1
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
2
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Uiteenzetting van de 3 thema’s rond huisvesting: Thema 1 . Kordate aanpak van discriminatie op de huurmarkt Situering: Er is woon-schaarste op de huurmarkt. Dit is een voedingsbodem voor discriminatie. Onze woonmarkt is gebaseerd op eigendom, daar gaan de meeste middelen naartoe. Getuigenissen: Ik ben Ann en ik werk bij Sivi. In onze groepswerking hebben we het thema discriminatie besproken. Ik ga een getuigenis voorlezen van 2 mensen uit onze groepswerking die anoniem wensen te blijven. Getuigenis 1: Mijn naam is X. Ik ben 43 jaar en huur al mijn hele leven op de private huurmarkt. Toen ik vorig jaar met mijn vriend besloot te gaan samenwonen, bleek dit zoals altijd een hopeloze zaak. Een half jaar lang hebben we moeten zoeken en zo’n 30 woningen hebben we bezocht. Als we al binnen mochten, werden we altijd geweigerd met een goed excuus. In het ergste geval zagen we iemand door het gordijn piepen en bleef de deur dicht. Helemaal hopeloos werd het wanneer we via een immokantoor wilden huren. Eens ze weet hadden van onze situatie bleken de woningen altijd net verhuurd. Het is overduidelijk dan niemand staat te springen om 2 homo’s als huurders te aanvaarden. We namen contact op met het meldpunt discriminatie. Ze namen er nota van, maar toen bleek dat er geen reactie op kwam, hebben we dit nooit meer gemeld. Het is als dweilen met de kraan open.
3
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Getuigenis 2: Een ander probleem was dat we in die periode beiden een vervangingsinkomen hadden. Loonbrieven opvragen zou blijkbaar niet mogen, maar het is wel overal de regel. Uit noodzaak ga je liegen. Discriminatie dwingt ons om te liegen om zo te kunnen overleven. Zo hebben we ooit zelf een loonbrief nagemaakt. Als bleek dat we vlot betaalden en zorg droegen voor de woning, waren de vooroordelen snel verdwenen. Getuigenis 3 Ik ben X. Ik ben een deelneemster van de Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen en van De Zuidpoort. Ik ben gedwongen om op de private markt te huren en zit in schulden door de hoge huishuur en de vaste kosten die ik moet betalen. De zoektocht naar een woning was zeer moeilijk als alleenstaande vrouw. Ik heb veel woningen bezocht. De eerste vraag die ze me altijd stelden is: vanwaar komt jouw inkomen, hoe ga je de huur betalen? Ik vertel altijd eerlijk dat ik een werkloosheidsuitkering hebt. Je ziet direct aan hun ogen dat het niet goed is, ze beginnen dan met hun ogen te draaien. Ze zeggen het niet, maar je ziet het wel dat je niet welkom bent. Ik kreeg telkens de boodschap: “Ik heb nog kandidaten, ik ga je nog terugbellen”. Maar je weet op voorhand dat ze niet gaan terugbellen. Ik heb heel erg moeten smeken bij een immokantoor om het appartement dat ik nu heb te kunnen krijgen. Vooraleer ik mijn contract tekende, ben ik met het contract naar het OCMW gegaan. Ik maakte mij zorgen of dit wel betaalbaar was met mijn uitkering van 900 euro in de maand. Bovendien kon ik amper mijn waarborg zelf voorschieten. Op het OCMW zeiden ze mij dat ze mij geen waarborg konden geven. Ze vertelden mij ook dat ik ruimschoots zou toekomen om mijn huur en vaste kosten te betalen. Dit stelde mij gerust, maar na 1 maand zat ik al in de problemen. Ik legde elke maand het geld opzij voor de huur en de vaste kosten, maar daarna bleef er bijna niets meer over. Op den duur betaalde ik alleen nog huur en vaste kosten. Ik kon amper een boterham betalen en moest smeken bij anderen om een paar schepjes koffie. Vroeger had ik 2 kinderen ten laste en kon ik mijn rekeningen betalen. Nu kan ik het alleen niet aan. Vroeger had ik geen schulden, nu zit ik collectieve. Ik ben overal ingeschreven voor een goedkopere woning: in ’t OCMW, in het woonfonds, in de Kikvorsstraat, Volkshaard,… In Nieuw Gent sta ik al 8 jaar op de lijst, bij de andere al 3.5 jaar. Het antwoord is altijd “madam binnen 6 maanden krijg je antwoord”, maar er gebeurt al jaren niets. Dat is iemand blij maken met een dooie mus. Ik heb ook al gedacht om in een garagebox te gaan wonen. Ik heb het zelfs gevraagd aan een juriste van het OCMW om een garagebox te mogen huren. een beetje een deftige met verwarming, voor 70-100 euro per maand. Ik wou daar een zetelbed zetten en wat andere spullen. Wonen in een garagebox mag niet, want je kan daar je domicilie niet zetten. Ik heb geen keuze om zelf een woning te kiezen. Als je weinig geld hebt, ben je heel afhankelijk van de huisbazen. Ja, ik heb gesmeekt om deze woning te krijgen, anders had ik geen dak boven mijn hoofd, maar in feite ben ik gedwongen geweest om een woning te huren die te duur is voor mij.
