Projectdefinitie herwaarderingsstudie Hansbeke 02/06/2015
Inhoud Inhoud ................................................................................................................................................................................ 2 Inleiding ............................................................................................................................................................................. 4 1.
Achtergrond Inleiding in Hansbeke, het project en de opdracht van Connect .................................................................................... 5 Over Hansbeke ............................................................................................................................................................................. 6 De werken.................................................................................................................................................................................. 14 Het Beheersplan ......................................................................................................................................................................... 20
2.
Stakeholders Stakeholders en hun standpunten ............................................................................................................................. 22 Inwoners .................................................................................................................................................................................... 24 Actiegroepen .............................................................................................................................................................................. 29 Politiek ...................................................................................................................................................................................... 33 Semi-politiek.............................................................................................................................................................................. 34 Handelaars ................................................................................................................................................................................. 37 Projectontwikkelaars................................................................................................................................................................... 39 Treinreizigers ............................................................................................................................................................................. 39
3.
Passantenbevraging Methode, conclusies en stellingen .................................................................................................................. 40 2
Aanpak ...................................................................................................................................................................................... 42 Bevindingen uit de bevraging ...................................................................................................................................................... 45 4.
Wensen en suggesties Concrete wensen besproken op het breinlabo en een synthese van verdere suggesties .................................... 49 Top 15 wensen ........................................................................................................................................................................... 50 Overige suggesties ...................................................................................................................................................................... 84
5.
Bronmateriaal............................................................................................................................................................................. 88
6.
De werkmethode Beschrijving hoe deze projectdefinitie tot stand is gekomen ................................................................................. 94 De opdracht van Connect ............................................................................................................................................................ 95 Verloop van de opdracht van Connect .......................................................................................................................................... 99
3
Inleiding Dit document vormt de bundeling en analyse van alle stappen die Connect heeft ondernomen in het participatietraject naar aanleiding van de spoorverdubbeling en rondweg in Hansbeke: research, passantenbevraging en interviews, infoavond en breinlabo met Gemeente Nevele en Onroerend Erfgoed. Deze nota vormt de basis voor het masterplan Hansbeke. Het geeft achtergrondinformatie over het project en Hansbeke dorp, het afgelegde participatietraject en een inkijk in de wensen van de inwoners en bestuur.
Opgesteld door het communicatiebureau Connect.
In samenwerking met de gemeente Nevele.
Gerealiseerd met steun van het Europees subsidiëringsprogramma “Leader MLS”.
4
1. Achtergrond Inleiding in Hansbeke, het project en de opdracht van Connect
5
Over Hansbeke Hansbeke is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en één van de zes deelgemeentes van Nevele. Het ligt op ongeveer zes kilometer van de dorpskern van Nevele. In 1995 vierde Hansbeke zijn 850e verjaardag. De eerste vermelding van de naam “Ansbeke” dateerd namelijk uit een oorkonde van het jaar 1145. Hansbeke is een rustig, groen en landelijk dorp. Tegelijk is het ook naar mobiliteit toe goed gelegen door de nabijheid van de E40 en het treinstation. Hierdoor zijn o.a. Brugge en Gent vlot bereikbaar. Hansbeke is ook een levendig dorp. Het heeft een rijk verenigingsleven en er worden allerlei activiteiten georganiseerd door inwoners. Het is een dorp waar iedereen elkaar kent en groet op straat. Dit heeft mogelijk te maken met de geschiedenis van het dorp. Tot in de tweede helft van de twintigste eeuw was een groot deel van het dorp in handen van twee grondeigenaren, waardoor een aanzienlijk deel van de bevolking pachter of huurder was. Dit schiep tegelijkertijd een band tussen de bewoners. Het dorp staat ook bekend om haar erfgoed. De Sint-Paulus en Petruskerk met de bomenrij ervoor, de pastorij, het cultuurhuis en de blauw-witte vensterluiken bepalen het uitzicht van Hansbeke. Eén van de grondeigenaren verplichtte zijn pachters/huurders de kleuren blauw-wit te gebruiken bij het schilderen. Vandaar dat dit nog altijd opduikt en nu als zeer typerend voor Hansbeke wordt ervaren. Dit erfgoed wordt door inwoners als zeer waardevol beschouwd. De grondeigenaar was een groot kunstliefhebber en hij wierp zich regelmatig op als mecenas voor artiesten allerhande. Zo konden zij dikwijls voor een appel en een ei een van zijn huisjes huren. Vandaar dat Hansbeke aanzien wordt als een kunstenaarsdorp. Nog altijd vestigen creatievelingen zich voor korte of langere tijd het liefst in Hansbeke. De non-conformistische sfeer die er hangt, het bloeiende gemeenschapsleven en pittoreske cafeetjes dragen daar toe bij en vice versa. 6
Bestaande Ruimtelijke structuur1 Het eigenlijke centrum van Hansbeke beperkt zich vrijwel tot Hansbekedorp. Deze hoofdstraat, gelegen ter hoogte van de kerk, kent een groot aandeel aan gesloten bebouwing en wordt getypeerd door de aanwezigheid van centrumfuncties. Het aanbod aan handelszaken is beperkt, maar voldoende voor de dagelijkse behoeften van de kern. Daarnaast treft men er ook een school en het administratief centrum van de politiezone aan. Ter hoogte van de oude dorpskom rondom de kerk bevinden zich nog verschillende waardevolle historische elementen: de kerk, de pastorij en een aantal oude woningen. Bovendien kan ook de structuur van het wegennet, anno 1700, in het huidig gemeentelijk stratenplan worden herkend. Mede zij de aanwezigheid van het station en de aanleg van de E40 ten zuiden van Hansbeke, werd de kern van Hansbeke uitgebreid met verschillende woonwijken met halfopen en open bebouwing (Borluutlaan, CardijnlaanKapellestraat (Zandewijk), Doornbosstraat, Kerkakkerstraat, Tiengemeten). Ten noorden van de dorpskern treffen we twee kasteeldomeinen aan, waarvan vooral het domein de Bousies-Borluut nadrukkelijk aanwezig is in het landschap. Publieke ontmoetingsruimten zijn voldoende aanwezig (kerkplein, stationsplein, centraal grasveld Doornbosstraat en de parktuin ter hoogte van politiekantoor) maar zijn tot op heden te weinig uitgebouwd.
1 GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN – INFORMATIEF GEDEELTE
7
Cijfers
De deelgemeente Hansbeke telt 2069 inwoners waar van 1052 vrouwen en 1017 mannen (dd. 0101-2015). In 2010 waren dit nog 2137 inwoners en in 2005 waren dit er 2111. De woonkern, afgebakend op de hiernaast bijgevoegde luchtfoto, bevat 42 bebouwbare, onbebouwde percelen. In totaal is dit goed voor zo’n 10,77 ha. Gezien de rondweg door enkele van deze percelen loopt is de werkelijke benutbare oppervlakte ca. 2.55 ha kleiner. Binnen de grenzen van de hiernaast bijgevoegde luchtfoto zijn er 1098 gebouw entiteiten gekend bij het kadaster. In 2003 waren dit er 1025. Buiten de verkaveling “Tiengemeenten” zijn er tussen 2003 en 2014 geen kenmerkende verkavelingen bijgekomen.
8
Noord-zuidas Naast de spoorlijn Gent-Brugge wordt Hansbeke ook doorkruist door de gewestwegen N437 en N461. Deze vormen de noord-zuidas (Vaartstraat / Hansbekedorp / Nevelestraat). In het noorden leidt deze gewestweg naar de brug over het kanaal en verder naar Zomergem. In het zuiden naar de E40 en verder naar de kern van Nevele. Hansbekedorp is een belangrijke doorgang voor alle soorten verkeer die vanuit het noorden (Zomergem) de E40 oprijdt via oprit 12-Nevele (en omgekeerd). Tijdens de spitsuren zijn er regelmatig opstoppingen wanneer de overweg sluit. Ondanks deze verkeersproblematiek gebeurden er tot op heden zeer weinig ongevallen.
9
Spoorlijn 50A Net ten zuiden van Hansbekedorp wordt de kern doorsneden door de spoorweglijn, Brussel-Oostende (lijn 50A). Dit is een belangrijke vervoerslijn voor passagiers en goederen. Tot in 1993 beschikte Hansbeke over een station met bediening, nu is het enkel nog een stopplaats. Kruising van de sporen gebeurt via een gelijkgrondse overweg, vlakbij het stationsgebouw van Hansbeke. Deze spoorlijn krijgt elke dag tussen de 275 en 300 treinen te verwerken. Bovendien neemt het goederenverkeer naar Zeebrugge via deze lijn nog elk jaar toe. Om vlot treinverkeer te garanderen, nu en in de toekomst, is een spoorverdubbeling noodzakelijk (zie verder).
10
Beschermd dorpsgezicht Hansbeke wordt gekenmerkt door haar erfgoed. De volledige dorpskom van Hansbeke werd in 1981 beschermd als dorpsgezicht. Verschillende gebouwen, zoals de kerk, de pastorie, het Cultuurhuis en de melkerij zijn afzonderlijk beschermd als erfgoed. Daarnaast zijn de bomenrij van knotwilgen aan de kerk als houtig erfgoed beschermd. Verder wordt Hansbeke gekenmerkt door de wit-blauwe raamluiken.
11
Gewenste structuur Hansbeke2 “HET CULTUURHISTORISCHE DORP”
Nadruk op het landelijk en pittoresk karakter van de kern. Behoud authenticiteit woonkern. Voorzien van ringweg rond kern van Hansbeke / Weren van doorgaand verkeer in het centrum. Verbreding van de spoorweg. Onteigeningen naar aanleiding van verbreding spoorweg. Ontwikkelingen inzake wonen: Verschillende wooninbreidingsgebieden. Plaatselijk herinrichten van publieke ruimten ter verfraaiing van de woonkern.
Patrimonium In het recente verleden zijn er twee documenten gemaakt die een overzicht geven van het gemeentelijk patrimonium3&4. Over het algemeen komt het er op neer dat er veel ideeën zijn maar weinig concrete plannen. Slechts drie gebouwen die zich binnen het beschermde dorpsgezicht bevinden, zijn opgenomen in het RUP Hansbekeklooster. Kinderopvang Harlekijn: Art. 2: Zone voor sociale woningbouw. De oude lagere school, nu gemeenschapscentrum: Art. 4: Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut.
