NVPI Albertus Perkstraat 36 1217 NT Hilversum Telefoon 035 625 44 11 Fax 035 625 44 10 www.nvpi.nl
DE
Ontwerp Studio Meter, met dank aan Robberts Music Store en Digital Services
E N T E R TA I N M E N T B R A N C H E
IN
2005/2006
KLIMAATVERANDERING
Entertainment gaat steeds meer op het weer lijken. Niet vanwege de somberheid van de verwachtingen of omdat iedereen er wel iets over te zeggen heeft. En ook niet omdat het er morgen misschien toch beter uitziet dan we vandaag verwachten. Nee. De overeenkomst zit ’m in het klimaat en de noodzaak om daar verbetering in aan te brengen. De Nederlandse consument heeft in 2005 bijna 90 miljoen euro minder uitgegeven aan entertainmentproducten zoals cd’s, dvd’s en games dan in 2004. Daarmee is de markt voor het eerst sinds jaren kleiner dan een miljard euro. En dat terwijl entertainmentproducten nog nooit zo populair zijn geweest. Consumenten schaffen massaal dvd-spelers aan - zelfs voor in de auto - en de straten worden bevolkt door drommen mensen met een koptelefoontje in hun oren. De sector slaagt er echter onvoldoende in om dit om te zetten in klinkende munt. En dat heeft dan helaas voor een groot gedeelte met het klimaat te maken. Entertainmentproducten worden gezien als water - iets wat er simpelweg is - en niet als de vruchten van de creatieve arbeid van iemand anders. Zonder consumenten te willen beschuldigen van collectief crimineel gedrag, is het meer dan zorgwekkend dat deze veel voorkomende opvatting ertoe leidt dat zo’n veertig procent van de cd’s, dvd’s en games een kopie is. De vanzelfsprekendheid van het maken van een kopietje of het even downloaden van internet moet doorbroken worden. De hoogste tijd voor een klimaatverandering dus. De sector werkt daar hard aan. Publiekscampagnes als BIG en ‘Filmwereld’ en onderwijsprojecten zoals Get it Right werpen hun vruchten af terwijl tegelijkertijd met man en macht wordt gewerkt aan het herstellen van de markt, in het bijzonder door het verder ontwikkelen van de on-linedistributie. Daartoe heeft de NVPI een aantal initiatieven in ontwikkeling, zoals een collectieve promotiecampagne voor muziekdownloads, een digitaal magazijn, een content managementsysteem voor kleine labels en artiesten en een gratis ‘kennismakingssite’ voor nieuwe muziek.
Paul Solleveld In het huidige klimaat rondom auteursrecht komen die initiatieven echter niet allemaal even gemakkelijk van de grond. Het is en blijft moeilijk om te concurreren tegen gratis aanbod. Helemaal als dat aanbod zonder enig bezwaar geconsumeerd mag worden omdat het downloaden van illegaal aanbod in Nederland simpelweg als geautoriseerde privé-kopie wordt gezien - in weerwil van het feit dat de privé-kopieregeling nooit de normale exploitatie in gevaar mag brengen - waardoor consumenten worden ontmoedigd in plaats van aangemoedigd om te betalen voor creatie. De NVPI zal zich in het belang van de economische en culturele vitaliteit van de sector inzetten voor deze noodzakelijke klimaatverandering. Het zou mooi zijn als de overheid daar een steentje aan zou bijdragen, bijvoorbeeld door het aanreiken van de benodigde gereedschappen om naast voorlichting en de ontwikkeling van innovatieve distributiemodellen het illegale aanbod adequaat te kunnen bestrijden. De implementatie van de zogenoemde handhavingsrichtlijn biedt daartoe een mooie gelegenheid.
Paul Solleveld Directeur
Ondanks dat consumenten over de hele linie hun voordeel konden doen met prijsverlagingen, CONSUMENT ONTDEKT DE BETAALDE ON-LINEWERELD
werden er in 2005 minder entertainmentproducten verkocht dan in 2004. Daarmee kwam de lichte groei die de totale entertainmentmarkt in de jaren daarvoor vertoonde, hard tot stilstand.
In 2005 kon de entertainmentsector eindelijk voldoen aan de behoefte aan on-linecontent. De consument heeft nu keuze uit
De belangrijkste reden hiervoor is dat na de muziekmarkt ook de dvd-markt inzakte. Die daling kon
vijftien muziekwinkels op internet. Het aantal gedownloade tracks bedroeg 4,3 miljoen stuks - goed voor een bemoedigende
maar beperkt worden goedgemaakt door de verkoop van games en door betaalde downloads.
omzet van 4,3 miljoen euro. De gameswereld maakt al langer gebruik van internet. Dat dit een zeer succesvolle combinatie kan zijn, blijkt uit de grote populariteit van een spel als World of Warcraft, waarbij de speler eindeloos in een virtuele wereld kan verblijven samen met andere on-linegamers. Ook video zette in 2005 de eerste stappen in digitale distributie. Inmiddels bieden
AUDIOMARKT
(onder andere) RTL, Directmovie, Keeno en KPN Moviestream on line toegang tot film.
De audiomarkt daalde in 2005 met 18% in omzet en 14% in hoeveelheid. De singlemarkt daalde verder naar 2 miljoen stuks. De verkoop van cd-albums daalde met 13% in omzet en aantal. De gemiddelde winkelprijs van een cd-album bleef redelijk stabiel op € 12,95. Het segment muziek-
X MILJOENEN EURO’S
dvd daalde in 2005 voor het eerst: met 31% in omzet en 13% in hoeveelheid.
