2006

Exacte wetenschappen Bachelorgids 2005/2006 Bedrijfswiskunde en informatica Farmaceutische wetenschappen Informatica

Informatiekunde

Kunstmatige intelligentie

Medische natuurwetenschappen Natuur- en sterrenkunde Scheikunde Wiskunde

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5 1.4 1.4.1 1.4.2

Faculteit Exacte Wetenschappen Beschrijving Organisatie van de faculteit Doelstelling van de faculteit Bestuur van de faculteit Medezeggenschap Bureau van de faculteit Afdelingen Onderwijsorganisatie Onderwijsdirectie Bureau Onderwijs Masteropleidingen Opleidingscommissie Examencommissie Organisatie onderzoek Secties Onderzoekscholen

13 13 13 13 13 14 14 14 15 15 15 16 17 17 17 17 17

2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.3 2.3.1 2.3.2 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4.3 2.4.4 2.4.5 2.4.6 2.4.7 2.4.8 2.4.9 2.4.10 2.4.11 2.4.12 2.4.13 2.4.14 2.4.15 2.4.16 2.5 2.6 2.7 2.8

Onderwijs Exacte Wetenschappen Jaarindeling Studiebegeleiding Studieadviseur Mentoren/tutoren Studievoortgang Studievoortgangscontrole Studieadvies 1e jaar Onderwijsregelingen Toelatingseisen Inschrijvingsprocedure vakken UvA Inschrijving tentamens Tentamenresultaten Inzagerecht tentamens Registratie studieresultaten Vrijstellingen Geldigheidsduur studieresultaten Aanvraag goedkeuring bachelorprogramma Bulaanvraag Buluitreikingen Dossierverklaring Beroepsrecht Onderwijs- en examenregeling Regeling voor extra-curriculaire activiteiten Gedragscode vreemde taal Onderwijskwaliteit Studieverenigingen Internationalisering Arbeidsmarktorientatie

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

Inhoudsopgave

5

2.8.1 2.9 2.9.1 2.9.2 2.9.3 2.9.4 2.9.5 2.9.6 2.9.7 2.9.8 2.9.9 2.9.10

Stichting Bèta Bedrijvencontactdag Amsterdam Beroepsverenigingen / belangrijke instellingen Belgisch/Nederlandse Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie (BNVKI) Centrum voor Wiskunde en informatica (CWI) Koninklijk Nederlandse Chemie Vereninging (KNCV) Koninklijk Wiskundig Genootschap Nederlands Genootschap voor Informatica (NGI) Nederlandse natuurkundige Vereniging (NNV) Nederlandse Astronomenclub (NAC) Netwerk voor Informaticae mathematicae en Fysicae (NIMF) Thomas Stieltjes Instituut for Mathematics Vereniging voor Statistiek en Operations Research (VVS)

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9

Onderwijsvoorzieningen Openingstijden Onderwijsbureau Boeken en Syllabi Bibliotheek Informatievoorzieningen Onderwijsruimtes Computervoorzieningen Digitale leeromgeving Print- en kopieerfaciliteiten Veiligheid

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.11.1 4.12 4.12.1 4.13 4.13.1 4.13.2 4.13.3 4.14

Bachelor Bedrijfswiskunde en Informatica Domein Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Deeltijd Duaal Studiebegeleiding Inschrijfprocedures FEWEB Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Bedrijfscase Keuzeruimte 3e jaar duale variant voor studenten gestart in 2003/2004

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

5 5.1 5.1.1 5.1.2

Bachelor Farmaceutische Wetenschappen Beschrijving De bacheloropleiding Nieuwe en oude opleiding

17 17 17 17

5.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.5 5.6 5.7 5.7.1 5.8 5.8.1 5.8.2 5.9 5.9.1 5.9.2 5.9.3 5.9.4 5.9.5

Doelstelling en eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Studieadviseur Sectieonderwijscoordinatoren Academische vaardigheden Vervolgopleidingen 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Mogelijke keuzemodules 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Keuzeruimte Bacheloropdracht / Proeve van bekwaamheid Oriëntatie op beroepsprofielen Tweedegraads onderwijsbevoegdheid

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.9.1 6.10 6.10.1 6.10.2 6.11 6.11.1 6.11.2 6.11.3 6.11.4 6.11.5

Bachelor Informatica De flexibele bacheloropleiding Domein Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Vrije keuze 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Bachelorproject Verplichte keuze Algemene vorming Vrije keuze Orientatie op de C-, E- of M-variant

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.6.1 7.6.2 7.6.3

Bachelor Informatiekunde De flexibele bacheloropleiding Domein Doelstelling en eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Inschrijfprocedures andere faculteiten Inschrijfprocedures FEWEB Inschrijfprocedures Faculteit der Letteren Tentamenprocedure FPP

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

Inhoudsopgave

7

7.7 7.8 7.9 7.9.1 7.9.2 7.9.3 7.9.4 7.9.5 7.10 7.11 7.11.1 7.11.2 7.11.3 7.12 7.12.1 7.13 7.13.1 7.13.2 7.13.3 7.14 7.14.1 7.14.2 7.14.3 7.14.4 7.14.5 7.15

Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Algemene opzet van het onderwijsprogramma bachelor IK A. Een breed, introducerend en oriënterend, eerste jaar B. Een vaste bovenbouw IK van 51 sp C. Een algemeen gebonden-keuze deel van minimaal 30 sp D. Een minor (specialisatie-keuze) tussen de 12 en 30 sp E. Een BSc-eindproject van 9 sp: Project IK Algemene regels Specialisatiemogelijkheden (minors) in de bachelor IK Minor Bedrijfsinformatica (BI) Minor Multimedia en Cultuur (MMC) 'Vrije' minor IK 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Aanbevolen keuzevakken binnen en buiten FEW in periode 1-3 Aanbevolen keuzevakken in periode 4-6 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Keuzevakken Aanbevolen keuzevakken Minorvakken Overgangssituaties voor 'oudere' jaargangen En verder? Ga door voor 'Master'!

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 8.9 8.10 8.11 8.11.1 8.12 8.12.1 8.13 8.13.1 8.13.2 8.13.3

Bachelor Kunstmatige Intelligentie De flexibele bacheloropleiding Domein Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Tentamenprocedure FPP Inschrijfprocedures Faculteit der Letteren Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Vrije keuze van minimaal 8 sp Orientatie op de C-, E- of M-variant

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

9 9.1 9.2

Bachelor Medische Natuurwetenschappen De bacheloropleiding Domein

17 17 17

9.3 9.4 9.5 9.6 9.7 9.8 9.9 9.10 9.11 9.11.1 9.12 9.12.1 9.13 9.13.1 9.13.2 9.13.3 9.13.4 9.13.5 9.13.6

Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Academische vaardigheden Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Betrokken afdelingen 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Verplichte keuzevakken Oriëntatie op een afstudeerrichting Vrije keuzevakken Orientatie op de C-, E- of M-variant Wat te doen bij studieachterstand?

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

10 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6 10.6.1 10.6.2 10.6.3 10.7 10.8 10.8.1 10.8.2 10.9 10.10 10.10.1 10.11 10.11.1 10.12 10.12.1 10.13 10.14

Bachelor Natuur- en Sterrenkunde Inleiding Domein Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Studiebegeleiding Docentmentoraat Studentmentoraat Portfolio Oriëntatie op Beroep en Specialisatie Vervolgopleidingen Masteropleiding Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Arbeidsmarkt 1e jaar voor studenten gestart in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Keuzeruimte Dubbele bachelor: Natuurkunde en Wiskunde

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

11 11.1 11.1.1 11.1.2 11.2 11.3

Bachelor Scheikunde Beschrijving De bacheloropleiding Nieuwe en oude opleiding Doelstelling en eindtermen Specifieke toelatingseisen

17 17 17 17 17 17

Inhoudsopgave

9

11.4 11.4.1 11.4.2 11.5 11.6 11.7 11.7.1 11.8 11.8.1 11.8.2 11.9 11.9.1 11.9.2 11.9.3 11.9.4 11.9.5 11.10

Studiebegeleiding Studieadviseur Sectieonderwijscoordinatoren Academische vaardigheden Vervolgopleidingen 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Mogelijke keuzemodules 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Keuzeruimte Proeve van bekwaamheid / Oriëntatie cursussen Oriëntatie op de beroepsprofielen Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Overige vakken

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

12 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 12.9 12.10 12.10.1 12.11 12.11.1 12.12 12.12.1 12.12.2 12.12.3 12.12.4 12.12.5 12.13 12.14

Bachelor Wiskunde De flexibele bacheloropleiding Domein Doelstelling Eindtermen Specifieke toelatingseisen Deeltijd Studiebegeleiding Vervolgopleidingen Arbeidsmarkt en werkgelegenheid 1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma 2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma 3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Bachelorpoject Verplicht keuzevak Wiskunde voor 6 sp Vrij keuzevak Wiskunde of bijvak voor minimaal 5 sp Oriëntatie op de C-, E- of M-variant Dubbele bachelor: Natuurkunde en Wiskunde Tweedegraads onderwijsbevoegdheid

17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17

13

Examenonderdelen

17

Inhoudsopgave

11

12

Exacte wetenschappen

1

1.1

Faculteit Exacte Wetenschappen

Beschrijving De Faculteit der Exacte Wetenschappen (FEW) kent een indeling in vier afdelingen, met daarbinnen secties. Het onderwijs van de faculteit wordt door docenten uit een van deze vier afdelingen gegeven. Alleen de organisatie en de beleidsmatige ondersteuning van het onderwijs vindt op facultair niveau plaats. De vier afdelingen binnen de FEW zijn: • Informatica (I) • Natuur- en Sterrenkunde (N&S) • Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen (S&F) • Wiskunde (W) Onderwijs wordt ook gegeven aan doelgroepen buiten de FEW, met name aan studenten Econometrie en Letteren. Wetenschappelijk onderzoek wordt soms verricht in multidisciplinair verband met onderzoekers van andere faculteiten van de VU of van andere instellingen.

1.2 1.2.1

Organisatie van de faculteit Doelstelling van de faculteit De Faculteit der Exacte Wetenschappen heeft tot doel het geven van onderwijs en het verrichten van onderzoek in de exacte wetenschappen, op het terrein van de Informatica, de Natuur- en Sterrenkunde, de Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen, de Wiskunde en de daaraan verwante multidisciplinaire gebieden.

1.2.2

Bestuur van de faculteit Het faculteitsbestuur (FB) bestaat uit 3 hoogleraren, waaronder de decaan, afkomstig uit de afdelingen Informatica, Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen en Wiskunde. Als adviseur zijn toegevoegd de directeur bedrijfsvoering, een lid van het ondersteunend personeel en een student uit een van de opleidingen van de faculteit. Tot de bevoegdheden en taken van het faculteitsbestuur behoren onder meer: • de organisatie en coördinatie van het onderwijs en de wetenschapsbeoefening. Deze taak is echter, voor wat het onderwijs betreft, grotendeels gedelegeerd aan de onderwijsdirectie; • het vaststellen van de Onderwijs- en Examenregeling (O.E.R.) van iedere opleiding aan de faculteit en de regelmatige beoordeling van deze regeling; • het toezicht houden op de uitvoering van de O.E.R. en de onderzoekprogramma's. Hierover kan het bestuur richtlijnen geven aan de afdelingen; • het benoemen van een onderwijsdirectie; • het instellen van de examencommissie en het benoemen van de leden; • het benoemen van de leden van de opleidingscommissies; • het vaststellen van het huishoudelijk reglement van de onderwijsorganisatie.


13

Het faculteitsbestuur bestaat uit: prof. dr. W. Hogervorst (Natuur- en Sterrenkunde), decaan prof. dr. K. Lammertsma (Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen) prof. dr. ir. H.E. Bal (Informatica) drs. D. Schinkelshoek (directeur bedrijfsvoering), adviseur R.F. Schmidt (ondersteunend personeel), adviseur R. van Odenhoven (student), adviseur 1.2.3

Medezeggenschap De medezeggenschap van studenten over het bestuur van de faculteit vindt plaats via de Facultaire studentenraad (FSR). In de Facultaire Gezamenlijke Vergadering van de FSR met de Onderdeel Commissie (OC), waarin al het personeel van de faculteit is vertegenwoordigd, wordt een standpunt bepaald over de volgende zaken: • instemming met de Onderwijs- en Examenregelingen (O.E.R.-en) van de opleidingen; • advies over het hoogleraren- en UHD-plan van een afdeling; • advies over de deelbegrotingen; • wijziging van het faculteitsreglement. Meer informatie over de Facultaire Studentenraad FEW: http://www.few.vu.nl/~fsr/

1.2.4

Bureau van de faculteit Het faculteitsbureau maakt deel uit van het Facultair Service Centrum (FSC) van de faculteit. Onder het FSC vallen tevens de Fijnmechanische en Glastechnische Instrumentatie groep, de Elektronica groep en de Computerondersteuning groep (ITgroep). Onder het faculteitsbureau vallen: het Bestuurssecretariaat, de afdeling Personeel en Organisatie, de Financiële administratie, de afdeling Arbo- en milieudienst en het Onderwijsbureau. Het faculteitsbureau staat onder leiding van de directeur bedrijfsvoering, drs. D. Schinkelshoek. Postadres: Vrije Universiteit Faculteit der Exacte Wetenschappen De Boelelaan 1083a 1081 HV Amsterdam tel. (020) 59 87500 fax (020) 59 87509

1.2.5

Afdelingen Een afdeling is een organisatie van personen die op een bepaald vakgebied werkzaam zijn. Een afdeling bestaat uit een afdelingshoofd, wetenschappelijk personeel, ondersteunend personeel en studenten die bijdragen aan het onderwijs- en/of onderzoekprogramma van de afdeling. De afdeling ontplooit ook activiteiten op het

14


gebied van voorlichting, organisatie van wetenschappelijke voordrachten en dergelijke. Elke afdeling staat onder leiding van het afdelingshoofd, afkomstig uit de hoogleraren van de afdeling, benoemd door het faculteitsbestuur voor een termijn van drie jaar. De afdelingshoofden zijn: Informatica: prof. dr. A.E. Eiben Natuurkunde & Sterrenkunde: prof. dr. P.J.G. Mulders Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen: prof. dr. H. Irth Wiskunde: prof. dr. A.W. van der Vaart

1.3

Onderwijsorganisatie De verantwoordelijkheid voor de onderwijsorganisatie van de FEW is in handen van het faculteitsbestuur. Deze heeft de leiding hiervan echter overgedragen aan de onderwijsdirectie.

1.3.1

Onderwijsdirectie De onderwijsdirectie (OD) van de FEW is belast met de organisatie en coördinatie van het onderwijs, zowel van wat in de eigen afdelingen wordt onderwezen, als van het onderwijs dat voor andere opleidingen in de universiteit gegeven wordt. De onderwijsdirectie doet na overleg met afdelingen voorstellen voor de verdeling van onderwijskracht (stafleden) over onderwijseenheden en zorgt ervoor dat de kwaliteit van het onderwijs bewaakt wordt. Ook bereidt de directie de zogenaamde onderwijsvisitaties voor. De onderwijsdirectie adviseert bij de werving van personeel met een onderwijstaak. Een lid van de onderwijsdirectie treedt op als medebeoordelaar van docenten en als informant bij de beoordeling van hoogleraren. De onderwijsdirectie bestaat uit vier wetenschappelijke personeelsleden, elk afkomstig uit één van de vier afdelingen van de faculteit. Het faculteitsbestuur benoemt één van de leden van de onderwijsdirectie tot voorzitter (de onderwijsdirecteur) voor een periode van drie jaar. De onderwijsdirectie bestaat uit de volgende personen: prof. dr. W.H. Mager (Scheikunde, Farmaceutische Wetenschappen en Medische Natuurwetenschappen), voorzitter dr. J.P. Dekker (Natuur- en Sterrenkunde) dr. F. van Schagen (Wiskunde, Bedrijfswiskunde en Informatica ) dr. J.M. van Wouwe (Informatica, Kunstmatige Intelligentie en Informatiekunde) D. Maasdijk (student), adviseur dr. M. Witte (hoofd Onderwijsbureau), adviseur

1.3.2

Bureau Onderwijs Het Bureau Onderwijs verzorgt onder andere de studentenadministratie, de planning en organisatie van de colleges en tentamens. Daarnaast ondersteunt het bureau in beleidsmatige zin de bestuurlijke organen en de onderwijsdirectie. Tevens verzorgt het de public relations voor de FEW en de voorlichting aan aankomende studenten.


15

Het Bureau Onderwijs bestaat uit de volgende personen: dr. M. Witte (hoofd), S3.56, tel. (020) 59 87730 Onderwijsbureau, kamer S3.11, e-mail: [email protected] A.J. Bikker-Burggraaf (assistent onderwijscoördinator), tel. (020) 59 87486 N. Brouwenstijn (Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen), tel. (020) 59 87663 C.M.L. Mieras-Berkeveld (Medische Natuurwetenschappen), tel. (020) 59 87657 E.H. Pauw (Wiskunde en Informatica bachelor), tel. (020) 59 87655 P. Rinsma (Natuur- en Sterrenkunde), tel. (020) 59 87664 J. van Schie (coördinator onderwijsbureau), tel. (020) 59 87662 O.W. Schrofer (Wiskunde en Informatica master), tel. (020) 59 87661 M. Sotiriou (balie), tel. (020) 59 87660 PR en Voorlichting: dr. L.H.P. Caro, kamer P3.54, tel. (020) 59 87658 C.M.A. Fruitier, kamer P3.54, tel. (020) 59 87507 J.F. Oost Lievense, kamer P3.22, tel. (020) 59 87651 M.J. Veenkamp, kamer P3.62, tel. (020) 59 87732 Internationalisering en mastervoorlichting: J. Furman, kamer P3.62, tel. (020) 59 87499 1.3.3

Masteropleidingen In de nieuwe indeling van de universitaire opleidingen zijn er driejarige opleidingen die leiden tot een bachelorsdiploma. Daarboven zijn er vervolgopleidingen van één of twee jaar die leiden tot een mastersdiploma. Naam Artificial Intelligence: Knowledge Technology and Intelligent Internet Applications Cognitive Science Organisation Dynamics and Self Organisation Technical Artifical Intelligence Interdisciplinary Applications AI and Communication Bioinformatics Biomolecular Sciences** Business Mathematics and Informatics

Chemistry: Molecular Design, Synthesis and Catalysis* Laser Sciences / Molecular Photoscience* Analytical Sciences* Computational and Theoretical Sciences* Biochemisty / Biomolecular Sciences Biomolecular Sciences- Systems Biology (topmaster variant) Chemistry and Business

16


Vorm Voltijd

Taal Engels

Voltijd Voltijd Voltijd, deeltijd en duaal Voltijd

Engels Engels Engels

Engels

Chemistry and Communication Chemistry and Education Computer Science: Internet and Web Technology Parallel Computing and Visualisation Software Engineering Multimedia Formal Methods and Software Verification Technical Artificial Intelligence Information and Communication Technology Computer Science and Communication Information Science Mathematics*: Fundamental Mathematics Application Oriented Mathematics Mathematics with Life Sciences Mathematics and Communication Mathematics and Education Medical Natural Sciences: Physics of Life Bioinformatics / Genomics Biomolecular Complexity Molecular Medicine MNS and Management MNS and Communication Parallel and Distributed Computer Systems (topmaster) Pharmaceutical Sciences / Pharmacochemistry: Drug Discovery & Target Finding Drug Disposition & Safety Assessment Drug Design & Synthesis Computational Medicinal Chemistry & Toxicology Biomolecular & Drug Analysis Pharmacochemistry and Business Pharmacochemistry and Communication Physics: Condensed Matter Science* Laser Sciences / Molecular Photoscience* Particle and Astroparticle Physics* Biophysics and Physics of Complex Systems Theoretical Physics* Physics and Communication Physics and Education Physics and Business Stochastics and Financial Mathematics*

Voltijd

Engels

Voltijd Voltijd en deeltijd

Engels Engels

Voltijd

Engels

Voltijd Voltijd

Engels Engels

Voltijd

Engels

Voltijd

Engels

* Samen met de Universiteit van Amsterdam. ** Wordt samen met de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen aangeboden. 1.3.4

Opleidingscommissie Elke opleiding heeft een opleidingscommissie (olc). De olc adviseert het hoofd van de afdeling en het bestuur van de Faculteit der Exacte Wetenschappen over zaken die betrekking hebben op het onderwijs. Ook verzorgt de olc de onderwijsevaluaties en geeft zij jaarlijks advies over de Onderwijs- en examenregeling.Van een advies van de olc kan door het faculteitsbestuur en de onderwijsdirectie alleen gemotiveerd worden afgeweken. De olc bestaat uit drie leden van het wetenschappelijk personeel en drie studentleden. De studieadviseur is adviserend lid.


17

De voorzitters van de opleidingscommissies zijn: • Bedrijfswiskunde en Informatica: prof. dr. A.C.M. Ran • Bioinformatica: prof. dr. J. Heringa • Farmaceutische Wetenschappen / Farmacochemie: dr. J.N.M. Commandeur • Informatica: dr. R.C. de Vrijer • Informatiekunde: dr. ing. J. Gordijn • Kunstmatige Intelligentie: dr. A.C.M. ten Teije • Medische Natuurwetenschappen: dr. ir. G.J.L. Wuite • Natuur- en Sterrenkunde: dr. W. Vassen • Scheikunde: dr. H. Lingeman • Wiskunde: prof. dr. M. van Veldhuizen Zie voor de volledige bezetting van de olc de website: http://www.few.vu.nl/organisatie/bestuur/commissie-nl.html 1.3.5

Examencommissie Voor elke opleiding of groep van opleidingen stelt het faculteitsbestuur een examencommissie in. Deze bestaat uit leden van het wetenschappelijk personeel die belast zijn met het onderwijs in die opleidingen. De examencommissie stelt regels op met betrekking tot de goede gang van zaken bij tentamens en neemt de examens af. Zij wijst examinatoren aan en kan hun richtlijnen geven met betrekking tot de beoordeling van de tentamens. Verder stelt de examencommissie de nadere Regelen en Richtlijnen met betrekking tot Tentamens en Examens vast. Studenten kunnen geen lid zijn van een examencommissie. Examencommissie FEW (dagelijks bestuur): prof. dr. A.C.M. Ran, voorzitter prof. dr. M. van Veldhuizen, secretaris Subcommissies Natuur- en Sterrenkunde: prof. dr. C.F. Schmidt, voorzitter dr. R.J. Wijngaarden, secretaris dr. W.A. Sterrenburg Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen: prof. dr. K. Lammertsma, voorzitter dr. H. Lingeman, secretaris prof. dr. R. Leurs, adviseur prof. dr. S. Stolte, adviseur Wiskunde en Informatica: prof. dr. W.J. Fokkink, voorzitter prof. dr. M. van Veldhuizen, secretaris prof. dr. A.C.M. Ran dr. ir. T. Koetsier

18


Medische Natuurwetenschappen: dr. H. Lingeman, voorzitter dr. J.P. Dekker, secretaris prof. dr. A.C.M. Ran

1.4

Organisatie onderzoek Het onderzoek vindt plaats binnen de verschillende afdelingen van de faculteit. Ter bevordering van het multidisciplinaire onderzoek kan het faculteitsbestuur onderzoekinstituten instellen. Op dit moment kent de faculteit het onderzoekinstituut 'lasercentrum'.

1.4.1

Secties Het onderzoek van een afdeling vindt plaats in de secties. Deze participeren in een aantal onderzoekscholen en onderzoeksinstituten. Zie voor meer informatie: • de afdeling Natuur- en Sterrenkunde: http://www.nat.vu.nl/index-nl.html • de afdeling Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen: http://www.chem.vu.nl/index-nl.html • de afdeling Wiskunde: http://www.math.vu.nl/research/research.php?lang=nl • de afdeling Informatica: http://www.cs.vu.nl/index-nl.html

1.4.2

Onderzoekscholen Een onderzoekschool is een samenwerkingsverband van instellingen op een bepaald onderzoeksterrein en heeft tot doel het verzorgen van een onderzoekersopleiding op haar vakgebied, het coördineren van het onderzoek op dit gebied en het vertegenwoordigen van haar leden naar overheid, bedrijfsleven en het algemeen publiek. Een onderzoekschool kan worden erkend door de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW).


19

20


2

2.1

Onderwijs Exacte Wetenschappen

Jaarindeling Het cursusjaar is onderverdeeld in zes onderwijsperiodes, van resp. acht, acht, vier, acht, acht en vier weken. De laatste week van elke periode is een toetsweek. De herkansingen van een bepaalde periode vinden twee periodes daarna 's avonds plaats. Ook in augustus is een herhalingstentamenperiode, waardoor studenten in de gelegenheid worden gesteld de jaarprogramma’s af te ronden. Periode 1 2 3 4 5 6

Data ma 05/09/05 t/m vr 28/10/05 ma 31/10/05 t/m vr 06/01/06 ma 09/01/06 t/m vr 03/02/06 ma 06/02/06 t/m vr 31/03/06 ma 03/04/06 t/m vr 02/06/06 ma 05/06/06 t/m vr 30/06/06

Weken 36 t/m 43 44 t/m 1 2 t/m 5 6 t/m 13 14 t/m 22 23 t/m 26

De volgende dagen zijn onderwijsvrij: Ma 26 december tot en met vr 6 januari Vr 14 april: Goede Vrijdag Ma 17 april: Tweede Paasdag Vr 5 mei: Bevrijdingsdag Do 25 mei: Hemelvaartsdag Vr 26 mei: Verplichte vrije dag Ma 5 juni: Tweede Pinksterdag Zie voor de jaarindeling ook de website: http://www.few.vu.nl/onderwijs/roosters/periode05-06.html

2.2

Studiebegeleiding Onder ‘studiebegeleiding’ worden alle vormen van advies en bijstand verstaan die door de instelling worden verleend aan een student met als doel diens studievoortgang te bevorderen en, algemener, de student te doen beschikken over de rechten waarop hij op grond van de Wet Hoger Onderwijs (WHW) aanspraak kan maken. Op centraal universitair niveau vallen daaronder de diensten van studentendecanen, studentenpsychologen en loopbaanadviseurs. Op facultair niveau gaat het vooral om studieadvies en studievoorlichting.

2.2.1

Studieadviseur Studieadviezen worden gegeven door de studieadviseur of docentmentor. Hulp wordt geboden bij studieproblemen en studievertraging. Ook kunnen studenten bij hem of haar terecht voor vragen en problemen op andere gebieden. Zonodig wordt overleg gepleegd met docenten of wordt doorverwezen naar andere instanties binnen de VU.


21

In het opleidingshoofdstuk worden de betreffende studieadviseurs genoemd. 2.2.2

Mentoren/tutoren Reeds bij de introductie van de student op de universiteit en de afdeling wordt voor opvang gezorgd. De eerstejaars studenten worden ingedeeld in kleine groepjes onder begeleiding van een mentor. Deze mentoraatsgroepen komen regelmatige bijeen. Het doel van het mentoraat is studenten wegwijs te maken in de studie, zich thuis te laten voelen op de faculteit, het begeleiden van de overgang vwo-wo, het trainen van studievaardigheden, studenten te helpen bij onzekerheid en te ondersteunen bij het studeren.

2.3

Studievoortgang Een opleiding bestaat uit examenonderdelen, ook wel aangeduid als ’vakken’. De studielast van elk examenonderdeel wordt in studiepunten uitgedrukt en is vastgelegd in de onderwijs- en examenregeling (O.E.R.). Het bachelorprogramma omvat 180 studiepunten. Eén studiepunt komt overeen met een studiebelasting van 28 uur. Onder studiebelasting worden alle activiteiten verstaan die met het studeren te maken hebben, zoals het voorbereiden en volgen van hoor- en werkcolleges en practica, de studie voor tentamens, het voorbereiden en houden van voordrachten en het schrijven van verslagen of scripties.

2.3.1

Studievoortgangscontrole Ten behoeve van de controle op de studievoortgang van de studenten wordt door het onderwijsbureau één keer per jaar voor elke opleiding per cohort een overzicht vervaardigd van alle tentamenuitslagen. Deze overzichten worden geanalyseerd door de meest betrokken studiebegeleider. Dit kan aanleiding zijn tot actie naar individuele studenten (bij achterblijvende resultaten) dan wel naar een opleidingscommissie of de onderwijsdirectie als het collectieve problemen betreft.

2.3.2

Studieadvies 1e jaar De examencommissie brengt, namens het College van Bestuur, tweemaal per jaar aan iedere student die voor het eerste jaar staat ingeschreven voor een voltijdse opleiding in het hoger onderwijs, advies uit over het al dan niet voortzetten van zijn/haar studie binnen of buiten de opleiding. Studenten die minder dan 50% van de te behalen studiepunten hebben gehaald, ontvangen op 1 januari een pre-advies om zich vóór 1 februari uit te schrijven. Het studieadvies aan het eind van het eerste jaar, dat vóór 1 juli wordt uitgebracht, wordt gebaseerd op de studiegeschiedenis van de student. Dit betreft vooral de studieresultaten van het afgelopen jaar, maar er wordt rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden (zoals ziekte). Er zijn 3 modaliteiten: • A: doorgaan! • B: waarschuwing; • C: herbezinning op studiekeuze.

22


Het A-advies wordt gegeven als betrokkene na afloop van de tentamenperiode in juni in totaal tenminste 70% van het dan maximaal te behalen aantal studiepunten heeft behaald. Het B-advies wordt gegeven als de examencommissie van oordeel is dat betrokkene wel beschikt over de in de studie vereiste capaciteiten, maar dat de studieresultaten zodanig zijn dat de totale studieduur naar verwachting de cursusduur met méér dan één jaar zal overschrijden. Het C-advies wordt gegeven bij minder dan 40% van het maximaal te behalen aantal studiepunten. Alle studenten ontvangen in de maand september een studieresultatenoverzicht. Geconstateerde administratieve onjuistheden dienen zo spoedig mogelijk te worden doorgegeven aan het onderwijsbureau. Van de studenten die voor 1996 voor de eerste maal studiefinanciering hebben ontvangen en niet aan de norm van de studievoortgang hebben voldaan volgens de wet op de studiefinanciering, worden de namen voor 1 november doorgegeven aan de Informatie Beheer Groep. De betrokken studenten worden hierover voor 1 november geinformeerd door de afdeling Studentenadministratie en Studentenbalie, namens het College van Bestuur. Hierbij wordt aangegeven wat de consequenties zijn voor de in het voorgaande studiejaar ontvangen studiefinanciering en welke beroepsgang openstaat.

2.4

Onderwijsregelingen Meer informatie en de oorspronkelijke onderwijsregelingen zijn te vinden op de website http://www.few.vu.nl/onderwijs/index-nl.html

2.4.1

Toelatingseisen De universitaire bacheloropleidingen zijn driejarige opleidingen die leiden tot een bachelordiploma en waartoe je met een geschikte vwo-opleiding kan worden toegelaten. De specifieke toelatingseisen voor de opleiding staan vermeld bij de betreffende bacheloropleiding. Tot de bacheloropleiding worden tevens toegelaten degenen die een van de volgende diploma’s in bezit hebben, mits voldaan aan de aanvullende eisen zoals vermeld bij het vwo-diploma: a. wo-getuigschrift propedeutisch examen; wo-getuigschrift afsluitend (doctoraal) examen; b. hbo-getuigschrift propedeutisch examen of overgangsbewijs van het eerste naar het tweede jaar; hbo-getuigschrift afsluitend examen; c. ou-getuigschrift propedeutisch examen; ou-getuigschrift afsluitend examen. Voor hen die niet voldoen aan een van de hierboven gestelde eisen, bestaat de mogelijkheid, wanneer de leeftijd van 21 jaar of ouder is bereikt, een universitair toelatingsonderzoek, colloquium doctum, te doen. Informatie hierover is te verkrijgen bij de algemene studentenbalie in de centrale hal van het hoofdgebouw, De Boelelaan 1105, kamer 0A-11, op werkdagen geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur, tel. (020) 59 85020.


23

2.4.2

Inschrijvingsprocedure vakken UvA Als je voor je opleiding een bijvak wilt volgen, kun je het beste contact opnemen met de studieadviseur van je opleiding. Voor het volgen van een vak aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) moet je je eerst inschrijven als bijvakstudent aan de UvA. Bel met het Service & Informatiecentrum van de UvA, tel. (020) 525 8080. Zij sturen je inschrijfformulieren toe. Stuur het inschrijfformulier met bijlagen (ze vormen samen een geheel) op in de bijgevoegde retourenvelop. Bijlagen zijn: • een gewaarmerkt kopie van een diploma dat toegang geeft tot de universiteit. • een origineel bewijs betaald collegegeld (BBC); deze kun je aanvragen bij de Studentenbalie in de centrale hal van het Hoofdgebouw van de VU, De Boelelaan 1105, locatie 0A-11. • toestemming van je examencommissie dat het bijvak onderdeel is van de je opleiding. Ook als je al eerder als bijvakstudent bij de UvA ingeschreven bent geweest moet je je voor aanvang van een nieuw studiejaar herinschrijven. Voor een correcte afhandeling van je inschrijving moet je opnieuw de vorige stappen doorlopen. Je betaalt geen collegegeld aan de UvA. Het meegestuurde ‘Bewijs Betaald Collegegeld’ is het betalingsbewijs. Vervolgens moet je je voor elk UvA vak aanmelden via http://studieweb.student.uva.nl/ Ook als je een bijvak wilt volgen bij een andere onderwijsinstelling kun je je het beste richten tot de studieadviseur van je opleiding, zodat je weet of je het vak kunt inbrengen in je curriculum. Je kunt ook contact opnemen met de onderwijsinstelling waar je het bijvak wilt gaan volgen om te horen welke voorwaarden er eventueel zijn. In principe gelden soortgelijke procedures als voor de UvA.

2.4.3

Inschrijving tentamens Voor elk schriftelijk tentamen dient men zich tot uiterlijk 8 dagen voor het desbetreffende tentamen aan te melden via TIS. Bij het onderwijsbureau is een handleiding voor TIS verkrijgbaar. Voor mondelinge tentamens kan individueel een afspraak worden gemaakt met de betrokken docent. Voor practica schrijft men zich in via TIS, via de betreffende Blackboardpagina van de docent of bij het onderwijsbureau. NB: Indien men verhinderd is voor een tentamen of practicum waarvoor men zich heeft aangemeld, dient men zich uiterlijk 8 dagen van te voren af te melden via TIS.

2.4.4

Tentamenresultaten Zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk 20 werkdagen (bachelorvakken) of 15 werkdagen (mastervakken) na afloop van het schriftelijk tentamen, wordt de uitslag

24


bekendgemaakt op de mededelingenborden tegenover de balie van het onderwijsbureau in de S3-gang. In het geval van een mondeling tentamen wordt de uitslag direct aan de student bekendgemaakt via een tentamenformulier dat hij/zij dient mee te nemen voor het desbetreffende tentamen. De docent vermeldt de beoordeling op het formulier, dat van een handtekening c.q. paraaf wordt voorzien. De uitslag van een practicum wordt binnen 22 werkdagen na beëindiging van dit onderdeel bekend gemaakt op de mededelingenborden tegenover de balie van het onderwijsbureau in de S3-gang, of via een schriftelijk bewijsstuk uitgereikt aan iedere student persoonlijk. Voor alle examenonderdelen worden cijfers uitsluitend heel of op een halve punt nauwkeurig gegeven. De cijfers 5,0 en lager zijn onvoldoende, de cijfers 6,0 en hoger voldoende. Cijfers tussen 5,0 en 6,0 mogen niet worden gegeven. Indien een student meerdere keren deelneemt aan het tentamen van hetzelfde onderdeel, geldt het hoogst behaalde restultaat. 2.4.5

Inzagerecht tentamens Gedurende tenminste dertig dagen na bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen krijgt de student op zijn/haar verzoek inzage in zijn/haar beoordeeld werk. Tevens wordt hem/haar op zijn/haar verzoek een kopie verschaft van het gemaakte werk. Inzage vindt plaats aan de balie van het onderwijsbureau of bij de betreffende docent.

2.4.6

Registratie studieresultaten Alle studieresultaten worden door het Onderwijsbureau verwerkt en opgeslagen in een studentenadministratiesysteem. Studenten kunnen zelf via TIS de geregistreerde cijfers raadplegen.

2.4.7

Vrijstellingen Studenten, die aan een andere instelling voor hoger onderwijs een gelijkwaardig studieonderdeel reeds met goed gevolg hebben afgelegd, kunnen bij de examencommissie vrijstelling vragen voor het desbetreffende tentamen, resp. practicum. Daarbij dient te worden aangegeven waar, wanneer en bij wie dat onderdeel behaald is en wat de omvang (lees: studielast) daarvan was. Bovendien zal opgave moeten worden gedaan van de inhoud van het desbetreffende onderdeel. De door de examencommissie vastgestelde vrijstellingen worden schriftelijk aan de student bekend gemaakt met een kopie naar het onderwijsbureau.

2.4.8

Geldigheidsduur studieresultaten De geldigheidsduur van behaalde examenonderdelen uit de bacheloropleiding is 6 jaar, voor examenonderdelen uit de masteropleiding is dit 4 jaar.

2.4.9

Aanvraag goedkeuring bachelorprogramma


25

De student moet, voordat er begonnen wordt aan de keuzeruimte en de eindprojecten in het derde jaar, goedkeuring van de invulling daarvan vragen aan de examencommissie via het formulier ‘Aanvraag goedkeuring bachelorprogramma’. Dit formulier is verkrijgbaar op het onderwijsbureau (S3.11). De studieadviseur zal je hier tijdig op wijzen en je (desgevraagd) helpen bij het invullen. Ook de sectieonderwijscoördinatoren kunnen (desgevraagd) advies en ondersteuning bieden bij de keuzes die gemaakt moeten worden. 2.4.10

Bulaanvraag Een examen dient door middel van een aanvraagformulier uiterlijk twee weken voor de vergadering van de examencommissie bij het Onderwijsbureau te worden aangevraagd. Bij de aanvraag moet worden overlegd: 1. de collegekaart 2. een goedkeuring examenprogramma (vakkenpakket) van de examencommissie Nadrukkelijk wordt erop gewezen dat op het moment van de bulaanvraag aan alle vereisten voor het afleggen van het examen moet zijn voldaan. Dit houdt in dat de resultaten van alle examenonderdelen bij het Onderwijsbureau bekend moeten zijn. De uitreikingen van de bachelorbullen worden faculteitsbreed georganiseerd. De uitreikingen van de doctoraal- en masterbullen worden per examencommissie (Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen, Wiskunde en Informatica, en Medische Natuurwetenschappen) georganiseerd. Zie de tabel Bultuitreikingen voor de data van de vergaderingen van de examencommissie en de buluitreikingen.

2.4.11

26

Buluitreikingen

Laatste aanvraagmogelijkheid (tevens laatste inleverdatum cijfers) 7 september 2005

Examendatum (= vergadering examencommissie)

Buluitreiking

21 september 2005

5 oktober 2005

19 oktober 2005

2 november 2005

16 november 2005

30 november 2005

14 december 2005

11 januari 2006

25 januari 2006

1 februari 2006

22 februari 2006

1 maart 2006

15 maart 2006

11 oktober 2005 12 oktober 2005 13 oktober 2005 13 december 2005 14 december 2005 15 december 2005 13 december 2005 14 december 2005 15 december 2005 14 februari 2006 15 februari 2006 16 februari 2006 14 februari 2006 15 februari 2006 16 februari 2006 18 april 2006 19 april 2006 20 april 2006 18 april 2006


(1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1)

5 april 2006

19 april 2006

3 mei 2006

17 mei 2006

7 juni 2006

21 juni 2006

7 juni 2006 *

31 augustus 2006

7 juni 2006 *

31 augustus 2006

19 april 2006 20 april 2006 13 juni 2006 14 juni 2006 15 juni 2006 13 juni 2006 14 juni 2006 15 juni 2006 22 augustus 2006 23 augustus 2006 24 augustus 2006 12 september 2006 13 september 2006 14 september 2006 10 oktober 2006 11 oktober 2006 12 oktober 2006

(2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3) (1) (2) (3)

(1) doctoraal- en masteruitreiking Natuur- en Sterrenkunde (2) bacheloruitreiking FEW en doctoraal- en masteruitreiking Wiskunde en Informatica (3) doctoraal- en masteruitreiking Scheikunde, Farmaceutische Wetenschappen en Medische Natuurwetenschappen *) Let op: dit is een afwijkende termijn! Studenten die examen willen doen op 31 augustus, dienen hun aanvraagformulier voor het examen uiterlijk 7 juni bij het Onderwijsbureau in te leveren. Er mogen dan nog wel cijfers van vakken ontbreken in verband met de hertentamens in augustus of het afronden van de afstudeerscriptie. Maak bij het Onderwijsbureau duidelijke afspraken over wanneer het laatste cijfer ingeleverd zal worden. Houd in deze periode ook de borden bij het Onderwijsbureau en het Nieuws of e-mail in de gaten. 2.4.12

Dossierverklaring Bij beëindiging van de studie zonder het behalen van het examen is het mogelijk een dossierverklaring te verkrijgen bij de examencommissie, als ten minste twee studieonderdelen met goed gevolg zijn afgelegd. In de dossierverklaring worden de examenonderdelen vermeld die met goed gevolg zijn afgerond.

2.4.13

Beroepsrecht Wanneer een student tegen een toegekend cijfer bezwaar wil maken, dient dit eerst met de betrokken docent besproken te worden. Daarnaast is er een College van Beroep voor de examens. Bij deze instantie kan een student in beroep gaan, wanneer hij bezwaar maakt tegen tentamen- en examenuitslagen, beoordelingen van werkstukken en scripties, of tegen de wijze waarop hij is behandeld. Beroep moet worden aangetekend binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag. Meer informatie hierover is te verkrijgen bij de afdeling Studentendecanen. De afdeling Studentendecanen is bereikbaar via de algemene studentenbalie in de centrale hal van het hoofdgebouw, De Boelelaan 1105, kamer 0A-11, op werkdagen


27

geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur. Ook kan een afspraak met de studentendecaan gemaakt worden via tel. (020) 59 85020. 2.4.14

Onderwijs- en examenregeling Voor elke door de faculteit verzorgde opleiding bestaat een Onderwijs- en Examenregeling, afgekort O.E.R.. Een O.E.R. bevat naast de doelstelling van de opleiding ook informatie over alle regels en richtlijnen met betrekking tot de invulling van het onderwijs in de bachelor- dan wel masteropleiding, het afleggen van tentamens en examens, het verkrijgen van vrijstellingen, de benodigde vooropleiding, de studievoortgang en studiebegeleiding. Daarnaast zijn er regels opgesteld die de examencommissie volgt bij de uitvoering van haar taken. Zie voor meer informatie over deze regeling: http://www.few.vu.nl/onderwijs/regelingen-nl.html#OER

2.4.15

Regeling voor extra-curriculaire activiteiten Het is mogelijk om studiepunten te krijgen voor activiteiten die goed passen binnen de academische scholing van een student. Daarvoor gelden de volgende eisen: • Een student kan in de bacheloropleiding maximaal 2 studiepunten benutten voor extra-curriculaire activiteiten. • Een docent van de opleiding is verantwoordelijk voor het formuleren van een leerdoel en de wijze van toetsing. • De activiteit moet een zekere relatie met de studie hebben, direct dan wel indirect. Deze relatie moet worden aangetoond door middel van een bewijsschrift van de betrokken instantie, dan wel een te produceren verslag van gedane activiteiten. • Het toekennen van studiepunten moet de primaire beloning zijn voor het gedane werk. • De hoeveelheid bestede tijd moet minstens 28 uur per verworven studiepunt omvatten. • Alle studenten van de betrokken opleiding moeten in theorie in staat zijn de betrokken activiteit te verrichten. • De examencommissie van de betrokken opleiding moet toestemming verlenen voor het opnemen van het studiepunt in het programma. • De betreffende studiepunten kunnen worden ingevuld voor de vrije keuzeruimte, die in het programma is opgenomen.

2.4.16

Gedragscode vreemde taal Binnen de opleidingen van de Faculteit der Exacte Wetenschappen worden verschillende studie-onderdelen in het Engels aangeboden. De wetgever biedt hiertoe de mogelijkheid, mits er een gedragscode wordt opgesteld. Met inachtneming van de gedragscode van het instellingsbestuur van de Vrije Universiteit, worden in de nadere uitwerking van de gedragscode vreemde taal in het onderwijs van de Faculteit der Exacte Wetenschappen de volgende bepalingen opgenomen: • in principe wordt het onderwijs in de bacheloropleiding in het Nederlands gegeven;

28


• • • •

2.5

vanaf het derde studiejaar kunnen bepaalde studieonderdelen in het Engels worden aangeboden; het gebruik van de Engelse taal in bepaalde studieonderdelen dient tijdig aan de student kenbaar te worden gemaakt; in principe is het onderwijs in de masteropleidingen Engelstalig; de onderwijsdirectie beslist welke studieonderdelen in het Engels worden gegeven.

Onderwijskwaliteit De faculteit tracht voortdurend de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. De interne kwaliteitszorg behoort tot het terrein van de onderwijsdirectie en de opleidingscommissies. Daarvoor wordt ondermeer een deel van de studenten door middel van enquetes naar hun mening over het gegeven onderwijs gevraagd. De resultaten van die enquetes worden met de docenten en in de opleidingscommissies besproken.

2.6

Studieverenigingen Zie voor de studievereniging voor studenten van: • Medische Natuurwetenschappen (MENS): http://www.few.vu.nl/organisatie/studievereniging/mens-nl.html • Natuur- en Sterrenkunde (AIK): http://www.few.vu.nl/organisatie/studievereniging/aik-nl.html • Scheikunde en Farmaceutische Wetenschappen (VCSVU): http://www.vcsvu.nl/ • Wiskunde en Informatica (STORM): http://www.cs.vu.nl/storm/

2.7

Internationalisering Er zijn allerlei goede redenen om een deel van je studie in het buitenland te volgen: culturele interesse, persoonlijke ontwikkeling, verbreding van de studie, opstap naar tweede fase van de opleiding, opluistering van het curriculum vitae. De Faculteit der Exacte Wetenschappen biedt je diverse mogelijkheden om een deel van je studie in het buitenland te volgen. Er zijn bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten met partnerinstellingen in het kader van het Erasmus/Socrates-programma. Voordeel van studeren aan een partnerinstelling is dat je geen extra collegegeld hoeft te betalen, je verblijf vrij eenvoudig is te regelen en je meestal een beurs krijgt. Je kunt in het buitenland zowel colleges lopen als afstudeerwerk doen (of een combinatie). Je kunt in overleg ook in sommige gevallen gebruik maken van de contracten die andere faculteiten met partnerinstellingen hebben afgesloten. Tevens bestaat er de mogelijkheid om in de Verenigde Staten te gaan studeren in het kader van het International Student Exchange Program (ISEP). Je betaalt het gebruikelijke collegegeld aan de VU plus € 3.000 voor een semester studie in de VS, dit is inclusief huisvesting en maaltijden. Verder betaal je $ 300 registratiekosten. Als je een gedeelte van je afstudeerwerk wilt verrichten aan een buitenlandse instelling waar de VU of de faculteit FEW geen overeenkomst mee heeft gesloten kun


29

je eventueel in aanmerking komen voor een zgn. free movers beurs. Toekenning van de beurzen geschiedt op basis van competitie. Belangrijk is -in alle gevallen- dat je tijdig, liefst een half jaar voor vertrek of eerder, met de voorbereiding start en voor erkenning van studiepunten gedurende je studieverblijf in het buitenland als student aan de VU ingeschreven blijft. Meer informatie over studie in het buitenland is te vinden op: www.vu.nl -> studenten -> internationaal. Een handige site is: www.nuffic.nl. Of je kunt een afspraak maken met de contactpersoon Internationalisering van de faculteit Jasperina Furman. E-mail: [email protected].

2.8

Arbeidsmarktorientatie Tijdens de studie wordt regelmatig aandacht besteed aan de arbeidsmarkt en het werkgelegenheidsperspectief. In de vakken en gesprekken met studentmentoren, docentmentoren en studieadviseurs is er de mogelijkheid om dit onderwerp ook zelf aan de orde te stellen en te bespreken. Voor de verschillende opleidingen binnen FEW zijn er verschillende momenten, waarop expliciet aandacht wordt besteed aan de arbeidsmarkt. Voor vragen over loopbaanoriëntatie kun je ook terecht bij de studieadviseur.

2.8.1

Stichting Bèta Bedrijvencontactdag Amsterdam De Stichting Bèta Bedrijvencontactdag Amsterdam (SBBA) organiseert ieder jaar een bedrijvencontactdag bestemd voor bètastudenten van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. De bedrijvencontactdag wordt jaarlijks gehouden op de eerste donderdag van april, afwisselend in de gebouwen van de VU of de UvA. Meer informatie over de SBBA of de bèta bedrijvencontactdag kan verkregen worden via de website www.sbba.nl.

2.9 2.9.1

Beroepsverenigingen / belangrijke instellingen Belgisch/Nederlandse Vereniging voor Kunstmatige Intelligentie (BNVKI) De BNVKI is de beroepsvereniging voor iedereen in Belgie en Nederland die zich bezighoudt met Kunstmatige Intelligentie, zowel academisch als bedrijfsmatig.Voor meer informatie: http://www.cs.unimaas.nl/~bnvki

2.9.2

Centrum voor Wiskunde en informatica (CWI) Het Centrum voor Wiskunde en Informatica verricht fundamenteel onderzoek op het gebied van de informatica en de toegepaste wiskunde. Het CWI beschikt over een vrij toegankelijke bibliotheek met een grote collectie boeken en tijdschriften, die uniek is in Nederland. Meer informatie is te vinden op http://www.cwi.nl/

2.9.3

30

Koninklijk Nederlandse Chemie Vereninging (KNCV)


De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV) is de vereniging voor iedereen die met chemie te maken heeft. Meer informatie is te vinden op http://www.kncv.nl/ 2.9.4

Koninklijk Wiskundig Genootschap Het lidmaatschap van het Wiskundig Genootschap wordt van harte aanbevolen aan allen die belangstelling hebben voor de wiskunde. De website is te vinden op: http://www.wiskgenoot.nl/

2.9.5

Nederlands Genootschap voor Informatica (NGI) Het NGI is een vereniging van personen en instellingen die de bevordering van de kennis der informatica voorstaat, voor zowel de theoretische als de praktische aspecten. De website van het NGI is te vinden op: http://www.ngi.nl/

2.9.6

Nederlandse natuurkundige Vereniging (NNV) In de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) zijn de fysici in Nederland, werkzaam bij onderwijs, (semi-)overheidsinstellingen en industrie, verenigd. Van deze vereniging kunnen ook toekomstige fysici lid worden. Meer informatie is te vinden op: http://www.nnv.nl/frames/

2.9.7

Nederlandse Astronomenclub (NAC) De Nederlandse Astronomenclub (N.A.C.) stelt zich ten doel de studie van de sterrenkunde in Nederland te bevorderen. Van deze vereniging zijn vrijwel alle astronomen in Nederland en vele ouderejaarsstudenten lid. Aanmelding via de website van de Nederlandse Astronomenclub, www.astro.uu.nl/~nac.

2.9.8

Netwerk voor Informaticae mathematicae en Fysicae (NIMF) Het NIMF is een landelijk netwerk voor vrouwen die actief zijn in de wiskunde, natuurkunde, sterrenkunde, informatica en aanverwante vakken als kunstmatige intelligentie, elektrotechniek, geologie en chemische technologie. Meer informatie is te vinden via de web-pagina http://www.science.uva.nl/misc/nimf/

2.9.9

Thomas Stieltjes Instituut for Mathematics De faculteit neemt met de wiskunde-afdelingen van de Universiteit van Amsterdam, de Technische Universiteit Delft, de Technische Universiteit Eindhoven, de Rijksuniversiteit Leiden, de Erasmus Universiteit Rotterdam deel aan de onderzoekschool ’Stieltjes Institute for Mathematics’. Informatie over het Stieltjes Instituut is te vinden op: http://www.math.leidenuniv.nl/~stieltjes.

2.9.10

Vereniging voor Statistiek en Operations Research (VVS)


31

De VVS is de Nederlandse beroepsvereniging voor diegenen die zich bezighouden met statistiek en/of operations research. Meer informatie over de VVS is te vinden op: http://www.vvs-or.nl/

32


3

3.1

Onderwijsvoorzieningen

Openingstijden Onderwijsbureau Voor het stellen van vragen met betrekking tot cijfers, examens, het onderwijs kun je tijdens de openingstijden terecht bij de balie van het onderwijsbureau op kamer S3.11. Openingstijden balie dagelijks van 11.30-14.30 uur. Buiten balie openingstijden is het onderwijsbureau bereikbaar via tel. (020) 59 87660, e-mail: [email protected]

3.2

Boeken en Syllabi Studieboeken, syllabi, collegedictaten enz. zijn te verkrijgen bij de VU Boekhandel in het hoofdgebouw. Voor de eerste studiejaren worden boeken zoveel mogelijk collectief aangeschaft door de studentenverenigingen en bij het begin van het betreffende college tegen gereduceerde prijs verkocht. Tevens zijn studieboeken - in het algemeen - bij de bibliotheek te leen.

3.3

Bibliotheek De bèta-bibliotheek omvat de deelcollecties Informatica, Natuur- en Sterrenkunde, Scheikunde, Wiskunde, Algemene Vorming, Aardwetenschappen, Biologie en een collectie Milieuwetenschappen. De collectie boeken en tijdschriften kan worden doorzocht met de catalogus van de UBVU of de nationale catalogus Picarta. Deze zijn beide te vinden op de website van de bibliotheek (http://www.ubvu.vu.nl). Hier vindt u ook de laatste informatie over het gebruik van deze catalogi. Elektronische tijdschriften zijn het beste te vinden op de website van de bibliotheek. Tijdschriftartikelen kunnen worden opgespoord met behulp van bibliografieën in elektronische vorm (cd-roms en www). The ACM Guide to Computing Literature (jaargangen vanaf 1980), MathSciNet (vanaf 1940), Zentralblatt MATH (vanaf 1931), PubMed (vanaf 1952) , Web of Science (vanaf 1945 ) en Chemical Abstracts (12th & 13th Collective index alsmede de jaargangen 1997-2002) zijn beschikbaar via het campusnetwerk (www). De collecties kunnen voor het grootste gedeelte zonder tussenkomst van het bibliotheekpersoneel worden geraadpleegd. Een groot aantal tijdschriften is compleet on-line beschikbaar. Uitlening geschiedt op vertoon van de studentenkaart. Tijdschriften worden niet uitgeleend. Er zijn kopieerfaciliteiten en printfaciliteiten aanwezig. Van boeken, die verplicht zijn of aanbevolen worden voor bepaalde tentamens, is in ieder geval één exemplaar aanwezig. Op de UBVU website is uitgebreide informatie te vinden over onder meer leenfaciliteiten, kopieer- en printfaciliteiten, het bibliotheekreglement, de overige bibliotheken van de VU, studiezalen en catalogi. Vakreferent/geautomatiseerd literatuuronderzoek: • dhr. M.G. Gerzon, kamer P6.20, tel. (020) 59 85238 • mevr. A.A. de Maesschalck, kamer P6.20, tel. (020) 59 5238 De bèta-bibliotheek bevindt zich op de zesde verdieping van het gebouw Wiskunde en Natuurwetenschappen (W&N gebouw) en is te bereiken via de ingang De Boelelaan 1083 (P-vleugel).


33

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00 tot 17.00 uur. De studiezalen zijn maandag t/m donderdag van 9.00 tot 17.45 uur geopend. Telefoon balie: (020) 59 85230. Website van de bibliotheek: http://www.ubvu.vu.nl

3.4

Informatievoorzieningen • •

•

• •

3.5

De algemene informatiesite voor FEW studenten is http://www.few.vu.nl/onderwijs/index-nl.html. Informatie over college- en tentamenroosters kun je vinden via: http://www.few.vu.nl/onderwijs/index-nl.html. Ook zijn college- en tentamenroosters te verkrijgen bij het onderwijsbureau. Mededelingen betreffende wijzigingen in college- of tentamenroosters, tentamenuitslagen, berichten over practica, enzovoort worden bekendgemaakt op http://www.few.vu.nl/onderwijs/roosters/roosterwijzigingen-nl.html en de mededelingenborden tegenover de balie van het onderwijsbureau in de S3-gang. Voor informatie over colleges raadplege men de Blackboard website http://bb.vu.nl/ van de betreffende cursus. Informatie over studieresultaten, registratie voor colleges en tentamens kan je vinden bij TIS: https://tis.vu.nl/

Onderwijsruimtes De colleges en werkcolleges vinden plaats in ruimten binnen het bètagebouw. Voorzover niet gereserveerd, mogen de R2-zalen door studenten worden gebruikt als studiezaal. Verder zijn in de bètabibliotheek studieplekken beschikbaar. Voor de natuurkundepractica zijn speciale zalen ingericht op de eerste verdieping in de U- en T-vleugels. De scheikunde practicumzalen bevinden zich op N1, KA1 en KB3.

3.6

Computervoorzieningen Voor het uitvoeren van taken behorende bij de studie zijn voor studenten computervoorzieningen met Windows of Unix beschikbaar. De zalen met deze onderwijssystemen bevinden zich in de gebouwdelen P4, P3, S3, S1 en N1 van het W&N gebouw. De computerzalen zijn open voor alle studenten van de faculteit van maandag tot en met vrijdag van 8:30 tot 17:30 uur, enkele zalen zijn open tot 22:30 uur. Zaal S3.53 is speciaal voor Multimedia onderwijs. In zaal P3.37 zijn mogelijkheden voor notebook-gebruikers. De zalen kunnen gedurende bepaalde perioden gereserveerd zijn voor cursussen of specifieke groepen gebruikers. Dit staat aangekondigd op de deur van de zaal. Alle nieuwe studenten krijgen bij aanvang van de studie een e-mail adres en een login account. Dit account wordt geactiveerd na tekening van een verklaring, dat je je zult houden aan de regels voor gebruik van het account. In hoofdlijnen houden deze regels het volgende in: het account wordt ter beschikking gesteld ten behoeve van de studie, commerciële activiteiten zijn niet toegestaan, copyright regels moeten worden nageleefd, normale gedragregels gelden ook hier.

34


Voor de Natuurkunde studenten zijn er ook inlog- en printfaciliteiten aanwezig in de practicum zalen van Natuurkunde en in U0.30. Voor hulp bij problemen met de computer kun je terecht bij de IT-Helpdesk, [email protected] of tel. (020) 59 87814, kamer S4.09a.

3.7

Digitale leeromgeving Bij het onderwijs wordt gebruik gemaakt van de digitale leeromgeving Blackboard, die via het Web te benaderen is (http://bb.vu.nl). In Blackboard staat over elk vak algemene informatie over onder andere het rooster, de docenten en de doelstelling van het onderwijs. Verder is allerlei informatie die bij de colleges of practica hoort, zoals opdrachten, visualisatie, sheets en web-links in Blackboard te vinden. Studenten kunnen uitgewerkte (groeps)opdrachten in Blackboard zetten en van elkaar bekijken. Tevens kunnen studenten in Blackboard zien of er op het laatste moment wijzigingen in het collegerooster zijn opgetreden.

3.8

Print- en kopieerfaciliteiten Op verschillende locaties in het gebouw zijn kopieermachines aanwezig die voorzien zijn van kopieerpaslezers. Kopieerpassen zijn te koop bij de receptie van het W&N gebouw, De Boelelaan 1085a, tel. (020) 59 85888. Voor het gebruik van de printers ontvangt elk student jaarlijks een printer budget. Hiermee kan op de bulk-printers in S4.09 worden geprint, dan wel op de grotere printers van de eigen afdeling. Extra budget kan worden bijgekocht bij het onderwijsbureau.

3.9

Veiligheid De Faculteit der Exacte Wetenschappen heeft een coördinator Huisvesting en ARBOzaken: K. Maurer, kamer P3.12, tel. (020) 59 87501 of tracer *97271, e-mail [email protected]. Bij deze medewerker kunnen studenten terecht voor alle veiligheidsen milieuzaken. Hij verzorgt een aantal voorlichtingsbijeenkomsten over veiligheid, milieu en het werken met beeldschermen. Bij de eerste bijeenkomst wordt aan alle studenten de veiligheidsregels uitgereikt. Meer informatie is te vinden: • Webpagina van de faculteit der Exacte Wetenschappen; • Voorlichtingsboekje van de Faculteit der Exacte Wetenschappen; • Webpagina van de dienst ARBO en Milieu. Mochten er vragen of opmerkingen zijn over huisvestingszaken, dan kunnen deze gesteld worden via: [email protected].


35

36


4

4.1

Bachelor Bedrijfswiskunde en Informatica

Domein Het programma BWI omvat naast wiskunde, informatica en algemene vorming ook een aanzienlijk aantal bedrijfsgerichte onderdelen. Het gaat ten dele om vakken uit de algemene en bedrijfseconomie en uit de econometrie, in het bijzonder de besliskunde (operations research). Voor deze vakken wordt een beroep gedaan op onderwijs dat wordt verzorgd door de Faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde. Daarnaast zijn er typische 'BWI-vakken' waarin wordt gedemonstreerd hoe de bestaande delen van het programma in een bedrijfscontext worden geïntegreerd. De invulling van de keuzevakken moet passen binnen de doelstellingen van het BWIprogramma.

4.2

Doelstelling BWI is een multidisciplinaire opleiding, gericht op het toepassen van een combinatie van wiskundige, kwantitatieve en informatietechnologische methoden, met als doel bedrijfsprocessen te verbeteren. De student wordt getraind in het onderkennen en oplossen van problemen in een zeer gevarieerd veld. Drie disciplines, de bedrijfseconomie, de informatica en de wiskunde, dragen aan deze opleiding in gelijke mate bij. Naast fundamentele vakken uit deze disciplines maken een aantal interdisciplinaire vakken en op de praktijk gerichte onderdelen deel uit van de studie.

4.3

Eindtermen Verwacht wordt dat de student BWI aan het einde van zijn bacheloropleiding beschikt over: • kennis van basale methoden uit de wiskunde en informatica die in de bedoelde bedrijfssituaties van toepassing zijn • kennis van de beginselen van de (bedrijfs)economie en de organisatieleer • bekendheid en ervaring met enkele softwarepakketten die bruikbaar zijn in het bedrijfsleven • inzicht in de mogelijkheden en problemen met betrekking tot de automatisering van gegevensstromen en management in het bedrijf • de capaciteit om samen te werken in een interdisciplinair team • mondelinge en schriftelijke vaardigheden door ervaring met het geven van presentaties • de capaciteit om rapporten te schrijven en het vergaderingen te leiden

4.4

Specifieke toelatingseisen De toelatingseisen voor de bacheloropleiding BWI zijn als volgt: vwo profiel N&T of N&G of vwo profiel E&M of C&M met wib1.

4.5

Deeltijd De opleiding BWI kan ook in deeltijd worden gevolgd. Een deeltijdstudie is bedoeld voor degene die door een andere hoofdtaak niet in staat is gemiddeld 40 uur per week aan de studie te besteden. De opleiding in deeltijd is gebaseerd op een gemiddelde studiebelasting van 20 uur per week. Een volledige bachelor deeltijdopleiding BWI,


37

parallel aan de 3-jarige bachelor BWI-studie, gaat 6 jaar duren. Gezien deze lange duur is het ingaan van zo'n deeltijdstudie niet aan te bevelen, tenzij de student binnenkomt met een flink aantal vrijstellingen. Ook hier geldt dat het deeltijdse programma inhoudelijk gelijk is aan het voltijdse programma. Onderwijstijden Bij de deeltijdopleiding BWI wordt ervan uit gegaan dat de student circa 20 uur per week beschikbaar heeft voor de studie, en daarom tenminste 2 dagen per week onderwijs kan komen volgen. De colleges en practica zijn dezelfde als die voor voltijdsstudenten en worden overdag gegeven. Er is géén speciaal avondonderwijs voor deeltijdsstudenten. Wel kan in de avonduren gebruik worden gemaakt van computerfaciliteiten. Ook schriftelijke tentamens worden doorgaans overdag afgenomen, hoewel hiervan incidenteel kan worden afgeweken.

4.6

Duaal Naast het reguliere curriculum BWI, bestaat ook de mogelijkheid om in het derde jaar van de BWI studie leren en werken te combineren. De BWI studie is door de minister erkend als een zogenaamde 'duale' studie. Dat betekent dat in het programma een werkperiode mag zitten. Gedurende die werkperiode ontvangt de student geen studiefinanciering (die wordt als het ware even stilgezet), maar gewoon loon van de werkgever. Het trainee programma biedt de student veel voordelen. De werkervaring dwingt immers tot nadenken over hoe de kennis en vaardigheden die op de universiteit worden opgedaan in een bedrijf tot hun recht komen. Ook maakt de student al tijdens de studie kennis met een bedrijfssituatie. De bedoeling is dat de studie en de werkervaring elkaar versterken. Voor de werkperiode zullen contracten worden afgesloten met verschillende bedrijven, in de IT, de industrie en de dienstverlening. Ingangseisen: Voor de werkperiode wordt als voorkennis gesteld: het eerste jaar helemaal afgerond en Algemene statistiek en het Project Software Engineering. Alleen in uitzonderingsgevallen kan daarvan worden afgeweken. Bovendien moet een student gewoon solliciteren bij het bedrijf waar hij of zij gedurende de werkperiode wil gaan werken. De werkperiode dient te worden afgesloten met een mondelinge en schriftelijke presentatie. De werkperiode geeft vrijstelling voor de vakken: Bedrijfscase, Studie en Loopbaan, en Vrije Keuze (totaal 16 sp). Voor meer informatie over het trainee programma wende men zich tot de stagecoördinatrice mw. drs. Annemieke van Goor, email: [email protected], tel: (020) 59 87496

4.7

Studiebegeleiding Dr. R.F. Swarttouw, kamer R4.26, tel. (020) 59 87787, [email protected]

4.8

Inschrijfprocedures FEWEB Bij het inschrijven gelden de volgende regels: De inschrijving start in de drie weken voor het einde van een periode en sluit een week voor het einde van een periode. De laatste week van de periode wordt gebruikt om groepen in te delen.

38


Alleen ingeschreven studenten hebben recht op het volgen van de activerende werkvormen (awv) en hiermee recht op een bonuspunt als zij aan de voorwaarden hiervoor voldoen. Als je niet bent ingeschreven, kun je in principe niet meedoen aan de awv. De docent kan een uitzondering maken en je toelaten als toehoorder als er plaats is, en je de voortgang in de awv niet stoort. Je komt in dat geval niet op de presentielijst en je kunt geen aanspraak maken op een bonuspunt. Je kunt je als volgt inschrijven voor de activerende werkvormen: ga naar www.feweb.vu.nl/inschrijven Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in (dezelfde als voor het feweb-netwerk) selecteer de studierichting waarvan je het vak wilt volgen (bachelor economie) klik het vak aan dat je wilt volgen. Je krijgt een bevestiging van je inschrijving via de feweb mail. Je kunt je ook weer uitschrijven door nogmaals het vak aan te klikken. Let op; als je niet bekend bent bij het systeem (en je dus geen fewebwachtwoord en gebruikersnaam hebt), krijg je automatisch een apart aanmeldingsformulier waarmee je een wachtwoord en gebruikersnaam kunt aanvragen. Hiermee kun je je dan inschrijven. Inschrijven vakken derde jaar: Voor alle vakken in het derde jaar economie en bedrijfswetenschappen moet je je van te voren inschrijven om deel te kunnen nemen. Dit moet je doen aan het eind van het tweede jaar. Aan het eind van het tweede jaar moet je een voorlopige planning van je derde jaar opgeven. Je geeft aan welke vakken je denkt te gaan volgen en in welke periode. Dit geldt voor álle vakken van het derde jaar: geef dus zowel je keuzevakken als je verplichte vakken op. De planning is tevens een voorlopige inschrijving voor de vakken van het derde jaar. Meer informatie vind je in de vakbeschrijvingen en op www.studiegidsen.vu.nl. Je kunt je planning wijzigen of aanpassen tot circa vier weken voor een nieuwe periode begint. Dan wordt de inschrijving die periode definitief gemaakt en je kunt de inschrijving voor die periode niet meer wijzigen. Als je niet bent ingeschreven voor een vak, of een vak wilt veranderen na de sluitingsdatum, kan dat alleen wanneer de capaciteit dat toelaat. Als je niet bent ingeschreven, heb je dus geen garantie dat je het vak alsnog kunt volgen. Je schrijft je in via www.feweb.vu.nl/inschrijven. Inschrijven kan dus niet via Blackboard.

4.9

Vervolgopleidingen Na het behalen van een bachelordiploma BWI kan men instromen in de masteropleiding BWI (BMI: Business Mathematics and Informatics). Met enige aanvulling is het ook mogelijk om een masteropleiding Wiskunde, Informatica of Econometrie te doen. Ook andere masteropleidingen waarbij wiskunde en informatica in een bedrijfskundige context worden toegepast komen in aanmerking. Ook in die gevallen zullen veelal aanvullende eisen worden gesteld. Bachelor Bedrijfswiskunde en Informatica

39

4.10

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid De arbeidsmarkt voor bachelorstudenten BWI is te vergelijken met die van een hbo opleiding Bedrijfswiskunde of Bedrijfsinformatica. Veel studenten komen terecht in de IT sector als programmeur of software engineer, of vinden een positie als consultant of kwantitatief medewerker in de financiele dienstverlening of bij consultancy bedrijven. Door het multidisciplinaire karakter van de opleiding is een afgestudeerd BWI'er inzetbaar op velerlei gebieden. Het vinden van een baan zou daardoor zelfs in economisch moeilijke tijden geen al te grote opgave moeten zijn.

4.11 4.11.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma In het eerste jaar maak je (nader) kennis met de drie hoofdbestanddelen van de BWIstudie: Wiskunde, Informatica en Economische wetenschappen. Wellicht zul je de indruk krijgen dat de wiskunde wat oververtegenwoordigd is. Dat is niet te vermijden, omdat de wiskunde die je in het eerste jaar leert ook fundamenteel is voor de econom(etr)ische vakken die je in het tweede en derde jaar aantreft: de basiswiskunde heb je snel nodig. Naast onderwijs in de drie hoofdvakken apart, staan in het eerste jaar ook twee projecten: deze hebben ten doel je een indruk te geven hoe wiskunde, informatica en bedrijfskunde in de praktijk samenkomen en wat je nog meer nodig hebt om daarmee met succes om te gaan. Door haar breedte heeft het eerste jaar van de opleiding BWI ook een goede oriënterende functie. Dat kan ertoe leiden dat je besluit na het eerste jaar door te gaan in een van de moederrichtingen, Economie of Econometrie, (Bedrijfs)Informatica of Wiskunde. Hoewel met BWI niet wordt gemikt op het opleiden van specialisten, is het geen gemakkelijke studie. Tijdens het eerste jaar moet blijken of je het aankunt. Vakcode 400315 400300 400288 400031 400029 400150 60121000 400316 400319 400085 400151 400021 400034 400320 60141000 400066 400301

40

Vaknaam Introductie BWI Calculus I Aansluitcursus vwo-wiskunde Inleiding computergebruik Inleiding besliskunde Inleiding programmeren I Management Accounting 1.2 Project BWI I Kansrekening I voor BWI Inleiding programmeren II practicum Inleiding programmeren II Encyclopedie voor W/BWI Inleiding gegevensverwerking Kansrekening II voor BWI Financial Accounting en Boekhouden 1.5 Project BWI II Calculus II


Stp. 2 3 2 1 6 4 3 3 6 2 3 3 5 3 6 5 3

Periode 1 1 1 1 1 en 2 1 en 2 2 3 3 en 4 4 4 4 4 en 5 5 5 6 2 (1W,1BWI,1ECT), 4 (1N)

4.12 4.12.1

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma In het tweede jaar wordt bij de hoorcolleges als regel een vorm van begeleiding geboden in de vorm van een werkcollege, vragenuur of werkbespreking. De organisatie hiervan is minder straf dan in het eerste jaar; er wordt van uitgegaan dat een student deze activiteiten op waarde weet te schatten en ze benut. Vakcode 60111030 400005 400145 400140 400041 60221010 400093 400126 400012 400006 400218 60241010 400071 400067

Vaknaam Management en organisatie 1.1 Analyse BWI I Datastructuren Datastructuren practicum Lineaire algebra voor BWI Financiering 2.2 Project Dynamica Kennissystemen C/C++ Analyse BWI II Algemene statistiek voor BWI Financiering 2.5 Software Engineering Project Software Engineering

Stp. 3 3 4 5 6 3 3 4 2 3 6 3 4 8

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2 2 3 4 4 4 4 en 5 5 5 en 6 5 en 6

Algemene Vorming voor WenI Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van de wetenschap. Vakcode 400318 400305

4.13 4.13.1

Vaknaam Wetenschapsgeschiedenis Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IK/W

Stp. 3 3

Periode 3 3

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Ook in het derde jaar wordt bij de hoorcolleges als regel een vorm van begeleiding geboden in de vorm van een werkcollege, vragenuur of werkbespreking. De organisatie hiervan is minder straf dan in het eerste jaar; er wordt van uitgegaan dat een student deze activiteiten op waarde weet te schatten en ze benut. Een bijzondere plaats heeft het project aan het einde van het derde jaar dat het karakter heeft van afsluiting van de bacheloropleiding en de overgang naar de masteropleiding markeert. Het programma is vrijwel geheel gelijk voor alle studenten in de opleiding. Pas in het derde jaar worden keuzemogelijkheden aangeboden. Door het programma heen is aandacht voor bredere academische vorming, zoals inzicht in de samenhang der wetenschappen, de maatschappelijke betekenis van de eigen discipline en de geschiedenis daarvan en voor het verwerven van academische vaardigheden zoals het op niveau presenteren van eigen of groepswerk, zowel mondeling als schriftelijk. Deze aspecten zijn met name gelokaliseerd in de onderdelen Filosofie en ethiek van de techniek, de cursus Studie en loopbaan en de Bedrijfscase.