2 GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN – RICHTINGGEVEND GEDEELTE 3 PATRIMONIUM GEMEENTE NEVELE DEF (26/02/2015) 4 GEBOUWENTABEL (23/03/2015)
12
Het Cultuurhuis: Art. 5: Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut met als nabestemming winkel-woonzone. De twee sites met bestemming “gemeenschapsvoorzieningen” moeten in detail bekeken worden tijdens de opmaak van het masterplan. De mening van het huidige gemeentebestuur is dat er te weinig budget is om beide sites te behouden en te restaureren. Er zijn nog geen concrete plannen uitgewerkt maar wel al enkele ideeën. Zo is het mogelijk om de site van de oude jongensschool te verkopen en met dit geld het cultuurhuis te renoveren en uit te breiden om aan de noden te voldoen. Ook bestaat het idee om de jongensschool te verkopen, maar wel op voorwaarden dat er in de nieuwbouw een gemeenschapszaal wordt voorzien, mocht deze gemeenschapszaal niet realiseerbaar zijn op de site Cultuurhuis. In het geval van dit laatste moet onderzocht worden hoe deze publiek functies kunnen samengaan met de private functies.
13
De werken Spoorverdubbeling noodzakelijk Omwille van het hoge aantal treinen op de lijn 50A BrusselOostende en stijgend goederenvervoer naar de haven van Zeebrugge, is een spoorverdubbeling van de lijn noodzakelijk. De spoorverdubbeling impliceert dat weggebruikers in de toekomst vier sporen moeten oversteken. Aangezien het gelijkvloers oversteken van vier spoorwegen niet veilig is, wordt de huidige overweg in, Hansbekedorp afgesloten. Ter vervangen komt er een fiets- en wandel tunnel en een omleidingsweg voor autoverkeer, ook met tunnel. Zowel de aanleg van het 3de en 4de spoor als de omleidingsweg zijn beslist beleid en vallen onder de bevoegdheid van Infrabel en AWV.
14
Impact op dorp De dubbele spoorweg en bijhorende rondweg zullen een grote impact hebben op het dorp. Zo zal er geen doorgaand verkeer meer mogelijk zijn door het dorp. Zowel inwoners als bezoekers moeten omrijden via de toekomstige rondweg om in het centrum van Hansbeke te geraken. De dubbele spoorweg brengt ook een geluidsmuur met zich mee, die het dorp mogelijk verder opsplitst. Ten slotte zal het uitzicht van het dorp danig veranderen. Zo wordt het huidige stationsgebouw afgebroken en vervangen door een nieuwe stopplaats zonder stationsgebouw. De plannen voor de spoorverdubbeling en de rondweg hebben niet alleen fysiek een impact op het dorp, maar ook in de gemeenschap. Het dorp is al een tijdje verdeeld in voor- en tegenstanders van de rondweg. Dit zorgt voor frustraties bij de inwoners. Daarnaast zijn een aantal lokale handelaars uit onzekerheid gestopt met hun zaak of preventief verhuisd.
15
Geschiedenis van het project Het infrastructuurproject in Hansbeke bestaat uit twee elementen: de spoorverdubbeling en de rondweg. Vooral de rondweg kent in Hansbeke een lange geschiedenis en zorgt al jaren voor verdeling tussen voor- en tegenstanders.
Rondweg voorzien in jaren ‘70 In het Gewestplan Gentse Kanaalzone5 werd door het Koninklijk Besluit van 14 september 1977 al een reservatieen erfdienstbaarheidsgebied vastgelegd, voor de aanleg van de rondweg rond Hansbeke. Ook werd de rondweg voorzien in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (1998) en het Mobiliteitsplan van de gemeente Nevele.
Drie studies adviseren zelfde tracé In opdracht van de gemeente Nevele werd er door Tuc Rail en Vectris onafhankelijk van elkaar een studie uitgevoerd naar het meest voordelige tracé voor de rondweg. In 2010-2011 werd opnieuw een gelijkaardige studie uitgevoerd door Timenco.6 Alle drie de studiebureaus kwamen uit bij hetzelfde voorkeurstracé voor de rondweg.
5 ZIE HTTP://WWW2.VLAANDEREN.BE/RUIMTELIJK/GRUP/00100/00126_00001/DATA/212_00126_00001_D_3TNK_00_03.PDF EN RAAD VOOR
VERGUNNINGSBETWISTINGEN ARREST NR. S/2014/0045 VAN 25 MAART 2014, P.11 6 ZIE EINDNOTA WETENSCHAPPELIJKE STUDIE DEFINITIEVE VERSIE
16
Studie van Timenco Timenco onderzocht drie basisscenario’s voor de rondweg. Elk basisscenario moest voldoen aan een aantal randvoorwaarden. Scenario 3 kwam als voorkeursscenario uit de studie. Dit scenario voorziet een rotonde en aansluiting van het centrumwegennet ter hoogte van de Begijnhoflaan. Hierdoor moet het verkeer van Merendree naar de E40 wel omrijden tot het rondpunt en daar keren richting E40. De omleidingsweg kan langs de ene kant een sterke afbakening zijn voor de dorpskern van Hansbeke, maar langs de andere kant doorkruist de omleidingsweg wel een landschappelijk waardevol agrarisch gebied en een gedeelte woongebied met cultureel historische en/of esthetische waarde. Een groot gedeelte van het tracé ligt ook binnen de zone van beschermd dorpsgezicht.
Studiebureau Timenco concludeert dat bij de realisatie van de volledige omleidingsweg er heel omzichtig omgesprongen moet worden met de ruimtelijke inpassing van de omleidingsweg.
17
Infovergaderingen Tussen 2009 en 2010 vonden vier infovergaderingen plaats. Voor de eerste infovergadering, op 3 april 2009, werden alleen eigenaars en huurders uitgenodigd van de te onteigenen woningen. 1 oktober 2009 vond een tweede infovergadering plaats, waarop Infrabel toelichting gaf over de geplande spoorwerken, AWV over de rondweg en Vectris over het toekomstbeeld van Hansbekedorp na de werken. 10 november 2009 werd een derde, gelijkaardige, infovergadering georganiseerd. Op 26 juni 2010 werd een laatste infovergadering georganiseerd die specifiek over de infrastructuurwerken handelde. Infrabel lichtte de geplande werken toe naar aanleiding van de indiening van de bouwaanvraag voor de uitbreiding van het 3de en 4de spoort (exclusief rondweg). Ten slotte volgde 13 januari 2015 een infoavond in het kader van het participatietraject van Connect.
Stand van zaken: beroepsprocedure Eind 2012 werden twee stedenbouwkundige vergunningen afgeleverd door het Vlaams Gewest voor de aanleg van het 3de en 4de spoor en de rondweg. Tegen één van de vergunningen werd beroep aangetekend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. De gevraagde schorsing van de tenuitvoerlegging werd verworpen (arrest van 25 maart 2014). De gevraagde vernietiging van de vergunning werd verwezen naar eerste kamer. Op 13 januari 2015 was er nog geen uitspraak. Het gemeentebestuur heeft verder geen zicht op een datum wanneer dit behandeld wordt. De gemeente wordt ook op geen enkel moment op de hoogte gebracht van de voortgang van het dossier. Het is een rechtszaak tussen de gewestelijke stedenbouwkundige ambtenaar en de verzoekende partijen (inwoners van de gemeente). Het gevolg is dat de werken aan de rondweg en het derde en vierde spoor niet kunnen starten. Het project ligt al twee jaar stil.
18
Onteigeningen en afbraak gebouwen Ondanks dat het project momenteel stil ligt, werden er de afgelopen jaren onteigeningen uitgevoerd en gebouwen afgebroken. Dit zorgt voor frustratie bij de inwoners. Men vraagt zich stilaan af of de rondweg er wel komt. Inwoners vrezen dat zij misschien zinloos zijn onteigend en gebouwen voor niets zijn afgebroken. Dit zorgt dat meer en meer mensen de werken achter de rug willen hebben en naar de toekomst willen kijken.
19
Het Beheersplan. Onroerend Erfgoed vraagt beheersplan Het afleveren van de bouwvergunning voor de infrastructuurwerken gaat gepaard met de voorwaarde van Onroerend Erfgoed om een beheersplan (voorheen herwaarderingsplan genoemd) op te maken voor het beschermd dorpsgezicht van Hansbeke. Hierin worden volgende zaken beschreven: herwaardering van de dorpskern, inrichting publiek domein, herstel en onderhoud van het erfgoed, landschappelijk opwaardering van de resterende open ruimte, landschappelijke inpasbaarheid van geplande ruimtelijke ontwikkelingen en landschappelijke inkleding van de ringweg. Het is vooral belangrijk dat uit het beheersplan een gebiedsgerichte visie blijkt die rekening houdt met alle aanwezige erfgoedvormen. Het plan heeft een looptijd van twintig jaar. Het beheersplan heeft als voordeel dat het de erfgoedregels (bv. inzake verbouwen) voor inwoners duidelijker maakt. Daarnaast maakt het beheersplan het gemakkelijk voor inwoners om subsidies aan te vragen voor bv. renovatiewerken.
Aanpak gemeente Nevele gaat verder: masterplan De gemeente Nevele heeft er echter van meet af aan voor gekozen om meer te doen en verder te gaan dan de verplichting van Onroerend Erfgoed om een beheersplan te laten opmaken voor het beschermd dorpsgezicht. Het gemeentebestuur wil ook een masterplan opmaken voor Hansbeke. Hierin wordt ook de stationsomgeving opgenomen, die niet in het beschermd dorpsgezicht ligt. Het masterplan zal de krijtlijnen vastleggen voor toekomstige ruimtelijke projecten. Het eindresultaat is een wervend beeld, een globaal ontwikkelingsperspectief inclusief de nodige richtlijnen om de globale visie ruimtelijk te concretiseren. Het 20
masterplan vormt het operationeel toetsingskader voor toekomstige ruimtelijke projecten in de vorm van een ‘menukaart’. Zaken die aan bod komen in het masterplan zijn:
de herwaardering van de dorpskern; een visie uitwerken voor het erfgoed; de ruimtelijke inplanting van de infrastructuurwerken; woonontwikkeling; publieke voorzieningen; versterking van het lokale handelsapparaat
Voor de opmaak van het beheersplan en masterplan is er een studiebureau nodig, dat door de procedure van de Open Oproep van de Vlaams Bouwmeester geselecteerd wordt. Om helder de opdracht van het studiebureau te definiëren heeft het gemeentebestuur beslist om eerst een participatietraject op te starten. Dit werd uitgevoerd door communicatiebureau Connect. Op die manier wil het gemeentebestuur de Hansbekenaren zo veel mogelijk betrekken bij de gewenste toekomstvisie voor het dorp.
21
2. Stakeholders Stakeholders en hun standpunten
22
Uit de research kwamen acht stakeholderclusters naar voor met in totaal zeventien stakeholders. Op de volgende pagina’s worden de belangrijkste standpunten van de meest relevante stakeholders kort toegelicht.
