5/05/2014
Globaal Plan voor Mondzorg voor PBN
Mondzorg voor kwetsbare ouderen: gekkenwerk? 7 Mei 2014 Gent Gerodent Team Kliniek voor Tand-Mond- en Kaakziekten, Universiteit Gent,
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Globaal Plan voor Mondzorg
o Historiek o Mondzorgmodel
Globaal Plan voor Mondzorg
Prof. dr. Luc De Visschere
Historiek: anno 2000
Community Dentistry and Oral Public Health
Onderzoekslijnen
Ongelijkheid in mondgezondheidszorg Educatie modules voor mondzorg Nationaal Dataregistratie Systeem ICE
Gerodontologie Personen met Bijzondere Noden Prof. dr. Luc De Visschere
G L O B A A L M O N D Z O R G P L A N
Community Dentistry and Oral Public Health
1
5/05/2014
Historiek: anno 2000
Onderzoekslijnen
• Vergrijzing en vergrijzing binnen de vergrijzing • Co-morbiditeit en polyfarmacie, ↓ mobiliteit - cognitieve beperkingen • Zorgafhankelijkheid • Behoud natuurlijke dentitie • Toename complexiteit restgebit
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Historiek: anno 2000
Onderzoekslijnen
• Mondhygiëne zwaar onvoldoende, vooral de natuurlijke tanden • Ontbreken van een gestructureerd mondzorgbeleid • Geen preventie • Sporadisch urgentiebehandelingen • Mondzorgnood zeer hoog maar wordt laag ingeschat • Vervoer naar en van de tandarts is een groot probleem • Zeer veel drempels aanwezig om zorg te verlenen Onderzoek UGent (Amor, Abrim), PBN-rapport, Onderzoek Bond Moyson Prof. dr. Luc De Visschere
Kennis
Community Dentistry and Oral Public Health
Vaardigheden
Attitude
Vorming Begeleide implementatie On-site training Continue vorming & training Externe professionele ondersteuning De Visschere L, de Baat C, De Meyer L, Van der Putten GJ, Soderfeldt B, Vanobbergen J. Barriers and enabling factors to the implementation of an oral healthcare protocol in nursing homes: a qualitative study. Journal of Advanced Nursing, May 2010 submitted
2
5/05/2014
Historiek: anno 2010
Globaal Plan voor Mondzorg
Mondzorgmodel
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Mondzorgmodel voor de intramurale zorg Coördinerend Raadgevend Tandarts/Mondzorgassistent
Bestuur
Coördinerend Raadgevende arts
Inventarisatie van +/- factoren op het uitvoeren van dagelijkse mondzorg Implementateren van protocollen en richtlijnen Mondzorgteam Vorming/training Professioneel mondzorgteam
Interne training (train the trainer) Duurzame integratie van mondzorg in de dagelijlkse zorg Monitoring (SWOT-analyses)
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Gerodent mondzorgnetwerk
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
3
5/05/2014
Historiek: anno 2010
Globaal Plan Mondzorg
2010-2011: Epidemiologische studie bij 1600 personen met bijzondere noden
Knelpunten
Aanbevelingen voor de overheid
Integraal Globaal Plan voor Mondzorg
2012: Concrete acties
Haalbaarheidstudie 2013
Prof. dr. Luc De Visschere
Historiek: anno 2011
Community Dentistry and Oral Public Health
Opdrachtgever
Verzekeringscomité (RIZIV) Knelpunten:
ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand
Ontoereikende preventie (doelgroep & zorgdragers) • Voorkomen? • Herkennen? • Inzicht in de oplossingen?
