diverse zorgvoorzieningen: de kraamafdeling heeft nu ‘kraam suites’ zoals in een zorghotel, revalidatie- en reactivatie-afdelingen zijn uitgebreid en er zijn aparte ingangen voor dialyse- en radiologiepatiënten. De oplevering van de derde en laatste fase was in 2010. The first construction phase of the Flevo Hospital, a provincial hospital in rural surroundings, designed by Jan Tennekes, was handed over in 1991. The old building, white and austere, has gained an imposing glass canopy which forms a gallery linking the separate departments. The new building winds around the outside of the original hospital as a ribbon of dark brown brick masonry. The central hall welcomes its visitors like a cosy living room, so that the hospital now does credit to its original designation of a gasthuis (literally a “guest house”). The second phase was completed in 2009, and handover of the third and final phase was in 2010.
114
Dit stadsdeel werd gepland in een bebost gebied waarin grote percelen voor toekomstige bebouwing waren uitgespaard. Het was de bedoeling dat deze in een periode van circa twintig jaar tot ontwikkeling gebracht zouden worden. Het accent zou liggen op eengezinswoningen in een rij, samengebracht in grote wijken rondom een bescheiden centrum. Om het experiment en de diversiteit te stimuleren en los te komen van het stempel van tijdelijke trends en modes, werd op vier plaatsen voor een samenhangende thematische aanpak gekozen. Voor de Regenboogbuurt was kleur het thema. Men oriënteerde zich daarvoor op twee Berlijnse wijken van Bruno Taut, Onkel Toms Hütte en Hufeisensiedlung Britz, beide van rond 1930. De wijze waarop hier kleur, in combinatie met beplanting werd toegepast, was een voorbeeld voor Floor van Dusseldorp die het kleurenpalet voor de Regenboogbuurt ontwierp. De Seizoenenbuurt zou worden afgestemd op de landschappelijke omlijsting door de omringende bossen. Daar werd een chaletachtige architectuur voorgeschreven, naast het gebruik van gele baksteen. In de Oostvaardersbuurt is er voor gekozen om in de eerste plaats het straatbeeld te beheersen, en in mindere mate de architectuur. De hoofdlijn wordt gevormd door het voorschrift om in de eigen diepe voortuinen te parkeren, achter uniforme hekken en onder uniforme carports. In de Eilandenbuurt werd water als thema gekozen, hoewel dit door de hoge kosten voor bruggen en dergelijke niet
115
helemaal kon worden gerealiseerd. Aan dit thema werd dat van ‘gewild wonen’ toegevoegd. Onder invloed van de ideeën van de architect Carel Weeber werd er naar gestreefd de toekomstige bewoners zoveel mogelijk eigen inbreng te laten hebben in de bouw. Architecten ontwierpen casco’s, waarbinnen individuele woonwensen tot hun recht konden komen. Een opgave die soms meer, soms minder geslaagd werd uitgevoerd. Mensen bleken nog niet in alle opzichten voorbereid op zoveel ruimte voor eigen inbreng. Het project heeft in elk geval bijgedragen aan de ontwikkeling van bouwkundig inzicht en fantasie bij grote groepen. Construction of Almere Buiten, the third part of the city, was planned in a forest with large clearings for future building, intended to take place in the next twenty years. The emphasis was to be on one-family houses in row formation, assembled in large estates around a modest centre. To generate diversity, a thematic approach was taken to individual districts. Colours are the theme of the “Rainbow” neighbourhood (Regenboogbuurt), for example, and the “Seasons” neighbourhood (Seizoenenbuurt) is dedicated to the woodland surroundings. Eilandenbuurt, the “Islands” neighbourhood, was the scene of the first experiments in extensive contributions to the design by future residents. This last theme eventually evolved into the distinguishing feature of another segment of the city, Almere Poort.
Buiten
116
117
28
1
2
27
26
3 4 9
25
8
24
19
12
22 20
11
6 5
10 7
14
23
13
15
16
Buiten 1: Van Eesterenplein 2: Huis-atelier Jos Akkermans 3: Blok 3 4: Parkeergarage Florida 5: Atelier Frans van de Ven 6: Towerhouses 7: Rode Donders 8: Klein India 9: Malmöhus
17
18
21
10: Pakhuis 11: Woonboten 12: Ketelhuiswoningen 13: Katterugwoningen 14: De Weerspiegeling 15: De Lagevaart 16: Urban Villas Il Cambiamento 17: Het Grote Huis 18: Panoramique 19: Buitenkans
20: Veranda woningen 21: LEVS (Hollands Licht) 22: Villa 23: De Oostvaarderskliniek 24: Paladijn en Nusantara 25: Parkstrook Evenaar 26: Het Duyfken 27: Drakenhuis 28: Natuurbelevings centrum De Oost vaarders
118
1
Van Eesterenplein 52° 23‘ 46” 05° 15‘ 26”
Van Eesterenplein Architect: INBO, Amsterdam: Tako Postma en Wilco van Oosten Opdrachtgever: Ymere Ontwikkeling, Almere Bouwer: Koopmans Bouwgroep b.v. Enschede Bouwjaar: heropening 2012
Inbo tekende voor het ontwerp van een karakteristiek nieuw gebouw voor winkels en voorzieningen en de renovatie van twee woningblokken. Bedoeling was het plein om te vormen tot het hart van de Bouwmeesterbuurt. De drie gebouwen aan het plein, met gevels in wit geschilderd metselwerk passen in de sfeer van de wijk. De twee opgeknapte
flatgebouwen doen fris aan. De harde belijning van het hoekgebouw in zwart en wit, maken dat tot de dominante verschij-
ning in het ensemble aan het plein. Gelukkig geven de ronde hoeken wat tegenwicht tegen de onbarmhartige grafische stijl die hier gebezigd wordt. Tegelijk maakt de donkere omlijning van de winkelplinten en daklijsten het gebouw juist heel opvallend: inderdaad een herkenbaar hart van de buurt. Het plein is heringericht en verrijkt met een interactief lichtkunstwerk van Studio Roosegaarde.
