Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006-2010
Nucleaire Veiligheid Onze prioriteit Nucleaire veiligheid is steeds een zeer belangrijke bezorgdheid van Electrabel geweest. De evolutie van de internationale standaarden en van het Europese energielandschap maken het vandaag nodig te herinneren aan het belang en de prioriteit die we hieraan toekennen: nucleaire veiligheid heeft altijd en overal voorrang. In het kader van een gemeenschappelijke aanpak voor de ganse nucleaire Productie van onze onderneming grijpen we deze gelegenheid aan om onze strategie en onze belangrijkste doelstellingen voor de komende jaren nader te bepalen. Het Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006-2010, dat we u in dit document voorstellen, bepaalt de gemeenschappelijke doelstellingen in dit domein voor de komende vijf jaar. Deze beogen vooral een continue verbetering van onze prestaties, in overeenstemming met de beleidsverklaring1 zoals beschreven in onze Interne Code voor Nucleaire Veiligheid. Deze doelstellingen verwerken we in de jaarlijkse actieplannen van onze centrales en van de externe organisaties die activiteiten uitoefenen met een impact op de nucleaire veiligheid. Naast het strikt respecteren van de reglementeringen die van toepassing zijn beschouw ik het bereiken van deze doelstellingen als een noodzakelijke voorwaarde om de continue verbetering van de nucleaire veiligheid van onze installaties te verzekeren en, bijgevolg, om een erkend operator te blijven in de ogen van de overheid, de bevolking en van de internationale gemeenschap. Met dit Globaal Plan drukt Electrabel formeel de wens uit mee te evolueren met de omgeving en wil ze haar veiligheidsaanpak bestendigen. Ik verwacht dus dat u dit plan nauwgezet volgt en, daar waar mogelijk, de synergieën en de samenwerking tussen alle betrokken partijen ondersteunt en versterkt. Ik weet dat ik op u kan rekenen en ik verzeker u dat de Algemene directie zich inzet om dit plan te laten slagen.
Jean-Pierre Hansen Gedelegeerd bestuurder September 2006
1
2
(Zie p. 12)
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
Ons plan in een globaal perspectief Een stap naar continue verbetering In haar benadering van de nucleaire veiligheid streeft Electrabel naar uitmuntendheid en wil ze als nucleaire exploitant een voorbeeld zijn op wereldvlak. Wij brengen deze aanpak in de praktijk door middel van onze strategie die op twee grote pijlers steunt: •
•
De continue verbetering van onze prestaties op het vlak van de nucleaire veiligheid. Deze aanpak omvat voornamelijk de planning, de supervisie en de controle van de veiligheidsgebonden activiteiten. De bevordering van een sterke veiligheidscultuur, door de ontwikkeling en versterking van het veiligheidsgedrag, zowel van het individu als van de teams.
vijf jaar. Doelstellingen die ons dichter bij de uitmuntendheid zullen brengen. Het referentiedocument voor nucleaire veiligheid omvat op zijn beurt alle – steeds hogere – veiligheidsstandaarden die binnen Electrabel van toepassing zijn. Het wordt gebruikt als instrument voor verificatie. De integratie van de continue verbetering en de naleving van de standaarden van het referentiedocument voor nucleaire veiligheid geven ons de verzekering dat we in het domein van de nucleaire veiligheid niet achteruitgaan. Uitmuntendheid
Globaal Plan Act
De continue verbetering wordt in de nucleaire veiligheid geïntegreerd op basis van de cyclus van Deming (planning, uitvoering, verificatie en aanpassing). Het Globaal Plan past duidelijk in deze strategie. Het bepaalt de belangrijkste veiligheidsdoelstellingen voor de volgende Nucleaire Veiligheid (Associatie Vinçotte Nucleair) “De nucleaire veiligheid van een nucleaire installatie is het geheel van maatregelen die vanaf de ontwerpfase, tijdens de bouw en de uitbating, en tot de ontmanteling genomen worden, teneinde de bescherming van de werknemers, de bevolking en het milieu tegen ioniserende straling te verzekeren. Ook worden technische maatregelen getroffen voor het optimaal beheer van het vaste en vloeibare radioactieve afval.”
