2015

Oriëntatiemodule Academie Gezondheidszorg Opleiding Verpleegkunde DTO - 1e jaar - Blok 1 Ieke van Driel 2014/2015

Oriëntatiemodule

Inhoudsopgave 1

Algemene Informatie ....................................................................................................... 1 1.1 Introductie op het onderwijsprogramma .................................................................... 1 1.2 De inhouddeskundigen .......................................................................................... 1 1.3 Algemene aspecten onderwijsprogramma ................................................................... 2 1.4 Planningsoverzicht ............................................................................................... 3 1.5 Gedragsregels ..................................................................................................... 4 1.6 Toetsing ........................................................................................................... 4 1.7 Literatuur ......................................................................................................... 5 1.8 Programmaboeken downloaden of bestellen .............................................................5 2 Programmaonderdelen oriëntatiemodule ............................................................................... 6 2.1 Colleges ............................................................................................................ 6 2.2 Taakgroepbijeenkomsten ....................................................................................... 8 2.3 Intro vtv- pc - slo .............................................................................................. 10 Bijlagen ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 1: Handleiding Verpleegtechnisch Vaardigheidsonderwijs ............................................... 12 Bijlage 2: Evaluatie aanwijzingen ..................................................................................... 165 Bijlage 3: Gebruik van bronnen tijdens de studie. ................................................................. 177

Oriëntatiemodule

1

Algemene informatie

1.1

Introductie op het onderwijsprogramma

1

Welkom op de HBO-V. Dit is de eerste module die je aan de HBO-V gaat volgen. In deze module maak je kennis met de opleiding. Hoe is de opleiding opgezet, wat zijn de achtergronden daarbij, welke uitgangspunten zitten erachter? Deze orientatiemodule hoort bij blok 1 maar wordt als intro vooraf gegeven om je een idee te geven over de manier van werken tijdens de opleiding. Voor de rest van blok 1 heb je het programmaboek Chronisch Zieken nodig. Het is de bedoeling dat je een globaal idee krijgt van wat je de komende vier jaar allemaal te wachten staat. Het orientatieprogramma is verdeeld over 1 à 2 dagen (afhankelijk van het rooster) Deze dag/dagen is/zijn ingedeeld in vier thema’s beroep, studie, vorming en school Onderwerpen die in deze introductiemodule aan bod zullen komen zijn o.a.:  Neuman System Model (NSM) – (zie hoorcolleges hc NSM)  Competentiegericht leren  Inhoud en opbouw van de opleiding  Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO)  verpleegtechnische vaardigheden (vtv) en Professioneel Communiceren (PC) We vinden het belangrijk dat je dit allemaal weet, omdat je op die manier een beeld kunt vormen van de opleiding waarvoor je hebt gekozen. Je kunt nagaan of dit overeenkomt met je verwachtingen die je had over de opleiding. Misschien is alles nieuw, het kan ook zijn dat je al ervaring hebt in de zorg. Wat in ieder geval geldt: je krijgt zicht op wat een hbo-verpleegkundige moet weten en kunnen, naast het hebben van een HART voor de ZORG!

1.2 De        

De inhouddeskundigen

deskundigheid binnen deze introductiemodule is als volgt onderverdeeld: Blokcoördinator introductiemodule: Ieke van Driel Inhouddeskundige op het gebied van psychologische variabele: Ieke van Driel Inhouddeskundige op het gebied van fysiologische variabele: Kenneth Watson Inhouddeskundige op het gebied van sociaal culturele variabele: Ieke van Driel Inhouddeskundige op het gebied van ontwikkelingsbepaalde variabele: Ieke van Driel Inhouddeskundige op het gebied van de spirituele variabele: Bart Cusveller Inhouddeskundige op het gebied van verpleegkundige praktijk: Nellie Oversluizen Inhouddeskundige op het professioneel communiceren: Marjet Visscher

Oriëntatiemodule

1.3

2

Algemene aspecten onderwijsprogramma

Onderwijsvormen Tijdens de introductiemodule ga je kennismaken met verschillende onderwijsvormen. Met de onderstaande drie vormen werken we tijdens de introductiemodule. Met een korte toelichting hierop. 1. Taakgroep Een taakgroep is een groep van maximaal 15 studenten die in groepsverband aan hun competenties gaan werken. Tevens is er een tutor (docent) die geen inhouddeskundige hoeft te zijn maar die het groepsproces binnen de onderwijsgroep begeleidt, stuurt en coacht. Daarnaast zijn er werkcolleges waarin de theorie uit de hoorcolleges verwerkt en toegepast wordt. De student ontwikkelt hierdoor inzicht en vaardigheden om te handelen in beroepssituaties. 2. Vaardigheidslessen vtv en pc Je krijgt lessen in verpleegtechnische vaardigheden en professioneel communiceren. Deze lessen worden in groepsverband gegeven, dus per klas. 3. Hoorcollege en Gastcollege Naast de hoorcolleges die verzorgd zullen worden door docenten van de HBO-V of van andere afdelingen van de CHE. Soms is er een gastdocent. Voor het overzicht van de onderwerpen van de colleges wordt verwezen naar het planningsoverzicht. Alle onderwijsgroepen hebben tegelijk les tijdens een hoorcollege. Voorafgaand aan een (gast-)college is het belangrijk om na te denken over vragen die tijdens het college gesteld kunnen worden. Tijdens een taakgroep werk je met Probleem Gestuurd Onderwijs Enkele kenmerken van PGO zijn:  Er wordt gewerkt in zogenaamde onderwijsgroepen (taakgroepen).  Door een casus systematisch te analyseren kom je tot het formuleren van leerdoelen.  Individueel wordt er aan deze leerdoelen gewerkt en in een plenaire bijeenkomst worden de resultaten van een ieder besproken.  Het groepsproces draagt in belangrijke mate bij aan je studierendement. Vaardigheden die je je tijdens PGO eigen maakt heb je later als verpleegkundige hard nodig. Denk hierbij aan teamvorming, voorzitterschap, informatie inbrengen, feedback geven en ontvangen etc. Naast PGO specifieke activiteiten wordt er in de komende blokken afwisseling geboden in de vorm van excursies, responsie- en verdiepingscolleges, werkstukken, projectopdrachten etc. Evaluatie is en blijft belangrijk voor je verdere ontwikkeling. Dat geldt zowel voor de ontwikkeling van ieder persoonlijk als voor de ontwikkeling van de beroepsgroep en uiteraard ook voor de ontwikkeling van het onderwijsprogramma. Tijdens PGO zal de evaluatie dan ook steeds een belangrijke plaats innemen. Zie ook bijlage 2. Tijdens het probleem gestuurd leren wordt gebruik gemaakt van een methodiek, die in het boek: “Probleem gestuurd leren, wegwijzer voor studenten” van J.H.C. Moust e.a. beschreven staat.

