Vrijwilligers werk
Vrijwilligerswerk Dirk Verbist Fred Dhont Simon Kenens Eva Hambach
Cultuurforum 2020 – 28 september 2015 Flagey, Brussel
Vrijwilligers : het werkt
Stelling 1:
Cultuurforum 28/9/2015 De vrijwilligers-wetgeving is een oplossing … maar niet voor vele problemen
Vrijwilligerswet als bermuda-driehoek?
Vrijwilligerswet als bermudadriehoek? Vrijwilliger
Kostenvergoeding: eerder uitzondering dan regel? Waar begint en stopt het vrijwilligerswerk? Onkosten of vergoeding?
Financieel draagvlak/draagkracht op de helling Opbod privaat – publiek - privaat
Waar is het de vrijwilliger om te doen? Semi-agoraal
Kwalitatieve aspecten
Vrijwilligers wet
Semi-agoraal: een moeilijk gesprek met haar op? Harmonisering systemen? Een vraagstuk binnen “arbeid” en niet binnen “vrijwilligerswerk”
Arbeidsrecht
Vrijwilligerswet als bermudadriehoek?
Stelling 2:
Taal “Vergoede” vrijwilligers “Werknemers”vrijwilligers “Verplicht” vrijwilligerswerk …
En bijgevolg: het goede doel in paperassen Werkgevers-werknemersrelatie Van afsprakennota’s naar contracten
Stimuleer vrijwillig engagement … als een vrijwillige keuze
Een gevoel van veiligheid
Een gevoel van…
Vrijwilligersfalen
Een gevoel van veiligheid
Over deelnemen en deelhebben Waar vrijwilligers (dikwijls) de baas zijn Spanning met “goed bestuur”, “aansprakelijkheid”,… Vrijwilligersverzekering en-aansprakelijkheid Niet alle verzekeringen even sterk Collectieve polis? Waarborgfonds?
De vrijwilligers-wetgeving is een oplossing …maar niet voor vele problemen
Gemeenschapswerk, -dienst,… De begrippen zuiver houden Vrijwillig karakter? Sociale zekerheid, werkloosheid, fiscaliteit…: ik wil wel, maar…: Een voorbeeld: RVA-procedure: dat is pas engagement! (ziekte- of invaliditeitsuitkering, personenbelasting,…)
Stimuleer vrijwillig engagement …als een vrijwillige keuze
“Veldanalyse” behoeften versus aanbod ondersteuning “werken met vrijwilligers”
Veldanalyse – aanleiding en focus Het terrein en de sectoren waarin vrijwilligers actief zijn, breiden uit Socio-profit (SCvW, jeugdwerk, sport, ontwikkelingssamenwerking, welzijn, leefmilieu, enzovoort, ... ), overheden en profit
Vaststellingen Maatschappelijke evoluties (individualisering, informalisering, informatisering, professionalisering, evoluties in de vrije tijd & meer aanbieders, globalisering, ...) grijpen in op vrijwilligerswerk De relatie tussen vrijwilligers en organisaties is aan verandering onderhevig
Focus De vraag naar ondersteuning van “organisaties” en “professionals” die met vrijwilligers werken en de match (?) met het aanbod
Aanpak
Fred Dhont
Algemene beleidsaanbeveling Pleidooi voor de oprichting van een beleidsdomeinoverstijgend Vlaams ondersteuningsnetwerk rond vrijwilligerswerk
Grondslag voor een toekomstig ondersteuningsbeleid inzake vrijwilligerswerk = Bundeling van krachten
Behoefte-inventaris, veldschets, matchingvraag, klankbordgroep, beleidsadviezen
Analyse behoeften
versus
aanbod
Algemene bevindingen Een groeiende markt Er is geen coördinatie of afstemming van de ontwikkeling van het ondersteuningsaanbod. De “markt” van ondersteuners groeit. Aanbieders van ondersteuning van vrijwilligerswerk maken veel gebruik van freelancers. De pool van freelancers / experten is echter klein. Het is niet altijd duidelijk voor de vraagkant bij wie ze voor wat terechtkunnen: sommige aanbieders zijn sectoraal gericht, andere intersectoraal / beleidsdomeinoverstijgend.
