2015

Poëziewedstrijd 2014 / 2015 “Vrede” Genomineerde gedichten

WF Kortrijk, p.a. Min. Vanden Peereboomlaan 23, 8500 Kortrijk – [email protected]

Het Willemsfonds Kortrijk organiseerde in het najaar van 2014 een poëziewedstrijd met als thema: VREDE. De wedstrijd stond open voor jongeren van het derde en vierde jaar secundair (2de graad, 1ste en 2de jaar) (derdes en vierdes). Op een december 2014, afsluitingsdatum van de wedstrijd, waren er 148 gedichten ingediend, 39 meer dan de wedstrijd van vorig jaar. Wij danken alle deelnemers voor hun positieve inzet en het prachtig geleverde werk. Ook de schoolgemeenschappen willen wij onze dank niet onthouden. Het is mede dank zij de stimulansen van de betrokken leerkrachten en directies dat de poëziewedstrijd een succes kon worden. Volgens het wedstrijdreglement nomineerde de jury 15 inzendingen waarvan de eerste 10 bedacht werden met volgende prijzen: 110,00 € + twee boeken;  eerste prijs: 90,00 € + een boek;  tweede prijs: 80,00 € + een boek;  derde prijs: vierde prijs: 65,00 € + een boek;  50,00 € + een boek;  vijfde prijs: een boek.  zesde tem. tiende prijs:

Boekhandel Theoria was zoals vorig jaar de aangename ontmoetingsplaats van het inrichtend comité en van de jury. Wij danken de jury voor haar secuur nazicht en voor de ernst en het enthousiasme waarmee ze hebben gedelibereerd. De jury had waardering voor andere, niet genomineerde gedichten, die een pluim verdienden. De gedichten werden door volgende scholen ingediend:  KA Avelgem;  KA Pottelberg Kortrijk;  Grenslandscholen Menen;  TO De Macieberg Oostkamp;  SO Groenhove Waregem. Bij de genomineerden zijn er 4 jongens en 11 meisjes. Ze komen uit de volgende scholen:  KA Avelgem;  KA Pottelberg Kortrijk;  Grenslandscholen Menen;  SO Groenhove Waregem. Ter gelegenheid van de proclamatie op donderdag 29 januari 2015 om 19.00 uur in boekhandel Theoria, O.L.Vrouwstraat 22 te 8500 Kortrijk brengen we de 15 genomineerde gedichten in bundelvorm uit. Deze proclamatie kadert in het programma van de Kortrijkse poëzieweek. Wij laten u graag meegenieten van bijgaande bundel, Willemsfonds Kortrijk, Jan Vanhaverbeke, voorzitter.

Pagina 2 van 19

De jury: Flora Van den Heuvel (Asse, 7 mei 1982) is stafmedewerker bij het Willemsfonds vzw. Volgde in haar jongere jaren voordracht en toneel. Is nog steeds verzot op boeken en poëzie en heeft thuis een „geheime‟ lade met zelfgeschreven gedichten.

Rik Dereeper (Torhout, 20/09/1962) Kortrijkzaan. Gedichten van hem verschenen o.a. in Het Liegend Konijn en Poëziekrant. Vele prijzen o.m. Harelbeke 1990 en 2004, Den Haag 2011, Nieuwegein 2012, Amsterdam 2012 en 2013, poëziewedstrijd Cobra.be (Brussel, 2013).

Xavier Roelens (Rekkem, 1976) is coördinator van de schrijfopleiding SchrijversAcademie, publiceerde al twee dichtbundels, treedt graag op en geeft even graag poëzieworkshops aan jongeren en volwassenen.

Pagina 3 van 19

Ik zeg haar Laat het los een jong meisje heeft een ballon in de hand Een witte ze sluit haar hand om de ballon ze wil hem niet laten gaan Ik zeg haar laat hem los de oorlog is voorbij laat de vrede komen Ik zeg het haar… Ze laat het los ze laat de vrede komen ze laat haar vader gaan.

Dit gedicht is van: Luca Degreef (°12/04/2000) uit Menen. Grenslandscholen Menen, klas 3WE.

Commentaar van de jury: Een gedicht van een misleidende en verleidelijke eenvoud. Want door de vele herhalingen met telkens kleine verschuivingen krijgt het gedicht een bezwerende kracht. En leidt het de lezer op een onachtzame, onvermijdelijke manier naar het aangrijpende slot. Het menselijke komen en gaan krijgt een intieme, herkenbare invulling.

