Jo Cornu Gedelegeerd Bestuurder NMBS
Vlaams Parlement 25/03/2014 Gedachtenwisseling over de bredere strategie en algemene doelstellingen van NMBS als vervoerder
Inhoud • NMBS: de huidige situatie
• De uitdagingen op korte termijn
• De uitdagingen op lange termijn
• Het nieuwe beheerscontract: thema’s en doelstellingen
2
3
Keerzijde groei mobiliteit (weg) De keerzijde van de groei op de weg: de files De Europese steden met de meeste files (verloren uren in de files) in 2013: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Brussel (83u) Londen (82u) Antwerpen (78u) Rotterdam Stuttgart Keulen Milaan Parijs Gent (54u) Karlsruhe
Gemiddelde België: 58u Bron: studie Inrix
Evolutie van het Belgische reizigersvervoer (in rkm)
4
Groei verkeer 1995 – 2012 (in reizigers-km, nationaal + internationaal)
• trein + 60% • alle vervoerswijzen + 22% • weg + 19%
Bron: wegvervoer: Fod Mobiliteit en Vervoer; trein: NMBS; BTM: Statistical Pocketbook 2013
Modal split in België – reizigersvervoer (in rkm)
Personenauto + bestelwagen + motor
Bus, tram & metro
Bron: wegvervoer: Fod Mobiliteit en Vervoer; trein: NMBS; BTM: Statistical Pocketbook
Trein
5
6
Aandeel van het spoor in het woon-werkverkeer De trein speelt een primordiale rol in onze mobiliteit, vooral in het woon-werkverkeer Aandeel van het spoor in het woon-werkverkeer naar Brussel per gemeente
Bron: SEE 2001
VERTROUWELIJK - CONFIDENTIEL
Oudenaarde
72%
Brugge
70%
Zottegem
68%
Gent
67%
Oostende
67%
Kortrijk
61%
Luik
57%
Bergen
47%
Leuven
46%
Mechelen
44%
Charleroi
42%
Evolutie reizigersvervoer per spoor (in rkm): een internationale benchmark
Bron: Statistical Pocketbook 2013 en NMBS
7
8
NMBS, een eersterangsrol in de mobiliteit
Reizigers nationaal 223,0 mln.*
* Cijfers 2013
Reizigers internationaal 9,4 mln.*
Stations en stopplaatsen 550
Treinen per weekdag 3.700
Concentratie van het verkeer
9
850.000 opstappende reizigers op een weekdag, voor 550 stations en stopplaatsen 80% van de reizigers in 80 stations (15%) 0,5% van de reizigers 76 stopplaatsen (14%)
Deel van het verkeer
Gecumuleerde verdeling van de opstappende reizigers per station (2010)
25 stations (5%) 80 stations (15%) +/- de belangrijkste stations van het BC
550 stations (100%)
Mobiliteit per trein:
10
concentratie vraag op weekdagen tijdens de piek
Instappende reizigers
160000
SEMAINE WEEK Week ZaterdagZATERDAG SAMEDI Zondag DIMANCHE ZONDAG
140000 120000 100000
Treinaanbod moet ochtendpiek kunnen verwerken
80000 60000 40000 20000 0 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ochtendpiek: max. aantal reizigers tussen 6u – 9u
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Avondpiek: max. aantal reizigers tussen 15u – 19u
21
22
23
11
Evolutie van het aantal zitplaatsen 1990-2013 Evolutie van het aantal zitplaatsen
2017-2025 + ongeveer 145.000 zitplaatsen
Indienststelling MS 96
M 6 (2) MW 41
M 6 (1)
Desiro
Evolutie van de stiptheid Stiptheid reizigerstreinen binnenlands verkeer
12
Evolutie van de tevredenheid De algemene tevredenheid en de tevredenheid over de stiptheid hangen nauw samen!