3
New Yorkweg 121 52° 23‘ 42” 05° 16‘ 29”
Blok 3 Architect: ZZDP Architecten, Amsterdam, Joris Deur en Adam Smit Opdrachtgever: Buiten-Mere Properties B.V. Bouwer: Akor Bouw B.V., Rijssen Bouwjaar: 2010
Het centrum van Almere Buiten ondergaat de komende jaren een ingrijpende stedenbouwkundige vernieuwing. De term “Extra Vert” wordt als leitmotief gehanteerd. Almere Buiten moet groener worden, maar ook meer bijzondere en expressieve gebouwen krijgen. Het masterplan voorziet in stoere bouwblokken met een mix van wonen, commerciële activiteiten en voorzieningen voor maatschappelijke dienstverlening. Dit complex bestaat uit 2 ongelijke volumes met appartementen. De plint met retail die de volumes optilt, is hoog en uitnodigend en aan elk van de vier kanten heel verschillend van indeling. In dit gedeelte van het gebouw is de retail gevestigd. Je komt er vanuit een openbare parkeergarage. De woningen zijn toegankelijk via apart geaccentueerde portieken in de plint. Tussen de twee
2
Verfmolenstraat 8 52° 23‘ 50” 05° 16‘ 03”
Architect: Arconico Architecten, Rotterdam Opdrachtgever: Jos Akkermans Bouwer: Eigen beheer Bouwjaar: 1999
Een ateliervilla in de vorm van een net iets gekantelde doos, waarvan de draagconstructie bestaat uit een staalskelet, waaraan de geveldelen en kozijnen zijn bevestigd met 3M VHB acrylaatlijmstrips. Dit huis onderscheidt zich door een innovatieve bouwwijze en een riante ruimtelijkheid. Het dak en de gevels van stalen profielplaten en acrylaat kanaalplaten zijn aan het stalen skelet vastgelijmd. Als binnen licht brandt zien de voorbijgangers de vage silhouetten van de bewoners. Een sober, modernistisch gebouwtje, functioneel, mooien niet duur. The structure of this villa in the form of a slightly tilted box consists of a steel skeleton. Facade panels and door/window frames are fastened to the structure by means of 3M VHB acrylic tape. The result is a sober, unornamented building with an emphasis on spatial quality and innovation.
hoge blokken ligt een uitgestrekte daktuin met opbollende beplante eilandjes. Ze drijven in een bestrating van klinkers die in een barcodepatroon zijn gelegd. De diepe galerijen en de raamindeling zorgen voor een horizontale beweging in de gevels, die weer wordt tegengesproken door de verticale strips van blauwe glaspanelen. Bijzonder is de bekleding van de kopgevels met een tegelpatroon van halve cirkels in reliëf. The project consists of two apartment volumes (4 and 8 storeys respectively) raised on a tall, inviting plinth of shops. The plinth has four very different facade layouts in which the entrances to the dwellings are separately accented. It is accessed from a 500-place underground car park. Between the tall blocks is a large roof garden paved in a barcode like pattern which surrounds raised islands of plantation. The horizontality of the plinth contrasts with the vertical strips of blue glazing, and the end facades are tiled with a striking relief of semicircles.
With their bold black-and-white finish, the three renovated buildings are a visual focus for the neighbourhood. Their visual dominance is tempered by the rounded corners. The interactive light sculpture is by Studio Roosegaarde.
Huis-atelier Jos Akkermans
119
4
Straat van Florida 52° 23‘ 39” 05° 10‘ 43”
Parkeergarage Florida Architect: Mei architecten en stedenbouwers, Rotterdam: Robert Winkel en Robert Platje e.a. Opdrachtgever: Stadsbeheer gemeente Almere Bouwer: Koopmans Bouw, Enschede; Beplantingsvoorstel: Copijn Tuinen Landschapsarchitecten, Utrecht Bouwjaar: 2010
De garage heeft een opvallende bekleding van RVS platen, waarin afbeeldingen van vogels en tuinkabouters zijn gestanst. Daar tegenaan hangen bakken met kleine boompjes. Het beeldkwaliteitplan dat voor Almere Buiten werd ontwikkeld, gaat uit van de groene karakteristiek van het stadsdeel. Groen moet ook kunnen doordringen in de bekleding van de gebouwen, met name in het centrum. Daken en gevels krijgen een groen accent. In dit kader hebben Mei Architecten voor de parkeergarage Florida een voorstel gedaan om het gebouw geheel te omkleden met een huid van reliëfs in geperforeerd RVS. Het staal vertoont een eindeloze herhaling van afbeeldingen van voorwerpen die in Almeerse tuinen zijn aangetroffen, zoals vogels, windmolens, vogelhuisjes en tuinkabouters. Daaraan zijn in een strak patroon plantenbakken van RVS aangebracht. De boompjes daarin zijn gekozen vanuit de oriëntatie van de gevel. Aan de oostkant zijn het berkenboompjes en aan de noordkant thuja’s. Een licht satirische toon kan dit ontwerp niet worden ontzegd. The parking garage has a striking cladding of stainless steel panels in which the images of birds and garden gnomes are punched. Plant containers with small trees are attached to the cladding in a regular pattern. This is one of a kind among car parks.
120
5
Giraffeweg 14 52° 23‘ 02” 05° 16‘ 44”
Atelier Frans van der Ven Architect: 7OF Architecture, Amsterdam: Bas ten Brink Opdrachtgever: Frans van der Ven Bouwer: Visser en Van Buuren, Almere Bouwjaar: 1998 - 2000
Pastelstraat 52° 23‘ 38” 05° 18‘ 19”
Een kunstenaarsatelier moet een rustige en eenvoudige plek zijn waarin de lichtinval de belangrijkste rol speelt. Bovendien moet buiten ook binnen kunnen zijn; de grote taatsdeur is geen deur, maar een muur die open kan. Cortenstaal geeft het gebouw een hele sterke uitstraling. Het concept is ‘een-doos-ineen-doos’. De buitendoos is een constructie van 9 x 12 x 6 meter, bekleed met cortenstaal. Eén zijde van de binnendoos valt samen met die van de buitendoos, maar verder staat de binnendoos
vrij in de grote ruimte; ook los van het plafond. De binnendoos is van de vloer opgetild en staat op een houten sokkel. Een trap en vloer uit roosterpanelen maken de eerste verdieping bereikbaar. Verschillende soorten lichtinval
7
Rode Donders
121
Architect: DOK Architecten, Amsterdam: Liesbeth van der Pol Opdrachtgever: Boogaerdt en Schmidt B.V., Stolwijk i.s.m. Amvest Nederland, Den Haag Bouwer: Boogaerdt en Schmidt B.V., Stolwijk Bouwjaar: 1994 - 1998
De drie rode ‘dukdalven’ langs de Lage Vaart zijn geïnspireerd op de silo’s van de polder. Het zijn echte blikvangers. De voet van de torens wordt gevormd door woningen die als steunberen de oprijzende flats ondersteunen. Een loopbrug markeert de entree. In een strak ritme verspringt het silhouet na zeven verdiepingen naar een smaller profiel. De balkons zorgen voor luchtigheid.
