2015 NENMagazine

01 / 2015

NENMagazine NEN Magazine is het relatiemagazine van NEN | februari 2015 Jaargang 3

Samensmelting van kunst en asfalt ClimateKIC

08

11

14

30

NENCrowd: eerste online projecten Bouwwerk Informatie Model BIM Nieuwe ISO 9001

2888_NEN_Magazine_1_2015_V6.indd 1

13-02-15 22:00

Voorwoord

Innovatie en normalisatie: haat – liefde? Het belang van innovatie om de economie te laten groeien, banen te scheppen en antwoorden te vinden op de grote maatschappelijke uitdagingen wordt breed onderschreven. Nederland heeft de ambitie om tot de top 5 van de kenniseconomieën te behoren. Topsectoren, Smart industry, economische diplomatie, triple helix samenwerking bereiden de weg voor nieuwe innovatie parels en werpen vruchten af. Tijdens de door AcTI en het ministerie van Economische Zaken georganiseerde innovatieconferentie in november werden vier Nationale Iconen in de schijnwerpers gezet. De rol die normen spelen als innovatiebrug naar brede marktacceptatie en schaalgrootte wordt veel minder goed begrepen en staat vaak niet op de radar bij innoveerders. Ik ontmoet ook mensen die denken dat normen innovatie alleen maar in de weg zitten. Normen zijn consensus afspraken van ‘good practices’ waarop voort kan worden gebouwd. Creativiteit heeft namelijk kaders nodig. Schaalgrootte en marktimpact vragen om het maken van keuzes. Het worldwideweb zou nooit uitgegroeid zijn zonder keuze voor het httpprotocol. Open innovatie heeft baat bij kennisdisseminatie. Normen zijn bij uitstek geschikt om de ’state of the art’ uit te dragen. Het is daarom een goede zaak dat de dialoog tussen innovatie en normalisatie wordt versterkt. CERN, de bakermat van het www, en ISO organiseerden in november een symposium waarbij de rol van standaarden in High Tech werden belicht. CEN/CENELEC organiseerden met de Europese Commissie en EFTA (European Free Trade Association) in het najaar een druk bezochte conferentie ’Standards, your innovation bridge’. Hier werd ook een mondiaal initiatief besproken om innoveerders bij elkaar te brengen en informatie uit te wisselen wat wel en wat niet werkt bij innovatiemanagement. Innovatie komt steeds vaker tot stand door allianties. Ondersteunende richtlijnen moeten de samenwerking faciliteren.

Colofon

NEN Magazine, Jaargang 3 NEN Magazine is het relatieblad voor partners, commissie leden en klanten van NEN. De lezer wordt op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van normalisatie. In de interviews komt naar voren welke bijdrage normalisatie heeft of kan hebben. Verder worden de diensten van NEN onder de aandacht gebracht. Redactie Nicolette Drop (hoofdredacteur, [email protected]), Samira Tatuhey (redacteur, [email protected]) Postbus 5059, 2600 GB Delft, telefoon (015) 2 690 435, e-mail [email protected], www.nen.nl Aan dit nummer werkten verder mee Sandra Boersma, Jarno Dakhorst, Emiel Verhoeff, Annemarie de Jong, Leo van Ruijven Foto cover Met dank aan Heijmans Ontwerp & Vormgeving Buro Eigen, Delfgauw, www.buro-eigen.nl. Druk Grafia Multimedia, Pijnacker, www.grafia.nl. Abonnementen NEN Magazine wordt aan alle NEN-commissieleden en de overheid (Eerste en Tweede Kamerleden, ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen) verstuurd. Belangstellenden kunnen zich abonneren door een e-mail te sturen naar [email protected].

ISSN 2214-7276

© Copyright NEN 2015

Sommigen zullen management en innovatie als een contradictie beschouwen. Ik niet. Het succes van innovatie is niet zonder meer te voorspellen, maar management doet er wel toe. Er zijn wel degelijk lessen te leren uit innovatie successen en -mislukkingen. Zoals Otto von Bismarck zei: ‘Only a fool learns from his own mistakes. The wise man learns from the mistakes of others.’ NEN onderzoekt momenteel de interesse in de Nederlandse markt om deel te nemen aan het maken van afspraken over innovatiemanagement. Dit doen we onder andere via www.NENcrowd.nl. Dit is het crowdfunding platform van NEN. Op het platform staat meer informatie over innovatiemanagement, diverse vormen van deelname en andere projecten. Misschien zijn normalisatie en innovatie niet liefde op het eerste gezicht. Maar zeggen de Fransen niet ‘les extrêmes se touchent?

Piet-Hein Daverveldt, Directeur NEN [email protected]

2


13-02-15 22:00

Inhoudsopgave

Inhoud

Social media in de wereld van normen

8

(Interview ISO)

04 Aanpassen aan en terugdringen van klimaatveranderingen Interview met Bertrand van Ee

Klanttevredenheid hoog in het vaandel

12

Samen de (gas)leiding in handen nemen

14

(Interview met commissieleden)

Kort Nieuws 17 21 Werken met een Bouwwerk Informatie Model

22

(Artikel commissielid)

30 Normalisatie op Europees niveau

42

NEN oude-herenbolwerk met stropdassen? (Interview commissielid)

Smart Highway

Fotoverslag 26

Interview met Henri Nas van Heijmans

Overzicht Evenementen

33

ISO zet nieuwe norm kwaliteitsmanagement

34

Interview met Elena Santiago Cid

Nieuw Eerste online crowdfundingprojecten nen.academy: een platform voor online leren ISOlutions: beter en sneller Internationale normen voor Arctisch gebied

18 28 40 48

Column Mina Ihataren, Accountmanager NEN SPS 11 De overtreffende trap van ISO 9001? 51

NENMagazine 01 / 2015


24

(Interview commissielid)

Schemabeheer 36 Kort Nieuws

39

Overzicht trainingen

46

3

13-02-15 22:00

Interview |

Climate change is a personal change

Over het aanpassen aan en het terugdringen van klimaatveranderingen Bertrand van Ee is voorzitter van AcTI, Netherlands Academy of Technology and Innovation, en CEO van ClimateKIC. Innovatie staat in zijn beide functies centraal. Bevlogen vertelt hij over de vele innovaties die op dit moment plaatsvinden om het terugdringen van en aanpassing aan de klimaatveranderingen te realiseren. Hoe Van Ee denkt over de rol van standaardisatie hierbij? Zijn mening is zeer uitgesproken. Kunt u iets vertellen over AcTI? “AcTI is een gezelschap dat mensen met goede ideeën vanuit de kennisinstellingen en vanuit het bedrijfsleven samenbrengt. Het doel is een dialoog tot stand te brengen waardoor je beslis singsnemers zodanig kunt beïnvloeden dat ze de juiste richting kiezen. In onze dialoog kijken we over een regeerperiode heen, maar we houden het wel praktisch om te zorgen dat innovaties sneller naar de markt komen. In de beginjaren was AcTI de promotor van de kennisdriehoek. De samenwerking tussen academische instellingen, bedrijfsleven en de publieke sector is ontzettend belangrijk, maar destijds nog niet zo bekend. Iedereen weet inmiddels wat de kennisdriehoek is, dus hebben we ons aandachtsveld verlegd naar de topsectoren. AcTI vond de intro ductie een paar jaar geleden een goed initiatief, maar gaf aan dat het alleen kans van slagen had als de topsectoren gekoppeld zouden worden aan maatschappelijke uitdagingen. De grote maatschappelijke uitdagingen zijn richtinggevend; bevolkings groei met zijn problemen van voedselvoorziening, gezondheid, klimaat, uitputting van de planeet. Dat zullen ook de markten van morgen worden waarop innovatieve ondernemers inspelen. Zeker ook in de topsectoren; de gebieden waar we goed in zijn. Het gaat erom nieuwe ideeën en technologische kennis te vertalen in nieuwe producten en diensten. Een goed functio nerende infrastructuur voor normalisatie is daarbij absoluut

noodzakelijk. Voor AcTI hoort dat bij het innovatieklimaat, het is een van randvoorwaarden voor bedrijven om in Nederland te blijven of zich in Nederland te vestigen. De overheid heeft dit gedachtengoed inmiddels omarmd.”

Climate-KIC is Europees georiënteerd en richt zich ook op innovatie? “Climate-KIC is een van de kennis- en innovatienetwerken (Knowledge en Innovation Communities - KIC’s) die in 2010 door het Europese Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) werd opgericht. Het EU-agentschap EIT stelt zich ten doel duurzame Europese groei te bevorderen en nieuwe ideeën te ontwikkelen waarmee de grote uitdagingen waarvoor wij ons tegenwoordig geplaatst zien, kunnen worden opgelost. Deze innovaties sneller naar de markt laten komen, is dus ook een doelstelling van de KIC’s. Climate-KIC is het belangrijkste EU-initiatief op gebied van klimaatinnovatie. Het is gericht op het terugdringen van en aanpassing aan de klimaatveranderingen. Climate-KIC is een community van bedrijven, academische instellingen en de publieke sector. Ik was dan ook heel content toen ik als CEO van Climate-KIC werd benoemd. Er is ook geld uit Europa beschikbaar om te zorgen dat er stappen gemaakt kunnen

4


13-02-15 22:00

| Climate-KIC Bertrand van Ee

‘Climate-KIC is een grote voorstander van standaardisatie. Je kunt veel makkelijker producten en diensten leveren.’

worden en het proces versneld kan worden. Er zijn inmiddels drie KIC’s die een volwassen status hebben: KIC InnoEnergy, EIT ICT labs en ClimateKIC. Dit jaar starten twee nieuwe KIC’s: ‘EIT Health’ en ‘EIT Raw Materials’.”

Hoe realiseert Climate-KIC zijn doelstellingen? “We werken vanuit zogeheten colocation centres. Wij zitten bij diverse universiteiten, zodat wij direct van hun kennis gebruik kunnen maken. In Nederland zijn we dan ook gevestigd bij de Universiteit Utrecht, Universiteit Wageningen en TU Delft. In Engeland bij het Imperial College London, in Zwitserland bij ETH universiteit in Zürich en verder in Frankrijk, Duitsland en Denemarken. In totaal zijn we in 18 Europese landen gevestigd.”

Welke energie-issues pakt Climate-KIC aan? “De enorme diversiteit in de energiemarkt qua onderwerpen, de hoeveelheid energie die verloren gaat en de Babylonische spraakverwarring maakt het vaak lastig. Kijk bijvoorbeeld naar de woningmarkt. 62 procent van de woningen is gebouwd voor 1970. De Europese Commissie heeft ingezet op de ‘4027 27regel’. 40 procent van de energie moet renewable zijn, 27 procent moet energiebesparing betreffen en 27 procent moet bioenergie worden. De 27 procent energiebesparing is op korte termijn verreweg de meest interessante, maar om dit Europees aan te vliegen is lastig want de bouwvoorschriften zijn in elk land anders. Vanuit ClimateKIC zijn wij dan ook enorm voorstander



van standaardisatie. Je kunt dan veel makkelijker producten en diensten leveren die inspelen op de problematiek die er speelt.”

U ziet normalisatie dus als strategisch instrument? “Jazeker. Het zijn vaak onderzoekers en wetenschappers die het liever buiten de deur houden. Geld vinden ze wel interessant, maar subsidies moeten niet je drijfveer zijn. Daar word je lui van. Je drijfveer moet het onderwerp zijn waar je voor gaat. Passie en ambitie, je moet het durven uit te spreken en te kwantificeren. Hoe equipeer je bijvoorbeeld beslissingsnemers met gevalideerde en gevisualiseerde data? Te vaak wordt gevraagd: ‘Waar komt dat nou eigenlijk vandaan?’ en ‘Waar gaat het nou eigenlijk over? Er gaat enorm veel tijd verloren om te begrijpen wat de basis is van de data die gepresenteerd worden. In de financiële wereld zijn al stappen gezet om te zorgen dat een begrip altijd hetzelfde betekent. In de klimaat en energiewereld moet dit nog gebeuren. Zo zijn er bijvoorbeeld nog geen goede definities van greenhouse gas en footprint. Je weet dus niet wat er wel en niet onder wordt verstaan. En dat is jammer, want zo blijft het lastig om daad werkelijk inzichtelijk te maken wat de impact van alle klimaat innovaties nu precies is. Op basis van helderheid in begripsdefi nities krijg je goede discussies, interactie en kun je echt impact realiseren. Dus mijn boodschap aan NEN is, focus vooral met normalisatie op die gebieden waar we met zijn allen maatschap pelijk impact hebben. Dat NEN op Europees vlak ook heel actief is, vinden we dan ook een heel goede investering.”

5

13-02-15 22:01

Interview |

‘Climate-KIC is het belangrijkste EU-initiatief op gebied van klimaatinnovatie. Het is gericht op het terugdringen van en aanpassing aan de klimaatveranderingen.’

Richt Climate-KIC zich vooral op universiteiten en dus studenten? “We beginnen altijd op de universiteiten. Wie hebben de beste en slimste ideeën en hebben ook interesse in het onderwerp? Wij zoeken hen zelf uit, maar er komen ook promovendi naar ons toe met hun idee. We ondersteunen hen door de vakken die we geven, maar we geven studenten ook vouchers waarmee zij reizen kunnen bekostigen en op die manier meer op hun vakgebied kunnen zien en ontdekken. Zo ontstaat onze poel voor ideeën en leren we ook mensen kennen die interesse hebben om een bedrijf te starten, de startups. Zodra iemand zijn idee naar de markt wil brengen, gaan we hem actiever begeleiden. Met kennis, maar vooral met coaching. Stap voor stap begeleiden wij hen totdat ze klaar zijn om naar ‘buiten’ te gaan en de externe investeerders mee te nemen.”

‘Geld moet nooit je drijfveer zijn. Passie en ambitie, alles waar je warm van wordt, wel!’ “We kijken ook naar innovatieketens waarin meerdere partijen samenwerken om een product in de markt te zetten. ClimateKIC bekijkt de impact, welke partijen benodigd zijn en of een kapi taalsinjectie zinvol is om een beter resultaat te verkrijgen. Maar ClimateKIC is geen subsidiegever. We willen een goed plan zien waarin wij kunnen investeren. En als er iets moois uitkomt, willen we daarin ook kunnen delen.”

Kunt u nog een aantal voorbeelden geven waarin Climate-KIC een rol speelt of heeft gespeeld? “Bij klimaatissues spelen adaptatie en mitigatie een rol. Dus hoe passen wij ons aan aan het klimaat en hoe gaan we er

voor zorgen dat we het tempo waarin het klimaat verandert terugbrengen. Bij adaptatie, het verhogen van de dijken en het verbreden en verdiepen van de rivieren, bekijken we hoe we de projecten beter financierbaar kunnen maken. We brengen alle partijen bij elkaar zoals Wageningen University & Research, Deltares, TNO, TU Delft, maar ook de ingenieursbureaus en financiële instellingen. Op het gebied van mitigatie speelt nu een project dat RENJET heet. Dat gaat over renewable fuels voor de vliegtuigindustrie. Veel partijen zijn daarbij betrokken: University of Utrecht, Wageningen UR en Imperial College London voor de kennis. De Amerikaanse bedrijven Virent en Indorama die de brandstof maken. Port of Rotterdam, SkyNRG en HarvestaGG Green Goods B.V. die de brandstof kunnen opslaan en vervoeren, Schiphol omdat daar de vliegtuigen staan en KLM omdat de brandstof in hun vliegtuigen gaat. Vervolgens moet bekeken worden of en hoe dat allemaal kan. TNO en de TU Delft zijn erbij betrokken om het in proefopstellingen te kunnen testen.”

Hoe kan iedereen zijn of haar steentje bijdragen aan een beter klimaat? “Climate change is a personal change. Als jij niet verandert, dan gebeurt er niets. Misschien wel een beetje, want we zijn slim met technologie etc. Maar als je niet persoonlijk verandert, dan gaan we samen niet de stappen maken die we moeten zetten. In toenemende mate zetten kinderen hun ouders aan het denken. Werkgevers worden aangesproken door jonge medewerkers. Deze generatie wil geen uitstel meer, maar actie. Dat is de tijd waarin we nu leven. En het gaat erg hard. Elk jaar organiseert ClimateKIC een innovation festival. Het programma voor het komende festival (oktober 2015) wordt samengesteld door alumni en PhDs die wij hebben geholpen. Want wat het klimaat betreft rapporteert mijn generatie aan deze jonge generatie.”

6


13-02-15 22:01

Fact

NEN Bedrijfstrainingen

Met collega’s aan de slag Zijn er binnen uw organisatie meerdere collega’s met dezelfde opleidingsbehoefte? Of wilt u groepsgewijs kennis delen, laten aanvullen of opfrissen door een praktijkgerichte docent die naar u toe komt? Dan is een bedrijfstraining voor u interessant. Alle trainingen uit het open roostertraject kunnen we als bedrijfstraining

Onze aanpak

verzorgen bij een groepsgrootte van tenminste 5 deelnemers. Uw medewerkers volgen de training dan samen met collega’s, bij u in het bedrijf of op een externe locatie.

Vaststellen gewenste kennis

inhoud af op uw organisatie en/of eigen beroepspraktijk en bedrijfsprofiel. We nemen de tijd om de wensen van uw organisatie in kaart te brengen om vervolgens een training op maat te ontwikkelingen die

¨

Ook maatwerk is mogelijk. Bij maatwerk trainingen stemmen we de

¨

Training op maat

Evaluatie en nazorg

Opstellen trainingsvoorstel

¨

de processen efficiënter te laten verlopen en om veiliger volgens de

¨

volledig aansluit bij uw doelstellingen. We helpen uw medewerkers om geldende normen te (blijven) werken.