Inwoners Projectontwikkelaars
Treinreizigers
Buurt- en actiecomités
Hansbeke
Handel & horeca
Politiek
Semi-politiek
23
Inwoners Algemeen Inwoners van Hansbeke maken zich zorgen over de geplande infrastructuurwerken. Niet alleen had dit onteigeningen tot gevolg, het woon- en leefklimaat en de leefbaarheid van het dorp worden permanent door de rondweg en spoorwegen aangetast. Ook het kostenplaatje is een punt van kritiek. Inwoners deden in het verleden zelf voorstellen voor de rondweg en de overweg.
Langdurige werken verstoren dorpsleven De mogelijk langdurige werken en de verstoring hiervan op het dorpsleven zorgen ook voor een zekere ongerustheid. Wat bijvoorbeeld met de bereikbaarheid van handel en horeca tijdens de werken?
Nut van de spoorverdubbeling en rondweg Inwoners stellen zich vragen bij het nut van de spoorverdubbeling en de rondweg. Het geplande 3de en 4de spoor, de ruime onderdoorgang en de rondweg zorgen volgens inwoners niet voor betere verbindingen. Waarom een rondweg moet aangelegd worden, waarom dit meteen moet gebeuren en waarom over zijn volledig geplande lengte, is volgens sommige inwoners niet duidelijk verantwoord. Er is geen mobiliteitsprobleem in Hansbeke aangetoond. De cijfers die circuleren over de intensiteit van het doorgaand verkeer doen inwoners sterk twijfelen aan de noodzaak van een rondweg. (Info: De rondweg is inderdaad niet nodig omwille van de verkeersintensiteit, maar omdat de huidige overweg verdwijnt: vier sporen gelijkvloers oversteken is te risicovol).
24
Uitzicht van het dorp en het landschap Enkele hebben ook bedenkingen bij het uitzicht van het dorp na de infrastructuurwerken. Een aantal kenmerkende gebouwen worden afgebroken, waaronder een boerenarbeidershuisje. (info: Het boerenarbeidershuisje wordt verplaatst). Ook het stationsgebouw, dat niet gelegen is in het beschermd dorpsgezicht, maar wel is opgenomen in de inventaris, ligt de meeste inwoners nauw aan het hart. Zij vinden het bijzonder jammer dat dit gebouw wordt afgebroken. Onroerend Erfgoed heeft zelf geen bezwaar tegen de afbraak van het gebouw (info: Het stationsgebouw is niet beschermd). Volgens inwoners is het een soort van toegangspoort naar de dorpskern van Hansbeke en daardoor beeldbepalend voor het dorp. De nieuwe stopplaats zal het uitzicht van het dorp mogelijk helemaal veranderen, aangezien het ontwerp volgens de Hansbekenaren niet past in het huidige dorpsgezicht. Ook de dubbele spoorweg zelf en de rondweg zullen het uitzicht van het dorp veranderen. Beide infrastructuren moeten dus zo goed mogelijk in het landschap geïntegreerd worden. De geplande werken zullen verdere versnippering van de open ruimte en op termijn zeker verdere suburbanisatie veroorzaken. Sommige inwoners spreken over dalende belevingswaarde en landschapsverontreiniging. De Hansbekenaren willen alles zoveel mogelijk houden zoals het is en de bestaande structuur optimaal aanwenden.
Geluidsoverlast Inwoners ervaren nu al geluidshinder van twee sporen en maken zich dus zorgen over de geluidshinder als er vier sporen door Hansbeke lopen. Bovendien ervaren zij ook geluidsoverlast van de nabij gelegen E40. Ook over de geluidsoverlast van de rondweg maken buurtbewoners zich zorgen. Anderzijds stelt men zich vragen over de geluidsmuren die voorzien zijn bij het station. Deze zullen een muur vormen in het dorp. Inwoners vragen zich af of hier wel geluidsmuren nodig zijn. Een aantal inwoners maakt zich zorgen over lichthinder door de verlichting van het rondpunt.
25
Interne mobiliteit en verkeersleefbaarheid Een vijfde bezorgdheid van de inwoners van Hansbeke is de interne mobiliteit. Inwoners vrezen dat ze niet meer vlot van de ene kant van het dorp de andere kant zullen kunnen bereiken door de rondweg. Deze bezorgdheid is er ook onder fietsers en voetgangers, aangezien het voetgangers- en fietstunneltje tussen de Melkerijstraat en de Reibroekstraat verdwijnt. Volgens inwoners zal men hierdoor een omweg moeten maken. Bovendien is bij wateroverlast in de fiets- of autotunnel de andere kant van het dorp helemaal niet meer bereikbaar. Daarnaast zullen verschillende inwoners moeten omrijden om hun woning te bereiken, aangezien enkele straten langs de rondweg hier niet op worden aangesloten. Volgens verschillende inwoners zal de rondweg net een aanzuigeffect hebben en dus nog meer, sneller en zwaarder verkeer naar de rondweg trekken. Dit zal, naast meer hinder voor de omwonenden, vooral grotere risico’s op meer én zwaardere verkeersongevallen met zich meebrengen en heeft bovendien gevolgen voor het milieu. Als de rondweg al zorgt voor een betere verkeersleefbaarheid, is dit volgens sommige inwoners voor een relatief laag aantal bewoners van Hansbekedorp en een klein deel van de Nevelestraat. De rondweg gaat daarentegen ten koste van een vermindering van de verkeersleefbaarheid van een groter aantal bewoners van de Doornbosstraat, Begijnhoflaan, Kapellenstraat, Cardijnlaan, Nevelestraat en Voordestraat en in het algemeen van al wie de dorpskern van Hansbeke wil bereiken.
26
Gevolgen voor handelaars en bewoners Als het doorgaand verkeer in Hansbekedorp wegvalt, zullen de handelaars veel klanten verliezen. Zij zijn er immers van overtuigd dat zij voor het grootste deel van hun inkomsten afhangen van passanten. Daarnaast zullen handelaars ook klanten verliezen door de slechte interne mobiliteit. Volgens hen zullen door de rondweg nog meer mensen ervoor kiezen om meteen naar Nevele te rijden om boodschappen te doen, in plaats van naar Hansbeke te komen. Tenslotte zal de infrastructuur een waardevermindering van de eigendommen van inwoners met zich meebrengen.
Communicatie en informatie Volgens de inwoners is er in het verleden te weinig gecommuniceerd en geparticipeerd met inwoners en actiegroepen. Zij willen graag betrokken worden bij de plannen.
Inwoners van de Begijnhoflaan De inwoners van de Begijnhoflaan zijn niet tegen de rondweg, maar wel tegen een rotonde ter hoogte van de Begijnhoflaan en tegen een verbinding van de Begijnhoflaan op de rondweg (terwijl ’t Plankier hier bv. wel naar streeft). De verbinding met de rondweg zal de rust en veiligheid in de Begijnhoflaan aantasten. Een aansluiting met een lus aan de Merendreestraat is een beter alternatief. Dit komt ook de handelszaken aan het station en in de Dorpsstraat ten goede.7
Protest tegen het voorstel van de aanleg van een rotonde thv de Begijnhoflaan en de verbinding van de Begijnhoflaan met de ringweg rond Hansbekedorp_28 dec 2009 7
27
Inwoners van de Merendreestraat De inwoners van de Merendreestraat zijn niet tegen de rondweg, maar zouden een aantal elementen in de plannen anders willen zien. Zo willen zij het dubbelrichting fietspad dat nu wordt voorzien aan de kant van de spoorlijn aan de kant van de huizen leggen. Anders moeten fietsers (twee keer) de weg over te steken. De inwoners zien liever een gesloten gracht langs de kant van de huizen (met gebruik van buis-in-buis systeem) in plaats van open grachten aan beide kanten van de Merendreestraat. Dit verhoogt de visuele veiligheid, creëert twee meter bijkomende grond in de voortuinen en veroorzaakt geen wateroverlast. Een geluidsmuur is volgens de bewoners overbodig.
28
Actiegroepen ’t Plankier8 Deze werkgroep verenigt zowel voor- als tegenstanders van de rondweg én mensen met neutrale meningen. De werkgroep wordt voorgezeten door Luk Bingé. ’t Plankier wil op een constructieve manier samenwerken met het gemeentebestuur en streeft de leefbaarheid van Hansbeke na. Hiervoor werken ze samen met andere actiecomités (bv. het Voordecomité). Hun standpunten komen grosso modo overeen met die van individuele inwoners. Andere standpunten worden hieronder toegelicht.
Nadelen én voordelen van de rondweg De werkgroep ziet zowel de nadelen als de voordelen in van de rondweg. Zo zal de rondweg volgens hen zorgen voor extra bouwgronden, waardoor er nieuwe inwoners in Hansbeke kunnen wonen. Er zal geen doorgaand verkeer meer door het dorp rijden, wat zorgt voor rust, minder vervuiling en meer verkeersveiligheid. Door het doorgaand verkeer uit Hansbekedorp te weren, krijgen alle functies nieuwe kansen: wonen, werken, winkelen, school en recreatie. Anderzijds vormt de rondweg ook een breuklijn. Woonkernen worden afgesneden van de open ruimte en wegen worden doormidden geknipt. De bereikbaarheid van het dorp zal door de rondweg verminderen. Natuur en open ruimte verdwijnen, zoals ook het stationsgebouw en 23 huizen/andere gebouwen verdwijnen/verdwenen.
8 HTTP://NUN-DESIGN.BE/TPLANKIER/
29
’t Plankier stelt voor om de spoorlijnen volledig te ondertunnelen, in een sleuf te leggen of volledig ten zuiden van de huidige spoorlijn uit te breiden.
Projectaanpak De projectverantwoordelijken van Infrabel lijken ‘carte blanche’ te krijgen. Volgens ’t Plankier is er te weinig participatie, betrokkenheid, communicatie en informatie naar inwoners toe. Er is te weinig aandacht voor het landschap en de sociaaleconomische gevolgen van de rondweg.