4
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Concrete actie-voorstellen ivm thema 1 :
Duiding bij de actievoorstellen thema 1: Inzetten op immokantoren: zij zijn een belangrijke partner in de strijd tegen discriminatie. Immokantoren die vb. geen OCMW-waarborg wieigeren, verhuren aan mensen met een beperkt inkomen, mensen met een migratieachtergrond, …. zouden hiervoor een ‘label’ voor kunnen krijgen, als een positieve bekrachtiging van hun beleid. Hieraan gekoppeld zou er bijvoorbeeld vanuit de Dienst Wonen een ver doorgedreven sensibiliseringscampagne (proactief, positief) moeten gevoerd worden, zowel naar de immokantoren als naar de eigenaar-verhuurders. Ook het bestaan van SVK’s en de mogelijkheid om als eigenaar-verhuurder jouw woning via een SVK te verhuren moet meer bekend gemaakt worden. Gegarandeerde huurwaarborg: Huurders met een beperkt inkomen hebben het vaak moeilijk om hun huurwaarborg te betalen. Voor hen zou een huurwaarborg moeten gegarandeerd zijn. Hiervoor moeten de bestaande instrumenten of kanalen geoptimaliseerd worden. Concreet hebben we het over de OCMW-waarborg, het waarborgfonds en de bankwaarborg. Voor de bankwaarborg zou het goed zijn om in gesprek te gaan met Triodos. We hebben vernomen dat deze bank in 2015 een vestiging krijgt in Gent. Triodos staat bekend als een bank die investeert in socialprofit en kwetsbare mensen. Misschien kan er met deze bank wel een engagement worden afgesloten ikv verlenen van bankwaarborgen aan mensen met een beperkt inkomen. Het is ook belangrijk om in te zetten op het informeren van huurders en kandidaathuurders over hun rechten mbt de bestaande systemen van huurwaarborg. Velen kennen deze systemen niet of onvoldoende.
5
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Meer controle op de affichering van de huurprijs en de gemeenschappelijke kosten: dit is een verplichting, toch zijn er nog veel verhuurders die deze reglementering niet toepassen. Wij vragen om meer controle. Huurprijsregulering: Er is een Vlaamse reglementering rond huurprijsregulering. Wij pleiten ervoor dat dit ook in Gent wordt toegepast. In het verleden is dit al meermaals op de lokale agenda gezet, we pleiten ervoor dat dit thema opnieuw hoog op de agenda komt te staan. Betere bekendmaking van het meldpunt discriminatie: het meldpunt is niet genoeg gekend. Het is ook niet duidelijk wat er met meldingen gebeurt, hoe die worden opgevolgd, …. Dit leidt soms tot frustratie bij de melders. Reactie op de actie-voorstellen vanuit het panel ivm thema 1: Dhr Balthazar: Volgende week is er een studiedag rond discriminatie op de huurmarkt. Vorig jaar is er nog een rapport gemaakt ivm discriminatie. Het is niet gemakkelijk om te bewijzen dat er discriminatie is. Wij zullen immokantoren moeten overtuigen/sensibiliseren. Re-actief: We willen meer controles uitvoeren bij verhuurders/immokantoren. We willen gebruik maken van praktijktesten ism Ugent, dmv soort “undercover”praktijk. In Sint Niklaas is er reeds een soort “akkoord” gemaakt met immokantoren . Zo’n label zou dus misschien wel kunnen helpen, in Gent ook. Onderhandelingen met de verhuurderssector ikv dit “label”, moeten we voorzichtig aanpakken, want het is vooral belangrijk dat we geen oorlog voeren, anders zullen meer en meer huizen verkocht worden. Huurwaarborgfonds: is reeds gelanceerd door de Vlaamse overheid (Freya Vandenbossche). Dit loopt, maar duidelijk niet vlot. Hopelijk zal de huidige regering dit verder uitbouwen. Wat nu wel gerealiseerd is: bij Sociale woningen kan je nu je waarborg afbetalen. Deze regel is reeds in voege. In verband met Triodos: deze bank wil niet met loketten werken, werkt enkel via Internet, is dat wel werkbaar voor onze mensen/doelgroep ? Joris B. stelt voor dat we hierover prospecteren bij Triodos, Dhr Balthazar zegt daarop, dat hij gerust wil meegaan. In verband met affichering van de huurprijs: er hangen daar in Gent Gas-boetes (gemeentelijk administratieve sancties) aan vast. Vorig jaar zijn hiervoor 150 boetes uitgeschreven van 250 euro. Momenteel zijn er geen vaste controles, behalve door de mensen van Dienst Bouw en- Woontoezicht die sowieso voor andere opdrachten op de baan zijn. Maar alle overtredingen betreffende de affichering mogen ook door om het even wie gemeld worden. Dit kan via mail aan
[email protected] of mondeling, telefonisch via elke woonwinkel van stad Gent. Dit is een taak die we stadsbreed en samen moeten opnemen Betreffende de huurprijsregulering: hiervoor zouden we de verkiezingen moeten overdoen. Dit is Vlaamse materie.. Noch de VLD, noch de CD&V willen dit doen. Als lokaal bestuur heb je daar geen bevoegdheid voor.