Blenden leren

Uitvoering

Naast klassikale trainingen en e-learning kunt u ook kiezen voor blended leren. Bij blended leren combineren we voordelen van zowel klassikaal leren als e-learning. Samen met u stellen we een gemengd leertraject samen. Zo kunt u er bijvoorbeeld voor kiezen om uw medewerkers voorafgaand aan de klassikale training een online training

Vraag een offerte aan

te laten volgen. Na afloop beschikken uw medewerkers over hetzelfde

Heeft u een vraag over bedrijfstrainingen van NEN of wilt

kennisniveau en haalt u maximaal profijt uit de klassikale training.

u een offerte aanvragen? Bel (015) 2 690 168 of kijk op www.nen.nl/bedrijfstraining.

NEN Training & Advies. Dicht bij de bron

2888_NEN_Magazine_1_2015_V6.indd Factsheet NEN Bedrijfstrainingen.indd 1 7

13-02-15 28-01-15 22:01 10:45

Interview |

Interview met Maria Lazarte, Social Media Manager ISO

Social Media in de wereld van normen De 163 landen met een normalisatie-instituut zijn allemaal aangesloten bij ISO. In de wereld van normalisatie is ISO koploper als het gaat om het gebruik van social media. Ze gebruiken diverse platforms en tools om op een eenvoudige wijze in contact te komen met hun doelgroepen. Twitter, Facebook, Google-places, je komt ISO overal tegen. Achter al die accounts vinden we Maria Lazarte, Social Media Manager bij ISO. Ik sprak met haar over het dagelijkse werk in de wereld van digitale communicatie. Sandra Boersma, Adviseur Communicatie

Wie ben je en hoe komt het dat je zoveel weet over social media? “Ik werk sinds 2007 in ISO’s communicatieteam. De eerste jaren hield ik me voornamelijk bezig met ons magazine ISOfocus en persberichten. Inmiddels ben ik ISO’s Social Media Manager, maar voordat ik begon bij ISO, was mijn enige ervaring met social media die als een actieve Facebook gebruiker. Het was een geweldige manier om bij te praten met mijn vrienden, maar ik had het nooit gebruikt vanuit het perspectief van een organisatie. Mijn academische achter grond is notabene Antropologie en Internationale Betrek kingen! Vier jaar geleden hielp ik met het lanceren van ISO op social media. Ik leerde beetje bij beetje door te experimen teren, via Google te onderzoeken wat andere merken deden en door conferenties/seminars over social media te bezoeken

waar bedrijven hun ervaringen deelden. Omdat social media toen nog erg nieuw was en er weinig informatie beschikbaar was over hoe het ‘goed’ te doen, bleken die seminars fantastische leermogelijkheden. Luisteren naar de verhalen van anderen en op die manier ideeën opdoen was ongelooflijk inspirerend.”

Waarom heeft ISO ervoor gekozen actief te zijn op social media? “We wilden de ‘wereld van normalisatie’ dichter bij elkaar brengen, online een plek creëren waar het mogelijk was met elkaar in verbinding te komen. Daarnaast bood, en biedt, social media ook een mooie kans om het bewustzijn van en begrip voor het werk dat we doen te verhogen.”

Hoe ziet een dag op kantoor voor jou eruit?

ISO volgen? Facebook www.iso.org/facebook Twitter www.iso.org/twitter Youtube: www.iso.org/youtube LinkedIn www.iso.org/linkedin Google+ www.iso.org/googleplus

“Een beetje chaotisch! Ik heb altijd veel projecten tegelijk lopen. Ik check in ieder geval elke dag onze sociale media netwerken (of kanalen) om te zien wat mensen zeggen en te beslissen wat we plaatsen. Daarnaast creëer ik content voor social media campagnes, maak ik video’s, schrijf ik artikelen of organiseer ik een wedstrijd (zoals de 2015 ISO-kalender waar twee talentvolle NEN-fotografen tot de winnaars behoorden!). En natuurlijk wordt een deel van de dag creatief

8


13-02-15 22:01

| ISO en Social media Maria Lazarte

‘Het leuke is dat ik mij nooit verveel, er zijn veel verschillende en vaak leuke dingen te doen.’

doorgebracht met het bedenken van ideeën voor de volgende social media projecten. Het leuke is dat ik mij nooit verveel, er zijn veel verschillende en vaak leuke dingen te doen.”

Wat was voor jullie vorig jaar het leukste of beste project? “Ik was betrokken bij veel interessante projecten, maar wel een die eruit sprong was de #access4allcampagne, samen met onze leden met inbegrip van NEN! en partners. Dat laat voor mij zien wat de kracht van sociale media is: gemeenschap, samenwerking, mensen mobiliseren voor een bepaald doel. Omdat het de eerste gezamenlijke internationale campagne was, was ik vooraf niet helemaal zeker of het succesvol zou zijn. Maar ik was onder de indruk van het resultaat! De Tweetchat was fantastisch en de opname en het bereik van onze gezamenlijke inspanningen was enorm. Ik hoop dat dit slechts het begin was, want we kunnen zoveel meer bereiken als we samenwerken!”

Wat zijn de grootste valkuilen voor bedrijven die actief willen zijn op social media? “Er zijn zoveel verschillende manieren om social media in te zetten dat het moeilijk te zeggen is wat goed is en wat niet. Wat werkt voor sommigen, werkt niet voor iedereen. Maar het



advies dat ik zou geven is om aandacht te besteden aan de toon. Social media werkt niet goed met ‘traditionele zakelijke taal’. Je moet vriendelijk, menselijk, leuk en relevant zijn. Het is ook beter voor bedrijven om open en transparant zijn, en de mening van mensen te respecteren, zelfs als ze kritisch zijn, censureren werkt niet. En als je er eenmaal voor kiest actief te zijn op social media, hou het dan in leven! Volgers vinden het frustrerender om een inactief account te zien, dan helemaal geen account.”

Wat raad je bedrijven aan die nog niet actief zijn op social media? “Mijn advies? Word actief! Vandaag nog, want klanten verwachten tegenwoordig te kunnen communiceren op social media. Net zoals zij een paar jaar geleden verwachtten dat er website was. Door niet aanwezig te zijn, mis je de kans relaties op te bouwen met stakeholders, of jouw kant van het verhaal te delen als negatieve reacties zich voordoen. Voor kleinere bedrijven en startups, het is een geweldige manier om jezelf bekend te maken. Dit betekent niet dat je direct een Facebookaccount voor het bedrijf moet openen. Social media is gewoon een manier van communicatie en interactie, dus zoek de tool die voor jullie zinvol is.”

9

13-02-15 22:01

Interview |

Zelfs de general manager van ISO zit op Twitter. Raad je dat iedere directeur aan?

Denk je dat sociaI media nog steeds een hype is? Of blijft het kansen bieden?

“Er zijn geen vaste regels over wie actief zou moeten zijn op social media, maar aanwezig zijn heeft verschillende voordelen. Mensen hebben de voorkeur mensen te volgen boven bedrijven. Bestuurders kunnen openheid creëren en netwerken met andere leiders en belanghebbenden. Als een directeur overweegt actief te zijn op social media, adviseer ik wel dat hij of zij wordt begeleid door hun social media expert. Niet alleen om bepaalde tools goed te gebruiken, maar ook omdat ze zich door die voorbereiding online comfortabeler voelen. De grootste waarde van hun persoonlijke social media account is hun strategische invalshoek.”

“Social Media heeft een revolutie teweeggebracht in de manier waarop we communiceren, op dezelfde manier waarop het internet daarvoor deed, en telefoons daarvoor, en drukwerk daarvoor. We weten niet wat er komende jaren gaat gebeuren met de grote netwerken zoals Facebook of Twitter, maar de aard van de interactie die er nu is tussen mensen en bedrijven zal niet verdwijnen. Deze vorm van communicatie evolueert waarschijnlijk nog verder, maar het is afwachten wat de toekomst in petto heeft. Ik wil de mogelijkheid om samen te werken met onze leden graag verder onderzoeken, want de echte kracht van social media zijn de mensen erachter en de platforms die we creëren. Hoe sterker en groter onze ‘online communities’, hoe sterker en groter onze invloed.”

#Ski enthusiasts: Did you know that ISO standards keep you safe as you glide through the snow? http://ow.ly/HOShe

Over Maria Lazarte Maria werkt al bij ISO sinds 2007. Voordat ze in de wereld van normen stapte werkte ze met tractoren bij Caterpillar en met vluchtelingen bij de ‘High Com-

Is er nog iets dat je wilt delen met onze lezers? “Social media biedt organisaties een geweldige kans om naar mensen uit te reiken en zich met hen te verbinden. Maar voor de gelukkigen die hetzelfde werk doen als ik, het is een geweldige kans om creatief te zijn en plezier te hebben in wat je doet!”

missioner for Refugees’ van de Verenigde Naties. Ze is een fervent reiziger en probeert zoveel mogelijk van de wereld te zien. Geboren in Peru, wonend in Midden-Amerika en nu in Zwitserland; ze was al vroeg een wereldreiziger.

10


13-02-15 22:01

Column

“Accountmanagers zitten toch altijd op het terras?” “Accountmanagers zijn de hele dag toch op de koffie?” “En jullie hoeven alleen maar een beetje te kunnen babbelen.” Allemaal hele mooie clichés die ik bij NEN gelukkig nog niet heb ervaren. Wel heb ik kennis gemaakt, met een team van hardwerkende mensen met een commerciële drive waarbij het klantbelang ALTIJD voorop staat. Dat is het voordeel van het werken bij een stichting zonder winstoogmerk. In mijn business unit SPS werken in totaal zes accountma nagers. Twee met de focus op Training & Advies en vier houden zich bezig met licentieverkoop van NEN Connect & Select. Ieder heeft zijn een regio toebedeeld gekregen. Ik zelf ben verantwoordelijk voor de verkoop van NEN Connect in de regio Noord-Brabant en het grootste gedeelte van Gelderland. Ons accountteam wordt ondersteund door de afdeling Norm beheer die verantwoordelijk is voor het inregelen van contracten en het aanspreekpunt is voor vragen van klanten, de facturatie etc.

Hoe ziet een willekeurige dag uit mijn leven als accountmanager eruit?

Middag De volgende afspraak staat om 12.30 uur bij een Elektro instal latiebedrijf. Dus onderweg in de auto snel een broodje eten om tijdig te kunnen aanschuiven. Dit bedrijf van twintig man is vooruitstrevend en wil graag alles digitaal en online beschikbaar stellen voor de eigen medewerkers om zo een stuk efficiëntie te bewerkstelligen. Ik geef een demonstratie van de werking van NEN Connect. Dit blijkt goed aan te sluiten op de behoefte en er wordt me gevraagd hiervoor een voorstel te doen. Tussen de bezoeken door die daarna volgen nog even wat e-mails scannen op zaken die direct aandacht vragen. Nog even tanken. Na de laatste afspraak, rijd ik richting huis waar ik om 16.45 uur arriveer. Nog even wat e-mails afhandelen en de bezoekverslagen maken; altijd fijn als het nog vers in het geheugen zit. Morgen maar de opvolging doen in de vorm van offertes e.d. want de kinderen kunnen elk moment thuiskomen. Aan mij de taak en eer om een lekkere, gezonde maaltijd op tafel te toveren. Na wat quality time met de kinderen en hen naar bed te hebben gebracht, ruim ik gauw nog alles even op. En dan heerlijk op de bank met een kopje thee.

Ochtend Ik ga op weg naar mijn eerste afspraak in Weert waar ik om 10.00 uur een afspraak heb bij UTC Fire & Security. Een rit van circa twee uur, dus voldoende tijd om mezelf voor te bereiden op het gesprek, naar de laatste nieuwtjes op BNR te luisteren en eventuele urgente belletjes/openstaande vragen af te handelen.

Het was weer een drukke, maar leuke dag. Het ene moment ben ik in gesprek met een kleine lokale partij en het andere moment zit ik bij een multinational aan tafel. Mijn werk is super afwisselend. En dat is precies waar ik blij van word!

Mina Ihataren, Accountmanager NEN SPS

Om 11.15 uur sta ik weer buiten met een goed gevoel. Een goed gesprek waarin de klant zijn tevredenheid over ons product uitspreekt en zelf met mooie door-ontwikkel-suggesties komt. Met deze input is onze NEN Connect Publisher altijd erg content.



11

13-02-15 22:01

NEN-oganisatie |

Resultaten KTO 2014

NEN heeft klanttevredenheid hoog in het vaandel Klantfocus is één van de strategische speerpunten voor NEN. Ieder jaar voeren we dan ook in samenwerking met onderzoeksbureau Integron een klanttevredenheidsonderzoek uit bij onze partners, commissieleden en klanten. Op deze wijze willen wij meer inzicht krijgen in de tevredenheid over de diensten die wij als NEN leveren, maar ook te weten komen wat de verwachtingen zijn zodat we hier op kunnen inspelen. De resultaten laten ook zien wat heel goed gaat; ook dat is voor ons van toegevoegde waarde. Hieronder vindt u een samenvatting van de resultaten van 2014. Er is een enquête verstuurd aan de commissieleden die deelnemen aan het normalisatieproces, een enquête aan deelnemers aan trainingen en een enquête aan klanten die normen hebben gekocht of een bepaalde service zoals een licentie hebben afgenomen.

Resultaten normontwikkeling In het onderzoek zijn vragen gesteld over deelname aan en ervaringen met het normalisatieproces. Uit de resultaten blijkt dat de gemiddelde tevredenheid van onze commissieleden vertaald kan worden naar het rapportcijfer 7,4. De kwaliteit van de NEN-consultants en ondersteunende diensten werd net als voorgaande jaren goed tot zeer goed gewaardeerd. Commissieleden vinden de kennis en kwaliteiten van de NEN-consultant belangrijk. De resultaten toonden ook verbeterpotentieel aan. Zo geldt voor normontwikkeling dat het rendement voor organisaties die deelnemen aan het normontwikkelingsproces duidelijker zichtbaar kan worden gemaakt. Ook kwam naar voren dat er hoge prioriteit moet worden gegeven aan een evenwichtige samenstelling van de normcommissies. Verder moet de voortgang van normont wikkelingsactiviteiten beter inzichtelijk worden gemaakt.

Resultaten Training & Advies In het onderzoek zijn vragen gesteld over de dienstverlening en de producten van NEN Training & Advies. De deelnemers waarderen NEN Training & Advies met een 7,8. De kwaliteit van onze trainingsgids en ons administratieve proces werden goed beoordeeld met respectievelijk een 7,8 en een 8,0. Het administratieve proces wordt belangrijk gevonden als het

gaat om duidelijkheid en juistheid van gegevens. Daarvoor is deskundigheid van de medewerkers van NEN Training & Advies belangrijk. Uit het onderzoek blijkt dat we dit nog verder kunnen verbeteren. Verder werd aangegeven dat de beschrijvingen van trainingen zowel op de website als in de trainingsgids goed moeten zijn om de juiste keuze te kunnen maken voor een training. De verwachtingen op basis van deze beschrijvingen, moet vervolgens ook een-op-een worden waargemaakt door de training. Hoewel de resultaten aantonen dat de tevredenheid op dit punt goed is, willen wij deze verwachting overtreffen, zodat ook de tevredenheid voor ‘value for money’ bij het eerstvolgende onderzoek nog verder verbetert.

Resultaten NEN SPS In het onderzoek zijn vragen gesteld over de dienstverlening van NEN SPS en het verkoopproces van normen en aanver wante producten. Uit de resultaten blijkt dat de gemiddelde tevredenheid van onze klanten vertaald kan worden naar het rapportcijfer 7,6. Het onderzoek laat veel positieve uitkomsten zien, zoals de beoordeling van onze leverings snelheid en leveringsbetrouwbaarheid, zowel via internet, als per telefoon en fax. Ook het administratieve proces wordt goed beoordeeld. Naast de leveringsbetrouwbaarheid en

12


13-02-15 22:01

| Klanttevredenheid

snelheid vinden klanten de bruikbaarheid, leesbaarheid en vindbaarheid van normen erg belangrijk. Dit komt ook terug bij de aandachts en verbeterpunten, zoals verbetering van de zoekfunctionaliteit op de website van NEN.

Verder met verbeteringen Wij zijn heel tevreden met het resultaat, maar streven naar een nog beter resultaat volgend jaar. De verbetermoge lijkheden worden met beide handen aangegrepen, want klanttevredenheid hebben we hoog in het vaandel staan. Het jaarlijks klanttevredenheidsonderzoek is een belangrijke prestatieindicator om te zien of we hiermee voortgang blijven boeken. Heeft u vragen of wilt u meer weten over het onderzoek of de resultaten? Stephanie Jansen, coördinator NEN Klantte vredenheidsonderzoek, staat u graag te woord. [email protected] of (015) 2 690 441.