13
Evolutie van de veiligheid: TBL1+
Bron: NMBS Jaarverslag 2012
14
Tarieven van het reizigersvervoer per spoor: een internationale benchmark Het tarief in België is het laagste van West-Europa Gemiddelde prijs van een biljet 2de klasse €/rkm
Bron: UBS 2012, Wealth Management Research, Prices and Earnings, A comparison of purchasing power around the globe
15
De infrastructuurheffing voor reizigerstreinen: een internationale benchmark De infrastructuurheffing voor reizigerstreinen in België is de hoogste van Europa
Bron: 1st market survey, IRG Rail, februari 2013
16
Kostenstructuur besteding van de inkomsten voor binnenlands treinverkeer
17
18
Evolutie dotatie per rkm
170
0,22 0,207
160
0,2
0,198
150
0,191 0,185 0,184
140
0,18 0,175
130
0,164
0,161
120
0,16
0,158 0,150
0,150 0,146
110
0,140 0,140 0,14
100 0,12 90
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
0,1 1999
80
netto dotatie NMBSGroep (€2012) rkm (binnenlands vervoer) dotatie per rkm (€2012)
19
Evolutie aantal reizigers vs aantal werknemers VTE
250
70.000
230
65.000
210
60.000
190
55.000
170
50.000
150
45.000
130
40.000
110
35.000
VTE
Reizigers (miljoen)
Reizigers
Kostendekkingsgraad per type verbinding
Thalys > 100%
IC 65%
Omnibus 22%
De Lijn 15%
Hoe korter de afstand en hoe meer stops, hoe lager de kostendekkingsgraad
20
21
Kostprijs en CO2-uitstoot auto / trein
Kostprijs per km voor traject woon-werkverkeer van 45 km (= gem. treintraject)
0,07 € 0,02 € 0,28 € 0,26 €
jaarabonnement volle prijs jaarabonnement met aftrek patronale bijdrage benzineauto * dieselauto * * brandstof, afschrijving, kosten onderhoud, verkeersbelasting, verzekering
CO2-uitstoot: auto stoot 7 tot 28 keer meer uit dan trein Treinreiziger (spits)
Treinreiziger (gemiddeld) Autorit (gemiddeld)
5 g/rkm
21 g/rkm
139 g/rkm
22
Evolutie parkeerplaatsen stations Kostprijs parking voor abonnees: slechts 1 à 1,5 €/dag 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
45.949 48.692 51.199 54.397 55.544 56.804 56.987
23
Evolutie veiligheid weg/spoor
16 13,79
14
13,76 11,96 11,23
12
10,58
9,94
9,85
10
9,68 8,26
8,23
8
7,03
7,3
Spoor, dodelijke slachtoffers per miljard rkm
6 4 2
Weg, dodelijke slachtoffers per miljard rkm
1,71
1,26 0,39
0
0,49
0,11
0
0,42
0,92 0,19
0,19
0
0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 bron: statistical pocketbook 2009-2013, FOD Mobiliteit en Vervoer, NMBS
Koppeling operationele prestaties / tariefevolutie Stiptheidscijfers bepalen op drie manieren rechtstreeks de resultaten van NMBS : 1. via het bonus-malusmechanisme (van kracht sinds 01.01.2013) 2. via de compensatieregeling van de treinreizigers bij treinvertragingen (art. 33 beheerscontract): 1,1 mln. € ristorno’s in 2013 3. via koppeling tariefstijging van traject- en schooltreinkaarten aan een stiptheidsdoelstelling (art. 15 beheerscontract). => 2,8 mln. € inkomstenderving in 2013 ( + cumulatief effect)
24
25
Evolutie tarieven / gezondheidsindex % (basis = 2008)
% (basis = 2004)
7
3,5
6
3 2,5
5
2
4
Gemiddelde tariefverhoging
1,5 3
1
2
0,5
1
0
0
-0,5 2009
2010
2011
2012
2013
2014
Gemiddelde jaarlijkse variatie gezondheidsindex
Inhoud • NMBS: de huidige situatie
• De uitdagingen op korte termijn
• De uitdagingen op lange termijn
• Het nieuwe beheerscontract: thema’s en doelstellingen
26
27
De nieuwe NMBS als B2C
De reiziger staat centraal Treinaanbod NMBS staat als enige rechtstreeks in contact met de reiziger (B2C)
Infrabel levert diensten aan de spooroperatoren (B2B)
Kwaliteit dienstverlening
Informatie aan de klant
Onthaal in alle stations en onbewaakte stopplaatsen
Security
28
Genetwerkte mobiliteit Toegang Reiziger
Onthaal
Vervoer + onthaal
Onthaal
Toegang
te voet
te voet
fiets BTM auto
fiets BTM auto
deelvervoer
Station
Trein
• • •
