/.
. 23e jaar gang - oktober 1980
D
---
r.r 269
HET OPEJ.iJ"BAf..R VERVOER
--------------======
Nr . 269 - OKTOBER1980 maandbl ad gewijd aan het stads - en ra.ilvervoer , ui tgegeven in samenwerking met de Ne derlandse Vereni ging van Be l angstellenden in het Spoor- en Tramwegwezen (N.V.B.S.) 1
abonnementsge l d f 11 7 - - per j aar ( bui ten Benelux f 15 , - per jaar)
: :
losse nummers f 2,05 (incl . verz endkosten)
pos t rekening 133100
1 1 1 1
voor rekeni nghouders gemeentegiro: gemeentegiro amsterdrun 4883131
redactie:
contact n . v . b . s . : contact a . d . v . : adninistrati e:
- - - - - -'- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - p . h . ki ers van tuyll van serooskerkenweg 28 ' ' 1076 JL amsterdam telefoon (020) 71 92 63 j . h . stork m.r. a . velthuis p . h . kier s
=============== ================-==~=========================================~ ========
INHOUDSOPGAVE blz . 1 . Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam . . . . •. . . . • . . . . . . . . . • . 163 - 167 2 . Haagse Tramweg Maatschappij • . . . . . . . . . . . . . . , . . • . . . . , 168 - 169 3. Rotterdrnnse Elektrische Tram • • • . . . . . . . , . . . . • • . , . . , .170- 171 4. Verenigd Strookvervoer Westnederland . . • , . . . . . • . . . . . . . • , . • 174 5. Stoomtro..rn Hoorn - Medemblik • . • . •• • • . . . . . . , , . . . . . • . . . . 169 6 . Nederlandse Spoorwegen. • • . . • . . . . . . . . . , . . . . . . • . . . l72 - l7.A, 7. Vervoermaatschappij Centraal Nederlnnd . •• . . . •. . . , . . . • , . . . . . 171 8 . Veluwse .11.uto Di enst - Flevodienst • . . • . . • . . • • . • • . . • . • • • . 169 9 . Wijzigingen bij de Strippenkaart • • . • • • . , . . . • . . . . . . . • • . . .171 10. Berichten uit België (NMBS, MIV.A, IIIVB, MIVG) . . • . . . . . • . . • 175 - 177 , 180 ll. Berichten uit andere l anden . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178- 180 ADVERTENTIES i een EXCURSIE- üliJITKOHDI Gll~G en een 'fi~NTOONSTELLING vindt U op blz . 17 4 NIEUWSGAlillDERê_: Het nieuws voor het novembernr. hebben wij gaarne uiterlijk 15/11 bij ons . ACHTERSTALLIG ABONNEMENTSGELD 1980 Van het rijtje van de niet - betalers i s er nog één overgebleven: 1012(Beer .•. ) . Binnenkort zullen wij bij ni et betalinb zijn volledige nnam enz . vermelden. Wij zullen er niet zijn fot o bij plae.teen , want deze heeft (om osn andere reden) al in een Amsterdams huis - aan- huis - blad gestaan. Hierbij komen wel nog de abonnees die in de loop van het jaar hadden moeten be t a l en: 9279 , 9495, 9542, 95431 9600. Wil t U thans betalen, bij voorkeur meteen tot eind 1981? Onzo d2nk hiervoor. BEI'.11.LING ABOJ\TNENENTSGELD 1981 Onzo abonnees kunnen nu reeds het abonneiï1c.mtsgeld v oor volgenr1. jaar betalen; da t v ergemakke lijkt onze admi nistratie , Als U nu betaalt, kunt U in i eder gev~l volst[l,[Ln met fll, - . Een eventuele verhoging hoeft U ni et b~ to betalen. MEDEDELING I.v . m. do v ele bori cht en v~n o . a. Amsterdam 9 Brussel en Zwit serland moot een deel van de kop;ij blijven liggen te t een v oleend mo.al 1 o . a . Groningon 9 J,mstordam-busdienstrege l ingen , Lugano, te bestellen foto's . Hieronder nog enig l aatste nieuws. Aan do strippenkaarten en de bijna vordwenen Becksons (nog te vinden op o . a NZH- lijn 89 en de K. L. M. -busson) zullon wij maar voorbijgaan. Dat zou t e ve ol plaats kosten . N. S . De Directieraad heeft beslot en tot de aanschaf vnn 50 middelzware DE-l ocs (be schikbae.r vanaf 1984 ). Een aantal 2200- locs krijgt een levensverlenging (3 al i n 1985 ). H.T . M. Op 23 oktober werd door wethouder Nyqvist de nieuwe werkplaats voo r dubbelge lede trams o.nn de Lijst erbesstra~t officieel geopend , De opening vond plaats door het openen van de deuren, waardoor de van gelegenheidskoersbordenvJorziene mw 265 de ver::,ierde pekelwagen 14 duwde, waarop o . a, een klein dubbelgeleed trammetje was g0 -plaatst, In de ni euwe werkplaats stonden opges teld de versi erde 1185, de lRatst ge reodgekomon verbouwc;.o 1100 en de nü:uwo slijpwagen H 23, die ûe vorige dag zijn eerste p:::oefrit had gemaakt en binnenkort d.e 805 met slijpwagcm H 25 zal vervangen , De nieuwe werkplaats is ontworpen door n.rchi t ect enbureau Van ,lcn Broek en Bakemü.. Uitgongs punt bij het ontwerp is geweest uit erlijk een zekere gelijkenis met tre,ins en dao.rcloor een zekere spe elshei d te creëren en binnen een lichte plezierige werkruimte te sch eppcm . De onderste ramen zijn zo n.nngebracht dnt mem naar binnen kan kijken. Twee t rams kunnen tegelijk beh::mdeld worden; in de tweede fase worden 10 sporen verlengd . De slijpwa~en kostte J500.000, incl. slijpapparatuur, welke vrm Duits fnbrikRat is. De gemidde -" J.G werksnelheid is 25 km/u, de wagen kan clus overdag dienst Llocm. j
===------------------, g v b
f 1 1
.
.
Meerjarennota opei1baar v ervoer 1982 - 1906 , a m s t e r d a m : !iet ontwerp vél.n deze Meerjarennota is thans v e1.;s chenen. Na de ' --========= ==========' inspraakproc edure en behandeling in de gemeente~aad wordt h et tweede jaar in principe vastgesteld en de overige jaren a ls ui tga:ngspunt. -a8....""lgenot1on. Over de kwaliteit van het openbaar v e rvo er wordt onder meer hot volgende geschreven: Voor de pass agi er is een regel-mati g en be trouwbaar openbaar v eryo er van veel belang. Dit wordt ondersteund door opi n i e - onderzo eken, waa rbij het wacht en op de halte v eel zwaarder wee gt dan h et rijden in het vo ertuig. Om het openbaar v ervoer to bevorderen, moet niet alleen aan s n e l h eidsverhogi n g worden geda c!lt, maar moet minstens ev envee l waarde worden g ehecht aan e en r egelmati g en b etrouwbaar openbaar vervo er. Onregel matigheid wordt v e roorzaakt door een v ee lhe id van f8.ctoren. Enerzijds gol d"c dit exploi tatiegcbonden zaken zoals bestuurdersdiscipline; rijgedrag , kaartverkoop 8 . d-. , ande'i-z-ijds geldt een aanta.l infr astructu rel G c. q. verkeer stechni sche factor en. Getracht wordt knelpunten i n de di cristuitvoeri ng weg t e n e~en doo r p et cre ëren van vrije banen, beïnvloeden ve r k eer s licht en en de rege lmaat t e bevorderen d . m.v. verkeers l ichten . Een g l obale ve r gelijking van d e theo r e t i sche afwikk e lings sn e lhe i d en de feit e lijke ge mi ddelde snelheid , leert dat d e gemiddelde s nelh e i d me t ca . _30- 40% kan worden v erhoog]. Voo r waarde hiertoe i s, da t naast voorzi enîngën iils _v rije banèii , ovèrige b elcrrun·eririgeri worden weggenomen . He t is ge bl e ken, dat indi en kan worden bereikt dat direct na h e t hal t e ren (deuren dicht) kan wor den wegger e den een rijtijdwinst v a n ca. l Wo kan worden v erkregen. Tevens blijkt dat indi en op fü, tra.jectdelen tu::; sen de ha lt en ongehinderd ( gem . snelheid 25 km/u) kan worden ge r eden, de rijt\id met cc:.: ·257<;-ko.n wo rd en v érlaágd . Ui t analyse blijkt dat een aanzienlijk deel vo.n de onè.erweg opge lopen v e:c.'traging voor rekening komt van dü ( rode ) verk eerslicht en, De indruk i s onontkoombaar dat rijtijdwinst die wordt behaald door d e aanleg va n vrije - b&~n voo rzi eningen voor een oel a n grijk deel t en i et wordt gedaan door de extra wachttijd bij d e met verkee rslicht E.m ge r ege lde kruis punten. Nader onde rzo ek zal hierove r uitsluits e l moeten gev en . Zomer di enst 1981 I . v . m. de verl en gi ng van de Schiphollijn naar d e RAI wor dt lijn 4 verl engd ( 2 trams erbij) cm zal de fr equ entie va n lijn 5 verhoogd worden (ook + 2 trams ). Voorts wordt een aantal ~~- buslijnen gewijzigd ~ lijn 65 via Dorpsstraat Amstelveen- •.. Station Zuid en Beethovcnstraat naa r bussta.t i on Marnixs trar..t ; lijn 66 v~_,.,_ Van Heenvlietlann , Station Zuid en Olympiaplein nan.r busstation Marnixstrao.t; CN- lijnen 9/19 en 10 worden opgeh ev en ; lijn 41/42 krijgt h e t eindpunt aan St8.t:i..on Zuid; CF - lijn 8 wordt v er l engd via De Lairessestraat - Mus em1plein- Mar n ixstrae..t - Roz engracht na R.r CS; ing est eld wordt lijn 68 Amst e lstation via De Boelelaa n - Ams t elveenseweg--Van Heuven C-oedhartla2nAms.telveen Zuid naa r Schiphol Oost en Schiphol Centrum . Ook lijn 19 gan.~ m~ar Schiphol. Voor de wint e rdieï1st 1981/ 82 stac.t op h e t pro gr amma de i ,1st elling van buslijn 53 Bijlmermeer- Amster drun Zuid . Vr ije baar.v orming- zal plaat s v inden op het .J .'vl . Jirouwe rspl e in en in Van Baerlestr . tusser. Will ems p::srkweg en .J . W.Brouwe rspl ein. Winterdienst 1982/1983 De metro wordt v erl en gd naar Gein. Zo n odig woru t het bU3net in de Zuid- Oost - lob aange pas t aan de v oortschrijdende bebouwing . Lijn 12 wo~dt v erl egd n2.o.r Stati on Slot erdijk (+ 3 trarr.s ) . Lijn 14 wordt inges t eld tussen St a tion Slote:.:-dijk en de oostkant van de stc.d vi a d e Do.rn ( ó trams) . Lijn 33 kan dnn worde n ingekort tot d e Spui straat . Vrije bannvorming vindt plao.ts op de Hoofdweg tussen Mercatorp l e i n c11 Suri n amepl ein en op de Middenweg ·i;uss en Lilma,,iu:,lmdo en Kruislaan. G0r ,: co:'.'l.s tru eerd worden o . a. omgeving Munt pl ein, Victcriepl cin, t-er,·rij l doorstromingspro ,joc ten gepland zijn v oor route lijn 16 tussen Museumplein en Fcrd, Bo lstro.nt en voor l ijn 1,i op de Dam, Zomerdienst 1983 De Hcmspoorwegtun.'1.el en het tweede stati on Sloterdijk 1vorden geopend . Hi e rheen worden verlengd lijn 15 on de door gaande r it ten vo.n ltjn 19 . Lijn 36 zal ook bei de sta ti ens bedi en en . Gedacht worC:t aen integrnt i e v e n li.in 36 met Ç1î- lijn G/16. Winterdienst 1983 - 1984 Lijn 9 wordt verl0:ngd via Hao.rlemrner Houttuineü ianr Frederik Hendrikplantsoen ? lijn 16 via 1\.mstelve enseweg en De Boelelaan na:i.::'.:' Kar el Lotsylaan en lijn 7 via d e Hoofdwee naar het Bos cm Lorrnnerple;_n. Lij:, 6 1or d-:; verl egd vi 2. ' s Grn.vesan destraat en Oosterpark. Vrije bannvor rnj ng i s g orla::.1.d in L:ï.i::~. ·...,tr . tu.:rn en Linnµeus kade en Wijttenbachst raat i Rozengracht - Ro.o.èihuirrn-:;:::-o.at; De Cl e rcq_strao.t ~uss ëri Kostver l o::'.:'enkade en Jan Everts enstraa.t; Bos. e::1 Lormnerpl e .~n en Hoofè.weg ten no orden van Eras musgracht; De Ln.iressest r aat - Corn . Kruscmanstraat; füjns tr8-at tuss en Vrijlwi d.s l ann e n P2'.'eA. Kennedylao.n ; Oostcrpark tus sen Lin.'îaeusst-::-i . a t en Beuken weg; Vijt t v1bo.chstrrot . Doo::-s:cr orningsprojectGn o . o. . Fcr d.Bo l s tr.Mt tnss ']:,_ Corn , Troostpleir. en .\lb ert Cuy pstr., Willemspo.rkweg- Koningïnneweg en op d1..: Cei ntuu rl:J:-a.EU1ring. Wint erdi enst 1984-198 5 Lijn 13 wo::-dt vörl egtl vfo. geh e l e Burg.Röellstrn.o.t on verlengd via Abr . Kuyperl Mn no.ar de ni euw8 r omis o aan de B&.sisweg . Lijn 11]. n eemt h et te ver l a 1
1
- g v b -
- 164 -
ten traject van lijn 13 over -(Burg.de Vlugtlaan) en gaat tus sen Admir aal de Ruyt erweg en Bos en Lommerpl ein rijden over do Bos en Lommerweg. Buslijn 47 wordt opgeheven, t er wijl buslijn 21 wordt verlegd via Ne..rnixstraa t en Haarl emmer Houttuinen. Over vrije baanvorming e . d. voor dit jaar en volgende j a r en i s nog ni ets bekend. Winterdienst 1985- 1986 Gehoopt wordt de ze winter con tramverbinding met .Amstelveen in dienst te kunnen stellen. Eventueel een van de ze l ijnen en lijn 2 wil men don v erl eggen via Paulus Pott erstraat en Hobbemastraat . Ook i.v . m. een .Amst el ve enlijn denkt men aan een tramverbinding -w.naf Valeriusplein via Olympiaplein na.ar de Stadionweg. Voorts komen dit jaar sporen ger eed in Scheldes traat, Europaboulevard, A.J . Ernststraat, Van Leijenberghlaan, .. • naar Kronenburg . Met de buurt wordt overl egd welke traml ijn daar za l komen; het r echttrekken van lijn 25 zonder meer heeft namel ijk onaangename conse quentiep voor divers e delen van di e buurt. Lijn 49 wordt dan opgeheven. Zomerdienst 1986 Bij tijdige besluitvorming zal de westelijke t ak van de Ri ngspoorbaan van NS ger eed komen. Afhankelijk van het gekoz en tracé, het aantal sb.tions en .do ligging daarvan, za l in do volgende meerjaronnoté!. worden ingegarul op de consequenties voor het stedelijk openbaar vervoer . Voor dit al l es zull en nodi g zijn in 1981 252 trams, i n 1982 262 , in 1983 270, in 19.84 280, in 1985 315. Het aantal bussen kan teruglopen van 381(1981) t ot 329( 1985). f~c ti eplan van hot Verkeerscircu_latiep~an, 1981 In het concept - actieplan komt als nieuw punt n aar voren , dat de Van Woustraat / R~in straat (tot do Vrijheidslaan ) is opgenomen als t e starten proj e ct t er verbet ering van het openbaar v ervo er. Plannen voor 1 sne ltramlijn0n 1 Wethouder Van .der Vlis is bezig met he t uitwerken_ van een plan voo r de: i nvoering van sneltramlijnen . Op het sympos ium, dat kort gel eden pla atsvond on dat wa s gewijd aen hét openb~~nt'en om Amsterdam , verdedigde hij de s t elling ' Een snc ltranmet, dat de kwa liteiten van de traditionel e tram in de voor oorl ogs e stad en de kwal i t eit en van de met r o voor do verder weg gel ogen aggl omer at i edel en i n zich ver eni gt , i s het aangewe zen systeem , waarmee aan do v erschillende openbaar v ervoerbeho eft en voor nu en in de toekomst kan worden t egemoetgekomen' . Zoals bekend ~ijn er r eeds plannen voor di t type lijnen naar Amst elv een (ev t . naar o . a. Uithoorn te v erl engen) en naar Amsterdnm Noord ( evt . door na ar Purmer end en Zaanstad). De wethouder denkt aan een voor Amsterdam ni euw type tram. Voor de gTot er e afstanden