OUDEREN & VEILIGHEID PLAN VOOR VEILIGHEID OUDEREN VAN DE PVDA

 

OUDEREN & VEILIGHEID PLAN VOOR VEILIGHEID OUDEREN VAN DE PVDA

INLEIDING

 

 

Je  veilig  voelen  in  je  eigen  leefomgeving.  Dat  is  voor  iedereen  belangrijk.  Zeker  wanneer  je  ouder   wordt.  Als  je  je  veilig  voelt,  dan  ben  je  in  staat  om  actief  te  zijn,  om  contact  te  maken  en  te   houden.  Om  volwaardig  lid  van  onze  samenleving  te  zijn.  Dat  gun  je  iedereen:  jong  en  oud.     Hagenaars  willen  steeds  langer  thuis  blijven  wonen.  Dat  stelt  ons  voor  nieuwe  uitdagingen.  Die   uitdagingen  moeten  we  aan,  om  ook  ouderen  in  staat  te  blijven  stellen  om  volwaardig  te   participeren.  De  PvdA  vindt  dat  er  extra  aandacht  besteed  moet  worden  aan  de  veiligheid  van   ouderen  die  langer  in  de  eigen  omgeving  willen  blijven  wonen.  Of  het  nu  gaat  om  het  voorkomen   van  criminaliteit,  huiselijk  geweld  of  ouderenmishandeling,  het  veiligheidsgevoel  in  de  directe   leefomgeving  of  het  voorkomen  van  gevaarlijke  situaties  in  en  om  huis.  Maar  ook  het  versterken   van  de  sociale  omgeving  is  van  belang:  mensen  kennen  en  vertrouwen  is  de  basis  voor  groot   veiligheidsgevoel.     Met  dit  plan  willen  we  Den  Haag  voorbereiden  op  de  toekomst.  Ouderen  moeten  prettig   (kunnen  blijven)  wonen  in  de  buurt  waar  ze  van  houden.  Er  moet  aandacht  zijn  voor  culturele   diversiteit,  zodat  iedereen  kan  wonen  en  leven  in  een  vertrouwde  omgeving.  Er  moet  aandacht   zijn  voor  fysiek  én  psychisch  welbevinden.  Ouderen  moeten  maximaal  kunnen  deelnemen  aan   maatschappelijke  activiteiten  en  we  moeten  de  kracht  en  ervaring  van  ouderen  maximaal   benutten.  Een  sterke  en  sociale  stad  is  voorbereid  op  de  uitdagingen  die  de  ouderdom  met  zich   meebrengen.  Daarbij  gaat  er  wat  de  PvdA  betreft  altijd  extra  aandacht  uit  naar  ouderen  met  een   minder  gunstige  sociale  of  financiële  uitgangssituatie.       Dit  plan  kwam  tot  stand  in  samenwerking  met  de  PvdA-­‐werkgroep  ouderenbeleid  en  de  PvdA-­‐ werkgroep  zorg  en  welzijn.  Ook  stedelijke  ouderencommissie  leverde  een  zeer  waardevolle   bijdrage.  Uit  een  oproep  aan  ouderen  via  diverse  media  kregen  we  diverse  concrete  voorstellen   en  tips  die  we  zoveel  mogelijk  hebben  verwerkt.  De  PvdA  Den  Haag  dankt  iedereen  hartelijk  voor   de  bijdrage  aan  dit  plan.  Aanvullende  en  betere  suggesties  om  in  onze  stad  veilig  oud  te  worden   blijven  zeer  welkom.  

JOSE REIJNEN, CO-VOORZITTER PVDA-WERKGROEP ZORG EN WELZIJN AN KLEINMEULEMAN, SECRETARIS VAN DE PVDA-WERKGROEP OUDERENBELEID MARIJE TALSTRA, FRACTIEVERTEGENWOORDIGER PVDA MARTIJN BALSTER, FRACTIEVOORZITTER PVDA    