spelen een belangrijke rol. Een verticale lichtinval komt vanuit de lichtstraat die over de volle lengte van het gebouw tot boven de hoofdingang loopt. De grote taatsdeur, die eigenlijk geen deur is, maar een muur die open kan (2,4 x 5,4 meter) maakt een binnen/buitenplek mogelijk. De bekleding van Cortenstaal geeft het gebouw een hele robuuste uitstraling. Het lijkt een massief blok, waar ramen in uitgehakt zijn. An artist’s studio has to be a quiet, simple space where daylight in various forms sets the visual tone. It must also be possible to join indoors with outdoors; the large pivoting door is not so much a door as an openable wall. Corten steel gives the building a very robust appearance.
6
Chamoisstraat/ Chartreusestraat 52° 23‘ 26” 05° 17‘ 42”
Towerhouses Architect: Wickham Van Eyck Architects, Londen: J. Wickham, Aldo & Hannie van Eyck en Partners, Amsterdam Opdrachtgever: Zondag Bouwgroep, Rhenen Bouwer: Gelderse Bouw en Vastgoedmaatschappij B.V., Rhenen Bouwjaar: 1996 - 1998
Aan een gebogen straatprofiel staan markante Towerhouses die in kleur en vorm opvallen, zelfs in de Regenboogbuurt. In de periode tussen eind 1996 tot maart 1998 verrezen achtenveertig Towerhouses. Kenmerkend hieraan is, zoals de naam al zegt, een toren aan de voorkant van het huis. De ronding van de toren loopt van de keuken op de begane grond door in de slaapkamer op de eerste verdieping en de
torenkamer daarboven. De markante kop loopt uit in een driehoekige plattegrond. Niet alleen is de bouw zeer opvallend, ook de kleurstelling van het pleisterwerk op de gevels is apart; gele torens en zijvlakken in oranje en blauw, passend in de karakteristiek van de Regenboogbuurt. De woningen beschikken alle over een dakterras, waarop zich de torenkamer bevindt. Het ritmische patroon van de torens, gecombineerd met de kromming van de rooilijn in de straat, zorgt voor een adembenemend straatprofiel. Volgens sommigen een geslaagde uiting van het elan van Almere in de jaren negentig: iedere burger zijn ‘kasteel’. Het uitgekiende beplantingsschema van bloesembomen zorgt voor de finishing touch. The home as a castle, with a prominent tower at one end and a triangular ground plan, ranged along a curved building line which gives the street a splendid profile. Each home has a tower room at roof terrace level. The striking colour combination harmonizes with the surrounding vegetation.
Drie woongebouwen markeren de overgang van de laagbouwwijken van Almere naar de polder. Hun vorm refereert aan industriële gebouwen en doet denken aan graansilo 's. Geprofileerde staalplaten zijn ingekaderd in horizontale en verticale lijnen van gezet staal. Ook de balkons zijn ingepakt in rode, stalen roosters evenals de hekwerken, schoorstenen en kozijnen. Alles is rood. Daarmee onttrekken de gebouwen zich aan de 'traditionele' woning-
bouw en kunnen zij concurreren met het omliggende landschap. Een loopbrug markeert de entree. In een strak ritme verspringt het silhouet na zeven verdiepingen naar een smaller profiel. In de brede voet, die het lijf van de oprijzende flats ondersteunt, zitten acht woningen die het genot van een tuin op het maaiveld hebben. Dicht bij de Lage Vaart maken zij optimaal gebruik van het water. Het lijf van het gebouw bestaat uit drie appartementen per laag.
Penthouses vormen de smalle top van de gebouwen. Het magnifieke uitzicht over de polder en de oriëntatie op de zon zijn hun kwaliteit. These red devils are ranged along the canalside, guarding, as it were, admission to the territory of Almere. With a wide foot, staggered silhouette and a skin of steel framing the apartments, they are a symbol of the new architecture of Almere New Town.
122
8
Hennahof 52° 23‘ 37” 05° 17‘ 42”
Klein India
10
Architect: DOK Architecten, Amsterdam: Liesbeth van der Pol Opdrachtgever: Koopmans Projecten, Enschede Bouwer: Koopmans Bouwgroep B.V., Enschede Bouwjaar: 1996
In het midden van het complex ligt een langgerekte vijver met aan de uiteinden twee woningblokken die elk drie huizen met vier verdiepingen bevatten. De referentie aan de ligging van de Taj Mahal, die ook in een vijver wordt weerspiegeld, gaf de twee ‘paleizen’ hun naam: Klein India.
Bonairepier 52° 23‘ 41” 05° 18‘ 31”
Pakhuis Architect: Maarten Min Opdrachtgever: Credo, Oosterbeek Bouwer: Te Pas Bouw, Enschede Bouwjaar: 2001
Zesentwintig woningen op een schiereiland in de Eilandenbuurt, bedoeld om mensen de kans te geven speciale wensen in de woning te realiseren. Architect Min vult het concept van pakhuis- en graansilo-architectuur aan met ruimte voor inbreng door de toekomstige bewoners. Hij levert casco’s, met open binnenruimten. Deze bieden mogelijkheden voor een scala aan woon- en werkfuncties, rondom een verticale as met trappen die drie verdiepingen verbinden. Aan de buitenzijde worden raampartijen afgedekt met jaloezieën. Een gevelbekleding uit hardhout en donkere baksteen completeert het geheel. Oude typologieën in een nieuwe jas.
Het ene paleisje is rood, en wordt omringd door een carré van eensgezinswoningen met rode gevels, het andere is blauw en wordt omringd door blauwe façaden. De twee hoven worden gescheiden door een ruime groenstrook waar een fietspad doorheen loopt. De bovenste verdieping van de ‘paleizen’ heeft een metalen kraag met een rondlopend balkon. De woningen om de hof hebben een een tandvormige uitbouw; vormen die een robuuste allure verlenen aan wat in wezen eenvoudige rijtjeswoningen zijn.
123
Twenty six homes on a peninsula in the Islands neighbourhood. They are intended to give people an opportunity to realize special wishes in the dwelling. These loft apartments spur the occupant’s imagination and offer ample opportunities for idiosyncratic use.