13

13-02-15 22:01

Commissieleden aan het woord |

Samen de (gas)leiding in handen nemen Er is een belangrijke, Europese norm voor industriële gasinstallatieleidingen: NEN-EN 15001. Deze norm is gemaakt voor gasinstallatieleidingen met bedrijfsdrukken groter dan 0,5 bar voor industriële en groter dan 5 bar voor industriële en niet-industriële gasinstallaties (woon- en commerciële doeleinden). In 2014 is gestart met de herziening van deze norm. Nederland heeft hier een groot belang bij, want NEN-EN 15001 staat in het Bouwbesluit aangewezen. Bovendien is de norm geharmoniseerd onder de PED (Pressure Equipment Directive). Arthur Grooten (Tata Steel) en Gerard Hommen (Cofely Zuid) zitten beiden in de commissie die de nationale en Europese normalisatie-activiteiten voor de veiligheid van industriële gasinstallaties coördineert en aanstuurt, en zijn dus betrokken bij de herziening van NEN-EN 15001. Hoe ervaren zij dit? NEN-EN 15001 bestaat uit twee delen. Het eerste deel (NEN-EN 15001-1) bevat gedetailleerde functionele eisen voor ontwerp, materialen, constructie, inspectie en beproeving. Het tweede deel (NEN-EN 15001-2) beschrijft gedetailleerde functionele eisen voor inbedrijfstelling, bedrijfs voering en onderhoud. Deel 1 is geharmoniseerd om aan de essentiële eisen van de PED te voldoen. Nederland heeft op dit gebied een uitzon deringssituatie ten opzichte van overige Europese landen. Dus, wanneer een Nederlandse installateur een leiding moet aanleggen volgens de PED en hij gebruikt NEN-EN 15001, dan is dat afgedekt. Als NEN-EN 15001 niet meer geharmo

Cofely Zuid Cofely laat techniek werken voor haar klanten. Wij doen dit met innovatieve concepten en integrale en duurzame oplossingen. Onze efficiënte en effectieve toepassingen in technologieën verbinden wij met vakkennis in financiële, procesen beheersmatige aspecten van het werk dat wij uitvoeren voor onze klanten. Of dat nu gaat over nieuwbouw, onderhoud en beheer, facility management of on- en offshore constructies en services. Teamwork en uitwisseling van kennis en kunde is essentieel en vormt de basis van ons succes. Betrokkenheid bij het bedrijf, bij onze klanten en een passie voor techniek zijn onontbeerlijke waarden.

niseerd zou zijn, of als de installateur kiest voor een norm die niet geharmoniseerd is, dan moet hij bewijzen dat de leiding goed is. De installatie zal dan qua ontwerp, constructie en eindcontrole door een daarvoor aangewezen organisatie (Notified Body) moeten worden onderzocht op conformiteit met andere normen die wel geharmoniseerd zijn onder de PED maar die niet specifiek voor industriële gasinstallaties gelden. Dit is meer werk en brengt meer kosten met zich mee omdat je met meerdere documenten werkt die niet specifiek voor de materie zijn ontworpen. Het is dan ook erg belangrijk voor Nederland dat NEN-EN 15001 geharmoniseerd blijft. De voorganger van NEN-EN 15001, NEN 2078, was toepasbaar op industriële gasleidingen vanaf 0 bar. Die norm is komen te vervallen en NEN-EN 15001 begint echter pas vanaf 0,5 bar. De leemte die is ontstaan tussen de 0 en de 500 mbar van industriële installaties wordt nu, samen met andere onderwerpen die niet of onvoldoende in de Europese norm terugkomen, ondergebracht in andere nationale normen of richtlijnen waaronder de Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 3378. De commissieleden hebben als voornaamste taak de veiligheid en kwaliteit van industriële gasinstallaties te waarborgen, voornamelijk het ontwikkelen van voorschriften voor risicobeheersing van niet huishoudelijke brandstof gestookte installaties.

14


13-02-15 22:01

| Gasinstallatieleidingen

Arthur Grooten en Gerard Hommen

Dicht bij het vuur Als specialist technische gassen (stikstof, waterstof, pers lucht en aardgas) bij Tata Steel werkt Arthur Grooten aan veel verschillende projecten. Hij ontwerpt leidingsystemen en is vraagbaak voor mensen die problemen hebben met hun gassystemen. Sinds ongeveer drie jaar is hij lid van de commissie ‘Industriële gasinstallaties’. Grooten: “Toen NEN-EN 15001 in 2009 verscheen, vonden wij dat een prak tische norm, dus we gingen er heel snel mee aan de slag. We kwamen er al gauw achter dat bepaalde punten onduidelijk waren, dus toen hebben we een aantal keer diverse vragen naar NEN gestuurd. Françoise de Jong, secretaris van de commissie ‘Industriële gasinstallaties’, stelde op een gegeven moment voor om in de commissie deel te nemen zodat we dichter bij het vuur zaten en invloed konden uitoefenen.” Gerard Hommen is Euro Visa Inspecteur (EBI’er) in de scopes 7a en 7b (lage- en hogedruk gasleidingen) bij Cofely Zuid. Binnen Cofely is hij ook Technisch Beheerder Gas en bege leidt hij nieuwe inspecteurs en onderhoudsmonteurs in het certificatietraject. Daarnaast zit hij in het College van Deskun digen (CvD) en in de opleidingscommissie bij de stichting SCIOS (Stichting Certificatie Inspectie en Onderhoud Stookin stallaties)*. De verschillende functies die hij bekleedt hebben veel raakvlakken, dit maakt hem een veelzijdig commissielid. Hommen: “Omdat ik er zo in verweven ben, herken en



signaleer ik bepaalde issues gemakkelijk. Regelmatig bezoek ik bijeenkomsten waar inspecteurs uit het hele land komen. Omdat ik daar als CvD-lid ben, spreken inspecteurs mij vaak aan over praktische problemen. Sommige van die problemen vind je niet terug in de norm, dit kan ik dan ook ventileren binnen de normcommissie.”

De norm: waar gebruik je deze voor? Grooten: “Door de NEN-EN 15001 voor te schrijven, ontwerpen we bij Tata Steel leidingsystemen op dezelfde manier. Door deze eenduidigheid ontstaan er dan verge lijkbare en veilige leidingsystemen. Zonder norm zou iedereen het op zijn eigen manier kunnen doen en dan krijg je verschillende leidingsystemen voor hetzelfde medium. Dit is natuurlijk absoluut niet de bedoeling. We hebben dan ook in een tabel vastgelegd volgens welke norm je een leiding voor een bepaald medium moet aanleggen. Zo houden we dat eenduidig. De norm maakt het ook nog eens veel makkelijker om een leiding te ontwerpen, want zonder norm moet je alles zelf opnieuw bedenken: welke leidingonderdelen gebruik je, hoe verbind je ze aan elkaar (met welke methode), wat zijn de eisen, et cetera. NEN-EN 15001 beschrijft precies wat de technische eisen en voorschriften zijn. Het is een handvat die

15

13-02-15 22:01

Commissieleden aan het woord |

je door je ontwerp heen leidt, dus het werkt versnellend. En als de norm goed, is dan ga je hem ook gebruiken. In principe is de norm bedoeld voor aardgas, maar wij kiezen ervoor om ook voor enkele andere mediumsystemen NEN-EN 15001 toe te passen omdat we het een praktische norm vinden. Uitgangspunt voor Tata Steel om deze norm te gebruiken, is dat wij goede en veilige leidingsystemen maken.” Hommen: “Cofely past de norm op verschillende manieren toe. Bij nieuwe projecten pak ik de norm erbij om te kijken hoe iets gemaakt moet worden. Bijvoorbeeld, wanneer een gasleiding naar boven wordt gebracht, zoek ik in de norm op of die door een schacht mag of dat die buitenom moet. Anderzijds gebruik ik de norm tijdens inspecties om fouten en verbeteringen naar de klant toe te vertalen. Inspectierap porten komen namelijk bij een andere afdeling van Cofely terecht, en daar kunnen de afkeurpunten worden opgelost. In het rapport staat bijvoorbeeld “de leiding is niet voldoende beschermd tegen mechanische invloeden van buitenaf”. Dan zet ik er bewust het artikelnummer bij, zodat mijn collega’s in de norm kunnen opzoeken wat dat inhoudt. Dus dan wordt de norm juist weer gebruikt om de vertaalslag te maken van het inspectierapport naar het uit te voeren werk. Voor Cofely is het belang van de norm ook dat iedereen hetzelfde doet. Dus dat een collega in het oosten een gasleiding aanlegt met dezelfde specificaties en eisen als in Maastricht. En dat ze ook op dezelfde punten getoetst worden.”

Tata Steel IJmuiden Tata Steel IJmuiden, het voormalige Koninklijke Hoogovens, staat bekend om de productie van hoogwaardig staal voor verschillende toepassingen. Het is onderdeel van de Europese activiteiten van Tata Steel uit India. In IJmuiden werken ruim 9.000 mensen. Het bedrijfsterrein is 750 hectare groot en ligt direct aan de Noordzee.

Voordelen deelname Hommen: “Door deel te nemen kun je bijdragen aan en invloed uitoefenen op de norm. Soms willen commissieleden iets in een richting sturen waarvan ik denk “dat is heel leuk en aardig, maar weet je wel wat je daarmee bereikt?” Als je bijvoorbeeld in de norm opneemt dat alleen een gecer tificeerd lasser een gasleiding mag maken, levert dat veel weerstand op. Veel bedrijven die gasleidingen lassen zijn niet gecertificeerd, want dat is nooit nodig geweest voor lage druk leidingen. Dus als je dat nu ineens in de aanvullende NPR (3378-12) zet, dan moeten al die bedrijven zich verplicht laten certificeren. Dat komt omdat sommige leden heel groot (industrieel) of aan utiliteit denken (bijvoorbeeld ziekenhuizen, flats, gebouwen of kantoren), maar de norm geldt natuurlijk ook voor kleinere bedrijven. Het is dus belangrijk dat zoveel mogelijk partijen uit de markt aan tafel zitten zodat al hun belangen goed worden vertegenwoordigd.” Grooten: “Het is belangrijk om de ontwikkelingen van de norm in de gaten te houden, want wijzigingen in de norm kunnen grote invloed hebben op de bestaande en toekom stige leidingsystemen bij Tata Steel. Daarom willen we invloed uit kunnen oefenen op de ontwikkeling van de norm. Op Europees niveau leveren wij vanuit Nederland input voor de Europese werkgroep die zich bezighoudt met de revisie van EN 15001 deel 1 en 2. Dennis van Stratum zit als Neder landse expert in die werkgroep en hij vertegenwoordigt ons commentaar. Daarnaast vind ik het erg interessant om deel te nemen aan een normcommissie. Je zit met mensen aan tafel uit andere vakgebieden waarmee je kennis en ervaring kunt uitwisselen. Dit levert vaak hele interessante informatie op die je kunt gebruiken binnen je eigen werk! Of je hoort bijvoorbeeld dat een norm eraan komt of wordt gewijzigd. Dan weet je dat in een vroeg stadium en kun je er nog invloed op uitoefenen of op de toekomstige situatie inspelen.”

Tata Steel IJmuiden produceert en levert jaarlijks ruim 7 miljoen ton hoogwaardig en bekleed staal in de vorm van rollen, met daarbij ook ontwerp-, technologie-

* SCIOS-certificatie is bedoeld voor installatie- en inspectiebedrijven die

en consultancyservices. Het staal uit IJmuiden wordt met name verwerkt in de

inspecties, emissiemetingen en onderhoud uitvoeren aan technische instal

automobielindustrie, de bouw en de verpakkingsindustrie. Het materiaal wordt

laties, zijnde stookinstallaties en elektrische installaties en arbeidsmiddelen.

verder toegepast in batterijen, buizen, industriële voertuigen en in witgoed, zoals koelkasten en fornuizen.

16


13-02-15 22:01

Kort Nieuws NEN Congres ‘De nieuwe ISO-normen in één dag’

Bent u goed voorbereid op de managementsystemen van de toekomst? Die vraag kunt u voor uzelf beantwoorden op dinsdag 6 oktober 2015 in de Jaarbeurs in Utrecht tijdens het eendaagse congres van NEN over de toepassing van de nieuwe ISOnormen 9001 en 14001. Tijdens deze inspirerende ontmoeting krijgt u nieuwe inzichten en beseft u dat het (toekomstig) gebruik van deze nieuwe ISO-normen veel voordelen kan bieden en noodzakelijk is voor de continuïteit van uw eigen organisatie en de BV Nederland. Onder leiding van de dagvoorzitter Ben Tiggelaar worden door interessante sprekers verschil lende vragen behandeld die de effecten in het werkproces, de implementatie ervan en op het certificatieproces inzichtelijk maken. In de middag kunt u twee themasessies kiezen die het dichtst bij uw werkproces staan.

Om de kennis die tijdens dit congres is opgedaan direct toepasbaar te maken in het eigen werk proces ontvangt u aan het eind van de dag een handige tool. Dit levert u een stappenplan hoe te werken met de nieuwe ISO 9001/14001. NEN helpt u direct met de toepassing van (nieuwe) normen!

NEN-logo voor commissieleden Er is een speciaal NEN-logo voor commissieleden. Het commissielid mag het logo op zijn website plaatsen en in andere uitingen (briefpapier, folders en brochures e.d.) gebruiken. Met dit speciale NEN-logo kunnen zij

Meer info vindt u op www.nen.nl/congresnieu weiso. Hier kunt u zich ook aanmelden voor het congres. Meldt u zich aan vóór 1 juli? Dan maakt u gebruik van de vroegboekkorting en betaalt u € 495,- in plaatsvan € 545,-.

laten zien dat zij deelnemen aan het normalisatieproces en ‘lid’ zijn van NEN. Voor meer informatie kunnen commissieleden terecht bij de secretaris van hun normcommissie.

NEN 7510, NEN 7512 en NEN 7513 afgekocht door VWS Het ministerie van VWS heeft een overeenkomst met NEN gesloten over de afkoop van een drietal NEN-normen. Het betreft NEN 7510, NEN 7512 en NEN 7513. Vanaf 1 november 2014 zijn deze normen vrij beschikbaar. De normen zijn beschikbaar via werken met NEN 7510 platform (werkenmetnen7510.nl). U hoeft zich op dit platform niet te registreren. Op dit platform kunt u de norm inzien, maar niet downloaden. De normen zijn wel te downloaden via de NEN-normshop. Hiervoor dient u zich in de normshop als gebruiker te registreren. Als u al klant bent, kunt u op de gebruikelijke wijze inloggen.



17

13-02-15 22:01

Innovatie |

NENCrowd: een diversiteit aan betrokkenheid en bijdragen voor een bredere groep klanten

Eerste online crowdfundingprojecten NEN onderzoekt continu de mogelijkheden voor innovatie van zijn producten, diensten en processen die de klantwaarde vergroten. Met het project ‘Reward-based Crowdfunding’ willen we een groter publiek op diverse manieren betrekken bij projecten die zij belangrijk vinden. En zoals de naam ook suggereert; de projectfinanciering door een groter aantal partijen laten dragen. In 2014 is er veel werk verzet en is het online platform NENCrowd ontwikkeld. De eerste drie projecten zijn live gegaan op www.NENCrowd.nl: ISO-richtlijnen innovatiemanagement, toolkit bedrijfsnoodorganisatie en vertaling NEN 3140.

NENCrowd: Hoe werkt het? NENCrowd, het crowdfunding platform van NEN, is erop gericht om een groter publiek te bereiken, te boeien en te betrekken bij projecten. Het platform biedt geïnteresseerden een manier om hun betrokkenheid en financiële bijdrage aan NEN-projecten op maat af te stemmen, en afhankelijk van het soort project ook hun mate van invloed. Zo wil NEN een breder groep belanghebbenden stimuleren om mee te werken aan en/of kennis te delen in projecten. Een interessante vraag is natuurlijk, hoe kun je een breder publiek betrekken bij de ontwikkeling en financiering van projecten?

Rewards zijn daarbij de smaakmakers. Elk project heeft een diversiteit aan rewards afgestemd op behoeften van een speci fieke doelgroep. Het is vaak een mix van nieuwe vormen van samenwerking en de huidige dienstverlening van NEN. NENCrowd biedt de mogelijkheid om de behoefte aan een product of dienst vooraf te peilen en dit transparant te maken voor geïnteresseerden. Supporters kunnen via social media projecten delen met hun achterban en netwerk. Het dashboard geeft aan in hoeverre het doel bereikt is (% en toegezegde financiering) en hoeveel dagen er nog zijn te gaan. Als voldoende partijen betrokken zijn en alle financiering rond is, gaan projecten van start. Mocht dit niet lukken, dan stort NEN uiteraard de bijdragen terug.

Projecten en rewards Nieuwe projecten worden in samenwerking met initiatief nemers uit normcommissies of de markt opgezet. Innovatie ontstaat door gezamenlijk na te denken over de propositie van het project en in welke vormen deelnemers en bijbehorende financiering kunnen worden betrokken (rewards). De diversiteit aan mogelijke projecten is groot: het opstellen van nieuwe normen; het opzetten van commissies en kennis netwerken; het ontwikkelen van tools en normtoepassings producten; vertalingen van normen en meer!

18


13-02-15 22:01

| NENCrowd.nl

Rewards: de klantbehoefte als uitgangspunt voor innovatie Afhankelijk van het belang dat een organisatie of persoon bij een bepaald project heeft, kan de mate van gewenste betrokkenheid verschillen. Zo zou je bijvoorbeeld bij de ontwik keling van een norm bepaalde rollen als follower, supporter en influencer kunnen onderscheiden waarbij de mate van informatie-uitwisseling, invloed en financiële bijdrage varieert. Om bijvoorbeeld de ontwikkeling van een tool (voor norm toepassing) mogelijk te maken, kun je al pre-sale gebruiks licenties verkopen en mede-ontwikkelaars en een community van gebruikers werven.

