Jaarverslag 2006 / 2007
Bezuidenhoutseweg 251 - 253 2594 AM Den Haag Telefoon (070) 331 52 82, Fax (070) 381 42 81 E-mail:
[email protected] www.montessori.nl Bank: ABN AMRO, rekeningnummer 60.98.11.924
Voorwoord In dit verslag legt het bestuur verantwoording af voor het gevoerde beleid in het verslagjaar 2006-2007. Het verslagjaar overlapt voor een belangrijk gedeelte het eeuwfeestjaar van de internationale montessoribeweging. In januari startten de feestelijkheden met een groot congres in Rome en kort daarop met onze eigen feestelijke opening van het herdenkingsjaar als bijactiviteit van de Nationale Onderwijs Tentoonstelling in Utrecht. De bestuurswerkzaamheden stonden dit verslagjaar voor een groot gedeelte in het teken van voorbereidingen: de viering van 100 jaar montessorionderwijs, het internationale congres van Montessori Europa in Amsterdam en de inrichting en oprichting van een nationaal montessori centrum. De sectie Het Jonge Kind bleef groeien, de VMO rondde zijn principiële, maar ook praktische discussie af over de montessorididactiek en de sectie basisonderwijs belandde met de set kwaliteitsborgingprocedures in de eindfase. Het bestuur heeft nu meer dan ooit de noodzaak gevoeld van een meer professionele en op de continuïteit gerichte organisatie van de montessoribeweging in Nederland. Bij alle op en neer gaande bewegingen in het publieke debat over de onderwijsvernieuwingen blijkt telkens weer dat het montessorionderwijs goudmateriaal in handen heeft: nooit zal het in onze kring gaan over de mislukkingen van de montessori-vernieuwingen. Het concept is springlevend, maar behoeft wel een organisatie van mensen die zich blijft inspannen om maatschappelijke ontwikkelingen en nieuwe wetenschappelijke inzichten te verbinden met de ijzersterke grondbeginselen van het montessori mensbeeld en de montessori pedagogiek. Het bestuur dankt al die mensen op zo veel verschillende posities in de montessorischolen en daarbuiten voor hun bijdrage aan de ontwikkeling en de instandhouding van het montessorionderwijs. Nog veel te weinig kinderen, met name ook de nieuwe Nederlanders, profiteren van een onderwijsvorm die respect, het echt gezien en gewaardeerd worden door de ander, als grondvorm voor het didactisch handelen verheven heeft. In juni van dit verslagjaar heb ik mijn taak als voorzitter neergelegd omdat ik (en met mij het bestuur) mijn nieuwe functie als directeur van het Centrum voor Nascholing Amsterdam, dat onder andere ook aanbieder is van nascholing op het gebied van montessori-onderwijs, niet verenigbaar vind met het voorzitterschap. Uiteraard wil ik ook vanuit mijn nieuwe functie een bijdrage blijven leveren aan de bloei en groei van het Nederlandse montessorionderwijs. Ben van der Hilst voorzitter NMV (tot 15 juni 2007)
2
Inhoudsopgave Voorwoord
2
Inhoudsopgave
3
1 1.1 1.2 1.3 1.4
NMV Doel en middelen Bestuur Algemene ledenvergadering Organogram
4 4 4 5 9
2. 2.1 2.2
Sectie Het Jonge Kind Sectiebestuur Kwaliteitscommissie Het Jonge Kind
10 10 11
3 3.1 3.2 3.3 3.4
Sectie Basisonderwijs Sectiebestuur Kerncommissie Kwaliteit & Erkenning Commissie Montessorischool in Ontwikkeling Commissie Montessoridiploma Basisonderwijs
12 12 13 13 13
4 4.1 4.2 4.3
Sectie Voortgezet Onderwijs Sectiebestuur VMO visitatie CVMO
16 16 17 17
5 5.1 5.2 5.3 5.4
Ondersteuning Wetenschappelijk Bureau NMV VBS Secretariaat Voortrekker
18 18 18 18 18
6 6.1 6.2
Contacten met derden AMI Netwerk SOVO
19 19 19
7 7.1 7.2 7.3
Communicatie Montessori Mededelingen NMV Website Jaarboek
20 20 20 21
8 8.1
Financiën Toelichting op de (voorlopige) jaarrekening NMV 2006-2007 Begroting NMV 2007-2008 Vergoeding onkosten bij activiteiten van de NMV
22 22
8.2 8.3 9 9.1 9.2 9.3
Algemene gegevens Ledenbestand Contributie Samenstelling besturen, werkgroepen en commissies
3
25 28 29 29 30 31
1
NMV
In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de NMV zich ten doel stelt en met welke middelen de doelstelling behaald wordt. Verder beschrijft het NMV bestuur haar doelen en werkzaamheden en volgt er een verslag van de belangrijkste punten die besproken zijn op de Algemene Ledenvergadering van 13 december 2006. Tot slot is het organogram van de NMV opgenomen.
1.1 Doel en middelen Volgens haar statuten stelt de NMV zich ten doel: a. het bevorderen en (doen) ontwikkelen van opvoeding en onderwijs volgens de beginselen en werkwijzen van Dr. Maria Montessori; b. het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van het montessorionderwijs; c. het behartigen van de gezamenlijke belangen van de instellingenleden die het onder a. genoemde doel nastreven; d. het verlenen van diensten aan de leden en instellingenleden. Zij doet dit door: a. het bevorderen van de contacten tussen hen die de genoemde doelstellingen onderschrijven dan wel daar invloed op kunnen uitoefenen; b. het bevorderen van kennis en inzicht in de beginselen van montessorionderwijs en -opvoeding; c. het onderhouden van contacten met overheden; d. het bevorderen van studie en onderzoek; e. het bevorderen van vorming en scholing; f. het onderhouden van een verenigingsperiodiek; g. alle overige middelen die bevorderlijk zijn voor de doelstellingen van de vereniging In de afgelopen jaren is er een ontwikkeling geweest waarbij de nadruk in de NMV is komen te liggen op de instellingsleden, dat wil zeggen de scholen die aangesloten zijn bij de vereniging. Deze instellingsleden zijn georganiseerd in de drie secties, één voor het voortgezet onderwijs, één voor het basisonderwijs en één voor het Jonge kind (voorheen de Sectie Peuters). De inhoudelijke ontwikkelingen en alle daarvan afgeleide zaken worden besproken en besloten in de sectiebesturen.
1.2 Bestuur Het bestuur van de NMV is belast met het besturen van de vereniging. Dat betekent dat ze direct verantwoordelijk is voor de uitvoering van bovengenoemde doelstellingen. Ze wordt daarin ondersteund door een (ambtelijk) secretariaat. De voorzitter van het bestuur is in het bijzonder verantwoordelijk voor en aanspreekbaar op het volgens de genoemde doelstellingen besturen van de vereniging, het coördineren van de uitvoering van de besluiten van de algemene ledenvergadering en van het bestuur. De voorzitter stuurt daarnaast het secretariaat aan. Het beheer van de gelden en eigendommen van de NMV is een belangrijke taak van het hoofdbestuur. Hiervoor is de penningmeester van het bestuur direct
4
verantwoordelijk. Ook hier wordt een deel van de uitvoering gedaan door het secretariaat. Veel van de onderwijsinhoudelijke zaken worden, zoals in de vorige paragraaf aangegeven, overgelaten aan de Secties en haar besturen. Juist daarom is een goede coördinatie van groot belang. De voorzitters van de Secties zitten in die hoedanigheid in het NMV bestuur, samen met (voor de twee grote Secties) een tweede lid. Zo bestaat het bestuur sinds juni 2002 uit 7 bestuursleden, een voorzitter, een penningmeester en 5 bestuursleden namens de secties. Een daarvan vervult de functie van secretaris. Voor de verdere samenstelling verwijzen wij naar paragraaf 9.3 op bladzijde 29. Het bestuur komt tenminste zesmaal per jaar bij elkaar. In bijzondere gevallen wordt een extra vergadering belegt.