Mobiliteit De huidige verkeersproblemen worden veroorzaakt door de frequent gesloten slagbomen aan de overweg. Deze vervangen door een tunnel lost het probleem al op. Het dorp moet in de toekomst vlot en veilig bereikbaar blijven. Dit kan door een doorkijktunnel te voorzien, door de fietsenstalling dichter bij de ingang van de perrons te zetten, de fietstunnel in de Reibroekstraat/Melkerijstraat te behouden, opritten te laten aansluiten op de rondweg en door een “kiss and ride” aan de school te voorzien.
leefbaarheid Men moet de leefbaarheid van Hansbeke garanderen. Zo moet men vermijden dat het dorp gevierendeeld wordt (bijvoorbeeld via doorkijk met lage of transparante geluidsschermen, Kapelle- en Voordestraat niet doorknippen), de openheid van het landschap behouden (zo weinig mogelijk extra wegen aanleggen, trage wegen behouden of uitbreiden, natuur compenseren, ecotunnel verschuiven) en de eigenheid van het dorp behouden en versterken (behoud van stationsgebouw, geen beton maar mets- en tegelwerk voor geluidsmuur en fietstunnels, architecturaal waardevolle huizen behouden, Hansbekedorp en Nevelestraat als pleinfunctie herinrichten, dorp verfraaien met speelruimte, terrassen, vergaderruimte, parkeerruimte, beplanting). 30
Daarnaast kampt Hansbekedorp ook met een aantal andere problemen: het is kaal en chaotisch, huizen staan leeg, winkels verdwijnen, … Moet onderzocht worden hoe dit komt.
Leefbaar Hansbeke Deze werkgroep is voor de aanleg van de rondweg (scenario 3) en tegen het alternatief dat de gemeenteraad voorstelde. De werkgroep wordt negatief bekeken door de andere actiegroepen. Zo willen ’t Plankier en het Voordecomité niet met hen samenwerken. De geplande werken aan de rondweg en de spoorlijn verbeteren niet alleen de mobiliteit van de Hansbekenaar maar versterken ook de functie als knooppunt voor de omgeving. Een van de sterkste troeven van Hansbeke is volgens de actiegroep het station dat voor iedereen heel bereikbaar is. Een leefbaar Hansbeke is alleen mogelijk als het dorp verbonden blijft met de buitenwereld. Zonder de rondweg moet alle verkeer door het dorp.
Voordecomité / Buurtcomité Voordestraat De inwoners van de Voordestraat hebben zich verenigd in het Voordecomité (soms ook Buurtcomité Voordestraat genoemd). Ze worden vertegenwoordigd door Julien De Baets, Louis Van De Voorde, Marcel Van Yperen en Marc Van Doorselaer. Het Voordecomité is aangesloten bij het overleg binnen ’t Plankier. Het Voordecomité is niet expliciet tegen de rondweg, maar heeft wel een aantal bezorgdheden. Zij vrezen dat de Voordestraat als sluipweg gebruikt zal worden. Daarnaast denken ze dat de Voordestraat door de rondweg in twee wordt gesneden. Een viertal woningen worden zo als eiland afgesneden van de rest van de straat. Dit is ook niet goed voor de sfeer in de straat (bv. feest van honderdjarige bewoners). Alle bewoners van de Voordestraat zullen een omweg moeten maken om de hun straat in te rijden. Dit geldt ook voor bewoners die het centrum willen inrijden. Hetzelfde geldt voor landbouwbedrijven in de straat. Zij zullen met hun tractors en zware machines verplicht zijn om rond te rijden als zij velden willen bereiken die niet aan dezelfde kant liggen als hun bedrijf. Dit zorgt voor hinder op die wegen en is niet goed voor het milieu. Ten slotte zal de rondweg volgens het 31
Voordecomité extra verkeer trekken naar de straten die men wou ontlasten (Kouterken, Merendreestraat, Dosweg, Hansbekedorpstraat, Voordestraat). Daarom vraagt het comité om de plannen aan te passen en de straat zo leefbaar te houden: halve ring met open afrit of volledige rondweg, maar met een kruispunt of oversteekplaats voor voetgangers en fietsers waar de rondweg de Voordestraat kruist. Of de mogelijkheid van links afslaan naar de Voordestraat behouden en tenslotte een kleine ondertunneling onder de rondweg voor voetgangers, fietsers en melkvee.
32
Politiek Gemeentebestuur De projectverantwoordelijken willen zo snel mogelijk verder gaan met de infrastructuurwerken. De grotere werken zijn beslist beleid door de hogere overheid. Nu is het een zaak om binnen deze werken de opportuniteiten aan te grijpen en te bekijken wat er mogelijk is binnen Hansbeke.
33
Semi-politiek Gemeentelijke erfgoedraad (GER) Volgens de GER hebben de geplande werken ernstige en onomkeerbare gevolgen, zowel voor het onroerend erfgoed als voor het beschermd dorpsgezicht van Hansbeke. De GER maakt zich vooral zorgen over:
de waardevolle gebouwen en (30-tal) woningen die worden afgebroken. De woningen bevinden zich in beschermd dorpsgezicht, het boerenarbeidershuisje in een beschermd monument en het stationsgebouw is opgenomen als waardevol gebouw in de Vlaamse inventaris van waardevol erfgoed de geluidsmuren. Deze kunnen visueel een waardevol of net devaluerend element zijn voor het dorpsgezicht. de omleidingsweg. Deze ligt binnen beschermd dorpsgezicht en in agrarisch gebied en zou diverse lokale en buurtwegen kunnen onderbreken.
Het gemeentebestuur moet er daarom alles aan doen om het onroerend erfgoed te beschermen en het cultureel patrimonium van Hansbeke te behouden. Daarom suggereert de GER:
alle alternatieven te onderzoeken te onderzoeken of overal geluidsmuren noodzakelijk zijn en waar mogelijk creatieve oplossingen aan te brengen die zich beter integreren in het landschap en het dorpsgezicht te onderzoeken of zwaar doorgaand verkeer uit de geklasseerde dorpskom kan geleid worden, om zo verdere schade aan monumenten te vermijden en het dorp nieuwe ontwikkelingskansen te geven te onderzoeken of bepaalde gevelelementen van het boerenarbeidershuisje en het stationsgebouw geïntegreerd kunnen worden in de geluidsmuren of de stationsomgeving
34
om de kruispunten van de omleidingsweg met het bestaande wegennet zoveel mogelijk te behouden, zodat de dorpskern toegankelijk blijft voor inwoners en bezoekers en het dorpsgezicht maximaal gevrijwaard wordt.9
GECORO De Gecoro is het eens over de tracés. Ze hebben wel een aantal opmerkingen:
Verlichting op kruispunt Voordestraat-rondweg Ecotunnel verplaatsen richting Bellem Veiligheidsproblematiek in schoolomgeving van Hansbeke bekijken Maximale bereikbaarheid voor klanten en leveranciers van middenstand en horeca Voldoende parkeerplaatsen in stationsomgeving voorzien10
9 ERFGOEDRAAD_BRIEF OMTRENT DE GROTE INFRASTRUCTUURWERKEN IN HANSBEKE EN DE GEVOLGEN VOOR HET BESCHERMD DORPSGEZICHT_30 DEC 2009 10 VERSLAG GECORO 17 OKT 2012
35
Milieuraad Voorzitter van de milieuraad is Peter de Groote. Over de vergunningsaanvraag voor het 3e en 4e spoor tussen Landegem en Aalter heeft de milieuraad volgende opmerkingen:
De ecotunnel kan beter 300 meter verder richting Aalter ingericht worden Voldoende variatie in de begroeiing van de geluidsschermen voorzien Doorzichtige plexi of glazen geluidsschermen t.h.v. Hansbekedorp om doorkijk te krijgen en te vermijden dat een ‘muur’ het dorp doormidden snijdt Haalbaarheid van lage geluidsschermen bekijken Voldoende deuren in geluidsschermen voorzien De milieuraad betreurt het verdwijnen van de bestaande voetgangers- en fietstunnel Fietsgoten voorzien bij de trappen naar de nieuwe onderdoorgang. Zo kunnen fietsers te voet een kortere weg nemen Bomen die moeten verdwijnen maximaal heraanplanten Door de smalle Voordestraat wordt een gevaarlijk punt gecreëerd t.h.v. de aansluiting op de rondweg Rondpunt Rostraat-Nevelestraat is gevaarlijk voor fietsers: maximale zichtbaarheid creëren op rondpunt Aandacht voor wegpompen van water uit de nieuwe tunnels Gebruik van bestaande trage wegen maximaal behouden na aanleg van de rondweg11
11 ANTWOORD VAN DE MILIEUADVIESRAAD OP VRAAG OM ADVIES OMTRENT 3E EN 4E SPOOR_25 SEP 2009
36
Handelaars Hansbeekse middenstanders De middenstanders in Hansbeke willen zo weinig mogelijk veranderen aan het uitzicht van Hansbeke. Bovendien zijn zij er van overtuigd dat zij “leven” van de passage in Hansbekedorp. Ze willen ook dat zo weinig mogelijk mensen belast worden met de infrastructuurwerken. hun voorstel wijkt af van het voorstel van Vectris.12
Unizo De rondweg kan het doorgaand verkeer en het zwaar vervoer uit de dorpskern weren en verhoogt daardoor de verkeersveiligheid, mobiliteit en leefbaarheid. Toch zijn er ook belangrijke minpunten:
Het dorp wordt door de spoorlijn en de rondweg in vier stukken gesneden
De mobiliteit in het dorp wordt moeilijker. Dit heeft gevolgen voor:
12
de ondernemingskansen voor handelaars en zelfstandigen. Het doorgaans verkeer valt weg en daarnaast zullen zij ook klanten verliezen door gebrek aan interne mobiliteit. de bereikbaarheid van scholen het gemeenschaps- en verenigingsleven
HansbeekseMiddenstanders_Brief betreft de infrastructuurwerken in Hansbeke_18 feb 2010
37
Unizo stelt daarom deze maatregelen voor:
behoud van het maximum aantal doorgangen over/onder de spoorlijn voor fietsers en voetgangers. Ook voor het gemotoriseerd verkeer is een tunnel of brug belangrijk. Anders kan men de andere kant van het dorp enkel bereiken door de volledige rondweg af te rijden. Dit zal heel wat klanten ontmoedigen om hun inkopen nog in Hansbeke te doen. versterking van het authentiek karakter van het dorp kansen creëren voor nieuwe handelszaken en ondersteuning van de bestaande handel met commerciële acties gesteund door het gemeentebestuur vernieuwing van het dorpscentrum i.f.v. het lager aantal voertuigbewegingen uitbreiding van een gevarieerd aanbod aan nieuwe en betaalbare bouwpercelen om interne mobiliteit te garanderen is het belangrijk om bestaande wegen, die de rondweg kruisen, een aansluiting te geven op de rondweg.
Unizo vraagt om op de rondweg twee rotondes te voorzien t.h.v. de Kapellen en Lindestraat met doorsteek ring. Ook voor de hulpdiensten wordt Hansbeke daardoor beter en sneller bereikbaar.13
13
Standpunt van Unizo bij de aanleg van een ringweg rond Hansbeke_17 nov 2009
38
Projectontwikkelaars De projectontwikkelaars vormen een voorlaatste stakeholder in het project. Er werden geen specifieke standpunten van hen teruggevonden.