Pagina 4 van 19

Wereldvrede De wereld zit blij en mooi Met blond blinkend haar Wachtend op de vrede. Die komt langzaam uit de schaduw van het woud Met blonde blinkende ogen Wachtend op de zoete kus Zij leeft alleen voor hem Wetend dat hun liefde nooit eindigt. Het is een prachtige wereld in vrede. Het woud beeft. Langzaam, langzaam schudden de bergen - de prachtige bergen van het woud – de wereld en de vrede uit.

Dit gedicht is van: Georgiana Gozgar (°06/07/1999) uit Wervik.

Grenslandscholen Menen – klas 3HUWE.

Commentaar van de jury: De jury achtte het niet mogelijk om het idyllische gevoel van vrede op te wekken zonder in klefheid te vervallen, maar dit gedicht slaagt daarin met verve. De wereld en de vrede worden levende personen en de natuur is meer dan een bordkartonnen achtergrond. Allerlei subtiele herhalingen maken van dit gedicht een straf voorbeeld van slow poetry.

Pagina 5 van 19

Lief meisje

met een ziel zo zwart als de nacht stop toch met denken

zachte prinses

kerf geen lijnen in je armen

mooie engel

vecht tegen de demonen die je lichaam overnemen

vind vrede in jezelf

fonkel opnieuw als een ster aan de hemel

Dit gedicht is van: Saar Vanden Berghe (°26/09/2000) uit Rollegem. KA Pottelberg Kortrijk, klas 3LAMT

Commentaar van de jury: Het gedicht raakt. Zeker de tweede strofe snijdt in zijn directheid. Maar tegelijk is het gedicht slim opgebouwd en vraagt het moed om zo smal te schrijven. Het beeld van het gedicht klopt met de zwarte tunnel waar het lieve meisje uit moet zien te geraken. Net in zijn vorm overstijgt dit gedicht het particuliere.

Pagina 6 van 19

Praat over me zodat je me vergeet

Zwijg als je wilt praten tegen me met lange lettercombinaties maar praat tegen me met twee lettergreepwoorden

Praat met me over de hemel, het leven en de dood maar zwijg over politiek of zo‟n nonsens

Denk aan me wanneer de hemel roos kleurt wat het wel vaker doet in november, vergeet me waanneer je bij wildvreemden bent

Vergeet me als je straks alleen naar huis loopt en de hemel zwart is maar denk dan toch stilletjes aan me net voor je in slaap valt

Praat tegen me maar niet teveel, vergeet me maar denk aan me

Dit gedicht is van: Lobke Aberkane (° 03/04/1998) uit Ingelmunster. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4SPWE

Commentaar van de jury: Lees het gedicht en laat je meeslepen door de sterke paradoxen. Lees het een tweede keer en let op de slimme spiegelstructuur: zwijg-maar praat-praat-maar zwijg. En: denk-vergeetvergeet-maar denk. Lees het nog een derde keer en beeld je in dat de vrede zelf hier aan het woord is. Lees het tot slot nog eens, gewoon omdat je het zo mooi vindt.

Pagina 7 van 19

Vrede Wanneer het land valt, machteloos, bloedend. Wanneer recht en goedheid hun betekenis verliezen. Wanneer angst de macht grijpt en hoop versplintert. Wanneer wanhoop ons met stalen klauwen vastgrijpt en niet meer loslaat. Dan, dan zal men herrijzen uit de gloeiende as, uit de berg van beenderen Zal moed hen doen opstaan, zelfs als de pijn hen neermaait. Hen doen verzetten tegen de stroom van bloed en tranen, hoe eindeloos die ook lijkt. Vechten tegen chaos die als een kogelstorm op hen neerwaait. De strijd naar de vrede niet opgeven omdat ze beseffen dat het al is wat hen nog rest. Omdat ze geloven dat een kleine vonk van moed de vlammen van hoop kunnen aanwakkeren.

Dit gedicht is van: Niels Verhoye (° 08/10/1999) uit Marke. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4WEWI Commentaar van de jury: We zitten hier bijna in een stukje Ilias waarbij, als waren het Griekse goden, de angst en de hoop met elkaar op de vuist gaan en waar het epische gevecht gekoppeld wordt aan een sterke, klassieke retoriek. Er staan hier en daar wel punten, maar eigenlijk is het gedicht één lange, volgehouden volzin. Een knap stukje taalbeheersing.