6
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Meldpunt discriminatie: meer bekendheid en meer opvolging van klachten! Ook opdracht voor middenveld + de stad + OCMW Ivm het voorstel van de studenten rond een Databank: meer eigenaars warm maken voor sociaal verhuurkantoor, en Woningent. We gaan daar nog veel campagnes voor voeren. Huuringent ligt nu een beetje plat. Of hiervoor echt een data bank nodig is, dat is niet duidelijk. Dit is administratief erg zwaar. Dhr Coddens: Wat de huurwaarborgen betreft: Voor huurwaarborg mag iedereen met een legaal verblijf een aanvraag doen bij OCMW. Na een financieel onderzoek. Voor vele verhuurders is OCMW echter een afschrikking. Maar in OCMW Gent is er ook de discrete waarborg (Belfius stort de huurwaarborg op discrete wijze, hele creatieve oplossing) In het Sociaal verhuurkantoor van OCMW Gent is enkele maanden geleden een reglement aangepast: als de kandidaat-huurder van het SVK zèlf een verhuurder aanbrengt,, die bereid is om de woning te verhuren voor 9j via SVK, dan krijgt die kandidaat-huurder onmiddellijk voorrang om die woning te huren. Dit is toch al een verbetering. Mvr Hintjens: Discriminatie is pas mogelijk omdat er zoveel schaarste is op de huurmarkt. Om discriminatie op de huurmarkt aan te pakken moeten we iets doen aan de schaarste. Goede voorbeelden zijn uiteraard SVK, en Huuringent. Over de Immokantoren: zij overtreden vaak de wet (bvb loonstrookjes opvragen) Kan de stad daar geen rol in spelen: zowel belonend (zoals label), maar ook afstraffend (procedures starten) Meldpunt discriminatie is er al, maar er is geen duidelijkheid hoe klachten opgevolgd wordt. Over Gasboetes: controles moeten stijgen. Dhr Vanhauwaert: Stad Gent mag iets harder zijn tegenover immokantoren en verhuurders. Vbv boetes ivm affichering en discriminatie. We zullen meer creatieve oplossingen moeten zoeken, een goed voorbeeld is: de discrete storting huurwaarborg via Belfius. Reacties uit het publiek: Reactie 1: Als je rondkijkt in Gent, wordt vaak op “te huur-affiches” vermeld dat men zich als huurder niet kan domiciliëren. Waarschijnlijk enkel voor studenten? Maar ook dat is discriminerend, want ook voor studenten is een domicilie soms belangrijk, en vooral ook voor alleenstaanden met lage inkomens zijn deze woningen juist heel belangrijk. Dhr Balthazar: Wij weten niet zo goed hoe dit aan te pakken. Eigenlijk zou ook hier het meldpunt discriminatie een taak kunnen nemen.
7
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Reactie 2: Waar moeten we naartoe met onze klachten rond huurmarkt en wonen? Dit is niet gekend, niet duidelijk! Dhr Balthazar: Meldpunt discriminatie, ombudsvrouw, gentinfo, via samenlevingsopbouw. Dhr Vanhauwaert: Dan moet er wel feedback komen! Indien klachten gemeld worden, moet er vanuit die dienst ook opvolging komen Reactie3: het is soms helemaal niet gemakkelijk voor onze doelgroep: ook al weet je waarheen met je klacht, dan nog blijft de vraag “hoe formuleer ik mijn klacht?”
