2013. Bouwen met het verleden

Bouwen met Baksteen 4/2013

Bouwen met het verleden nr 144 - driemaandelijks tijdschrift - oktober-november-december 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling

BOUWEN MET BAKSTEEN is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie. Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.

Abonnement: Catherine Bral Redactie: Laurie Dufourni Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche http://www.baksteen.be e-mail: [email protected]

Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40

Druk:

INHOUD Bouwen met het verleden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Transformatie en uitbreiding van als monument beschermd klooster tot stadhuis noA architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Restauratie en uitbreiding van het Museum Nairac in Barneveld (Nederland) Van Hoogevest Architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 De Staatsarchieven van Noord-Rijnland-Westfalen te Duisburg Ortner & Ortner Baukunst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Woning in Herne Arts et Architecture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Uitbreiding van een woning in Mortsel Bovenbouw architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Binnenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Woning in Grimbergen URA Yves Malysse & Kiki Verbeeck Buitenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Uitbreiding van IUT Paris 8 in Montreuil (Frankrijk) 2/3/4/ architecture Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

BOUWEN MET BAKSTEEN ①②③❹

drieënveertigste jaargang

2013

BOUWEN MET HET VERLEDEN Foto: Laurent Brandajs

Het is niet steeds eenvoudig

Indien men ervoor opteert het

In dit nummer van ‘Bouwen met

om de juiste houding aan te nemen ten

bestaande gebouw te behouden, op

Baksteen’ worden een aantal

aanzien van een bestaand gebouw: moet

welke manier kan dan een nieuwe

antwoorden en aspecten van de proble

men het behouden of volledig afbreken

vleugel of een uitbreiding worden toege

matiek voorgesteld aan de hand van

om er iets compleet nieuws van te maken?

voegd? Sommigen zullen kiezen voor

zeer verschillende realisaties: woningen,

Talrijke criteria dienen in overweging te

een zeer hedendaagse interventie die in

musea, openbare gebouwen, enz...

worden genomen: de technische en bouw-

sterk contrast staat met het verleden,

kundige kwaliteit, de stedenbouwkundige

anderen zullen zich inspireren op de

Baksteen blijft het bouwmateriaal bij

voorschriften, de kosten voor het slopen/

typologie van het bestaande gebouw en

uitstek om verschillende tijdperken met

renoveren-restaureren/bouwen (waarbij

er een subtiele dosis moderniteit aan

elkaar te verbinden.

men ook moet nadenken over de volledige

toevoegen.

levenscyclus van het gebouw),… De vraag

Ook de vraag betreffende het doen

wordt nog een stuk delicater wanneer het

samengaan van gisteren en vandaag

over historische gebouwen gaat.

dient gesteld te worden…

1

2

BOUWEN MET BAKSTEEN ① ② ③ ❹ drieënveertigste jaargang 2013

Transformatie en uitbreiding van als monument beschermd klooster tot stadhuis noA architecten Foto’s: Filip Dujardin

De stad Lo heeft dit voormalige

bezoekers in ondergebracht konden

klooster uit de 16de eeuw aangeschaft

worden. In het vroegere gebouw werden

om er een openbaar gebouw van te

dan de vergaderzaal van het college, de

maken. Vandaag bevindt het stadhuis zich

bureaus van de burgemeester en sche

op deze site.

penen en de trouwzaal ingericht.