Oriëntatiemodule

1.4

3

Planningsoverzicht

Bij het maken van dit overzicht zijn de roostergegevens nog niet helemaal bekend, vandaar dat we de diverse onderdelen per thema geordend hebben en niet per dag. Let dus goed op je rooster wanneer de verschillende onderdelen zijn ingepland; onderstaand schema is geen chronologische volgorde.

Planning per Thema: zie ook “Inhoud colleges” INHOUD Studie Hoorcollege competentie gericht leren *) Hoorcollege Probleem Gestuurd Onderwijs Hoorcollege introductie Neuman Systems Model Taakgroepbijeenkomst: kennismaken en NSM

Beroep Hoorcollege introductie GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) Hoorcollege introductie MGZ (Maatschappelijke Gezondheidszorg)

School Introductie / rondleiding Introductie pc (professioneel communiceren) Introductie vtv (verpleegtechnische vaardigheden) Studieloopbaanbegeleiding (slo)

Intro ICT*)

*) kan ook later in blok 1 gegeven worden

Oriëntatiemodule

1.5

4

Gedragsregels

Studenten en docenten hebben samen de verantwoordelijkheid de kwaliteit van het onderwijs hoog te houden. Om dit te verwezenlijken houden we ons aan de onderstaande regels en mogen we elkaar daarop aanspreken. Wellicht overbodig, maar we noemen ze toch nog even: - je bent op tijd aanwezig in de les of geeft (zo mogelijk vooraf) een geldige reden voor je te laat zijn. Als een hoorcollege begonnen is, is het niet gewenst de collegezaal nog binnen te komen. - je komt voorbereid de les in. Bij (vaker) niet voorbereid zijn mag de docent je de les weigeren. - tijdens de lessen maak je geen gebruik van mobiele telefoons M.b.t. communicatie en verslaglegging zowel mondeling en schriftelijk als via de mail: - Vermeld bij verslagen altijd op het voorblad je voor- en achternaam, groep, docent, vak, titel en datum. - Verslagen worden uiterlijk op de vermelde ‘uiterste datum’ ingeleverd. - Houd rekening met een redelijke verwerkings- en/of nakijktijd van verslagen en mail. Geef zo nodig aan wanneer je verwacht een reactie te ontvangen of te geven. Stel inhoudelijke vragen over de les zoveel mogelijk mondeling tijdens de lesdagen. - Sluit je mailbericht altijd af met je voor- en achternaam en groep, zo nodig met studentnummer. Je kunt dit standaard instellen.

1.6

Toetsing

Toets Aan het eind van blok 1 Chronisch Zieken wordt er een kennistoets afgenomen. De mogelijkheid bestaat dat er vragen opgenomen worden over deze oriëntatiemodule: over NSM, vtv en pc.

Oriëntatiemodule

1.7

5

Literatuur

Voor het goed kunnen uitvoeren van onderwijs- en projecttaken is gebruik van de mediatheek met daarin het Studielandschap onmisbaar. Omdat hier veel mensen tegelijk gebruik van moeten maken, zijn een aantal algemene regels opgesteld: 1. Materiaal uit het studielandschap (boeken, video´s) worden NIET uitgeleend. Deze materialen kun je ter plekke raadplegen en gebruiken. Er wordt duidelijk op de boeken m.b.v. een sticker aangegeven of het materiaal behoort tot het Studielandschap en dus niet meegenomen mag worden. 2. Stilte in de zaal. 3. Eten en drinken is in de mediatheek verboden. Voor informatie over het studielandschap/ mediatheek kun je bij het mediatheek personeel terecht. Onderstaand is een literatuurlijst opgenomen waarin titels van boeken staan vermeld die gebruikt kunnen worden bij het bestuderen van diverse taken en opdrachten. Literatuurlijst  Hoger Onderwijs Reeks, Probleemgestuurd leren, een wegwijzer voor studenten; Moust J.H.C., Bouhuijs P.A.J., Schmidt H.G.; , 4e druk Wolter-Noordhoff, Groningen/Houten. (niet verplicht)  Verpleegkunde volgens het Neuman Systems Model, vertaling en bewerking voor de Nederlandse praktijk; Verberk F., Kuiper, M, de; 4e druk Van Gorcum, Assen. (op verplichte boekenlijst)  Christelijke beroepscode Verpleegkunde  Skillslabonline-pakket “Persoonlijke Hygiene”, te bestellen bij www.skillslabonline.nl (onderdeel van Totaalpakket Skillsonline, op verplichte boekenlijst)

1.8 Programmaboeken bestellen of downloaden Programmaboeken bestellen of downloaden via Printing on Demand (POD) Je kunt zelf kiezen of je een programmaboek wil printen of downloaden. Je gaat hiervoor naar Entree: https://extranet.che.nl/gezondheidszorg/onderwijs/2014-2015/SitePages/Introductiepagina.aspx Vervolgens klik je op ‘Webshop Programmaboeken’ (groene balk) en kom je in de omgeving waar je de programmaboeken kunt bestellen of downloaden. Zie voor verdere instructies de startpagina van CHE/Entree; daar staat informatie over POD voor alle studenten van de CHE. De programmaboeken van Gezondheidszorg worden het hele jaar door op Entree gezet. Je kunt dus niet begin van het jaar alle programmaboeken gelijk bestellen/ downloaden. Voorafgaand aan het volgende blok, zorgt de programma coördinator ervoor dat het benodigde materiaal beschikbaar is op Entree. Mocht je vragen hebben of er niet uitkomen, dan kan je mailen naar Dorothée Twigt, [email protected]

Oriëntatiemodule

2

6

Programmaonderdelen oriëntatiemodule (zie rooster voor exacte data en tijden)

Vooraf: - Plan alle programmaonderdelen in je agenda in: taakgroep, vtv, pc en hoorcolleges. Maak tijd en ruimte in je agenda voor de evt. voorbereidingsopdrachten. - Maak de evt. voorbereidingsopdrachten vooraf en bereid je goed voor op de lessen. - Schrijf evt. vragen over de opzet van de studie of de inhoud van dit programma op en stel ze aan de tutor tijdens de taakgroepbijeenkomsten.