1.3 Algemene Ledenvergadering De ALV is het hoogste orgaan van de NMV. De ALV wordt gevormd door alle individuele- en instellingsleden van de NMV. De laatste ALV is gehouden op 13 december 2006 in De Jaarbeurs, Utrecht. De concept-notulen luiden als volgt: “CONCEPT VERSLAG van de Algemene Ledenvergadering van de NMV op woensdag 13 december 2006 in de Jaarbeurs Utrecht: Beatrixgebouw, aanvang 19.30 uur. “De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. Hij memoreert dat we aan de vooravond staan van honderd jaar montessori onderwijs. Dit internationale feestjaar wordt op 6 en 7januari 2007 geopend in Italië. Over de geplande Nederlandse activiteiten zullen later mededelingen worden gedaan. Vervolgens staat hij stil bij het overlijden van Thea van Diemen. De voorzitter roemt haar grote verdienste voor de montessori beweging, ook internationaal; haar dood is een groot verlies. “Het verslag wordt onder dankzegging aan de maker tekstueel vastgesteld. Naar aanleiding van zijn er, behoudens een over een spelfout, geen opmerkingen. “Jaarverslag 2005 / 2006 Het jaarverslag wordt per hoofdstuk doorgenomen. “Naar aanleiding van het hoofdstuk Het Jong kind, deelt René Meijer mee dat de cursus een succes is en dat binnenkort wordt gestart met twee nieuwe groepen. De eerste peuterspeelzaal is inmiddels gevisiteerd en zal weldra het eerste volwaardige lid van de sectie zijn. In totaal zijn er nu circa vijftig aspirant-leden, die overigens weinig geld te besteden hebben. Veel van de peutergroepen horen bij een basisschool. Veel basisscholen denken dat in die situatie de peuterzaal automatisch ook lid is van de NMV. Dit is niet zo; het lidmaatschap moet zelfstandig worden aangevraagd. “Naar aanleiding van het hoofdstuk voortgezet onderwijs, deel Ferd Stouten mee dat het Montessori Lyceum Flevoland nieuw is toegetreden. De sectie is op zoek geweest naar de montessori karakteristieken van voortgezet montessori
5
onderwijs. Dit proces bevindt zich in een afrondende fase. De opleiding en de visitatie (de eerste ronde is inmiddels afgerond, de tweede wordt opgestart, inclusief aandacht voor lessenbezoek en keuzewerktijden) worden hierop aangepast. “Naar aanleiding van het hoofdstuk contacten met derden, deelt de voorzitter mee dat de contacten met de AMI zijn aangehaald. Tessa Wessels zal het eerste NMV-bestuurslid zijn met een AMI-certificaat. Een en ander betekent niet dat scholen nu ook AMI-gecertificeerd moeten zijn. Wel kan kennis en expertise met betrekking tot de opleidingen (ook in het VO) worden uitgewisseld. “Naar aanleiding van het hoofdstuk communicatie vindt een gedachtewisseling plaats over nut en noodzaak alle leerkrachten en docenten op hun huisadres een MM te bezorgen. Michael Rubinstein zal uitzoeken welke kosten extra moeten worden gemaakt om MM thuis te laten bezorgen. MM wordt steeds beter, aldus de aanwezigen. Michael Rubinstein vindt de voorkant van het jaarboek lelijk en is verbaasd te horen dat die door Elma is ontworpen. Overigens gaat de NMV werken aan eenheid in de huisstijl; het jaarboek zal hier niet aan ontkomen. De website is qua lay out er niet duidelijker op geworden, aldus een aantal aanwezigen, en hiermee ontoegankelijker. “Jaarrekening 2004 / 2005: Door gewijzigde eisen aan de accountantscontrole, mochten er geen fondsen meer worden aangehouden. De baten zijn hierdoor gestegen van ca. 10.000 euro tot ca. 55.000 euro. De ALV keurt de jaarrekening goed. “Jaarrekening 2005 / 2006: De penningmeester deelt mee dat er grip is gekomen op de financiën. Dit is mede te danken aan de overgang naar de VBS. De NMV is dan wel een weinig risicovolle vereniging, toch doen zich zaken voor die zich vooraf niet laten begroten. De ALV stemt in met een voorlopige goedkeuring van de jaarrekening 2005 / 2006 onder voorbehoud van goedkeuring door de accountant. “Over de hoogte van de deelnameprijs aan de conferentie 2006 (€ 199) ontstaat wel discussie. Voor met name vertegenwoordigers uit de sectie Het jonge kind blijkt deze prijs een obstakel te zijn. Daar staat tegenover dat de conferentie wel kostendekkend moet zijn. De vraag is ook, hoe de beloning voor medewerkers aan de conferentie moet zijn. Die is nu zoveel mogelijk beperkt gebleven, waardoor de deelnameprijs niet nog verder omhoog hoefde. Voor de organisatie van de volgende conferentie is het belangrijk inzicht te hebben in de opbouw van de prijs. De suggestie om te werken met gedifferentieerde deelnameprijzen zal door het bestuur worden besproken. Tot slot wordt de suggestie meegegeven de lezingen dusdanig in te plannen dat iedereen die kan bijwonen. “Begroting 2006 / 2007 De penningmeester geeft aan dat de toename in inkomsten te maken heeft met het werk van de Voortrekker. Deze contributieverhoging heeft niet geleid tot ledenverlies. Voor honderd jaar Montessori onderwijs is apart geld uitgetrokken.
6
Dick Huntink mist in de begroting de WMO-afdracht. De NMV fungeert hierin enkel als doorgeefluik, aldus de penningmeester, dus dit hoeft niet in de begroting. De afgelopen jaren heeft dit doorgeven niet plaatsgevonden, als gevolg van de overgang naar diverse administratiekantoren. De rekeningen aan de Hogescholen gaan nu de deur weer uit, waardoor de betaling aan de WMO kan worden hervat. “Het verwachte positieve exploitatieresultaat zal worden toegevoegd aan de reserve; de buffer is nog niet ruim genoeg om andere zaken te kunnen financieren. “De ALV stemt in met de begroting van de penningmeester. De voorzitter dankt de penningmeester voor zijn beleid en de goede samenwerking met de VBS, waardoor het met de financiën weer langzaam de goede kant opgaat. “Bestuurssamenstelling Manja Stoovelaar moet op grond van de statuten na twee keer drie jaren aftreden. Er zijn, aldus de voorzitter, sluiproutes gevonden om Manja niet verloren te laten gaan. De sectie Basisonderwijs is er niet in geslaagd een opvolger te vinden; er blijft dus een vacature bestaan. Dit hangt mede samen met de gevolgtrekkingen die momenteel worden gegeven aan de uitkomsten van het tevredenheidsonderzoek. De sectie zal het komende jaar verder gaan met het zoeken naar een opvolger. De continuïteit wordt gewaarborgd door Manja te vragen voor de sectie te blijven werken, maar zonder haar bestuurlijke verantwoordelijkheden te geven. Van Manja wordt derhalve geen afscheid genomen, wel zijn er dank en bloemen. Manja is vereerd door het in haar gestelde vertrouwen, maar benadrukt dat het wel goed is nieuwe mensen te vinden. Ronald Steen wordt door de ALV met applaus benoemd als secretaris van het bestuur. Tessa Wessels is de beoogde nieuwe vertegenwoordiger in het bestuur namens de sectie Het jonge kind. De voorzitter dankt René Meijer dat hij tijdelijk terug wilde keren namens de sectie. Tessa stelt zich vervolgens kort voor: zij is nu negen jaar in Nederland, na vijfeneenhalf jaar in de VS te zijn geweest, alwaar zij de AMI-opleiding heeft gedaan. In Delft is ze gaan werken op een montessori peutergroep en als zij-instromer is ze nu werkzaam bij de Delftse montessorischool. Zij is al geruime tijd actief in de kwaliteitscommissie van de sectie. Haar speerpunt is het driejarige kind in de onderbouw. De ALV benoemt Tessa met applaus als bestuurslid. Hans Luyendijk wordt vanuit de sectie voortgezet onderwijs met applaus herbenoemd als bestuurslid. “Wijziging redactiestatuut De voorzitter geeft aan dat het bijeenroepen van de redactieraad niet eenvoudig bleek te zijn. De vraag was toen, of het ook anders kon. Geconcludeerd werd dat het bestuur die taak kon overnemen. Daarnaast moeten wel meer momenten van feed back worden gecreëerd. De ALV stemt er mee in het redactiestatuut conform het voorstel te wijzigen. “Voortgang kenniscentrum, taakvervulling Voortrekker Janneke Geluk geeft aan, dat ze op de vorige ALV sceptisch was over de duizend poot die werd gezocht. Ze heeft toch gesolliciteerd en het blijkt fijn om te doen. Ze ontmoet veel mensen die enthousiast zijn. ‘Daar waar veel mensen een
7
zelfde pad lopen, komt er een weg,’ aldus Janneke, en de professionaliteit komt dan vanzelf. Er is veel gebeurt, maar nog weinig zichtbaar. De netwerken zijn gemaakt, de secties in het land worden bezocht, bij de WMO is ze toegevoegd lid. Ze luistert veel en kan zo bruggen bouwen; ook internationaal. Als ze haar inventariserende ronde beëindigd heeft, wil ze met de voorzitters van de secties en de bestuursportefeuillehouders rond de tafel. Daarnaast heeft ze een klankbordgroep geformeerd (de namen staan binnenkort op de voortrekker-site) waarvan de leden lid zijn op persoonlijke titel. Ze gaat een digitale databank bouwen en contact zoeken met de NDV en de Jenaplanvereniging om te zien hoe de organisatie er daar uit ziet. Op de vraag of ze vindt dat de NMV een dynamische organisatie is, zegt Janneke dat hoewel de interne communicatie slecht is, er wel heel veel gebeurt en dat moeten we niet laten liggen. Aan een kenniscentrum is behoefte, er is elan en vanaf januari 2007 gaat ze beginnen met de nadere invulling. “Rondvraag en sluiting Manja Stoovelaar licht de plannen met betrekking tot honderd jaar montessori onderwijs toe. Een kleine groep is met de voorbereiding van activiteiten aan de slag. Scholen krijgen een brief met het verzoek financieel bij te dragen en ideeën te leveren. Op de NOT van 24 januari 2007 vindt om 16.00 uur de startbijeenkomst plaats. Daar wordt ook het jaarprogramma gepresenteerd. Er komt ook een nationale open montessori dag; de datum moet nog worden geprikt. De Nationale Montessoridag wordt gekoppeld aan het congres van Montessori Europe op 26-28 oktober in Amsterdam. Het nieuwe leren is honderd jaar geleden al gestart! Mirjam Stefels merkt op dat de opmerking op blz. 15 van het jaarverslag over het wegvallen van de examinering van een keuze uit het volledige authentieke montessori-materiaal, een persoonlijke opmerking van de auteur van dat onderdeel is en als zodanig niet klopt. De voorzitter dankt de aanwezigen voor hun komst. Het is altijd taai, een ALV, maar zulke leden zijn ook nodig. Hij sluit de vergadering.”