‘Het is echt boeiend om met het projectteam – in samenwerking met klanten – de belangen van diverse doelgroepen (‘what’s in it for me?’) te vertalen naar vernieuwende rewards.’ Bij een not-for-profit stichting zoals NEN, is het van belang dat rewards enerzijds goed uitvoerbaar zijn en een relatief lage kostprijs hebben (weinig out-of-pocket kosten) en ander zijds een interessante waarde vertegenwoordigen voor de deelnemers. Het is immers in ieders belang dat de financiële bijdragen zo veel als mogelijk besteed worden aan de reali satie van het project. De rewards verschillen afhankelijk van het type project en kunnen een mix van dienstverlening, producten en of betrok



kenheid inhouden. Bij de ontwikkeling van NENCrowd en de eerste projecten hebben we de volgende ingrediënten voor rewards geformuleerd:

• Deelname aan - normontwikkeling (projectgroepen of commissies) - platform (community, coördinatiegroep, gebruikersgroep, etc) - training, e-learning, workshop, congres • Informatie abonnement (voortgang normontwik keling, artikelen, nieuwsbrieven) • Pre-sale - normen en drafts - normtoepassingen (online tools en andere toepassingen ) - vertaalde norm • Kenbaarheid en sponsoring (in media of eindproduct: norm of tool)

Samen innoveren door samen te doen Het projectteam heeft in 2014 geëxperimenteerd met het instrument crowdfunding en bekeken hoe het van toege voegde waarde kan zijn bij de start van projecten en het bieden van nieuwe vormen van samenwerking met een bredere groep belanghebbenden. In samenwerking met de partners Holder (bureau voor online ambities en ontwik kelaar) en Buckaroo (online payment services) is het platform NENCrowd met al zijn functionaliteiten ontwikkeld en nu live.

19

13-02-15 22:01

Innovatie |

Schets van de drie projecten

Door er samen met klanten mee aan de slag te gaan, doen we nog meer ervaring op en staan we open voor verdere innovatie van NENCrowd, de projecten en rewards.

Uw feedback en initiatieven voor nieuwe projecten horen we graag! Als we het over crowd en co-creatie hebben, dan geldt dat zeker voor de doorontwikkeling van NENCrowd. Met name voor de functionaliteit van het platform en de interactie met de klant, is een juiste afstemming op de wensen en processen van de klant belangrijk. Heeft u suggesties voor het platform of de projecten en rewards, dan horen wij dat graag! Uiteraard zijn ideeën voor nieuwe projecten welkom, deze kunnen – eventueel in samenwerking met u en andere initiatiefnemer(s) – op het platform worden geplaatst.

“NENCrowd is het eerste Business to Business crowdfunding platform in Nederland en daar zijn we trots op. Geïnteresseerden kunnen middels het reward based crowdfunding platform bijdragen aan de projecten die zij belangrijk vinden en als reward hun mate van deelname afstemmen bij de totstandkoming van normen, toepassingen en veel meer. Holder heeft met veel enthousiasme gebouwd aan dit unieke platform. De ruime ervaring van het tot in de detail uitwerken van het con-

Emiel Verhoeff [email protected] of tel. (015) 2 690 334

cept en de technische realisatie van diverse platformen in combinatie met de fijne samenwerking met de NEN heeft geresulteerd in een uniek crowdfundingplatform. In diverse succesvolle kennis & strategie workshops

‘Ook het plaatsen van nieuwe projecten op NENCrowd stimuleert ons om gezamenlijk met de initiatiefnemers een meer klantgerichte propositie te formuleren die veel verder gaat dan ontwikkeling van een norm of een tool an sich.’

waarbij er niet werd meegepraat maar meegedacht, werd elk aspect van het platform tot in de detail functioneel uitgedacht. De goede relatie heeft ertoe geleid dat Holder in no time een flexibel platform kon bouwen waarbij de gebruikerservaring centraal staat.” Chris Obdam, CEO van Holder

20


13-02-15 22:01

Kort Nieuws Nieuwe voorzitter Onderwijs over Normalisatie

EU-project in

De voorzitter van de Nederlandse schaduwcommissie Onderwijs over Normalisatie (OoN), de heer Doede Bakker (FME), is wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd opgevolgd door de heer Bert Nagtegaal (eveneens FME).

Vanaf 2012 tot eind 2014 leidde NEN een

Moldavië afgerond EU-project over accreditatie bij MOLDAC, de nationale accreditatie organisatie in

NEN steunt al enige jaren de leerstoel voor

Moldavië. Hoewel dit niet direct gelinkt is

normalisatie en standaardisatie aan de Erasmus

aan de NEN core business, komt een

Universiteit. In navolging van andere landen probeert

aantal van onze klanten wel uit deze hoek

NEN Onderwijs over Normalisatie in Nederland nu ook

(RvA). Accreditatie maakt namelijk deel

structureel op het lesprogramma te krijgen bij andere

uit van de ‘Quality infrastructure’ waartoe

universiteiten en in het HBO. Doel hiervan is bij

ook normalisatie, certificatie, metrologie

schoolverlaters een vruchtbare voedingsbodem te

en wetgeving behoren. Vertegenwoor-

krijgen voor aanschaf en toepassing van normen en

digers van deze groepen zijn klanten

voor deelname aan normcommissies. CEN/CENELEC

van NEN bij normverkoop en commissie-

en ISO hebben dit onderwerp ook op het programma

lidmaatschappen.

staan, hieraan neemt OoN deel.

Week van de Ondernemer De Week van de Ondernemer georganiseerd door MKB-Nederland is het grootste ondernemersevent van Nederland en staat dit jaar volledig in het teken van groei. Tijdens de Week van de Ondernemer worden de thema’s Internationaal Ondernemen, Financieren, Personeel en Innovatie extra belicht. Op de Innovatie vloer treft u ook NEN weer aan. Het event vindt plaats op 14, 15 en 16 april in de Jaarbeurs te Utrecht.



21

13-02-15 22:01

Achtergrondartikel |

Door Leo van Ruijven, Principal Systems Engineer Croon Elektrotechniek B.V.

Objectgerichte denken werkwijze Werken met een Bouwwerk Informatie Model In de bouw worden veel onnodige kosten gemaakt. Deze kunnen worden voorkomen door meer efficiëntie en effectieve samenwerking op basis van eenduidige informatie. Er zijn namelijk veel verschillende partijen betrokken in het bouwproces waardoor er snel miscommunicatie kan ontstaan. Ketenintegratie en interoperabiliteit zijn hierbij de sleutelwoorden. De gehele bouwsector heeft op dit vlak veel te winnen bij het invoeren van een Bouwwerk Informatie Model (BIM) en verdere integratie van het bouwproces. Voor opdrachtgevers gaan de kwaliteit en transparantie omhoog en ontstaat een beter overzicht over en inzicht in de gehele levenscyclus van het bouwwerk. Bij het integreren van het bouwproces is ICT inmiddels een onmisbaar hulpmiddel om de documentenstroom adequaat te reguleren. Het werken met een BIM gaat nog een stap verder. BIM gaat namelijk over het hele bouw-, onderhouden beheersproces en gaat uit van data in plaats van documenten. Het vergt dan ook een objectgerichte denken werkwijze.

Wat is een BIM precies? Een BIM betreft een digitale representatie van functionele en fysieke karakteristieken van een bouwwerk. Het is een uitgangspunt voor en ondersteunend aan activiteiten en besluitvorming in de levenscyclus van een bouwwerk. Het wordt gedeeld en verrijkt door de verschillende belanghebbenden in het bouwproces, van architect tot leverancier tot de gebouwbe heerder. Een BIM is in feite het virtuele bouwwerk, waarbij visu alisatie door middel van een grafisch 3D-model (de geometrie) een belangrijk aspect is. Het grafische 3D-model is echter slechts één van de mogelijke representaties van de informatie uit de onderliggende databases van het BIM. Daarnaast komen in ieder project nog steeds documenten voor – specificaties, berekeningen, simulaties, documentatiemateriaal, garanties, schema’s, afbeeldingen, aanvullende 2D-tekeningen enz. – die op zich geen onderdeel zijn van het 3D-model, maar die wel op een gestructureerde manier moeten worden opgeslagen en overgedragen. Het betreft dus niet alleen geometrische

informatie, maar ook informatie over de niet-geometrische kenmerken van de objecten (bijvoorbeeld materiaal, gewicht, capaciteit, prijs, fabricaat enz.). Het grafische 3D-model en de aanvullende informatie worden samen het BIM genoemd. Zo kan een aannemer in een BIM precies zien hoe het object eruit moet gaan zien (3D-model) en wat het bestek is. De leverancier van de vloerbedekking kan ook zijn specificaties hieruit halen en het geleverde product hierin vermelden en de gebouwbe heerder kan er zijn onderhoudsplan mee opstellen.

Voor de hele levensduur In het BIM wordt de informatie opgeslagen in een database, gekoppeld aan de samenstellende objecten of ‘dingen’ die in een bouwwerk voorkomen. Bij het invoeren van een BIM gaat het over het hele bouwproces, niet over het informatiseren van onderdelen daarvan. Het BIM is tijdens de levensduur een belangrijke referentie en gegevensbron voor ontwerp, realisatie, onderhoud, facility management, asset management en recon structies. Het ondersteunt dus in potentie alle werkzaamheden rondom een bouwwerk. Het BIM gaat in theorie dus de hele levensduur van het betreffende bouwwerk mee en mogelijk nog veel langer, omdat het na de sloop van het echte bouwwerk kan worden gearchiveerd.

22


13-02-15 22:01

| BIM

Leo van Ruijven, Principal Systems Engineer Croon Elektrotechniek B.V.

Verdere ontwikkeling van BIM Pas als alles over en van het bouwproces wordt ingevoerd en iedereen er aan meewerkt, komen de voordelen van het werken met een BIM tot hun recht. Voor het realiseren van deze veranderingen zijn eerst de nodige obstakels te overwinnen, immers elk bedrijf heeft zijn eigen volwassenheid, werkwijze, bedrijfsvoering en software-omgeving. Elk bedrijf of organisatie betrokken bij de bouw zal dan ook een groeimodel moeten ontwikkelen, ten einde vanuit de huidige situatie te groeien naar een gewenst BIM-niveau. De Bouw Informatie Raad (BIR) geeft hier sturing aan door het ontwikkelen van bijvoorbeeld kenniskaarten en het organiseren van themabijeenkomsten en het samenbrengen van brancheorganisaties en de grote opdrachtgevers met het oog op ontwikkeling van en begeleiden van invoering van BIM in bedrijven.

normen op het gebied van data- en informatienormen en vormt de verbinding tussen nationale en internationale ontwikkelingen voor de BIM-normen. De normcommissie fungeert hiermee als een kennisplatform voor normen op het gebied van BIM. Bijzonder is dat het normen betreft vanuit alle sectoren waar informatie essentieel is voor het ondersteunen van de levens cyclus van producten die de sectoren voortbrengen. Dit geldt zowel in de procesindustrie, automobielindustrie, scheepsbouw, vliegtuigbouw en nu ook in de bouwsector. Deze normen moeten software uitwisseling van gegevens breder en effectiever mogelijk maken en werkprocessen stroomlijnen, waardoor meer geïntegreerd gewerkt kan worden en versnippering en de daarmee gepaard gaande inefficiëntie en fouten worden teruggedrongen. Ook in de bouw worden de voordelen van ICT door alle ketenpartners onderkent en wordt onderzocht wat de beste manier is om deze hulpmiddelen zo optimaal mogelijk te benutten. BIM zorgt er voor dat snelheid, transparantie, reproduceerbaarheid van data en systematische archivering in alle fasen van het bouwproces en beheerproces bereikt wordt.

Grote impact op gebruikers Het werken met een BIM heeft grote impact op de organisatie en de individuele werknemer. Het gaat om mensen, hun werk zaamheden en de gereedschappen die daarbij gebruikt worden. Het gaat vooral om het ontwikkelen van een andere manier van kijken naar het bouwproces en organisatiecultuur, verschuivend van een machtsoriëntatie naar een gelijkwaardigheid in samen werking, ondersteund door een gemeenschappelijke ‘eigen taal’ en begrippenkader, zowel intern als extern.

Normen nodig Dit vraagt om normen op het vlak van onder meer het proces van informatie-uitwisseling, informatiemodellen en over drachtsprotocollen. Dit is waar NEN een bijdrage levert aan BIM. Vanuit NEN houdt de normcommissie ‘Automation systems and integration’ zich samen met de beleidssector ‘Bouw’ bezig met



ICT in combinatie met BIM op basis van normen maakt vernieuwing van de bouw mogelijk; een vernieuwing waar de eerder genoemde sectoren ons al voorgingen en waar de bouw zijn voordeel mee kan doen. In de bouwsector is momenteel een transitie aan de gang van denken in docu menten naar het denken in data. Een van de initiatieven die de BIR op zich heeft genomen, is het coördineren en beheren van alle normen die vanuit de bouwsector zijn ontstaan of aan het ontstaan zijn. Hiertoe wordt door de BIR dit jaar een nationaal loket opgericht waar alle beheerders van normen en vergelijkbare documenten in de bouw zitting in hebben en waar NEN als portaal dient naar de Europese (EN) en internationale (ISO) normen waar het gaat om inbrengen van kennis over deze normen of het inbrengen van nationale ontwikkelingen in internationale ontwikkelingen.

23

13-02-15 22:01

Commissielid aan het woord |

De normalisatiewereld is lang niet zo onbereikbaar als Dennis van Stratum had gedacht

NEN een oude-herenbolwerk met stropdassen? Absoluut niet! Dennis van Stratum heeft vele petten op. Zo is hij groepsleider Beheer & Inspecties bij Strukton Worksphere, zelfstandig ondernemer met zijn bedrijf Stratum IV, bestuurslid bij de Branchevereniging SCIOS bedrijven (BVS) én vertegenwoordigt hij NEN sinds 2011 in de Europese werkgroep voor ‘Industriële Gasinstallaties’ (CEN/TC 234 / WG 8). De normalisatiewereld leek hem tot dan toe vaak onbereikbaar, maar daar denkt hij nu wel anders over. Als assistent-monteur kwam Van Stratum al in het vroegste begin in aanraking met normen. “NEN kwam op mij over als een bolwerk van knappe koppen die alles bedacht. Ik had niet het idee dat je zelf ook invloed op normen kon uitoefenen. Tot een paar jaar terug had ik nog steeds dat gevoel. En dan kom je een keer met standaardisatiewerk in aanraking, dan blijkt dat niks je tegenhoudt om in die commissie te zitten.” NEN-EN 15001, de Europese norm voor gasinstallatieleidingen met bedrijfsdrukken groter dan 0,5 bar voor industriële en groter dan 5 bar voor industriële en niet-industriële gasin stallaties, wordt momenteel herzien. Nederland heeft veel commentaar op de norm geleverd, en aan Van Stratum de taak om de belangen te vertegenwoordigen. Van Stratum: “Gerard Hommen, lid van de NEN-commissie ‘Industriële gasinstallaties’, heeft mij benaderd. De normcom

Andere Commissieleden aan het woord Op pagina 14 staat een interview met Arthur Grooten (Tata Steel) en Gerard Hommen (Cofely Zuid) die beiden zitting hebben in de normcommissie ‘Industriële gasinstallaties’.

missie kon geen Nederlandse expert in het Europese traject voordragen voor de herziening van NEN-EN 15001. Aangezien de meeste kritiek op de norm vanuit Nederland kwam, was een afgevaardigde bij CEN aan tafel noodzakelijk om de Neder landse belangen te verdedigen. De BVS staat garant voor mijn deelname in het Europese traject. Zodoende ben ik toegetreden als Nederlandse expert binnen CEN/TC 234, werkgroep 8. De kennis en informatie die ik bij CEN opdoe, wissel ik vervolgens uit met de Nederlandse schaduwcommissie.”

Het belang van NEN-EN 15001 NEN-EN 15001 bestaat uit twee delen: deel 1 bevat eisen voor ontwerp, materialen, constructie, inspectie en beproeving en deel 2 beschrijft eisen voor inbedrijfstelling, bedrijfsvoering en onderhoud. Binnen Strukton gebruiken we de norm zowel voor ontwerp, realisatie en bedrijfsvoering/inspecties, maar vanuit de BVS wordt de norm vooral voor inspecties gebruikt. Van Stratum licht toe dat de norm is geharmoniseerd met de PED (Pressure Equipment Directive). Dit houdt in dat, als je de norm volgt, je automatisch voldoet aan de PED. Op dat gebied houdt Nederland er een andere regeling in de wet op na dan overige lidstaten. Volgens de Europese richtlijnen geldt de PED niet voor leidingsystemen op industriële bestemmings

24


13-02-15 22:01

| Eye-opener

‘Deelname aan normalisatie is tweeledig. De markt heeft de kennis en ervaring, en NEN heeft deze expertise nodig om tot goede normen te komen.’

Dennis van Stratum gebieden (meer dan 0,5 bar). Echter, in Nederland vallen dergelijke leidingsystemen op Nederlands grondgebied wel onder de PED. Bovendien is het eerste deel wettelijk aangewezen vanuit het Bouwbesluit. Voor Nederland is het dus belangrijk dat NENEN 15001 geharmoniseerd blijft.

invloed op wat er in de norm komt te staan. Dat is iets wat ik nu wel in mijn ervaring heb meegenomen. NEN is niet een groot oudeherenbolwerk met stropdassen die met z’n allen iets verzinnen; een norm komt echt tot stand door de branche. Als je niet aan tafel gaat zitten, heb je geen stem en kun je minder invloed uitoefenen.