A complex whose impact benefits strongly from a smart urban design and meticulous architectural detailing. The two courts each contain a little palace in the centre, reflected in an elongated pool recalling the Taj Mahal. The houses around them have a toothshaped extension at the rear.
9
Macassarweg 52° 23‘ 58” 05° 17‘ 36”
Malmöhus
11
Architect: Buro Tigchelaar B.V., Almere: Tjitte Tigchelaar Opdrachtgever: De Alliantie Flevoland Bouwer: Kingma Bouw, Lelystad Bouwjaar: 2005 - 2006
Circa zestig gestapelde studiowoningen in houtskeletbouw, voor starters; gebouwd in een rechthoek rond een gezamenlijke binnentuin. In de plint van het gebouw zijn ook bedrijfsruimten gesitueerd. Dit appartementengebouw voor startende huishoudens ligt in een gebied aan de Evenaar dat bedoeld is voor bijzondere projecten. Houtskeletbouw wordt doorgaans alleen in grondgebonden woningen toegepast. Gestapelde houtskeletbouw stelt extra eisen aan geluiddemping tussen de etages. Daaraan is hier op zorgvuldige en innovatieve wijze voldaan. Er is een prachtige binnentuin aangelegd met een beplanting in noordelijke sfeer. De tweedelige sculptuur ‘Deuren’ van Cor Litjens symboliseert de levensfase van de bewoners. De indeling biedt ook mogelijkheden voor jongeren om een bedrijf aan huis te beginnen. Approximately sixty studio apartments for market starters, with a timber frame structure
Arubapier 52° 23‘ 43” 05° 18‘ 25”
Woonboten Architect: VVKH Architecten, Leiden: Fons Verheijen Opdrachtgever: Proper Stok Groep B.V., Rotterdam Bouwer: ABC Arkenbouw/eigen beheer Bouwjaar: 2001
Gezien vanuit de filosofie van het Gewilde Wonen is dit een van de meest geslaagde projecten. Betonnen boten met een maat van 18 x 5 meter, worden geleverd met een kajuitopbouw van drie verdiepingen op een ruimte van 3 x 5 meter in het voorste deel van de boot. Die opbouw vormt het uitgangspunt voor een geheel en al naar eigen inzicht daaraan te bouwen woning. De meegeleverde kajuit, ook wel starttoren genoemd, bood de zelfbouwers voldoende praktische voorzieningen om het maandenlang uit te kunnen houden, terwijl in de rest van de boot hun droomhuis door eigen arbeid zou verrijzen. De toren bevatte een keukentje, badkamer, zithoek, slaaphoek en een berging voor gereedschap en functioneerde als bouwkeet. In de boten verschenen zowel traditionele, als modernistische woningen met een diversiteit aan dakvormen, glaspartijen, erkers, patio’s en balkons. De ontsluiting is gerealiseerd vanuit een pier met plaats voor geparkeerde auto’s. Door het begrip keuzevrijheid op te rekken naar de categorie doehet-zelvers in een regelluwe context, is echte diversiteit ontstaan.
and arranged in a rectangle around a shared courtyard garden. The plinth of the building contains commercial
space. The dimensions of its bulky silhouette are well attuned to the open space of the wide parkway Evenaar.
One of the most successful projects from the viewpoint of Gewilde Wonen (“Desired Living”, a movement towards liberalized housing). Concrete boats measuring 18 x 5 metres, delivered with a small saloon-like superstructure of three
storeys, was the starting point for a home that the owner can arrange however he or she pleases. A wide range of houses appeared in the floating foundations, varying from modernist to traditional in style. Stretching the idea of freedom of choice to the DIY homebuilder in a lightly regulated context has resulted in indisputable diversity.
124
12
Tahitistraat 52° 23‘ 51” 05° 18‘ 24”
Ketelhuiswoningen Architect: Architectenbureau Marlies Rohmer B.V., Amsterdam Opdrachtgever: Woningbouwvereniging Groene Stad Almere Bouwer: Kingma Bouw Bouwjaar: 1999 - 2001
Een nieuwe interpretatie van standaardisatie en industriële toepassingen. Rond een stoer centrum zijn variabele woonfuncties in zogenaamde hallen geplaatst. Leisteen en aluminium lamellen zorgen, mede door hun sterke contrast, voor een exclusieve uitstraling. Binnen het concept van ‘Gewild Wonen’ wilde het bureau zich profileren met een bijzonder project waarbij standaardisatie en industriële vervaardiging kernwoorden zijn. Dit werd toegepast binnen een gesloten bouwblok van achttien geschakelde, aaneengesloten koopwoningen. In een gestandaardiseerde kern zijn alle voorzieningen -zoals trappen, gangen, sanitair, berging, installaties en eventueel een keuken– opgenomen. Tussen deze kernen zijn neutrale, flexibele hallen geplaatst: grote ruimtelijke, vrij indeelbare volumes. De vrijheid van indeling is groot: een enorme ‘loft’ of een indeling in meerdere kamers. De kern met voorzieningen is bekleed met Afrikaans leisteen, wat degelijkheid en duurzaamheid uitstraalt. De flexibele hallen zijn daarentegen voorzien van lichte aluminium lamellen, die als een tweede huid zijn aangebracht en de regulering van de lichttoetreding mogelijk maken. Halls offering wide options for interior use are ranged around a core. The robustness of slate combined with the lightness of aluminium endows the houses with an exclusive aura.
13
Jamaicastraat 52° 23‘ 43” 05° 18‘ 34”
Katterugwoningen Architect: LWA, Rotterdam: Laura Weeber, Hortense Heerema, René Berbee Opdrachtgever: ABB Ontwikkeling B.V., Sliedrecht Bouwer: ABB Bouwgroep B.V. Bouwjaar: 2001
In de kern heeft de villa een spanthoogte van 9.50 meter. Bewoners kunnen kiezen voor een uitbreiding naar voor en naar achter. Naar beide zijden loopt de spanthoogte dan af. De hoge rug doet sommigen aan kattenruggen denken.
Het gesegmenteerde dak en de houten staanders in het metselwerk van de zijgevel roepen associaties op met insecten. Bewoners konden kiezen voor een houten dek aan de achterzijde, die aan het water ligt, of een grotere woonkamer. De entree in de zijgevel, ligt vrijwel op de rand van het perceel, zodat aan de andere kant ruimte is voor een grote tuin. De aantrekkelijke kleuren van de houten kopgevels completeren het geheel.