gaan snelhei d en comfort een grote rol spel en . I n de stad moet het net fijn v.ertakt zijn met kort e halt e- a fstanden. De stadstr~ i s voor het eerste en de metro voor het tweede ni et geschikt ï er is dus behoeft e aan een tussenvorm, Jien zal zich op korte termtjn i n het buit enland gaan oriënt eren naar de mogeltjkheden voor zo ' n tram(not) . Met de metro z·ijn er i n de BijlIIler al v e el probl emen vo or de mens en di e niet dicht lij een metrohalte wonen; ov er het. bu snet is dan ook veel rumo er, benadrukt e de wethouder nog eens in Hot Parool (30-9- 1980). Een me tro - a ftakk ing naar Amst elveen zou om de bobou- . wing hoen gaan ; 1unst elveen is meer gebaa t met oen lijn door de binnenstad . Het is ook technisch mogelijk om trams door de metrotunnel t e voeren, tus sen de trei nen door . Voor het trOJilIIlaterie el denkt de wethouder aan het geruisloz er 0n comfortabeler maken van de trams; frequent i ev erhoging kan een ca pacit eitsverhogend eff e ct hebben. Een zwaardere motor en aandrijvi ng op meerdere ass en verhogen de acc el erati esne lhei d en de topsnelheid. Ingebouwde e l ectronic a , zo als een met de metro ver geltjkba~r sein- en r egelsysteem moeten de r ege lmaa t on daarmee de betrouwbaarheid vergrot en . In de stad is vrije baan nodig; daar bui t en is een zov ee l mogelijk kruisingsvrij n et nodig met wat gro tere halt e- a f standen en een ba an die ge schi kt is voor hoge sne lheden. Zowe l r adial e als t angential e tramverbindingen zull en hi er bij zi nvol zijn , De snel tram- ide eën van do wethouder zijn een trap t egen het zer e boen van de metro voorstanders . Ir . Dammers van afd . Metro van het GVB en de vro eger e wethouder Lammers liewnzich ni ot onbetuigd om a lle voordel en van een metro we er t e bejuichen . Vooral LOJillllers ne emt elke gelegenheid t e ba.::l.t om t e verklaren dat ztjn doordrijven van de metroplannen t och de enig juiste oplo ssing was. Over de nadel en vrijwe l geen woord! §L_mposium Openbaar Vervoer Over de trampl annen, die we thouder Van dor Vli s uit een zett e , staat hi erboven r eeds het bel a ngrijkst e vermel d . De heer W. We ss els, Hoofd afd . Verkeer en Vervoer we es erop, da t als een gemeent ebestuur de ver antwoordelijkheid voor het openba ar vervo ersbeleid echt wil nemen, deze dan ook onder all e (ook financi ë l e ) omstandi ghed2n in s t aat moet worden gest el d autonoom b eslissi ngen t e kunnen nemen . Dez e ver antwoord oltjkheid is slechts t on volle t e dragen wanneer de gedetailleerd e ministeri ël e goed.keuringen vóóraf vervangen worden door e en global e contröl e a cht eraf.
- g v b -
- 165 -
Opening t+aject Weesperplein- Centraal Station van de metro - Oostlijn Op 10 oktober j . 1. vond de officiële ·opening plaats van het metrotraject Weesperplein - Centraal stati on. Di t was 3 jaarna de i ndi enst st elling van het eerste stuk Hol endrecht c.q . Gaasperplas - Weesperplein . · Op de ze l üe okt ober stond vanaf · ± 9 . 45 uur op het station Gaasperplas e en feestelijk versierde metrotrein, be staande uit destellen 41+42+40,klaar voor de genodogden. Om 10 . 02 u werd vertrokken voor een bijna non- s t op rit naar het Centraal Station, dat 19 minuten l ater werd bereikt . Daar aangekomen trof het gez elschap op het andere spo~~ i n het metrostati on een andere metrotrei n aan (bestaande uit do stellen 6+5+7), die geheel gevul d bl eek met leden aan de Mobi ele Eenheid in volle rell enuitrusting. Na een korte rondlei di ng door het bouwwer k, waarbij vooral ook de nadruk werd gelegd op de verschille!).de daar aanwezige kunstwerken , werd een aantal toespraken gehouden . Sprekers waren o . a. burgemeester Po l ak, wethouder Van der Vlis, de N,S,"."directeur, alsmede Ir.P.C . de Man, secr etari s-generaal vru1 het Ministeri e van Verkèer en Waterstaat. Deze laat ste ging wat ui t gebreider in op verschillende ontwikkelingen m. b.t . het openbaar vervoer in de Amsterdamse ~gglomernti e , waarbij hij t . n .v . het openbaar vervoer een drietal categori eën onder schei dde: ·· lJ. openbaar vervoer van en naar de a.gglomerätie. Op dit gebi ed i s voel god~w en nog meer in gang . Denk aan de volto oiing vn.n de Schipholl ijn, de Hems poortunnel en de uitbreiding van de capaciteit van het Centraal Station; . il het vervoer i n de oudere s t adswijken . Hierbij zei hij l ett erlijk: 'Tu:u.1.r wordt _dé rij snelheid nog altijd erg gedrukt door do grote verkeersdrukt e in de vee l nl s mall e straten. Daarnaast vergde de kaartverkoop veel tijd. De verwachting is dat de v ertraging door de kaartverkoop sterk zal verminderen als we aan de strippenkaar t gewon d zijn. De gemiddelde rijsnelheid bepaalt heel sterk de kwaliteit vnn het opcnbanr vervoer. Wie het gebruik van het openbaar vervoer wil bevorderen, dient voora l v e&l - t e doen aan doorstroming en regel maat; zeker als met hoge frequenti e zoa ls b~ eon 10 minutendienst wordt gereden . Door de aanleg van vrije banen on voorrang vi a v erkeerslicht en kan men hier in beginsel veel arui doen . En dnt gebeurt ook op a llerl ei plna ts en in Amsterdam. Het is echter teleurstellend dat ondanks het investeren van ti entallen miljoenen de gemiddelde snelheid van de trams in Amst erdam no g steeds daalt. De investe ringen leiden ni et tot besparingen in inzet van materieel on pers oneel . Dit doet de vraag opkomen of bij de bevorderi ng van het openbaar vervoer door Ams t erdam niet wat teveel het accent wordt gel egd op de frequentie en of het pro - openba~r vervoerbeleid wel vol doende zijn neerslag vindt in bijvoorbeeld de ontwerpen voor de v erkeerslichtenregeling. Een nader onderzo ek door Amsterdam op dit punt l ijkt gewenst omdat het Rijk zich in de huidige financiële situati e ni et kan veroorloven miljoenen t e blijven be ste.den aan frequenti everhoging als het beoogde eff ect uitblijft'. l2. openbaar vervoer tussen het centrum van Amsterdam en de verder gel egen wijken. Metro lijkt hi er een goed systeem. Het systeem is e cht er v eel t e wijdma zi g , waardoor langdur~ge voor- en natransporten noodzakelijk zijn. Zeer hoge i nv est eringen en exploi tatiekosten worden dnn ook ni et ger echtvaardigd door kwalit ei ts wins t . Ter illustra tie: de exploi tatiotekort en van de metro vormen 1/3 van het total e G. V.B. -tekort, terwijl -· het aantal r eizigers met de metro (nnar het C.S . ) slechts 1/8 z al zijn van de totale rei zigersomvang van het G.V . B. Dit alles mcélkt dat de metro ni et :inst in het beleid 1 zoal s dat voor de komondo jaren is uitgezet. Daarom wordt ook door de minister aangegeven welke wijzigingen in het busnet in do Zuid- oost - lob van Ams t erdam gewenst zijn om overlappingen met de metro zoveel mogelijk t e voorkomen . Er be staan bijv. plannen om een gedeelt e van de r eizigers uit Flevoland op de metro over t e lat en st a ppen bij het station Gaasperpla s . Verder zullen bij metrosta tions P & R-voorzi eningen komen . Na de toesprélken begaf het gezel s cha p zich v ervol gens naar de drankj e s en h opjes en werd de mogelijkheid geboden om op eigen ge legenheid het metrost ation t e verkennen . Om 12 . 30u -een kwarti er t o laat- v ertrok de f e esttrein we er na ar st ation Ga.asperplas, welke r i t uit veili gheidsoverwegingen geheel non- stop werd afgel egd. Bij het eindpunt , kregen de genodigden t enslotte nog een bos blo emen aangeboden door de organisati e achter de Floriade van 1982 . Hiermee kwcm een eind aan de officiël e opening van Nederlands tweede on voorlopig(?) laatst e echte metrolijn. Tijdèns de offici ël e· opening wa s een groot aant al bero eps- rell enschoppers boven het metrosta tion C.S. samengekomen om de opening t c ·verstoren, zowel de vorige avond a ls deze dag een spoor van v erni eling door de stad trekkend. De geplande off iciële bijeenkomst in het Noord- Zuid- Hollands koffiehuis vond dan ook niet plaa ts. Het metrostaiicn deed nu dus al di enst als schuilkelder, echter een vrolijke, met een dixielandbànd!
- g v b -
- 166 -
De reistijd van de metro tussen: Wees perpl ei n en C. S . béd.raagt 3,8 minut en . Vóór het eindstation is een kruiswissel ingebouwd . Behalve de beveiligingsinsta llati e die al aanwezig was , wordt de snelheid gedurende de gehel e r i t nu ook door eon tweede installati e gecontroleerd . Dez e LZB- bewaki ng is o . a . me de in staat het v olgen van de in de dienstregeling vastgelegde tijden t e .bewaken . In de spitsen wo~den beide spor en op het C.S . gebrui kt . De eer st-vertrekkende tre i n wordt aangegeven door twee knipperende l ampj es in het treinbes temmingsbord. (Verzui md i s e chter aan te geven welke bet ekenis ·de knipperende lampj es hebben!) In het metrostation es is een kunstwerk van . Siet Zuijderl and dat bes taa t ui t reproduc ties van 16 schild erijen ov er metro's in diverse landen . Het komt er op neer, dat men doo r gaatjes met moeite enige metrotrappen of .deuren kan onder scheideni het betreft dus geen metro ' s. Hiervan had veel meer gemaakt kunnen worden. In het station Nieuwmarkt heeft men de geschi edenis van de buurt trachten weer te ge ven : h et getto van de t weede wer eldoorl og en de s trijd tegen de afbraak voor de metro. Station Wat erlooplei n toont onder meer een vitrine met archeologische vondsten. Het GVB v erwacht dat de metro na de verl enging ongeveer 75.000 r eizigers per werkdag zal vervoeren . I n de winterdienst 1979/ 80 waren het ongeveer 50.000 per werkdag , n.l. 31 . 000 op de Gaasperplaslijn en 19 . 000 op de Ho l endrechtlijn . Van de me tror eizigers r e i sde ongev eer 20% uitsluitend tus sen Amstelstation en Wecs perpl ein , Met de vergroting v 2.n het aantal r eizi gers moet in de eerst e pl aats r ekening gehouden'..-.. worden met de opheffingen/oml ei dingen/ inkortingen van de buslijnen 46 , 55,56,CN 20 en 26 en voorts met de vele reizigers di e bij hot Amstelstation over stapt en 1 zowel van bus op t r ein a ls van metro op trein naar es. Daar v el e Amsterdammers uit interesse de ni euwe metrolijn bekijken, is over het vervo er thans nog ni et v eel te zeggen. Nieuwe tram- en busroutes Daa.r de nieuwe kruising No lukkenstraat/Insulindeweg om een of ander e r eden a l i n de nacht van 8 op 9 oktober werd i ngebouwd , moes t lijn 10 a l vanaf 9 oktober naar het nieuwe eindpunt Fl cvopark rijden . Mvr 717 was de laatste tram di e de lus Sumatrastraat, Soerabaj as traat - Tidoros traat ber eed; voor d2 Molukkenstraet bestaan er plannen lijn 10 later daardoor t erug te leggen en t e v erl engen naar watergranfsmeer en Amst elsta ti on. Daar de voorlichting over de vroegt ijdige wijziging slechts had bestaan uit oen kort be richtje in enige dagbladen , kon men r ege lmati g passagiers aan het voormalige eindpunt in de Molukkenstraat zien wa cht en . Overi gens was ook bij het ni euwe oi ndpunt de zaak niet in orde: geen halt epa len, een halve uitstapvlucht heuvel , het ontbr eken van een instapvluchtheuvel (treepl ank minstens een halve meter boven de grond) . Voorts ontbrak op de mees te trams de bestemming ' Flevopark' in de f i lm . Voeg hi er aan to e · ·dat ook de r out ecartons ni et zijn bijgewerkt en dat het personeel zich i n het algemeen in stil zwijgen hult, dan begrijpt men dat een dee l van het publiek - ondanks de fo lder s e . d . - er weini g van begrijpt. Deze situati e is ook bij de ver l enging van lijn 3 ni et dui de lijke r geworden . Dit laatst e vond , t egelijk mo t de ov erige wijzigingen (behalve dG i ns t elling van de nieuwe buslijn 44 , in de dienstregelingen als 55 aangegeven , dat pas doot gi nc; op 15/1.0i . v .m. het B·& W-beslui t van 14 okt. ) plaats op maandag 13 oktober , Vanaf deze dag wordt de Insulindeweg vanaf het Muide rpoort stat i o;,1 dus weer door de tram ber eden. De laatst e keer dat dit gebeurde was op woen sdag 25 mei 1955 : 341 ( thans P 1) was destijds de laatste wagen van lijn 11, Nadi en reden hi er nog eni ge tijd St adi onwagens van lijn 6. Opgemerkt kan nog worden dat de ingebruikneming van dit t och belangTijke ni euwe traject met geen enkel e f estivit eit gepaard ging , Voor het GVB t el de toen a ll een de met ro! Voor de voll edi ghei d gev en wij hi er onder de precieze r oute van enige sowijzi gdc buslijnen. Lijn 19 - Sl ot erweg- Langsom- Nieuwe Meerdijk- Burg.Amersfoordtlaan- Pn Verkuyllann . Lijn 22 Zeeburgordijk-Flevoweg- Soembawastraat - Javastraat-Molukken:straat-InsulindewegWijttenbachstraat - Linnaeusstraa t -Mauritskade-Zeeburgerstrn.at - Oostenburgor e;racht -Wittenburgergracht-Kattenburgergracht - Kattenburgerplein-Kadijkspl ein- Pr , Hendrikkade - ... Lijn 23 richti ng Osdorp nu • . • - Ookmeerweg-Osdorperban- Ingelandonweg- Dijkgr~afpl einNoorderakcrweg- Hooghe cmraadweg . Vanaf Osdorp bl eef de route ongewtjzi gd. Lijn 29 . • . -Kattenbur gerpl ein- Katt enburgerstra at - Mar i niorsplein- Piet Heinkade- De Ruyterkade- oostelijke o:o.derdoorgang westzijde - St ationspl ein. Lijn 50 Kra.ai ennest - Ko.rspeldr eef - Gooiseweg- a frit Goois eweg- Bijlmer dTeBf - Fli erbosdreef- •. Lijn 59 De keerlus op de Rei gersbosdr eof werd verlegd naar toekomstig s tationReigersbo& Flevopark: het r echt er s poor is het omrijspoor, het middenspoor i s voor 3, dan komt 10. Informatie - units (8 totaal ) voor hot openbacr vervoer worden/zijn thans aangebracht op het Stationspl ei n. Het betreft grot e vi erkant e informati ekasten .
