Bestaat er rondom de fluoride een doofpotcultuur?

>

F. Neelissen

13 Bestaat er rondom de fluoride een ‘doofpotcultuur’? F. Neelissen Inleiding

naar de effecten van fluor op ons lichaam? Kijken ze

Fluor is een toxische stof, zoals via de EAV (Elektro

alleen naar de argumenten van de reclame, en niet

Acupunctuur volgens Voll) is te zien.

naar de gaten in de argumenten?

Het heet tegen cariës te beschermen, maar net

Het gebruik van fluor is ingeburgerd in de tandarts-

zoals er statistieken bestaan die cariës-afname

praktijk, en de manier van denken. Fluor is een een-

laten zien, zijn er ook statistieken die het omge-

voudig product om te gebruiken, en gemakkelijk te

keerde bewijzen. In deze ambivalentie vanuit (ge-

verkopen. Fluoridebehandelingen nemen weinig tijd

brek aan) wetenschappelijke bewijzen is het zaak

in beslag en kunnen gemakkelijk gedelegeerd wor-

om uit te gaan van wat duidelijk is en vaststaat:

den aan hulppersoneel. Het is een geldbron. Door

fluor is toxisch voor het lichaam. Het is niet accep-

fluor ter discussie te stellen ontstaat vaak irritatie.

tabel om het hele lichaam met fluor te belasten, als

Een tandheelkunde zonder fluoride is op dit mo-

het, misschien, alleen voor lokale applicatie per

ment voor velen haast niet denkbaar. Ook zijn de

tand, misschien, zin heeft.

stemmen die stellen dat ‘fluoride goed is voor het gebit’ luider dan die welke benoemen dat het

Waarom fluor?

toxisch is voor ons lichaam.

Fluor is een gifstof die ondermeer in veel tandpas-

Deze faux pas is gemakkelijk te ontdekken door de

ta’s is te vinden. Het argument is dat het effectief

diagnostiek met EAV (Elektro-acupunctuur volgens

zou zijn tegen cariës. Wat is gevonden is dat fluor

Voll). Dit is een diagnosemethode die gebruik

het tandglazuur kan verharden. Het is niet bewezen

maakt van de inzichten in de acupunctuur. Het me-

dat het verharde glazuur meer cariësresistent

ridiaansysteem vormt deel van het cel/orgaan-com-

wordt. Er zijn zelfs onderzoek die het tegendeel

municatiesysteem van ons lichaam, en verstoringen

laten zien, het wordt in minstens zoveel onderzoe-

in de lichaamsintegriteit zijn via EAV te ontdekken.

ken tegengesproken als er zijn die het zouden be-

Ook de verstorende effecten van fluor. Dit is reden

wijzen. (Op dit moment is er weer een cariësgolf die

voor de redactie om aan dit sluipende toxische pro-

niet door fluoride gestuit wordt.)

bleem nog eens aandacht te schenken.

Zijn de onderzoeken die fluor als positief beschrij-

Het artikel is erop gericht om te laten zien dat, en

ven door belanghebbende industrieën gefinan-

hoe, de problemen van fluor voor het lichaam door

cierd? Hun onderbouwing is flinterdun en gemakke-

middel van diagnostiek EAV (elektro-acupunctuur

lijk te ondergraven.

volgens Voll) zijn te bepalen.

Los van de discussie of fluor tegen cariës wel of niet

(De problemen rondom de fluoride zijn in NTvA,

effectief is: fluor is toxisch voor ons lichaam.

24(4); 27, al beschreven, en te lezen. Ze worden

Waarom wordt fluor dan nog steeds door zoveel

hier niet gespecificeerd.)

tandartsen in de praktijk gebruikt en geadviseerd?

Het artikel begint met een beschrijving van het ge-

Kijken ze alleen naar de gaten in het gebit, en niet

bruik van fluoride, wat er aan wetenschappelijk be-

tig jaargang 21|22

Deel 1: Voeding in gezondheidszorg en de geneeskunde

131

>

F. Neelissen

Bestaat er rondom de fluoride een ‘doofpotcultuur’?

wijs is, en wat de pathologie is die door fluoride

afname van cariës geconstateerd. Dit werd toege-

wordt veroorzaakt.

schreven aan de toename van het fluoride-gebruik. Dat heeft ook geleid tot het huidige fluoride-advies:

132

Het gebruik van fluoride

gebruik van fluoride-tandpasta met op indicatie

Fluoride is van nature bekend. Het komt voor in

aanvullende fluoridesuppletie, in de vorm van gel

aardappelschillen, in diverse theesoorten, en is in

of pilletjes.

sommige gebieden in het grondwater te vinden.