2005
VIDEOMARKT
2005
2004
%
266,8
307,2
-13
20,6
23,7
-13
Singles
8,0
12,5
-36
2,0
2,7
-26
Totaal audio
tallen doet zich voornamelijk voor in het budgetsegment. Dat is terug te zien in de gemiddelde
X MILJOENEN STUKS
%
Albums
Muziekvideo (dvd/VHS)
De verkoop van film-dvd’s daalde met 4% in omzet maar steeg met 13% in aantal. De groei in aan-
2004
63,6
91,8
-31
4,6
5,3
-13
338,4
411,5
-18
27,2
31,7
-14
prijs. De gemiddelde prijs van een film-dvd daalde met 15% naar € 12,31. Van de nieuwe drager UMD werden er vanaf de introductie (september 2005) 30.000 stuks verkocht. Films op UMD zijn te bekijken in combinatie met de Playstation Portable. De VHS-verkoop bedroeg in 2005 0,8 miljoen
VHS-verkoop
3,5
14,0
-75
0,8
2,0
-59
Dvd-verkoop
325,0
338,0
-4
26,8
23,8
13
0,5
-
-
0,03
-
-
329,0
352,0
-7
27,6
25,8
8
UMD
stuks. De totale videofilmmarkt steeg in 2005 met 8% in hoeveelheid maar daalde door de prijsda-
Totaal videoverkoop
ling met 7% in omzet. Pc-games INTERACTIEF MARKT De verkoop van games voor gameconsoles steeg in 2005 met 7% in omzet en 24% in aantal. Het
58,0
68,0
-15
3,2
3,7
-15
Consolegames
128,0
119,0
7
3,6
2,9
24
Totaal games
186,0
187,0
-1
6,8
6,6
3
Totaal entertainment
853,4
950,5
-10
61,6
64,1
-4
verschil in groei wordt verklaard door een lagere gemiddelde prijs. Een spel voor gameconsoles daalde 15% in prijs en kostte in 2005 gemiddeld € 35,56. De markt voor games op de pc daalde in
Bron: NVPI/GFK Benelux Marketing Services
2005 met 15% in hoeveelheid en omzet. Daardoor is in 2005 de gamesmarkt voor consoles voor het
Entertainmentmarkt 02-04 in omzet (x miljoen)
eerst groter dan de markt voor pc-games. De totale gamesmarkt steeg met 3% in aantal maar daalde met 1% in omzet.
Entertainmentmarkt 02-05 in stuks (x miljoen) 80
1000
2005
2005 70 NATIONAAL PRODUCT
800
2004
Entertainmentproduct van eigen bodem was populair in 2005. Op muzikaal gebied boekten Anouk, Guus Meeuwis en Jan Smit top-10-successen met hun albums. Dit vertaalde zich door naar
2003
600
de digitale markt. Downloads van artiesten van Nederlandse bodem verkochten relatief beter dan 2002
buitenlands product. Op filmgebied was De Kameleon 2 in de bioscoop de meest bezochte 400
50
2003
40
2002
30
Nederlandse film met 417.033 bezoekers. Deze film deed het vervolgens, samen met Pluk van de Petteflet, ook goed op dvd. Ook op gamesgebied was er sprake van Nederlands product met het spel Killzone van het Amsterdamse bedrijf Guerilla. Hoewel dit spel in 2004 uitkwam, staat het nog
2004
60
20 200 10
steeds in de top-10 van best verkochte games. 0
0 Totaal Audio
Totaal Video
Totaal Games Totaal Entertainment
Totaal Audio
Totaal Video
Totaal Games Totaal Entertainment
GENREVERDELING VIDEO IN OMZET
Omzetverdeling per verkoopkanaal 2005 Overig
100
Action/Adventure Clubs/p.o. 80 Toy Store 60
Huishoudelijke artikelen
Drogisterijen
40
Warenhuis 20
V E R K O O P E N T E R TA I N M E N T P R O D U C T
DVD
VHS
19%
20%
SF/Horror
7%
6%
Children
5%
15%
Animation
10%
15%
Drama/Romance
19%
11%
Humor/Cabaret
17%
13%
Audio
Video
DVD
Games
3%
1%
3 Robbie Williams - Intensive Care
3 Der Untergang
8%
4 Il Divo - Il Divo
4 LOTR 3 / Return of the king
Thriller
9%
5%
War
3%
2%
3%
4%
5 Kill Bill 2 6 White Chicks
7 Guus Meeuwis - Levensecht
7 Shark tale
8 Robbie Williams - Greatest Hits
8 Hitch
9 Madonna - Confessions on a dancefloor
Arcade
Prijsbandanalyse entertainmentproduct 120
CD-album
Console
PC
CONSOLE
24%
33%
2%
2%
9 Pirates of the Carribean
10 Il Divo - Ancora
10 Man on fire
CONSOLEGAMES
PC-GAMES
Combat/Fight
13%
13%
1 Gran Turismo 4
Compilations
1%
0%
2 Fifa 2006
2 Battlefield 2
Jump and run
2%
5%
3 Fifa street
3 Grand Theft Auto San Andreas
Role Play action
4%
3%
16%
19%
4 Grand Theft Auto San Andreas
4 The Sims studentenleven
5%
18%
Thinking & Classics
15%
3%
War & Strategy
18%
4%
Racing & Rally Sports
PC
1 World of Warcraft
5 Need for speed underground 2
5 CSI
6 Need for speed most wanted
6 Call of duty 2
7 Fifa 2005
7 Need for speed underground 2
8 Supermario 64
8 The Sims 2 Nightlife
9 Killzone
DVD
60
5 Coldplay - X&Y 6 Jan Smit - Jansmit.com
Entertainment speciaalzaak
Adventure/Action
80
2 Schindler's List
5%
GENREVERDELING GAMES IN OMZET
100
1 The Bourne Supremacy
2 Anouk - Hotel New York
Family
Other
Totaal
DVD
1 Katie Melua - Piece by piece
Special/Leisure
Electro Retail 0
CD-ALBUMS
10 Pro evolution soccer 2005
9 Freddi Fish 2 10 Brothers in arms, road to hill 30
40
GENREVERDELING CD-ALBUM IN OMZET
20
DOWNLOAD-TOP-10 CD
Pop/MOR 0
0<5 E
5<10 E 10-15 E 15<20 E 20<30 E 30<50 E 50<60 E
>60 E
Rock/Alternative
50% 18%
1 Guus Meeuwis - Geef mij je angst 2 Anouk - Girl
Country
1%
3 Jan Smit - Vrienden voor het leven
World/Folk
2%
4 Coldplay - Speed of sound
Jazz/Blues
5%
5 Anouk - Lost
New age
1%
Soundtrack/Musical
1%
House/Techno/Dance
7%
7 James Blunt - You’re beautiful
R&B/Soul
7%
8 Daniel Powter - Bad day
Klassiek
5%
Kleinkunst
2%
Overig
1%
6 Racoon - Love you more
9 Jamie Cullum - Everlasting love 10 Will Smith - Switch
Cijfers afkomstig van GfK Benelux Marketingservices en GfK Megacharts
De manieren waarop de consument van muziek, film en games kan genieten, zijn nog nooit zo divers geweest. Of de gebruiker dat nu achter de pc wil doen, in de trein of gewoon lui op de bank, de manieren zijn legio evenals de dragers die dat allemaal mogelijk maken. De diversiteit aan dragers maakt dat het nieuwe album van die populaire rockband tegelijkertijd als compact disc, dvd, memorystick, download of ringtone wordt aangeboden. De entertainmentbranche doet er alles aan om aan deze diversiteit van vraag tegemoet te komen. Dit alles binnen de kaders die de hardware-industrie biedt. Hieronder een overzicht voor welke keuzes de consument allemaal staat. Kijkt u mee door de entertainmentcaleidoscoop.