41

4.13.2

Bedrijfscase De bedrijfscase kan gezien worden als afsluitende proeve van bekwaamheid in de bacheloropleiding. De studenten maken middels een bedrijfsbezoek kennis met een bedrijf waar typische BWI-problemen te vinden zijn. Daarbij krijgen ze een opdracht uitgereikt, waaraan in groepjes gewerkt dient te worden. De oplossing heeft wiskundig-statistische, informatica-technische en meer algemene bedrijfsaspecten. Behalve aan de technische kant (analyse, oplossing) wordt ook veel aandacht besteed aan de schriftelijke en mondelinge presentatie. Vakcode 64371011 400154 400010 400073 400391 400217 400022 64371012 400018 400390 400009 400136

4.13.3

4.14

Stp. 3 6 7 6 4 3 3 3 6 3 9 1

Periode 1 1 and 2 1 en 2 1, 2 and 3 2 3 3 en 4 4 4 en 5 5 5 en 6 afhankelijk van opleiding

Keuzeruimte In het derde jaar heeft de student een vrije keuzeruimte van 6 sp. Hierin kan bijvoorbeeld een vak gekozen worden uit een specialisatierichting, waarin de student zich in de masteropleiding verder zou willen bekwamen.

3e jaar duale variant voor studenten gestart in 2003/2004 Vakcode 400154 64371010 400010 400073 400391 400217 400022 400018 400390 400317

42

Vaknaam Deterministische Optimalisering deel 1 Machine Learning Bedrijfsmodellering en requirements engineering Statistical Data Analysis Stochastische methoden Machine Learning Practical Filosofie en ethiek van de techniek Deterministische Optimalisering deel 2 Databases I Simulatie Bedrijfscase Studie en loopbaan

Vaknaam Machine Learning Deterministische optimalisering 1 en 2 Bedrijfsmodellering en requirements engineering Statistical Data Analysis Stochastische methoden Machine Learning Practical Filosofie en ethiek van de techniek Databases I Simulatie Duale Bachelor werkperiode BWI


Stp. 6 6 7 6 4 3 3 6 3 16

Periode 1 and 2 1 en 2 1 en 2 1, 2 and 3 2 3 3 en 4 4 en 5 5 variabel

5

5.1

Bachelor Farmaceutische Wetenschappen

Beschrijving

5.1.1

De bacheloropleiding Met ingang van 1 september 2004 heeft Farmaceutische Wetenschappen een vernieuwde bacheloropleiding. Deze bacheloropleiding is zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, doorstromen naar meer masters en ook in het begin nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding binnen FEW. De opleiding begint met een college en een practicum waarmee inzicht wordt verkregen in de recente ontwikkelingen in de Exacte Wetenschappen. In het practicum maak je voor de eerste keer kennis met de verschillende disciplines binnen de studie Farmaceutische Wetenschappen. Hierdoor wordt ook een beter beeld verkregen van de doorstudeer- of werkmogelijkheden na afloop van de studie. Omdat tegenwoordig exacte wetenschappers vaak aan problemen werken die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt, is het belangrijk dat een academicus kan samenwerken met andere deskundigen. Om dit te bereiken is het practicum opgedeeld in een disciplinair (Farmaceutische Wetenschappen) deel en een keuzedeel dat bij één van de andere FEW opleidingen wordt gevolgd. Met name door de keuzemogelijkheden in het tweede en derde jaar kan de student zelf bepalen of hij/zij de diepte ingaat en meer vakken uit zijn/haar eigen discipline wil volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen.

5.1.2

Nieuwe en oude opleiding De bacheloropleiding Farmaceutische Wetenschappen duurt drie jaar. In 2004 is gestart met de vernieuwde opleiding. Vandaar dat deze studiegids het eerste en tweede jaar van de nieuwe opleiding beschrijft en het derde jaar van de oude opleiding.

5.2

Doelstelling en eindtermen Voor de opleidingen zijn in landelijk universitair overleg doelstellingen voor chemische opleidingen geformuleerd, die voor alle universiteiten ongeveer hetzelfde zijn. De opleiding Farmaceutische Wetenschappen / Farmacochemie aan de VU beantwoordt wat betreft inhoud en omvang volledig aan de landelijk opgestelde eindtermen. De Bachelor Farmaceutische Wetenschappen / Farmacochemie: • heeft voldoende inzicht in de diverse specialisaties van de farmacochemie die voortbouwen op de bacheloropleiding om een verantwoorde keuze te maken voor een vervolgopleiding; • heeft een gedegen theoretische en praktische basiskennis van de scheikunde (te weten analytische chemie, anorganische chemie, biochemie, fysische chemie, organische chemie) en de farmacochemie, alsmede de hulpvakken natuurkunde, wiskunde, informatica, biologie die toereikend is om met succes een masteropleiding op het terrein van de farmacochemie te volgen;


43

•

• • •

heeft kennis gemaakt met wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden op het gebied van de farmacochemie en heeft daarvan een proeve van bekwaamheid afgelegd; is zich bewust van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt na eventuele afsluiting van de studie met een bachelordiploma; heeft kennis van de veiligheidsen milieu-aspecten van de farmacochemie; is zich bewust van de rol van de farmacochemie in de maatschappij en van het internationale karakter van de scheikunde.

De Bachelor Farmaceutische Wetenschappen / Farmacochemie beheerst de algemene vaardigheden op het gebied van het presenteren en rapporteren, informatie zoeken en verwerken, computergebruik, projectmatig werken en het werken in groepen. Het doel van de opleidingen kan in algemene bewoordingen als volgt worden omschreven: Het verwerven van zoveel kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van de farmacochemie, als nodig is om op kritische en wetenschappelijk verantwoorde wijze zelfstandig een beroep uit te oefenen en in aanmerking te komen voor een eventuele vervolgopleiding tot leraar, wetenschappelijk onderzoeker of ontwerper.

5.3

Specifieke toelatingseisen Om te mogen instromen in de bacheloropleiding Farmaceutische Wetenschappen dient de student te voldoen aan de volgende vooropleidingseisen: het diploma vwo met een van de volgende profielen: • doorstroomprofiel Natuur en Techniek; • doorstroomprofiel Natuur en Gezondheid; • doorstroomprofiel Economie en Maatschappij aangevuld met wiskunde b1 en met natuurkunde 1 en scheikunde 1; • doorstroomprofiel Cultuur en Maatschappij aangevuld met wiskunde b1 en met natuurkunde 1 en scheikunde 1.

5.4

Studiebegeleiding De bachelor Farmaceutische Wetenschappen onderscheidt twee fasen in het onderwijs waarbij een verschillend soort begeleiding geboden wordt: • fase 1 omvat het groepsgewijs gevolgde onderwijs tot ongeveer de keuzeruimte in het derde jaar. In deze fase wordt de student begeleid, voorgelicht en gecoached door (student)mentoren, docenten en de studieadviseur. • fase 2 omvat de periode van het individueel gevolgde onderwijs: de afronding van het BSc programma en de masteropleiding. Tijdens deze opleiding wordt de student begeleid door de sectieonderwijscoördinatoren (ook wel: mastercoördinatoren genoemd), hoofd- en bijvakbegeleiders en, indien nodig, door de studieadviseur. De afdeling kent naast de afzonderlijke begeleiders twee commissies die zich bezighouden met studiebegeleiding en -voortgang; namelijk, de werkgroep Studiebegeleiding (SB) en de Studievoortgangscommissie (SVC). De SB houdt zich bezig met beleidsaspecten van begeleiding. Deze werkgroep bestaat uit vaste leden, namelijk de jaarvertegenwoordigers van de studenten, de

44


studieadviseur, een docent en de onderwijsdirecteur. De overlegfrequentie van de werkgroep SB varieert afhankelijk van veranderingen en lopende zaken. De SB kan initiatieven ontplooien om gesignaleerde problemen te bespreken in een studentenoverleg, de opleidingscommissie (OLC), enz. De SVC houdt zich bezig met uitvoerend begeleidingswerk voor fase 1 en 2 van de opleiding. De SVC 1e fase adviseert de examencommissie met betrekking tot studieadvies en overige zaken en is samengesteld uit de studieadviseur (tevens voorzitter) plus de secretaris van de examencommissie van de afdeling. De SVC 2e fase bestaat uit de studieadviseur (tevens 'samenroeper') plus de sectieonderwijscoördinatoren. In het geval van studievertraging kunnen ook vakgerichte stagedocenten bij vergaderingen betrokken worden. 5.4.1

Studieadviseur De studieadviseur, mw. dr. ir. T. Mehrian heeft iedere maandag en dinsdag van 12:30-13:30 uur een inloopspreekuur in kamer M1.62. Buiten het spreekuur kan men per e-mail een afspraak maken: [email protected].

5.4.2

Sectieonderwijscoordinatoren De afdeling Scheikunde en Farmaceutische Wetenschappen kent meerdere sectieonderwijscoördinatoren, die zich bezighouden met onderwijskundige zaken op sectieniveau. Zij spelen een adviserende en ondersteunende rol bij het kiezen van de meest geschikte keuzemodules en eindprojecten in de bacheloropleiding. De sectieonderwijscoördinatoren zijn: • Farmacochemie (FAR): dr. J.N.M. Commandeur. • Analytische Chemie & Toegepaste Spectroscopie (ACAS): dr. H. Lingeman • Biochemie & Moleculaire Biologie (BMB): dr. M.H. Siderius (of via prof. dr. W.H. Mager) • Fysische Chemie (FC): dr. M.H.M. Janssen • Organische & Anorganische Chemie (OAC): dr. M. Schakel • Theoretische Chemie (TC): dr. F.M. Bickelhaupt

5.5

Academische vaardigheden In het basisprogramma van de opleiding is een 'Leertraject academische vaardigheden' opgenomen. Binnen dit traject worden trainingen in een aantal vaardigheden gegeven die zijn geïntegreerd in de theoretische en praktische onderdelen van de opleiding. Het doel van het Leertraject academische vaardigheden is om studenten te trainen in een aantal vaardigheden waar zij tijdens en na de bachelorfase mee te maken krijgen. De trainingen en opdrachten leveren geen extra studiepunten op, maar vallen binnen de betreffende onderdelen. Dat betekent dat de activiteiten op dit gebied meetellen bij de eindbeoordeling van de curriculumonderdelen. Omdat de trainingen en opdrachten binnen deze onderdelen zijn geïntegreerd, zijn studenten verplicht om deze uit te voeren om het betreffende onderdeel te behalen. Aandacht wordt gegeven aan vaardigheden als mondelinge en schriftelijke verslaggeving, informatie verzamelen en dataverwerken, analyseren van probleemstellingen en ontwerpen van oplossingsstrategieën, opzetten van een eigen onderzoek, loopbaanvaardigheden, bewustzijn van en kunnen reflecteren op de plaats van farmacochemie in de samenleving, communiceren en discussiëren, luisteren en vergaderen, samenwerken in een groep.


45

Bij het leertraject hoort een studentenhandleiding Academische vaardigheden, die wordt uitgereikt aan het begin van het collegejaar. De studenten moeten een portfolio Academische vaardigheden samenstellen, waarin hun activiteiten en behaalde resultaten overzichtelijk worden gebundeld. Dit portfolio moet bovendien een of meer reflectieverslagen bevatten, waarin de student zijn/ haar eigen studievoortgang analyseert en evalueert. Dit portfolio levert derdejaars studenten (i.v.a. 2003) 1 sp op. Voor studenten die de vernieuwde bacheloropleiding volgen is het portfolio inbegrepen in de proeve van bekwaamheid.

5.6

Vervolgopleidingen Het bachelordiploma Farmaceutische Wetenschappen geeft je het recht om door te stromen naar de gelijknamige masteropleiding aan de Vrije Universiteit. Onder bepaalde randvoorwaarden kan men met een farmacochemiebachelor doorstromen naar de master Scheikunde en de master Medische Natuurwetenschappen. In dit geval dient de keuzeruimte te worden ingevuld met vakken die voorbereiden op de vervolgopleiding. Om gedetailleerde informatie te verkrijgen dient de student contact op te nemen met de mastercoördinator of de (engelstalige) mastergids te raadplegen.

5.7 5.7.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Het eerste jaar, dat een inleidend karakter heeft, omvat een studielast van 60 sp. Het studiejaar begint met een Practicum wiskunde en natuurwetenschappen (WNW) dat een disciplinair (periode 1) en een keuzedeel (periode 3) bevat. In periode 4 en 5 dienen de studenten Farmaceutische Wetenschappen een keuze te maken tussen 'Electriciteit en magnetisme' en 'Fysica en medische fysica'. Vakcode 400288 400300 400031 435022 420157 420151 430059 435091 435281 400302 4350511 435282 4350512 435080 435029

Vaknaam Aansluitcursus vwo-wiskunde Calculus I Inleiding computergebruik Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Practicum wiskunde en natuurwetenschappen Van quantum tot materie Medische fysiologie I Organische chemie I Farmacochemie I Lineaire algebra voor S/F/MNW Biochemie I Project Geneesmiddelen Biochemie II Chemie / farmacochemie en samenleving Cursus Analytische chemie

Stp. 2 3 1 5

Periode 1 1 1 1 en 2

7

1 en 3

6 3 3 3 3 3 3 3 3 6

2 2 3 4 4 4 5 5 5 6

keuze in eerste jaar FAR

Studenten dienen een keuze te maken uit 'Elektriciteit en magnetisme' en 'Fysica en medische fysica I en II'. Vakcode 430060

46

Vaknaam Fysica en medische fysica I


Stp. 3

Periode 4

420016 430061

5.8 5.8.1

Elektriciteit en magnetisme Fysica en medische fysica II

6 3

4 en 5 5

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Het tweede jaar omvat een studielast van 60 sp. Naast de verplichte vakken is er in het tweede jaar in periode 3 (januari) een keuzeruimte met een omvang van 6 sp. Studenten mogen hier alleen aan deelnemen als ze géén of een geringe achterstand in de studie hebben; de studieadviseur zal hierover een individueel advies uitbrengen. De keuzeruimte mag ingevuld worden met vakken uit de FEW-bachelorprogramma's. Indien vakken buiten deze programma's worden gevolgd dient hiervoor, vooraf, toestemming te worden verkregen van de examencommissie. Vakcode 430071 435007 435192 435002 435283 435203 435194 435240 430020 435195 435008 435006

Vaknaam Medische fysiologie II Organische chemie II Synthese practicum Calculus II voor S/F/MNW Farmacochemie II Thermodynamica S/F/MNW Theoretische chemie 1 Farmacochemie practicum Inleiding bioinformatica Theoretische chemie 2 Cursus Bio-analytische Chemie Cursus Biochemie

Stp. 3 3 6 6 3 3 3 6 6 3 3 6

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 2 2 4 4 en 5 4 en 5 5 5 6

Algemene Vorming voor N,S,F,MNW Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Vakcode 420153 420148

5.8.2

Vaknaam Stp. Maatschappelijke aspecten van 3 wetenschap voor N/S/F/MNW Geschiedenis van de natuurwetenschappen 3 voor N/S/F/MNW

Periode 4 4

Mogelijke keuzemodules De secties van de afdeling Scheikunde en Farmaceutische Wetenschappen hebben voor het invullen van de keuzeruimte een aantal keuzemodules ontwikkeld die goed aansluiten op het bereikte kennisniveau. Voor het reguliere onderwijs in de ingeroosterde periode zal de studieadviseur op grond van de opgaven van de studenten, minimaal een maand voor aanvang van de module, een lijst met gekozen (en beschikbare) keuzemodules opstellen. Voor het volgen van een keuzemodule buiten de reguliere periode moet tijdig een afspraak met de betreffende sectieonderwijscoördinator en docent worden gemaakt. Behalve met een keuzemodule mag de keuzeruimte opgevuld worden met vakken uit het FEW-bachelorprogramma. Indien vakken buiten deze bachelorprogramma's gevolgd worden dient hiervoor, vooraf, toestemming te worden verkregen van de examencommissie.


47

Vakcode 435370 435430 435380 435440 435410 435450 435390 435420

5.9 5.9.1

Periode 3 en 4 3 en 4

6

3 en 4

6 6 6 6

3 en 4 3 en 4 3 en 4 3 en 4

6

3 en 4

Onderwijsprogramma Het derde jaar omvat een studielast van 60 sp. De basisopleiding eindigt met het onderdeel Computational Chemistry in periode 3. Het laatste semester wordt ingevuld met keuzeruimte (6 stp), een orientatiecursus op O-, C-, E- of M-variant, en de Proeve van bekwaamheid. De bacheloropleiding wordt afgerond met een oriëntatie op de voortzetting van de studie en een proeve van bekwaamheid (ookwel eindproject genoemd). De student moet, voordat er begonnen wordt aan de afronding van de bacheloropleiding, goedkeuring van de invulling daarvan vragen aan de examencommissie via het formulier 'Aanvraag goedkeuring bachelorprogramma'. Dit formulier is verkrijgbaar op het onderwijsbureau (S3.11). De studieadviseur zal je hier tijdig op wijzen en je (desgevraagd) helpen bij het invullen. Ook de sectieonderwijscoördinatoren kunnen (desgevraagd) advies en ondersteuning bieden bij de keuzes die gemaakt moeten worden. Met nadruk wordt erop gewezen dat het niet toegestaan is aan de afrondende fase te beginnen zonder dat de examencommissie het programma heeft goedgekeurd. Vraag de goedkeuring dus tijdig aan, anders is tijdverlies onvermijdelijk !

435340 435300 435350

48

Stp. 6 6

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004

Vakcode 435360 435310 435330

5.9.2

Vaknaam Toevoegingen aan levensmiddelen Toegepaste theoretische chemie (keuzemodule) Ontwikkeling en bepaling van op eiwit gebaseerde geneesmiddelen (cursus) Natuurstoffen Moleculaire mechanismen van ziekten Macromoleculen en katalyse Fysische en biochemische aspecten van eiwitvouwing Atmosferische chemie

Vaknaam Academische vaardigheden voor S/F Spectroscopie Moderne ontwikkelingen in de farmacochemie Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek Eiwitchemie Computational Chemistry

Stp. 1 10 6


3

2

5 6

2 3

Keuzeruimte Studenten die de bacheloropleiding Farmaceutische Wetenschappen doen, kunnen keuzemodules kiezen die door de verschillende secties op derdejaarsniveau worden aangeboden. Neem daarvoor contact op met de desbetreffende sectieonderwijscoördinator. Verder komen vakken van andere afdelingen van FEW en andere faculteiten van de VU in aanmerking. Ook kan men vakken kiezen die op andere universiteiten gegeven worden, zoals de Universiteit van Amsterdam (UvA). Exacte wetenschappen

5.9.3

Bacheloropdracht / Proeve van bekwaamheid Landelijk is overeengekomen, dat een bacheloropleiding dient te worden afgesloten met een bacheloropdracht. Dit is een meer gespecialiseerd project dat een 'Proeve van bekwaamheid' bevat. Het doel van de proeve van bekwaamheid is dat je laat zien dat je de kennis en vaardigheden op het gebied van experimenteren, gebruik van theoretische modellen, data-analyse, mondelinge en schriftelijke presentatie, etc. die in de bacheloropleiding aan de orde geweest zijn, kunt toepassen in een project van enige omvang. De bacheloropdracht voor de bachelor Farmaceutische Wetenschappen heeft een omvang van minimaal 12 sp en dient te worden uitgevoerd bij en/of onder verantwoordelijkheid van de sectie Farmacochemie. Het project kan worden uitgevoerd bij een van de werkgroepen van de sectie Farmacochemie, te weten: Moleculaire Farmacologie, Moleculaire Toxicologie, Computational Medicinal Chemistry and Toxicology en Drug design en synthese. Daarnaast kan een project worden uitgevoerd bij de werkgroep Biomoleculaire Analyse van de sectie Analytische Chemie en Toegepaste Spectroscopie. Om een afspraak te maken over de periode waarin de bacheloropdracht zal worden uitgevoerd en bij welke werkgroep, dienen studenten zich tijdig te vervoegen bij de onderwijscoordinator van de sectie Farmacochemie, dr. J.N.M. Commandeur ([email protected]; kamer P2.56). De algemene opzet van een bacheloropdracht is als volgt. • Het project begint met een kort literatuuronderzoek over het te bewerken onderwerp. • In het project moet de student toekomen aan zelfstandig onderzoek. • Het project wordt afgesloten door de genoemde 'proeve van bekwaamheid' in de vorm van een schriftelijk en mondeling verslag van het verrichte werk. • Het project bevat in principe geen afzonderlijk theorie (tentamen). • In principe bestaat de mogelijkheid een project van 24 sp uit te voeren. In dit geval dient naast de mondelinge en schriftelijke verslaglegging ook een scriptie (literatuuroverzicht) te worden uitgevoerd. Het wordt echter sterk aanbevolen naast de bacheloropdracht ook een oriëntatiecursus op O-. C-, E- of M-variant uit te voeren. Een oriëntatiecursus op de O-variant kan bij een andere werkgroep van de sectie Farmacochemie worden uitgevoerd, of bij één van de andere secties van de afdeling Scheikunde (zie hieronder). Nadere informatie over de gang van zaken rond een eindproject is te vinden in de 'Handleiding Bacheloropdracht'. Dit is een uitwerking van de universitaire stage- en scriptieregeling. De handleiding bevat een planner en een beoordelingsformulier en is te verkrijgen bij het onderwijsbureau van de faculteit. Sectie Farmacochemie (FAR) Vakcode 435530

5.9.4

Vaknaam Bachelorproject Farmacochemie

Stp. 12

Periode 4, 5 en 6

Oriëntatie op beroepsprofielen De bacheloropdracht en de oriëntatiecursussen vormen de ideale voorbereiding voor studenten die hun studie voortzetten in de Onderzoeksvariant (O) van de masteropleiding. Studenten die de opleiding Farmaceutische Wetenschappen volgen en overwegen de studie voort te zetten in de O-variant van de master Pharmaceutical Sciences wordt dringend aanbevolen een oriëntatiecursus te kiezen uit het aanbod van Bachelor Farmaceutische Wetenschappen

49

de sectie Farmacochemie. Men kan echter ook kiezen voor een oriëntatiecursus die wordt aangeboden door een van de andere secties van de afdeling Scheikunde. In dat geval dient men contact op te nemen met de sectieonderwijscoördinator van de desbetreffende sectie. Studenten die overwegen hun studie voort te zetten in de Communicatie (C) of Educatie variant (E) (waaronder de lerarenopleiding) of de Maatschappijgerichte variant (M) kunnen (desgevraagd) één van de eindprojectperioden besteden aan het volgen van een oriëntatiecursus C, E of M. Weliswaar vormen deze cursussen vooralsnog géén ingangseis maar als men de oriëntatiecursus niet heeft gevolgd, zal een nader te bepalen assessment moeten worden afgelegd. Voor studenten die leraar willen worden is de C/E oriëntatie (12 studiepunten, vakcodes 990005 en 990007) verplicht. De studieadviseur en de sectieonderwijscoördinator zijn altijd voor advies beschikbaar. Sectie Analytische Chemie en Toegepaste Spectroscopie (ACAS) Vakcode 435490 435480 435470 435460

Vaknaam Multidimensionale scheidingstechnieken Dynamische processen in de gecondenseerde fase Spectroscopische detectie- en identificatietechnieken Bio-analytische screeningstechnieken

Stp. 12 12

Periode 4, 5 en 6 4, 5 en 6

12

4, 5 en 6

12

4, 5 en 6

Stp. 12 12


Stp. 12 12 12

Periode 4, 5 en 6 4, 5 en 6 4, 5 en 6

Stp. 12 12


Stp. 12

Periode 4, 5 en 6

Sectie Biochemie en Moleculaire Biologie (BMB) Vakcode 435510 435500

Vaknaam Moleculaire biologie en gist genetica Eiwitten bachelorproject

Sectie Fysische Chemie (FC) Vakcode 435710 435700 435690

Vaknaam Molecuulspectroscopie van de atmosfeer Botsingen van georiënteerde moleculen Ultrasnelle laserspectroscopie

Sectie Organische en Anorganische Chemie (OAC) Vakcode 435560 435550

Vaknaam Synthese en structuuranalyse II Synthese en structuuranalyse I

Sectie Theoretische Chemie (TC) Vakcode 435570

50

Vaknaam Toegepaste theoretische chemie


435540

(eindproject) Theoretische chemie bachelorproject

12

4, 5 en 6

Oriëntatie op de C/E/M variant Vakcode 990007 990005

400375

5.9.5

Vaknaam Oriëntatie op educatie 2: oriëntatie op het beroep van leraar Oriëntatie op communicatie en educatie 1: oriëntatie op het beroep van leraar en communicatiespecialist

Orientatie op de M-variant

Stp. 6 6

6

Periode maart 2006 oktober 2005 (Levenswetenschappen); februari 2006 (Aardwetenschappen en FEW) februari-maart

Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Vanaf 2004/2005 wordt voor studenten de mogelijkheid gerealiseerd om met hun bachelordiploma een tweedegraads onderwijsbevoegdheid te verkrijgen. De student moet daarvoor 30 studiepunten aan vakken in de educatierichting hebben gevolgd (bijv. in de keuzeruimte). Na het behalen van het bachelordiploma moeten nog 30 studiepunten aan onderwijskunde / didactiek besteed worden. Het verkrijgen van de bevoegdheid zal via een gelieerde hbo-opleiding (Christelijke Hogeschool Windesheim) lopen. Details over deze mogelijkheid om een tweedegraads bevoegdheid te krijgen komen tijdens het lopende studiejaar beschikbaar.


51

52


6

6.1

Bachelor Informatica

De flexibele bacheloropleiding De bacheloropleidingen van FEW zijn zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, doorstromen naar meer masters en ook in het begin nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding. Zo beginnen de meeste verwante opleidingen met vakken waarmee je zicht krijgt op de recente ontwikkelingen in dit vakgebied. Daarmee krijg je ook een beter beeld van je doorstudeer- of werkmogelijkheden na afloop van deze studie. Ook als je precies weet wat je wilt is dat winst, want je ontdekt de raakvlakken tussen de verschillende exacte wetenschappen. Tegenwoordig werken exacte wetenschappers namelijk vaak aan problemen die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt. Daarom moet je als academicus straks ook kunnen samenwerken met andere deskundigen. Door de keuzemogelijkheden kun je uiteindelijk zelf bepalen of je de diepte ingaat en meer vakken uit jouw eigen discipline wilt volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen. De opleidingen BWI en MNW en Informatiekunde hebben zelf al een breed karakter en daardoor minder keuzeruimte dan andere opleidingen.

6.2

Domein Informatica houdt zich bezig met een gevarieerd pakket aan methoden, inzichten en vaardigheden die te maken hebben met de werking en de toepassingen van computers. De bacheloropleiding is daarom technisch van karakter, maar ook zeer breed. De technische kant van de studie behelst zaken als programmeren, bedrijfssystemen, computernetwerken, datastructuren, de theoretische onderbouwing van de informatica en het gebruik van wiskunde en logica. In de kern van de informatica staan verder methodologische disciplines, zoals software engineering, conceptuele modellering en specificatiemethoden. Dan is er een rijk gevarieerd scala van toepassingen: onder meer parallel rekenen, visualisatie, security, gegevensverwerking, internet- en webtoepassingen, electronic commerce, multimedia, protocolverificatie en bedrijfskundige aspecten, die in de masteropleiding aan bod komen.

6.3

Doelstelling De bacheloropleiding is in de eerste plaats gericht op doorstroming naar een masteropleiding. In principe kunnen studenten na hun bacheloropleiding ook bij een andere universiteit een (eventueel Engelstalige) masteropleiding gaan volgen, dan wel direct kiezen voor de beroepspraktijk. De opzet van de bacheloropleiding is daarom breed en oriënterend, met de mogelijkheid tot differentiatie, zonder dat dit de mogelijkheden van keuze van een masteropleiding in de informatica beperkt. Mede door het afsluitende bachelorproject heeft de opleiding een afgerond karakter.

6.4

Eindtermen Vakverbonden kennis en vaardigheden De Bachelor of Science in Computer Science


53

•

•

•

• •

heeft voldoende inzicht in de diverse specialisaties van de informatica die voortbouwen op de bacheloropleiding om een verantwoorde keuze te maken voor een vervolgopleiding. heeft een gedegen theoretische en praktische basiskennis van de informatica (te weten Operating Systems, Computernetwerken, Kunstmatige Intelligentie, Databases, Software Engineering, Theoretische grondslagen van de Informatica) en de hulpvakken logica en wiskunde, die toereikend is om met succes een masteropleiding op het terrein van de informatica te volgen. heeft kennis gemaakt met wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden en ontwerpmethoden op het gebied van de informatica en heeft daarvan een proeve van bekwaamheid afgelegd. is zich bewust van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt na eventuele afsluiting van de studie met een bachelordiploma. is zich bewust van de rol van de informatica in de maatschappij en van het internationale karakter van de informatica.

Algemene vaardigheden De Bachelor of Science in Informatica beheerst de algemene vaardigheden op het gebied van presenteren en rapporteren, informatie zoeken en verwerken, computergebruik, projectmatig werken en het werken in projectgroepen.

6.5

Specifieke toelatingseisen De toelatingseisen voor de bacheloropleiding Informatica zijn: een vwo-profiel met de vakken wib12. Een deficiëntie in het vak wib2 mag tijdens het eerste jaar worden weggewerkt.

6.6

Studiebegeleiding Eerste, tweede en derde jaar: dr. N. Silvis-Cividjian, kamer S2.46, tel. (020) 59 87513, [email protected]. Tweede en derde jaar: ir. M.P.H. Huntjens, kamer P1.28, tel. (020) 59 87747, [email protected]

6.7

Vervolgopleidingen Studenten met een bachelordiploma Informatica van de VU hebben toegang tot alle varianten van de masteropleiding Informatica van de VU (de zgn. doorstroommaster). Met de andere universiteiten in Nederland zijn afspraken gemaakt waardoor het mogelijk is om verder te gaan met een masteropleiding Informatica aan een andere instelling. Ook is het mogelijk om verder te gaan met de masteropleiding Artificial Intelligence, waarbij een aantal vakken uit het bachelorprogramma AI zal moeten worden aangevuld (tenzij deze al in de keuzeruimte van het bachelorprogramma Informatica zijn opgenomen). Men raadplege hiervoor de mastergids Exact Sciences. Eenzelfde opmerking geldt indien men wil vervolgen met de eenjarige master Information Sciences. Tenslotte bestaat ook de mogelijkheid om te vervolgen met de masteropleiding Bioinformatics. Het verdient aanbeveling om de invulling van de keuzevakken in het bachelorprogramma daaraan aan te passen.

54


6.8

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Het bachelordiploma is in principe einddiploma van een afgeronde opleiding; men kan dus met dit diploma de arbeidsmarkt betreden. Deze mogelijkheid is nieuw en er is nog weinig ervaring mee opgedaan. Overigens zal aan deze mogelijkheid ook aandacht worden besteed tijdens de cursus Studie en Loopbaan.

6.9 6.9.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Het doel van het onderwijs in het eerste jaar is meerledig. Enerzijds is het de bedoeling om de student een aantal basisvaardigheden bij te brengen die in de latere jaren in verschillende vakken onmisbaar zijn. Hieronder vallen onder andere de vakken die zich bezighouden met onderwerpen uit de logica en de wiskunde, terwijl de studenten ook vertrouwd worden gemaakt met het door de faculteit gebruikte computersysteem en de principes van het programmeren. Anderzijds hebben verschillende vakken tot doel om een inleiding te geven in de hoofdstromen van de informatica, zodat de student een globaal beeld krijgt van wat de opleiding Informatica te bieden heeft. Vakcode 400139 400031 400202 400043 400150 400033 400001 400175 400314 400085 400151 400023 400034 400036 400035 400146 400072

6.10 6.10.1

Vaknaam Aansluitcursus vwo-wiskunde voor Informatica Inleiding computergebruik BI kaleidoscoop Logische taal en redeneermethoden Inleiding programmeren I Inleiding computersystemen AI kaleidoscoop Taakanalyse en webdesign Calculus voor Informatica Inleiding programmeren II practicum Inleiding programmeren II Formele structuren Inleiding gegevensverwerking Inleiding multimedia Inleiding grafentheorie Encyclopedie voor I/AI/IK Software project

Stp. 1 1 3 5 4 4 6 6 3 2 3 3 5 3 3 3 4

Periode 1 1 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 3 4 4 4 4 4 en 5 5 5 5 en 6 6

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma In het tweede jaar wordt bij de hoorcolleges als regel een vorm van begeleiding geboden in de vorm van een werkcollege, vragenuur of werkbespreking. De organisatie hiervan is minder strak dan in het eerste jaar; er wordt van uitgegaan dat een student deze activiteiten op waarde weet te schatten en ze benut. Vakcode 400313 400140 400119

Vaknaam Lineaire algebra voor Informatica Datastructuren practicum Inleiding logica


Stp. 3 5 5

Periode 1 1 en 2 1 en 2

55

400145 400017 400022 400126 400120 400018 400016 400071 400067

6.10.2

6.11.1

Vaknaam Practicum Assembler programmeren

Stp. 4

Periode 3

Onderwijsprogramma In het derde jaar, en wel met name in de laatste helft daarvan, worden meer keuzemogelijkheden aangeboden. Dit heeft te maken met de keuze die de student moet doen voor een specialisatie in de masteropleiding. Het derde jaar wordt afgesloten met een bachelorproject, korte case studie of individueel project van 6 sp zoveel mogelijk aansluitend bij het in het vervolgtraject gewenste specialisatiegebied.

400002 400126 400003 400060 400011 400136 400182

56

1 en 2 1 en 2 3 en 4 4 4 en 5 4 en 5 4 en 5 5 en 6 5 en 6

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004

Vakcode 400377 400118 400010

6.11.2

4 6 3 4 5 6 5 4 8

Vrije keuze De hier vermelde keuze is aanbevolen maar niet verplicht en mag desgewenst door een ander vak worden vervangen. Overleg met de studieadviseur. Vakcode 400057

6.11

Datastructuren Computerorganisatie Filosofie en ethiek van de techniek Kennissystemen Inleiding theoretische informatica Databases I Computernetwerken Software Engineering Project Software Engineering

Vaknaam Systems Programming Formele talen Bedrijfsmodellering en requirements engineering Algebra en discrete wiskunde I Kennissystemen Algebra en discrete wiskunde II Scientific Communication in Computer Science Bedrijfssystemen Studie en loopbaan Bachelorproject Informatica

Stp. 6 4 7

Periode 1 and 2 1 en 2 1 en 2

3 4 3 2

2 4 4 4 and 5

5 1 6

4 en 5 afhankelijk van opleiding variabel

Bachelorproject Het project is bedoeld als afsluiting van de bacheloropleiding Informatica en heeft een invulling die verschilt per student en per sectie. Het is de bedoeling dat het project zoveel mogelijk aan het einde van het de bacheloropleding wordt gedaan. Tijdig dient men contact op te nemen met een van de coördinatoren van de projecten. Dit zijn Guillaume Pierre (sectie Computersystemen), Martijn Schut (sectie AI), Hans van Vliet (sectie IMSE), Femke van Raamsdonk (sectie Theoretische Informatica) en Jaap Heringa (sectie Bioinformatica).


6.11.3

Verplichte keuze Algemene vorming Algemene Vorming voor WenI Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van de wetenschap. Vakcode 400318 400305

6.11.4

Stp. 3 3

Periode 3 3

Vrije keuze De in het programma aanwezige keuzeruimte moet zo worden ingevuld dat het totaal aantal studiepunten in het bachelorprogramma 180 sp bedraagt. Deze keuze moet worden gemaakt in overleg met de studieadviseur. Hieronder worden een aantal suggesties gedaan. Vakcode 400029 400312 430020 400270

6.11.5


Vaknaam Inleiding besliskunde Human-Computer Interaction Inleiding bioinformatica Programmeren in Prolog

Stp. 6 5 6 4

Periode 1 en 2 2 and 3 4 en 5 5

Orientatie op de C-, E- of M-variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursusperioden besteden aan het volgen van een oriëntatiecursus op deze varianten (elk 6 sp in omvang). Als men één C- of E- of Moriëntatiecursus wil volgen, dan kan de resterende 6 sp worden gevoegd bij het keuzevak zodat een tweede mogelijkheid voor een Onderzoek(O)-oriëntatie ontstaat. Je kunt natuurlijk ook twee keuzevakken à 6 sp in je studieprogramma opnemen. Oriëntatie op de C/E/M variant Vakcode 990007 990005

400375




Stp. 6 6

6


57

58


7

7.1

Bachelor Informatiekunde

De flexibele bacheloropleiding Informatiekunde (IK) is een opleiding die geheel is opgezet volgens het nieuwe Europese 'Bachelor-Master'(BaMa)-systeem. Informatiekunde is bovendien de eerste opleiding aan de universiteit die officieel is geaccrediteerd volgens dit nieuwe systeem: het heeft een officieel kwaliteitskeurmerk van de VSNU, de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten. De bacheloropleiding is zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, veel flexibeler doorstromen naar verschillende masters in binnen- of buitenland, en tenslotte: je kunt tot het einde van het eerste jaar nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding.

7.2

Domein Informatiekunde slaat de brug tussen enerzijds informatieen communicatietechnologie (ICT) en anderzijds de praktische maatschappelijke omgeving (mensen, organisaties) waarin en waarvoor die technologie wordt ingezet. Als informatiekundige ben je dus de verbindende schakel tussen de technologische kanten van de ICT, en hoe mensen en organisaties informatie praktisch gebruiken voor hun eigen wensen en doeleinden. Je moet leren begrijpen hoe mensen en organisaties tegen informatie en computers aankijken, ook wanneer ze niet veel verstand hebben van of interesse hebben in de techniek. Tegelijkertijd moet je zelf een degelijke ondergrond hebben in de ICT, anders kun je anderen niet verstandig adviseren of ondersteunen. De opleiding IK zorgt voor een evenwichtige combinatie van deze aspecten. Informatiekunde is dan ook een sterk multidisciplinair vak. In de IK-opleiding kom je daarom verschillende soorten vakken tegen: • informatie: methoden hoe je informatie systematisch kunt verwerken, analyseren, ontwerpen en aantrekkelijk presenteren, met een sterk modelmatige benadering; • organisatie: met vakken uit andere faculteiten en disciplines zoals de bedrijfskunde; • technologie: vakken over de technische aspecten van de ICT. • mens en werk: vakken over hoe mensen om (willen) gaan met technologie. Aan de VU besteden we bijzonder veel aandacht aan de nieuwste ontwikkelingen in de ICT, zoals die rondom Internet, World Wide Web, multimedia, intelligente systemen, en electronic business. Dit zijn een paar voorbeelden van de geavanceerde toepassingen en vraagstukken waaraan VU-onderzoekers in de Informatiekunde nu werken: • Hoe kun je zorgen dat internationale artiesten als DJ Jean automatisch hun muziekrechten vergoed krijgen, wanneer hun muziek over Internet-radiostations wereldwijd wordt uitgezonden? • Hoe zien succesvolle bedrijfsstrategieën eruit, waarbij ook kleinere bedrijven in een netwerk elektronische diensten over het Web aanbieden, bijvoorbeeld voor milieuvriendelijk en goedkoop energiebeheer in slimme gebouwen, of voor elektronische ondersteuning van medische zorg thuis?


59

•

•

Hoe kun je een multimediale databank voor het Internet maken op het gebied van de Nederlandse popmuziek met geluidsopnamen, videoclips, CD's, bladmuziek en posters? Hoe kun je het Web uitrusten met intelligente systemen, zodat het een stuk makkelijker wordt wereldwijd informatie en kennis te delen tussen grote groepen mensen? (Zie VU's prijswinnende FLINK-systeem http://prauw.cs.vu.nl:8080/flink/ over sociale netwerken op het Web.)

Sociale en communicatieve vaardigheden zijn belangrijk in de informatiekunde. Tijdens de studie zul je regelmatig in projectteams samenwerken, soms samen met studenten van een andere studierichting of faculteit. Al vanaf het eerste jaar heb je te maken met 'echte' klanten (afdelingen of bedrijfjes waarvoor je bijvoorbeeld een website ontwerpt) en leer je presentaties te houden en rapportages op te stellen voor opdrachtgevers en gebruikers.

7.3

Doelstelling en eindtermen Informatiekunde slaat de brug tussen informatieen communicatietechnologie (ICT) en de praktische maatschappelijke omgeving (mensen, organisaties) waarin en waarvoor die technologie wordt ingezet. De afgestudeerde informatiekundige moet daarom, naast gedegen ICT-kennis, een goed inzicht hebben in de sociale, economische en culturele context van het gebruik van ICT, en in het analyseren van de organisatie en de werksituatie waarin die technologie wordt toegepast. De afgestudeerde informatiekundige is zo bij uitstek geschikt om een leidende rol te spelen in (vrijwel altijd multidisciplinaire) projecten die betrekking hebben op ontwikkeling en gebruik van complexe informatiesystemen. Tenslotte beoogt de opleiding studenten kennis te laten maken met het belang van informatie en kennis in onze moderne maatschappij gezien in een breder wetenschappelijk, wijsgerig, sociaal-economisch en cultureel kader. Verwacht wordt dat de student Informatiekunde aan het einde van de opleiding beschikt over de volgende kwalificaties. Kennis en inzicht: • Een gedegen kennis van en inzicht in informatieen communicatietechnologie (ICT) en het gebruik daarvan: dit omvat de belangrijke hoofdstromen in de ICT zoals analyse en ontwerp van informatiesystemen, gegevensstructuren, netwerken, informatiemodellering, mens-computer interactie, en hun theoretische onderbouwing. • Specialistische kennis van een of meer specifieke terreinen in of verband houdend met ICT (via minor en vrije vakkeuze), met inbegrip van inzicht in de multidisciplinaire aspecten daarvan. Toepassing kennis en inzicht: • De capaciteit om met de verworven multidisciplinaire kennis een brug te slaan tussen ICT en haar toepassingen in een organisatorische context, met daarin inbegrepen vaardigheid in het omgaan met cliënten en gebruikers. • De capaciteit om samen te werken in een interdisciplinair team aan de oplossing van complexe ICT-problemen. Oordeelsvorming:

60


•

De capaciteit om relevante wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen in het vakgebied op hun merites te kunnen beoordelen. • De capaciteit om de waarde van dergelijke ontwikkelingen te beargumenteren en zowel schriftelijk als mondeling aan anderen uiteen te zetten. Communicatie: • In staat om effectief te communiceren met vakwetenschappelijke experts, opdrachtgevers, gebruikers, en andere belanghebbenden in ICT-gerelateerde projecten. • In staat tot het helder mondeling en schriftelijk rapporteren van uit zulke projecten voortkomende resultaten, analyses, voorstellen en conclusies in de Nederlandse en Engelse taal. Leervaardigheden: • De leervaardigheden om zelfstandig in de praktijk nieuwe ontwikkelingen, methoden en technieken in het vakgebied bij te houden en toe te passen. • De vaardigheden om een master-studie Informatiekunde (Engels: Information Sciences of Information Systems, IS) met gunstig resultaat te kunnen volgen.

7.4

Specifieke toelatingseisen De toelatingseis voor de bacheloropleiding Informatiekunde is een afgeronde vwoopleiding. Daarbij geven de vwo-profielen: Economie en Maatschappij, Natuur en Techniek, en Natuur en Gezondheid, alle rechtstreeks toegang tot de bachelor Informatiekunde. Het vwo-profiel Cultuur en Maatschappij geeft toegang tot de bachelor IK, als je in de vwo-keuzeruimte ook wiskunde A2 of B1 hebt gedaan. De toelatingseisen voor de bacheloropleiding Informatiekunde zijn dus veel ruimer dan die voor de andere opleidingen bij de Faculteit der Exacte Wetenschappen! Voor de opleiding is Engels op vwo-niveau vereist. Aangezien in de bacheloropleiding een flink aantal vakken in het Nederlands wordt gegeven is ook een goede kennis van het Nederlands onontbeerlijk.

7.5

Studiebegeleiding Eerste jaar: dr. N. Silvis-Cividjian, kamer S2.61, tel. (020) 59 87513, [email protected] Tweede en derde jaar: ir. M. Huntjens, kamer P1.28, tel. (020) 59 87747, [email protected]

7.6

Inschrijfprocedures andere faculteiten Informatiekunde is een multidisciplinaire studie, en daarom zul je vakken bij verschillende faculteiten volgen. Bij het inschrijven voor vakken bij andere faculteiten dan FEW gelden de volgende regels. Het is van groot belang dat je je tijdig inschrijft voor vakken en tentamens!

7.6.1

Inschrijfprocedures FEWEB Bij het inschrijven gelden de volgende regels: De inschrijving start in de drie weken voor het einde van een periode en sluit een week voor het einde van een periode. De laatste week van de periode wordt gebruikt om groepen in te delen.


61

Alleen ingeschreven studenten hebben recht op het volgen van de activerende werkvormen (awv) en hiermee recht op een bonuspunt als zij aan de voorwaarden hiervoor voldoen. Als je niet bent ingeschreven, kun je in principe niet meedoen aan de awv. De docent kan een uitzondering maken en je toelaten als toehoorder als er plaats is, en je de voortgang in de awv niet stoort. Je komt in dat geval niet op de presentielijst en je kunt geen aanspraak maken op een bonuspunt. Je kunt je als volgt inschrijven voor de activerende werkvormen: ga naar www.feweb.vu.nl/inschrijven Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in (dezelfde als voor het feweb-netwerk) selecteer de studierichting waarvan je het vak wilt volgen (bachelor economie) klik het vak aan dat je wilt volgen. Je krijgt een bevestiging van je inschrijving via de feweb mail. Je kunt je ook weer uitschrijven door nogmaals het vak aan te klikken. Let op; als je niet bekend bent bij het systeem (en je dus geen fewebwachtwoord en gebruikersnaam hebt), krijg je automatisch een apart aanmeldingsformulier waarmee je een wachtwoord en gebruikersnaam kunt aanvragen. Hiermee kun je je dan inschrijven. Inschrijven vakken derde jaar: Voor alle vakken in het derde jaar economie en bedrijfswetenschappen moet je je van te voren inschrijven om deel te kunnen nemen. Dit moet je doen aan het eind van het tweede jaar. Aan het eind van het tweede jaar moet je een voorlopige planning van je derde jaar opgeven. Je geeft aan welke vakken je denkt te gaan volgen en in welke periode. Dit geldt voor álle vakken van het derde jaar: geef dus zowel je keuzevakken als je verplichte vakken op. De planning is tevens een voorlopige inschrijving voor de vakken van het derde jaar. Meer informatie vind je in de vakbeschrijvingen en op www.studiegidsen.vu.nl. Je kunt je planning wijzigen of aanpassen tot circa vier weken voor een nieuwe periode begint. Dan wordt de inschrijving die periode definitief gemaakt en je kunt de inschrijving voor die periode niet meer wijzigen. Als je niet bent ingeschreven voor een vak, of een vak wilt veranderen na de sluitingsdatum, kan dat alleen wanneer de capaciteit dat toelaat. Als je niet bent ingeschreven, heb je dus geen garantie dat je het vak alsnog kunt volgen. Je schrijft je in via www.feweb.vu.nl/inschrijven. Inschrijven kan dus niet via Blackboard. 7.6.2

62

Inschrijfprocedures Faculteit der Letteren Inschrijving voor colleges Studenten zijn verplicht zich in te schrijven voor alle colleges die ze gaan volgen, ook de verplichte. Inschrijven voor de colleges gaat door middel van het programma Toegang Internet Studenten (TIS). Dit programma kan bereikt worden via de homepage van de Faculteit der Letteren www.let.vu.nl, waar ook een uitgebreide


handleiding is te vinden voor het verkrijgen van toegang tot TIS. Toegang wordt verkregen middels een combinatie van studentnummer en pincode. De pincode kan zelf worden aangevraagd. Tot uiterlijk twee weken voor het begin van de collegeperiode is aanmelden mogelijk. Bij problemen, bijvoorbeeld omdat een student nog niet ingeschreven is bij de VU, kan deze zich wenden tot de studentenbalie, kamer 10A-14. Er kan ook een mailtje worden gestuurd aan de studentenbalie [email protected]. Schriftelijke tentamens Het is voor alle studenten verplicht (dus ook voor studenten van buiten de faculteit) zich aan te melden voor collectieve tentamens. Inschrijven voor de tentamens gaat door middel van het programma Toegang Internet Studenten (TIS). Dit programma kan bereikt worden via de homepage van de Faculteit der Letteren www.let.vu.nl, waar ook een uitgebreide handleiding is te vinden voor het verkrijgen van toegang tot TIS. Toegang wordt verkregen middels een combinatie van studentnummer en pincode. De pincode kan zelf worden aangevraagd. Tot uiterlijk 10 dagen voor de tentamendatum kan een student zich aanmelden. Als de uitslagen van tentamens bekend zijn en ingevoerd zijn in de computer, zijn deze te raadplegen via TIS. De student kan zelf een uitdraai maken van zijn resultaten. Bij problemen, bijvoorbeeld omdat een student nog niet ingeschreven is bij de VU, kan deze zich wenden tot de studentenbalie, kamer 10A-14. Er kan ook een mailtje worden gestuurd aan de studentenbalie [email protected]. 7.6.3

Tentamenprocedure FPP Hieronder volgt de procedure voor het aanmelden tentamens en intrekking van de aanmelding bij de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek. Dit heeft betrekking op de te volgen vakken Inleiding Psychologie, Algemene Methodologie voor AI: deel I, Functieleer en Aandacht. Voor de vakken onderwezen bij FEW dienen de procedures gevolgd te worden zoals eerder vermeld in deze gids. Aanmelding Voor alle schriftelijke tentamens moet je je aanmelden. Dit kun je doen vanaf dertig werkdagen tot aan de vijfde werkdag vóór de dag waarop het tentamen plaatsvindt. Als het tentamen op maandag is, kun je je de hele week daarvoor dus niet meer aanmelden. De laatste dag waarop je in dit geval nog kunt aanmelden, is de vrijdag voorafgaand aan de week voor het tentamen. Advies: wacht niet tot de laatste dag! Voor alle tentamens van de bacheloropleiding meld je je aan bij het studiesecretariaat van de FPP, via het Toegang Internet Studenten (TIS). Wie zonder tijdige aanmelding deelneemt aan een tentamen, is 20 euro administratiekosten verschuldigd, contant en in gepaste munt te betalen aan de balie van het studiesecretariaat. Het desbetreffende tentamen wordt pas beoordeeld nadat deze administratiekosten zijn voldaan. Als je niet hebt betaald, kun je je niet aanmelden voor de volgende gelegenheid van hetzelfde tentamen. Ziekte van de student vormt geen grond voor het toestaan van afwijkingen in de aanmeldingstermijn. Correspondentie over de aanmelding c.q. toelating tot tentamens moet je richten aan het bestuur van de faculteit. Intrekking van de aanmelding Wil je je aanmelding voor een tentamen intrekken, dan moet je dit tijdig (tot 16.00 uur op de laatste werkdag voor het tentamen) melden bij het studiesecretariaat.


63

7.7

Vervolgopleidingen Het bachelordiploma Informatiekunde van de Vrije Universiteit geeft rechtstreeks toegang tot de éénjarige masteropleiding Informatiekunde (Information Sciences, IS, 60 sp) van de Vrije Universiteit. Voor hbo-ers met aan Informatiekunde verwante bachelordiploma's (bijvoorbeeld I&I, BI, informatica/hio, hts-computertechniek, Interaction Design, Information Engineering, etc.) is het mogelijk het masterprogramma Informatiekunde te volgen na een zogenaamde premasterjaar. Dit jaar bestaat uit vakken van de bacheloropleiding IK, waarbij de specifieke keuze afhangt van je vooropleiding. Ook universitaire studenten met een academische bachelor in onder andere Informatica, AI, BWI, (M)IS/Bedrijfskunde, of Industrieel Ontwerpen, kunnen een Masteropleiding Informatiekunde aan de VU volgen; afhankelijk van de behaalde specifieke bachelor zijn er extra instapvakken te volgen ('homologatie'). Zie voor verdere informatie de mastergids Exact Sciences, hoofdstuk Information Sciences (IS), en/of overleg met prof. dr. Guus Schreiber (kamer U3.25) of dr. Jaap Gordijn (kamer U3.26); afspraak te maken via mw. Elly Lammers, [email protected], kamer T3.06c, tel. (020) 59 87718. Met de VU-bachelor IK kun je ook naar andere masteropleidingen, aan de VU of elders, in binnen- en buitenland. De nieuwe Europese BaMa-regeling wil de overgang tussen verschillende universiteiten in verschillende landen vergemakkelijken. In de praktijk verschillen de opleidingen Informatiekunde aan de Nederlandse en buitenlandse universiteiten onderling nogal. Er zijn daarom in veel gevallen nog geen eenduidige regels op nationaal en internationaal niveau ontwikkeld die de instroom van masterstudenten regelen; de betreffende regelingen zijn momenteel meestal een zaak van de individuele universiteit. In de sectie aan het einde van dit hoofdstuk bachelor IK vind je nadere informatie, adviezen en tips.

7.8

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid De arbeidsmarkt voor Informatiekundigen is heel goed te noemen. Je intellectuele bagage en daarmee je kansen op een leidinggevende positie worden echter aanzienlijk vergroot door het volgen van het aansluitende één-jarige masteropleiding Information Sciences (IS, 60 sp, zie de mastergids Exact Sciences).

7.9

Algemene opzet van het onderwijsprogramma bachelor IK Tijdens de opleiding volg je vakken waardoor je een grondig overzicht krijgt van alle aspecten van de ICT, en van hoe mensen en organisaties met technologie omgaan. Verder oefen je je sociale en communicatieve vaardigheden door onder meer groepsgewijs projecten uit te voeren en hierover verslagen en presentaties te verzorgen. Naarmate je vordert in de studie kun je je specialiseren op verschillende terreinen waarop de VU ook onderzoek verricht, zoals bedrijfsinformatica, electronic business & service, intelligente web-informatiesystemen, multimedia, en kennismanagement. De driejarige bacheloropleiding wordt afgesloten met een groot 'Project IK' dat in groepsverband wordt uitgevoerd voor een externe opdrachtgever. Informatiekunde heeft als vervolg een éénjarige masteropleiding. Deze opleiding bevat in het eerste deel geavanceerde vakken die uit het eigen internationale onderzoek voortkomen en je zo inzicht geven in wat de belangrijkste ontwikkelingen

64


voor de toekomst zijn. Het tweede halve jaar beslaat een afstudeerproject, in een bedrijf of een universitair onderzoekteam, waarbij een informatiekundig probleem diepgaand moet worden onderzocht en opgelost. De bachelor IK ziet er als volgt uit. 7.9.1

A. Een breed, introducerend en oriënterend, eerste jaar In het eerste jaar (60 sp) maak je kennis met alle belangrijke hoofdstromen in de Informatiekunde en ICT. Het eerste jaar brengt je basisvaardigheden bij zoals gestructureerd programmeren, en het geeft je daarnaast een breed en algemeen overzicht van wat Informatiekunde en ICT inhoudt. Zo kun je je goed oriënteren op het totale vakgebied, en uitvinden wat je echte interessen en sterkten zijn. Het tweede en derde jaar kennen tezamen de volgende hoofdcategorieën van vakken

7.9.2

B. Een vaste bovenbouw IK van 51 sp De vaste bovenbouw IK omvat de algemene vakken waarvan elke Informatiekundige een grondige kennis dient te hebben. Het omvat essentiële vakken als: Bedrijfsmodellering en Requirements Engineering, Mens-computer interactie, Datastructuren met Practicum, Databases I, Software Engineering , Computernetwerken, Toegepaste statistiek, Accounting (FEWEB), en Algemene Vorming. Het merendeel van deze vakken doe je in het tweede jaar.

7.9.3

C. Een algemeen gebonden-keuze deel van minimaal 30 sp Dit gedeelte geeft alle studenten ruime en flexibele keuzemogelijkheden zodanig dat, in lijn met het multidisciplinaire karakter van IK, zowel alfa, beta, als gamma vakken worden gedaan uit verschillende disciplines en faculteiten. Binnen bepaalde globale regels kun je je eigen keuzes maken. De regels die gelden voor dit gebonden-keuze deel C luiden: • minimaal 12 sp moeten afkomstig zijn van vakken buiten de afdeling FEW/Informatica; • minimaal 6 sp moeten afkomstig zijn uit vakken van de afdeling FEW/Informatica; • de rest van de studiepunten is geheel vrij te kiezen, binnen of buiten FEW. Voor de verschillende categorieën is een lijst met mogelijke en aanbevolen vakken beschikbaar.

7.9.4

D. Een minor (specialisatie-keuze) tussen de 12 en 30 sp Een minor omvat een aantal studiepunten (minimaal 12 en maximaal 30 sp) waarmee je je verder kunt verdiepen in en specialiseren op een bepaald gebied. Dit specialisatiegebied kun je zelf kiezen; de IK-opleiding kent nu de volgende minors: • Bedrijfsinformatica (BI); • Multimedia en Cultuur (MMC); • een 'vrije' minor: dit is een door de student(e) zelf op te stellen minor-programma dat de instemming van de Examencommissie behoeft. Een aparte sectie hieronder, getiteld 'Specialisatiemogelijkheden (minors) in de bachelor IK' geeft uitvoerige informatie over de in de studie beschikbare minortrajecten.


65

7.9.5

E. Een BSc-eindproject van 9 sp: Project IK Aan het einde van het derde jaar zorgt het bachelor-eindproject 'Project IK' tenslotte voor de officiële afronding van je bacheloropleiding. Het omvat een, deels externe, praktijkopdracht die je moet uitvoeren in teamverband. Het bacheloreindproject kan waar gewenst of nodig inhoudelijk flexibel en verschillend worden ingevuld, al dan niet in samenhang met de specifieke minor.

7.10

Algemene regels Als de minor D een omvang heeft van minder dan 30 sp, dan komt het resterende deel geheel ten goede aan het algemene gebonden-keuze gedeelte C (dit deel is zodoende minimaal 30 en maximaal 48 sp). Het vaste bovenbouw-deel B en het gebonden-keuze deel C (met name het FEW/I deel ervan) werken als communicerende vaten. Bij eventuele wijzigingen in het vaste vakkenpakket B, gelden mogelijke 'boventallige' sp van B mee voor het keuzepakket C. (Deze laatste regel fungeert mede als overgangsmaatregel voor oudere jaargangen van studenten.) Merk op dat het bovenstaande een eenvoudig totaalplaatje geeft voor de IK-bachelor van in totaal 180 sp: verplichte basis (A= 60 sp), vaste bovenbouw (B+E = 60 sp), en een zeer ruime keuze- en specialisatieruimte (C+D = 60 sp).

7.11 7.11.1

Specialisatiemogelijkheden (minors) in de bachelor IK Minor Bedrijfsinformatica (BI) De minor Bedrijfsinformatica gaat over de vraag: hoe wordt informatie en ICT praktisch toegepast in bedrijven en instellingen? Door de minor BI verwerf je specialistische kennis en inzicht in de hoofdlijnen van organisatieleer, bedrijfskunde, en van ICT-strategie en -management in dat kader. De minor BI is dan ook een interdisciplinaire samenwerking tussen de faculteiten die zich bezighouden met informatica en economie/bedrijfswetenschappen. Door deze samenwerking word je van beide kanten evenwichtig en deskundig opgeleid, zodat je in staat bent met de opgedane (technologische en bedrijfskundige) kennis bedrijfsprocessen soepel te laten verlopen. Speciale aandacht is er voor recente ontwikkelingen in de ICT, zoals die rondom internet, world wide web en electronic business (als voorbeeld, zie de BIvideoclips op http://www.cs.vu.nl/~gordijn/clip-mainmenu.htm). Een goede bedrijfsinformaticus is daarbij overigens geen techneut die op een eilandje werkt. Bedrijfsinformatica is een dienstverlenend vak: je leert andermans problemen te begrijpen en op te lossen in teamverband. Uiteindelijk gaat het namelijk steeds om mensen: want mensen zijn het belangrijkste 'kapitaal' van elke moderne organisatie. De minor BI ziet er globaal als volgt uit. Verplichte vakken zijn 'Kwaliteitszorg van de Informatievoorziening' en 'Capita Selecta BI' (samen 9 sp). Het overige deel bestaat uit een gebonden keuzeruimte met daarin tenminste 6 sp uit de bedrijfskunde en 6 sp uit BI-mastervakken. Een lijst met aanbevolen vakken is te vinden in de sectie hieronder die handelt over 'Het verloop van de studie in detail'. Contactpersoon voor de minor BI is: dr. Jaap Gordijn (kamer U3.26); afspraak te maken via mw. Elly Lammers, kamer T3.06c, [email protected], tel. (020) 59 87718.

66


7.11.2

Minor Multimedia en Cultuur (MMC) De minor MMC geeft je de mogelijkheid om specialistische kennis te verwerven van multimediatechnieken en bijbehorende interactieve ontwerpmethoden, zoals het maken van video-opnamen en het samenstellen van geluidsachtergronden. Onder andere in de wereld van de kunst en cultuur is er een grote behoefte om moderne media in te zetten bij de overdracht van informatie in woord, beeld en geluid. Bij het ontwerpen van bruikbare en aantrekkelijke multimediale presentaties zul je een 'feeling' moeten ontwikkelen voor het combineren van verschillende media, en verstand moeten hebben van ICT, psychologie en cultuur. Deze minor bevat daarom onderdelen uit de psychologie, technieken om groepsgedrag in kaart te brengen, en de culturele toepassingsgebieden van multimediale systemen in de brede zin van het woord. Zo leer je bijvoorbeeld hoe je een multimediale databank voor het Internet kunt maken op het gebied van de Nederlandse popmuziek met geluidsopnamen, videoclips, CD's, bladmuziek en affiches. De minor MMC ziet er als globaal als volgt uit. Verplichte vakken zijn 'Multimedia Authoring' (I, II) en 'User Interface Design' (samen 16 sp). Daarnaast zijn er keuzemogelijkheden om bijvoorbeeld een verbredingsvak (cultuur, psychologie) en een verdiepend MMC-vak te volgen. Contactpersonen voor de minor MMC: dr. Anton Eliëns of prof. dr. Gerrit van der Veer; afspraak te maken via mw. Elly Lammers, kamer T3.06c, [email protected], tel. (020) 59 87718.

7.11.3

'Vrije' minor IK De vrije minor IK is een door de student zelf in te richten programma van maximaal 30 en minimaal 12 sp dat de instemming van de examencommissie behoeft. Er zijn diverse redenen om aan de mogelijkheid van een vrije minor te denken. Het geeft je allereerst de mogelijkheid een eigen premaster traject te definiëren (je wilt bijvoorbeeld na je IK-bachelor een van de masters IN of BWI of AI of buiten de afdeling/faculteit doen, of naar een andere universiteit in binnen- of buitenland gaan). De vrije minor geeft verder de breed geïnteresseerde student de mogelijkheid om een coherent pakket uit een andere discipline te doen (om eens iets buiten de gebaande paden te noemen: VU-filosofie kent een 30 sp minor Filosofie van een vakwetenschappelijk gebied). De vrije minor geeft tenslotte ambitieuze en getalenteerde studenten de mogelijkheid om een diepgaander vakkenpakket op hoger (master-)niveau samen te stellen. Contactpersonen voor de vrije minor: prof. dr. Hans Akkermans (kamer U3.31) of prof. dr. Jos Schreinemakers (kamer U3.56); afspraak te maken via mw. Elly Lammers, kamer T3.06c, [email protected], tel. (020) 59 87718.

7.12 7.12.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Het doel van het onderwijs in het eerste jaar is meerledig. Enerzijds is het de bedoeling om de student een aantal basisvaardigheden bij te brengen die in de latere jaren in verschillende vakken onmisbaar zijn. Daaronder vallen bijvoorbeeld de principes van het programmeren. Anderzijds hebben de gegeven vakken tot doel om een inleiding te geven in de hoofdstromen van informatiekunde en informatica, zodat de student een globaal beeld krijgt van wat de opleiding Informatiekunde te bieden heeft. Het eerste jaar is zó opgezet dat het toegang geeft tot verschillende studies:


67

naast Informatiekunde kun je daarna nog makkelijk switchen naar Informatica (het verschil is slechts 1 sp), en met iets meer moeite ook nog naar AI of BWI. Het eerste jaar gebruik je dus om je breed te oriënteren op wat je echte interessen en sterkten zijn. Vakcode 400031 400202 400043 400150 400033 400124 400001 400175 400085 400151 400023 400034 400273 400036 400035 400146 400072

7.13 7.13.1

Vaknaam Inleiding computergebruik BI kaleidoscoop Logische taal en redeneermethoden Inleiding programmeren I Inleiding computersystemen BI kaleidoscoop practicum AI kaleidoscoop Taakanalyse en webdesign Inleiding programmeren II practicum Inleiding programmeren II Formele structuren Inleiding gegevensverwerking Informatie representatie Inleiding multimedia Inleiding grafentheorie Encyclopedie voor I/AI/IK Software project

Stp. 1 3 5 4 4 1 6 6 2 3 3 5 4 3 3 3 4

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 3 4 4 4 4 en 5 4 en 5 5 5 5 en 6 6

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Het tweede bachelorjaar is te zien als een jaar waarin de grondslag wordt gelegd voor een professionele beoefening van de Informatiekunde. Het omvat het overgrote deel van de vaste bovenbouw IK en je maakt een begin met een aantal verbredings- en verdiepingsvakken in de keuzeruimte. Door het programma heen is er aandacht voor bredere academische vorming, zoals inzicht in de samenhang der wetenschappen, de maatschappelijke betekenis van de eigen discipline en de geschiedenis daarvan, en het verwerven van academische vaardigheden zoals het op niveau presenteren van eigen of groepswerk, zowel mondeling als schriftelijk. Deze aspecten zijn met name gelokaliseerd in de onderdelen Algemene Vorming (Filosofie en ethiek van de techniek en Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke Aspecten van Wetenschap). Vakcode 400140 400145 400010 60121000 400312 400077 400018 400016 400071

68

Vaknaam Datastructuren practicum Datastructuren Bedrijfsmodellering en requirements engineering Management Accounting 1.2 Human-Computer Interaction Toegepaste statistiek Databases I Computernetwerken Software Engineering


Stp. 5 4 7

Periode 1 en 2 1 en 2 1 en 2

3 5 3 6 5 4

2 2 and 3 4 4 en 5 4 en 5 5 en 6


7.13.2

7.14.1

Periode 3 3

Vaknaam Organizational Behavior Computers in de samenleving Marketing

Stp. 6 4 6

Periode 1 1 and 2 2

Aanbevolen keuzevakken in periode 4-6 Afhankelijk van de gemaakte keuzen, is het zeer te overwegen hier twee vakken te kiezen om aan het gewenste aantal sp voor jaar 2 te komen. Vakcode 400126 430020 400083 400067

7.14

Stp. 3 3

Aanbevolen keuzevakken binnen en buiten FEW in periode 1-3 LET OP: schrijf je voor vakken en tentamens ook in andere faculteiten tijdig in! Vakcode 61131000 400107 61212000

7.13.3


Vaknaam Kennissystemen Inleiding bioinformatica Web-gebaseerde kennisrepresentatie Project Software Engineering

Stp. 4 6 6 8

Periode 4 4 en 5 4 en 5 5 en 6

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma In het derde jaar maak je de vaste bovenbouw IK af, je kiest voor je minorspecialisatie, en je gaat verder met verbreding en verdieping in keuzevakken. Aan het einde zorgt het Project IK voor de officiële afronding van je bacheloropleiding, zodanig dat zowel voorbereiding op de beroepspraktijk als onderzoeksgerichte elementen aan bod komen. Een uniek kenmerk van de Informatiekunde is de grote aandacht voor werken in teams en projecten. Probleem- en oplossingsgericht kunnen werken, met externe klanten, binnen gegeven begrenzingen in tijd, doel en kwaliteit is een kerncompetentie van een informatiekundige. In het begin zijn de projecten die je doet eenvoudiger en beperkter, later worden ze steeds meer explorerend en 'open-ended' en gaat het erom dat je zelfstandig plant, adviezen geeft en keuzes maakt in samenspraak met anderen. Al deze aspecten zie je met name terug in het bacheloreindproject, het Project ISO. Na succesvolle afronding mag je dan ook met recht de titel BSc (Bachelor of Science) in de Informatiekunde voeren!


69

Vakcode 60211000 400022 400058

7.14.2

Vaknaam Management Accounting 2.1 Filosofie en ethiek van de techniek Project ISO

Stp. 3 3 9

Periode 1 3 en 4 4, 5 en 6

Keuzevakken N.B. Het aantal studiepunten van minor- plus keuzevakken is in totaal: 24 in periode 1-3, en 21 in periode 4-6. Keuzevakken in de periode 1-3

Zie ook de aanbevolen keuzevakken voor jaar 2 IK in deze periode Vakcode 61312020 400378 400090 400119 61331000

Vaknaam Business Intelligence Advanced Topics in Software Design Zelforganiserende systemen Inleiding logica Enterprise Systems

Stp. 6 6 5 5 6

Periode 1 1 and 2 1 en 2 1 en 2 2

Keuzevakken in de periode 4-6

Zie ook de aanbevolen keuzevakken voor jaar 2 IK in deze periode Vakcode 200379 61331070 400127 60341000

7.14.3

Vaknaam IT, internet en recht (B3/M) E-Business Computer and Network Security Emerging Technologies

Stp. 6 6 6 6

Periode 16 / 26 4 4 and 5 5

Aanbevolen keuzevakken Het keuzegedeelte in de IK-bachelor, waarvan je een deel kunt doen in jaar 2 en het merendeel in jaar 3, heeft een omvang van tenminste 30 sp. Het dient wel multidisciplinair te worden ingevuld: • minimaal 12 sp moeten afkomstig zijn van vakken buiten de afdeling FEW/Informatica; • minimaal 6 sp moeten afkomstig zijn uit vakken van de afdeling FEW/Informatica. De rest van de studiepunten is geheel vrij te kiezen, binnen of buiten FEW. Er zijn twee lijsten met mogelijke en aanbevolen vakken, een voor de keuze FEW/I, en een voor de keuze buiten FEW/I. Tabel I geeft aanbevolen vakken uit de afdeling FEW/Informatica, tabel II geeft een aantal nuttige en interessante vakken buiten de afdeling; 'aanbevolen' wil zeggen dat je desgewenst ook vakken van buiten deze lijsten mag selecteren. Aanbevolen keuzevakken I: Keuze binnen FEW/Informatica Vakcode 400050 400090 400195 400119

70

Vaknaam Stp. Multimedia Authoring I -- Web3D/VRML 6 Zelforganiserende systemen 5 Kwaliteitszorg van de 5 informatievoorziening Inleiding logica 5


Periode 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2

400051 400126 400127 400014 400083 430020 400081 400067

Multimedia Authoring II -- Virtual Environments Kennissystemen Computer and Network Security Capita Selecta Business Informatics Web-gebaseerde kennisrepresentatie Inleiding bioinformatica User Interface Design Project Software Engineering

6

2

4 6 4 6 6 4 8

4 4 and 5 4 and 5 4 en 5 4 en 5 5 and 6 5 en 6

Aanbevolen keuzevakken II: Keuze binnen en buiten FEW Vakcode 61312020 529703 400289 61131000 400107 400029 61212000 61321030 61331000 61331070 500011 60341000 811012

7.14.4

Vaknaam Business Intelligence ACW: Geschiedenis van de woord en beeldrelaties 3 Aansluitcursus vwo-wiskunde voor Ectr Organizational Behavior Computers in de samenleving Inleiding besliskunde Marketing Introduction to E-Business and ICTIndustry Enterprise Systems E-Business Let alg: Algemene taalwetenschap, inleiding Emerging Technologies Inleiding in de Psychologie voor AI

Stp. 6 5

Periode 1 1

3 6 4 6 6 6

1 1 1 and 2 1 en 2 2 2

6 6 5

2 4 4

6 4

5

Minorvakken De vrije minor IK kan naar eigen inzicht worden ingericht, met een omvang tussen 12 en 30 sp. Het voorstel moet voorgelegd worden aan en de instemming krijgen van de examencommissie; het is dus verstandig vooraf te overleggen met de studieadviseur. N.B. Het aantal studiepunten van minor- plus keuzevakken is in totaal: 24 in periode 1-3, en 21 in periode 4-6. Minor Bedrijfsinformatica (BI) Een overzichtstabel geeft alle vakken voor de minor BI; doe je meer uit de lijst dan het genoemde minimum aantal studiepunten, dan telt het meerdere uiteraard gewoon mee in je keuzeruimte. N.B. evt. vakken onder genoemde sp-aantallen tellen mee in algemene keuzeruimte. De volgende vakken zijn verplicht Vakcode 400195 400014

Vaknaam Kwaliteitszorg van de informatievoorziening Capita Selecta Business Informatics

Stp. 5

Periode 1 en 2

4

4 and 5

Stp. 6

Periode 1 and 2

6 (of 7) sp te kiezen uit BI-mastervakken Vakcode 400125

Vaknaam Knowledge Management and Modeling


71

400110 400170 400290 400292

E-Business Innovation Software Architecture Qualitative Research Methods for the Information Sciences Ontology Engineering

7 6 3

1 and 2 2 and 3 3

3

6

6 sp te kiezen uit bedrijfskunde, aanbevolen

N.B. evt. vakken boven genoemde credit-aantallen tellen mee in algemene keuzeruimte. Vakcode 61312020 61331000 61331070

Vaknaam Business Intelligence Enterprise Systems E-Business

Stp. 6 6 6

Periode 1 2 4

Minor Multimedia en Cultuur (MMC) Een overzichtstabel geeft alle vakken voor de minor MMC; doe je meer uit de lijst dan het genoemde minimum aantal studiepunten, dan telt het meerdere uiteraard gewoon mee in je keuzeruimte. N.B. evt. vakken onder genoemde sp-aantallen tellen mee in algemene keuzeruimte. De volgende vakken zijn verplicht Vakcode 400050 400051 400081

Vaknaam Stp. Multimedia Authoring I -- Web3D/VRML 6 Multimedia Authoring II -- Virtual 6 Environments User Interface Design 4

Periode 1 2 5 and 6

5 sp te kiezen uit Vakcode 529703 400159 400158 400147

7.14.5

72

Vaknaam ACW: Geschiedenis van de woord en beeldrelaties 3 Music in Modern Society Multimedia Design Casus Visual Design

Stp. 5

Periode 1

5 6 6

2 2 and 3 4 and 5

Overgangssituaties voor 'oudere' jaargangen Deze studiegids geeft de situatie weer die geldt voor de opleiding Informatiekunde zoals officieel door de VSNU geaccrediteerd met ingang van 2005 volgens de nieuwe Europese BaMa-regeling. Voor eerdere jaargangen wordt waar mogelijk én waar gewenst het betreffende vroegere programma aangehouden (dat overigens in de praktijk niet of hooguit enkele studiepunten zal verschillen van het huidige). Door alle jaren heen bevatten de programma's een ruime mate van keuzevrijheid die mede kan en mag worden benut voor deelname aan 'nieuwe' IK-vakken. Voor BI-studenten valt het Project IK samen met wat in eerdere jaren het ISO-project werd genoemd. Voor MMC-studenten is het Project IK de gecombineerde vervanging van de vroegere Onderzoekstage MMC + Praktijkstage MMC.