14
Porto Ricostraat 99-139 52° 23‘ 36” 05° 18‘ 36”
De Weerspiegeling Architect: BDG Architekten en Ingenieurs, Almere Opdrachtgever: Bouwmaatschappij Verwelius B.V., Amsterdam Bouwer: Bouwmaatschappij Verwelius B.V., Amsterdam Bouwjaar: 2001
De Weerspiegeling ligt aan de rand van de Eilandenbuurt aan de Lage Vaart. Opgave in deze wijk was flexibel bouwen, zodat ruimte kon worden geboden aan wensen van individuele bewoners. Opvallend zijn het geknikte grijze dak en de groene kleur van de beplating waarmee de gevels bekleed zijn. De Weerspiegeling heeft 21 luxe huur- en koopappartementen. Het gebouw is gelegen aan de rand van de Eilandenbuurt en biedt een weids uitzicht over de Lage Vaart, de velden en de Rijksweg A6. De Weerspiegeling heeft een draagconstructie van gietbouwwanden, gietbouwkolommen en breedplaatvloeren. Door de toepassing van gietbouw was een hoge bouwsnelheid mogelijk. In de wanden werden ongewapende stroken opgenomen. Hierdoor kon tijdens de bouw op de wensen van de kopers voor ramen of balkons worden ingespeeld. Je ziet nu op allerlei plaatsen uitstekende balkons of naar binnen springende terrassen, waardoor het geheel een heel gevarieerde gevelindeling heeft. Het gebouw staat op een
15
Porto Ricostraat 45-97 52° 23‘ 37” 05° 18‘ 40”
donkere, terugspringende plint, wat het silhouet lichter en ranker maakt. Het geknikte dak wekt de indruk dat het bouwvolume een elegante hoed draagt. This block of 21 luxury apartments, with its dynamically
sloping roof and green exterior, enjoys wide views of the Lage Vaart waterway, fields and the motorway. Unreinforced zones in the poured concrete structure gave owner-occupiers free choice in the placing of windows, balconies and terraces.
De Lagevaart Architect: Buro 5 Maastricht / Studio Spazio Maastricht Opdrachtgever: Bouwexpo 2001 Almere Bouwer: Hopman Interheem Groep Bouwjaar: 2001
Appartementencomplex bestaande uit 8 woonlagen met in totaal 27 appartementen. De bewoners hebben een schitterend uitzicht over de Polder. In 1999 werd gestart met de voorbereiding van de derde en grootste woningbouwexpositie met als thema Bouw Expo Almere 2001: Gewild Wonen. Plaats van handeling was de Eilandenbuurt in AlmereBuiten-Oost. Bedoeling was woningen te ontwerpen en aan te bieden waarover de eindgebruiker nog veel te vertellen zou hebben. Indeling en afwerking werden aan de kopers over gelaten. Dit appartementencomplex heeft een expressieve gevelindeling van afwisselend antracietkleurige en dan weer terracottakleurige lagen. Kenmerkend is de knik in het hoofdvolume. De woningen gaan over een of twee verdiepingen. In overleg waren verschillende indelingen mogelijk. Aan de waterkant gaan de ramen van vloer tot plafond. Door de ligging hebben alle huizen een prachtige uitzicht.
Villas that can be delivered with differing numbers of segments according to the purchaser’s wishes. The middle segment is always the tallest. The height declines towards the extremities giving the houses a distinctively arched roof.
125
Built for the 2001 building exhibition Gewilde Wonen, De Lagevaart comprises a diversity of apartments and maisonettes. Purchasers had a large say in the layout and finish of their new interiors. The alternating layers of terracotta and anthracite grey seem to invite upward extension.
126
16
Guadeloupestraat 52° 23‘ 38” 05° 18‘ 43”
Urban Villas Il Cambiamento Architect: Feekes Colijn Architecten, Utrecht: Anke Colijn Opdrachtgever: Zondag Bouw en Vastgoedmaatschappij BV, Rhenen Bouwer: Bouwbedrijf Gebroeders van Herpen BV, Heesch Bouwjaar: 2002
18
Isla Margaritastraat 52° 23‘ 44” 05° 18‘ 52”
Panoramique Architect: de Architecten Cie., Amsterdam: Frits van Dongen Opdrachtgever: Koopmans Bouwgroep B.V., Enschede Bouwer: Koopmans Bouwgroep B.V, Enschede Bouwjaar: 2001
Met zeventien verdiepingen het hoogste gebouw in de Eilandenbuurt. Kopers kunnen kiezen uit zeven typen appartementen, die zijn samengesteld uit standaardmodules van 6.40 x 6.40 meter. De ruimte kan over een of twee verdiepingen verdeeld zijn. De oppervlakten variëren van 100 tot 250m2.
In dit flatgebouw, bekroond door drie traditionele puntdaken, profiteren acht woonlagen optimaal van zon en schaduw door een rondom lopend balkon.
Eén van de vijf woontorens aan de rand van de stad is dit kleine flatgebouw met zachtgele vlakken, dat bekroond wordt met drie traditionele puntdaken. Een fraaie hal, met doorlopend gebogen houten belborden vormt de entree. De bovenste appartementen hebben balkons en een adembenemend uitzicht. De ruimten zelf hebben een zeer open plattegrond, stalen profielbalken
17
Guadeloupestraat 31-73 52° 23‘ 40” 05° 18‘ 46”
in het zicht en veel glas. Een juweeltje verborgen tussen haar grote broers. On the fringe of the motorway and with prospects of the broad polder, this small eight-storey block of flats radiates glory with its crown of ridge roofs. Balconies all round, a splendidly spacious internal organization and burly steel girders give it its allure.
Het Grote Huis Architect: Theo Verburg Ede Opdrachtgever: Bemog Projectontwikkeling Almere Bouwer: Moes Bouwbedrijf Bouwjaar: 2001
Een fraai gedetailleerd flatgebouw dat zijn naam Het Grote Huis recht doet. Als open lucifer doosjes steken de erkers uit. De individuele wooneenheden zijn met kleur onderscheiden. Het Grote Huis, gebouwd direct aan, bijna in, de Lage Vaart heeft een huiselijke uitstraling. Niet alleen door de plastische gevelindeling met de uitstekende erkers maar ook door het interieur van de entree en de vriendelijke kleuren in de gevel. Het is een vrij klein complex met 22 appartementen en maisonnettes. De speelse indeling met steeds wisselende woonlagen, die soms haaks op elkaar staan en hoge plafonds hebben maken dit appartementencomplex bijzonder. Dit complex staat in een rij van vier flats aan de Lage Vaart, parallel aan de A6. Van dichtbij zie je pas de rijke variatie in kleur en silhouet tussen de gebouwen onderling. The “big house” is one of four blocks along the Lage Vaart waterway which look similar only from a distance. Friendly exterior colours and the projecting bays of this block of 22 apartments and maisonettes convey a domestic atmosphere. The interior, with alternating floors in different orientations and high ceilings, also make this block special. Contact with the surroundings is enhanced by the wide groundfloor terraces at back and front.