Thema 2 . 1 centraal inschrijvingsregister voor SHM en SVK met behoud van voorkeuren. Situering: Het realiseren van 1 centraal inschrijvingsregister staat ingeschreven in het Gentse bestuursakkoord. Voorlopig is dit nog niet gerealiseerd. We pleiten voor een snelle invoering. Getuigenissen ivm thema 2: Ik ben X van de dialooggroep van de Emancipatorische Werking OCMW Ervaringen in de groepswerking van klantenparticipatie. Ik lees een aantal getuigenissen voor. Getuigenis 1: Je moet het zelf vragen om je overal in te schrijven. Ze zeggen het niet zelf. Wie garandeert dat je overal ingeschreven bent? Het is ook de onzekerheid: is het nu wel in orde of niet? De zoon van X heeft zich ingeschreven in de Volkshaard en via die maatschappij ook bij andere maatschappijen. Maar hij heeft nog geen bevestiging gekregen van de andere maatschappijen. We zijn ondertussen 3 maand verder. Getuigenis 2: Zeer recente ervaring bij de Volkshaard: daar werd gezegd dat mensen hun inschrijving bij de andere maatschappijen zelf moeten doen. Getuigenis 3: Als je je brief kwijt bent, moet je helemaal opnieuw beginnen. Ik had mijn papieren (de brief voor actualisatie) niet ontvangen van de Volkshaard. Twee jaar verliep alles vlot, het derde jaar geen brief ontvangen en daardoor moest ze zich opnieuw inschrijven en helemaal onderaan de lijst starten. Al de jaren dat je ingeschreven bent vallen gewoon weg. Ik was het toevallig te weten gekomen omdat ik meeging met iemand anders.
8
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Als je wil weten of ze je bevestiging ontvangen hebben met de post, moet je zelf bellen. Ook als je geschrapt ben laten ze dat niet weten. X heeft een vorm van voorrang gekregen na een schrapping (ook omdat ze haar brief van de actualisatie niet had ontvangen). Het zou neerkomen op een verschil van 3 jaar. Het leek heel willekeurig, misschien had het te maken met het feit dat ze een kind met een handicap had. Als alles correct werkt, dan kan dat in feite niet. Maar ja. Concrete actievoorstellen:
Extra duiding bij een aantal van de actie-voorstellen thema 2 1 centraal inschrijvingsregister: met de mogelijkheid behoud van persoonlijke voorkeur van grootte van de woning en de wijk en dergelijke, zowel voor de SHM + SVK Ondersteuning bij de actualisaties: Bij de actualisatie worden nog al te veel mensen ongewild van de wachtlijst geschrapt. Het is belangrijk dat kandidaat-huurders goed ondersteund worden bij de actualisatie: dit moet door de shm’s gebeuren, ook sociale organisaties en diensten kunnen hierin ondersteuning bieden. Verder is een goede samenwerking nodig tussen shm’s en sociale organisaties en diensten om mensen op te sporen die niet meer op hun officieel adres wonen. Kunnen de shm’s de Kruispuntbanken raadplegen voor de actualisatie, dit betekent een vermindering van de administratieve last voor de kandidaat-huurders.
9
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Reacties van het panel op de concrete actie-voorstellen van thema 2: Dhr. Balthazar: Wij zijn voorstander van centraal inschrijfregister. Wij hebben dit echter niet alleen in de hand. Dus ja, maar ook neen want, mijn vrees is dat dit de wachtlijsten enkel en alleen maar zou opblazen. Automatische inschrijvingen in de andere maatschappijen is erg moeilijk, want de ene maatschappij heeft geen zicht op het patrimonium van de andere. Opmerking vanuit de verenigingen: Sociale huisvestingsmaatschappijen en SVK kunnen er toch voor zorgen dat ze wel zicht krijgen op elkaars patrimonium. Op die manier kunnen kandidaten zich gericht inschrijven, met duidelijke keuzes en voorkeuren. Daarmee blaas je de wachtlijsten niet op. Dhr. Balthazar: wij kunnen maatschappijen hiertoe niet verplichten. Misschien moet er met jullie (de verenigingen) een overleg komen met de maatschappijen. Dhr. Balthazar: Betreffende het vereenvoudigen van de papierwinkel, zowel voor inschrijvingen als actualiseringen: zou mogelijk moeten zijn (Kruispuntbank e.d;). Dit is reeds meermaals aangekaart bij de verenigingen van de SHM’s. Wij zijn hiervoor te vinden, maar de wet moet toegepast worden. Hoe de actualisaties ondersteunen: meer bekendmakingen, ook bij de andere diensten, zodat alle hulpverleners in het werkveld elkaar hierin kunnen ondersteunen. Maar ook de rol van maatschappelijk werkers van het OCMW en de hulpverleners vanuit het middenveld, Synergie !. Dhr. Vanhauwaert: Meer organisaties en diensten moeten samenwerken en over het eigen muurtje durven kijken. Vlaams minister van Wonen moet aangezet worden tot vereenvoudiging. Annemie Van Hoecke (Dienst Wonen stad Gent): Als je je inschrijving wil doorsturen naar een andere huisvestingsmaatschappij, dan kan dat, maar sowieso moet je nog je wijkvoorkeur ingeven per maatschappij. Dit betekent dus dat je hoe dan ook bij elke maatschappij langs moet gaan. Als je dat niet doet, dan ben je dus niet ingeschreven. Eigenlijk is dus het centrale inschrijfsysteem al in voege, maar sowieso moet je er toch nog langsgaan. Reacties vanuit het publiek: Reactie 1: Iemand stond al 20j op de wachtlijst voor de wijk Malem. Toen werden de toelatingsvoorwaarden veranderd, en werd zij van de lijst geschrapt. Dhr. Balthazar: Hoe kleiner je je selectie maakt, hoe langer wachten.