Om een te intensief gebruik van het

De lichtkleurige baksteen is typisch

vroegere klooster te voorkomen, werd

voor de stad Lo en zelfs voor heel de

voorgesteld om een uitbreiding te

streek. De architecten hebben deze

creëren waarin zowel de administra

karakteristiek willen versterken. Zo past

tieve diensten als het onthaal voor de

de voorgevel van het nieuwe gebouw



2013

dankzij de keuze van de gevelmate

van de stenen. Terwijl elke aparte steen

moeten de aandacht van de bezoeker

rialen perfect bij het oude klooster

van het klooster op zich goed zichtbaar

trekken en hem naar de nieuwe uitbrei

en ook bij de stad in het algemeen.

blijft, vertonen de muren van de uitbrei

ding leiden via de glazen gang die de

De architecten opteerden voor een

ding door dit kalklaagje een speciale

verbinding met het klooster vormt.

uitbreiding die soberheid en sereniteit

textuur die een zekere homogeniteit

De indruk van een raam dat veel groter

uitstraalt, maar ze wilden tegelijkertijd

uitstraalt. Bovendien werd de harmonie

is dan normaal, wordt nog versterkt

een aantal aspecten bijzonder aandacht

van de kleuren behouden.

door het detail van de vensterrand, hernomen uit het oude klooster.

geven. Dit vertaalt zich in een herinter pretatie van de bestaande bouwkundige

Andere architectuurelementen van de

‘codes’. Zodoende werd het metselwerk

nieuwbouw zijn eveneens geïnspireerd

Ook de zwarte dakpannen, kleiklin

van gerecupereerde lokale bakstenen

op de bouwkundige typologie van zowel

kers, houten vloeren en plafonds zijn

uitgevoerd met voegen van kalkmortel,

het klooster als de streek. Vermelden

bouwmaterialen die ook al in het oude

die daarna als een verdunde laag, werd

we bijvoorbeeld het raam in de voor

klooster werden gebruikt.

uitgesmeerd overheen het oppervlak

gevel: de zeer grote afmetingen ervan De volumetrie en de organisatie van de ruimtes van het nieuwe gebouw zijn ont staan uit een herinterpretatie van de typo logie van de boerderijen van de streek. De architecten zijn erin geslaagd om met hun sobere interventie en hun oog voor de specifieke details van de site een modern ogend concept en een historisch monument te doen samen gaan. Het nieuwe inspireert zich op het bestaande om zo een harmonieus geheel te vormen!

www.noAarchitecten.net

3

4


Restauratie en uitbreiding van het Museum Nairac in Barneveld (Nederland) Van Hoogevest Architecten Foto’s: Martin van Welzen, via aannemer Van Driesten Bouw bv Tekst: Van Hoogevest architecten en www.architectenweb.nl

In april 2013 is het vernieuwde

1975 gehuisvest in een karakteris-

Museum Nairac in Barneveld opgele-

tiek zeventiende-eeuws pand genaamd

verd, naar ontwerp van Hans Verborg.

‘De Brouwerij’.

De collectie van het museum is sinds



2013

In februari 2012 is de historische, rijksmonumentale bebouwing geres taureerd en heringericht. Door sloop van de bibliotheek achter het museum ontstond er ruimte voor nieuwbouw die binnen de historische, kleinscha lige stedenbouwkundige situatie past. Medebepalend voor het ontwerp is de zichtlijn vanuit het museum naar de toren van de Oude Kerk in Barneveld. ‘De Brouwerij’ heeft een transpa rante verbinding gekregen met de nieuwbouw. De gevel van de nieuwbouw is van rode baksteen, waarbij met naar achteren verschoven of weggelaten bakstenen willekeurige motieven zijn gecreëerd. Dit zorgt voor een diffuse lichtinval in de nieuwe binnenruimte. Achter de gevel is glas geplaatst, waardoor de gevel ook van binnenuit zichtbaar is.

In het nieuwe gedeelte is de inkom ondergebracht met een museumwinkel, een multifunctionele ruimte en museale ruimtes voor wisselexposities. Op de verdieping bevinden zich kantoor ruimtes en in de kelder onder de nieuwbouw zijn een werkplaats en het museumdepot ondergebracht. Naast duurzam materiaalgebruik bevor deren ook de installaties een energie zuinig gebruik.

www.vanhoogevest.nl

5

6


De Staatsarchieven van Noord-RijnlandWestfalen te Duisburg Ortner & Ortner Baukunst Foto’s: Thomas Mayer