8
1.4 Organogram Algemene Ledenvergadering Hoofdredacteur Montessori Mededelingen Wetenschappelijk Bureau Bestuur NMV Redactie Montessori Mededelingen
Secretariaat
Bestuur Sectie Het jonge kind
Kwaliteitscommissie Het jonge kind
Bestuur Sectie Basisonderwijs
Kerncommissie Kwaliteit & Erkenning
Commissie Montessoridiploma Basisonderwijs
Visitatiecommissie
Peutergroepen en kinderdagverblijven
Algemeen Bestuur Sectie Voortgezet Onderwijs
Visitatiecommissie
Commissie Montessorischool in Ontwikkeling
Scholen Basisonderwijs
9
Scholen Voortgezet Onderwijs
2
Sectie Het Jonge Kind
Ook dit verslagjaar groeide de sectie wat het (aspirant-)ledenaantal betreft. De Sectie heeft nu niet alleen peutergroepen en kinderdagverblijven binnen haar geleding, maar óók enkele organisaties voor buitenschoolse opvang (BSO). Ten gevolge daarvan nam het Sectiebestuur het besluit om in het vervolg niet meer over BSO te spreken, maar over Buitenschoolse Begeleiding (BSB), omdat in de optiek van de Sectie de leid(st)ers die daar werkzaam zijn, meer doen dan opvangen alleen. Twee gebeurtenissen zijn de moeite waard om hier extra te worden vermeld: • Verheugend was het feit dat in januari 2007 in Bilthoven en Eindhoven opnieuw twee door de NMV erkende cursussen voor leidsters van montessori peutergroepen en –kinderdagverblijven van start konden gaan, nu gevolgd door 51 cursisten. • Op 25 april 2007 kreeg Montessori peutergroep 't Bijenkorfje als eerste peutergroep tijdens een feestelijke bijeenkomst het erkenningbordje uitgereikt, ten teken van het feit dat deze peutergroep volledig werkt volgens de eisen die vanuit de NMV aan peutergroepen worden gesteld.
2.1 Sectiebestuur Al geruime tijd wordt door enkele montessori basisscholen geprobeerd om toestemming te krijgen een pilot op te starten waarbij de driejarigen in hun onderbouwgroep(en) zijn geïntegreerd. Belangrijkste reden van het ministerie om een dergelijk experiment af te wijzen, was in het verleden het feit dat er volgens haar weinig vraag is naar opname van de driejarigen in de onderbouw van de basisschool. En dat terwijl landelijk gezien er veel belangstelling is voor een nauwere relatie tussen voorschoolse educatie en basisonderwijs! De universiteit van Nijmegen is nog steeds bereid om de pilot met onderzoek te begeleiden. Het Sectiebestuur heeft dit verslagjaar scholen die serieus overwegen een pilot te starten, uitgenodigd voor een bijeenkomst in Delft. Tot grote spijt van de Sectie was het aantal aanmeldingen voor die bijeenkomst zo laag, dat het bestuur moest besluiten de bijeenkomst af te gelasten. Uiteraard zal in het komende verslagjaar een nieuwe poging worden ondernomen. Voorjaar 2007 heeft het Sectiebestuur een brief geschreven naar Sharon Dijksma, de nieuwe staatssecretaris op OCW. Haar reactie kwam nog net vóór het sluiten van dit verslagjaar binnen, en hield kort gezegd in dat de door ons gevraagde voorzieningen los staan van het basisonderwijs en daarom (door haar) niet kunnen worden gehonoreerd, ofschoon een goede aansluiting op en samenwerking met de basisscholen volgens haar inderdaad van groot belang zijn. Het Sectiebestuur is in het afgelopen jaar twee keer bijeen geweest. Gedurende deze bijeenkomsten werd er vooral gesproken over: • Opstarten pilot driejarigen in de onderbouw van de basisschool; • Het montessori kenniscentrum; • Andere zaken geïnitieerd vanuit het hoofdbestuur. Het bestuur van de sectie bestond aan het einde van het verslagjaar uit de volgende personen: mevr. J.F.E.M. van der Poel (namens de regio Midden);
10
mevr. H.A. van Rangelrooy (namens de regio Zuidoost); mevr. T. Wessels (voorzitter en lid hoofdbestuur); mevr. C.D. Spruit (namens de regio Zuidwest). Voor de regio's Noordoost en Noordwest waren er (nog steeds) vacatures.
2.2 Kwaliteitscommissie Het jonge kind De kwaliteitscommissie heeft zich het afgelopen jaar vooral bezig gehouden met het organiseren van de Basiscursus en het nadenken over verdere cursussen en over praktijkbegeleiding voor hen die ook in de praktijk willen worden geschoold. De elfde landelijke bijeenkomst werd gehouden op 1 april 2006 in de John F. Kennedyschool te Den Haag. Het was een zeer levendige bijeenkomst, die werd bijgewoond door 75 leidsters. De Kwaliteitscommissie Het jonge kind is gedurende dit verslagjaar twee maal bijeen geweest, telkens gecombineerd met een bijeenkomst met het Sectiebestuur. Belangrijkste onderwerpen van gesprek tijdens deze vergaderingen waren: • Het organiseren van de elfde landelijke bijeenkomst voor alle montessorileidsters voor het jonge kind; • Inhoud, opzet en tussenevaluatie nieuwe cursus voor het jonge kind; • Visitatie van een peutergroep; De samenstelling van de Kwaliteitscommissie is gedurende het verslagjaar ook gewijzigd. De volgende leden maakten aan het einde van dat jaar deel uit van deze commissie: mevr. E. Dirven; mevr. M. Hover; mevr. D.S.M. Jurjens; dhr. R. Meijer (voorzitter); mevr. L. van Santen; mevr. L. Schneiders; mevr. J.H. Werver-Visser.
11
3
Sectie Basisonderwijs
In dit hoofdstuk wordt beschreven waar binnen de Sectie aandacht voor is geweest in deze verslagperiode.