Bij gebruik van fluoride-gel wordt gewaarschuwd

Vaak leidt dit (zie verderop) tot uitgesproken ge-

voor irritatie van de mondmucosa.

zondheidsklachten. Soms is te lezen dat in die ge-

De fluoride-pilletjes van vroeger zijn verdwenen: zij

bieden de bevolking minder cariës zou hebben. Wat

veroorzaakten teveel fluorose van het gebit (vlek-

niet algemeen bekend is, is dat het daarbij gaat om

ken op de tanden, die uitsluitend kunnen ontstaan

andere fluorverbindingen dan momenteel in de in-

tijdens de tandvorming) en er bleek ontrouw t.a.v.

dustrie gebruikt worden. (T. Nordal, openbare voor-

het gebruik van de pilletjes.

dracht.) De door de industrie gebruikte vormen zijn

Tandpasta is daardoor de voornaamste toedienings-

doorgaans toxisch. Verderop is te lezen dat dit fluor

vorm van fluor. Voor volwassenen bevat de tand-

voor diverse industrieën een afvalproduct is waar-

pasta een ppm van 1000-1500. Voor peuters is dit

van afwerking duur is. Mogelijk dat ze het daarom

vanzelfsprekend lager: ze hebben een lager li-

liever verkopen. Drinkwaterleidingbedrijven vormen

chaamsgewicht, en dosering wordt in verhouding

deel van hun klanten, ook al is het toxisch effect

tot lichaamsvolume (gewicht) bepaald. Nadat bleek

van fluor goed bekend. In de landen waar dat het

dat het gebruik van fluorpilletjes in de praktijk niet

geval is, zijn de onderzoekers die het probleem

goed werkte, werd de fluorideconcentratie in de

kennen vanzelfsprekend gefrustreerd. Zij zijn de ge-

peutertandpasta ongeveer verdubbeld, van 250

wichtigste pleiters tegen waterfluoridering. In

ppm naar 500-750 ppm. De vraag kan rijzen waar-

Nederland bestaat – mede daardoor – geen water-

om peuters fluor zouden moeten krijgen. Immers,

fluoridering. Door een besluit van de Hoge Raad

ze hebben een melkgebit, wat na een jaar of zeven

werd in Nederland in 1973 de embryonale pogingen

wisselt en door het volwassenengebit wordt vervan-

tot fluoridering hier een halt toegeroepen.

gen. (Het melkgebit wisselt tussen zes en ongeveer

(Fluoridering van drinkwater betekent: het natuur-

veertien jaar.) Alle gaatjes die ze voordien hadden

lijke niveau van fluoride in drinkwater kunstmatig

zijn dan toch weg…? In de praktijk blijkt dat een

een factor 5 tot 10 verhogen tot ongeveer 1 ppm

goed cariësvrij melkgebit een voorwaarde is voor

(part per million).)

een gezond blijvend gebit. Ontstekingen in het melkgebit kunnen de aanleg van nieuwe tanden

Fluoridegebruik in de tandartspraktijk

verstoren. Daarnaast kan cariës in een melkgebit

Het besluit van de Hoge Raad heeft het gevaar van

ook ontstekingen geven en daardoor aanleiding zijn

fluoride voor de volksgezondheid echter niet voor-

van ziekten.

komen. De bevolking is nog steeds blootgesteld

De vormen van toediening (drinkwater, pil, gel,

aan fluoride: via hun tandarts. Immers, fluoridebe-

tandpasta) verschillen in de manier waarop ze ef-

handelingen zijn usance in de tandheelkundige

fectief zijn, en het lichaam belasten. Drinkwater

praktijk en tandpasta bevat vaak fluoride. Beide

komt nauwelijks in contact met de cariës-plekken

handelingen hebben tot gevolg dat fluoride via de

van de tanden: het wordt direct doorgeslikt en

mucosa van de mond het lichaam ingaat, en haar

werkt dus systemisch. Pilletjes worden vrijwel direct

toxisch effect doet gelden in het lichaam.