Kom aan tafel zitten en praat mee “Toen ik werd gevraagd voor dit werk vond ik mezelf geen expert. Het voelde als meteen in het diepe gegooid worden, omdat ik niet bekend was met normalisatie. Ik kende de norm omdat ik ernaar geïnspecteerd had, maar ik wist niet elk artikel uit m’n hoofd. Gelukkig wordt het secretariaat en het voorzitterschap van de Europese werkgroep (WG) door Nederland ingevuld, want nu kan ik onderling nog eens sparren met Françoise de Jong (secretaris Europese WG) en Arie Krijgsman (voorzitter Europese WG tijdens totstandkoming NENEN 15001 en de huidige revisie). Nu kan ik zeggen dat ik veel geleerd heb, zowel technisch inhoudelijk alsook over normalisatie.” “Deelname aan normalisatie is tweeledig. De markt bevat de kennis en ervaring. NEN heeft deze expertise nodig om tot goede normen te komen, en door deel te nemen heb je



Daar zijn nou eenmaal kosten aan verbonden, en we merken dat dat nu een probleem is omdat we in een recessie zitten. Bedrijven gaan besparen, met name op dit soort werk, en dan wordt het lastig om de financiën voor elkaar te krijgen. Maar als in zo’n belangrijke periode met die herziening van NENEN 15001 de financiën niet voor elkaar zijn, dan hebben wij als Nederland wel een probleem. Dat heb ik wel geleerd nu ik commissiewerk doe. Bovendien is het gewoon leuk om deel te nemen in een commissie. Je leert nieuwe mensen kennen die in hetzelfde vakgebied werken, zowel nationaal alsook internationaal, en ik kom op plekken waar ik normaal gesproken niet zou komen. Dus bij deze wil ik graag een oproep doen aan iedereen om zich aan te melden voor normcommissies.”

25

13-02-15 22:01

Fotoverslag |

Het bedrijfsrestaurant van NEN werd omgetoverd tot studio

BNR The Friday Move bij NEN Om de naamsbekendheid van NEN en de bekendheid met normalisatie te vergroten, onderneemt NEN veel verschillende acties. Een daarvan is NEN via de radio onder de aandacht te brengen. Van september 2014 tot en met januari 2015 was NEN sponsor van het programma BNR The Friday Move. Wekelijks waren er promo’s te horen waarin luisteraars werden uitgedaagd om na te denken over de toegevoegde waarde van normen en normalisatie.

BNR The Friday Move zendt zoveel mogelijk vanaf locatie uit. Op 7 november was NEN de gastheer.

BNR THE FRIDAY MOVE

VANMIDDAG LIVE VANUIT NEN IN DELFT De gasten van vandaag: Sander de Kramer, presentator Kader Abdolah, schrijver Kees Verhoeven, Kamerlid D66 Jens Olde Kalter, misdaadjournalist BNR THE FRIDAY MOVE met Wilfred Genee Vandaag van 16.00 -18.30 uur | Delft

BNR NIEUWSRADIO VERSTAND VAN ZAKEN

Mede mogelijk gemaakt door:

Wilfred Genee is de presentator van The Friday Move. Op 7 november was Sander de Kramer de co-host. Aan tafel zit Kees Verhoeven, kamerlid D66.

26


13-02-15 22:01

| Fotoverslag

Het bedrijfsrestaurant van NEN was omgetoverd tot een studio. Gasten en medewerkers konden hier naar het programma luisteren. In het Atrium naast het restaurant was gelegenheid om met elkaar te praten en van een hapje en een drankje te genieten.

De redactie, geluidstech nicus en huis-DJ zorgden ervoor dat alles goed verliep.

Gasten Henk Bres en Kader Abdolah (foto rechts) waren spraakmakend.



27

13-02-15 22:01

Innovatie |

nen.academy; een platform voor online leren NEN biedt klanten sinds 2012 de mogelijkheid om online te leren. Een groot aantal deelnemers volgde de e-learningmodule NEN 3140. Door de overstap naar een nieuw platform en het aanbod van trainingen te vergroten, zet NEN het online leren goed op de kaart. In 2015 ligt de focus nog op het leerparadigma; een aantal nieuwe trainingen wordt toegevoegd. In 2016 komt de focus meer en meer op het presteerparadigma te liggen. Je volgt alleen nog modules die je nodig hebt om een bepaalde taak te kunnen verrichten en dat betekent: just in time, just in place en just for you.

Nieuwe naam en nieuwe modules De e-learningmodules worden aangeboden onder de naam nen.academy (https://www.nen.academy). “Dit is een sterke naam in het trainingsveld”, zegt Kai Schut programmamanager Leren NEN SPS. “Het platform is een beveiligde omgeving. Deelnemers moeten inloggen op hun account. Op de welkomst pagina staat uitleg over nen.academy, kunnen deelnemers hun profiel inzien en wijzigen, de door hen aangevraagde demo’s en of modules zijn zichtbaar alsook het overzicht van de door hen behaalde certificaten. Op dit moment zijn er vier e-learningmodules voor klanten: • E-learning Machineveiligheid: Wet- en Regelgeving machines • E-learning NEN 3140: Veilig werken aan of in de nabijheid van elektrische installaties (laagspanning) – VOP/VP • E-learning NEN 2767: conditiemeting van gebouwen, de methodiek • En sinds kort: E-learning ‘ISO 9001:2015 de norm verklaard’

Binnenkort worden de volgende e-learningmodules toegevoegd: • NEN 1010: Utiliteit • NEN 1010: Industrie

Eenvoudiger en makkelijker Als een potentiele deelnemer geïnteresseerd is in een online training, kan hij eerst een demo aanvragen. Dit gaat heel eenvoudig. Hij klikt op de gewenste demo op de NEN-website en vult een aantal gegevens in zoals zijn naam, naam van de organisatie waarvoor hij werkt en zijn e-mailadres en kiest zelf een wachtwoord. Het e-mailadres en gekozen wachtwoord gelden later ook voor het inloggen op het echte account. Nadat de gegevens zijn ontvangen, wordt automatisch een verificatie e-mail naar de deelnemer verstuurd. Voordat de deelnemer de demo start, wordt hij geadviseerd eerst een systeemtest uit te voeren. Schut: “Het is een simpele klik op een button. Er wordt onder meer gekeken of je de juiste browser hebt en of pop-ups zijn toegestaan. Dit is namelijk essentieel voor het goed laten verlopen van de e-learning. Omdat de nieuwe provider niet alleen het platform beheert en onderhoudt, maar ook de content maakt, weten we zeker dat de e-learning op alle devices goed werkt.”

28


13-02-15 22:01

| Online leren

Opbouw modules De opbouw van elke module is gelijk: welkom, introductie, norm in theorie en norm in praktijk. Elke module wordt afgesloten met een ‘examen’. Schut: “Als je de vragen goed hebt beantwoord, ontvang je een certificaat. Als je de eerste keer de examenvragen niet (voldoende) goed hebt beantwoord, heb je een herkansingsmogelijkheid. Er is in de modules gekozen voor animaties en tekst. Dit is didactisch beter. De teksten worden niet meer opgelezen zoals in de vorige versie.” Via www.nen.nl bij Training & Advies kunnen de verschillende demo’s worden aangevraagd.



29

13-02-15 22:01

Interview |

Over de grenzen heen: normalisatie op Europees niveau Een kijkje in de keuken van Europese normalisatie met Elena Santiago Cid, Directeur-Generaal van CEN en CENELEC. Geboren op Wereld Normalisatiedag is deze carrière voor haar voorbestemd. “Ik heb een opleiding elektrotechnisch ingenieur genoten, en kwam tijdens mijn eerste baan in aanraking met normen. Nu ben ik verantwoordelijk voor het CEN-CENELEC Management Centre (CCMC) in Brussel. Dit is het centraal secretariaat voor CEN (European Committee for Standardization) en CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization). We steunen onze leden, netwerken met de EU-instellingen en brengen Europese normalisatie zo veel mogelijk onder de aandacht.” De Europese Unie heeft begrepen dat normalisatie erg nuttig kan zijn om processen te harmoniseren, en om te verzekeren dat de producten en diensten binnen de Europese markt voldoen aan specifieke eisen. Daarom hebben de EU-instel lingen (de Raad, het Parlement en de Commissie) de laatste jaren een grote rol toegekend aan normalisatie ter onder steuning van economische ontwikkeling. Elena Santiago Cid: “CEN en CENELEC hebben leden in 33 landen (de nationale normalisatie-instituten). Deze leden hebben natuurlijk bilaterale relaties met hun nationale over heden. Wanneer we afspraken maken met de EU-instellingen, dan vinden wij het erg belangrijk dat onze leden worden betrokken. We nemen altijd een gemeenschappelijke positie in, maar ondertussen houden we ook rekening met diversiteit omdat elk land zijn eigenschappen heeft. Ik denk dat het erg belangrijk is om een goede dialoog te hebben met de leden wat betreft hun belangen, en met politici over hun verwachtingen. Bovendien moeten we het begrip voor het normontwikke lingsproces verbeteren. De politieke doelstellingen moeten complementair zijn en de behoeften van de industrie wat betreft normen niet in gevaar brengen. We hebben een ‘framework partnership’ overeenkomst met de Europese Commissie waarin de Commissie de politieke doelstellingen vaststellen, en wij

vervolgens overeenkomen wat CEN en CENELEC kunnen doen om deze doelstellingen te ondersteunen.”

De grootste uitdaging in 2015 Dit brengt Elena Santiago Cid op het volgende: “Als gevolg van grote wijzigingen binnen de EU-instellingen, moeten de nieuwe Eurocommissarissen en Europarlementariërs correct geïnformeerd worden zodat zij de juiste politieke beslissingen kunnen nemen om normalisatie te ondersteunen. We komen uit de economische crisis, zo lijkt het. Toch lijden we nog steeds onder de gevolgen ervan. Onze grote uitdaging dit jaar is het verhogen van de bruikbaarheid van normalisatie, maar ook het verbeteren van het algemeen begrip onder de Europese stake holders. Hoe gaan we dit doen? De CEN- en CENELEC-leden zijn onze grootste sterkte en ik geloof dat we een uitstekend netwerk hebben om samen het Europese normalisatiesysteem te versterken.” De duurzaamheid van het Europese normensysteem is hoofd prioriteit voor CEN en CENELEC. Zonder alle experts die deel nemen in de technische commissies en werkgroepen, hebben de leden geen normen om te verkopen. En om de normen nóg relevanter voor de markt te maken, moeten de juiste experts deelnemen. “We krijgen vaak commentaar op de tijd voor het ontwikkelen van normen. Mensen willen dat het sneller gaat.

30


13-02-15 22:01

| CEN en CENELEC Elena Santiago Cid

‘De ideale situatie is dat normalisatie als vanzelfsprekend bij onderzoekers te binnenschiet’

Ik zeg altijd dat we moeten spreken over de tijdige levering van normen, niet over snelle levering. Want het is belangrijk dat de juiste norm op het juiste moment wordt geleverd om te voldoen aan de behoefte van de markt. Dankzij technologie is het proce durele deel in de ontwikkeling van normen een stuk sneller geworden; we zijn er al in geslaagd om de ontwikkeltijd voor Europese normen in de laatste tien jaar met 45% te verlagen. Maar wat we niet kunnen verminderen is de hoeveelheid tijd die de experts nodig hebben om het eens te worden over de beste oplossing die voldoet aan de behoeftes van de stakeholders.”

Normalisatie, onderzoek en innovatie Als we kijken naar onderzoek en innovatie, dan gelooft Elena Santiago Cid dat er een duidelijke link is met normalisatie. Horizon 2020, het ‘EU Framework Programme for Research and Innovation’, benoemt normalisatie zelfs als een aspect dat meegenomen moet worden wanneer er voorstellen voor onderzoek of innovatieprojecten worden ingediend bij de Europese Commissie voor cofinanciering. “We werken nog aan het verfijnen van deze link wat betreft resultaten, maar we hebben al belangrijke stappen gemaakt. De ideale situatie is dat normalisatie als vanzelfsprekend bij onderzoekers te binnenschiet als zij een voorstel ontwikkelen, èn dat er een goede samenwerking is tussen de normalisatieinstituten en onderzoekers. Zo’n samenwerking kan zeer gunstig zijn voor de Europese economie. We hebben goede ideeën en uitstekende kennis in Europa en we moeten leren hoe we deze kennis beter kunnen beheersen ten behoeve van de economie.” Een van de toegevoegde waarden van normalisatie is dat normen markttoegang ondersteunen. In elke handelsovereen



komst is er een fundamentele rol voor normen weggelegd. Dit geldt ook voor de voorgestelde TTIP (‘Transatlantic Trade and Investment Partnership’) met de Verenigde Staten. “Europa en de V.S. hebben totaal verschillende systemen en verschillende legislatieve benaderingen wat betreft de manier waarop normen worden gebruikt om eisen te specificeren. Het is dus een uitdaging, want we moeten de overeenkomsten identificeren èn we moeten flexibel zijn in hoe we normen benaderen in de opzet van de handelsovereenkomst (welke nog wordt overlegd). Tegelijkertijd moeten we ook voorzichtig zijn, want Europese normalisatie heeft heel wat goede resultaten en voordelen opgeleverd voor de Europese markt en dat mag niet in gevaar gebracht worden. Ik ben er zeker van dat we eruit komen. Ons idee is om te starten met één of twee sectoren die niet zo veel normen hebben en bekijken of we manieren kunnen vinden om Amerikaanse en Europese normen op een lijn te brengen, bijvoorbeeld door de gezamenlijke ontwikkeling en parallelle invoering van nieuwe normen. Als onze Amerikaanse partners willen meewerken aan deze oefening, dan kunnen we dit als basis gebruiken voor het uitlijnen van onze normen in andere sectoren en vakgebieden. En wanneer we hierin slagen, dan is het een uitstekend bewijs van de toegevoegde waarde van normalisatie voor het faciliteren van markttoegang.” Wat betreft internationale samenwerking wil Elena Santiago Cid nog graag benadrukken dat internationale normalisatie actief wordt ondersteund. “We werken nauw samen met ISO (Inter national Organization for Standardization) en IEC (International Electrotechnical Commission) in het nastreven van het doel ‘one standard, one test, accepted everywhere’.”

MKB-deelname Het midden en kleinbedrijf (MKB) wordt altijd gestimuleerd om deel te nemen in normalisatieactiviteiten op nationaal niveau omdat het toegankelijker is. Een aanzienlijk aantal MKBbedrijven doet dit ook al. Elena Santiago Cid: “Ik geloof

31

13-02-15 22:01

Interview |

‘Je neemt niet deel in normalisatie omdat het moet, maar omdat je erin gelooft!’

dat onze leden MKBdeelname op nationaal niveau goed promoten. Er is een CENCENELEC MKBwerkgroep die het uitwisselen van ‘best practices’ tussen onze nationale leden ondersteunt. We werken ook aan een systeem die MKB’ers de mogelijkheid geeft om systematisch geïnformeerd te worden over activiteiten in de sectoren waarin zij geïnteresseerd zijn. We doen erg ons best om het MKB te helpen bij het identi ficeren van de informatie die zij nodig hebben en om hen te betrekken in het normalisatieproces. Maar het belangrijkste is dat ze overtuigd worden. Je neemt niet deel in normalisatie omdat iemand je zegt dat het nodig is, je doet dat omdat je er een toegevoegde waarde in ziet.”

Nieuw tijdperk, nieuwe methodes Het is niet alleen belangrijk om de markt te overtuigen en te onderwijzen. De volgende generatie, de toekomst van norma lisatie, moet ook geschoold worden. Elena Santiago Cid: “Ik geloof dat we de waarden van normalisatie in heel veel zaken kunnen zien. De maatschappij ziet dat alleen niet zo duidelijk als ons, en daar willen wij ook verandering in brengen. Het CCMC geeft steun aan onze leden om normalisatie in het onderwijs van hun land op te nemen. Tegelijkertijd proberen we onderwijs over normalisatie te promoten in Europese programma’s. Voor mij is het essentieel, het is vitaal voor de toekomst. Want als we dit niet doen, dan zal er geen begrip en geen expertise zijn om de waarden en het gebruik van normalisatie te promoten. Zelfs voor kinderen zijn de principes en waarden in onze technische commissies een geweldige leerschool. Normalisatie is het delen van kennis, maar het betekent ook accepteren dat anderen betere ideeën kunnen hebben, dus het gaat om vrijgevigheid en om tolerantie. Bovendien hebben wij het geluk om te werken in een internati

onale omgeving. Dus je kunt communiceren met mensen uit andere landen en begrijpen dat er verschillende culturen zijn, andere percepties en andere praktijken. Ik geloof dat veel aspecten van de normalisatiewereld erg bruikbaar zijn voor de maatschappij alsook voor de economie.” Met een nieuwe generatie komen ook nieuwe technolo gieën. Als we het hebben over digitalisatie, moet er rekening gehouden worden met de verschillende realiteiten binnen Europa. Dit is de uitdaging wanneer je in een organisatie met leden in 33 verschillende landen werkt. Elena Santiago Cid: “De digitalisatie van ons systeem is de enige manier om Europese normalisatie relevant te maken voor de economie, de maatschappij en voor de wereld – en ik heb het niet alleen over de normen. Het is belangrijk dat we de behoefte van normgebruikers analyseren zodat we passende producten voor hen kunnen ontwikkelen die ze ondersteunen. Bovendien brengt digitalisatie voordelen wat betreft het verminderen van de hoeveelheid papier die wij en onze leden beheren – wat in termen van infrastructuur en kosten aanzienlijk is.” Elena Santiago Cid sluit af door terug te blikken op de ontwikkeling van normalisatie in Europa. “We hebben geleerd dat het Europese normalisatiesysteem absoluut multidisci plinair is. Het was gecreëerd om normalisatie voor producten te ondersteunen, maar het is ook waardevol voor diensten en bredere sociale doelen. Het kan gebruikt worden als een instrument om management van kennis te faciliteren en om professionele kwalificaties te ondersteunen. Binnen CEN en CENELEC hebben we de evolutie in het gebruik van normali satie geleid tot doelen die we ons nooit hadden kunnen voorstellen, en ik geloof dat er geen grenzen zijn!”