10
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Reactie 2: Sommige mensen schrijven zich soms uit of actualiseren niet omdat ze de moed op geven, en denken “laat maar zo”. Reactie 3: Is er een wet rond sociale woningen, hoe lang je die kan huren? Is dat in de tijd beperkt? Dhr. Coddens: We willen een discussie aangaan ivm sociale woningen voor gezinnen: mensen waarvan de kinderen uit huis zijn, die zouden dan toch misschien kunnen muteren naar een kleinere woonst, zodat er en gezinswoning vrijkomt voor gezinnen met kinderen. Dhr. Vanhauwaert: In het nieuw regeerakkoord is er wel sprake van beperking in tijd (9j) en omwille van 2 redenen. - in 9 jaar moet je toch wel tijd genoeg gehad hebben om je levens situatie te verbeteren, in die mate dat je de sociale woning niet meer nodig hebt. - omdat mensen hun woningen niet goed onderhouden worden door sociale huurder (en sociale huurder ondermeer voor overlast zouden zorgen) Beide maatregelen zijn eerder “ trucen” om de wachtlijsten te doen dalen. Wij zijn niet akkoord met beide redenen.
Thema 3 . Kostendelend samenhuizen Stuering: Mensen met een vervangingsinkomen worden vaak ontmoedigd om samen te wonen en solidair te wonen. Getuigenissen thema 3: Getuigenis 1: Ik ben X en deelnemer van SIVI en CLT. Een tijd terug slaat mijn huishuur met 60 euro per maand en dat was voor mij de druppel. Ik kon mijn huishuur niet meer betalen. Het was een klein huis, niet zo slecht, maar te duur. Ik moest vertrekken. Op het zelfde moment was mijn dochter als alleenstaande met 2 kinderen ook aan het zoeken naar een betaalbare woning. Ook zij vond niets geschikts. Beiden waren we dus op zoek, maar we vonden niets. Uiteindelijk besloten we om samen een huis te zoeken. In verhouding zijn de grotere huizen aan de rand van de stad goedkoper. We vonden iets met 6 slaapkamers. Ik ging naar het administratief centrum van de Stad Gent om mij in te schrijven, maar het was onmogelijk. Ik kon mij enkel als samenwonende inschrijven en niet als alleenstaande. Ik ben daar uitgemaakt en vernederd geweest. Dit wens ik niemand toe. Algauw kreeg ik een brief van de RVA om mij te verantwoorden dat ik als alleenstaande was ingeschreven, maar samenwoonde. Ik ben naar de RVA gestapt en ben daar terecht gekomen bij een ‘mens’, iemand die bereid was om naar mijn huis te komen kijken en de
11
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
situatie met eigen ogen te bekijken. Na het bezoek besloot de RVA-medewerker dat ik inderdaad alleenstaand ben. Ik betaal een aanzienlijk deel van de huishuur, heb een eigen huishoudboekje, heb een eigen inkomdeur (ik gebruik de voordeur, mijn dochter de achterdeur, we hebben 2 brievenbussen, 2 deurbellen, ik heb een eigen primitief keukentje en een lavabo om mij te wassen. Ik heb eerlijk gezegd aan de RVAmedewerker dat ik de badkamer van mijn dochter gebruik om mij te douchen, ik wou daar niet over liegen. Ik had even goed kunnen zeggen dat ik in ‘de Van Eyck’ een douche ga nemen, maar dat wou ik niet. De man begreep dit en vond het maar normaal dat ik de badkamer van mijn dochter gebruikte. Dankzij dit bezoek heb ik mijn uitkering van de RVA kunnen behouden. Ik ben hier heel blij mee. Toch maak ik mij al zorgen voor later. Binnen 2 jaar ga ik met pensioen en krijg ik een gewaarborgd pensioen. Ik weet niet hoe de Dienst Pensioenen mij zal zien, als alleenstaande of als samenwonende. Met de Stad Gent is een andere zaak. Ik