Electrabel Referentiedocument
2010
Do Check
2006
Minimale veiligheidsvereisten
De continue verbetering geïntegreerd in de nucleaire veiligheid
Veiligheidscultuur (“Safety Culture”, n°75-INSAG-4, International Atomic Energy Agency, 1991, Vienna) “De veiligheidscultuur is het geheel van de eigenschappen en attitudes die er binnen de organisaties en bij individuen voor zorgen dat elk aspect met betrekking tot de veiligheid van een kerncentrale op een bevoorrechte wijze de nodige aandacht krijgt.”
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
3
Concrete uitdagingen Een andere belangrijke rol van het Globaal Plan is het vooruitlopen op de uitdagingen waarmee Electrabel in de volgende jaren in het domein van de veiligheid zal worden geconfronteerd, en het bepalen van de juiste doelstellingen om deze uitdagingen op een serene manier aan te pakken. Enkele belangrijke uitdagingen zijn: Nieuwe organisatie van de Productie In 2006 heeft de nucleaire Productie haar organisatie verduidelijkt met het oog op een doeltreffende uitvoering van onze strategie. Het komt er nu op aan de implementatie van deze nieuwe organisatie voort te zetten en haar de nodige middelen te verschaffen. Operational Safety Review Team (OSART) In 2007 zal het OSART-team van het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) een diepgaande veiligheidsevaluatie uitvoeren van de installaties en de procedures van kerncentrale Tihange. Niet alleen centrale Tihange zelf maar de volledige organisatie van de nucleaire Productie van Electrabel zal worden geëvalueerd. We willen benadrukken dat de OSARTaudit geen doel op zich is, maar een kans die we aangrijpen om vooruitgang te boeken op onze weg naar uitmuntendheid. In 2008 komt er opnieuw een IAEA inspectieteam om de vooruitgang met betrekking tot de aanbevelingen van het OSARTteam te evalueren.
4
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
Human Resources De kerncentrales worden al sinds de jaren ‘70 uitgebaat met een stabiele groep personeelsleden, die in de volgende jaren moeten worden vervangen. We zullen vanaf nu dus verdere stappen moeten ondernemen om tijdig bekwame technici en ingenieurs te voorzien. West European Nuclear Regulators Association (WENRA) WENRA verenigt alle veiligheidsautoriteiten van de landen van de Europese Unie. Een van haar doelstellingen is de ontwikkeling van een gemeenschappelijke benadering van de reglementering op het vlak van de nucleaire veiligheid, meer bepaald in de Unie. De beslissingen van WENRA zullen een grote weerslag hebben op de Belgische reglementering die van toepassing is op de kerncentrales. We moeten er ons dus op voorbereiden en zorgen dat onze installaties aan de nieuwe vereisten voldoen. Toekomstige projecten Als dochter van SUEZ draagt Electrabel, samen met de Centrale Directie belast met de Nucleaire Activiteiten van de Groep, bij tot de ontwikkeling en de invoering van toekomstige projecten in het domein van nucleaire energie.
Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006–2010 Structuur van het plan De doelstellingen van het Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid zijn in negen thema's ingedeeld:
1. Management, Organisatie en Administratie 2. Opleiding en Kwalificatie 3. Bedrijfsvoering 4. Onderhoud 5. Engineering Support 6. Ervaringsbeheer 7. Stralingsbescherming 8. Scheikunde 9. Voorbereid zijn en Reageren op Noodsituaties
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
5
1.
Doelstellingen Management, Organisatie en Administratie In het domein van management, organisatie en administratie willen wij de komende vijf jaar: 1.
2.
Het nieuwe managementsysteem voor nucleaire veiligheid, gebaseerd op de continue verbetering van de nucleaire veiligheid en op de versterking van veiligheidscultuur concreet toepassen. Op alle niveaus van de organisatie een efficiënt leadership verzekeren, dat bijdraagt tot de realisatie van de veiligheidsdoelstellingen. Dat gebeurt met name via: •
•
3.
6
de duidelijke omschrijving en communicatie van de verwachtingen van de directie;
heidsindicatoren waarmee we permanent onze veiligheidsprestaties kunnen meten en sturen . 4.
5.
De ongecontroleerde accumulatie van achterstand in de behandeling van veiligheidsdossiers voorkomen.
6.
Ons aanwervingproces versterken zodat onze menselijke middelen regelmatig aan onze veiligheidsdoelstellingen en opdrachten kunnen worden aangepast.