2

1. VEILIG OUD WORDEN IN DEN HAAG, EEN SOCIALE KWESTIE Den  Haag  kent  op  dit  moment  circa  70.000  65-­‐plussers.  Het  aantal  ouderen  neemt  gestaag  toe,   naar  verwachting  zijn  er  77.000  65-­‐plussers  in  2020.  In  Den  Haag  groeit  eerste  de  groep  ‘jonge   ouderen’  (tot  75  jaar)  heel  sterk.  Pas  na  2020  zet  deze  groei  ook  in  bij  75-­‐plussers,  deze  groep  zal   na  2020  verdubbelen  (van  30.000  naar  60.000).       Tegelijkertijd  gaan  er  verzorgingshuizen  dicht  en  ligt  er  dus  een  opgave  om  betere  huisvesting   voor  ouderen  in  de  buurt  te  organiseren.  Op  dit  moment  wonen  ongeveer  4000  ouderen  in  een   verpleeg-­‐  of  verzorgingshuis  (intramuraal),  tegen  65.000  zelfstandig  (al  dan  niet  met  de  nodige   aanpassingen  /  voorzieningen).  De  behoefte  aan  goede  ouderenhuisvesting  zal  flink  gaan   toenemen.  Dit  komt  nu  zowel  in  de  sociale  als  in  de  particuliere  sector  nog  nauwelijks  van  de   grond.     Ouderen  met  fysieke  of  geestelijke  ongemakken  kwamen  tot  voorkort  sneller  in  een   verzorgingshuis.  Dat  gold  in  grotere  mate  voor  ouderen  met  een  lagere  sociaaleconomische   status  (SES).  Mensen  met  een  lager  inkomen  of  minder  sterke  sociale  omgeving  gingen  twee   keer  zo  vaak  in  een  verzorgingshuis  wonen.  Het  ontbreken  van  een  sociale  omgeving  of   onveiligheid  in  de  buurt  waren  ook  doorslaggevend.  Met  het  sluiten  van  de  verzorgingshuizen,   liggen  hier  dus  ook  de  nodige  uitdagingen.     Uit  Haags  onderzoek  blijkt  ook  dat  met  name  voor  (oude)  ouderen  met  beperkingen  en  een  laag   inkomen  een  urgente  huisvestingsopgave  ontstaat.  Het  is  de  vraag  of  de  sociale  voorraad   daarvoor  toereikend  is.1  Tevens  blijkt  dat  geborgenheid,  aanwezige  voorzieningen  (kapper,   restaurant,  huisarts),  veiligheid,  gezelligheid  en  betaalbaarheid  net  zo  belangrijk  zijn  als  fysieke   omstandigheden  en  feitelijke  zorg.  Dat  is  waar  deze  plannen  op  focussen:  niet  op  het  wonen  an   sich,  niet  op  de  zorg  an  sich,  maar  de  veiligheid  daarom  heen,  die  maakt  dat  ouderen  prettig   langer  thuis  kunnen  wonen.     Daarbij  is  er  in  het  bijzonder  aandacht  voor  ‘ontmoeting’.  Steeds  vaker  blijkt  uit  onderzoek  dat   ouderen  zich  veiliger  voelen  naar  mate  het  sociaal  contact  beter  is  en  ouderen  in  staat  zijn  te   gaan  en  staan  waar  ze  willen  (mobiliteit).  Hoe  meer  bekende  mensen  je  ontmoet,  hoe  groter  het   gevoel  van  veiligheid.  Ook  de  onderlinge  betrokkenheid  draagt  bij  aan  een  groter   veiligheidsgevoel.                                                                                                                           1

 

 Onderzoek  collectieve  woonvormen  voor  ouderen,  maart  2014.  (DSO/Wonen,  Gemeente  Den  Haag)  