2.1

Colleges

Voor de komende blokken geldt het volgende: De docent mailt uiterlijk twee dagen voor het betreffende hoorcollege een hand-out. Of ze staan op Entree (toegang voor nieuwe studenten pas vanaf 1 sept). Deze kan de student zelf uitprinten. In het programmaboek staat de inhoud van het college met bijbehorende voorbereiding. Deze voorbereiding is nodig om het college goed te kunnen volgen. Hoorcollege over GGZ en MGZ Deze colleges gaan over twee differentiaties, nl. de Geestelijke Gezondheidszorg (psychiatrie) en de Maatschappelijke Gezondheidszorg (video thuiszorg) Er wordt uitleg geven door een ervaringsdeskundige over de kenmerken van de soort zorgvragers die er binnen betreffend veld zijn, de inhoud van de verpleegkundige zorg e.a. Introcollege ethiek *) – evt. later in blok 1 Wie met mensen omgaat, krijgt te maken met ethische vragen. Deze vragen spelen niet alleen (en zelfs niet voornamelijk) op het snijvlak van leven en dood, zoals bij abortus en euthanasie. Heel vaak betreft het 'gewone' kwesties, waar je elke dag mee te maken kunt krijgen. Hoeveel informatie je een patiënt mag geven over zijn ziekte? Hoe ga je met 'lastige' familieleden om? Hoe reageer je tegen een collega die zijn werk niet goed doet? Hoe lang moet of mag een uitzichtloze behandeling doorgaan? Wat doe je als een patiënt medicijnen weigert die echt belangrijk zijn voor hem? Welk standpunt neem je in als twee verstandelijk gehandicapten aangeven met elkaar te willen trouwen? Enzovoort. Sommige van deze kwesties zijn heel algemeen, andere zijn specifiek voor een bepaalde categorie zorgvragers. In dit inleidende college zal het gaan over de algemene vraag wat ethiek eigenlijk is, waarom ethiek en verpleging nauw aan elkaar verbonden zijn, vanuit welke uitgangspunten je een ethisch vraagstuk kunt benaderen, en wat je van ethische modellen wel en niet mag verwachten. Hiermee krijg je een basis voor het nadenken over ethische vragen die in de rest van het jaar bij de verschillende categorieën zorgvragers aan de orde komen. Hoorcollege Competentie Gericht leren *) evt later in blok 1 In dit college wordt uitgelegd wat competentiegericht leren inhoudt. Ook wordt de module “Studieloopbaanbegeleiding” (SLB) kort uitgelegd. Het is daarom van belang dat je voor het college dit programmaboek al in je bezit hebt; deze kun je vinden op Entree – het intranet van Gezondheidszorg. Hoorcollege Probleem Gestuurd Onderwijs In dit college ga je kennismaken met PGO: welke filosofie zit erachter, hoe werkt het concreet, welke vaardigheden vereist het van je en welke relatie ligt er met het toekomstig beroep van een verpleegkundige? Wanneer je met PGO begint, dien je de methodiek te kennen en te begrijpen. Daarom is het intro- college van belang, want daarin zal de methodiek uitgelegd worden, zodat je al snel kunt beginnen met PGO. Hoorcollege Intro NSM In dit college zal het Neuman Systems Model geïntroduceerd worden. Onderstaand vind je al enige informatie over dit model. Het is te snappen dat je nu niet direct weet waar het allemaal overgaat. Toch willen we dat je al in het begin van je HBO-V opleiding deze theorie goed te horen krijgt en er ook al zelf mee gaat oefenen.

Oriëntatiemodule

7

Voor het komende introcollege is het van belang dat je je verdiept in het boek (www.google.books): “Verpleegkunde volgens het Neuman System Model” en onderstaande informatie over het model. Het college kan je zien als een introductie op de theorie van het NSM, lang niet alles zal gelijk duidelijk zijn. Na het introcollege zal een taakgroep gepland staan voor vandaag, ook in die bijeenkomst zal het NSM een centrale plek innemen. Korte uitleg NSM Het Neuman System Model is een verpleegkundig model wat je gedurende de hele opleiding veel zal tegenkomen. Je staat nu nog maar aan het begin van je opleiding en dan is het best moeilijk om precies te snappen waar het NSM over gaat en wat je er mee kan doen als verpleegkundige. Gaandeweg de opleiding zal het steeds duidelijker worden. De staf van de HBO-V heeft veel tijd geïnvesteerd in het zoeken naar een theorie of model dat gebruikt kan worden in het onderwijsprogramma. Er werd gezocht naar iets dat paste bij de christelijke uitgangspunten die de school heeft. Het Neuman System Model is zo’n model. Prof. Betty Neuman is orthodox christin, zij gelooft in de christelijke God, Zijn Zoon en de Heilige Geest. Het kenmerkende aan haar model is dat een plaats is ingeruimd voor de spirituele variabele, de geloofskant of zingevingskant van de mens. Zij vindt dat die kant in de verpleegkundige zorg moet worden meegenomen. Vanuit ons geloof vinden wij dat ook, te meer omdat die zingevingskant in de zorg vaak wordt verwaarloosd, onderzoeken in het verleden hebben dat aangetoond. Naast de spirituele variabele hebben we dan ook nog de fysiologische, psychologische, ontwikkelingsbepaalde en de sociaal-culturele variabele. Andere kernbegrippen binnen het NSM zijn:  weerstandslijnen  cliëntsysteem  preventietheorie  stress – copingtheorie  systeem theorie