3.1 Sectiebestuur Het sectiebestuur is in het jaar 2007 op volle sterkte gekomen. Was vorig jaar de betrokkenheid nog een actiepunt, dit jaar kunnen we melden dat elke regio op dit moment een regiovertegenwoordiger in het bestuur heeft en regio overleggen in “slapende” regio’s plaats vinden. In de bestuursvergaderingen kwam dan ook een grote uitwisseling van regionale wetenswaardigheden op gang, waar andere regio’s weer gretig gebruik van maakten. De sfeer in de laatste bestuurvergadering was er een van “samen zijn we sterk en verschillen mogen er zijn”. Hierdoor was er openheid en vertrouwen om met elkaar het montessori basisonderwijs een sterke toekomst te geven. De nieuwe wijze van visitatie & erkenning kan hierin een grote rol spelen. In het schooljaar 2007-2008 start de NMV met deze nieuwe wijze van visitatie & erkenning. Op woensdag 12 september 2007 kregen alle visiteurs, door het bureau Hoffmans & Heegsma, een training in de werkwijze van het nieuwe visitatie traject. Na deze dag worden de scholen voor visitatie aangeschreven en worden de inhoud en procedure van visitatie & erkenning opgenomen in de digitale “Blauwe Map” van het basisonderwijs. In overleg met de opleidingen zijn ook het reglement erkenning montessori opleidingen, het examenreglement, de bekwaamheidseisen montessori leid(st)er en de taak en rol van de gecommitteerden bij het montessori examen vastgelegd. Ook deze zaken komen in de digitale “Blauwe map”. Het sectiebestuur zal met ingang van januari 2008 een nieuwe voorzitter basisonderwijs hebben. De functie van de voorzitter zal met de komst van het montessori-centrum veranderen. Daar waar de voorzitter in het verleden verantwoordelijk was voor alle uitvoerende taken met betrekking tot het basisonderwijs, zullen veel van deze taken overgenomen worden door het montessori-centrum. De voorzitter zal meer een functie krijgen van eindverantwoordelijke, vertegenwoordiger en initiatiefnemer. De bestuursleden van de sectie vervullen een rol van portefeuillehouder voor bijvoorbeeld de opleiding, de “Blauwe Map” en erkenning & visitatie. Het sectiebestuur heeft in het afgelopen jaar deze nieuwe structuur verkend en hierover een beslissing genomen in zijn vergadering van 26 september 2007. Na zeven jaar neemt deze voorzitter afscheid als bestuurslid van de sectie basisonderwijs van de NMV. In de afgelopen jaren heb ik met veel genoegen mogen meewerken aan een betere positie van het montessori onderwijs in Nederland. De komst van het montessori-centrum zie ik dan ook als kroon op al deze jaren van vergaderen, overleggen en de contacten met bevlogen montessori mensen in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
12
Hiervoor mijn hartelijke dank en ik hoop dat de Nederlandse Montessori Vereniging in de toekomst kan rekenen op nog meer actieve leden uit welke geleding dan ook. Manja Stoovelaar voorzitter a.i. sectie basisonderwijs
3.2 Kerncommissie Kwaliteit & Erkenning Dit jaar stond in het teken van het afronden van de nieuwe procedure Toelating en Erkenning en de start van de uitvoering hiervan. In de eerste maanden zijn we bezig geweest met het bureau Hofman en Heegsma om alle documenten te ontwikkelen die nodig zijn voor de visitatie. De basis was al gelegd met het schrijven van het draaiboek visitatie. In april konden we deze fase afronden en lag er ook een brochure voor de scholen, waarin het gehele traject beschreven wordt. Op dat moment was het werk voltooid. Om de visitatie te kunnen starten hebben we alle montessorischolen een brief gestuurd met een korte uitleg over de procedure en een verwijzing naar de brochure. In de brief werden de scholen opgeroepen om zich op te geven voor het visitatietraject in het schooljaar 2007/2008. In dezelfde brief hebben we een oproep gedaan voor nieuwe visiteurs. In juni hebben veertig scholen een brief ontvangen met de datum dat zij gevisiteerd gaan worden. Aansluitend aan dit jaarverslag kan worden gemeld, dat op 12 september alle visiteurs en commissieleden zijn geschoold door het bureau Hofman en Heegsma in het nieuwe traject. De commissieleden hebben toen ook de scholen verdeeld en de visiteurs erbij gevraagd. Vanaf 1 oktober worden er weer scholen bezocht. De commissie Toelating en Erkenning (leden zijn Bas Moll, Puck Smit, Michelina Hoogeveen, Nelleke de Waele, Dick Beijer, Joke Wiers en Wilke Vos (voorzitter)) is op 7 november in Utrecht bij elkaar geweest. We hebben daar geconstateerd dat het nieuwe traject goed loopt. Er wordt een evaluatieformulier ontworpen om ook aan de bezochte scholen te vragen wat hun ervaringen zijn. Voor de kerstvakantie zullen er in het totaal 14 scholen bezocht gaan worden.
3.3 Commissie Montessorischool in Ontwikkeling De werkzaamheden van deze commissie zijn in afwachting van een eventueel op te richten Montessori Centrum opgeschort.
3.4 Commissie Montessoridiploma Basisonderwijs In de periode van 1 juli 2006 t/m 30 juni 2007 bleef de samenstelling van de commissie ongewijzigd. De commissie kwam zes maal bijeen. Het nieuwe examenreglement werd nu bij alle examens gehanteerd hetgeen grote inhoudelijke wijzigingen in het karakter van het examen met zich meebracht. Het nieuwe reglement ‘Erkenning Opleidingen en Borging Kwaliteit’ verkeert in de laatste fase van de vaststelling door de NMV. Dit reglement brengt opnieuw veranderingen met betrekking tot de positie van de gecommitteerden namens de
13
NMV. Ook de commissie zelf zal zich beraden op haar functioneren in de toekomst. In het najaar van 2006 werden nieuwe, zowel als vertrekkende, opleiders aangemeld bij de commissie. De mutaties werden verwerkt in een nieuwe adreslijst Werkgroep Montessori Opleiders (WMO) Er waren dit studiejaar landelijk 25 examendagen, waarvoor in totaal 27 gecommitteerden namens de NMV werden aangezocht. Ondanks het feit dat er volgens het nieuwe reglement nog maar één gecommitteerde bij ieder examen aanwezig hoeft te zijn (de gescheiden bevoegdheid voor het jonge en het oudere kind is vervallen) bleef de vraag naar twee gecommitteerden per examendag bestaan. Het vinden van gekwalificeerde personen die de gelegenheid en de bereidheid hebben om examens bij te wonen, bleef dus ook even moeilijk. Het montessoridiploma basisonderwijs werd door 136 kandidaten behaald, waarvan 83 diploma’s met de praktijkaantekening en 53 zonder praktijkaantekening. Zeven onvolledige diploma’s uit voorgaande jaren werden omgezet in volledige diploma’s na voldoende beoordeling van de praktijk.
Examenoverzicht juli 2006 t/m juni 2007 Opgave Commissie montessoridiploma basisonderwijs
DIPLOMA'S
DAGOPLEIDINGEN Amsterdam Arnhem Assen Eindhoven Hengelo Rotterdam Utrecht Subtotaal OMSCHOLING Amsterdam Arnhem Assen Eindhoven Hengelo Den Haag Rotterdam Utrecht Subtotaal Totaal opleidingen
*
ONVOLLEDIGE DIPLOMA'S *
HEREXAMENS
AFGEWEZEN
29
1
2
1
6 7 17 61
2
2
13 22
1 5 5 11 7 7 16 1 53
83
53
2 4 1
Op het onvolledig diploma ontbreekt de aftekening van het praktijkdeel.
14
2 2
1 1
1
2 2 8
1 2
10
3
De opleidingen leverden in totaal 136 gediplomeerde montessori-leerkrachten af. Er werden dit jaar zeven onvolledige diploma’s uit voorgaande jaren omgezet in volledige diploma’s, na voldoende-beoordeling van de praktijk. Er waren dit jaar 25 examendagen die door 27 gecommitteerden werden bijgewoond. De vraag naar twee gecommitteerden per examendag bleef bestaan.
15
4
Sectie Voortgezet Onderwijs
In dit hoofdstuk geeft het Dagelijks Bestuur van de Sectie Voortgezet Onderwijs (ook wel Voortgezet Montessori Onderwijs, hierna te noemen VMO) een overzicht van de werkzaamheden, de bestuurssamenstelling en de leden. Vervolgens is er een kort verslag van de visitaties en wordt tot slot het Centrum Voortgezet Montessori Onderwijs (CVMO) genoemd.