Prof. dr. Luc De Visschere
Historiek: anno 2011
Knelpunten:
Community Dentistry and Oral Public Health
Knelpunten
ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand
Ontoereikende dagelijkse mondzorg: • Vaardigheden van de zorgdragers • Gebrek aan zorgdragers met specifieke taak • Gebrek aan ondersteuning door een tandarts
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
4
5/05/2014
Historiek: anno 2011
Knelpunten:
Knelpunten
ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand
Ontoereikende toegankelijkheid: • Duidelijkheid? (waar kan men terecht?) • Fysieke toegankelijkheid? (onbereikbaarheid,…) • Drempels bij de tandarts (problematiek, verloning,…
Prof. dr. Luc De Visschere
Historiek: anno 2011
Knelpunten:
Community Dentistry and Oral Public Health
Knelpunten
ontoereikende preventie & behandelnoodachterstand
Ontoereikende ondersteuning voor tandartsen: • Kennis bijbrengen • Infrastructuur
Nood aan specifieke en/of gespecialiseerde mondzorg Nood aan coördinatie tussen de reguliere, specifieke en gespecialiseerde zorg Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Doelgroep
Globaal Plan
voor
Personen met Bijzondere Noden en
Kwetsbare Ouderen? Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
5
5/05/2014
Uitvoeders
Globaal Plan
Zorgorganisaties Ziekenbonden Overheidsinstellingen
Universiteiten Hogescholen
WP 6 coordinatie & implementatie (Stefaan Hanson)
Beroepsverenigingen van zorgverleners (tandartsen, verpleegkundigen, zorgkundigen, opvoeders,…
Patiëntorganisaties
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Werkpaketten
Globaal Plan
Educatie (Lies Verdonck)
WP 3
WP 1 WP 2 Sensibilisatie (Luc De Visschere)
Transport (Diane Van Cleynenbreugel)
WP 5 WP 4
Alternatieven (Steven De Mars) Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Mondzorgcentra (Joke Duyck) Community Dentistry and Oral Public Health
Mondzorgplatform
Juridische vorm (vzw, PPS, ???) • Criteria voor identificatie • Regelen van de financiering • Installeren en toezicht houden op de mondzorgnetwerken • Sensibilisering o.a. met behulp portaalsite • Overleg met verschillende stakeholders • Evalueren en beleidsadviezen formuleren Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
6
5/05/2014
Flowchart
Globaal Plan *Individuele persoon Zorgorganisatie(s)
Coördinatiecel
Preventieve mondzorg
Curatieve mondzorg
Bestuur/directie CRACRT Referentie persoon mondzorg
Probleem: medisch en/of verplaatsing
Implementatie
Nee
Integratie van mondzorg in de dagelijkse zorg
Reguliere tandarts
Ja
Specifeke mondzorg
Feedback
Gespecialiseerde mondzorg mondzorgcentra
Probleem met mondgezondheid Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Mondzorgmodel voor de intra- en extramurale zorg Coördinerend Raadgevend Tandarts/Mondzorgassistent
Bestuur
Coördinerend Raadgevende arts
Inventarisatie van +/- factoren op het uitvoeren van dagelijkse mondzorg Implementateren van protocollen en richtlijnen Mondzorgteam Vorming/training Professioneel mondzorgteam
Interne training (train the trainer) Duurzame integratie van mondzorg in de dagelijlkse zorg Monitoring (SWOT-analyses)
Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan Wie?
Community Dentistry and Oral Public Health
Sensibilisering
Coördinatiecel!
Doelgroep? orthopedagogen, opvoeders, verpleegkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, paramedici (ergo-kine-logo, diëtisten, animatie,…) artsen (geriaters, coördinerende raadgevende artsen, huisartsen, artsen verbonden aan de zorgorganisaties), stomatologen, kaakchirurgen, tandartsen, mondzorgassistenten, tandartsassistenten, referenten mondzorg en de mantelzorgers,….
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
7
5/05/2014
Sensibilisering
Globaal Plan Wat?
- Globaal Plan voor Duurzame Mondzorg - Implementatieprocedure - Mondzorgprotocollen - Instructies Hoe? - Website
www.SpecialDent.be
8
5/05/2014
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
26 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
27 Community Dentistry & Oral Epidemiology
9
5/05/2014
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
28 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
29 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
30 Community Dentistry & Oral Epidemiology
10
5/05/2014
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
31 Community Dentistry & Oral Epidemiology
LDV/BJ – 20 May 2013 Weybridge GSK
32 Community Dentistry & Oral Epidemiology
Nieuwe functies
Globaal Plan
Referentiepersoon mondzorg (verpleegkundige/mondzorgassistent).
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
11
5/05/2014
Nieuwe functies
Globaal Plan
Taken: Referentiepersoon mondzorg • Coördinatie en ondersteuning (dagelijkse mondzorg!) • Contacteren van de coördinerend raadgevend tandarts (CRT) • Organiseren en opvolgen van initiatieven rond mondzorg (CRA?) • Educatie en preventie.
Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe functies
Coördinerende raadgevende tandarts (algemeen tandarts)
Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe functies
Taken: Coördinerende raadgevende tandarts • sensibilisatie • ondersteunen en begeleiden van de mondzorgdragers • opvolgen van de uitvoering van de mondgezondheid en eventuele nood aan professionele mondzorg; • inschatten van de mondzorgnood en organiseren van de zorg • ondersteunen van de verantwoordelijke arts(en) bij het uitstippelen van een kwalitatief mondzorgbeleid in de zorgorganisatie inclusief organiseren van vorming over mondzorg
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
12
5/05/2014
Nieuwe functies
Globaal Plan
Mondzorgassistenten (HBO5 of professionele bachelor)
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe functies
Globaal Plan
Taken: mondzorgassistente Taakomschrijving: staat nog ter discussie
Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven
• Mondzorgcentra Bijzondere Noden • Aparte entiteit binnen een ziekenhuis • Aanbod van gespecialiseerde mondzorg • Personen met bijzondere noden
Brussel
Prof. dr. Luc De Visschere
2 Wallonië
Community Dentistry and Oral Public Health
13
5/05/2014
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Toegankelijkheid
Fysieke toegankelijkheid - tandartspraktijk - verplaatsing
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Toegankelijkheid
Tandarts toegankelijkheid - Opleiding - Ondersteuning - Financiële incentives Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Toegankelijkheid Alternatieven voor de reguliere tandartspraktijk WZC
Personen met beperkingen Intern-extern
Draagbare tandheelkundige unit
R
R
R
Uitlaadbare mobiele tandartspraktijk
R
R
M
Mobiele tandartspraktijk in truck
R
R
M
Vaste tandartspraktijk in zorgvoorziening Basisapparatuur enkel voor preventie aanwezig in behandelruimte van zorgvoorziening Teletandheelkunde
R
R
G
R
R
G
R
R
R
R: realistisch
M: mogelijks
Thuiszorg
G: geen
14
5/05/2014
Globaal Plan
Nieuwe initiatieven Toegankelijkheid
Alternatieven voor de reguliere tandartspraktijk • • • • •
Availability of beschikbaarheid Accessibility of toegankelijkheid Acceptability of aanvaardbaarheid Affordability of betaalbaarheid Adequacy of aangepastheid
Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven Opleiding Voor wie?
Doelgroep? orthopedagogen, opvoeders, verpleegkundigen, zorgkundigen, verzorgenden, paramedici (ergo-kine-logo, diëtisten, animatie,…) artsen (geriaters, coördinerende raadgevende artsen, huisartsen, artsen verbonden aan de zorgorganisaties), stomatologen, kaakchirurgen, tandartsen, mondzorgassistenten, tandartsassistenten, referenten mondzorg en de mantelzorgers Prof. dr. Luc De Visschere
Globaal Plan
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven Opleiding
Aandacht voor multidisciplinaire aanpak • algemeen beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties • verwerven van bijkomende competenties ifv het takenpakket • verwerven van kennis over mondgezondheid en mondzorg • communicatie en omgang Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
15
5/05/2014
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Opleiding Aandacht voor multidisciplinaire aanpak • patiëntgericht werken (informatie overbrengen, luisteren en begrijpen, overtuigen) • regie voeren (plannen en organiseren, afstemmen, verantwoordelijkheid nemen) • professionaliteit (ethisch handelen, grenzen stellen, openstaan voor vernieuwing, eigen professie ontwikkelen). Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Opleiding: wat? Aandachtspunten: - verwerven van (wetenschappelijke) kennis - doelgroep - medische problematiek - samenwerkingsvormen - communicatie techniek - leidinggevende capaciteiten - taakdifferentiatie - verwijzing (horizontaal en verticaal) Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Nieuwe initiatieven
Globaal Plan
Financiële incentives • • • • •
Identificeren rechthebbenden Incentives voor de reguliere zorg Incentives voor de specifieke zorg Incentives voor de gespecialiseerde zorg Incentives voor de verplaatsing
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
16
5/05/2014
Globaal Plan *Individuele persoon
Haalbaarheidsstudie
Zorgorganisatie(s)
Coördinatiecel
Preventieve mondzorg
Curatieve mondzorg
Bestuur/directie CRACRT Referentie persoon mondzorg
Probleem: medisch en/of verplaatsing
Implementatie
Nee
Integratie van mondzorg in de dagelijkse zorg
Reguliere tandarts
Ja
Specifeke mondzorg
Feedback
Gespecialiseerde mondzorg mondzorgcentra
Probleem met mondgezondheid
Haalbaarheidsstudie
Globaal Plan Piloot 3 Carestudie organisation(s) maanden
Co-ordination cell
Preventive oral healthcare
Curative oral healthcare
Manager Coordinating and Advising Dentist Physician(s)/ Coordinating Advising Physician Oral health consultant
Barriers: medical/ltransport
Implementation
No
Integration of oral healthcare into day-today care
Regular dentistry
Yes
Specific dentistry
Feedback
Special dentistry by special dental care centre
5 regio’s in België
Haalbaarheid van het Globaal Plan
Oral healtcare need Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
Haalbaarheidsstudie
Globaal Plan Tijdsduur te kort Thuiszorg? Diverse zorgsystemen
Coördinerend raadgevend tandarts !!! Sensibilisering
aandachtsverhogend
Mondzorg voor kwetsbare ouderen: g(b)ekkenwerk? Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
17
5/05/2014
Op weg naar duurzame mondzorg Dank voor de aandacht
Prof. dr. Luc De Visschere
Community Dentistry and Oral Public Health
18