Treinreizigers Ten slotte zijn ook de treinreizigers een stakeholder in dit project. Het gaat daarbij om treinreizigers die de lijn 50A Brussel-Oostende gebruiken en treinreizigers die in Hansbeke op- en afstappen. Er werden geen specifieke standpunten van treinreizigers in de research gevonden.
39
3. Passantenbevraging Methode, conclusies en stellingen
40
Hieronder volgt een synthese van de presentatie die werd gegeven op de infoavond door de gemeente Nevele en Connect van 13 januari 201514. De presentatie gaf een stand van zaken over het infrastructuurproject en het participatietraject en een verslag van de passantenbevraging (Wat is maatschappelijk typerend voor Hansbeke en hoe beleven inwoners de unieke identiteit van Hansbeke?). Na het plenaire gedeelte volgde een denksessie met de aanwezige inwoners. Rond drie tafels werden 6 vragen behandeld over de toekomst van Hansbeke. Het verslag van deze denksessie vormde de basis voor het breinlabo met de gemeente en Onroerend Erfgoed op 25 februari 2015.
14 CONNECT_PRESENTATIE INFOAVOND_13 JAN 2015
41
Aanpak In december 2014 voerden twee adviseurs van Connect gedurende twee dagen een passantenbevraging uit in Hansbeke. Bedoeling hiervan was de identiteit van het dorp bloot te leggen en te peilen naar de ideeën en visie van inwoners en bezoekers over (de toekomst van) Hansbeke. De passantenbevraging leverde heel wat interessante inzichten op. Deze inzichten werden gegroepeerd in zeven conclusies. Hier kwamen zes vraagstellingen uit, die de basis vormden van de denksessie met inwoners op 13 januari 2015.
De bevraging is als volgt verlopen:
Toevallige voorbijgangers zijn bevraagd. Dit op strategische locaties, waaronder: markt, station, frituur, winkels, horecazaken, bankkantoor, … Er is aangebeld bij inwoners. Er zijn verschillende persoonlijke gesprekken doorgegaan.
Het streefdoel was 50 enquêtes uit te voeren, uiteindelijk zijn 64 mensen bevraagd. Er is gestreefd naar een evenwichtige mix op vlak van geslacht en leeftijd en inwoner vs. bezoeker. Er werden iets meer vrouwen dan mannen bevraagd. De meeste mensen waren tussen de 26 en 60 jaar. Toch zijn alle leeftijdsgroepen aan bod gekomen.
42
43
Tot slot heeft Connect ook het onderscheid bijgehouden tussen inwoners en bezoekers, waarbij de eerste groep het meest bevraagd werd.
44
Bevindingen uit de bevraging Uit de bevraging kwamen 7 conclusies naar boven die leiden tot 7 vraagstellingen.
1. Goede ligging: dichtbij E40 en tegelijk groen
Dicht bij Gent en Brugge Dicht bij E40 Treinstation: halte zeker behouden Landelijke gemeente Rustig Wandelen en fietsen trekt toeristen aan
2. Maar ligging zorgt ook voor passage
Te veel passage: doorgaand verkeer naar E40 en zwaar verkeer Stilstaand verkeer op spitsmomenten Onveilige schoolomgeving: ouders durven kinderen niet met de fiets naar school sturen Vraag naar geïntegreerde oplossing
45
3. Handelaars leven van passage Winkeliers:
Verkeer valt mee Leven van de passage Vrees dat ze zaak moeten sluiten als rondweg er komt Aantal handelaars preventief weggetrokken
Versus inwoners:
Handelaars leven vooral van inwoners Meer inwoners meer klanten Opvallend: meeste inwoners doen (grote) boodschappen in Nevele
Stelling 1: Hoe zorgen we ervoor dat mensen toch in Hansbeke komen winkelen? Stelling 2: Hoe zorgen we voor een bloeiende horeca?
46
4. Bruisende gemeente
Levendig dorp Rijk verenigingsleven Allerlei activiteiten georganiseerd door inwoners Iedereen kent elkaar
Stelling 3: Hoe zorgen we voor meer ontmoetingsmogelijkheden?
5. Vrees dat Hansbeke zal uitsterven
Vrees dat de spoorverdubbeling dorp in twee zal verdelen Mensen zullen door omweg naar Nevele trekken voor boodschappen, ontspanning, … Aantal handelaars zijn al preventief vertrokken Als winkels verdwijnen, verdwijnt ook sociaal contact Bovendien: weinig nieuwe inwoners: gebrek aan betaalbare woningen en bouwgronden
Stelling 4: Hoe zorgen we ervoor dat mensen meer naar Hansbeke komen/dat meer mensen naar Hansbeke komen? Stelling 5: Hoe zorgen we voor verbinding tussen beide kanten van de spoorweg?
47
6. Erfgoed geeft charme aan dorp, “maar uitkijken dat het hier niet Bokrijk wordt”
Kerk, bomenrij, pastorij, cultuurhuis, blauw-witte vensterluiken, … bepalen uitzicht van Hansbeke Erfgoed geeft charme aan dorp Uitzicht dorp bewaren Uitkijken dat slinger niet naar andere kant doorslaat Restaureren moet mogelijk zijn Verbouwen is moeilijk en duurt lang Onduidelijkheid over regels Niet iedereen volgt regels Geeft indruk dat gemeente met twee maten meet
7. Nieuwe stationsomgeving integreren in Hansbeke
Vrees dat nieuwe stationsomgeving het uitzicht van Hansbeke ingrijpend zal veranderen Daarom oud en nieuw aan elkaar koppelen (bv. elementen van oude stationsgebouw opnemen in geluidsmuur of fietstunnel) Oude stationsgebouw liefst behouden (verplaatsen?)
Stelling 6: Hoe kunnen we de nieuwe spoorinfrastructuur integreren in het dorp?
48
4. Wensen en suggesties Concrete wensen besproken op het breinlabo en een synthese van verdere suggesties
49
Top 15 wensen Uit de passantenbevraging, de diepte-interviews en de denksessie met inwoners is er een top 15 van wensen samengesteld die relevant zijn voor de gemeente, AWV, Onroerend Erfgoed en alle andere partners. Deze zijn aangeduid op kaart en vervolgens besproken met bovenstaande partijen tijdens het breinlabo op 25 februari 2015. Hierop volgend zijn ook de overige suggesties thematisch opgenomen in de bundel.
Overzichtskaart wensen Hansbekenaar
Nevele
3
2
1
12
7
11
15
14 4
8
9
10
5
13
Zomergem
6
50
Wens 1, 2 en 3: Optimaliseren van de rondweg Uit de passantenbevraging, de interviews en de infoavond kwamen verschillende suggesties naar voor om de rondweg te optimaliseren. Dit ging van het verleggen van het tracé tot het afschaffen van de rondweg. Aangezien het om beslist beleid gaat, hebben we deze suggesties niet opgenomen. Volgende 3 suggesties werden wel afgetoetst: 1. Fietsoversteek t.h.v. Kapellestraat 2. Rondpunt optimaliseren voor vrachtwagens 3. Geluidshinder beperken
51
Wens 1: Fietsoversteek t.h.v. Kapellestraat Een van de suggesties ter optimalisering van de rondweg is het voorzien van een fietsoversteekplaats ter hoogte van de Kapellestraat. Deze zou een verbinding geven naar de overkant van de rondweg.
52
Opmerkingen Is beslist beleid. Buiten bepaalde details is er geen werkruimte. Gemeente
Fietsoversteek is voorzien, maar 80 meter verder naar het zuiden (Cardijnlaan) Ter hoogte van de Kapellestraat is er onvoldoende zicht om veilig over te steken. Auto’s komen dan net uit de tunnel (is argument van AWV) Fietspad wordt doorgetrokken tot Zandestraat Omweg voor fietsers valt mee Vooral auto’s moeten een omweg maken
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
53
Wens 2: Rondpunt voor vrachtwagens Een tweede suggestie is om het rondpunt groot genoeg te maken zodat vrachtwagens er vlot door kunnen rijden. Ondanks de rondweg, zullen er immers af en toe nog vrachtwagens door Hansbekedorp moeten om de handelaars te bevoorraden. Dit gebeurt best zo vlot mogelijk
54
Opmerkingen Is beslist beleid. Buiten bepaalde details is er geen werkruimte. Gemeente
Rondpunt is voorzien AWV heeft afwikkeling en draaicirkels onderzocht De komende maanden wordt in de Infokrant van Nevele elke maand een stukje van het tracé uitgelegd Eventueel worden de plannen opgehangen in het centrum van Hansbeke Eventueel volgt er nog een infomarkt over de plannen en het participatietraject
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
55
Wens 3: Geluidshinder van de rondweg beperken Verschillende inwoners zijn vragende partij om de geluidshinder van de rondweg te beperken, vooral voor de woonwijk ter hoogte van de Doornbosstraat. Een idee is om de rondweg op dat punt te overkappen. Een tweede idee zou de rondweg in een sleuf leggen. Tenslotte kwam verschillende keren het idee naar voor om een groene berm aan te leggen tussen de rondweg en de woonwijk. Volgens inwoners is Onroerend Erfgoed hier geen voorstander van, omdat zij de openheid van het landschap willen behouden. Maar dit doorzicht zal enkel nog aan één kant van de rondweg bestaan. Aan de andere kant kijk je vanaf de rondweg naar de woonwijk. De woonwijk heeft door de rondweg sowieso geen doorzicht.