Oriëntatiemodule

2.2

8

Taakgroepbijeenkomsten

2.2.1 In de eerste taakgroepbijeenkomst zul je nader kennismaken met je taakgroep Daarom zal er eerst een soort van kennismaking plaatsvinden, waarin o.a. aan bod zal komen: - waarom je gekozen hebt voor de HBO-V. - wat je achtergrond en ervaring is met ‘de zorg’. - eventueel aan te vragen vrijstellingen (je tutor kan je de regeling hieromtrent uitleggen). Verder wordt er gekeken naar de structuur en de opbouw van het onderwijsprogramma, de opbouw van de propedeuse, hoe kijk jij tegen de studie aan en wat zijn jouw verwachtingen en die van je tutor. De volgende casus wordt behandeld op pgo-manier: Voorbereiding: lees de casus door en zoek evt. begrippen/woorden op die je niet kent. Inhoud 1e onderwijsbijeenkomst: maak leerdoelen aan de hand van de volgende casus

Casus behorende bij PGO onderwijstaak 1: NSM???????????????????? Sinds een week loop je stage in het ziekenhuis. Samen met je werkbegeleider heb je vandaag de zorg voor de patiënt op kamer 3. Je loopt samen met Ine, je werkbegeleider de kamer in en kijkt rond. Je ziet een atletisch gebouwde jonge man in bed liggen. Het is de 17-jarige Stephan. In zijn dossier heb je vanmorgen al gelezen dat hij zowel een blessure met zijn been als brandwonden in zijn gezicht heeft opgelopen. Met zijn oude brommer heeft hij een ongeluk gehad. Hij kon een andere brommer niet bijtijds ontwijken en botste er tegen aan. Naast de ongelukkige valpartij had hij ook nog de pech dat de benzinetank ontplofte. Hij liep een complexe beenbreuk op en heeft hij last van een paar fikse brandwonden in zijn gezicht. Intussen is hij weer redelijk mobiel. De wonden zijn bijna genezen, maar de littekens zijn duidelijk te zien. Zijn verdere voetbalcarrière kan hij wel vergeten. Hij heeft blijvende problemen met zijn knie. Hij heeft zich vanaf zijn achtste volledig ingezet voor een succesvolle voetbalcarrière, zelfs profvoetbal behoorde tot zijn mogelijkheden. Zijn trotse en enthousiaste ouders hebben hem hierin volledig ondersteund en gestimuleerd. Ondanks de investering in tijd en geld lijkt dit alles nu tevergeefs zijn geweest. Je ziet dat Stephan wat somber voor zich uit zit te staren. Je werkbegeleider gaat de wonden verzorgen en legt uit wat ze aan het doen is. Ze begint ook een gesprek en vraagt naar de reden van zijn neerslachtigheid. Je vraagt je zelf af waarom hij eigenlijk niet blij is. Het gaat nu toch goed met hem? De wonden genezen toch en de beenbreuk is ook bijna hersteld? Zijn het misschien de blijvende littekens op zijn gezicht waarom hij depri is? Stephan heeft hele andere vragen blijkt uit het gesprek met Ine. Hoe moet het nu verder? Waarom overkwam hem dit? Wat denkt men nu van hem nu hij niet verder kan? Stephan heeft ook het gevoel dat hij gefaald heeft tegenover zijn ouders, die zoveel in zijn voetbalcarrière geïnvesteerd hebben. Hij is bang dat ze erg in hem teleurgesteld zijn en hij ziet er als een berg tegenop om straks weer thuis te moeten komen. In het gesprek van Ine met Stephan komen alle teleurstelling en frustratie naar buiten. Je vraagt je af of hij niet erg veel last van zelfmedelijden heeft. Je zou hem eigenlijk liever wijzen op wat hij nog aan mooie dingen heeft! Zelfbeklag heeft toch geen zin? Waarom pakt Ine het anders aan? Je hebt ook vragen over de wondverzorging. Wat doet Ine allemaal en waarom doet ze het zo? Is het een standaardbehandeling of wijkt ze af van een protocol?

Oriëntatiemodule

9

Later op de dag spreek je een andere stagiaire op je afdeling. Die vertelt je nog een en ander over NSM. Zij heeft het over stressoren bij de 5 verschillende variabelen van NSM. Is een stressor iets anders dan de stress die een patiënt ervaart? En wat is dan coping? Hoe zit dat dan bij Stephan??? De stagiaire heeft het ook over andere dingen, zoals omgeving, mens en gezondheid. Hoe en wanneer moet je daar nu als verpleegkundige mee bezig zijn? Hoe kun je bij je patiënten met preventie omgaan? Kan dat eigenlijk wel??? Op school heb je wel een college over het NSM gehad, maar hoe kun je dit in de praktijk gebruiken? Kortom, je hebt een heleboel vragen! Je besluit om NSM weer eens door te nemen en te kijken hoe je het model kunt toepassen op Stephan.

Opdracht n.a.v. taakgroep NSM: Werk de leerdoelen uit. Zie bijlage 3 voor tips over zoeken van informatie. De volgende taakgroep wordt deze pgo-taak over NSM nabesproken. Ook start je dan met een casus van Chronisch Zieken. Neem ook tijd om de eerste ervaringen te evalueren en terug te kijken op je eigen manier van bezig zijn met de taakgroep. Wat is duidelijk en wat nog niet?