3

2. DE VEILIGHEIDSSITUATIE VOOR OUDEREN Haagse  ouderen  geven  gemiddeld  een  6,8  als  rapportcijfer  voor  de  veiligheid  in  hun  buurt.  27%   geeft  aan  zich  wel  eens  onveilig  voelen  in  de  buurt.  3%  voelt  zich  zelfs  vaak  onveilig.  Ook  in  hun   eigen  huis  voelt  een  klein  deel  van  de  ouderen  (4%)  zich  ’s  avonds  niet  veilig.  92%  van  de   vrouwen  en  71%  van  de  mannen  boven  de  65  jaar  is  bang  om  's  avonds  de  deur  open  te  doen.   De  helft  van  hen  gaat  minder  vaak  naar  buiten  door  gevoelens  van  onveiligheid.  Ouderen  voelen   zich  in  het  algemeen  minder  onveilig  in  hun  eigen  buurt  dan  de  gemiddelde  Hagenaar.  Dit  geldt   voor  alle  genoemde  aspecten.     Ten  opzichte  van  vijf  jaar  geleden  is  het  aandeel  ouderen  dat  zich  wel  eens  onveilig  voelt  in  de   eigen  buurt  toegenomen.  (Bron:  ouderenmonitor  2014)     Van  de  groep  65-­‐plussers  voelt  bijna  30%  zich  eenzaam.  Eenzaamheid  verhoogt  de  bloeddruk,   het  stressniveau  en  de  kans  op  een  depressie.  Dit  heeft  een  grote  impact:  eenzame  ouderen   blijken  14%  meer  kans  te  hebben  op  een  vroege  dood  dan  de  gemiddelde  persoon.     Ieder  jaar  worden  200.000  ouderen  in  Nederland  slachtoffer  van  ouderenmishandeling;  het   topje  van  de  ijsberg.  Van  de  slachtoffers  van  alle  meldingen  van  huiselijk  geweld  is  5,2%  tussen   de  55-­‐66  jaar  en  1,7%  is  ouder  dan  66  jaar.  Driekwart  van  de  slachtoffers  zijn  oudere  vrouwen  en   het  merendeel  woont  zelfstandig.  Uit  onderzoek  blijkt  dat  onder  ouderen  41%  van  de   slachtoffers  lichamelijk  wordt  mishandeld,  46%  psychisch  geweld  ondervindt,  37%  financieel   wordt  uitgebuit,  18%  wordt  verwaarloosd  en  bij  12%  psychisch  geweld  ondervindt.       Vallen  is  de  belangrijkste  oorzaak  van  overlijden  door  een  ongeval  bij  ouderen  boven  de  65  jaar.     Een  op  de  drie  thuiswonende  ouderen  en  de  helft  van  de  verpleeghuisbewoners  valt  minstens   eenmaal  per  jaar.  Van  alle  dodelijke  ongevallen  onder  ouderen  vindt  80%  plaats  in  de  privésfeer.   Uit  onderzoek  van  VeiligheidNL  blijkt  dat  tussen  2007  en  2013  het  aantal  dodelijke  slachtoffers   onder  65-­‐plussers  als  gevolg  van  een  val  met  37%  is  gestegen.  In  vergelijking  met  andere   leeftijdsgroepen  blijkt  bij  ouderen  niet  alleen  de  omvang,  maar  ook  de  ernst  van  het  letsel  ten   gevolge  van  ongevallen  veel  groter.  Zo  kan  een  valincident  naast  lichamelijk  letsel  en  ongemak   ook  psychische  klachten  tot  gevolg  hebben  en  leiden  tot  sociaal  isolement.  Uiteindelijk  kan  het   zelfs  leiden  tot  verlies  van  zelfstandigheid.     Bij  ouderen  in  de  leeftijdsgroep  80  tot  85  jaar  komt  brandschade  drie  keer  zoveel  voor  als  bij   mensen  tussen  de  50  en  55  jaar.  Brand  bij  ouderen  wordt  veelal  veroorzaakt  door  een  vlam  in  de   pan  of  kaarsjes  bij  het  gordijn.  Doordat  ouderen  gemiddeld  genomen  minder  snel  reageren  is  het   gevaar  groter.  

 

4

3. ONZE VOORSTELLEN De  PvdA  vindt  dat  Den  Haag  op  de  toekomst  moet  zijn  voorbereid.  Het  is  nodig  om   voorzieningen  te  treffen  die  er  voor  zorgen  dat  oudere  Hagenaars  zich  veilig  blijven  voelen  in  de   eigen  omgeving.  Dat  vergt  investeringen  op  diverse  fronten.  Hieronder  zetten  wij  onze  plannen   uiteen.                      

 

5

A. VEILIGHEID IN DE BUURT Hierbij  kan  het  gaan  om  losliggende  stoeptegels,  onoverzichtelijke  verkeerssituaties,  maar  ook   om  je  onveilig  voelen  door  hangjongeren,  slechte  verlichting  etc.  De  gemeente  heeft  een   meldpunt  hiervoor,  ook  niet-­‐ouderen  zouden  attent  kunnen  zijn  door  onveilige  zaken  te  melden.    