Overleg indien nodig met de bachelorstudieadviseur: ir. Matty Huntjens, kamer P1.28, tel. (020) 59 87747, [email protected]. In speciale gevallen kan een voorstel worden voorgelegd aan de examencommissie.

7.15

En verder? Ga door voor 'Master'! Het bachelordiploma Informatiekunde van de Vrije Universiteit geeft rechtstreeks toegang tot de éénjarige masteropleiding Informatiekunde (Information Sciences, IS, 60 sp) van de Vrije Universiteit. Met de VU-bachelor IK kun je ook naar andere masteropleidingen, aan de VU of elders, in binnen- en buitenland. De nieuwe Europese BaMa-regeling wil de overgang tussen verschillende universiteiten in verschillende landen vergemakkelijken. In de praktijk verschillen de opleidingen Informatiekunde aan Nederlandse en buitenlandse universiteiten onderling nogal. Er zijn daarom in veel gevallen nog geen eenduidige regels op nationaal en internationaal niveau ontwikkeld die de instroom van masterstudenten regelen; de betreffende regelingen zijn momenteel meestal een zaak van de individuele universiteit. Het is dus zaak om je bij een overstap naar een andersoortige masteropleiding of universiteit vooraf goed te oriënteren. De VU heeft, onder meer via de nationale KNAW Onderzoekschool SIKS (National Graduate Research School for Information and Knowledge Systems), waarvan de VU penvoerder is, regelmatige contacten met alle Nederlandse universiteiten die een BaMa-opleiding in de Informatiekunde aanbieden. Evenals de VU kennen Twente en Tilburg een geaccrediteerde masteropleiding in de Informatiekunde (de Bachelor IK van de VU geeft rechtstreeks toegang tot deze opleidingen). Ook Utrecht, UvA, en Nijmegen bieden verwante opleidingen aan. De VU heeft verder via haar internationale onderzoek vele relaties met buitenlandse universiteiten die Masteropleidingen verwant aan Informatiekunde aanbieden. Op het terrein van Multimedia en Cultuur zijn er onder meer contacten met Siena (Italië), Loughborough (UK), Lleda (Spanje); neem voor nadere informatie contact op met dr. Anton Eliëns of prof. dr. Gerrit van der Veer. Op het gebied van Information Sciences/Systems en Bedrijfsinformatica zijn dat o.a. Southampton, Hannover, Karlsruhe, Liverpool, Stanford, Carnegie-Mellon, MIT, Innsbruck, Grenoble, Manchester, Leeds, Galway, Helsinki, Barcelona, Lund, Uppsala, Lausanne. Ben je geïnteresseerd in een avontuur elders, dan kun je vooraf overleggen met een van de wetenschappelijke stafleden: prof. dr. Hans Akkermans (kamer U3.31), prof. dr. Guus Schreiber ([email protected], kamer U3.25), dr. Jaap Gordijn ([email protected], kamer U3.26) of prof. dr. Jos Schreinemakers ([email protected], kamer U3.56). Afspraken kunnen worden gemaakt via mw. Elly Lammers, kamer T3.06c, [email protected], tel. (020) 59 87718.


73

74


8

8.1

Bachelor Kunstmatige Intelligentie

De flexibele bacheloropleiding Met ingang van 1 september 2004 heeft FEW een flexibele bachelor. De bacheloropleidingen zijn zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, doorstromen naar meer masters en ook in het begin nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding. Zo beginnen de meeste verwante opleidingen met vakken waarmee je zicht krijgt op de recente ontwikkelingen in dit vakgebied. Daarmee krijg je ook een beter beeld van je doorstudeer- of werkmogelijkheden na afloop van deze studie. Ook als je precies weet wat je wilt is dat winst, want je ontdekt de raakvlakken tussen de verschillende exacte wetenschappen. Tegenwoordig werken exacte wetenschappers namelijk vaak aan problemen die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt. Daarom moet je als academicus straks ook kunnen samenwerken met andere deskundigen. Door de keuzemogelijkheden kun je uiteindelijk zelf bepalen of je de diepte ingaat en meer vakken uit jouw eigen discipline wilt volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen. De opleidingen BWI en MNW en Informatiekunde hebben zelf al een breed karakter en daardoor minder keuzeruimte dan andere opleidingen. Door de verbreding en grotere keuzeruimte kun je bij alle opleidingen naar meerdere masters doorstromen.

8.2

Domein Het vakgebied Kunstmatige Intelligentie houdt zich bezig met het analyseren en beschrijven van taken waarvoor in het algemeen gedacht wordt dat daar menselijke intelligentie voor nodig is, en met het ontwerpen van systemen die deze taken kunnen uitvoeren of ondersteunen. Hierbij speelt een uiteenlopend scala aan activiteiten een rol, variërend van het observeren en interviewen van menselijke experts tot het ontwerpen en implementeren van computer programma's, of het opstellen van formele wiskundige modellen. Dit vakgebied integreert informatica-aspecten met (cognitief) psychologische aspecten. Andere essentiële ingrediënten zijn taalkunde, filosofie en logica, waar het gaat om het begrijpen en beschrijven van principes waarop menselijk redeneren (en het gebruik van taal daarbij) gebaseerd is. Om deze reden is het een breed en multidisciplinair vakgebied. De studie is in samenwerking met de faculteiten Psychologie en Pedagogiek, Sociale Wetenschappen, Letteren en Rechtsgeleerdheid. Verder is er samenwerking met de Universiteit van Amsterdam. De invulling van het bachelorprogramma is breed en praktisch. Het programma is opgebouwd rond thema's die een centrale plaats innemen in de Kunstmatige Intelligentie en in de breedte uitgebreid met ondersteunende vakken uit andere vakgebieden: Informatica, Psychologie, Taalkunde, Filosofie, Wiskunde en Logica. Deze brede opzet geeft vorm aan het multidisciplinaire karakter van de studie.

8.3

Doelstelling De doelstelling van de opleiding is dat studenten zodanige (theoretische en praktische) basiskennis en vaardigheden verwerven op het gebied van Kunstmatige Intelligentie en eventuele aanverwante bètadisciplines, dat zij in


75

staat zijn een masteropleiding in de Kunstmatige Intelligentie of aanverwante discipline te volgen, of eventueel toe te treden tot de arbeidsmarkt. De opleiding beoogt tevens studenten kennis te laten maken met het belang van de discipline in een brede wetenschappelijke, wijsgerige en maatschappelijke context.

8.4

Eindtermen Verwacht wordt dat de student Kunstmatige Intelligentie (AI) aan het einde van zijn bacheloropleiding een wetenschappelijk-kritische instelling heeft, zich bewust is van de maatschappelijke aspecten van het creëren van intelligente systemen ter ondersteuning van mensen in het uitoefenen van hun taken en beschikt over kennis, vaardigheden en inzicht met betrekking tot: • kennisacquisitie en kennismodellering; • methoden voor het ontwerpen van AI-systemen, zoals kennissystemen, multiagentsystemen; • technieken voor zoeken, optimaliseren en leren; • de architectuur en werking van AI-systemen; • de belangrijke programmeerparadigma's ten behoeve van de AI; • het bepalen van de eisen waaraan een AI-systeem moet voldoen; • de voor het vakgebied benodigde onderwerpen uit de filosofie, informatica, logica, psychologie, taalwetenschappen en wiskunde; • zelfstandig en in groepsverband toepassen van het geleerde in de praktijk; • de resultaten van zijn/haar werk mondeling en schriftelijk helder presenteren; • vakliteratuur raadplegen.

8.5

Specifieke toelatingseisen De toelatingseisen voor de bacheloropleiding AI zijn: voor studenten met een vwo-profiel de vakken wia12 of wib1.

8.6

Studiebegeleiding Voor studiebegeleiding in het eerstse jaar kun je contact opnemen met dr. N. SilvisCividjian, email [email protected] Voor studiebegeleiding in het tweede en derde jaar kun je contact opnemen met dr. V. Stebletsova, email [email protected]. Daarnaast bevat de site http://www.cs.vu.nl/ai/index.html relevante informatie in het kader van studiebegeleiding voor de studie AI.

8.7

Tentamenprocedure FPP Hieronder volgt de procedure voor het aanmelden tentamens en intrekking van de aanmelding bij de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek. Dit heeft betrekking op de te volgen vakken Inleiding in de Psychologie voor AI, Algemene Methodologie voor AI, deel 1, Functieleer en Aandacht. Voor de vakken onderwezen bij FEW dienen de procedures gevolgd te worden zoals eerder vermeld in deze gids. Aanmelding Voor alle schriftelijke tentamens moet je je aanmelden. Dit kun je doen vanaf dertig werkdagen tot aan de vijfde werkdag vóór de dag waarop het tentamen plaatsvindt.

76


Als het tentamen op maandag is, kun je je de hele week daarvoor dus niet meer aanmelden. De laatste dag waarop je in dit geval nog kunt aanmelden, is de vrijdag voorafgaand aan de week voor het tentamen. Advies: wacht niet tot de laatste dag! Voor alle tentamens van de bacheloropleiding meld je je aan bij het studiesecretariaat van de FPP, via het Toegang Internet Studenten (TIS). Wie zonder tijdige aanmelding deelneemt aan een tentamen, is 20 euro administratiekosten verschuldigd, contant en in gepaste munt te betalen aan de balie van het studiesecretariaat. Het desbetreffende tentamen wordt pas beoordeeld nadat deze administratiekosten zijn voldaan. Als je niet hebt betaald, kun je je niet aanmelden voor de volgende gelegenheid van hetzelfde tentamen. Ziekte van de student vormt geen grond voor het toestaan van afwijkingen in de aanmeldingstermijn. Correspondentie over de aanmelding c.q. toelating tot tentamens moet je richten aan het bestuur van de faculteit. Intrekking van de aanmelding Wil je je aanmelding voor een tentamen intrekken, dan moet je dit tijdig (tot 16.00 uur op de laatste werkdag voor het tentamen) melden bij het studiesecretariaat.

8.8

Inschrijfprocedures Faculteit der Letteren Inschrijving voor colleges Studenten zijn verplicht zich in te schrijven voor alle colleges die ze gaan volgen, ook de verplichte. Inschrijven voor de colleges gaat door middel van het programma Toegang Internet Studenten (TIS). Dit programma kan bereikt worden via de homepage van de Faculteit der Letteren www.let.vu.nl, waar ook een uitgebreide handleiding is te vinden voor het verkrijgen van toegang tot TIS. Toegang wordt verkregen middels een combinatie van studentnummer en pincode. De pincode kan zelf worden aangevraagd. Tot uiterlijk twee weken voor het begin van de collegeperiode is aanmelden mogelijk. Bij problemen, bijvoorbeeld omdat een student nog niet ingeschreven is bij de VU, kan deze zich wenden tot de studentenbalie, kamer 10A-14. Er kan ook een mailtje worden gestuurd aan de studentenbalie [email protected]. Schriftelijke tentamens Het is voor alle studenten verplicht (dus ook voor studenten van buiten de faculteit) zich aan te melden voor collectieve tentamens. Inschrijven voor de tentamens gaat door middel van het programma Toegang Internet Studenten (TIS). Dit programma kan bereikt worden via de homepage van de Faculteit der Letteren www.let.vu.nl, waar ook een uitgebreide handleiding is te vinden voor het verkrijgen van toegang tot TIS. Toegang wordt verkregen middels een combinatie van studentnummer en pincode. De pincode kan zelf worden aangevraagd. Tot uiterlijk 10 dagen voor de tentamendatum kan een student zich aanmelden. Als de uitslagen van tentamens bekend zijn en ingevoerd zijn in de computer, zijn deze te raadplegen via TIS. De student kan zelf een uitdraai maken van zijn resultaten. Bij problemen, bijvoorbeeld omdat een student nog niet ingeschreven is bij de VU, kan deze zich wenden tot de studentenbalie, kamer 10A-14. Er kan ook een mailtje worden gestuurd aan de studentenbalie [email protected].


77

8.9

Vervolgopleidingen Studenten met een bachelordiploma Kunstmatige Intelligentie van de VU hebben toegang tot alle varianten van de masteropleiding Kunstmatige Intelligentie van de VU (de zgn. doorstroommaster). Met de andere universiteiten in Nederland is afgesproken dat het mogelijk is om verder te gaan met een masteropleiding Kunstmatige Intelligentie aan een andere instelling.

8.10

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Het bachelordiploma is in principe einddiploma van een afgeronde opleiding; men kan dus met dit diploma de arbeidsmarkt betreden. Deze mogelijkheid is nieuw en er is nog geen ervaring mee opgedaan. Overigens zal aan deze mogelijkheid ook aandacht worden besteed tijdens de cursus Studie en loopbaan.

8.11 8.11.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Het eerste jaar omvat een inleiding in de verschillende deeldisciplines van de Kunstmatige Intelligentie. Op het gebied van de kern-AI staat het vak AIkaleidoscoop, waarin basistechnieken worden behandeld, centraal. Tevens wordt kennisgemaakt met Kennissystemen. Het deel informatica beoogt de student in het eerste jaar de vaardigheden bij te brengen die nodig zijn voor het gebruik en (later) eventueel zelf ontwikkelen van complexe softwaresystemen. Verder wordt een aantal wiskundige en logische basisvaardigheden geleerd. Tenslotte komen onderwerpen uit de taalkunde en de psychologie aan de orde als inleiding op colleges in latere jaren. De aansluitcursus wiskunde voor vwo wordt sterk aanbevolen voor studenten zonder wiskunde B. Vakcode 400031 400150 400090 400043 400001 400175 500011 400151 400126 400085 400270 400264 400146 400293 811012

78

Vaknaam Inleiding computergebruik Inleiding programmeren I Zelforganiserende systemen Logische taal en redeneermethoden AI kaleidoscoop Taakanalyse en webdesign Let alg: Algemene taalwetenschap, inleiding Inleiding programmeren II Kennissystemen Inleiding programmeren II practicum Programmeren in Prolog Basiswiskunde I voor AI Encyclopedie voor I/AI/IK Project AI Inleiding in de Psychologie voor AI


Stp. 1 4 5 5 6 6 5 3 4 2 4 3 3 6 4

Periode 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 3 4 4 4 4 5 5 5 en 6 6

8.12 8.12.1

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Vakcode 400154 400145 400140 400119 811003 400084 400077 400083 400034 400272 400201 811013

Vaknaam Machine Learning Datastructuren Datastructuren practicum Inleiding logica Functieleer (Experimental psychology) Wijsbegeerte voor AI Toegepaste statistiek Web-gebaseerde kennisrepresentatie Inleiding gegevensverwerking Basiswiskunde II voor AI Project Kennissystemen Algemene Methodologie voor AI, deel 1

Stp. 6 4 5 5 6 3 3 6 5 4 7 3

Periode 1 and 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 2 en 3 3 en 4 4 4 en 5 4 en 5 5 5 en 6


8.13 8.13.1


Stp. 3 3

Periode 3 3

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Het bachelorprogramma is vrijwel geheel gelijk voor alle studenten in de opleiding. Pas in het derde jaar worden keuzemogelijkheden aangeboden. Dit heeft te maken met de keuze die elke student moet maken voor een geschikte mastervariant. De keuzeruimte is 8 sp. Door het bachelorprogramma heen is aandacht voor bredere academische vorming, zoals inzicht in de samenhang der wetenschapppen, de maatschappelijke betekenis van de eigen discipline en de geschiedenis daarvan en voor het verwerven van academische vaardigheden zoals het op niveau presenteren van eigen of groepswerk, zowel mondeling als schriftelijk. Deze aspecten zijn met name gelokaliseerd in de onderdelen Wijsbegeerte voor AI en de cursus Studie en loopbaan. Vakcode 400132 400054 400033 400312 400059 540115 813003 400123 400071 400136

Vaknaam Neural Networks Design of Multi-Agent Systems Inleiding computersystemen Human-Computer Interaction Design of Multi-Agent Systems Practical Lex: Het computationele lexicon Aandacht (Attention) Facetten van de AI Software Engineering Studie en loopbaan


Stp. 6 6 4 5 7 5 6 8 4 1

Periode 1 and 2 1 and 2 1 en 2 2 and 3 3 en 4 4 5 5 en 6 5 en 6 afhankelijk van opleiding

79

8.13.2

Vrije keuze van minimaal 8 sp Aanbevolen keuzevakken zijn o.a.: Vakcode 811014

400410 400035 400380

8.13.3

Vaknaam Algemene Methodologie voor AI, deel 2 (Introduction to Research Methods for AI: Part II) Voortgezette logica Inleiding grafentheorie AI Master orientatie

Stp. 3

Periode 1

4 3 6

4 5 Variabel

Orientatie op de C-, E- of M-variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursusperioden besteden aan het volgen van een oriëntatiecursus op deze varianten (elk 6 sp in omvang). Als men één C- of E- of Moriëntatiecursus wil volgen, dan kan de resterende 6 sp worden gevoegd bij het keuzevak zodat een tweede mogelijkheid voor een Onderzoek(O)-oriëntatie ontstaat. Je kunt natuurlijk ook twee keuzevakken à 6 sp in je studieprogramma opnemen. Oriëntatie op de C/E/M variant Vakcode 990007 990005

400375

80




Stp. 6 6

6


9

9.1

Bachelor Medische Natuurwetenschappen

De bacheloropleiding Met ingang van 1 september 2004 heeft Medische Natuurwetenschappen een vernieuwde bacheloropleiding. Deze bacheloropleiding is zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, doorstromen naar andere masters en ook, in het begin, relatief makkelijk overstappen naar een andere opleiding binnen FEW. De opleiding begint met een college en een practicum waarmee inzicht wordt verkregen in de recente ontwikkelingen in de Exacte Wetenschappen en met name de Medische Natuurwetenschappen. Hierdoor wordt ook een beter beeld verkregen van de doorstudeer- of werkmogelijkheden na afloop van de studie. Omdat tegenwoordig exacte wetenschappers vaak aan problemen werken die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt, is het belangrijk dat een academicus kan samenwerken met andere deskundigen. Om dit te bereiken is het practicum opgedeeld in een disciplinair (Medisch Natuurwetenschappelijk) deel en een keuzedeel dat bij één van de andere FEW opleidingen wordt gevolgd. Met name door de keuzemogelijkheden in het tweede en derde jaar kan de student zelf bepalen of hij/zij de diepte ingaat en meer vakken uit zijn/haar eigen discipline wil volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen.

9.2

Domein De opleiding Medische Natuurwetenschappen beweegt zich op het grensgebied van het medische en het natuurwetenschappelijke domein. De studie valt uiteen in twee delen. De bacheloropleiding beslaat de eerste drie jaren en is interdisciplinair. Dit deel van de opleiding heeft het karakter van een brede bachelor. Daarna volgt een meer gespecialiseerde tweejarige masteropleiding.

9.3

Doelstelling De doelstelling van de opleiding Medische Natuurwetenschappen is het verwerven van zoveel kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van exacte natuurwetenschappen en medische wetenschappen als nodig is om op wetenschappelijk niveau en op kritische wijze zelfstandig een beroep uit te oefenen en in aanmerking te komen voor een vervolgopleiding binnen het gekozen vakgebied.

9.4

Eindtermen De bacheloropleiding MNW zal in de eerste plaats gericht zijn op doorstroming naar een masteropleiding MNW. De bacheloropleiding MNW is voldoende breed en oriënterend en biedt voldoende mogelijkheid tot differentiatie om het de student mogelijk te maken een keuze voor een masteropleiding te maken, eventueel ook buiten MNW. Bij de laatste mogelijkheid kan bijvoorbeeld gedacht worden aan biomoleculaire specialisaties vanuit de chemie of de biologie. Omdat ook uitstroom tot de mogelijkheden behoort, heeft de bacheloropleiding tevens een afgerond karakter ten behoeve van studenten die onmiddellijk de arbeidsmarkt betreden. Het diploma dat behaald wordt is een bachelor in Medische Natuurwetenschappen.


81

Vakgebonden kennis en vaardigheden De bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen • heeft voldoende inzicht in de diverse specialisaties van de medische natuurwetenschappen die voortbouwen op de bacheloropleiding om een verantwoorde keuze te maken voor een vervolgstudie. • heeft een gedegen theoretische en praktische basiskennis van de medische natuurwetenschappen (te weten natuurkunde, scheikunde, wiskunde, informatica en medisch-biologische vakken), die toereikend is om met succes een masteropleiding MNW te selecteren en te volgen. • heeft kennis gemaakt met wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden / methoden op het gebied van de medische natuurwetenschappen en heeft daarvan een proeve van bekwaamheid afgelegd. • is zich bewust van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt na een eventuele afsluiting van de studie met het bachelordiploma. • heeft kennis van de veiligheidsen milieuaspecten van de medische natuurwetenschappen. • is zich bewust van de rol van de medische natuurwetenschappen in de maatschappij en van het internationale karakter van dit vakgebied. Algemene vaardigheden De bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen beheerst de algemene vaardigheden op het gebied van presenteren en rapporteren, informatie zoeken en verwerken, computergebruik, projectmatig werken en werken in teamverband.

9.5

Specifieke toelatingseisen De vooropleidingseis voor de opleiding Medische Natuurwetenschappen is een vwodiploma met de profielen Natuur en Gezondheid of Natuur en Techniek. Deficiënties moeten voor inschrijving worden weggewerkt. Voor nadere informatie over het opheffen van de deficiënties kan contact opgenomen worden met de studieadviseur.

9.6

Studiebegeleiding De studieadviseurs van Medische Natuurwetenschappen zijn: mw. dr. ir. T. Mehrian, kamer M1.62, tel. (020) 59 87514 dr. W.A. Sterrenburg, kamer T1.24, tel. (020) 59 87887

9.7

Academische vaardigheden In het basisprogramma van de opleiding is een 'Leertraject academische vaardigheden' opgenomen. Binnen dit traject worden trainingen in een aantal vaardigheden gegeven die zijn geïntegreerd in de theoretische en praktische onderdelen van de opleiding. Het doel van het Leertraject Academische Vaardigheden is om studenten te trainen in een aantal vaardigheden waar zij tijdens en na de bacheloropleiding mee te maken krijgen. De trainingen en opdrachten leveren geen extra studiepunten op, maar vallen binnen de betreffende onderdelen. Dat betekent dat de activiteiten op dit gebied meetellen bij de eindbeoordeling van de curriculumonderdelen. Omdat de trainingen en opdrachten binnen deze onderdelen zijn geïntegreerd, zijn studenten verplicht om deze uit te voeren om het betreffende onderdeel te behalen.

82


Aandacht wordt gegeven aan vaardigheden als mondelinge en schriftelijke verslaggeving, informatie verzamelen en dataverwerken, analyseren van probleemstellingen en ontwerpen van oplossingsstrategieën, opzetten van een eigen onderzoek, loopbaanvaardigheden, bewustzijn van en kunnen reflecteren op de plaats van medische natuurwetenschappen in de samenleving, communiceren en discussiëren, luisteren en vergaderen, samenwerken in een groep. Bij het leertraject hoort een studentenhandleiding Academische vaardigheden, die wordt uitgereikt aan het begin van het collegejaar. De studenten moeten een portfolio Academische vaardigheden samenstellen, waarin hun activiteiten en behaalde resultaten overzichtelijk worden gebundeld. Dit portfolio vormt integraal onderdeel van de proeve van bekwaamheid waarmee de bacheloropleiding wordt afgesloten.

9.8

Vervolgopleidingen De bacheloropleiding MNW bereidt de studenten voor op een masteropleiding Medical Natural Sciences met de volgende afstudeerrichtingen/specialisaties: • Medical Natural Sciences / Physics of Life • Medical Natural Sciences / Bioinformatics and Genomics • Medical Natural Sciences / Biomolecular Complexity • Medical Natural Sciences / Molecular Medicine • Medical Natural Sciences / Management C/E variant: Communicatie / Educatie

9.9

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Het bachelordiploma is in principe einddiploma van een afgeronde opleiding; men kan dus met dit diploma de arbeidsmarkt betreden. Deze mogelijkheid is nieuw en er is nog geen ervaring mee opgedaan. Overigens zal aan deze mogelijkheid ook aandacht worden besteed tijdens de oriëntatie op beroep en specialisatie. In het tweede of derde opleidingsjaar wordt door de Faculteit der Exacte Wetenschappen, in samenwerking met het Opleidingscentrum voor Studie en Loopbaan, de cursus Studie en loopbaan georganiseerd. Dit heeft tot doel de student een oriëntatie te bieden op de keuze van een afstudeervariant en specialisatiegebied ter voorbereiding op de arbeidsmarkt. Diverse vaardigheden, zoals het maken van een persoonlijk profiel, individuele en groepsgewijze oriëntatie op de arbeidsmarkt (advertentieanalyse, schriftelijke en mondelinge rapportage van een netwerkinterview) en het gemotiveerd kiezen voor een afstudeervariant en/ of specialisatiegebied op de arbeidsmarkt komen aan bod. Er zal een plenair introductiecollege zijn. Vervolgens maakt de student in kleine werkgroepen een competentie-analyse. Via o.a. een netwerkinterview oriënteert de student zich op de arbeidsmarkt en schrijft een gemotiveerde variantkeuze. Dit reflectieverslag vormt onderdeel van het portfolio academische vaardigheden. De opzet van de cursus Studie en loopbaan is met ingang van het studiejaar 2004/2005 enigszins gewijzigd. De nieuwe eerstejaars krijgen al een inleiding in het eerstejaars programma tijdens het vak Medische Natuurwetenschappen en Samenleving. In het begin van het derde jaar wordt het vervolg van de cursus aangeboden. Voor de studenten aangekomen in 2002 en 2003 wordt de cursus in zijn geheel aan het begin van het derde jaar aangeboden, mede als onderdeel van de voorbereiding op de keuze van een afstudeervariant.


83

Voor vragen over loopbaanoriëntatie kun je ook terecht bij de studieadviseurs: mw. dr. ir. T. Mehrian, kamer M1.62, tel. (020) 59 87514 dr. W.A. Sterrenburg, kamer T1.24, tel. (020) 59 87887

9.10

Betrokken afdelingen De afdelingen en secties die betrokken zijn bij het onderwijs voor Medische Natuurwetenschappen: Faculteit der Exacte Wetenschappen: Afdeling Scheikunde en Farmaceutische Wetenschappen, De Boelelaan 1083 Sectie Analytische Chemie en Toegepaste Spectroscopie (ACAS) Hoofd: prof. dr. C. Gooijer, kamer M3.52, tel. (020) 59 87540 Secretariaat: G.M. Cassée, kamer M3.28, tel. (020) 59 87544 Sectie Biochemie en Moleculaire Biologie (BMB) Contact: dr. M.H. Siderius, kamer KA2.73, tel. (020) 59 87564 Of via prof. dr. W.H. Mager, kamer O1.43, tel. (020) 59 87445 Sectie Farmacochemie (FAR) Hoofd: prof. dr. N.P.E. Vermeulen, kamer P2.22, tel. (020) 59 87590 en prof. dr. R. Leurs, kamer P2.40, tel (020) 59 87579 Secretariaat: drs. L.W. de Wit, kamer P2.46, tel. (020) 59 87600 Sectie Organische en Anorganische Chemie (OAC) Hoofd: prof. dr. K. Lammertsma, kamer N3.40, tel. (020) 59 87474 Secretariaat: J.M. Sisto-Rijken, kamer N3.38, tel. (020) 59 87480 Afdeling Natuur- en Sterrenkunde, De Boelelaan 1081 Sectie Biofysica Hoofd: prof. dr. R. van Grondelle, kamer S1.62, tel. (020) 59 87930 Secretariaat: [email protected] Sectie Fysica van Complexe Systemen Hoofd: prof. dr. C.F. Schmidt, kamer T0.67, tel. (020) 59 87972 Secretariaat: G.J. [email protected] Sectie Natuurkunde Practica en Didactiek Hoofd Natuurkunde Practica en betrokken bij MNW: dr. P.J. Blankert, kamer U1.15, tel. (020) 598 7886 Secretariaat: [email protected] Afdeling Wiskunde, De Boelelaan 1081 Sectie Analyse Hoofd: prof. dr. J. Hulshof Betrokken bij MNW: prof. dr. A.C.M. Ran, kamer R3.45, tel. (020) 59 87691

84


Sectie Stochastiek Hoofd: prof. dr. R.W.J. Meester Betrokken bij MNW: prof. dr. A.W. van der Vaart, kamer R3.33, tel. (020) 59 87697 en dr. M.C.M. de Gunst, kamer R3.20, tel. (020) 59 87680 Secretariaat: M. Titawano, kamer S3.38, tel. (020) 59 87700 Afdeling Informatica, De Boelelaan 1081 Sectie Bioinformatica Hoofd en betrokken bij MNW: prof. dr. J. Heringa, kamer R4.41, tel. (020) 59 87649 Secretariaat: I. Thomson, kamer S3.54, tel. (020) 59 87483 VUmc (Faculteit Geneeskunde): Afdeling Fysiologie, Van de Boechorststraat 7 Hoofd: prof. dr. G.J. Tangelder, kamer A1.30, tel. (020) 44 48109 Betrokken bij MNW: dr. G.J.M. Stienen, kamer C1.64, tel. (020) 44 48122 Secretariaat: C. Pieksma, kamer A1.26, tel. (020) 44 48110 Afdeling Fysica en Medische Technologie, De Boelelaan 1118 Hoofd: prof. dr. R.M Heethaar, kamer -1NBI.129, tel. (020) 44 40175 Betrokken bij MNW: prof.dr. R.M. Heethaar, [email protected] dr. J.H. Meijer, [email protected]; kamer -1 D 62, tel. (020) 44 40836 dr. ir. Th.J.C. Faes, kamer -1 D 62, tel. (020) 44 40178 dr. ir. B.J. ten Voorde, [email protected]; kamer PK -1 NBU 76, tel. (020) 44 40180 Secretariaat: E. Spijker, kamer -1NBI.131, tel. (020) 44 44118 Afdeling Moleculaire Celbiologie, Van de Boechorststraat 7 Hoofd en betrokken bij MNW: prof. dr. C.D. Dijkstra, kamer J2.78, tel. (020) 44 48080 Betrokken bij MNW: prof. dr. P.J. Peters, kamer J2.74, tel. (020) 5122989 Prof. dr. P.J. Peters: bij Nederlands Kanker Instituut: [email protected], tel. (020) 5122989 en dr. R.H.J. Beelen, [email protected], kamer J2 88, tel. (020) 44 48055. Secretariaat: tel. (020) 44 48080 Afdeling Pathologie, De Boelelaan 1117 Hoofd en betrokken bij MNW: prof. dr. C.J.L.M. Meijer, kamer pi 304, tel (020) 44 44070 betrokken bij MNW: dr. E. Hooijberg, sectie experimentele pathologie, tel. (020) 44 44041.

9.11 9.11.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma In het eerste jaar kun je nagaan of je Medische Natuurwetenschappen een leuke studie vindt en kan bekeken worden of je geschikt bent om met een redelijke kans van slagen de studie te vervolgen. Kort gezegd: het eerste jaar heeft een oriënterende, selecterende en verwijzende functie.


85

Vakcode 400288 400031 400300 435022 420157 430059 420151 435091 400302 435281 4350511 430060 435282 4350512 430061 430013 430067

9.12 9.12.1

Vaknaam Aansluitcursus vwo-wiskunde Inleiding computergebruik Calculus I Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Practicum wiskunde en natuurwetenschappen Medische fysiologie I Van quantum tot materie Organische chemie I Lineaire algebra voor S/F/MNW Farmacochemie I Biochemie I Fysica en medische fysica I Project Geneesmiddelen Biochemie II Fysica en medische fysica II Medische Natuurwetenschappen & Samenleving Project zenuwenwerk

Stp. 2 1 3 5


7

1 en 3

3 6 3 3 3 3 3 3 3 3 3

2 2 3 4 4 4 4 5 5 5 5

6

6

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Het tweede jaar van de studie dient ter verbreding en verdieping van de leerstof. Verplichte vakken: Vakcode 430072 430071 430073 435002 435283 435203 430021 430075 430074 430018 430020 430076 470042

Vaknaam Medische fysiologie III Medische fysiologie II Toegepaste Informatica v. MNW Calculus II voor S/F/MNW Farmacochemie II Thermodynamica S/F/MNW Project Kanker Practicum Scheikunde Kansrekening en statistiek I A Natuurkunde en gezondheid Inleiding bioinformatica Practicum natuurkunde Pathologie

Stp. 3 3 6 6 3 3 6 3 3 6 6 3 6

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 2 2 3 4 4 4 en 5 4 en 5 5 05.06.2006 - 30.06.2006


86



Periode 4 4

9.13 9.13.1

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Het derde jaar geeft een verdere verdieping en dient als oriëntatie op de afstudeerrichtingen. Verplichte vakken: twee verplicht te kiezen keuzevakken van elk 5 sp, een oriëntatie op een afstudeervariant en een vrij te kiezen keuzevak van minimaal 5 sp. Vakcode 430033 430032 435340 430038 430058

9.13.2

Stp. 5

Periode 1

6 3

1 2

6 1

3 1, 2, 5, 6 (1MNW); 6 (2MNW); 1, 6 (3MNW)

Verplichte keuzevakken Het is de bedoeling dat je in periode 2 twee vakken kiest uit de drie die worden aangeboden. Je keuze van de twee vakken legt niet meteen de keus van je afstudeerrichting vast. In voorkomende gevallen dat de mastercoördinator je aanraadt een vak dat je niet gevolgd hebt, alsnog te doen, kan dat in de keuzeruimte (in overleg met de betreffende docent) of in het kader van het masterprogramma. Verplichte keuze van twee van de genoemde onderwerpen (totaal 10 sp): Vakcode 430037 430036 430035

9.13.3

Vaknaam Fysische meetmethoden in medisch onderzoek Kansrekening en statistiek I Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek Structuur der materie Academische vaardigheden voor MNW

Vaknaam Kansrekening en statistiek II Thermodynamica voor 3 MNW Structuurbiologie

Stp. 5 5 5

Periode 2 2 2

Oriëntatie op een afstudeerrichting In periode 4 en 5 vinden de cursussen 'Oriëntatie op de afstudeerrichting' plaats. In het najaar ontvang je meer informatie over de inhoud van de afstudeerrichtingen en de onderwerpen van onderzoek in de masterfase. Je krijgt het document 'Onderzoekmogelijkheden MNW' . Bovendien worden in de betrokken secties / afdelingen enkele voorlichtingsbijeenkomsten ('open huizen') georganiseerd. De oriëntatiecursussen hebben de vorm van een bacheloreindproject, dat wil zeggen dat ze worden afgesloten met een zogenaamde 'proeve van bekwaamheid'. Dat is doorgaans een verslag ('Bachelor thesis'). De inhoud van de cursus kan per afstudeerrichting variëren, maar het programma bevat zeker theoretische verdieping en kennismaking met onderzoek. We hebben een aparte handleiding bacheloropdracht samengesteld, zodat student en begeleider precies weten wat er van hen verwacht wordt. Deze handleiding bacheloropdracht kun je ophalen bij het Onderwijsbureau. Sommige oriëntatiecursussen worden slechts eenmaal gegeven (periode in overleg met geïnteresseerde student). Maak je keuze voor 1 december kenbaar aan de studieadviseurs.


87

Vakcode 430039 430042 430041 430040

9.13.4

Vaknaam Stp. Oriëntatie op afstudeerrichting: Fysica van 12 leven Oriëntatie op afstudeerrichting: 12 Biomoleculaire complexiteit Oriëntatie op afstudeerrichting: 12 Bioinformatica / Genomics Oriëntatie op afstudeerrichting: 12 Moleculaire geneeskunde

Periode Periode 4 of 5 Periode 4 of 5 Periode 4 of 5 Periode 4 of 5

Vrije keuzevakken Periode 6 is bedoeld om te besteden aan keuze-onderwijs met een omvang van 5 sp. Je hebt daarbij verschillende opties. Je kunt een vak dat je in periode 2 niet gevolgd hebt, alsnog doen (in overleg met de docent, want het zal in de meeste gevallen neerkomen op zelfstudie). Als je al zeker bent welke afstudeerrichting je wilt volgen, dan kun je in overleg met de mastercoördinator een vak kiezen dat daar goed bij past ('pre-master' vak). Als je de M- of C/E cursus gedaan hebt, kun je de 6 sp van periode 4 toevoegen aan de 5 sp van periode 6 en alsnog een tweede oriëntatiecursus op een van de MNW-afstudeerrichtingen doen. Overleg wel tijdig met de mastercoördinator over je planning! Een aantal medisch gerichte keuzevakken: • Pathologie, BMW2, periode 6, 6 sp, contact opnemen met prof. dr. R.J. Scheper (VUmc) • Immunologie, BMW, zelfstudie, bijvoorbeeld in groepje, 6 sp, hst 1-6 uit Immunobiology, contact opnemen met prof. dr. R.H.J. van Beelen (VUmc) • Oncologie, BMW, zelfstudie, bijvoorbeeld in groepje, 6 sp, contact opnemen met prof. dr. R.J. Scheper (VUmc) • Integratie Tumorcelbiologie, periode 3, 6 sp, contact opnemen met prof. dr. J. Lankelma (FALW) • Radiotherapie, GNK, contact opnemen met Janneke van Denderen ([email protected]) • PET, GNK, contact opnemen met Janneke van Denderen ([email protected]) • Endocrinologie, GNK4, periode 6, 7-10 sp, profiel keuzevak, contact opnemen met Janneke van Denderen ([email protected]) • Medische Chemie, BMW, periode 4, contact opnemen met Janneke van Denderen ([email protected]) • Via de master coördinatoren is informatie over andere geschikte keuzevakken op te vragen.

9.13.5

88

Orientatie op de C-, E- of M-variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursusperioden besteden aan het volgen van een oriëntatiecursus op deze varianten (elk 6 sp in omvang). Als men één C- of E- of Moriëntatiecursus wil volgen, dan kan de resterende 6 sp worden gevoegd bij het keuzevak zodat een tweede mogelijkheid voor een Onderzoek(O)-oriëntatie ontstaat. Je kunt natuurlijk ook twee keuzevakken à 6 sp in je studieprogramma opnemen.



400375

9.13.6



Stp. 6 6

6


Wat te doen bij studieachterstand? In principe zijn de oriëntatiecursussen = bacheloreindprojecten bedoeld om de bacheloropleiding mee af te sluiten. Het is dan ook niet raadzaam om deze al te volgen als je nog een aanzienlijke studieachterstand hebt. Als je bepaalde vereiste voorkennis mist, is deelname al helemaal uitgesloten. Bijvoorbeeld: je moet de vakken Fysica en Medische Fysica I en Natuurkunde en Gezondheid gehaald hebben alvorens je mag deelnemen aan de oriëntatiecursus Fysica van leven. Dat ligt natuurlijk ook erg voor de hand. Aan de andere kant mag uitstellen ook niet tot verdere vertraging leiden. Neem daarom in voorkomende gevallen tijdig contact op met een van de beide studieadviseurs (Mary Mehrian of Wim Sterrenburg) om een studieplanning te maken. De mastercoördinatoren zijn: • Fysica van Leven: prof. dr. R. Heethaar, afd. Fysica en Medische Technologie, VUmc, [email protected].; dr. ir. B.J. ten Voorde, afd. Fysica en Medische Technologie, VUmc, [email protected] • Bioinformatica/Genomics: prof. dr. J. Heringa, Integrative Bioinformatics Institute, FEW, [email protected] • Biomoleculaire complexiteit: dr. M.H. Siderius, sectie Biochemie en Mol. Biol., FEW, [email protected]; dr. G.J.L. Wuite, sectie Fysica van Complexe Systemen, FEW, [email protected] en dr. J.P. Dekker, sectie Biofysica, FEW, [email protected] • Moleculaire geneeskunde: dr. J.N.M. Commandeur, sectie Mol Toxicologie, FEW, [email protected] en dr. H. Lingeman. Sectie Anal. Chemie en Toegepaste Spectr., FEW, [email protected]


89

90


10

10.1

Bachelor Natuur- en Sterrenkunde

Inleiding De bacheloropleidingen bij de Faculteit Exacte Wetenschappen zijn zó ingericht dat je meerdere mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, keuzeruimte, doorstroom naar meer dan één masteropleiding en ook in het begin nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding. Je krijgt bij de bacheloropleiding Natuur- en Sterrenkunde natuurlijk vakken die zicht geven op het vakgebied Natuurkunde, maar ook onderwerpen die een beeld geven van de plaats van het vakgebied tussen verwante wetenschappen. Ook als je precies weet wat je wilt is dat winst, want je ontdekt de raakvlakken tussen de verschillende exacte wetenschappen. Tegenwoordig werken exacte wetenschappers namelijk vaak aan problemen die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt. Daarom moet je als academicus straks ook kunnen samenwerken met andere deskundigen. Door de keuzemogelijkheden kun je uiteindelijk zelf bepalen of je de diepte ingaat en meer vakken uit jouw eigen discipline wilt volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen.

10.2

Domein In de bacheloropleiding worden basiskennis (theoretisch en praktisch) en vaardigheden op het gebied van natuurkunde, wiskunde en informatica bijgebracht die iedere fysicus moet beheersen, onafhankelijk van latere specialisatie. Vanwege de benodigde basis is het studieprogramma grotendeels identiek voor alle studenten, maar keuzevakken (totaal 30 studiepunten) geven de mogelijkheid een eigen invulling aan de studie te geven. Het onderwijs gaat uit van de filosofie van: 'Activerend onderwijs en commitment', dat wil zeggen docenten stimuleren studenten door de vorm van hun onderwijs om zelf actief bezig te zijn met de leerstof en geven daarbij leiding en feedback, en studenten maken zich door bestudering en oefening (bijv. door opgaven te maken) de stof 'eigen'. Gerichte opdrachten, ten behoeve van zelfevaluatie door de student of als toets die meetelt voor het eindcijfer, maken deel uit van activerend onderwijs.

10.3

Doelstelling De doelstelling van de bacheloropleiding is dat studenten zodanige (theoretische en praktische) basiskennis en vaardigheden verwerven op het gebied van de natuur- en sterrenkunde, wiskunde en informatica en eventuele aanverwante betadisciplines dat zij in staat zijn een masteropleiding in de Natuurkunde of Sterrenkunde of aanverwante discipline te volgen, of eventueel toe te treden tot de arbeidsmarkt. De opleiding beoogt tevens studenten kennis te laten maken met het belang van de discipline in een brede wetenschappelijke, wijsgerige en maatschappelijke context.

10.4

Eindtermen Specifieke kennis en vaardigheden De Bachelor of Science in Natuur- en Sterrenkunde: • heeft een gedegen kennis van de grondbeginselen van de (technische) natuurkunde met inbegrip van de daarvoor noodzakelijke wiskundige beschrijvingswijze; Bachelor Natuur- en Sterrenkunde

91

• • •

•

•

heeft zich voldoende breed kunnen oriënteren om een verantwoorde keuze te maken voor een vervolgopleiding; is in staat om zelfstandig nieuwe vakkennis en vaardigheden te verwerven en deze te integreren met reeds opgedane kennis en vaardigheden; is vertrouwd met het kwantitatieve karakter van de (technische) natuurkunde en met de wetenschappelijke methoden die binnen het kader van de (technische) natuurkunde gebruikt worden; heeft kennis gemaakt met het doen van wetenschappelijke onderzoek op het gebied van de (technische) natuurkunde en is in staat zelfstandig een klein onderzoeksproject te verrichten; heeft inzicht in de plaats en het belang van de (technische) natuurkunde in een bredere wetenschappelijke, wijsgerige of maatschappelijke context.

Algemene vaardigheden De Bachelor of Science in Natuur- en Sterrenkunde: • heeft een zelfstandige, wetenschappelijk kritische werkwijze en houding; • is in staat om mondeling en schriftelijk te rapporteren over wetenschappelijke resultaten en toepassingen daarvan; • kan informatie zoeken en verwerken; • beheerst ICT-vaardigheden die relevant zijn voor de opleiding Natuur- en Sterrenkunde; • kan werken in teamverband; • heeft ervaring met projectmatig werken.

10.5

Specifieke toelatingseisen De volgende diploma's en getuigschriften geven toegang tot de bacheloropleiding Natuur- en Sterrenkunde: • vwo-diploma met doorstroomprofielen: Natuur en Techniek; Natuur en Gezondheid met Wiskunde B2 (een deficientie in het vak Wiskunde B2 mag bij dit profiel tijdens het eerste jaar worden weggewerkt); Cultuur en Maatschappij met Wiskunde B 1 en 2 en Natuurkunde 1 en 2 ; Economie en Maatschappij met Wiskunde B 1 en 2 en Natuurkunde 1 en 2 Vrijstellingsregeling Informatie over mogelijke vrijstelling voor studieonderdelen op grond van elders behaalde studieresultaten kan verkregen worden bij de studiecoördinator, dr. W.A. Sterrenburg, kamer T1.04, tel. (020) 598 7887.

10.6 10.6.1

92

Studiebegeleiding Docentmentoraat Iedere student krijgt bij aanvang van de studie een docentmentor als studiebegeleider toegewezen. De docentmentor voert minimaal tweemaal per jaar een individueel voortgangsgesprek met iedere student. Daarnaast kunnen er zowel op initiatief van de student als van de docentmentor extra gesprekken worden gevoerd. De docentmentoren zijn: • drs. J.B. Buning, kamer U1.13 tel. (020) 598 7885 • dr. W.A. Sterrenburg, kamer T1.04 tel. (020) 598 7887


10.6.2

Studentmentoraat Direct bij aanvang van het eerste studiejaar worden er groepjes gevormd van ongeveer 7 studenten. Ieder groepje krijgt een ouderejaars student als studentmentor toegewezen. Deze groepjes komen voor de kerst wekelijks bijeen en na de kerst iedere twee weken. Het gaat hierbij niet om individuele -, maar om studiebegeleiding in groepsbijeenkomsten. Deze groepsbijeenkomsten hebben onder andere als doel studenten wegwijs te maken in de studie, zich thuis te laten voelen op de faculteit, het begeleiden van de overgang vwo-wo, het trainen van studievaardigheden en studenten te helpen bij onzekerheid over hun studiekeuze.

10.6.3

Portfolio Een efficiënte studieloopbaan wordt bevorderd als studenten zich bewust worden van hun eigen leerproces en zich actief inzetten om kennis en vaardigheden die noodzakelijk zijn voor een fysicus te ontwikkelen. Portfolio is een hulpmiddel hierbij. Studenten worden gestimuleerd om hierin hun ontwikkelingen ten aanzien van een aantal (academische) vaardigheden (mondeling presenteren, schriftelijk presenteren, maken van samenvattingen, samenwerken, onderzoeksvaardigheden) bij te houden. Het portfolio wordt gebruikt bij de studiebegeleiding, met name tijdens de gesprekken met de docentmentor. Verder wordt het portfolio ingezet om vast te stellen of in hoeverre je de vaardigheden mondeling en schriftelijk presenteren voldoende beheerst.

10.7

Oriëntatie op Beroep en Specialisatie Als voorbereiding op de keuze van één van de masterprogramma's worden excursies naar de onderzoeksgroepen georganiseerd. De studiecoördinator/studieadviseur is beschikbaar voor informatie en overleg over de keuze (ook over de M-, C- en E-variant) en procedures. Gedetailleerde informatie over de verschillende masterprogramma's, bijvoorbeeld de te volgen colleges, mogelijke researchprojecten, en dergelijke, is te verkrijgen bij de coördinatoren van de diverse programma's. De masterprogramma coördinatoren zijn: • Laser Sciences: dr. W. Vassen. • Particle and Astroparticle Physics: dr. T.J. Ketel. • Biophysics and Physics of Complex Systems: prof. dr. R. van Grondelle, dr. ir. G.J.L. Wuite • Theoretical Physics: prof. dr. P.J.G. Mulders • Condensed Matter Science: dr. B. Dam Specifieke informatie over de M-, C- en E-variant is te verkrijgen bij prof. dr. J.F.G Bunders (M), kamer A-068, [email protected]; drs. I.C. van Veen (C), kamer B-021, [email protected]., drs. J.H. Zloch (E), kamer OG-25, [email protected].

10.8 10.8.1

Vervolgopleidingen Masteropleiding Het bachelordiploma Natuur- en Sterrenkunde geeft toegang tot alle programma's en varianten van de masteropleiding 'Physics', behalve dat voor de E-variant vereist is dat de volledige C/E oriëntatie van 12 sp in het 3e jaar gevolgd is. Het diploma geeft ook toegang tot de masteropleidingen Medische Natuurwetenschappen en tot de Bachelor Natuur- en Sterrenkunde

93

masteropleiding Wijsbegeerte van een wetenschapsgebied. Nadere inlichtingen over die laatste masteropleiding zijn te verkrijgen bij Marjolein Schoonebeek, studieadviseur filosofie, bereikbaar via het Faculteitsbureau Wijsbegeerte, Hoofdgebouw, kamer 13A-06, tel. (020) 59 86607, e-mail [email protected]. Masteropleidingen anders dan 'Physics' kunnen specifieke ingangseisen stellen, die met geschikte invulling van keuzeruimtes kunnen worden vervuld. Een student kan, indien hij/zij dat wenst, op grond van een met goed gevolg afgelegd bachelorexamen een vrij masterexamen afleggen, waarvan de onderdelen binnen de gehele universiteit gekozen kunnen worden, dit ter goedkeuring door de examencommissie van de meest betrokken opleiding. Deelnemen aan onderwijs en tentamens in de masteropleiding kan reeds voordat het bachelordiploma behaald is, mits er niet meer dan 30 studiepunten ontbreken en de afsluitende bacheloropdracht afgerond is. Studenten met een grotere studieachterstand mogen wel colleges volgen maar niet deelnemen aan tentamens en aan onderwijsintensieve activiteiten zoals werkgroepen. 10.8.2

10.9

Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Voor studenten wordt de mogelijkheid gerealiseerd om met hun bachelordiploma een tweedegraads onderwijsbevoegdheid te verkrijgen. De student moet daarvoor 30 studiepunten aan vakken in de educatierichting hebben gevolgd (bijv. in de keuzeruimte). Na het behalen van het bachelordiploma moeten nog 30 studiepunten aan onderwijskunde/didactiek besteed worden. Het verkrijgen van de bevoegdheid zal via een gelieerde hbo-opleiding lopen. Details over deze mogelijkheid om een tweedegraads bevoegdheid te krijgen komen tijdens het lopende studiejaar beschikbaar.

Arbeidsmarkt De bacheloropleiding Natuurkunde bereidt primair voor op een masteropleiding Natuurkunde. Het is echter denkbaar dat bachelors Natuurkunde een baan zullen kunnen vinden in bijv. het midden-en kleinbedrijf.

10.10 10.10.1

94

1e jaar voor studenten gestart in 2005/2006 Onderwijsprogramma De functie van het eerste jaar van de opleiding is drieledig: oriënterend, selecterend en verwijzend. Aan het einde van het eerste jaar moet iedere student definitief kunnen bepalen of de studie geschikt is voor hem/haar. In dit jaar wordt daarom getracht een zo representatief mogelijk beeld van de (studie) natuurkunde te geven. Er worden basisvakken behandeld, zoals Mechanica en 'Elektriciteit en magnetisme', maar ook de grondslagen van de grote fundamentele theorieën, zoals Quantumfysica (in het onderdeel 'Van quantum tot materie') en Relativiteitstheorie. Dit geheel vereist uiteraard de nodige praktische wiskunde als Calculus en Lineaire algebra. Het programma bevat verder cursussen waarin de studenten leren omgaan met de computer en met een aantal softwarepakketten die in de natuurkunde van belang zijn.


Een geheel ander facet van de natuurkunde is het doen van onderzoek, en ook dat moet men leren. Voor een deel gebeurt dit op het natuurkundepracticum. Eerst met eenvoudige experimenten, maar gaandeweg met meer geavanceerde opstellingen. In het college Encyclopedie, dat deel uitmaakt van het pakket Algemene Vorming, wordt de samenhang der natuurwetenschappen belicht. Vakcode 420027 400300 400288 435022 420157 420151 420106 420029 420021 400042 420016 420020 420030 420150 420022 400301

10.11 10.11.1

Vaknaam Inleiding computergebruik voor Natuurkunde Calculus I Aansluitcursus vwo-wiskunde Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Practicum wiskunde en natuurwetenschappen Van quantum tot materie Mechanica en relativiteitstheorie Inleiding programma- en datastructuren Experimentautomatisering Lineaire algebra voor W/N/ECT Elektriciteit en magnetisme Encyclopedie voor Natuurkunde Inleiding sterrenkunde Natuurkunde practicum project Formulemanipulatie Calculus II

Stp. 1

Periode 1

3 2 5

1 1 1 en 2

7

1 en 3

6 6 1 2 6 6 3 6 2 1 3

2 2 en 3 4 4 4 en 5 4 en 5 5 5 en 6 6 6 2 (1W,1BWI,1ECT), 4 (1N)

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma In het tweede jaar wordt de basistraining voortgezet met vakken als Elektrodynamica en relativiteitstheorie, Quantummechanica, Klassieke mechanica en het natuurkundepracticum die voortbouwen op eerstejaarsonderdelen. Er zijn echter ook nieuwe vakken zoals Thermodynamica en statistische fysica, Inleiding natuurkundige informatica, Elektronica en signaalverwerking en Optica. In het onderdeel Structuur der materie worden de basistheorieën toegepast in een aantal deelgebieden van de natuurkunde die in samenhang met elkaar worden behandeld. Verder wordt de training in de wiskunde voortgezet met Vectorcalculus en Complexe- functietheorie. Vakcode 400181 420074 420028 420161 420019 420160 420156 420018 420162 420040 420107

Vaknaam Vectorcalculus Thermodynamica en statistische fysica Inleiding natuurkundige informatica Structuur der materie: molecuul- en biofysica Elektronica en signaalverwerking Optica Quantummechanica Elektrodynamica en relativiteitstheorie Klassieke mechanica Natuurkunde practicum 2 Structuur der materie: atoom en


Stp. 3 6 3 3 6 3 8 6 6 6 3

Periode 1 1 en 2 1 en 2 1(3N) en 6(2N) 1, 2 en 3 2 2, 3 en 4 3 en 4 4 en 5 4 en 5 5

95

420013 420109

10.12 10.12.1

molecuulfysica Complexe-functietheorie voor Natuurkunde Structuur der materie: vaste stoffysica

3

5

3

6

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Het derde jaar vormt de afronding van de basistraining. Een betrekkelijk groot deel (18 studiepunten) is gereserveerd voor keuzeonderdelen en er is gelegenheid tot oriëntatie op varianten in de masterfase. De keuze is uit oriëntatie op communicatie en educatie variant of oriëntatie op de maatschappij variant. Het jaar wordt afgesloten met een bachelorproject. Vakcode 420095 420105 420043 420161 420110 420102 420041 420007

Vaknaam Quantummechanica 2 Mathematische methoden Natuurkundige informatica 1 Structuur der materie: molecuul- en biofysica Structuur der materie: subatomaire fysica Klassieke mechanica Natuurkunde practicum 3 Bachelorproject Natuurkunde

Stp. 2 6 6 3 3 4 4 8

Periode 1 1 en 2 1 en 2 1(3N) en 6(2N) 2 2 2 en 3 5 en 6


400375

10.13



Stp. 6 6

6


Keuzeruimte In de bacheloropleiding is een keuzeruimte van 30 studiepunten. De keuzeruimte kan op verschillende manieren worden gebruikt om eigen interesses, ook met het oog op een vervolgopleiding, vorm te geven. Zij kan worden ingevuld met • sterrenkunde-onderdelen, zodat studenten na het behalen van het bachelordiploma Natuur-en Sterrenkunde door kunnen stromen naar een master sterrenkunde, bijvoorbeeld bij de UvA. Deze onderdelen worden in nauwe samenwerking met de UvA aangeboden. • verbreding, bijvoorbeeld een 'minor' in een aanverwante discipline, zoals scheikunde of wiskunde, of bijv. econometrie of bedrijfskunde voor studenten die de maatschappij-variant in de masteropleiding willen kiezen;

96


•

• •

verdieping in de discipline, bijvoorbeeld Advanced Quantum Mechanics, Advanced Electrodynamics, Advanced Statistical Physics, of bepaalde mastercolleges waarvoor de voorkennis voldoende is; projecten bij een onderzoeksgroep van Natuur- en Sterrenkunde of een andere betadiscipline; een combinatie van de voorgaande.

Voor het opnemen van keuzevakken buiten de Faculteit der Exacte Wetenschappen is toestemming nodig van de examencommissie. Als gekozen wordt voor een project bij een onderzoeksgroep of een andere betadiscipline moet die wens minstens 2 maanden voor aanvang worden kenbaar gemaakt bij de studiecoördinator, dr. W.A. Sterrenburg, kamer T1.04, tel. (020) 598 7887. Als het de bedoeling is om in de masterfase de E-variant te kiezen dan moet zowel de C als de E-oriëntatie worden gevolgd. Vakcode 420003 420001 420118 420159 420164 420147

10.14

Vaknaam Advanced Quantum Mechanics Advanced Statistical Physics Advanced Electrodynamics and Quantum Optics Astrofysica van compacte sterren Melkwegstelsels Zonnestelsel

Stp. 6 6 6 6 6 6

Periode 4 4 and 5 4 and 5 4 en 5 4 en 5 4 en 5

Dubbele bachelor: Natuurkunde en Wiskunde Het is mogelijk om zowel een bachelordiploma Natuur- en Sterrenkunde als een bachelordiploma Wiskunde te behalen met een vakkenpakket van totaal 240 studiepunten. Studenten die dat willen moeten in het eerste jaar naast het programma voor de bachelor Natuur- en Sterrenkunde, de volgende vakken van het wiskundeprogramma doen: Vakcode 400307 400298 400189 400190 400087 400020

Vaknaam Algebra Wiskundig modelleren I Kansrekening I voor W/Ect Kansrekening II voor W/Ect Wiskundige analyse I Dynamische systemen

Stp. 3 3 3 6 3 3

Periode 1 2 2 4 en 5 5 6

•


97

98


11

11.1

Bachelor Scheikunde

Beschrijving

11.1.1

De bacheloropleiding Met ingang van 1 september 2004 heeft Scheikunde een vernieuwde bacheloropleiding. Deze bacheloropleiding is zó ingericht dat je meer mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, meer keuzeruimte, doorstromen naar andere masters en ook, in het begin, relatief makkelijk overstappen naar een andere opleiding binnen FEW. De opleiding begint met een college en een practicum waarmee inzicht wordt verkregen in de recente ontwikkelingen in de Exacte Wetenschappen en met name de Scheikunde. Hierdoor wordt ook een beter beeld verkregen van de doorstudeer- of werkmogelijkheden na afloop van de studie. Omdat tegenwoordig exacte wetenschappers vaak aan problemen werken die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt, is het belangrijk dat een academicus kan samenwerken met andere deskundigen. Om dit te bereiken is het practicum opgedeeld in een disciplinair (Scheikunde) deel en een keuzedeel dat bij één van de andere FEW opleidingen wordt gevolgd. Met name door de keuzemogelijkheden in het tweede en derde jaar kan de student zelf bepalen of hij/zij de diepte ingaat en meer vakken uit zijn/haar eigen discipline wil volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen.

11.1.2

Nieuwe en oude opleiding De bacheloropleiding Scheikunde duurt drie jaar. In 2004 is de vernieuwde opleiding gestart. Vandaar dat deze studiegids het eerste en tweede jaar van de nieuwe opleiding beschrijft en het derde jaar van de oude opleiding.

11.2

Doelstelling en eindtermen Voor de opleidingen zijn in landelijk universitair overleg doelstellingen geformuleerd, die voor alle universiteiten ongeveer hetzelfde zijn. De studie aan de VU beantwoordt wat betreft inhoud en omvang volledig aan de landelijk opgestelde eindtermen. De Bachelor of Science in Scheikunde: • heeft voldoende inzicht in de diverse specialisaties van de scheikunde die voortbouwen op de bacheloropleiding om een verantwoorde keuze te maken voor een vervolgopleiding; • heeft een gedegen theoretische en praktische basiskennis van de scheikunde (te weten analytische chemie, anorganische chemie, biochemie, fysische chemie, organische chemie) en de hulpvakken natuurkunde, wiskunde, informatica, biologie die toereikend is om met succes een masteropleiding op het terrein van de scheikunde te volgen; • heeft kennis gemaakt met wetenschappelijke onderzoeksvaardigheden op het gebied van de scheikunde en heeft daarvan een proeve van bekwaamheid afgelegd;

Bachelor Scheikunde

99

• • •

is zich bewust van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt na eventuele afsluiting van de studie met een bachelordiploma; heeft kennis van de veiligheidsen milieu-aspecten van de scheikunde; is zich bewust van de rol van de scheikunde in de maatschappij en van het internationale karakter van de scheikunde.

De Bachelor of Science in Scheikunde beheerst de algemene vaardigheden op het gebied van het presenteren en rapporteren, informatie zoeken en verwerken, computergebruik, projectmatig werken en het werken in groepen. Het doel van de opleidingen kan in algemene bewoordingen als volgt worden omschreven: Het verwerven van zoveel kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van de chemie, als nodig is om op kritische en wetenschappelijk verantwoorde wijze zelfstandig een beroep uit te oefenen en in aanmerking te komen voor een eventuele vervolgopleiding tot leraar, wetenschappelijk onderzoeker of ontwerper.

11.3

Specifieke toelatingseisen Om te mogen instromen in de bacheloropleiding Scheikunde dient de student te voldoen aan de volgende vooropleidingseis: het diploma vwo met een van de volgende profielen: • doorstroomprofiel Natuur en Techniek; • doorstroomprofiel Natuur en Gezondheid; • doorstroomprofiel Economie en Maatschappij aangevuld met wiskunde b1 en met natuurkunde 1 en scheikunde 1; • doorstroomprofiel Cultuur en Maatschappij aangevuld met wiskunde b1 en met natuurkunde 1 en scheikunde 1.

11.4

Studiebegeleiding De afdeling Scheikunde onderscheidt twee fasen in het onderwijs waarbij een verschillend soort begeleiding geboden wordt: • fase 1 omvat het groepsgewijs gevolgde onderwijs tot ongeveer de keuzeruimte in het derde jaar. In deze fase wordt de student begeleid, voorgelicht en gecoached door (student)mentoren, docenten en de studieadviseur. • fase 2 omvat de periode van het individueel gevolgde onderwijs: de afronding van het BSc programma en de masteropleiding. Tijdens deze opleiding wordt de student begeleid door de sectieonderwijscoördinatoren (ook wel: mastercoördinatoren genoemd), hoofd- en bijvakbegeleiders en, indien nodig, door de studieadviseur. De afdeling kent naast de afzonderlijke begeleiders twee commissies die zich bezighouden met studiebegeleiding en -voortgang; namelijk, de werkgroep Studiebegeleiding (SB) en de Studievoortgangscommissie (SVC). De SB houdt zich bezig met beleidsaspecten van begeleiding. Deze werkgroep bestaat uit vaste leden, namelijk de jaarvertegenwoordigers van de studenten, de studieadviseur, een docent en de onderwijsdirecteur. De overlegfrequentie van de werkgroep SB varieert afhankelijk van veranderingen en lopende zaken. De SB kan initiatieven ontplooien om gesignaleerde problemen te bespreken in een studentenoverleg, de opleidingscommissie (OLC), enz.

100


De SVC houdt zich bezig met uitvoerend begeleidingswerk voor fase 1 en 2 van de opleiding. De SVC 1e fase adviseert de examencommissie met betrekking tot studieadvies en overige zaken en is samengesteld uit de studieadviseur (tevens voorzitter) plus de secretaris van de examencommissie van de afdeling. De SVC 2e fase bestaat uit de studieadviseur (tevens 'samenroeper') plus de sectieonderwijscoördinatoren. In het geval van studievertraging kunnen ook vakgerichte stagedocenten bij vergaderingen betrokken worden. 11.4.1

Studieadviseur De studieadviseur, mw. dr. ir. T. Mehrian heeft iedere maandag en dinsdag van 12:30-13:30 uur een inloopspreekuur in kamer M1.62. Buiten het spreekuur kan men per e-mail een afspraak maken: [email protected].

11.4.2

Sectieonderwijscoordinatoren De afdeling Scheikunde kent sectieonderwijscoördinatoren, die zich bezighouden met onderwijskundige zaken op sectieniveau. Zij spelen een adviserende en ondersteunende rol bij het kiezen van de meest geschikte keuzemodules en eindprojecten in de bacheloropleiding. Voor de verschillende secties zijn dit de volgende personen: • Analytische Chemie & Toegepaste Spectroscopie (ACAS): dr. H. Lingeman • Biochemie & Moleculaire Biologie (BMB): dr. M.H. Siderius (of via prof. dr. W.H. Mager) • Farmacochemie (FAR): dr. J.N.M. Commandeur • Fysische Chemie (FC): dr. M.H.M. Janssen • Organische & Anorganische Chemie (OAC): dr. M. Schakel • Theoretische Chemie (TC): dr. F.M. Bickelhaupt

11.5

Academische vaardigheden In het basisprogramma van de opleiding is een 'Leertraject Academische Vaardigheden' opgenomen. Binnen dit traject worden trainingen in een aantal vaardigheden gegeven die zijn geïntegreerd in de theoretische en praktische onderdelen van de opleiding. Het doel van het Leertraject Academische Vaardigheden is om studenten te trainen in een aantal vaardigheden waar zij tijdens en na de bachelorfase mee te maken krijgen. De trainingen en opdrachten leveren geen extra studiepunten op, maar vallen binnen de betreffende onderdelen. Dat betekent dat de activiteiten op dit gebied meetellen bij de eindbeoordeling van de curriculumonderdelen. Omdat de trainingen en opdrachten binnen deze onderdelen zijn geïntegreerd, zijn studenten verplicht om deze uit te voeren om het betreffende onderdeel te behalen. Aandacht wordt gegeven aan vaardigheden als mondelinge en schriftelijke verslaggeving, informatie verzamelen en dataverwerken, analyseren van probleemstellingen en ontwerpen van oplossingsstrategieën, opzetten van een eigen onderzoek, loopbaanvaardigheden, bewustzijn van en kunnen reflecteren op de plaats van chemie in de samenleving, communiceren en discussiëren, luisteren en vergaderen, samenwerken in een groep. Bij het leertraject hoort een studentenhandleiding Academische vaardigheden, die wordt uitgereikt aan het begin van het collegejaar. De studenten moeten een portfolio Academische vaardigheden samenstellen, waarin hun activiteiten en behaalde resultaten overzichtelijk worden gebundeld. Dit portfolio

Bachelor Scheikunde

101

moet bovendien een of meer reflectieverslagen bevatten, waarin de student zijn/ haar eigen studievoortgang analyseert en evalueert. Dit portfolio levert derdejaars studenten (jaar van aankomst 2003) 1 sp op. Voor studenten die de vernieuwde Bacheloropleiding volgen is het portfolio inbegrepen in de proeve van bekwaamheid.

11.6

Vervolgopleidingen Het bachelordiploma Scheikunde geeft de student het recht om door te stromen naar de masteropleidingen Scheikunde aan elke Nederlandse universiteit. Onder bepaalde randvoorwaarden kan men met een scheikundebachelor doorstromen naar de master Farmaceutische Wetenschappen. Om gedetailleerde informatie te verkrijgen over deze randvoorwaarden dient de student contact op te nemen met de mastercoordinator of de (engelstalige) mastergids te raadplegen.

11.7 11.7.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Het eerste jaar, dat een inleidend karakter heeft, omvat een studielast van 60 sp en bevat alleen verplichte onderdelen. Het studiejaar begint met een Practicum wiskunde en natuurwetenschappen (WNW) dat een disciplinair deel (periode 1) en een keuzedeel bevat (periode 3). Vakcode 400031 400288 400300 435022 420157 420158 420151 435091 435141 400302 4350511 420016 4350512 435080 435115 435029

11.8 11.8.1

102

Vaknaam Inleiding computergebruik Aansluitcursus vwo-wiskunde Calculus I Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Practicum wiskunde en natuurwetenschappen Mechanica voor scheikundigen Van quantum tot materie Organische chemie I Anorganische chemie I Lineaire algebra voor S/F/MNW Biochemie I Elektriciteit en magnetisme Biochemie II Chemie / farmacochemie en samenleving Fysische chemie I Cursus Analytische chemie

Stp. 1 2 3 5


7

1 en 3

3 6 3 3 3 3 6 3 3 3 6

2 2 3 4 4 4 4 en 5 5 5 5 6

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Het tweede jaar omvat een studielast van 60 sp. Naast de verplichte vakken is er in het tweede jaar in periode 4 een keuzeruimte met een omvang van 6 sp. Studenten mogen hier alleen aan deelnemen als ze géén of een geringe achterstand in de studie hebben; de studieadviseur zal hierover een individueel advies uitbrengen.


De keuzeruimte mag opgevuld worden met vakken uit het FEW-bachelorprogramma. Indien vakken buiten dit programma worden gevolgd dient hiervoor, vooraf, toestemming te worden verkregen van de examencommissie. Vakcode 435007 435290 435192 435002 435283 435003 435194 435004 435005 435195 435006

Vaknaam Organische chemie II Anorganische chemie II Synthese practicum Calculus II voor S/F/MNW Farmacochemie II Programmeren voor Chemici Theoretische chemie 1 Fysische chemie II (Moleculaire wisselwerking) Cursus Complexe Analytische Chemie Theoretische chemie 2 Cursus Biochemie

Stp. 3 3 6 6 3 6 3 3 6 3 6

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 2 3 en 4 4 5 5 5 6


11.8.2


Periode 4 4

Mogelijke keuzemodules De secties van de afdeling Scheikunde hebben voor het invullen van de keuzeruimte (periode 4) een aantal keuzemodules ontwikkeld die goed aansluiten op het bereikte kennisniveau. Voor het reguliere onderwijs in de ingeroosterde periode zal de studieadviseur op grond van de opgaven van de studenten, minimaal een maand voor aanvang, een lijst met gekozen (en beschikbare) keuzemodules opstellen. Voor het volgen van een keuzemodule buiten de reguliere periode moet tijdig een afspraak met de betreffende sectieonderwijscoördinator en docent worden gemaakt. Behalve met een keuzemodule mag de keuzeruimte besteed worden aan vakken uit het FEW-bachelorprogramma. Indien vakken buiten deze bachelorprogramma's gevolgd worden dient hiervoor, vooraf, toestemming te worden verkregen van de examencommissie. Vakcode 435420 435390 435450 435410 435440 435380 435430 435370

Vaknaam Atmosferische chemie Fysische en biochemische aspecten van eiwitvouwing Macromoleculen en katalyse Moleculaire mechanismen van ziekten Natuurstoffen Ontwikkeling en bepaling van op eiwit gebaseerde geneesmiddelen (cursus) Toegepaste theoretische chemie (keuzemodule) Toevoegingen aan levensmiddelen

Bachelor Scheikunde

Stp. 6 6


6 6 6 6

3 en 4 3 en 4 3 en 4 3 en 4

6

3 en 4

6

3 en 4

103

11.9 11.9.1

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Het derde jaar omvat een studielast van 60 sp. De basisopleiding eindigt met het onderdeel Computational Chemistry in periode 3. De bacheloropleiding wordt afgerond met een oriëntatie op de voortzetting van de studie en een 'proeve van bekwaamheid' (keuzeruimte en oriëntatiecursussen op O-, C-, E-, of M-variant). De student moet, voordat er begonnen wordt aan de afronding van de bacheloropleiding, goedkeuring van de invulling daarvan vragen aan de examencommissie via het formulier 'Aanvraag goedkeuring bachelorprogramma'. Dit formulier is verkrijgbaar bij het onderwijsbureau (S3.11). De studieadviseur zal je hier tijdig op wijzen en je (desgevraagd) helpen bij het invullen. Ook de sectieonderwijscoördinatoren kunnen (desgevraagd) advies en ondersteuning bieden bij de keuzes die gemaakt moeten worden. Met nadruk wordt erop gewezen dat het niet toegestaan is aan de afrondende fase te beginnen zonder dat de examencommissie het programma heeft goedgekeurd. Vraag de goedkeuring dus tijdig aan, anders is tijdverlies onvermijdelijk ! Vakcode 435360 435310 435320 435340 435300 435350

Vaknaam Academische vaardigheden voor S/F Spectroscopie Fysische chemie voor 3S Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek Eiwitchemie Computational Chemistry

Stp. 1 10 6 3 5 6

Periode 1 en 2 1 en 2 2 2 3

11.9.2

Keuzeruimte Studenten die de bacheloropleiding Scheikunde doen, kunnen in de keuzeruimte (5 studiepunten) het vak Bioinformatica kiezen. Dit vak is een onderdeel van de opleiding Medische Natuurwetenschappen en wordt in de keuzeruimteperiode gegeven. Andere mogelijkheden zijn de keuzevakken voorzover de secties deze aanbieden. Neem daarvoor contact op met de desbetreffende sectieonderwijscoördinator. Verder komen vakken van andere afdelingen van FEW en andere faculteiten van de VU in aanmerking. Ook kan men vakken kiezen die op andere universiteiten gegeven worden, zoals de Universiteit van Amsterdam (UvA). Indien voor vakken buiten het FEW-bachelorprogramma wordt gekozen dient hiervoor, vooraf, goedkeuring van de examencommissie te worden verkregen.