- g v b -
167 -
Nieuwe ·folders werden in grote getal e uitgegeven .. Ver -s êheÏien ·-zijn : overzicht dienstre gel ingen zonegebied Amster dam; lijnen 90,39; havens Wes t-havens Oost-industriegebi ed Sloterdijk; dienstregeling nachtbussen okt . 1 80; metro Amsterdam waar,hoe en waarnaartoe; Ams terdam zones en strippen; Amsterdam abonnementen; bedrijfs gegevens GVJ3 1980. Materieel tram 2..:.aersers ·op· 17/9 werd van een terr.ein.. . a çi,n h.e.~ ~-K:Î:!1selmeer naar r emis e Lekstr&"l.t overgebracht open a.n.nhangrijtuig 606; dit ex-tuinhuisje--is -vóor een, belanc3Tijk deel nog compleet. Deze .Allan-wagen uit 1912 werd in 1948 verkocht. Een bèlO:rigstèllende GVB-technicus heeft voor de overbrenging gezorgd en zal met coll ega 's de 606 rijvanrdig maken . In september reden ook instructie 467 en PS, in oktober P2,P4 ,P8,Pl0, Pl2. De ni euwe sporen naar het Flevopark werden in de nacht van 8 op 9/10 ingereden door P2 en P4, 3-assers Instructi e reed in september ook 901, in oktober reden instructie 891,902, · · 919,922. Op 27/9 was 902 reclametram. Na.n.r de C.W. gingen ook 903+959, Bijwagens 973 en 979 werden in de nacht van 1 op 2/10 overgebracht naar de C.W.; wn.ar ze van de trucks werden gelicht; op 3/10 gingen de bakken naar een s l operij in Badhoevedorp. Mws 910 en 932 gingen op 5/ 10 naar de C. W., .de bakken op 7/10 naar de sloper . De af t e voeren bw 984 werd omgewisse l d met bw 966, die in slecht e sta2.t wns en behouden zou blijven; 966 werd van zijn nummers ontdaan, terwijl 984 vernummer d werd in 966 (II). De truck van 998 werd geruil d met die van museumwagen 987, 984 (=966 I) en 998 werden naar de C.W. gebracht, vervolgens gingen op 14/10 de bakken naar de s l oper. De over gebleven mw 909 is inmiddels naar de Ams terdams e museumlijn overgebracht . Over zijn dus mws 891,892,901,902,903,919,922,9 42, bws 958,959,961,965 ,966 (II),968, 972,999 ; 896 wordt bewaard voor bui tenlandse mus eumdoeleinden. In de Havenstraat werden drie s t ellen gevormd, waarmee proefritten werden gemaakt: 891+972, 919+968, 922+965 , Gelede wagens Na grote revisi e kwam 678 in di enst op 29/9. Gr ot e r evisi e kregen 668 (15/10, verbouwd, nieuw dashboard ) en 719(22/10, verbouwd , links door getrokken r amen). Kleine revisi e kregen 871(3/10 ),7 35(13/10),866( 24/10). · Afgeleverd werden 810(8/10),811(22/10) ; in di enst kwamen 809(3/10,lijn 16), 810(15/_Lo, 1). Na vel e verhui zingen war en op 24/10 in remise Lekstraat 602-62 4,626 - 632 ,634 ,635,637646,648-669,696,700,761-771,775,777_J79,790- 805,877,886 (voorts de 3- assers 901-903; 959,961,999). De overige wagens bevinden zie~ in remis e Havens traat. Materieel metro Afgeleverd werd de 44 op 29/9, deze kwam in dienst op 11/10. De 1 keerde op 13/10 na verbouwing (nanpassing aan andere st ellen) terug van de f a briek. Materi ee l aut obus De guragover deling op 22/10 was : Wes t 58 - 74 ,93- 98,110 ,122,130- 149, 150-153 ,161 - 169, 301,303- 307,309-314, 316-318,321 - 329,331-3 33,335-339 , 341::..351,353- 357,359,360,362,364391,393-399 , 440, 444 , 445, 447, 450, 470-499, 598,599 ; Oost 50-55 ,lll-121,123 - 129, 400-415, 419-424 , 426- 439, 441, 452 ~469 ; Noord l-49 ,56,57 ,75-92, 99 - 109,2 45-269,581- 584; Enhabo 416-418, 442 , 443 , 446, 448, 449 , 451,500- 509; Nijmegen 154-160; West b.d.302,308,334,340,352, De gemeenteraad heeft op 19/9 besloten m. i . v. 15/6-1979 voor de duur van maxi maal 18 maanden 4 bussen te verhuren aan de Enhabo en m.i . v . 2/6- 1980 voor de duur van maximaal 4 maanden 6 autobuss en. Werkzaamheden aon de tr~mbaan e . d. en de gevol gen daarvan M. i . v. un.andag 6 okt ober zijn lijnen 1 ell 2 weer nor maal door de Leidsest r. gaan rijden. Op 7/10 werd op het Stationsplein ook het spoor vP.n lijn 5 in ~ebruik genomen. Op 1/11 wordt begonnen met de werkzarunheden aan de Bi nnenring (Marnixs t raat) tussen Leidsepl ein en Passeer ders gracht . Bij het Leidseplein wordt een tijdelijke .1 slinger _' ge l egd tussen de dan verni euwde. krui sing en het oude spoor in de Marni xs trnat . De spoorwerken dur en circa 12 weken; het Lei dse pl ein zal ger eed zijn (in zijn gehee l) voorjaar '81. Dienstuitvoering Bij de tram wordt vanaf 13/10 slechts gedee lt elijk de normnle, gel e di enst gereden ; waarschijnlijk is vooral mat eri eelgebrek hi ervan- de oorzaak ;. 3- as_s~rs worden echt er (nog) ni et ingeze t . Bij de bus wor dt meestal de normal e di ens t ger eden . Op zat er dagen wordt in he t al gemeen steeds bij tranen bus de slechte dienst gereden. Flevo:park De eer s t e tram , di o hi erhe en r eed, was 703 van l ijn 10. De eerste wagen van lijn 3 (13/10) was de 796. De eerst e lijn 6 bij het Muiderpoortstation was do 682. Het Bloemencorso op 6/9 had weer t ot gevol g vel e inkortingen, oml eggin~en,stil stnnd . Pendelbuss en r eden tuss en Weesperpl. en CS en Fr.J.Iendrikplantsoen en CS,resp. via 55,18, Ni euwe t ari ev en Amster dam kent nog de gel e dagkaarten : 1 dag f 4 ,75, 2 de.gen :fl, - , 3 dagen f8,50, elke dag meer fl,50 extra , maxi maal 9 dagen . Gezelschapsbiljet (min,10 personen ) vol t ari ef fl,70 9 r eductie f0 , 85. Schi phollijn+GVJ3: enkele rit f2,75, reduc tie fl,40, 2-ritt enkaart f5,50, r esp. f2, 75, Scholierkanrt f3,50 ; en nog v el o ander e.
,---------------------,
- 168 : , , Ni euwe tari even m. i.v . 6-1 0- 1980 (a bonnement en vanaf 1/10) : d e n h a a g : De r i tt enkaarton sta dstari ef voor houders Pa s €5 zijn, zoa ls ' ===================== ' overige ritt enka art en en abonnement en . voor he t stadstari ef n:1 ook ge ld~_g ~ij NS tussen HS , CS, Laan van NOI, ' t Lo.o , · Leidschendam/Voorburg, Ma ~ ria.hoeve , RDSWDk en Voorburg. Het school abonnement is ni et meer verkrijgbaar. Stads - Den Haag Delft Verf- Den Haag···st .}br fo.ho.e ve In tram en (st ad+ in en tari ef - Delft fabr .-Westv. Leidschendam - Leidscnëridam naar Lei dschendam ook bus) enkel e reis 1,80 1,35 f 1,00 1,85 enkel e reis kind t/m 9 jr. 0 ,70 0 ,90 0, 90 0,50 4- ritt enk. enkel e r eis 4 ,60 6,20 enkel e r eis met ov erst appen 1,00 id. kind t/m 9 jaar 0 ,50 In vo.orverkoop 8- ritt enkaart enkel e r eis 6,80 9, 70 10 , 40 5, 70 idem Pas 65 + kind t/m 9 j aar 4 ,85 5 , 20 2 , 85 8- ritt enkaart met oversta ppen 7,75 idem Pas 65 + kind t/m 9 j aar 3,90 dagkaart 4 , 40 Abonnement en Per week 8 , 50 6 , 60 Per ma.'.lnd 29,00 35,30 24 ,00 24 , 00 39,00 Per maand gecomb.met stadsnet 42, 40 45, 40 id.Pa s 65 + jeugd t/m 18 jaar 21,20 22 ,70 Per ma.and Pa s 65+ j eugd t/m 18 12,00 12, 00 Per j aar 290 , 00 353,00 Per j e.['.r gecomb . met sta dsnet 424 ,00 Per maan d Pas 65 14 , 50 17, 00 ··Per maan d j eugd t/rn 18 j aar Op enkel e r eiskc..arten mag ni et wor den over ge st2pt. Inlichtingen: 070- 82 41 41 . Toest emming van mi ni s t eri e"'voor de aanschaff i ng van 12 ni euwe dubbel gel ede trams Mini s t er Tuijnman heeft Den Hon.g toé.s t eoming gegeven om 12 ni euwe tmmwagens t e be st ell en, welke best emd zijn voor de lijnen 1 en 9 . Deze zijn hi er nodi g in· verband met de plannen de ze l ijnen doo r t e trekken/om t e l eggen via het Centraal St a tion na .::t:r Scheveni ngen. Met de &~nscha f i s een bedr ag va n f 23 ,1 milj oen gemoeid . In to t aal zijn nu dus 65 dubbel gelede tramwa gens in bestelling. Toen eming VM het ao.nt al HTM- r eiziger s Het aant al ritt en op de t r am i s de a f ge l open 5 j aar t oegenomen met 16% , op de bus met 7%· Op een gemi ddel de werkdag .;orden rm C 'J. . 33 . 000 ins t a ppers méér ge t el d dan 5 j a ar t erug : in 1975 was di t 276 . 000 , thans circa 309 . 600 . De HTM denkt da t de oorzakenhi orvan zijn de verbe t er de voor zi eni ngen en verbindingen en de sterk ges t egen br an dst ofprijz en. Verwa cht wordt dat de vervoer s s tijging aanhou dt. Voor a l op de l ijnen di e St a tion Centraal aandoen ; s tijgt he t aant al ins t a ppers s t erk. De HTM vreest dat voor a l op het geb;i. ecl V?<Jl in de t oekoms t noodza kelijke frequenti ev erbet eringen en V é'.n het aantrekken V D.Il per son ee l,in de nabije t oekomst probl emen zulJ_en ontstaan. Deze wor den ver oorzaakt door het uitblijven van de hi ervoor noodzakelijke t oest emming doo r h et mi ni s t eri e . De aanvragen voor ni euw mat eri ee l zijn we l ingewilligd . Binnenkort worden in ~ram en bus s toel c2'1:__y9 or inva li den ger eserveerd .Evenals bij ander e bedrtjven komen er in Den Haag ger eserveer de st oe l en voor i nvaliden: in de tram de 3e zitplaat s in de rij ~icht er de bes t uurde r , in do bus de Lie .zitplaat s acht er de chauffeur. De ni euwe trn.ms krijgen aange pa ste s t oe l en(hoger e zitting ). Conc ert bus lijnen weer in di enst · ··· · ·· Vanaf oktober rijden de buslijnen 31 (1 9 . 35u van Sta ti on Mariahoev e ) , 32 (19 . 25u van Lei dsc hendam , Heuvclweg/ hmst elweg ) en 33 (1 9 . 4ou ha lt e 19/26 Beethovenl nan ) weer bij concer ten v an Res identi e Orkest, Concert gebouw Orkest en Nede rlands Kamer Orkes t (3 2 ni et bij Ned . Kamar Or k .) , 15 minut en na afl oop wor dt v er t r okken v.'.maf Congresgebouw. Oml ei ding lijnen 6 en 10 · r. v . m. werkz aamheden a~ het warmwat erpro j cct i n de Gr ote Ma.rkts t rc..nt rijden lijnen ·6 en 10 van 13/10 t/m 9/11 om: van 13 t/m 26/10 vo.n Kalver markt vi a Spui-Buit enhof- Gra venst r aat - Groenmar kt-Rivi ervismarkt en J an Henc.l rikstr11.at en vanaf cle Prinsegr a cht · n02.r Ka lvermarkt de norma l e r out e; von 27/10 t/m 9/11 juis t ander som, dus i n r icht ing Prins egracht normn.al, richting Kalvermarkt omge l ei d . VERVOLG HTM OP VOLGENDE BLADZIJDE :