56
Opmerkingen Gemeente
Groene berm of wal (geen geluidsschermen) enkel waar bewoning is, lijkt zeker mogelijk Gaat dit wel helpen? Dit verplaatst mogelijk alleen maar het geluid Het studiebureau moet bekijken wat de beste oplossing is
Onroerend Erfgoed
Het gaat erom het geluid en de visuele hinder te beperken door de rondweg te integreren in het landschap Vooral naar bewoners toe, niet naar het open landschap toe Voor Onroerend Erfgoed is deze wens bespreekbaar. Ze gaan ter plaatse kijken wat mogelijk is
57
Wens 4: Handel en horeca stimuleren Inwoners van Hansbeke willen de handel en horeca in hun dorp stimuleren door:
Bereikbaarheid van handel en horeca te verbeteren: meer parking voorzien: gratis parkeren op braakliggend terrein aan station, parkeren bij de kerk met doorgang voor- en achteraan, parking jongensschool gebruiken o gratis langparkeer-plaatsen met bordjes aanduiden o kleine handelszaken met parking in de jongensschool o lokale handelaars dicht bij elkaar plaatsen (cf. Merendree) o handel en horeca aanduiden met bordjes Terrassen toe te laten in Hansbekedorp voor horecazaken Meer handel- en horecazaken aan te trekken o o.a. tearooms o meer marktkramers, want dit zorgt voor leven in het dorp o speciaalzaken waar mensen voor rondrijden Nieuwe inwoners aan te trekken: meer inwoners = meer klanten o bouwgronden maximaal aan te snijden o meer woningen voor ouderen voorzien Acties te organiseren o naar de cinema, koken, spreker, voetbal (Rijbroekstraat), kermis (eind juni en begin oktober), nieuwjaarsreceptie o winkelkarretjes voorzien langs beide kanten van de spoorweg (Mieke’s superette) o Lokale horeca (fiets)route ontwikkelen zoals de Krekenroute in Bassenede, met specialiteiten uit de streek: Aperitief op locatie 1, voorgerecht op locatie 2, … dessert terug in Hansbeke o
58
59
Opmerkingen Gemeente
Focus op versterking van het potentieel van Hansbeke (zie verder) kan ook de lokale economie versterken Unizo: studie wijst uit dat de rondweg net goed is voor de lokale handel Studiebureau moet mogelijkheden om de lokale handel (promotie) te versterken, onderzoeken (opnemen in masterplan) o Bv. subsidie voor mensen die een winkel beginnen in een leegstaand pand (cf. Tongeren) Ook inwoners zelf spelen hier een grote rol in: zij moeten zo veel mogelijk uit zichzelf hun inkopen in Hansbeke doen, om zo de handelaars te steunen
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
60
Wens 5: Fietstunnel rechtdoor De nieuwe fietstunnel aan het station, zoals getoond in infovergaderingen aan de bevolking, zou een te lange helling hebben. Daarnaast zou het om een doorkijktunnel gaan, terwijl op de getoonde plannen geen sprake is van doorzicht naar de overkant. Inwoners vragen zich daarom af of de tunnel niet aangepast kan worden, zodat de helling minder lang is en er meer doorzicht is naar de overkant van de spoorweg. Op die manier worden de twee kanten van de spoorweg ook beter met elkaar verbonden.
61
Opmerkingen Is beslist beleid. Buiten bepaalde details is er geen werkruimte. Gemeente
Fietstunnel rechtdoor aanleggen is niet mogelijk, want dan zou er zelfs geen eenrichtingsverkeer meer mogelijk zijn in Hansbekedorp Voordelen van de huidige tunnel: toegangshellingen, liftkoker, trappen hebben pleinfunctie Eventueel fietsgoot voorzien in de trappen, zodat mensen hun fiets aan de hand kunnen meenemen en niet perse om moeten rijden (= maximale optimalisatie van rechtdoor verbinding voor fietsers en voetgangers)
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
62
Wens 6: Bestaande fietstunnels behouden De inwoners van Hansbeke willen de huidige fietstunnels aan de Reibroekstraat en de Melkerijstraat behouden.
63
Opmerkingen Gemeente
Is niet mogelijk Is financieel niet te verantwoorden door de investeringen in de nieuwe fietstunnel Reibroekstraat wordt wel aangepast met vrij liggend voetpad en fietspad
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
64
Wens 7: Stationsgebouw behouden of integreren Een groot deel van de inwoners wil het oude stationsgebouw behouden, eventueel door het te verplaatsen of door het af te breken en op een andere plek opnieuw op te bouwen. Als dat niet mogelijk is, wil men het oude stationsgebouw zoveel mogelijk integreren in de nieuwe stationsomgeving, bijvoorbeeld door:
stenen en andere elementen (bv. aanduiding station Hansbeke) in de geluidsmuur te verwerken de gevel van het station te laten staan en op te nemen in de geluidsmuur foto’s van het oude station of de gesloopte gebouwen te integreren in het geheel (bv. geluidsmuur) kleinere versie van stationsgebouw aan het station te zetten als grafkapel moderne versie van het oude stationsgebouw te ontwikkelen
65
Opmerkingen Gemeente
Gevel als geluidsmuur is technisch niet haalbaar Moderne versie van oude stationsgebouw bouwen is niet mogelijk Maar de gemeente neemt het mee en zal de vraag stellen aan Infrabel Studiebureau laten onderzoeken? Wel mogelijk: fietsenstalling bouwen met materiaal van het stationsgebouw in een constructie die doet denken aan het stationsgebouw Het is mogelijk om delen van het gebouw op te nemen in het beschermd dorpsgezicht: gemeente staat open voor ideeën: zoveel mogelijk elementen bewaren (maximale recuperatie van het gebouw binnen de context van de bouwvergunning). Studiebureau moet onderzoeken wat mogelijk is op dit vlak.
Onroerend Erfgoed
Is geen prioriteit Is in Vlaanderen geen uniek gebouw, o.a. daarom werd het niet opgenomen in de lijst van het beschermd erfgoed De bewaring van de tegels waarop de naam van het station staat aangeduid, is opgenomen als voorwaarde in de bouwvergunning
66
Wens 8: Geluidsmuur integreren De inwoners van Hansbeke zien liefst geen geluidsmuur, omdat dit het doorzicht en de verbinding tussen beide kanten van de spoorweg belemmert. Als er toch een geluidsmuur moet komen, vraagt men of het mogelijk is om lage geluidsmuren te plaatsen, of geluidsmuren in glas nabij de stationsomgeving. Indien dit niet kan, zou men de geluidsmuur zo creatief mogelijk willen inkleden. Dit kan bijvoorbeeld met graffiti, krijtmuur, aankondigingsbord, bijenhotel, arena voor optredens, vernissageruimte voor kunstenaars of door te bekleden met kasseistenen. Een groene (begroeide) geluidsmuur zien de meeste inwoners liever niet
67
Opmerkingen Gemeente
Geluidsmuur is wettelijk verplicht MER-rapport legt normen op, maar hoe je die normen haalt, maakt niet uit. De minst storende oplossing mag, zolang de geluidsnormen maar gehaald worden Mogelijkheid van lage geluidsmuren wordt bekeken Indien dit niet mogelijk is, wordt bekeken of de geluidsmuur creatief kan ingekleed worden Kop tunnelwand: foto overkant om doorzicht te simuleren
Onroerend Erfgoed
Onroerend Erfgoed kan zich hierin vinden
68
Wens 9: Kiss&ride aan het station Om de mobiliteit te optimaliseren, stellen verschillende inwoners van Hansbeke voor om een Kiss & Ride zone te realiseren aan het station.
69
Opmerkingen Gemeente
Kort parkeren aan het station is al voorzien, maar kan eventueel nog meer geaccentueerd worden Ook een Kiss&Ride voorzien aan de school?
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
70
Wens 10: Stationsomgeving optimaliseren De inwoners van Hansbeke willen dat de nieuwe stationsomgeving zo goed mogelijk past binnen de bestaande dorpskern. Dit willen ze doen door:
een centrale ontmoetingsplaats te voorzien aan het station met groen en een speeltuintje (het huidige speeltuintje in Hansbeke is aan vernieuwing toe) de pleinfunctie van de nieuwe fietstunnel door te trekken naar de tuin van het Cultuurhuis te zorgen dat beide kanten van Hansbeke hetzelfde uitzicht hebben (zelfde materiaal e.d.) lichtbakken met foto’s van de gesloopte huizen in de fietstunnel aan te brengen. Dit verhoogt ook meteen het veiligheidsgevoel
71
Opmerkingen Gemeente
Lichtbakken in fietstunnel is goed idee
Onroerend Erfgoed
Geen opmerkingen
72
Wens 11, 12, 13 en 14: Potentieel van Hansbeke versterken De inwoners van Hansbeke willen het potentieel van Hansbeke, nl. de gezellige, pittoreske dorpskern en het erfgoed verder ontwikkelen. Dit willen ze doen door:
Een pleinfunctie te voorzien aan het Cultuurhuis (11) Het beschermde dorpsgezicht uit te breiden (12) De leegstand aan te pakken (13) Hansbekedorp in te richten als een plein (14)
73
Wens 11: Pleinfunctie aan het Cultuurhuis Door een plein aan te leggen dicht bij het Cultuurhuis, wordt er meteen een nieuwe ontmoetingsplek voor inwoners gecreëerd.
74
Opmerkingen Gemeente
Het plein, dat zal worden aangelegd rond de nieuwe tunnel, komt tot aan het kruispunt bij het cultuurhuis. Dit geeft de mogelijkheid om één grote ruimte te ontwikkelen.
Onroerend Erfgoed
Geen opmerkingen
75
Wens 12: Uitbreiding beschermd dorpsgezicht De meeste inwoners vinden het beschermd erfgoed in Hansbeke belangrijk. Het geeft het dorp haar charme. Dat erfgoed moet zoveel mogelijk behouden blijven. Het stukje dorp dat nu beschermd is, mag zelfs uitgebreid worden. Tegelijk moet het wel mogelijk zijn om te verbouwen en restaureren.
76
Opmerkingen Gemeente
Geen opmerkingen
Onroerend Erfgoed
Het beschermd dorpsgezicht wordt niet uitgebreid Duidelijke regels voor inwoners: hiervoor wordt een beheersplan (voordien herwaarderingsplan) opgemaakt: wat is mogelijk en wat niet Deze beheersmaatregelen worden gekoppeld aan subsidies, ook voor eigenaars (premie) Hoe ver gaan hierin? Niet opleggen van bepaalde steen (in kader van nieuwbouw) Wel bv. bestaande beschermde gebouwen: witgekalkt, luiken in bepaalde kleur, … Het is bv. niet de bedoeling dat het kerkplein verandert
77
Wens 13: Leegstand aanpakken Er blijken wat panden leeg te staan in Hansbeke. Woningen raken niet verkocht door de hoge prijzen. Daarnaast is/lijkt verbouwen soms moeilijk door de regels rond onroerend erfgoed. Dit impliceert volgens de inwoners dat Onroerend Erfgoed als organisatie meer bereid moet zijn om compromissen te maken. Het moet mogelijk zijn om een woning te verbouwen. Tenslotte kan een begeleidende hogere leegstandsbelasting helpen om de leegstand te verminderen.
78
Opmerkingen Gemeente
Er zijn maar twee panden die leeg staan: het ene pand doorloopt een juridische procedure die al 25 jaar aansleept; het andere pand wordt momenteel verbouwd Beheersplan zorgt voor meer duidelijkheid bij verbouwen
Onroerend Erfgoed
Geen opmerkingen
79
Wens 14: Hansbekedorp inrichten als een plein Een andere wens van de Hansbekenaren is om de hoofdweg, Hansbekedorp, in te richten als een plein. Dit impliceert het autoluw maken van de straat. Dit is mogelijk door de rijweg tot één niveau terug te brengen van gevel tot gevel, zonder trottoirs, maar met eventueel een ‘rijloper’. Verkeersborden en obstakels moeten zoveel mogelijk verwijderd worden. Hansbekedorp moet een fiets- en voetgangersstraat worden. Tegelijk willen de inwoners hier en daar wat kleine, groen ingerichte, parkeergelegenheid aanleggen, bv. aan de kerk. Door Hansbekedorp in te richten als een plein, komt er ook meer ruimte vrij voor de horeca om terrasjes te zetten. Het enige obstakel is de passage van de Merendreestraat. Dit mag geen te vlotte route worden.