4.1 Sectiebestuur Het dagelijks bestuur van de VMO is in het verslagjaar zes maal bijeen geweest en kent als leden Ferd Stouten (voorzitter), Ben Sanders (secretaris), Hans Luyendijk (penningmeester), Janneke Stam, Carla Jansen, Michiel Smulders en Wiebe Brouwer. In het NMV-bestuur wordt de VMO vertegenwoordigd door Ferd Stouten en Hans Luyendijk. In het verenigingsjaar 2004/2005 heeft het db een activiteitenplan opgesteld, waar door de VMO-scholen gezamenlijk aan wordt gewerkt. Het Montessori leren vervult hierin een prominente rol. Het doel is een onderwijskundig kader te scheppen waarmee montessorischolen zich kunnen onderscheiden van andere VO-scholen en die een rode draad moet worden voor het inrichten van het eigen onderwijs. Uiteindelijk moeten er zes karakteristieken worden beschreven. De Najaarsconferentie 2006 stond geheel in dit teken. Op het AB van 18 april 2007 in Aerdenhout zijn de zes karakteristieken definitief vastgesteld. Het gaat om: 1. Hoofd, hart en handen: montessori-onderwijs biedt een bredere vorming aan dan alleen gericht op cognitieve doelen en streeft naar verdieping van leren door integratie van hoofd, hart en handen. 2. Leren kiezen: het is een voorwaarde voor de ontwikkeling van de zelfstandigheid dat leerlingen leren om keuzes te maken. 3. Reflecteren: reflectie op het leren vormt voor de leerkracht en leerlingen de basis om vast te stellen waar een leerling staat in zijn of haar ontwikkeling en daarnaar te handelen. 4. Sociaal leren: leerlingen zijn in de leeftijdsfase van het voortgezet onderwijs erg gericht op het sociaal functioneren met leeftijdsgenoten. Het van en met elkaar leren is een belangrijke karakteristiek van VMOscholen. 5. Samenhang in leerstof: de nota 'het Montessorionderwijs in de 21e eeuw' geeft aan dat leerlingen werkelijkheidsgebieden moeten onderzoeken. Daarmee worden de grenzen tussen de traditionele vakken overschreden. 6. Binnen en buiten school: het leren van bekwaamheden en het verwerven van een maatschappelijke rol vindt in en buiten school plaats. Analoog aan de 'oefeningen voor het dagelijks leven' van de montessori basisschool, schenken VMO-scholen aandacht aan oefeningen voor het maatschappelijk leven. De scholen voor voortgezet montessori onderwijs hebben elk voor zich een implementatietraject in gang gezet met als doel de montessori-karakteristieken een structurele plaats te geven in het leeraanbod en de inrichting van het onderwijs. Een andere activiteit in het activiteitenplan is het ontwikkelen van montessori competenties, als uitvloeisel van de hierboven beschreven karakteristieken. Wat
16
moeten docenten kennen en kunnen en hoe kan de opleiding en begeleiding hierop worden aangepast. Dit traject is inmiddels in gang gezet en heeft geleid tot een werkgroep die met voorstellen zal komen over de opleiding van montessori-docenten VO. Een blijvend speerpunt is de visitatie. Het instrument van de visitatie is inhoudelijk verdiept met een didactische component. Naast keuzewerktijd worden nu ook lessen geobserveerd. De karakteristieken zullen er in verwerkt gaan worden. Overigens naar verwachting niet eerder dan het cursusjaar 20082009. Met de Inspectie, in de persoon van de coördinerend inspecteur, vindt afstemming plaats over een koppeling met het PKO. De ervaringen op de scholen hiermee wisselen nog al en zijn sterk gebonden aan de werkwijze van individuele onderwijsinspecteurs. Een blijvende actie is het contact houden met de leden door het db. Ieder lid van het db heeft hiertoe een aantal scholen onder zijn hoede gekregen. Aandacht verdient de positie van enkele VO-scholen waar de montessori-stroom onder druk staat en waar gerichte ondersteuning vanuit het db gewenst is. Tijdens het cursusjaar hebben de scholengemeenschap Het Rhedens in Dieren en het Bonnefantencollege in Maastricht aangegeven niet langer een montessori stroom te willen verzorgen.
4.2 VMO visitatie Het afgelopen schooljaar werden de volgende vier scholen bezocht in het kader van de VMO-visitatie: OSG Huygenwaard (Heerhugowaard, montessoristroom), Piter Jelles Montessori (Leeuwarden), OSG Hengelo (montessorivestiging) en RSG Pantarijn (h/v onderbouw en bovenbouw). De visitatiecommissie bestond uit drie vaste leden en vier vertegenwoordigers van de deelnemende scholen. De vaste leden waren Benno Elsen, oud-rector en oud-inspecteur van het voortgezet onderwijs (voorzitter), Bas Moll, directeur van de montessori basisschool Anne Frank te Amsterdam (vertegenwoordiger montessori basisonderwijs) en Michael Rubinstein (ambtelijk secretaris en projectleider). De commissieleden namens de deelnemende scholen waren: Brian Möhlmann (OSG Huygenwaard), Albert Verdenius (Piter Jelles Montessori), Carla Jansen (OSG Hengelo) en Ben Sanders (RSG Pantarijn). In april 2007 nam het AB van de sectie voortgezet onderwijs de nota over karakteristieken voor voortgezet montessori-onderwijs aan. In het schooljaar 2007-2008 zal een kleine commissie voorbereiden op welke wijze de karakteristieken een plaats krijgen binnen de visitatie.
4.3 CVMO Scholing en nascholing binnen het VMO wordt verzorgd door het CVMO. Het CVMO is inmiddels een zelfstandige organisatie die cursussen en trainingen verzorgd en onderdeel vormt van Cento, een contractstichting van de Hogeschool Utrecht. De montessori cursussen en trainingen worden uitgevoerd met instemming van het Dagelijks Bestuur. Komt er een Montessori Kenniscentrum, dan zal de rol van het CVMO wellicht veranderen.
17
5
Ondersteuning
Het bestuur van de NMV wordt in voorkomende gevallen bijgestaan en geadviseerd door in- en externe organen. In de nu volgende paragrafen wordt aangegeven wat deze ondersteuning inhoudt.
5.1 Wetenschappelijk Bureau NMV In het schooljaar 2006-2007 heeft het WB in afwachting van de oprichting van het Montessoricentrum vrijwel geen activiteiten uitgevoerd.
5.2 VBS De NMV onderhoudt al een aantal jaren een structurele relatie met een van de landelijke organisaties voor bestuur & management, in casu de VBS (Verenigde Bijzondere Scholen voor onderwijs op algemene grondslag). Deze relatie stelt de NMV in staat ‘interactief’ contact te onderhouden met de landelijke ontwikkelingen rond het onderwijs. De relatie met de VBS wordt verder zodanig ingevuld dat de NMV gebruik kan maken van bestuurlijke en juridische expertise van de VBS.
5.3 Secretariaat Het (ambtelijk) secretariaat van de NMV wordt gevoerd door Peter Warnders (ambtelijk secretaris), Astrid van Rijn (secretaresse) en Peter Montagne en Pegah Gharbi (financiële administratie).
5.4 Voortrekker Per 1 augustus 2006 is de benoeming van Janneke Geluk tot voortrekker voor het Montessori Kenniscentrum van kracht. De voortrekker heeft een drieledige opdracht: 1) het beantwoorden van vragen op het gebied van het gehele montessorionderwijs, 2) het in kaart brengen van alle deskundigheid en kennisontwikkeling in de vereniging om deze toegankelijk te maken voor de leden en 3) het in nauw overleg met de leden en het bestuur ontwikkelen van een plan voor de verdere uitbouw van de dienstverlening en kennisontwikkeling. De werkzaamheden zijn na de zomervakantie 2006 volop aan de gang. Zo zijn bijvoorbeeld zoveel als mogelijk de bijeenkomsten van de secties bezocht. Bij de bestuursvergaderingen was de Voortrekker een vaste gast. Aan het einde van het verslagjaar begonnen de contouren van een Montessori Kenniscentrum langzaam vorm te krijgen.
18
6
Contacten met derden
In dit hoofdstuk wordt kort beschreven welke activiteiten er zijn met de Association Montessori Internationale (AMI) en het Netwerk SOVO.