127
Aan de raamverdeling in de gevel kan de woningindeling over een à twee verdiepingen worden afgelezen. De balkons zijn opgevat als serres, die bij de woning kunnen worden betrokken. Aan de buitengevel kunnen schuiframen worden opengezet. De gesloten geveldelen zijn bekleed met leisteen. Het parkeren is inpandig opgelost. Silhouet en afwerking onderscheiden het gebouw kwalitatief in zijn omgeving. At seventeen storeys, this is the tallest building in Eilandbuurt. Purchasers may choose from seven apartment types, including single floor and two floor configurations. The number of floors occupied by an apartment is legible from the pattern of windows in the facade. The balconies have been treated as conservatories and can be united with the apartment interiors. Through its silhouette and detailing, the building stands out from its surroundings as a quality project.
128
19
o.a. Tom Poesstraat 52° 24‘ 07” 05° 18‘ 41”
Buitenkans Architect: Diversen Opdrachtgever: Particulieren Bouwer: Diversen Bouwjaar: 2007 - 2013
Vijfenvijftig kleurrijke woningen in het groen. Je auto parkeer je bij de entree van dit wijkje en je loopt of fietst over een pad naar je woning. Door de toepassing van milieuvriendelijke materialen is een weldadig woonmilieu ontstaan.
Door een alliantie van een aantal particulieren met een corporatie die een deel van de woningen overnam, is het project gerealiseerd. Naast een aantal vrijstaande villa’s zijn er kleine rijtjes in zowel de koop- als de huursector. Alle architecten werden geïnspireerd door de theorieën van de antroposoof Rudolf Steiner, die meende dat een organische architectuur, met veel schuine lijnen, kosmische inspiratie bracht. Kamers zijn nergens rechthoekig, ramen en daken hebben een schuine belijning. Binnen is leemstuc gebruikt; buiten hout. De daken met sedumbeplanting vangen regenwater op, dat uiteindelijk terecht komt in de centrale vijver, waar riet voor de waterzuivering zorgt. Elk huis maakt gebruik van zonne-energie en heeft warmtewanden, waardoor het goedkoop én aangenaam wonen is. De wijk wordt omsloten door een bosrand. De woningen werden in twee fases gerealiseerd. De eerste fase werd in 2007 opgeleverd en bevat 55 wooneenheden. De laatste fase betrof enkele vrijstaande villa’s en een gemeenschapshuis. Dit laatste is nog geheel volgens de eerste uitgangspunten ontwikkeld en heeft een opvallend ruimtelijk element in de gevel. Iets wat het midden houdt tussen een toren en een duiventil. Het geheel doet denken aan een kloek die op haar eieren zit. De twee nieuwere villa’s vertonen vooral door hun kleur een afwijkende aanblik. Het is jammer dat
een zo harmonische wijk uiteindelijk niet volledig in stijl tot voltooiing heeft kunnen komen. Dit bijzondere ecologisch project verschilt op een aantal punten van een gemiddelde nieuwbouwwijk. Auto's komen niet verder dan de parkeerplaats bij de ingang en in de wijk zelf is een breed wandelpad aangelegd. Door het ontbreken van schuttingen tussen de tuinen biedt de wijk de aanblik van een park dat natuurlijk overvloeit in de omringende bosschages. Fifty-five colourful houses in green surroundings. As a resident you can park your car on the fringes and walk or bicycle along a path to your home. The path is dominated by diagonal lines, embroidering on the Anthroposophic ideas of Rudolf Steiner. The use of environment-friendly building materials, solar energy and intelligent water runoff systems has resulted in a salutary living environment. Adding to the 55 homes of the first phase (2007), this atypical eco-housing project has gained some detached villas and a community centre. The centre's prominent frontage resembles a hybrid of a tower and a dovecote. The two new villas are conspicuous for their (somewhat jarring) colours. With no garden fences and cars banished to the outer car park, the project keeps its parklike atmosphere.
129
130
20
Kapitein Wal Ruslaan 52° 23‘ 43” 05° 16‘ 40”
Veranda woningen Architect: Onix B.V., Groningen Opdrachtgever: NCB Projectrealisatie B.V., Harderwijk Bouwer: Bouwbedrijf Joustra B.V., Lelystad Bouwjaar: 2006
De grote woonschuren, waarin vijf à zes huizen zijn ondergebracht, staan op terpen. Daaromheen plooit zich het gemeenschappelijke tuinlandschap, waarvan de bewoners optimaal kunnen genieten vanaf hun riante veranda’s.
21
Sidoniastraat 52° 23‘ 51” 05° 19‘ 17”
Hollands Licht
131
Architect: LEVS Architecten, Amsterdam Opdrachtgever: Rabo Vastgoedgroep, Utrecht Bouwer: Kingma Bouw, Lelystad Bouwjaar: 2004 - 2007
De Stripheldenbuurt is de meest oostelijk gelegen uitbreiding van Almere. Langs de Lage Vaart staan 16 vrijstaande villa’s in een levendige, gemêleerde baksteen en 15 geschakelde woningen langs een binnenhaven.
Het uitstekende deel aan de achterzijde is bekleed met hout. De havenwoningen zijn opgedeeld in twee rijen. Tussen deze rijen is een openbare steiger aangelegd, waardoor iedere woning een eigen aanlegplaats heeft. De woonkamer biedt vrij uitzicht op het water, doordat de tuinen een stuk lager liggen dan het woonniveau.
Door de vrijstaande woningen schuin op de kavels te plaatsten is niet alleen een ritmisch straatbeeld ontstaan, maar
22
Okkistraat 9 52° 24‘ 10” 05° 19‘ 21”
hebben de bewoners ook veel privacy. Binnen is gespeeld met niveauverschillen ten behoeve van het uitzicht en de lichtinval.