opgelost in speeksel wat wordt doorgeslikt, en heb-

In het Geneesmiddelenbulletin van 2004 werd een

ben weinig direct effect op de plek van de cariës.

tig jaargang 21|22


F. Neelissen


Gel kan meer gericht op de cariës aangebracht wor-

het steeds meer een gewoonte om niet alleen te kij-

den, maar wordt daarna opgenomen in de mucosa.

ken naar de geloofwaardigheid van de onderzoeker,

Tandpasta kan worden uitgesmeerd over de tanden

maar ook naar de belangen van de sponsor. Het

en daarna uitgespoeld en uitgespuugd. De resten

heeft er de schijn van dat het die niet-medische be-

worden opgenomen via speeksel en mucosa. Fluor

langen zijn die het gebruik van fluor adviseren.

>

in drinkwater en pilletjes zijn daardoor voor het lichaam het meest belastend. Tandpasta, mits goed

Onderzoek naar fluor

uitgespoeld, het minste.

Over fluor is al lang veel bekend. Tot 1950 werd fluoride al beschouwd als een toxische milieuvervui-

Fluor tegen cariës: gebrek aan bewijs

ler. Opslag in vaten bleek niet mogelijk: de fluoride

Het argument dat fluor bescherming biedt tegen ca-

vreet zich een weg door de vaatwand heen. Volgens

riës is slecht onderbouwd. Reeds werd gezegd dat

de geldende regelgeving was een natuurlijke con-

de bewijsvoering flinterdun is: er wordt uitsluitend

centratie van 1 ppm of meer in het drinkwater vol-

gebruik gemaakt van statistische waarnemingen.

doende om de watervoorziening te verbieden. Tand-

Deze kunnen gemakkelijk worden gemanipuleerd.

en skeletfluorose stonden bekend als ziekelijke ge-

Statistieken kunnen liegen (Huff, 1954). Om een

volgen van inslikken en inhalatie van fluoride.

voorbeeld te noemen: de doorbraaktijden van ele-

Fluorose van het gebit is een systemische reactie.

menten worden door fluor vertraagd. Deze parame-

Vroeger werden fluoride-gel behandelingen klassi-

ter wordt niet meegenomen in de statistieken. Het

kaal toegepast en er waren steeds kinderen bij die

aantal parameters van het gangbare onderzoek is

daarvan moesten overgeven. Dit is te verwachten

zó klein dat de waarde van de uitkomst schromelijk

als symptoom van een systemische reactie.

overschat is. Vanuit dezelfde gegevens zijn daarom

Verderop zal blijken dat fluorose slechts één van de

tegengestelde resultaten te vinden: met dezelfde

vele systemische effecten is. Als grote groepen

methodieken is bewezen dat in gebieden met hoge-

mensen met deze afwijking te maken hebben is het

re fluorideconcentratie meer cariës werd gevonden!

op zijn minst bijzonder dat men geen waarde hecht

Zoals zo vaak, lijkt ook hier weer dat het woord ‘we-

aan het fenomeen ‘systemisch’.

tenschap’ gebruikt kan worden als het in de kraam

Nog voordat het onderzoek naar de werking van flu-

te pas komt. Dat lijkt ook het geval in het commen-

oride rond 1950 voltooid was, ontstond er een in-

taar dat werd gegeven op het genoemde advies van

tensieve lobby van tandartsen in de Verenigde

de Belgische minister die aandrong op verwijdering

Staten om de fluoride te promoten. Als gevolg daar-

van fluoride. Het lijkt een psychologisch gegeven. In

van liet de US Public Health Service haar aanvanke-

Nederland vond iets soortgelijks plaats toen in het

lijke voorzichtige standpunt varen en ondersteunde

kader van de amalgaamoorlog Minister Borst al het

de lobby. In Australië gebeurde hetzelfde.

kwik in de ban deed, maar een uitzondering maakte

Tegelijk kwam er een golf van ingezonden stukken

voor het amalgaam. M.a.w. ‘kwik is overal schade-

in de wetenschappelijke tijdschriften op gang die

lijk behalve in de mond’.

