24 augustus 2015
Onderzoek: ‘Veiligheidsgevoel na Thalys’
………………………………………………………………………………………………………………………… Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden.
…………………………………………………………………………………………………………………………
Veiligheidsgevoel na Thalys 24 augustus 2015
Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 10.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats op 24 augustus 2015. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met redacteur / onderzoeker Petra Klapwijk
[email protected]
Veiligheidsgevoel na Thalys
2
‘Concessies privacy mogen in strijd tegen terrorisme' In de strijd tegen het internationale terrorisme mogen er concessies gedaan worden aan de privacy van burgers. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag naar aanleiding van de verijdelde aanslag op de Thalys. Driekwart (75%) van de ondervraagden is deze mening toegedaan. Eén op de vijf (20%) vindt dat de bestrijding van het terrorisme nooit ten koste van de individuele privacy mag gaan. Het kabinet overweegt nu om een aantal concrete maatregelen te nemen die ingrijpen in de privacy. Deze houden onder andere in dat veiligheidsdiensten van iedereen de communicatie, zoals telefoonen internetverkeer, kunnen bekijken -ook als mensen nergens van worden verdacht. Een meerderheid (59%) van de deelnemers aan het onderzoek steunt deze plannen, een derde (32%) is er tegen. De meeste steun is er onder de achterban van VVD (72%), PVV (69%) en CDA (69%). De ondervraagde kiezers van PvdA, SP en D66 zijn meer verdeeld. Alleen de achterban van GroenLinks is in meerderheid (59%) tegen deze kabinetsplannen. In het onderzoek werd ook de vraag voorgelegd of grenscontroles binnen de EU opnieuw ingevoerd zouden moeten worden. Zes van de tien (63%) ondervraagden vinden van wel. Drie van de tien ondervraagden (30%) willen de situatie houden zoals die nu is Veiligheidsgevoel Na de verijdelde aanslag op de trein voelen we ons nog steeds veilig in Nederland (85%). De grote meerderheid (72%) voelt zich nog net zo veilig als daarvoor. Bij een kwart (26%) is het veiligheidsgevoel sindsdien een beetje afgenomen. Onder de frequente treinreizigers die aan het onderzoek meededen is dit vergelijkbaar: 92 procent voelt zich veilig in de trein en bij één op de vijf (19%) is dat sinds het weekend een beetje minder. Maatregelen in trein? De deelnemers zien wel wat in extra veiligheidsmaatregelen op internationale treinen (56%). Daarbij moet dan bijvoorbeeld gedacht worden aan extra controle op bagage. Over extra maatregelen op Nederlandse treinen en stations zijn ze verdeeld. Tegenstanders zeggen dat extra maatregelen veel geld kosten maar aanslagen toch nooit helemaal kunnen voorkomen.
Veiligheidsgevoel na thalys
3
Afgelopen vrijdag verijdelden passagiers een aanslag op de Thalys van Amsterdam naar Parijs. De verdachte is een radicale moslim. Zelf ontkent hij dat hij een terrorist is. Heeft dit incident invloed op uw veiligheidsbeleving? Vindt u dat er extra maatregelen genomen moeten worden in de trein? En mogen maatregelen om terrorisme te bestrijden ten koste gaan van de privacy van burgers? We stellen u eerst enkele vragen over uw gevoel van veiligheid in Nederland. Hoe veilig voelt u zich over het algemeen in Nederland? Heel veilig
21%
Tamelijk veilig
64%
Niet zo veilig
13%
Heel onveilig
2%
Weet niet/ geen mening
0%
Sinds de verijdelde aanslag in de Thalys voel ik me in Nederland…. Veel veiliger dan daarvoor
0%
Iets veiliger dan daarvoor
0%
Ongeveer even veilig als daarvoor
72%
Iets minder veilig dan daarvoor
19%
Veel minder veilig dan daarvoor
7%
Weet niet/ geen mening
1%
In hoeverre maakt u zich zorgen dat er dit jaar een aanslag door radicale moslims wordt gepleegd in Nederland? Heel veel zorgen
10%
Tamelijk veel zorgen
38%
Niet zo veel zorgen
41%
Helemaal geen zorgen
10%
Weet niet/ geen mening
1%
Veiligheidsgevoel na Thalys
4
Verwacht u dat er dit jaar een aanslag door radicale moslims wordt gepleegd in Nederland? Ja
49%
Nee
26%
Weet niet/ geen mening
25%
Sinds de verijdelde aanslag in de Thalys ben ik over het algemeen... Meer waakzaam dan daarvoor
14%
Ongeveer even waakzaam gebleven
84%
Minder waakzaam dan daarvoor
0%
Weet niet/ geen mening
2%
Hoe vaak reist u doorgaans met de trein? (Bijna) dagelijks
5%
Een aantal keer per week
5%
Eens per week
2%
Een aantal keer per maand
13%
Minder vaak dan een aantal keer per maand
25%
(Bijna) nooit
49%
[Deze volgende twee vragen zijn alleen gesteld aan deelnemers die minimaal één keer per week met de trein reizen] Hoe veilig voelt u zich nu in de trein? Heel erg veilig
30%
Redelijk veilig
62%
Niet zo veilig
7%
Helemaal niet veilig
1%
Weet niet / geen mening
0%
Veiligheidsgevoel na thalys
5
Sinds de verijdelde aanslag in de Thalys voel ik me in de trein.... Veel veiliger dan daarvoor
0%
Iets veiliger dan daarvoor
1%
Ongeveer even veilig als daarvoor
79%
Iets minder veilig dan daarvoor
16%
Veel minder veilig dan daarvoor
3%
Weet niet/ geen mening
1%