Oriëntatiemodule

2.3

10

Vaardigheidslessen

Intro VTV Leerresultaten: De student: 1. kent de uitgangspunten van het vaardigheidsonderwijs volgens de Skillslabmethode 2. weet welke onderdelen van het (digitale) skillslabpakket hij bestudeerd moet hebben tijdens het voorbereiden op elke VTV-les 3. weet wat er van hem verwacht wordt in de voorbereiding, de training, oefenmomenten en toetsing binnen VTV 4. kent de afspraken binnen het VTV-onderwijs binnen schools t.a.v. presentie, oefenen (op elkaar), begeleiding vragen van onderwijsassistenten en gebruik van lokalen en materialen 5. kan antwoord geven op de volgende leerresultaten “Persoonlijke Hygiëne”: a. aangeven waarom zorg voor mondhygiëne van zorgvragers belangrijk is b. uitleggen welke aandoeningen in de mond kunnen optreden bij verminderde mondhygiëne c. aangeven bij welke problematiek (beperkingen, aandoeningen) meer kans is op mondproblemen d. uitleggen hoe je mondverzorging kan geven en de diverse materialen hierbij benoemen e. uitvoeren van mondhygiëne bij een zorgvrager/simulant (= medestudent) Leermiddelen  Bijlage ‘Handleiding Verpleegtechnisch vaardigheidsonderwijs’, zie achter in dit programmaboek  Skillsonlinepakket “Persoonlijke hygiëne”, te bestellen via www.skillslabonline.nl  www.skillslabonline.nl , klik op ‘Over Skills Online’ en download ‘stappen van het Skillslab Onderwijs’ (hyperlink vrij onderaan de pagina) Voorbereidingsopdracht  Bekijk www.skillslabonline.nl  Bekijk het filmpje onder ’over Skills Online’ en neem het artikel ‘stappen in het Skill slab onderwijs’ door.  Bestudeer: ‘Handleiding Verpleegtechnisch Vaardigheidsonderwijs’, zie bijlage.  Neem van het onlinepakket ‘Persoonlijke Hygiëne’ de vaardigheid ‘mond zorg’ door. Hanteer hierbij het stappenplan zoals in bovenstaand artikel beschreven en/of raadpleeg de site voor tips hoe het beste te studeren met het digitale pakket. Zorg dat je de leerresultaten kunt beantwoorden; maak daartoe een aantal opdrachten dat over mond zorg gaat en neem daarna de antwoorden door. Neem vragen mee naar de les.  Lees via onderstaande link artikel: http://www.nursing.nl/verpleegkunde/specialismen/geriatrieouderenzorg/article/8059/mondzorg-moet-volgens-evidence-based-richtlijnen Via deze link heb je ook de mogelijkheid je in te schrijven voor de Nursing nieuwsbrief( in de rechter bovenhoek) deze nieuwsbrief houd je wekelijks op de hoogte van alle actuele zaken binnen de “zorg”. Training  Kennismaking met docent en kennismaking/rondleiding in Skillslab  Uitleg (digitale) Skillslabmethode a.d.h.v. “Persoonlijke Hygiëne”/mond zorg, het stappenplan (download) en “Handleiding VTV” uit de bijlage.  Oefenen van mondverzorging op elkaar. Neem je eigen tandenborstel en tandpasta mee!  Aandacht voor voorbereiding en training VTV komende week Verwerking na de training  Als je de voorbereidingsopdrachten niet hebt kunnen doen, zorg ervoor dat je ze alsnog gedaan hebt, leerresultaten kunnen terugkomen in bloktoets eind blok 1.

Oriëntatiemodule

11

Intro PC (professioneel communiceren) Er blijkt steeds weer dat de bejegening en communicatie van verpleegkundigen met patiënten essentieel is voor de tevredenheid van die patiënten over de geleverde zorg. Daarom besteden wij tijdens de eerste jaren van de opleiding heel veel aandacht aan het trainen van studenten in professioneel communiceren. We proberen daarbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij jullie eerdere ervaringen en de situaties die je in de (werk)praktijk van elke dag tegenkomt. Onze ervaring is dat – hoeveel werkervaring je misschien ook hebt in de zorg – je nooit uitgeleerd bent als het gaat over communicatie. Tijdens deze eerste training maak je kennis met Professionele Communicatie (PC) en je PC-docent van dit blok. Leerresultaten: De student:  Kent de uitgangspunten van de lessen Professionele Communicatie  Weet wat er van hem verwacht wordt in de voorbereiding, de training, oefenmomenten en toetsing binnen Professionele Communicatie  Kent het globale programma Professionele Communicatie van blok 1  Heeft zicht op eigen communicatieve vaardigheden en wat vaardigheden zijn in professioneel communiceren Voorbereidingsopdracht  Lees in het programmaboek van jaar 1 (Chronisch Zieken) over het onderdeel Professioneel Communiceren (indien je dit al in je bezit hebt).  Wat zijn voor volgens jou de essentiële communicatieve vaardigheden voor een verpleegkundige?  Lees uit het boek Professionele Communicatie Chapter 4: Professionele Gespreksvoering en vul de nulmeting in. Neem deze nulmeting mee naar de bijeenkomst.  Heb je al enig idee waar jouw ontwikkelpunt op dit vlak zou liggen? Training  Uitleg programma Professionele Communicatie  Bekijken van een filmpje en discussie hierover  Bespreking in groepjes van nulmeting  Afronding en vooruitblik

Oriëntatiemodule

12

Info Studieloopbaanontwikkeling (SLO) College in week 38 Je zult de komende weken gaan merken dat studeren op een HBO best wat vraagt. Tijdens de studie ondersteunen we je door het programma Studieloopbaanontwikkeling (SLO). We staan stil bij onderwerpen als: hoe studeer je goed voor een toets? Hoe bewaak je de verhouding werk/privé? Hoe plan je en voorkom je dat je gaat uitstellen? Hoe leer je reflecteren en nadenken over wat situaties voor je betekenen? In week 38 heb je een hoorcollege waarin je meer info krijgt over SLO. Lees ter voorbereiding voor dit college de reader Studieloopbaanontwikkeling door, zoals je die kunt vinden op entree.