ON-LINEGEBRUIK De opkomst van internet in 1998, het stimuleren van breedband en de opmars van de personal computer als communicatie-/entertainmentelement maakte de ontsluiting van entertainment via het world wide web mogelijk. In eerste instantie gebeurde dit in 2000 op illegale wijze via het zogenaamde filesharen (Napster was het eerste platform op dit gebied). Tegenwoordig heeft de muziekindustrie veel legale alternatieven voor de consument. Alleen in Nederland zijn er al vijftien downloadplatforms waarop consumenten tegen betaling naar hartenlust muziek kunnen vinden en op hun pc kunnen zetten. Ook de gamessector maakt creatief gebruik van internet door een on-linefunctionaliteit in hun spellen in te bouwen. Hiermee is het mogelijk dat bijvoorbeeld zes miljoen mensen per dag wereldwijd een spel als World of Warcraft met elkaar spelen. De filmsector is ook druk bezig om zijn catalogus via internet te ontsluiten. Inmiddels bieden diverse platforms on line toegang tot films. MOBIELE DRAGERS De huidige generatie consumenten kenmerkt zich door overal toegang tot entertainment te wensen. Op een laagdrempelige en gemakkelijk te hanteren manier. Dat begon in de jaren tachtig met de walkman (voor cassette-
DIGITALE DRAGERS VOOR MUZIEK EN FILM
bandjes), later vervangen door de discman (voor cd’s). Meest toonaangevende voorbeeld van de laatste jaren is de
Met alle aandacht die de on line en mobiele dragers tegenwoordig krijgen, zou bijna vergeten worden dat het groot-
MP3-speler. MP3 is de verkorte naam van MPEG-1 Layer III (of MPEG Audio Layer III). Sinds 1999 is er een ruime keuze
ste deel van de omzet nog steeds van fysieke digitale dragers in de vorm van policarbonaat schijfjes met een diame-
in draagbare MP3-spelers maar pas de laatste jaren is er een explosieve groei te zien, mede door een sterke prijs-
ter van 120 millimeter afkomstig is. De oudste vorm is de compact disc (kortweg cd) die in 1983 in Europa werd gelan-
daling. Vanaf 2004 kunnen sommige mobiele telefoons ook MP3-bestanden afspelen. De Ipod van Apple is een vari-
ceerd. De compactdiscspeler leest de schijfjes aan de hand van een laser af met een constante snelheid van 1,2 m/s.
ant op de MP3-speler (maakt gebruik van de MPEG4-techniek) en betekent een doorbraak voor betaalde muziek op
Na een wat langzame start beleefde de cd in de jaren negentig zijn hoogtijdagen. De compact disc wordt voorname-
internet door de aan de speler gekoppelde Itunes-musicstore. Ook de gamessector biedt de consument al vele jaren
lijk voor muziek gebruikt. Met de komst van de cd-brander voor de personal computer is het inmiddels kinderlijk een-
mobiel entertainment. De bekendste vorm hiervan is de Nintendo Gameboy die al sinds de jaren negentig op de
voudig om een kopie van een cd te maken op een zogenoemde cd-rom. In 1990 maakte de industrie eenzelfde alter-
markt is. Inmiddels heeft deze concurrentie gekregen van de Playstation Portable die tevens de mogelijkheid biedt om
natief voor film: de digital versatile disc (dvd). Het duurde echter vijf jaar voordat de hardware-industrie overeen-
films te bekijken, die dan wel op Universal Media Disc (UMD) moeten worden aangeschaft. Voor de dvd is er inmiddels
kwam dat dit ook de standaard zou worden. En vervolgens duurde het nog tot 2000 voordat de dvd in Europa gelan-
ook een mobiele drager waarop mensen onderweg een film kunnen bekijken. En Apple is momenteel zover dat er op
ceerd werd. Vanaf dat moment is het met deze drager erg snel gegaan en zijn de film-dvd en de dvd-speler niet meer
hun Ipod films gedownload en bekeken kunnen worden.
weg te denken uit de Nederlandse huishoudens. Momenteel doen de dvd-recorders hun intrede. Handig detail is eveneens dat de compact disc ook op de dvd-speler is af te spelen waardoor slechts één apparaat nodig is. Inmiddels
KLASSIEKE DRAGERS
zijn er alweer enkele alternatieven voor deze beide dragers op de markt of in de maak. Zo is er de dual disc waarop
Klassieke dragers zijn dragers die al enige generaties meegaan. Inmiddels vormen deze dragers een niche van de
zowel een cd als een dvd op een schijfje staat. En er zijn twee hogekwaliteitsgeluidsdragers geïntroduceerd, de SACD
entertainmentmarkt. Dragers als muziekcassette, VHS-videoband, minidisc, enzovoort, lijden onderhand een
en de dvd-audio. Inmiddels is de volgende generatie van de uitvoering van de dvd in aantocht, de Blu-ray disc en de
zieltogend bestaan en zijn een bijna achterhaald begrip. Uitzondering is de aloude vinyl-lp die dankzij een hechte
High definition dvd. SACD en dvd-audio lijken alweer op hun retour. Rond Blu-ray en High Definition wordt nog druk
schare verzamelaars en dj’s jaren nadat de compact disc aan zijn opmars begon, nog steeds een stabiele groep kopers
gelobbyd binnen de hardware-industrie welke van de twee de standaard wordt.
kent. Hoewel het wat zoeken en geduld van de kant van de consument vergt, probeert de entertainmentindustrie ook deze groep kopers tot op zekere hoogte nog steeds tegemoet te komen.