6.1 AMI In het verslagjaar zijn geen activiteiten ontwikkeld in relatie met de AMI. Wel hebben verschillende leden de door de AMI georganiseerde openingsfestiviteiten in Rome bijgewoond ter gelegenheid van de opening van het eeuwfeest en zijn er informele contacten geweest met medewerkers van AMI. De sfeer tussen beide verenigingen is goed en AMI en NMV hebben de intentie uitgesproken om daar waar mogelijk is, nauwer met elkaar samen te werken. AMI kan een enorm arsenaal aan kennis ontsluiten van wereldwijd onderzoek en ontwikkeling op het gebied van montessorionderwijs. Zie de website: www.montessori-ami.org
6.2 Netwerk SOVO De NMV participeert in SOVO (Samenwerkende Organisaties voor Vernieuwingonderwijs) via het lidmaatschap van de voorzitter in het bestuur van dit platform waar o.a. de Daltonvereniging, de Jenaplanvereniging, de Vrije Scholen en het Freinet Onderwijs deel van uitmaken. Er vindt vooral uitwisseling plaats van informatie over het instandhouden van een vernieuwingsbeweging en over mogelijke gezamenlijke reacties op overheidsbeleid. In het verslagjaar is verder gewerkt aan een gemeenschappelijk project “De Opbrengst dat ben Ik” waarin scholen van de verschillende vernieuwingsbewegingen een manier zochten om de kwaliteit van het vormende onderwijs te beschrijven in andere termen dan de Inspectie doet. Om daarmee een instrument in handen te hebben waarmee de specifieke meerwaarde van het vernieuwingsonderwijs zichtbaar gemaakt kan worden naar de overheid. Vanuit de NMV hebben twee basisscholen in het project geparticipeerd. Op twee landelijke conferenties zijn de opbrengsten van het project gedeeld met de rest van de scholen. Een tweede gezamenlijk project is het beschrijven van een alternatief voor het toetsingskader van de Inspectie. Dat heeft geleid tot een brochure voor alle scholen en de inspectie. Zie de website: www.vernieuwingsonderwijs.nl Overigens blijkt bij vergelijking met de zusterverenigingen dat de verschillende secties van de NMV een succesvol beleid voeren met betrekking tot de contacten met de Inspectie. Zowel de sectie basisonderwijs als voortgezet onderwijs hebben samenwerking gezocht met de Inspectie om het eigen visitatiebeleid onderdeel te laten uitmaken van de inspectieprocedures.
19
7
Communicatie
MM is het verenigingsblad van de NMV. Deze is bedoeld voor diverse mensen uit het montessori-onderwijs zoals directies en besturen van scholen, leerkrachten en andere werkenden in het montessori-onderwijs, ouders/verzorgers van leerlingen, en zij die studeren aan montessori-opleidingen. Verder volgt in dit hoofdstuk het verslag van de werkzaamheden rondom de website.
7.1 Montessori Mededelingen Jaargang 2006-2007 was de dertigste jaargang van Montessori Mededelingen. Door een serie over families waarvan drie generaties montessori-onderwijs genoten hebben, is er inhoudelijk enigszins een historisch accent geplaatst. In deze jaargang werd ook geregeld aandacht besteed aan het honderdjarig bestaan van het montessori-onderwijs. Er kwamen vijf nummers uit, vormgegeven en gedrukt door Elma Multimedia BV. Thema’s in deze jaargang waren onder meer opvoedingsverantwoordelijkheid, nieuwe montessorischolen en een ruime terugblik op de jaarlijkse montessoriconferentie. Vanaf maart 2007 verschijnt maandelijks een digitale nieuwsbrief, die onder verantwoordelijkheid van de redactie gemaakt wordt. Hierin staat actuele informatie en verder korte artikelen. De nieuwsbrief wordt verzonden naar alle scholen en individuele leden. In deze jaargang werd ook het plan uitgewerkt om onder de vlag van Montessori Mededelingen boeken over montessori-onderwijs te laten verschijnen. Het ligt in de bedoeling om vanaf najaar 2007 steeds twee boeken per jaar uit te brengen in een reeks die verschijnt bij uitgeverij Garant.
7.2 NMV Website Dit jaar zijn er een paar grote aanpassingen aan de site verricht. Naast de gewone items is op de NMV-site ook alle informatie over het Montessori KindVolgSysteem, de projectgroep rekenen/wiskunde, het Montessori Kenniscentrum en Montessori 100 jaar te vinden. De eerste drie onderdelen worden beheerd door Jos Werkhoven. Door deze opzet is de actualiteit van de site nog beter gewaarborgd. Nieuw is ook de verdergaande samenwerking met MM. De MM Nieuwsbrief wordt ook op de site gepubliceerd. De bezoekersteller staat (augustus) op 360.000 bezoekers. Door middel van Google Analytics is te zien dat de site dagelijks gemiddeld 275 bezoekers telt, die gemiddeld 2,15 minuten blijven en 3,74 pagina’s bekijken. Het grootste deel van de bezoekers gaat naar de advertentiepagina. In dit jaar werden er zo’n 29 personeelsadvertenties geplaatst (peildatum 10 augustus). Het prikbord wordt veelvuldig gebruikt door leden en buitenstaanders. Het discussieforum (op dit moment zo’n twintig discussies) wordt nauwelijks meer bezocht, vermoedelijk doordat de participatie vanuit de NMV uiterst 20
gering is. Daardoor krijgen forumbezoekers vaak geen afdoende antwoorden op vragen. Op beide punten laat de NMV kansen liggen om zich naar de leden toe te manifesteren en om een visie uit te dragen. Voor de leden van de NMV is er qua nieuws te weinig op de site te halen. De site werd ook dit jaar weer gebruikt voor het online inschrijven voor evenementen als de ledenvergadering en voor studiedagen, evenals voor het doorgeven van adreswijzigingen en doen van bestellingen.
7.3 Jaarboek In het schooljaar 2006-2007 is er wederom een Jaarboek gepubliceerd. Het Jaarboek is ter bevordering van de onderlinge communicatie en voor het inzichtelijk maken van de verenigingsstructuur. Het Jaarboek legt de nadruk op de verschillende Secties en de ondersteunende commissies en werkgroepen. Ook is er aandacht gegeven aan wat de NMV voor haar leden kan betekenen.
21
8
Financiën
8.1 Toelichting op de (voorlopige) jaarrekening NMV 2006-2007 Voor de jaarrekening 2006-2007 is nog geen goedkeurende verklaring van de accountant ontvangen. De gesprekken daarover zijn ondertussen vrijwel afgerond en zullen niet leiden tot een ander beeld. Het voorstel is de jaarrekening te bespreken en goed te keuren onder voorbehoud van een accoordverklaring van de accountant. Jaarrekening Nederlandse Montessori Vereniging boekjaar 2006-2007
Baten 2005-2006 begroot
A. 8010 8020 8030 8040 8041 8060 8090
Contributies PG BO BO tbv kwaliteit VO leden leden zonder mm studenten donateurs/overigen subtotaal
B. 8100 8110 8120
Montessori Mededelingen montessori mededelingen abonnementen advertenties subtotaal
C. 8130 8140 8150 8190 8200 8210 8220 8900 8990 8990
Diversen nascholingscursus conferentie nov 06 montesori rekendag diversen directeurencursus opbrengst publicatiefonds opbrengst kwaliteitsfonds rente ed. dividend/minus waarde effecten overige subtotaal
Baten
€ € € € € €
2.030 102.400 19.200 22.375 21.532 3.459
€
2006-2007 begroot
werkelijk
werkelijk
2.700 108.657 19.032 30.106 18.530 4 545 531
€ € € € €
4.070 184.400 20.000 47.875 21.966
1.000
€ € € € € € € €
€ €
400 400
€ 6.041 € 188.877 € 20.486 € 44.535 € 20.278 € 1.882 € 191 € 109
€
171.996
€
180.105
€
279.111
€ 282.398
65 2.389 1.485
16
2.291
€ € €
€
€
€ €
2.383 500
€
2.226
€
3.939
€
2.883
€
2.241
€ € € €
19.967 550 19.003 2.905
€
43.183
€ €
595 42.558
€
1.454
€
304
€ €
€
671
€
5.636
€
50.913
€
€ €
€
2.291
700 4.000
400 4.000
4.700
€
42.728
€
47.583
€ 178.986
€
226.772
€
329.577
22
€ 335.552
Jaarrekening Nederlandse Montessori Vereniging boekjaar 2006-2007
Lasten 2005 - 2006 begroot D.
begroot
werkelijk
Afschrijvingen
E. 3201 3202 3203 3204 3205 3290
Kantoorkosten porti telefoon kantoorbehoeften drukwerk girotel overige subtotaal
F. 3001 3002 3004 3006 3007 3008 3020 3030 3031 3032 3039 3040 3080 3090
Algemene kosten alg bestuurskosten vergaderkosten bankkosten contributies/abonnementen representatie reis- en verblijf bestuursvergoeding secretariaatskosten reiskosten secretariaat administratiekosten overige kosten dienstverlening accountantskosten overigen
subtotaal
G. 4000 4010 4090 6010 6020 6030 6040 6045 6090 6200 6290 6300 6400 6500
Activiteiten en publicaties 100 jaar Montessori website public relations sectie peutergroepen sectie basisonderwijs sectie voortgezet onderwijs wetenschappelijk bureau directeurendag overige commissies kwaliteitszorg basisonderwijs overig kwaliteitsfonds publicatiefonds montessori conferentie nov 06 voortrekker
subtotaal
H.