tegen dit besluit ingingen. Het argument was dat er

Kennelijk spelen andere belangen een rol. Naast de

bijna geen kennis was van het werkingsmecha-

geldige medische bezorgdheid over de giftigheid

nisme van fluoride in het lichaam. Wel van haar

van amalgaam en fluor, is er een geldelijk belang

toxiciteit.

van de industrie en handel. Moolenburg vermeldde

In 1980 verscheen er een boek van Dr. Philip

in zijn juridische strijd tegen waterfluoridering dat

Sutton, een tandheelkundige wetenschapper aan

een deel van het onderzoek door de industrie was

de universiteit van Melbourne Hij liet zien dat

gesponsord. In wetenschappelijke kringen wordt

Amerikaans onderzoek over fluoride bezaaid was

tig jaargang 21|22


133

>

F. Neelissen


met fundamentele fouten en daardoor onbetrouw-

heupfracturen neemt toe. Behandeling van osteo-

baar was. Een reactie van recenter datum kwam van

porose met hoge doses fluoride gedurende enkele

Dr. John Colquhoun, destijds een groot promotor

jaren resulteerde in een toename van heupfractu-

van fluoride, die zijn standpunt drastisch wijzigde

ren.

toen bleek dat er bij fluorideonderzoek in Napier en

In China en India zijn er gebieden waar van nature

Hastings in Nieuw-Zeeland op grote schaal zwendel

fluoride in hoge dosis in het water aanwezig is, en

aan het licht kwam.

bekend als een chronisch gif. In deze landen is de

Op dit moment zijn er zes landen met kunstmatig

invaliditeit door arthritische aandoeningen erg

gefluorideerd drinkwater: de VS, Australië, Nieuw-

hoog. De voornaamste zorg is daar hoe de fluoride

Zeeland, Ierland, Columbia en Singapore. De Britse

zo effectief en goedkoop mogelijk uit het water is te

regering heeft opnieuw drinkwaterfluoridering be-

verwijderen.

pleit, meldde Het Nederlands Tandartsenblad van

In westerse landen bestaan er geen goede studies

19 September 2003. In Engeland mogen de water-

over het onderzoek naar skelettale fluorose. Uit

leidingbedrijven sinds 1985 zelf beslissen of zij flu-

India zijn er echter wel beschrijvingen, zelfs van

oride aan het drinkwater toevoegen; daardoor heeft

milde vormen zoals pijn en stijfheid in botten en

nu 11% van de Britten de stof in het drinkwater. Als

gewrichten, met symptomen die gelijk staan aan

het aan de (Britse) regering ligt krijgen voortaan lo-

die van arthritis. Ook in Autralië is dit gevonden. In

kale gezondheidsdiensten de beslissingsbevoegd-

Australië, dat waterfluoridering heeft, is de arthritis

heid.

in de periode van 1995 tot 2000 gestegen van 14.7% naar 16.5%. De massieve toename van arthri-

134

De gezondheidsrisico’s van fluoride

tis in de VS (dat óók waterfluoridering heeft) is be-

Fluor berokkent schade aan het gebit, de botten en

schreven in de cover story van Time Magazine van 9

bloedvaten, en is een mogelijke medeveroorzaker

dec. 2002. Arthritis is een multicausale ziekte. Zou

van arthritis.

een deel van deze snelle toename veroorzaakt kun-

‘Fluorose’ is de naam voor de aantasting (!) van het

nen worden door een vroeg stadium van skelettale

gebit door fluor. Fluorose heeft in eerste instantie

fluorose?

alleen een cosmetisch effect. In haar ernstigere

Daarnaast zijn er nog meer predilectieplaatsen voor

vorm vernietigt het tandglazuur en beïnvloedt de

fluoride in het lichaam. De bloedvatwand komt hier-

tandfunctie. In de landen waar drinkwaterfluoride-

voor in aanmerking en met name de aorta. Er vindt

ring wordt gedaan, is de fluorose sterk zichtbaar.

dan verharding van het bindweefsel in de wand

48% van de kinderen heeft er last van.

plaats.

