23 maart 2012

Ontwikkeling en implementatie van wetenschappelijke vorming in het hoger gezondheidszorgonderwijs Martijn de Groot – HGZO, Lunteren 22/23 maart 2012

Academie voor Gezondheidsstudies • • • • • • •

Fysiotherapie Voeding en Diëtetiek Logopedie Physician Assistant Management in de Zorg Mondzorgkunde Medische Beeldvormende en Radiotherapeutisch Technieken (MBRT) Inbedden van onderzoek in het curriculum

Academie voor Gezondheidsstudies

Inbedden van wetenschappelijke vorming bij de bacheloropleiding MBRT

De opdracht • Inbedden van praktijkgericht onderzoek • Opleiden tot een professional met een onderzoekende houding

Inbedden van onderzoek in het curriculum


Praktijkgericht onderzoek Notitie onderzoeksbeleid HG (2010-2015)

• • • • • • •

Vraaggestuurd Sturend en proactief Kennisvalorisatie Regionaal verankerd en internationaal georiënteerd Multidisciplinair Maatschappelijke meerwaarde Verspreiding en ontsluiting van onderzoeksresultaten



Onderzoekende houding Volgens Harinck (2009)

Professioneel handelen

• Doel, belang van een onderzoekende houding

Onderzoekende houding

• Open houding, nieuwsgierigheid, vragen stellen (ook bij het vanzelfsprekende), verwonderen, onbevooroordeeld zijn • Kritische blik, analyseren, op zoek gaan naar antwoorden en inzichten • Bronnengebruik, verslagleggen, presenteren

Onderzoeksvaardigheden

• Instrumentarium, middel voor het kunnen uitvoeren van een onderzoekende houding



Onderzoekende houding Volgens vd Rijst (2009)

• • • • • •

Neiging om kritisch te willen zijn Neiging om te willen weten/begrijpen Neiging om te willen bereiken Neiging om te willen delen Neiging om te willen innoveren Neiging om verantwoordelijkheid te nemen



Wetenschappelijke Vorming Competentie

Wetenschappelijke vorming betreft alle kennis, vaardigheden en houdingsaspecten die het omgaan met en het bijdragen aan wetenschappelijke onderzoek in de beroepspraktijk mogelijk maken.



Zorgverlening

Optimale kwaliteit van zorg Zorgbeleid zorg voor gemiddelde patiënt

Kennis Valorisatie

Research Utilisation Generiek ‘proof’ Implementatie op afdelingsniveau (richtlijn/protocol)

Maatwerk zorg voor individuele patiënt

Evidence Based Practice Specifiek ‘evidence’ Implementatie eigen beroepspraktijk

Onderzoek

Kennis met ‘Level of evidence’

Praktijkgericht Onderzoek Inbedden van onderzoek in het curriculum


EBP/RU in vijf stappen Bron figuur Kuiper (2004)

Vraag formuleren

Evalueren

Resultaat toepassen


Bewijs zoeken

Bewijs beoordelen

Lectoraat Transparante Zorgverlening

Evidence Based Practice volgens Kuiper/Cox

Beslissing Context

Bewijs

Kennis en ervaring van de verpleegkundige


Waarde(n) en voorkeur patiënt


Evidence Based Practice volgens Nieweg/de Groot

Beslissing Context

Bewijs

Kennis en ervaring van de verpleegkundige




Research Utilisation volgens Nieweg/de Groot

Beslissing Context

Bewijs Kennis en ervaring van de verpleegkundige




Wetenschappelijke Vorming  Praktijkvoering Onderdeel van het professioneel handelen

Optimale kwaliteit van zorg



Praktijkgericht Onderzoek • MRI scan kan belastend zijn • Ouderen, kinderen, kwetsbaren • Hoe kan een MBB’er stress bij patiënt tijdens MRI onderzoek reduceren?