Het nieuwe gebouw voor de

Het architectenbureau Ortner & Ortner

Staatsarchieven van Noord-Rijnland-

heeft de ambitieuze, in 2007 georga

Westfalen is een toonaangevend element

niseerde wedstrijd gewonnen dankzij

voor de stad Duisburg. Dit bouwkundig

‘de kracht van de architectuur’ van het

symbool ligt langs de rivierhaven van

project en ‘de in het oog springende

de stad, dicht bij de autostrade A40 en

vormgeving’.

vlakbij de plek waar de Ruhr en de Rijn

Het gebouw is samengesteld uit twee

samenvloeien. Dat verklaart meteen ook

delen, elk met een zeer verschillende

waarom deze plek zo de aandacht trekt!

architectuur.



2013

Het eerste deel, waar de archieven worden bewaard, bestaat uit een hoog oprijzende toren die zich centraal bevindt in de vroegere graanop slagplaats daterend uit 1930. Hij is 76 meter hoog. Er zullen 148 kilometer rekken geïnstalleerd worden. Het nieuwe volume is een beetje zoals ‘een doos in een doos’ gebouwd in de bestaande opslagplaats. Ondanks zijn hoogte vormt de toren een perfecte harmonie met de horizonlijn van de stad. Het massieve karakter van de nieuwe toren wordt ook nog benadrukt doordat de architecten hebben gekozen voor een bekleding met elementen van gevelmetselwerk. Dankzij deze keuze vormt hij een perfect geheel, zonder

hem onmiddellijk, zelfs van op grote

De ingang van de Staatsarchieven be

esthetische breuk met de bestaande

afstand, doen opvallen. Het decoratieve

vindt zich op het kruispunt van het

opslagplaats.

motief en de verschillende kleuren van

bestaande gebouw en de uitbreiding

Het resultaat daarvan is een massieve,

de nieuwe en bestaande baksteenmuren

ervan.

compacte en indrukwekkende volume

doen het gevelmetselwerk van de nieuwe

trie, verlevendigd door verfijnde details.

toren volledig tot zijn recht komen.

De metselwerkvakken waarmee de

Een werkelijk bijzonder opvallend gebouw waarvan de huidige interventie

vensters van het bestaande gebouw zijn

Het tweede deel van het gebouw is

subtiel aansluit bij de bestaande

dichtgemaakt, vertonen een speelse,

samengesteld uit een kronkelend

omgeving.

ongewone uitvoering van bakstenen.

volume van zes verdiepingen. Daarin

Dit is slechts één element van de vele

werden de administratie, expositie

geometrische structuren die de toren

ruimtes, conferentie en leeszalen en

over zijn volledige hoogte versieren en

de researchlabs ondergebracht.

www.ortnerortner.com

7

8


Woning in Herne Arts et Architecture Foto’s: Laurent Brandajs

Deze woning te Herne is

omdat ze typisch is voor de architec

Om de stedenbouwkundige voor

een harmonieuze combinatie van een

tuur van de landbouwgebouwen van de

schriften na te leven, moest het tracé

bestaand gebouw en een nieuwbouw.

streek. De volle muur in metselwerk

van de herbouwde delen zo goed moge

werd bewaard, van binnen geïsoleerd

lijk dat van de vroegere, afgebroken

Als enig hoofdelement van een geheel

en aan de binnenkant werd een muur

bijgebouwen volgen. Het concept dat

van verschillende landbouwgebouwen,

toegevoegd die de vloeren draagt.

werd uitgedacht voor de uitbreiding

werd deze oude schuur bewaard en

Het houten frame werd eveneens

heeft zich dan ontwikkeld rond twee

werd er een nieuwe vleugel aan toege

behouden.

lange muren die loodrecht op de

voegd. De schuur werd behouden,

schuur staan en waarin de leefruimtes ondergebracht zijn. Om de sterkte van dit concept te bewaren en het horizon tale karakter van deze twee muurlijnen te benadrukken, werd het dak met twee hellingen een beetje dieper geplaatst. Achteraan wordt een ‘buitensalon’ afgebakend door een opening tussen de twee muren die op zich eigen lijk de krachtlijnen vormen van heel het project. Op die manier konden binnenin ruime en hoge volumes gecreëerd worden.