80
Opmerkingen Gemeente
Van Hansbekedorp een soort woonerf maken Is bespreekbaar Maakt het dorp levendig en aantrekkelijk Wat met parkeerplaatsen? Evenwicht hierin vinden En meer parking voorzien aan het station Studiebureau moet dit bekijken
Onroerend Erfgoed
Geen opmerkingen
81
Wens 15: School beter ontsluiten Verschillende inwoners zijn van mening dat de mobiliteit in Hansbekedorp een pak zal verbeteren als de school op een andere manier wordt ontsloten. Zij stellen voor om de school te ontsluiten langs de woonwijk zoals voorzien in de plannen van de gemeente. Een andere optie is langs de kant van het station, zoals voorzien in het RUP van 2004.
82
Opmerkingen Gemeente
Is dit nog nodig na de herinrichting van Hansbekedorp? Wordt bekeken door studiebureau, maar wel rekening houden met verminderd verkeer door rondweg
Onroerend Erfgoed
N.v.t.
83
Overige suggesties Naast bovenstaande top 15 van wensen, hebben de Hansbekenaren ook nog volgende wensen en suggesties.
MOBILITEIT
Speelstraten en woonerven aanleggen, geen doorgaande straten waar veel jonge kinderen wonen Goede fietsinfrastructuur en wandelinfrastructuur Fietsenstalling voorzien Fietsverhuur voorzien of privé verhuurder aantrekken Autodeelplaatsen (bv. voor elektrische auto’s) Circulatieplan maken Vanaf cultuurhuis geen auto’s meer op de baan laten parkeren: “Zeker in het weekend houden veel mensen zich niet aan de belijning, waardoor de doorstroming nog verslechtert” Mensen motiveren om meer te voet te gaan Twee rondpunten voorzien: kasteel en aan garage Willen Tankstation toegankelijk maken vanaf ringweg? Dit neemt veel zwaar vervoer weg uit het dorp. Of tankstation langs ringweg Een inrit voor groep lokale economie (achter tankstation) vanaf ringweg Treinhalte behouden en link naar Brussel verzekeren
84
HANDEL EN HORECA
Plaats voorzien voor grotere superette (bv. Spar, Carrefour). Of Miekes superette uitbreiden Winkels aan de snelweg Bancontact moet blijven
85
ONTMOETING
Tuin van de politie openstellen en speeltuintje voorzien Cultuurhuis openstellen Ruimtes Cultuurhuis vergroten door tussenmuren uit te breken Nieuw speelpleintje voorzien (het oude is aan vervanging toe) Uitbreiding aan kinderopvang Centraal kerkhof in Hansbeke Centrale ontmoetingsplaats met groen en speeltuintje aan het station Meer vergaderruimtes Grote evenementen organiseren Eventruimte bij de kerk Oude school is kern ontmoetingsplek: Zorgen voor degelijke parking Zorgen voor degelijke kantine Beter afsluiten: wordt nu ook door passage gebruikt om naar het toilet te gaan Fuiven in nieuwe fietstunnel Tijdelijke ruimte voorzien voor buurtinitiatieven Meer marktkramers op de parking/pleintje aan het station: zorgt voor leven
86
IDENTITEIT VAN HANSBEKE VERSTERKEN
Zoveel mogelijk authentieke zaken behouden: station, melkerij, ... Bv. stationsgebouw opschuiven naar achter en rooilijn vervangen door bomenrij. Die bomenrij doortrekken tot aan het station Rooilijn start dan al aan het station: past bij het strakke infra van het nieuwe station (= vertaling oud in nieuw) Bomen i.p.v. geluidsmuur? Minder appartementen (liefst geen) Groen aanleggen (mag exotisch zijn, bv. olijfbomen) Groene gordel voor dieren: voorbeeld watersportbaan in Gent Vermijden dat perrons en geluidsmuur één grote betonvlakte worden Oplossing voor het typische ‘bonkgeluid’ van doorrijdende sneltreinen Beschermde rooilijn moet gerespecteerd worden
87
5. Bronmateriaal
88
Documenten
APV afbakening bebouwde kom 29 nov 11 AWV_Projectnota rondweg Hansbeke _2013 Begijhoflaan_Protest_28 dec 2009 Beleidsplan Nevele april 2014 Beschermd dorpsgezicht Hansbeke_KB 1 okt 1981 Bestendige Deputatie_Besluit GRUP Hansbekeklooster_13 mei 2004 Bestendige Deputatie_Besluit GRUP Voorde-Kouterken_9 nov 2006 BezorgdeHansbekenaren_Voorstel tot wijziging_13 dec 2009 CBS en GR_ Advies _okt 2012 CBS_StedVerg_Doortocht_adviezen_p10 Connect_Bewonersbrief_3 dec 2014 Connect_Persbericht_2 dec 2014 Connect_Presentatie infoavond_13 jan 2015 Connect_ Presentatie verslag passantenbevraging aan schepen_6 jan 2015 Dora Dewulf_brief_17 mei 2010 Dossier Ringweg Hansbeke_ChronOverzicht DS_Bewoners mogen mee toekomst dorp bepalen_4 dec 2014 Erfgoedraad_Brief omtrent de grote infrastructuurwerken in Hansbeke en de gevolgen _30 dec 2009 Erfgoedraad_Verslag workshop_5 mei 2010 Erfgoedraad_Verslag_18 mei 2010 Fietsbeleidsplan Nevele_april 2014 Frank Langeraert_1 aug 2013_1 Frank Langeraert_brief_1 aug 2013_2 Gebouwentabel GRS_plenaire(BD)3 89
GRS_plenaire(ID)3 GRS_plenaire(RD)3 HansbeekseMiddenstanders_Brief betreft de infrastructuurwerken in Hansbeke_18 feb 2010 HN_Bewoners mogen mee toekomst dorp bepalen_4 dec 2014 Houtig erfgoed_MB 20 okt 2009 Infrabel Presentatie Spoorwerken Hansbeke_4 sep 2012_Print Infrabel_ Infovergadering _10 nov 2009 Infrabel_Presentatie Infovergadering _1 nov 2009 Infrabel_Presentatie Infovergadering _24 juni 2010 Infrabel_Presentatie Infovergadering _24 juni 2010_printversie Infrabel_Presentatie Spoorwerken Hansbeke_4 sep 2012 Infrabel_TuckRail_FilmOnderdoorgHansbekedorp Ivo Verhaege_Voorstel_24 april 2010 Levend houtig erfgoed_MB 20 dec 2010 Merendreestr_brief_5 dec 2009 Milieuadviesraad_Antwoord op vraag om advies omtrent 3e en 4e spoor_25 sep 2009 Milieuraad_brief_25 sep 2009 Mobiliteitsplan_Actietabel Nevele Nele Union_brief_3 okt 2012_ OnroerendErfgoed_brief herwaarderingsplan nav positief advies_11 jan 2013 Onteigeningslijst GRUP Hansbekeklooster_13 mei 2004 PATRIMONIUM GEMEENTE NEVELE DEF Pieter Brusselman_11 okt 2012_2 Pieter Brusselman_brief_11 okt 2012_1 Plankier 4 jaar Plankier_26 mei 2014.msg Plankier_30 mei 2010 90
Plankier_brief_2010-06-16 Plankier_brief_2010-08-19 Plankier_brief_2012-10-02 Plankier_brief_2013-11 Plankier_mail_15 aug 2009 Plankier_Visietekst Wouter Langeraert_18 mei 2010 Presentatie wensen Hansbeke_150225 RaadVergBetwistingen_ Arrest 25 maart 2014 Regionale Mobiliteitscommissie_ Advies Rondweg Hansbeke_7 okt 2014 Stedenbouwkundige Vergunning_3de&4deSpoor Stedenbouwkundige Vergunning_Doortocht Stedenbouwkundige voorschriften GRUP Hansbekeklooster_13 mei 2004 Stedenbouwkundige voorschriften GRUP Voorde-Kouterken_4 juli 2006 Timenco_Eindnota Wetenschappelijke Studie definitieve versie Toelichtingsnota GRUP Hansbekeklooster_13 mei 2004 Uniforme snelheidszone's_30 april 2014 Unizo_mail_17 nov 2009 Unizo_Standpunt bij de aanleg van een ringweg rond Hansbeke_17 nov 2009 Vectris_ Presentatie toekomstbeeld Hansbeke_sep 2009 Verslag GECORO 17 oktober 2012 VLAKAF_2008_01_JAN VLAKAF_2008_02_MAART VLAKAF_2008_05_SEPT VLAKAF_2008_06_NOV VLAKAF_2009_03_MEI VLAKAF_2009_06_NOV VLAKAF_2010_01_JAN 91
VLAKAF_2010_02_MAA VLAKAF_2010_03_MEI VLAKAF_2010_04_JULI VLAKAF_2010_06_NOV VLAKAF_2011_02_MAA VLAKAF_2011_03_MEI VLAKAF_2011_04_JULI VLAKAF_2011_05_SEPT VLAKAF_2012_02_MAA VLAKAF_2012_04_JULI VLAKAF_2013_05_SEPT VLAKAF_2013_06_NOV Vlakaf_Inventaris artikels rondweg Voordestr_Art DS Daling fietsdoden valt stil_22 nov 2009 Voordestr_Art DS Fietsdoden ook slecht nieuws voor beleid_22 nov 2009 Voordestr_Art DS Onveiligste van drie fietslanden_22 nov 2009_2 Voordestr_Art DS Tweerichtingfietspaden uit den boze_22 nov 2009 Voordestr_brief_6 nov 2009 Voordestr_mail_5 dec 2012 Voordestr_Uiteenzetting gemeenteraad_14 juni 2010 Voordestr_Verslag bijeenkomst buurtcomité Voordestraat_22 nov 2009_4 Voordestr_Verslag bijeenkomst buurtcomité Voordestraat_22 nov 2009_3 Voordestr_Verslag bijeenkomst buurtcomité Voordestraat_22 nov 2009_2 Voordestr_Verslag bijeenkomst buurtcomité Voordestraat_22 nov 2009_1 Voordestr_voorstel_13 dec 2009_1 Voordestraat_brief_29 sep 2010 Voordestraat_voorstel_13 dec 2009_2 92
Workshop Nevele Krant 18.04.12 ZwakkeWeggebruiker_mail_10 mei 2012
Kaarten
Beschermd Dorpsgezicht Hansbeke_1981 BPA Zonevreemd bedrijf_Garage Wille Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan LE_206306_550_Rondweg Hansbeke_04_KLC-Plan deel1 LE_206306_550_Rondweg Hansbeke_04_KLC-Plan deel2 LE_206306_550_Rondweg Hansbeke_04_KLC-Plan deel3 Plan 10A-21_Levend houtig erfgoed_ontwerp Plan 10B-21_Levend houtig erfgoed_ontwerp Plan_21A_25_Houtig erfgoed_ontwerp Plan_21B_25_Houtig erfgoed_ontwerp Rooilijnplan gewestweg Vaartstraat-Hansbekedorp-Nevelstraat Rooilijnplan tracé ringweg Hansbeke_01 Rooilijnplan tracé ringweg Hansbeke_02 RUP Hansbekeklooster RUP Voorde-Kouterken Snelheidsplan_28 april 2014
GIS-bestanden
Kaartenlijst GIS-data te Nevele ROP-01_07_2015
93
6. De werkmethode Beschrijving hoe deze projectdefinitie tot stand is gekomen
94
De opdracht van Connect Volgens het bestek van de gemeente Nevele omvat de opdracht van Connect inhoudelijke ondersteuning bij de opmaak van de projectdefinitie, die als kader zal dienen voor de toekomstvisie voor Hansbeke. Om de ambitie en de doelstellingen van de gemeente duidelijk te krijgen en een breed draagvlak te creëren, wordt er een participatietraject voorzien. De opdracht bestaat uit een haalbaarheidsstudie en omvat twee fasen, die samen de volledige opdracht uitmaken. De eerste fase is een participatietraject begeleid door een communicatiebureau. Het participatietraject wordt gezien als de opstartfase van een proces dat moet leiden naar een perspectief waarop verder gebouwd kan worden voor de tweede fase. Tijdens de tweede fase vertaalt het communicatiebureau de resultaten in een projectdefinitie, die het kader vormt voor de opmaak van een beheersplan en masterplan via de procedure “Open Oproep voor Hansbeke”.