11.9.3

Proeve van bekwaamheid / Oriëntatie cursussen Landelijk is overeengekomen, dat de breed opgezette bacheloropleiding wordt afgesloten met een meer gespecialiseerd project dat een 'Proeve van bekwaamheid' bevat. De afdeling Scheikunde heeft besloten dit te realiseren door aan het eind van het derde jaar een 'Proeve van bekwaamheid' (eindproject) op te nemen van 12 sp, dat door de secties wordt verzorgd. De algemene opzet van een 'proeve van bekwaamheid' is als volgt: • Het project bevat in principe geen afzonderlijk theorie (tentamen). • In een project moet de student toekomen aan zelfstandig onderzoek.

104


• •

Het project wordt afgesloten door de genoemde 'proeve van bekwaamheid' in de vorm van een schriftelijk en mondeling verslag van het verrichte werk. Het is niet verboden om een dubbel project van 24 sp uit te voeren. Er wordt echter sterk de voorkeur aan gegeven om een afzonderlijke proeve van bekwaamheid en een oriëntatie op de O-, C-, E- of M-variant uit te voeren. Een dubbelproject bevat een mondeling en schriftelijk verslag plus een scriptie (literatuuroverzicht).

Nadere informatie over de gang van zaken rond een 'proeve van bekwaamheid' is te vinden in de 'Handleiding Bacheloropdracht'. Dit is een uitwerking van de universitaire stage- en scriptieregeling. De handleiding bevat een planner en een beoordelingsformulier en is te verkrijgen bij het onderwijsbureau van de faculteit. De secties bieden de volgende mogelijkheden aan: Sectie Analytische Chemie en Toegepaste Spectroscopie (ACAS) Vakcode 435490 435480 435470 435460

Vaknaam Multidimensionale scheidingstechnieken Dynamische processen in de gecondenseerde fase Spectroscopische detectie- en identificatietechnieken Bio-analytische screeningstechnieken

Stp. 12 12


12

4, 5 en 6

12

4, 5 en 6

Stp. 12 12


Stp. 12 12 12

Periode 4, 5 en 6 4, 5 en 6 4, 5 en 6

Stp. 12 12


Stp. 12

Periode 4, 5 en 6

12

4, 5 en 6

Sectie Biochemie en Moleculaire Biologie (BMB) Vakcode 435510 435500

Vaknaam Moleculaire biologie en gist genetica Eiwitten bachelorproject

Sectie Fysische Chemie (FC) Vakcode 435710 435700 435690

Vaknaam Molecuulspectroscopie van de atmosfeer Botsingen van georiënteerde moleculen Ultrasnelle laserspectroscopie

Sectie Organische en Anorganische Chemie (OAC) Vakcode 435560 435550

Vaknaam Synthese en structuuranalyse II Synthese en structuuranalyse I

Sectie Theoretische Chemie (TC) Vakcode 435570 435540

Vaknaam Toegepaste theoretische chemie (eindproject) Theoretische chemie bachelorproject

Bachelor Scheikunde

105

11.9.4

Oriëntatie op de beroepsprofielen De 'proeve van bekwaamheid' en de oriëntatiecursussen van de verschillende secties alsmede de oriëntatiecursussen Farmacochemie vormen de ideale voorbereiding voor studenten die hun studie voortzetten in de Onderzoeksvariant (O) van de masteropleiding. Studenten die overwegen hun studie voort te zetten in de Communicatie (C), de Educatie (E) (waaronder de lerarenopleiding) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen (desgevraagd) een oriëntatiecursus C, E of M volgen. Weliswaar vormen deze cursussen vooralsnog géén ingangseis maar als men de oriëntatiecursus niet heeft gevolgd, zal een nader te bepalen assessment moeten worden afgelegd. Voor studenten die leraar willen worden zijn de C en E oriëntatiecursussen (12 studiepunten, vakcodes 990005 en 990007) verplicht. De bij de 'proeve van bekwaamheid' genoemde onderwerpen kunnen eveneens als oriëntatiecursus worden gevolgd. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de oriëntatiecursussen Farmacochemie te volgen. Randvoorwaarden Studenten die de Scheikunde opleiding volgen en overwegen de studie voort te zetten in de O-variant, wordt dringend aanbevolen behalve de 'proeve van bekwaamheid' ook een oriëntatiecursus uit het aanbod van de scheikundesecties te kiezen. Studenten die een C/E/M-oriëntatiecursus hebben gekozen moeten hun resterende tijd (tenminste 12 sp) besteden aan een 'proeve van bekwaamheid' uit de opleiding waarin ze het bachelorexamen wensen af te leggen. De studieadviseur en de sectieonderwijscoördinator zijn altijd voor advies beschikbaar. Sectie Farmacochemie (FAR) Vakcode 435530

Vaknaam Bachelorproject Farmacochemie

Stp. 12

Periode 4, 5 en 6

Stp. 6

Periode maart 2006


400375

11.9.5

106



6

6

oktober 2005 (Levenswetenschappen); februari 2006 (Aardwetenschappen en FEW) februari-maart

Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Vanaf 2004/2005 wordt voor studenten de mogelijkheid gerealiseerd om met hun bachelordiploma een tweedegraads onderwijsbevoegdheid te verkrijgen. De student moet daarvoor 30 studiepunten aan vakken in de educatierichting hebben gevolgd (bijv. in de keuzeruimte). Na het behalen van het bachelordiploma moeten nog 30 studiepunten aan onderwijskunde / didactiek besteed worden. Het verkrijgen van de bevoegdheid zal via een gelieerde hbo-opleiding (Christelijke Hogeschool Exacte wetenschappen

Windesheim) lopen. Details over deze mogelijkheid om een tweedegraads bevoegdheid te krijgen komen tijdens het lopende studiejaar beschikbaar.

11.10

Overige vakken Vakcode 430020

Vaknaam Inleiding bioinformatica

Bachelor Scheikunde

Stp. 6

Periode 4 en 5

107

108


12

12.1

Bachelor Wiskunde

De flexibele bacheloropleiding De bacheloropleidingen bij de Faculteit Exacte Wetenschappen zijn zó ingericht dat je meerdere mogelijkheden hebt in je studieprogramma: verbreding of verdieping, keuzeruimte, doorstroom naar meer dan één masteropleiding en ook in het begin nog gemakkelijk overstappen naar een andere opleiding. De meeste opleidingen beginnen met vakken waarmee je zicht krijgt op het vakgebied. Je krijgt ook een beter beeld van de plaats van het vakgebied tussen verwante wetenschappen. Ook als je precies weet wat je wilt is dat winst, want je ontdekt de raakvlakken tussen de verschillende exacte wetenschappen. Tegenwoordig werken exacte wetenschappers namelijk vaak aan problemen die vanuit meerdere disciplines moeten worden aangepakt. Daarom moet je als academicus straks ook kunnen samenwerken met andere deskundigen. Door de keuzemogelijkheden kun je uiteindelijk zelf bepalen of je de diepte ingaat en meer vakken uit jouw eigen discipline wilt volgen, of meer naar verbreding zoekt, door ook vakken uit aangrenzende vakgebieden te kiezen. De opleidingen BWI en MNW en Informatiekunde hebben zelf al een breed karakter en daardoor minder keuzeruimte dan andere opleidingen. Door de verbreding en grotere keuzeruimte kun je bij alle opleidingen naar meerdere masters doorstromen.

12.2

Domein In de opleidingen Wiskunde gaat het er om een aantal representatieve en concrete wiskundige objecten, theorieën en vraagstellingen te leren, te begrijpen en te ervaren. De samenhang binnen de wiskunde en van de wiskunde met de toepassingen in andere vakgebieden speelt daarbij een belangrijke rol. Naast de traditionele methoden van de wiskunde komen ook het gebruik van de computer voor symbolisch rekenen, grafische representaties en numerieke oplossingsmethoden aan de orde. Er zijn drie opleidingen Wiskunde, de bacheloropleiding met een cursusduur van drie jaar, en twee masteropleidingen met een cursusduur van twee jaar, te weten de masteropleiding Mathematics, en de masteropleiding Stochastics and Financial Mathematics. Voor toegang tot de masteropleidingen is een voltooide bacheloropleiding een vereiste. In het eerste jaar heeft de opleiding Wiskunde aanvankelijk een gemeenschappelijk deel met óf de Natuurwetenschappen, in het bijzonder Natuur- en Sterrenkunde, óf met Econometrie en Bedrijfswiskunde en Informatica (BWI). Dat maakt het eenvoudig de aanvankelijke keuze tussen Wiskunde en Natuur- en Sterrenkunde enerzijds of tussen Wiskunde en BWI en Econometrie anderzijds te veranderen. Wel moet daardoor meteen in het begin een keuze worden gemaakt tussen Natuurwetenschappen aan de ene kant en BWI en Econometrie aan de andere kant. Die keuze beïnvloedt niet de inhoud van het deel wiskunde van de opleiding. Bovenop de keuze voor Natuurwetenschappen bestaat ook de mogelijkheid in het eerste jaar te kiezen voor Wiskunde met Levenswetenschappen. Als men in de loop van het eerste jaar definitief kiest voor de bacheloropleiding Wiskunde, dan wordt het tweede jaar van de opleiding gevuld met een flinke verdieping van de kennis van de Wiskunde. In het derde jaar is er ruimte voor keuzevakken die een rol spelen bij de voorbereiding op de masteropleiding. Het derde jaar van de bacheloropleiding wordt Bachelor Wiskunde

109

afgesloten met een werkstuk. De bacheloropleiding is een volwaardige driejarige academische opleiding. In de meeste gevallen echter zal men de studie willen verbreden en verdiepen door de studie met een tweejarige masteropleiding te vervolgen. De masteropleiding biedt een verdere verdieping van de stof, en de noodzakelijke specialisatie. Naast doorgaan met de masteropleiding Mathematics kan men er ook voor kiezen door te gaan met de masteropleiding Stochastics and Financial Mathematics. Verder is het mogelijk, afhankelijk van de invulling van de keuzeruimte, met betrekkelijk geringe aanvullingen verder te studeren in bijvoorbeeld de masteropleidingen Physics, Business Mathematics and Informatics en Econometrics.

12.3

Doelstelling De bacheloropleiding Wiskunde heeft als doel de student vertrouwd te maken met een deel van de hedendaagse wiskunde en voor te bereiden op een masteropleiding. Tevens is de bacheloropleiding Wiskunde een afgeronde studie waarvan oriëntatie op de arbeidsmarkt deel uit maakt.

12.4

Eindtermen Verwacht wordt dat de afgestudeerde Bachelor of Science in Wiskunde: • een gedegen theoretische en praktische basiskennis van de wiskunde bezit toereikend om met succes een masteropleiding in de wiskunde te kunnen volgen; • een eerste kennismaking heeft gehad met onderzoeksvaardigheden op het gebied van de wiskunde en/of haar toepassingen en daarvan een proeve van bekwaamheid heeft afgelegd; • vertrouwd is met het gebruik van computers, waaronder kennis van een hogere programmeertaal en kennis van enkele wiskundige softwarepakketten; • voldoende inzicht heeft in de diverse wiskundige specialismen om een verantwoorde keuze te kunnen maken uit de vervolgopleidingen in wiskunde; • zich bewust is van de mogelijkheden op de arbeidsmarkt na afsluiting van de studie met een bachelordiploma; • inzicht heeft in de samenhang van de wetenschappen, zich bewust is van de rol van wiskunde in andere wetenschappen en in de maatschappij; • zich bewust is van het internationale karakter van wiskundig wetenschappelijk onderzoek; • mondeling en schriftelijk kan rapporteren over wiskundige onderwerpen.

12.5

Specifieke toelatingseisen De toelatingseisen voor de bacheloropleiding Wiskunde zijn: voor studenten met een vwo-profiel de vakken wib12. Een deficiëntie in het vak wib2 mag tijdens het eerste jaar worden weggewerkt. Voor de opleiding Wiskunde is toegang zonder natuurkunde in het eindexamenpakket dus wel mogelijk, maar de keuzemogelijkheid in het studieprogramma is dan enigszins beperkt.

110


12.6

Deeltijd De bacheloropleiding Wiskunde en de masteropleiding Mathematics kunnen ook in deeltijd worden gevolgd. Een deeltijdstudie is bedoeld voor degene die door een andere hoofdtaak niet in staat is gemiddeld 40 uur per week aan de studie te besteden. De opleiding in deeltijd is gebaseerd op een gemiddelde studiebelasting van 20 uur per week. De opleiding in deeltijd is speciaal geschikt voor studenten die instromen met een voltooide hbo-opleiding, en daarom een verkort programma doorlopen. Gedacht wordt met name aan wiskundeleraren die een tweedegraads (of liever eerstegraads) opleiding gevolgd hebben, maar graag de wiskunde alsnog vanuit wetenschappelijk perspectief zouden willen bestuderen. In de deeltijdopleiding wordt alleen overdag onderwijs gegeven. Voor zowel de bacheloropleiding als de masteropleiding zal daarom als regel, sprake zijn van een individueel vastgesteld examenprogramma. Inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij de studieadviseur dr. F. van Schagen, tel: (020) 59 87693, email: [email protected].

12.7

Studiebegeleiding Eerste jaar: dr. C.M. Quant, kamer S2.32, tel. (020) 59 87831, [email protected]. Tweede en derde jaar: dr. F. van Schagen, kamer R3.25, tel. (020) 59 87693, [email protected]

12.8

Vervolgopleidingen Met een bachelordiploma Wiskunde heb je toegang tot de masteropleidingen Mathematics aan de Nederlandse universiteiten. Maar er zijn meer mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld de masteropleiding Stochastics and Financial Mathematics. Tot die opleidingen kun je onder voorwaarden worden toegelaten. Als regel zal bij het aanmelden voor een opleiding een gesprek nodig zijn over de toelating en de precieze inhoud van het programma. Als je naar een andere opleiding dan de opleiding Mathematics aan de VU gaat, houd er dan rekening mee dat in de regel een tijdige aanmelding wordt vereist.

12.9

Arbeidsmarkt en werkgelegenheid In principe is het mogelijk om met het bachelordiploma de arbeidsmarkt te betreden. Deze mogelijkheid is nieuw en het is daarom nog niet helder hoe de arbeidsmarkt er uit ziet voor afgestudeerden met een bachelordiploma Wiskunde van een universiteit.

12.10 12.10.1

1e jaar voor studenten die beginnen in 2005/2006 Onderwijsprogramma Onder vind je het programma voor het eerste jaar. De eerste tabel bevat de vakken die alle Wiskunde studenten in dezelfde periode volgen. De daarop volgende tabellen bevatten de vakken die bij de verschillende keuzes (keuze Natuurwetenschappen, keuze Econometrie/BWI, keuze Levenswetenschappen) horen, dan wel waarvoor de periode van de keuze afhangt. Gezamenlijke vakken Vakcode 400307

Vaknaam Algebra

Bachelor Wiskunde

Stp. 3

Periode 1

111

400300 400031 400288 400298 400189 400021 400190 400042 400087 400301

Calculus I Inleiding computergebruik Aansluitcursus vwo-wiskunde Wiskundig modelleren I Kansrekening I voor W/Ect Encyclopedie voor W/BWI Kansrekening II voor W/Ect Lineaire algebra voor W/N/ECT Wiskundige analyse I Calculus II

3 1 2 3 3 3 6 6 3 3

1 1 1 2 2 4 4 en 5 4 en 5 5 2 (1W,1BWI,1ECT), 4 (1N)

Vakken voor Wiskunde met keuze Econometrie/BWI Vakcode 400315 400029 400306 400316 64141000 400020 400299

Vaknaam Introductie BWI Inleiding besliskunde Symmetriegroepen Project BWI I Inleiding wiskundige economie Dynamische systemen Wiskundig modelleren II

Stp. 2 6 2 3 6 3 3

Periode 1 1 en 2 3 3 4 en 5 6 6

Stp. 4

Periode

Vakken voor Wiskunde met Natuurwetenschappen Vakcode 420165 435022 420106 420030 400020

Vaknaam Practicum Wiskunde en natuurwetenschappen voor Wiskunde Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Mechanica en relativiteitstheorie Inleiding sterrenkunde Dynamische systemen

5

1 en 2

6 6 3

2 en 3 5 en 6 6

Vakken voor Wiskunde met keuze Levenswetenschappen Vakcode 470019 435022 470009 470723

12.11 12.11.1

112

Vaknaam Biodiversiteit en ecologisch veldwerk Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur Ecologie Genetica (B/BMW)

Stp. 6 5

Periode 05.06.2006 - 30.06.2006 1 en 2

6 6

09.01.2006 - 03.02.2006 06.02.2006 - 03.03.2006

2e jaar voor studenten gestart in 2004/2005 Onderwijsprogramma Gedurende het tweede en derde jaar is er aandacht voor bredere academische vorming, zoals inzicht in de samenhang der wetenschappen, de maatschappelijke betekenis van de eigen discipline en de geschiedenis daarvan en voor het verwerven van academische vaardigheden zoals het op niveau presenteren van eigen of groepswerk, zowel mondeling als schriftelijk. Deze aspecten zijn met name gelokaliseerd in de onderdelen Algemene Vorming (Filosofie en Ethiek van de


Techniek, Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke Aspecten van Wetenschap), de cursus Studie en loopbaan en het Bachelorproject. De eerste tabel bevat de vakken die alle wiskundestudenten in dezelfde periode volgen. De daarop volgende tabel bevat de vakken die bij de keuze Levenswetenschappen behoren, gevolgd door een tabel met de overige keuzevakken en een tabel met vakken algemene vorming. Gezamenlijke vakken Vakcode 400181 400082 400385 400078 400037 400004 400056 400387 400026 400086 400386

Vaknaam Vectorcalculus Voortgezette lineaire algebra Wiskundige analyse II Topologie I Inleiding programmeren voor Ect Algemene statistiek voor W/Ect Poisson processen Algebra II Gewone differentiaalvergelijkingen Wiskunde werkt II Complexe-functietheorie voor Wiskunde

Stp. 3 3 5 5 3 6 1 9 6 3 6

Periode 1 1 1 en 2 1 en 2 1 en 2 2 en 4 3 3, 4 en 5 4 en 5 5 5 en 6

Vakken voor Wiskunde met keuze Levenswetenschappen Vakcode 400030

Vaknaam Inleiding biologie

Stp. 2

Periode 1

Stp. 6 6


Keuzevakken Vakcode 400007 400046

Vaknaam Analyse op varieteiten Markov-ketens


12.12 12.12.1


Stp. 3 3

Periode 3 3

3e jaar voor studenten gestart in 2003/2004 Onderwijsprogramma Een bijzondere plaats heeft het project aan het einde van het derde jaar dat een afsluiting is van de bacheloropleiding. In het derde jaar worden keuzemogelijkheden aangeboden. Dit heeft te maken met de keuze die elke student na de bacheloropleiding kan doen: het bachelordiploma als eindstation of een masteropleiding kiezen. Studenten die opteren voor een masteropleiding met specialisatie in de Communicatie/Educatie (C/E)-variant volgen in het laatste half jaar

Bachelor Wiskunde

113

een aantal multidisciplinaire cursussen samen met studenten van andere opleidingen (tot een totaal van 12 sp). Voor alle studenten wordt het jaar afgesloten met een casestudy of een individueel project, waarvan in een scriptie verslag wordt gedaan. Dit is de Bachelorscriptie Wiskunde dat 7 sp omvat. Gezamenlijke vakken Onderstaande tabel bevat de vakken die alle Wiskunde studenten in dezelfde periode volgen.

Wiskundige Modellen en Numerieke Wiskunde I zijn niet voor de studenten die de C/E-variant doen. Vakcode 400383 400163 400045 400061 400022 400089 400026 400053 400265

Vaknaam Asymptotic Statistics Partiele differentiaalvergelijkingen Maat- en integratietheorie Presentatiecursus Wiskunde Filosofie en ethiek van de techniek Wiskundig modelleren IV Gewone differentiaalvergelijkingen Numerieke wiskunde I Bachelorscriptie Wiskunde

Stp. 6 6 6 4 3 4 6 6 7

Periode 1 and 2 1 en 2 1 en 2 3 3 en 4 4 4 en 5 5 variabel

12.12.2

Bachelorpoject Het bachelorproject is een literatuurstudie onder leiding van een docent Wiskunde over een deel van de Wiskunde naar keuze van de student. Als regel zal de docent de student adviseren over het vinden van een geschikt onderwerp. De omvang van het project is ongeveer een maand werk (7 sp). De student presenteert de resultaten van het onderzoek in een Bachelorscriptie. Het is aanbevolen het project af te ronden in de maand juni van het derde jaar, of desnoods in de maand januari van het vierde jaar.

12.12.3

Verplicht keuzevak Wiskunde voor 6 sp Aanbevolen keuzes: Vakcode 400079 400027 400007 400024

12.12.4

Stp. 6 6 6 6

Periode 4 en 5 4 en 5 4 en 5 5

Vrij keuzevak Wiskunde of bijvak voor minimaal 5 sp Aanbevolen keuzes: Vakcode 400076 400119 400140 400145 400073 400180 400079 470038

114

Vaknaam Topologie II Grondslagen waarschijnlijkheidsrekening Analyse op varieteiten Functional Analysis I

Vaknaam Applied Analysis: Financial Mathematics Inleiding logica Datastructuren practicum Datastructuren Statistical Data Analysis Mathematical System Theory Topologie II Moleculaire ontwikkelingsbiologie


Stp. 6 5 5 4 6 6 6 6

Periode 1 and 2 1 en 2 1 en 2 1 en 2 1, 2 and 3 4 and 5 4 en 5 10.04.2006 - 04.05.2006

12.12.5

Oriëntatie op de C-, E- of M-variant Studenten die overwegen hun studie in de masteropleiding voort te zetten in de Communicatie (C), Educatie (E) of de Maatschappijgerichte (M) variant kunnen één van de genoemde oriëntatiecursusperioden besteden aan het volgen van een oriëntatiecursus op deze varianten (elk 6 sp in omvang). Als men één C- of E- of Moriëntatiecursus wil volgen, dan kan de resterende 6 sp worden gevoegd bij het keuzevak zodat een tweede mogelijkheid voor een Onderzoek(O)-oriëntatie ontstaat. Je kunt natuurlijk ook twee keuzevakken à 6 sp in je studieprogramma opnemen. Vakcode 990007 990005

400375

12.13



Stp. 6 6

6


Dubbele bachelor: Natuurkunde en Wiskunde Met ingang van september 2003 is het mogelijk om zowel een bachelordiploma Natuur- en Sterrenkunde als een bachelordiploma Wiskunde te behalen met een vakkenpakket van totaal 240 studiepunten. Het programma omvat voor 2005/2006 in het eerste jaar alle onderdelen van de beide opleidingen. Details over het vervolg volgen.

12.14

Tweedegraads onderwijsbevoegdheid Het bachelorproject is een literatuurstudie onder leiding van een docent Wiskunde over een deel van de Wiskunde naar keuze van de student. Als regel zal de docent de student adviseren over het vinden van een geschikt onderwerp. De omvang van het project is ongeveer een maand werk (7 sp). De student presenteert de resultaten van het onderzoek in een Bachelorscriptie. Het is aanbevolen het project af te ronden in de maand juni van het derde jaar, of desnoods in de maand januari van het vierde jaar.

Bachelor Wiskunde

115

116


13

Examenonderdelen

naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Aandacht (Attention) 813003 6 168 (3 tentamen, 18 hoorcollege, 147 zelfstudie) 5 dr. W. Donk; dr. D.J. Heslenfeld; dr. S.T. Nieuwenhuis Student vertrouwd maken met theorieën en onderzoeksmethoden op het terrein van visueel zoeken, oogbewegingen en (visuele) aandacht. inhoud Binnen de cursus zullen verschillende belangrijke thema's worden besproken zoals de interne versus externe sturing van aandacht en oogbewegingen, visual marking, de interactie tussen auditieve en visuele aandacht, attentional blindness, task switching. literatuur Wordt nog bekend gemaakt. toetsing tentamen Schriftelijk tentamen.

naam code docent studiepunten periode inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docenten studiepunten periode inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis

Aansluitcursus vwo-wiskunde 400288 prof.dr. A.C.M. Ran 2 1 De cursus begint met een herhaling van vwo stof. Daarna komen een aantal nieuwe onderwerpen aan bod: complexe getallen en volledige inductie. Gemengd hoor- en werkcollege. Met de huiswerkopgaven zal de student ongeveer vier uur per week bezig moeten zijn. Jan van de Craats en Rob Bosch, Basiswiskunde. Aangevuld met een dictaat. Afsluitende toets. 1W,1 BWI, 1N, 1S, 1F, 1MNW vwo-wiskunde B1. Aansluitcursus vwo-wiskunde voor Ectr 400289 dr. R.D. Nobel; dr. J.J. Dijkstra 3 1 De cursus begint met een korte herhaling van de vwo-stof. Daarna komen een aantal nieuwe onderwerpen aan bod: commplexe getallen en volledige inductie, verzamelingen, functies en propositielogica. Gemengd hoor- en werkcollege. Per week huiswerk waarmee de student ongeveer vier uur per week bezig zal moeten zijn. Jan van de Craats en Rob Bosch: Basiswiskunde. Aangevuld met een dictaat. Afsluitende toets 1 Ectr VWO wiskunde

Examenonderdelen

117

naam code studiepunten periode docent doel

inhoud werkwijze toetsing

doelgroep

Aansluitcursus vwo-wiskunde voor Informatica 400139 1 1 dr. C.M. Quant Bereiken dat de studenten de belangrijkste wiskundige vaardigheden van de vwo-stof Wiskunde, tenminste tot niveau B1, daadwerkelijk beheersen. Hierbij maken we onderscheid tussen vaardigheden zónder rekenmachine of formuleblad en vaardigheden mét gebruik van deze hulpmiddelen. Algebraïsch rekenen, vergelijkingen, ongelijkheden, functies en grafieken, goniometrie, afgeleiden, primitieven. Werkcollege. Schriftelijke toets. Voor aanvang van de cursus wordt een vóórtoets afgenomen; wie daarvoor een voldoende behaalt wordt vrijgesteld van deelname aan deze cursus. 1I

naam Academische vaardigheden voor MNW code 430058 docenten drs. G. de Jong; dr.ir. T. Mehrian Isfahani; dr. W.A. Sterrenburg (en de begeleider(s) van eindproject(en) tevens eindbeoordelaar) studiepunten 1 periode 1, 2, 5, 6 (1MNW); 6 (2MNW); 1, 6 (3MNW) inhoud Algemeen Academische vaardigheden omvatten zowel een cognitieve component (de vaardigheid kennen) als een handelings-component (de vaardigheid kunnen toepassen) als ook een houdingscomponent (het belangrijk vinden om de procedure zorgvuldig uit te voeren). Hoewel het leren van vakkenkennis vrij recht toe rechtaan is, vereist de vaardigheid om deze vakkennis functioneel aan te wenden in beroepssituaties een andere soort inspanning en manier van leren. Academische vaardigheden die nadrukkelijk aan bod komen zijn: i) schriftelijk en mondeling communicatie, ii) analyse en gebruik van informatie, iii) probleem oplossen, iv) oordeel- en besluitvorming, v) planning, vi) arbeidsmarkt en werksituatie, en vii) computergebruik. Ieder jaar komt een aantal van deze vaardigheden in het curriculum aan bod. Deel 1 Studenten dienen in de bachelorstudie een aantal resultaten van hun werk op het gebied van academische vaardigheden te bewaren in een portfolio, en schijven per product een kort reflectieverslag, waarbij zij ingaan op het door hun geleerde op dit gebied. De studieadviseur / docent beoordeelt de portfolio op vooruitgang en op de manier waarop een student de eigen resultaten heeft beoordeeld. Op basis hiervan wordt een voldoende of onvoldoende verleend. De student is zelf verantwoordelijk voor het nemen van het initiatief, maken van de afspraken voor de bespreking met de docent. Deel 2 Studie en Loopbaan Bij het onderdeel Studie en Loopbaan oriënteert de student zich op de 118


werkwijze

literatuur toetsing

doelgroep voorkennis naam code docenten studiepunten inhoud

studiekeuze (eerste jaar) een afstudeervariant en specialisatiegebied (derde jaar) en wordt de arbeidsmarkt verkend. Plaats van het onderdeel Studie en Loopbaan • Dit onderdeel wordt voor een deel opgenomen in het vak MNW& Samenleving in het eerste jaar. • In het derde jaar wordt Cursus Oriëntatie op studie en Loopbaan als een onderdeel van de oriëntatie op de master gegeven. Deel 1 • Jaar 1: je verzamelt je verslagen met commentaar van de docenten. In de zesde periode maak je een korte analyse van je verbeterde punten in der loop ter tijd en je plannen voor de verbetering voor komende jaren en dat bespreek je met de studieadviseur. • Jaar 2: Idem jaar 1 • Jaar 3: Je maakt afspraken met je begeleider van de bacheloropdracht over de aspecten die in het kader van academische vaardigheden aan bod moeten komen. Deel 2 • eerste jaar: Colleges over carrière mogelijkheden worden gegeven en in groepsverband wordt een persoonlijk profiel gemaakt. • derde jaar: In groepsverband wordt een persoonlijk profiel gemaakt. Tevens maakt iedere student eigen variant keuze. Er worden interviews gehouden om de arbeidsmarkt te verkennen. Handleiding Leertraject academische vaardigheden en handleiding portfolio. • Toetsing: aanwezigheid bij de groepsbijeenkomsten, presentatie van resultaten netwerkinterview en gemotiveerde variant keuze, en mondelinge en schriftelijke presentaties. Zie verder werkwijze bacheloropdracht. Actieve deelname aan de cursussen Studie en Loopbaan is verplich • Eindtoetsing: Drie jaarlijkse gesprekken en de gemaakte verslagen worden met voldaan / niet voldaan beoordeeld. Zie verder eindtoetsing bacheloropdracht. bachelorstudenten MNW vwo-vaardigheden Academische vaardigheden voor S/F 435360 dr.ir. T. Mehrian Isfahani; drs. G. de Jong 1 Academische vaardigheden omvatten zowel een cognitieve component (de vaardigheid kennen) als een handelingscomponent (de vaardigheid kunnen toepassen) als ook een houdingscomponent (het belangrijk vinden om de procedure zorgvuldig uit te voeren). Het leren van vakkenkennis is vrij recht toe recht aan; de vaardigheid om deze vakkennis in een beroepssituatie te gebruiken vereist een ander soort inspanning en manier van leren. Academische vaardigheden die tijdens het bachelorprogramma nadrukkelijk aan bod komen zijn: i) communicatie, ii) analyse en gebruik van informatie, iii) probleemoplossen, iv) oordeel- en besluitvorming, v) planning, vi) verkenning studie- en arbeidsmarkt en werksituatie vii) computergebruik. Studenten dienen in de bachelorstudie een aantal resultaten van hun werk op

Examenonderdelen

119

werkwijze

literatuur toetsing

doelgroep voorkennis opmerkingen naam code coördinator docenten studiepunten contacturen periode doel

120

het gebied van academische vaardigheden te bewaren in een portfolio, en schijven aan het eind van deze periode een kort reflectieverslag, waarbij zij ingaan op het door hen geleerde op dit gebied. De studieadviseur beoordeelt de portfolio op vooruitgang en op de manier waarop een student de eigen resultaten heeft beoordeeld. Op basis hiervan wordt een voldoende of onvoldoende verleend. De student is zelf verantwoordelijk voor het nemen van het initiatief, het maken van afspraken voor bespreking met de studieadviseur. De vaardigheid arbeidsmarkt en werksituatie wordt in het kader van de cursus Studie en loopbaan voor de derdejaars behandeld. Tijdens deze cursus (vier groepsbijeenkomsten) oriënteer je je op je keuzemogelijkheden voor je masterfase. Tevens worden interviews gehouden om de arbeidsmarkt te verkennen. Je maakt drie opdrachten, n.l. • een aanvraag voor de goedkeuring van jouw bachelorprogramma met een motivering van je keuzes voor de examencommissie • een persoonlijk profiel • een persoonlijk reflectieverslag over je academische vaardigheden. • Jaar 1: je verzamelt je verslagen met commentaar van de docenten. In de zesde periode maak je een korte analyse van je verbeterde punten in der loop ter tijd en je plannen voor de verbetering voor komende jaren en dat bespreek je met de docent/ begeleider. • Jaar 2: idem jaar 1 • Jaar 3: zie bovenstaande paragraaf over de cursus Studie en Loopbaan. In de groepsbijeenkomsten van deze cursus worden aan de eerder vermelde onderdelen gewerkt en gepresenteerd. Deze worden met de docent besproken. Handleiding Leertraject academische vaardigheden • Jaar 1 en 2: beoordeling het reflectieverslag tijdens een gesprek met de studieadviseur • Jaar 3: de drie gemaakte opdrachten tijdens de cursus Studie en Loopbaan worden met voldaan/ niet voldaan beoordeeld. Verder is aanwezigheid bij de groepsbijeenkomsten van deze cursus verplicht. Het behalen van de eind competenties van je bachelor wordt in het kader van het eindproject beoordeeld. Het totaal levert een studiepunt op. bachelorstudenten S en F VWO-vaardigheden periode: elk jaar in periode zes (in derde jaar ook in periode 1) ACW: Geschiedenis van de woord en beeldrelaties 3 529703 dr. J.P. ten Berge dr. J.P. ten Berge; dr. T.S.J.G. Bogels 5 28 (28 hoorcollege) 1 Globale kennis te verschaffen op overzichtsniveau van de historische ontwikkeling van de relatie woord en beeld: In artefacten bijvoorbeeld gedichten, schilderijen; tussen verschillende Exacte wetenschappen

inhoud

literatuur toetsing doelgroep opmerkingen

artefacten bijvoorbeeld een gedicht en een schilderij; tussen de kunsten, in het bijzonder literatuur en beeldende kunst; in cultuur in brede zin, bijvoorbeeld dominantie van woordkunst boven het beeld. Het verschaffen van inzicht in de wijze waarop in het Engeland van de achttiende eeuw in woord en beeld uitdrukking werd gegeven aan wat tot op heden belangrijke issues zijn: het individu in de maatschappij en vrouwenemancipatie. In de Geschiedenis van de woord en beeldrelaties 3 worden per tijdperk de typerende aspecten van de woord en beeldrelaties nader belicht. In de achttiende eeuw wordt het begin gemaakt van de maatschapij zoals wij die nu kennen. De nadruk die gelegd wordt op individuele ontwikkeling roept vragen op over de positie van de mens in de maatschappij, en met name de vrouw, vragen die ook in het huidige ik-tijdperk nog steeds gesteld worden. In het zich ontwikkelende genre van de roman en de typisch Engelse progresses van een schilder als Hogart wordt de lezer en beschouwer uitgedaagd te accepteren dat hier geen eenduidige antwoorden gegeven kunnen worden. Daarnaast biedt de ontwikkeling van de poëzie en de tuinarchitectuur de gelegenheid te onderzoeken hoe de mens de confrontatie met zichzelf aangaat in de natuur. Hierbij zal aandacht besteed worden aan de verdere ontwikkelingen op dit terrein, tot aan de huidige zorg voor het mileu. J.P. ten Berge behandelt de woord en beeldrelaties van de negentiende eeuw tot en met het postmoderne heden. Hij gaat in op titelstrategieën in de beeldende kunst (college 1), de invloed van eigentijdse 'low arts' in het terugbrengen van het woord in de kunst (college 2 en 3), de wens van veel kunstenaars een nieuwe, universele (beeld)taal te ontwikkelen (college 4 en 5), en de versmelting van woord en beeld in de 'visuele poëzie' (college 6): van collage, doedels en kalligrafie tot Pop Art, graffiti en neonkunst. Wordt nader bekend gemaakt Schriftelijk tentamen 2e jaars studenten ACW Inschrijven verplicht via TIS

subject code lecturer credits period aim

Advanced Electrodynamics and Quantum Optics 420118 dr. T.D. Visser 6 4 and 5 To become familiar with various formalisms and methods in the description of the electromagnetic field, its quantization and its interaction with matter. To acquire essential knowledge, overview and expertise in this field in order for the students to be able to find their way further into the literature and to carry out a master's project. content • Wave guiding in dielectric structures (fiber and layers). • Green tensor formalism for light scattering by sub-wavelengths objects. • Singular optics: angular spectrum representation and evanescent waves; optical vortices and topological charge. • Scattering of light bij atom (Lorentz model): dispersion, extinction, causality and Kramers-Kronig relations. • Elements of quantum optics: quantization of the electromagnetic

Examenonderdelen

121

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience subject code lecturer credits period aim

content

form of tuition literature

mode of assessment entry requirements target audience remarks 122

field, Fock states, coherent states as "classical" fields, stimulated emission, Planck's law, interaction between an atom and a quantum field, stimulated emission, spontaneous emission and the Lamb shift. • The density matrix description: pure states, statistical mixtures, Liouville equation, the concept of partial trace, applications. Lectures. Lecture notes for certain parts of the course will be handed out and a list of study and reference books will be announced at the beginning of the course. Oral examination after appointment with lecturers. Bachelor courses Electrodynamics and Quantum Mechanics 3N, mPhys. Advanced Quantum Mechanics 420003 dr. D. Boer 6 4 • To further develop the skills in performing quantum mechanical calculations. • To learn about the role of symmetry in the calculation of energy levels of atoms with various approximation methods. • To gain an understanding of the theoretical considerations that lead to the introduction of quantum fields. • Angular momentum: review of general theory, intrinsic and orbital angular momentum, state space, addition of angular momenta, ClebschGordan coefficients, 3j-symbols, vector operators, Wigner-Eckart theorem and applications, such as the Zeeman effect and hyperfine structure. The role of the rotation group is exemplified. • Systems of identical particles: spin and statistics, exchange degeneracy, permutation operator, symmetric and anti-symmetric states, construction rules, two-electron atoms, excited states of Helium, many-electron atoms, Hartree and Hartree-Fock methods. • Interactions with electromagnetic fields: quantization of the electromagnetic field, interaction between an atom and a quantum field, spontaneous emission, line width. • Relativistic quantum physics: Klein-Gordon and Dirac equations, charge and current densities, continuity equations, negative-energy solutions, coupling to an electromagnetic field, Pauli equation, application to the hydrogen atom. Lectures and tutorials. The course will be based on chapters from several books, among them: Mandl, Quantum Mechanics; Cohen-Tannoudji, Quantum Mechanics, Volume II; Bethe, Intermediate Quantum Mechanics. Students are not required to purchase all these books and should consult the course manual first. Oral or written (depending on the number of participants) Quantum Mechanics course of the 2nd year. 3N, mPhys, mCh. This course is intended to supplement the compulsory Quantum Mechanics Exacte wetenschappen

course and to provide a theoretical basis for results treated in "Struktuur der Materie: Atoom en Molekuulfysica". It is especially of relevance to students planning to enter the Master's programmes Theoretical Physics or Laser Sciences. subject code lecturer credits period aim

content

form of tuition literature mode of assessment target audience subject code credits period lecturer aim

content

form of tuition literature mode of assessment

Advanced Statistical Physics 420001 prof.dr. F.C. MacKintosh 6 4 and 5 To impart insight in the standard methods for describing macroscopic systems starting from their microscopic structure, and to obtain skill in applying these methods. The kinetic method according to the Boltzmann transport equation. The relaxation time approximation for the collision term. Applications of the microcanonical, canonical and grandcanonical ensembles, both classically and according to quantum statistical mechanics. The Ising model as an illustration of a description of a phase transition, including the concept of critical exponents. Fluctuation theory, according to the Langevin method and the master equation, with the examples of current noise and Brownian motion. As an advanced example of nonequilibrium quantum statistical mechanics linear response theory is illustrated through the phenomenon of electromigration. Lectures. Lecture notes. Oral exam. mPhys. Advanced Topics in Software Design 400378 6 1 and 2 dr. P. Lago Learn advanced design techniques applicable to large software systems. Be able to select among them and apply them for a specific system. Be able to document and compare the design decisions. The lectures explain the most innovative design techniques. Examples are: aspect-oriented design, domain design and product line/family engineering, pattern-oriented design, reuse/refactoring, use of reference architectures. In the first lectures, the basic object-oriented concepts (like data abstraction, inheritance, and encapsulation) will be discussed. The students work in groups of two to discuss the different design techniques and how to use them for an assigned software system. They have to develop different representations of the system. Each representation has to emphasize how a certain design technique has been applied, and the pros and cons it brings in the developed solution. Each representation constitutes a design documentation for the software system. Lectures and group work. Material handed out by the lecturer. Written reports of the assignment and presentation.

Examenonderdelen

123

entry requirements Software Engineering (400071) and Project Software Engineering (400067). target audience 3I, mCS, 3BI, mIS, mBMI, mAI naam code studiepunten periode docent inhoud


AI kaleidoscoop 400001 6 1 en 2 prof.dr. F.A.H. van Harmelen Het college geeft een overzicht van de belangrijkste deelgebieden van de Kunstmatige Intelligentie (waaronder kennissystemen, zoektechnieken, machine learning, productiesystemen, planning, spelprogramma's, enzovoort). In de eerste 4 weken worden de basisbegrippen van zoekmethoden behandeld. In de daaropvolgende periode wordt tijdens elk college steeds een deelgebied in grote lijnen behandeld, alsmede een representatief element van het deelgebied in detail. Bij deze elementen staat de representatie van kennis en het zoeken naar oplossingen in zoekruimten centraal. Eerste 4 weken: werkcollege + werkboek daarna hoorcollege + huiswerkopgaven. Luger & Stubblefield, Artificial Intelligence, Benjamin Cummings Publishing. Twee deeltentamens 1AI, 1I, 1IK Geen

naam code docent studiepunten periode inhoud

AI Master orientatie 400380 dr. V.N. Stebletsova 6 Variabel AI Master orientatie is een keuzevak bedoeld als afsluiting van de bachelorstudie Kunstmatige Intelligentie. De invulling van een project verschilt per studentenkoppel. Om te beginnen dient men contact op te nemen met de coordinator van de projecten: dr. V.N. Stebletsova ([email protected]). toetsing Werkstuk doelgroep 3AI

naam code docent studiepunten periode doel

Algebra 400307 dr. M.L.J. van de Vel 3 1 De cursus heeft tot doel de studenten vertrouwd te maken met enkele zienswijzen die aan de algebra ten grondslag liggen. Er wordt ook aandacht geschonken aan enkele moderne toepassingen van rekenen met een "modulus". inhoud • Elementair modulo rekenen met gehele getallen via staartdeling met rest. • Vergelijkingen oplossen modulo m.

124


•

Axioma's en bewijzen over gehele getallen. Rekenregels "modulo m". • Chinese reststelling en Euler stelling. • Toepassingen: cryptografie (matrixvercijfering, RSA) geheime sleutel distributie volgens Diffie-Hellman. toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 1W, 1N. •


inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent inhoud

werkwijze literatuur

toetsing doelgroep voorkennis naam code docent studiepunten periode doelgroep

Algebra en discrete wiskunde I 400002 3 2 dr. M.L.J. van de Vel Ontwikkeling van basale kennis omtrent eindige lichamen. Enkele intermediaire noties (ring, vectorruimte) worden gebruikt in een vervolgcollege over discrete wiskunde. Modulorekenen, Commutatieve unitaire ringen, veeltermringen, eindige lichamen. Hoorcollege met practicum. Er wordt een dictaat beschikbaar gesteld. Schriftelijk. 3I Logische taal en redeneermethoden (400043). Algebra en discrete wiskunde II 400003 3 4 dr. M.L.J. van de Vel Teltheorie (combinaties en rangschikkingen met/zonder herhaling, laatjesprincipe, inclusie-exclusie principe, Mobius inversie), recursie, machtreeksen (theorie en toepassingen), inleiding coderingstheorie. Hoorcollege met practicum. Dictaat "Combinatoriek" (deel 1 van het dictaat Combinatoriek, grafentheorie en getaltheorie van de Open Universiteit). Er worden notas over coderingstheorie beschikbaar gesteld. Schriftelijk. 3I Algebra voor Discrete Wiskunde I. Algebra II 400387 dr. M.L.J. van de Vel 9 3, 4 en 5 2W, 3W

naam Algemene Methodologie voor AI, deel 1 code 811013 studiepunten 3

Examenonderdelen

125

contacturen 87 (3 schriftelijk tentamen, 12 practicum, 12 hoorcollege, 60 zelfstudie) docenten dr. W. Donk; dr. S.A. Los doel Kennismaking met de methoden van empirisch onderzoek met de bedoeling de student in staat te stellen onderzoek in methodologisch opzicht te evalueren. inhoud Aan de orde komen: • wetenschapstheorie; • beschrijvend, explorerend en toetsend onderzoek; • empirische cyclus; • meetschalen; • betrouwbaarheid; • validiteit; • steekproef en populatie; • onafhankelijke, afhankelijke en controle variabelen; • contaminerende variabelen; random error; • binnen-proefpersonen en tussen-proefpersonen designs; • factoriele, kleine-N, en quasi-experimentele designs werkwijze Hoorcolleges en practica. De cursus zal bestaan uit 6 hoorcolleges en 6 practica (waarin gebruik zal worden gemaakt van blackboard) die afgewisseld zullen worden aangeboden. Tijdens de hoorcolleges zullen bovenstaande begrippen worden geïntroduceerd. Tijdens de practica dienen studenten een zestal quizzen te maken waar binnen de in de hoorcolleges geïntroduceerde begrippen op verschillende manieren zullen worden behandeld. Studenten zullen feedback krijgen over hun prestatie tijdens de practica. literatuur Wordt nog bekend gemaakt toetsing schriftelijk tentamen met multiple-choice vragen. opmerkingen Deelname aan de practica is verplicht. naam Algemene Methodologie voor AI, deel 2 (Introduction to Research Methods for AI: Part II) code 811014 studiepunten 3 contacturen 87 (3 schriftelijk tentamen, 8 practicum, 8 hoorcollege, 68 zelfstudie) periode 1 docent dr. S.A. Los doel Verdere kennismaking met de methoden van empirisch onderzoek met de bedoeling de student in staat te stellen onderzoek in methodologisch opzicht te evalueren. Daarnaast worden de studenten bekend gemaakt met de wijze waarop wetenschappelijke verslaglegging plaats vindt. inhoud Aan de orde komen: • De rol van statistiek in empirisch onderzoek; • statistische ignificantie; • statistisch onderscheidingsvermogen; • de t-toets; • overzicht over andere veelgebruikte toetsen; • enkele artikelen waarin verslag wordt gedaan van beschrijvend, correlationeel en toetsend onderzoek. 126


werkwijze Hoorcolleges en practica literatuur Wordt nog bekend gemaakt. toetsing schriftelijk tentamen met multiple-choice vragen. opmerkingen Deelname aan de practica is verplicht. Entreevoorwaarde: Algemene Methodologie voor AI: Deel I. naam code studiepunten periode docent doel inhoud

doelgroep opmerkingen

Algemene statistiek voor BWI 400218 6 4 en 5 dr. B.J.K. Kleijn Een inleiding in de basisgebrippen van de mathematische statistiek Het doel van de wiskundige statistiek is om met behulp van kansmodellen uitspraken te doen over een gegeven situatie waarin toeval een rol speelt. Men denke bijvoorbeeld aan het vergelijken van twee medische behandelingen, waarbij zelden een van de twee in alle omstandigheden beter is, het opstellen en aanpassen van een model voor voorraadbeheer, waarin rekening moet worden gehouden met stochastische fluctuaties van de vraag in de tijd, de analyse van beurskoersen, waarin het toeval een overduidelijke rol speelt, of het modelleren van de verdeling van een maximum waterhoogte in de Maas gedurende een periode, belangrijk voor het bepalen van de hoogte van de dijken. Meer in het bijzonder wil men in de statistiek op grond van waarnemingen uitspraken doen over de kansverdeling waaruit deze waarnemingen afkomstig zijn. Een statistisch model is een klasse van kansverdelingen of kansdichtheden, welke hypothesen over de situatie uitdrukken. Op grond van realizaties van de corresponderende stochastische variabelen ("waarnemingen") zoekt men de best passende hypothese. Het college Algemene Statistiek is een eerste inleiding in de wiskundige statistiek, en bouwt voort op de colleges Kansrekening uit het eerste studiejaar. De kernonderwerpen van het college zijn: schatten, toetsen, en de constructie van betrouwbaarheidsintervallen. Deze kernbegrippen worden met behulp van een reeks standaard problemen geillustreerd. Daarnaast beoogt het college een eerste inleiding in de statistische data analyse, met name verdelingsonderzoek, enkele grafische methoden, en enkele simulatie methoden. Hoorcollege+werkcollege+computer opgaven. Zie de webpagina voor meer informatie. collegedictaat. 2 schriftelijke deeltentamens+computer opgaven Zie de webpagina voor meer informatie. 2BWI Website: http://www.math.vu.nl/sto/onderwijs/algstatbwi

naam code studiepunten periode docent

Algemene statistiek voor W/Ect 400004 6 2 en 4 dr. J.H. van Zanten

werkwijze literatuur toetsing

Examenonderdelen

127

doel Een inleiding in de basisbegrippen van de mathematische statistiek. inhoud In de statistiek wil men op grond van waarnemingen uitspraken doen over de kansverdeling waaruit deze waarnemingen afkomstig zijn. In dit college wordt een overzicht gegeven van de basisbegrippen. Deze worden geillustreerd met voorbeelden uit vooral de parametrische statistiek, dat wil zeggen dat de kansverdeling op één of meer parameters na bekend is. Achtereenvolgens komen schattingstheorie, toetsingstheorie en de constructie van betrouwbaarheidsintervallen aan de orde. Daarbij staan begripsvorming en de presentatie van enkele veel gehanteerde methoden centraal. In de bijbehorende instructie komen naast een aantal interessante praktijkproblemen ook meer wiskundig getinte vraagstukken ter sprake. werkwijze Om met het in het college ontwikkelde wiskundige gereedschap te leren omgaan, is het werkcollege onmisbaar. literatuur Collegedictaat. toetsing Schriftelijk, met een voortentamen en een tentamen. doelgroep 2W, 2Ect voorkennis de vakken: Calculus, Kansrekening I, en Kansrekening II. Vereist voor deelname aan het tentamen: Kansrekening I of Kansrekening II. naam code studiepunten periode docent inhoud

werkwijze toetsing doelgroep voorkennis

Analyse BWI I 400005 3 1 prof.dr. M. van Veldhuizen In dit college komen verschillende onderwerpen uit de analyse aan bod. • Complexe Calculus: complexe getallen, modulus en argument, exponentiële schrijfwijze, oplossen polynoomvergelijkingen • Differentiaalvergelijkingen: scheiden van variabelen, lineaire d.v. van de 1ste en 2de orde, variatie van constanten, differentie vergelijkingen, Laplace-transformatie • Reeksen: complexe (macht)reeksen, genererende functies, verwisseling van limietprocessen, convolutie, Fourierreeksen College met werkcollege. Tentamen (schriftelijk). 2BWI Vereiste voorkennis voor deelname aan het tentamen: Calculus I (400300) en Calculus II (400301)

naam code studiepunten periode docent inhoud

Analyse BWI II 400006 3 4 dr. J.A. Sanders In dit vak worden reële functies van meer variabelen bestudeerd. Aan de orde komen: 1) limiet en continuïteit 2) de gradient en de (totale) afgeleide 3) kettingregel en formule van Taylor 4) optimalisatie zonder nevenvoorwaarden 5) optimalisatie met nevenvoorwaarden via de methode van Euler-Lagrange werkwijze College met werkcollege.

128


toetsing Tentamen (schriftelijk). doelgroep 2BWI voorkennis Veronderstelde voorkennis: Lineaire Algebra voor BWI (400041). Vereiste voorkennis voor deelname aan het tentamen: Calculus I(400300) en Calculus II (400301). naam code studiepunten periode docent inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docent studiepunten periode doel inhoud


toetsing

doelgroep voorkennis opmerkingen

Analyse op varieteiten 400007 6 4 en 5 prof.dr. J. Bochnak Dit college is een inleiding tot de globale analyse, ofwel analyse op variëteiten. Onderwerpen zijn: • Variëteiten van afbeeldingen tussen variëteiten; • Differentiaalvormen; • Integratie op variëteiten; • Stelling van Stokes en toepassingen. Naast het hoorcollege is er een wekelijks werkcollege. Collegedictaat. Door middel van thuis te maken opgaven. 3W, mMath Vereist voor deelname aan het tentamen: Wiskundige Analyse II. Anorganische chemie I 435141 dr. L. Visscher 3 4 Het doel van dit college is het aanleren van basiskennis op het gebied van de anorganische chemie. In het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • nomenclatuur van de anorganische chemie; • structuur van en binding in vaste stoffen (metalen, covalente en ionogene roosterverbindingen); • periodiek systeem der elementen (eigenschappen van hoofdgroepelementen); • overgangsmetalen en coördinatiechemie (structuur en binding). Colleges (hoorcollege, instructiecollege) 26 uur. Het hoorcollege is gebaseerd op het studieboek: S.S. Zumdahl, Chemical Principles, 4th ed., Houghton Mifflin Company, 2002; in het bijzonder hfd.st. 2 (2.8 en 2.9), 16 (16.3 t/m 16.9), 18, 19, 20. Schriftelijk tentamen en mondelinge herkansing. Tot de tentamenstof behoort alle op het college behandelde stof, alsmede de hierboven genoemde delen van het studieboek. 1S Van quantum tot materie Aanbevolen wordt aanvullend materiaal bij het studieboek aan te schaffen: Study Guide (P.B.Kelter); Complete Solutions Guide (T.J. Hummel and S.S. Zumdahl), CD-ROM: Chemistry: Interactive 4.1; 4th ed. Houghton Mifflin Company, 2002.

Examenonderdelen

129


inhoud


toetsing doelgroep opmerkingen

Anorganische chemie II 435290 dr. A.W. Ehlers 3 1 Het doel van dit college is het verder uitbreiden van de basiskennis op het gebied van de anorganische chemie opgedaan in het college Anorganische chemie I, in het bijzonder m.b.t. de coördinatiechemie en de organometaalchemie. In het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • coördinatiechemie (structuur en assymmetrie van overgangsmetaalcomplexen, binding en electronenstructuur, magnetisme, reacties van coördinatieverbindingen); • electronenspectra van coördinatieverbindingen (termen, spectrochemische en nefelauxetische parameters); • organometaalchemie (18-electronenregel, carbonylcomplexen, DewarChatt model, metaal-metaalbinding); • metaal-organische katalyse • bio-anorganische chemie (metallo-enzymen, biomimetica) Colleges (hoorcollege, werkcolleges), Zelfstudie . Het hoorcollege is gebaseerd op het studieboek: D.F. Shriver en P.W. Atkins, Inorganic Chemistry, 3rd ed., Oxford University Press, 1999;i.h.b. hfd.st. 7, 14, 16, 19. Schriftelijk tentamen. Tot de tentamenstof behoort alle op het college behandelde stof, alsmede de hierboven genoemde delen van het studieboek. 2S, 2F Aanbevolen wordt aanvullend materiaal bij het studieboek aan te schaffen: S.H. Strauss, Guide to Solutions for Inorganic Chemistry, Oxford University Press 1999. Een CD-ROM is ook beschikbaar (Inorganic Chemistry 3.0; K. Harrison)

subject code lecturer credits period content

Applied Analysis: Financial Mathematics 400076 prof.dr. M. van Veldhuizen 6 1 and 2 This course gives an introduction to financial mathematics. The following subjects will be treated: • introduction in the theory of options; • the binomial method; • introduction to differential equations; • the heat equation; • the Black-Scholes formula and applications; • introduction to numerical methods, approximating the price of an (american) option. form of tuition Lectures (2 hours per week) and practical work (2 hours per week). The students have to turn in homework. literature P. Wilmott, S. Howison, J. Dewynne, The Mathematics of Financial 130


mode of assessment entry requirements target audience remarks


inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen

Derivatives, A student introduction, Cambridge Unversity Press, 1995. Homework exercises. Vereist voor deelname aan het tentamen: Calculus (400013). 3W, 4BWI, 3Ect Het is mogelijk een aanvulling op het vak te doen door een specifiek onderwerp uit de theorie van de partiële differentiaalvergelijkingen of van de financiële wiskunde uit te werken. Het vak is ook in de masteropleiding toegestaan Astrofysica van compacte sterren 420159 dr. R.A.D. Wijnands 6 4 en 5 Hoe onstaan compacte sterren ? Hoe nemen we ze waar ? Wat kunnen we leren van compacte sterren over ultra-dichte materie en over de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein ? Neutronensterren, witte dwergen en zwarte gaten zijn de allerdichtste materie-concentraties die in de natuur voorkomen, met de allersterkste zwaarte-krachtsvelden. Ze spelen een essentiele rol in de evolutie van de materie in het heelal. De supernova explosies waarmee sterren zwaarder dan 8 zonsmassa's hun leven beeindigen zijn het gevolg van de instorting van hun kern tot een neutronenster of zwart gat, waarbij het grootste deel van de in de ster gevormde zware elementen over het interstellaire waterstofgas worden verspreid. Na de supernova explosie zijn neutronensterren nog miljoenen jaren waarneembaar als radiopulsars,de nauwkeurigste klokken in het heelal. Milliseconde pulsars en pulsars in dubbelster-systemen stellen ons in staat de Algemene Relativiteitstheorie te testen met ongeevenaarde nauwkeurigheid. Hiermee werd o.m. het bestaan van gravitatiestraling aangetoond (Nobelprijs 1993). De sterkste bronnen van röntgenstraling aan de hemel zijn neutronensterren en zwarte gaten in dubbelster-systemen. Dankzij deze systmen kon het bestaan van zwarte gaten worden aangetoond. In het college wordt ingegaan op de fundamentele natuurkunde die ten grondslag ligt aan het bestaan van deze objecten (quantummechanica, relativiteit). Voorts worden behandeld de processen van deeltjesversnelling door neutronensterren en zwarte gaten, en de opwekking van de verschillende waarneembare vormen van elektromagnetische straling (radio-, röntgen- en gammastraling) die hiervan het gevolg is. Tevens wordt de vorming van neutronensterren en zwarte gaten in dubbelsterren behandeld, evenals de toetsing van relativistische effecten met behulp van radio-pulsars. Bij het college is een werkcollege, waarin problemen uit de in het hoorcollege behandelde stof nader worden uitgewerkt in de vorm van opgaven. Hoor-en werkcollege. Syllabus. Schriftelijk tentamen. 3N Inleiding Sterrenkunde. Aanmelding voor 1 januari 2006 via studieweb is verplicht.

Examenonderdelen

131

subject code lecturer credits period content



Asymptotic Statistics 400383 prof.dr. A.W. van der Vaart 6 1 and 2 The course starts with a review of various concepts of stochastic convergence (e.g. convergence in probability or in distribution), and properties of the multivariate normal distribution. Then the asymptotic properties of various statistical procedures are studied, including chi-square tests, moment estimators, M-estimators (including MLE), and kernel density estimators. The examples are chosen according to importance in practical applications, and the theory is motivated by practical relevance, but the subjects are presented in theorem-proof form. The asymptotic optimality of these procedures, based on the "local asymptotic normality" of statistical models or Assouad's lemma, is not discussed during the course hours, but can be studied for extra credits: 8 (400323) rather than 6. Lectures, Problem sessions. • Lecture notes. • A.W. van der Vaart: Asymptotic Statistics (Cambridge University Press, 1998). Written exam on the material of the lectures and problems sessions for 6 cp. Extension with 2 points to 8 cp through an oral exam on additional material. Prerequisites: Wiskundige Analyse II (400088),Algemene Statistiek (40004), or equivalent. Measure theory recommended. 3W, mMath, mBMI Also see the website http://www.math.vu.nl/sto/onderwijs/asympstat/ for more information. As this course is part of the joint national master programme registration via http://mastermath.nl Location VU.

naam code docenten studiepunten periode doel

Atmosferische chemie 435420 dr. M.H.M. Janssen; prof.dr. S. Stolte 6 3 en 4 Doel van deze cursus is dat men een overzicht krijgt over de werking van de fysisch-chemische processen in relatie tot de klimaat-biosfeer interacties, die verantwoordelijke zijn voor het klimaat op de aarde, en wel in relatie tot haar wisselwerking met de zon en onder de invloed van menselijke activiteit. inhoud Aansluitend op de basiskennis verkregen in het eerste en tweede studiejaar wordt in deze cursus de aarde behandeld als een "chemisch" eco-planetair systeem. Na een algemene introductie, waarin kennis gemaakt zal worden met belangrijke concepten, zal het eerste deel van de cursus zich bezighouden met naar keuze de biologisch chemische of fysisch chemische aspecten van • het aardoppervlak en Isotopen chronometrie, de tektonische drift en continentale plaat beweging aangedreven van uit de aardkern • absorptie en reflectie van zonnestraling en de temperatuur opbouw van de

132


diverse atmosferische zones atmosferische circulatie • aerosolen en hydrosolen • de watercyclus en het klimaat • chemisch evenwicht en reactiviteit van moleculen, radicalen en ionen Het tweede deel van de keuzemodule richt zich specifiek op de (photo)chemie van de atmosfeer en haar invloed o.a. op levende organismen, neerslag en water. Het afsluitende laatste deel behandelt het modelleren van de chemische processen in de atmosfeer. Ten slotte zal met speciale aandacht voor fluctuaties een kwantitatieve voorspelling voor de toestand van de atmosfeer en het aardoppervlak in de toekomst en verre toekomst hieruit worden afgeleid. Zelfstudie met instructie en vragen contacturen (2x per week). Atmospheric Change An Earth System Perspective, T.E. Graedel and Paul.J. Crutzen, Ed.W.H.Freeman and Company, New York, 1993. Mondeling tentamen en verslag. 2S, 2F, 3S, 3F •

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code coördinator docenten studiepunten periode doel

Bachelorproject Farmacochemie 435530 dr. J.N.M. Commandeur (P.256, [email protected], tel. 020-5987595) dr. J.N.M. Commandeur; dr. M.J. Smit; dr. I. de Esch; dr. H. Lingeman 12 4, 5 en 6 Het doel van dit eindproject is de student, door middel van het uitvoeren van een klein onderzoeksproject, inzicht te verschaffen in de verschillende specialisaties van farmacochemisch onderzoek. inhoud In een eindproject Farmacochemie dient de student een klein onderzoek uit te voeren in het kader van één van de lopende onderzoeksprojecten van de hieronder genoemde werkgroepen. Hieronder wordt kort samengevat welke aspecten en technieken er bij de verschillende werkgroepen aan bod zullen komen: • Ontwerp en Synthese: hierin zullen syntheseroutes voor de te onderzoeken stof(fen) worden ontworpen en vervolgens uitgevoerd. Bij de syntheseplanning wordt gebruik gemaakt van Crossfire. De (tussen)producten zullen worden gezuiverd en chemisch gekarakteriseerd (NMR, MS, smeltpunt e.d.). • Computational Medicinal Chemistry and Toxicology: hierin zal de interactie van te onderzoeken stof(fen) met receptoren of enzymen worden onderzocht met computermodellen. Aspecten/technieken die aan bod komen zijn energieminimalisatie, docking-procedures, homology modeling e.a. • Moleculaire Farmacologie: hierin zal de farmacologische werking van te onderzoeken stof(fen) worden getest in verschillende farmacologische testsystemen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van cellulaire systemen waarin wild-type en mutante humane en/of virale receptoren tot expressie zijn gebracht. De interactie van deze stoffen worden bestudeerd d.m.v. radioligand bindingsstudies, reporter gen bepalingen en second messenger analyses. • Moleculaire Toxicologie: hierin zal onderzocht worden op welke wijze te

Examenonderdelen

133

werkwijze

literatuur

toetsing

doelgroep

onderzoeken stof(fen) enzymatisch worden afgebroken door recombinant humane biotransformatie enzymen. Bekeken zal worden of de gevormde metabolieten farmacologisch of toxicologisch actief zijn. Ook zal het vermogen van de stof(fen) tot het veroorzaken van drug-drug interacties worden onderzocht. • Bio-Analytische Chemie: hierin zullen analysemethodes worden ontwikkeld waarmee de aanwezigheid en concentraties van te onderzoeken stof(fen) en hun metabolieten kan worden bepaald in biologische monsters. Analysemethodes die toegepast kunnen worden zijn HPLC, GC, massaspectrometrie, capillaire zone-electroforese etc. De studenten zullen in de eerste week een literatuurstudie uitvoeren aan de hand van opdrachten. Vervolgens zal de student, in overleg met de begeleiders, een werkplan opstellen voor het uit te voeren onderzoek. Hierna zal de student het onderzoek experimenteel uitvoeren. In de laatste week dient er een verslag te worden geschreven en dient er een korte mondelinge presentatie te worden gehouden voor de medestudenten. Bij aanvang van het eindproject zullen enkele relevante artikelen ter beschikking worden gesteld. Vervolgens dient de student zelf literatuur te verzamelen bij de bibliotheek en via internet (PubMed; electronische tijdschriften bij UBVU). De beoordeling zal plaatsvinden op basis van de schriftelijke rapportage (labjournaal en verslag), de practische vaardigheid en de mondelinge presentaties. 3S, 3F

naam code studiepunten docent periode inhoud

Bachelorproject Informatica 400182 6 onbekend (Diversen) variabel Het project is bedoeld als afsluiting van de bachelorstudie Informatica en heeft een invulling die verschilt per student en per sectie. Studenten kunnen dit vak doen als de overige vakken van het bachelorprogramma zijn afgerond. Voor die tijd dient men contact op te nemen met een van de coordinatoren van de projecten. Dit zijn Guillaume Pierre (sectie Computersystemen), Martijn Schut (sectie AI), Hans van Vliet (sectie IMSE) en Femke van Raamsdonk (sectie Theoretische Informatica). Werkstuk. toetsing doelgroep 3I opmerkingen Voor bachelorsprojecten bij TI zie de website: http://www.cs.vu.nl/~ti/ba naam code docent studiepunten periode doel

134

Bachelorproject Natuurkunde 420007 dr. P.J. Blankert 8 5 en 6 Tonen dat de kennis en vaardigheden op het gebied van experimenteren, gebruik van theoretische modellen, data-analyse, mondelinge en schriftelijke presentatie, die in de bachelorfase aan de orde geweest zijn, kunnen worden Exacte wetenschappen

toegepast in een project van enige omvang. inhoud Het project kan zowel van experimentele als van theoretische aard zijn en wordt uitgevoerd binnen één van de secties van de afdeling Natuurkunde & Sterrenkunde of Klinische Fysica & Informatica. werkwijze Het verrichten van literatuuronderzoek, het uitvoeren van het onderzoek, het schrijven van een verslag en het houden van een mondelinge presentatie. Er wordt een grote mate van zelfstandigheid verwacht. De begeleiding wordt verzorgd door promovendi of medewerkers. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de vaardigheid tijdens de uitvoering van het experiment of de theoretische opdracht en de schriftelijke en mondelinge verslaggeving. doelgroep 3N opmerkingen Aanmelding voor het bachelor project dient plaats te vinden bij Dr. P.J. Blankert. Alvorens zich aan te melden dient in verband met een goede studieplanning contact opgenomen te worden met de docentmentor. De handleiding met inschrijvingsformulier is te vinden op http://www.nat.vu.nl/edu/education.html naam code studiepunten periode doelgroep

Bachelorscriptie Wiskunde 400265 7 variabel 3W


Basiswiskunde I voor AI 400264 dr. C.M. Quant 3 5 De wiskunde die nodig is om colleges als Neurale Netwerken, Statistiek en Computer Graphics te kunnen volgen. De leerstof van het wiskunde-A1,2programma van het vwo wordt herhaald en uitgebreid. Samen met het vak Basiswiskunde 2 wordt er een basis gelgd voor het beschrijven van gedrag van eenvoudige systemen in wiskundige termen, hetgeen onder andere in de vakken Organisatiedynamiek en Gedragsdynamiek aan bod komt. De volgende onderwerpen komen aan bod: • Rekenvaardigheid • Inleiding in de theorie van rijen en reeksen • Voortgezette differentiaalrekening • Differentieren van functies van twee variabelen, partiele afgeleiden en de gradient • Eenvoudige integraalrekening van reële functies van 1 variabele • Eenvoudige integraalrekening van reële functies van twee variabelen • Complexe getallen Recurrente betrekkingen werkwijze Tijdens de colleges is ruimte voor het maken van opgaven; er wordt gestreefd naar een mengvorm van hoorcollege en werkcollege. toetsing Via een voortentamen en een geheel tentamen een herkansing. Het vak is afgerond bij een voldoende tentamenresultaat. doelgroep 1AI

Examenonderdelen

135


Basiswiskunde II voor AI 400272 4 5 dr.ir. R.F. Swarttouw Aan bod komt allereerst onderwerpen uit de lineaire algebra: stelsels vergelijkingen, vectoren, matrices, matrixvermenigvuldiging, eigenwaarden en eigenvectoren. Daarnaast komen differentiaalvergelijkingen aan bod. Tevens zullen we nog kiezen uit de volgende onderwerpen: • Recurrente betrekkingen en Chaos • Gekoppelde differentiaalvergelijkingen • Modelleren van fasetransities en stabiliteit De bij Basiswiskunde I geleerde technieken en de hierboven genoemde technieken worden in verband gebracht met het gedrag van eenvoudige systemen. werkwijze Tijdens de colleges is ruimte voor het maken van opgaven; er wordt gestreefd naar een mengvorm vna hoorcollege en werkcollege. toetsing Via twee deeltentamens en een herkansing. Het vak is afgerond bij een voldoende tentamenresultaat. doelgroep 2AI

naam code studiepunten periode docenten inhoud

werkwijze toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docenten doel

136

Bedrijfscase 400009 9 5 en 6 prof.dr. G.M. Koole; prof.dr. H.M.P. Kersten De studenten maken middels een bedrijfsbezoek kennis met een bedrijf waar typische BWI-problemen te vinden zijn. Daarbij krijgen ze een opdracht uitgereikt, waarin in groepjes dient te worden gewerkt. De oplossing heeft wiskundig-statistische, informatica-technische en meer algemene bedrijfskundige aspecten. Behalve aan de technische kant (analyse, oplossing) wordt ook veel aandacht besteed aan (schriftelijke en mondelinge) presentatie. In periode 5 wordt gewerkt aan de opdrachtformulering, de planning, vindt het bedrijfsbezoek plaats, enz. In periode 6 wordt full-time gewerkt aan de oplossing van het probleem. Werkgroepen. Individueel, adhv bijdrage aan werkstuk. 3BWI Statistical Data Analysis Bedrijfsmodellering en requirements engineering 400010 7 1 en 2 dr. J.F.M. Burg; prof.dr. A.T. Schreiber Na dit vak is de student in staat: - een probleem- en veranderingsanalyse uit te voeren met betrekking tot een IT vraagstuk in een bedrijfsmatige context; op modelmatige wijze in kaart te brengen hoe een informatiesysteem als Exacte wetenschappen

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent doel inhoud


opmerkingen

naam code studiepunten periode docenten

oplossing past in bedrijfsstrategie en bedrijfsproces; - verschillende methodieken toe te passen voor het eliciteren van door de organisatie te stellen eisen aan een te ontwikkelen informatiesysteem. Het vak BedrijfsModellering en Requirements Engineering (BMRE)behandelt de analyse van bedrijfsvraagstukken, waarbij introductie of uitbreiding van een informatiesysteem een van de mogelijke oplossingen is. Dit omvat de activiteiten en methodieken die nodig zijn om (1) een probleemanalyse uit te voeren met betrekking tot IT vraagstukken in een bedrijfsmatige context; (2) te modelleren hoe een gewenst informatiesysteem past in het bedrijfsproces en aan te geven welke eventuele veranderingen daarbij wenselijk zijn; (3) het ontwikkelen en toetsen van het te stellen pakket van eisen aan een te bouwen informatiesysteem. Het vak bestaat uit een college met een tentamen (4 sp) en een practicum (3 sp). Beide moeten voldoende zijn. Syllabus Tentamen plus practicumverslag. 2BI, 2MMC, 3I, 3BWI Bedrijfssystemen 400011 5 4 en 5 prof.dr.ir. M.R. van Steen Het inzichtelijk maken van de basisprincipes van bedrijfssystemen voor single-processormachines. Het college geeft een inleiding op het gebied van bedrijfssystemen (Operating Systems). De volgende onderwerpen komen aan de orde: processen, synchronisatie, geheugenallocatie, multiprogrammering, invoer/uitvoer, protectie. Als voorbeeld van een bedrijfssysteem zal het MINIX-systeem worden behandeld. Hoorcollege van 5 sp (400011) met separaat practicum (400196). A.S. Tanenbaum, A.S. Woodhull, Operating Systems, Design and Implementation, 2nd edition, Prentice-Hall, 1997. Schriftelijk. 3I, 3BI - Veronderstelde voorkennis voor het college: Computerorganisatie (400017). - Vereist voor deelname aan het tentamen: Inleiding Computersystemen (400033). - Veronderstelde voorkennis voor het practicum: Bedrijfssystemen (400196). Er zal de mogelijkheid worden geboden om halverwege de collegereeks een toets te doen. Het daarvoor behaalde cijfer kan worden meegenomen in het bepalen van het eindcijfer. Nadere gegevens,waaronder sheets en relevante literatuur , kunnen gevonden worden op het WWW : http://www.cs.vu.nl/cs/cn-ds-os/ BI kaleidoscoop 400202 3 1 prof.dr. J.F. Schreinemakers; drs. Z.S. Baida