Fietspunten Parkings OV-stations
intermodaliteit
• •
Info Loketten
contact
• •
Wachtzaal WC’s
comfort
• •
Onthaal PBM Publieke diensten (crèches, …) Concessies (horeca, krant, …)
Station • • •
Fietspunten Parkings enz …
taxi
Reiziger
deelvervoer
taxi
•
•
Security
diensten
veiligheid
• •
… …
•
… BTM : Bus, Tram, Metro
Hoe stiptheid verbeteren op korte termijn? 1 Beschikbaarheid en betrouwbaarheid van het rollend materieel verbeteren 2 Storingen aan het infrastructuurnetwerk verminderen 3 Sensibiliseringsacties 4 Verbetering operationele samenwerking tussen Infrabel en NMBS 5 Beperken van de gevolgvertragingen 6 Implementatie transportplan 12/2014 > robuustheid
29
Inhoud • NMBS: de huidige situatie
• De uitdagingen op korte termijn
• De uitdagingen op lange termijn
• Het nieuwe beheerscontract: thema’s en doelstellingen
30
Vierde spoorwegpakket Het vierde spoorwegpakket bestaat uit 2 grote luiken:
1
Het technische luik: ERA, interoperabiliteit en certificering
2
Het “governance” luik: • Scheiding tussen IB en SO • Liberalisering van het binnenlands reizigersvervoer
31
32
Technisch luik vierde spoorwegpakket Technisch luik van het vierde spoorwegpakket verdient absolute prioriteit.
Standaardisatie en harmonisatie van de Europese spoorwegsystemen is primordiaal.
Inhoud • NMBS: de huidige situatie
• De uitdagingen op korte termijn
• De uitdagingen op lange termijn
• Het nieuwe beheerscontract: thema’s en doelstellingen
33
Beheerscontract Contract met de Belgische overheid dat de wijze preciseert waarop de NMBS de opdrachten van openbare dienst uitvoert: Binnenlands reizigersvervoer per spoor Grensoverschrijdend reizigersvervoer Verwerven, onderhoud, beheer en financiering rollend materieel Verwerven, ontwerpen, bouw, vernieuwing, onderhoud en beheer van stations en stopplaatsen Veiligheids- en bewakingsactiviteiten
Het bepaalt het bedrag van de exploitatie- en investeringstoelagen die de Staat verleent voor de uitvoering van deze opdrachten
34
NMBS: 7 strategische thema’s 1 Kwaliteit dienstverlening • Garanderen exploitatieveiligheid Veiligheid
• Bevorderen sociale veiligheid (minder agressie)
• Vernieuwing materieel Stiptheid en info aan klant
• Optimale organisatie onderhoud
Klantervaring
• Klantgerichtheidheid personeel & netheid
• Verbeteren operationele processen
35
NMBS: 7 strategische thema’s 2 Afstemming van het aanbod op de vraag • Groeiprognose: meer dan 2% per jaar • Nieuw transportplan (2014) • Uitvoeren nodige investeringen • Multimodaliteit verbeteren
36
NMBS: 7 strategische thema’s 3 Efficiëntie in de bedrijfsvoering • Verbeteren van kostenstructuur (operationele efficiëntie ↑) • Beter onderhoud en beschikbaarheid rollend materieel • Investeringen meerjareninvesteringsplan efficiënt realiseren
37
NMBS: 7 strategische thema’s 4 Optimalisatie tarieven en commercieel beleid • Commercieel tariefbeleid afgestemd op marktsegmenten • Duidelijke en eenvoudigere tarieven • Flexibiliteit bij tariefbepaling • Klantgerichte, innovatieve communicatie en distributie • Valoriseren stations • Internationale partnerships
38
NMBS: 7 strategische thema’s 5 Proactief opvolgen van de wetgevende agenda • Liberalisering voorbereiden • Garanties “level playing field” • Permanent overleg met voogdij-overheid
39
NMBS: 7 strategische thema’s 6 Modernisering van onze organisatie • NMBS organiseren rond strategische doelstellingen • Samenwerking met Infrabel versterken • Modern HR-management • Constructieve dialoog met sociale partners
40
NMBS: 7 strategische thema’s 7 Maatschappelijk verantwoord ondernemen • Aandacht milieu-effecten (o.a. CO2-uitstoot en energieverbruik ) • Stimuleren diversiteit personeel • Toegankelijkheid personen met beperkte mobiliteit
41
42
NMBS en Infrabel: samen voor de klant