Zowel achteraan als vooraan de woning vertaalt de verbinding tussen de vroe gere schuur en de uitbreiding zich in een glazen volume. Door de nieuwe vleugel te bouwen, steunend op de eigenschappen van het bestaande gebouw, werd een echt homogeen geheel gerealiseerd. Het metselwerk van de schuur werd gezandstraald en gevoegd. Voor de uitbreiding hebben de architecten bakstenen en dakpannen gezocht die zo goed mogelijk lijken op de bestaande bouwmaterialen. Ook het metselwerk werd gevoegd op dezelfde manier als dat van de schuur, terwijl voor de bestaande schuur eveneens de zuivere lijnen van de hedendaagse architectuur werden overgenomen. Op die manier vormen het bestaande en het nieuwe gedeelten een perfect harmonisch geheel. De woning is gebouwd op een groot stuk grond. Het in elkaar grijpen van verschillende volumes creëert ruimtes die bijzonder goed geschikt zijn voor een landelijke inrichting. www.artsetarchitecture.be


2013

9

10


Uitbreiding van een woning in Mortsel Bovenbouw architectuur Foto’s: Karin Borghouts - Tekst: Bovenbouw architectuur

De bestaande rijwoning wordt aan de achterzijde uitgebreid met een nieuw volume over meerdere verdiepingen, dat de bestaande lage uitbreidingen vervangt. De architecten hebben geen aanbouwsel achter het bestaande huis willen bouwen maar wel een tweede huis. Dit ‘achterhuis’ wordt aanzien als een zelfstandig huis met een eigen profiel en ‘voorgevel’ die zich op de tuin richt. Het dakprofiel van het voorhuis is hernomen in het achterhuis maar enigszins vervormd als gevolg van de van kracht zijnde stedenbouwkundige regels. Daardoor krijgt de uitbreiding een eigen karakter. Waar voor en achterhuis elkaar ontmoeten, plooit de zijgevel van de laatste naar binnen om de lengte van de gevel te doorbreken. De zo ontstane nis brengt licht in de keuken van het voorhuis en maakt een

Om de continuiteit tussen voor en

van de bestaande woning, uigevoerd in

(verblijf)plek aan de steeg die straat en

achterbouw te benadrukken is de

metselwerk.

tuin verbindt.

zijgevel van de uitbouw, net als die


Vlakken in verschillende formaten stenen en metselverbanden reflecteren de achterliggende ruimtes van het achterhuis. Hetzelfde metselwerk komt terug aan de binnenzijde. De gevel wordt zo een doorslag van het interieur. Een rijk palet aan texturen ontstaat in de relatief gesloten wand. Door de nieuwe gevel vervolgens te schilderen wordt deze weer tot één geheel gemaakt en krijgt het achterhuis een zelfstandig statuut. Het schilder en pleisterwerk loopt gedeeltelijk over naar de bestaande bouw om voor en achterhuis te verbinden en tegelijker tijd beschadigingen in het bestaande metselwerk te repareren. Een vrijwel volledig beglaasde achter gevel maakt dat de uitbouw maximaal profiteert van de diepe tuin.

www.bovenbouw.be


2013

11

12


BINNENLANDSE ARCHITECTUUR Woning in Grimbergen URA Yves Malysse & Kiki Verbeeck Foto’s: Filip Dujardin

Deze driegevelwoning bevindt zich in een typisch residentiële wijk uit de jaren ’60. Deze sobere, hedendaagse en functionele woning vormt een belangrijke schakel in de straat en spreekt aan door haar volumetrie en de keuze van een lichte baksteen. De detaillering van het metselwerk is zeer verzorgd, zoals de schuine lijnen in de vensterlijsten en de ‘nis’ van de zij-ingang en ook de combinatie van verdiepte en uitspringende mortelvoegen voor de horizontale baksteenboorden. Terwijl de vooren zijgevel gesloten zijn, is de gevel aan de achterkant volledig in glas. Twee essentiële elementen speelden mee bij het ontwerpen van het project:

uitdaging die de architecten hebben

van het dakprofiel een lichtinval en een

er was de vraag naar een woning

aangegaan door het project eerder in

alkoof in de straatgevel gecreëerd.