GAMES OP SCHIJF Games zijn van oudsher een digitaal medium, die op verschillende formaten werden aangeboden. Gaandeweg hun
EN VERDER…
geschiedenis zijn ze nagenoeg volledig overgegaan op de handzame 12-cm-schijf. Daarvoor waren games op floppy of
Los van bovenstaande dragers kan de consument ook nog kiezen om bijvoorbeeld niet de cd maar de ringtone op zijn
een customized drager te koop. Gaming werkt wel met de bekende schijven maar wordt gekenmerkt door een grote
mobiele telefoon te zetten. Dat kan als nagespeelde polyfone rinkel of een sample van het echte nummer
diversiteit aan spelers. De consument heeft de keuze uit een Playstation, een Xbox, een Gamecube of gewoon de per-
(een zogenoemde realtone of mastertone), of hij koopt een memorystick gevuld met MP3’s vol jarentachtigmuziek.
sonal computer. Schijfjes voor de ene drager zijn niet uitwisselbaar met de andere, dus eenmaal gekozen voor een
Een voorbespeelde Ipod met daarop het album van die speciale, populaire rockband is ook nog een optie.
bepaalde drager moet de consument ook dat type schijfjes kopen. Vandaar dat populaire spellen ook op alle mogelijke formaten uitkomen, hoewel de laatste jaren de Playstation2 het meest populair bleek. Van alle hardwarevarian-
De keuzemogelijkheden zijn legio. De uitdaging is om alle systemen zo te
ten is er inmiddels een tweede of zelfs derde generatie in de verkoop of in de maak.
maken dat deze onderling uitwisselbaar zijn. De entertainmentbranche heeft echter maar heel weinig invloed op deze uitdaging die door de hardware- industrie wordt gedicteerd.
FILMWERELD.NET
Entertainment is niet meer weg te denken uit de Nederlandse samenleving. Muziek, beeld, games en interactieve software maken een integraal onderdeel uit van het moderne bestaan. Zo sterk
De filmwereldcampagne is een doorstart van de campagne filmdiefstal. Nieuw is
zelfs, dat wel eens vergeten wordt dat het tijd, geld en moeite kost om deze producten te maken.
dat filmwereld de nadruk legt op de beloning van de consument die een originele
Gelukkig voorziet het auteursrecht de samenleving van een fundament voor creatie, waardoor het
film gaat bekijken of op dvd koopt dan wel huurt. De website vormt het hart van de campagne. Op de website is allerlei informatie terug te vinden over
economisch interessant is om te creëren en te distribueren zodat de samenleving kan profiteren
films, met de rechtendiscussie als achtergrondkwestie. Door veel extra informatie te
van een divers cultureel aanbod.
leveren over film, wil filmwereld dé ontmoetingsplek zijn voor filmliefhebbers en de In elke samenleving komen spanningen voor. Meestal gaan die gepaard met veranderingen. De
filmbranche. Op de website worden regelmatig extra features geboden zoals chatsessies
technologische veranderingen van de afgelopen jaren op het gebied van informatie en communi-
met acteurs en prijsvragen. Voor de bioscoop en de dvd is ook een nieuwe trailer ontwik-
catie leiden van tijd tot tijd tot spanningen rond het gebruik van entertainmentproducten en de
keld met de acteurs van Het Schnitzelparadijs. In 2006 gaan de activiteiten van film-
consumptie van creatie. De NVPI spant zich daarom in om het besef dat creatie mensenwerk is, te
wereld door op de ingeslagen weg. www.filmwereld.net
vergroten. PRO-MUSIC In 2006 zal de NVPI een campagne starten om de consument de weg te wijzen naar legaMAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
le downloads. Inmiddels zijn er meer dan vijftien platforms in Nederland actief waar al
De NVPI participeert voor haar videoleden in Kijkwijzer - het classificatiesysteem voor audiovisuele producties. Voor de
dan niet tegen betaling muziek gedownload kan worden. Veel consumenten blijken hier
gamessector is de NVPI betrokken bij PEGI, de Gamewijzer. PEGI informeert koper en verkoper voor welke leeftijdsgroep
echter niet van op de hoogte of zijn bang om het te proberen. De NVPI wil een beeldmerk
een game bedoeld is en om welke reden. De meeste games kunnen zonder problemen door iedereen worden gespeeld.
lanceren waarmee legale downloadplatforms zich kunnen identificeren. Met het beeld-
Maar een deel is minder geschikt voor kinderen tot een bepaalde leeftijd en een zeer klein deel is alleen voor volwasse-
merk zijn de rechten van de artiest en van de auteur ook gewaarborgd. Door een conve-
nen bedoeld. In 2006 zal PEGI nog nadrukkelijker onder de aandacht van het publiek gebracht worden.
nant aan te gaan met thuiswinkel.org, zijn ook de rechten van de consument gewaarborgd. Centrum en wegwijzer wordt de website www.pro-music.nl. De downloadplatforms grijpen de lancering van het beeldmerk aan om een collectieve consumentencampagne te organiseren. www.pro-music.nl
CD-LOGO EN DVD-LOGO De Auteurswet bepaalt dat rechthebbenden hun werk zo mogen beveiligen dat het niet te kopië-
DIGITAL FILE CHECK
ren is. Het ‘verveelvoudigen’ is immers een exclusief recht van de maker. Hoewel dat niet zo bedoeld is, blijkt in de praktijk dat dit voor consumenten vaak in tegenspraak lijkt met de regeling
De meeste ouders weten niet wat hun kinderen van internet binnenhalen of zien er geen gevaar
die het maken van een kopie voor eigen gebruik toestaat. Om consumenten daarover uitleg te
in. Zij lopen echter wel het risico dat zij aansprakelijk worden gesteld voor het gedrag van hun kin-
geven, faciliteert de NVPI de websites www.cdlogo.nl en www.dvdlogo.nl die gekoppeld zijn aan de
deren. Wat doen kinderen op internet? Welke gevaren schuilen in MSN’en, wat zijn de risico’s op
logo’s op de verpakkingen van beveiligde producten.
virussen bij het downloaden van illegale muziek-, film- en gamebestanden? Speciaal voor ouders introduceerde Stichting BREIN in samenwerking met de NVPI en Stichting de Kinderconsument in september 2005 Digital File Check. Dit gratis programma controleert of er uitwisselprogramma’s
WWW.AUTEURSRECHT.NL Samen met haar partners in STARBEL (Stichting Auteursrechtbelangen) faciliteert de NVPI de site
en/of gedownloade muziek en films op de computer aanwezig zijn en biedt de mogelijkheid deze
www.auteursrecht.nl, een on-linevraagbaak voor iedereen die wil weten hoe het zit.
te verwijderen. Het programma is gratis te downloaden via http://www.digitalfilecheck.nl/
GET IT RIGHT
PIRATERIJ OP DE WERKPLEK
In december 2003 zag het lespakket Get it Right, gericht op middelbare scholieren, het daglicht.