‘Systemische effecten van fluor’ benoemt de proble-

Om dit beter te kunnen beschrijven is verder onder-

men door fluor in het lichaam. In het (aan de tand

zoek nodig. Daarbij moet de hoeveelheid inname

verwantte) bot is dat het meeste zichtbaar.

van fluor worden betrokken. In de landen waar

Ongeveer de helft van de ingenomen fluoride sta-

drinkwater gefluorideerd is, betekent dit dat men-

pelt zich in het bot. De rest wordt uitgescheiden,

sen met grote waterconsumptie met de rest van de

vooral door de nieren, mits die in goede doen zijn.

bevolking kunnen worden vergeleken: atleten, men-

De zg. ‘skelettale fluorose’ is goed onderzocht en is

sen met diabetes insipidus, baby’s die gevoed wor-

op röntgenfoto’s zichtbaar. De afwijkingen behelzen

den met flessenmelk (poeder opgelost in water) et-

verhoogde botdichtheid, structurele schade aan het

cetera. De individuele reactiepatronen verschillen,

bot, verkalking van gewrichten en ligamenten. In

en de kwestie van de veilige marge is aan kritiek en

ernstige gevallen kunnen de mensen hun armen

discussie onderhevig.

niet meer strekken of rechtop lopen. Het aantal

tig jaargang 21|22


F. Neelissen


Biologische aspecten van fluoride

Het mogelijk lokale effect op cariës wordt aangepre-

Er zijn zorgwekkende resultaten t.a.v. de biologi-

zen (het terrein van de tandarts).

sche effecten van fluoride, die gebaseerd zijn op

Vanuit de benadering van de volksgezondheid (en

dierproeven en laboratoriumexperimenten.

het lichaam) is wat in de mond gebeurd niet los te

Fluoride is een sterk reagerend halogeen dat een

zien van de rest van het lichaam. Voor de Belgische

waterstofbinding vormt in eiwitten en nucleïnezu-

minister van Volksgezondheid was dit grond om flu-

ren. In vitro remt fluoride enzymen, veroorzaakt het

oridesuppletie verbieden. Haar opmerkingen over

chromosoom-afwijkingen en genetische mutaties.

de gevaren van fluoride veroorzaakten in 2003

Prof. Anna Strunecka (1999) van de Charles Univer-

grote commotie. Alweer: het stuit op verzet – in het

sity in Tsjechië liet in laboratoriumproeven zien dat

Geneesmiddelenbulletin van februari 2003 werd dit

fluoride de G-proteïnes verstoort. G-proteïnen hel-

afgedaan met de opmerking dat er geen weten-

pen mee om bijna alle belangrijke levensprocessen

schappelijke analyse aan ten grondslag zou liggen.

te controleren. Strunecka veronderstelt dat alumini-

De feiten laten het tegendeel zien.

>

umfluoride complexe veranderingen geeft aan de homeostase, het metabolisme, groei en differentia-

Diagnostiek van een fluoridebelasting

tie in levende organismen. Op deze manier zou het

Bij het toepassen van de Elektro-acupunctuur vol-

onvoldoende functioneren van G-proteïnen een cau-

gens Voll (EAV) komen we herhaaldelijk een fluori-

sale factor kunnen betekenen bij ziektes als Alz-

debelasting tegen. Diagnostisch belangrijke meridi-

heimer, asthma, geheugenverlies, migraïne en men-

anen zijn hierbij de lymfemeridiaan, zenuwdegene-

tale stoornissen. In dierexperimenten bleek dat flu-

ratie-, allergie- en bindweefselmeridiaan.

oride de opname van aluminium in de hersenen

Er zijn twee manieren om tot een diagnose te

versterkt bij 1 ppm in het drinkwater. Aluminium

komen: een Zeigerabfall (ZA) te laten verdwijnen,

verstoort de celmembraangeleiding en kan daardoor uitlokker zijn van lokale infecties. Dr. N.J. Chinoy (1994) van de Gujarat Universiteit in India ontdekte dat hoge doses fluoride voortplanselijke cadavers door Dr. Jennifer Luke (2001) aan

Samenvatting van aan fluoride gerelateerde pathologie

de Universiteit van Surrey laat zien dat fluoride zich

1 Fluorose van het gebit.

ook stapelt in de hypofyse. In dierstudies blijkt dit

2 Neurotoxische effecten:

tingsproblemen veroorzaken. Onderzoek aan men-

een relatie te hebben met vervroegde puberteit.