‘op maat’ voor een koppel met twee

doorsnede dan in plan uit te werken.

kinderen, terwijl ook bepalende steden

De bouwheren verkozen een woning

bouwkundige voorschriften in acht

De belangrijkste stedenbouwkundige

waarin ze kunnen ‘samenleven’ maar

moesten worden genomen. Een hele

beperkingen waarmee de architecten

ook waar ieder zich aan zijn activiteiten

rekening moesten houden, waren

kan wijden of zich kan afzonderen van

de hoogte van de kroonlijst, die niet

de anderen. De architecten hebben

toelaat om twee volwaardige verdie

gebruik gemaakt van de oneffen

pingen te maken en het hellend dak,

heid van de kavel aan de achterkant:

waardoor de noodzaak van dakkapellen

het huis is ingedeeld in drie niveaus.

ontstaat. Beperkingen die URA in

De drie leefniveaus zijn met elkaar

zijn voordeel heeft kunnen ombuigen.

verbonden dankzij de verticale circu

Zo wordt bijvoorbeeld de hoogte van

latie die het hart van het huis vormt

de verdiepingen geaccentueerd door

en die de centrale ‘pijler’ is waarrond

horizontale baksteenboorden die zo op

de verschillende ruimtes ingericht

dezelfde lijn komen met de architec

zijn. De leefruimte bevindt zich op het

turale lijnen van het aanpalende huis.

gelijkvloers en biedt een opening naar

Tevens wordt door de herinterpretatie

de tuin achter het huis. Op de eerste



2013

verdieping werd een salon met open

worden door gebruik te maken van

buiten mogelijk (op de straat en op de

haard ontworpen als ontspannings

het kleine en naar het zuiden gerichte

nis in de zijingang) en ook het binnen

ruimte waar de afmetingen (de ruimte

buitenterras.

brengen van natuurlijk licht in alle vertrekken is duidelijk een belangrijk

is hoger dan breder) uitnodigen om de gedachten even te laten ‘afdwalen’. Op

Binnen is de keuze van sobere, ruw

de tweede verdieping bevinden zich

gelaten bouwmaterialen kenmerkend

de kamers van de kinderen met een

voor het werk van de architecten. Grote

polyvalente ruimte die kan aangepast

ramen maken ruime uitzichten naar

element geweest van het ontwerp.

www.ura.be

13

14


BUITENLANDSE ARCHITECTUUR Uitbreiding van het IUT Paris 8 in Montreuil (Frankrijk) - «Een subtiele verweving van bakstenen» 2/3/4/ architecture Foto’s: Nicolas Fussler en Juan Sepúlveda - Tekst: 2/3/4/ architecture

De uitbreiding van het IUT te Montreuil (Parijs) past in het kader van een site die grondig aan het veranderen is: steeds dichtere bebouwing, stedelijke boulevard, aankomst van de tram, heropleving van gevoelige wijken, enz. Het project op zich bevat twee verschil lende, autonome afdelingen: de uitbrei ding van het IUT (informatica commu nicatie en beheer) en een universiteits restaurant. Ze bevinden zich beide in één enkel compact gebouw van het type: gelijkvloers, twee bouwlagen en

Foto: Juan Sepúlveda

een derde, gedeeltelijke bouwlaag. Het

vestigt op de verweving van de verschil

belangrijkste bouwmateriaal (gevels en

regelmatige volume wordt verleven

lende metselwerkverbanden van grijze

straatstenen) omwille van zijn ecologi

digd door de weerkaatsingen van de

bakstenen.