Striking, luxurious houses with a pleasing verticality of the waterside volume. The interior spaces are varied and are staggered in floor height. The mixed brick colours in the facades have a particularly lively effect.
Villa Architect: Valk Architecten B.V., Soest Opdrachtgever: Particulier opdrachtgeverschap Bouwer: Aannemersbedrijf W. Kosters BV, Ermelo Bouwjaar: 2006
Deze villa staat schuin op een ruime hoekkavel. Het bouwvolume geeft daarmee aan twee straten een luchtige beëindiging.
Hier is bewust gezocht naar een bijzondere versmelting van architectuur en landschap. Daarbij is de behoefte aan privacy gerespecteerd door om de woningen een brede veranda te leggen, waar de bewoners in hun eigen sfeer buiten kunnen zitten. Daarachter begint meteen het openbare gebied dat door de hoogteverschillen veel variërende belevingsmomenten biedt. De bewoners kunnen aan de donkere kant van de terp parkeren. Daar is ook de entree en de berging. Aan de kopse kant van de woonschuren steken de daken ver uit,
wat binnen de strakke modernistische vormgeving een romantisch element invoegt. De houten gevelbekleding verzacht de overgang tussen natuur en architectuur. A complex where architecture and nature achieve maximal synergy. Large wooden residential barns each containing five or six dwellings lie scattered on mounds in a garden-like landscape. The wide verandah forms an ideal transition between the private realm and the public.
Bijzonder aan dit huis is de plaatsing op de kavel, de opgaande lijn van het bouwvolume en de bekleding met smalle houten latten. Het grote raam in de voorgevel volgt de opgaande lijn van het bouwvolume, maar wordt ook heel handig weer opgenomen in de strikt horizontaal aangebrachte lattenbekleding. Ook de voordeur is mooi ingepast. De kozijnen liggen diep, waardoor de bouwmassa de hoofdrol blijft spelen in de uitstraling. Kavelgrootte en bebouwing zijn volledig in harmonie. Distinctive features of this house are its placing on the plot of land, the rising line of its volume and its cladding of narrow wooden laths. The relation between the built area and the plot size is ideal.
The large window in the front facade follows the rising line of the volume but is ingeniously integrated with the strictly
horizontal pattern laths. The window frames are deep set, making the mass of the building visually dominant.
132
De Oostvaarderskliniek
23
Carl Barksweg 3 52° 23‘ 43” 05° 16‘ 41”
Architect: Studio M10, Eindhoven: Martien Jansen Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst, Den Haag Bouwer: Bouwcombinatie Welling/Züblin, Didam Bouwjaar: 2008
Van Raemdonckstraat 164 52° 24‘ 21” 05° 18‘ 46”
Door het toepassen van een bijzondere constructiemethode voor glasgevels, is een traditioneel gesloten gebouwtype opengebroken. Het gebouw oogt volledig transparant, waardoor het op een natuurlijke wijze zijn plek in de woonwijk inneemt. Het transparante, open gebouw, voorzien van diverse innovatieve en duurzame toepassingen, werd in 2009 verkozen tot BNA Gebouw van het Jaar. Volgens de jury heeft Studio M10 zich uitstekend verdiept in de opgave en een gebouwen complex gerealiseerd dat een serene rust en stilte uitstraalt. De tralieloze, doorzichtige strookbebouwing speelt met open en gesloten vlakken en vloeit visueel als vanzelfsprekend over in het landschap. Een forensisch psychiatrisch centrum, dat dankzij haar architectuur heel goed in de wijk kan functioneren. Special glazing systems help break open a traditionally self-enclosed building type. Despite the custodial function of this psychiatric hospital, the building harmonizes perfectly with its surroundings.
25
Evenaar 52° 23‘ 51” 05° 17‘ 33”
Parkstrook Evenaar Architect: Landschapsarchitect Boto van der Meulen Opdrachtgever: Gemeente Almere Bouwer: ISS Landscaping i.s.m. Knipscheer, Almere Bouwjaar: 2007
Vier rijen lindebomen en een lengtepad van drie kilometer vormen de basis van het ontwerp, Daarmee werd de middenstrook van de belangrijkste verkeersweg in Buiten omgevormd tot een verblijfsplek voor kleur- en rustminnende wandelaars, voor sporters en, last but not least, voor liefhebbers van poëzie. De Evenaar werd aangelegd als een golvende weg, om de herinnering levend te houden aan het verre verleden, toen dit land nog water was. De middenberm vormde een no-go gebied, omdat er niets te beleven viel. Met het plan van Boto van der Meulen werd dit anders. Een langgerekt pad leidt in de zomer langs zeeën van wilde bloemen, naar kleur gegroepeerd op kleine heuvels. Voorzieningen voor basketballen, tennissen, skaten en jeu de boules, trekken actieve mensen aan. Men kan er talloze bomen herkennen, gegroepeerd naar soort. De gedichten van Almeerse dichters, uitgestanst in platen van cortenstaal, bieden de bezoeker de mogelijkheid tot reflectie op het leven.
Four rows of lime trees and a length of three kilometres are the basis of the design of this road. The central reservation of Almere Buiten’s main traffic route is thus transformed into a zone for walkers in search of colour and quiet, for joggers and for poetry lovers. It is one of the city’s most notable parkland additions.
24
Paladijn en Nusantara
133
Architect: Bureau ARC, Den Haag: Nahied Koolen Opdrachtgever: de Alliantie Bouwer: Van Wijnen Holding N.V., Baarn Bouwjaar: 2005 - 2006
Een bijzonder project dat in de lange straatwand direct opvalt door de frisse architectuur. Het betreft circa. 100 sociale woningen, in een combinatie van gestapeld en laagbouw, huur en koop. De vormgeving verraadt onmiskenbaar de oriëntaalse achtergrond van de architect. De Alliantie heeft aan de architect de opdracht gegeven om een woongebied te maken waarin het multiculturele karakter van Almere, een stad met op dat moment ruim 100 verschillende nationaliteiten, zichtbaar zou worden. De architect, Nahied Koolen, komt oorspronkelijk uit Perzië. Zij heeft in Parijs gestudeerd en woont sinds de jaren zeventig in Nederland. In haar keuze voor decoratieve elementen en loggia-achtige openingen in de gevels komt haar persoonlijke multiculturele achtergrond tot uitdrukking. Er zijn verschillende kleuren baksteen gebruikt en bij de ingangen liggen klinkerpatronen in allerlei tinten. Poorten en hekken bestaan uit inventief smeedwerk in heldere kleuren. Ook zijn bloemmotieven en mozaïek opgenomen, die een exotisch tintje geven aan het geheel. Binnen het complex hebben twee groepen mensen een speciale plek gekregen: één van jong volwassenen met een verstandelijke beperking en één bestaande uit oudere Indische Nederlanders. Het deel voor de gehandicapte jongeren ontstond op initiatief van Stichting Paladijn en kreeg ook die naam. Het bestaat uit zelfstandige wooneenheden, verbonden door gangen en aangevuld met een grote gemeenschappelijke ruimte, die aan een binnenplaats ligt. Het gedeelte voor oudere Indische Nederlanders heet Nusantara. De vrolijke en zorgvuldige vormgeving blijkt voor beide groepen een belangrijk aspect te zijn om zich werkelijk thuis te voelen. A project whose refreshing architecture immediately stands out in the long street wall. The building includes approximately 100 social sector dwellings, in combination with multi-storey, low rise, rental and owner occupied housing. The design shows unmistakable signs of the architect’s oriental background. She has used mosaics, various colours of brick, colourfully painted wrought ironwork, entrances with multi-coloured paving and open loggias in the facade. The blend of exotic associations aroused by this is intended for residents of a multicultural background.