2006 - 2007 werkelijk
Montessori Mededelingen Montessori Mededelingen drukkosten portikosten honorarium auteurs/redactie mm reis- en verblijfskosten kantoorkosten representatiekosten 5090 overige kosten 5000 5010 5020 5030 5040
subtotaal
Lasten
€ €
2.500 750
€ € € €
3.978 395 1.086 5.357
4.000 400 1.000 5.000 1.500
€ € € €
6.709 1.640 54 3.820
1.854
€ € € € € €
€ € €
3.000 50 400
€
€
1.559
€
6.700
€
12.670
€
11.900
€
13.783
€ € €
3.000 1.000 100
€ € € € € € € €
6.151 1.442 67 200 1.355 727 23.535 66.865
910 1.852 60
€ € € €
556 1.048 24.508 72.923
8.485 910
3.000 1.500 100 200 1.000 800 24.000 70.000 100 10.000 1.000
€ € €
€ €
€ € € € € € € € € € €
€ € € € € € €
500 100 24.000 70.000 100 10.000 1.000
€ €
8.476 1.003
€
1.500
€ €
2.500 5.045
€ €
1.500 5.000
€ €
2.500 17.345
€
111.300
€
117.281
€
118.200
€
131.181
€
1.500
€
703
€ €
8.000 1.000
€ €
36.681 2.100
€ €
1.000 5.000
€ €
2.881 9.645
€ €
2.000 5.000
€ € €
2.045 12.394 1.350
€
3.500
€
4.290
€
3.500
€
19.200
€ €
750 18.739
€
20.000
€ € €
869 16.342 9.139
€ €
36.226 100.000
€ € € € €
31.156 825 14.753 34.284 65.653
30.200
€
63.358
€
175.726
€
201.242
6.753
8.000 7.500 1.500
1.017 7.726 1.760 2.538 2.591
€
€ € €
€ € € € €
€ € €
10.000 7.500 1.500
€ €
7.384 1.805-
€
1.000
€
246
€
1.000
€
155
€
18.000
€
15.878
€
20.000
€
12.487
€
166.200
€
209.187
€
325.826
€
358.693
€
23
Jaarrekening Nederlandse Montessori Vereniging boekjaar 2006-2007
Overzicht 2006 - 2007 begroot werkelijk
2005 - 2006 begroot werkelijk Baten A. B. C.
Contributies Montessori Mededelingen Diversen
€ 171.996 € 2.291 € 4.700
€ 180.105 € 3.939 € 42.728
€ 279.111 € 2.883 € 47.583
€ 282.398 € 2.241 € 50.913
Totaal
€ 178.986
€ 226.772
€ 329.577
€ 335.552
Afschrijvingen Kantoorbehoeften Algemene kosten Activiteiten en publicaties Montessori Mededelingen
€ € 6.700 € 111.300 € 30.200 € 18.000
€ € 12.670 € 117.281 € 63.358 € 15.878
€ € 11.900 € 118.200 € 175.726 € 20.000
€ € 13.783 € 131.181 € 201.242 € 12.487
Totaal
€ 166.200
€ 209.187
€ 325.826
€ 358.693
Exploitatieresultaat
€ 12.786
€ 17.585
€
€
Lasten D. E. F. G. H.
3.751
23.140-
Opmerkingen bij de jaarrekening 2006-2007 1) Het niet verwachtte negatieve exploitatieresultaat is volledig toe te schijven aan de overschrijding op de post ‘100 jaar Montessori’. Het bestuur had daarvoor in eerste instantie een bedrag begroot van €8000. De activiteiten die werkgroep ‘100 jaar Montessori’ heeft ontplooid hebben dat bedrag ruimschoots overschreden. De verwachting was dat er voldoende sponsorgelden binnen zouden komen om de geplande activiteiten te kunnen bekostigen. Dat heeft echter niet zo mogen zijn. Er loopt nu vanuit de werkgroep nog wel een actie om extra geld binnen te krijgen, maar daar mogen de verwachtingen zeker niet te hoog op zijn. Het verdient aanbeveling om in de toekomst dit type activiteiten eerder op te starten om beter zicht te kunnen krijgen op de financiële consequenties. 2) In 2005 is in het kader van nieuwe belastingwetgeving rond reiskostendeclaraties besloten een vacatievergoeding te geven van €75 per dagdeel. Dat bedrag was gebaseerd op de het aantal bijeenkomsten dat had plaatsgevonden en het aantal betrokkenen in relatie tot beschikbare budgetten. Op basis van de jaarrekeningen van na 2005 moeten we concluderen dat die berekening niet meer op gaat voor de huidige situatie. In de begroting voor 2007-2008 en de volgende jaren zal dat bedrag naar beneden moeten worden bijgesteld om binnen de begroting te kunnen blijven.
24
8.2 Begroting NMV 2007-2008
Begroting Nederlandse Montessori Vereniging 2007-2008 Op basis van de jaarrekening 2006-2007 is de begroting voor 2007-2008 opgesteld. De begroting ziet er als volgt uit: Begroting Nederlandse Montessori Vereniging boekjaar 2007-2008
Baten 2006-2007 begroot
A. 8010 8020 8030 8040 8041 8060 8090
Contributies PG BO BO tbv kwaliteit VO leden leden zonder mm studenten donateurs/overigen subtotaal
B. 8100 8110 8120
Montessori Mededelingen montessori mededelingen abonnementen advertenties subtotaal
C. 8130 8140 8150 8190 8200 8210 8220 8900 8990 8990
Diversen nascholingscursus conferentie nov 07 montesori rekendag diversen directeurencursus opbrengst publicatiefonds opbrengst kwaliteitsfonds rente ed. dividend/minus waarde effecten overige subtotaal
Baten
€ € € € €
4.070 184.400 20.000 47.875 21.966
€ €
2007-2008 begroot
werkelijk
6.041 188.877 20.486 44.535 20.278 1.882 191 109
€ € € € €
4.151 188.000 20.400 48.875 22.337
400 400
€ € € € € € € €
€
279.111
€
282.398
€
283.763
€
16
€ €
2.383 500
€
2.226
€
2.000
€
2.883
€
2.241
€
2.000
€
43.183
€ €
595 42.558
€
40.000
€
1.454
€
671
€
600
€
5.636
€
2.400
47.583
€
50.913
€
43.000
€ 329.577
€
335.552
€
328.763
€ €
€
400 4.000
25
toelichting
basis: 1000 lln (€2,58) - 37 groepen (€42,45) basis: 40.000 lln - € 4,70 basis: 40.000 lln - € 0,51 basis: 12.500 lln - €3,91 basis: 700 leden - € 31,91 met mm
Lasten 2006 - 2007 begroot D.
Afschrijvingen
E. 3201 3202 3203 3204 3205 3290
Kantoorkosten porti telefoon kantoorbehoeften drukwerk girotel overige subtotaal
F. 3001 3002 3004 3006 3007 3008 3020 3030 3031 3032 3039 3040 3080 3090
G. 4000 4010 4090 6010 6020 6030 6040 6045 6090 6200 6290 6300 6400 6500
€ € € € € €
4.000 400 1.000 5.000 1.500
€ € € €
6.709 1.640 54 3.820
€ € € €
7.000 800 100 4.000
€
1.559
€
1.500
€
11.900
€
13.783
€
13.400
€ € €
910 1.852 60
€ € €
1.000 2.000 100
€ € € €
556 1.048 24.508 72.923
€ € € €
1.000 1.000 24.000 75.000
€ €
8.476 1.003
€
8.500
Algemene kosten alg bestuurskosten vergaderkosten bankkosten contributies/abonnementen representatie reis- en verblijf bestuursvergoeding secretariaatskosten reiskosten secretariaat administratiekosten overige kosten dienstverlening accountantskosten overigen
€ € € € € € € € € € €
3.000 1.500 100 200 1.000 800 24.000 70.000 100 10.000 1.000
€ €
1.500 5.000
€ €
2.500 17.345
€
5.000
subtotaal
€
118.200
€
131.181
€
117.600
€ €
8.000 1.000
€ €
36.681 2.100
€ €
1.500
€ €
2.000 5.000
€ € €
2.045 12.394 1.350
€ €
2.000 5.000
€
3.500
€
3.500
€
20.000
€ €
Activiteiten en publicaties 100 jaar Montessori website public relations sectie peutergroepen sectie basisonderwijs sectie voortgezet onderwijs wetenschappelijk bureau directeurendag overige commissies kwaliteitszorg basisonderwijs overig kwaliteitsfonds publicatiefonds montessori conferentie nov 07 voortrekker
subtotaal
H.