Examenonderdelen

137

doel De student inleiden in het vakgebied van bedrijfsinformatiesystemen. Een overzicht bieden van de inhoud van de studie informatiekunde, (met name) bedrijfsinformatica. Voor IK-ers is dit een voorbereiding op de rest van de studie, voor Informatici een kennismaking met toepassingen van informatiesystemen, zoals ze die ongetwijfeld later tegen zullen komen. inhoud (Management-) Informatiesystemen en hun plek in een bedrijf. Verder komt aan de orde hoe het traject verloopt van probleemanalyse en modellering tot implementatie van een IS en de diverse factoren die daarbij een rol spelen. Andere onderwerpen uit de bedrijfsinformatica worden kort aangestipt. werkwijze Hoorcollege. Parallel moet er in zelfgekozen groepjes van 3-4 een opdracht uitgevoerd worden. Tenslotte moet eenieder individueel een website beoordelen en daar een verslag over schrijven, waarbij ook het uiterlijk van dat verslag meetelt. Voor IK-ers worden hier nog kleine werkgroepen aan toegevoegd waar studenten voor een extra studiepunt dieper op de stof ingaan; zie practicum BI Kaleidoscoop (code 400124). Voor IN studenten hoort bij het hoorcollege ook een werkcollege. literatuur handouts en het boek: Management Information Systems, 8th international edition, Laudon & Laudon, Pearson Prentice Hall toetsing Tentamen + groepsopdracht + individueel verslag/presentatie.Een student moet alle opdrachten voldoende hebben gemaakt om mee te mogen doen aan het tentamen. doelgroep 1IK, 1I opmerkingen • Inschrijven verplicht via TIS (https://tisvu.vu.nl/tis/menu) twee weken voor aanvang. • Op het moment van schrijven is het vak nog in ontwikkeling. Wijzigingen zijn dus voorbehouden. Zie de studiehandleiding voor recente informatie. naam code studiepunten periode docenten doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep opmerkingen

138

BI kaleidoscoop practicum 400124 1 1 en 2 prof.dr. J.F. Schreinemakers; drs. Z.S. Baida Verdere verdieping in de stof van het hoorcollege BI Kaleidoscoop (code 400202). Hieraan gekoppeld is het de bedoeling dat de studenten enige elementaire mondelinge en schriftelijke presentatievaardigheid opdoen. (Management-) Informatiesystemen en hun plek in een bedrijf. Verder komt aan de orde hoe het traject verloopt van probleemanalyse en modellering tot implementatie van een IS en de diverse factoren die daarbij een rol spelen. Andere onderwerpen uit de bedrijfsinformatica worden kort aangestipt. Werkgroepen Handouts en het boek: Management Information Systems, 8th international edition, Laudon & Laudon, Pearson Prentice Hall Opdrachten en participatie. 1IK Op het moment van schrijven is het vak nog in ontwikkeling. Wijzigingen zijn dus voorbehouden. Zie de studiehandleiding voor recente informatie.



inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


doelgroep

Bio-analytische screeningstechnieken 435460 dr. H. Lingeman 12 4, 5 en 6 Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. Het primaire doel is het ontwikkelen van complete bioanalytische systemen waarmee zowel de selectiviteit als de gevoeligheid verbeterd kan worden. Bovendien wordt het in de farmaceutische industrie steeds belangrijker om grote aantallen monsters in een korte tijd te kunnen analyseren, vandaar dat de ontwikkeling en optimalisering van ge-automatiseerde multidimensionale systemen een belangrijke plaats innneemt in het onderzoek. Het gaat hierbij met name om de toepassing van biospecifieke en massaspectrometrische technieken. Zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. Practische handleidingen en basisliteratuur. Eindverslag en posterpresentatie. 3S, 3F Biochemie I 4350511 prof.dr. W.H. Mager; dr. H. van Heerikhuizen 3 4 Het hoorcollege dient om inzicht te geven in de basisprincipes van de bouw van levende cellen, de chemische structuur van de bestanddelen van deze cellen en de manier waarop cellen energie winnen uit de afbraak van voedingsstoffen en deze energie gebruiken voor groei en deling. Er wordt begonnen met het bespreken van de structurele en functionele opbouw van de levende cel, waarna de verschillende soorten (macro)moleculen die in de cel aanwezig zijn worden behandeld. Vervolgens wordt bekeken op welke manier een cel zijn energie verkrijgt uit voedsel. De afbraakroutes van de belangrijkste voedingsstoffen (koolhydraten en vetten) worden besproken, gevolgd door de structuur en functie van biologische membranen die een centrale rol spelen in de omzetting van de zo gewonnen energie in een voor de cel bruikbare vorm (ATP). Tenslotte bespreken we de fotosynthese. Hoorcollege en werkcollege aan de hand van vragen over de behandelde stof. Delen uit B. Alberts et al., 'Essential Cell Biology', 2e druk (2003) zoals aangegeven in de studiehandleiding bij dit college. Schriftelijk tentamen, geldt als deeltentamen samen met Biochemie II. In overleg met de docenten is onder bijzondere omstandigheden een mondelinge herkansing mogelijk. 1F, 1MNW, 1S

Examenonderdelen

139


inhoud


doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel

140

Biochemie II 4350512 prof.dr. W.H. Mager; dr. H. van Heerikhuizen 3 5 Het hoorcollege dient om inzicht te geven in de basisprincipes van de moleculaire biologie van de levende cel, de manier waarop genetische informatie in cellen wordt opgeslagen en de verwerking van deze informatie tot de eiwitten van de cel. Ook de belangrijkste aspecten van recombinant DNA technologie worden behandeld. Het college begint met de behandeling van de structuur en functie van DNA en de manier waarop DNA in de celkern is opgevouwen tot chromosomen. Vervolgens behandelen we de genetische informatiestroom DNA -> RNA -> eiwit en de manier waarop deze informatiestroom wordt gereguleerd. Tenslotte komen de belangrijkste onderdelen van de recombinant DNA technologie aan de orde (genetische modificatie, DNA volgorde analyse, PCR, etc.). Hoorcollege en werkcollege aan de hand van vragen over de behandelde stof. Delen uit B. Alberts et al., 'Essential Cell Biology', 2e druk (2003) zoals aangegeven in de studiehandleiding bij dit college. Schriftelijk tentamen, geldt als deeltentamen samen met Biochemie I. In overleg met de docent is onder bijzondere omstandigheden een mondelinge herkansing mogelijk. 1F, 1MNW, 1S Biodiversiteit en ecologisch veldwerk 470019 dr. M.P. Berg (cursusleider); dr. J.H.C. Cornelissen; Gastdocenten 6 05.06.2006 - 30.06.2006 Doel van de cursus is de samenhang te laten zien tussen de geomorfologie van het landschap, de bodem, het microklimaat en het voorkomen van planten en dieren. Onderliggend doel is het opbouwen van soortenkennis door i) het determineren van zelf verzamelde planten en dieren of collectiemateriaal, ii) het toepassen van waarnemingen bemonsteringtechnieken om de diversiteit in het veld vast te stellen en iii) de organismen te plaatsen in het landschap. Eindtermen A. Kennisleerdoelen: Na de cursus kun je: • de samenhang tussen geologie, klimaat, bodemtype en het voorkomen van soorten omschrijven; • duinvorming omschrijven en de invloed van duingeomorfologie op het voorkomen van planten en dieren beschrijven; • getijdenwerking omschrijven en de indeling van getijdenzones op basis van het voorkomen van soorten beschrijven; • hoog- en laagveenvorming omschrijven en kensoorten voor veentypen noemen; • het begrip indicatorsoort omschrijven en voorbeelden van indicatorsoorten uit de groep van planten, libellen, sprinkhanen en vogels Exacte wetenschappen

noemen; Nederlandse planten diergeografische districten omschrijven en hun bijbehorende kensoorten noemen; • inventarisatie- en monitormethoden selecteren die een kwalitatieve of kwantitatieve beschrijving geven van diversiteit geven. B. Vaardigheidsleerdoelen: Na de cursus kun je: • de belangrijkste plantenfamilies in het veld herkennen; • de belangrijkste Arthropoda orden en families in het veld herkennen; • met een determinatiegids planten en dieren op naam brengen; • inventarisatietechnieken als vlindernet, waternet, potval, kwikdamplamp, vleermuisdetector en malaiseval hanteren; • inventarisatiemethoden als transet, looproute en territoriumkartering toepassen; • zelfstandig waterkwaliteit beoordelen aan de hand van macrofaunabemonstering; • vegetatieopnamen maken en geleidsbaarheidmetingen uitvoeren; mondeling de resultaten uit veldonderzoek overbrengen en toelichten. inhoud De cursus geeft een theoretische inleiding op de ontstaansgeschiedenis van de duinen, het veenweidegebied en de pleistocene dekzanden. Verdere toelichting vindt in het veld plaats aan de hand van excursies naar deze landschappen. Bij de opbouw van soortenkennis van plant en dier ligt de nadruk op soorten die kenmerkend zijn voor de genoemde landschappen en op indicatorsoorten. Door het bestuderen van collectiemateriaal en determineren van excursiemateriaal leer je de belangrijkste planten en Arthopoda families en orden. Door het hanteren van veldtechnieken die een kwalitatieve of kwantitatieve indruk geven van locale diversiteit wordt de soortenkennis tijdens de veldweek verder uitgebouwd. De aangeboden theorie omvat de volgende elementen: • Overzicht plantenrijk en dierenrijk; • Floristiek en faunistiek van Nederland; • Ontstaansgeschiedenis van het duin; • Vegetatie droge duinen; • Organismen in de getijdenzone; • Veen en veenvormende vegetaties; • Dekzanden, boven/laat pleniglaciaal; • Plant / dierrelaties; • Diversiteit: biogeografie, corridors, indicatorsoorten. Het practicum en de veldweek omvat de volgende elementen: • Determineren van planten en Arthropoda; • Herkenning van 10 plantenfamilies en 60 kensoorten; • Herkenning van 60 Arthropoda families en orden; • Toepassen bemonsteringsmethoden (gradiënt, transect, looproute, territoriumkartering); Toepassen inventarisatietechnieken (dieren: potval, steekboor, zeef, smeer, kwikdamplamp, vleermuisdetector, malaiseval; planten: vegetatieopname). werkwijze Hoorcolleges en gastdocenten:10 uur; Opdrachten (verplicht): 10 uur ; Practica (verplicht): 18 uur; Excursies (verplicht): 20 uur, 3 1/2 dag ; Veldwerkweek Rijk van Nijmegen (verplicht): 40 uur, 6 dagen; Zelfstudie: 62 uur; Tentamen (opdrachten, presentatie, praktijktentamen). literatuur • Studiehandleiding Biodiversiteit: (ongeveer 12 euro); •

Examenonderdelen

141

•

toetsing

doelgroep

voorkennis opmerkingen naam code studiepunten periode doelgroep opmerkingen

R. van der Meijden, 1996. Heukels' Flora van Nederland. WoltersNoordhoff (22e druk) (ongeveer 60 euro); • M. Chinery, 2004. Nieuwe Insectengids Tirion (5e druk) (40 Euro). Opdrachten en presentatie: • Opdracht veldwerk (30 punten), benoemen plant / dier (dia's, 30 punten), relatie landschap / organismen (essayvragen, 20 punten). • Vaardigheidstoets: determineren plant / dier (20 punten). Eindcijfer is het rekenkundig gemiddelde van de toetsonderdelen. Verplicht voor eerstejaars bachelorstudenten Biologie. Verplicht voor tweedejaars studenten Aardwetenschappen met differentiatie Milieuwetenschappen (richting III). (Voor bachelorstudenten Aardwetenschappen gelden instroomeisen als omschreven in artikel 12 van de Onderwijs- en Examenregeling). De inhoud van de cursussen Ecologie en Evolutiebiologie wordt als bekend verondersteld. Aanschaf loupe (15x) is noodzakelijk. Botsingen van georiënteerde moleculen 435700 12 4, 5 en 6 3S, 3F Informatie kan worden verkregen via dr. M.H.M. Janssen, tel. 020 598 7632 [email protected]

subject code credits contact period coördinator docenten aim

Business Intelligence 61312020 6 18 hours (6 tutorial, 12 lecture) 1 drs. J.F.M. Feldberg drs. J.F.M. Feldberg; prof.dr. A.E. Eiben The primary aim of this course is to establish an elementary frame of reference concerning business intelligence. Despite the fact that the course focus is primarily managerial and not technical, an important objective is to train students in the successful application of a popular decision support tool (Cognos Powerplay). By means of 'learning by doing' elementary skills in the usage of decision support systems are acquired. Students completing this course successfully, will be able to actively collaborate in sensible thinking and deciding about the benefits, development, application, and implementation of business intelligence solutions. The realization of business objectives and sustainable competitive advantage are keywords in this context. In addition to this, the frame of reference offers a point of departure for further self-study to deepen and broaden the knowledge offered. content Modern organisations, in particular the management of these organisations, tend to suffer more from an overload of data than from a lack of data. To a great extent this overload is caused by the overwhelming growth of information systems in organisations. Enterprise Systems (ERP), Customer Relationship Systems (CRM) as well as the growing number of Internet-

142


literature examination format

recommended background knowledge

based applications (e.g. e-commerce) are all important sources for the explosion of financial, production, marketing and other business data. The challenge for most organisations is to develop and build systems that support the transformation of the collected data into knowledge. To be successful in this transformation processes organisations have to develop the capability to aggregate, analyse and use data to make informed decisions. This course deals with the theory concerning business intelligence as well as with the application of business intelligence solutions. To be able to successfully implement business intelligence solutions, one has to have knowledge about their functioning and proficiency in using them, as well as knowledge about their field of application, e.g., how to select, transform, integrate, condense, store and analyze relevant data. This course uses the term 'business intelligence' in a broad sense. A narrow interpretation would only deal with software solutions ('data warehousing' and 'online analytical processing'). The broad interpretation - to be used in this course - also includes: theories concerning decision making, related decision support systems and their application for management, i.e., data warehousing and online analytical processing. • Book (to be announced) • Various papers. written interim examination 65% practical test 35 % all tests and exams will be carried out in a digital test environment. • Basic course in Information Systems, on the level of Laudon & Laudon, 'Management Information Systems, Managing the Digital Firm', 7th edition, Prentice Hall. • or • James A. O'Brien, 'Introduction to Information Systems', 10th edition, Mc Graw Hill.


C/C++ 400012 2 4 dr. N. Silvis-Cividjian Het verwerven van basiskennis in C en C++, nodig voor o.a. het schrijven van computersimulaties inhoud Het college is een korte introductie van C/C++ als tweede programeertaal. Ervaring met een andere programmeer taal zoals Java is vereist. Een paar belangrijke programmeeraspecten worden tijdens het college besproken en in kleine opdrachten wekelijks geoefend. Drie verschilende manieren van programmeren in C++ worden belicht: procedureel, object georienteerd en generiek programmeren. Keywords: C/C++ basic data types, arrays, strings, functions, file I/O, pointers, linked lists, classes, separate compilation, templates, generic algorithms, the standard template library (STL). werkwijze 4 hoorcolleges en 4 verplichte programmeeropdrachten literatuur Ammeraal L, Basiscursus C++, Academic Service, 1999

Examenonderdelen

143

website met nuttige links en documentatie beschikbaar toetsing Op basis van de verplichte programmeeropdrachten doelgroep 2BWI, 3Ect voorkennis Vereist voor deelname: Inleiding Programmeren II practicum (400085) of Inleiding programmeren practicum W/Ect (400200). naam code studiepunten periode docent doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel 144

Calculus I 400300 3 1 dr.ir. R.F. Swarttouw (e.a.) Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. Functies van één reële veranderlijke: limiet, continuiteit, afgeleide met toepassingen, l'Hospital, primitieve, substitutie en partiële integratie, eenvoudige differentiaalvergelijkingen. Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen (van circa 40 studenten). Elke groep heeft een docent en een assistent. Edwards & Penney, Calculus , early transcendentals, matrix version, 6th edition Prentice Hall, 2002 schriftelijk tentamen in week 43, met schriftelijke herkansing. 1W, 1BWI, 1N, 1Ect, 1S, 1F, 1MNW Calculus II 400301 dr.ir. R.F. Swarttouw (en anderen) 3 2 (1W,1BWI,1ECT), 4 (1N) Kunnen toepassen van basale calculus technieken in vraagstukken. Vertalen van een eenvoudige praktijkbeschrijving naar een calculus opgave. Zelfstandig bestuderen van wiskundetekst in de engelse taal. Deze cursus is een voortzetting van Calculus 1. De behandelde onderwerpen zijn: integraal, oneigenlijke integraal, rijen, reeksen, machtreeksen, Taylorontwikkeling, functies van meer veranderlijken, partiële afgeleiden, gebiedsintegraal, herhaalde integraal, poolcoordinaten. Werkcollege met huiswerkcorrectie. De cursus wordt gegeven in groepen (van circa 40 studenten). Elke groep heeft een docent en een assistent. Edwards & Penney, Calculus, early transcendentals, matrix version, 6th edition Prentice Hall, 2002 Schriftelijk tentamen, met schriftelijke herkansing. 1W, 1BWI, 1Ect, 1N Calculus II voor S/F/MNW 435002 dr. C.M. Quant 6 1 en 2 De bestudering van wat meer geavanceerde onderdelen van de calculus. Exacte wetenschappen

inhoud Differentiaal- en integraalrekening in meer veranderlijken, extreme waarden van functies van meer veranderlijken, reeksen en machtreeksen, stelling van Taylor, oplossen van differentiaalvergelijkingen m.b.v. machtreeksen. Fourierreeksen, met toepassingen in de heorie van partiële differentiaalvergelijkingen.. werkwijze Hoorcollege, werkcollege en zelfstudie. literatuur • Edwards & Penney, Calculus with Analytic Geometry (with early transcendentals, matrix version)', 6th edition Prentice Hall, 2002 • Aanvullend dictaat. toetsing Schriftelijk tentamen. Aan het eind van periode 1 is er een deeltentamen. doelgroep 2S, 2F, 2MNW naam code studiepunten periode docent doel

inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep subject code credits period lecturers aim content

form of tuition literature mode of assessment

entry requirements target audience remarks

Calculus voor Informatica 400314 3 4 dr. J.A. Sanders • Kunnen integreren van functies van 1 of 2 variabelen. • Kunnen gebruiken van complexe getallen bij het oplossen van reële algebraische en analytische problemen. • Integratie in |Ren |R2 • Machtreeksen Hoor-/ werkcollege. Leslie Mustoe, Engineering Maths, Prentice Hall. Schriftelijk. 2I Capita Selecta Business Informatics 400014 4 4 and 5 dr.ing. J. Gordijn; prof.dr. J.F. Schreinemakers Acquire and practice skills required for participation in a BI conference: reasoning, reading, writing, and presenting your ideas. During the course Capita Selecta Business Informatics students analyze upto-date BI-subjects, as reflected in academic research. Students learn how to reason, and use this knowledge to review others¿ work, as well as to articulate own ideas and present then orally and in writing. Based on their analysis of some BI-subject students then write a paper and prepare a presentation on that topic. Self-study with lecturer support; presentations. Lecture notes plus book (to be announced) Written exam, paper (article), and presentation. Only students who gave a presentation and submitted a paper may participate in the exam. Business Modeling & Requirements Engineering, Software Engineering. 3BI, mIS, mCS, mBMI More than 4 credits may be granted; contact the teacher for details.

Examenonderdelen

145


inhoud

werkwijze toetsing

opmerkingen

Chemie / farmacochemie en samenleving 435080 dr.ir. T. Mehrian Isfahani 3 5 Beeldvorming van maatschappelijke invloeden op het opleidingsgebied op basis van concrete voorbeelden. Beschrijven en beargumenteren van een onderwerp dat samenhangt met de relatie tussen de (farmaco)chemie en de samenleving. Projectmatig kunnen werken, een doelgericht interview afnemen. Kunnen interviewen, bewust worden van eigen competenties en motivatie voor het opleidingsgebied, feedback kunnen geven en kritisch beoordelen. Binnen (Farmaco)chemie en samenleving ligt de nadruk op het kennismaken met het grensvlak tussen maatschappij en wetenschap. Dit vak bereidt voor op Algemene Vorming van jaar 2 en op "Oriëntatiecursus Communicatie en Educatie" dat in het derde jaar aangeboden wordt. Verder komen aspecten van (Farmaco)chemie en samenleving binnen diverse vakken in het curriculum terug, zie handleiding "Leertraject Academische Vaardigheden". Een belangrijk onderdeel van dit vak is een verslag dat je samen met je groepsgenoten maakt. Het onderwerp dan wel de casus die je uitwerkt in je eindverslag, kun je het best passend kiezen bij je eigen opleiding (scheikunde of farmacochemie). Over de volgende onderwerpen worden colleges gegeven: • Communicatie over chemie • Chemie & duurzaamheid • Duurzaamheid algemeen(Levenscyclusanalyse) • Homeopathie Hoorcolleges, project, houden van een groepsinterview, presentatie en verslaglegging. Verslag, presentatie, projectwerk en co-referentschap. Studenten zijn medebeoordelaars van de presentaties en geven feedback aan de groepsleden. De docent bepaalt het eindcijfer. Aanwezigheid bij een aantal bijeenkomsten is verplicht.


Complexe-functietheorie voor Natuurkunde 420013 dr. J.J. Dijkstra 3 5 De cursus beoogt enerzijds een inleiding te geven in de theoretische grondslagen van de complexe analyse en anderzijds vaardigheid te verschaffen in het oplossen van vraagstukken zoals het berekenen van integralen. inhoud Tijdens het college worden de volgende onderwerpen behandeld: • elementaire eigenschappen van analytische functies, Möbiustransformaties, • lijnintegraal, machtreeksvoorstelling, nulpunten van analytische functies, • stelling en integraalformule van Cauchy, • singulariteiten, Laurent-ontwikkeling, residuenstelling met toepassingen.

146


werkwijze Naast het college is er een wekelijks werkcollege. literatuur G.B. Arfken en H.J. Weber, Mathematical Methods for Physicists, Academic Press, 2001. J.M. Aarts, Complexe Functies, Epsilon Uitgaven, Utrecht (nr. 20) toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2N voorkennis Calculus of Vectorcalculus. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


Complexe-functietheorie voor Wiskunde 400386 6 5 en 6 dr. J.J. Dijkstra De cursus beoogt enerzijds een inleiding te geven in de theoretische grondslagen van de complexe analyse en anderzijds vaardigheid te verschaffen in het oplossen van vraagstukken zoals het berekenen van integralen en het sommeren van reeksen. Tijdens het college worden de volgende onderwerpen behandeld: elementaire eigenschappen van analytische functies, Möbius-transformaties; - lijnintegraal, machtreeksvoorstelling, nulpunten van analytische functies; index en homotopie van krommen, stelling en integraalformule van Cauchy, maximumprincipe; - singulariteiten, Laurent-ontwikkeling, residuenstelling, N-P-stelling, stelling van Rouché. Naast het college is er een wekelijks werkcollege. Het gedeelte in blok VI is bedoeld voor wiskundestudenten. J.M. Aarts, Complexe Functies, Epsilon Uitgaven, Utrecht (nr. 20) Schriftelijk, met deeltentamens aan het einde van de blokken V en VI. 2W Veronderstelde voorkennis: Wiskundige Analyse I en Wiskundige Analyse II. Vereist voor deelname aan het tentamen: Calculus

naam code coördinator docenten studiepunten periode doel

Computational Chemistry 435350 dr. F.M. Bickelhaupt dr. B.C. Oostenbrink; dr. A.W. Ehlers 6 3 Het leren van moderne quantumchemische methoden en met name het toepassen daarvan bij het computerondersteund oplossen van chemische problemen. inhoud Computational chemistry is niet mee weg te denken uit de moderne scheikunde. Tal van moleculaire eigenschappen kunnen met chemische nauwkeurigheid berekend worden, waardoor experimenteel moeilijk of niet te achterhalen grootheden alsnog bestudeerd of voorspeld kunnen worden. De experimentator kan hierdoor veel gerichter te werk gaan en het beoogde doel sneller, met minder kosten en een lager verbruik aan grondstoffen en energie bereiken. Eén van de hoofddoelen van de cursus is het leren van en werken met state-of-the-art quantumchemische en moleculair mechanische methoden en computersoftware. Hierbij komen naast de traditionele ab

Examenonderdelen

147

werkwijze literatuur toetsing doelgroep

initio-methoden (b.v. Hartree-Fock en post-Hartree-Fock-theorie) o.a. dichtheidsfunctionaaltheorie (DFT), semieëmpirische en krachtveld methoden aan de orde. Deze worden onder meer toegepast op het voorspellen van structuren, het verkennen van potentiaalopperlalkken (bijv. t.b.v. het verkrijgen van reactieprofielen), en moleculaire dynamica (bijv. t.b.v. het onderzoeken van eiwitdynamica en eiwitvouwing). Een tweede hoofddoel is het verkrijgen van de vaardigheid (experimenteel) chemische problemen te vertalen naar een computationele aanpak, die tot een praktische oplossing leidt. Er zal voorts een begin worden gemaakt met het interpreteren van berekende resultaten in termen van modellen van de elektronische structuur. Een wezenlijk punt in deze cursus is het unificerende karakter van computational chemistry: dezelfde theoretische methoden dienen als gereedschap voor het oplossen van diverse vraagstukken uit alle gebieden van de scheikunde, van theoretische en organische chemie tot farmaco- en biochemie. De cursus bestaat uit een hoorcollege en een practicum, waarin een kort researchproject is opgenomen. C. J. Cramer, Essentials of Computational Chemistry - Theories and Models, Wiley, Chichester, 2002. Toetsing geschiedt op basis van een tentamen, een practicumverslag en een mondelinge presentatie. 3S, 3F

subject code credits period lecturer aim

Computer and Network Security 400127 6 4 and 5 dr. B. Crispo Introductive and broad course on security. At the end of the course student will be able to understand and apply the basic notion of cryptography, understand the most common protocols, mechanisms and security architectures, in particular the ones related to network security. content The course covers a wide spectrum of security issues. It starts by introducing the fundamental cryptographic techniques and algorithms used today. Then it addressed the issues raised by the design of security protocols and in particular authentication protocols. Specific examples of the most significant protocols (Needham-Schroeder, X.509, SSL IPSec) will be thoroughly discussed. Trust infrastructures needed for those protocols to run and the main key management problems solved by those infrastructures will be then analyzed. The course presents an example of such infrastructure based on symmetric-key that is Kerberos and some example of infrastructures based on public-key will be presented, in particular PGP and X.509. Some important aspects tightly related to network security such as firewall, worms, mobile code, and intrusion detection will be also covered. Access control mechanisms, web security and wireless security issues will be also covered. Essential part of the course are the lab assignments. form of tuition Lectures and practical assignments literature C. Kaufman, R. Perlman, M. Speciner, "Network Security: Private Communication in a Public World", 2/e, Prentice Hall (2003) 148


mode of assessment entry requirements target audience remarks naam code studiepunten periode docent doel inhoud


opmerkingen

Written exam and practical assignments None 3I, mCS, mPDCS, 3BI, 3AI, mBMI www.cs.vu.nl/~crispo/teaching/security Computernetwerken 400016 5 4 en 5 prof.dr.ir. M.R. van Steen Het inzichtelijk maken van de architectuur van computernetwerken. De nadruk ligt op het behandelen van de architectuur van communicatieprotocollen, zowel voor hoog- als laagniveau-communicatie. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: de fysieke laag, de datalinklaag, de netwerklaag, de transportlaag en de applicatielaag. Voorbeelden die aan de orde komen zijn onder meer het Internet, Internet via de kabel, Bluetooth, en draadloze netwerken. Veel aandacht wordt ook besteed aan beveiligen van netwerken. Hoorcollege A.S. Tanenbaum, Computer Networks, 4th edition, Prentice-Hall, 1996. Schriftelijk. 2I, 2BI, 2MMC, 3BI Veronderstelde voorkennis voor het college: Datastructuren (400145) en Computerorganisatie (400017) Vereist voor deelname aan het tentamen: Inleiding Computersystemen (400033). Er zal de mogelijkheid worden geboden om halverwege de collegereeks een toets te doen. Het daarvoor behaalde cijfer kan worden meegenomen in het bepalen van het eindcijfer. Nadere gegevens zullen bij aanvang van het college worden bekendgemaakt. Actuele informatie over het vak is te vinden op http://www.cs.vu.nl/cs/cn-ds-os/


Computerorganisatie 400017 6 1 en 2 dr.ir. H.J. Bos Op het college wordt de architectuur van computersystemen behandeld. Een computersysteem kan worden gezien als een hiërarchie van virtuele machines, deels geïmplementeerd in hardware, deels in software. Aan de orde komen: hardwareorganisatie, geheugenstructuur, adresseringsmogelijkheden, assembleertaal-programmering, microprogrammering, parallelle computers en RISC-machines. De behandelde concepten worden geïllustreerd aan de hand van een drietal op de markt zijnde computers, Pentium II, ultra SPARC II en JVM. werkwijze Hoorcollege van 6 cp. (400017) met parallel practicum "Assembler Programmeren" van 4 cp. (400057). literatuur Dictaat ( de inhoud van de nieuwste, nog ongepubliceerde editie van Tanenbaum's SCO boek)

Examenonderdelen

149

toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2I opmerkingen Voor studenten die de aantekening Natuurkundige Informatica wensen is dit een keuzevak uit de kerninformatica. subject code credits period lecturer content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience remarks

Computers in de samenleving 400107 4 1 and 2 drs. W. Rekers This course aims to introduce participants to the social context of ICT. This is done in three parts, each taugh by different lecturers. - Part one deals with the commercial and social aspects of ICT. - Part two treats the legal aspects of ICT. - Part three concerns ethics and professional codes. Lectures (in Dutch). Lecture notes (in Dutch). Written exam (in Dutch). None. mCS, mBMI, 3AI, mAI, mIS. This class is taught in Dutch. Foreign students preferably should not include this class in their programme.


Cursus Analytische chemie 435029 dr. H. Lingeman; dr. J.J. Vreuls 6 6 Het doel van de cursus is het aanleren van de basisprincipes van de analytische chemie - zowel practisch als theoretisch - en het leren opzetten en uitvoeren van analytisch-chemische experimenten. inhoud Tijdens de cursus leren de studenten aan de hand van enkele casussen hoe ze analytische chemische experimenten moeten opzetten en uitvoeren. Dit betekent dat zij allereerst de, uit analytisch oogpunt belangrijke, fysischchemische eigenschappen van de te onderzoeken verbindingen (farmaca) bestuderen. Vervolgens zoeken zij de analytisch-chemische technieken op waarmee deze verbinding, zowel kwalitatief als kwantitatief, kan worden bepaald, waarna ze een analysevoorschrift opstellen. Hierna worden de bepalingen uitgevoerd en worden de resultaten in een verslag weergegeven. De noodzakelijke theoretische achtergrond wordt gegeven in de vorm van werken instructiecolleges die op verzoek van de studenten worden ingeroosterd. Tijdens de cursus wordt een verband gelegd tussen de analytische chemie en fysisch-chemische eigenschappen van verbindingen zoals deze tijdens de cursus en zoals deze in eerdere studieonderdeleen (b.v. 'Van quantum tot materie') aan de orde zijn gekomen. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: polariteit, oplosbaarheid, zuur/base eigenschappen, pK/pKa waarden, stabiliteit, spectrofotometrie, chromatografie, electrochemie en titrimetrie.

150


werkwijze

literatuur

toetsing

doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode

Wat betreft de verslaglegging en presentatie zal tijdens de cursus worden verder gegaan met de instructies die tijdens het 'Practicum wiskunde en natuurwetenschappen' zijn gegeven omtrent het bijhouden van het labjournaal, het schrijven van verslagen en het houden van een presentatie. De cursus wordt gegeven in de vorm van opdrachten (casussen) die aan de studenten worden verstrekt waarbij de studenten zelf alle noodzakelijke gegevens, de theoretische achtergrond en de voorschriften moeten opzoeken. Informatie door de cursusleiding wordt gegeven in de vorm van werken instructiecolleges op verzoek van de studenten. De studenten werken in groepjes van 4 aan een bepaalde casus, waarbij niet ieder groepje dezelfde technieken zal gebruiken. De cursus wordt afgesloten met een algemene presentatie waarbij ieder groepje de eigen resultaten bespreekt. De noodzakelijke basisinformatie is te vinden in D.C. Harris, Quantitative Chemical Analysis en J.R. Dean, A.M. Jones, D. Holmes, R. Reed, J. Weyers, A. Jones, Practical Skills in Chemistry. Verder zal er tijdens de cursus voldoende literatuur aanwezig zijn om de casussen uit te werken. De toetsing bestaat uit vier onderdelen die gelijkwaardig worden beoordeeld: theoretische voorbereiding van de experimenten, practische uitvoering van de experimenten, presentatie van de resultaten en een schriftelijke toets over de theoretische achtergronden. Voor alle vier onderdelen moet een voldoende worden gehaald. 1F, 1S Cursus Bio-analytische Chemie 435008 dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth 3 5 Het verwerven van kennis en het aanleren van (analytische) technieken die gebruikt kunnen worden bij de bepaling van geneesmiddelen in complexe biologische systemen. In een geïntegreerd hoor-/werkcollege en practicum komen, aan de hand van een casus, de volgende onderwerpen aan de orde: de bepaling van een geneesmiddel, met de hierbij horende metabolieten en/of ontledingsprodukten in een biologische matrix. Zowel de kwalitatieve als kwantitatieve aspecten zullen aan bod komen. Technieken die bestudeerd worden zijn chromatografie, electroforese, massa spectrometrie en biospecifieke en immunologische detectie. Hoorcollege, werkcollege en practicum waarbij de nadruk ligt op het zelf ontwikkelen en ontwerpen van experimenten. Studiehandleidingen en door de docenten verstrekte literatuur. De toetsing vindt plaats op basis van een eindverslag en een tentamen die gelijkwaardig zullen meetellen in het eindcijfer. 2F Cursus Biochemie 435006 prof.dr. S.M. van der Vies; dr. M.H. Siderius 6 6

Examenonderdelen

151

doel Het verbreden van de kennis van eiwitten met het doel inzicht te verkrijgen in de manier waarop de chemische en fysische eigenschappen van een aminozuurketen de structuur en functie van het eiwit bepalen en hoe de kennis van deze eigenschappen benut kan worden voor de modificatie, biotechnologische productie en isolatie van eiwitten. Tevens is het doel inzicht en vaardigheden te verwerven in het toepassen van technieken die gebruikt worden in het biochemisch- en moleculair biologische onderzoek. inhoud De cursus bouwt voort op de kennis en praktische vaardigheden opgedaan in de studieonderdelen Biochemie (1e jaar). Verbreding van de kennis van eiwitten zal gebeuren aan de hand van een (werk)college waarin aandacht besteed wordt aan de relatie tussen de volgorde van de aminozuren in een keten en de 3D structuur van een eiwit alsmede hoe deze structuur ons iets kan leren over de eigenschappen en de functie van een eiwit. Er zal tevens een introductie gegeven worden van in silico DNA en eiwit databanken en ook is er de mogelijkheid om kennis te maken met de software programma's die gebruikt kunnen worden voor de analyse en bestudering van DNA- en eiwitstructuren. Dit alles ter ondersteuning van het practicum waar nieuwe moleculair biologische en biochemische technieken geleerd worden. In het practicum staat het thema "heterologe eiwitproductie" centraal. Er wordt inzicht gegeven hoe de verschillende methodes passen binnen een onderzoeksproject met zo'n wetenschappelijke (biotechnologische) vraagstelling. Opdrachten nemen in deze cursus een belangrijke plaats in: Wat is er nodig voor de productie van een heteroloog eiwit door een micro-organisme? Welke "technische mogelijkheden" zijn er om de productie van een bepaald eiwit door gistcellen uit te laten voeren? Kunnen mutaties invloed hebben op de productie en/of functie van een eiwit? In overleg met de assistenten wordt een proevenplan opgesteld en worden de afgesproken experimenten uitgevoerd. Ook onderdeel van de cursus is een simulatie experiment waarbij door middel van computergestuurde vragen en een zuiveringschema inzicht wordt verkregen over de mogelijkheden op eiwitten te zuiveren. werkwijze De cursus bestaat uit een combinatie van werkwijzen waaronder practicumexperimenten afgewisseld met vooren na besprekingen, opdrachten en studies met behulp van de computer (inclusief voorafgaand werkcollege). literatuur Er is een practicumhandleiding beschikbaar. De stof behandeld in het eerste jaarscollege Biochemie wordt bekend verondersteld. De verschillende opdrachten worden beoordeeld. De cursus wordt afgesloten toetsing met een toets en een schriftelijk rapport van de praktische werkzaamheden. doelgroep 2F, 2S naam code docenten studiepunten periode doel

152

Cursus Complexe Analytische Chemie 435005 dr. H. Lingeman; prof.dr. H. Irth 6 5 Het verwerven van kennis en het aanleren van (analytische) technieken die gebruikt kunnen worden bij de bepaling van zowel endogene als exogene verbidingen in complexe biologische systemen. Exacte wetenschappen

inhoud In een geïntegreerd hoor-/werkcollege en practicum komen, aan de hand van een casus, de volgende onderwerpen aan de orde: de bepaling van geneesmiddelen in een biologische matrix en de bepaling van eiwitten in een complex monster. Zowel de kwalitatieve als kwantitatieve aspecten zullen aan bod komen. Technieken die bestudeerd worden zijn chromatografie, electroforese, massa spectrometrie en bio-specifieke en immunologische detectie. werkwijze Hoorcollege, werkcollege en practicum waarbij de nadruk ligt op het zelf ontwikkelen en ontwerpen van experimenten. literatuur Studiehandleidingen en door de docenten verstrekte literatuur. toetsing De toetsing vindt plaats op basis van een eindverslag, een mondelinge presentatie en een tentamen die gelijkwaardig zullen meetellen in het eindcijfer. doelgroep 2S naam code docent studiepunten periode doel inhoud

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep voorkennis

naam code studiepunten periode

Databases I 400018 onbekend 6 4 en 5 Het bijbrengen van kennis en vaardigheden met betrekking tot het ontwerp van relationele databases en het gebruik van relationele DBMS-en. In dit college worden enkele algemene principes en belangrijke aspecten van relationele database management systemen (DBMS-en) behandeld. Ter sprake komen onder meer: de begrippen database, DBMS en IS, de diverse soorten gebruikers van een DBMS, DBMS architectuur (met name de drie lagen architectuur van ANSI/SPARC), data-onafhankelijkheid, het (E)ER data model, het relationele model, integriteitseisen, een classificatie van constraints, de drie types relationele vraagtalen (relationele algebra, tupelcalculus en domeincalculus), SQL, database ontwerp en normalisatietheorie, catalog en DD/D (data dictionary/directory). Ook query verwerking en -optimalisatie, transacties, recovery en concurrency control worden aangestipt. Als aanvulling op het hoorcollege worden huiswerkopgaven uitgereikt. Door studenten ingeleverde oplossingen worden nagekeken. Van elke opgave wordt een volledige uitwerking gegeven. Deelname is verplicht. Zonder voldoende deelname aan het huiswerk mag men niet deelnemen aan de eerste tentamengelegenheid. Elmasri & Navathe, Fundamentals of Database Systems, (fourth edition), Addison-Wesley, 2003. Schriftelijk. Alleen na voldoende deelname aan het huiswerk krijgt men toegang tot de eerste tentamengelegenheid. 2I, 3BWI, 2BI, 2MMC Veronderstelde voorkennis: Inleiding Gegevensverwerking (400034) en Inleiding Logica (400119). Datastructuren 400145 4 1 en 2

Examenonderdelen

153

docent ir. M.P.H. Huntjens inhoud Besproken worden belangrijke en in veel toepassingen voorkomende datastructuren. De behandeling geschiedt steeds in twee stappen. Allereerst wordt een implementatie- onafhankelijke beschrijving van het datatype en de bijbehorende operaties gegeven. Vervolgens worden voor elk datatype een of meer implementaties besproken en vergeleken. De volgende onderwerpen komen aan de orde: abstract datatype, stapels, rijen, lijsten, binaire bomen, B-bomen, verzamelingen, grafen. werkwijze Hoorcollege van 4 sp (400145) literatuur Wordt later bekendgemaakt. toetsing Schriftelijk + via practicumopgaven. doelgroep 2I, 2AI, 2BWI, 2BI, 2MMC, 3W, 3Ect voorkennis voor het college: Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Econometrie (400037) of - Inleiding Programmeren I (400150) + Inleiding Programmeren II (400151). - Vereist voor deelname aan het practicum: Practicum Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Econometrie (400037) of - Practicum Inleiding Programmeren I (400199) + Practicum Inleiding Programmeren II (400085). naam code docent studiepunten periode doel inhoud


subject code credits period lecturer content

154

Datastructuren practicum 400140 ir. M.P.H. Huntjens 5 1 en 2 het opdoen van praktijkervaring met de in de colleges Datastructuren behandelde stof Een drietal opgaven over de stof van Datastructuren. De eerste opgave is een introductie met abstracte datatypen (ADT's), de tweede opgave gaat over parseren, formele specificaties en lijsten. De derde opgave gaat over het gebruik van de API, bomen en het gebruik van command line arguments practicum Practicum opgaven via practicumopgaven 2IN, 2BWI, 2AI, 2BI, 2MMC, 3W, 3ECTR Practicum Inleiding Programmeren voor Wiskunde en Econometrie (400037) of - Inleiding Programmeren I (400199) + Practicum Inleiding Programmeren II (400085) Design of Multi-Agent Systems 400054 6 1 and 2 dr. V.N. Stebletsova This course discusses the design techniques of knowledge-based systems that consist of various intelligent agents and centers around the notion of compositional architecture. The design method used is DESIRE. A number of examples of agent models and generic task models are treated. In the associated practical work in spring, hands on experience is gained in the design of compositional multi-agent and knowledge systems using DESIRE Exacte wetenschappen

tools. Combination of lectures and practical assignments. Syllabus On the basis of both the homework assingments and a written exam. Knowledge of Kennissytemen (400126) and Logische Taal en Redeneermethoden (400043). target audience 3AI, 3I, mCS remarks More information can be found in Blackboard.

form of tuition literature mode of assessment entry requirements


inhoud

werkwijze


Design of Multi-Agent Systems Practical 400059 7 3 en 4 dr. V.N. Stebletsova Het hoofddoel van het practicum is practische ervaring opdoen in het modelleren en ontwerpen van complexe, op kennis gebaseerde, multiagentsystemen door het maken van een duidelijke en precieze documentatie van het ontwerp en het plannen van een project. Bij dit laatste hoort uiteraard ook het halen van de daarbij horende deadlines. Het hoofddoel kan opgesplitst worden in de volgende subdoelen: • Het leren analyseren van problemen en kennis, en deze in een compositioneel, op kennis gebaseerd multi-agentsysteem modelleren. • Het leren maken van een overzichtelijk en adequaat conceptueel ontwerp. • Het leren maken van een gedetailleerd ontwerp, gebaseerd op het conceptuele ontwerp. • Het leren schrijven van een goede rationale bij het ontwerp. Hierin staan alle ideeën achter het ontwerp en ook alle ontwerpkeuzes uitgelegd. • Het leren testen van een prototype van een systeem, herkennen van fouten en hiaten en het reviseren van de ontwerpen (conceptueel en gedetailleerd). • Het leren plannen van een project zodat de deadlines gehaald worden. Om deze doelen te verwezenlijken moeten er twee agentsystemen ontwikkeld worden gedurende dit practicum. De agent-architectuur speelt hierbij een belangrijke rol. De belangrijkste agent-specifieke eigenschappen zoals behandeld tijdens het hoorcollege Ontwerp van Multi-agentsystemen moeten nu in systemen verwezenlijkt worden. De huidige opgaven betreffen het ontwerpen van een agent voor het besturen van een chemisch proces en het ontwerpen van een multi-agentsysteem voor ofwel onderhandelende agenten ofwel cooperatieve agenten. De studenten werken in principe samen in groepen van drie. Elke groep wordt intensief begeleid door een student-assistent die de rol van projectleider vervult. De syllabus van het college Ontwerp van Multi-agentsystemen, practicumhandleiding (te vinden via de Blackboard). Documentatie en systeemspecificaties voor beide opdrachten worden beoordeeld (criteria zijn te vinden via de Blackboard). 3AI, mCS, mAI-T De theoretische kennis waarop deze practische ervaring gefundeerd wordt is behandeld in het hoorcollege Ontwerp van Multi-agentsystemen. Er wordt vanuit gegaan dat de deelnemers aan het practicum vertrouwd zijn met deze

Examenonderdelen

155

stof. naam code studiepunten periode docent doel

Deterministische optimalisering 1 en 2 64371010 6 1 en 2 prof.dr. G.T. Timmer Het verkrijgen van een goed in- en overzicht van modellen en exacte en heuristische methoden uit de deterministische optimalisering, en het kunnen vertalen van praktijksituaties naar deze modellen. inhoud Dit college beslaat een breed spectrum van optimaliseringsproblemen uit de deterministische optimalisering. Een aantal onderwerpen behandeld in het vak inleiding Operationele Research worden verder uitgediept (met name Lineaire Programmering). Daarnaast komen nieuwe onderwerpen zoals geheeltallige programmering en netwerkoptimalisatie aan de orde. De theorie zal worden toegelicht aan de hand van toepassingen. Hierbij wordt ook aandacht gegeven aan de vertaalslag van de praktijksituatie naar het wiskundige model literatuur Syllabus Deterministische Optimalisering toetsing schriftelijk tentamen Met tussentoets

naam code studiepunten contacturen periode docent doel

Deterministische Optimalisering deel 1 64371011 3 24 (12 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) 1 prof.dr. G.T. Timmer Het verkrijgen van een goed in- en overzicht van modellen en exacte en heuristische methoden uit de deterministische optimalisering en het kunnen vertalen van praktijksituaties naar deze modellen. inhoud Dit college beslaat een breed spectrum van optimaliseringsproblemen uit de deterministische optimalisering. Een aantal onderwerpen behandeld in het vak inleiding Operationele Research worden verder uitgediept (met name Lineaire Programmering). Daarnaast komen nieuwe onderwerpen zoals geheeltallige programmering en netwerkoptimalisatie aan de orde. De theorie zal worden toegelicht aan de hand van toepassingen. Hierbij wordt ook aandacht gegeven aan de vertaalslag van de praktijksituatie naar het wiskundige model literature Syllabus Deterministische Optimalisering toetsing schriftelijk tentamen

naam code studiepunten contacturen periode 156

Deterministische Optimalisering deel 2 64371012 3 24 (12 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) 4 Exacte wetenschappen

docent prof.dr. G.T. Timmer doel Het verkrijgen van een goed in- en overzicht van modellen en exacte en heuristische methoden uit de deterministische optimalisering en het kunnen vertalen van praktijksituaties naar deze modellen. inhoud Dit college beslaat een breed spectrum van optimaliseringsproblemen uit de deterministische optimalisering. Centraal staan heuristieken voor netwerkproblemen, Set Partitioning met kolomgeneratie en Niet Lineaire Programmering. De theorie zal worden toegelicht aan de hand van toepassingen. Hierbij wordt ook aandacht gegeven aan de vertaalslag van de praktijksituatie naar het wiskundige model. literature Syllabus Deterministische Optimalisering. toetsing schriftelijk tentamen NB: Als men zowel deel 1 als deel 2 van dit vak doet, moet men voor deel 1 minimaal een 5,5 en voor deel 2 minimaal een 5,0 halen. Het eindcijfer wordt dan over de twee delen gezamenlijk vastgesteld en zal gelijk zijn aan het gemiddelde over de twee afzonderlijke cijfers. Uiteraard moet dit gemiddelde minimaal een 5,5 zijn. naam code studiepunten periode opmerkingen

Duale Bachelor werkperiode BWI 400317 16 variabel Voor meer informatie over het trainee programma: http://www.few.vu.nl/stagebureau


Dynamische processen in de gecondenseerde fase 435480 dr. G. van der Zwan 12 4, 5 en 6 Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. Het primaire doel is het verkrijgen van inzicht in het effect van oplosmiddelen en oplosmiddeldynamica bij elementaire processen. Aan de orde komen electron en proton transfer processen in de gecondenseerde fase alsmede oplosmiddel effecten in tijdsopgeloste spectroscopie en proton transfer reaction in de aangeslagen toestand in chemische en biologische systemen. Zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. Practische handleidingen en basisliteratuur. Eindverslag en posterpresentatie. 3S, 3F

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten

Dynamische systemen 400020 dr. J.A. Sanders 3

Examenonderdelen

157

periode 6 doel Van sommige dynamische systemen is het gedrag in de toekomst goed te voorspellen, van andere systemen niet. Goed voorspelbaar zijn bijvoorbeeld de opkomst van de zon en de getijdenwisseling. Anderzijds is het onmogelijk te voorspellen hoe het weer er over precies een maand uit zal zien. Je zou kunnen denken dat dit komt doordat de weersverwachting van te veel variabelen afhangt. Het zal in deze cursus blijken dat dit slechts een deel van de onvoorspelbaarheid verklaart. We zullen zien dat er zeer simpele systemen bestaan die zich net zo onvoorspelbaar gedragen als het weer. Aan dit gedrag ligt een fundamentele oorzaak ten grondslag die omschreven kan worden als deterministische chaos. Het doel van dit vak is kennis te maken met allerlei dynamische systemen en hun kwalitatieve gedrag. inhoud In de theorie van dynamische systemen worden processen gemodelleerd en bestudeerd die veranderen in de tijd. Zulke processen vind je in alle takken van de wetenschap. Bijvoorbeeld, de beweging van de sterren is een dynamisch systeem dat al eeuwen door onderzoekers is bestudeerd. Andere voorbeelden zijn het weer, chemische reactieprocessen, biologische populatiemodellen en de beweging van een slinger. Ook wordt de theorie van dynamische systemen toegepast in financieel-economische modellen. literatuur Holmgren R.A., A first course in discrete dynamical systems. Second edition, Springer, New York. toetsing Mondelinge bespreking van de ingeleverde opgaven en Maple worksheets. doelgroep 1W, 1N. voorkennis Wiskundige Analyse I (400087), Calculus I (400300) en Calculus II (400301) naam code studiepunten contacturen

periode coördinator doel

inhoud

158

E-Business 61331070 6 24 (24 hoorcollege) indien mogelijk zal de cursus worden ondersteund middels activerende werkvormen gericht op het werken met mainstream E-Business toepassingen. 4 dr. T. Verhagen Het doel van het college is om basiskennis bij te brengen op het gebied van E-Business. E-Business wordt beschouwd vanuit een management perspectief. Aan de orde komt wat E-business is, wat de belangrijkste Ebusiness vormen zijn, en welke aspecten een rol spelen bij het laten slagen van E-Business activiteiten. Ook wordt er ruim aandacht besteed aan de koppeling tussen theorie en praktijk. Hoewel de primaire focus van deze cursus B2C zal zijn, komen ook belangrijke B2B aspecten aan de orde. In de colleges zullen de navolgende thema's en onderwerpen vanuit diverse vakgebieden - bedrijfseconomie, marketing, informatiekunde - worden uitgediept: • E-Business modellen • E-Marketplaces • E-Business strategie • E-Marketing en CRM • Mobile commerce Exacte wetenschappen

•

E-Government Back-office integration (ERP). • Effectief website design • Online research In de collegeserie zal naast de theorie ook ruimte zijn voor gastsprekers die de E-Business praktijk toelichten. literatuur • Turban, et al., Electronic Commerce: A Managerial Perspective, de editie wordt later bekendgemaakt, Prentice Hall, Upper Saddle River • Aanvullende artikelen worden via de digitale leeromgeving dan wel d.m.v. een reader ter beschikking gesteld. toetsing schriftelijk tentamen open vragen. •

subject code credits period lecturers aim

content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience naam code docenten studiepunten periode doel

E-Business Innovation 400110 7 1 and 2 dr.ing. J. Gordijn; drs. E. Schulten; prof.dr. J.M. Akkermans To understand and systematically analyze the multi-disciplinary aspects (strategy, business processes, technology issues, implementation) involved in innovations with information and communication technologies (ICT) in networked businesses. We will discuss theories and practical experiences, from different disciplines and industry sectors, covering some important recent topics in electronic business: formulation of strategy ;design and evaluation of e-business models; organizational readiness; future and perspectives of electronic business. Key topics will be exercised by small classroom workshops as part of an e-business strategy and implementation project to be carried out by the students. Combination of lectures, topical workshops and project. Reader with recent articles and lecture materials. On the basis of e-business project and workshops to be carried out during the course and a written exam. Recommended is advance knowledge equivalent to : Bedrijfsmodellering , Software Engineering. 3BI, mIS, mCS, mBMI Ecologie 470009 prof.dr. M.A.P.A. Aerts (cursusleider); prof.dr. H.A. Verhoef; dr. J. Ellers 6 09.01.2006 - 03.02.2006 Doelen: • Het actief kunnen omgaan met biologische processen op alle biologische integratie-niveaus; • Het verwerven van kennis en inzichten in algemeen ecologische processen en het functioneren van individuen, populaties en ecosystemen; • Kennisnemen van de beginselen van de populatiedynamica en de populatiegenetica; • Kennisnemen van theorievorming op het niveau van populaties en

Examenonderdelen

159

levensgemeenschappen; • Het leren integreren van processen en structuren op het niveau van cel, orgaan, individu, populatie, levensgemeenschap, ecosysteem en bioom; • Het verwerven van inzicht in de ecologische processen die de evolutie van eigenschappen en soorten beïnvloeden; • Het leren opzetten, uitvoeren en rapporteren over eenvoudige ecologische experimenten. Eindtermen: De student kan: • Ecologische processen op verschillende schaalniveaus met elkaar verbinden; • Grafieken interpreteren waarin ecologische processen zijn weergegeven; • Beschrijven welke factoren de aantallen en de verspreiding van organismen bepalen; • Beschrijven hoe interacties tussen soorten de struktuur en soortensamenstelling van levensgemeenschappen bepalen; • Beschrijven hoe veranderingen in het milieu ecologische processen patronen bepalen • Massa- en energieflux diagrammen opstellen en analyseren; • De verworven kennis gebruiken om toegepaste vraagstukken op het gebied van de ecologie te beantwoorden; • M.b.v. het internet ecologische vraagstellingen beantwoorden; • M.b.v. computermodellen populatiedynamische en populatiegenetische processen analyseren; • Zelfstandig een experiment uitvoeren en daarover rapporteren; • Omschrijven welke factoren het ontstaan en behoud van genetische variatie bepalen; • Berekenen hoe genfrequenties veranderen; • Verschillende vormen van soortvorming vergelijken. inhoud Het boek Essentials of Ecology (zie Literatuur) wordt in zijn geheel behandeld tijdens de cursus, aangevuld met de populatiegenetische delen van 'Evolution'. Aan de orde komen: • Algemene inleiding op de ecologie; • De relatie tussen ecologie en evolutiebiologie; • Het milieu (conditions en resources); • De verschillende integratieniveaus binnen de ecologie (individuen, soorten, populaties, levensgemeenschappen, ecosystemen); • Populatiedynamica; • Populatiegenetica; • Fluxen van energie en materie; • Duurzaamheid; • Vervuiling; • Natuurbeheer. werkwijze Hoorcolleges (30 uur) en bijbehorende zelfstudie; Het maken van opdrachten en web research questions ; Excursie naar de Oostvaardersplassen (verplicht); (Computer)practica populatiedynamica en populatiegenetica en ecologische experimenten (6 dagdelen; verplicht!) . literatuur C.R. Townsend, M. Begon &J.L. Harper. Essentials of Ecology, Blackwell Science Publishers, Oxford. 2003 (2nd edition). ISBN 1-40510-328-0 (prijs 160


±45 euro). Strickberger, M.W., Evolution, 3rd edition, Jones & Bartlett Publishers. 2000. (prijs ± 37 euro; dit boek is verplicht voor Evolutiebiologie, maar al bij dit blok wordt er een beperkt deel uit behandeld). Handleiding Evolution Lab. 7 euro (verkrijgbaar tijdens de cursus) toetsing Schriftelijk tentamen (essayvragen); tentamen telt voor 70% mee voor eindcijfer, de Web Research Questions en de (computer)practica voor de resterende 30%. Het praktische deel van de cursus kan alleen herkansd worden in de cursus in het volgende studiejaar. De Web Research Questions kunnen niet herkansd worden. doelgroep Verplicht voor eerstejaars bachelorstudenten Biologie en voor tweedejaars aardwetenschappen met differentiatie Milieuwetenschappen. naam code docent studiepunten periode doel

Eiwitchemie 435300 prof.dr. S.M. van der Vies 5 2 Het verbreden van de kennis van eiwitten met het doel inzicht te verkrijgen in de manier waarop de chemische en fysische eigenschappen van een aminozuurketen de structuur en functie van het eiwit bepalen en hoe de kennis van deze eigenschappen benut kan worden voor de modificatie, biotechnologische productie en isolatie van eiwitten. Tevens is het doel inzicht en vaardigheden te verwerven in het toepassen van technieken die gebruikt worden in het biochemisch- en moleculair biologische onderzoek. inhoud De cursus bouwt voort op de kennis en praktische vaardigheden opgedaan in de studieonderdelen Biochemie (1e jaar) en Biochemie/Farmacochemie practicum (2e jaar). Verbreding van de kennis van eiwitten zal gebeuren aan de hand van een (werk)college waarin aandacht besteed wordt aan de relatie tussen de volgorde van de aminozuren in een keten en de 3D structuur van een eiwit alsmede hoe deze structuur ons iets kan leren over de eigenschappen en de functie van een eiwit. Er zal tevens een introductie gegeven worden van in silico DNA en eiwit databanken en ook is er de mogelijkheid om kennis te maken met de software programma's die gebruikt kunnen worden voor de analyse en bestudering van DNA- en eiwitstructuren. Dit alles ter ondersteuning van het practicum waar nieuwe moleculair biologische en biochemische technieken geleerd worden. In het practicum staat het thema "heterologe eiwitproductie" centraal. Er wordt inzicht gegeven hoe de verschillende methodes passen binnen een onderzoeksproject met zo'n wetenschappelijke (biotechnologische) vraagstelling. Opdrachten nemen in deze cursus een belangrijke plaats in: Wat is er nodig voor de productie van een heteroloog eiwit door een micro-organisme? Welke "technische mogelijkheden" zijn er om de productie van een bepaald eiwit door gistcellen uit te laten voeren? Kunnen mutaties invloed hebben op de productie en/of functie van een eiwit? In overleg met de assistenten wordt een proevenplan opgesteld en worden de afgesproken experimenten uitgevoerd. Ook onderdeel van de cursus is een simulatie experiment waarbij door middel van computergestuurde vragen en een zuiveringschema inzicht wordt verkregen over de mogelijkheden op eiwitten te zuiveren.

Examenonderdelen

161

werkwijze De cursus bestaat uit een combinatie van werkwijzen waaronder practicumexperimenten afgewisseld met vooren na besprekingen, opdrachten en studies met behulp van de computer (inclusief voorafgaand werkcollege). literatuur Er is een practicumhandleiding beschikbaar. De stof behandeld in het eerste jaarscollege Biochemie wordt bekend verondersteld. toetsing De verschillende opdrachten worden beoordeeld. De cursus wordt afgesloten met een toets en een schriftelijk rapport van de praktische werkzaamheden. doelgroep 3S, 3F opmerkingen Voor deelname aan dit studieonderdeel is inschrijving verplicht. naam Eiwitten bachelorproject code 435500 docenten dr. M.H. Siderius; dr. J.C. Vos; prof.dr. S.M. van der Vies; dr. H. van Heerikhuizen studiepunten 12 periode 4, 5 en 6 doel Het kennis nemen van en inzicht verkrijgen (praktisch en theoretisch) in de belangrijkste aspecten van eiwitten (hun functioneren in vivo en in vitro, hun structuur en de relatie tussen structuur en functie). inhoud Tijdens de cursus zullen de studenten participeren in een onderzoeksproject dat is ontleend aan het actuele onderzoek van de vakgroep op het gebied van eiwitvouwing, ribosoom biogenese of de stress response van gist. In dit kader zal een aantal experimenten worden uitgevoerd, waarbij diverse, in eiwitonderzoek belangrijke technieken aan bod zullen komen zoals: (over)expressie van eiwitten in heterologe gastheersystemen, isolatie en zuivering van eiwitten, gebruik van 'eiwit-tagging' voor snelle zuivering uit-, en/of makkelijke identificatie in complexe mengsels, het genereren van mutant eiwitten, analyse van eiwit expressie met behulp van Western blotting, de analyse van eiwit/eiwit interacties (m.b.v. natieve gel chromatografie, co-immunoprecipitatie, het gebruik van specifieke 'tags', 2hybrid analyse). Tevens zal aandacht worden besteed aan het gebruik van de computer in het eiwitonderzoek. (gebruik van protein databases, visualisatie van 3D structuren, diverse proteomic tools zoals vertaling van DNA --> eiwit, patroonherkenning, voorspelling van post-translationele modificaties, voorspelling van secundaire- en tertiaire structuur en multiple sequence alignment). -Door het bestuderen van een aantal artikelen en boekhoofdstukken zal geprobeerd worden een overzicht te geven van de beschikbare methoden om 3D structuren van eiwitten op te helderen (X-ray analyse van eiwtkristallen, NMR, (cryo)-EM). literatuur Tijdens de cursus zullen een aantal artikelen en boekhoofdstukken worden verstrekt. toetsing Het practicum wordt afgesloten met een schriftelijk verslag en een mondelinge presentatie. opmerkingen Aanmelding voor deze cursus tot 2 weken voor aanvang bij Dr.M.H. Siderius, kamer KA-273, tel: 020 598 7564.

162


naam code docent studiepunten periode doel inhoud


doelgroep

Elektriciteit en magnetisme 420016 prof.dr. J.F.J. van den Brand 6 4 en 5 Studenten basiskennis van statische elektrische en magnetische velden bij te brengen, inclusief de daarbij toegepaste wiskundige hulpmiddelen. De cursus bestaat uit drie onderdelen: Elektrostatica, magnetostatica en Elektro-Magnetisme. Met het experiment als leidraad worden begrippen als de Coulomb-kracht, elektrisch veld en elektrische potentiaal geïntroduceerd. De invloed van materialen op de elektrische eigenschappen van materie wordt verklaard. Dezelfde weg wordt gevolgd voor de magnetische verschijnselen: de Lorentz-kracht en het magnetische veld. In het laatste college onderdeel worden tijdsafhankelijke fenomenen zoals inductie besproken om te komen tot Maxwell's geïntegreerde beschrijving van elektrische en magnetische verschijnselen: de theorie van ElektroMagnetisme. Afsluitend wordt het bestaan van elektro-magnetische (licht) golven aangetoond. Gemengd hoor/werkcollege. P.A. Tipler en G. Mosca, Physics for Scientists and Engineers, extended version, 5e editie, Freeman and Co. Gewogen gemiddelde van de cijfers voor de ingeleverde opgaven tijdens de cursus (20% gewicht) en het cijfer voor het schriftelijke tentamen na afloop van de cursus (80% gewicht). 1N, 1S, (keuzevak 1F)


Elektrodynamica en relativiteitstheorie 420018 dr. T.D. Visser 6 3 en 4 Studenten door studie en vraagstukken vertrouwd te maken met onderdelen van de electrodynamica en relativiteitstheorie die voor het actief beoefenen van de fysica van belang zijn. inhoud Het college is een voortzetting van de eerstejaarscolleges Relativiteitstheorie en Elektriciteit en Magnetisme, als afronding van de elementaire basisstof. Niveau en inhoud komen goeddeels overeen met het boek van Griffiths (zie onder). Aan de orde komen: • inductiewet van Faraday • vergelijkingen van Maxwell • energie, impuls en impulsmoment van het electromagnetische veld • potentialen in Lorentz en Coulomb ijking • reflectie en breking; de wetten van Fresnel • electromagnetische golven in geleiders en dispersieve media • golfgeleiding, coaxiale kabel trilholte • productie van straling d.m.v. lineaire (dipool)antenne • covariantie van de Maxwellvergelijkingen, Lorentztransformatie van electromagnetische grootheden en velden. werkwijze Hoorcollege: 3 uur per week

Examenonderdelen

163

Werkcollege van twee uur gedurende grootste deel van de collegeperiode literatuur We gaan uit van het boek van D.J. Griffiths, Introduction to Electrodynamics, (Prentice Hall), ISBN 0-13-481367-7, vanaf hoofdstuk 7. Voor de meer ambitieuze student is er het moeilijker maar zeer uitvoerige standaardwerk van J.D. Jackson, Classical Electrodynamics, (J. Wiley, New York, 1975) ISBN 0-471-43132-X. toetsing Er wordt een schriftelijk tentamen afgenomen dat zowel vragen over de theorie bevat als vraagstukken waaruit moet blijken dat men de theorie kan toepassen. doelgroep 2N naam code docent studiepunten periode doel

Elektronica en signaalverwerking 420019 dr. P.J. Blankert 6 1, 2 en 3 • Het verkrijgen van kennis van basisbegrippen uit de analoge en digitale elektronica en het grensgebied tussen beide gebieden. • Het verkrijgen van inzicht in begrippen die een rol spelen bij de elektronische verwerking van meetsignalen. • Het kunnen toepassen van deze kennis en dit inzicht bij het ontwerpen en bouwen van eenvoudige elektronische schakelingen en bij elektronische signaalverwerking. inhoud In het college zullen de volgende onderwerpen aan de orde komen: • wetten van Kirchhoff, theorema's van Thévenin en Norton; • ingangs- en uitgangsimpedantie; • wisselstroomcircuits, overdrachtskarakteristiek, Bode plot; • laag- en hoogdoorlaat filter, resonantiecircuits; • de operationele versterker en de diode; • regelsystemen • modulatie; • logische basisschakelingen • multiplexers, demultiplexers en adders • flipflops, geheugens en tellers • AD en DA conversie.

doelgroep

Een aantal van deze onderwerpen wordt geïllustreerd aan de hand van toepassingen binnen veel gebruikte meetapparatuur, zoals filters, meet- en regelsystemen, lock-in versterker, digitale voltmeter. Geïntegreerd college en practicum Practicumhandleiding en aanvullende informatie. De beoordeling vindt plaats op grond van de resultaten van schriftelijke toetsen, het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en het bijgehouden waarnemingenboek. 2N

164



naam code studiepunten contacturen periode coördinator doel

inhoud

literatuur

toetsing opmerkingen



Emerging Technologies 60341000 6 24 (18 hoorcollege, 6 discussiecollege) Inclusief gastcolleges 5 prof.dr.ir. J.W.M. Gerrits Nieuwe technologieën hebben het potentieel om industrieën te veranderen of nieuwe industrieën te creëren. Op dit moment zijn bijvoorbeeld het Internet, biotechnologie en nanotechnologie de technologieën die voor belangrijker veranderingen zorgen. Elke organisatie dient hierop in te spelen. Het doel van dit vak is om studenten het volgende bij te brengen: • Het ontwikkelingspad van nieuwe technologieën. • Het adoptieproces van nieuwe technologieën door organisaties. • Innovatiemanagement: het realiseren van een competentie in organisaties om adequaat in te kunnen spelen op nieuwe technologieën. • Een aantal voor dienstverlening belangrijke opkomende (2 tot 5 jaar) technologieën. In het eerste deel van het college wordt de theorie behandeld. Daarbij worden door gastsprekers enkele onderdelen uit de praktijk toegelicht. In het tweede deel van het college gaan de studenten een paper schrijven om de impact van een opkomende technologie in kaart te brengen voor een bepaalde industrie. Daarbij passen ze de kennis uit het eerste deel toe. • Day & Schoemaker, Wharton on Managing Emerging Technologies, 2000 • Papers. paper In teams (afhankelijk van het aantal studenten). In de discussiecolleges bespreken en presenteren studenten hun paper in wording. Encyclopedie voor I/AI/IK 400146 3 5 en 6 dr.ir. T. Koetsier Aan de orde komen onderwerpen uit de geschiedenis van de informatica en de kunstmatige intelligentie en onderwerpen uit de filosofie van de AI (zwakke/sterke AI, de Turing test, het Chinese kamer experiment, Gödel argumenten, etc.). Hoorcollege. Dictaat. Schriftelijk tentamen en werkstuk 1AI, 1I, IK, 1Ect Geen vereiste voorkennis.

Examenonderdelen

165


werkwijze toetsing doelgroep opmerkingen


werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten contacturen

periode docent doel

inhoud

166

Encyclopedie voor Natuurkunde 420020 dr. B. Dam 3 5 Bevordering van het inzicht in de samenhang der wetenschappen Aan de orde komen vragen als: • wat is wetenschap, • hoe is de natuurwetenschappelijke praktijk, • wat zijn de grenzen van de natuurkunde, • hoe onderscheidt natuurkunde zich van andere wetenschappen. Naast hoorcolleges, gegeven door de docent en door enkele gastsprekers, geeft elke student een presentatie over een aan de stof gerelateerd thema. Mondelinge presentatie en een werkstuk. 1N Omdat het niet een echt studeervak is, maar meer een vak waarin verschillende opvattingen aan de orde gesteld worden, is deelname aan dit college verplicht. Encyclopedie voor W/BWI 400021 3 4 dr.ir. T. Koetsier Aan de orde komen onderwerpen uit de geschiedenis van de wiskunde en de bedrijfswiskunde. Tevens wordt ingegaan op de plaats van wiskunde en informatica binnen het geheel van wetenschappen. Hoorcollege. Dictaat. Schriftelijk tentamen en werkstuk. 1W, 1BWI, 1Ect Geen. Enterprise Systems 61331000 6 24 (24 hoorcollege) de deelnemende studenten ontvangen wekelijks een aantal opgaven via Blackboard, waarvan de resultaten (ingeleverd via Blackboard) tijdens de collegecyclus zullen worden beoordeeld. 2 dr. E.R.K. Spoor Het verkrijgen van kennis van Enterprise Systems in hun organisatorische context en inzicht in de complexiteit van de invoering van deze systemen, alsmede van de impact van deze systemen op organisaties en hun medewerkers. Enterprise Systems (ES) zijn complexe bedrijfsbrede informatiesystemen, die in de regel modulair zijn opgebouwd en instelbaar met behulp van honderden parameters. Een ES heeft de pretentie een 'standaard pakket' te zijn. Het is Exacte wetenschappen

echter slechts de visie van de leverancier van het ES op de processen in een bedrijfssegment. Leveranciers noemen zo'n visie ook wel een 'industrysolution' of 'branche-solution'. De verschillen die de leverancier tussen (potentiële) klanten in een segment ervaart of voorziet worden in het pakket vertaald naar modules en parameters. Daarmee is het pakket in bepaalde mate instelbaar voor de individuele organisatie. Ideaal dus, zou op het eerste gezicht kunnen worden geconcludeerd. Maar zo eenvoudig blijkt het niet te zijn. In de praktijk ervaren bedrijven, die willen overgaan op een ES, grote discrepanties tussen hun bedrijfsprocessen en de ondersteuning die ESpakketten kunnen bieden. En toch worden ES erg veel en steeds meer toegepast, vooral bij grote bedrijven. Waarom kiest een bedrijf voor een ES? En als ze er voor kiest, wat moet er dan worden aangepast: de bedrijfsprocessen of het ES-pakket. Wat zijn de consequenties? Deze keuzes zijn moeilijk en de gevolgen kunnen enorm zijn. Het college behandelt enterprise systems eerst vanuit de leverancier. Aan orde komen: de architectuur en inrichting van ES, het implementatie-traject en de projectinrichting. Daarna wordt de medaille omgedraaid en staat de problematiek van de invoering van een enterprise system bezien vanuit de organisatie, centraal. Ervaringen met deze systemen en problemen met aanpassing van organisatie en/of het ES laten zich vertalen naar ideeen over succes. Verschillende manieren om tegen organisatorische verandering aan te kijken geven een ondergrond voor de rol van creativiteit in het veranderingsproces, voor het omgaan met tegenstellingen tijdens implementatie en voor het lastige proces van het kiezen van een ES. Beide kanten van de medaille geven een beeld van het spanningsveld tussen de leverancier met diens generieke oplossing en de organisatie met diens specifieke procesvoering. werkwijze De deelnemende studenten ontvangen wekelijks een aantal opgaven via Blackboard, waarvan de resultaten, via Blackboard ingeleverd, tijdens de collegecyclus zullen worden beoordeeld. literatuur Een aantal artikelen. Deze worden via Blackboard dan wel d.m.v. een reader ter beschikking gesteld. toetsing schriftelijk tentamen 60% van het eindcijfer. opdracht 40 % van het eindcijfer. naam code docent studiepunten periode doel

Experimentautomatisering 420021 drs.ing. J.M. Mulder 2 4 Kennismaken met elementaire aspecten van experimentbesturing, dataacquisitie en data-analyse. Inzicht krijgen in het opzetten van een automatiseringsproject. Vaardigheid opdoen met de grafische programmeeromgeving LabVIEW teneinde eenvoudige programma´s te kunnen ontwikkelen voor experimentautomatisering. inhoud • introductie in LabVIEW, waarbij naast basistechnieken aandacht wordt besteed aan o.a. het dataflow principe, softwarehergebruik, de

Examenonderdelen

167

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent doel

inhoud

werkwijze


168

userinterface en datapresentatie. • de diverse onderdelen van een geautomatiseerd meet- en besturingssysteem. • het formuleren van specificaties voor een dergelijk systeem en het ontwikkelen van een programma uitgaande van deze specificaties. Hoorcollege plus practicum. Een dictaat is beschikbaar. Practicumverslag. 1N Facetten van de AI 400123 8 5 en 6 dr. V.N. Stebletsova (coördinator, e-mail: [email protected]) De doelstelling van het college is tweeledig: (1)Kennisvermeerdering. De student doet uitvoerige kennis op over de zelfgepresenteerde onderwerpen. (2) Aanleren van vaardigheden. De student vergroot zijn/haar vaardigheden op de volgende gebieden: • hoe materiaal gezocht kan worden uit (bibliotheek en WWW); • schrijven van een overzichtsartikel; • presenteren; • verwerken van evaluaties. In dit werkcollege wordt aan de hand van artikelen een overzicht gegeven van een aantal belangrijke onderzoeksthema's binnen het vakgebied Kunstmatige Intelligentie. Enkele thema's die aan bod komen zijn: • kennisrepresentatie (-talen, -systemen, -logische beschrijvingen, enzovoorts) • redeneertypen (redeneren met onzekerheid, metaredeneren, enzovoorts) • expliciet representeren van strategische kennis • kennisverwerving Studenten leren een literatuuronderzoek uit te voeren en daar zowel schriftelijk als mondeling verslag van te doen. De docenten leveren ondersteunend materiaal voor het aanleren van deze vaardigheden. Dit vak is vooral voor diegenen die in de AI willen afstuderen: AI-studenten en Informaticastudenten met specialisatie AI. Werkgroep. Gedurende het college voert elke student twee projecten uit onder begeleiding van een docent. Elk project bestaat uit het schrijven van een eigen artikel met bijbehorende presentatie. Het uitgevoerde project wordt tijdens speciale nabesprekingsbijeenkomsten besproken en geevalueerd door een docent. H.A.J.M. Lamers, "Hoe schrijf ik een wetenschappelijke tekst?", Coutinho, Bussum 1993. Dit vak wordt beoordeeld op basis van teksten, de presentaties en participatie m.b.t. discussie en beoordeling van mede-studenten. 3AI, mCS Veronderstelde voorkennis: Kennissystemen(400126) of Ontwerp van Multiagentsystemen (400054).


naam code docenten studiepunten periode doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docenten doel

inhoud


toetsing doelgroep

Farmacochemie I 435281 dr. I. de Esch; dr. J.N.M. Commandeur 3 4 Het verkrijgen van inzicht in de principes die ten grondslag liggen aan de werking van biologisch actieve verbindingen. Na een algemene introductie van het vakgebied Farmacochemie zal worden behandeld hoe gewenste (farmacologie) en ongewenste (toxicologie) biologische effecten door chemische verbindingen tot stand komen. Specifieke onderwerpen die aan de orde komen zijn: drug targets, enzym kinetiek, receptor kinetiek, metabolisme en farmacokinetiek, bioactivering, uitscheiding, biologisch testen en bioassays. Voorts zullen moleculaire herkenning en affiniteit worden besproken en zal de relatie tussen de chemische structuur en de biologische activiteit (SAR) aan de orde komen, waarbij begrippen als farmacofoor, geneesmiddelontwerp, lead finding en lead optimalisatie zullen worden toegelicht. Hoorcollege, werkcolleges, virtuele biologische experimenten en een QSAR demo via de computer. Graham Patrick, Instant Notes in Medicinal Chemistry, 2001, BIOS Scientific Publishers Ltd., ISBN 1-85996-207-6. schriftelijk tentamen 1F, 1MNW Farmacochemie II 435283 3 2 dr. M.J. Smit; prof.dr. R. Leurs; dr. M.H. Siderius; Gastsprekers Het college heeft tot doel studenten inzicht te geven op welke wijze signalering in en tussen cellen plaatsvindt en hoe chemische signaalstoffen en geneesmiddelen hierop kunnen aangrijpen. Aandacht wordt besteed aan de verschillende eiwitmoleculen, die betrokken zijn bij belangrijke cellulaire processen zoals bijvoorbeeld membraantransport, cellulaire communicatie (G eiwit gekoppelde receptoren, ionkanalen, tyrosine kinase receptoren en steroid hormoon receptoren), celdeling en apoptosis. Hierbij zal daar waar mogelijk aandacht besteed worden hoe verstoring van deze processen kan leiden tot het ontstaan van belangrijke ziekten (kanker, Parkinson, Alzheimer) en wat de therpeutische mogelijkheden zijn ter beïnvloeding van deze ziekten. Het college zal voortbouwen op het eerstejaars college Far I. Hoorcolleges, werkcollege (bv gebruik CD Roms) en zelfstudie Dit vak zal gebruik maken van het boek Essential Cell Biology second edition, 2004, Garland Publishing. Hoofdstukken 11 en hoger zullen worden behandeld en aangevuld worden met een dictaat. De beoordeling zal plaatsvinden op basis van een schriftelijk tentamen. 2F, 2MNW

Examenonderdelen

169


inhoud

werkwijze


Farmacochemie practicum 435240 dr. J.N.M. Commandeur (P.256, [email protected], tel. 87595) dr. B.C. Oostenbrink; dr. J.N.M. Commandeur; dr. I. de Esch; dr. M.J. Smit 6 4 en 5 Het practicum beoogt de studenten kennis te laten maken met de methodische aanpak en de basistechnieken in het farmacochemisch onderzoek. Aan het eind van het practicum moet de student: • inzicht en vaardigheid hebben gekregen in het toepassen van technieken die worden gebruikt in farmacochemisch onderzoek; • kennis hebben verkregen van probleemstellingen op het gebied van moleculaire herkenning in biologische systemen; • vaardigheid hebben verkregen in het mondeling en schriftelijk bespreken van experimentele resultaten op het gebied van de farmacochemie. De verschillende technieken worden geintroduceerd die in de volgende modules: • Organische synthese en structuuropheldering van H1-antagonisten • Farmacologisch testen van H1-antagonisten met behulp van bindingsstudies, reporter gen analyses, second messenger analyses; • Ontwikkeling van analyse methodes voor de H1-antagonisten en hun metabolieten met behulp van HPLC. • Bepaling van vermogen tot drug-drug interacties van H1-antagonisten tot drug-drug interacties met behulp van enzyminhibitie studies • Computational modelling van H1-antagonisten Practicum van 160 uur. Elke module is voorzien van een korte theoretische inleiding, die zich leent voor zelfstudie, en een uitgewerkt proefschema. Voor alle gebruikte technieken is een integrale handleiding met toelichtingen beschikbaar. Elk experiment wordt kort voorbesproken, waarbij de voorkennis wordt getest. Er is een practicumhandleiding beschikbaar. Beoordeling vindt plaats aan de hand van inzet, practische vaardigheden, verslaglegging (labjournaal en verslagen) en een posterpresentatie. 2F De stof behandelt in de eerstejaarscolleges Intro Exact (onderdeel Leurs), Farmacochemie I en Moleculaire Signaalverwerking wordt als bekend verondersteld.