- hersenbeschadigingen bij ratten

Luke brengt de hypothese dat verhoogde fluoride-

- verhoogde opname van lood in het bloed

concentratie kan leiden tot verminderde productie

van kinderen in relatie tot silicofluoriden

van melatonine (fluoride remt de enzymen die nodig zijn voor de productie hiervan) en dat dit op

in gebruik bij waterfluoridering - lager IQ bij kinderen.

haar beurt leidt tot versnelde sexuele rijping.

3 Vermindering van de schildklieractiviteit.

Dit werk sluit aan op studies die aantonen dat

4 Osteosarcomen bij jonge mannen.

meisjes in de VS, een van de sterkst gefluorideerde

5 Botfracturen bij kinderen.

landen, steeds eerder in de puberteit komen.

6 Verhoging van het aantal heupfracturen

Advies tegen fluoridegebruik

7 Vermindering van de vruchtbaarheid.

Het systemische toxisch effect van fluoride wordt er-

8 Overgevoeligheid voor fluoride.

kend (dit is het terrein van de arts).

9 Veroudering en verstijving van bindweefsel.

bij ouderen.

tig jaargang 21|22


135

>

F. Neelissen


iets wat in de EAV gebruikelijk is, maar ook kan

anti-fluoraspect ter tafel komt. Een voorbeeld laat

men een ZA laten ontstaan.

dit zien. Op 6 mei 2003 organiseerde de US Envi-

Bij het verdwijnen van de ZA maken we gebruik van

ronmental Protection Authority een groot weten-

de homeopathische verdunningen van fluoride.

schappelijk debat over fluoride in Washington DC.

Voor het uitlokken van de ZA gebruiken we Zyma-

Geen enkele invitatie naar voorstanders van fluori-

fluor-pilletjes. (Van Fa. Gaba. Deze zijn de laatste

de had succes. Ditzelfde gebeurde in Australië en

tijd wat moeilijker te krijgen omdat het Ivoren Kruis

Nieuw-Zeeland. De conclusie mag getrokken wor-

deze tabletjes niet meer in haar fluorideadvies ver-

den dat voorstanders van fluoride liever politieke

werkt.) We maken 10 buisjes waarbij we telkens 1

macht en invloed gebruiken dan een open, reële,

tabletje méér in het volgende buisje stoppen.

wetenschappelijke discussie en bewijsvoering.

Allereerst neutraliseren we hiermee de ZA op de di-

Vermijden ze discussie? Wordt er door voorstanders

verse meridianen. Hiervoor hebben we de beschik-

van fluoride wetenschappelijk bewijs van negatieve

king over nosoden, orgaanpreparaten en homeopa-

aspecten achtergehouden? Weten ze voldoende wat

thische middelen. Daarna testen we welk buisje flu-

het effect is van fluor? Zoals hierboven is beschre-

oride een ZA doet ontstaan.

ven gaat het vaak over een tandartsenlobby. De

Op deze manier krijgen we niet alleen een indruk

vraag rijst in hoeverre hun enthousiasme voor fluor

van een fluoridebelasting, maar ook hoe zwaar

werd geïnspireerd door de industrie. Het doet er

deze is. Dus een kwalitatief èn een kwantitatief oor-

kennelijk niet toe hoeveel bezwaren er tegen fluori-

deel.

de ingebracht worden, het antwoord is steeds dat fluoride ‘veilig en effectief’ is. Wetenschappelijk

136

Therapie

onderzoek levert van het tegendeel voldoende be-

Therapie van een fluoridebelasting is lastig.

wijs.

