Onderwijssector in de Belgische Ontwikkelingssamenwerking Hans De Greve, Plan België 28/05/2015
Wat vooraf ging • Onderzoek Plan België naar de onderwijssector in de Belgische OS (2013) gevolgd door de conferentie ‘Basic Education for Change’. • ‘Vervuiling’ van het onderwijsbudget door beurzen blies aandeel van onderwijs in de Belgische OS sterk op en maakte een juiste analyse van de Belgische inspanningen terzake onmogelijk. • Samenwerking tussen Educaid.be en DGD leidde tot nieuwe codering van de onderwijsuitgaven. • Ware omvang van het budget voor onderwijs en de verdeling over de subsectoren nu duidelijk => impact op toekomstig beleid??
Gevolg herziening van de onderwijscoderingen voor de omvang van de onderwijssector 10,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Onderwijs
Totaal Gezondheid Voor
Na
Land- en bosbouw, visvangst
Bron: DGD
Belgische ontwikkelingssamenwerking in perspectief Totale Belgische ODA = 0,45% / BNI Status quo vergeleken met 2013 Daling sinds max in 2010 (0,64%)
Belgische ODA-uitgaven 2%
3% 28%
67%
Bron: OESO DAC
WBI
Vlaanderen
DGD
Rest (FOD, Prov, Gem)
Bron: DGD
Onderwijs in de Belgische samenwerking – het discours • DGD: • • • •
Onderwijs 1 van de 4 prioriteitssectoren Kinderrechten prioritair thema Duidelijke vermelding van onderwijs in beleidsnota Minister Strategienota die prioriteit legt op lager onderwijs en technisch en beroepsonderwijs
• Vlaanderen:
• Onderwijs geen prioritaire sector (werk & ondernemen, gezondheid, landbouw) • Vermelding in lijst van engagementen bij de beleidsnota Ontwikkelingssamenwerking + korte vermelding in Beleidsnota Onderwijs
• WBI:
• Focus op « le renforcement des systèmes d’éducation de base, de formation technique et professionnelle et d’enseignement supérieur et de recherche dans les pays prioritaires au sud. »
Aandeel onderwijs in de Belgische OS
Evolutie ODA voor Onderwijs 2011 - 2013
Evolutie onderwijs relatief t.o.v. totale ODA 2011 - 2013
120.000.000 100.000.000
10,00%
80.000.000
8,00%
60.000.000
6,00%
40.000.000
4,00% 2,00%
20.000.000
0,00%
0 WBI
Vlaanderen 2011
Bron: DGD ODA Database
DGD 2012
2013
Rest
2011
Totaal
Totaal
WBI
2012 Vlaanderen
2013 DGD
Rest
Vergelijking met andere sectoren Verdeling ODA per Sector Vlaanderen
Verdeling ODA per sector DGD 25.000.000
120.000.000
100.000.000
20.000.000
80.000.000 15.000.000 60.000.000 10.000.000 40.000.000
5.000.000 20.000.000
0
0 Onderwijs
Totaal Gezondheid 2011
2012
Onderwijs = ca. 10% Gezondheid = ca. 15% Landbouw = ca. 13%
2013
Landbouw 2014
Infrastructuur
Onderwijs
Gezondheid 2011
2012
Onderwijs = ca. 4% Gezondheid = ca. 40% Landbouw = ca. 10%
Landbouw 2013
Handel, industrie, Werk, Toerisme
Handel, … = ca. 9%
Bron: DGD ODA Database
Vergelijking met andere donoren
Bron: CRS - OESO DAC
Uitgavenkanalen in de onderwijssector (DGD) Verdeling onderwijs per kanaal Gemiddelde 2011-2013
23%
23%
Gouvernementele samenwerking Niet-gouvernementele samenwerking Earmarked multilaterale samenwerking
9%
45%
Gouvernementeel (23%): - Technische samenwerking en sectoriele begrotingshulp Niet-gouvernementeel (45%): - NGO’s (vooral TVET + 15% Basis) - VVOB (ECCD, Basisonderwijs en TVET) - VLIR/ARES-CCD (Hoger) - APEFE (TVET)
Core multilaterale samenwerking