sche eigenschappen, zijn thermische en

omlijstingen in gepolijst inox van de

akoestische kwaliteiten en zijn goede

ramen en deuren, en ook door een spel

Het gebouw is aan de buitenkant

weerstand tegen alle weersomstan

van licht en donker dat de aandacht

geïsoleerd en baksteen vormt het

digheden, maar ook omdat hij zonder speciaal onderhoud in de loop van de tijd zijn originele kleur behoudt en enkel het patina van de tijd met zich meedraagt. In deze sobere en compacte recht hoek werd een opening gecreëerd om het licht te doen binnenvallen. Deze opening kwam er onder de vorm van een brede centrale patio, verlengd door een overdekt voorplein met aan de ene kant de hal van het IUT en aan de andere kant de restaurantzaal. Als contrast met de buitenschil zijn de gevels van de patio bekleed met witte geglazuurde bakstenen waardoor,

Foto: Nicolas Fussler



2013

Foto: Nicolas Fussler


samen met de inox, het hart van het

logistieke zone waar de dienstkoer met

project licht en helderheid uitstraalt.

de keuken en het geheel van diensten

In het project werd ook een binnentuin

op uitkomt. Deze muur is bekleed met

aangelegd. Hij bevindt zich ter hoogte

geanodiseerde aluminiumcassettes.

van het gelijkvloers, is zichtbaar vanaf

De verdiepte en geperforeerde motieven

alle verdiepingen en voor iedereen

ervan vormen als het ware een geheel

toegankelijk.

eigen herinterpretatie van de geome

Op het gelijkvloers bakent een lange

trische figuren van de geglazuurde

binnenbuitenmuur twee zones af:

bakstenen.

een openbare zone waar de centrale tuin bijdraagt tot de gezelligheid van de plaats en een ontoegankelijke, Foto: Nicolas Fussler



www.a234.fr

15

BELGISCHE DAKPAN- EN BAKSTEENFABRIKANTEN Bakstenen voor gewoon metselwerk: V : volle baksteen voor gewoon metselwerk P : geperforeerde baksteen voor ge woon metselwerk L : geperforeerde baksteen met lichte scherf Bakstenen voor gevelmetselwerk S : strengpersgevelsteen (‘machinale’ gevelsteen) H : handvorm en vormbakperssteen A : andere soorten (traditionele en ‘rustieke’ gevelstenen zoals veld ovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.) Andere producten: W : welfsels D : dakpannen O : straatklinkers • Voor details over het productiegam ma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de bedrijven wenden. • De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun pro ducten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorganisatie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd.

Oos t- V laa n d er en • Kleiprodukten HOVE bvba Lindendreef 101 9400 Ninove Tel. (054) 33 26 67 Fax (054) 32 82 38 www.steenbakkerijhove.be (V-H-A) • Steenfabriek VANDE MOORTEL nv Scheldekant 7 9700 Oudenaarde Tel. (055) 33 55 66 Fax (055) 33 55 70 www.vandemoortel.be (H-O) • SVK nv Aerschotstraat 114, 9100 SintNiklaas Tel. (03) 760 49 00 Fax (03) 777 47 84 www.svk.be (V-P-H)

We s t- V l aa n d e r e n • Wienerberger nv - divisie EGEM Brugsesteenweg 170 8740 Egem (Pittem) Tel. (051) 46 07 01 Fax (051) 46 07 04 www.wienerberger.be (V-P-L-S)