Allereerst is natuurlijk een volledige fluorideabsti-

Nog steeds hanteert de Australian Dental Associa-

nentie noodzakelijk. Anatomische veranderingen

tion het standpunt dat er door fluoride een cariësre-

kunnen hierdoor tot staan gebracht worden. Omdat

ductie plaatsvindt tot 50%. Daarentegen vond de

de nieren bij fluoride een zeer belangrijke uitschei-

voorstander van fluoride Prof. John Spencer van de

dingstaak hebben zijn drainagemiddelen erg be-

Universiteit van Adelaide een gemiddelde reductie

langrijk en dienen uitgetest te worden. De nosode

van slechts 0.6%. Om het nog erger te maken: dit

van fluoride kan een nuttige taak hebben, maar de

verwaarloosbaar effect wordt niet verkregen door

werking daarvan moet niet overschat worden.

fluoride in te slikken, zoals het geval is bij de fluoridering van water. Algemeen wordt aangenomen dat

Voorkomen is beter dan genezen

het effect vooral door lokale applicatie wordt be-

Besluiten over fluoridering zijn van direct belang

reikt.

voor de volksgezondheid. Elke maatregel behoort automatisch tot de top 10 van de gezondheidsbe-

Rol van de gevestigde belangen

sluiten. Gefundeerde wetenschappelijke inzichten

Voorstanders van fluoride denken een bijdrage te

zijn daarom nodig. In de praktijk is dat niet wat er

leveren aan de volksgezondheid. Hun tegenstan-

gebeurt. Voorstanders en tegenstanders lijken twee

ders worden hierbij geïntimideerd en belemmerd in

verschillende kampen, die niet met elkaar commu-

hun werk.

niceren. Voorstanders van de fluoride, zowel officië-

Achter dit alles lijken er zwaarwegende belangen

le instanties als professionals, weigeren systema-

een rol te spelen:

tisch deel te nemen aan conferenties, wetenschap-

pelijke seminars en publieke discussies waar het

tig jaargang 21|22

De suikerindustrie heeft er groot belang bij dat fluoride geaccepteerd wordt en is bereid onder-


F. Neelissen


zoek te sponsoren. Er zou dan een Magic Bullet

gengroepen de wetenschappelijke bevindingen en

zijn die cariës (als gevolg van suiker) remt.

principes opzij gezet worden, ook door het gezag

De kunstmestindustrie stopt het afvalproduct sili-

binnen de volksgezondheid. Wat op een samenzwe-

cofluoride liever in fluorhoudende producten, om

ring zou kunnen lijken is waarschijnlijk niet veel

daar geld voor te krijgen, in plaats van te moeten

meer dan een samenvoegen van professionele, col-

betalen voor het opruimen ervan.

lectieve en politieke belangen. Handel staat daarbij

De aluminiumindustrie had een imagoprobleem

waarschijnlijk centraal, in plaats van de volksge-

door de atmosferische fluoridevervuiling tenge-

zondheid. Een punt daarin staat centraal: artsen

volge van de productiemethode. Zij trad op als

hebben te maken met de systemische consequen-

sponsor voor de eerste onderzoekingen in van

ties van de fluor die de tandartsen zeggen voor een

nature gefluorideerde gebieden in de VS. Het

lokaal effect te gebruiken. Het is aan de tandartsen

door hen gesponsorde onderzoek liet zien dat

om de (systemische) consequenties van hun han-

fluoride goed was voor de tanden. Ander onder-

delen te zien, en er de verantwoordelijkheid voor te

zoek liet het tegendeel zien.

dragen.

>

Bestuurlijke apparaten ondersteunen fluoride op grond van kostenbesparing. Zij beschouwen het

Literatuur

als een goedkoper alternatief voor het behoud

van tanden en kiezen dan dure tandheelkundige behandelingen. Ook is het voor hen politiek beter

Chinoy N.J., Narayana M.V., (1994) In Vitro Toxicity In Human Spermatozoa, Fluoride, 27, p.4

dan het suikerhoudende dieet te tackelen dat im-

Colquhoun J., Mann R. (1986) The Hastings Fluoridation Experiment – Science or Swindle?,

mers een oorzaak is van cariës.