VOORSTELLEN: -

-

-

-

-

-

 

De  gemeente  Den  Haag  biedt  65+ers  goed  voorlichtingsmateriaal  aan  (zie  bijv.   voorlichtingsmateriaal  Veilig  Thuis  en  Veilig  buiten  van  ministerie  van  Veiligheid  en   Justitie  en  bijbehorende  checklist).  Dit  is  bewezen  geschikt  voor  het  voorkomen  van   babbeltrucs  en  woningovervallen.   Ouderen  en  vrijwilligers  de  mogelijkheid  bieden  een  training  criminaliteitspreventie  te   volgen  (zie  bijvoorbeeld  digitale  training  landelijke  CCV  (Centrum  voor   Criminaliteitspreventie  en  Veiligheid).  Zo  kunnen  vrijwilligers  in  twee  uur  worden   klaargestoomd  om  cursussen  te  geven  aan  ouderen  over  veiligheid.  Daarin  is  ook   aandacht  voor  allerlei  vormen  van  babbeltrucs  e.d.     Het  vrijhouden  van  aflopende  stoepen  door  het  aanbrengen  van  rolstoellogo’s  op   aflopende  stoepranden  op  de  hoek:  zodat  parkeerders  nog  beter  rekening  houden  met   rollators  en  rolstoelen.   Melden  van  onveilige  situaties  stimuleren  en  faciliteren,  zodat  we  de  leefomgeving  met   elkaar  veiliger  maken.  Daarnaast  bezien  hoe  we  het  doen  van  meldingen  nog   gebruiksvriendelijker  kunnen  maken  voor  ouderen.  Is  de  APP  bijvoorbeeld  ook  te  lezen   als  je  slechtziend  bent?   Voorzieningen  dichtbij:  rollatorafstand  moet  een  maatstaf  zijn  voor  alle  basale   voorzieningen  (goed  voorbeeld:  de  nieuwe  servicepunten):  voor  alle  ouderen  moeten   deze  voorzieningen  goed  bereikbaar  zijn.  De  bekendheid  van  een  wijkteam  is  hierbij   cruciaal,  zodat  er  altijd  hulp  is  in  te  schakelen.   Beginnend  dementerenden  zullen  ook  langer  thuis  blijven  wonen.    Het  is  zaak  dat  de   eerste  signalen  goed  worden  herkend  en  dat  politie  en  brandweer  voldoende  zijn   getraind    om  onveilige  situaties  in  en  om  huis  te  herkennen  en  tijdig  zorgverleners  in  te   schakelen.  

6

B. BABBELTRUCS Het  totaal  aan  woningovervallen  daalt,  maar  het  aantal  woningovervallen  op  senioren  blijft   gelijk.   Het  overgrote  deel  van  de  slachtoffers  van  babbeltrucs  zijn  80-­‐plussers.  Nu  ouderen  langer  thuis   zullen  blijven  wonen,  is  aan  te  nemen  dat  het  aantal  overvallen  zou  kunnen  stijgen.  Voorlichting   door  politie  aan  groepen  ouderen  (stedelijke  ouderencommissie?)  werkt  preventief.     Voorlichting  kan  helpen  om  waakzaam  te  zijn  bij  het  openen  van  deuren.  Het  is  belangrijk  dat   mensen  zich  realiseren  dat  de  meeste  instanties  nooit  onaangekondigd  voor  je  deur  staan.   Videofoon  bij  voordeur  werkt  beter  dan  alleen  een  luisterverbinding.  Videofoon  zit  meestal   echter  alleen  in  de  duurdere  wooncomplexen.  Een  goedkopere,  doch  ook  effectieve  oplossing  is   een  kierstandhouder,  dat  geeft  je  de  tijd  om  te  beslissen  of  je  de  deur  wel  wilt  openmaken.  

VOORSTELLEN: -

 

Meer  veiligheidschecks  in  woningen  om  babbeltrucs  te  voorkomen.     Meer  inzet  van  videofoon  en  kierstandhouders.   Voorlichting  en  assertiviteitstraining  gericht  op  het  voorkomen  van  babbeltrucs.   Keurmerk  veilig  wonen  voor  ouderen.  Update  elke  vijf  jaar.    