In een speciale brochure voor bedrijven en instellingen wijst Stichting BREIN op de
Het pakket, dat bestaat uit een video, een docentenhandleiding en een leerlingenboekje, wordt
gevaren die verbonden zijn aan piraterij op de werkplek. De brochure, ontwikkeld in
ondersteund door de website www.auteursrecht.nl/voorjou. Twee jaar na de introductie hebben -
samenwerking met de NVPI en Buma/Stemra, geeft daarnaast een aantal hulpmidde-
mede dankzij uitgekiende directmarketingacties - meer dan 33.000 Nederlandse scholieren onder
len om die piraterij te voorkomen. BREIN constateert in toenemende mate dat werkne-
leiding van 1040 docenten gebruikgemaakt van het gratis lespakket.
mers zich op de werkplek bezighouden met piraterij. Zo blijken veel werknemers zich op hun werkplek bezig te houden met downloa-
B.I.G. (BAN ILLEGALE GAMES EN SOFTWARE)
den en het illegaal uitwisselen van muziek, film en softwarebe-
Deze grootschalige campagne richt zich op jongeren tussen de 12 en 19
standen. De snelheid van corporate-internetverbindingen ligt in de
jaar. Een jaar na de introductie van de campagne blijkt dat de kennis over
regel vele malen hoger dan die van thuisaansluitingen en de werkplek biedt
games- en softwarepiraterij is toegenomen en dat er een heuse attitudeverandering gaande is ten aanzien van illegaal kopiëren en downloaden van games en software. De sociale acceptatie van kopiëren is met 12% gedaald gedurende 2005. B.I.G. zet de campagne in 2006 onverminderd voort. De vervolgcampagne die in het voorjaar van 2006 wordt ingezet, is gericht op het vermeerderen van kennis en het belonen van deze kennis over de regels van het kopiëren en downloaden van games en software. B.I.G. zal hierin de dialoog met de doelgroep verder aangaan en aandacht besteden aan mogelijke legale alternatieven in de markt. www.bigweb.nl
De winaars van de MSN BIG actie wonnen een dag in een luxe hummer. Foto ANP.
daarom een ideale omgeving voor illegale uitwisseling. Ook wordt regelmatig handel in gekopieerde cd’s en dvd’s onder personeel geconstateerd, waarvoor de faciliteiten en tijd van de werkgever worden misbruikt. De brochure wordt in een oplage van 7500 stuks verspreid onder bedrijven en instellingen in Nederland en is daarnaast te downloaden via de website www.anti-piracy.nl
VERKOOPAANTALLEN GOUD/PLATINA REGLEMENT
AUDIO GOUD
Singles - 40.000 exemplaren Album Populair - 40.000 exemplaren Album Klassiek/Jazz - 15.000 exemplaren
Voor het behalen van de Goud/Platinastatus en het verkrijgen van de penning geldt een aantal spelregels. De officiële status van Goud of Platina is te verkrijgen door een penning op te vragen bij het secretariaat van de NVPI. Zonder de NVPI-penning heeft een gouden of platina product geen internationaal erkende status en geen
PLATINA Singles - 60.000 exemplaren Album Populair - 80.000 exemplaren Album Klassiek/Jazz - 25.000 exemplaren
waarde. De NVPI-penning, bestaande uit een gouden of platina munt, dient zichtbaar op de uit te reiken onderscheiding aangebracht te worden. De penning wordt verkregen na schriftelijke verificatie van het verkoopcijfer. Per 1 januari 2006 is het aantal voor cd-albums Populair gewijzigd. De status voor entertainmentsoftware geldt voor alle verkochte aantallen van één titel binnen één drager
MUZIEK-DVD GOUD 40.000 exemplaren PLATINA 80.000 exemplaren
(Playstation/Xbox/ Gamecube/Nintendo/cd-rom). Voor meer informatie over Goud/Platina en het archief vanaf 1975 zie ook www.nvpi.nl. Goud/Platina kan alleen aangevraagd worden door leden van de NVPI.
VIDEO VERKOOPVIDEO: GOUD 50.000 exemplaren PLATINA 100.000 exemplaren VERHUURVIDEO: GOUD gerealiseerde omzet van € 136.134, PLATINA gerealiseerde omzet van € 226.890,GAMES GOUD 40.000 exemplaren PLATINA 80.000 exemplaren NON-GAMES GOUD 7500 units PLATINA 15.000 units
GOUD & PLATI NA IN 2005 AUDIO Daalde het aantal bekroonde titels de afgelopen jaren, in 2005 werden er beduidend meer
Bijna traditiegetrouw bevindt het aantal Platina titels binnen de verkoopmarkt zich net iets boven
producties met het edelmetaal bekroond. In 2004 waren dit er 79, in 2005 maar liefst 95. In totaal
de 20, 22 titels kregen in 2005 de Platina status. Het aantal Gouden titels daalde wel van 27 in 2004
kregen 68 producties een Gouden plaat, 21 een Platina en wonnen 6 albums Meervoudig Platina.
naar 19 in 2005. Er werden 11 titels met Meervoudig Platina bekroond. Dat dit soms flink kan
De dalende singlesmarkt laat zich ook binnen Goud/Platina zien. Slechts 3 singles behaalden een
release inmiddels 11 keer Platina is geworden, wat gelijk staat aan meer dan een miljoen verkoch-
oplopen, bewees het eerste deel uit de Lord of the Rings-trilogie The Fellowship of the Ring die sinds
bekroonde status, deze waren echter wel alle drie goed voor Platina. Het betrof hier de kerstsingle
te exemplaren. Met de andere delen incluis, Two towers (8 keer Platina) en Return of the king
van Trijntje Oosterhuis en Do, de benefietsingle van Artiesten voor Azië en de single van Ch!pz
(6 keer Platina), was de trilogie een van de meest succesvolle titels dat jaar. Dat neemt niet weg dat
1001 Arabian Nights. In 2004 werden nog 11 singles bekroond.
ook titels als Saving Private Ryan (5 keer Platina) en The Incredibles (5 keer Platina) veelvuldig over de toonbank gingen.
Genres als Kleinkunst en Klassiek waren vorig jaar relatief goed vertegenwoordigd. Er kregen 8 klassieke albums en 2 kleinkunstproducties een bekroning. Wibi Soerjadi mocht twee keer een
Succesvolle Nederlandse producties waren Costa! - de film, Pluk van de Petteflet, Ellis in glamour-
Platina plaat in ontvangst nemen, eenmaal voor Encore en eenmaal voor Pieces of a dream. Toots
land en In Oranje. Dit naast het vele Nederlandse nagesynchroniseerde materiaal.
Thielemans kreeg Meervoudig Platina voor zijn Hard to say goodbye. In de Kleinkunst werden 2 bijzondere projecten bekroond. Kees van Kooten en Wim de Bie behaalden Goud met hun oeuvre-
In het verhuursegment werden 13 titels met Goud bekroond (t.o.v. 39 in 2004) en 10 met Platina
overzicht Audiotheek en Youp van ’t Hek voor het cd/boekproject Terugblik.