h t m
- 169 STOOMTRAM HOORN - MEDEMl3LIKDe ritten rond de Kerstdagen vinden plaats van zaterdag 20 t/m zondag 28 december . Er wordt .dan één retourrit gemaakt: uit Hoorn om 12 . 00 u , uit. Medemblik om 15 . 15 u . Op de zondagen 21 en 28 december z nl vooraf in Hoorn een koffieconcert plaatsvinden. Meer bijzonder heden met vermelding van de attract i es zull en wij volgende maand geven . Extra ritten vinden nog steeds plaats; tot begin november ztjn er nog gepland. Een bijzonder geze lschap hierbij op 2 oktober was .wel de KNVTO. die op de congr esdag te Hoorn aan het ei nde van de middag met bussen naar Medemblik reed en vandaar per stoomtr3lil t erug n&.1.r Hoorn . Hierbij bevonden zich directi es en ook ondernemingsraadsleden van de meeste Nederlandse openban.r vervoerbedrijven . Een wel zeer in het wel en .wee van de SHM geinteresseerd geze lschap van circa 180 personen, dat daarna voor een groot deel · ook met veel belangstelling de werkplaat s in Hoorn bezichtigde . Materieel Begin oktober werd gesloopt locomotief 31. VELUWSE AUTO DIENST - FLEVODIENST In oktober werden in dienst geste l d 8596 - 8612, Daf MB/Den Oudsten met 43 zit - en 33 staanplaatsen . Hiervan hebben 8597 - 8601 Flevodienst - opschriften gekregen. Voor de Fl evodienst is eon serie van 20 gel ede Volvo B 10 M- Schenk met Jonckheere- · carrosserie in aE!nbouw. Deze wagens met 69 zitplaatsen zijn bestemd voor het forensen vervoer vanuit Lelystad en Almere naar Anisterdar.1 en zullen 7850- 7869 genummerd worden. Het eerst e exemplaar (7850) wordt thans bij Vo-1vo ·i.n Zweden getest; het tweede (7851}\_ werd half september afgeleverd, maar is tot heden nog ni et goedgekeurd voor passagi ersvervoer en wordt alleen voor instructie gebruikt. Slechts na de officiële overdracht van deze bus op 23 september werd in Lelystad een lijndienstrit gereden. In oktober werd de ex- Tensen 29 vergeeld en 3329 genummerd, terwijl in november de 25 als 3325 zal volgen. De bij ongevallen beschadigde 6265 en 8268 zijn inmiddels beide afgevoerd. Naast de bestaande buurtbussen 7692-7694 kwam' een nieuwe in dienst, de voor rolstoelvervoer geschi kte 7711, H.T . M. - VERVOLG VAN VORIGE BLADZIJDE Materi eel tram De elocs H51 en H52 zijn nu defini t i ef buiten di enst gesteld . De H51 is bestemd voor het Spoorweg Museum, t erwijl de H 52 op 16/9 een tijdelijk onderdak vond in Hoorn bij SBH. Na een werkplaatsbezoek bij de HTM ging mw 816 op 28/8 terug naar de A'damse museumlijn. De ( 1 mock- up 1 ) 3000 is enige tijd geleden naar Brugge_oy~rgebracht als model voor de bouw van de ' echte ' 3000- en; de eerste hiervan komt omstreeks december 1 80/januari '8l, In het laatste stadilun van verbouwing verkeert de slij:pmotorwagen ex 1207, di e .H23 is genummerd; de wagen is oranje geschilderd met zwart e strepep. _en ontde.an .van de middende.u r. Ook cle laatst gerevis eerde 1100, de 1185, nadert ztjn voltooiing, Materieel aulobus ZIE OOK BINNENZIJDE VOORPAGINA Afgevoerd werden 239 (aanrijding met 1161) en 298 (aanrijding met paal) . Wegen en gebouwen De sporen naar de putten van de remis e Lijsterbesstraat worden thans verni euwd ; op de daardoor onbereikbaar geworden opstelsporen wordt het . mu~eummatericel gestald. De nieuwe werkplaats aan de Vlierboomstraat (achterzijde Lijsterbesstraatcomplex) is ger eed gekomen; binnenkort hoopt men te beginnen met de verbouwing van de beetaande werkplaats (verwijderen traverse) . Ook in de remise Suheveningen worden verbouwingen uitgevo erd, waardoor steeds enkel e sporen onbruikbaar zijn 1 O , Q . worden automat ische deuren aangebracht. Voor het toekomstige remisecomplex aan de Zichtenburglaan ( eindpunt lijn 6) zijn thans de grondwerkzaamheden in volle gang, waarbij één rtjbaan van do Meppelwe~ is afgesloten; busltjn 27 moet om deze reden omrijden (vanaf 13/10). Het werk aan de toekomstige tramltjn 2 wordt vertraagd door de vondst van zwaar vergiftigde grond btj het voormalige Vredest ei n- complex t e Loosduinen. Het gocder enemplaceuent aan de DuinstraQt is geheel, incl. de gebouwen, opgeruimd. Lijn 2: een enquête, ingestel d r pnd de ' kom', Loosduinseweg he eft als resultaat gehad , dat er~ 350 voorst emmers waren en btjna evenveel t egenst emmers . Er we.ren van gemeentewege 7000 formuli eren uitgezet . Hierbtj moet men bedenken dat principiële tegenstemmers altijd zo 'n f ormuli er t erugz enden . Binnenkort zal verdere inspraak plaatsvinden. In Leidschend2J11 is de Amstel weg herdoopt in Kolfschotenweg; de l:.al te gaat ook zo heten. Voor de winterdi enst 1980/81 ontvingen wij ook een ·dienstregeling van lijn 25 (2/9-1979), Nog enige bijzonderheden per datun ill.Q Lerarenprotest: ' s morgens [~ ext r a trams naar Delft v . v.: 1148+1001; 1136+1135; 1324+2118; 1329+1133 , In de stad ' s - middags omleidingen. - Als trouwbus reed de 373, 6/10 Aanrijding ln..6 :Monnikendarnpl. : 19,05- 20 . 05u; bussen 251,271,334 pendelden.
-z_
.
.. . .
,-------------=----=-=,
\
r e t
: Trammaterieel
\
,·
- 170 -
In verband met·het ·materieeltekort gingen de mr. 631 en 632 van remis e Kralingen tijdelijk naar ·remise Hille~rshërg. Re'===================== ' mise Kralingen l eende mr. 353 tijdelijk van Hillègersberg. Mr.608 verblijft al geruime tijd in de C.W. om geschikt gemaakt te worden voor een bezettingsgraadmeter. Mr.3, buiten dienst wegens botsschade, werd overgebracht naar de C.W. Aldaar werd het interieur uitgenomen . Mogelijk dat dit mr. binnenkort naar de NSHoofdwerkplaats in Haarlem zal gaan voor het verwijderen van asbest. Revisie : mr. 308 10-80, r ev . 4 . Autobusmaterieel M.i.v. de winterdient kwam weer een groot aél!ltal oude standaardbussen in dienst. Reeds gesignaleerd werden 403 -407 ,410, 413,415-417 ,419 , 422-42 5 ,428,429,431 ,434,435, 437, 438,441 - 443,446 , 447,449,450, 45 2-456,460, 462,463,465- 467, 469 -489. Metro/Sneltrammaterieel De afleveringsdata van de snel trelllI'ijtuigen hopen wij volgende maand te vermelden .· Wtjziging tramsporen Blaak I.v.m. bouwwerkzrrnmheden op het v.m. marktterrein aan de Hoogstraat/Mariniersweg werden de tramsporen van lijn 8 een tiental motors in zuidelijke richting verplaatst. De sporen r.Kralingen werden in nacht 24/25-9 aanges loten, de volgende nacht r.Schiodam. Nieuwe dienstregeling tramlijnen 6, 8 en 9 Met ingang van 13 oktober werd voor deze lijnen een nieuwe di enstregeling van kracht. lijn 6 ma/vr o .s. 16 E'G, freq. 6 lijn 8 zat. ochtend 6 DG, freq. 15/10 dag 12 EG, freq. 8 middag 11 DG, freq. 8 m.s. 16 EG, freq. 6 avond 6 DG, freq. 15 zon. ochtend 6 DG, fr eq. 15 avond 6 EG, freq.15 zat.ochtend 10 EG, freq.15/10 middag 7 DG, fr cq. 12 avond 6 DG , freq. 15 middag 12 EG , freq. 8 1
:
1
r o t t e r d a m :
lijn 9 ma/vr o.s. 3 S + 8 EG, freq. 71z lijn 9 znt~ochtend 6 E'G, freq. 15 dag 3 S + 5· EG, freq.12 middag 8 EG, fr eq. 12 avond m.s. 3 S + 8 EG, freq. 8 5 EG , freq. 15 avond 5 EG, freq.15 Nieuwe tarieven er 1 oktober 1980 Evenals Amsterdam blz.145 kent ook Rotterdam nog enige afwijkende tarieven , di e goedkoper zijn dan de landelijke. In de komende jaren zal dit verschil worden weggewerkt. zones weekab.vol R'dam gered. R'drun maandab. vol R'dam ger ed. R'dam f 8,00 7,00 4, 00 3,50 24,00 12,00 Jaarabonnemen1 2,3 11,50 8,50 5,75 4 ,25 36,00 31 , 50 18 ,00 15,75 te~: lOx prijs 4, 5 17,50 12,00 8,75 6,oo 56,oo 45,00 28,00 22,50 maandabonn. De R.E.T. kent geen jaarabonnementen voor 1 zone(evenmin als maanda bonnementen). Bij de metro zijn losse kaartjes verkrijgbaur: 1 zone f0,95; 2 fl, 45 ; 3 f l, 90; 4 f2,40, B"zonderheden per datum 30/9: een Allan-st el op lijn 5 ! 2 Sneltramrijtuig 5201 maakte een proefrit op het traj e ct na ar C.S. 2 9 Te ca. ll.30u raakte een wiss 0l aan de Chris Bennekerslao.n defect . Gedurende enige tijd moesten de rijtuigen van de lijnen 3,8 en 9 via het spoor van lijn 8 v ertrekken, hetgeen veel gerangeer en enige vertraging tot gevol g had . Ve;n 12.00 tot 13.00 u was als gevolg van een storing geen metroverkeer mogelijk tussen station Beurs en C.S. Mr.302 werd aan de dienst V[ll1 ltjn 8 onttrokken en reed rondjes C.S.-Weena-Hofplein-Coolsingel-Van Oldenbarneveltstra~t-Mauritsweg-Kruisplein -C.S. Zeer toepass€lijk was mr. 302 hiervoor uitgekozen, de 1 strippenkao.rt trarn' (met een strippenkaart kom je overal!). Bovendien pendelden de bus sen 466, 477,524 en 558, Wegens materi eelgebrek reed mr. 237 op lijn 1 . In ocht endspits was het Allan-treinst el 123+1029 wensextra op he t Kruispl ein . Er was geen ander ma t erieel beschikbaar! Het tramst el werd door de toezichthoudende chef a ls extra op lijn 5 inge zet. - Mr\,102 kwam op de Marini ersweg in botsing met een 0 graafmachine. Het rijtuig werd recht~ fi.ink bes chadigd. - Op de Coo l singel kwamen de mr. 14 on 306 met elkaar in botsing. De schade bl ee f beperkt. 9/10 Om ca. 7.3ou kwam autobus 770/34 op de Ncsserd~k , richting Capell e in aanrijding met een slippende vra chtauto. De schade was zo or groot. De bus zal vermoedelijk worden af gevoerd . Enige tijd werd lijn 34 omgeleid via Abr.v,Rijckcvorselw.-IJsselmondsel&.'l.11.V.~ 11/10 Op het Marconipl ein botst e mr. 628 van lijn 6 achterop mr. 602 van lijn 6. Bèide rijtuigen kregen flinke schade. De busdi enstregelinge!l:_ van zaterdag en ~ondag volgende maand. Thruls di e van ma/vr.