Praktijkgericht Onderzoek Paramedicus als beroepsontwikkelaar Verpleegkundige als beroepsbeoefenaar Beantwoorden praktijkvraagstuk




Hoe pas je de instellingen van de beeldopname apparatuur aan wanneer iemand (veel) te zwaar is?



Evidence Based Practice Gebaseerd op Kuiper (2008) en Cox (2008)

Beslissing Context Bewijs

Kennis en ervaring van de (para)medicus/ verpleegkundige



18

Wat is EBP? Evidence Based Practice (Offringa et al., 2005)

•

Evidence-based practice is het zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen evidence-based practice impliceert het integreren van individuele (klinische) expertise met het beste externe bewijsmateriaal dat vanuit systematisch onderzoek beschikbaar is. De voorkeuren, wensen en verwachtingen van de patiënt spelen bij de besluitvorming een centrale rol.

Andere termen voor EBP zijn: RIP (Research Informed Practice) (Brown, 2012) Evidence Based Individual Decision making (EBID) (Eddy, 2005)




Paramedicus als hulpverlener

Praktijkgericht Onderzoek

Verpleegkundige als zorgverlener

Paramedicus als beroepsontwikkelaar

Leveren van best beschikbare (individuele) patiëntenzorg

Verpleegkundige als beroepsbeoefenaar

Evidence Based Practice

Beantwoorden praktijkvraagstuk






Accuratesse

• Sensitiviteit = terecht positief onder de zieken (kans dat test een positieve uitslag geeft bij de mensen die de aandoening hebben ).  71%, dus 29% gemist • Specificiteit = terecht negatieven onder de niet-zieken (kans dat bij afwezigheid van de aandoening die de test moet opsporen het resultaat negatief is ).  93%, dus 7% onnodig gediagnosticeerd als ‘ziek’



Een rekenvoorbeeld • Prevalentie longkanker mannen (65+) is ca 7,3 op 1000 • Stel 10.000 mensen  73 hebben longkanker  Honden ruiken 71% sensitief: 51 mannen met LC hebben een positieve test, 22 mannen met LC worden gemist  10.000 – 73 = 9.927 mannen hebben geen longkanker  Honden ruiken 93% specifiek: 9.232 mannen zonder LC hebben een negatieve test, 695 mannen zonder LC worden aangemerkt als positief • Van de 746 mensen met een positieve test hebben slechts 51 (7%) daadwerkelijk longkanker! Accuraat?!



Wat is RU? Research Utilisation (Estabrooks, 1998)

• Opstellen of aanpassen van protocollen en/of richtlijnen op basis van best beschikbare actuele wetenschappelijke bewijs (‘proof’). • Dichten van de kloof tussen wetenschap en praktijk (‘theorypractice gap’) • Life long learning • Andere termen voor RU zijn: – Agency Evidence Based Practice (Brown, 2012) – Evidence Based Guidelines (EBG) (Eddy, 2005) – Knowledge Translation (KT) (Rycroft-Malone & Bucknall, 2010)




Research Utilisation Paramedicus als beroepsontwikkelaar Verpleegkundige als ontwerper

Evidence Based Practice Paramedicus als hulpverlener

Ontwikkelen van zorgbeleid (bijv. richtlijn/protocol voor specifieke diagnose of technische handeling)

Praktijkgericht Onderzoek

Verpleegkundige als zorgverlener

Paramedicus als beroepsontwikkelaar

Leveren van best beschikbare (individuele) patiëntenzorg

Verpleegkundige als beroepsbeoefenaar Beantwoorden praktijkvraagstuk






Curriculumontwerp en verwevenheid onderzoek Bron figuur Jacobi (2010), vij vertaald naar Healy (2005)



Jaar 1 Prakijkgericht onderzoek (1 EC)

• Doorlopen van wetenschappelijk proces a.h.v. eenvoudig fysisch experiment • College (3 SBU) • Begeleide lessen (3 SBU) • Zelfstudie (22 SBU) – Wetenschappelijk proces – Data analyse, bewerking en presentatie – Statistiek (beschrijvend, eenvoudig toetsend) – Schriftelijke rapportage IMRD