7

C. ALARMERING Voor  de  oudere,  maar  zeker  ook  voor  zijn  mantelzorgers  is  het  essentieel  om  te  weten,  dat  er  na   een  (val)incident  snel  hulp  ter  plaatse  is.  Zorginstellingen  hebben  grote  moeite  om  de   achterwacht  van  alarmering  24/7  te  organiseren,  het  is  simpelweg  niet  kostendekkend  mogelijk.   Het  is  echter  wel  een  belangrijke  voorwaarde  om  ouderen  langer  veilig  thuis  te  kunnen  laten   wonen.  Een  stadsbreed  opgezet  alarmeringssysteem  zou  veel  kwetsbare  ouderen  in  staat  stellen   om  thuis  te  blijven  functioneren  en  veel  mantelzorgers  geruststellen,  dat  er  daadwerkelijk  hulp   wordt  verleend  in  noodsituaties.  Mogelijk  kunnen  de  sociale  wijkteams  hier  op  aanhaken.     Moderne  ICT-­‐technieken  maken  contact  op  afstand  mogelijk  met  en  tussen  mantelzorgers  en   hulpverleners.  Het  is  ook  mogelijk  om  frequent  alarmerende  ouderen  eruit  te  lichten.  Dit  kan   een  extra  signaal  van  kwetsbaarheid  zijn.  Een  aanvullend  huisbezoek  door  een   wijkverpleegkundige  is  dan  raadzaam.       Alarmering  kost  gemiddeld  €  20,-­‐  in  de  maand.  Dat  kan  een  bezwaar  zijn  voor  mensen  met  een   beperkt  inkomen.  De  bijzondere  bijstand  zou  een  regeling  kunnen  treffen  voor  deze  groep  of  zijn   er  mogelijkheden  via  de  zorgverzekering?  

VOORSTELLEN: -

Investering  in  domotica,  bijvoorbeeld  ondersteuning/zorg  op  afstand  door  middel  van  de   Ipad,  waarbij  contact  kan  plaatsvinden  tussen  ouderen,  hulpverleners  en  mantelzorgers.     Stadsbreed  alarmeringssysteem,  bij  voorkeur  aangesloten  op  de  sociale  wijkteams.   Buurtinitiatieven  stimuleren  rond  toezicht,  zoals  bijv.  studenten  die  toezien  toe  op   ouderen  in  ruil  voor  lagere  huur,  straatvrijwilliger,  telefooncirkels  etc.   Tegemoetkoming  voor  ouderen  met  kleine  beurs  om  alarmering  te  kunnen  betalen.                        

   

8

D. HUISELIJK GEWELD Ouderenmishandeling  is  een  ernstig  probleem  dat  vaak  onzichtbaar  is  doordat  mensen  zich   schamen,  soms  een  familielid  of  vriend  in  het  spel  is,  mishandeling  ontkennen  en  doordat  het  te   weinig  gerapporteerd  wordt.  Nadat  recent  de  ANBO  een  campagne  startte  steeg  het  aantal   meldingen  met  121  procent  in  Den  Haag.  Mogelijk  is  dat  nog  het  topje  van  de  ijsberg.  We  zullen   veel  meer  moeten  inzetten  op  bewustwording,  voorlichting  en  de  meldbereidheid.     Bij  ouderenmishandeling  gaat  het  in  driekwart  van  de  gevallen  om  opzet  door  partner,  kind,   kleinkind,  buren,  kennissen  of  hulpverleners.  Niet  altijd  gaat  het  om  lichamelijk  of  psychische   mishandeling,  ook  zien  we  te  vaak  dat  sprake  is  van  financiële  uitbuiting,  seksueel  misbruik  of   verwaarlozing.  De  pleger  handelt  bewust  uit  financieel  oogpunt,  desinteresse  of  bijvoorbeeld   wraak.  Ook  is  geweld  soms  generaties  lang  een  terugkerende  manier  om  met  conflicten  om  te   gaan.  Niet  altijd  is  er  opzet  in  het  spel.       We  spreken  van  ‘ontspoorde  zorg’  wanneer  er  overbelasting  van  mantelzorg  is  en  een  situatie   onbewust  en  onbedoeld  uit  de  hand  loopt.  Onmacht  en  kennisgebrek  over  ziekte  is  vaak  de   oorzaak  en  ondersteuningsmaatregelen  kunnen  een  oplossing  zijn.  Risicofactoren  voor   ouderenmishandeling  zijn  toenemende  afhankelijkheid,  dementie,  progressieve  (chronische)   lichamelijke  of  psychiatrische  aandoeningen  en  overbelasting  van  de  mantelzorg.  Het  is   belangrijk  signalen  van  ouderenmishandeling  te  herkennen  en  uit  de  taboesfeer  te  halen.   Alertheid  van  huisarts  en  Spoedeisende  Hulp  is  essentieel.     Ook  op  het  thema  huiselijk  geweld  is  het  nodige  te  vinden.  Op  initiatief  van  het  Landelijk   Platform  Bestrijding  Ouderenmishandeling  (LPBO)  is  i.s.m.  het  ministerie  van  VWS  een   voorlichtings-­‐DVD  gemaakt  voor  professionals  en  vrijwilligers  n.a.v.  5  situaties  van   ouderenmishandeling.  Gebruik  wat  er  al  is  en  zorg  dat  de  bestaande  kennis  wordt  verspreid.    