32


13-02-15 22:01

Overzicht Evenementen 2015

NEN Connect workshop, uw normen online

Elektrotechniek 2015

Datum: 9 april 2015 Locatie: NEN Delft Prijs: Tijdens deze workshop worden de huidige mogelijkheden van NEN Connect besproken, worden de functies die eventueel in de toekomst toegevoegd gaan worden aan u voorgelegd en is er de mogelijkheid tot het stellen van vragen. Het betreft een middagprogramma van 13.00 uur tot ongeveer 16.30 uur. Deze workshop is interessant voor iedereen die met normen werkt. Het is dan ook niet noodzakelijk om NEN Connect te hebben om naar deze workshop te komen. U bent dus ook zonder NEN Connect licentie van harte welkom deze workshop bij te wonen.

Datum: 29 september – 2 oktober 2015 Locatie: Jaarbeurs Hallencomplex Kaarten: http://www.elektrotechniek-online.nl Elektrotechniek richt zich op de elektrotechnisch installateur en de industrie. Met de nieuwste systemen, technologieën en producten uit de complete elektrotech nische branche. Op deze beurs zal de lancering van de nieuwe NEN 1010 voor NEN centraal staan. Verder wordt er informatie gegeven over relevante normen, trainingen en elearnings voor de sector.

GAS2015

Datum: 10 t/m 12 juni 2015 Locatie: WTC Rotterdam Prijs: € 940,00 De 8e editie van het International Gas Analysis Symposium & Exhibition; kortweg GAS2015 in BeursWTC Rotterdam omvat een driedaags symposium met een beurs. GAS evenementen zijn uitgegroeid tot een unieke ontmoetingsplek voor internationale experts en bedrijven op het gebied van gasanalyse. Deelnemers zijn afkomstig uit zo’n 40 landen over de hele wereld.

ISO 9001 Congres

Datum: 6 oktober 2015 Locatie: Jaarbeurs Utrecht Prijs: € 545,Bent u goed voorbereid op de managementsystemen van de toekomst? Die vraag kunt u voor u zelf beantwoorden op dinsdag 6 oktober 2015 in de Jaarbeurs in Utrecht tijdens het NEN congres over de toepassing van de nieuwe ISOnormen 9001 en 14001. Want het (toekomstig) gebruik van deze nieuwe ISOnormen gaat u veel voordelen bieden en is noodzakelijk voor de continuïteit van uw eigen organisatie en de BV Nederland.



Introductieseminar Compliance Management

Datum: Volgt nog Locatie: Jaarbeurs Utrecht Prijs: volgt nog Eind mei wordt tijdens een introductieseminar de Nederlandse vertaling gelanceerd van NENISO 19600, de richtlijn voor compliance management. Diverse sprekers zullen de achtergrond, inhoud en betekenis van deze nieuwe richtlijn toelichten. ISO 19600 geeft concrete handvatten voor bedrijven om wettelijke en andere eisen na te leven. De richtlijn biedt toezichthouders een referentiekader om te beoordelen hoe organisaties invulling geven aan compliance management.

Meer informatie over evenementen van NEN en aanmeldingen: www.nen.nl/evenementen

33

13-02-15 22:01

Nieuwe normen |

ISO zet nieuwe norm kwaliteitsmanagement Echte meerwaarde leveren vraagt steeds meer van bedrijven: grote flexibiliteit, een integrale benadering en een sterkere focus op risicomanagement. ISO 9001 krijgt in 2015 daarom een nieuwe High Level Structure (HLS) die voor alle nieuwe normen voor managementsystemen gaat gelden. Op deze kern kun je sectorspecifieke normen inpluggen. Bij het nieuwe kwaliteitsmanagementsysteem staat de samenhang tussen wat je als organisatie doet en wat je wilt bereiken centraal. De verschillende normen voor kwaliteit, milieu, arbo of informatieveiligheid hebben veel gemeen schappelijke elementen. “Als die elementen voor iedere norm gelden, ligt het voor de hand om ze samen te voegen in een gemeenschappelijk model,” verklaart Han Visser, manager QHSE van VSH Fittingen. Als lid van de normcommissie kwaliteitsmanagement werkt hij mee aan de Nederlandse bijdrage voor de herziening van ISO 9001 in september 2015. “De HLS-structuur vormt de basis voor deze herziening en die maakt het voor bedrijven een stuk makkelijker om een geïnte greerd managementsysteem te implementeren.”

Directietool Noud van Roermund is voorzitter van de normcommissie en Quality Compliance Manager bij de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Voor hem zijn samenwerking en een integrale benadering essentieel: “Ook bij de LVNL proberen we met alle verschillende disciplines bij elkaar zo snel mogelijk in te spelen op veranderingen, te verbeteren en meerwaarde te

creëren. Zo vergroot je de broodnodige concurrentiekracht van een organisatie. Kwaliteit wordt met de nieuwe norm nog meer een essentieel onderdeel van de totale bedrijfsvoering. Dat maakt ISO 9001 tot een goed gereedschap voor de directie, in plaats van een speeltje voor de kwaliteitsmanager.”

Risicogericht Een sterkere focus op risicomanagement in de nieuwe ISOnormen betekent een accentverschuiving voor kwaliteitsma nagement. “Een organisatie die zijn risico’s kent, is in staat concrete maatregelen te nemen en daarmee deze risico’s te verkleinen,” aldus Visser. “Daarmee steek je automatisch tijd en energie in de zaken die er echt toe doen. Een goede risicobenadering is daarom zowel preventief als heel efficiënt.” René Gouwens, senior-consultant bij NEN: “Je ziet met ISO 9001:2015 een verschuiving van procedure- naar risicoge richtheid. Dit nieuwe model gaat veel meer uit van de bedrijfs specifieke situatie. Het geeft veel vrijheid om aan te geven op welke manier je verschillende processen beheerst. Een fabriek met een vast team heeft bijvoorbeeld baat bij een demon stratie van een nieuwe machine. Bij een personeelsbestand dat vaak verandert, is een videopresentatie veel effectiever.”

ISO 9001 en ISO 14001 ingrijpend vernieuwd

Stakeholders

ISO 9001 - ‘s werelds meest gebruikte norm verandert ingrijpend, net als ISO 14001. Uw organisatie staat daarmee voor de keus om een nieuw kwaliteits- en/of milieumanagementsysteem in te voeren. NEN organiseert het congres ‘De nieuwe ISO-normen in een dag’. Na afloop bent u volledig op de hoogte van de wijzigingen en de consequenties voor uw organisatie. Wat u ook besluit, het zal een weloverwogen keuze zijn. Meer informatie: www.nen.nl/denieuweiso

De omgang met meerdere stakeholders krijgt in het basis model een eigen paragraaf. Logisch, vindt Van Roermund. “De omgeving wordt steeds mondiger en veeleisender. Die vraagt daarom meer aandacht. Naast de klant gaat het bijvoorbeeld om maatschappelijke en overheidsorganisaties. Voor ons zijn de omwonenden van Schiphol een belangrijke stakeholder, met wie we goed willen samenwerken en duidelijke afspraken willen maken.” Voor blijvende klanttevredenheid is die bredere

34


13-02-15 22:01

| ISO 9001:2015 Noud van Roermund

Han Visser

René Gouwens

context essentieel. “Vergelijk het met een postbedrijf,” zegt Visser. “De betalende klant tevreden laten zijn met de dienst verlening, betekent ook de verwachtingen kennen en managen van de geadresseerde.”

Concurrentie Met de veranderingen van ISO 2015 is de norm weer ‘bij de tijd’, vindt Gouwens. “Het sluit aan op het actuele denken van bedrijven en de maatschappij.” De norm is voor gebruikers niet bij voorbaat een garantie voor kwaliteitsmanagement. De kwaliteit van hoe je de elementen invult is afhankelijk van een gedegen bedrijfsanalyse met de relevante risico’s en aansluitend de juiste maatregelen om die risico’s te kunnen beheersen. “Bedrijven waarvoor ISO 9001 een ‘moetje’ is, wordt het zeker lastiger. Ze moeten nu zelf duidelijke antwoorden geven op vragen als: wat doet onze klant?



Waar zijn concurrenten mee bezig? Wat betekent dit alles voor onze producten, diensten en onze processen?”

Leiderschap “ISO 9001 is geen afvinklijst, maar een hulpmiddel om verbanden te leggen tussen leiderschap en strategie”, vult Van Roermund aan. “Waarom doe je wat je doet en op welke manier ga je dat bereiken? Het biedt ondersteuning bij essentiële keuzes, zodat je een goed product kunt maken tegen een acceptabele prijs voor jou en je omgeving. Een duidelijke norm stelt je daarbij in staat om tijdig bij te sturen als dat nodig is.” Visser besluit: “De risico’s van vandaag zijn mogelijk niet die van morgen. Dat maakt deze benadering tot een dynamisch proces, waarbij een organisatie voortdurend in kan spelen op veranderingen.”

35

13-02-15 22:01

Nieuwe diensten |

NEN biedt totaal pakket

Van het opstellen van een norm tot het ontwikkelen van certificatie schema’s en keurmerken NEN biedt ‘nieuwe‘ diensten voor het gebruik van normen. De core business van NEN is het bijeenbrengen van belanghebbende partijen die met elkaar afspraken maken en deze vastleggen in een norm. Tegen sommige normen kunnen bedrijven zich laten certificeren. Organisaties willen dit meestal ook graag, omdat zij hiermee kunnen aantonen dat hun bedrijfsprocessen, producten, diensten of deskundigheid van personen voldoen aan de eisen die vastgelegd zijn in de normen. De bekendste normen waartegen wordt gecertificeerd zijn NEN-EN-ISO 9001 en voor de zorgsector de HKZ-normen. NEN biedt sinds enkele jaren ook de mogelijkheid tot het opstellen en/of beheren van certificatieschema’s en het beheren van registers waarin certificaathouders worden opgenomen. De vraag hiernaar wordt steeds groter. Het doel van NEN is harmonisatie van zowel normontwikkeling als kwaliteitsbeoordeling in Nederland als ook internationaal. Opdat kwaliteit van processen, diensten, producten en personen in de verschillende sectoren op dezelfde manier beoordeeld wordt. Optimale transparantie van kwaliteit kan bereikt worden door certificatie. NEN ontwikkelt daar samen met de belanghebbende partijen de normen en certificatie schema’s voor. Organisaties die voldoen aan de normen krijgen een erkenning of keurmerk na toetsing van een Certificerende Instelling. NEN certificeert zelf niet.

Schemabeheer Dat certificatie door een derde partij wordt gedaan, is goed. Het is één van de meest onafhankelijke vormen van toetsing. De competentie en onafhankelijkheid van een certificerende instelling (CI) kan worden gewaarborgd door accreditatie van de CI door de Raad voor Accreditatie (RvA). Om betrouwbare certificatie mogelijk te maken is een aantal zaken nodig. Op de eerste plaats natuurlijk de norm – het eisenpakket – zelf. Deze moet eenduidig en toetsbaar zijn. Om goed te kunnen toetsen zijn er daarnaast eenduidige afspraken nodig over de onderzoeksmethodiek, de beoordelingssystematiek,

degenen die de audit uitvoeren en de CI. Al deze afspraken worden vastgelegd in een certificatieschema. Vaak stellen de CI’s zelf een eigen certificatieschema op. Het resultaat hiervan is dat de verschillende CI’s dubbel werk verrichten. Ook kunnen er interpretatieverschillen ontstaan tussen de CI’s in de wijze van beoordeling van conformiteit met de eisen. Door harmonisatie via het opstellen van één centraal certi ficatieschema kan dit worden voorkomen. NEN coördineert en begeleidt de belanghebbenden partijen als onafhankelijke schemabeheerder. Geen dubbel werk door de verschillende certificerende instellingen meer, geen interpretatie verschillen en er ontstaat een open en transparante markt. Bedrijven en organisaties weten dat bij welke CI zij dan ook diensten af gaan nemen, het onderzoek en de beoordeling hetzelfde zullen zijn. Het overstappen van de ene CI naar de andere CI wordt ook makkelijker.

Waarom NEN? NEN beschikt over een infrastructuur voor het maken van

36


13-02-15 22:01

| Schemabeheer

Certificatietraject

Opstellen

Opstellen

norm

certificeringsschema

Uitvoeren

Certificatie aan de

schemabeheer

hand van het

Beheer register

certificeringsschema

Normalisatie

Certificatie

Aanvullende diensten van NEN

afspraken tussen marktpartijen: een professionele en neutrale organisatie voor de begeleiding van het proces om tot afspraken te komen en een omvangrijk netwerk van deskun digen op diverse terreinen. Deze deskundigen zijn vaak ook betrokken bij kwaliteitsborging in hun sector. Normen zijn slechts één voorbeeld van dergelijke afspraken. De infra structuur van NEN is ook zeer geschikt voor het maken van andersoortige afspraken, zoals afspraken over certificatie van bedrijfsprocessen, producten, diensten of de deskundigheid van personen. Gaat NEN dan ook certificeren? Het antwoord daarop is nee. NEN is en blijft de onafhankelijke beheerder en de CI’s beoordelen of aan de normeisen wordt voldaan en geven bij positieve beoordeling een certificaat af.

NEN Schemabeheer NEN Schemabeheer is onderdeel van NEN en werkt samen met de normcommissies om in aanvulling op de normen ook de certificatieschema’s te ontwikkelen en vervolgens te beheren. Toegevoegde waarde voor de markt is dat bij actuele onderwerpen parallel aan het ontwikkelen van de norm ook direct alle belanghebbenden en de potentiële CI’s benaderd worden om mee te denken over de praktische toetsbaarheid van de norm. De commissie toetst ook meteen of er voor een bepaald onderwerp wel voldoende potentie is voor certifi catie en/of keurmerk. NEN sluit als schemabeheerder na



het ontwikkelen van het certificatieschema licenties af met geïnteresseerde CI’s, zodat deze bij publicatie van de norm en na validatie van het certificatieschema direct aan de slag kunnen. Het resultaat dat door NEN in opdracht van alle belangheb benden wordt opgeleverd, is dus niet alleen de norm, maar het complete toetsingskader. Na publicatie van de norm en het certificatieschema kunnen organisaties zichzelf, hun producten, diensten of personen daardoor direct laten certifi ceren. Dit levert tijdswinst op, en belangrijker nog: het levert transparantie naar de markt bij de introductie van een norm. Voor organisaties is het direct duidelijk door wie en hoe zij zich kunnen laten toetsen om conformiteit met een norm aan te tonen. In Nederland zijn er diverse schemabeheerders. Hiermee wordt steeds meer samenwerking gezocht zodat we elkaar kunnen versterken en de wildgroei aan schema´s die de laatste jaren is ontstaan terug te dringen. De markt geeft ook aan hieraan sterk behoefte te hebben. Door de vele keurmerken zien de mensen door de bomen het bos vaak niet meer. Dit geldt ook voor keurmerken op Europees niveau. Juist NEN kan hierin uitstekend een rol spelen.

37

13-02-15 22:01

Nieuwe diensten |

Directe invloed op aanpassen van norm NEN Schemabeheer kan signalen uit de markt zonder tussen komst van andere partijen doorspelen naar de commissie van deskundigen en of de normcommissie. Deze signalen kunnen leiden tot het aanpassen van de norm en het certificatie schema. Zo komen de normmakers en de normtoepassers ook dichter tot elkaar. NEN Schemabeheer kan ook inter pretatiegeschillen over het certificatieschema voorleggen aan de commissie van deskundigen of de subcommissie daaronder waarin CI´s zijn vertegenwoordigd. Deze kunnen dan eenduidige interpretatierichtlijnen opstellen.

Bestaande centrale certificatieschema’s • HKZ-schema’s – Kwaliteit in de zorg • NEN-EN 15224 Kwaliteitsmanagement in zorg & welzijn • NEN-EN 15838 Contactcenters • NTA 8120 Elektriciteit- en gasnetbeheer • NTA 8080 – Duurzame biomassa • ISO 26000 (zelfverklaring) • Erkend Risicoadviseur

Nieuwe Certificatieschema’s in 2015 NEN centraal register

• NEN-ISO 55001 – Assetmanagement

Deze dienst van NEN is het sluitstuk. Op internet wordt een openbaar toegankelijke database gepubliceerd. NEN beheert dit register. Op één centrale plek zijn alle gecertificeerde organisaties, producten, diensten en personen terug te vinden en degenen die willen achterhalen of een bedrijf gecertifi ceerd is, hoeven niet eerst een zoektocht te ondernemen naar welke CI de certificatie heeft gedaan. Verzekeraars, overheden en marktpartijen maken reeds dankbaar gebruik van deze centrale registers.