- r e t -
- 171 -
Dienstregelin~ autobuslijnen m.i.v. 15-9- 1980 op mnanda~vrijdag overdag avond middagspits ochtendspits lijn aantal freq. lijn a ant al freq . lijn aantal freq. lijn aantal freq. 1 1 1 30 30 1 30 30 30 30 30 30 12 10 12 32 32 15 32 4 32 7 7 9 15 •)mi:9,6 8 11 10 3 33 mo . 7 1) 33 33 5 5 33 20 11 30 12 34 3 34 34 7 4 34 1) 8 12 15 •)mi :7,12 10 8+1E 35 mo . 6 15 35 35 5 35 8 15 •)mi :9,7! 36 36 13 36 mo. 8 1) 36 13 4 5 5 15 ')mi :12,6 21 19 37 4 4 37 mo .10 1) 7 37 5 37 10 12 (K) 16 38 38 38 15 38 5 7 5 4 6 12 6 15 12 15 39 4 39 5 39 39 60 2 1 2 2 90 40 40 40 40 45 45 20 6 6+2E 41 41 41 7+3E 41 7 3 20 2 2 20 12 12 3+1E 3+1E . '1r5 45 45 45 12 12 46 46 46 15 46 15 3 4 5 5 8 12 10 8 10 15 48 13 48 48 48 15 12 12 12 15 49 4 49 49 5 49 5 5 10 10 10 10 30 (K) 52 52 52 52 lO+lE 3 9 20 2 6 10 6 10 30 53 4 53. 53 53 2 20 12 12 3+1E 15 54 54 54 3 4 54 20 8 10 10 8 10 56 56 56 56 4 9 20 6 12 12 6 15 3 4 59 59 59 59 1 1 1 30 1 65 30 30 65 65 65 31/36 onregelm. w::i. midd. 1 20 66 66 66 12 6 66 15 13 5 9 9 5! 2 68 8 68 68 68 8 10 30 15 4 9 10 30 15 69/74 69/74 69/74 10 69/7 4 3 9 5 9 8 12 4fi 70 15 (K) 70 70 13 4 70 4 7 1 1 30 1 72 72 72 30 1 30 30 72 6 6 10 10 10 15 (K) 75 4 75 7 75 75 6 8 18 12 76 76 76 15 (K) 76 17 4 5 10 8 10 8 15 77 5 9 77 77 9 77 ,.. 6 0 10 78 78 15 78 13 6f 14 78 9 (K)= koopavond: lijn 38: 6,fr . 10; 52: 4 ,fr . 20; 70 : 5,fr. 10; 75: 6,fr .10 ; 76: 8,fr . 10 . +.~E=bussen van andere lijn(en),die 1 of meer ritten maken(ni et bij totaa l tellen dus). VERSCHENEN IS: "Bij de Beurs overstappen .•. " ; 100 jaar Rott erdams Openbaar Vervoer in sneltramvaart, geschreven door F . J . van Zonnev eld t.g. v. 75 jal'I e lectri sche tram in Rotterdam . . 40 bla dzijden met v el e zwart/wit en enkel e kl eurenfoto ' s uit de ge schi edenis van het Rotterdrunse openbaar vervoer. Hot boekje werd uitgegeven door h et Initiatiefcomité tot stichting van een trammuseum in Rott erdam. De prijs is !5,75, Toezending per post voor f8,50. De postrekening van het Initi ati ofcomitó is 2.609.968 en het a dres: postbus 1212, 3000 BE Rott erdam. Wij kunnen dit boekje van hart e aanbevelen . VERVOERMAATSCHAPPIJ CENTRAAL NEDERLAJrn Allere erst de juiste gai~g van zaken m.b . t. de Langhoutwagens 62 - 67. Dire ct na het beeindigen van de Langhout -lijndienst en per 30/6 kwamen de 62 - 64 begin juli naa r C.N. Na afwi kkeling van het f a ill.issement volgden de t echnisch i ets a fwijk ende 65 -67 . De 66 en 67 kwamen in oktober na vergeling onder de oude nummers bij C.N. in di enst . De · 62-.:.65 staan voorlopig no g t erzijde . - In s eptember werden 8521- 8525 in di enst gest eld , na een korte onderbreking volgden in oktob er 8526 e .v. - In de zomer nu:1~nden worden de 430,443,444 en 501 a fgevoerd. De ni euwe dienstregeling vergde meer wagens, zo dat bijna alle reservewagens we er in di enst gesteld werden: in Aalsme er de 426 en 438, in Rhe nen 431, 432 en 434 , in Zeist t ensl ott e 503 en 504 . Voor sloop staan nog t erzijde 440 en de in de zomer defect ge raa kte 5177 . Voor noodres erve be schikt men nog s l e chts over de oranje 5179 en 5184. Wel een schril contra st met het voorjaar , toen men royaal bus s en kon verhuren. De 8385 werd in s ept emb er Vrul t elapparatuur voorzi en. De ze wagen ging op 10/10 voor de test van de t elapparatuur naar de NZH; de NZH l ev erde toen aan de CN de 8204. WIJZIGINGEN BIJ DE STRIPPENKAART (welke ni et ver meld staan in de f ol ders) Vlak voor de invoering v:::in de National e Strippenkaart is besl ot en, d1'.t h et maximum aantal strippen voor één reis 15 is (4 uur 5eldig ) en dat be j nnrden voor een dagkaart slechts één strippenknurt van f4,75 nodig hebben .
--
1t
,---------------------,
1
- 172 -
. . wph Haarlem ( 12 / 8 - 13 / 10- 1980 ) _ : n ede r 1 and se': Mate:p.eelmutaties : s p o o r w e g e n : .Vo_o:r: revisi e of _grote :revisie( ond.erstree pt) -kwämen naar Hltn ··--· '---------------------' de 114 (13/10),347( 3/10),358(19/9),873(24/9),875(25/8),876 - · · (3/9),877(29/8),879(23/9),880(8/10),528(5/9),1206(19/9),1786(1/10), alsmede de getrokken rijtuigen 18 255(27/8),234 (22/9),251(6/10),29 378(5/9),363(12/9),87 216(24/9) . Voor opknapbeurten (onderstreept is 'uitgebrei d ') kwamen naar Hlm de 659 ( 1/9),658(2/9), 666(29/9),293(6/10),277(6/10), a l smede de di esels 23(1/9, tevens botsherst el ; Zwolle, ïf78, aanrijding met eloc ) en 36(9/10) , Afgelev erd werden de 868(22/8),184(3/9, tevens ombouw, geel 24/272), 871(4/9),323(18/9),874 (2 4/9),17 80 (26/9),527(30/9 , in gewijzi gde samenstelling, zi e eerder e HOV's), 875(2/lü) ,336(3/10) ,877(3/10),876(10/10), alsmede de rijtuigen 29 262(2 9/8),378(10/10),18 247(879T,255(2/10),87 222(18/9) . Na opkna pb eurten kwamen in dienst de 263(25/8),664(28/8, met B 695, zie eerdere nummers),643(8/9), 278 (10/9) ,225 (17 /9) ,284(2979) ,2 3 (17ïö)? 659 (7 /10) . ges rev ges rev ges rov 1 1 114 10/60 ) 2/74 873 1/73 ') 879 2/73 ) 347 1/68 5/7 3 87 5 1/73 1 ) 880 2/73 1 ) 358 8/68 4/73 876 1/73 1 ) 1786 2/73 2/73 1 ) 528 6/65 ') 5/75 877 1/73 ') = tevens nieuwbouw . Met botsschade kwnmen naar de wph de 2049(18/9, bekend van de duikbootpoging bij Vlaardingen) ,2067 (26/8) , welk st_e l op 16/6 al was betrokken bij een e...cwrijding net de 1010(;) in Rtd. Vele schadegevallen verhinderden een eerder herstel van di t op 9/10 afgeleverde stel . Verder de 2055(11/9 - 25/9,lichte aanrtjdingsschade) en 1783(25/9, ontspoord te Zwolle op 19/9). Nummering nieuw getrokken, diesclhydraulisch en sneltrammaterieel De ni euwe getrokken rijtuigen die op dit moment worden af gelev erd, behoren tot de series 50 84 10- 70 651-1 t/m 687 - 5 (le klas) en 50 84 20 - 70 801-0 t/m 874-7 (2e kl as ). De restauratierijtuigen heten 50 84 82 - 70 901-3 t/m 953 . De tweede series lo en 2e klas - rijtuigen krijgen de nummers 50 84 10-77 601 - 9 t/m 638-1 en 50 84 20-77 701 - 5 t/m 77 4-2 . De nieuwe dieselhydraulische ' eentjes ' zullen de nummers DHl 3101-3119 krijgen, de tweetjes DH2 3201-3226. De bakcodenur.nners van de rijtuigen zijn: 1172 voor de serie 651, 1173 voor de 801 e .v . , 1174 voor de 901 e .v . , 1157 voor de 601 e .v . , 1158 voor de 701 e .v . . De bakcodenummers van de DH-stellen worden 123, resp. 124+125, De tramstellen voor de Ni euwegeinlijn zullen de aanduiding SU krijgen, de nwnmers 50015027 en do bakcodenur.rrners 801 (rijtui g mot pantograaf)+ 802. Sl oopmatori ee l · Op 24/ 9 werd de 20-30 005 afgevoer d uit hot materieelpark. Zoals bekend word dit rijtuig op 25/7 in Luxemburg ernstig beschadigd . De op blz. 120 genoemde 38 166 en 167 bleken nog niet gesloopt: de 167 werd dat pas in de eerste week van augustus; op 28/9 -· werd de totaal uitgebeende 166 op een nieuw spoor bij de wpl Zwolle aangetroffen. Het ex-Paralympic sstel 678 werd ni e t op 19/9, maar op 21',./9 naar de Meer gesleept ( co:::-rectie t.b.v. de 1 datumisten 1 onder de l e zers). Op 20/9 brandden de BDk+B 679 op de Rietlanden uit; het stol werd op de Meer bij de 223 en 1781 (lotgenot en) gezet. De 690 tenslotte vertrok op 30/9 na onttakeling van de Wgrn naar de Rtl. Materieelverplaatsing plan W Ingaande de winterdienst (28 septeober) werden de rijtuigen 50 84 21 - 30_426- 428 terug verplaatst van Maastricht naar Amsterdam. Er zijn sindsdien 23 rijtui gen plan Wl in onderhoud in Amsterdan, de 25 rijtuigen W2 in Maastricht . Drie -gakken '5 4 naar Rotterdam Op 11]9 kwamen do BDk+B vc.n de voormalige 73 4 (nu 729 genummerd) van Zwolle naar de wph. Samen met de Bk 719 (ook bestemd om tot 729 te worden) gaélil deze rUtuigen naar oen Rotterdams bedrijf, gespecialiseerd in het ' ontmantelen ' . Da dan uitgebeende drie rijtuigen zullen t . z.t. met de A 729 (reeds in Rtd behandeld) een nieuwe 729 gaan vormen. Dit treinstel zal dan tevens zijn.verbouwd tot coach- stel en dus 1729 gaan h eten. mP terug, ko ex- L~20 nog niet in di enst Op 6 10 keerde de 3032 van Jansen in Bergen op Zoom terug in Ha.arlew voor a fwerk en van herstelwerkzaamheden, met name het schilderwerk moet nog pls.atsvindcn. De op blz. 138 genoemde weer-in - gebruikneming van de 120-kop moot worden gerectificeerd: de kop van de 931 werd op een 'normale' wijze herst el d. De kop V3.Il de ~20 zal, naar onze informati e , mogel ijk wel worden georuikt om de ABk 936 t . :::; . t. te herstellen. Bestelling kunstmestwagens Bl Talbot zijn 78 4- assige wagons besteld voor het vervoer van kunstmest. :Cind jnnunri 1981 ·,.mrdt de eerst e wagen afgeleverd_. Zij worden ingezet van IBM Heerlen no.nr een
- n s -
- 173 -
overslagbedrijf in de Rotterdams e havens. De ni euwe w.::i.gens .~ij&~n e en ORE- d.r aaist~ ~, type Y 25; het dak wo r dt van r oestvrij staal en kan· eyd:ràulnrch-· worden -geapena. , "A"ah · beid.e zijden van de wagen bevinden zich._ drie schuiven . Waars.c hijnlijk wor d en de ·-wftgëtHf okergeel gespoten .· .. Levenslopen (of: leven~slopen ) van cie l~6, 84, · 2°48 De 46 kwam op 24- 2 - 1955 i n dienst, afgeleverd door .Allan. He t st el h eeft geen noe menswaardige schadegevallen gekend. De revisies wa;en 25/4- 10/5-572 18/2-2/4-65 en 22/8 25/9- 74 . De grote revisie ll/6::. 22/ 8 - 69, bij .welke · gelegenheid ook de · bl auwe bMen en emblemen werden nangebracht. Voor inbouw van de nooit gebruikte LTB- apparatuux was de 46 van 9/2 tot 27/2 - 68 bij Wer ks poor . · · . Op 25 me i 1954 kwam DE2 8 4 in di enst ·. Ve nneld cnswáard zijn d e schadegev a ll en in d e jaren 1 60 : 24/4- 16/5 - 61 herstel schade (auto te Krunpen) en 5/11 - 65 - 28/1 - 66 ( op 26/10 te Ni em;,e Schans beschadigd na aanrijding me.t.. èe.n tre-kkBI:';). · Bij deze ·-gel egenheid kreeg ·de 84 tevens grot e revisie, alsmede nieuwe dieselmotoren onder en bankframes in he t inte·.rieur. De .andere · revisies waren 1/5- 17 /5 - 56, 29/5 - 13/7 .:. 59(grot e r evi s i e ), 6/11 - 23/11 62, 15/4- 13/5 ..:71 en 9/9 - 28/10 - 7 6 , Bij Werkspoor was de 84 ··van 18/11 tot 2/12 - 68; em·blemen kre eg h e t stel in 2/ 69, blauwe banen werden nooit annge hracht . Over de lotge vallen bij Winsum ho eft thans n i ets te worden geschreven: zi e vori ge HOV's . De 248 :kwam op 30 d e cember 1949 in dienst. Grot e revisies waren in 9/55 (bij Mulder Boskoop) en 9/62 (bij Jans en Be rgen op Zoom). Kleine r evisi e s : 5/57, 10/9- 21/9 - 59, 3/8 - 25/8 - 66 en 1/6- 15/7-71. 11:rB- inbouw: 12/10- 27 /10- 66 (Werkspoor) , botsherst e l 21/6- 8/7 - 68 (Zwoll e 19/6, o.:mrijding me t de 284 ). In 2/71 kwamen de embl erien erop, van 18/3 tot 15/L~-77 was de opknapbeur.t , .. Na e en . storing. op_.J2/9- 79 .we.rd de 248 t e rzijde gesteld; het vervol g vmi dez e l ev ënsloop werd in HOV uitgebreid beha nde ld, · · Dies.el 87 in Groningen door bré.nd beschadigd Op. zaterdagavond 18/10 bra.k in treinst el 87 nabij Sauwerd br8n d uit in een van d e motoren. De r eizi.gers werden vervoe rd me t eon vervangend tr eins t e l richting Gn. Na.ar uit d e krant e be richt en mag word en opgemaakt, kan de 87 worden afgeschreven. In hoeverre uit ongeval invloed· hee ft op d e l a atst e t e ve rbouwen .DE2 - en (wederom bakversch'uivi·ngen?) is ons nog niet bekend . Wï za en, hoorden, bemerkten en not eerden voor U dat ... op 3 10 e en proefrit met een IC- rijtuig· iri Rt d werd g e zi en in de samonst elli_~ 2299. +ICR+voorverwarmingswa.gen (ne t stroomafner:wr op) ï - -· - op 28/9 trein 963 bestond uit de 240+233+'/02 (F .G. lI .); - de op blz,159 genoemde trein voor de deelnemers a rui de di en s tregolingsconfe rentie 7 NS - rijtuigen on oen (NS)buffetrtg zou he bben besta an (ni e t uit 8 , r esp. 1. DB); - de g evolgde route va.n g enoemde trein waarschijnlijk was via A.s d - Breuk el en -\,berden-Gouda; - dez e trein hoogstwaa rschijnlijk een vast e s a menstell i ng had en één r out e hee ft ge , volgd, zodat h e t b e richt vorige mami.d met e on kle in beetj e f a ntasie ge paard ging; - op 30/9 de stop/sneltre in naar Alkmaar vanuit Asd van 19 . 41 uur best ond uit 253+702 ; - op 7/10 en 10/1.0 met eén a~.t?-1 nieuwe IC - rijtuigen werd gereden t en behoev e van de technische diensten van NS; - ingaande 19/10 ook de r eizigers tussen Gvc en Venlo/Keulen net de n i euwe rijtuigen kennis kunnen maken: e en op een BKD-rijtuig na complet e stam is in de oml oo pop5'D!DTIE!1; - op 9/9 de aan de cabi ne tamelijk bescna,digd e 2509 door Arnhem werd gesl eept, mogelijk op weg naar Tilburg (M . v . d . I1 , ); - op 4 oktober het station Leidsewallen az.n de Zoetermoe rlijn we rd c~opend ï dat vanaf 19/10 in do ochtendspits twee treinen, besta ande uit 3 stell en , rijden; wegens de perronl engte is het 3e treinst e l pas vanaf sta ti on Centrum i-!es t voor de richting Den Haag geopend. De perrons zullen nu ,..;orden v erl engd; - de dubbeldeksrijtuigen grote belangstelling trekken: be l Rngst e ll enden en f orensen die e en trein vroe ger of later gaan ; de stam va n 5 rt gn werd uitgebre id me t een 6e; - minist er Tuljnrnan de gemeente Hoorn een rijkssubs i di e h ee ft t oegekend va n fl . 069,000 v oor d e aanleg van een P & R- v oorzi ening en een voetbrug bij he t st a tion; aa.n de no ordzijde v nn . he t sta ti on komt een parkeert errein vo or 279 8.ato ' s , dit wo rdt door de voe tbrug verbonden met de perron s on he t stationsvoorpl ein ; - PvdA en CDA a.an minist e r Tuijnman he bben gevraa.'gd de Schiphollijn s ne l t e v erl engi:m naar de Amersfoorts e lijn; de PvdA vrM.gt voort s de lijn Kamp en-Le lys t a d aan t e leggen ï - 68 di eseltreinen worden voorzien va n ATB, dit zal volt ooi d zijn i n 1984 ; kost en ca. flO miljoen . Nini s t e r Tuijnman hee ft dit 5oedgekeurd na een aanbeveling van de Spoorwegongevallenraad n . a . v. de botsing op de enkel s porige brug bij Wes t e rvoort in 1978; - gestudeerd wordt op uitbouw t ot' 4 -sporigc ba an va n Le i den- Mari a hoeve en Gv- Rijswijk.