VOORSTELLEN: -

 

De  gemeente  Den  Haag  ondersteunt  voorlichtingscampagnes  gericht  op  het  herkennen   van  ouderenmishandeling     Maak  samen  met  de  politie  en  zorgpartners  in  de  wijk,  werk  van  de  meldbereidheid.   Ontwikkel  samen  met  het  Landelijk  Platform  Bestrijding  Ouderenmishandeling  cursussen   en  materiaal  t.b.v.  de  bewustwording  onder  professionals  en  vrijwilligers.  Zorg  ervoor  dat   aanwezige  kennis  in  de  zorg  ook  wordt  verspreid.    

9

E. WONEN Veel  woningen  zijn  ongeschikt  om  oud  in  te  worden,  drempels,  trappen,  onveilige   douchesituaties  etc.  WMO  budget  moet  slim  worden  ingezet  om  aanpassingen  herbruikbaar  te   laten  zijn.  Herbruikbare,  verrijdbare  douchestoelen,  modulaire  trapliften  zijn  in  de  handel.     Inrichting  van  het  huis  kan  vaak  een  kritische  “meedenkblik”  gebruiken.  Losse  kleedjes,  losse   snoeren  over  de  vloer,  geeft  geheide  kans  op  valincidenten.  Een  huisbezoek  van  een   ergotherapeut  wordt  vergoed  door  de  zorgverzekeraar,  kan  veel  ellende  voorkomen.  (zie   hiervoor  de  checklist  en  voorlichting  van  de  KBO)     Woningcorporaties  hebben  op  dit  moment  niet  veel  geld,  maar  wat  ze  hebben  zou  ten  goede   moeten  komen  aan  slim  aanpassen  van  flatgebouwen  zonder  lift  (denk  aan  Escamp),  en  bv.  daar   1  appartement  opofferen  voor  een  gezamenlijk  recreatieruimte  als  hier  behoefte  aan  is.     Groepswonen  door  ouderen  zou  zo  op  meer  plekken  in  de  stad  vorm  kunnen  krijgen  (i.s.m.   GDO/Groepswonen  door  Ouderen.  Zorg  dat  ouderen  direct  en  in  de  voorfase  al  betrokken   worden  bij  de  inrichting  van  hun  woning  en  biedt  in  de  gebouwde  ruimte  een  plek  voor   ontmoeting.  

VOORSTELLEN: -

-

 

Aanjagen  van  meer  particulier  initiatief,  met  name  in  het  middensegment.  De  markt  voor   seniorenhuisvesting  staat  nog  in  de  kinderschoenen:  er  kan  hierbij  ingezet  worden  op   meergeneratiewoningen,  groepswonen,  particulier  opdrachtgeverschap  en  het   hergebruik  van  kantoorruimte  of  verzorgingshuizen  waarin  bijvoorbeeld  goede  liften   aanwezig  zijn.  Hierbij  kan  samengewerkt  worden  met  de  landelijke  taskforce  langer  thuis   wonen.  Meer  liften  plaatsen  bij  portiekwoningen  en  dat  een  toewijzingsbeleid  gericht  op   ouderen  (meer  liftkokers  bij  8-­‐woningen  in  portiek,  slimmer  omgaan  met  trapliften  in   kleinere  wooneenheden,  zodat  voorzieningen  hergebruikt  kunnen  worden   Verleiden  om  kleiner  en  veiliger  te  gaan  wonen.  Het  is  logischerwijs  een  hele  stap  om   kleiner  te  gaan  wonen.  Niet  alleen  omdat  verhuizen  op  latere  leeftijd  nu  eenmaal   ingewikkelder  is,  maar  ook  omdat  ouderen  doorgaans  fors  meer  moeten  gaan  betalen   voor  een  nieuwe,  kleinere  woning.  Deels  omdat  de  oude  woning  nog  een  lage  huur  kent,   of  het  huis  reeds  is  afbetaald.  Deels  ook  omdat  de  eisen  die  aan  een  goede   ouderenwoning  mogen  worden  gesteld  hoger  zijn  dan  aan  reguliere  woningen  (zoals   bijvoorbeeld  liftvoorzieningen).  Ten  slotte  zien  veel  ouderen  terecht  op  tegen  verhuizen   omdat  er  een  risico  is  dan  uit  de  vertrouwde  omgeving  weg  te  moeten.  Het  is  zaak  hier  