Filosofie en ethiek van de techniek 400022 3 3 en 4 dr.ir. S. Strijbos Ontwikkeling van inzicht in de sociaal-culturele dimensies van techniek, het leren nadenken over vragen van professionele en maatschappelijke verantwoordelijkheid. inhoud In het college worden teksten besproken van verschillende denkers (Ellul, Jonas, Berger en anderen) over actuele vragen van de technische samenleving. Het college bestaat ruwweg uit twee delen. In het eerste deel

170


werkwijze

literatuur toetsing


naam code studiepunten contacturen

periode docenten doel

inhoud

van het college wordt een algemeen profiel geschetst van de moderne samenleving en cultuur met speciale aandacht voor een drietal typische kenmerken: de dominantie van de techniek, het pluralisme van levensstijlen en morele perspectieven, en het verschijnsel globalisering. In het tweede deel van het college wordt ingegaan op de betekenis van informatieen computertechniek voor de ontwikkeling van de cultuur en op de vragen van ethiek die daarbij gesteld moeten worden. Het college bestaat uit 8 zittingen en wordt verzorgd voor vier parallelgroepen. De besprekingen in de colleges worden ingeleid door presentaties van de deelnemers. Reader. Cijfer wordt vastgesteld op basis van de ingeleverde kritische commentaren bij de bestudeerde stof, de presentatie op het werkcollege, en het afsluitende essay. 2I, 3BWI, 3BI, 3MMC, 3W Stof van het eerste studiejaar. LET OP: Er is een beperkt aantal plaatsen voor dit vak beschikbaar, dus aanmelding is verplicht. Deadline voor het aanmelden is 1 december 2005. Deze deadline wordt strikt aangehouden, dus tijdig inschrijven! Financial Accounting en Boekhouden 1.5 60141000 6 36 (12 activerende werkvormen, 24 hoorcollege) Wekelijks vier uur hoorcollege. Activerende werkvormen: wekelijks twee uur. In het eerste uur presenteren studenten de uitwerkingen van cases die zij de dag voorafgaand aan het college hebben ingeleverd. In het tweede uur krijgen de studenten de gelegenheid om (met behulp van het boek) een opgave uit te werken en in te leveren, die betrekking heeft op de leerstof van die week. 5 drs. F. Duimstra; drs. W.M. van der Vooren Het doel van Financial Accounting en boekhouden is het verwerven van kennis van en inzicht in de financiële verslaggeving en de wijze van totstandkoming van die verslaggeving van organisaties vanuit de behoefte aan informatie van geïnteresseerden buiten de organisaties. Een nevendoel van het vak is om de aanpak van complexe problemen en analysevaardigheden van studenten te ontwikkelen en/of te verbeteren door middel van het operationaliseren van de kennis door het uitwerken van opgaven.. Accounting betreft de financieel-economische berichtgeving van organisaties. Het vak Financial Accounting en boekhouden richt zich op externe belangstellenden. Gebruikelijke communicatiemiddelen zijn daarbij: de balans (een overzicht op een bepaald moment, van de investeringen in een organisatie (bedrijf) en de bronnen waarmee deze investeringen zijn gefinancierd), de resultatenrekening (een overzicht waarop de kosten en de opbrengsten over een periode staan vermeld) en een kasstroomoverzicht (een overzicht dat inzicht geeft in ontvangsten en uitgaven van liquide middelen in een bepaalde periode). De toevoeging 'boekhouden' aan dit vak geeft aan

Examenonderdelen

171

dat er niet alleen op de uiteindelijke informatie wordt gelet, maar ook op de wijze van totstandkoming van deze informatie: het administratieve proces. •

Needles, E. Belverd, Marian Powers, Financial Accounting, 8th edition 2004, ISBN 0-619-31074-6, Houghton Mifflin Company, Boston/New York. • Het is zeer waarschijnlijk dat er in maart 2006 een 9th edition zal verschijnen Wacht met de aanschaf van dit boek. toetsing schriftelijk tentamen Voor het tentamen is maximaal drie uur beschikbaar. In verband met capaciteitsproblemen van tentamenzalen wordt dit meestal gereduceerd tot 165 minuten.Het tentamen bestaat uit mc-vragen en open vragen. opmerkingen Het inleveren (en presenteren) van serieuze uitwerkingen kan een positieve invloed (maximaal 1 bonuspunt) op het tentamencijfer hebben. literatuur

naam code studiepunten contacturen periode docent doel

Financiering 2.2 60221010 3 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) 2 ir. F.W. van den Berg Voorbouwend op Financiering 1.5 inzicht geven in omgaan met risico voor investeringsbeslissingen. Kennis en inzicht geven hoe financiële markten kosten in rekening brengen voor onzekerheid. inhoud Dit vak bouwt voort op de stof over waardering van investeringen en de werking van kapitaalmarkten, zoals ingezet in Financiering 1.5. Het vak wordt ook in nauwe samenwerking gegeven met het vak Financieel Modelleren dat simultaan wordt gegeven. Centraal staat de investeringsbeslissing vanuit de onderneming en vanuit de financiële markt. De waardering van onzekere projecten wordt besproken. De risk-return relationship, de moderne portefeuille theorie (MPT) en het capital asset pricing model (CAPM) worden geïntroduceerd als bouwstenen voor een integratie van de stof van blok 1.5 met die van waarderen onder onzekerheid. Ook op de werking van financiële markten wordt nader ingegaan met de eerste emissie van aandelen van nieuwe bedrijven (IPO), de efficiënte markt hypothese (EMH) en de anomalieën daarop. Op deze manier krijgen studenten een fundamenteler inzicht in de werking van waardecreatie door ondernemingen. Hoorcollege: • Risico, standaard deviatie, diversificatie, beta • Portfolio theorie (MPT), CAPM, APT • Cost of equity, cost of capital, WACC • Capital budgeting, investment decisions • NPV, EVA, forecasting, agency problems • Issuance securities, IPO, underwriting werkwijze Behalve zes hoorcolleges horen bij dit vak drie AWV-colleges. Hierin zullen studenten groepsgewijs cases op dit vakgebied bestuderen en hun zienswijze daarop schriftelijk tevoren indienen (honorering: ½ of 1 bonuspunt). Studenten dienen zelf voor ieder hoorcollege het betreffende hoofdstuk te

172


bestuderen; bij ieder hoofdstuk staan te bestuderen 'quiz'-vragen in het boek met de antwoorden achterin. literatuur Brealey and Myers, Principles of Finance, 2003, 7th edition, McGraw Hill. toetsing schriftelijk tentamen zowel over theorie als toepassingen en vraagstukken. naam code studiepunten contacturen periode docent doel

Financiering 2.5 60241010 3 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) 5 dr. J. Koeter-Kant Voortbouwend op eerdere verplichte financieringsvakken, benoemen we de aandachtsgebieden voor de internationale financiële manager en ontwikkelen we inzicht in deze gebieden op basis van bestaande theorie. inhoud Dit vak bouwt voort op de stof behandeld in financieringscolleges in eerdere blokken. De student wordt geacht deze stof te beheersen. In dit vak wordt kennisgemaakt met de belangrijkste inzichten en concepten op het gebied van internationaal financieel management. Tijdens de activerende werkvormen wordt de student in de gelegenheid gesteld om de aangereikte theorie toe te passen met behulp van actuele vraagstukken. Dit kunnen recente artikelen zijn of andersoortige voorbeelden uit de praktijk. De activerende werkvormen hebben dan ook een hoog praktijkgehalte. literatuur • Brealey and Myers, Principles of Corporate Finance, 2003, 7th edition N.B.:het is de principles variant en niet de fundamentals variant van dezelfde auteurs! • Additionele literatuur kan worden toegewezen toetsing schriftelijk tentamen

naam code studiepunten periode docenten doel inhoud


Formele structuren 400023 3 4 dr. R.C. de Vrijer; dr. J.M. van Wouwe; dr. F. van Raamsdonk Dit college beoogt je vertrouwd te maken met de formele structuren die je tegenkomt in de informatica In dit college worden onderwerpen uit de logica en de automatentheorie behandeld: oneindigheid, deductieve systemen, deterministische eindige automaten en Turing machines. In het tweede deel wordt uitgebreid aandacht besteed aan de theorie van processen. De kernbegrippen strings, termen, bomen en grafen spelen in verschillende onderdelen een belangrijke rol. Twee keer per week 2 uur gecombineerd hoor-en werkcollege. Collegedictaat. Schriftelijk tentamen. 1I, 1IK Logische taal en redeneermethoden (400043).

Examenonderdelen

173

naam code studiepunten periode docent doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code docent studiepunten periode doel

inhoud werkwijze literatuur

toetsing doelgroep

Formele talen 400118 4 1 en 2 prof.dr. W.J. Fokkink Vertrouwd raken met belangrijke begrippen en resultaten uit de theorie van formele talen, automaten en berekenbaarheid. Het college is gewijd aan formele talen, grammatica¿s en automaten. De volgende onderwerpen komen aan bod: eindige automaten, reguliere talen en grammatica¿s, contextvrije talen, pushdown automaten, Turing-machines en onbeslisbaarheid, context- sensitieve talen, de Chomsky-hierarchie. - 2 uur per week hoorcollege - 2 uur per week werkcollege P. Linz, An Introduction to Formal Languages, 3rd edition. Schriftelijk tentamen (plus twee collecties inleveropgaven waarmee maximaal 0,5 bonus punt kan worden verdiend). 3I, 3W, 3AI Formele Structuren (400118) Formulemanipulatie 420022 dr. I.H.M. van Stokkum 1 6 Het gestructureerd oplossen van een fysisch probleem met behulp van Mathematica. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van oplossingsalgoritmen uit bestaande notebooks. Randvoorwaarde is hierbij dat de student de fysica van het probleem overziet, en weet welke mathematische hulpmiddelen tot zijn beschikking staan. Het kunnen lezen en begrijpen van een bestaand notebook waarin een fysisch probleem wordt opgelost met behulp van Mathematica en dit zonodig aan te passen. Dit vak sluit aan op het vak Inleiding programma- en datastructuren. De opdrachten komen deels uit verschillende eerstejaars natuurkundevakken. College, instructie en practicum. De studiebelasting blijft grotendeels beperkt tot de contacturen. On-line Mathematica boek, lecture notes en notebooks. Aanbevolen: Zimmerman R. en Olness F., Mathematica for Physics. Second edition. Addison Wesley. Een practische eindtoets wordt afgenomen. 1N


Functieleer (Experimental psychology) 811003 6 168 (15 paper, 3 tentamen, 15 practicum, 24 hoorcollege, 109 zelfstudie, 2 ondersteunend college) periode 2 en 3 docenten prof.dr. J.L. Theeuwes; dr. C.N.L. Olivers; dr. M. Meeter doel Kennismaking met de psychologische functieleer: de studie van algemene menselijke gedragsfuncties, zoals waarnemen, leren, geheugen, taal,

174


beslissen, probleem-oplossen, aandacht en motoriek. inhoud In de cursus worden o.a. de biologische basis van gedrag, perceptie, aandacht, reactieprocessen en signaaldetectie besproken. Ook komen het geheugen, taal, beslissen en probleemoplossen aan de orde. werkwijze Hoorcolleges, Blackboardpractica via de computer, schrijven van een paper over de resultaten van een zelfgedaan experiment, responsiecollege. Hoorcolleges: Er zijn in totaal 12 hoorcolleges waarin de stof op hoofdlijnen wordt doorgenomen. Blackboardpractica via de computer: Naast de colleges zijn er 10 practica. Bij elk practicum worden via de computer een aantal vragen over de behandelde stof gesteld en doet de student zelf mee aan een aantal experimenten of demonstraties die representatief zijn voor bepaalde soorten onderzoek (b.v. op het gebied van signaaldetectie, visuele waarneming, taal, geheugen en neurale netwerken). De practica zullen worden gegeven in de computerruimte van FPP. Elke student zal een eigen computer tot zijn/haar beschikking hebben en via een unieke inlognaam inloggen. De student krijgt voor elk behaald practicum een punt. Het totaal aantal punten voor de practica bepaalt 10% van het eindcijfer. Paper: Tegen het eind van de cursus maakt elke student individueel een kort, paper over een zelfstandig uitgevoerd experiment. Het paper bevat de volgende onderdelen: titel, samenvatting, inleiding, methode, resultaten, discussie en referenties. Het paper wordt zowel op inhoud als op vorm beoordeeld. Het cijfer telt eveneens voor 10% mee bij de bepaling van het eindcijfer. Het paper wordt electronisch ingeleverd via Blackboard. Responsiecollege: De collegereeks eindigt met een responsiecollege, waarin studenten vragen over de stof aandragen ter voorbereiding van het tentamen. literatuur • Ashcraft, M.H. (2005). Cognition. Upper Saddle River, NY: Prentice Hall. • Syllabus Inleiding Functieleer 2003/2004 toetsing tentamen paper Multiple choice tentamen. Het tentamen telt voor 80% mee bij de bepaling van het eindcijfer, 10% wordt bepaald door de punten voor de practica en 10% door het cijfer voor het paper. Het eindcijfer wordt afgerond op gehele getallen. opmerkingen Alle studenten volgen in principe alle onderdelen van de cursus (dit geldt ook voor AI studenten). Deelname aan de practica en het paper is verplicht. Dit betekent dat minstens één practicum voldoende gemaakt, en een paper ingeleverd moet zijn, wil het tentamencijfer (vermenigvuldigd met bijbehorend gewicht) toegekend worden. Deelresultaten blijven in principe één jaar geldig. Aan practicum en paper moet tijdens de cursus voldaan worden en kunnen niet worden ingehaald of overgedaan. Eventuele vrijstellingen kunnen schriftelijk aangevraagd worden bij de Examencommissie van de Faculteit Psychologie en Pedagogiek. Verdere details staan in de syllabus. subject code credits period lecturer

Functional Analysis I 400024 6 5 prof.dr. J. Hulshof (for the VU, see www.few.vu.nl/~jhulshof/fa2004)

Examenonderdelen

175

content Functional analysis is a toolkit for solving equations in which the unknowns are functions rather than numbers. Most of the equations we solved in analysis and linear algebra required finding a solution as a number or a finite set of numbers, which, substituted in some given function, would make it zero, or would maximize or minimize it. Consequently we learned in linear algebra and analysis all sorts of things about linear and nonlinear functions defined on subsets of finite dimensional vector spaces over the real or complex numbers, equipped with a natural (inner product) norm. Life was made easy by the fact that bounded closed sets are compact so that bounded sequences have convergent subsequences. Another fact taking completely for granted was the continuity of linear functions. In the infinite-dimensional setting needed to solve problems such as integral and differential equations equations, we first need good normed vector spaces in which our solutions are to be found. We will see many different possibilities to assign a norm to a function, leading to many different spaces. This will make the theory of even only linear functionals a subtle issue in which linear algebra and analysis (epsilons and delta's) merge. form of tuition Lectures (twice per week) with an exercise class (once per week) and addtitional homework assignments literature M. Schechter, Principles of Functional Analysis, AMS, ISBN 0-8218-2895-9 mode of assessment Homework assignments. entry requirements The basics of analysis, calculus, linear algebra and complex analysis. If in doubt, consult your advisor target audience 3W, 3N, 3Ect, mMath, mPhys remarks • Enrollment two weeks prior to the start of the course via TIS: http://tis.vu.nl • It is possible to earn 3 additional points by elaborating a detailed aspect of this course naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


toetsing 176

Fysica en medische fysica I 430060 dr. T.J. Ketel; prof.dr. R.M. Heethaar; prof.dr. C.F. Schmidt 3 4 Doelstelling van het college Inleiding Fysica en Medische Fysica I is de basisbegrippen van de natuurkunde te introduceren die ten grondslag liggen aan de mechanische verschijnselen in de levende natuur. Fysica is de wetenschap die de eigenschappen van de materie beschrijft in termen van natuurwetten. De fysica speelt bij het begrijpen van de eigenschappen van de levende materie en het menselijk lichaam een essentiele rol. In dit college zullen de wetten van Newton behandeld worden waarmee de beweging van een voorwerp onder invloed van een kracht beschreven kan worden. In een aantal voorbeelden komen ook de krachten en de voortbeweging van levende wezens aan de orde. Voorstudie, vragencollege, werkcollege en zelfstudie. Het college maakt gebruik van het boek "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics" van Douglas C. Giancoli (Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA) Beoordeling via leesquizzen, huiswerkopdrachten en een schriftelijk Exacte wetenschappen

tentamen. Samen bepalen deze toetsen het eindcijfer. doelgroep 1MNW, 1F voorkennis Het college sluit aan op Practicum Medische Natuurwetenschappen Het college bereidt voor op: • Fysica en Medische Fysica II • Natuurkunde en Gezondheid • Practicum Medische Natuurwetenschappen II • Structuur van de materie naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


toetsing doelgroep voorkennis


Fysica en medische fysica II 430061 prof.dr. C.F. Schmidt; prof.dr. R.M. Heethaar; dr. T.J. Ketel 3 5 Doelstelling van het college Inleiding Fysica en Medische Fysica II is de discussie van basisbegrippen van de natuurkunde uit te breiden en diegene te introduceren die ten grondslag liggen aan de elektrische en magnetische verschijnselen in de levende natuur. Fysica is de wetenschap die de eigenschappen van de materie beschrijft in termen van natuurwetten. De fysica speelt bij het begrijpen van de eigenschappen van de levende materie en het menselijk lichaam een essentiële rol. In dit college zullen de verschillende wetten behandeld worden die aan het einde de Maxwell vergelijkingen opleveren, die alle elektromagnetische verschijnsels beschrijven kunnen. In enkele colleges komt de relatie tussen elektromagnetisme en verschillende essentiële levensprocessen aan de orde. Voorstudie, vragencollege, werkcollege en zelfstudie. Het college maakt gebruik van het boek "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics" van Douglas C. Giancoli (Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA) Beoordeling via leesquizzen, huiswerkopdrachten en een schriftelijk tentamen. Samen bepalen deze toetsen het eindcijfer. 1MNW, 1F Het college sluit aan op Fysica en Medische Fysica I en op Practicum Medische Natuurwetenschappen. Het college bereidt voor op: • Natuurkunde en Gezondheid • Practicum Medische Natuurwetenschappen II • Structuur van de materie Fysische chemie I 435115 dr. M.H.M. Janssen; dr. H. Linnartz 3 5 Het aanleren van basiskennis op het gebied van de fysische chemie. In het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: • Elementaire moleculaire spectroscopie. • Natuurwetten en modellen die het gedrag van gassen beschrijven. • Karakterisering van chemische reacties.

Examenonderdelen

177

•


toetsing


naam code studiepunten periode doel

inhoud


Eigenschappen van vloeistoffen. Hoorcollege 24 uur, Werkcollege 5 uur. De colleges zijn gebaseerd op het studieboek: S.S. Zumdahl, Chemical Principles, 4th ed., Houghton Mifflin Company, 2002, in het bijzonder de hoofdstukken 5, 14.7, 15, 16.1/2/10/11 en 17. Schriftelijk tentamen en mondelinge herkansing. Tot de tentamenstof behoren de hierboven genoemde delen van het studieboek evenals de op het hoorcollege en tijdens de werkcolleges besproken onderwerpen. 1S Van quantum tot materie, Anorganische chemie I. Aanbevolen wordt aanvullend materiaal bij het studieboek aan te schaffen: Study Guide (P.B. Kelter), Complete Solutions Guide (T.J. Hummel and S.S. Zumdahl), CD ROM: Chemistry: Interactive 4.1; 4th ed. Houghton Miflin Company, 2002. Fysische chemie II (Moleculaire wisselwerking) 435004 3 5 Voor een scheikundige is het van belang om een op natuurwetten gebaseerd inzicht in de chemische werkelijkheid te kunnen verschaffen. Hiertoe zal men vertrouwd gemaakt worden met een aantal moderne begrippen en wetmatigheden vanuit een moleculair statistisch mechanische beschouwingswijze. Vanuit de individuele eigenschappen van het molecuul verkrijgt men een fundamenteel inzicht in de fenomenologie van moleculaire wisselwerking en evenwichtssituaties. Statistische mechanica van vrije en onvrije moleculen; de invoering van het begrip van temperatuur. Het vouwen van eiwitten als functie van de orde parameters, die monotoon afhangt van de temperatuur. Kinetische gastheorie; de verdeling van Maxwell-Boltzmann; de botsingsdoorsnede en de vrije moleculaire weglengte. Molecualaire diffusie, viscositeit en thermische geleidbaarheid. Inter-moleculaire krachten. Reactiemechanismen en reactiedynamica. Geactiveerde complexen en Eyring's transition state chemie. hoorcollege en zelfstudie Hoofdstukken uit: P.W. Atkins, Physical Chemistry en studiehandleiding. de stof wordt schriftelijk getentamineerd 2S


Fysische chemie voor 3S 435320 prof.dr. S. Stolte 6 1 en 2 Men wordt in aanraking gebracht met de fysisch/chemische basisprincipes met als doel zich een beginnend inzicht te verwerven in de hoedanigheid en wetmatigheid van de verschijnselen en interactiemethodes van belang voor de (farmaco)chemie. inhoud • Statistiche mechanica van vrije en onvrije moleculen ; de invoering van

178


het begrip van temperatuur. Het vouwen van eiwitten als functie van de orde parameter s, die monotoon afhangt van de temperatuur • De Maxwell vergelijkingen, fotonen en thermische straling • Kinetische gastheorie; de verdeling van Maxwell-Boltzmann; • de botsingsdoorsnede en de vrije moleculaire weglengte; • Moleculaire diffusie, viscositeit en thermische geleidbaarheid; • Het tijdsafhankelijke gedrag van diffusie; • De kinetische snelheid van chemische reacties en hun bepaling; • Lindemann-Hinshelwood activeringsreactie gedrag; • Lasers, populatieinversie vanuit chemische reactie; • Inter moleculaire krachten en gekruiste moleculaire bundels • Reactie mechanismen en reactie dynamica • Tijdsopgeloste femtoseconde chemie en laserpulsen; • Geactiveerde complexen en Eyring's transition state chemie. Hoorcollege en zelfstudie. Hoofdstukken uit: P.W. Atkins, Physical Chemistry, 6th of 7th ed en Studiehandleiding. Schriftelijk tentamen. 3S •


werkwijze

literatuur toetsing doelgroep

Fysische en biochemische aspecten van eiwitvouwing 435390 dr. G. van der Zwan 6 3 en 4 Het zelfstandig of in groepsverband verzamelen, verwerken en presenteren van gegevens met betrekking tot de fysische en biochemische aspecten van eiwitvouwing. De keuzemodule wordt uitgevoerd aan de hand van enkele opdrachten en een aantal basisgegevens. Wekelijks is er contact tussen de begeleidende docenten en de studenten. Basisliteratuur en informatie van het internet. Schriftelijke rapportage en mondelinge toelichting van de opdrachten. 2S, 2F, 3S, 3F

naam code studiepunten periode docenten doel

Fysische meetmethoden in medisch onderzoek 430033 5 1 prof.dr. R.M. Heethaar; dr. H. Linnartz; dr.ir. Th.J.C. Faes Verwerven van kennis van eigenschappen en fysische principes van medisch technologische apparatuur, de invloed ervan op het menselijk lichaam en het gebruik ervan in de kliniek. inhoud Voor het stellen van een verantwoorde diagnose of het evalueren van een therapeutische interventie is het noodzakelijk quantitatieve informatie van lichaamsfuncties te verkrijgen. Daartoe zullen meetmethoden en meetapparaten moeten worden ontwikkeld, gebouwd en in de kliniek worden geevalueerd en gebruikt. In het college worden enkele algemene principes behandeld en wordt specifiek ingegaan op afbeeldingsapparatuur en lasers.

Examenonderdelen

179


Middels (begeleide) zelfstudie kan de student zich een oordeel vormen over een speciale techniek of meetmethode. Hierover rapporteert hij in een mondelinge presentatie en een scriptie. hoorcolleges, demonstraties, zelfstudie syllabus, hand-outs, referentie artikelen tentamen, mondelinge presentatie 3MNW Het college bouwt voort op de fysica colleges uit het 2e jaar MNW


Genetica (B/BMW) 470723 dr. A.R. Stuitje (cursusleider); dr. J.M. Kooter 6 06.02.2006 - 03.03.2006 Verkrijgen van inzicht in: • Klassieke mutagenese en overerving; • Structuur en functie van chromosomen; • DNA replicatie, repair en recombinatie; • Expressie van genen; • Regulatie van genexpressie; Cloneren en sequencen van DNA; • Transgenese; • De impact van genetica op de maatschappij. inhoud Tijdens deze cursus dienen een vijftal experimenten als uitgangspunt voor het formuleren van de leerdoelen en het herkennen van hiaten in de achtergrondkennis. Deze leerdoelen zullen tijdens een "Brainstorm sessie" in studiegroepjes van 10-14 personen olv een mentor (c.q. prakticum begeleider), aan de hand van praktisch vraagstellingen worden vastgesteld. Tijdens het bestuderen van de leerstof (ingeroosterde studiepauzes) kan mbv quizzes op "Blackboard", de opgedane kennis worden getest (zelftoetsing). Tijdens de rapportage sessie na afloop van de korte studiepauzes worden deeltoetsen afgenomen waarvan het cijfer een onderdeel vormt van het eindcijfer (zie toetsing). Tijdens de cursus zullen tevens een aantal werkcolleges worden ingeroosterd waarbij evt vragen van studenten mbt de leerstof zullen worden behandeld. De experimenten die na afloop van de betreffende deeltoetsen zullen plaatsvinden hebben betrekking op: 1. Genotypische karakterisering van het geslacht mbv de polymerase ketting reactie (PCR-analyse); 2. Het lezen van een genetische code aan de hand van een DNA basenvolgorde; 3. Het testen van potentieel mutagene stoffen mbv een moleculair genetische benadering; 4. Isolatie van plasmied DNA en restrictie enzym analyse; 5. Het analyseren van interacties tussen genen mbv klassieke Mendeliaanse genetica. werkwijze Hoorcolleges/werkcolleges (±15 uur); Verplichte werkgroepsessies (12-18 uur); Verplicht practicum (20-30 uur); Zelfstudie (80-90 uur); Tentamen training (±10 uur). literatuur Verplicht: R.H. Tamarin, "Principles of Genetics" McGraw-Hill ISBN 0-07233419-3, ca. 50 euro ; Prakticum handleiding, ca. 8 euro.

180


toetsing Schriftelijk tentamen (70%), practicumtoets (30%). doelgroep Verplicht voor eerstejaars bachelorstudenten Biologie en Bio-medische wetenschappen voorkennis Genetica op het niveau van vwo. naam code docent studiepunten periode inhoud




Geschiedenis van de natuurwetenschappen voor N/S/F/MNW 420148 dr. C. de Pater 3 4 De volgende thema's worden behandeld: Het aristotelische wereldbeeld in Oudheid en Middeleeuwen, geocentrisme en heliocentrisme, de wetenschappelijke revolutie, elektriciteit en magnetisme, de chemische omwenteling, van atoom tot atoommodel, de darwiniaanse (r)evolutie, geneeskunde en natuurwetenschap, relativiteitstheorie en quantummechanica, natuurwetenschap ten dienste van de geneeskunde, natuurwetenschap, geloof en ideologie. Hoorcollege en opdrachten; digitale leeromgeving. Reader. Tentamen en opdrachten. 2S, 2F, 2MNW, (oude2N) Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen secretariaat afdeling Algemene Vorming, De Boelelaan 1081, kamer T0.36c (10.00 - 15.00 uur), tel. (020) 59 87975, [email protected] Gewone differentiaalvergelijkingen 400026 6 4 en 5 dr. J.A. Sanders Het college is hoofdzakelijk gewijd aan de theorie betreffende (systemen van) niet-lineaire differentiaalvergelijkingen. Aan de orde komen existentie en uniciteit van oplossingen, methoden voor het expliciet berekenen van oplossingen en kwalitatieve aspecten van de oplossingsverzameling. Aan de hand van een aantal konkrete voorbeelden wordt geillustreerd hoe men dergelijke problemen aanpakt. De cursus wordt gegeven in college+werkcollege-vorm. Steven H. Strogatz: Nonlinear Dynamics and Chaos, Westview, ISBN 07382-0453-6 Schriftelijk. 3W Vereist voor deelname aan het tentamen: Wiskundige Analyse II. Niet-wiskunde studenten dienen kontakt op te nemen met de docent om de vereiste voorkennis vast te stellen.

Examenonderdelen

181



Grondslagen waarschijnlijkheidsrekening 400027 6 4 en 5 dr. K. van Harn De cursus begint met een op maattheorie gebaseerde behandeling van allerlei probabilistische begrippen zoals kansruimten, stochastische grootheden en hun kansverdelingen, onafhankelijkheid van eventualiteiten, van collecties eventualiteiten, van experimenten en van stochastische grootheden. Belangrijke resultaten zijn hier het lemma van Borel-Cantelli, de consistentiestelling van Kolmogorov en diens 0-1-wet. De laatste stelling geeft, samen met het op Lebesgue-integratie gebaseerde verwachtingsbegrip, aanleiding tot verschillende wetten van grote aantallen; het is dan nodig eerst in te gaan op bijna zekere convergentie en convergentie in waarschijnlijkheid van stochastische variabelen. Na behandeling van convergentie in verdeling van stochastische variabelen en zwakke convergentie van kansmaten, komen een eenduidigheidsstelling, een omkeerstelling en een continu\"{\i}teitsstelling aan de orde, zowel voor de verdelingsfunctie als voor de karakteristieke functie van een stochastische variabele. Tenslotte wordt aandacht besteed aan limietstellingen voor maxima en sommen van onafhankelijke stochastische variabelen, zoals de Centrale Limietstelling, en wordt kort stilgestaan bij stabiele en oneindig deelbare verdelingen. Hoorcollege met vraagstukkenpraktikum. Collegedictaat. Tussentijdse toetsen met opdrachten. 3W, 4W, 4Ect Vereist voor deelname aan het tentamen: Kansrekening I en II (400189, 400190) en Maat- en Integratietheorie (400045).


Human-Computer Interaction 400312 5 2 and 3 prof.dr. G.C. van der Veer Explaining the User-Centered Design process and providing understanding of the interaction between people and information systems. The main goal is to teach students how to design and evaluate interactive systems that are easy to use and able to support people and organizations using them. content The usability aspects (cognitive ergonomic aspects) of human-computer interaction are related to both software engineering and to human aspects. This course introduces recent theories, approaches, and sources of HumanComputer Interaction to analyze and design Complex Interactive Systems. Several relevant schools are indicated, theories and techniques are discussed, and tools and applications are illustrated. The course also introduces some relevant basic notions about psychological aspects of computer use, aspects of organisational aspects of the introduction and application of information technology, and the theoretical basis for GTA (Groupware Task Analysis)

182


and DUTCH (Design for Users and Tasks, from Concepts to Handles). form of tuition Lectures literature A. Dix, J. Finlay, G. Abowd, R. Beale: Human-Computer Interaction, (3rd edition), Prentice Hall, London, 2004, ISBN 0-130-461091; Lecture notes and study guide on the website www.cs.vu.nl/~mmc/mci. mode of assessment Written essay and an examination target audience 2BI, 2MMC, 3AI, 3I, mCS, mIS, remarks the examination (including an accepted essay) needs to be passed to be able to participate in the course of User-Interface Design. See on the website www.cs.vu.nl/~mmc/mci. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud



Informatie representatie 400273 4 4 en 5 onbekend Als informatici en informatiekundigen zijn we expert op het gebied van interactieve systemen. Maar we weten veel minder van het veel complexere systeem dat wordt gevormd door het menselijk brein. Toch zijn computers onbruikbaar als mensen ze niet kunnen gebruiken. Deze cursus laat zien hoe computers dienen te communiceren met mensen op de samenwerking te optimaliseren Een belangrijk aspect van mens-computer communicatie is de manier waarop informatie wordt gerepresenteerd. Gebruik je een tekst-gebaseerde Linux web browser of een compleet grafische user interface (GUI)? Op een ander nivo hebben computers numerieke conversie nodig hoewel mensen een natuurlijke taal prefereren om met een bepaalde functie te kunnen werken. De cursus geeft een overzicht van wat nodig is om deze kloof te overbruggen. Het resultaat is dat men beseft dat informatie representatie een deel is van de functionaliteit van een systeem. De cursus geeft inzicht in menselijke waarneming en in hoe mensen tekst, afbeeldingen, beweging, geluid en tastzin ervaren. De cursus geeft hints en waarschuwingen voor het schrijven van dialogen, het ontwerpen van iconen, het gebruik van geluid en voice plug-ins, en tactiele interfaces. De cursus gaat in op het gebruik van Virtual Reality technologie zoals force feedback apparatuur en gloves. demonstraties, literatuurstudie, uitwerking van voorbeelden in kleine groepen, ontwerp project. website http://www.cs.vu.nl/~mmc/tbr/ huiswerk, voordracht, schriftelijk rapport van eigen werk. 1I, 1IK Taakanalyse en Webdesign De cursus is interdisciplinair van opzet. zie de cursuswebsite www.cs.vu.nl/~mmc/tbr/ Inleiding besliskunde 400029 6 1 en 2

Examenonderdelen

183

docent prof.dr. H.C. Tijms doel Kennis en inzicht hebben in het opstellen van OR-modellen en hun oplossingsmethoden. inhoud In deze inleiding zal het accent liggen op het opstellen van wiskundige modellen voor diverse optimaliseringsproblemen. Daarnaast worden de basisideeën besproken van de wiskundige technieken waarmee deze modellen worden doorgerekend. In het college is het gebruik van educatieve software voor het oplossen van de wiskundige optimaliseringsproblemen geïntegreerd. De volgende onderwerpen komen aan de orde: - lineaire programmering (modelformuleringen, simplex algoritme, schaduwprijzen, gevoeligheidsanalyse) ¿ netwerkanalyse (kortste-pad algoritme, minumumopspannende boom, Steiner probleem) - geheeltallige en combinatorische optimalisering (modelformuleringen, 0-1 variabelen, branch-en -bound methode, heuristieken ) - sequentiele beslissingsproblemen (dynamische optimalisering)- vooraadtheorie ( de EOQ-formule, Silver-Meal heuristiek). werkwijze Hoorcollege: 2 uur per week; practicum: 2 uur per week. literatuur H.C. Tijms, Inleiding in de Operationele Analyse, Epsilon , Utrecht, tweede druk (2004) toetsing Via twee deeltentamens aan het einde van periode 1 en periode 2. doelgroep 1BWI, 1W naam code studiepunten periode docent doel inhoud

Inleiding bioinformatica 430020 6 4 en 5 prof.dr. J. Heringa Het vak geeft een overzicht van de belangrijkste bioinformatica technieken. Er wordt een inleiding in de Bioinformatica gepresenteerd, waarin de volgende onderwerpen aan bod komen: • biomoleculaire databases (genoom, proteïne en nucleotiden databases voor sequentie en struktuur informatie, secundaire databases) • algoritmen voor proteïne en nucleotide structuur voorspelling • sequentie analyse (alignment, sequence database searching) • proteïne structuur analyse • microarray data analyse • genomic datamining (vinden van functionele relaties, genetische netwerken, genome comparison). werkwijze Hoorcollege toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 2MNW, 3F, 3S


Inleiding biologie 400030 dr. M.C.M. de Gunst 2 1 Kennismaking met verschillende onderdelen uit de biologie ter voorbereiding op later te volgen biologiecursussen. inhoud Verschillende aspecten van de chemie van het leven.

184


werkwijze Begeleidende literatuurstudie. literatuur Hoofdstukken uit Campbell, N.A., Reece, J.B. en Mitchell, L.G.,`Biology¿, 5th ed., Benjamin/Cummings, Menlo Park, CA. toetsing Middels mondelinge presentaties. doelgroep 2W (variant wiskunde met levenswetenschappen) voorkennis Geen. naam code docent studiepunten periode doel


Inleiding computergebruik 400031 drs. A. Bhulai 1 1 De cursus geeft de studenten een basiskennis van bedrijfssystemen (Unix en MS Windows NT/2000), MS Office en het HTML/CSS. Voorts beoogt de cursus een kennismaking te zijn met de computerfaciliteiten van de faculteit, zodat de studenten deze faciliteiten zelfstandig kunnen gebruiken Tijdens het college en practicum maken studenten kennis met verschillende computerconcepten en toepassingen, waaronder: - Bedrijfssystemen (Unix, MS Windows NT/2000), - Editors (emacs), - Internet, WWW, browsers, e-mail, - Tekstverwerkers (MS Word), - Spreadsheets (MS Excel), - Presentatieprogramma's (MS PowerPoint), - HTML/CSS en Webdesign. Na het volgen van dit vak: - Heeft de student(e) kennis van en weet om te gaan met de bedrijfssystemen Unix en MS Windows NT/2000, - Is de student(e) bekend met en weet om te gaan met enkele op het bedrijfssysteem werkende toepassingsprogramma's waaronder browsers, editors, tekstverwerkers, spreadsheets, presentatieprogramma's en mailprogramma's, - Kent de student(e) de betekenis en enkele praktische gebruiksmogelijkheden van het Internet en het WWW, - Heeft de student(e) een basiskennis van het HTML/CSS, - Kan de student(e) een eenvoudige webpagina ontwerpen en publiceren. Hoorcollege en practicum. Collegedictaat. MNW: opdrachten en tentamen. Anderen: bijwonen practica, practicum opdracht en UNIXtoets. 1W, 1BWI, 1I, 1AI, 1IK, 1S, 1F, 1MNW Geen. In de cursus zijn twee gastcolleges opgenomen: RSI en Bioinformatica


Inleiding computergebruik voor Natuurkunde 420027 dr. I.H.M. van Stokkum 1 1 Het kennismaken met en leren gebruiken van een aantal

inhoud


Examenonderdelen

185

inhoud



werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent inhoud

186

computertoepassingen. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: • Communicatie via de computer en het Internet: mailprogramma, webbrowser, zoekmachines, • editor, tekstverwerker, • bedrijfssystemen, filesystemen, Unix-shell, • Windows, MS-Office applicaties, met name Word en Excel • voorlichting beeldschermwerk, • logische structuur van documenten en het schrijven van rapporten. Hoorcollege en practicum. Dictaat. De bij het practicum gemaakte opdrachten worden beoordeeld. 1N De colleges worden gegeven door verschillende docenten uit de FEWafdelingen. Inleiding computersystemen 400033 4 1 en 2 dr. J.M. van Wouwe Het vak geeft een inleiding in de bouw en het functioneren van computers, operating systems en computernetwerken. Aan de orde komen: • Boole'se algebra, sequentiële circuits, flip-flops; • machineorganisatie; • Input en Output computernetwerken; • LAN's, WAN's; • operating systems; • Filesystemen Hoorcollege en werkcollege. R. Williams, Computer Systems Architecture, Addison Wesley. Via twee deeltentamens en een herkansing. Het vak is afgerond bij een voldoende tentamenresultaat. 1I, 1IK, 3AI Geen. Inleiding gegevensverwerking 400034 5 4 en 5 prof.dr. C. Verhoef Het vak Inleiding Gegevensverwerking (IGV) geeft een introductie in de toepassing van informatie en communicatie technologie in organisaties. Op het hoorcollege wordt aandacht besteed aan de industriele realiteit van informatiesystemen, en hoe daarmee om te gaan. Orthogonaal op het hoorcollege staat het zelf werken aan ontwerpen en implementeren van informatiesystemen. Dat gebeurd in het prakticum in groepjes van twee waar de nadruk ligt op praktijkgerichte opdrachten waarvoor de benodigde voorkennis uit de practicumhandleiding gehaald kan worden. Op deze manier Exacte wetenschappen

werkwijze

literatuur

toetsing

doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten contacturen docent doel

inhoud


schetst IGV een breed beeld van gegevensverwerking, vanuit de IT-industrie, en door het zelf aan informatiesystemen te werken op het prakticum. Er is een hoorcollege en een werkcollege dat aansluitend plaatsvindt. Het werkcollege is opgebouwd rondom een casus waarmee de behandelde stof in het hoorcollege wordt geoefend. Steven Alter, Information Systems -- A Management Perpsective, derde editie, Prentice Hall, 1999. Zie: www.prenhall.com/alter/ voor meer informatie. Het tentamen bestaat uit twee delen. Na 8 weken zal het eerste deeltentamen plaatsvinden en aan het einde van de cursus vindt het tweede deeltentamen plaats. Het actief meedoen aan de werkcolleges is een voorwaarde om de 4 studiepunten van het vak te ontvangen. Verder geldt de standaardregeling voor deeltentamens (minimaal een 4 voor het eerste en minimaal een 5 voor het tweede tentamen. Samen gemiddeld 5,5 of hoger.) 1I, 1BWI, 1IK, 2AI Geen. Inleiding grafentheorie 400035 3 5 dr. E. Wattel Aan de orde komen: - definitie Grafen - Euler wandelingen - eenvoudige Hamilton circuits - karakteriseren van bomen - zoeken met opspannende bomen - toewijzings- en roosterproblemen Gecombineerd hoor- en werkcollege. Boek van de Open Universiteit nr. 2, Grafentheorie. Schriftelijk. 1I, 1IK, 3AI Geen. Inleiding in de Psychologie voor AI 811012 4 112 (3 schriftelijk tentamen, 16 hoorcollege, 93 zelfstudie) dr. W. Donk Een eerste kennismaking met het vakgebied psychologie waarbij niet alleen zal worden ingegaan op inhoudelijke aspecten van het vakgebied maar ook op het belang van de verschillende methodologische aspecten die een rol spelen bij het doen van onderzoek binnen de psychologie. Na een inleiding (theorievorming binnen de psychologie, onderzoeksmethoden) komen aan de orde de biologische basis van gedrag, motivatie, leren, sensorische processen, perceptie, geheugen, denken en kennis, en intelligentie. Hoorcolleges Gleitman, H., Fridlund, A.J., & Reisberg, D. (2004). Psychology (6th edition). New York: Norton & Company Inc. schriftelijk tentamen met multiple-choice vragen.

Examenonderdelen

187





188

Inleiding logica 400119 5 1 en 2 dr. R.C. de Vrijer In dit college worden syntax en semantiek van propositielogica en eersteorde predicatenlogica behandeld. Er wordt gewerkt met natuurlijke deductie als bewijssysteem. De relatie tussen semantiek en syntactische methoden speelt een centrale rol, met als kernbegrippen correctheid, consistentie en volledigheid. Daarnaast is er aandacht voor model checking, met gebruikmaking van binary decision diagrams en voor modale logica, twee onderwerpen met belangrijke toepassingen in de informatica. Hoorcollege met vraagstukkenpracticum. Michael Huth, Mark Ryan; Logic in Computer Science, Cambridge University Press, 2000. ISBN 0 5212 65602 8 Schriftelijk. 2I, 2AI, 3W, 3BI Vereiste voor deelname aan het tentamen: Logische Taal en Redeneermethoden (400043) of Basisbegrippen Wiskunde (400008). Inleiding multimedia 400036 3 5 dr. A. Eliens In het theoretisch deel wordt aandacht besteed aan de organisatie en query aspecten van multimedia informatie, alsook aan technische aspecten van 'networked multimedia'. In het praktisch deel doet de student ervaring op met het ontwikkelen van een multimedia presentatie, zodanig dat daarin conceptuele organisatie, aesthetische effectiviteit en 'bevraagbaarheid' aan de orde komen. In het college komen ondermeer de volgende onderwerpen aan de orde: multimedia applicaties, image en text retrieval, video query talen, networked multimedia systemen, visuele communicatie technieken. In het practicum is de opdracht een korte multimedia presentatie te maken op basis van een gegeven scenario en beschikbaar materiaal. Als hulpmiddel wordt Macromedia Director Internet Studio 7 gebruikt. Hoorcollege/practicum. Collegedictaat. Schriftelijk tentamen, practicum opdracht. 1I, 1IK Inleiding natuurkundige informatica 420028 dr. I.H.M. van Stokkum 3 1 en 2 Natuurkundestudenten vertrouwd maken met de basisprincipes van dataverwerkende systemen. Doel van het praktische gedeelte is om de theoretische kennis in de natuurkundige praktijk te oefenen. De gebruikte Exacte wetenschappen

omgevingen hierbij zijn Mathematica en de taal C. inhoud Onder andere komen aan de orde: • structuur van belangrijke omgevingen; • nauwkeurigheid en datastructuren; • algoritmen en fysische toepassingen; • klassieke architecturen; • beginselen van de taal C. werkwijze Hoorcolleges, werkcolleges / practicum. literatuur Dictaten zijn beschikbaar. toetsing Schriftelijke rapportage van het practicum plus schriftelijk tentamen. doelgroep 2N naam code docent studiepunten periode doel

inhoud


Inleiding programma- en datastructuren 420029 dr. I.H.M. van Stokkum 1 4 Introductie van enige basisbegrippen aangaande Programma- en datastructuren die voor de fysica relevant zijn. Het verkrijgen van ervaring in het werken met Mathematica. Informatica basisbegrippen aangaande data en programma's die aan de orde komen zijn block, scope, functie, functionele taal, control flow, data flow, lijsten, recursie. Het praktisch werk wordt uitgevoerd in Mathematica, en is geïnspireerd door de fysische praktijk. Aan de orde komen verschillen tussen symbolisch en numeriek rekenen, alsmede de beginselen van de Mathematica taal en het gebruik daarvan voor het generiek oplossen van problemen. Technieken die gebruikt worden zijn het opstellen van vergelijkingen, het oplossen van algebraïsche en differentiaalvergelijkingen, het gebruik van rules, pure functies, en manipulatie van objecten. Hoorcollege en practicum. Dictaat en notebooks. Aanbevolen: Zimmerman R. en Olness F., Mathematica for Physics. Second edition. Addison Wesley. Een praktische eindtoets wordt afgenomen. 1N


Inleiding programmeren I 400150 4 1 en 2 ir. M.P.H. Huntjens Het doel van de cursus is algoritmisch leren denken, gestructureerd leren programmeren en het verwerven van inzicht in de manier waarop computers gebruikt kunnen worden om problemen op te lossen. inhoud primitieve types, declaraties, expressies, toekenningsopdracht, keuzeopdrachten, herhalingsopdrachten, methoden, I/O, arrays, classes, instanties van classes (objecten), standaard classes String en Math, ontwerpen maken, twee-dimensionale arrays, meerdere objecten tegelijk gebruiken in een programma. werkwijze Hoorcollege met een parallel practicum. literatuur Een nog nader te bepalen boek dat op het eerste college verkocht zal worden

Examenonderdelen

189

en het dictaat Practicumhandleiding Inleiding Programmeren. toetsing Via practicumopgaven. doelgroep 1I, 1BWI, 1AI, 1IK voorkennis Geen naam code studiepunten periode docent doel inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis

Inleiding programmeren II 400151 3 4 ir. M.P.H. Huntjens zie inleiding programmeren I recursie, lineair search, binary search. hoorcollege zie inleiding programmeren I schriftelijk 1I, 1BWI, 1AI, 1IK Inleiding programmeren I (400150)


Inleiding programmeren II practicum 400085 2 4 ir. M.P.H. Huntjens het opdoen van praktijkervaring met de in de colleges Inleiding Programmeren I en II behandelde stof afsluitende opgave over de stof van Inleiding Programmeren I + een opgave over het onderwerp recursie practicum Practicumhandleiding Inleiding Programmeren via practicumopgaven 1I, 1BWI, 1AI, 1IK vereist voor deelname aan het practicum: Inleiding programmeren I (400150).

inhoud werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis


Inleiding programmeren voor Ect 400037 3 1 en 2 ir. M.P.H. Huntjens Het doel van de cursus is algoritmisch leren denken, gestructureerd leren programmeren, en het verwerven van inzicht in de manier waarop computers kunnen worden gebruikt om problemen op te lossen. inhoud De principes van gestructureerd programmeren zullen op het college worden verduidelijkt waarbij de object-georiënteerde programmeertaal JAVA als voorbeeldtaal gebruikt wordt. Het concept dat er bij het programmeren voortdurend objecten gemanipuleerd worden, staat dan ook centraal. Verder worden behandeld: primitieve types, objecten, classes, expressies, declaraties, controle structuren, methoden, enkele standaard classes

190




(String, Math, StringBuffer), arrays (ook twee-dimensionale), het gebruik van meerdere objecten in een programma, linear search, binary search, recursie. hoorcollege (week 36-51) Een nog nader te bepalen boek dat op het eerste college zal worden verkocht en het dictaat Practicumhandleiding Inleiding Programmeren. schriftelijk 2W, 2Ect Geen. Inleiding sterrenkunde 420030 prof.dr. H.F. Henrichs 6 5 en 6 Een breed inzicht te verwerven in moderne sterrenkunde. Dit betreft zowel de basiskennis alsook de aandachtsgebieden van hedendaags onderzoek. • Zonnestelsel, zon, planeten met hun satellieten en kleinere hemellichamen, getijdenwerking, zonnewind. • Bouw en evolutie van sterren, stervorming, eindstadia (witte dwergen, neutronensterren, zwarte gaten). • Struktuur van het Melkwegstelsel, dynamica, populaties, interstellaire materie. • Sterrenstelsels, en inleiding tot de kosmologie. College en werkcollege zijn geintegreerd. Kutner M.L., Astronomy: A Physical Perspective. Cambridge University Press, 2003. ISBN 0521529271 paperback. Schriftelijk tentamen. 1N en belangstellenden Inschrijving gewenst via TIS.


Inleiding theoretische informatica 400120 5 4 en 5 dr. F. van Raamsdonk; dr. R.C. de Vrijer Een kennismaking met de equationele logica, lambda calculus, en de essentiele aspecten van functioneel programmeren. inhoud Het college bestaat uit drie delen: equationele logica, lambda calculus, practicum OCaml. Het eerste deel gaat over het gebruik van equationele logica bij het specificeren van datatypes. In het lambda calculus deel bestuderen we enkele onderwerpen die voor functioneel programmeren van belang zijn: typering, evaluatiestrategieen en fixed points. De opdrachten van het practicum OCaml gaan over het definieren van datatypes en recursie, en grijpen daarbij terug op wat er in de eerste twee delen behandeld is. werkwijze equationele logica (4 weken): 2 uur hoorcollege en 2 uur werkcollege per week lambda calculus (5 weken): 2 uur hoorcollege en 2 uur werkcollege per week OCaml (3 weken): 2 keer 2 uur practicum per week

Examenonderdelen

191

literatuur collegedictaat toetsing schriftelijk tentamen over alle drie de onderdelen en daarnaast practicumopdrachten OCaml doelgroep 2I voorkennis Inleiding logica. naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

Inleiding wiskundige economie 64141000 6 56 (28 practicum, 28 hoorcollege) 4 en 5 prof.dr.ir. G. van der Laan; dr. J.R. van den Brink Het verkrijgen van kennis en inzicht in de werking van de markteconomie en de economische factoren die daarbij van belang zijn, het verkrijgen van inzicht hoe economische verschijnselen door middel van wiskundige modellen kunnen worden weergegeven; het kunnen toepassen van de relevante wiskundige technieken. inhoud Binnen de economische wetenschap wordt veelvuldig gebruik gemaakt van wiskundige modellen. In deze cursus wordt m.b.v. wiskundige modellen onderzocht hoe prijzen en marktvormen de beslissingen van vragers en aanbieders beïnvloeden en daarmee ook de uiteindelijke verdeling van welvaart en inkomen. Het keuzegedrag van de consument wordt hierbij verklaard door nutsmaximalisatie. De producent minimaliseert te kosten van zijn inputs, terwijl het gedrag van de producent op zijn outputmarkten wordt bepaald door de marktvorm. We maken hierbij onderscheid tussen een markt met volledige mededinging, een monopolistische markt e een oligopolistische markt met strategisch gedrag en interactie. In blok 1.3 ligt de nadruk op consumenten en producenten gedrag, in blok 1.4 op marktvormen, marktevenwicht en strategische interactie. literatuur • Varian R. Hal , Intermediate Microeconomics, a modern approach, Norton & Company, • Syllabus. toetsing schriftelijk tentamen een geheel tentamen aan het eind van blok 1.4., of deeltentamens aan het eind van ieder blok.

naam Intro exact: symmetrie en asymmetrie in de natuur code 435022 docenten prof.dr. R. Leurs (FAR); prof.dr. R.M. Heethaar (MNW); prof.dr. R. Meester (WIS); dr.ir. R.V.A. Orru (SCH, docent; kamer KA381a, [email protected] of (020) 598 7447); dr. T.D. Visser (N&S) studiepunten 5 periode 1 en 2 inhoud Tussen de verschillende natuurwetenschappelijke disciplines bestaan vele dwarsverbanden. Aan de hand van 'symmetrie & asymmetrie' als verbindend element wordt in dit college de beginnende student een uitdagende start van hun β -studie geboden. Aan de orde komen bijvoorbeeld symmetriegroepen. Hierbij zullen de relevante begrippen spelenderwijs worden ingevoerd, zonder veel formele definities. Doel is om te laten zien dat door eenvoudige 192


werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent doel inhoud


abstracties iets heel concreets beter begrepen kan worden. De symmetrieën van ruimtelijke figuren zoals driehoek, tetraeder en kubus vormen de basis voor inzicht in symmetrie elementen van natuurlijke objecten, zoals bijvoorbeeld sneeuwvlokken en bepaalde moleculen. Hoe eenvoudige abstracties kunnen leiden tot een complexe theorie wordt gedemonstreerd aan de concepten die ten grondslag liggen aan de relativiteitstheorie. In dit deel van het college komt ook de meest bekende vergelijking uit de natuurkunde aan bod: E=mc2. In het verlengde van de wiskundige benadering van symmetrie wordt gekeken naar moleculen en hun spiegelbeelden. Zijn deze nu hetzelfde! ... of toch niet? Besproken worden o.a. de tetraeder van Van `t Hoff en de consequenties hiervan voor het dagelijks leven en de ontdekkingen van Louis Pasteur die de noodzaak van asymmetrie in biologisch actieve stoffen aantoonde. In het aansluitende deel van het college wordt duidelijk hoe we in de (nabije) toekomst medicijnen op maat kunnen ontwikkelen. Besproken worden communicatie tussen cellen, neuronale communicatie en op welke manier medicijnen cellulaire communicatie beinvloeden. Tenslotte wordt een verkenningstocht door de menselijke hersenen gemaakt. De tocht begint bij de bouwstenen van het menselijk lichaam: de cel met zijn boeiende eigenschappen waaronder: de elektrische processen aan de celmembranen, de geleiding van elektrische impulsen langs zenuwvezels en de overdracht van informatie van cel tot cel. Kortom in dit college passeert een breed skala aan onderwerpen de revue waarbij de rode draad "symmetrie & asymmetrie" op een mooie wijze laat zien hoe de verschillende β -disciplines in elkaar grijpen. Combinatie hoor-/werkcollege totaal 56 uur. Opdrachten en zelfstudie ongeveer 110 uur. Reader samengesteld door de betrokken docenten. De stof wordt schriftelijk getentamineerd. Opdrachten kunnen onderdeel zijn van de tentaminering. 1S, 1F, 1MNW, 1N, 1W vwo N&T of N&G of equivalent Introductie BWI 400315 2 1 prof.dr. G.M. Koole Het geven van een overzicht van doel en inhoud van de BWI-opleiding. Het bevorderen van samenwerking in groepsverband. De studenten maken middels een bedrijfsbezoek kennis met een bedrijf waar typische BWI-problemen te vinden zijn. Daarbij krijgen ze een opdracht uitgereikt, waaraan in groepjes dient te worden gewerkt. Deze opdracht, een vereenvoudiging van een probleem dat bij het betreffende bedrijf speelt (of speelde), wordt gedurende de op het bezoek volgende weken opgelost. Tevens zijn er enkele inleidende colleges bedrijfseconomie. Bedrijfsbezoeken en groepsopdrachten. 3 studenten werken als groep onder begeleiding aan een opdracht. Werkstuk per groep. 1BWI Aanwezigheid is verplicht.

Examenonderdelen

193


periode coördinator doel

inhoud

literatuur toetsing

Introduction to E-Business and ICT-Industry 61321030 6 28 (16 hoorcollege, 12 discussiecollege) Voor de discussiecolleges maken groepen studenten een werkstuk waarin ze een type bedrijf uit de sector onderzoeken en daarover rapporteren. 2 prof.dr.ir. J.W.M. Gerrits Studenten weten na afloop hoe de E-Business- en ICT-sector er uitziet. Ze weten welke partijen daarin welke rol spelen en kennen de belangrijkste bedrijfskundige vraagstukken van de bedrijfstak Studenten weten hoe de dienstverlening van deze partijen er uit ziet en hoe deze geleverd wordt. Sector overview: overzicht van alle soorten bedrijven in de sector. De sector wordt breed genomen en omvat onder andere: • hardwarefabrikanten & softwarefabrikanten • telco's & netwerk-providers • hosting-providers & ASPs • IT-oursourcing providers • IT-consultants, business consultants & strategy consultants • implementatie-consultants (ERP en CRM) • websitebouwers & websitedesigners • reclamebureaus, media • business models (fee-based, license-based, usage-based) Besturing van de organisatie, met onderwerpen als: • telco: ARPU, churn, billing • advies: backlog, fee structure • reclame: mediabestedingen, thema vs actie-marketing • hardware/software: standaards, Net vs J2EE • dienstverlening • vormen van dienstverleningsprocessen Artikelen schriftelijk tentamen 60% van het eindcijfer werkstuk 40% van het eindcijfer

naam IT, internet en recht (B3/M) code 200379 IT, internet en recht is een verplicht voorsorteervak voor de afstudeerrichting IT en recht. studiepunten 6 coördinator mr. K.J. Koelman (kamer 5A-31, tel. (020) 59 86217) docenten prof.mr. H.W.K. Kaspersen; mr. A.R. Lodder; prof.mr. A. Oskamp; mr. K.J. Koelman periode week 16 - 26 doel Verkenning van rechtsvragen die aan het gebruik van IT en internet zijn verbonden en verkenning van mogelijkheden om IT en internet te gebruiken 194


binnen het recht. inhoud In de praktijk krijgt iedere jurist te maken met de combinatie van informatietechnologie, internet en recht. Een computer en internetaansluiting zijn ook voor juristen onmisbaar. Er is geen rechtsgebied dat niet door IT en internet wordt beïnvloed. De veranderingen kunnen ingrijpend zijn, zoals bijvoorbeeld de invoering van de Wet elektronische handel in het BW of de Wet elektronisch bestuurlijk bestuur in de AWB. Wekelijks verschijnen nieuwe rechterlijke over muziekfiles op internet, klaagsites, vacaturebanken, etc. In de cursus komen aan de orde: privacybescherming, internet en auteursrecht, domeinnamenrecht, het recht rond elektronische handel, strafrechtelijke handhaving op internet, internet als rechtsbron, en de inzet in de rechtspraktijk van `intelligent agents¿(slimme, zelfdenkende IT). In brede zin gaat het keuzevak IT, internet en recht over de wisselwerking tussen informatietechnologie, internet en het recht. Deze wisselwerking werkt twee kanten op. Aan de ene kant brengt het gebruik van informatietechnologie in het maatschappelijk verkeer problemen mee waarvoor het recht een oplossing dient te vinden. Deze rechtsvragen en de antwoorden daarop behoren tot het domein van het IT-recht. Aan de andere kant kan het gebruik van informatietechnologie juridisch werk ondersteunen. De vraag op welke wijze IT kan of dient te worden ingezet ten behoeve van de rechtspraktijk of de wetenschap is onderwerp van IT voor juristen. Bij het IT-recht ligt de nadruk op het recht, bij de IT voor juristen ligt de nadruk op de toepassing van informatietechnologie voor en door juristen en onder welke juridische voorwaarden IT kan worden ingezet. werkwijze Hoorcolleges en bespreking van casus. literatuur Syllabus IT, internet en recht, verkrijgbaar bij de VU-boekhandel. toetsing Schriftelijk tentamen met open vragen. voorkennis Om deel te mogen nemen aan IT, internet en recht moet men het eerste bachelorjaar hebben afgerond of een propedeuse recht hebben behaald. naam code studiepunten periode docent doel

Kansrekening en statistiek I 430032 6 1 dr. C.M. Quant Inleiding tot onderdelen van de kansrekening en statistiek die een rol spelen in de medische natuurwetenschappen. inhoud Na introductie van basisbegrippen uit de kansrekening (o.a. stochastische variabelen, kansdichtheden, en voorwaardelijke verdelingen) wordt aandacht besteed aan statistische technieken als schatten van parameters, bepalen van betrouwbaarheidsgebieden, toetsen en statistische samenvattingen. Een bijbehorend werkcollege, gedeeltelijk gericht op toepassingen in de medische natuurwetenschappen, biedt gelegenheid beter te leren omgaan met de begrippen. Theoretische concepten worden geillustreerd door middel van computeropdrachten waarbij met behulp van het statistisch pakket R medische data worden geanalyseerd. werkwijze Hoorcollege, werkcollege en computerpracticum. literatuur Mathematical Statistics and Data Analysis. John A. Rice, Duxbury Press en Handleiding R (of S-Plus) College Statistische Data Analyse.

Examenonderdelen

195

toetsing Schriftelijk tentamen en computeropdrachten doelgroep 3MNW voorkennis Wiskunde I en Wiskunde II naam code studiepunten periode doel inhoud



werkwijze literatuur toetsing doelgroep opmerkingen voorkennisvak 196

Kansrekening en statistiek I A 430074 3 4 Inleiding tot onderdelen van de kansrekening en statistiek die een rol spelen in de medische natuurwetenschappen. Introductie van basisbegrippen uit de kansrekening die ten grondsalg liggen aan de statistische methoden die een rol spelen in de analyse van medische data. Aan bod komen, o.a., het kansbegrip, stochastische variabelen, kansverdelingen, voorwaardelijke verdelingen, verwachting en variantie, enkele limietstellingen. Een bijbehorend werkcollege, gedeeltelijk gericht op toepassingen in de medische natuurwetenschappen, biedt gelegenheid beter te leren omgaan met de begrippen. Theoretische concepten worden geïllustreerd d.m.v. computeropdrachten waarbij met behulp van het statistisch pakket R medische data worden geanalyseerd. Hoorcollege, werkcollege en computerpraktikum. Mathematical Statistics and Data Analysis. John A. Rice, Duxbury Press en Handleiding R (College Statistische Data Analyse). Schriftelijk tentamen (deeltentamen) en computeropdrachten. 2MNW Wiskunde I en Wiskunde II Deze cursus vormt samen met Kansrekening en Statistiek IB in het derdejaar de cursus Kansrekening en Statistiek I. Kansrekening en statistiek II 430037 5 2 dr. M.C.M. de Gunst Behandeling van statistische begrippen en technieken die een rol spelen in de bioinformatica en fysica van leven. Eerst worden statistische modellen en bijbehorende analysetechnieken behandeld, onder andere variantie-analyse, regressieanalyse en analyse categorische data. Vervolgens zal het modelleren van processen waarbij toeval een rol speelt, aan de orde komen. Markov modellen, hidden Markov modellen en Markov chain Monte Carlo technieken zullen worden geïntroduceerd. Combinatie van hoorcollege, literatuurstudie en computerpracticum. Mathemetical Statistics and Data Analysis. John A. Rice, Duxbury Press en t.z.t. op te geven extra literatuur. huiswerkopdrachten en eindopdracht 3MNW Voor dit vak geldt een aanmeldingsplicht. 430032 : Kansrekening en statistiek I Exacte wetenschappen


inhoud


inhoud


Kansrekening I voor BWI 400319 6 3 en 4 dr. C.M. Quant • kennis van basisbegrippen uit de discrete en continue kansrekening • kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening • inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen. We beginnen met discrete kansrekening, dat betekent dat de uitkomstenruimten van de experimenten die we bekijken aftelbaar zijn. We definieren gebeurtenissen en kansen. Onafhankelijkheid en conditionele kansen komen daarna aan de orde. Vervolgens houden we ons bezig met discrete stochastische grootheden en vectoren, verwachtingen en variantie. We geven vele voorbeelden van discrete verdelingen met toepassingen en behandelen de zwakke wet van de grote aantallen. Vervolgens introduceren we continue kansrekening. Met behulp van veel voorbeelden zullen we continue stochastische grootheden bespreken. Hierbij komen ook verwachtingen, onafhankelijkheid en gezamenlijke verdelingen aan bod. Hoorcollege met zelfstudie, huiswerk en werkcollege Sheldon Ross, A first course in probability, Sixth edition, Prentice Hall. Twee deeltentamens 1BWI Kansrekening I voor W/Ect 400189 3 2 dr. C.M. Quant Kennis van basisbegrippen uit de discrete en continue kansrekening; kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening; inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen; kunnen modelleren van een praktijksituatie in een stochastisch model. Bestaat uit discrete kansrekening. We bekijken uitkomstenruimtes van experimenten en definieren gebeurtenissen en kansen. We rekenen kansen uit met behulp van enige combinatoriek. Onafhankelijkheid en conditionele verdelingen komen daarna aan de orde. Vervolgens houden we ons bezig met stochastische grootheden en vectoren, verwachtingen en variantie. In een vroeg stadium bewijzen we al een wet van de grote aantallen. Hoorcollege en werkcollege. Meester R., A Natural Introduction to Probability Theory. Birkhauser. Schriftelijk tentamen. 1W, 1Ect, 1N. Kansrekening II voor BWI 400320 3 5 dr. C.M. Quant • kennis van basisbegrippen uit de discrete en continue kansrekening

Examenonderdelen

197

•

inhoud


inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent inhoud

198

kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening • inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen We behandelen onder andere conditionele verdelingen, functies van stochastische vectoren en covariantie. Daarna behandelen we enige limietstellingen zoals de zwakke wet van de grote aantallen en de centrale limietstelling en toepassingen hiervan. Tenslotte besteden we nog tijd aan simulatie-problematiek. Hoorcollege met zelfstudie, huiswerk en werkcollege. Sheldon Ross, A first course in probability, Sixth edition, Prentice Hall. Schriftelijk tentamen 1BWI Kansrekening II voor W/Ect 400190 prof.dr. R.W.J. Meester 6 4 en 5 Kennis van basisbegrippen uit de discrete en continue kansrekening; kennis van de hoofdresultaten uit de elementaire kansrekening; inzicht in de wijze waarop de resultaten worden verkregen; kunnen modelleren van een praktijksituatie in een stochastisch model. In Kansrekening II beginnen we met simultane verdelingen van discrete stochastische grootheden, en de bijbehorende conditionele verdelingen en conditionele verwachtingen. Vervolgens introduceren we continue kansrekening. Dit zal gemotiveerd worden door te laten zien dat discrete kansrekening prinicpieel niet in staat is om bepaalde intuitieve probabilistische ideëen te beschrijven. In de continue kansrekening behandelen we een aantal dingen die we al bij discrete kansrekening hadden gezien zoals verwachting, variantie, functies van stochastische grootheden, conditionele verdelingen, sommen van stochastische grootheden, wetten van grote aantallen, en tenslotte de centrale limietstelling. Het college zal zodanig opgebouwd worden, dat nieuwe begrippen elke keer gemotiveerd worden. Op elk moment zullen we ons de vraag stellen: wat kunnen we met de huidige theorie en wat niet? Het antwoord op deze vraag zal de motivatie voor nieuwe ontwikkelingen zijn. Bovendien wordt het college opgefleurd door anekdotische problemen die vaak zeer tegenintuitieve oplossingen hebben. Hoorcollege en werkcollege. Meester R., A Natural Introduction to Probability Theory. Birkhauser Schriftelijk. Er zijn 2 deeltentamens. 1W, 1Ect, 1N. Kennissystemen 400126 4 4 dr. M. Klein Het ontwikkelen van kennissystemen wordt in dit college behandeld als een activiteit op twee niveaus: het symboolniveau en het kennisniveau. Op het Exacte wetenschappen


naam code docent studiepunten periode doelgroep

symboolniveau gaat het om de representaties die kunnen worden gebruikt om verschillende soorten kennis te representeren en ermee te redeneren. Het college behandelt de representatie en het redeneren over tijd en ruimte en het redeneren met onzekere of onvolledige kennis. Op het kennisniveau wordt een analyse gemaakt van de verschillende soorten taken die door een kennissysteem kunnen worden uitgevoerd en van het soort kennis die voor een bepaalde taak benodigd is. Voorbeelden die in het college ter sprake komen zijn classificatie, configuratie en diagnose. Voor elk van deze taken zullen de relevante kennistypen worden besproken, evenals een aantal praktische systemen. Hoorcollege en opdrachten. Mark Stefik, Introduction to Knowledge Systems, Morgan Kaufmann Publishers, 1995. Schriftelijk. 2BWI, 3I, 1AI, 3MMC • De praktische vaardigheden van het bouwen van een kennissysteem komen aan de orde in Project Kennissystemen (400201), 7 sp - Teletop en http://www.cs.vu.nl/vakgroepen/ai/education/courses/ks/ • Zie ook blackboard pagina. Klassieke mechanica 420162 onbekend 6 4 en 5 2N.