(t.o.v. 38 in 2004). Noemenswaardig is dat slechts 2 titels in het verhuursegment Meervoudig Platina behaalden, namelijk wederom deel 1 en 2 van Lord of the Rings. Succesvolle Nederlandse
Nederlands product kwam veelvuldig in de Goud/Platinalijst voorbij. Er werden 33 producties van
producties in het verhuursegment waren De Dominee en Vet Hard.
eigen bodem bekroond. De lijst wordt aangevoerd door Anouk die met haar Hotel New York Dubbel Platina behaalde. Andere succesvolle artiesten waren onder meer Jan Smit (Goud én Platina), Guus Meeuwis, Ch!pz, Janine Jansen en Within Temptation.
INTERACTIEF Sinds 2004 wordt aan games de Goud/Platinastatus verleend. In totaal kregen het afgelopen jaar 22 titels het edelmetaal toebedeeld (t.o.v. 31 in 2004). 16 titels behaalden Goud, 5 titels kregen
VIDEO Voor het eerst daalde (zeer licht) het aantal bekroonde producties in de videofilmmarkt. Kregen in
Platina en 1 het Meervoudig Platina. Deze laatste was het succesvolle Gran Turismo 4. Andere succesvolle games waren Jak 3, de Socom-serie en Call of duty. Er was ook succes van
2004 nog 54 titels in de verkoopmarkt edelmetaal, in 2005 daalde dat naar 52. In de verhuurmarkt
Nederlandse bodem. Het in Nederland ontwikkelde Killzone behaalde Platina. Binnen edutainment
was de daling aanzienlijk scherper. Werden in 2004 nog 78 titels bekroond, in 2005 waren dat er
was Mijn dierenpension de meest succesvolle titel met een Platinastatus.
nog slechts 25.
DE NVPI EN DE INDEPENDENTS
BUITENLANDPROMOTIE
Veel zaken die de NVPI voor haar leden onderneemt, dragen bij tot een beter businessklimaat voor
De promotie van de Nederlandse entertainmentbranche
de gehele branche (ook niet-leden profiteren hiervan mee). Het afgelopen jaar heeft de NVPI een
(muziek/film/games) in het buitenland is iets wat ook bij de NVPI
aantal actiepunten uitgewerkt dat zich meer toespitst op de service voor haar leden: de major
steeds vaker op de agenda staat. Binnen de muziekbranche is dit
maatschappijen en Independents. Veel initiatieven voor activiteiten kwamen voort uit het
het meest succesvol mede door de inspanningen van instellingen
Independent-platform. Kern van dit platform zijn de vier Independent-bestuursleden van NVPI
als Conamus (thans Buma Cultuur).
Audio. Wij moedigen leden van harte aan om voorstellen te doen waar de NVPI hen in zou kunnen ondersteunen. Het bureau inventariseert en operationaliseert deze voorstellen. Eén á twee keer per jaar worden alle Independent-leden uitgenodigd voor een groot overleg. Niet-leden zijn ook welkom om deze bijeenkomsten bij te wonen.
NVPI - INDEPENDENT-PLATFORM 2005/2006 INFORMATIEMIDDAGEN Het afgelopen jaar heeft de NVPI een aantal druk bezochte informatiemiddagen georganiseerd over uiteenlopende onderwerpen.
Foto: Buma Cultuur
Jaarlijks vinden er binnen Europa diverse internationale vakbeurzen plaats waarop Nederland onder de naam Dutchsound is vertegenwoordigd. In januari vond de Midem plaats in Cannes, met daaraangekoppeld Midemnet (een seminarprogramma over trends in de branche). In september werd de Popkomm-vakbeurs gehouden in Berlijn. Op deze beurzen is de NVPI aanwezig voor contacten met leden en nietleden, collega-brancheverenigingen en voor internationaal overleg met de Independents, majors en technologiebedrijven. Veel nieuwe innovatieve industrieën toonden hier voor het eerst hun product.
Zo kwamen on-linemarketing, digital rights management en de levensloopregeling als onderwerpen voorbij. Ook werd er op abstract niveau nagedacht over de branche tijdens de twee interactieve workshops Waar moet dat heen. Middels een collectieve
De EVD (Economische Voorlichtingsdienst) is als agentschap van het ministerie van Economische Zaken de
Strength/Weakness-analyse (SWOT) werd gekeken of de leden van de NVPI tot verse inzichten konden komen. In 2006 gaat de NVPI
uitvoeringsorganisatie van de rijksoverheid voor het faciliteren en het stimuleren van internationaal onder-
verder met de informatiemiddagen.
nemen en internationale samenwerking. Voor de entertainmentindustrie biedt de EVD:
ONDERHANDELINGEN MET DOWNLOADPLATFORMS Vorig jaar meldden we al dat er collectieve onderhandelingen gaande waren met de downloadplatforms voor de Independents. Dit om vooral de ‘kleine’ labels te helpen hun catalogus on line te exploiteren. De downloadplatforms waren echter niet berekend op de explosieve groei in aanbod in 2005, waardoor er vertragingen optraden. Begin 2006 is er dan toch een eerste downloadovereenkomst gerealiseerd met OD2/Loudeye die onder meer de downloadplatforms van Planet Internet en MSN bevoorraadt. De komende maanden
• Informatie over landen • Informatie over sectoren • Projectmatige en financiële ondersteuning • Contact leggen met buitenlandse zakenpartners Ten aanzien van subsidies is er bijvoorbeeld de PSB-subsidie voor starters op buitenlandse markten waarvan ook labels kunnen profiteren. De NVPI onderhoudt nauwe banden met de EVD alsmede met het Britse UK
zal hard gewerkt worden om de catalogi on line te brengen. De afspraken die voortvloeien uit de onderhandelingen, worden voorgelegd aan alle Independent-leden die op basis van opt-in kunnen besluiten hieraan mee te doen. Bovendien heeft de NVPI een standaardcon-
Trade & Invest.
Sharon den Adel, zangeres Within Temptation.
tract opgesteld voor downloadplatforms. NEDERLANDS SUCCES IN HET BUITENLAND EXPORT EN PROMOTIE NEDERLANDS MUZIEKPRODUCT
Hoewel het moeilijk is om als Nederlandse act of film door te breken in het buitenland, zijn er in 2005 diverse successen te melden.
De vraag om ondersteuning in de export en promotie van Nederlands muziekproduct neemt binnen de branche steeds meer toe.