Oriëntatiemodule

13

Bijlagen 1: Handleiding Verpleegtechnisch Vaardigheidsonderwijs Juni 2013 Skillslabonline Binnen het VTV onderwijs maken we gebruik van de methodiek volgens Skillslab. Uitleg hierover kun je lezen in ‘vaardigheidsleren volgens stappenplan SkillsOnline’, te downloaden via www.skillslabonline.nl , onder ‘over SkillsOnline’. Het voorbereid zijn voorafgaande aan de les is een voorwaarde om zinnig en effectief de betreffende vaardigheden te kunnen eigen maken binnen de les en tijdens het (zelfstandig) oefenen. Voorbereiden op elke training VTV Voorafgaande aan elke training vtv wordt van je verwacht dat je het volgende doorwerkt:  Lees de introductie van betreffende vaardigheid/thema  Neem de in het lesprogramma genoemde leerdoelen door zodat je weet waar je aan moet voldoen aan het einde van één vtv-training, d.w.z. de voorbereiding + training + oefenen  Bestudeer de tekst, links en filmpjes in de tabbladen van betreffende vaardigheid zodat je de aangegeven leerdoelen kunt beantwoorden. M.b.t. het doorwerken van de tabbladen hieronder een Studiewijzer: Studiewijzer  Werk van links naar rechts de tabbladen af: begin bij “Oriëntatie”, neem daar de leerdoelen door, doe dan de “Test” (soms kan deze test te detaillistische vragen bevatten, sla deze over of vraag in de training of je betreffende kennis moet hebben), werk dan “Voorbereiden Practicum” door, waaronder dus Opdrachten en Werkwijze. Je hoeft niet alle opdrachten uit te werken, alleen die passen bij de leerdoelen. Als je de opdrachten beantwoord, krijg je middels de knop ‘Overzicht’ in de antwoorden meer informatie over betreffende onderdelen; dit levert je dus meestal nieuwe kennis op!  Bestudeer onder tabbald “Practicum” het verbalisatieschema; zorg dat je dat in je hoofd hebt voorafgaande aan de les, zodat je effectief kunt oefenen tijdens de les.  Doe je voordeel met de studietips onder tabblad “Zelfstandig oefenen”  Neem onduidelijkheden en vragen die je tijdens je voorbereiding bent tegengenkomen, mee naar de les. Onderwijsassistenten Bij de onderwijsassistenten kun je aangeven wanneer je wilt oefenen en wat je wilt oefenen. Waar nodig en gewenst, kun je haar hulp daarbij inroepen. Je dient dan wel goed voorbereid te zijn, zodat het begeleidingsmoment effectief vorm gegeven kan worden. Voor aanwezigheidstijden: zie balie onderwijsassistenten en de informatie op entree: https://extranet.che.nl/gezondheidszorg/onderwijsvoltijd/20132014/leerjaar1/cz1/VTV/Oefenen%20verpleegtechnische%20vaardigheden.pdf Lokalen Er zijn praktijklokalen met ziekenhuisbedden en er is een oefen lokaal met ziekenhuisbedden. Dit oefenlokaal is geheel ter beschikking van studenten. Houd het zelf ook netjes en schoon. Over het gebruik van de lokalen en materialen staan in het vervolg van deze bijlage regels beschreven. Afspraken en regels binnen VTV Oefenen en oefenen op elkaar De in de les getrainde vaardigheden kun je zelfstandig oefenen in het oefenlokaal. Hierbij gelden de volgende regels: - Op een ander oefenen betekent dat je ook jezelf beschikbaar stelt (wederkerigheidsprincipe) - De grenzen van de persoon waarop geoefend wordt bepalen hoe ver je kunt gaan, terwijl de docent of onderwijsassistent ook een grens aan kan geven - De veiligheid staat te allen tijde centraal - De student voert de vaardigheid bij een medestudent uit volgens de geleerde uitvoeringsstandaard, kan deze verwoorden - De student op wie geoefend wordt heeft toestemming gegeven.

Oriëntatiemodule

-

-

-

14

De onderwijsassistenten mogen studenten wegsturen als blijkt dat ze de uitvoeringsstandaard niet kennen of als ze niet voorbereid zijn; hierdoor wordt onnodig materialen verknoeid. Wanneer studenten voorbehouden handelingen op elkaar willen oefenen, mag dit alleen onder begeleiding van een docent of de onderwijsassistenten en met inachtneming van de regels daarvoor, zie protocol ‘oefenen op elkaar van voorbehouden handelingen’ Het oefenlokaal dient te allen tijde opgeruimd achtergelaten te worden: elk bed glad opgemaakt (zowel onder als bovenlaag), 1 kruk en 1 afvalbak bij het voeteneind. Gebruikte materialen terug op hun plaats, in de bak voor ‘hergebruik’ of in de afvalbak. Wees zuinig op alle materialen. Geef defecten in materialen z.s.m. door aan de onderwijsassistenten. Bedden zijn geen banken!

