16/09/2015
‘Kunst” … Bestaat er een waardeschaal ?
ERNEST MEISSONIER, Napoleon tijdens de Campagne in Frankrijk, 1863-64
EDOUARD MANET, Le Déjeuner sur l’Herbe,1863
ERNEST MEISSONIER, Napoleon tijdens de Campagne in Frankrijk, 1863-64
EDOUARD MANET, Le Déjeuner sur l’Herbe,1863
“De zeer geëerde Meissonier” (vertegenwoordiger van het kunstestablishment) was rond 1870 de beroemdste en meest betaalde schilder van Frankrijk. Hij schilderde musketiers in historisch kostuum en de veldslagen van Napoleon : respectabele thema's in een zeer realistische stijl. Manet was de verguisde nieuwkomer.
1
16/09/2015
TRACEY EMIN, My Bed, 1998, Mattress, linens, pillows, objects DELACROIX, Le lit défait, ca. 1827
. Wereldberoemd na nominatie voor de Turner Prize in 1999 . In 2001 gekocht door kunstverzamelaar Saatchi voor 150 duizend euro . In 2014 bij Christie’s geveild voor 3,1 miljoen euro aan een Duits industrieel. Hij kocht My Bed, omdat het kunstwerk ''een metafoor voor het leven is, waar de problemen beginnen en de logica sterft''. Er werd overeen gekomen dat de Tate in Londen My Bed langdurig in bruikleen krijgt. TRACEY EMIN, My Bed, 1998, Mattress, linens, pillows, objects DELACROIX, Le lit défait, ca. 1827
Kunst die niet “transformeert” wordt opgenomen in het hedendaagse kunstestablishment.
2
16/09/2015
ARNO BREKER, jaren ‘30
WILHELM LEHMBRUCK, Kneeling Woman, gypsum cast, 1911
Een waardeschaal veronderstelt:
- vaste tijdloze waarden in de kunst en - dat de ware betekenis van een bepaald kunstwerk iets onveranderlijks is, onafhankelijk van tijd en omstandigheden.
MICHELANGELO, H. Matheus, 1506, Accademia Florence
H.W. JANSON, World History of Art, 1962
KUNST ? PABLO PICASSO, Kop van een stier, 1942, Musée Picasso Parijs
- Kunst is iets wat niet door de natuur, maar door de mens wordt gemaakt. - Wat bedoelen we met ‘gemaakt’ ? - Als het gaat om iets tastbaars, door mensenhanden gemaakt.
3
16/09/2015
DE DEFINITIE VAN KUNST IS EVEN MOEILIJK ALS DIE VAN “EEN MENS” …
VERMEER, Meisje met de parel, 1665
“meesterwerken”
SCHILDERKUNST
MONDRIAAN, Tableau 2, 1922
HENRI MATISSE, De vrouw met de hoed, 1905
door mensenhanden gemaakt
4
16/09/2015
BEELDHOUWKUNST RODIN, Balzac, 1892-1897
HENRI CARTIER-BRESSON, Derrière la gare de Saint-Lazare, 1932
ANDREAS GURSKY, 99 cent, 1999. 207 x 337 cm !
LOUISE BOURGEOIS, Spider, 1996 (Bilbao)
TEKENKUNST
RUBENS, Laocoon, 1601, krijt op papier, 45.7 x 47.5 cm
FOTOGRAFIE
REMBRANDT, De 3 bomen, ets, 1643
GRAFISCHE KUNST
RACHEL GOODYEAR, Lioness ROY LICHTENSTEIN, Explosion 1965-6, litho
5
16/09/2015
KERAMIEK
ARCHITECTUUR
Chinees porselein, begin 15e E, Ming periode
Dom Florence met koepel van Brunelleschi, 15eE MONA HATOUM, Still Life (Grenades), 2008 ceramics
FRANK GEHRY, Guggenheim Museum Bilbao, 1997
DESIGN MARCEL BREUER, Wassily Stoel, 1925
Maar wat doen we hiermee ? MICHAEL GRAVES voor Alessi, fluitketel, 1985
Meesterwerken ?
6
16/09/2015
Fietswiel, 1913
CARL ANDRE, Eight Reversed Steel Corner, 1978
MARCEL DUCHAMP
MINIMAL ART
DE ‘READY MADE’
Flessenrek, 1914
“Wie maakt het meesterwerk ? Het antwoord is: de kijker.” (Marcel Duchamp)
Fountain, 1917
1968, Kunstenaar LAWRENCE WEINER: • 1. The artist may construct the piece • 2. The piece may be fabricated • 3. The piece need not to be built
CONCEPTUELE KUNST
“Het idee of concept is het belangrijkste aspect van het werk.”