134
26
Pieter van Damstraat 34 52° 24‘ 16” 05° 17‘ 44”
Het Duyfken Architect: Bakers Architecten BNA B.V., Utrecht: Jan Bakers Opdrachtgever: E. van Leeuwen, W. Klappe, B. Kockelbergh Bouwer: BAM Utiliteitsbouw, Koninklijke BAM Groep N.V., Bunnik Bouwjaar: 2005
28
Oostvaarders bosplaats 1
Een subtiel gebouw met verfijnde details en een aangenaam binnenklimaat waar helderheid voor gebruiker en bezoeker een prettige ontmoeting mogelijk maakt.
52° 24‘ 58” 05° 17‘ 54”
Natuurbelevingscentrum De Oostvaarders
135
Architect: Drost + Van Veen Architecten, Rotterdam: Evelien van Veen, Onno Groen Opdrachtgever: Gemeente Almere DMO/NME, Staatsbosbeheer, Deventer Bouwer: Reimert Bouw, interieur: Overtreders W, Zaandam Bouwjaar: 2007 - 2008
Een schots en scheef gebouw, als een scheepswrak tegen de rand van de dijk. Een poort lokt het publiek om zich via een hoger gelegen panoramazaal te verliezen in een adembenemend uitzicht. Echt spannend wordt het gebouw door de toepassing van contrasterend fel geel en donker hout.
In “Het Duyfken" zijn de praktijkruimten voor twee huisartsen en een apotheker ondergebracht. Een slank ogend paviljoen, met houten lamellen, veel glas en een patio als intieme verrassing. Gescheiden entrees aan weerszijden van het rechthoekig paviljoen voorkomen verwarring voor de bezoekers. Een verfijnd spel van licht en ruimte ordent op kraakheldere wijze de verschillende vertrekken. Alle verhoudingen kloppen, waardoor er een prettig en menselijk klimaat heerst. Dit gebouw is de winnaar van de architectuurprijs Almere 2005. This building is practically a poem. It looks intimate. The entirety is convincing from every direction: proportions, colours and detailing all harmonize. It is a humane build ing where one can feel at home.
27
Vergulde Draakstraat 37 52° 24‘ 33” 05° 18‘ 04”
Drakenhuis Architect: Architectenbureau, plaats, architect: Rooijakkers + Tomesen Architecten, Amsterdam: Theo Rooijakker en Paddy Tomesen Opdrachtgever: Familie De Gier Bouwer: Bouwbedrijf Brouwer, Genemuiden Bouwjaar: 2001 - 2002
Een huis als een kijkdoos, met openingen in een houten gevel. De opbouw van red cedar ligt op een zeer open onderbouw van hardere materialen, baksteen, glas en stucwerk. Door de bekleding van latten oogt het geheel open en transparant. Een villa met een ingetogen exterieur van natuurlijke materialen en een heel open interieur met een fris gekleurde kern. Door het huis loopt een route waaraan geleefd wordt. Geprobeerd is om openheid en beschutting met elkaar te combineren. Veel ruimten zijn open en aan elkaar geschakeld, maar door de positionering oogt elk van deze ruimten toch zelfstandig en beschut, en kun je overal van de tuin genieten. De ruimten op de begane grond hebben een sterke relatie met de tuin. De verdieping met een gevelbekleding van verticale houten latten op een regelwerk, is ontworpen als een zachte kijkdoos, als een boomhut aan de rand van het bos. Op afstand lijkt het een helder gesloten volume. Eenmaal
dichtbij gekomen, zorgen de openingen tussen de houten latten voor een diepte in de gevel, die daardoor zacht en vriendelijk oogt. Deze opbouw staat op een zeer open onderbouw van hardere materialen; baksteen glas en stucwerk.
A house like a peepshow, with openings in a wooden box. The red-cedar clad superstructure rests on a very open substructure of harder materials – brick, glass and plaster. The wooden laths result in an open, transparent overall appearance.
Aan de rand van een uniek natuurgebied ligt Natuurbelevingscentrum De Oostvaarders. Het gebouw heeft twee gezichten. Een open en uitnodigend verticale entree lokt het publiek vanaf de parkeerplaats naar binnen, om het vanuit de horizontale, gesloten kant te belonen met een adembenemend uitzicht. Hiervoor dient men bij binnenkomst het hoogteverschil te overbruggen, maar een fraaie trap nodigt daartoe uit. Het zicht op de ‘savanne van het noorden’ is ieders beloning. De uitzichtkant heeft brede glasstroken, die de in kruisvorm gemonteerde houten gevel doorbreken. Ook in de daaronder gelegen ruimte verschaft de verdiepinghoge glaswand een adembenemend uitzicht. Door de afwerking met contrasterende kleuren: fel geel en donker hout wordt het echt spannend. Het multifunctionele gebouw is gerealiseerd op het ontmoetingspunt van landschappen met een verschillend karakter: land, water, bos en rietvelden. Het gebouw ligt zowel op als aan de dijk die de rietlanden omringt.
A building that aims to welcome visitors through a large doorway and then let them enjoy the panoramic surroundings through wide, horizontal slits. The building is exciting because of its jumbled volumes and the contrast between bright yellow and dark woodwork. The height difference on the flank of a dyke makes the huge extent of the nature reserve obvious.