7.
Standaarden van een hoog niveau ontwikkelen en toepassen voor het onderhoud van gebouwen en de properheid van onze installaties.
8.
De interne communicatiewegen verduidelijken en formaliseren op alle niveaus van de organisatie.
9.
De door internationale standaarden aanbevolen technieken voor het verminderen van menselijke fouten toepassen.
de actieve aanwezigheid van de leidinggevenden op het terrein om deze verwachtingen te ondersteunen en zich van hun toepassing te vergewissen.
Onszelf regelmatig in vraag stellen door ons aan externe evaluaties en vergelijkende analyses met andere nucleaire producenten of met internationale richtlijnen te onderwerpen. Dit impliceert onder andere het gebruik van een coherent geheel van veilig-
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
Een constructieve en gestructureerde dialoog met de veiligheidsautoriteiten handhaven.
2.
Doelstellingen Opleiding en Kwalificatie In het domein van opleiding en kwalificatie van het personeel willen wij de komende vijf jaar: 1.
2.
3.
Een nieuwe basisopleiding in nucleaire veiligheid ontwikkelen voor de eigen medewerkers en de medewerkers van onze contractanten.
dering, de ODM3 en de observatie van de taken. 3.
Specifieke modules ontwikkelen met het oog op de versterking van de veiligheidscultuur, met name inzake de "vragende houding", de STAR2-bena-
De kwaliteit van ons opleidingsproces doen vooruitgaan door de "systematische benadering" aan te nemen die de internationale leidinggevende organisaties voorstaan.
Doelstellingen Bedrijfsvoering In het domein van bedrijfsvoering willen wij de komende vijf jaar onze eisen versterken en de nadruk leggen op: •
de standaarden in de controlezaal;
•
de aandacht van de operatoren in de controlezaal;
•
de kwaliteit van het merken van de uitrustingen;
•
de stiptheid bij consignatie- en deconsignatiepraktijken;
2 3
•
de drie veiligheidsfuncties: afkoeling van de kern, controle van de reactiviteit en containment;
•
de brandpreventie, detectie en bestrijding alsook het beheer van de brandbelasting.
Stop Think Act Review Operational Decision Making (Operationele beslissingsneming)
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
7
4.
Doelstellingen Onderhoud In het domein van onderhoud willen wij de komende vijf jaar onze eisen versterken en de nadruk leggen op: •
het optimaliseren van onze onderhoudsplanningen voor de veiligheidsuitrustingen, onder andere door rekening te houden met hun veroudering;
•
het beheersen van de uitvoering van de taken, verzorgd door de onderhoudsdiensten en de externe contractanten;
•
het bannen van vreemde voorwerpen in de systemen en de veiligheidsuitrustingen, zogenaamd FME4-beleid.
4
5.
Foreign Material Exclusion
Doelstellingen Engineering Support In het domein van technisch bijstand willen wij de komende vijf jaar:
1.
Meer stiptheid bij de uitvoering van de processen inzake beheer van wijzigingen.
2.
In het kader van de volgende tienjaarlijkse revisies, anticiperen op de studies zodat de veiligheidsoverheden kunnen beschikken over de elementen om een vergunning af te leveren voor de voortzetting van de exploitatie op het ogenblik van de verjaringsdatum.
3.
5
8
De veiligheid-kwaliteitsvereisten voor de support en engineeringsactiviteiten van onze contractanten en partners verster-
PSA: Probabilistic Safety Analysis
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
ken en ons van de naleving van deze vereisten vergewissen. Dit in de eerste plaats voor onze partners Tractebel Engineering en Laborelec. 4.
Op het vlak van risico evaluatie het gebruik van probabilistische veiligheidsstudies (PSA5) inpassen in onze strategie.
6.
Doelstellingen Ervaringsbeheer In het domein van ervaringsbeheer willen wij de komende vijf jaar het gebruik van interne en externe feedback (REX) versterken om de continue verbetering te ontwikkelen via:
7.
•
een grondige analyse van de “schierongevallen”;
•
georganiseerde ervaringsuitwisseling tussen de twee nucleaire sites;
•
de analyse van de grondoorzaken van schierongevallen of ongevallen en het doeltreffend oplossen van disfuncties;
•
aandachtige opvolging van de grote trends inzake nucleaire veiligheid op internationaal vlak.