Pagina 8 van 19

Vrede Definitie van vrede? voor mij: een eenhoorn, wandelend door kleurrijke bloemen. voor jou: een eenhoorn, wandelend over een regenboog.

Dit gedicht is van: Britt Calewaert (° 25/04/2000) uit Aalbeke. KA Pottelberg Kortrijk, klas 3HUEC

Commentaar van de jury: Het gedicht biedt van alle inzendingen bij verre de treffendste definitie van vrede. Niet alleen is ze een onbestaand dier. Door twee licht verschillende definities naast elkaar te plaatsen geeft het ook aan hoe broos en kwetsbaar en toch altijd licht verschillend vrede is.

Pagina 9 van 19

Vrede is grijs

Help vader ! Heb honger en dorst Help vader ! Broer wordt niet wakker en Zusje lief slaapt met de sergeant ! Help vader ! Het eten is op en mama hoest bloed Help vader ! Marlies werd verhoord Pieter werd vermoord

Koning zei Vrede is nabij Maar voor het volk Is vrede grijs

Dit gedicht is van: Natia Tevdorashvili (° 24/09/1996) uit Waregem. SO Groenhove Waregem Campus Atheneum, klas 4Handel

Commentaar van de jury: Een gedicht met een sterke opbouw: een staccato ritme van heldere, beeldende zinnen, samengehouden door een herhaalde hulpkreet, een sterk gevoel van intimiteit door het gebruik van namen en familieleden en een slot dat het geheel opentrekt en op ieder van ons toepasbaar maakt.

Pagina 10 van 19

grijpend naar het ongrijpbare een wil die geen doorgang vormt verschillende handen geel zwart blank willen het waar maken nee nee zullen het waarmaken

Dit gedicht is van: Obe Spillebeen (° 08/12/1999) uit Wervik. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4WEWI

Commentaar van de jury: Opnieuw is de vrede ongrijpbaar. Maar het hele sterke hier zit hem in een simpele spatie: dat het er niet om gaat het ongrijpbare te willen 'waar maken' – maken tot een onveranderlijke waarheid – 'nee nee' we zullen haar samen 'waarmaken', dus maken, eraan bouwen elke dag opnieuw.

Pagina 11 van 19

Vrede is een herinnering aan die ene dag met de hemel die blauwer was dan blauw het gras dat groener was dan groen de zon die warmer was dan warm na die ene nacht met de lucht die zwarter was dan zwart wolken die grijzer waren dan grijs de wind die kouder was dan koud

Dit gedicht is van: Gwenllian Verhavert (° 18/02/2000) uit Ingelmunster. KA Pottelberg Kortrijk, klas 3HUMT

Commentaar van de jury: Het gedicht overtuigt door zijn heldere opbouw. Het is ook een mooie definitie, waarbij vrede een herinnering is aan een zintuiglijke ervaring, een ervaring van geluk na donkere dagen. Een perfect uitgevoerd gedicht, zonder meer.

Pagina 12 van 19

Gedicht De verboden tevredenheid na afslachting De zon verdwijnt tussen de bomen De helse rode kleur vervaagt langzaam Prachtig is dit tafereel Dit zou vrede moeten zijn Het voelt alleen anders, Want hoe vredig het ook lijkt, De dood was nabij De geur van bloed was in de lucht Dit was alles behalve de beloofde vrede, Want vrede bestaat niet

Dit gedicht is van: Lilidh Majcherek (° 28/10/1999) uit Wevelgem. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4ECWI

Commentaar van de jury: Het slot komt hard aan en eerlijk: de jury verschilde van mening of dat een pluspunt of een minpunt was. Maar het gedicht zet aan tot nadenken en bouwt goed op naar dat slot. We willen misschien niet mistroostig achterblijven, maar dat het gedicht daarin slaagt, pleit uiteindelijk voor hem.

Pagina 13 van 19

Mijn huis is uitgeput Mijn lichaam komt steeds meer in de verleiding van de droge waterput. Samen en alleen, verliet de rook de leegte van mijn ziel. De puurheid van de rust en kalmte lag voor me op de vuile trap. Ik dacht dat mijn einde was gekomen, maar 1 ding hield me tegen. Geen bloemen die stonden te bloeien, maar die jonge vrouw in de kou. Ze stond daar op een verlaten plaats tussen aarde en hemel. Eenzaam dwarrelden bladen 1 voor 1 op de kille grond. Haar ogen waren rood, ik dacht door de kou, Maar toen liep ze in mijn armen en fluisterde bedroefd de lieve woorden, “ik hou van jou;”

Dit gedicht is van: Jakobine Debrabandere (° 10/02/1999) uit Marke. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4HUEC

Commentaar van de jury: Het gedicht opent heel sterk en bouwt met mooi uitgekiende paradoxen (de rust en de kalmte die op een vuile trap liggen bijvoorbeeld) naar een gewaagd slot dat toch niet melig wordt.