heb mijn pas nog steeds niet veranderd en ik weiger om dit ook te doen, zolang ik niet als alleenstaande erkend wordt. Toch wil ik met deze getuigenis vooral het positieve benadrukken. Ik ben erin geslaagd om kostendelend samen te huizen en mijn uitkering als alleenstaande te behouden. Ik zou willen dat niet alleen voor mij geldt, maar voor iedereen in dergelijke situaties. Samenwonen doen mensen niet om rijker te worden, wel om iets minder arm te zijn en te kunnen overleven. Getuigenis 2: Ik ben X deelnemer van de Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen. Ik krijg een leefloon van 375 euro, mijn dochter van 23 jaar krijgt 400 euro stempelgeld, mijn zoon van 21 jaar krijgt 500 euro leefloon (GPMI, speciaal voor studenten). Mijn dochter is nu hoofd van het gezin. Zij moet binnenkort naar een sociale woning gaan kijken. Het OCMW zegt dat zij geen OCMW-waarborg kan krijgen omdat ze kon sparen. Maar dat is niet zo omdat zij instond voor het gezin. Mijn zoon zoekt achter werk. Hij heeft me al laten weten dat hij geen gezinshoofd wil zijn. Het is niet de bedoeling dat hij mij onderhoudt. Ik maak me zorgen over wat er allemaal zal gebeuren. Er ontstaan soms spanningen door de verschillende posities binnen ons gezin. Ik ben de moeder, maar mijn kind wordt gezien als gezinshoofd. Dit is geen gezonde situatie. Nu krijgen we alle 3 een uitkering als samenwonende en enkel door alles samen te leggen kunnen we overleven. We worden afgestraft door samen te wonen. Als we alle drie alleen zouden wonen, zouden onze uitkeringen hoger liggen. Ik word gedwongen om mijn kinderen buiten te zetten, maar dat is ook niet makkelijk. Mijn kinderen kunnen geen toekomst opbouwen, ze kunnen niet sparen. Het zou goed zijn dat wij allemaal een uitkering zouden hebben van alleenstaande, dan zouden we wat meer inkomen hebben en zouden we kunnen sparen voor de toekomst. Dan zouden mijn kinderen een betere start kunnen nemen als volwassene.
12
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Concrete actie- voorstellen thema 3 :
Extra duiding bij een aantal van de voorstellen: ECO-bonus voor mensen die gaan samenhuizen: samenhuizen belonen ipv bestraffen, mensen die samenhuizen krijgen een financiële bonus omdat zij zorgen voor een kleinere ecologische voetafdruk (energiebesparend, delen van toestellen, leven op meer beperkte ruimte, …). Bovendien zorgt samenhuizen ervoor dat er meer huizen vrijkomen op de woningmarkt. Dit komt Gent ten goede, een stad waar er een krapte is op de woonmarkt. Hospitawonen: moet uitgebreid worden, niet enkel voor studenten. We denken aan mensen met een fysieke beperking (voorstel studenten) en alle mensen die leven van een uitkering (en dus niet alleen mensen die een leefloon krijgen). We willen naar een veralgemeende regelgeving rond het behoud van statuut alleenstaande. Momenteel zit het behoud van het statuut nog te veel op individuele case- niveau. Proactief informeren rond samenhuizen en de consequenties ervan: mensen zijn zich vaak niet bewust van de mogelijke financiële gevolgen van samenhuizen, met alle gevolgen van dien. Inzetten op informatie is zeer belangrijk (zeker tot zolang er geen veralgemeende regelgeving komt). Eenduidige invulling van het begrip samenwonende: Momenteel zijn er verschillende definities rond samenwonen, afhankelijk van de dienst van wie je je uitkering krijgt. Dit zorgt voor veel verwarring, onduidelijkheid en rechtsonzekerheid.