En verder: - Studenten mogen geen geslachtsorganen ontbloten; handelingen waarbij dit noodzakelijk is, worden alleen op de pop of op een fantoom (anatomisch model van een lichaamsdeel) geoefend. Elkaar wassen doen studenten met badkleding aan. - Van de voorbehouden handelingen mogen slechts de volgende op elkaar geoefend worden: o subcutane injectie o intramusculaire injectie (evt.) o inbrengen van een neusmaagsonde o inbrengen van een naso pharyngale katheter De andere voorbehouden handelingen leveren te veel risico’s op en mogen niet op elkaar gedaan worden. Protocol Prikletsel Als een student zich prikt aan een besmette naald (dat is een naald die in contact is geweest met weefsel van een ander), dan dienen de volgende acties ondernomen te worden: - goed laten bloeden - goed schoonspoelen met water - vervolgens desinfecteren (WIP richtlijn) Daarna: - Melden aan de coördinator VTV, deze verzamelt de gegevens en vraagt zo nodig om opheldering. - Zowel de student bij wie het prikaccident heeft plaatsgevonden als de andere partij wordt zo nodig verwezen naar de huisarts. Het is de eigen verantwoordelijkheid van de student om dit daadwerkelijk te doen. - Betrokken studenten moeten duidelijk hebben wat de gevolgen voor hun gezondheid kunnen zijn en eerlijk bij de huisarts hun verhaal doen over mogelijke besmetting van hepatitis of HIV. Daarin speelt ook mee een mogelijk eerder prikaccident (bijvoorbeeld tijdens een buitenlandstage) Belangrijk is dat er niet veroordelend gereageerd wordt, maar met begrip, zodat studenten zich niet hoeven te schamen en de hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Protocol ‘Oefenen op elkaar van voorbehouden handelingen’: 1. Oefenen op elkaar mag alleen onder toezicht van de docent of de onderwijsassistent. 2. Bij het oefenen gelden de volgende principes:  op een ander oefenen betekent dat je ook jezelf beschikbaar stelt (wederkerigheidsprincipe)  de grenzen van de persoon waarop geoefend wordt bepalen hoe ver je kunt gaan, terwijl de docent of onderwijsassistent ook een grens aan kan geven  oefenen op elkaar is middel, geen doel op zich  de veiligheid staat te allen tijde centraal 3. Alvorens studenten op elkaar oefenen heeft de student de vaardigheid op de pop uitgevoerd en van de docent of onderwijsassistent toestemming om het op een medestudent te doen. 4. De student voert de vaardigheid bij een medestudent uit volgens de geleerde uitvoeringsstandaard, kan deze verwoorden en wijkt hier niet zonder overleg van af. 5. De student waar op geoefend wordt heeft toestemming gegeven. 6. Op elkaar oefenen gebeurt met steriele materialen als dit vereist is en de materialen worden na gebruik op de juiste wijze weggegooid (met bloed besmet en scherp afval in speciale containers).

Oriëntatiemodule

15

7. Bij het opvolgen van dit protocol dient zorgvuldig en veilig gehandeld te worden. Bij onverhoopt prikletsel is de student zelf aansprakelijk voor de eventuele gevolgen. Prikletsel dient altijd direct bij de docent en/of coördinator vaardigheidsonderwijs te worden gemeld. Wanneer alle docenten en studenten zich aan dit protocol houden en er doet zich een ongeval voor, dan wordt dit gedekt door de collectieve verzekering van de school. Dit houdt in dat wanneer afgeweken wordt van dit protocol de school geen enkele verantwoordelijkheid draagt en niet aansprakelijk gesteld kan worden!

Oriëntatiemodule

16

Bijlage 2: Aanwijzingen voor de evaluatie: Omgaan met taken Aandachtspunten voor de student:  Voorbereiding taken: de student laat door zijn inbreng zien dat taken goed zijn voorbereid  Volledigheid van uitvoeren taken: de student heeft alle taken kunnen bestuderen  Voorbespreken van taken: de student neemt actief en constructief deel aan de discussie in de onderwijsgroep  Inzet in de groep: de student zet zich actief in om het onderwijsproces goed te laten verlopen  Draagt inhoudelijk bij aan denkprocessen door: eigen mening in te brengen, het kunnen scheiden van hoofd en bijzaken, het bespreekbaar maken van inhoudelijke onduidelijkheden en tegenstrijdigheden, kritisch te zijn m.b.t. het bereikte resultaat.  Terugrapportage: de student is in staat bij de terugrapportage duidelijke (additionele) informatie te geven. De student laat zien gebruik te hebben gemaakt van verschillende bronnen. De student geeft uitleg in zijn eigen woorden. De student rapporteert regelmatig terug.  Draagt bij aan het toepassen van info door: verbanden te leggen met eigen ervaringen en het geven van voorbeelden, het leggen van verbanden tussen de verschillende kennisgebieden. Omgaan met anderen Aandachtspunten voor de student:  Samenwerken de student stimuleert het groepsproces door een actieve bijdrage; - Neemt initiatieven en doet suggesties gericht op verbetering van het proces/samenwerking/ communicatie, - Is in staat om een onderbouwt waardeoordeel uit te spreken over eigen en over een ander zijn producten en aandeel in het groepsproduct.  De student maakt eventuele spanningen in de groep bespreekbaar, spreekt anderen aan op verantwoordelijkheid, signaleert en helpt oplossen van tegenstellingen/ conflicten tussen groepsleden.  Luisteren: de student laat anderen uitspreken, gaat in op datgene wat gezegd is.  Samenvatten: de student vat als gespreksleider of als groepslid discussies in de groep samen als dat nodig is. Eigen functioneren Aandachtspunten voor de student:  Omgaan met feedback: de student staat open voor feedback van groepsleden en/of tutor en gaat daar constructief mee om.  Geven van/vragen om feedback: de student heeft inzicht in zijn eigen wijze van feedback vragen en geven (opbouwend/aanvallend)  Reflecteren op eigen functioneren: De student kan zijn eigen functioneren juist verwoorden. De student is in staat sterke en zwakke punten van het functioneren aan te geven  Omgaan met afspraken: De student komt afspraken na die gemaakt zijn in de groep.  Op tijd komen/niet verschijnen: de student kom op tijd bij onderwijssamenkomsten, meld zich af volgens procedure in blokboek. Aandachtspunten voor het evalueren van het functioneren van de voorzitter De onderstaande punten dienen als aandachtspunten in de evaluatie van de voorzitterrol. Door het langslopen van de punten is er sprake van een zorgvuldige evaluatie en worden sterkte en zwakte in de leersituatie van de voorzitter helder.

Oriëntatiemodule

17

De voorzitter was: De student neemt zijn/haar verantwoordelijkheid op de volgende wijze:  Is gericht op het realiseren van de doelstellingen van de bijeenkomst/taak: - Goed voorbereid - Gaf een structuur/agenda aan - Herhaalde de leerdoelen van de vorige taak - Volgde zonodig de stappen van de zevensprong - Zorgde voor de tijdsindeling - Bewaakte het onderwerp - Gaf regelmatig samenvattingen op het juist moment - Stimuleerde dat iedereen aan de discussie deelnam - Vroeg verheldering bij onduidelijkheden - Stimuleerde het bordgebruik op momenten dat het nodig was - Vroeg naar bronnen bij het nabespreken - Stimuleerde bij de nabespreking de koppeling tussen de literatuur en de taak - Herhaalde de leerdoelen voor de volgende bijeenkomst - Zorgde dat de nabespreking voldoende diepgang had 

Is gericht op het realiseren van een goede sfeer tijdens de bijeenkomst - informeert over/naar afwezigen - geeft zonodig gevoelsreflecties - zorgt er voor dat een ieder even veel aanbod komt - motiveert groepsleden - streeft naar consensus bij het nemen van besluiten - Had oog voor de samenwerking binnen de groep - Stimuleerde het functioneren van het groepsproces



Is zich bewust van eigen manier van leiding geven en kan deze aanpassen aan het niveau van de groep.