10

verstandig  beleid  op  te  voeren,  met  veel  oog  voor  de  wensen  van  ouderen,  juist  met  het   oog  op  de  sociale  veiligheid.  De  PvdA  daagt  het  college  uit  om  succesvolle   verleidingsprojecten  in  andere  gemeenten  te  onderzoeken.  Bijvoorbeeld  om  via  een   verhuismakelaar  voor  senioren  of  via  verhuispremies  het  aantrekkelijker  te  maken  om  in   de  eigen  omgeving  veiliger,  kleiner  en  betaalbaar  te  gaan  wonen.  Dat  is  goed  voor  de   ouderen  én  de  doorstroming  op  de  woningmarkt.  We  kunnen  nog  beter  grote  complexen   benutten  die  die  leeg  staan  en  in  potentie  zeer  geschikt  te  maken  zijn  voor   ouderenhuisvesting,  zoals  kantoorruimte  en  verzorgingshuizen.  Investeerders  moeten   hierbij  worden  verleid,  eigenaren  van  leegstaand  vastgoed  meer  onder  druk  worden   gezet  om  de  maatschappelijke  waarde  van  de  panden  te  vergroten  en  deze  tegen   redelijke  prijzen  in  de  markt  te  zetten.  

 

11

F. BRANDVEILIGHEID Koken  op  gas,  branden  van  kaarsen  het  kunnen  redenen  zijn  voor  onveilige  situaties.  Voorlichting   aan  groepen  ouderen  door  de  brandweer  is  belangrijk.  Zo  kunnen  onveilige  situaties,  zoals   zwakke  elektra,  het  aan  laten  staan  van  apparaten  kunnen  worden  voorkomen.       Daarnaast  kan  er  worden  ingezet  op  slimme  (goedkope)  domotica-­‐oplossingen.  Zo  is  recent  in  de   Delft  Design  Challenge  een  rookmelder  ontwikkeld  die  gecombineerd  wordt  met  een   bewegingsmelder.  Is  iemand  bv.  15  minuten  (tijd  is  instelbaar)  niet  in  de  keuken  geweest,  terwijl   er  iets  opstaat,  dan  gaat  een  alarm  af.       Ten  slotte  kan  mogelijk  meer  worden  geïnvesteerd  in  blusmateriaal,  zoals  branddekens,   sprinklers  en  anderszins.

VOORSTELLEN:   -

-

 

Intensiveren  van  de  voorlichting  door  de  brandweer  aan  ouderen,  zodat  mensen  nog   beter  omgaan  met  sigaretten,  kaarsen  en  vuur.   Het  trainen  van  vrijwilligers  en  zorgprofessionals  om  onveilige  situaties  te  melden.   Ondersteuning  bij  het  brandveiliger  maken  van  de  woning.  Inzetten  van  domotica  voor   het  voorkomen  en  herkennen  van  brandgevaar,  specifiek  rook-­‐bewegingsmelders.     Er  zijn  speciale  veiligheidsmiddelen  voor  ouderen.  Denk  aan  een  rookmelder  met  trilplaat   die  je  onder  je  kussen  kunt  leggen  of  met  alarmlicht.  Ook  kunnen  ze  de  melder   doorkoppelen  naar  de  buren  of  een  noodnummer  onder  een  sneltoets  van  de  telefoon   zetten.   Inzicht  in  vluchtroutes.  Ouderen  zijn  minder  snel.  Het  scheelt  dus  als  zij  vooraf  hebben   nagedacht  over  hoe  ze  weg  kunnen  komen.                        