13
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Reacties vanuit het panel ivm thema 3: Mvr. Hintjens: Activeren van lege kamers (in een grotere woning) is ideaal, en dus voor mensen die bejaard zijn of een beperking hebben. Ik ben voor solidariteit, geeft ook een maatschappelijke meerwaarde. Maar de zorg van de inwonende MOET op vrijwillige basis blijven, en mag geen voorwaarde zijn. Dit zou een heel grote valkuil zijn! Dhr. Balthazar: Vormen van samenwonen zijn toegelaten. Ook bouwreglementen versoepelen ifv samenhuizen. Maar het feit dat hierdoor uitkeringen dreigen te verminderen, daar heeft stad Gent niet veel controle op. Wij kunnen dit niet echt lokaal oplossen…..wij zijn niet bevoegd voor de regelgeving van de vervangingsinkomens. Weinig lokaal mandaat. Voor meer info rond samenwonen: is er “vzw samenhuizen”, die wekelijkse zitdagen doet in AC de Zuid. http://www.samenhuizen.be/ Mvr. Hintjens: Waarom kan Stad Gent geen inschrijvingen doen als “alleenstaande” (de wijkagenten). De wijkagent heeft weldegelijk veel bevoegdheid. Dus Stad Gent heeft hier toch wèl in vloed op. Dit is wél een lokaal mandaat! Dhr.Coddens: Ik vind ook dat het kosten delend samenhuizen bevorderd moet worden, en trouwens ook beloond. Veel domiciliefraude draait hierrond. Dus inderdaad zouden er ook veel bezette woningen vrijkomen. Bij de hervorming van de aanvullende financiële hulp, hebben we nu een tussenregel ingevoegd ivm samenwoonst. Deze individuele benadering is echter lokaal geregeld. Niet in andere OCMW’s. Mvr. Hintjens: Het woord “domiciliefraude” zou beter “probleemoplossend denken” heten. Zijn er nog bondgenoten om dit te bespreken ook op hoger niveau. Ivm vervangingsinkomen als “individueel recht”. Contact nemen met de POD-MI? Dhr. Vanhauwaert: Een deel van de problemen is structureel! De huurprijzen zijn te hoog en de uitkeringen zijn te laag. Dus dit zijn leuke oplossingen, maar mag geen schijnoplossing zijn. Dhr. Balthazar: Het “samenhuizen” moet inderdaad wel vrijwillig zijn, want zoals in Barcelona, en Londen zijn mensen gewoon “verplicht” om te gaan samenhuizen, omwille van structurele problemen. Samenhuizen is ook niet altijd zomaar een pretje ….
14
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
Reacties uit het publiek: Reactie 1: De wijkagent mag niet oordelen over familiale situaties. Dhr. Coddens: We moeten dit aandachtig bekijken, en bespreken met de mensen van Dienst Burgerzaken van de Stad gent. Hier kan overleg rond gebeuren. Reactie 2: Wij huizen reeds lang samen en worden niet aanzien als koppel. Reactie 3: De wijkagenten hebben veel macht, zij hebben hun eigen burgerlijkheid, hun eigen waarden en normen. Die stroken niet altijd met de normen van de bewoners. Er was ooit een rechtsuitspraak in Oudenaarde: de rechter had geoordeeld dat iemand niet viel onder de wet van samenwonenden. Is dit geen precedent? Kan dat dus niet zonder problemen toegepast worden op anderen? Dit kan toch een structurele oplossing bieden? Dhr. Balthazar: Wij gaan ons nader informeren bij de Dienst Burgerzaken van de Stad Gent. Eventueel hierrond een terugkoppeling en workshop organiseren naar jullie toe. Reactie4: Ik woon al 4 jaar in een studio, waar ik zelf hee veel reparatiewerken heb gedaan. De huisbaas wil niets repareren. Dhr. Coddens: Je kan terecht bij elke woonwinkel of bij het OCMW, die is er voor elke Gentse burger. Het is als huurder erg delicaat om een verhuurder onder druk te zetten, veel mensen hebben daar schrik voor (schrik om hun woning te verliezen) Mvr. Hintjens: Het is algemeen zo dat er een probleem is met de kwaliteit van de woningen in Gent. Voor veel mensen is het erg moeilijk om controle van Woontoezicht aan te vragen, ze hebben schrik om uit huis gezet te worden. Waarom kan de Stad Gent geen controles doen op woningen, op het moment dat er iemand verhuist. Dan woont er op dat moment niemand, dus die kan ook niet uitgezet worden, indien de woning ongeschikt verklaard wordt. Is daar personeel voor? Dhr. Balthazar: Het is een goed idee. Wij hebben echter geen personeel voor. Maar het is een goed idee om strenge controles te doen op het moment dat iemand een woning verlaat en de woning dus leeg staat.