Doelstellingen Stralingsbescherming In het domein van stralingsbescherming willen wij de komende vijf jaar: 1.
6
Onze ALARA 6-aanpak verbeteren om op internationaal niveau een plaats te behalen en te behouden bij de beste uitbaters op het vlak
van collectieve en individuele dosissen. 2.
Iedere interne contaminatie vermijden.
ALARA (As Low As Reasonably Achievable) is een internationaal begrip. Het bestaat erin de blootstelling van personen aan het risico van ioniserende straling te beperken tot een zo laag als redelijkerwijs mogelijk niveau rekening houdend met de economische en sociale factoren.
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
9
8.
Doelstellingen Scheikunde In het domein van scheikunde willen wij de komende vijf jaar onze standaarden aanpassen aan de internationale praktijken op het vlak van bescherming tegen de veiligheidsrisico's die worden veroorzaakt door chemische producten, met name bij de opslag ervan.
9.
Doelstellingen Voorbereid zijn en Reageren op Noodsituaties In het domein van voorbereid zijn en reageren op noodsituaties willen wij de komende vijf jaar een globale aanpak ontwikkelen en toepassen op het vlak van: •
•
het definiëren van een Corporate Noodplan dat het beheer van noodsituaties organiseert en in het bijzonder de aspecten met betrekking tot de crisiscommunicatie;
•
externe bijstand in geval van incidenten of ongevallen;
•
de doeltreffendheid van systemen en procedures voor de bescherming van de installaties tegen uitwendige agressies.
het houden van periodieke oefeningen samen met alle betrokkenen;
Verantwoordelijke uitgever: Pierre Doumont Directeur Gezondheid-Veiligheid/Nucleaire Veiligheid Regentlaan 8 1000 Brussel
10
Electrabel - Globaal Plan voor Nucleaire Veiligheid 2006 - 2010
Electrabel - Plan Global de Sûreté Nucléaire 2006 - 2010
11
Beleidsverklaring inzake Nucleaire Veiligheid De Beleidsverklaring inzake Nucleaire Veiligheid zoals die wordt bepaald en ondersteund door de Gedelegeerd bestuurder van Electrabel en de Directeur-generaal Productie en Aankopen luidt als volgt: “Wij hechten het allergrootste belang aan de bescherming van alle medewerkers die betrokken zijn bij de exploitatie van onze kerncentrales, de bevolking en het milieu. Daarom steunen wij actief een krachtig beleid voor nucleaire veiligheid, dat optreedt bij alle fases van het exploitatieproces van onze centrales. Samen met onze partners en contractanten ijveren wij voor de praktische toepassing van dit veiligheidsbeleid dat gebaseerd is op de volgende principes:
Veiligheid = de eerste prioriteit • • • •
Wij laten veiligheid primeren op de productie in alle omstandigheden. Wij maken dat veiligheid overal aanwezig is in alle operationele processen. Wij anticiperen op de wetten en reglementen inzake nucleaire veiligheid, passen ze toe en leven ze nauwkeurig na. Wij ontwikkelen en bevorderen een veiligheidscultuur van een hoog niveau.
• • •
Wij bepalen doelstellingen en bijbehorende actieplannen om de nucleaire veiligheid op continue wijze te verbeteren. Wij evalueren permanent het veiligheidsniveau van onze activiteiten en vergelijken ze met de beste praktijken en internationale normen. Wij betrekken al onze medewerkers bij deze aanpak voor een continue verbetering en letten erop dat ze er actief aan meewerken.
Strenge controles • • •
Wij voeren een constructieve dialoog met de overheden en veiligheidsinstellingen, en ook met de andere betrokken partijen. Wij meten voortdurend de doeltreffendheid van de toepassing van ons veiligheidsbeleid. Wij laten regelmatig externe audits en internationale vergelijkingen uitvoeren.”
Philippe Van Troeye Directeur-generaal Productie en Aankopen
Jean-Pierre Hansen Gedelegeerd bestuurder
Electrabel Regentlaan 8 B-1000 BRUSSEL BELGIË w w w. e l e c t r a b e l . b e
Verantwoordelijke uitgever : Pierre Doumont, Regentlaan 8, BE-1000 Brussel • 09.2006
Veiligheid = continu verbeteringsproces
w w w . e l e c t r a b e l . b e