Klassieke mechanica 420102 dr. K. Allaart 4 2 De student maakt kennis met bewegingsvergelijkingen die algemener toepasbaar zijn dan die van Newton en die de basis vormen voor moderne natuurkundige theorieën. inhoud De wetten van Newton (traagheidswet, krachtwet, actie en reactie) verschaften in de zeventiende en achttiende eeuw een basis om een veelheid van uiteenlopende verschijnselen te beschrijven. Vanuit filosofische overwegingen, maar vooral ook door de gecompliceerdheid van de systemen waarvoor men (praktische!) belangstelling had, werden andere formuleringen van fysische principes gevonden. Voor eenvoudige systemen zijn deze wiskundig equivalent met de vergelijkingen van Newton, maar ze zijn algemener toepasbaar. Deze 'klassieke mechanica', waaraan ondermeer de namen van Lagrange (1736-1813) en Hamilton (1805-1865) verbonden zijn, is daardoor nog steeds de basis voor de ontwikkeling van de moderne theorie voor quantumsystemen, veldentheorie en statistische fysica. Behandeld worden: • faseruimte-voorstelling van een systeem, vrijheidsgraden • kinematische relaties; multiplicatoren van Lagrange • principe van d'Alembert; vergelijkingen van Lagrange

Examenonderdelen

199

•


toetsing doelgroep subject code credits period lecturers content


mode of assessment target audience naam code studiepunten periode docent inhoud

200

principe van Hamilton; Hamiltoniaan • canonieke transformaties; Poissonhaakjes • invarianties van de Hamiltoniaan bij canonieke transformaties; behouden grootheden • Liouville-vergelijking Hoorcolleges en werkcolleges. Er is een Nederlandstalig dictaat. De stof is ook te vinden in enkele hoofdstukken uit de leerboeken: • H. Goldstein, C. Poole, J. Safko: Classical Mechanics (Addison Wesley), third edition, ISBN 0-201-65702-3 • H. Goldstein, Classical Mechanics (Addison Wesley), second edition, ISBN 0-201-02969-3 • L.N. Hand, J.D. Finch: Analytical Mechanics (Cambridge Univ. Press), ISBN 0-521-575729 • F. Scheck, Mechanics (Springer, Heidelberg 1990), ISBN 9971-978-33-4 Schriftelijk tentamen (kennisvragen en opgaven). 3N Knowledge Management and Modeling 400125 6 1 and 2 prof.dr. J.M. Akkermans; prof.dr. A.T. Schreiber Knowledge management is a relatively new discipline which has as its aim the efficiency improvement of the production factor "knowledge" and of the related business processes (knowledge creation, distribution, application and maintenance). The course "Knowledge Management and Modeling" is concerned with the organizational aspects of knowledge management, as well as the question how knowledge can be described with the support of modern information-modeling techniques. The notion of pattern-based knowledge modeling is a key issue in the knowledge management process. Students carry out a knowledge-management project in small project groups in a problem domain and organization of choice. Lectures, assignments, group project. Schreiber, Akkermans, Anjewierden, de Hoog, Shadbolt, van de Velde, Wielinga: Knowledge Engineering & Management. The MIT Press, Cambridge MA, 2000, ISBN 0-262-19300-0. Assignment, project reports, self evaluation. mIS Kwaliteitszorg van de informatievoorziening 400195 5 1 en 2 B. Derksen (hoofddocent. e-mail: [email protected]) Het vak beoogt: • de student bewust te maken van een veranderende gebruikersattitude wat betreft de informatievoorziening; • de student methodes te leren om structureel de kwaliteit van de Exacte wetenschappen

informatievoorziening te onderzoeken en te verbeteren. De student bekent te maken met de praktijksituatie Steeds meer professionele organisaties die zich bezighouden met de informatievoorziening gaan over tot certificering van hun producten en hun dienstverleningsproces. De kwaliteitsbeoordeling neemt een steeds belangrijkere rol in voor de informatievoorziening. Evaluatie, assessment, kwaliteitsbeheersing, kwaliteitsborging en integrale kwaliteitszorg zijn echter nog geen "levende" termen. Dit college beoogt daarin verandering aan te brengen. De leerstof wordt behandeld in 10 hoorcolleges waarin de volgende onderwerpen aan de orde komen: 1 Kwaliteit en kwaliteitszorg 2 Kwaliteitsinspectie, kwaliteitsbeheersing, kwaliteitsborging en integrale kwaliteitszorg 3 De infrastructuur van de informatievoorziening en de levenscyclus ervan 4 De kwaliteit van de informatievoorziening 5 Kwaliteitszorg van de informatievoorziening Het accent van het vak ligt bij het in de praktijk toepassen van de in de colleges aangeleerde theorie, begrippen, principes en instrumenten. werkwijze De hoorcolleges worden gegeven aan de hand van overheadsheets, waarvan de kopieën aan de student ter beschikking worden gesteld. De in de hoorcolleges verkregen kennis dient te worden aangescherpt en aangevuld door het bestuderen van door de docent uit te reiken studieteksten. De opdrachtteams De studenten dienen zich te organiseren in opdrachtteams. Het aantal te vormen teams en het aantal studenten per team is afhankelijk van het aantal inschrijvingen voor het vak en wordt tijdens een van de colleges meegedeeld. De teams dienen de volgende opdrachten uit te voeren: • het uitwerken van een aantal cases die tijdens de colleges worden aangereikt en het presenteren van de uitwerkingen; • het uitvoeren van een opdracht na afloop van de hoorcolleges. toetsing De mondelinge toets De kennis van en het inzicht in de tijdens de colleges gepresenteerde en in de reader weergegeven stof, wordt tijdens een mondelinge toets geverifieerd. De toetsen vinden plaats op nog nader vast te stellen tijdstippen De opdracht Ten tijde van de colleges dient door ieder team een opdracht te worden uitgevoerd. Dit kan een opdracht bij een externe organisatie (buiten de Universiteit) zijn, of een interne opdracht binnen de Universiteit. De docent maakt de opdrachten tijdens een van de colleges bekend. De teams dienen uiterlijk tijdens het zesde college aan de docent bekend te maken welke opdrachten zij kiezen. Hierbij geldt het principe "wie het eerst komt, het eerst maalt". Van iedere opdracht dient een verslag te worden gemaakt en een presentatie te worden verzorgd. De presentaties worden gegeven tijdens een "terugkomdag". In de mate van het mogelijke zijn de opdrachtgevers van de externe opdrachten bij de presentaties aanwezig. Het verslag dient uiterlijk een werkweek voorafgaand aan de presentatie bij de docent en, voor externe opdrachten, bij de externe opdrachtgever te zijn •

Examenonderdelen

201

ingeleverd. Bij vragen, onduidelijkheden, problemen en dergelijke bij de uitvoering van de opdracht dient de teamleider contact op te nemen met de docent. Bij de eindpresentatie dient, waar mogelijk, gebruik te worden gemaakt van de theorie, de termen, de begrippen en de instrumenten uit de hoorcolleges en de verplichte literatuur. De eindpresentatie dient goed gedocumenteerd en op zichzelf leesbaar te zijn. De eindpresentatie mag niet langer dan dertig minuten duren (na verloop van dertig minuten zal de docent de presentatie afbreken). De voor het verslag en de presentatie te maken kosten zijn voor rekening van de studenten. doelgroep 3BI opmerkingen Diverse gastsprekers uit het bedrijfsleven worden uitgenodigd. naam code coördinator docenten studiepunten contacturen periode doel inhoud


toetsing doelgroep

blackboard opmerkingen

Let alg: Algemene taalwetenschap, inleiding 500011 dr. B.L.J. Los dr. B.L.J. Los; dr. J. Noordegraaf; drs. C. Blom 5 21 (21 college) 4 Basiskennis van taalwetenschap als fundament voor de studie van een specifieke taal of een taalwetenschappelijke specialisatie. Kennismaking met de wetenschappelijke bestudering van een taal door analyse van de 'bouwstenen' van taalsystemen; kennismaking met 'de talen van de wereld' en taalverandering. 1 uur hoorcollege, 2 uur werkcollege waarin gemaakte opdrachten worden besproken. Tserdanelis, Georgios & Wai Yi Peggy Wong, eds. (2004) The Language Files: Materials for an Introduction to Language and Linguistics. 9th Edition. Columbus: Ohio State University Press Schriftelijk tentamen aan het einde van de periode Verplicht voor 1e jaars studenten Taalwetenschap, Engels, Duits, Frans, Nederlands, Oudheidkunde (Grieks en Latijn) en Artificiële Intelligentie; 3e jaars studenten Oudheidkunde (Assyriologie) Ja Inschrijven verplicht via TIS

naam code docent studiepunten contacturen periode doel

Lex: Het computationele lexicon 540115 dr. H.D. van der Vliet 5 14 (14 college) 4 Kennismaking met de computertaalkunde en het computationele lexicon met de bedoeling de studenten in staat te stellen zelfstandig literatuur op dit gebied te lezen. inhoud De cursus is een inleiding in de problematiek van de computertaalkunde, met de nadruk op de rol van het lexicon. Aan de orde komen: beginselen van de

202


literatuur toetsing doelgroep opmerkingen voorkennisvak naam code studiepunten periode docent doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent doel

computertaalkunde; de rol van het computationele lexicon in de computertaalkunde; inhoud en organisatie van het computationele lexicon; lexicografische 'tools' voor de taaltechnologie; bestaande lexicografische bestanden, zoals WordNet en Framenet. Een en ander wordt geïllustreerd aan de hand van artikelen en de bespreking van enige taaltechnologische projecten. Wordt nader bekend gemaakt Colleges in periode 4; opdrachten en schriftelijk tentamen op basis van stof uit de colleges en artikelen in periode 5 3e jaars studenten Taalwetenschap ATW; studenten AI; studenten taalkunde met interesse in computationele taalkunde en of taaltechnologie • Studenten AI doen dit onderdeel voor 3 stp. (540701) • Inschrijven verplicht via TIS 500011 : Let alg: Algemene taalwetenschap, inleiding Lineaire algebra voor BWI 400041 6 1 en 2 dr.ir. R.F. Swarttouw - bekendheid met de opbouw van de algemene theorie van eindig dimensionale vectorruimten - operationele kennis van het begrippen-apparaat van de matrixrekening en (eindig dimensionale) Lineaire algebra - kunnen oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen met behulp van matrices bekendheid met elementaire toepassingen in differentievergelijkingen, statistiek en meetkunde De volgende onderwerpen worden behandeld: - stelsels lineaire vergelijkingen - lineaire (on)afhankelijkheid - lineaire transformaties en matrices - matrixoperaties - determinanten - vectorruimten en deelruimten basis en dimensie - rang van een matrix, dimensiestelling coördinatiesystemen - eigenwaarden en eigenvectoren - diagonalisatie inwendig product, lengte en orthogonaliteit - orthogonalisering en de methode van de kleinste kwadraten - diagonalisatie van symmetrische matrices - kwadratische vormen. Werkcollege aan de hand van het boek, in afzonderlijke groepen. Voor elke les bereiden de studenten een paragraaf uit het boek voor, maken oefenopgaven en huiswerkopgaven. Deze worden in de les besproken. David C. Lay, Linear Algebra and its applications, (third edition), AddisonWesley. Schriftelijk, met voortentamen na 7 weken. 2BWI Lineaire algebra voor Informatica 400313 3 1 dr. J.A. Sanders • Kunnen oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen met behulp van matrices. • Opbouwen van operationele kennis van het begrippenapparaat van de

Examenonderdelen

203

inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent doel inhoud


toetsing doelgroep

matrixrekening en de lineaire algebra. De volgende onderwerpen worden behandeld: • Lijnen en vlakken • Stelsels vergelijkingen • Determinanten Hoor-/werkcollege. Leslie Mustoe, Engineering Maths, Prentice Hall. Schriftelijk. 2IN Lineaire algebra voor S/F/MNW 400302 3 4 dr. A.C.M. Ran Leren omgaan met vectoren en matrices. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: stelsels lineaire vergelijkingen, vectorvoorstellingen van lijn en vlak, inproduct en uitproduct, matrices, determinanten, eigenwaarden en eigenvectoren, stelsels lineaire differentiaalvergelijkingen. Hoorcollege en werkcollege. Er wordt wekelijks ook huiswerk opgegeven. delen uit het boek Calculus 6e Early Transcendentals, Matrix Version, van Edwards en Penney, aangevuld met materiaal dat door de docent beschikbaar wordt gesteld. schriftelijk tentamen aan het eind van periode 4, met schriftelijke herkansing. 1S, 1F, 1 MNW


Lineaire algebra voor W/N/ECT 400042 6 4 en 5 dr.ir. R.F. Swarttouw; dr. F. van Schagen - Bekendheid met de opbouw van de algemene theorie van eindig dimensionale vectorruimten; - operationele kennis van het begrippenapparaat van de matrixrekening en (eindig dimensionale) lineaire algebra; - kunnen oplossen van stelsels lineaire vergelijkingen met behulp van matrices; bekendheid met elementaire toepassingen in differentiaalvergelijkingen statistiek en meetkunde. inhoud De volgende onderwerpen worden behandeld: - stelsels lineaire vergelijkingen - lineaire (on)afhankelijkheid - lineaire transformaties en matrices - matrixoperaties - determinanten - vectorruimten en deelruimten basis en dimensie - rang van een matrix, 'dimensiestelling' coördinatiesystemen en basisovergangen - eigenwaarden en eigenvectoren diagonalisatie van matrices - inwendig product, lengte en orthogonaliteit orthogonalisering en de methode van de 'kleinste kwadraten' - diagonalisatie van symmetrische matrices - kwadratische vormen. werkwijze (Werk) college aan de hand van het boek. literatuur David C. Lay, Linear Algebra and its applications, third edition, Addison Wesley.

204


toetsing Twee schriftelijke deeltentamens en één herkansing. doelgroep 1W, 1N opmerkingen Beschrijving van de vakken Lineaire Algebra 1 en Lineaire Algebra 2 voor studenten Econometrie staat in de studiegids Econometrie. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


Logische taal en redeneermethoden 400043 5 1 en 2 dr. M.L.J. van de Vel Het gelijktrekken van wiskundige voorkennis, het opdoen van ervaring met precieze en meer geformaliseerde logische en wiskundige taal, en het leren analyseren en opbouwen van correcte redeneermethoden. Er worden nadere omschrijvingen en notaties gegeven voor basistechnieken met betrekking tot verzamelingsoperaties, relaties en functies, en de logische opbouw van uitspraken. Verder worden de principes achter een aantal argumentatie- en redeneermethoden besproken, waaronder ook inductie. Er wordt met veel voorbeelden geoefend, zowel in een formele context als in meer praktische contexten. Dit oefenen omvat het zelf leren formuleren van een redenering in een correcte taal en in het aaneenschakelen van correcte redeneerstappen bij het oplossen van een gegeven probleem. Hoor-/werkcollege. Collegedictaat. Schriftelijke toets en ingeleverde huiswerkopgaven. 1I, 1AI, 1IK


Maat- en integratietheorie 400045 6 1 en 2 dr. K. van Harn Na een korte inleiding waarin op de beperkingen van de Riemann-integraal en het vinden van een geschikt model voor een rij muntworpen wordt ingegaan, is er eerst aandacht voor de constructie van maatruimten, dit zijn wiskundige modellen voor de bepaling van de grootte in een of andere zin (lengte, gewicht, kans) van allerlei verzamelingen. Hierbij komen aan de orde de uitbreidingsstelling van Caratheodory over existentie van maten en stellingen over eenduidigheid van maten. Na een kort hoofdstuk over meetbare reele functies op een maatruimte, volgt er voor zulke functies een systematische opbouw van de Lebesgue-integratietheorie zoals die zich in de loop van de twintigste eeuw ontwikkeld heeft. Aan de orde komen de monotone- en gedomineerde-convergentiestelling over verwisseling van limiet en integraal, integratie naar absoluut-continue maten, en de substitutieregel over integratie naar beeldmaten. Tenslotte is er aandacht voor product-maatruimten met de stelling van Fubini over herhaalde integratie. werkwijze Hoorcollege met vraagstukkenpraktikum. literatuur P.J. Holewijn en K. van Harn, Maat- en Integratietheorie, 2005. Epsilon Uitgaven (deel 58), Utrecht.

Examenonderdelen

205

toetsing Schriftelijk, met voortentamen na 7 weken. doelgroep 3W, 3Ect voorkennis Vereist voor deelname aan het tentamen: Wiskundige Analyse II (400088). naam code studiepunten periode docent inhoud

literatuur toetsing doelgroep opmerkingen



206

Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor AI/BWI/I/IK/W 400305 3 3 prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen In het theoretisch gedeelte wordt ingegaan op de vragen 1) welke factoren hebben invloed op de onwikkeling van het informatiekunde, 2) wat zijn de maatschappelijke gevolgen van informatiekunde op de maatschappij. en 3) wat is de positie van de individuele wetenschapper? In hoeverre is hij/zij verantwoordelijk? Vervolgens wordt gekeken naar ICT en ontwikkelingslanden. Wat zijn de gevolgen van ICT voor de derde wereld? Hoe zou ICT kunnen bijdrage aan de bestrijding van armoede? Reader. CD-ROM keuze uit tentamen en het maken van een werkstuk 2AI, 2BWI, 3I, 2IK, 2W Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer A0.67 de Boelelaan 1081, tel 59 87030. Maatschappelijke aspecten van wetenschap voor N/S/F/MNW 420153 prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen; drs. L.E. Paula 3 4 Het verwerven van kennis en inzicht in de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. De cursus gaat in op de wisselwerking tussen wetenschap, technologie en samenleving. Aan de hand van concrete, actuele vraagstukken wordt ingegaan op theoretische concepten die gebruikt worden bij de analyse van deze wisselwerking. Expliciete aandacht wordt besteed aan de sturing van wetenschap via het (investerings)beleid van de overheid, en aan methoden die gebruikt worden om de impact van wetenschap in te schatten (`Technology Assessment'). Daarnaast worden ook een aantal relevante vraagstukken rond de interne ontwikkeling van wetenschap en technologie besproken. Hoor- en werkcollege. Syllabus. Schriftelijke rapportage en toets. 2N, 2S, 2F, 2MNW Alle studenten N, S, F en MNW moeten kiezen tussen Geschiedenis van de natuurwetenschappen of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen bij Joske Bunders kamer A-067 de Boelelaan 1081, tel 020 59 87030. Exacte wetenschappen

subject code credits period lecturer aim content


subject code credits period lecturer aim content form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience remarks

Machine Learning 400154 6 1 and 2 dr. E. Marchiori The course Machine Learning (ML) surveys methods of acquiring and/or modifying theories from observations. Learning is one of the fundamental attributes of intelligence, and ML is currently the most active area of research in AI. The main topics covered in the course are: - Concept Learning and the General-to-Specific Ordering Decision Tree Learning - Artificial Neural Networks - Evaluating Hypotheses - Bayesian Learning - Instance-Based Learning - Genetic Algorithms - Learning Sets of Rules - Reinforcement Learning Lectures with parallel assingments Machine Learning , TomMitchell, Mc Graw Hill, 1997 ISBN 0-07-042807-7 Assignments None 3BWI, 2AI, 3AI, mCS • This course is given in English. Look at: http://www.cs.vu.nl/~elena/ml.html • Students are required to sign up for this course at Blackboard. Machine Learning Practical 400217 3 3 dr. E. Marchiori The aim of this project is to conduct experimental work using some of the methods you have learnt during the Machine Learning (ML) course. The practicum consists of the design of ML methods for the solution of a given learning problem. Practical assignments. See http://www.cs.vu.nl/~elena/pML.html Assignments Machine Learning. 3BWI Students are required to sign up for this course at Blackboard.


Macromoleculen en katalyse 435450 dr. M. Schakel 6 3 en 4 Het kennisnemen van en inzicht verkrijgen in enkele belangrijke aspecten (synthese, eigenschappen, toepassingen) van synthetische macromoleculen. inhoud In deze cursus wordt kort stilgestaan bij natuurlijk voorkomende macromoleculen, maar de nadruk ligt op synthetische polymeren. Er wordt een overzicht gegeven van de syntheseroutes, eigenschappen, en toepassingen van verschillende klassen polymeren. Aan de orde komen

Examenonderdelen

207

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten contacturen

periode docenten doel

inhoud

208

begrippen als: additie-polymeren, condensatie-polymeren, radicaal polymerisaties, ionische polymerisaties, gekatalyseerde polymerisaties (Ziegler-Natta), cross-linking, thermoplastics, fibers, elastomeren, thermohardende harsen, kunststof recycling. Na een beperkte introductie zullen de studenten zich de stof vooral eigen maken door een speciale studie te maken van een industrieel belangrijk polymeer, daarover een korte scriptie te schrijven en een korte presentatie te geven. J.P.Clayden, N. Greeves, S. Warren, P.D. Wothers, Organic Chemistry, Oxford University Press, 2001, hoofdstuk 52 en aanvullend materiaal. Beoordeling van de scriptie en de voordracht. 2S, 2F, 3S, 3F Organische chemie I en II Management Accounting 1.2 60121000 3 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) Gedurende zes weken zal er wekelijks een hoorcollege worden gegeven waarin de hoofdlijnen van de te bestuderen theorie nader uitgelegd zullen worden, aangevuld met toepassing van de theorie op praktijksituaties.activerende werkvormen De activerende werkvormen zijn niet verplicht. Ze zullen om de week worden gegeven, en de stof van de twee voorgaande hoorcolleges nog eens op activerende wijze aan de hand van praktijksituaties onder de aandacht brengen. Tijdens de activerende werkvormen wordt ook het management game Trade Company gespeeld. De activerende werkvormen zijn niet verplicht. Ze zullen om de week worden gegeven, en de stof van de twee voorgaande hoorcolleges nog eens op activerende wijze aan de hand van praktijksituaties onder de aandacht brengen. Tijdens de activerende werkvormen wordt ook het management game Trade Company gespeeld. 2 drs. P.C.M. Claes; dr. A.T.J. Vernooij Het doel van het vak Management Accounting 1.2 is het verwerven van kennis van en inzicht in kostprijscalculatie en beslissingscalculaties, om hiermee in staat te zijn te beoordelen hoe een bedrijf op economisch efficiënte en effectieve wijze waarde aan klanten kan leveren. Daarnaast is het doel om de aanpak van complexe problemen en analyse-vaardigheden van studenten te ontwikkelen en/of te verbeteren door middel van het werken met cases en een management game. Accounting betreft de financieel-economische berichtgeving van organisaties. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen berichtgeving aan externe belanghebbenden (Financial Accounting) en aan interne belanghebbenden (Management Accounting). Het onderdeel Management Accounting kan in drie delen worden opgedeeld: Kostencalculaties, Beslissingscalculaties en Planning & Control. In blok 1.2 wordt eerst aandacht besteed aan een aantal algemene punten ten aanzien van Management Accounting, de rol van financiële informatie, diverse kostenindelingen en de berekening van kostprijzen. Daarnaast wordt Exacte wetenschappen

ingegaan op het gebruik van kosten- en kasstroominformatie voor beslissingscalculaties, zowel ten behoeve van strategische beslissingen als ter ondersteuning van korte termijn bedrijfsbeslissingen. Het onderdeel Planning en Control zal in blok 2.1 aan de orde komen. Gedurende het blok zal ook het Management Game Trade Company worden gespeeld. Dit gebeurt deels tijdens het werkcollege en deels buiten de colleges om. literatuur • R.W. Hilton, Managerial Accounting: Creating Value in a Dynamic Business Environment, 6th edition 2005, McGraw-Hill, New York, NY. • Trade Company, ThiemeMeulenhoff, Studentenboek inclusief licentie à 10 euro, aan te schaffen via de docent van de afdeling Accounting. toetsing schriftelijk tentamen (opgebouwd uit mc-vragen en open vragen opmerkingen Participatie in de cases tijdens de actieve werkvormen kan maximaal 1 bonuspunt op het eindcijfer opleveren. Hiervan is 0.5 punt te verdienen met deelname aan het management game en 0.5 met participatie in de cases. naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

inhoud

literatuur


Management Accounting 2.1 60211000 3 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) 1 drs. P.C.M. Claes; dr. A.T.J. Vernooij Het doel van het vak Management Accounting 2.1 is het verwerven van kennis van en inzicht in het gebruik van management (accounting) informatie ten behoeve van planning en control in een bedrijfsorganisatie. Daarnaast is het doel om de aanpak van complexe problemen en analyse-vaardigheden van studenten te ontwikkelen en/of te verbeteren door middel van het werken met cases. Accounting betreft de financieel-economische berichtgeving van organisaties. Het onderdeel Management Accounting kan in drie delen worden opgedeeld: Kostencalculaties, Beslissingscalculaties en Planning & Control. In blok 1.2 is aandacht besteed aan een aantal algemene punten ten aanzien van Management Accounting, de rol van financiële informatie, diverse kostenindelingen en de berekening van kostprijzen. Het onderdeel Planning en Control zal in blok 2.1 aan de orde komen. Onderwerpen zijn in het bijzonder: organisatiestructuur en verantwoordelijkheidscentra (cost centre, profit centre), budgettering en verschillenanalyse, interne prestatiemaatstaven (ROI, RI, EVA), transfer pricing en elementaire behandeling van gedragsaspecten (`budget games'). Horngren, Sundem en Stratton, Introduction to Management Accounting, 12e of 13e druk, Prentice Hall, New Jersey, (reeds aangeschaft in jaar 1). Alleen de stof die in beide boeken overeen komt, is onderdeel van het tentamen. schriftelijk tentamen Participatie in de cases tijdens de practica kan maximaal 1 bonuspunt op het eindcijfer opleveren.

Examenonderdelen

209

naam code studiepunten contacturen periode docenten doel

inhoud

literatuur


subject code credits contact

210

Management en organisatie 1.1 60111030 3 18 (6 activerende werkvormen, 12 hoorcollege) zelfstudie 66 uur 1 drs. G.P. Melker; M.J. Visser • Het ontwikkelen van je theoretische kennis op het gebied van strategisch management en besluitvorming • Het ontwikkelen van vaardigheden om relevante informatie te verzamelen en te analyseren met betrekking tot actuele cases • Het ontwikkelen van je schriftelijke rapportagevaardigheden en je presentatievaardigheden In dit vak staat het interne en externe functioneren van een bedrijf in de markt en de maatschappij centraal. De organisatie wordt gezien als een samenwerkingsverband van belanghebbenden gericht op het realiseren van specifieke organisatiedoelen (marktpositie, winst, maatschappelijke verantwoordelijkheid et cetera). Binnen het vak wordt ingegaan op strategisch management, strategieformulering, besluitvorming en denkrichtingen binnen het vakgebied van management en organisatie. Tijdens de activerende werkvormen word je in de gelegenheid gesteld om de aangereikte theorie toe te passen met behulp van actuele cases. Dit kunnen recente krantenartikelen zijn of andersoortige voorbeelden uit de praktijk. De activerende werkvormen hebben dan ook een hoog praktijkgehalte. • Keuning, D. & Eppink, D.J. Management & Organisatie. Theorie en Toepassin, 2004, Educatieve Partners Nederland, Houten, hoofdstukken 1, 2, 7, paragraaf 6.1, paragraaf 8.6 - 8.10, 8.12, 8.15 - 8.16 en appendix 1 • Keuning, D. & Eppink, D.J., Werkboek Management & Organisatie, 2004, Educatieve Partners Nederland, Houten • Keuning, D., Management & Organisatie, 33 Cases, 2004, Educatieve Partners Nederland, Houten • Zie verder de studiewijzer van periode 1.1 schriftelijk tentamen Tijdens de activerende werkvorm zullen de studenten werken aan een praktijkcase waarmee de studenten reeds een indruk krijgen op welke wijze de aangereikte leerstof kan worden toepast binnen organisaties. Ook in de perioden 2.1 en 2.5 zal het vak Management & Organisatie worden verzorgd. De complexiteit van de cases neemt naarmate de perioden vorderen steeds verder toe. Uiteindelijk ben je in staat om de verschillende inzichten en concepten op het gebied van management en organisatie te integreren en om de aangereikte theorie te vertalen in praktisch toepasbare oplossingen. Bij het oplossen van cases zal gebruik worden gemaakt van de 'casemethodiek-invijf-stappen'. Marketing 61212000 6 24 hours (8 case study tutorial, 16 lecture) attendance is obligatory for the case lectures Exacte wetenschappen

period 2 co-ordinator drs. M.H.P. Kleijnen aim Conceptual objectives • To provide you with a basic knowledge about marketing and recent developments in this field • Understanding behavior of consumers and implications for marketing management • Understanding how to identify, create and deliver customer value Managerial objectives Understanding and applying marketing concepts in practice. To enhance practical skills: • Leadership versus teamwork • writing versus presenting content This course can be considered as providing a basic level of marketing knowledge for all graduate students, independent of their specialisation. The course is a prerequisite for most of the doctoral courses in marketing, but besides that the acquired knowledge will be valuable in any organisational or financial career as well. The main objective of this course is to confront you with the most recent developments in marketing, as well as the basic marketing knowledge required for every future acedemic or marketer. Therefore this course subsequently deals with: • The latest the developments in marketing (e.g., CRM, new media) • How to create marketing strategies from a customer-oriented perspective • How to learn from the market and it's environment Another aim of this course is to provide you with the opportunity to link your theoretical knowledge to practice. This will be realized through a case assignment. This assignment has one overall goal: to develop a marketing plan for an innovative product of service. literature • Kotler, Marketing Management, 11th edition 2003, Pearson / Prentice Hall • Additionally, lecture slides as well as material case lectures are part of the obligatory literature • Possible changes and/or additions will be announced via Ad Valvas examination format written interim examination 60 % of final grade assignment 40 % of final grade naam code studiepunten periode docent inhoud

Markov-ketens 400046 6 4 en 5 dr. K. van Harn Na een beknopt inleidend gedeelte over discrete kansrekening en genererende functies, is er eerst aandacht voor een eenvoudig maar belangrijk stochastisch proces (met z'n fluctuatietheorie): de vrije Bernoulli-wandeling. Dan volgt bestudering van algemenere toevalsprocessen met een bescheiden mate van afhankelijkheid tussen opvolgende waarnemingen: de Markov-ketens met discrete tijd en aftelbare

Examenonderdelen

211


subject code credits period docent inhoud

werkwijze


212

toestandsruimte. Bij de gedegen maar elementaire theorievorming voor deze processen wordt de nadruk gelegd op de bepaling van intree- en absorptiekansen en van limietverdelingen. Deze laatste verdelingen kunnen verkregen worden op grond van de zogeheten Fundamentele Limietstelling, welke voorzien wordt van een probabilistisch koppelingsbewijs. Tenslotte is er aandacht voor toepassingen: Bernoulli-wandelingen met of zonder grenzen, en een keuze uit een wachtrijprobleem, vertakkingsprocessen, vernieuwingsprocessen, geboortesterfte-processen Hoorcollege met vraagstukkenpracticum. K. van Harn en P.J. Holewijn, Markov-ketens in discrete tijd, 2-de druk, 2003. Epsilon Uitgaven (deel 21), Utrecht. Schriftelijk, met voortentamen na 7 weken. 2W, 2Ect, 3Ect, mBMI Vereist voor deelname aan het tentamen: - Calculus (400013) - Wiskundige Analyse I (400087) of Analyse BWI I (400005) - Kansrekening I en Kansrekening II (400189, 400190). Mathematical System Theory 400180 6 4 and 5 dr. A.C.M. Ran Vele verschijnselen worden gekenmerkt door een dynamische ontwikkeling waarbij we geïnteresseerd zijn in een input/outputgedrag. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld te vinden in de natuur (denk aan mechanica, biologie, ecologie), in de techniek (luchten ruimtevaart, werktuigbouwkunde) en ook in de economie (macro-economische ontwikkelingen, conjunctuurbewegingen, trend- en seizoeninvloeden in vraag en aanbod, productiesystemen). Systeemtheorie houdt zich bezig met de modelvorming, schatting en regeling van dynamische verschijnselen. In het college worden de volgende onderwerpen behandeld: modellen en representaties (lineaire systemen, input-output, toestand, overdrachtsfunctie, stochastische systemen, spectrum), regeling (stabiliseren, terugkoppeling, poolplaatsing, dynamisch programmeren, het LQprobleem), en identificatie (spectraalanalyse, maximale aannemelijkheid, Kalman- filter, modelreductie). Toepassingen liggen op het gebied van optimale besluitvorming en voorspellen. Er is een hoorcollege van twee uur per week. Verder is er een vragenuur voor het bijbehorende computerpracticum, dat een verplicht onderdeel van de cursus is. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het pakket Matlab. C. Heij, M.A. Kaashoek en A.C.M. Ran: Lineaire Systemen (collegedictaat). Via computerpracticum. 3W, mBMI, mMath - Veronderstelde voorkennis: Lineaire Algebra (400042) en Algemene Statistiek (400004). - Vereist voor deelname aan het tentamen: Wiskundige Analyse II (400088) of Analyse BWI I (400005) en Lineaire Algebra (400042).




naam code studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze

literatuur

toetsing

Mathematische methoden 420105 dr. B.L.G. Bakker 6 1 en 2 Vaardigheden opdoen met het hanteren van de wiskunde die in de theoretische natuurkunde wordt gebruikt. Gewone differentiaalvergelijkingen; speciale functies: Legendre- en Besselfuncties, orthogonale polynomen; ontwikkelingen in orthogonale functies; integraalvergelijkingen; variatierekening. Hoorcollege en werkcollege met gebruik van Mathematica notebooks Arfken G.B. en Weber H.J., Mathematical Methods for Physicists. Academic Press. 2001. Schriftelijk tentamen, gewicht 75%, en praktische oefeningen, gewicht 25%. Beide onderdelen dienen voldoende te zijn. 3N Gezien het accent dat gelegd wordt op praktische vaardigheden is het noodzakelijk regelmatig tijd te besteden aan de vraagstukken. Mechanica en relativiteitstheorie 420106 6 2 en 3 Het verkrijgen van inzicht in en kennis van de basisbegrippen, wetmatigheden en toepassingen van de mechanica en de speciale relativiteitstheorie. • Beweging in 1, 2 en 3 dimensies: verplaatsing, snelheid en versnelling; • De wetten van Newton: traagheid, kracht en massa; wrijving; • Arbeid en energie: kinetische en potentiele energie, conservatieve kracht, behoud van energie; • Samengestelde systemen: massamiddelpunt, impulsbehoud, kinetische energie, botsingen; • Draaiing: hoeksnelheid en hoekversnelling, traagheidsmoment, parallelle assen theorema, koppel, behoud van impulsmoment; • Relativiteit: ether en de lichtsnelheid, Lorentztransformatie, tijddilatatie, lengtecontractie, kloksynchronizatie en gelijktijdigheid, relativistische impuls en energie, massa en energie. Hoorcolleges met voorafgaande zelfstudie en werkcolleges. Op de werkcolleges (twee uur per week) wordt de stof in kleine groepjes, elk met een student-assistent, door middel van het maken van vraagstukken geoefend. Deelname aan de werkcolleges is verplicht. Bij het college wordt gebruik gemaakt van het boek Physics for Scientists and Engineers door Paul A. Tipler en Gene Mosca, extended version, 5de editie, uitgegeven door W.H. Freeman and Co., 2004, ISBN 0-7167-4389-2. Dit boek wordt ook bij andere cursussen gebruikt en is een uitstekend naslagwerk. Er worden twee schriftelijke deeltentamens afgenomen. Het eindcijfer wordt bepaald op grond van de resultaten van het werkcollege en de deeltentamens. Geen deeltentamen mag lager zijn dan een 4 en het laatste cijfer moet tenminste een 5 zijn; het resultaat van het werkcollege moet minimaal een 5

Examenonderdelen

213

zijn. Voor hen die geen voldoende hebben behaald is er in het voorjaar een schriftelijk tentamen over de gehele stof. doelgroep 1N, 1W naam code docent studiepunten periode doelgroep

Mechanica voor scheikundigen 420158 prof.dr. D. Lenstra 3 2 1S

naam Medische fysiologie I code 430059 docenten dr. A.A. van Lambalgen; dr. G.J.M. Stienen; dr. R.R. Lamberts; drs. N.A. Narolska; dr. J. van der Velden studiepunten 3 periode 2 doel Het doel van de cursus Medische Fysiologie I is het verwerven van kennis van en het verkrijgen van inzicht in het functioneren van het menselijk lichaam op orgaanniveau. inhoud De cursus is opgebouwd uit de volgende 4 onderwerpen: • Inleiding Humane: Fysiologie Milieu interieur, onderscheid animale en vegetatieve systeem • Hart en Bloedsomloop: Automatie, pacemaker, ECG, bouw van het hart, drukcurves, bloeddrukmeting, ritmestoornissen, hartinfarct, bouw vaaten lymfesysteem, druk en stroom in vaten • Regulatie van de Circulatie: Rol van het endotheel, glad spierweefsel, baroreceptoren, veneuze pomp • Ademhaling: Alveoli (gasuitwisseling), spirometrie, longcompliantie, astma, hemoglobine werkwijze In 8 plenaire bijeenkomsten worden de studenten vertrouwd gemaakt met de basisprincipes van het functioneren van het hart, de bloedsomloop en de ademhaling. Hierbij zal de relatie gelegd worden tussen de eigenschappen en functie van cellen en het functioneren van de daarbij horende macroscopische structuren. Het zwaartepunt van de cursus zal echter liggen op zelfwerkzaamheid van de studenten in het kader van werkgroepen en practica. In werkgroepen zal aan de hand van concrete vragen en opdrachten een doorsnede gemaakt worden van de bovengenoemde onderwerpen. Een belangrijk aspect hierbij zal zijn een eerste kennismaking met medische terminologie en technieken en de samenhang tussen de verschillende lichaamsfuncties in rust en tijdens inspanning. De practica over de onderwerpen 2 en 4 zijn bedoeld als illustratie van de lichaamsfuncties en de gangbare meetmethoden. literatuur Human Physiology (MacGraw Hill, 9th ed) van Vander, Sherman en Luciano. Daarnaast wordt een syllabus beschikbaar gesteld met daarin opgenomen een uitgewerkt rooster, een beknopte samenvatting van de collegestof, de werkgroep vragen/problemen en de practicumhandleiding. toetsing schriftelijk tentamen De cursus wordt afgesloten met een tentamen: 40 multiple choice en 5 open 214


vragen. doelgroep 1MNW, 1F naam code studiepunten periode coördinator docenten doel

inhoud

werkwijze

literatuur

toetsing doelgroep naam code co-ordinator docenten

Medische fysiologie II 430071 3 1 dr. G.J.M. Stienen dr. A.A. van Lambalgen; drs. C.M. van Nieuw Amerongen RA; mw.dr.ir. A. Muller; dr. C. Boer Het doel van de cursus Medische Fysiologie II is het verwerven van kennis van en inzicht in de bouw en functie van het zenuwstelsel, zintuigen en spierweefsel. De cursus is opbebouwd uit de volgende delen met de bijbehorende onderwerpen: - Sensorische en motorische functie - Centrale en perifere zenuwstelsel: neuronale paden en reflexe - Zintuigen: algemene principes, elektrische verwerking, adaptati - Spierfunctie en beweging: EMG, mechanische eigenschappe - Beweging: motoriek, houdingshandhaving - Bewustzijn en gedrag. Hoorcolleges, werkgroepen, practica en project. In de hoorcolleges zullen de bovengenoemde onderwerpen aan bod komen. Hierbij zal een relatie gelegd worden tussen de bouw en functie van het centrale en perifere zenuwstelsel, de zintuigen en de spieren. Een belangrijke plaats wordt ingenomen door de electro-mechanische signaaloverdracht: het electromyogram (EMG) en de mechanische eigenschappen van spieren. Het visueel en het auditief systeem en hun rol bij het uitvoeren van bewegingspatronen en het handhaven van houding zullen worden behandeld. Het zwaartepunt van de cursus zal liggen op het stimuleren van de zelfwerkzaamheid van de studenten in werkgroepen en practica. In de werkgroepen zullen bovengenoemde onderwerpen uitgediept worden aan de hand van literatuurstudie, concrete klinisch georiënteerde vragen en opdrachten. De practica vormen een illustratie en demonstratie van behandelde principes. Hierbij wordt de volgende onderverdeling gemaakt (ieder ongeveer 4 uur): - Zenuwgeleiding en spierfunctie - Zintuigen Human Physiology van Vander, Sherman en Luciano (MacGrawHill, 10e editie). Dit boek wordt ook gebruikt in het 1e jaar. Daarnaast wordt een syllabus beschikbaar gesteld met daarin opgenomen een uitgewerkt rooster, een beknopte samenvatting van de collegestof, de werkgroep vragen/opdrachten en de practicumhandleiding. De cursus wordt afgesloten met een tentamen: 40 mc en 8 open vragen. 2MNW, 2FAR Medische fysiologie III 430072 dr. G.J.M. Stienen mw.dr.ir. A. Muller; dr. G.P. van Nieuw Amerongen; dr. G.J.M. Stienen; prof.dr. G.J. Tangelder; dr. A.A. van Lambalgen

Examenonderdelen

215

studiepunten 3 periode 1 doel Het doel van de cursus Medische Fysiologie III is het verwerven van kennis van en inzicht in de structuur en functie van het spijsvertering systeem, de nieren en het bloed. inhoud De cursus is opgebouwd uit de volgende delen met de bijbehorende onderwerpen: - Inleiding Humane Fysiologie III: Endocriene functies - Spijsvertering - Bloed werkwijze Colleges 9 uur; werkgroepen/COO 4 x 2 uur; practica 2 x 4 uur. In de hoorcolleges zullen de 3 bovengenoemde onderwerpen aanbod komen. Hierbij zal vooral aandacht worden besteed aan hormonale controle, regulatie van de spijsvertering en bloedstelping en de rol van het bloed binnen het afweersysteem. Het zwaartepunt van de cursus zal liggen op het stimuleren van de zelfwerkzaamheid van de studenten in werkgroepen en practica. In de werkgroepen zullen bovengenoemde onderwerpen uitgediept worden aan de hand van literatuurstudie, concrete klinisch georiënteerde vragen en opdrachten. De practica, Nierfunctie en Bloed, vormen een illustratie en demonstratie van behandelde principes. literatuur Human Physiology van Vander, Sherman en Luciano (MacGrawHill, 9/10e editie). Daarnaast wordt een syllabus beschikbaar gesteld met daarin opgenomen een uitgewerkt rooster, een beknopte samenvatting van de collegestof, de werkgroep vragen/opdrachten en de practicumhandleiding. toetsing De cursus wordt afgesloten met een tentamen: ±40 mc en 8 open vragen. doelgroep 2MNW naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


216

Medische Natuurwetenschappen & Samenleving 430013 3 5 dr. B. Dam Inzicht verkrijgen in de maatschappelijke rol van het medisch natuurwetenschappelijk onderzoek.Ontwikkelen van academische vaardigheden zoals discussieren, spreken en schrijven. Een eerste aanzet voor de oriëntatie op de arbeidsmarkt. In de collegecyclus met gastsprekers worden actuele thema's rond het vakgebied aan de orde gesteld. In groepjes van drie of vier personen wordt een thema nader bestudeerd. Door eigen literatuur onderzoek wordt het thema uitgewerkt en gepresenteerd in de vorm van een scriptie en een powerpoint presentatie. College cyclus. Artikelen. Scriptie en presentatie. 1MNW Aanwezigheid bij college is verplicht.



inhoud


Melkwegstelsels 420164 prof.dr. L. Kaper 6 4 en 5 Overzicht, inzicht en kennis van structuur en dynamica van ons Melkwegstelsel, de plaats van ons Melkwegstelsel te midden van de Lokale Groep en het expanderende heelal. De verschillende componenten van ons Melkwegstelsel: sterpopulaties, gasen stofwolken in het interstellair medium (extinctie), de schijf, het zwarte gat in het centrum van de Melkweg, de bulge, halo en bolhopen. De bewegingen van sterren in de zonsomgeving, differentiele galactische rotatie, de rotatiekromme van de Melkweg en donkere materie. De satellieten van de Melkweg en de populatie van de Lokale Groep. Spiraalstelsels, elliptische stelsels, dwergstelsels, de Hubble reeks. Bijzondere stelsels, zoals AGN, quasars, starburst galaxies. Groepen van melkwegstelsels, clusters, botsingen en mergers. De grote-schaal structuur van het heelal en de vroege geschiedenis van het heelal. Hoorcollege ondersteund met een aantal werkcollege opgaven. Sparke L.S. en Gallagher J.S., Galaxies in the Universe. Cambridge University Press. ISBN 0521597404. Schriftelijk tentamen. Keuzevak. Inleiding Sterrenkunde.


Moderne ontwikkelingen in de farmacochemie 435330 prof.dr. N.P.E. Vermeulen ([email protected]; tel. 020-4447590) 6 1 en 2 Het doel van dit college is de student kennis van en inzicht in de ontdekking (discovery) en de ontwikkeling (development) van nieuwe geneesmiddelen te laten verwerven, althans met name in het farmacochemisch deel daarin. Ook zal kennis verworven worden in het succes/falen van deze processen. inhoud In dit studieonderdeel zullen diverse moderne ontwikkelingen in het 'discovery' en 'development' proces van de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen behandeld worden. Enkele moderne ontwikkelingen waaraan aandacht zal worden besteed zijn: combinatoriële chemie voor de synthese van 'bibliotheken' van kandidaat-geneesmiddelmoleculen, 'functional genomics' en 'proteomics', o.a. met het oog op het vinden van nieuwe 'targets' voor de ontwikkeling van geneesmiddelen en voor het bijbehorende veiligheidsonderzoek, 'high-throughput screening' van (gewenste) farmacologische activiteiten en (ongewenste) toxicologische effecten van kandidaat-geneesmiddelmoleculen, in silico/in computro en in vitro absorptie/distributie/metabolisme/eliminatie (ADME) en toxicologie benaderingen in 'drug discovery' en `drug development'. werkwijze Werk- / hoorcolleges en case studies. Er wordt intensief gebruik gemaakt van Blackboard. literatuur Het studiemateriaal zal bestaan uit recente overzichtsartikelen uit de literatuur over de verschillende onderwerpen. Voorts zullen een aantal

Examenonderdelen

217

docenten, die deskundig zijn op de betreffende gebieden, mogelijk ook vanuit de faramceutische industrie) lezingen annex discussiesessies verzorgen. toetsing Schriftelijk tentamen. doelgroep 3F opmerkingen Inschrijving dient tenminste 2 weken voor aanvang van de cursus plaats te vinden (via [email protected]). naam code docenten studiepunten periode doel

Moleculaire biologie en gist genetica 435510 dr. H. van Heerikhuizen; dr. M.H. Siderius; dr. J.C. Vos 12 4, 5 en 6 Het kennis nemen van en inzicht verkrijgen (praktisch en theoretisch) in de belangrijkste aspecten van de recombinant-DNA technieken en hun toepassing in de biotechnologie en het (medisch) onderzoek. Het selectief kunnen uitschakelen en/of tot expressie brengen van genen in gist. Het deelnemen aan en verslag uitbrengen van een actueel onderzoeksproject van de vakgroep.

inhoud Tijdens de cursus zullen de studenten participeren in een project dat is ontleend aan het actuele onderzoek van de vakgroep op het gebied van ribosoom biogenese of stress response. In dit kader zal zelfstandig een aantal experimenten worden uitgevoerd, waarbij diverse moleculair-biologische technieken aan bod zullen komen, zoals: kloneren van DNA, Polymerase Chain Reaction, mutagenese, karakteriseren van recombinant DNA, transformatie van gist, analyse van RNA, DNA-sequentieanalyse. Tevens zal aandacht worden besteed aan het gebruik van de computer in het moleculair biologische onderzoek. In een aantal werkcollege komen de grondbeginselen van het kloneren van DNA aan bod, alsmede toepassingen in het fundamentele moleculairbiologische onderzoek en in de biotechnologie. literatuur Het werkcollege vindt plaats aan de hand van het boek `From Genes to Genomes; Concepts and Applications of DNA Technology' van Jeremy Dale en Malcolm von Schantz, Wiley Europe, ISBN: 0-471-49782-7 toetsing Het practicum wordt afgesloten met een verslag en een mondelinge presentatie. doelgroep 3S, 3F opmerkingen Aanmelding voor deze cursus tot 2 weken voor aanvang bij Dr.M.H. Siderius, kamer KA-273, tel: 020 598 7564. naam code docenten studiepunten periode doel

218

Moleculaire mechanismen van ziekten 435410 dr. M.H. Siderius; dr. J.E. van Muijlwijk-Koezen 6 3 en 4 Deze module behandelt mechanismen van een aantal belangrijke ziekten zoals kanker, atherosclerose ('aderverkalking'), CF ('taaislijmziekte') en AIDS. De nadruk ligt hierbij op de moleculaire processen die een rol spelen Exacte wetenschappen

inhoud

werkwijze

toetsing

doelgroep naam code docent studiepunten periode doel

bij het ontstaan van de ziekte, en hoe informatie hierover kan worden gebruikt om nieuwe diagnostiek en behandelingsmethoden te ontwikkelen. Allereerst zullen de cellulaire processen aan bod komen die ten grondslag liggen aan de ziekten. Vervolgens zullen de gevolgen van het niet juist functioneren van deze processen voor bepaalde organen worden bestudeerd, en als laatste de gevolgen voor het functioneren van het hele organisme. Bij het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmethoden zullen worden besproken: het ontwerpen van nieuwe geneesmiddelen, het gebruik van eiwitten die via recombinante technieken zijn verkregen, het ontwerpen van gentherapieën, en het gebruik van fysisch(-chemisch)e methoden. In deze keuzemodule zullen o.a. de volgende moleculaire mechanismen die ten grondslag liggen aan diverse ziekten aan de orde komen: genetische veranderingen, bacteriële en virale infecties, en ontwikkelingsgerelateerde defecten. Na een inleiding over een van bovengenoemde ziekten zullen studenten in groepjes deelopdrachten t.a.v. deze ziekte uitwerken. Hierbij worden artikelen uit de wetenschappelijke literatuur gebruikt. Op geregelde tijden zal over de stof worden gediscussieerd met de begeleidende docenten. De resultaten worden aan de overige studenten gepresenteerd, twee maal schriftelijk en twee maal mondeling. De keuzemodule zal worden afgesloten met een schriftelijk tentamen. Daarnaast wegen in de beoordeling de mondelinge en schriftelijke presentaties tijdens de cursus mee. 2S, 2F, 3S, 3F Moleculaire ontwikkelingsbiologie 470038 dr. R.E. Koes 6 10.04.2006 - 04.05.2006 De cursus beoogt inzicht te geven in basale moleculaire mechanismen welke de ontwikkeling van eukaryote organismen besturen. Speciale nadruk daarbij ligt bij de rol die regulatie van genexpressie speelt in het vastleggen van de opbouw van embryo's, de differentiatie van cellen, en de regulatie van de cel cyclus. Tevens wordt aandacht besteed aan experimentele methodes en technieken om de onderliggende moleculaire mechanismen op te kunnen helderen en met name op het practicum zal aandacht worden besteed aan de interpretatie van experimentele resultaten. Eindtermen Regulatie van genexpressie in eukaryoten: • Mechanismen kunnen benoemen en omschrijven welke genexpressie in euklaryoten aan- of uitschakelen op DNA, RNA en eiwitniveau; • Het kunnen omschrijven en theoretisch toepassen van technieken en experimenten om bovengenoemde aspecten van genregulatie te meten en het kunnen interpreteren van experimentele resultaten; • Het kunnen omschrijven van de werking van transcriptiefactoren en hun rol in celdifferentiatie, organogenese, biologische klokken en regulatie van de celcyclus; • Het kunnen omschrijven van de rol van chromatine structuur, en DNA imprinting in de de stabiele uitschakeling van genen tijdens ontwikkeling

Examenonderdelen

219

van een organisme; • Het kunnen benoemen en omschrijven van mechanismes van posttrancriptionele genregulatie. Regulatie van de cel cyclus • Het kunnen beschrijven van de cel cyclus en de rol van "checkpoints" in regulatie van de cyclus; • Het kunnen beschrijven van de rol van eiwitkinases, proteolyse, en transcriptiecontrole tijdens de controle op verschillende "checkpoints". De synthese van antilichamen in zoogdieren • Het kunnen beschrijven van de "clonal selection" theorie van lymphocyten; • Het kunnen beschrijven van de opbouw van antilichaam moleculen; • Het kunnen uitleggen hoe tijdens de (pre-antigen) ontwikkeling van Bcellen functionele immunoglobuline (Ig) genen worden geconstrueerd (mobiel DNA); • Het kunnen beschrijven van de moleculaire mechanismes die ten grondslag liggen aan de synthese van membraangebonden en oplosbare Ig-varianten en de "switching" van IgM synthese naar andere klasses van antilichamen tijdens de post-antigen fase van B cel ontwikkeling. Ontwikkeling van een multicellulaire organismes uit een enkele cel • Het kunnen omschrijven van universele mechanismes die een rol spelen in ontwikkeling van plant en dier ("mastergenes", morphogens, patroonvorming); • De embryogenese van Drosophila in het kort kunnen beschrijven en het verschil kunnen uitleggen tussen "maternal genes" en "zygotic genes" op moleculair nivo; • Het kunnen omschrijven hoe op moleculair niveau de antero-posteriore en dorsaal-ventrale assen van de zygote worden vastgelegd; • Het kunnen uitleggen hoe het embryo vervolgens wordt onderverdeeld in specifieke regios middels, gap, pair-rule en segmentation genes; • De organisatie van homotische genen en hun rol in ontwikkeling van vliegen en zoogdieren kunnen beschrijven en vergelijken; • De ontwikkeling van planten in het kort te kunnen beschrijven en de verschillen en overeenkomsten met dieren te kunnen benoemen; • De rol van cell-cell signalling en de rol van homeotische genen in de ontwikkeling van plantenmeristemen en orgaanprimordia te kunnen uitleggen. De cursus omvat hoorcolleges, werkcolleges en een "nat" practicum waarin inhoud we een aantal verschillende aspecten en moleculair mechanismen behandelen die ten grondslag liggen aan de ontwikkeling van hogere eukaryote organismes (zie eindtermen). De ontdekking van deze mechanismes, -en het onderwijs-, is weliswaar gebaseerd op onderzoek aan modelorganismen (gist, fruitvlieg, worm, etc), maar de verkregen kennis is zeer algemeen en ook geldig voor bijv zoogdieren. Tijdens het practicum zal de rol van het gen AN1 worden bestudeerd in de differentiatie van epidermale plantencellen. Je maakt daarbij o.a. kennis met de rol die mutanten spelen in ontwikkelingsbiologisch onderzoek, methodes om de structuur en expressie van genen te bepalen, en om experimentele resultaten te interpreteren. Tevens zullen een aantal wetenschappelijke 220



toetsing

doelgroep

naam code studiepunten periode doelgroep opmerkingen

artikelen worden besproken die direct aan de practicumproeven zijn gerelateerd. Hoorcolleges (20 uur); werkcolleges (8 uur); practicum (circa 40 uur); zelfstudie (80 uur). • Handboek: B. Alberts, A Johnson, J. Lewis, M. Raff, K Roberts, & P. Walter. Molecular Biology of the Cell (4edruk), Garland Science Publishing. Dit boek wordt vanaf 2002 ook gebruikt in 1e jaars cursussen; • Uittreksels (powerpoint files) van collegestof (gratis te downloaden van Blackboard); • Practicumhandleiding (ongeveer 7 euro) • Computerfiles (pdf) van artikelen gebruikt bij het practicum (gratis te downloaden via Blackboard). De benodigde voorkennis en de inleidende practicumtheorie wordt schriftelijk getoetst bij aanvang van de 2e cursusweek (10% van eindcijfer) Het practicum wordt beoordeeld aan de hand van een schriftelijke toets aan het eind van de 5e cursusweek (40% van eindcijfer) De collegestof wordt schriftelijk getentamineerd aan het eind van de 7e week (50% eindcijfer). Verplicht voor tweedejaars bachelorstudenten Biologie en Biomedische wetenschappen. Molecuulspectroscopie van de atmosfeer 435710 12 4, 5 en 6 3S, 3F Informatie kan worden verkregen via dr. M.H.M. Janssen, tel. 020 598 7632 [email protected]


Multidimensionale scheidingstechnieken 435490 dr. H. Lingeman; dr. J.J. Vreuls 12 4, 5 en 6 Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. inhoud Het primaire doel is het ontwikkelingen van complete analytische systemen waarmee zowel de selectiviteit als de gevoeligheid verbeterd kan worden. Met name de ontwikkeling en optimalisering van ge-automatiseerde multidimensionale systemen neemt een centrale plaats in bij dit type onderzoek. Het gaat hierbij om de koppeling van gaschromatografische of vloeistofchromatografische systemen met elkaar en met verschillende detectiesystemen. werkwijze Zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. doelgroep 3S, 3F

Examenonderdelen

221


werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docenten inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis subject code credits period lecturers content

222

Multimedia Authoring I -- Web3D/VRML 400050 6 1 dr. A. Eliens In deze cursus wordt een praktische inleiding gegeven tot Web3D, en meer specifiek tot het gebruik van de Virtual Reality Modeling Language (VRML). Aan de orde komen de constructie van 3D objecten, deplaatsing van objecten in 3D ruimte, materiaal en belichting, alsook animatie en interactie. Tevens zal ingegaan worden op het gebruik van graphics, audio en video voor de bekleding van 3D virtuele werelden. Ook wordt de programmatische interface tot VRML behandeld, met name prototypes en scripts. De opdrachten omvatten een 3D product demo en een infotainment applicatie. hoorcollege en simultaan practicum Online syllabus. mondeling of schriftelijk tentamen, practicum opdracht 2MMC, mCS, en overige belangstellenden Multimedia Authoring II -- Virtual Environments 400051 6 2 dr. A. Eliens; dr. Z. Huang The subject of the course is virtual environments. The theoretical part treats research aspects and applications of virtual environments. The focus of this course is on the application of intelligent agent technology in the development of virtual environments, for example programming the behavior of avatars and the creation of information services. In the practical part, students will gain experience with the 'intelligent multimedia platform', which offers a combination of logic programming and Web3D, as well as with the design and realization of a virtual environment using this technology. lectures/practicum Syllabus. essay and practicum assignment 3MMC, mCS, and interested students Multimedia Authoring I, or proficiency with VRML Multimedia Design Casus 400158 6 2 and 3 dr. A. Eliens; prof.dr. G.C. van der Veer; dr. J.F. Hoorn The assignment in the multimedia casus is to develop a virtual environment for some cultural or governemental institute or company. The practicum takes the form a stage, in which external supervision plays an Exacte wetenschappen

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience

important role. In the multimedia casus, techniques learned in previous courses (see the resources) will applied to create the application. At the start of the course the actual assignment will be determined. Examples of possible assignments are: the development of a virtual exposition hall for the Dutch Royal Museum of the Arts, a virtual city square, which gives information about both the present and the past, a virtual shop, with online buying facilities, or an online broker, which offers facilities for inspecting houses. Practicum/stage. online studyguide assignment Multimedia Authoring I -- Web3D/VRML (400050) and Multimedia Authoring II -- Virtual Environments (400051) 3MMC


Music in Modern Society 400159 5 2 drs. A. de Bruine This course is an introduction in the very broad field of music. It gives the student insight in the world of contemporary music and the use of sound in our daily lives. We will be looking at the history of (popular) music and at the cultural meaning, production and reception of sound and music. After taking part in this course the student knows about the development of pop music in the 20th century, how music can effect our psyche, how designers can use sound in multimedia products and the student will have more insight on how the music industry works and what influence (popular) music has on young people. content The lectures are built up around 6 themes: history of music/genres, music & technology muzak, the meaning of sound and music, pop & youth culture and the music industry. 1. History of Music/Genres Genre theories, history of music in the 20th century, musicology and other theories about music. Homework: Genre presentation: All students do a presentation on a genre by choice (2 students per group) 2. Music & Technology Technology plays in an important role in how music is produced and consumed. The influence and importance of technology on music is discussed and students will look into (computer)technology to make music. Assignment: Study the demo of eJay (or other software sequencers) and make your own track 3. Muzak Cognitive psychology of sound and music, psychological effects of music in workplace and environment (lifts and supermarkets), background music, sound of silence, theories about active and passive listening, music and emotions.

Examenonderdelen

223



inhoud


toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode 224

4. Meaning of sound and music Semiology & ear cons, use of sound in multimedia (with literature from semiology and Human Computer Interaction), style and subcultures. 5. Pop culture and youth culture Theories about youth culture and pop music, the DJ culture, gender. 6. The music business Studios, vinyl versus CD, digital music distribution, MP3s and copyright, artist management, Internet, major versus independent record labels, radio & music press. Lectures in period II (4 h/w in wk45-51), work groups (in pairs), written exam book Shuker and final presentation in period III (wk2-5). to be announced Homework, written exam, project presentation, and documentation Informatie representatie 3MMC We will try to visit a cultural centre and/or a studio of a Dutch house DJ & record label if that fits into the program.This class is in English. See website: http://www.cs.vu.nl/~annelies/ Natuurkunde en gezondheid 430018 prof.dr. C.F. Schmidt; dr. J.H. Meijer 6 4 en 5 Doelstelling van het college Natuurkunde en Gezondheid is het afronden van de basisnatuurkunde en de toepassing ervan op levensprocessen en het functioneren van het menselijk lichaam te behandelen Praktisch alle levensprocessen zijn gebaseerd op de wetten van de fysica. Een gedegen kennis van deze wetten maakt het mogelijk deze levensprocessen te begrijpen, afwijkingen ervan op te sporen en te begrijpen. Op grond van het verkregen inzicht kan een bijdrage aan de therapie worden verleend. Het onderwijs in het tweede jaar richt zich vooral op de volgende onderwerpen: Maxwell vergelijkingen, elektrische processen in het lichaam, licht, lenzen, microscopische technieken, straling, radioactiviteit, nucleaire technieken in de geneeskunde, vloeistofstroming in het algemeen en de stroming van bloed in het bijzonder. Interactieve hoorcolleges, werkcolleges en zelfstudie-uren Het college zal gebruik maken van het boek "Physics for Scientists and Engineers" van Douglas C. Giancoli (Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA) en verschillende handouts over medisch fysische onderwerpen. Schriftelijk tentamen 2MNW Natuurkunde practicum 2 420040 drs. J.B. Buning 6 4 en 5 Exacte wetenschappen

doel Naast de bij Practicum WNS geformuleerde algemene doelen heeft dit practicum met name als doel: het zelfstandig kunnen bepalen van een experimentele probleemstelling. inhoud • introductie • werkcollege 'analyse van waarnemingen' • het uitvoeren van 5 experimenten • mondelinge presentatie over één van de uitgevoerde experimenten. werkwijze De experimenten worden uitgevoerd in koppels van 2 studenten. De duur van elk experiment is 24 uur. De verslagen over de experimenten worden individueel geschreven. Er is de mogelijkheid om een eigen voorstel voor een experiment in te dienen voorafgaand aan de start van de cursus. literatuur Handleiding. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van de resultaten van het vierde en vijfde experiment. doelgroep 2N naam code docent studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

Natuurkunde practicum 3 420041 dr. W.A. Sterrenburg 4 2 en 3 De verschillende practicumdoelstellingen komen op geïntegreerde wijze aan bod. Daarnaast heeft dit practicum als specifiek doel: het kennismaken en toepassen van enkele algemene methoden en technieken. Verder zal de nadruk liggen op het zelfstandig kunnen uitvoeren van een experiment binnen de beschikbare tijd, zonodig na bijstelling van de probleemstelling. Het practicum bestaat uit twee delen. In het eerste deel, dat een enigszins cursorisch karakter draagt, maak je kennis met een aantal algemene methoden en technieken die breed toepasbaar zijn zoals lock-in en vacuümtechnieken, PID-regelingen, optische technieken, coïncidentieschakelingen etc. Het tweede deel bestaat uit een experiment van wat langere duur dan de experimenten bij NP1 en NP2 en er wordt gebruik gemaakt van geavanceerde apparatuur en meettechnieken. Je kunt in principe kiezen uit de volgende experimenten: • levensduurmetingen (subatomaire fysica); • weerstandsmetingen (vaste-stoffysica); • absorptie en fluorescentie (biofysica); • diodelaser (atoomfysica); • interferometer (atoomfysica); • radon in het leefmilieu (milieufysica); • laser remote sensing (milieufysica). In 8 halve dagen maak je kennis met 2 methodes/technieken en leer je deze toepassen. Daarna voer je gedurende vier weken in halve dagen een experiment plus de data-analyse uit en schrijf je het verslag. Bij de planning moet je ervan uitgaan dat het experiment na drie weken moet zijn afgerond. De resterende tijd kun je dan aan het verslag besteden. De begeleiding wordt in het algemeen verzorgd door promovendi. Handleiding en artikelen. De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en op

Examenonderdelen

225

grond van de schriftelijke verslaggeving. doelgroep 3N naam code docent studiepunten periode doel

inhoud werkwijze

literatuur toetsing doelgroep naam code docenten studiepunten periode doel

Natuurkunde practicum project 420150 drs. J.B. Buning 2 6 Het project bouwt voort op het practisch werk dat tot op dat moment reeds is uitgevoerd. Het is een direct vervolg op het practicum wiskunde en natuurwetenschappen uit periode 1 en 3. Het doel is om te leren hoe, in samenwerking met een groep medestudenten, een klein experimenteel onderzoek is op te zetten en uit te voeren en daarover met anderen te communiceren. Het uitvoeren van een klein onderzoeksproject. Het project wordt uitgevoerd in groepjes van 4-6 studenten, waarin een meer open vraagstelling wordt onderzocht. De keuze van het onderwerp, de planning van de activiteiten (literatuurstudie, besprekingen, opzetten en uitvoeren van het experiment, analyse van de gegevens, presenteren van de gegevens) wordt door de groep zelf gemaakt in overleg met de begeleider. Het leren samenwerken krijgt speciale aandacht. Het project wordt met een presentatie afgesloten. Handleiding. De beoordeling vindt plaats op grond van een door elke individuele student bijgehouden logboek, het verslag en de presentatie. 1N


Natuurkundige informatica 1 420043 dr. I.H.M. van Stokkum; dr.ir. M. Koutek 6 1 en 2 Kennis verwerven van systeem- en signaaltheorie, parameterschatting, en visualisatie. Het kunnen toepassen van deze kennis binnen geavanceerde programmeeromgevingen, respectievelijk Mathematica, R en DX. Aan de orde komen: • systeem- en signaaltheorie, met name de Fourier-transformatie van discrete en continue signalen; systeembeschrijvingen: impulsresponsie en overdrachtsfunctie; en het bemonsteringstheorema; • technieken voor het schatten van parameters zoals aanpassingen met lineaire en niet-lineaire kleinste-kwadratenmethoden; • beginselen van wetenschappelijke visualisatie. Hoorcolleges plus practicum. Een dictaat is beschikbaar. Practicumverslagen van de vier onderdelen. 3N

226


inhoud


inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis subject code credits period lecturer aim content


Natuurstoffen 435440 dr.ir. R.V.A. Orru (contact: KA381a, [email protected] of tel: 020- 5987 447) 6 3 en 4 Doel van deze cursus is dat men een overzicht krijgt over de structuur, eigenschappen en reacties van de verschillende hoofdklassen van natuurstoffen. Aansluitend op de basiskennis organische chemie van het eerste en tweede studiejaar worden in deze cursus een aantal aspecten van de natuurstofchemie behandeld. De biologische activiteit van vele natuurstoffen hangt nauw samen met hun structurele kenmerken. De structurele kenmerken van met name vetzuren, suikers, aminozuren, pyrimidine- en purinebasen, terpenen en steroïden, alkaloïden en flavonoïden, komen aan de orde. Hun specifieke rol in de natuur en een aantal specifieke fysische danwel chemische eigenschappen zullen worden besproken. De reactiviteit van een aantal van deze verbindingen wordt, tenslotte, nader onderzocht. In het practische deel van deze cursus maakt men kennis met speciale synthetische technieken om natuurstoffen om te zetten in andere biologisch actieve verbindingen. Ook kan gedacht worden aan het isoleren van natuurstoffen uit bijvoorbeeld planten De gesynthetiseerde en/of geïsoleerde verbindingen zullen nader gekarakteriseerd worden met behulp van spectroscopische technieken. Opdracht. "Organic Chemistry" Clayden, Greeves, Warren & Wothers, Oxford University press (ISBN 019850346). Beoordeling van de uitwerking van de opdracht. 2S, 2F, 3S, 3F Organische chemie I en II Neural Networks 400132 6 1 and 2 dr. E. Marchiori Introduce the student to the most popular neural network models and their applications. The course provides an introduction to the basic neural networks architectures and learning algorithms. The following main topics are covered: single layer perceptrons, LMS algorithm, multilayer perceptrons, radial-basis function networks, support vector machines, self-organizing maps, discrete Hopfield model, brainstate- in-a-box model. Moreover, typical applications of neural networks are discussed. Lectures. Slides available during the course. No obligatory text book. See http://www.cs.vu.nl/¿elena/nn.html for suggested text books. Assignments. None 3AI, 3I, 3BWI, mCS, mBMI • Lectures in English.

Examenonderdelen

227

•


werkwijze


Students are required to sign up for this course at Blackboard.

Numerieke wiskunde I 400053 6 5 prof.dr. M. van Veldhuizen Kennis verwerven van elementaire numerieke methoden. De numerieke wiskunde heeft tot doel het ontwerpen, analyseren en implementeren van oplosmethoden voor (grote) numerieke problemen. In dit kader komen de volgende onderwerpen aan de orde: stelsels lineaire vergelijkingen (Gauss-eliminatie), stelsels niet-lineaire vergelijkingen, (Newton-methode in ndimensies), varianten op de Newton-methode, lineaire kleinstekwadratenmethode (met Householder-transformaties), minimaliseringsmethode (unconstrained, niet lineair), niet-lineaire kleinste kwadraten (Gauss-Newton), interpolatie, numerieke benadering van integralen, de FFT. Er wordt een college gegeven van twee uur per week, met aansluitend een practicum van één uur. Een aantal oefeningen in Matlab vormen een integraal onderdeel van de stof. Charles F. van Loan, Introduction to Scientific Computing, 2nd edition, Prentice Hall. Mondeling, plus bespreking van verslag van de drie numerieke opgaven. 3W, 3I, 4I, 4BWI Veronderstelde voorkennis: Wiskundige Analyse II (400088). Vereist voor deelname aan het tentamen: Calculus (400013), Lineaire Algebra (400042) òf Calculus (400013), Lineaire Algebra voor BWI (400041)

subject code credits period lecturer content

Ontology Engineering 400292 3 6 prof.dr. A.T. Schreiber Ontologies are nowadays used in computer science a means to share common concepts between information systems, This course is focused on theory, methods, and tools for constructing and/or extending ontologies for this purpose. Teaching subjects typically center around engineering principles, e.g. for subtype hierarchies (backbone identification, viewpoints, dimensions, constraint specification), part-of structures (types of part-of relations, representation of part-of relations), and default knowledge. Also, the mapping and/or integration of different ontologies is discussed. The course contains examples of how ontologies are used in practice. The assignments focus on real-life examples of ontologies currently in use in web applications. form of tuition Lectures, assignments literature Reader 228


mode of assessment Assignments, self evaluation target audience mIS naam Ontwikkeling en bepaling van op eiwit gebaseerde geneesmiddelen (cursus) code 435380 docent dr. H. Lingeman studiepunten 6 periode 3 en 4 doel Het zelfstandig of in groepsverband verzamelen, verwerken en presenteren van gegevens met betrekking tot de analytisch-chemische aspecten van de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen die gebaseerd zijn op peptiden en eiwitten. werkwijze De keuzemodule wordt uitgevoerd aan de hand van enkele opdrachten en een aantal basisgegevens. Wekelijks is er contact tussen de begeleidende docenten en de studenten. literatuur Basisliteratuur en informatie van het internet. toetsing Schriftelijke rapportage en mondelinge toelichting van de opdrachten. doelgroep 2S, 2F, 3S, 3F naam code docent studiepunten periode doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing naam code docent studiepunten periode inhoud

Optica 420160 dr. W. Vassen 3 2 De verklaring van optische verschijnselen met het elektromagnetische golfkarakter van licht. In dit inleidende college wordt een aantal elementen uit de klassieke optica behandeld, zoals: • de brekingswetten (ook polarisatie-afhankelijke); • geometrische optica van lenzen en spiegels; • matrix-optica; optellen van golven en Fourieranalyse; • interferentie en buiging aan objecten. De achtergronden van een aantal bij lasers gebruikte optische instrumenten, zoals Fabry-Perot-interferometers en golflengtemeetinstrumenten, worden toegelicht. Verder worden de principes van laserwerking en de eigenschappen van laserstraling en laserbundels besproken. Drie uur college per week gedurende zeven weken. Demonstraties illustreren de collegestof. Hecht E., Optics. Addison-Wesley. Schriftelijk tentamen. Organische chemie I 435091 dr.ir. R.V.A. Orru (contact: KA-381a, tel. 020- 5987447, [email protected]) 3 3 Dit college concentreert zich op de driedimensionale structuur van diverse functionele groepen en op de relatie tussen structuur en reactiviteit. Voortbouwend op de kennis van atoom en molecuulbouw en de MO-theorie

Examenonderdelen

229



komen aspecten van structuur aan de orde: de structuur van alkanen, cycloalkanen, alkenen en alkynen, hybridisatie, conformatie-analyse, reactieve deeltjes, nomenclatuur, stereochemie, chiraliteit, resonantie, aromaticiteit, reactietypen. In het college is ruim plaats (10 uur) voor het verwerken van de leerstof door het maken van vraagstukken en het oefenen met molecuulmodellen. Deze vraagstukken vormen zowel de intermezzo's in het hoorcollege als het hoofdbestanddeel van opdrachten uit de studiehandleiding, die tijdens werkcollege-uren worden besproken. Hoorcollege 16 uur; werkcollege 9 uur. "Organic Chemistry" Clayden, Greeves, Warren & Wothers, Oxford University press (ISBN 019850346). De stof wordt schriftelijk getentamineerd. 1F, 1MNW, 1S Geen Organische chemie II 435007 dr.ir. R.V.A. Orru (Contact: KA381a, [email protected], tel: 020-5987 447) 3 1 Het college beoogt het aanleren van basiskennis organische chemie. Dit college vormt één geheel met het eerstejaarscollege. Het zet voort met de presentatie van specifieke reactietypen, nu eens niet georganiseerd naar functionele groepen, maar rondom een gemeenschappelijk mechanisme: nucleofiele substituties, eliminaties, addities aan meervoudige koolstofkoolstofbindingen, electrofiele aromatische substituties, addities en substitutie aan carbonylgroepen, omleggingen. Eveneens wordt aandacht besteed aan syntheseplanning. Hoorcollege 16 uur; werkcollege 9 uur. "Organic Chemistry" Clayden, Greeves, Warren & Wothers, Oxford University press (ISBN 019850346). De stof wordt schriftelijk getentamineerd. 2S, 2F Organische Chemie 1


Organizational Behavior 61131000 6 36 (16 hoorcollege, 8 casecollege, 12 discussiecollege) casecollege: projectbijeenkomsten of practica waarin aan groeps- of individuele opdrachten wordt gewerkt. hoorcollege: hier worden de theorie- en praktijkvoorbeelden behandeld. discussie- of responsiecollege: waarin de theorie wordt toegelicht en verhelderd op initiatief van de studenten. periode 1 coördinator dr. A.H. de Lange doel Tijdens het vak Organizational Behavior wordt aandacht besteed aan gedrag van mensen in organisaties, zowel op het niveau van het individu, de groep 230


inhoud

literatuur

toetsing

opmerkingen

als de organisatie als geheel. Na afloop van dit blok zijn studenten in staat om: • Belangrijke termen en begrippen uit de sociale wetenschappen die relevant zijn voor het gedrag van mensen in organisaties te definiëren en uit te leggen • De dagelijkse interactie tussen individuen, groepen en organisaties in dergelijke termen te beschrijven • Verschillende theoretische benaderingen van deze interactie te vergelijken • Een probleem dat te maken heeft met het gedrag van mensen in organisaties te identificeren en te analyseren • Oplossingen voor dit probleem te genereren door theoretische kennis toe te passen en onderzoeksgegevens te benutten. Organizational behavior heeft te maken met de factor 'mens' in de organisatie. Dit vak komt voort uit de sociale wetenschappen. Vanuit de bedrijfskundige context is inzicht in organizational behavior van belang voor het gericht kunnen sturen van de inzet van de factor mens in de organisatie. We zullen gedrag in organisaties op drie niveaus bestuderen: het individu, de groep en de organisatie. Hierbij komen de volgende onderwerpen aan bod: • Het individu: de persoon van de werknemer en zijn of haar baan (persoonlijkheid, attitudes, perceptie, motivatie, tevredenheid en stress) • De groep: de afdeling of het team van de werknemer; interactie binnen en tussen verschillende groepen werknemers (groepsprestaties, kenmerken van de groep) • De organisatie: de interactie tussen managers en medewerkers, groepen en de organisatie als geheel (cultuur, leiderschap en verandering). • W. Bloisi, C. W. Cook & P. L. Hunsaker, Management and Organisational Behaviour, European edition 2003, ISBN 0-07-709945-1, McGraw-Hill Education, Berkshire • Course manual en overige informatie op Blackboard schriftelijk tentamen 60% van het eindcijfer presentatie en opdrachten vormen 40% van het eindcijfer. Toekenning van een voldoende / onvoldoende beoordeling op basis van getoonde inzet. Voor de discussie- en casecolleges geldt een aanwezigheidsplicht.