Op muziekgebied stond Within Temptation bijvoorbeeld volop in het nieuws. Voor zijn buitenlandse succes mocht de band dan ook de
Veel Independents hebben Nederlandse artiesten onder contract of in distributie. Aangezien dit een brancheoverkoepelend probleem is,
World Music Award 2005 in ontvangst nemen. Daarnaast zijn artiesten als André Rieu, Frans Bauer en Jan Smit graag geziene gasten
onderzoekt de NVPI de mogelijkheid om dit samen met de andere brancheorganisaties zoals Conamus, Buma/Stemra en de Vereniging
over de landsgrenzen. Een band als The Gathering is weer zeer succesvol in Zuid-Amerika terwijl Zuco 103 veel aanzien geniet in landen
Nederlandse Poppodia op te pakken. Daarnaast onderhoudt de NVPI contacten met de EVD (Economische Voorlichtings Dienst) voor
als Spanje en Frankrijk. En het succes van de Nederlandse dj’s zoals Tiësto, Armin van Buuren en Ferry Corsten mag hier zeker ook niet
exportmogelijkheden en subsidies. Internationaal is er onder andere contact met UK Trade & Invest voor gezamenlijke handelsmissies
onvermeld blijven.
naar bijvoorbeeld de USA, Japan of China.
Ook op filmgebied was er Nederlands succes vooral op het zogenoemde art-housegebied. Zo werd In Oranje ook in Duitsland in omloop gebracht. De film ontving de prijs voor ‘Beste Drama’ op het Kinderfilmfestival in Japan en acteur Yannick van de Velde ontving als hoofd-
PLANNEN VOOR 2006 Het helpen voornamelijk van de ‘kleine’ Independents is een van de speerpunten voor 2006. Bijvoorbeeld door hun nog verder te helpen
rolspeler in deze film een Young Artist Award in Hollywood. Verder werden op internationale filmfestivals films als Het verborgen gezicht, Off screen en Een ander zijn geluk met prijzen bekroond. De Nederlands/Palestijnse film
hun catalogi via internet breder toegankelijk te maken. Een van de plannen is het opzetten van een centraal magazijn en een zogenoemd Content Management Systeem waarmee ieder label zijn eigen webshop kan maken. Daarmee wordt ook tegemoetgekomen aan de wens van de overheid om het Nederlands cultureel erfgoed voor de consument toegankelijk te maken in de digitale wereld.
Paradise now was zelfs genomineerd voor een Oscar. Voor 2006 zijn de verwachtingen hooggespannen voor de film Zwartboek van Paul Verhoeven die al aan ongeveer twintig landen is verkocht.
Buiten Nederland zijn er diverse brancheverenigingen voor de Independents. In Engeland is dat AIM, in Duitsland VUT, in Italië Audiocoop, in Spanje UFI en in Australië AIR. Impala vertegenwoordigt op Europees niveau de Independents. Voor deze verenigingen vormt de NVPI de Nederlandse gesprekspartner.
Nederlands succes binnen de gamesindustrie laat zich wat moeilijker meten aangezien
INTERESSE IN EEN LIDMAATSCHAP VAN DE NVPI? SURF NAAR WWW.NVPI.NL OF BEL MET (035) 625 44 11 OM DE FOLDER AAN TE VRAGEN.
ontwikkelaars veel werk verrichten voor de internationale gamesindustrie.
er nog niet veel typisch Nederlandse titels zijn. Wel staat vast dat de Nederlandse game
Yannick van de Velde.
NIEUWE LEDEN IN 2005
NIEUWE WEBSITES
De NVPI kreeg er in 2005 weer een aantal nieuwe leden bij. Daar zijn wij natuurlijk erg blij mee maar het geeft ons ook mede een sterkere basis om de entertainmentbranche te vertegenwoordigen. Twee kersverse leden hebben we gevraagd zichzelf in dit jaarboek te presenteren en ons een opdracht mee te geven voor het komende jaar.
GAMES Wat was in 2005 voor uw bedrijf het grootste succes? Voor de Benelux was dat de oprichting van THQ Benelux waardoor we sinds begin oktober rechtstreeks samenwerken met: retail, pers en media. Bovendien hebben we geplust in dit kwartaal vergeleken met dezelfde periode van vorig jaar. THQ is voornamelijk bekend door zijn kids line-up (Nickelodeon en Pixar) maar heeft afgelopen jaar met succes nieuwe brands (meer volwassenengames voor dedicated gamer) gelanceerd zoals Juiced en Destroy All Humans. Deze tendens zal zich de komende jaren verder voortzetten en de basis vormen voor de verdere groei.
PUBLIEK De website www.nvpi.nl wordt meer en meer een vraagbaak voor studenten, consumenten en overheid. Hier vinden zij onder andere inzicht in de trends in de entertainmentmarkt, uitleg over
THQ Jeroen Pompen
Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Lidmaatschap van de NVPI betekent dat je je aansluit bij een sterke brancheorganisatie die je professioneel ondersteunt en je kan helpen in piraterijbestrijding. Bovendien kun je dankzij het lidmaatschap via GFK meer inzicht krijgen in de recentste ontwikkelingen in de Benelux.
de Auteurswet, informatie over podcasting, Digital Rights Management, het laatste nieuws uit de branche en nog veel meer.
Nog adviezen waar de NVPI zich in 2006 op zou moeten richten? Volgens mij zijn er twee activiteiten waarop de NVPI zich moet blijven concentreren, namelijk het bestrijden van illegale verkopen of downloaden van entertainmentproducten (ook al blijkt afgelopen jaar dat de groei daarvan afneemt), en de NVPI zou nog meer moeten lobbyen, zodanig dat men beter op de hoogte is van: waar is de videogamesindustrie mee bezig, welke richting gaan we uit, welke inspanningen leveren we, enzovoorts.
LEDEN Voor leden staat er nog veel meer informatie op het
AUDIO
ledengedeelte van de website. Ieder NVPI-lid heeft hier toegang toe. Op de ledensite wordt maandelijks de markt
Wat was in 2005 voor uw bedrijf het grootste succes? Het Shivers-album van Armin van Buuren. Dit is in 2005 in meer dan dertig verschillende landen succesvol gereleased. Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Voor ons was een belangrijke reden, buiten het voordeel van het aangesloten zijn bij een belangenvereniging, dat we voor onze uitgezonden masters op de clipzenders de daarvoor tegenoverstaande vergoeding krijgen. Nog adviezen waar de NVPI zich in 2006 op zou moeten richten? In mijn optiek blijken er met name in Nederland een groot aantal malafide partijen te zijn die zich uitgeven als ringtoneaanbieder en/of downloadaanbieder, en die achteraf niet of nauwelijks betalen. Naar mijn mening zou daarop eerst een goedkeuringsvermelding moeten zitten vanuit de NVPI, voordat de maatschappijen hiermee in zee gaan.