SOLL LEWITT, Wall Drawing No. 256, Van Abbe
Als een kunstenaar een conceptuele kunstvorm gebruikt, betekent dit dat alle plannen van te voren gemaakt zijn en besluiten genomen, en dat de uitvoering een kwestie van afwikkelen is.
LAWRENCE WEINER (1940)
Middelheim Antwerpen, 1996
7
16/09/2015
KUNST ALS ONDERZOEK
H.W. JANSON, History of Art, 1962 RICHARD SERRA (1939)
De echte kunstenaar onderscheidt zich niet zozeer door het verlangen om te zoeken, dan wel door het vermogen om te vinden. Verb List to tear to cut to splash to space to link to wrap of equilibrium of symmetry of friction …
Toch ging ook Het zoeken zelf een eigen plaats innemen in de kunstwereld… Gutter Splash Two Corner Cast, 1992, Lood ruimte 500 x 740 x 348 cm, De Pont
RICHARD SERRA, One-ton Prop (House of Cards), 1969
ROBERT RYMAN (1930) Monochroom wit en het proces in het atelier
Een onderzoek naar de de ambachtelijkheid van het schilderen zelf in materialen, gereedschappen en technieken.
8
16/09/2015
DANIEL BUREN (1938) ‘Neutrale schilderkunst’. Een onderzoek naar schilderkunst, plaatsing en ruimte
Is het kunstwerk op straat evenveel ‘kunst’ als in het museum ?
DANIEL BUREN
Beaufort, De Haan, 2015
Wanneer is iets ‘kunst’, wanneer ‘straatversiering’ ?
Decor of kunst ? Le decor et son double, SMAK, 1986-2011
‘Fragmente einer Rede über die Kunst. 18 peintures sur toile. Tissus rayés blancs et colorés’ Van Abbe, Eindhoven
Zonder traditie is oorspronkelijkheid onmogelijk.
MICHELANGELO, 16eE
RODIN, 19eE
Twee maal hetzelfde ?
JEFF WALL, 21eE
ALBRECHT DÜRER, 1494, pentekening, 28x28 cm, Kunsthist. Mus. Wenen
ANDREA MANTEGNA, De strijd van de Zeegoden, ca 1493, kopergravure, 29x39 cm, Metropoltian NY
Traditie = - dat wat ons is overgedragen. - het uitgangspunt voor nieuwe ideeën
9
16/09/2015
Spotprenten van HONORÉ DAUMIER over de Salon, tweede helft 19e E.
Klassieke kunstliefhebbers meer en meer ervan overtuigd dat de kunst verloren is in Frankrijk.
EDOUARD MANET (1832 – 1883)
Dit is een schandaal ! Ik heb 20 sous betaald om deze expositie te zien en er is geen Pils, geen Mme Brown, geen Meissonnier! … Ik wil 10 sous weer !
Ook de toeschouwer gaat uit van traditie en vertrouwdheid. “Ik weet wat ik mooi vind” betekent vaak “Ik vind mooi wat ik ken.”
Le Déjeuner sur l’Herbe,1863, Musée d’Orsay, 208 x 264,5 cm
Manet: “Giorgione’s landelijk concert in een transparante atmosfeer nieuw maken.”
RAIMONDI, Het Oordeel van Paris, gravure naar RAFAËL, 1514-18, British Museum, 30 x 44 cm
Romeinse sarcofaag, 180-200 na Chr. Het oordeel van Paris, Rome, Villa Medici
GIORGIONE (TITIAAN ?), Het landelijk Concert, 1508-09, Louvre, Paris, 110 x 138 cm
10
16/09/2015
HYPERREALISME
H.W. JANSON, History of Art, 1962 :
MALCOLM MORLEY (1931)
OORSPRONKELIJKHEID is wat kunst van het handwerk onderscheidt. Het tegendeel: een kopie, reproductie, imitatie of vertaling.
Maar ook TOE-EIGENING blijkt een kunstvorm te zijn geworden … SS. Amsterdam in Front of Rotterdam, 1966, Acrylic on canvas 157.5 x 213.5 cm
APPRPROPRIATION ART
SHERRIE LEVINE (VS, 1947)
POP
APPRPROPRIATION ART MIKE BIDLO, Not Warhol (Brillo Boxes. 1964) 2005
De modernistische ambitie van oorspronkelijkheid en authenticiteit wordt op losse schroeven gezet.
After Van Gogh, 1993, zwart-wit foto, 25,4x20,3
“Almost same” Enkel het verschil tussen origineel en reproductie SHERRIE LEVINE, After Walker Evans, 1981
ANDY WARHOL, Brillo boxes,1969 version of 1964 original, Acrylic silkscreen on wood, Norton Simon Museum
- Als uw Brillo Boxes niet mogen beschouwd worden als een eenvoudige vervanging van de originelen, waar hebben we dan mee te maken ? - Er zijn zo veel meer lagen. Als je begint met het afpellen van de lagen zie je dat Warhol al deze verschillende versies zelf maakte. Er is de versie van Stockholm, er is de Pasadena versie, de oorspronkelijke Stable Gallery versie. Dus eigenlijk gaat het over het leren over de verschillende opstellingen van het stuk, de situaties waarvoor het werd gemaakt.