The Ecologist, 16, p.6, (1987) 17, pp.2-3

Conclusie

Geneesmiddelenbulletin, Redatieadres: postbus 320, 1110 AH Diemen, Tel. 020 7978852

Het overzicht van fluorideonderzoek laat zien dat

Huff, D. (1954) How to lie with statistics, Penguin

Luke, J. (2001) Fluoride deposition in the aged

fluoride schadelijk is voor onze gezondheid. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat alleen

Books, England

lokale fluoride-applicatie mogelijk effectief is, en

human pineal gland, Caries research, 35, pp.125-

slechts in geringe mate. Fluoridering van drinkwater geeft een oncontroleerbare dosis zonder lokaal ef-

128

fect, maar wel direct toxisch voor het hele lichaam.

and toxicological effects of aluminofluoride com-

Diverse ziekten komen daaruit voort. Dental sealings op kauwvlakken in combinatie met fluoride-

plexes, Fluoride, 32(4), pp.230-242

houdende dental floss is mogelijk bruikbaar.

het lichaam systemisch met fluoride belasten, door

Sutton P.R.N. (1980) Fluoridation, 1979. Scientific Criticisms and Fluoride Dangers, Melbourne,

Fluoridehoudende tandpasta en fluoridegelbehandelingen moeten afgewezen worden omdat deze

Strunecká, A., Patoka J. (1999) Pharmacological

p.284

Time Magazine, 9 Dec. 2002, www.time.com /time/covers/0,16641,1101021209,00.html

opname via speeksel en resorptie door de mondmucosa.

Voor verdere informatie: www.fluoridealert.org

Voorstanders van waterfluoridering ontkennen we-

www.fluoridation.com/abstract.htm

tenschappelijke resultaten die niet in hun straatje

www.fluoride-journal.com/98-31-3/313-171.htm

passen, zien de huidige gangbare eco-trend niet en

Verdere literatuurreferenties zijn op aanvraag ver-

weigeren het openbare debat. Het lijkt er op dat flu-

krijgbaar bij de auteur.

oridering een issue is waarbij door diverse belan-

tig jaargang 21|22


137

>

F. Neelissen


Samenvatting Bestaat er rondom de fluoride een ‘doofpot cultuur’? Cariës is vooral een effect van een verkeerd dieet;

goede behandeling is er niet. Goed wetenschappe-

specifiek teveel suiker en onvoldoende mondhy-

lijk bewijs voor het effect van fluor tegen cariës is er

giëne. Het idee om daartegen een oplossing te bie-

niet. Alleen lokale applicatie lijkt, minimaal, te hel-

den door het drinken van gefluorideerd water, het

pen, maar ook dan is het risico van systemische

geven van fluoridepilletjes of gefluorideerde tand-

toxiciteit aanwezig. Het lijkt er op dat het vooral in-

pasta is een vals argument. Dit geeft vooral een

dustriële belangen zijn die het gebruik van fluor wil-

systemische toxische lichaamsbelasting door fluor.

len promoten: de suikerindustrie, de aluminiumin-

De fluoride doorbreekt in de mond de mucosabar-

dustrie en de kunstmestindustrie. Immers: vroeger

riëre en slaat op in het bindweefsel. Via een elek-

moest er door de industrie betaald worden voor het

trodermale screening test (Elektro-acupunctuur vol-

verwerken van het fluoride-afval. Nu krijgen ze daar

gens Voll) is deze toxische belasting te meten. Een

geld voor.

Summary Are Fluoride Facts kept hidden? Caries is mainly caused by a faulty diet, especially

Electrodermal screening tests (EAV) can help point

excessive intake of sugar. Fluoridation of water is of

this out. There is no known cure. There is no solid

no help: only local application has, maybe, margi-

scientific proof that fluoride helps prevent caries. It

nal, effects on caries prevention. Instead, fluorida-

seems that industrial interests, specifically the

tion and fluoride treatments are a main cause for

sugar industry, aluminium industry and artificial fer-

systemic fluoride poisoning, which is causative for

tiliser industry are the promoters for fluoride com-

a wide range of diseases, some akin to arthritis.

pounds.

Key words 138

fluoride

drinking water fluoridation

commercial interests

Electrodermal screening test

lack of scientific proof

Auteur F. Neelissen. Met dank aan Dr. Mark Diesendorf, Adjunct Professor of Sustainability Policy aan de Murdoch University, Vice president van de Australia New Zealand Society for Ecological Economics, en auteur van Human Ecology, Human Economy: Ideas for an Ecologically Sustainable Future.

tig jaargang 21|22


Bestaat er rondom de fluoride een doofpotcultuur?

Recommend Documents