12

G. EENZAAMHEID: BENUT DE KRACHT VAN OUDEREN Recent  werd  iemand  in  Bohemen  pas  na  5(!)  dagen  gevonden  na  een  hersenbloeding.  De  dame   in  kwestie  had  een  hond,  die  dus  ook  niet  uitgelaten  werd.  Toch  reageerden  de  buren  niet  op   signalen.  Dit  gebeurt  helaas  vaker.  Het  doet  het  belang  inzien  van  een  sterke  sociale  omgeving.   Bekend  maakt  bemind:  heb  aandacht  voor  mogelijkheden  elkaar  te  ontmoeten  en  stimuleer  dat.   Als  mensen  elkaar  kennen  zullen  ze  eerder  alert  zijn  op  afwijkende  signalen.     Als  je  sociale  netwerk  kleiner  wordt,  wordt  je  bovendien  minder  in  de  gaten  gehouden.   Wijkverpleging  en  wijkteams,  maar  ook  buren  moeten  alert  zijn  op  ouderen  waar  zelden  iemand   komt.  Reageren  als  ergens  in  jouw  straat  de  gordijnen  niet  opengaan  kan  er  voor  zorgen  dat  een   oudere  op  tijd  wordt  gevonden  na  een  valincident.     Er  moet  meer  aandacht  komen  voor  eenzaamheidsbestrijding.  We  moeten  oppassen  dat  de   toenemende  aandacht  voor  mantelzorgers  en  vrijwilligers  niet  de  aandacht  afleidt  van  situaties   (en  er  zijn  er  velen!)  waarbij  ouderen  niet  beschikken  over  een  sterk  sociaal  netwerk.   Eenzaamheid  is  funest  voor  het  veiligheidsgevoel  en  uiteindelijk  ook  de  gezondheid.  Het  is   daarom  van  groot  belang  om  eenzaamheid  tijdig  te  erkennen  en  er  alles  aan  te  doen  om  de   sociale  omgeving  te  versterken.     Ten  slotte  is  er  gelukkig  ook  een  grote  groep  ouderen  die  midden  in  het  leven  staat.  Veel  te  vaak   wordt  over  ouderen  gesproken  in  termen  van  ‘problemen’  en  ‘kosten’.  De  kracht,  kennis  en  inzet   van  ouderen  kan  nog  veel  meer  worden  erkend  en  worden  benut.  Bijvoorbeeld  in  het  buurtwerk,   begeleiding  van  andere  ouderen,  mensen  die  vereenzamen,  het  verzorgen  van  cursussen,  het   overbrengen  van  ervaringen,  etc.  In  het  buurtwerk  moet  hier  nadrukkelijker  aandacht  voor  zijn.   Dwarsverbanden  en  ontmoeting  tussen  generaties  is  hierbij  cruciaal.  

VOORSTELLEN: -

-

 

Sociale  cohesie:  maak  gebruik  van  kennis  en  ervaring,  ouderen  vervullen  vrijwilligerswerk   in  de  buurt  (van  planten  water  geven,  pakjes  aannemen  voor  werkende  buren  tot  taalles,   koken,  oppassen,  etc.),  ontmoeting  bevorderen,  etc.   Ontmoeting:  verbinden  brede  buurtschool,  buurthuizen  van  de  toekomst,  Van  harte,  etc.   Signaleer  eenzaamheid  en  werk  aan  het  versterken  van  een  sociaal  netwerk.  We  dagen   het  college  uit  om  met  concrete  plannen  te  komen.  Verbindt  generaties  met  elkaar  waar   dat  mogelijk  is.    

13

H. OVERDACHT VAN ZIEKENHUISOPNAME NAAR THUISZORG/HUISARTS Vooral  voor  senioren  zonder  netwerk  geldt,  dat  de  overgang  van  ziekenhuis  naar  thuissituatie   een  risicovolle  gebeurtenis  is.  Is  de  verzorging  geregeld,  is  er  wel  iemand  die  boodschappen  kan   doen,  is  de  oudere  in  staat  om  zich  thuis  veilig  te  bewegen?  Transferverpleegkundigen  vervullen   hier  al  een  belangrijke  taak,  maar  komen  niet  thuis  kijken  hoe  het  verder  gaat,  wellicht  dat   wijkverpleegkundigen  deze  kwetsbare  overgang  kunnen  begeleiden.  

VOORSTEL: -

 

Huisbezoek  wijkverpleegkundige  1e,  uiterlijk  2e  dag  na  thuiskomst.   Valpreventieprogramma’s  kunnen  flinke  besparingen  in  medische  kosten  opleveren.  Het   loont  om  beweeginterventies  te  stimuleren  en  valpreventie  onder  de  aandacht  te   brengen  bij  verschillende  doelgroepen.  

14