WALKER EVANS, Alabama Tenant Farmer's Wife, 1936 After Henri Matisse, 1985, gouache op papier, 38x30,5
11
16/09/2015
Pleegde Tuymans plagiaat?
Jean-Marie Dedecker door ‘De Standaard’fotografe Katrijn Van Giel
Dubuffet, La belle encornée, 1954
OVER (DE) GRENZEN …
Tuymans, A Belgian Politician,2 011, David Zwirner, 64.2 x 113.9 cm
PRIMITIVISME, ‘ART BRUT’, OUTSIDER KUNST
Nkondi nail fetish figure, Kongo
JEFF WALL, Tattoos and Shadows, 2000, Kunsthaus Zürich, 195.58 cm x 254.95 cm
GEËNSCENEERDE FOTOGRAFIE
Auguste FORESTIER, sans titre, (Hommeoiseau) PAOLO VENTURA, Winter Stories # 48, 2008, Digitale C-print, 100 x 125 cm
JOAN MIRÓ, Jeune fille rêvant de l’évasion, 1969, brons KAREL APPEL, Vrijheidsschreeuw, 1948
12
16/09/2015
‘KITSCH’, SENSATIE, SPECTAKEL ? JEFF KOONS, Ushering into Banality, 1988
PERFORMANCE
AI WEI WEI, Neolithische vaas (5000-3000 v. C.), beschilderd met het Coca-Cola logo, 1997 MARINA ABRAMOVIC, The Artist is Present, MOMA, 2010
WIM DELVOYE, Snow white, 2006, Tattooed and stuffed pig
TRACEY EMIN, My Bed, 1998
POSTMODERNE ARCHITECTUUR
MICHAEL GRAVES, Disney Headquarters Building, 1991
ORLAN
Het eigen lichaam als kunstobject en de operatie als performance. Beroemde ontwerpers als Paco Rabanne en Issey Miyake, maakten kostuums voor Oraln en haar dokters om te dragen tijdens de operaties.
‘BODY ART
Als de operaties slagen, zal ze de kin hebben van Botticelli’s Venus, de neus van Jean-Léon Gérôme’s Psyche, de lippen van François Boucher’s Europa, de ogen van Diana, School van Fontainebleau 16e E) en het voorhoofd van Leonardo da Vinci’s Mona Lisa.
13
16/09/2015
KEITH HARING
LAND ART
GRAFFITI EN STRAATKUNST
ANDY GOLDSWORTHY, Snow sculpture, december 1987 CHRISTO & JEANNE-CLAUDE, Surrounded Islands, Biscayne Bay, Greater Miami, Florida, 1980-1983
JEAN-MICHEL BASQUIAT ROBERT SMITHSON, Spiral Jetty, 1970, Great Salt Lake, Utah Commercialisering
Meesterwerken ?
BANKSY BANKSY
2005. Dit stuk steen hing 3 dagen in het British Museum alvorens het werd ontdekt … Daarna voegde het museum het werkje toe aan de permanente collectie.
14
16/09/2015
TECHNOLOGIE
RECLAME
DAAN ROOSEGAARDE, ‘Waterlicht’, mei 2015. Het Museumplein in Amsterdam werd virtueel onder water gezet. Het kunstwerk bestaat uit golvende lijnen van licht op het Museumplein, gemaakt met moderne LED-technologie, software en lenzen. Waterlicht is te zien op een hoogte van hoogte van ruim 2 meter, een waterniveau dat heel Amsterdam zou bereiken zonder menselijk ingrijpen. Benetton Billboard
ANDY WARHOL, Campbell's Soup Cans, screen print, 1962 Display view at MoMA, New York
https://www.studioroosegaarde.net/project/waterlicht/
INTERNATIONALISME JIMMIE DURHAM (Amerikaans-Indiaans) Jesus. Es geht um die Wurst, 1992
XU BING (Chinees), Tobacco Project, 2011, 500.000 'first class' cigarettes) YINKA SHONIBARE (Brits-Nigeriaans), Last Supper (after Leonardi), 2013
PASCALE MARTINHE TAYOU (Belgisch Kameroens), Empty Gifts, 2013
YIN XIUZHEN, Portable City Groningen, 2012
CHARIF BENHELIMA (Belgisch), Semites, 2004-6
15
16/09/2015
STRIP / ILLUSTRATIE
BRECHT VANDENBROUCKE
PIETER VAN EENOGE
SERGE BAEKEN
16