• NEN 7510 – Informatiebeveiliging in de zorg

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met NEN Business Development, tel. (015) 2 690 372 of e-mail [email protected]

38


13-02-15 22:01

Kort Nieuws NEN onderstreept belang normalisatie mondiale supply chains tijdens MVO cursus

Deelname en kosten De kosten voor deelname aan de driedaagse cursus bedragen € 750 voor

MVO - de ketenorganisatie voor vetten en oliën, geeft in juni een interessante 3-daagse cursus over voedselveiligheid ‘MVO Course 2015’, in het Rotterdamse havengebied. Werknemers uit de sector, maar ook vanuit certificerende organen of overheid kunnen zich voor deze cursus inschrijven. NEN is voor het eerst ook van de partij met een inspirerende presentatie over het belang van normalisatie in internationale supply chains.

MVO-leden en € 900 voor niet-leden. Voor meer informatie over de cursus kunt u zich wenden tot Ron van Noord ([email protected], telefoon: (079) 3 634 353) of Annette Klomp ([email protected],

De cursus MVO Course 2015 geeft inzicht in alle voedselveiligheidsaspecten met betrekking tot de plantaardige oliën- en vettenketen. Tijdens de cursus krijgen de deelnemers algemene lezingen over wettelijke aspecten uitgelegd, maar ook risico-evaluaties en (veiligheids)standaarden voor de keten komen aan de orde. Verder zijn er lezingen over Halal en Kosher en kunnen deel nemers profiteren van verschillende case study’s over voedselveiligheid, gegeven door experts uit de branche en de overheid. Bovendien staan er interessante excursies op het programma naar een olieopslagbedrijf en een raffinaderij.

groot! Eenduidige afspraken over producten en werkmethodes zijn essentieel voor een optimale veiligheid en handel. Eykelhoff zal in haar presen tatie enkele voorbeelden van deze intensieve relatie beschrijven en daarbij ingaan op voedsel veiligheid, sampling en analysemethodieken. Door met NEN samen te werken versterken partijen uit de sector hun eigen marktpositie. Want iedereen profiteert van een level playing field, ook op het gebied van voedselveiligheid en handel!

telefoon: (079) 3 634 366.

Meer informatie Wilt u meer informatie over dit onderwerp, kunt u contact opnemen met Juliane Eykelhoff, Consultant NEN AgroFood, telefoon (015) 2 690 235, e-mail:[email protected].

Verspreid over drie of vier dagen komen allerlei interessante onderwerpen aan bod. De initiatief nemers die de deelnemers door het programma zullen leiden zijn onder andere dr. ir. Gerrit van Duijn, adviseur bij Gerrit van Duijn Consultancy en Ron van Noord, manager Food & Feed Safety bij MVO.

NEN training De diepgang met nuttige workshops/trainingen zal worden verzorgd door experts uit het veld, waar onder Juliane Eykelhoff van NEN. Zij zal spreken over de rol van standaarden in het versterken van de mondiale aanvoerketen. Ze bespreekt in een klein half uur de organisatie NEN en gaat in op het nut van normalisatie voor de voedselveiligheid en de internationale handel. Want die is bijzonder



39

13-02-15 22:01

NEN-organisatie |

ISOlutions: beter en sneller Al enige jaren maakt NEN gebruik van Livelink voor het beschikbaar stellen van alle documenten aan commissieleden. Het systeem is toe aan een upgrade en de komende maanden wordt dit gedaan door NEN Livelink te vervangen door ISOlutions, hét systeem van ISO voor nationale normcommissies. Het nieuwe systeem heeft veel overeenkomsten met ISO Livelink zoals dat door alle ISO technische commissies, subcommissies en werkgroepen wordt gebruikt. Voor de experts die al rechtstreeks deelnemen aan ISO-groepen zal de werkwijze van ISOlutions niet volledig nieuw zijn. ISOlutions wordt gebruikt door alle normcommissies en voor nationale, ISO- en CEN-documenten. Daarnaast komen ook alle stemmingen in het systeem en kan er gebruik worden gemaakt van een forum. Het is specifiek voor normalisatieinstituten ontwikkeld. Inmiddels zijn er al 22 normalisatieinstituten uit andere landen voor hun nationale commis siewerk overgestapt. NEN heeft een pilot gedaan met een aantal normcommissies om het systeem te testen. Eén van conclusies van de testgroep is dat ISOlutions gebruiksvrien delijker is dan NEN Livelink!

De overgang

Voordelen ISOlutions

Communicatie en training

ISOlutions biedt een aantal voordelen: • Documenten en stemmingen van ISO en CEN kunnen direct worden bekeken zodra deze in het systeem zijn geüploaded door ISO en CEN. De informatie is dus sneller bij de leden. • NEN maakt gebruik van de expertise van ISO en deelt ervaringen en ideeën met andere normalisatie-instituten. • Het systeem wordt goed onderhouden, beheerd en steeds doorontwikkeld. ISOlutions is daardoor toekomstbestendig en levert een goede performance. • Het systeem is qua inrichting afgestemd op normalisatiewerk. • Het nationale normalisatieproces wordt gelijk getrokken met het Europese (CEN) en het mondiale (ISO) proces. Een uniforme werkwijze komt de kwaliteit ten goede.

Onlangs zijn alle commissieleden over deze wijziging per e-mail geïnformeerd. Wilt u meer weten over het nieuwe systeem, de inrichting ervan en de (nieuwe) functionali teiten? Dan kunt u of een sessie bij NEN bijwonen (halve dag) of een webinar volgen. Voor de trainingsmogelijkheden ontvangen alle commissieleden een uitnodiging.

De migratie naar ISOlutions start in maart en duurt tot en met juli. Per maand worden de commissies van twee beleidsterreinen overgezet. In totaal betreft het ruim 700 commissies. Wanneer commissieleden deelnemen in meerdere commissies die onder verschillende beleidster reinen vallen, kan het zijn dat niet alle commissies op hetzelfde moment gebruik gaan maken van ISOlutions. Tijdens de transitie is er continu ondersteuning van ISO en NEN op de achtergrond aanwezig.

Geen wijzigingen voor NEC-commissies Voor de elektrotechnische en ICT-commissies vinden geen wijzigingen plaats. Deze commissies blijven hun documenten ontvangen via de collaboration tool van IEC. Sommige commissies maken voor hun werk ook gebruik van LiveLink. Zij stappen hiervoor wel over naar ISOlutions. Er vinden gesprekken plaats tussen ISO en IEC om te kijken of hun systemen via één platform te benaderen zijn of dat de systemen kunnen worden gekoppeld. NEN stimuleert een dergelijke samenvoeging.

40


13-02-15 22:01

| ISOlutions

ISOlutions is zeer gebruiksvriendelijk en maakt het voor mij mogelijk om snel op de hoogte te zijn op het gebied van normontwikkelingen. Zowel ISO als CEN docu menten en stemmingen zijn direct online te bekijken hetgeen tijdwinst oplevert. Jerry Krijn, Productmanager Foam Systems & Products, Chubb Fire & Security B.V.

“ISOlutions heb ik in de pilotfase veel gebruikt voor de ‘National eBalloting’. Een erg handige manier om snel overzicht te krijgen welke documenten ter stemming liggen. Bij elk document staat waarvoor wordt gestemd, wanneer de stemming sluit en bij welke internationale commissie het hoort. In ISOlutions heb je direct toegang tot het document, zodat je zeker weet dat je op de juiste conceptnorm stemt. Dit scheelt veel zoeken en emailen voorafgaand aan het stemmen. Het is heel gebruiksvriendelijk – al is er nog ruimte voor verbetering – en werkt net zoals de systemen van ISO waar ik aan gewend ben. Ik ben dan ook blij dat NEN heeft besloten over te stappen naar ISOlutions.” Ernst van der Stok, Consultant Materials, Kiwa Technology



41

13-02-15 22:01

Innovatie |

Samensmelting van kunst en asfalt levert Nederland mondiale belangstelling op Wereldwijd zijn we niet anders gewend dat snelwegen van asfalt zijn, zwart met witte strepen, en in de meeste gevallen met lichtmasten erlangs. Meer beleving zou een autorit veel leuker maken, toch? Zo dachten Studio Roosegaarde en Heijmans ook. Samen hebben zij het concept Smart Highway bedacht, een mooie innovatie die hen internationaal op de kaart zet. Hoe is het project verlopen en wat zijn de vooruitzichten? Als projectmanager binnen Heijmans heeft Henri Nas mede gezorgd voor de implementatie en realisatie van de Glowing Lines, een van de items binnen Smart Highway. Hij geeft ons inzicht in het project. Smart Highway is twee jaar geleden gestart. Kunstenaar Daan Roosegaarde gaf een presentatie over out of the box denken bij Heijmans en het management was erg enthousiast over zijn visie. Samen hebben ze de mogelijkheden voor samenwerking besproken, waarna een klein team is gestart met het uitwerken en bedenken van nieuwe ideeën. Zo is Smart Highway ontstaan binnen Heijmans-Roosegaarde.

Het is het project verlopen? “Normaal gesproken duren innovaties, net als bij andere grote bedrijven zoals Philips en DSM, twee of drie jaar. En als je het hebt over een uitontwikkelde innovatie, dan duurt dat vaak wel drie tot vijf jaar. Wij hadden binnen een jaar na het opstarten van het team een eerste versie van de Glowing Lines liggen.

Maar er zullen zeker nog vier of vijf verbeterde versies komen voordat ze echt de wereld over gaan. Dat hoort natuurlijk ook bij een innovatieproces.”

Die continue verbetering, hoe hebben jullie dat ervaren tijdens de eerste pilot in april? “Positief! Het blijft een durfproject; je moet ervaren hoe het gaat als er vrachtverkeer over rijdt en er regen of sneeuw op komt. In oktober lag de tweede versie er al, en ook nu ontdek je dat er verbeteringen nodig zijn voor een derde versie. Maar dat ervaar je toch pas als het er ligt. We werken momenteel aan de levensduur van een Glowing Line en zorgen dat het een marktconform product wordt. Nu maken we stukjes van een paar kilometer, maar er komen aanvragen voor honderden kilometers. Dat moet je wel echt kunnen produceren. De Glowing Lines en het Vincent van Gogh fietspad (het fietspad waarbij we glow in the dark technologie toepassen) zijn het meest doorontwikkeld. Ze moeten nog wel verder ontwikkeld worden, wil je het een ‘mature product’ noemen. Zo snel gaat dat niet. Je moet je ideeën beproeven en durven. Daar heb je partners voor nodig en met de provincie Noord-Brabant en gemeente Oss hebben we dus de eerste versie van de Glowing Lines kunnen implementeren in april 2014. Deze ‘Weg van de

42


13-02-15 22:02

| Smart Highway

Minister Melanie Schultz van Haegen Toekomst’ ligt voor het knooppunt Paalgraven richting Oss. Zo kunnen we het product in real life testen en uitzoeken hoe de weggebruiker het ervaart. Aan de hand hiervan kunnen we de Glowing Lines verbeteren.”

Hoe werkt het? “De Glowing Lines is een profiel, een technisch concept waarin glow in the dark is verwerkt. Onze glow in the dark komt uit China en heeft de beste kwaliteit ter wereld, maar zelfs dat – ook verwerkt in verf – is nog onvoldoende constant. Daarom peppen we ze op. Via een lichtpuls geven we het product een boost zodat ze er weer een paar uur tegenaan kunnen.”

Welke producten en ideeën zijn er nu binnen Smart Highway? “Jaarlijks houden we brainstormsessies om nieuwe ideeën naar voren te brengen. Daar zitten dan twee of drie items tussen waarvan we de haalbaarheid toetsen. We hebben nu een stuk of tien items bedacht. Naast de Glowing Lines en het Van Gogh fietspad onderzoeken we momenteel de mogelijkheden voor Rijdend Laden, Dynamisch Rijden en interactieve verlichting. Rijdend Laden spreekt volgens mij wel voor zich. Dus, je auto opladen wanneer je bijvoorbeeld op een in- of uitvoegstrook van een tankstation rijdt. Of wanneer je even stilstaat op Schiphol. Dynamisch Rijden betreft dynamische lijnen. Bij de spitsstroken



komt er nu een groene pijl boven de strook als die open is, maar de doorgetrokken streep blijft. Wij willen deze lijnen ‘slim’ maken. Dus als de spitsstrook open is, dan komt er een stippellijn in plaats van een doorgetrokken streep. Je kunt de lijnen ook laten inspelen op verkeersomstandigheden, hiervoor worden momenteel bij afdeling R&D allerlei ideeën onderzocht op haalbaarheid. Verder werken we aan interactieve verlichting, dus daar waar je rijdt brandt het licht. Al deze ideeën testen we samen in de Studio van Roosegaarde en in het Lab van Heijmans.”

Jullie krijgen veel internationale belangstelling. Wanneer wordt het product geëxporteerd? “Vanuit de hele wereld krijgen we leads binnen. Daarom leggen we nu, met drie personen vanuit Heijmans Technology, op de achtergrond allerlei connecties in het buitenland. Dan weten we bij wie we moeten zijn als het product er is. Heijmans realiseert dus samen met partners en brengt zelf de know-how en projectmanagement in. Maar voordat we exporteren moet het een mature product zijn, een versie waar je vijf of tien jaar garant voor kunt staan. Dus we zijn volop bezig!”

Voor verf en asfalt heb je normen. Denken jullie eraan om ook dit product te normaliseren? “Dat is wel de insteek geweest, daarom zijn we in eerste instantie met gemeentes en provincies in zee gegaan. Maar

43

13-02-15 22:02

Innovatie |

Daan Roosegaarde over het Van Gogh fietspad: ‘Ik wil een plek creëren die mensen als bijzonder ervaren, techniek gekoppeld aan beleving, dat is waar techno-poëzie voor mij voor staat.’

we hebben ook de ervaring dat je bij normen minimaal moet voldoen aan bepaalde eisen. Dat is goed, maar als je out of the box wilt denken moet je ook wat durven. Je voldoet niet aan de NEN-norm wanneer de lijn groen is in plaats van wit. Daarover zijn wij wel in gesprek met minister Schultz van Haegen en Rijkswaterstaat, zij staat open voor ideeën en discussie. De veiligheidsaspecten beproeven we wel, want we willen natuurlijk niet dat de veiligheid in het geding komt. Maar het voordeel van 75 jaar ervaring in wegen, is dat we onderhand wel weten waaraan een weg moet voldoen.”

Hoe ziet de toekomst er volgens jou uit? “Naar mijn idee zouden we tien à vijftien producten moeten kunnen hebben die er nu nog niet zijn om een snelweg slimmer of mooier te maken. In Amerika kunnen wegen soms honderden kilometers lang zijn. Als je daar wat beleving aan toe kunt voegen, is dat toch mooi? Ik vind het prachtig om daar aan mee te werken, ons hele team vindt dat; zelfs de mensen die buiten met de schop in de grond gaan zijn enthousiast. Ik geloof niet dat we over vijftien jaar nog zwarte wegen hebben met een wit lijntje. Die zullen er dan nog wel liggen, maar mijn droom is wel dat er dan veel meer beleving en slimme aspecten in de weg zitten.” Henri Nas

44


13-02-15 22:02

NEN

NEN Connect, uw normen online Stelt u zich eens voor … U bent aan het werk en u heeft een norm nodig. Gelukkig heeft u al uw normen in één druk op de knop voor u, want ze zijn online beschikbaar. Dat maakt het zo eenvoudig, want uw collega’s kunnen er ook altijd bij. Bovendien zijn alle normen gemakkelijk te printen. Met de goede zoekfunctie, previews en normsamenvattingen vindt u direct de juiste norm, wat u een hoop tijd bespaart. Via de handige attenderingsmail weet u al van te voren dat er van de norm die u zoekt een nieuwe versie is verschenen. Uiteraard staat de nieuwe norm klaar om als pdf te downloaden. U heeft de garantie van een collectie met altijd actuele normen, zo bent u eenvoudig up-to-date. Ook alle oudere normversies zijn natuurlijk in te zien. Wat een gemak!

… het gemak van NEN Connect

Normalisatie: de wereld op één lijn.

NEN_connect_advertentie.indd 1 2888_NEN_Magazine_1_2015_V6.indd 45

www.nen.nl/nenconnect

25-10-13 22:02 13:34 13-02-15

Overzicht trainingen De meeste trainingen bieden wij meerdere keren per jaar, verspreid over Nederland, aan.

Open rooster of Bedrijfstraining Naast onze reguliere open trainingen kunt u ook kiezen voor een bedrijfstraining op locatie. Deze bedrijfstraining richten we dan helemaal in op uw specifieke werksituatie en wordt deze afgestemd op uw wensen en werkomgeving. Meer informatie via NEN-bedrijfstrainingen; stel uw vragen direct via [email protected] of (015) 2 690 168.

Advies bij implementatie Managementsystemen NEN staat ook voor u klaar met één-op-één advies. Heeft u een concreet vraagstuk uit uw eigen praktijk? Wij kunnen u ondersteunen van strategisch tot operationeel niveau. Met persoonlijk advies, of een combinatie van digitaal en klassikaal leren. We kunnen op afstand

ondersteunen of bepaalde taken volledig over nemen. Samen kijken we waar uw organisatie het meest aan heeft. Of het nu gaat om implementatievraagstukken, integratie van managementsystemen of beheersing van risico’s, wij helpen u op weg. Voor meer informatie of vragen kunt u bellen naar (015) 2690 168.