uit
- n s -
- 174
Berichten , ontleend aan ds Koppeli ng Tari even Bij de tariefsverhoging pen 1 okt ober van gemi ddel d 5Ma bleef de kortlÏ.,ngkaart f375, - kosteni de abonnementreductie hi erbij ging van 25% rtaar 307~. Het redudt i epercentage voor kinderretours ging van ca . 50'/o naar 40%· Een avondretour kost nu enkel e rei sprijs + fl,7 5 ; de we ekendret ourtoes l ag werd verho ogd , t öt fl,2 5 . Minister Tuijnman denkt aan het invoeren van opcenten op de tre i ntari even ter f i nanci ering van de opheffing van de knel punten i n de spoo r wegi nfrastructuur. De meeste Kamerl eden gaven al te kennen hi er voor ni ets te vo el en . Sprinters. De mi ddenbakken zullen ,io zitplaatsen eerste klas en 40 zi tpl aatsen twe ede klas krijgen . De beenruimte wordt t . o . v. de hui dige Spri nt er in de eerste kl a s vergroot. Wel bl ijf t het aantal van 4 zi tplaats en in de br eedt e hi èT gehandhaafd. Uit de Memor i e van Toelicht i ng op Rijksbegrot i ng 1981 Op de Veenendan.l lijn gaat tussen Utrecht en Rhenen elk half uur een trei n rijden. Ni euwè stat i ons hier zijn Ve enendaal West, Veenendaal Centrum en Rhenen . De IC -ver binding Keulen- Ehv- Rtd- Gvc wordt versne1r:L De stoptrei nuurdi enst Venlo- Gvc wordt grotendeels sneltrei n . De tre i n Zwolle - Zeeland wordt versnel d t ot IC- dienst tussen Nijmegen en Den Bosch, waardoor betere áans lui tin- · gen ontstaan. Tussen Nijnegen en Den Bosch wordt een ni euwe st optrei n ingelegd . De Veenendaall:ijn en de verlengingen van de Schiphollijn komen 1 juni 1981 i n di enst . Vol gend jaar komen in gebrui k de stations Oss West, Rosmalen, Capell e Schollevao,r; dan wordt bes li st over Vli ssingen Souburg, Leiden de Vink en Hoorn Ker senboomgaar d:
,-----------------=-=-, :
wn
: Aanl eg t r ambaan en trammat er i eel
Zowel naar Hoog zandvel d als in Doo rslag i s de trambaan vrijwel gereed . Thans wordt gewerkt aan de aanl eg i n en bij Ni euwe' ========== ====== ====' gein Stads centrum. Op diverse gedeèl t èn v rn de lijn stann al bovenleidingmasten . Ook in Utrecht is nu de eerst e r ai ls verschenen, namelijk op de Europalaan bij de kruising van zijwe gen . Voorts wordt daar gewerkt ann het bnanlichaan . De grintl ossers 011 - 016 kan men tw ee aan twee ver spreid in Nieuwegein a,".Iltreff en . De nwnmers van de af t e l ever en trams ver me l den wij in deze HOV bij de NS - berichten . Het busstation bij de ha lt e Centrum-We st van de Zoetermeerl:ijn kwam op 5/10 in gebruik .
' ad d i n x v een :' :w
ADVERTENTIES EGYPI'E- REIS TENTOONSTELLING BOD GEVRAAGD OP: "La Vie du Rail", 232 stuks,nrs . 608 (1957) tot 1681(1979) ; "Railway Worl d" , inGe b.jrg. 1964 ,1965,1966,1967 en 32 l os s e nrs . van 1963 t ot 1979; "Mo de~n Tranway" ,ingob . jrg . 1957,1958 ,1959 , 1960,1961 en 36 l osse nrs.van 1952 t ot 1979; "Buses " ,22 l os.s e nrs.van 1964 tot 1975; "Railroad Nagaziné(Amer.)29 l osse nrs . van 1966 t ot 1969. Bri even aan: A.J .A.Grol, Postbus 212j 5800 AE VENRJiY, AANGEBODEN~ 100 r ecent vervaardi 6·Je H. 'l1 . N. - r epronegat i even f ormaa t 6 x 6 cm. van f ot o Is uit de voor oorl ogs e j ar en. Nor illaal f 5,50, nu s l echts f 1, -- per stuk . Eén koop, derhalve f 100, --excl. verz endkost en . S . P.Sluijt er, te l. (01751) - 10540 tussen 20 . 15 uur en 21 . 15 uur. De Tramweg-Stichtin6 heeft bij haar dor de lustrwn een poster in het fo rmaat 70 x 50 cm uit gegev en waarop negen f ot o ' s st aan van Nederlandse trams di e in het verl eden bij het reizend publi ek ze er gel i ef d waren en nu dMkzij de inspanningen vmi hobbyi sten nog s t eeds of bijna weor r ijden. Na s t orting van f ,:~, - op Postgi r o 3988705 van H. Velleko op te Den H&~g ontvangt U een koker met 1 pos t er. Extra posters f2 ,50 per stuk. Blickpunkt Strasscnbahn or ganis eert van 15 tot 22 f ebruari 1981 een 8- daagse r eis na~r Egypt e. Over nacht wordt in Cairo en Al exandri ë ; in bei de s t eden worden de stads tram- cm bui tenlijnen bezocht, t erwijl er ook tijd is voor toeri st i sche excursies e , d·. Prijs van/t ot :München DM 1. 395 , - . Aant1el den : Univers al Reis ebüro GmbH, Brüssel er Str . 47, 1000 Berlin 65, BRD, Hi er verkrijgt U ook nadere inlichtingen. De Koninkl ijke Bel gische Ve r eni ging der Vri end en va n het Spoor viert dit jaar haar 50 j anr bestaan bij ge l egenhei d van het 3l e Int erna tionaal Spoorweg Salon di e zij inricht in het Stati on Brus sel Cent r aal van 8 t/m 23 november. Enige deelnemers ~ Minist er i e van Verkeerswezen, NMBS , NMVB, DB, SNCF', de voornaams t e Bel gi sche Construct eurs en l everonci ers van Spoorwe{s-mat eri ee l, verscheidene Toeris ti sche Spoo rl ijnen en Spoormusea, importeurs en verdel ers van M0Ll0 lspoo r11at eri eel en een groot annt c.l clubs en Spoorvriendenver eni gingen. Vrij t oegang , dagelijks 10 . 00 - 18 : 30u; op B/11 : 14 . 00 - 18.30u.
- 175 BERICHTEN UIT BELGIE
N.M.B.S. K.B. 29 - 8- 1980 machtigt het opbreken van het baanvak Klaplaar-Broechem van de lijn 205 Lier- Broechem. K. B. 29 - 8- 1980 verklaart van algemene nut het ophogen van een gedeelte van de lijn 53 -tussen Schellebelle en Dendermonde en afschaffen van de OW 61 tot 64 te Dendermonde, WINTERPERIODE lijn 26 i nieuwe halt e DELTA tussen Etterbeek en Merode (aansluiting met de metrolijn 1) (op 27/9 werd dit ingewijd; de spoorlijn i s in feite een goederenlijn, waarop de laatste jaren ook personentreinen rijden ). lijn 78 : terug enkel e treinen Mons-Mouscron. lijn 94: slaaprijtuig Brussel-London afgeschaft vanaf 1- 11 - 1980. lijn 108 :de 3 dagelijkse treinen Brussel - Pieton zijn afgeschaft en de meeste treinen Brussel - Binche worden beperkt tot La Louvière ( el ectrische tractie) en vandaar Dieselmotorrijtuigen naar Binche en Charleroi Sud via Pieton . lijn 118:sedert 28-9 - 1980 is de lijn gans geëlectrificeerd en de treinen Liers-st. Ghislain rijden terug via deze lijn. Volgende electrificati ewerken in Eene 6 ouwen: Baanvak La Louvière - Haine St Pierre-Charleroi sud (lijn 112) met een nieuw tracé(niet meer via Fontaine-l'Evêque). De lijn 112 via Trazegnies en Roux blijft in dienst . M. I. V.A. - ANTWERPEJif Minipt er van Verkeer Spitaels legt t/m 1981 nog 2,3 miljard fr. opzij voor uitbreiding van het premetronet. Hiervan wordt in 1981 ruim 1,1 miljard fr . besteed aan de bouw van tramkokers van de Kerkstraat en station Elisabeth, richting Schijnpoort. De minist er onderstreepte hi erbij, dat hij streeft naar een evenwichtige verdeling van de kredieten voor de verschillende intercommunale vervoermaatschappijen, dit in tegenstelling tot zijn voorganger Chabert, die twee derden van de kredieten aan Brussel gaf. De minister is van mening, dat tram en bus beter mo.e ten doorstromen om te besparen in de uitgaven; hij verwijst hierbij o . a. naar Basel, waar voor elke 100 fr die wordt uitgegeven, 74 fr wordt ontvangen. In Antwerpen is dit slechts 30 fr en in Brusse l 25 fr. Ook in België zullen ~uime sneltrams ingeschakel d worden. M. I.V.B. - BRUSSEL Persconferenti e over het toekomstbel eid van het eemeenschapp~l&k vervoer te Brusse l Vorige maand werd over dit onderwerp een persconfere~tie gehouden door de raad van beheer van de MIVB. Een belangrijke achtergrond hierbij is, dat bij het ministerie van Verkeerswezen ruim rekening wordt gehouden met de voorstellen van de l'UVI3, in elk geval op korte en middellange termijn. De reden van dez e bijeenkomst waren de bekend ge maakte plannen voor een stadbaan. Door het gebrui ken van dez e t erm dachten v elen aan een soort trein, die de stad zou vernielen en een gevaarlijk object zou zijr.. Besloten is daarom deze geplande nieuwe expl oitatieformule de doopnaam 'sneltram' te geven. Benad.r ukt werd, dat dit niet, zoals sommigen beweren, een 'stads spoorweg op grondniveau' is en zeker ook niet 'verni eti gend ' voor het stadsbee ld. De MIVB meent 1 dat het gemeenschappelijk vervoer dezelfde gedr agslijn moet volgen als de loca l e overheden, namelijk met als doel de herbevolking van de stad. De exploit a ti evoorwaarden van h et net moeten zoveel mogelijk verbeterd worden_, o.a. door comfortabele rijtuigen, hoge doorkomstfrequenties, grote verkecrssoepelheid, een eenvoudige tariefstructuur ? goede informatiemiddelen, goede arbeidsvoorwaarden. Het gemeenschappelijk vervoer op grondniveau zal in stand worden gehouden waar de structuur der wegen het mogelijk maakt goede verkeersomstandi gheden t e bereiken . Deze vergen bijv . bepaalde aanpassingen van het dwarsprofi el der wegen, afstandsbediening van verkeers licht en door het gemeenschappelijk vervoer, verkeersvoorrang in de door het openbaar vervoer gebruikte straten, verbod naar links af t e zwenken op bepaalde kruispunten. OndergTondse kunstwe rken zullen slechts gebouwd worden op korte vakken waar de verbetering van het openbaar vervoer op grondniveau werkelijk niet in overeenstemming kan worden gebracht met de vereisten van het overige verkeer. Wat betreft het rollend materieel zal men rijtuigen gebruiken, waarvan de l engte het mogelijk maakt kruispunt en (zelfs grote) over te steken tijdens de duur van een normal e werkingscyclus der verkeerslichten, zodat belemmering wordt vermeden ; waarvan de topsnelheid niet groter is dQn de voor het wegverkeer in de agglomeratie toegelaten ma ximumsnelheid; geconstrueerd volgens een vooruitstrevende technologie, onder meer qua ophanging en motorisering, met het doe l voor de aanwonenden hinderlijke trillingen en lawaai te beperken . Het beleid is erop gericht de factor kwali tei t/kostpr~js te optimaliseren.