2007 - 2008 begroot
werkelijk
Montessori Mededelingen Montessori Mededelingen drukkosten portikosten honorarium auteurs/redactie mm reis- en verblijfskosten kantoorkosten representatiekosten 5050 Montessori Nieuwsbrief 5090 overige kosten 5000 5010 5020 5030 5040
subtotaal
Lasten
31.156 825 14.753 34.284 65.653
€
20.400
36.226 100.000
€ € € € €
€ € €
15.000 40.000 80.000
€
175.726
€
201.242
€
167.400
€
6.753
€ € €
10.000 7.500 1.500
€ €
7.384 1.805-
€ € €
7.000 7.500 1.500
€
1.000
€
155
€ €
1.600 500
€
20.000
€
12.487
€
18.100
€
325.826
€
358.692
€
316.500
26
Overzicht Begroting Nederlandse Montessori Vereniging boekjaar 2007-2008
Overzicht begroot Baten A. B. C.
2006 - 2007 werkelijk
2007 - 2008 begroot
Contributies Montessori Mededelingen Diversen
€ € €
279.111 2.883 47.583
€ € €
282.398 2.241 50.913
€ 283.763 € 2.000 € 43.000
Totaal
€
329.577
€
335.552
€ 328.763
Afschrijvingen Kantoorbehoeften Algemene kosten Activiteiten en publicaties Montessori Mededelingen
€ € € € €
11.900 118.200 176.126 20.000
€ € € € €
13.783 131.181 201.242 12.487
€ € 13.400 € 117.600 € 167.400 € 18.100
Totaal
€
326.226
€
358.692
€ 316.500
Exploitatieresultaat
€
3.351
€
23.140-
€ 12.263
Lasten D. E. F. G. H.
1) Bij het opstellen van de begroting is er vanuit gegaan dat de aanpassing van de contributie die de scholen betalen in het kader van het LMC door de ALV van maart 2008 wordt goedgekeurd. 2) Bij de rubriek ‘Montessori Mededelingen’ is bij de lasten de posten ‘Montessori Nieuwsbrief’ opgenomen. De kosten hebben betrekking op de redactie van de nieuwsbrief. 3) In de toelichting op de jaarrekening 2006-2007 is aangegeven dat de vacatiegelden voor het bijwonen van onder andere vergaderingen te zwaar drukken op de financiën van de NMV. Het bestuur doet een voorstel voor een andere regeling met ingang van 1 augustus 2008. 4) De ‘voortrekker’ heeft haar werkzaamheden tot 1 januari 2008 uitgeoefend. Voor 2007-2008 is wel een bedrag van €80.000 in de begroting opgenomen om naast de voortrekker andere voorbereidingen in het kader van het op te richten LMC te kunnen bekostigen (zulks afhankelijk van het besluit dat in de ALV van maart 2008 wordt genomen). Het verdient aanbeveling om na te gaan hoe de verschillende secties een budget toegewezen kunnen krijgen en hoe de budgetbewaking daarvan verbeterd zou kunnen worden.
27
8.3 Vergoeding onkosten bij activiteiten van de NMV In de toelichtingen op de jaarrekening 2006-2007 en de begroting 2007-2008 is aangegeven dat de regeling voor een vacatievergoeding van €75 per dagdeel een te zware druk legt op de financiën van de NMV. Deze regeling is destijds in het leven geroepen vanwege de veranderde belastingmaatregelen inzake reiskostendeclaraties. Het bestuur stelt nu de volgende regeling voor: 1) De reiskosten voor het bijwonen van vergaderingen van secties worden gedeclareerd bij de eigen school. Het is gebruikelijk hiervoor een vergoeding van €0,19 per kilometer te rekenen of de kosten voor het openbaar vervoer 2e klas. Er is daarnaast geen aanvullende vacatievergoeding meer. 2) De leden van de visitatiecommissie ontvangen op basis van hun ingediende declaratie een vergoeding voor de reiskosten van €0,19 per kilometer of de kosten voor het openbaar vervoer 2e klas. Indien dat noodzakelijk is ontvangen zij ook een vergoeding voor het verblijf. Deze kosten worden betaald door de NMV. Deze regeling zal ingaan met ingang van 1 augustus 2008.
Fred Kulik penningmeester NMV
28
9
Algemene gegevens
In dit hoofdstuk wordt er een overzicht gegeven van het ledenbestand, de contributie en de samenstelling van besturen, werkgroepen en commissies in de periode 2006-2007.
9.1 Ledenbestand De vereniging telde per onderstaande data de volgende leden (per soort aangegeven): 31-72005
31-72006
31-72007
161 3
160 2
160 2
Scholen Voortgezet Onderwijs aspirant-leden VO
19 0
20 1
19 1
aspirant-leden Peutergroepen
39
41
45
Gewone leden Studenten lidmaatschap zonder MM Ereleden
706 43 55 8
716 45 60 8
737 50 60 8
abonnementen MM collectief abonnement Abonnement instellingsleden
324 10
230 1
228 1
45
45
45
75
74
74
Soort leden Basisscholen aspirant-leden basisschool
Donateurs
29
9.2 Contributie In de onderstaande tabel staat de hoogte van de contributie voor het schooljaar 2006/2007.
Instellingsleden Basisonderwijs
aspirant-leden basisonderwijs voortgezet onderwijs aspirant-leden
Peutergroepen aspirant-leden peutergroepen
€ 2,61 € 0,50 € 2,00
per leerling t.b.v. het kwaliteitssysteem t.b.v. ontwikkeling Montessori Centrum
€ 1,56
€ 1,83 € 0,91 € 2,00
t.b.v. ontwikkeling Montessori Centrum
€ 41,62
per peutergroep
€ 41,62 € 2,00
vermeerderd met € 0,53 per kindplaats t.b.v. ontwikkeling Montessori Centrum
Individuele leden gewone leden lidmaatschap zonder MM
Donateurs
€ 31,38 € 23,52
€ 13,26
minimum bijdrage per jaar
Abonnementen abonnement MM collectief abonnement MM abonnement MM instellingsleden
€ 19,86 € 16,74
bij 10 abonnementen of meer op één adres
€ 18,29
per abonnement
30
9.3 Samenstelling besturen, werkgroepen en commissies Onderstaande overzichten geven weer welke besturen, werkgroepen en commissies actief zijn geweest voor de verslagperiode per 31 juli 2007.
NMV
Bestuur
B. van der Hilst (voorzitter) F. Kulik (penningmeester) R. Steen (secretaris, BaO) H. Luyendijk (VMO) F. Stouten (VMO) mw. T. Wessels (Het jonge kind) vacature (BaO)
Sectie Het Jonge kind Kwaliteitscommissie
dhr. R. Meijer (voorzitter) mw. E. Dirven mw. D. Jurjens mw. M. Hover mw. L. van Santen mw. L. Schneiders mw. J.H. Werver-Visser
Bestuur
mw. T. Wessels (voorzitter) mw. A. van der Poel (regio Midden) mw. R. van Rangelrooy (regio Zuidoost) mw. D. Spruit (regio Zuidwest) vacature (regio Noordwest) vacature (regio Noordoost)
31
Sectie Basisonderwijs
Sectiebestuur Basisonderwijs
vacature (voorzitter; waarnemer mw. M. Stoovelaar) R. Steen (bestuurslid NMV) Regio Amsterdam: S. Moll Regio Den Haag e.o.: P. Soonius Regio Gelderland: mw. I. Jansen Regio Midden Nederland: D. Beijer Regio Noord Nederland: J. Schadenberg Regio Noord-Holland Noord mw. F. Lieben Regio Oost Nederland R. Winters Regio Rotterdam: mw. W. Bekema Regio Zuid-Oost Nederland mw. H. Dekker Regio Zuid-West Nederland: mw. N. de Waele
Kerncommissie Kwaliteit & Erkenning
mw. P. Smit-de Vries mw. M. Hoogeveen W. Vos (voorzitter) mw. J. Wiers
Commissie Montessoribasisschool in Ontwikkeling Commissie Montessoridiploma Basisonderwijs
mw. L. Dondorp mw. E. van Ewijk-Lakeman
32
Sectie Voortgezet Onderwijs Dagelijks Bestuur VMO Het Algemeen Bestuur bestaat uit alle
F. Stouten (voorzitter)
(gemandateerde)
H. Luyendijk (penningmeester)
schoolleiders van de
B. Sanders (secretaris)
verschillende aangesloten VMO-scholen
W. Brouwer mw. C. Jansen M. Smulders mw. J. Stam
Ondersteuning
Wetenschappelijk Bureau
Prof. dr Th. Wubbels (voorzitter) Dr. D. Lockhorst mw. drs E. Westra-Mattijssen
Montessori Centrum i.o.
Voortrekker
Mw. J. Geluk
Montessori Mededelingen
Redactie
M. Rubinstein (eindredacteur) mw. L. Schneiders mw. A. Smit-Kruidenberg mw. M. Stefels
33