Jaar 2 Prakijkgericht onderzoek (1 EC)

• Doorlopen van wetenschappelijk proces door uitvoeren van kwaliteitscontrole • College (1 SBU) • Begeleide les (4 SBU) • Zelfstudie (22 SBU) • Posterpresentatie (Engels) (1 SBU) • Onderwerpen – (Inter- & intrabeoordelaars) Betrouwbaarheid – Validiteit – Bias – Significantie versus relevantie – Statistiek (t-test, ANOVA) Inbedden van onderzoek in het curriculum


Jaar 4 Praktijkgericht onderzoek (21 EC)

• • • •

Uitvoeren van praktijkgericht onderzoek Onderzoeksmethodologie (3 EC) Bachelorscriptie (21 EC) Onderwerpen – Typen onderzoek – Onderzoeksvragen – Literatuur – Methodologie – Onderzoeksontwerp – Meetinstrumenten – Data verwerking – Mondelinge en schriftelijke rapportage Inbedden van onderzoek in het curriculum


Prakijkgericht onderzoek Het wetenschappelijke proces (Zielhuis et al 2010)

stap 1: Beschrijven van het motief voor het onderzoek stap 2: Bestuderen van relevante literatuur stap 3: Formuleren van de definitieve vraagstelling stap 4: Selecteren van een onderzoeksvorm stap 5: Beschrijven van het onderzoeksontwerp stap 6: Definiëren van de onderzoeksvariabelen stap 7: Operationalisatie stap 8: Schrijven van het draaiboek stap 9: Dataverzameling stap 10: Data-analyse stap 11: Interpretatie van de resultaten stap 12: Rapportage en publicatie



Vijf ontwerpprincipes Jacobi (2010)



Tips & Trics

• • • • •

Start in jaar 1 Enthousiasmeren en demystificeren Laat studenten zelf onderzoek doen Geef feedback (onderzoekende houding) Heb oog voor de goede studenten



Referenties •

• •

• • • • • • •

Versterkt verder met Praktijkgericht onderzoek, notitie onderzoeksbeleid 2010-2015, Hanzehogeschool Groningen, University of Applied Sciences Sijde van der N. Kenniscentrum CARES: kwaliteitsborging van onderzoek in de Masters (2011) Hanzehogeschool Groningen, University of Applied Sciences Dijkman B., Groot de M., Hodselmans P, Nieweg M.B. Visie en voorstel kaders Bachelorscriptie (2011) Academie voor Gezondheidsstudies en Academie voor Verpleegkunde, Hanzehogeschool Groningen, University of Applied Sciences Jacobi R.K., Rijst van der R.M. Verwevendheid van onderzoek en onderwijs aan de Universiteit van Leiden, ontwerpprincipes voor curricula (2010) ICLON, Universiteit van Leiden Harinck F., Kienhuis J., Wit de T. Waarom zijn de bananen krom? De onderzoekende houding in bacheloren masteropleidingen op de hogeschool, - (2009), LEOZ & Garant uitgevers, Antwerpen – Apeldoorn Rijst van der R.M. De zes aspecten van een onderzoekende houding (2009) ICLON, Universiteit van Leiden Cox, de Louw, Verhoef, Kuiper Evidence-based practice voor verpleegkundigen, Methodiek en toepassing (2008), Lemma Kuiper, C. et al. Evidence-Based Practice voor paramedici (2008), Lemma, Utrecht Lesterhuis, P.R. en Groot, M. de. Schrijfwijzer - Richtlijn voor het opstellen van schriftelijke rapportages in het hoger onderwijs (2011), Groningen: Hanzehogeschool Groningen Zielhuis, G.A. et al. Handleiding medisch-wetenschappelijk onderzoek (2010), Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen



Contact: [email protected]

23 maart 2012

Recommend Documents