Warmtenetten in Vlaanderen ACE 22-11/2012 Van Overberghe Koen
Warmtenetwerk Wat is een warmtenet ? • Nederland en Vlaanderen • Breed platform voor alle organisaties die betrokken zijn bij collectieve warmte • Stimuleren gebruik van duurzame warmte en restwarmte door bevordering van collectieve warmte(- en koudenetten) • Kennisoverdracht en adviseren regelgeving
2
Wat Wat is is een een warmtenet warmtenet ??
Warmteleidingen Warmtebron
3 3
Warmteverbruikers
Warmtebron - warmteverbruiker • • • • • • •
• • • • 4
Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding…. WKK Geothermie Biomassa Warmtepomp (warmte uit de bodem, rioolwater…) Zon …
Grote publieke gebouwen Residentieel Industrie … WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmteleidingen • Geïsoleerde buizen • Staal of kunststof leidingen • Star of flexibel
Transportmedium functie van warmtebron en verbruiker : • Speciale vloeistoffen (thermische olie) • Stoom : indien hoge temperatuur vereist is (vooral industriële procesverbruikers) • Water : meest gebruikt: goedkoop, veilig…
5
Afgiftestation • • • • •
6
Scheiding tussen warmtenet en circuit verbruiker. Regelkring Registratie verbruik Compact (een schouw,…) Veilig (geen gas)
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Wanneer is een warmtenet mogelijk ? • • • • •
7
Tbron > Tverbruiker (uitz. Warmtepomp) Profiel aanbod = profiel verbruik Financieel haalbaar Praktisch haalbaar Juridische obstakels
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Vooroordelen Warmtenetten • • • • • • • • •
Warmtenetten hebben grote verliezen Warmtenetten hebben geen rol meer: passief huis… Slechts beperkte afstanden haalbaar Warmtenetten verbruiken veel water Ons klimaat is te zacht Warmtenetten zijn niet betrouwbaar Warmtenetten zullen leiden tot minder woningisolatie Levensduur warmtenetten …
Onterechte vooroordelen Technisch volledig ontwikkeld Breekpunt: hoge initiële investeringskost
8
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Waarom warmtenetten ?
Waarom warmtenetten ?
10
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Waarom Warmtenetten ? Energy Source Other 3% Electricity 3%
Energy Type
Houses Offices
GreenhouseIndustry Gazoline
480 PJ Gazoline
480 PJ
Coal 12% 150 PJ Oil 33%
400 PJ Electricity
40 PJ 110 PJ 100 PJ
410 PJ Heat>100 oC
410 PJ
200 PJ Gas 48%
140 PJ 810 PJ Heat<100 oC
160 PJ
310 PJ
2100 PJ
11
410 PJ
270 PJ
180 PJ
760 PJ
480 PJ
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Status • • • • •
1980-1990: opstart enkele warmtenetten (HVI) 1990-2010: geen uitbreidingen of nieuwe netten Diverse lokale verbindingen Residentiële klanten: verwaarloosbaar Koudenetten ? warmtenetten zeer beperkt in Vlaanderen Buurlanden: – Duitsland: >19.000 km leiding; 5 mln klanten – Nederland: >500.000 klanten – Denemarken: 30.000 km
12
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Oorzaken status quo Geen steun warmte/warmtenetten Relatief lage fossiele energiekost Vooral aandacht voor individuele oplossingen Aanleg zeer fijnmazig gasnet Vooroordelen warmtenetten Geen politieke aandacht Geen beleid gericht op warmte, wel op: - Groene stroom - WKK
Totale steun warmte
Mln €
• • • • • • •
600 500 400 300 200 100 0 Nederland SDE+
Ondersteuning in verhouding tot vermeden CO2-emissie 300 250
[€/tCO2]
200 150 100
50 0 Groene stroom
13
Warmtekrachtkoppeling
Groene warmte/restwarmte
Vlaanderen GW
Warmtenetten in Vlaanderen ommekeer - 2005-2011 – Snel stijgende energiekosten – Warmtenetten stilaan economisch haalbaar
- 10/2011: Blokkering specifiek dossier door verplichte aanleg gasnet, ook bij aanleg warmtenet ! Amendement op energiedecreet ten voordele van warmtenetten ! Startschot interesse warmtenetten !