Pagina 14 van 19

De zoektocht naar vrede Een eenzame boer die een sigaret rookt in zijn stal. En de koeien die op hun manier meegenieten. is dat vrede? De mist die het verre land opslorpt. En het geluid van een vogel die de mist in ruil uitspuugt Is dat vrede? Het „vrede vol‟ moment van alleen zijn ? Of de oorlog van binnen die strijd om die eenzaamheid te verdrijven. is dat vrede? De vermoeidheid van altijd alles alleen te doen. En dan een sigaret opsteken om je moed opnieuw te verzamelen. Is dat vrede? De zoektocht naar vrede gaat door. tot nu toe is het nog gewoon een simpel woord.

Dit gedicht is van: Maarten Vandecaveye (° 18/06/1998) uit Izegem. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4HUEC

Commentaar van de jury: Het eerste vers kleeft een beeld op het netvlies van de lezer, om dat vervolgens een heel gedicht te ondervragen. Het gedicht zet mooi het denken over vrede in perspectief en eindigt bovendien uitdagend.

Pagina 15 van 19

Vrede Met Kerstmis wil ik een cadeau dan komt de Kerstman en zegt: “Ho, ho, ho”. En rinkelt met zijn mooie bel, Amai zeg! wat klinkt dat fel Vroeger was ik bang voor hem, maar nu luister ik graag naar z‟n stem Dan vraagt hij net als Sinterklaas: “Wat wil jij hebben?”, m‟n kleine baas. Dan zeg ik graag: “een mooi pak”. en vraagt hij: “uit mijn grote zak?” Nee, ik wil een pakje vrede, dat kan jij toch brengen met jouw slede ? Wat een mooi cadeau vraag jij, maar da‟s onmogelijk, zegt hij. Denk liever aan een ander geschenk misschien wil je wel een cowboy Henk. En als je dat meer voor jongens vindt vraag mij dan een mooi, rood lint. dan kan je strikjes maken in je haar en ziezo, dan ben je klaar. Ik zal je nog een klein geheimpje vertellen, Vrede, dat moet je zelf voorstellen; Niemand kan dat aan jou geven, Dat is nou eenmaal het leven.

Dit gedicht is van: Shauni Depruyst (° 01/02/1999) uit Moen. KA Avelgem, klas 4ecmt.

Commentaar van de jury: Een ouderwets verhalend, rijmend gedicht, akkoord, maar wel een met aandacht voor het ritme (vier klemtonen per vers) en als slot een goed geformuleerde, niet zedenprekerig gebrachte moraal.

Pagina 16 van 19

Streven naar vrede Stop geen regen meer gelukkig wit gelukkig ik Niemand spreekt het gebeurt in slow motion Wapens op de grond handen in de lucht en wij lopen net zoals vroeger Glimmende ogen schitterende schat ik bewaar je mijn eigen waarheid Verloren ontroering Ik won je terug Voor de laatste keer Oneindige vrede

Dit gedicht is van: Bàrbara Freitas (° 29/07/1997) uit Tielt. KA Pottelberg Kortrijk, klas 4HUMT

Commentaar van de jury: Dit gedicht, niet te herleiden tot één interpretatie, omschrijft subtiel hoe een onvredig verleden uitmondt in een verzoenend heden

WF Kortrijk, p.a. Min. Vanden Peereboomlaan 23, 8500 Kortrijk – [email protected]

10 verfpotjes in een doos Zeiden: waarom is de wereld toch zo boos? Zullen we ons mengen tot een blije regenboog Kleuren we samen de wereld vol met vrede

Dit gedicht is van: Alam Insaar (° 13/04/1998) uit Roeselare. KA Pottelberg Kortrijk, klas 3HUEC Commentaar van de jury: Het lichtvoetige gedicht deed de jury terugdromen naar de kindertijd. Gewoon fijn om te lezen en even bij weg te zijn.

Pagina 18 van 19

WF Kortrijk, p.a. Min. Vanden Peereboomlaan 23, 8500 Kortrijk – [email protected]