[De volgende vragen zijn aan alle deelnemers gesteld] België heeft dit weekend aangegeven direct extra agenten in te zetten om de veiligheid op internationale treinen te vergroten. De Belgische premier Charles Michel heeft zaterdag gezegd dat hij snel met Nederland en Duitsland wil overleggen over de veiligheid op internationale treinen. Besproken zou moeten worden of er strengere controle wenselijk is op de bagage en identiteit van passagiers. Als de maatregelen er komen, gaat het voor passagiers meer tijd kost om in te checken. De vraag is ook wie dat gaat uitvoeren en betalen. Vindt u dat er na deze verijdelde aanslag wel of geen extra veiligheidsmaatregelen genomen moeten worden voor op internationale treinen? Er moeten wel extra maatregelen komen
56%
Er moeten geen extra maatregelen komen
32%
Weet niet / geen mening
12%
Vindt u dat er extra controle moet komen op bagage op internationale treinen? Ja
63%
Nee
27%
Weet niet / geen mening
10%
Veiligheidsgevoel na Thalys
6
Er zijn mensen die nu oproepen voor extra veiligheidsmaatregelen op Nederlandse stations en/of in Nederlandse treinen. Ze vinden het gevaarlijk dat reizigers nu alles mee kunnen nemen in de trein zonder enige controle. Tegenstanders stellen dat het vrijwel onmogelijk is om alle treinreizigers in Nederland te goed te controleren. Ook zou dit te veel overlast veroorzaken voor treinreizigers. Vindt u dat de Nederlandse overheid na deze verijdelde aanslag wel of geen extra veiligheidsmaatregelen moet nemen voor op Nederlandse treinen? Er moeten wel extra maatregelen komen
43%
Er moeten geen extra maatregelen komen
45%
Weet niet / geen mening
11%
Wat moet er volgens u gebeuren aan veiligheidsmaatregelen op Nederlandse treinen? [ Deelnemers konden hier meerdere antwoorden geven] Als er volgens u niets moet gebeuren, kunt u dat onderaan aanvinken. Detectiepoortjes op stations
35%
Extra veiligheidsagenten op stations
34%
Extra veiligheidsagenten in de trein
33%
Iets anders, nl:
5%
Er moeten geen extra veiligheidsmaatregelen komen Weet niet / geen mening
28% 8%
Zou u bereid zijn extra te betalen voor een treinkaartje als met dat geld extra veiligheidsmaatregelen worden genomen op Nederlandse treinen? Ja
31%
Nee
56%
Weet niet / geen mening
13%
Veiligheidsgevoel na thalys
7
De verdachte van de aanslag is een radicale moslim. Zelf ontkent hij dat hij een terrorist is. Maatregelen om het internationale terrorisme te bestrijden kunnen ten koste gaan van de privacy van burgers. Met welke van de onderstaande stellingen bent u het het meest eens: ‘Bij de bestrijding van het internationale terrorisme mogen er concessies gedaan worden aan de privacy van burgers.’
75%
‘Het bestrijden van het internationale terrorisme mag op geen enkele manier ten koste gaan van de privacy van burgers.’
20%
Weet niet/ geen mening
5%
In de strijd tegen het internationale terrorisme overweegt het kabinet om maatregelen te nemen die ingrijpen in de privacy van burgers. Dit betekent dat veiligheidsdiensten van iedereen de communicatie, zoals telefoon- en internetverkeer kunnen bekijken, ook als mensen nergens van worden verdacht. De gegevens kunnen tot drie jaar bewaard worden en worden uitgewisseld met buitenlandse veiligheidsdiensten. Op deze manier kunnen verdachte personen beter in beeld blijven. Volgens critici gaat deze inbreuk op de privacy van mensen die nergens van verdacht worden te ver en is deze in strijd met de wet. Vindt u dat het kabinet deze maatregelen mag nemen? Ja
59%
Nee
32%
Weet niet / geen mening
8%
Stelling: ‘Of we nu extra maatregelen nemen of niet, we moeten accepteren dat absolute veiligheid niet bestaat.’ Mee eens
94%
Mee oneens
5%
Weet niet / geen mening
1%
Veiligheidsgevoel na Thalys
8
Door het vluchtelingenprobleem en de verijdelde aanslag in de internationale trein Thalys gaan in Nederland en België stemmen op voor de herinvoering van grenscontroles in de EU. In het Schengen-verdrag, een overeenkomst tussen 22 EU-lidstaten, is vastgelegd dat vrij verkeer van mensen en goederen mogelijk is binnen de EU-landen zonder grenscontroles en identiteitscontroles. Het Verdrag van Schengen lijkt volgens sommige partijen niet langer houdbaar. Zo heeft de Belgische premier Michel afgelopen weekend voorgesteld om het akkoord aan te passen, om de identiteit en bagage van mensen die binnen de EU reizen beter te controleren. Ook in Nederland zijn er politici die voorstander zijn van aanpassen of opzeggen van het verdrag. Tegenstanders wijzen onder andere op de economische voordelen van het vrije verkeer en vinden dat deze basisgedachte van de EU niet moet worden aangepast. Welk standpunt vindt u dat de Nederlandse regering moet innemen wat betreft het Schengen-verdrag, dat vrij verkeer van personen en goederen regelt binnen de EU? Het verdrag moet blijven zoals het nu is (vrij rondreizen zonder grenscontroles binnen de EU-landen)
27%
Het verdrag moet worden aangepast waardoor vrij rondreizen in EU-landen beperkt wordt
46%
We moeten uit het verdrag stappen
21%
Weet niet / geen mening
6%
Moeten wat u betreft de grenscontroles binnen EU-landen worden heringevoerd, of niet? Ja
63%
Nee
30%
Weet niet / geen mening
7%
Veiligheidsgevoel na thalys
9