- mi v b -
- 176 - -
Voor de trams van de nieuwe genera1;îe (sriëlfi;ams)"iërikt men aan rijtuigen, die niet .. breder zijn dan de huidige trams (2, 20 m) . De lengte is ongeveer 31, 5 m ( dat ï s à.mper 3,5 m meer dan de 7900-en), In de straten waar een eigen baan kan worden àangelegd, zouden deze rjjtuigen door kleine boordstenen afgescheiden sporen gebruiken . Een ver'hoging vàn de reissnelheid zal ook bekomen worden door vermindering van de haltetijden, dank zij de fundamentele opvatt i :µg van.:hct r.ijtuig, die het in- en uitstappen der reizigers aan d~ halten zal vergemakkelijken. Uit een. ec'önomische analyse blijkt, dat de autobus het goedkoopst is voor een debiet tot 2500 plaatsen/uur per rjjrichting; de tram voor een debiet tussen 2500 en 8000 plaatsen/uur; de sneltram voor 8000- 12000 pl/u en de metro voor een groter debiet. Voor de plannen op middellange te.rmijn heeft de MIVB daarom gekozen voor de metro op de Oost-West - as tussen Anderlecht en de Heizel en Oudergem en Sint - Pieters - Woluwe; snel trams voor de a::;;sen Kleine Rin,3' en 1roord- Zuid ; trams van het kl assieke type op : Grote Ring; Kohingsstraat -Louizalaan ; r ervu~enlaan; andere bestaande . en nieuwe lijnen; autobussen~ enkelvoutlige of gelede voor de overige minder druk bereden lijnen. De gevolgen van deze structur ele keuzen zijn voor de ondergrondse infrastructuur: aan de gang zijnde en geplande werken op as Oost -West te Anderl echt, opde Heiz el, te Oudergem en te Woluwe; op de as Kleine Ring : van het Rogierplein naar de Basiliek ( toegangshellingcn Jettelàan ) , van het ·Louizaplein naar wijk Zuidstation ( toegangshellingen de Fiennesstraat en aan de Sl achthuiz en); op de as Noord-~Zui.d .J.tan..het Zuidstatioh naar Sint - Gillis (toegangshellincen Jupit erlaan en Albcrtlaan ). Aanvullende constructies hierbij z~n: as Kleine. Ring: ondergrondse verbinding t u ssen Loui zaplein en Stefaniaplein en toegangshellingen Loui zal aan en Poelaertplein (voor lopige toegangshelling Wolstraat); toegangshelling Vrijheidslaan, toegangshelli ng Jubelfeestlaan; twee tussenstations tussen het kanaal van Willebroek en Simonisplein; as Noord-Zuid: ondergrondse verbinding tussen Hallepoo rt en noordelijke takKI.Ei:e Ring; as Grote Ring ~ pouw van een ondergronds kunstwerk om de v erkeersbelemmeringen te verm~den op de kruispunten Sterreplein- Kongolaan- FTanklin· Rooseveltlaan en Lloyd George laan-Louizalaan (toegangs hellingen aan de uit einden). Dit kunstwerk is onontbeerljjk voor de trams om de ernstige verkeersopsto ppingen t e vermijden die optreden op dit parcours, waar geen enlrn lo verbetering kan n::mgebracht worden ann wegónq:>grondniveau • . Fiervoor zullen trams met grote capaciteit gebruikt worden (60 zit - en 173 staanplaatsen). Extra aandacht wordt besteed ann het comfort van de reizigers (modul der zitplaatsen 9 toegankelijkheid, v entilatie) en van het personeel (stuurcabine, electronische controle der mo toren, radioverbindingen 1 faciliteiten inzake depannage en onderhoud); door inklapbare treden zal het in- en uitstappen gemakkelijk en snel zijn. Hiermee hoopt men de vervoerscapaciteit met± 25% te vergroten tijdens de spitsuren. In een BRT-uitzending op 27 september vernamen wij nog aanvullende informatie door de }'.IIVB-dire ctie . De aanvraag voor de sneltramwagen is reeds bij het ministeri e ingediend. Thans zou men graag met eon spitsfrequentie van 3 ' rijden; als de nieuwe trams er zijn, kan men dit uitgangspunt verlagen tot 3t, . Ombouw van tram- en metrolijnen aal niet meer plaatsvinden; in de stad past een tram nameljjk beter. Ondergrondse stations met al l es wat daarbij behoort (bijv. roltrappen) kosten ook zeer veel energie.· Rectificaties~ mededelin~en in vorige nummer Blz.160 : G~ndr eef (sloopplaats; moet zijn: Groendreef; blz . 156:C~rtrack m. z.C~rtrack. Winterdienst Öp-30-9-1980 is de winterdienst begonnen ( zie wa:genverde l ineslijst). Dit betekent het voorlopige einde van de 9000 - en (zi e ook verder). Met de 7000 reserve, die nu ontstrot kan men als het nodig blijkt, extra diensten rijden . Bijv. op wo 8/10 reed 7006 a ls pendelwagen op ·r 103 doorstreept. Ook op de lijn 3 kan dit voorkomen . Een vergelijk van de winterwèekdi enst is mogelijk met de op blz.51 afgedrukte winterdienst 1979-80 per 26-12-1979 . Qpmerkeljjk is het wegvallen van 4 dw. op T 58 en 2 dw op T 101. Anderzijds hebben enkele lijr.en een dw meer, terwjjl de 7900- en op T 19 beter verdeeld zitten; 3 rijden de di enst volledig uit "Eén 7000 is aanwezig op T 101, nl . dw 153 6 .52-8,59u, dw 154 15.25-2·4.llu. Beide rijden langs de binnenkant van de ring. 4000-en Voor deze wagens is geen enkele activiteit voorzien. Ook de scholingsdi ensten iijnovergenomen door 9000-en. 4017,4025,4036 zijn ïn de week van 6 op 12/10 overge bracht naar de Heizel -rangeersporen waar ze nu het lot delen van een groot aantal 9000-en (nl . een langzame dood sterven). 3 4000- en worden eerdaags nog overgebracht . 9000-en Laatste r eizigersdi ensten werden gereden op ma 29-9-80 op T 22: 9072 - 63 - 86. 19-wagens zijn rijvaardig gehouden en staan .(althans op papier) als 't volgt geplaatst: stelplaats 4 Renbaanlaan: 9026;9053,9055i9059,9063;9072,9076,9080,9oe6,9087;
- 177 stelplaats 6 Haachts e Steenweg-:- 9016,9050,9056;9060,9062,9068,9069,9078,9079 • .In de periode 26/8 t/m 2/10 werden volgende wagens in volgorde gesloopt ; 9022,9023, 9011,9034 , 9030,9093,9033,9024,9082 ,9041 , 9021,9029,9014 ,9015 ,9028,9012,9032,9020 (nog i 4 wagens zull en dit lot ondergaan ; er worden dus 32 en niet 42 wagens ·geslo opt). · Ter inlichting: 9061,9089 , 9092,9099 werden in mei 1978 gesloopt; 9071,9074 in november' 1978 ï 9001,9007,9008 vertrokken naar Paraguay in '77 , ' 79 en 1 60; 9035 -en ·9052 werden non particuliere instel lingen verkocht (een volgend maal een overzicht van de Hei zel). Het weghalen van de 9000 - en van de Heizel is meer dan vermeldenswaardig: _ ww 33 uitgerust met een pantograaf kan de omhei ning van de rangeersporen a/d Heizel niet binnenkomen, omwille van het f eit dat de rijdraad hi er nog zuiver voor trolley is uitgerust . Een vernuft systeem komt echt er t e hulp. Namelijk ter plaats e wordt het pantogran.fs l eepstuk vervangen door een M der sle epstuk waar een trolleyroll et j e is op gemonte erd . Opdat dit roll etj e in de bocht de draad moet kunnen volgen is di t ·mobfäJ · · over gans het sleepstuk. Een begeleider naast de tram kan het roll etje met behulp van een koord corrigeren bij een ontsporing. Ww 33 die de laatst e tijd heel wat 9000 - en t e ve:çvoeren kreeg, liep op do 9/10 een ernsti g defect op to en hij 9027 gaan hal en was a/ d Heize l en hem naar de Renbaanlam1 reed. Een Krupp- kraanwagen kwam een eindje hel pen en trok het 2x twe e- assig stel vanaf de Pal eizenstraat via de Leopoldswijk naar de Renbaanlaan . Ww 32 zou het werk van 33 overnemen, maar dat is nog ni et bevestigd. lOQO.:_e!!_ In ni euwe kleurencombinatie zijn nu 7015 ,7019,I~~5,7036,7058,7059 , 7071 ,7078, 7081 , 7095,7098,7107 ,7109, 7143,7169, Een nieuw int erieft.ry~egen 7019 en 7050 (7019 een bei gckleur, ongeveer als de JVIIVA- PCC ' s; 7ó50 een roosachtigerkl eurtj e ) . 15QO.:.e!!_ 7513 is wel dra volwaardige 2- richtingwagen. 7558 en 7585 zull en dan volgen . 1 92.0.:.e!!_ Einde ·s ept ember werd de lijnfilmsticker ' 90 ' op de ze wagens ge plaatst . Een eerste uitzonderlijke verschijning op deze lijn kwam er op do 9/10. Dienst 473 werd bij gebrek aan 7800- en met de 7946 ger eden ; 15 . 58 - 18.35u rit Renbac.'Ull aan - Zuid-RenbaanlaanRogi er en als 90 doorstreept in de Renbaanlaan binnen. Wint erdi enst MIVB 1980- 1981 ma- vr (wegens pla~tsgebrek za en zo vo l gende maand) Lijn MMM 7900 ~1M(7500T MM2Î7800) M(7000) km Opm. 3323 I . v . m. de vo edingssalon 18 18 11 19 6 19 5/ 2/ 3/3 16/ 9/16/2 3079 i n de Ecuwfeestpaleizen22 3/ 3/ 3/422 waB de dienstregel i ng van 23 13/ 6/13/4 1998 l ijn 81 op ma/vr 6 t/m 17 32 17/12/17/6 3280 oktober .als volgt: 39/44 21/10/19/5 343 6 M 23/10/22/6, 3244 km, 52 14/ 9/13/6 2760 55 13/ 6/15/3 6/ 2/ 6/2 2955 Tw.oc di enstwagens ·vati · lijn 58 14/ 9/ 14/6 3416 19 gaan in de weekdi enst 62 16/ 9/17/6 2341 ' s morgens over naar T 32: 81 23/ 9/22/6 3109 423 om 7 . 49u, 424 om 7, 59u90 20/10/20/7 2985. 92 15/ 8/15/ 2134 (De afwijki ngen za en zo 93 11/ 6/11/4 1412 zull en wij tegel ijk met de 94 20/ 8/21/5 2410 wagenverdelingen geven . ) 101 5/ 4/ 5/3 1/ o/ 1/1 1314 1422 102 10/ 8/10/103 29/13/29/7 425 4 Tot . 52/26/51jl6;75/48/76/20;26/12/26/9; 137/68/136/ 37 Wer ken en omleggingen Metro - werken zijn volop aan de gang i n St. Gillis. Di epe wanden zijn gegr aven t er hoogt e van het gemeent ehuis. Op eén ni euwe enkel sporige bocht wordt i n beide richtingen gereden door T 81 aan het Van Meenenpl ei n i.v.m. dez e werken. Een begin is gemaakt met wegenwerken en s poorvernieuwing voor T 62 àp de Gentse ··st·eënwet5. De sporenligging op de s t eenweg was de laatste j ar en zo catas trofaa.l, dat ·hi er een snelheidsbeperking heerst e van 20 km/u (Brigade Pironlaan- Berchèm station) . Op 16/9 was ingevolge de Jaarmar kt Anderlecht het tramverkeer onmogelijk in de Waye.zs traat. T 103 r eed tussen Houbalaan on het Baraplei n. Op het verl aten t raj ect r eden autobuss en 103 (Bar apl ei n -COOVI), A 1'r6 , 76 en L~9 waren noodgedwongen ook n.an oml eidi ngën onderworpen. · M. I .V.G. - zi e bladz ijde 180 . De M. I. V.A. - kal ender i s nog verkrijgbaar voor f6 ,50. Ingekl eur de pent ckeningen van 6 Antwerps e trams ! Zi e voor wtjz e van be stelling binnenzijde voorpagina september - nummer .
- 178 BERICHTEN UIT ZWITSERLAND Basel .Fer 1-9-1980 is de tariefgemeenschap BVB/ BLT in werking getreden. Het tariefge- · bied is met een doorsnede van 20 km het grootste van ZWitserland; het omvat een lijnennet_ van 250 km, BD Br~mgarten-Dietikon In 1979 steeg het personenvervoer met 3 , 4% en het goederenvervoer: met 14,1%. BTI Biel-Täuffelen-Ins In Täuffelen wordt een Domino-apparatuur geïnstalleerd, waarmee in eerste instantie Biel-Täuffelen en later Täuffelen-Ins centraal bewaakt en bediend worden. BVZ Brig-Vis -zermatt De nieuwe stuurstandrijtuigen zijn de in 1979/3 genoemde 22412242. ABDeh8 8 2042 heeft Flexicoil vering gekregen en daarme e belangrijk betere rijeigenschappen. DZ 2351 werd in 197 9 gewijzigd in D 2342. In 1979 werden door de slechte winter 5,3% minder reizigers vervoerd. FB Forchbahn In 1979 werden 2,73 mio passagi ers vervoerd, ofwel 6,7% meer dan in 1978. T. o . v. 197 6 (het eerste jaar van de starre dienstregeling) beloopt de stijging zelfs 29,3%. In de Zürcher Kantonsrat gaan stemmen op de lijn aan beide zijden te verlengen, resp. naar Hauptbahnhof en de Zürchersee of Glattal; deze verlengingen lijken echter weinig rendabel te zijn door de vereiste hoge investeringen. FO Furka- Oberalp Afgeleverd werd ABt 4195 (bij emr,41 - 45), AB 4161 werd a f gevoerd en is in gebruik als tijdelijk stati onsgebouw te Oberwald, In het voorjaar vond tussen Oberwald en Realp tijdelijk autovervoer plaats, daar de spoorlijn eerder beschikbaar was dan de wegverbinding. De basistunnel Oberwald-Realp komt definitief juni 1982 in ge bruik . De regering van Graubünden zal - verdeeld over 3 jaren - een tweede aanvul- · lingskrediet ad Fr. 969 . 000 verlenen aart het .tunnelproject; ook de regering van Uri besl_oot inmiddels daartoe. Het Zwitserse parlement wil het zgn, Bedrettofenster, een uit bouwkundige overwegingen gemaakte zijtak van de Fur katunnel, gebruiken voor een verbinding naar Ticino, via het Bedrettotal; de li'Q neemt t erzake geen initiati even. De kosten zullen 60 à 70 mio belopen. GFM Chemins de Fer Fribourgeoi s Bt 301 is na rev~si ~ w~~; g'I:'.Oen/crème geschilderd, anders dan 302 die SBB groen i s. Beide voertuigen blijven toch waarschijnlijk nog enige tijd bij GFM, Lugano Op blz.197 van 1979 en op blz . 18 van 1980 staat o . a. iets vermeld over de funiculaire van Agnioli. Dit blijkt te moe t en zijn Angioli . Wijzigingen bij de trolley- en autobussen (zie ook bij genoemde blz.) zullen wij binnenkort vermelden . LSE Luzern- Stans-Engelberg Dit jaar komt de achtste pendeltrein in dienst, bestaande uit emr-2 rijtui gen en Str; BDeh4/4 8 werd r eeds in augustus afgeleverd . Aansluitend worden nog twee tus senrijtuigen besteld. Rtg 39 is gewijzigd in een dienstwagen . MOB Montreux-Obe:rland Bernois In 1979 steeg het passagiersvervoer met 0 ,1% en waren de inkomsten 3,9% hoger ; toch was er een verlies ad 5,87 mio (v.j . 5,86 mio). In dienst kwam Trn2/2 1 ex houtzagerij st . Stephan, die in 1940 is gebouwd voor MOB en lat er verkocht werd. MThB Mittel Thurgau Bahn In 1979 kwam in dienst B 118 ex SBB B 8108 . DZ2 502 is uitge rust met een bar. Het reizigersvervoer steeg in 1979 met 8%, het goederenvervoer 18,e{a. OeBB Oensingen- Balsthal Bahn In 1979 steeg het pers onenver voer met 5,5%. OJB Oberaargau-Jura Bahnen Xe2/2 90 i s in 1979 afgevoerd . In dat jaar werden 3,5% meer reizigers vervoerd dan in 1978, RhB Rhätische Bahn De2/2 151 heeft stal en beplating en een eenarmige stroomafnemer gekregen . Het goederenvervoer nam in 1979 met fJfo toe. Tussen Versam en Valendas wordt een nieuwe, 2 m. hoger gelegen baan gebouwd i.v.m. ov ers poeling van . de bestaande. Bij de Bundesrat is een door 5839 handtekeningen gesteunde petiti e ten faveure van de Misoxer lijn ingediend. Eind juli voltrok zich andermaal een ernstig noodweer. Tus sen Chur en Arosa werden autotreinen ingelegd i . v . m. het verbreken van de wegverbinding. De RhB werd zelf getroffen door een tràjectonderbreking tussen Landquart en Davos. SNB Solothurn- Ni ederbipp Bahn Het reizigersvervoer steeg in 1979 met 3 , 5%. SOB Südostbahn B4 212 is in 1979 afgevoerd. De tussenrijtui gen voor de nieuwe pendel treinen zijn besteld, SZB Solothurn-Zollikofen- Bern In 1979 groeide het personenvervoer met 5,8%, Een groot deel van de groei vond plaats in de ocht endspits; 251, van het materieel wordt uit s luitend voor apitsperiodè1 inge zet. Men wil nu ter verkrijging van een betere verdeling over de dag de terieven in do spit suren verhogen. SZU Sihltal- Züri ch- Uetliberg Ten behoeve van het historisch voertuigenbestand is in eigen beheer uit X2 362 de WR 251 gebouwd. De buiten dienst gestelde B2 261 en 262 zullen weer o~ de baan v erschijnen als SiTB C 68 en 69,BDe2/4 61 wordt SiTB CFe2/4 81.