Oriëntatiemodule

18

Bijlage 3: Gebruik van bronnen tijdens de studie De meesten van jullie zullen behoorlijk gewend zijn om met Google informatie te zoeken. Dit levert over het algemeen heel veel informatie, maar lang niet altijd is duidelijk wat nu de kwaliteit is van de gevonden info. Soms is het heel degelijk, maar soms vind je ook maar oppervlakkig gebabbel. Als professional heb je natuurlijk niets aan dit oppervlakkige gedoe. Patiënten hebben immers niets aan verpleegkundige met oppervlakkige kennis. Patiënten hebben recht op verpleegkundigen die kunnen handelen op basis van de beste kennis die voorhanden is. Verpleegkundigen die evidence-based kunnen handelen. Voor evidence-based handelen is het gebruik van Google dus echt absoluut onvoldoende. In de loop van blok 1 krijg je nog een college methodiek (informatie zoeken). Hieronder alleen een korte instructie.

Korte instructie Literatuur Zoeken Gegevensbestanden: Algemene instructies In het algemeen is het mogelijk om bij het zoeken combinaties van zoektermen te gebruiken: bijv. kind en pijn. Het gebruik van zogenoemde ‘wildcards’ is aan te bevelen. Bijvoorbeeld: een * werkt vaak als aanvulling van een term. Bijv. ‘kind*’ voor kind, kinderen, kinderafdeling, kinderverpleging enz. of ‘verple*’ voor verpleging, verpleegkundige enz. In veel bestanden zijn geavanceerde zoekmogelijkheden. Zoek doorgaans op meerdere zoektermen. Bijvoorbeeld: verstand* handicap* geestel* gehandicap* enz. De zoekresultaten kun je vrijwel altijd eenvoudig opslaan en/of uitprinten. Invert Index van Vlaams-Nederlandse verpleegkundige vakbladen (ongeveer 50 tijdschriften) sinds 1993. Onmisbaar voor alle studieactiviteiten gedurende de gehele opleiding (inclusief stages) en de latere beroepspraktijk. Maak gebruik van de geavanceerde zoekfuncties, waaronder ook de index. Ipv * de $ gebruiken om woorden aan te vullen. Dus kind$, voor alle vervoegingen met kind enz. Alleen binnen de hogeschool toegankelijk. Artikelen in mediatheek opzoeken (indien beschikbaar). Is in een toenemend aantal zorginstellingen ook beschikbaar, bijvoorbeeld op de afdeling of in de mediatheek. Picarta Index van boeken, tijdschriften, video’s, bladmuziek en dergelijke welke in Nederlandse bibliotheken beschikbaar zijn. Via ‘Worldcat’ is er ook toegang tot internationale bestanden. Uitermate bruikbaar als startpunt voor het zoeken naar literatuur. Check even waar de literatuur te verkrijgen is en of het beschikbaar, kopieerbaar of uitleenbaar is. Een deel van de artikelen is vrij te downloaden. Alleen binnen de hogeschool toegankelijk. Krantenbank Bevat van diverse landelijke kranten alle artikelen. Alleen binnen de hogeschool toegankelijk. Werkt als Picarta.

Oriëntatiemodule

19

Pubmed/Medline Internationale index van vooral medische literatuur (tijdschriften). Wereldwijd gebruikt (ook steeds meer door patiënten). Vrij toegankelijk als PubMed via internet (www.pubmed.nl of www.pubmed.com). Medline Advanced is via Universitaire bibliotheken te benaderen. Steeds meer artikelen zijn (soms gratis) te downloaden (met name in Universitaire bibliotheken grotendeels gratis). Academic Search Bevat vooral Engelstalige literatuur. Alleen binnen de hogeschool toegankelijk. Een toenemend aantal artikelen is te downloaden. CINAHL Internationale index van m.n. verpleegkundige literatuur (tijdschriften). Vergelijkbaar met Medline, maar helaas niet kosteloos via internet. Ivm de overstap naar Academic Search is CINAHL niet meer beschikbaar op de hogeschool Boeknet.nl/ Bol.com/ Amazon.com Internet-boekhandels (ook voor Cd's, Dvd's enz.) waarbij je informatie over (nieuwe) boeken kunt krijgen en kunt bestellen.

Tips bij zoekmachines (Google, e.d.), zie ook www.scholar.google.com Let op de helpfunctie en de geavanceerde zoekfuncties. Daar staan nuttige tips, zoals het werken met “….” om precies die combinatie en volgorde van woorden te vinden. Werk met ‘favorieten’ wordt om zo bruikbare links met websites over ‘chronisch zieken’ of over ‘separeren’ enz. op te slaan. Kijk uit voor gesponsorde links. Bekijk meerdere pagina’s met zoekresultaten. Let vooral op de URL. Probeer een inschatting te maken van de mate van ‘gezaghebbendheid’ van de gevonden bron. Lijst met afkortingen/instanties/websites Op regionaal en landelijk niveau veel instanties en organisaties die verbonden zijn met de gezondheidszorg. Vaak hebben deze een afkorting. Hiervan is een (niet-uitputtende!) lijst gemaakt met daarbij de websites. De lijst is handig bij het uitwerken van studieactiviteiten en de latere beroepspraktijk. In het bijzonder verdienen de websites van de NPCF, V&VN, LEVV en Zorgportaal aandacht. Bij Zorgportaal kun je je aanmelden voor een dagelijkse of wekelijkse e-mail nieuwsbrief. Deze is uitermate informatief.