Trainingen online: E-learning Doet u de training liever achter uw eigen PC? Dat kan ook! E-learning biedt de mogelijkheid om via internet te leren, op elke plaats en op elk tijdstip. In een beveiligde elektronische leeromgeving kunnen uw medewerkers een training volgen die speciaal is afgesteld op uw wensen. Voor

meer informatie over e-learning kunt u terecht bij Jolanda Klok, via [email protected] of telefonisch (06) 5333 4670.

Diverse trainingen uitgelicht Leergangen NEN 2767 conditiemeting gebouwen en infrastructuur

Om tot een eenduidig, gestructureerd en transparant inzicht in de technische staat van bouwen installatiedelen en aanwezige risico’s te komen, wordt NEN 2767 toegepast. Om de toepassing van NEN 2767 te verduidelijken zijn er 3 specifieke leergangen ‘NEN 2767 conditiemeting’ opgezet:

46


13-02-15 22:02

| Overzicht trainingen

Leergang NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen – Onderhoudsinspecteur, bestaande uit:

Module 1 NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen, de methodiek Module 2 NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen, van theorie naar praktijk Module 3A NEN 2767: Bouwkundige, Elektro technische en Werktuigbouwkundige conditiemeting in de praktijk Module 3B NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen, zelfstandig inspecteren Leergang NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen – Opdrachtgever, bestaande uit:

Module 1 NEN 2767: Conditiemeting van gebouwen, de methodiek Module 4 NEN 2767: Van strategie en beleid naar meerjarenonderhoudsplanning en prestatiecontracten Module 5A NEN 2767: Verdieping onderhouds beleid en meerjarenonderhouds planning Module 5 NEN 2767: Verdieping uitbesteden van onderhoud en inkoop prestatiecontracten Kijk voor meer informatie op www.nen.nl/leergangconditiemeting Leergang NEN 2767: Conditiemeting van infrastructuur, bestaande uit:

Module 1 NEN 2767: Conditiemeting infrastructuur, de methodiek Module 2 NEN 2767-4: Conditiemeting van infrastructuur, van theorie naar praktijk Kijk voor meer informatie op www.nen.nl/leerganginfra

1. Waarom, wat inspecteren van elektrische installaties 2. Hoe inspecteer ik elektrische installaties 3. Inspecties van elektrische installaties juist rapporteren Kijk voor meer informatie op www.nen.nl/nen3140trainingen Andere leergangen

ATEX-richtlijnen en explosieveiligheid (www.nen.nl/atextrainingen) NEN 3140 voor leidinggevenden (www.nen.nl/nen3140trainingen) CE-markering en machineveiligheid (www.nen.nl/trainingmachineveiligheid)

Trainingen op het gebied van ‘De nieuwe ISO-normen’ E-learning ISO 9001:2015 de norm verklaard NIEUW

Leer online vanaf uw eigen device op een door u gekozen moment over de nieuwe ISO 9001 voor kwaliteitsmanagement. Theorie wordt afgewisseld met praktijkvoorbeelden. Na afloop weet u wat ISO 9001:2015 inhoudt, kent u de belangrijkste vernieuwingen, de voorwaarden en de gevolgen van invoering van ISO 9001:2015 en de relatie met de High Level Structure, de basistekst voor alle ISO-managementsysteemnormen. De concept normen ISO/DIS 9001 en ISO/FDIS 9001, maar ook de definitieve norm ISO 9001, inbegrepen. Duur: twee uur Meer informatie: www.nen.nl/elearningiso9001 Simulatie-game: Van ISO 9001:2008 naar 2015

En, zoals dat hoort bij een ‘game’: er moet ook iets te winnen zijn. Duur: één dag Meer informatie: www.nen.nl/trsimulatieiso9001 Workshop ISO 14001:2015 Handvatten voor een goede overstap NIEUW

Het is 2015 en u heeft de opdracht gekregen uw organisatie door de transitie van ISO 14001:2004 naar de 2015 versie heen te leiden. U kent uw organisatie, u begrijpt de nieuwe eisen, de HLSstructuur. Maar het daadwerkelijk aan de slag gaan met de norm is een volgende stap waar u mogelijk nog een stuk ondersteuning in zoekt. Duur: één dag Meer informatie: www.nen.nl/tr14001workshop Workshop ‘De nieuwe ISO-normen’

De managementsysteemnormen ISO 9001 en ISO 14001 worden herzien. Publicatie is eind 2015. Wat verandert er voor het management systeem van uw organisatie? Deze interactieve workshop behandelt de nieuwe HLS-hoofd structuur, de kerneisen en de belangrijkste managementthema’s. Ook de volgens de HLS opgemaakte ontwerpnormen voor kwaliteits- en milieumanagement komen aan bod. Duur: halve dag Meer informatie: www.nen.nl/tr14001workshop Leergang Kwaliteitsmanagement, bestaande uit de trainingen

ISO 9001 de norm verklaard ISO 9001 Opzetten en invoeren van een kwaliteitsmanagementsysteem ISO 31000 Risicomanagement in de praktijk ISO 19011 Interne auditing

NIEUW Leergang Inspectie bestaande elektrische installaties

Om aan de Arbowet te voldoen worden elektrische installaties in bedrijven periodiek geïnspecteerd. Ook vanuit de verzekeringsbranche worden steeds hogere eisen gesteld aan de certificatie, de rapportage en de opvolging van elektro technische inspecties. Op het gebied van inspecties biedt NEN diverse trainingen, waaronder de leergang ‘Inspectie bestaande elektrische installaties’, die bestaat uit drie modules:



Het is 2015 en u heeft de opdracht gekregen uw organisatie door de transitie van ISO 9001:2008 naar de 2015 versie te leiden. U kent uw organisatie, u begrijpt de nieuwe eisen, de HLS-structuur. Maar het daadwerkelijk aan de slag gaan met de norm is een volgende stap waar u mogelijk nog een aantal lastige vragen tegen zult komen. Zoals: Wat betekent invoeren ‘risico-denkend handelen’ in onze organisatie? of, in de nieuwe norm staat niet meer dat er een kwaliteitshandboek nodig is, wat moeten we wel hebben? In de simulatie-game worden aantal van dergelijke ‘lastige’ vragen aan de teams gesteld.

De leergang kwaliteit helpt u om keuzes te maken bij het vertalen van ISO 9001 naar uw organisatie. U leert hoe u een risicogericht(er) kwaliteitsma nagementsysteem kunt opzetten of herinrichten en hoe u uw collega’s en management hiervoor kunt enthousiasmeren. Meld u aan voor meerdere modules en ontvang een aantrekkelijke combinatiekorting. Meer informatie: www.nen.nl/leergangkwaliteit Voor een compleet overzicht en data van alle NEN-trainingen: www.nen.nl/training-advies

47

13-02-15 22:02

Achtergrond artikel |

Door Jarno Dakhorst, Consultant Energie

Nederlandse organisaties dragen bij aan internationale normen voor activiteiten in het Arctisch gebied Vandaag de dag richt een toenemend aantal olie- en gasbedrijven zich op het Arctisch gebied, omdat daar veel olie- en aardgasvelden zouden zijn. Echter, extreme weersomstandigheden en gebrek aan praktijkervaring in het poolklimaat leiden tot grote uitdagingen voor bedrijven om veilig en kosteneffectief hun activiteiten te ontplooien in deze regio.

Jarno Dakhorst

De laatste jaren heeft de olie- en gasindustrie waardevolle praktijkervaring en kennis opgedaan, zowel bij onshore en near-shore projecten in poolklimaten als bij offshore projecten in meer gematigde klimaten. Betrokken partijen willen voortbouwen op bestaande praktijkervaring en oplossingen en deze verder uitbreiden en omzetten naar nieuwe internationale normen voor dit onderwerp. Deze normen houden rekening met de specifieke omgevings- en de fysieke factoren en definiëren aanvaardbare niveaus van de veiligheid en betrouw baarheid voor alle faciliteiten en processen die komen kijken bij activiteiten in het Arctisch gebied.

“ISO, de internationale organisatie voor normalisatie, is een van de meest opvallende voorbeelden van zakelijk gedreven private sector governance. Normen ontwikkelen voor Arctische activiteiten in het openbare ISO-proces is een goed initiatief. Alle stakeholders, inclusief NGO’s, kunnen deelnemen. Dit vertegenwoordigt weer een voordeel voor de open handelsrelaties die de Nederlandse overheid ondersteunt.” Marten van den Berg, waarnemend Directeur-Generaal Buitenlandse Economische Relaties, Miniserie van Buitenlandse Zaken (2e ISO/TC 67/SC 8 bijeenkomst in Rotterdam, april 2013)

Grote vraag naar internationale normen Internationale normen voor de olie- en gasindustrie worden ontwikkeld door ISO/TC 67 ‘Materials, equipment and offshore structures for the petroleum, petrochemical and natural gas industries’. Deze internationale technische commissie heeft in 2012 een nieuwe subcommissie opgericht, ISO/TC 67/SC 8 ‘Arctic operations’, om de vraag naar internationale normen voor het Arctisch gebied te beantwoorden. Het ‘Barents 2020 project’, dat diverse onderwerpen aangaf waarvoor normen gewenst zijn, diende als startpunt. Deze lijst van onderwerpen is lang, daarom heeft de subcommissie ‘Arctic operations’ het werk moeten prioriteren (bekijk de tabel op pagina 50 voor het actuele werkprogramma). Nederland heeft een sterke positie, goede expertise en een welbekende reputatie in de offshore industrie (denk aan baggeren, scheepsbouw en maritieme activiteiten). Diverse Nederlandse bedrijven en instellingen zijn wereldwijd actief in de olie- en gasindustrie. Hun kennis van en ervaring met verschillende aspecten van exploraties in poolklimaat en offshore, opgebouwd sinds het begin van de jaren ’80 tijdens de Beaufort en North Shelf ontwikkelingen, is zeer gewenst om internationale normen voor het Arctisch gebied en andere poolklimaatregio’s te ontwikkelen. Dit gebeurt samen met diverse stakeholders uit andere landen.

48


13-02-15 22:02

| Activiteiten Arctisch gebied



49

13-02-15 22:02

Achtergrond artikel |

Werkprogramma normen voor het Arctisch gebied Toepassingsgebied EN 954, ISO 13849 en IEC 62061 Norm

Titel

Status

ISO 19901-6

Specific requirements for offshore structures – Part 6: Marine operations

Herziening van gepubliceerde norm *

ISO 19906

Arctic offshore structures

Herziening van gepubliceerde norm *

ISO 35101

Arctic operations – Working environment

Nieuwe norm in ontwikkeling

ISO 35102

Arctic operations – Escape, evacuation and rescue from offshore installations


ISO 35103

Arctic Operations – Environmental monitoring for offshore exploration


ISO 35104

Arctic operations – Ice management


ISO/TS 35105

Arctic operations – Material requirements for arctic operations

Nieuwe technische specificatie in ontwikkeling

ISO 35106

Arctic operations – Physical environmental data for Arctic operations


* Behoort tot ISO/TC 67/SC 7 ‘Offshore structures’

Deze expertise op Arctische activiteiten is ook herkend door het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij hebben het initiatief genomen om internationale normalisatie als een instrument te gebruiken om de exportmogelijkheden voor Nederlandse bedrijven uit te breiden. Een van de Nederlandse specialiteiten is kustbouw. Olie- en gasexploratie, maar ook -productie, in het Arctisch gebied zal veel nieuwe infrastructuren nodig hebben waarvoor kunstmatige eilanden en landuitbreidingen uitvoerbare oplossingen zijn. Van Oord, aannemer op het gebied van bagger-, waterbouw kundige en offshore projecten, heeft een voorstel geschreven voor normalisatie-activiteiten op het gebied van kunstmatige eilanden en landuitbreiding. Dit onderwerp is omarmd door alle landen die deelnemen in ISO/TC 67/SC 8. Hoewel aanvankelijk het plan was om hier een aparte norm voor te ontwikkelen, is gebleken dat dit onderwerp beter in andere internationale normen geïntegreerd kan worden. De meeste geïdentificeerde aspecten voor kunstmatige eilanden en landuitbreidingen worden nu meegenomen met de herziening van ISO 19906, de norm voor Arctische offshore structuren.

Nederlandse spiegelcommissie Bovengenoemde heeft geresulteerd in de oprichting van de Nederlandse spiegelcommissie ‘Arctic operations’. Deze commissie draagt direct en indirect bij aan internationale normen. Onder het Maritieme Innovatie Programma heeft de industrie gezamenlijk het ‘Arctic operations handbook’ gepubliceerd. Met input van meer dan 20 organisaties met ervaringen in het Arctisch gebied beschrijft het ‘handboek’ richtlijnen voor het uitvoeren van activiteiten en geeft het technologische leemten weer. Het boek is ook ingebracht in het werk van de internati onale commissie ‘Arctic operations’(ISO/TC 67/SC 8). Via de spiegelcommissie nemen verscheidene experts deel aan ISO/TC 67/SC 8 werkgroepen die de normen opstellen. De commissie komt twee keer per jaar bijeen om de ontwikkelingen en knelpunten in deze werkgroepen te bespreken, suggesties voor verbetering te verzamelen, en om de plenaire ISO/TC 67/SC 8 bijeenkomsten voor te bereiden inclusief het bepalen van de Nederlandse standpunten. Leden van de spiegelcommissie zijn onder andere Allseas, Canatec, Dockwise, GustoMSC, Heerema, MARIN, Ministerie van Buitenlandse Zaken, Shell, Tideway en TNO.

50


13-02-15 22:02

Column

De overtreffende trap van ISO 9001? In de tweede helft van 2015 ziet de herziening van ISO 9001 het licht. Deze norm voor kwaliteitsmanagement is de meest toegepaste van alle ISO-normen. In de aanloop naar de publicatie staat de normcommissie Kwaliteitsmanagement in een serie columns stil bij het tot stand komen van deze nieuwe versie. Hoe denkt de Nederlandse normcommissie over kwaliteitsmanagement? Wat zijn de hoofdpunten van de commentaren geweest en komen deze genoeg tot uitdrukking in de nieuwe ISO 9001? De leden van de normcommissie lichten in elke column een aspect toe. Alle columns kunt u vinden op www.sigma-online.nl. Op 30 januari jl. promoveerde Ba ak Manders aan de Rotterdam School of Management (RSM, Erasmus Universiteit) op het onderwerp ‘implementatie en effect van ISO 9001’. Zij stelde een overzicht samen van de gevonden effecten van ISO 9001 in organisaties op basis van een analyse van de vele studies die beschikbaar zijn. Het antwoord hierop interesseert ons. Het geeft antwoord op de vraag: ‘Zijn we eigenlijk goed bezig bij ISO?’ In de meeste gevallen leidt het gebruik van ISO 9001 tot verbeteringen in de bedrijfsvoering en de markt positie. Dit blijkt afhankelijk te zijn van een aantal factoren: de lengte van de periode sinds certificatie, de gebruikte versie van ISO 9001, het land en bijbehorende cultuur, de sector en de omvang van de organisatie. De herzieningen van ISO 9001 in 2000 en 2008 zijn het meest ingrijpend geweest en blijken ook het grootste positieve effect gehad te hebben. De komende 2015-versie is naar verwachting de derde belangrijke verbetering.

Henk de Vries (RSM) vult later aan, dat een goede toetsing een derde voorwaarde is voor succes. Een beetje extreem gesteld vinden volgens hem, externe audits nog te veel plaats met hulp middelen en inzichten van voor 2000. De toetsing door de Raad voor Accreditatie zet de auditoren van certificerende instel lingen onvoldoende op het spoor om dat te moderniseren. De overgang naar de 2015-versie zal naar verwachting nog meer vergen van de externe auditoren, in de zin dat echte businessaudits moeten worden uitgevoerd. Kan de volgende ISO 9001: 2015 de overtreffende trap van zichzelf worden? Hoe kan dit doel worden gerealiseerd? De normcommissie Kwaliteitsmanagement vindt het van groot belang de dialoog aan te gaan met organisaties die de norm toepassen, toetsen of onderzoek doen naar de effecten. Een intensievere samenwerking over de afstemming van interpretaties van de normeisen wordt een eerste stap.

Noud van Roermund, Luchtverkeersleiding Nederland, voorzitter normcommissie Kwaliteitsmanagement Annemarie de Jong, NEN Milieu & Maatschappij, secretaris normcommissie Kwaliteitsmanagement Voor informatie over de normcommissie [email protected]. Deze en de andere columns kunt u vinden op www.sigma-online.nl.

Volgens prof. Mohan Totikonda (Kelly School of Business, Indiana), spreker op het aansluitende symposium ‘The future of quality management’, zijn de twee grootste voorwaarden voor succes de motivatie van en door het topmanagement en de intrinsieke moti vatie van medewerkers om met ISO 9001 aan de slag te gaan.



51

13-02-15 22:02

CONGRES ‘DE NIEUWE ISO-NORMEN IN EEN DAG’ 6 oktober 2015, Jaarbeurs, Utrecht

ISO 9001 en ISO 14001 ingrijpend vernieuwd ISO 9001 - ‘s werelds meest gebruikte norm verandert ingrijpend, net als ISO 14001. Uw organisatie staat daarmee voor de keus om een nieuw kwaliteits- en/of milieumanagementsysteem in te voeren. NEN organiseert het congres ‘De nieuwe ISO-normen in een dag’. Na afloop bent u volledig op de hoogte van de wijzigingen en de consequenties voor uw organisatie. Wat u ook besluit, het zal een weloverwogen keuze zijn. Meer informatie: www.nen.nl/denieuweiso

Je maakt het waar met de nieuwe ISO-normen


13-02-15 22:02

2015 NENMagazine

Recommend Documents