7
- zwi tserl and -
- 179 -
TB Trogener bahn BDe4/ 4 6- 8 worden aangepast aan het ni euwe matefieel (o . ~ . ni euw int erieur en rubbergeveer de wi el en) en oranje ges childerd. VBW Vereini gte Bern-,.Worb Ba.hnen BDe4/4 37 i s als laatste van de r eeks 35 - 38 i nger i cht voor eenmansbedieni ng . He t personenvervoer st eeg i n 1979 met 3,8% en het goeder en . v ervoer- rri.et 2, 5%, Zürich 1979 zijn 1501, 1503, 1504,1506,15 11 , 1513,1514 , 1516 en 1517 buit en dienst ge steld. Een deel van de in 1978 terzijde gestel de wagens van de reeks 1501-1518 werd gesloopt. Gedurende de zomerdi enst, die overigens maar een week of 6 duurt, reden alle lijnen slechts ( ! ) om de 8 minuten; lijn 6 werd om 20 u beëindigd. Lijn 10 werd ingekort tot Bhf Enge, terwijl l ijn 15 niet r eed van 8 - 11 en 14- 17 uur en · op zaterdag om 12 . 40 u v,erd sti lgelegd . De Ri gi platz, lcrui si ng tussen twe e hoofdve:çkeersaders, waarvan e en bereden door de tram, wordt v erbeterd . De t r amhal t e Hordt thans onder h 9ilden genomen, terwijl een uitvoeri ge r e constructi e voor 8,9 mio op het programma staat . Er komt een vr ije baan voör het o . v. en verkeerslichtenpriorit eit . Hel aas moet en enkele panden wor den ges loopt; restaurant Zum Al t en Löwen kan wellicht wo r den verplaatst. Voor ni euwe sporen op eigen baan in de Badenerstrasse (lijnen 2 en 3) wordt 6,947 -mio uitgetrokken . Vrolijkheid heerst i n de pers over de ni euwe kaartsoorten uit de verkoopautomaten ; ook dit went wel weer. Op 21 augustus werd begonnen met de bouw van de tramlijn naar Schwamendingen, di e begin 1986 ger eed moet zijn. Door het uitstel z ijn de kosten inmi ddels opgelopen tot 160 mi ljoen. BERICHTEN UI'r .AJITDERE LANDEN DUITSL.A:t{D Ber lijn Het U- Bahnhof Witt enbergplatz wo rdt als monument bes chouwd en zal i n de komende jaren teruggebracht worden i n de toestand van 1913; kosten DM 3 mi o. (BVB 10/80) Bi elefeld Mw 812 vertrok op 22/8 naar Innsbruck . Op 28/9 werd lijn 3 ( over enkel spoor) verlengd. naar het nieuwe eindpunt Babenhaus en- Süd , Splittenbrede (::'.: 300 m) . (sv. 9/80) Keulen Op 2- 8- 1980 werd in Kalk het 3,4 km l ange ondergrondse Stadtbahntraject tussen Betzdorfer Str . en Fuldaer Str . in gebruik genomen. Hi ermee gingen verschi l lende lijnwijzigingen ge paard . Lijn 1 rijdt nu ~ Junkersdorf-Neumarkt - Kal k- Brück- Refrath- Bensberg · (21,7 km, spitsfreq. 4 ' , 32 dw) ; l ijn 7 : Sülz-Neurnarkt - Poll - Porz - Zündorf (17 km, spitsfre q , 5' , 24 dw) . I . v.m. de hoge frequenti e van lijn 1 kon l ijn 8 wo rden opgeheven; i eder e 2e wagen van lijn 1 rijdt slechts t ot Brück, in de spits t ot Refrath. De lijnen 2 en 20 werden vervangen door een ni euwe l jjn 2: Frechen - Neurnarkt - Kalk- Osthei m (20 km, spitsfreq. 15' ). Door op sommige gede el ten van de buitentrajecten de snelheid t e ver hogen tot 100 k.~/u, kon de r ijt ijd van l ijn 16 met 5' v erkort wo r den (theor eti s ch ) . (SV) . -D.D.R --. BerUjn Om di eselbrandstof t e besparen ( jaarlijks ca. 300 . 000 1.) worden , wäarsëhijnÏijk_:· m. i.v . de winterdienst, enige nachtbuslijnen omge ze t in tramlijnen . Beha lve 10 nacht- · buslijnen rijden dan als nachttramlijn: 120 Rosenthal - Buchholz (ongewijzigd) ; 121 Kupfer graben- Nor dend; 122 Eberswalder Str. ~Langenbecks tr . ; 123 Mahl s dorf-Wendenschlosz (ongewijzi gd); 124 Rahnsdorf - Schmöckwi tz (ongewij zigd ); 125 Stadion der Wel tjugend- Betri ebshof Li chtenberg ; 126 Johannisthal - Al tgl i enicke;l28 Hackescher t'larkt - Bet riebs hof Wei szensee . · (BVB , 10/80 ) Schöneiche Ex Halle - mw 758 krijgt nummer 61(11). Vi erassige mw 61( ex ) wordt verbouwd t ot bijwagen 114 . De 4- assi ge bws 131 - 133 (ex mw Karl -Marx- Stadt) worden afgevoerd.(BVB) GROO'r BRITT.ANNIE Crich Drie 'nieuwe ' trams zijn dit jaar in dienst ges t eld : Glasgow 812 op 6/4 na volle dige restauratiei Newcastl e 102 op 4/5 na herstel en herschi lderen; Glasgow 1297 op 2/ 8 na een opknapb eurt van het onderstel en gedeelt elijke her schildering-; d_e . wagens hebben r e clame voor Dulu.x paints , Walla ces sausages en Butlins Holiday Camps. Dë 1297 · moest echter wegens een def ect in het luchtremsysteem weer buiten dienst· gest eld wor den; dit zal gedurende deze 'winter verholpen worden. De Extravaganza was weer een groot succes: 23 . 230 bezoékers, waarvan 14 ~765 met de trams reden-. Op een moment vervoerden zelfs 14 trams tegelijkertijd passagiers (het gebruikelijke maximum is 13). Op zat erdag 12/7 werd een barbecue aangericht ter viering van de 2le ver jaardag van het Tramway Museum en de 25 e v erj aardag van de Tramway Mus eum Soci ety . Bij dit fe es t maakte Douglas Southern ri.r. 1 twee ritten naar Wakebri dge met l eden. Daarna reden 2 tramwagens de gehel e avond t ot O. 30 uur op zonda g 13 juli. Deze wint er wordt o.a . gewer kt aan Shcffi eld 510 (voltooien bak- en truckr evisi e; de wagen zal ges childerd worden in de uitmonst ering van de l aat s t e tram van Sheffi eld) ; Leeds 180 (volt ooiing bakrevi si e ); Leeds 602 (truck - r evi s i e ). Volgend Jaar zal men in Crich dagkaarten verkopen: op normal e rijdagen zal de prijs voor vol"."assenen 30p zijn en voor kinderen 15p ,
Tn
- groot brittanni ë -
- 180 -
Heaton Park Tramway Op 31 juli 1980 had deze lijn al 15.532 passagi ers vervoerd, terwijl toen 2245 bezoekers het museum bekeken hadden , Men hoopt Blackpool & Fleetwood mw 40 volgend jaar t e kunnen inzetten, zodat Manchester 765 gereviseerd kan worden, !TALIE Bari-Barletta Voor deze zuid-italiaanse interlocale lijn werden 10 4-assige personenrijtuigen (2301-2310) overgenomen van de Westfälischen Landes-Eisenbahn in Münster. OOSTENRIJK Innsbruck Eind 1981 zal de nieuwe r emise bij Berg Isel gereed zijn; hierin kunnen 56 6-assige gelede wagens w9rden ondergebracht, waarbij dus rekening wordt gehouden met uitbreiding i.v.m. de aanleg van de tram naar Reichenau. · (SV 8/80) Linz Voorgesteld i s lijn 1 over 2 km te verlengen naar het centrum van Kleinmünchen, s'tërri & Hafferl (zi e aug.nr. 9 bladz.143 9 Wuppertal) Zowel 3608(Krauss-riaffei/SSW 9 1910) als 3609 werden door S & H gekocht en in juli hierheen overgebracht. Voorlopig komen ze ongewijzigd in dienst resp. als E 20 010 op Neumarkt-Waiz enkirchen-Peuerbach en als E 20 009 op Linz-Eferding-Waizenkirchen. (SchV . akt,9/80 ) Wenen Afgeleverd werden door Rotax E6 4912 in juli, 4913, 4914 in augu_s tus , c5 1448 in augustus, 1449,1450 in september, c6 1907 in juli, 1908 in september ; door SGP U 2115 +3115 in juli, 2116+3116 in augustus, 2117+3117 in september; door Knotz UDR1 6913 in juli, sa1 7568 en 7569 in juli. Buiten dienst gesteld werden per 31/7-1980: T2 426; Nl 2901,2903,2914,2930; n2 5954; per 29/8-1980: Nl 2985; MH 6318 . (SchV akt.10/80) POLEN Kattowice Voortgegaan werd met de aflevering van mws type 105N , zodat er nu in totaal · 261 zijn geleverd (nrs 311-571). In Bytom vonden diverse baanv erl eggingen plaats. (sv) Torun Hier zijn nu de 105N-mws 211-226. (SV 8/80) Wroclaw Het aantal mws type 105N werd weer uit gebreid; thans zijn aanwe zi g 2201 -2 326, PORTUGAL Coimbra Toen de Tramclub Basel in mei dit trambedrijf wilde bezoeken, ble Gk dit al 4 maanden opgeheven te zijn. Men was hier echter zo verheugd over dit bezoek , dat een stukje tramlijn weer onder stroom werd gezet, waarop mw 14 een kort ri tj ö maakte . · Aanwezig bleken nog te zijn mws 1,3-7,9-15,20. Het plan bestaat in de toekomst hi ermee aan de rand van de stad een museumlijntje te exploit er en (als er geld is!) (SV 9/80) Sintra-Atlantico Voor dit weer t ot leven gekomen seizoenbedrijf zijn dienstvaardi g ge maakt: open mw l+ zomerbw 9i mw 3+bw 10 (beide gesloten) en als reserve open mw 7 + zomerbw 12. Als de heropening een succes blijkt t e zijn, wordt de dienst uitgebreid tot de remise Ribeira , BERICHTEN UIT BELGIE (SV 9/80) M.I.V.G. - GENT De M.I .V. G. heeft bij het stadsbestuur een plan ingediend om de tramlijnen 1 en 4 yan de Koornmarkt te bannen. Dit is een gevolg van een studi e, di e in opdracht van minister Chabert werd uitgevo erd over de h erstructurering van het openbaar vervoer. Lijn 4 zal dan, bij het v erlaten van de Sint-Niklaasstraat langs het Sint - Baafspl ein rond het Belfort rijden en daarna l angs Botermarkt, Borluutstraat, Sint -Jacöbskerk, Ottogracht en Kromme Wal tot aan het Sluizeken, verder zo als thans langs Sleepstraat . Hierdoor wordt door bredere straten ger eden en enkele belangrijke punten worden aangedaan zoals Sint-Jacobs. Vermeden worden lmelpunten zoals Veerleplein en Groentenmarkt : Lijn 1 moet dan vanaf het Griendeplein rijden via Begijnhoflaru1-Brussclsepoortstraat 9 Hoogstraat, Sint-Michielsbrug tot do zijkant van do Koornmarkt , t er hoogte van de bioscoop. Later zal l ijn 1 wellicht ga[,n naar St-Pietersstation en Academis ch Ziekenhuis. Voor de tracéwijziging van lijn 4 denkt men aan een uitvoeringstermijn van 9 mannden. Divers e berichten Op 19 september deed zich oen uitzonderlijke vortragingsoorzac.k voor aan Gravensteen : omstreeks 12.00u raakte de doorgang voor trams 7 min. onderbroken door een jongedame die met haar lange kleding tussen een tandwi el van haar bromfiets gekneld zat en daardoor midden op de sporen noch voor- noch achteruit kon. De trambestuurder van lijn 1 en een passagi er moest en de lnnge rok grotendeels wegknippen tot groot jolijt van de andere weggebruikers en trampassagiers. Het meisje verl oor desondanks haar goede humeur ni et en vervolgde bevrijd haar weg door het stadscentrum tot grote verbazing van vele voorbijgangers. Vanaf 27/8 rijden weer trams over de Rozemarijnbrug; de eerste tijd via speciale slagbomen om auto 's uit de werken te weren. De vorige dag reed een PCC hier al proef, Op 17/9 werd mw 332 door NMVB-vrachtw . AT 553 opgehaald voor vervoer naar NMVB-st elplaats Kalken in afwachting van evt . inz et op de toeristische lijn Nieuwpoort-Diksmui.