- Actieplan groene warmte (en restwarmte) - Voorstel resolutie - Verplicht aandeel hernieuwbaar nieuwbouw - Beslissing Antwerpen aanleg grootschalig warmtenet (07/2012)
14
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld Mirom
4kg afval =1l stookolie 64.000T/jaar= 16.000.000l/j 15
Warmtenetten in Vlaanderen
serre
serre Voorbeeld Mirom: glastuinbouw
L&R
Syntra serre
school
MIROM
REO
internaat
ziekenhuis scholen school rusthuis ziekenhuis spil zwembad Zilverberg academie
16
7,5 km(x2) -110°C eq. 3.000.000 liter stookolie/jaar 1°C/km
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld residentieel nieuw: Licht en Ruimte •
Bouw van: – Appartementen voor De Mandel – Rijwoningen – Villabouw
Aftakking L&R 07/2012 17
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld residentieel bestaand: aansluiting appartementsblok • • • • •
18
Zilverberg - project 2010 74 appartementen (±1965) Vroeger 100.000 liter stookolie/jaar na conversie 550 MWh Vlekkeloze aansluiting Geen back-up
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld glastuinbouw • • • • • • •
40°C: lage temperatuur restwarmte 20 ha glas Korte afstand Hoogenergetische gewassen Potentieel : >65.000 MWh Bv 12.000.000 kg tomaten/jaar WKK steun
MIROM
20 ha serre
19
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld openbare gebouwen • • • •
20
Zwembad – Cultureel centrum – Muziekschool 5 km leidingafstand tot Mirom 100 % verwarming met restafval >25 jaar
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten in Vlaanderen Voorbeeld industrie: KMO zone Roeselare west • • • • • •
Nieuwe zone naast bestaand warmtenet 18 ha ± 30 bedrijven WVI Profiel bedrijven niet gekend Perceelgrenzen niet gekend
MIROM 21
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten op bedrijventerreinen Bepaling kosten voor een bedrijf mbt een warmtenet: • Aansluitkost • Energiekost • Vermogenkost • Onderhoudskost Elementen die kosten beïnvloeden • Afnameprofiel ! • Vermogen • Temperatuurregimes (dT en max gewenste temperatuur/ P=m.c.dT) • Extra eisen overheid hernieuwbaar (zie recente aanpassing decreet) • Eisen mbt back-up • Beschikbare alternatieven voor het bedrijf • Diverse randcondities – – –
Terrein ! Gebouw …
Verschil tussen bestaand en nieuw bedrijf !
22
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten op bedrijventerreinen Bestaande bedrijven • • • •
Bestaand bedrijf met operationele ketel – –
Conditie ketel (stookolie, gas, rendement...) Bereidheid bedrijf om ketel in te zetten als back-up/piekketel
Kostprijs alternatief: gas, WKK, biomassa Afstand tot warmtenet Geen verplichting aansluiting op het warmtenet: noch voor bedrijf noch voor warmtenetbeheerder
Mogelijke elementen in nadeel bestaand bedrijf: • Niet ontworpen voor aansluiting op een warmtenet:
• •
– – –
Geen gecentraliseerde stookplaats Leidingtraject doorheen terrein en bedrijf zelf Extra kosten aanleg leidingen op openbaar terrein
Reeds bestaande installatie: geen extra drijfveer voor aansluiting warmtenet Hinder door aanlegwerken warmtenet
Elementen in voordeel bestaand bedrijf: • Afnameprofiel exact gekend ! • Optie bestaande ketel als lokale back-up • Minder isolatie=hoger energieverbruik • Algemeen: minder onbekenden
Aansluiting bestaande bedrijven = onderhandelen rekening houdende met randcondities.
23
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten op bedrijventerreinen Nieuwe bedrijven Elementen in voordeel nieuwe bedrijven: • Besparing op kostprijs alternatief stel gas:
• • • •
– – – – – –
besparing op ketel Eisen stooklokaal Schouw Aansluitkosten gas Lagere onderhoudskosten, geen emissiemetingen… ….
Extra eisen overheid hernieuwbaar Onmiddellijk ontworpen voor aansluiting op een warmtenet Geschikte temperatuurregimes (dT, max temperatuur) Optimaal traject warmtenet op openbaar terrein en op bedrijvenzone
Kans tot verplichting aansluiting op het warmtenet: Voor bedrijf Voor beheerder warmtenet (zelfs al is klant niet rendabel)
Elementen in nadeel nieuwe bedrijven: • Aanleg warmtenet gebeurt vooraf – – –
geen afnameprofielen gekend Indien gebouwenverwarming: steeds betere isolatie=steeds lagere afname Geen exacte perceelgrenzen gekend !
Aansluiting nieuwe bedrijven = (mogelijk) veel onbekenden voor verantwoordelijke warmtenet Beperking aanlegkosten door optimaal ontwerp
24
WARMTENETWERK VLAANDEREN
Warmtenetten op bedrijventerreinen Algemene aspecten (nieuw of bestaand) Afnameprofiel • Warmtenetten hebben constant verlies (altijd op regimetemperatuur) • Hoge investeringskost warmtenet • Bedrijf met continue afname ≠ piekverbruiker of winterverbruiker ! • Gebouwenverwarming=seizoensgebonden Warmte voor bedrijfsproces (mogelijk) niet seizoensgebonden Afnameprofiel heeft invloed op aansluitingskosten, energiekost… Imago
25
WARMTENETWERK VLAANDEREN