Fase 1 Participatietraject in het herwaarderingsproject voor de dorpskern van Hansbeke - belevingsonderzoek Om de zoektocht naar de identiteit en bijhorende beeldkwaliteit van Hansbeke te onderbouwen is er in eerste instantie een ruime analyse nodig. Ruimtelijk - typologisch bestaat er al heel wat bruikbaar materiaal. Daarentegen is er nog een gebrek aan gegevens over wat maatschappelijk typerend is voor Hansbeke en hoe de mensen de unieke identiteit van Hansbeke beleven. Om deze gegevens te verzamelen, wil de gemeente een maatschappelijk belevingsonderzoek laten uitvoeren door middel van een sterk participatief proces. Dit belevingsonderzoek gebeurt door historisch onderzoek, studie van bestaande documenten en onderzoeksrapporten, maar vooral door informeren en consulteren van de lokale bevolking. De bewoners krijgen evenwichtige en objectieve informatie. Hun feedback op analyses, alternatieven en beslissingen wordt 95
gevraagd. Door de inwoners nauw te betrekken toont de gemeente dat er ook rekening wordt gehouden met hun bezorgdheden en aspiraties. Het projectteam zal op korte termijn een dossier afleveren met een bepaling van die unieke identiteit voor de woonkern. Daarbij zal ook een het proces beschreven worden, die naar de identiteit leidde.
RANDVOORWAARDEN VOOR TRAJECT
Houdt rekening met de mogelijkheden en beperkingen die het beschermd dorpsgezicht met zich meebrengt Houdt rekening met de aparte erfgoedwaarde van de gebouwen die voorkomen op de inventaris van Onroerend Erfgoed Vergroot het draagvlak voor erfgoed bij de bewoners Informeert de doelgroepen over het waarom, hoe en wanneer van de doelstellingen van de gemeente Bereikt een brede en evenwichtige diversiteit aan actoren: bewoners, ondernemers/ handelaars, pendelaars, etc.
Richt zich op het volledige grondgebied Hansbeke
Werkt met open vraagstellingen Is onafhankelijk van en daarmee bruikbaar voor elk toekomstscenario Werkt niet met referentiebeelden, om de gewenste scenario-onafhankelijkheid te garanderen Focust via diepgravende vraagstelling op de toekomstige gebruikswaarden en niet op inrichting of beeldwaarde Behoudt en verbetert de sociale cohesie
96
AANPAK
Onderzoek van het huidige gebruik van de dorpskern door de verschillende doelgroepen, in relatie tot de huidige identiteit (kwaliteiten en kernwoorden) Onderzoek van het gewenste toekomstig gebruik door de verschillende doelgroepen, in relatie tot de gewenste toekomstige identiteit Gewapend met deze studie kan het gemeentebestuur dan opteren voor een publicatie in de procedure Open Oproep (Vlaams Bouwmeester) voor de opmaak van een ruimtelijke toekomstvisie en herwaardering van de dorpskern. Het eindrapport van het participatietraject/belevingsonderzoek wordt integraal aan de projectdefinitie toegevoegd. Deze projectdefinitie vormt de basis waarop ontwerpers tijdens de wedstrijd Open Oproep een voorstel van ontwerp moeten indienen. Eenmaal er een ontwerper gekozen is, vormt de projectdefinitie het inhoudelijk kader voor een gedragen en goed te keuren toekomstvisie.
97
Fase 2 Doorvertaling van het belevingsonderzoek naar een projectdefinitie voor structuurvisie/ontwikkelingsvisie voor Hansbeke Deze opdracht omvat de inhoudelijke ondersteuning bij de opmaak van de projectdefinitie. De projectdefinitie voor een structuurvisie en ontwikkelingsvisie beschrijft waar het structuurplan aan moet voldoen en biedt het inhoudelijke kader, dat nadien wordt vertaald in een plan.
Om de ambitie en doelstellingen van de gemeenschap duidelijk te krijgen en een breed draagvlak te creëren, is een participatieproces aangewezen. een omgevingsanalyse (welke actoren hebben belang bij het onderwerp) de eisen en wensen van relevante actoren en van de gemeenten de mogelijkheden en beperkingen van het gebied worden nader verkend een analyse wordt gemaakt van de eisen en wensen voor het gebied Onroerend Erfgoed wordt betrokken de gemeentelijke uitgangspunten, eisen en randvoorwaarden voor de ontwikkeling van een visie worden gedefinieerd. De visie, ambitie en doelstellingen van de opdrachtgever zij essentiële elementen in de verdere ontwikkeling.
Aan de hand van deze uitgangspunten wordt vervolgens de definitie voor een structuur- en ontwikkelingsvisie voor Hansbeke opgemaakt
98
Verloop van de opdracht van Connect De opdracht van Connect doorliep -binnen de 2 vooropgestelde fases- 7 stappen. Tijdens de startmeeting op 17 oktober 2014 werd de aanpak voor de opdracht uitgelegd en werden er afspraken gemaakt over timing en terugkoppeling. Na de startmeeting ondernam Connect een uitgebreide research over de spoorverdubbeling en de bijhorende rondweg. Er werd niet alleen gekeken naar plannen en studies, maar ook gezocht naar stakeholders (waaronder actiegroepen) en hun standpunten. Begin december voerden twee adviseurs van Connect een passantenbevraging uit in Hansbeke. Hiermee werd de identiteit van het dorp in kaart gebracht en onderzocht Connect hoe de inwoners van Hansbeke die identiteit beleven. Tijdens en na de passantenbevraging werden ook 5 interviews afgenomen om dieper in te gaan op de identiteit van Hansbeke en de geplande infrastructuurwerken in het dorp. De geïnterviewden werden op basis van de research en in overleg met de schepen en ambtenaar voor Ruimtelijke Ordening, Mia Pynaert en Eveline Dhondt en coördinator Leen Dhaenens gekozen: Luc Dubrulle, voorzitter van de Gemeentelijke Erfgoedraad, Luc Bingé, voorzitter van ’t Plankier, Lieve Dhaenens, secretaris van Unizo Nevele, Marc Van Doorselaer, voorzitter van het Voordecomité en Koen Degroote, kunstenaar en bewoner van het stationsgebouw.
Research Passantenbevraging Interviews
Infoavond Inventarisatie & selectie wensen Aftoetsen wensen (breinlabo) Alle resultaten bundelen in projectdefinitie
Het verslag van de passantenbevraging werd gepresenteerd aan Mia Pynaert, Eveline Dhondt en Leen Dhaenens op 6 januari 2015. Ook werd in diezelfde meeting de aanpak voor de infoavond van 13 januari besproken. 99
Op 13 januari organiseerde Connect samen met de gemeente een infoavond voor alle geïnteresseerde inwoners van Hansbeke. In het eerste deel gaven de gemeente en Connect een stand van zaken van het project en een verslag van de passantenbevraging. In het tweede deel werd er we samen met de aanwezigen gezocht naar oplossingen om van Hansbeke ook na de infrastructuurwerken een gezellig, pittoresk dorp te maken. Zo’n 100 mensen kwamen luisteren en meedenken. De reacties van de aanwezigen op deze aanpak waren zeer positief. In het breinlabo op 25 februari gaf Connect een uitgebreid verslag van de infoavond. De wensen en suggesties van de inwoners werden een voor een besproken en ingeschat op haalbaarheid met Mia Pynaert, Eveline Dhondt, Sam Blok (GIS coördinator en projectregisseur herwaarderingsstudie Hansbeke en in die rol opvolger van Leen Dhaenens), Regina De Meyer (communicatieambtenaar), Johan Cornelis (burgemeester van Nevele) en Onroerend Erfgoed. Tenslotte werden alle resultaten van het participatietraject, gebundeld in de projectdefinitie (dit document). Na presentatie van dit document aan de projectpartners, stelt het gemeentebestuur van Nevele in samenwerking met de Vlaams Bouwmeester een studiebureau aan via “Open Oproep”. De projectdefinitie vormt de basis waarop ontwerpers tijdens de wedstrijd “Open Oproep” een voorstel van ontwerp moeten indienen. Eenmaal er dan een ontwerper gekozen is, vormt de projectdefinitie het inhoudelijk kader voor een gedragen en goed te keuren toekomstvisie. Dit wil zeggen dat het studiebureau alle ideeën in deze projectdefinitie in detail bekijkt en nagaat hoe zij deze ideeën kunnen uitvoeren. Hiervoor maken zij een masterplan Hansbeke op.
100