15
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
SLOT: Thema 4 participatie faciliteren en dialoogmomenten creëren Situering: We pleiten voor meer samenwerking in de toekomst met het oog op meer en betere participatie van mensen in armoede aan het armoedebeleid Getuigenissen ivm thema 4: Getuigenis 1: Ik ben X van de dialooggroep klantenparticipatie van Emancipatorische Werking OCMW. Kunnen er engagementen gemaakt worden rond verdere dialoogmomenten of participatie rond de komende thema’s van het armoede-beleidsplan. In eerste instantie gaat dat over wonen, sociale relaties en vrije tijd en leren. Wat onszelf betreft als organisaties die mensen in armoede een stem geven, zullen we het participatieluik van de doelgroepen concreter vorm geven. We willen onderling beter afspreken hoe we samenwerken met elkaar op de diverse levensdomeinen en we zullen gezamenlijke werkinstrumenten ontwikkelen. Wat betreft onze samenwerking met de beleidsmakers: we stellen de vraag om de participatie van mensen in armoede structureel een plaats te geven. Daarbij vragen we om zo vroeg mogelijk in het beleidsproces te worden betrokken. We vragen op gezette tijdstippen dialoogmomenten rechtstreeks met jullie, de lokale beleidsmakers. We willen dus meer van dit soort contacten. Uiteraard mits de nodige tijd, ruimte en middelen om het te kunnen organiseren. Participatie kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld onder de vorm van een debat, een persoonlijk gesprek, of wat dan ook. Het belangrijkste is dat mensen in armoede het verschil van de veranderingen die voortspruiten uit hun inbreng naderhand ook werkelijk voelen. We willen hier als praktijkvoorbeeld van beleidsparticipatie ook verwijzen naar een voorstel dat de derdejaarsstudenten maatschappelijk adviseur van Hogeschool Gent uitwerken in het kader van kinderarmoede. Getuigenis 2: [Inbreng studenten] In het kleuter- en lager onderwijs is er te weinig aandacht voor kinderen die in armoede leven. Leerkrachten herkennen deze problemen niet altijd. Wij geloven dat hieraan tegemoet kan gekomen worden door een aanpassing van het programma van de lerarenopleiding. De nadruk moet liggen op de gewaarwording en het armoede-inzicht. Want de soms onaangepaste houding van leerkrachten heeft ook te maken met onvoldoende kennis van de problematiek. Daar zien wij een rol weggelegd voor OCMW Gent als regisseur van het armoedebeleid. Meer bepaald door op een specifieke wijze samen te werken met de lerarenopleidingen. Cruciaal hierbij is - en daarmee belanden we bij het voorbeeld van participatie dat we willen toelichten - dat zowel bij de voorbereiding als de uitwerking van dit traject mensen met een armoede-ervaring moeten worden betrokken. Zij weten als geen ander wat de
16
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
situatie inhoudt, waar het kan foutlopen en hoe er verkeerd op gereageerd wordt. Door deze bottom-up input aan het beleid kan een krachtig instrument bekomen worden. Als studenten zullen we dit voorstel ook mee initiëren. Continuering getuigenis 1: We hopen dat de stad participatie van mensen in armoede verder zal ondersteunen en blijven ondersteunen. [KWINKSLAG] - Toen we afspraken maakten om naar hier te komen, hadden we het per vergissing over de participatiezaal ipv de pacificatiezaal. Maar misschien zou zo’n zaal in Gent nog zo geen slecht idee zijn. Vandaag zijn we tot bij jullie gekomen. We nodigen jullie een volgende keer graag ook eens bij ons uit. Het beleid moet voldoende contact hebben met mensen in armoede. Want de situatie van mensen in armoede moet ook meer in de kijker worden geplaatst. We zijn als mensen in armoede een groep mensen met een verhaal: hoor ons en doe er iets mee. Concrete actievoorstellen ivm thema 4 -
Kunnen er engagementen gemaakt worden rond verdere dialoogmomenten/participatie op vlak van alle levensdomeinen? Betere samenwerkingskanalen bestuur en mensen die in armoede leven. Betere vormingen voor de lerarenopleidingen/ in samenwerking met mensen die in armoede leven. Curriculum van de leerkrachten Ondersteunen van de participatie van mensen in armoede. Wij hebben ook een verhaal: Hoor ons, en doe er iets mee!
Reacties vanuit het panel ivm slotvraag: Participatie en dialoogmomenten Dhr. Coddens: Vorming voor (toekomstige )leerkrachten is een heel goed idee. Ik ga het idee meenemen en kijken in hoeverre de schepen van onderwijs hier voor openstaat. Nota van verslaggever: In functie van thema 4, waren er geen verdere reacties vanuit het panel. De actievoorstellen hierrond bleven onbeantwoord. Bijlages p. 18, 19, 20: 3 flips: tijdens het debat werden de grote lijnen en engagementen van de schepenen genoteerd werden (hierboven verwerkt in de tekst in gele markering).
17
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
18
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
19
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar
20
2014_VE_panelgesprek Pacificatiezaal 16/10/2014 Rudy Coddens en Tom Balthazar