Aanbod is niet altijd toegankelijk qua prijs. Aanbod vertrekt dikwijls vanuit een visie op organisaties die werken met vrijwilligers en niet vrijwilligersorganisaties. De vrijwilligersmanagementbenadering (HRM-benadering) biedt onvoldoende antwoorden op de uitdagingen. De link tussen tussen vrijwilligerswerk en 'burgerschap’ staat onder druk. Grote organisaties hebben behoefte aan ondersteuning op vlak van innovatie en visieontwikkeling op lange termijn. Het huidig ondersteuningsaanbod vertrekt echter vooral van bestaande kennis en materiaal. Er zijn onvoldoende aanbieders die inzetten op ontwikkeling van nieuwe expertise, nieuwe kennis, nieuw materiaal, …
Het marktaanbod Er is overlap in het aanbod. Soms is er overaanbod, soms tekort. Veel aanbod: vrijwilligersmanagement, werven van vrijwilligers, er is voldoende aanbod inzake wetgeving, verzekering, onkostenvergoeding. Het aanbod is echter onvoldoende gekend / toegankelijk. Tekort: algemeen = te weinig gespecialiseerd aanbod. Expertise inzake het werken met maatschappelijk kwetsbare vrijwilligers. Expertise inzake vrijwilligers met een etnisch culturele achtergrond. Inspraak en participatie van vrijwilligers. Competentieprofielen en HVC vrijwilligers. Het samenspel tussen vrijwilligersstijlen in een organisatie. Hoe social media inzetten in relatie tot je vrijwilligers.
Kennisbasis Expertise lijkt te zitten bij slechts een beperkt aantal personen/organisaties in vergelijking met een groot aantal organisaties dat vormingen aanbiedt. Veel bestaande expertise zit 'opgesloten' binnen verenigingen. Er is weinig mogelijkheid tot ervaringsuitwisseling tussen organisaties inzake vrijwilligersmanagement. Er is overlap op vlak van vrijwilligersvacaturebank, er is overlap op vlak van informatieve websites. Er is een tekort aan cijfermateriaal. Er zijn onvoldoende onderzoekers actief op vrijwilligerswerk. Er wordt weinig gepubliceerd. De kennisbasis is smal.
Stelling 1 “We komen misschien van verschillende schepen, maar nu bevinden we ons in dezelfde boot”.
Veel expertise op 1e lijn. Weinig formele kennisdeling (protectionisme), wel informele kennisdeling. Gebrek aan fora voor kennisdeling.
Martin Luther King
Vaststelling Veel zoeken / veel leren en ontwerpen / weinig delen Uitdaging Het expliciteren en delen van kennis m.b.t. vrijwilligerswerk uit eerstelijnsorganisaties
Stelling 2 “Alles zelf doen is optellen. Samenwerken is vermenigvuldigen.” anoniem
Het bos en de bomen Info van de ondersteuners is niet of onvoldoende gekend bij, noch voldoende toegankelijk voor de klant (versnippering) De koppen bij elkaar steken Aanbieders kennen elkaars aanbod niet; geen overleg noch afstemming Samen ontwikkelen Niet alle vragen gedekt door het aanbod
Het ontwikkelen van een coherent ondersteuningsaanbod op de 2e lijn, met als objectief het gerichter ontsluiten, afstemmen en verder ontwikkelen van het ondersteuningsaanbod. Inzetten op visieontwikkeling en innovatie.