Earmarked Multi (9%) = GPE
Core Multi (23%) = WB, UNICEF, EDF, ADF Bron: DGD ODA Database
Verdeling over subsectoren in het onderwijs (DGD) Verdeling Subsectoren Gemiddelde 2011-2014
Verdeling Detailsectoren Gemiddelde 2011 - 2014 Non Specified
28%
24%
Non Specified
28%
Basisonderwijs
16%
Hoger
30%
Lager
1%
Middelbaar & Beroeps
18%
Kleuter
24%
29%
Life Skills Middelbaar Beroepsvorming
1% 1%
Hoger
Tendensen detailsectoren (excl. core)
25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 1 Kleuter
2
3
Lager
Life Skills
Beroepsvorming
Hoger
Unspecified
4 Middelbaar
Bron: DGD ODA Database
Bron: CRS - OESO DAC
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (1)
Verdeling en evolutie gouvernementele samenwerking per sector 2011 - 2014
Verdeling Gouvernementele hulp aan onderwijs per subsector 2011 - 2014
3% Algemeen
27%
Basis
10%
2011
2012
2013
60%
Middelbaar en beroeps Hoger
2014
Bron: DGD ODA Database
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (2) De concentratiesectoren van de gouvernementele samenwerking (huidige landenlijst): Benin
Landbouw
Gezondheid
Burundi
Landbouw
Gezondheid
Onderwijs
DR Congo
Landbouw en Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Onderwijs
Ecuador
Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Niger
Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Rwanda
Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Mali
Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid
Marokko
Landbouw
Mozambique
Landbouw
Hernieuwbare Energie
Tanzania
Natuurlijke rijkdommen
Decentralisatie
Zuid-Afrika
Landhervorming
Openbare Dienstverlening
Goed Bestuur Decentralisatie Waterbeheer
Oeganda
Gezondheid
Onderwijs
Peru
Gezondheid
Duurzame ontwikkeling
Bolivia
Gezondheid
Milieu
Senegal
Gezondheid
Water en Sanitatie
Vietnam
Goed Bestuur
Algerije
Milieu
Palestina
Lokaal bestuur
Water en Sanitatie
Onderwijs
Bron: Website FOD BuZa/DGD
Inzoomen op de gouvernementele samenwerking (3) De concentratiesectoren van de gouvernementele samenwerking (nieuwe landenlijst): Benin
Landbouw
Gezondheid
Burundi
Landbouw
Gezondheid
Onderwijs
DR Congo
Landbouw en Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Onderwijs
Niger
Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Rwanda
Plattelandsontwikkeling
Gezondheid
Mali
Plattelandsontwikkeling en voedselzekerheid
Marokko
Landbouw
Mozambique
Landbouw
Hernieuwbare Energie
Tanzania
Natuurlijke rijkdommen
Decentralisatie
Goed Bestuur Decentralisatie Waterbeheer
Oeganda
Gezondheid
Onderwijs
Senegal
Gezondheid
Water en Sanitatie
Palestina
Lokaal bestuur
Onderwijs
Guinee Burkina Faso
Source: Site SPF AE/DGD
Conclusies • Hernieuwde codering van onderwijsuitgaven laat de ware omvang van de sector zien. • Onderwijs aanmerkelijk minder aandacht dan sectoren als landbouw en gezondheidszorg. • Met name in de gouvernementele samenwerking is er weinig aandacht voor onderwijs. (financieel en wat betreft aandeel in de samenwerkingsprogramma’s). • Middelen voor onderwijs licht gestegen tussen 2010 en 2013. Terugval in 2014. • De beleidsfocus op TVET en (in mindere mate) lager onderwijs komt ook tot uiting in de cijfers. Hoger onderwijs blijft ook een grote subsector. Middelbaar en kleuteronderwijs sterk ondergefinancierd.