gevolgd, zijn actuele standpunten terug te vinden en staan een knipseloverzicht en meer informatie over Edisons, Goud/Platina, de NVPI-campagnes en financieel ledenvoordeel. Elk lid heeft een unieke code om op de website te komen. Deze code kan automatisch worden ARMADA MUSIC Maykel Piron
AUDIO
SKARSTER MUSIC INVESTMENT Jos Boerland
Wat was in 2005 voor uw bedrijf het grootste succes? Na 9 jaar inactief te zijn geweest het heropstarten van ons klassiek label “ALIUD”, met in het bijzonder de uitgave van de Super Audio CD ‘Flow My Tears’. Een opname rond Dowland uitgevoerd door het Lacrimae Ensemble. Dit Ensemble bestaat uit muzikanten met ongekende kwaliteiten en de vertolkingen hebben zonder hun authenticiteit te verliezen een geheel persoonlijk karakter. Door het opnemen, door onze eigen studio, en uitbrengen op Super Audio CD wordt deze muziek recht gedaan in de breedst mogelijke zin. Uitstekend vertolkte muziek op de best haalbare geluidskwaliteit. Het beluisteren van deze SACD geeft dan ook het gevoel alsof de muzikanten bij u in de huiskamer staan te spelen, of zo als een van de muzikanten zei: “Als ik mijn ogen dicht doe en luister naar de opname is het alsof ik zelf speel, helaas weet ik dat ik geen instrument in mijn handen heb”. Waarom zou iemand lid moeten zijn van de NVPI? Omdat als kleine ondernemer in deze branche het moeilijk is om de juiste wegen te vinden en ingangen te openen. Door lid te zijn vaneen branchevereniging als de NVPI vergroot men zijn kansen. Zij kunnen je helpen op het gebied van rechten, adviezen etc. en kunnen je ondersteunen bij zaken waarin je zelf de wegen niet kent. Nog adviezen waar de NVPI zich in 2005 op zou moeten richten? Het goed organiseren van de rechten t.o.v. het hele download gebeuren. Tot nu toe is dit nog een heel troebel gebeuren en zou het heel wenselijk zijn om dit goed helder te krijgen voor de entertainmentbranche, en in het bijzonder de audiobranche.
opgevraagd.
PERS Voor de pers is er een afgesloten gedeelte op de NVPIwebsite. Hier wordt veel extra informatie aangeboden over hete hangijzers als filesharing, thuiskopie, Digital Rights Management, geldstromen en piraterij. Ook hier geldt dat een persoonlijke code nodig is, die via de site aangevraagd kan worden.
AWA R D S
2005
DE DIJK - FOTO TON KASTERMANS
EDISON M U S I C
Voor de 45ste keer werden de Edisons afgelopen jaar toegekend aan albums van bijzondere kwaliteit. Deze onderscheiding is te vergelijken met bijvoorbeeld de Grammy, de Brit Award en de Duitse Echo Award. Sinds 1999 organiseert de Edison Stichting drie keer per jaar een Edison-evenement.
AMADOU EN MARIAM
POPULAIR De Edison Music Awards, ook wel de Pop Edisons genoemd, werden dit jaar op 14 februari uitgereikt in de Pepsi Stage in Amsterdam. Grote winnaar was Marco Borsato met maar liefst drie Edisons. Verder waren Trijntje Oosterhuis, Lange Frans & Baas B, Wende Snijders, Tiësto en Bløf aanwezig. Ruime aandacht was er vanzelfsprekend voor Oeuvreprijswinnaar De Dijk die de avond mocht openen. Speciale gasten waren Boris, Katie Melua en Ilse Delange & Zucherro die een duet zongen. De publieksprijzen gingen naar Bløf (single van het jaar) en Marco Borsato (album/dvd van het jaar). Marco Borsato sloot de avond vervolgens toepasselijk af met de ballade Als alle lichten gedoofd zijn. Het evenement werd door de TROS opgenomen voor een tv-uitzending op 2 maart. BLØF - FOTO TON KASTERMANS
De presentatie was in handen van Nance.
KLASSIEK Op 2 mei werden de Edison Classical Music Awards uitgereikt tijdens het Edison Gala in het Concertgebouw te Amsterdam. Winnaars waren onder meer Rolando Villazón, Andrew Manze en
DJ TIËSTO - FOTO TON KASTERMANS
Paul Lewis. René Jacobs won dit jaar twee Edisons, één voor zijn uitvoering van Mozarts La Nozze di Figaro en één voor zijn interpretatie van Joseph Haydns Seasons. Voor het eerst werd een klassieke muziek-dvd met een Edison bekroond: het docudrama Tosca’s kiss met muziek van Guiseppe Verdi. Tijdens het gala op 2 mei trad vanzelfsprekend Oeuvreprijswinnaar Thomas Hampson op die naast MARCO BORSATO - FOTO TON KASTERMANS
solo ook een duet met de Curaçaose zangeres Tanya Kross zong. Andere artiesten waren Cristina Branco, Amsterdam Sinfonietta en vier solisten van het Koninklijk Concertgebouw Orkest. Violiste Janine Jansen won de publieksprijs. Het gala werd live uitgezonden door AVRO Klassiek en NPS op Nederland 3. Presentatie was in handen van Roland Kieft.
BRANFORD MARSALIS
TRIJNTJE OOSTERHUIS EN TOOTS THIELEMANS FOTO TON KASTERMANS
JAZZ/WORLD Doordat de hoofdgast helaas verstek liet gaan, ging de Awardshow
weg dat de diverse winnaars wel hun Edison uitgereikt kregen. Twee keer vond de uitreiking plaats in het programma van Barend en Van Dorp. Branford Marsalis kreeg twee Edisons uit handen van Frits Barend, waaronder één voor zijn album Eternal en voor zijn live-dvd A Love Supreme. Enkele weken later viel Benjamin Herman
RENE JACOBS - FOTO TON KASTERMANS
van de Edison Jazz-World Awards dit jaar niet door. Dat nam niet
THOMAS HAMPSON EN TANYA KROSS - FOTO TON KASTERMANS
dezelfde eer te beurt. Jules Deelder ontving zijn Edison tijdens het Maison Royale feest in de Van Nelle fabriek in Rotterdam. De laatste Edison werd uitgereikt aan het Malinese duo Amadou en Mariam. Na afloop van een swingend optreden in de Amsterdamse Melkweg werden zij in typisch Malinese traditie geëerd door cultureel antropoloog Jan Jansen van de universiteit Leiden. JANINE JANSEN - FOTO TON KASTERMANS