REGULITIS
De Ambrassade lijstte samen met jeugdwerkers knelpunten op en formuleerde suggesties tot oplossingen. Deze publicatie is méér dan een inventaris van knelpunten. Voor elk knelpunt worden er één of meerdere oplossingen gesuggereerd. Het is de bedoeling dat ministers, ambtenaren, jeugdwerkers aan de hand van dit boekje in dialoog gaan over de knelpunten en samen oplossingen zoeken..
TOTSTANDKOMING Traject Vlaamse Jeugdraad
Brochure
Verzuchtigingen jongeren en jeugdsector over regels die hun als vrijwilligers belemmerden.
Te laat in termijn. Oplossing in brochure. Problemen en oplossingen verspreidt naar Vlaamse en Federale overheid en kabinetten.
Staten-Generaal
Dienst Administratieve Vereenvoudiging
Streven van minister Smet om Staten-genraal te organiseren om deze problemen te signaleren aan desbetreffende instanties.
Extra onderzoek als antwoord. Bevestiging van de problemen.
ERKENNING Ambrassade Signaleert en stelt oplossingen voor.
Dienst Wetmatiging Bestelt extra onderzoek. Bevestigt de problemen en bezorgt aan Ambrassade en departement CJSM.
Politiek reageert We moeten hier werk van maken. Geeft opdracht aan Dienst Wetmatiging.
Ambrassade signaleert en stelt oplossingen voor. Of wordt de uitwerking van oplossingen toegewezen.
JOURNEYMAP KAMPEN
REGELDRUK Uit het Onderzoek: De bestaande verplichtingen, zijn niet gekend, worden niet nageleefd en schieten dus hun doel voorbij
Te complexe regels Geluidsnormen Niet gekende regels Speelbossen Strengere regels Lokaal Kampvuren
Politieke verantwoordelijkheid om regels te schrappen / te vereenvoudigen
WE MAKEN REGELS DIE WEVRIJWILLIGERS MAKEN REGELS DIE VRIJWILLIGERS NIET NIET KUNNEN KUNNEN NALEVEN! NALEVEN!
VLAAMS/LOKAAL
LOKAAL ONDERWERP
NIJLEN LEUVEN
VEURNE
VLAANDEREN
BERLARE
Joke: “Onze ervaring is wel dat een kampvuur de laatste jaren gewoon verboden wordt, de regelgeving lijkt steeds strenger te worden. Ik denk dat veel gemeentes, misschien door teveel ‘miserie’ of voor het gemak gewoon een verbod ingelast hebben. ” Sander: “We weten dat het niet overal mag, maar hebben hiervoor nog nooit toestemming voor gevraagd. We gebruiken gewoon ons gezond verstand.”
ANTWERPEN
EXTRA STRENGERE REGELS security ZELE
DIEST KAULILLE
EXTRA ADMINISTRATIEVE OVERLAST verkokering EXTRA WEGWIJS IN GEMEENTELIJKE REGELS
OPLOSSINGEN HOE HIER EEN POSITIEF VERHAAL VAN MAKEN? We erkennen het probleem. We hebben minder regels en durven vertrouwen te hebben in vrijwilligers (politiek). We communiceren over die regels (middenveld). Signaleren wanneer ze niet gevolgd worden (middenveld). We ondersteunen vrijwilligers (lokale ambt.)
COMMUNICEREN OVER GOEDE LOKALE VOORBEELDEN LOKALE BESTUREN WIJZEN OP HOGERE RECHTSREGELS
GAS? ALS LOKAAL REGELAPPARAAT?
POLITICI OVERTUIGEN OM AF TE STAPPEN VAN …
LOKAAL BELEID MOET VRIJWILLIGERS ONDERSTEUNEN IN HUN ADMINISTRATIEVE LOKAAL BELEID MOET OVERLAST VRIJWILLIGERS ONDERSTEUNEN IN HUN ADMINISTRATIEVE OVERLAST
We maken regels die vrijwilligers niet kunnen naleven
Lokaal beleid moet vrijwilligers ondersteunen in hun administratieve overlast
MEER INFO
6/10/2015 │45