• Wienerberger nv - divisie KORTEMARK Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) 57 57 00 Fax (051) 57 57 02 www.wienerberger.be (V-P-L-S-H) • Wienerberger nv - Terca ZONNEBEKE Ieperstraat 186 8980 Zonnebeke Tel. (051) 78 80 60 Fax (051) 77 10 38 www.wienerberger.be (V-P-S) • DUMOULIN Bricks bvba Moorseelsesteenweg 239 8800 Roeselare Tel. (056) 50 98 71 Fax (056) 50 41 92 www.dumoulinbricks.be (V-P) • WIENERBERGER nv Terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel. (056) 24 96 35 Fax (056) 51 92 75 (V-P-L-S-H-A-D-O)

Li mbu r g • Wienerberger nv - divisie VELDWEZELT 2de Carabinierslaan 145 3620 VeldwezeltLanaken Tel. (089) 71 51 38 Fax (089) 72 28 80 www.heylenbricks.be (H) • Steenfabrieken NELISSEN nv Kiezelweg 460 3620 Lanaken Tel. (012) 45 10 26 Fax (012) 45 53 89 www.nelissen.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca SCHOUTERDEN Venlosesteenweg 70 3680 Maaseik Tel. (089) 56 40 38 Fax (089) 56 81 83 www.wienerberger.be (H-A) • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg 300 3740 Spouwen Tel. (089) 51 01 40 Fax (089) 49 28 45 www.vandersanden.be (H)

• Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan 11 3650 Lanklaar Tel. (089) 79 02 50 Fax (089) 75 41 90 www.vandersanden.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca TESSENDERLO Havenlaan 10 3980 Tessenderlo Tel. (013) 35 91 60 Fax (013) 35 91 61 www.wienerberger.be (P-L)

A nt werpen • Wienerberger nv - divisie NIEL Landbouwstraat 98 2845 Niel Tel. (03) 880 70 61 Fax (03) 880 70 66 www.wienerberger.be (H) • Wienerberger nv - divisie RUMST Nieuwstraat 44 2840 Rumst Tel. (03) 880 15 20 Fax (03) 844 28 11 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Swenden Nieuwstraat 2 2840 Rumst Tel. (03) 844 22 22 Fax (03) 844 38 02 • DESTA nv

Heerle 11

2322 Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) 315 70 99 Fax (03) 315 81 48 www.desta.be (S-O) • Steenbakkerij FLOREN nv Vaartkant Rechts 4 2960 St.Lenaarts Tel. (03) 313 81 98 Fax (03) 313 71 56 www.floren.be (V-S) • Wienerberger nv - divisie Terca NOVA Steenbakkersdam 10 2340 Beerse Tel. (014) 61 10 99 Fax (014) 61 04 32 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Wienerberger nv - divisie Terca BEERSE Absheide 28 2340 Beerse Tel. (014) 61 19 75 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H)

• Wienerberger nv - divisie Terca QUIRIJNEN Sint Jobbaan 58 2390 Westmalle Tel. (03) 311 51 12 Fax (03) 311 62 56 www.wienerberger.be (V-S-H-A)

Br aba nt • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos 14 1790 Hekelgem Tel. (053) 66 85 51 Fax (053) 66 71 41 www.vandersanden.be (H)

Heneg o u w e n • Wienerberger nv - divisie Terca PERUWELZ Rue de l’Europe, 11 7600 Péruwelz Tel. (069) 77 97 10 Fax (069) 77 97 11 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa 'Barry' Chaussée de Bruxelles 33 7534 Barry Tel. (069) 53 26 00 Fax (069) 53 26 09 www.ploegsteert.com (S) • Wienerberger nv - divisie Terca WARNETON Chaussée du Pont Rouge 57 7784 Warneton (Comines) Tel. (056) 58 88 10 Fax (056) 58 85 35 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa Touquetstraat 228 7782 Ploegsteert Tel. (056) 56 56 56 Fax (056) 56 55 01 www.ploegsteert.com (P-L-W)

N a m en • Wienerberger nv - divisie WANLIN Rue de la Briqueterie, 28 5564 Wanlin Tel. (082) 66 55 00 Fax (082) 66 55 17 www.wienerberger.be (S-A-O)

Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/511.25.81

2013. Bouwen met het verleden

Recommend Documents