Orientatie op de M-variant 400375 prof.dr. J.F.G. Bunders-Aelen; drs. L.E. Paula 6 februari-maart • Eerste kennismaking met beleids- en managementprocessen en kennismanagement; • Globaal inzicht verwerven in de structuur en het beleid van de Nederlandse overheid met name op het gebied van de biotechnologie; • Ervaring opdoen met projectmatig werken in een team; • Kunnen toepassen van enkele praktische vaardigheden. inhoud In deze cursus krijgen de studenten inleidende werkcolleges over theorievorming aangaande diverse beleids- en managementaspecten. De

Examenonderdelen

231


doelgroep voorkennis opmerkingen naam code studiepunten docent periode doel inhoud

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen

232

algemene beleids- en managementconcepten worden geïllustreerd aan de hand van casussen uit de landbouw, milieu, en gezondheidszorg met een focus op biotechnologie. Daarna analyseren de studenten in projectteams een maatschappelijk 'natuurwetenschappelijk' probleem. De nadruk ligt hierbij op zelfwerkzaamheid, eigen initiatief en oordeelsvorming en op het werken in teamverband. Belangrijke vaardigheden die geleerd worden zijn literatuurstudie, vergaderen, interviewen (eventueel) analyseren, argumenteren, samenwerken en rapporteren. De eerste helft van de cursus zal bestaan uit werkcolleges, de tweede helft uit het uitvoeren van een projectopdracht in teamverband. Syllabus. Aanschaf van de syllabus is tijdens het eerste college. Prijs ca. 15 Euro's. Individuele toetsing door middel van een tentamen, individuele beoordeling aan de hand van individuele producten en het functioneren in de onderwijsgroep en een afgeleide van de beoordeling van groepsproducten. Derde jaars FEW-studenten. Geen speciale. Onderdeel van de M-oriëntatie Oriëntatie op afstudeerrichting: Bioinformatica / Genomics 430041 12 prof.dr. J. Heringa ([email protected]) Periode 4 of 5 Oriëntatie en voorbereiding op de afstudeerrichting Bioinformatica / Genomics in de MNW-masteropleiding. Nadere kennismaking met en verdieping in dit vakgebied. In het kader van deze cursus wordt een bacheloropdracht uitgevoerd, waarmee de student laat zien dat hij / zij kennis en vaardigheden op het gebied van theorie, experimenteel werk, data analyse, schriftelijk en mondeling rapporteren, etc. die in de bachelorfase aan de orde zijn geweest, kan toepassen in een project van enige omvang. De bacheloropdracht dient daarmee als 'proeve van bekwaamheid'. Bestudering van leerboek en/of andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie, uitvoering van praktische oefeningen en een onderzoeksproject onder leiding van een stafmedewerker, schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Er is een handleiding bacheloropdracht beschikbaar. Nader te bepalen. Toetsing vindt plaats door beoordeling van het eindverslag: de bacheloropdracht, en door toetsing van de theorie. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen. Bovenstaande beschrijving is voorlopig. De integratie van theoretische en praktische elementen staat nog ter discussie.


naam code studiepunten docenten

periode doel

inhoud

werkwijze

literatuur


Oriëntatie op afstudeerrichting: Biomoleculaire complexiteit 430042 12 dr. M.H. Siderius (sectie Biochemie en Moleculaire Biologie, FEW; [email protected]); dr.ir. G.J.L. Wuite (sectie Fysica van complexe systemen, FEW; [email protected]); dr. J. Dekker (sectie Biofysica, FEW, [email protected]) Periode 4 of 5 Oriëntatie en voorbereiding op de afstudeerrichting Biomoleculaire complexiteit in de MNW-masteropleiding. Het kennis nemen van en inzicht verkrijgen (praktisch en theoretisch) in de belangrijkste aspecten van de biomoleculaire complexiteit en hun toepassingen in de biotechnologie en het (medische) onderzoek. Tijdens de cursus participeren de studenten in een project dat is ontleend aan het lopende onderzoek van de secties BMB en Fysica van Complexe Systemen op het gebied van ribosoom biogenese, signaaltransductie, motor eiwitten, virus structuren of eiwitvouwing/eiwitmisvouwing en ziekte. In dit kader zal zelfstandig een aantal experimenten worden uitgevoerd in de beide secties waarbij diverse technieken aan bod zullen komen zoals: cloneren van DNA, Polymerase Chain Reactie (PCR), mutagenese, karakterisering van recombinant DNA, transformatie van gist, analyse van RNA, DNA sequentie analyse, mobiliteits assays, fluorescentie microscopie en atomic force microscopie. Uitvoering van een onderzoeksproject onder leiding van een a.i.o. of postdoc. Werkcolleges, bestudering van een leerboek en eventueel andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie. Schriftelijke en mondelinge verslaggeving. From Genes to Genomes; Concepts and Applications of DNA Technology¿ van Jeremy Dale en Malcolm Schantz, Wiley Europe, ISBN: 0-471-49782-7 en Handouts Toetsing vind plaats door beoordeling van de eindverslagen en voordrachten over de uitgevoerde onderzoeksprojecten. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen.

naam code studiepunten docenten

Oriëntatie op afstudeerrichting: Fysica van leven 430039 12 dr. J.P. Dekker ([email protected]); prof.dr. R.M. Heethaar ([email protected]) periode Periode 4 of 5 doel Oriëntatie en voorbereiding op de afstudeerrichting Fysica van Leven in de MNW-masteropleiding. inhoud Nadere kennismaking met en verdieping in dit vakgebied. In het kader van deze cursus wordt een bacheloropdracht uitgevoerd, waarmee de student laat zien dat hij / zij kennis en vaardigheden op het gebied van theorie, experimenteel werk, data analyse, schriftelijk en mondeling rapporteren, etc. die in de bachelorfase aan de orde zijn geweest, kan toepassen in een project van beperkte omvang. De bacheloropdracht dient daarmee als 'proeve van

Examenonderdelen

233

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen

naam code studiepunten docenten periode doel

bekwaamheid'. Bestudering van leerboek en/of andere relevante vakliteratuur d.m.v. begeleide zelfstudie, uitvoering van een opdracht aan de hand van een beperkte probleemstelling onder er leiding van een stafmedewerker, schriftelijke en mondelinge verslaggeving. Er is een handleiding bacheloropdracht beschikbaar. Nader te bepalen. Toetsing vind plaats door beoordeling van het eindverslag en de uitvoering van de bacheloropdracht. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen. Bovenstaande beschrijving is voorlopig. De integratie van theoretische en praktische elementen staat nog ter discussie. Oriëntatie op afstudeerrichting: Moleculaire geneeskunde 430040 12 dr. J.N.M. Commandeur; dr. H. Lingeman; dr. M.J. Smit; R. Bakker Periode 4 of 5 Het doel van de oriëntatie is de student, door middel van het uitvoeren van een klein onderzoeksproject, inzicht te verschaffen in de verschillende specialisaties binnen de afstudeerrichting Moleculaire Geneeskunde.

inhoud In deze oriëntatie zal de student een klein onderzoek uitvoeren in het kader van één van de lopende onderzoeksprojecten van de hieronder genoemde werkgroepen. Hieronder wordt kort samengevat welke aspecten en technieken er bij de verschillende werkgroepen aan bod zullen komen: Moleculaire Farmacologie: hierin zal de farmacologische werking van te onderzoeken stof(fen) worden getest in verschillende farmacologische testsystemen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van cellulaire systemen waarin wild-type en mutante humane en/of virale receptoren tot expressie zijn gebracht. De interactie van deze stoffen worden bestudeerd d.m.v. radioligand bindingsstudies, reporter gen bepalingen en second messenger analyses. Moleculaire Toxicologie: hierin zal onderzocht worden op welke wijze te onderzoeken stof(fen) enzymatisch worden afgebroken door recombinant humane biotransformatie enzymen. Bekeken zal worden of de gevormde metabolieten farmacologisch of toxicologisch actief zijn. Ook zal het vermogen van de stof(fen) tot het veroorzaken van drug-drug interacties worden onderzocht. Bio-Analytische Chemie: hierin zullen analysemethodes worden ontwikkeld waarmee de aanwezigheid en concentraties van te onderzoeken stof(fen) en hun metabolieten kan worden bepaald in biologische monsters. Daarnaast kan gewerkt worden aan de analyse van eiwitmengsels. Analysemethodes die toegepast kunnen worden zijn HPLC, GC, massaspectrometrie, cappilaire zone-electroforese etc. werkwijze De studenten zullen in de eerste week een literatuurstudie uitvoeren aan de hand van opdrachten. Vervolgens zal de student, in overleg met de 234


literatuur

toetsing

doelgroep voorkennis

begeleiders, een werkplan opstellen voor het uit te voeren onderzoek. Hierna zal de student het onderzoek experimenteel uitvoeren. In de laatste week dient er een verslag te worden geschreven en dient er een korte mondelinge presentatie te worden gehouden voor de medestudenten. Bij aanvang van het eindproject zullen enkele relevante artikelen ter beschikking worden gesteld. Vervolgens dient de student zelf literatuur te verzamelen bij de bibliotheek en via internet (PubMed; elektronische tijdschriften bij UBVU). De beoordeling zal plaatsvinden op basis van de schriftelijke rapportage (labjournaal en verslag), de practische vaardigheid en de mondelinge presentaties. 3MNW Basiskennis overeenkomend met de tot dan toe gevolgde bacheloropleiding Medische Natuurwetenschappen.

naam Oriëntatie op communicatie en educatie 1: oriëntatie op het beroep van leraar en communicatiespecialist code 990005 studiepunten 6 coördinator drs. J. Veldhuis docent Diverse docenten (De cursus wordt verzorgd door diverse docenten van FALW, FEW en het Onderwijscentrum VU.) periode oktober 2005 (Levenswetenschappen); februari 2006 (Aardwetenschappen en FEW) doel Doel van de cursus is: • Het oriënteren op de opleiding tot bèta communicatiespecialist / educatief medewerker / leraar • Het ontwikkelen van een visie op wetenschapscommunicatie en voortgezet onderwijs • Het ontwikkelen van vaardigheden in wetenschapscommunicatie en educatie De cursus is bedoeld om studenten met belangstelling voor een loopbaan als leraar of communicatiespecialist in staat te stellen een doordachte keuze te maken: Ben je geschikt voor het beroep van leraar, voorlichter, (gezondheids/wetenschaps)journalist, museummedewerker, (medisch) redacteur of communicatiespecialist? Ben je voldoende gemotiveerd om het communicatie- of educatie-traject te kiezen? inhoud Deze cursus is een mix van educatie (E) en communicatie (C). De E-onderdelen omvatten werkcolleges over lesvoorbereiding, lesuitvoering en kenmerken van leerlingen. Er worden vaardigheden geoefend die je nodig hebt om in de klas met de leerlingen te werken. Daarnaast is er een korte stage op een school voor voortgezet onderwijs. In de C-onderdelen komen onder meer communicatiewetenschap, museologie (excursie), populair-wetenschappelijk schrijven, relatie woord en beeld, multimedia (audiovisuele presentatie) aan bod. We besteden hierbij veel aandacht aan praktijksituaties (excursies en gastsprekers). werkwijze hoor- en werkcolleges, excursie en stage literatuur syllabus bij aanvang cursus, evt. aanvullende literatuur via Blackboard toetsing Beoordeling geschiedt op basis van het portfolio, het logboek, de opdrachten

Examenonderdelen

235

van zowel C als E en de eindpresentatie. doelgroep Deelname aan de cursus staat open voor derdejaars bachelorstudenten van de faculteiten Exacte Wetenschappen en Aard- en Levenswetenschappen. De cursus wordt sterk aangeraden voor studenten die de lerarenopleiding (Eprofiel in de masteropleiding) willen volgen. opmerkingen • Voor verdere voorbereiding op de lerarenopleiding (het E-profiel in de masteropleiding) is er een vervolgcursus: "Oriëntatie op educatie 2" (vakcode 990007). • Meer informatie is verkrijgbaar bij Jolanda Veldhuis: [email protected], tel. (020) 59 85583 en bij het Onderwijscentrum VU: www.onderwijscentrum.vu.nl. naam code studiepunten docent periode doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing entreevoorwaarden doelgroep opmerkingen

Oriëntatie op educatie 2: oriëntatie op het beroep van leraar 990007 6 Diverse docenten (De cursus wordt verzorgd door diverse docenten van het Onderwijscentrum VU.) maart 2006 De student maakt intensief kennis met het beroep van eerstegraads docent in het voortgezet onderwijs. Na afloop beschikt de student over voldoende informatie over het voorgezet onderwijs en de eigen geschiktheid voor het beroep van leraar om een afgewogen keuze te maken voor het volgen van de lerarenopleiding (het E-profiel in de masteropleiding). De cursus bestaat uit werkcolleges waarin thema's uit de vakdidactiek en algemene didactiek / pedagogiek aan bod komen. Een begeleide stage op een school voor voortgezet onderwijs maakt onderdeel uit van de cursus. werkcolleges en stage reader bij aanvang van de cursus beoordeling van portfolio, stage en eindgesprek de cursus "Oriëntatie op communicatie en educatie 1: oriëntatie op het beroep van leraar" (vakcode 990005) derdejaars bachelorstudenten bij de faculteiten Aard- en Levenswetenschappen en Exacte Wetenschappen • Voor meer informatie: www.onderwijscentrum.vu.nl • Onderwijssecretariaat Onderwijscentrum VU: (020) 59 89222


Partiele differentiaalvergelijkingen 400163 6 1 en 2 dr. R.C.A.M. van der Vorst Introductory course in linear partial differential equation, in particular boundary value problems. inhoud We discuss the following topics: • Fourier series and Fourier transforms (Laplace transforms). • Heat equation. • Wave equation. • Laplace equation. • Schrodinger equation.

236


•

Several space variables and separation of variables. Green's function. • Regularity and Fourier multipliers. Partial Differential Equations, Paul DuChateau and David W. Zachmann, Schaum outlines, McGraw-Hill, ISBN: 0-07-017897-6. Final exam, 1 midterm exam, homework assignments (e.g. computer projects Maple/Mathematica). All grades count towards final grade in this class. Midterm and final exams are mandatory. 3W, 2N Calculus, linear algebra, vector calculus. •

literatuur toetsing


naam Pathologie code 470042 docenten prof.dr. R.J. Scheper (cursusleider, VUmc, afd.Pathologie, 3E40, [email protected], tel. 4444031); dr. F. van Kemenade (VUmc, Pathologie, kamer 0E7, [email protected]); dr. M. Visser (VUmc, Pathologie, kamer 1E51, [email protected]) studiepunten 6 periode 05.06.2006 - 30.06.2006 doel • Brede introductie in het ontstaan van ziekteprocessen; • Kennismaken met het klinisch voorkomen en gangbare behandelwijzen van een aantal belangrijke ziekten; • Inzicht krijgen in experimentele benaderingen die bijdragen tot vergroting van het inzicht in ziekteprocessen; • Inzicht verkrijgen in experimentele mogelijkheden bij de ontwikkeling van nieuwe diagnostische en therapeutische benaderingen; • Inzicht verkrijgen in afwegingen bij keuzen tussen (in vitro) laboratorium technieken, (in vivo) proefdieronderzoek en klinische studies. Eindtermen De student bezit parate kennis betreffende: • Relevante medische terminologie; • Voor elk van de behandelde ziekten de belangrijkste punten van het ontstaansmechanisme, diagnostiek en therapeutische mogelijkheden; • Raadpleging van medische tekstboeken en databases zodanig dat kort en bondig ook essentialia van niet aan de orde gekomen ziekten aangegeven kunnen worden; • Mogelijkheden om primaire medische literatuur mbt de behandelde ziekten te raadplegen en nieuwe inzichten daaruit samen te vatten; • Principes van de behandelde experimentele benaderingen; • Principes van breed toegepaste medisch-biologisch relevante technieken. inhoud • Ontstekingspocessen: betrokken cellen en mediatoren; • Ziekteprocessen samenhangend met ongewenste immunologische reactiviteit, met name transplantaatafstoting, auto-immuniteit (reuma, schildklierziekten) en allergie (hooikoorts, contactallergie); • Ziekteprocessen waarbij ongewenst zwakke immuniteit optreedt, met name immuundeficiënties (aangeboren of verworven, aids), chronisch recidiverende infecties en tumorgroei; • Hiernaast worden vele andere aspecten van de oncologie (tumorleer) behandeld, onder meer ontstaansmechanismen, prevalentie, diagnostische en therapeutische benaderingen;

Examenonderdelen

237

•

werkwijze

literatuur

toetsing doelgroep


werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode doel

238

Erfelijke afwijkingen, chromosomale defecten; • Aantasting van bloedvaten: atherosclerose, hartinfarct; • Nieraandoeningen en stofwisselings-/endocriene stoornissen (met name suikerziekte); • Neurologische aandoeningen, met name Multipele Sclerose, Alzheimer; • Moleculaire, Genetische, Celbiologische en Immunologische technieken; • Toepassingen van proefdierstudies, klinische trials. Hoorcolleges en demonstratie colleges aan de hand van leerboek (45 uur); Seminars: introducties recent wetenschappelijk onderzoek (15 uur); Repetitie/leerstof begeleidingscolleges (3 uur); Zelfstudie. J.C.E. Underwood, General and Systematic Pathology, 5e druk, Churchill Livingstone, New York Edinburgh, 2004. Prijs ongeveer 65,-. (Boek is ook gebruikt tijdens 1e jaars cursus Gezondheid en Milieu) Schiftelijk tentamen, met mix van korte essay- en multiple choice vragen. Schriftelijke herkansing: 1x per jaar. Verplicht voor tweedejaars BSc Biomedische wetenschappen en tweedejaars BSc Medische Natuurwetenschappen, keuze voor premaster studenten Algemene Gezondheidswetenschappen met een Bc diploma Diëtetiek. Poisson processen 400056 1 3 prof.dr. R.W.J. Meester Het Poisson Proces is één van de meest gebruikte wiskundige modellen. Ze dient ter beschrijving van de momenten waarop zich toevallige gebeurtenissen voordoen. Hierbij kun je denken aan zeer uiteenlopende verschijnselen: tijdstippen waarop telefoongesprekken een centrale binnenkomen, tijdstippen waarop radioactief materiaal stralingsdeeltjes uitzendt, of tijdstippen waarop een aardbeving plaatsvindt. Gemeenschappelijk kenmerk van deze verschijnselen is de hoge mate van willekeur waarmee deze verschijnselen zich voordoen. Het feit dat er bijvoorbeeld geruime tijd verstreken is sinds de laatste aardschok, geeft geen enkele informatie over het tijdstip waarop de volgende schok te verwachten is. We zullen het proces zowel theoretisch als praktisch bestuderen. Tijdens een computerprakticum zullen theoretische resultaten empirisch worden bekeken. Gecombineerd hoor-/werkcollege en een computerprakticum. Materiaal wordt verspreid aan het begin van het college Schriftelijk d.m.v een werkstuk. 2W Kansrekening I en II (400189, 400190). Practicum Assembler programmeren 400057 4 3 Begrip van de werking van een processor en oefening in het gebruik van een assembleertaal. Exacte wetenschappen

inhoud Aan de hand van de assembleertaal voor de 8086 processor wordt de werking van een processor en een assembler uitgelegd. Tijdens het practicum wordt geoefend in het programmeren van een 8086 assembler, een 8086 emulator en een tracer die de programmeur in staat stelt de werking van het programma stapsgewijs te volgen en eventuele fouten te verbeteren. Voor de 8086 is gekozen, omdat deze processor in de eerste personal computers werd gebruikt en omdat het een voorloper is van veel gangbare processoren, waaronder de Pentium. Hoewel er sprake is van een speciefieke assembler en processor zijn de meeste behandelde onderwerpen algemeen van aard en ook bruikbaar voor andere processoren, assemblers en tracers. werkwijze Computerpracticum met instructie en begeleiding. literatuur Practicumhandleiding Assembler Programmeren. toetsing Beoordeling is op basis van de ingeleverde opgave doelgroep 2IN opmerkingen Docent niet bekend naam code studiepunten periode

Practicum natuurkunde 430076 3 5


Practicum Scheikunde 430075 dr. J.N.M. Commandeur; dr. H. Lingeman 3 4 Het leren opzetten van (farmaco)-chemisch georienteerde ezperimenten en het leren omgaan met chemische en farmacochemische meet-en analysetechnieken. In de bio-analyse, farmacologie, farmacokinetiek en toxicologie is het van groot belang dat voor geneesmiddelen en potentiele geneesmiddelen betrouwbare methoden bestaan waarmee deze verbindingen in aanwezigheid van hun eventuele metabolieten en ontledingsprodukten in allerlei complexe matrices kunnen worden bepaald. Aan de hand van een casus (bv. uit de toxicologie of de farmacologie) moet een onderzoeksvoorstel worden opgesteld en uitgewerkt, waarmee een relevant praktijkprobleem kan worden opgelost. Technieken die aan de orde kunnen komen zijn bijvoorbeeld: chromatografie, spectroscopie, immunologie, enzymkinetiek, eiwit- en receptorbindingstechnieken. Het practicum begint met een theoretisch gedeelte gevolgd door enkele werkcolleges. De studenten zullen in kleine groepjes aan de casus werken, waarbij ieder groepje een gedeelte van het totaal zal uitvoeren. Practicumhandleiding en een syllabus die worden uitgereikt tijdens het practicum. De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en een mondelinge presentatie (waarin ook de theoretische achtergronden aan de orde moeten komen).Beide onderdelen tellen even zwaar mee. 2MNW

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

doelgroep

Examenonderdelen

239

naam code coördinatoren studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing

doelgroep naam code docent studiepunten doel

240

Practicum wiskunde en natuurwetenschappen 420157 dr. H. Lingeman; drs. J.B. Buning 7 1 en 3 Het aanleren van basisvaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van experimenten alsmede de kennismaking met (experimentele) technieken / methoden in de verschillende opleidingen. Op het practicum wordt een aantal experimenten / projecten uitgevoerd waarin een aantal basisvaardigheden wordt geoefend. Deze vaardigheden worden daarna gebruikt bij het uitvoeren van onderzoeksprojecten later in het curriculum. Die vaardigheden betreffen o.a. het bestuderen van de theorie / literatuuronderzoek, definiëren van een hypothese, opstellen van een plan van aanpak, ontwerpen van een experiment, uitvoeren van het experiment, bijhouden van een labjournaal, kritische beoordeling van de resultaten, alsmede mondelinge en schriftelijke verslaglegging. Het eerste deel van het practicum wordt uitgevoerd bij de opleiding waarvoor de student staat ingeschreven. Tijdens het tweede deel van het practicum maakt de student kennis met de (experimentele) technieken / methoden die worden toegepast bij een andere opleiding. Het voornaamste doel hiervan is om het verband tussen de verschillende opleidingen duidelijk te maken. Het practicum wordt, voor zover mogelijk, uitgevoerd als projectmatig onderwijs, waarbij de student aan de hand van opdrachten (casussen) zelf alle noodzakelijke gegevens, de theoretische achtergrond en de voorschriften moet opzoeken en het experiment zelf vorm geven. Informatie zal worden gegeven o.a. in de vorm van werken instructiecolleges op verzoek van de studenten. De studenten werken in groepjes van twee of meer studenten aan een bepaalde casus/experiment. Het eerste deel van het practicum wordt afgesloten met een mondelinge of posterpresentatie waarbij ieder groepje de eigen resultaten bespreekt. Tijdens het practicum zal voldoende literatuur aanwezig zijn om de opdrachten te kunnen uitwerken. De toetsing bestaat uit zes onderdelen die gelijkwaardig zullen worden beoordeeld: theoretische voorbereiding van de experimenten, praktische uitvoering van de experimenten, schriftelijke verslaglegging, presentatie van de resultaten van het eerste gedeelte van het practicum en een algemene indruk van de uitvoering van het keuze gedeelte bij een andere opleiding. 1F, 1S, 1MNW, 1N, 1W Practicum Wiskunde en natuurwetenschappen voor Wiskunde 420165 dr. G.J.B. van den Berg 4 Het aanleren van basisvaardigheden die nodig zijn voor het wiskundig modelleren van een verschijnsel uit de praktijk. Opstellen van een wiskundig model van een praktijksituatie; analyseren van het model en aandragen van oplosmethoden; benutten van computer-algebra; presenteren van probleemstelling en oplossing; Exacte wetenschappen

ontwikkelen van (wiskundig) kritisch denkpatroon. inhoud Tijdens het eerste gedeelte worden aan de hand van enkele opdrachten wiskundige technieken toegepast om problemen buiten de wiskunde op te lossen op basis van differentiaal vergelijkingen. Daarbij komen aan de orde: het opstellen en analyseren van het model, inclusief het toepassen van computer-algebra; kennismaken met enkele methoden uit de gewone differentiaalvergelijkingen; interpretatie van de wiskundige resultaten in de oorspronkelijk context; aandacht voor de beperkingen van het model; mondeling en schriftelijk presenteren van probleemstelling en oplossing. Tijdens het tweede deel van het practicum zal de student bij een tweetal andere opleidingen kennismaken met de (experimentele) technieken / methoden die daar worden toegepast. Het voornaamste doel hiervan is om het verband tussen de verschillende opleidingen duidelijk te maken. werkwijze Aan de hand van een probleembeschrijving met opdrachten werkt een groepje studenten onder leiding van een docent enkele problemen van buiten de wiskunde uit. Voorbeelden zijn de werking een schokdemper, een prooi-roofdier cyclus of de afbraak van alcohol in het lichaam. Het eerste wordt afgesloten met een mondelinge presentatie. Het tweede resulteert in een schriftelijk verslag. literatuur Er wordt gewerkt aan de hand van hand-outs. toetsing Beoordeling aan de hand van de werkwijze, inzet tijdens de bijeenkomsten, de presentatie en het verslag. naam code studiepunten periode docent doel inhoud

literatuur toetsing


Presentatiecursus Wiskunde 400061 4 3 dr.ir. T. Koetsier Het bevorderen van de presentatievaardigheden met betreking tot de wiskunde in woord en geschrift. De cursus bestaat uit twee op elkaar volgende delen: een algemeen deel en een wiskundig deel. In het algemene deel ligt de nadruk op het houden van een mondelinge presentatie van 15 à 20 minuten, die op video wordt opgenomen. Alle presentaties worden voorbereid en geëvalueerd. In het wiskundig deel moet een scriptie over een wiskundig onderwerp worden geschreven onder begeleiding van een door de student zelf gekozen wiskundedocent van de VU. Over dat onderwerp dient ook een voordracht te worden gehouden in het zogenaamde Studentencolloquium dat voor alle belangstellenden toegankelijk is. De spreekwijzer voor wiskundigen. Goed Nederlands schrijven voor wiskundigen. Aanwezigheid is verplicht. De kwaliteit van de schriftelijke en mondelinge presentaties is bepalend voor het eindcijfer. De mondelinge presentaties worden beoordeeld door T. Koetsier; de scriptie wordt beoordeeld door de docent die als begeleider optreedt in overleg met T. Koetsier. 3W Geen.

Examenonderdelen

241



doelgroep opmerkingen naam code docent studiepunten periode doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent inhoud

242

Programmeren in Prolog 400270 4 5 dr. A.C.M. ten Teije De cursus programmeren in Prolog bestaat uit colleges en een begeleid praktikum. Een introductie wordt gegeven van de declaratieve programmertaal Prolog. Aandacht wordt geschonken aan het ontwerp en het implementeren van kennisrepresentatie formalismes, zoekstrategieen, kennissystemen en natuurlijke taal verwerking. De cursus programmeren in Prolog is een vereiste voor het deelnemen aan "Project AI". Colleges en verplicht practicum. I. Bratko, PROLOG programming for Artificial Intelligence, 3rd edition, Addison- Wesley, 2001. J. Wielemaker, SWI-Prolog Reference Manual. Tentamen & practicum Het eindcijfer is het gemiddelde van het practicumcijfer en het tentamencijfer, onder de voorwaarde dat beide onderdelen (practicum en tentamen) voldoende zijn. 1AI, 3I, mCS Zie ook blackboard pagina Programmeren voor Chemici 435003 dr. L. Visscher 6 3 en 4 Het leren schrijven en analyseren van computerprogramma's. Er wordt geleerd hoe computerprogramma's geschreven kunnen worden met behulp van de programmeertaal C. Hierbij zal de nadruk liggen op algemene principes van programmeren en op het schrijven van duidelijke, goed gestructureerde en gedocumenteerde programma's. Er wordt aandacht besteed aan zowel het zelfstandig programmeren van toepassingen in de chemie als voor het bestuderen van chemisch relevante algoritmen Hoorcollege 20 uur; practicum 36 uur; zelfstudie. D.M. Etter, Introduction to ANSI C for Engineers and Scientists, Prentice Hall, 1996. De stof wordt getoetst met behulp van een schriftelijk en een praktisch deeltentamen. 2S Project AI 400293 6 6 dr. Z. Huang Dit project gaat verder in op het programmeren van AI technieken met behulp van Prolog. Speciale aandacht wordt besteed aan de toepassing van kennisrepresentatie en zoektechnieken op het gebied van kennis-gebaseerde Exacte wetenschappen


toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


systemen, automatisch leren of taalkundige toepassingen. Studenten besteden vier volledige weken aan de opdrachten. Practicum + spreekuren. Luger, G.F , Artificial Intelligence, 4th edition 2002, Pearson Education Limited Bratko, I. PROLOG programming for Artificial Intelligence, 3rd edition 2001, Addison-Wesley. Ingeleverde opdrachten. 1AI (verplicht) 3IN (keuze) Programmeren in Prolog (400270) zie ook blackboard pagina Project BWI I 400316 3 3 dr. G.J. Franx De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de besliskunde en met gebruikmaking van Excel oplossen en daarover schriftelijk en mondeling verslag doen. Studenten krijgen een sterk vereenvoudigd bedrijfsprobleem voorgeschoteld, dat met methoden en technieken van de vakken uit de eerste blokken moet worden opgelost. Dat betreft vooral Inleiding Besliskunde. Gecombineerd met dit project is het opdoen van vaardigheid met Excel, en het ontwikkelen van vaardigheid in schriftelijke verslaglegging, met behulp van een tekstverwerkingsprogramma (MS Word). Het project wordt afgesloten met een individuele mondelinge presentatie. Groepswerk in groepjes van 3 personen. Schriftelijk verslag per groep + individuele Excel opdrachten + mondelinge presentatie. 1BWI Aanwezigheid is verplicht.


Project BWI II 400066 5 6 dr. G.J. Franx De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de waarschijnlijkheidsrekening oplossen en daarover mondeling en schriftelijk presenteren. inhoud Studenten lossen met behulp van Excel en Crystal Ball een vereenvoudigd bedrijfsprobleem op gebruikmakend van kennis opgedaan in het afgelopen jaar, met name kansrekening. Er is ruime aandacht voor het mondeling presenteren. werkwijze Er wordt in een groep van 3 studenten onder begeleiding aan een opdracht gewerkt. toetsing Halverwege de eerste week van periode 6 wordt een individuele toets afgelegd, waarin de student een eenvoudig "real life" kansrekeningsprobleem moet oplossen m.b.v. Excel in combinatie met Crystal Ball. Alleen de studenten die hiervoor slagen worden toegelaten tot de volgende fases van

Examenonderdelen

243

het project, waarin cijfers worden gegeven voor het prototype en de eindversie van het te ontwikkelen rekenprogramma, alsmede voor de schriftelijke verslaglegging van de resultaten en de (individuele) mondelinge presentatie waarmee het project wordt afgesloten. doelgroep 1BWI naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


Project Dynamica 400093 3 3 dr.ir. R.F. Swarttouw De student kan een praktisch probleem met behulp van methoden uit de Analyse en de Lineaire Algebra en met gebruikmaking van het computeralgebra pakket Maple oplossen en daarover schriftelijk rapporteren. Studenten werken aan een vereenvoudigd praktijkprobleem, dat met methoden en technieken uit de Lineaire Algebra en de Analyse moet worden opgelost. Gecombineerd met dit project is het opdoen van vaardigheid met Maple, en het ontwikkelen van vaardigheid in schriftelijke verslaglegging. Groepswerk in groepjes van 3 personen. Schriftelijk verslag per groep + individuele Maple opdrachten. 2BWI Aanwezigheid is verplicht.


Project Geneesmiddelen 435282 dr. J.E. van Muijlwijk-Koezen ([email protected]) 3 5 Het verwerven van kennis en inzicht in de ontwikkeling van het geneesmiddelontwikkelingstraject. inhoud In het project worden de studenten, aan de hand van case studies, bekend gemaakt met de verschillende stadia van geneesmiddel-ontwikkeling, d.w.z. target discovery, target validatie, lead discovery, lead optimalisatie, patentering, preklinische studies, klinische studies (fase 1, 2 en 3) en postmarket surveillance (ookwel fase 4 genoemd). Er wordt stilgestaan bij de specifieke benaderingen en problemen die je in iedere stap kunt tegenkomen en hoe daar op in te spelen. In een case staat telkens een ziekte centraal waarvoor een nieuw of beter geneesmiddel moet worden ontwikkeld. Aspecten die in de cases aan bod zullen komen zijn: Wat is de moleculaire basis van de ziekte? Hoe vind je een target? Hoe grijp je daarop in? Wat voor structuurkenmerken moet een geneesmiddel hebben? Hoe optimaliseer je een lead verbinding ? Hoe zit het met het metabolisme, de kinetiek en de toxiciteit? Hoe patenteer je je lead/geneesmiddel? Hoe werkt een klinische studie? Aan welke voorwaarden moet een geneesmiddel voldoen wil het op de markt gebracht kunnen worden? Hoe werkt geneesmiddelregistratie? Hoe vergaat het een geneesmiddel van synthese tot apotheek? werkwijze Na een introductie wordt in groepjes gewerkt aan een uitgebreide case waarin de ontwikkeling van een geneesmiddel voor een bepaalde ziekte aan bod komt. De nadruk ligt op het moleculaire processen die aan de ziekte ten

244


literatuur

toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent doel

inhoud

werkwijze

literatuur toetsing


grondslag liggen en het zelfstandig doornemen van de verschillende randvoorwaarden waaraan dit type geneesmiddel moet voldoen. Aan de case wordt gedurende de hele periode gewerkt. Daarnaast vinden (gast)colleges plaats waarin de verschillende stappen in het geneesmiddelontwikkelingstraject worden besproken. Gebruik zal worden gemaakt van een aantal web-sites die uitgebreide informatie bevatten over verschillende aspecten van geneesmiddelontwikkeling. Daarnaast staan in de bibliotheek een aantal boeken die geraadpleegd kunnen worden. De cases worden beoordeeld aan de hand van uitvoering, verslag en presentatie. De theorie wordt getoetst dmv een schriftelijk tentamen. 1F, 1MNW de colleges Biologische Activiteit en Chemische Structuur en Fysiologie I. Project ISO 400058 9 4, 5 en 6 prof.dr.ir. J.L. Top Het doel van ISO is de student inzicht te geven in de problematiek rond het uitvoeren van een extern informatiseringsproject. Het gaat hierbij om het ontwerpen of analyseren van informatiesystemen voor een klant, in teamverband en volgens een planning. De student leert omgaan met de onzekere en onvoorspelbare factoren in een realistische setting. De in de studie opgedane kennis en vaardigheden met betrekking tot systeemontwikkeling worden in het practicum zoveel mogelijk geïntegreerd en in praktijk gebracht door middel van het uitvoeren van een informatiseringsproject voor een bedrijf met een werkelijk probleem. Het project doet echter ook een beroep op de inventiviteit, creativiteit, zelfstandigheid en collegialiteit van de student. Het uiteindelijke resultaat voor de klant is een ontwerp van een mogelijk informatiesysteem of een gedetailleerde informatieanalyse. Het projectteam legt een volledig projecttraject af in de vorm van een contractfase, een uitvoeringsfase en een individuele evaluatiefase. Het is niet de bedoeling dat er gedurende het practicum een systeem daadwerkelijk wordt geïmplementeerd. Communicatie binnen het projectteam, met de opdrachtgever en met de stuurgroep (vanuit de VU) is een cruciaal aspect van dit vak. * De deelnemers werken in projectgroepen van 5-8 personen. De teams worden samengesteld door de ISO-begeleiding. Elk team benoemt haar eigen projectmanagement en regelt alle projectbijeenkomsten. * Deelnemers voor dit project moeten zich uiterlijk 13 januari 2006 inschrijven via TIS. Collegedictaat. Het practicum wordt beoordeeld door de klant (bruikbaarheid van het resultaat), door een stuurgroep vanuit de universiteit (proces en methode) en door de practicumbegeleiding (op basis van een persoonlijke evaluatie). 3I, 3BI Vereist voor deelname aan het practicum: Software Engineering (400071), Databases (400018), Bedrijfsmodellering en Requirements Engineering (400010, theorie en practicum).

Examenonderdelen

245


inhoud


toetsing

doelgroep naam code studiepunten periode docent inhoud


246

Project Kanker 430021 6 3 prof.dr. W.H. Mager; dr. M.H. Siderius; J.C. Vos; dr S. Heukelom Het project heeft tot doel om inzicht te krijgen in de celbiologische, fysiologische en fysische achtergronden van het ontstaan, de diagnostiek en behandeling van kanker. • Moleculaire basis van kanker, celcyclus • therapie: radiotherapie en chemotherapie • practicum Moleculaire Biologie: yeast as a model for cancer studies Een combinatie van (werk)colleges, practicum en klinische demonstraties. Practicumhandleiding en studieboeken van de vakken celbiologie en fysica, o.a. R.A. Weinberg, "One renegade cell-how cancer begins", ISBN 0465072763 en "Physics for Scientists and Engineers with Modern Physics" van Douglas C. Giancoli (Third edition, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey 07458, USA). De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten, een schriftelijke samenvatting van het practicum en een schriftelijk tentamen. 2MNW Project Kennissystemen 400201 7 5 en 6 dr. A.C.M. ten Teije Het doel van Project Kennissystemen is ervaring opdoen in het ontwerpen en realiseren van een kennissysteem. In Project Kennissystemen kun je veel van de kennis die je hebt opgedaan tijdens het vak Kennissystemen praktisch toepassen. In dit practicum wordt gebruik gemaakt van de programmeeromgeving Jess (Java Expert System Shell). Er zijn twee soorten opdrachten. A-opgaven: in deze opdrachten leer je de basis van Jess die je nodig hebt bij het maken van de B-opgave. B-opgave: voor de B-opgaven ontwerpen en realiseren jullie een bruikbaar kennissysteem. Jullie bepalen zelf het domein en de taak en zoeken een of meer kennissen in jullie omgeving die als experts kunnen fungeren voor jullie systeem. Dit practicum wordt gedaan in groepen van twee studenten. bijeenkomsten en spreekuren Mark Stefik, Introduction to knowledge systems, Morgan Kaufmann Publishers, 1995 ingeleverde opdrachten, verslag, poster 2AI (verplicht) Kennissystemen (400126) Zie ook blackboard pagina.




toetsing


Project Software Engineering 400067 8 5 en 6 dr. P. Lago Het doel van het SE project is de theorie opgedaan in het SE college toe te passen in een zo¿n realistisch mogelijke praktijksituatie. Het project bestaat uit het construeren van een groot programma in teamverband volgens de RAD (Rapid Application Development) methode. Zoveel mogelijk aspecten van projectmatig werken en software engineering zullen hierbij aan de orde komen, waaronder het opstellen van een projectplan, requirements engineering, design, implementatie en testen, maar ook het samenwerken in een team. Het uitvoeren van een project in teamverband (4 à 5 personen) met een 'progress report' presentatie van 15 minuten. H. van Vliet, Software Engineering, Principles and Practice, 2nd edition, John Wiley, 2000; Martin Fowler, UML Distilled, 3rd edition, Addison Wesley, 2003. Een team wordt beoordeeld op samenwerking (10%), kwaliteit van de documentatie (25%), kwaliteit van de opgeleverde producten (25%), de consistentie van de documentatie en het eindproduct (10%), projectpresentatie (10%) en een individuele evaluatie (20%). 2I, 2BI, 2MMC, 2BWI, 3AI Vereiste voorkennis: Practicum Datastructuren (400140). Tijdens de eerste drie weken van dit practicum (week 14 t/m 16), wordt er 2 uur college gegeven


Project zenuwenwerk 430067 dr.ir. G.J.L. Wuite dr. J.N.M. Commandeur; dr.ir. Th.J.C. Faes; prof.dr. C.J. Stam 6 6 Het project heeft tot doel om inzicht te verschaffen in de chemie, de fysica en medisch fysische meettechnieken van neurofysiologische processen in het menselijk lichaam bij ziekte en gezondheid. inhoud Het project zal worden onderverdeeld in drie deelprojecten. 1. De lotgevallen van XTC in het lichaam. Onderwerpen als enzymkinetiek, afbraak in de lever, neurotoxiciteit en erfelijkheid komen aan de orde. Er zullen metingen aan de afbraakproducten van XTC gedaan worden. 2. De model zenuw. Aan de orde komt de fysica van een zenuwimpuls: (rust)membraanpotentialen, actiepotentialen, het Hodgkin-Huxley model, geleiding & weerstand, ionen transport en ion-kanalen. Met een modelleer programma zal een model van de elektrische respons van de zenuw gemaakt worden. 3. Neuro-fysiologische diagnostiek: een case-study in Meten in de Geneeskunde. De electro-myografie (EMG), de electro-encefalografie (EEG) en de magneto-encefalografie (MEG) worden behandeld. Van het EMG, EEG en MEG worden de fysische principes en de technische uitvoering besproken, alsmede de interpretatie van de gemeten signalen en het klinisch

Examenonderdelen

247

gebruik daarvan. werkwijze De totale duur van de cursus is 4 weken. De eerste 5 dagen wordt door de afdeling Fysica en Medische Technologie verzorgd. Na enkele inleidende hoorcolleges over het zenuwstelsel, de klinische neurofysiologie, en de medische fysica en technologie, worden op achtereenvolgende dagen in de ochtend de fysische principes en technische realisering van het EMG, EEG en MEG besproken, waarna in de middag demonstraties volgen. Het onderwijs wordt verzorgd in de polikliniek van het Vrije Universiteit medisch centrum. In de tweede week worden hoorcolleges fysica en chemie gegeven. Hierna wordt de groep in tweeën verdeeld, deze groepen rouleren langs de fysica en chemie projecten. Aan beide onderdelen wordt vier dagen gespendeerd. In de laatste week zal er een deeltoets worden afgenomen. literatuur Hand-outs, Practicumhandleiding en de studieboeken die gebruikt worden bij de colleges Medische fysiologie en Inleiding (Medische) fysica. toetsing De beoordeling vindt plaats op grond van het vertoonde inzicht en de experimentele vaardigheid tijdens de uitvoering van de experimenten en aan de hand van geschreven verslagen. Het Klinische Fysica onderdeel en de inhoud van de chemie- en fysica colleges wordt in een deeltoets getest. doelgroep 1MNW subject code credits period lecturers aim

Qualitative Research Methods for the Information Sciences 400290 3 3 prof.dr. J.M. Akkermans (contact); dr.ing. J. Gordijn This course helps prepare students who want to embark on their (Master) research. content The course provides an overview and assessment of different scientific research methods, needed in a multi-disciplinary approach to Information Systems and how they function in an organizational context. Major topics are: - developing the research questions you want to answer; - planning your research; - qualitative research methods (e.g. interview, case study, action research, ethnography); - quantitative research methods (e.g. survey, questionnaire, statistical data analysis); - IS research methods (e.g. modelling, prototyping, simulation, scenario analysis); - aspects of theory formation; - how do you (and others) know that your research results are valid?; - research report writing. form of tuition In group sessions, we will critically review existing samples of research (papers, articles, MSc theses) against criteria of scientific argumentation, validity, soundness, completeness. literature Reader with recent articles, plus textbook: Pervez Ghauro and Kjell Gronhaug, Research Methods in Business Studies, 2nd ed, Prentice Hall, Essex UK, 2002 248




inhoud


toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode doel

Classroom presentation and written review essay Bachelor-level IK, IN or AI mIS, mCS, mAI A useful reference point is the document that specifies the procedure and criteria for Master research (see study guide). Quantummechanica 420156 prof.dr. P.J.G. Mulders 8 2, 3 en 4 • kennisnemen van principes en methodes van de niet-relativistische quantummechanica; • theorie toepassen op een aantal standaardproblemen; • inzicht verwerven in toepassingsmogelijkheden van quantummechanica. In de colleges zullen de volgende onderwerpen behandeld worden • operatoren in de quantummechanica; Schrödinger vergelijking • eendimensionale problemen, deeltje in put, tunnelen • bolgolven, vlakke golven, impuls en impulsmoment • meten in de quantummechanica, compatibiliteit, commutatierelaties, onzekerheidsrelatie • symmetrie, identieke deeltjes • baanimpulsmoment, spin, combineren van impulsmomenten • storingsrekening • variatierekening • Fermi's gouden regel • verstrooiingstheorie Hoor- en werkcollege. Het college zal gebruik maken van het boek 'Quantum Mechanics' van F. Mandl, Wiley, second edition, ISBN 047193155-1 (1998). Dit boek kan via Aik met korting worden aangeschaft. Andere goede naslagwerken zijn: • D.J. Griffiths, Introduction to Quantum Mechanics, second edition, Prentice Hall, ISBN 0131911759 • E. Merzbacher, Quantum Mechanics, Wiley, 1998 Inleveren van geselecteerde opgaven en mondelinge en schriftelijke tentamens over eerste en tweede deel, respectievelijk. 2N Quantummechanica 2 420095 prof.dr. P.J.G. Mulders 2 1 • Kennis nemen van de algemene principes en methoden van de nietrelativistische quantummechanica; • de theorie kunnen toepassen op een aantal standaardproblemen uit de quantumfysica; • inzicht verwerven in de structuur en toepassingsmogelijkheden van de theorie van quantummechanica.

Examenonderdelen

249

inhoud Dit college is het vervolg van Quantummechanica I. De volgende onderwerpen zullen worden behandeld: • Zeeman-effect; • spin-baan koppeling; • storingstheorieën; • Gouden Regel van Fermi; • verstrooiing. werkwijze Hoor- en werkcolleges. literatuur Het college zal worden gegeven aan de hand van het boek Quantum Mechanics door F. Mandl, Wiley, second edition, ISBN 047193155-1 (1998). Andere goede naslagwerken zijn: • Modern Quantum Mechanics, door J.J. Sakurai (Addison-Wesley, 1994) • Quantum Mechanics, door E. Merzbacher (Wiley, 1998) toetsing Mondeling tentamen, na afspraak met de docent. doelgroep 2N, 3N opmerkingen Quantummechanica 2 wordt in 2005/2006 tweemaal gegeven (eenmaal voor 3e jaars en eenmaal voor 2e jaars als onderdeel van Quantummechanica) subject code credits period lecturer aim content


250

Scientific Communication in Computer Science 400060 2 4 and 5 dr. B. Crispo Student shall learn how to present their work in written reports (e.g. a thesis) as well as in oral presentations. The course consists of four lecture sessions about the writing of reports (specifically for computer science) and about giving a talk. Afterwards, each student is required to write a reort about a specific topic from computer science. Students are also required to give an oral presentation of about 20 minutes about the same topic. Reports and presentation will be based on articles from the scientific literature. Presence in all sessions is mandatory. The grade will be determined based on the written article and the given presentation. Four classroom sessions, writing a report, giving an oral presentation. J. Zobel, Writing for Computer Science, Second Edition, Springer, 2004 available from STORM The written report contributes 3/4 to the final grade; the talk contributes 1/4. Both report and talk have to be delivered in order to get the credit points. Basic computer science as from the first study years 3I • Registration for this course is compulsory via TIS (https://tisvu.vu.nl/tis/menu), one week prior to the start. • The course is intended as preparaton for writing and presenting both the bachelor's an master's theses. It is therefore given in English. Your paper and talk are supposed to be in English as well • www.cs.vu.nl/~crispo/teaching/sccs




subject code credits period lecturers aim

content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience remarks naam code studiepunten periode

Simulatie 400390 prof.dr. H.C. Tijms 3 5 De basisprincipes van discrete-event simulatie te behandelen en de student deze principes te laten toepassen in zelf geschreven C++ programma¿s. Inzicht in de random generator en het trekken uit kansverdelingen wordt eerst gegeven. Het principe van discrete-event simulatie wordt toegelicht aan de hand van een concreet wachttijdmodel met meerdere bedieningsstations. Zowel simulatieproblemen met een duidelijk afgebakende planningsduur als simulatieproblemen met een onbegrensde planningsduur komen aan de orde alsmede de bijbehorende statistische methoden om een verantwoorde statistische analyse van de output van het simulatieprogramma te geven. Tijdens het college moeten een aantal simulatieprogramma¿s geschreven worden voor concrete toepassingen. hoor/werk college H.C. Tijms, Inleiding in de Operationele Analyse, Epsilon, Utrecht praktische werkstukken tijdens de collegeperiode met inachtneming van gestelde deadlines 3 BWI C/C++ de laatste grotere werkopdracht mogen studenten in groepjes van twee uitvoeren. Software Architecture 400170 6 2 and 3 prof.dr. J.C. van Vliet; dr. P. Lago Get acquainted with the field of software and information architecture. Understand the drivers behind architectural decisions. Be able to develop and reason about an architecture of a non-trivial system. Students work in groups to develop an architecture for a fictitious system. They have to develop different representations (called views) of the architecture. These different representations emphasize different concerns of people that have a stake in the system. Each group will also be asked to assess ("test") the architecture of another group for certain quality attributes. Group work with a number of assignments Len Bass et al, Software Architecture in Practice (second edition), AddisonWesley, 2003 Written reports of the assignments, presentation, exam Sofware Engineering. mCS, mIS Students are required to sign up for this course at Blackboard. Software Engineering 400071 4 5 en 6

Examenonderdelen

251

docent dr. P. Lago inhoud Het construeren van grote programma's is ingewikkeld, niet alleen vanwege de schaal die vereist dat een programma in teamverband moet worden ontwikkeld, maar ook omdat vaak niet duidelijk is wat een programma precies moet doen. Het doel van software engineering is om grote programma's op een systematische wijze te ontwikkelen en te onderhouden. In het college zal worden ingegaan op een aantal veel toegepaste software engineering methoden en technieken. In het practicum zal een aantal software engineering aspecten, zoals het werken in een team, zo realistisch mogelijk worden nagebootst. werkwijze Hoorcollege van 4 sp (400071) in samenhang met een groot project van van 8 sp (400067) in dezelfde periode. literatuur • H. van Vliet, Software Engineering, Principles and Practice, 2nd edition, John Wiley, 2000. • Mark Priestley, Practical Object-Oriented Design with UML, 2nd edition, McGraw Hill, 2003 toetsing Schriftelijk. Huiswerkopdrachten kunnen bonuspunten opleveren. doelgroep 2I, 2BI, 2MMC, 2BWI, 3AI voorkennis Veronderstelde voorkennis: Datastructuren (400145). opmerkingen Het vak BedrijfsModellering en Requirements Engineering (BM&RE) is sterk gerelateerd met SE. Afhankelijk van de studierichting zal BM&RE of voor of na SE of in het geheel niet worden aangeboden. SE zal dan ook zodanig breed van opzet zijn dat het op zichzelf staat. BM&RE kan worden gezien als een uitbreiding en verdieping van het SE voortraject. naam code studiepunten periode docent doel

inhoud

werkwijze literatuur toetsing 252

Software project 400072 4 6 dr. N. Silvis-Cividjian Studenten vertrouwd maken met het ontwerpen en implementeren van grotere programma's; aspecten van andere vakken uit de eerstejaarsprogramma toepassen. De studenten krijgen bij aanvang een werkend, maar niet gedocumenteerd, vrij omvangrijk voorbeeldprogramma uitgereikt. In dit programma worden aspecten van gegevensverwerking, computersystemen en multimedia gebruikt. Studenten krijgen als taak een programma voor een ander, vergelijkbaar probleem te ontwerpen en implementeren, en hierbij kunnen ze grote brokstukken van het uitgereikte programma hergebruiken. Het probleem dat de studenten moeten oplossen is vrij open gedefinieerd, een van de eerste taken is dan ook het bepalen en vastleggen wat er precies zal worden opgeleverd. Het project bestaat uit drie delen: • Bestuderen van het uitgereikte voorbeeldprogramma • De precieze functionaliteit van het op te leveren programma bepalen en vastleggen • Ontwerpen en implementeren van de in stap 2 beloofde functionalitetieit Groepswerk, in groepjes van 4 studenten Syllabus. Zie ook http://raderboot.cs.vu.nl/swp/ Schriftelijke verslagen aan het einde van elk deel van het Exacte wetenschappen

project, voordracht doelgroep 1I, 1IK voorkennis • Vereiste voorkennis voor deelname: practicum Inleiding Programmeren II (400085). • Aanbevolen voorkennis: werkcollege Inleiding gegevensverwerking (400034) naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


doelgroep

Spectroscopie 435310 dr. F. Ariese; dr. M.H.M. Janssen; dr. H. Lingeman 10 1 en 2 Het doel van deze cursus is om inzicht en praktische vaardigheden te verwerven op het gebied van optische moleculaire (laser)spectroscopie, massaspectrometrie en kernspinresonantie (NMR). De achtergronden van de verschillende spectroscopische technieken worden behandeld, waarbij verbanden worden gelegd met fundamentele fysischchemische eigenschappen van moleculen. De volgende technieken zullen aan bod komen: massaspectrometrie, UV-Vis absorptiespectroscopie, vibratiespectroscopie (infrarood en Raman), fluorescentiespectroscopie, kernspinresonantie en laserspectroscopische technieken in de gasen de gecondenseerde fase. Toepassingen van de diverse technieken binnen het huidige scheikundige onderzoekzullen tijdens het college en practicum aan bod komen. Interpretatie van massa-, infrarood- en NMR spectra zal worden geoefend tijdens werkcolleges. Het practicum wordt afgesloten met een symposium waarin de resultaten worden gepresenteerd en besproken aan de hand van voordrachten en posters. Hoorcollege, werkcollege en practicum. D.C. Harris, Quantitative chemical analysis; G.R. van Hecke & K.K. Karukstis, A guide to lasers in chemistry, en collegedictaat. De theorie wordt getoetst d.m.v. een schriftelijk tentamen. Het practicum wordt beoordeeld aan de hand van uitvoering, verslagen en presentaties tijdens het slotsymposium. 3S, 3F


Spectroscopische detectie- en identificatietechnieken 435470 prof.dr. C. Gooijer; dr. F. Ariese 12 4, 5 en 6 Het doel is het verwerven van practisch en theoretisch inzicht omtrent een bepaald thema aan de hand van het zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject. inhoud Het ontwikkelen van nieuwe spectroscopische technieken die voor analytische toepassingen kunnen worden gebruikt. Het gaat hier met name om op laser gebaseerde detectiesystemen voor de chromatografie en de electroforese en op raman spectroscopische en hoge-resolutie spectroscopie systemen voor de specifieke en gevoelige detectie van organische verbindingen. werkwijze Zelfstandig opzetten en uitvoeren van een onderzoeksproject.

Examenonderdelen

253

literatuur Practische handleidingen en basisliteratuur. toetsing Eindverslag en posterpresentatie. doelgroep 3S, 3F subject code credits period lecturers aim content

form of tuition

literature mode of assessment entry requirements target audience remarks

Statistical Data Analysis 400073 6 1, 2 and 3 dr. G.J. Franx; dr. M.C.M. de Gunst The aim of this course is to confront students with widely used statistical models and to let them apply these models using a statistical package. The following subjects are covered: - Introduction to the statistical package R - Summarizing data - Investigating distributions of data - Q-Q plots - Rubust methods - Distribution free methods - Bootstrap - Two sample problems - Contingency tables - Regression analysis During a period of 13 weeks, there will be one meeting each week. During this meeting material from the lecture notes will be treated. Also the computer exercises that have to be handed in each week, will be discussed. Material (all Dutch): Lecture notes, and manual R. There are weekly homework assignments and a limited (groups)assignment is compulsory Algemene Statistiek (400004). 3W, mMath, 3BWI, mEct Please note: Admission is limited; enrollment is compulsory. More information will be provided on the website of the Stochastics department. The statistical program R can be downloaded for free at: http://www.rproject.org/


Stochastische methoden 400391 prof.dr. H.C. Tijms 4 2 In deze cursus staan stochastische modelbouw en toepassingen met name op wachttijdproblemen centraal en niet zozeer de diepte van de wiskunde hierachter. Het doel van de cursus is een gedegen basiskennis aan te brengen over Markov ketens. Dit is praktisch gezien de meest belangrijke klasse van stochastische processen met toepassingen op velerlei gebied inhoud Het discrete-tijds Markov keten model wordt eerst besproken met aandacht voor zowel het tijdsafhankelijke gedrag als het evenwichtsgedrag. In discrete-tijds Markov ketens kan de toestand van het dynamische systeem alleen op vaste tijdstippen veranderen. Vervolgens wordt het contine-tijds

254


werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent inhoud


Markov keten model besproken waarin de toestand op elk tijdstip kan veranderen. De nodige aandacht zal worden gegeven aan toepassingen op wachttijdsystemen zoals het Erlang wachtmodel en het Erlang verliesmodel. Voor continue-tijds Markov ketens is ook kennis van het Poisson proces vereist en dit belangrijke telproces zal dan ook behandeld worden in de cursus. hoor/werkcollege H.C. Tijms, Inleiding in de Operationele Analyse, Epsilon, Utrecht schriftelijk tentamen 3 BWI Kansrekening 1 en 2 voor BWI Structuur der materie 430038 6 3 prof.dr. R. van Grondelle • de quantum mechanische basis van de ons omringende materie: Schrodinger vergelijking, golffuncties, verwachtingswaarden, • gebonden toestanden, H-atoom • deeltje in een doos, b-caroteen. • waarom bestaan moleculen, covalente binding • niet-covalente interacties • biomoleculen, • het energielandschap • de tijd-afhankelijke Schrodinger vergelijking, fermi¿s gouden regel. • tunneling, electron transfer hoorcollege (24 uur) en werkcollege (12 uur) collegedictaat schriftelijk tentamen 3MNW


Structuur der materie: atoom en molecuulfysica 420107 prof.dr. W.M.G. Ubachs 3 5 In deze cursus zal behandeld worden: het waterstofatoom volgens het oude Bohr-model en volgens de Schrodinger vergelijking; selectieregels voor stralingsovergangen; het Zeeman effect en spin-baan wisselwerking met impulsmomentkoppelingen; de opbouw van het periodiek systeem der elementen; de structuur van complexe atomen, met de centrale veldbenadering en afwijkingen daarvan; symmetrie en twee-electron systemen; fijnstructuur en de Hund regels voor atomen. Verder zal een korte behandeling van moleculen worden gegeven met de Born-Oppenheimer benadering, het principe van chemische binding, vibratieen rotatie-niveaus in moleculen. literatuur Brehm en Mullin, Introduction to the Structure of Matter. toetsing 30% van het cijfer wordt bepaald in het werkcollege waarvan opgaven

Examenonderdelen

255

moeten worden ingeleverd; 70% van het cijfer wordt bepaald in een schriftelijk tentamen, of in een uitzonderlijk geval in een mondeling tentamen. doelgroep 2N voorkennis Quantummechanica en Mathematica. naam code docent studiepunten periode doel

inhoud



256

Structuur der materie: molecuul- en biofysica 420161 prof.dr. R. van Grondelle 3 1(3N) en 6(2N) Moleculaire Biofysica behelst een college in het kader van de serie 'Structuur der Materie'. Het behandelt de structuur van de levende materie, met name van belangrijke moleculen zoals eiwitten, DNA en membranen. Omdat licht zowel een belangrijke rol speelt bij een aantal levensprocessen (zien, fotosynthese), als gebruikt wordt voor de nadere bestudering van biomoleculen, wordt de wisselwerking tussen materie en elektromagnetische straling behandeld. De volgende onderwerpen worden behandeld: • Structuur van moleculen:- 2-atomige moleculen; hybridisatie van atoombanen; veel-atomige moleculen; Hückel-benadering; Van der Waalskrachten. • Spectroscopie met licht: absorptie en fluorescentie; polarisatie; wisselwerking tussen licht en levende materie. • Biomoleculen: structuur van DNA, eiwitten, membranen; modelleren en weergeven van biomoleculaire structuren; wisselwerking tussen biomoleculen. Hoorcollege. Aan de hand van een bestaand computerprogramma zullen structuren van enkele belangrijke biomoleculen geïllustreerd worden. De voorbeelden die gedurende het college worden besproken, zijn in detail beschreven in het bij het college behorende dictaat. Schriftelijk tentamen. Daarna eventueel de mogelijkheid tot een mondeling tentamen. 2N, 3N. Van de deelnemers aan het college wordt geen biologische voorkennis verwacht Structuur der materie: subatomaire fysica 420110 prof.dr. J.F.J. van den Brand 3 2 • Inleiding elementaire deeltjes en wisselwerkingen • Eigenschappen elementaire deeltjes (massa, spin en levensduur) • Structuur van hadronen (verstrooiingstheorie) • Het twee-nucleon systeem (deuteron en NN interactie) • Opbouw van atoomkernen (schillenmodel, vloeistofdruppelmodel) • Symmetrieen (lokale ijksymmetrie, isospin, lepton- en baryongetal, quarkmodel, discrete symmetrieen - C, P en T) Exacte wetenschappen

•

Deeltjes-astrofysica (kosmische straling, neutrino's, nucleosynthese, Bigbang model, 3K straling, gravitatiegolven) literatuur Dictaat. doelgroep 3N naam code docent studiepunten periode doel inhoud


Structuur der materie: vaste stoffysica 420109 prof.dr. R.P. Griessen 3 6 Inzicht verschaffen in de microscopische oorsprong van de veelheid aan eigenschappen van vaste stoffen. Het college Vaste-stoffysic geeft een kwantitatieve beschrijving van de eigenschappen van metalen, isolatoren en halfgeleiders, op basis van de quantumfysica en de statistische fysica. Bijzondere aandacht wordt geschonken aan elektronen in de periodieke potentialen, veel elektronensystemen, elektrische en thermodynamische eigenschappen en de interactie van fotonen en neutronen met het kristalrooster van vaste stoffen. Wij laten ook zien hoe de interactie van elektronen en fononen (gequantiserde trillingen) tot supergeleiding kan leiden. Hoorcollege. Collegedictaat. Aanbevolen maar zeker niet vereist: Ashcroft and Mermin, Solid State Physics. Uitgever: Holt, Rinehart and Winston. Schriftelijk tentamen na het einde van het college. Schriftelijk hertentamen een paar maanden later. 2N.


Structuurbiologie 430035 5 2 prof.dr. S.M. van der Vies; prof.dr. N.P.E. Vermeulen Het verkrijgen van inzicht in de moleculaire elementen die de basis vormen van de structuur en functie van biomoleculen. Tevens, het opdoen van kennis over de methoden die gebruikt worden om de structuur en functie van eiwitten de analyseren. inhoud Er wordt begonnen met het bespreken van de moleculaire eigenschappen van structurele elementen van DNA, lipiden en eiwitten zoals a helices, b sheets, strands, coil-coil, b barrels, helix-trun-helix e.a., waarna de krachten en interacties die bepalend zijn voor de structuur, de functie en de flexibiliteit van eiwitten besproken zullen worden. Tevens worden de grondbeginselen en toepassingen van een aantal van de technieken die gebruikt wordt om de macromoleculaire structuur experimenteel te bepalen en de dynamische structuurveranderingen zichtbaar te maken, behandeld. Daaronder vallen de NMR spectrometrie, kristallisatie gecombineerd met Röntgen diffractie, fluorescentie spectroscopie en elektronen en licht microscopie. Ook zullen de principes van computationele structuur bepaling, met name eiwit modelering en dynamiek behandeld worden. werkwijze Hoorcolleges, zelfstudie en werkcolleges waaronder computersessies literatuur Introduction to Protein Structure door Carl Branden en John Tooze, 1999,

Examenonderdelen

257

Garland Publishing en uit te reiken materiaal toetsing Schriftelijk tentamen doelgroep Studenten MNW, Scheikunde, Farmaceutische Wetenschappen, Medische Biologie en Biofysica voorkennis Cursus Biochemie en Celbiologie (MNW), BACS (MNW, S en F), Biochemie (S en F) naam code studiepunten periode doel inhoud

werkwijze

toetsing doelgroep opmerkingen naam code coördinator docenten

Studie en loopbaan 400136 1 afhankelijk van opleiding Orientatie op de keuze van een afstudeervariant en specialisatiegebied ter voorbereiding op de arbeidsmarkt. Diverse vaardigheden zoals het maken van een persoonlijk profiel, individuele en groepsgewijze orientatie op de arbeidsmarkt (advertentieanalyse, schriftelijke en mondelinge rapportage van een netwerkinterview) en het gemotiveerd kiezen voor een afstudeervariant en/of specialisatiegebied of de arbeidsmarkt. Plenair introductiecollege. In kleine werkgroepen maak je een competentieanalyse via o.a. een netwerkinterview orienteer je je op de arbeidsmarkt en schrijf je een gemotiveerde variantkeuze. Aanwezigheid en attitude. Uitvoering van opdrachten. 3I, 3AI, 3W, 3BWI diverse externe docenten

doelgroep

Symmetriegroepen 400306 dr.ir. R.V.A. Orru (KA-381a, [email protected] of 020 - 4447447) prof.dr. R. Leurs (FAR); prof.dr. R.M. Heethaar (MNW); dr. T.D. Visser (N&S); prof.dr. R. Meester (WIS); dr.ir. R.V.A. Orru (SCH) 2 3 Veel ruimtelijke figuren hebben mooie symmetrie-eigenschappen. Een kubus bijvoorbeeld kun je spiegelen in een vlak dat evenwijdig is aan een van de zijden, maar ook in een diagonaal. Als je je echter af gaat vragen op hoeveel manieren zo'm kubus gespiegeld kan worden, dan blijkt dat nog niet zo eenvoudig te zijn. Je kunt proberen alle mogelijkheden te tellen, maar bij ingewikkeldere figuren is dat vrijwel onbegonnen werk. Met behulp van zogenaamde permutaties zullen we een manier gaan vinden om het aantal van dergelijke symmetrieen te tellen. Het wezen van de wiskunde komt hierbij mooi naar voren: om iets concreets uit te kunnen rekenen is het soms handig om de dingen juist abstract te beschouwen. Combinatie hoor-/werkcollege totaal 56 uur. Opdrachten en zelfstudie ca. 110 uur. Reader samengesteld door de betrokken docenten. De stof wordt schriftelijk getentamineerd. Opdrachten kunnen onderdeel zijn van de tentaminering. 1S, 1F, 1MNW, 1N, 1W

258


studiepunten periode inhoud


naam code coördinator studiepunten periode doel inhoud

werkwijze literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code coördinator studiepunten periode doel inhoud


Synthese en structuuranalyse I 435550 dr. M. Schakel 12 4, 5 en 6 Zelfstandig onderzoek. In dit project zal op een geïntegreerde wijze binnen de sectie OAC gewerkt gaan worden. Tijdens het praktisch werk aan een meerstaps-synthese komt een aantal aspecten van organisch chemisch onderzoek aan de orde: karakteriseren van verbindingen (spectroscopie), bepalen van eigenschappen (rekenen) en mechanistisch onderzoek (kinetiek). Zelfstandig onderzoek binnen de sectie. Wordt per project aangegeven. Het project wordt afgesloten met schriftelijke en mondelinge verslaglegging (proeve van bekwaamheid). 3S, 3F Organische chemie I en II, Anorganische chemie I en II, Synthese practicum Synthese en structuuranalyse II 435560 dr. M. Schakel 12 4, 5 en 6 Zelfstandig onderzoek. In dit project zal (breed en diepgaand) op een geïntegreerde wijze binnen de sectie OAC gewerkt gaan worden. Tijdens het praktisch werk aan een meerstaps-synthese komt een aantal aspecten van organisch chemisch onderzoek aan de orde: karakteriseren van verbindingen (spectroscopie), bepalen van eigenschappen (rekenen) en mechanistisch onderzoek (kinetiek). Zelfstandig onderzoek binnen de sectie. Wordt per project aangegeven. Het project wordt afgesloten met schriftelijke en mondelinge verslaglegging; ook dient een scriptie te worden geschreven (proeve van bekwaamheid). 3S, 3F Organische chemie I en II, Anorganische chemie I en II, Synthese practicum.


Synthese practicum 435192 dr. M. Schakel 6 1 en 2 Het doel van het practicum is de student vaardigheid bij te brengen in de preparatieve organische en (in mindere mate) anorganische chemie, alsook een beeld te geven hoe de (an)organisch chemicus zijn experimentele resultaten verkrijgt. inhoud Tijdens dit practicum ligt aanvankelijk het accent op het aanleren van een aantal basale isolatie- en zuiveringstechnieken zoals kristalliseren, destilleren, sublimeren, extraheren, chromatografie (GLC, kolomchromatografie). Deze technieken worden geleerd tijdens een aantal eenstapssyntheses, die tevens de collegestof illustreren. De syntheses worden

Examenonderdelen

259


doelgroep voorkennis subject code credits period aim

content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements

target audience naam code studiepunten periode docent doel

260

deels op macroschaal (2-10 g) en deels op microschaal (50-100 mg) uitgevoerd. In de eerste periode wordt tevens het werkcollege spectroscopische technieken gegeven, ten behoeve van de interpretatie van de in de loop van het practicum op te nemen IR, UV, NMR, en incidenteel ook massaspectra. Later worden enkele meerstapssyntheses uitgevoerd, waarbij het van belang is elk tussenproduct goed te zuiveren en te karakteriseren. De meeste experimenten kennen een 'probleem-oplossende' aanpak, waarbij aandacht wordt besteed aan onderzoeksmethodiek. De student werkt individueel binnen een groep o.l.v. een assistent. J.W. Lehman, Multiscale Operational Organic Chemistry, Prentice Hall, 2002. Er is geen eindtoetsing. Tijdens het practicum beoordeelt de assistent experimentele vaardigheid, zelfstandigheid, theoretische voorbereiding en verslag. 2S, 2F Organische chemie I en II Systems Programming 400377 6 1 and 2 The goal of this course is to prepare students for lab assignments in computer systems, such as those related to operating systems, compiler construction, network programming, and computer networks. After attending this course, the student should be able to develop, test, and debug systems programs written in C. The course is a combination of lectures and lab assignments. During the lectures, the student is taught how to program in C, assuming he/she already has programming skills in Java. The lectures comprise the material as currently taught in "C for Java programmers," which now forms part of the Computer Network practicum. In addition, the lectures will also cover material on thread programming, system calls, and signal handling. Some attention will be paid to testing and debugging, but the student is required to master these skills through the lab assignments. Lectures (4-6), in combination with lab assignments. The C Programming Language, by Kernighan and Ritchie (recommended) Evaluation of lab assignments. Introduction to programming I (400150) Introduction to programming II (400151) Introduction to programming II practical (400085) 3Inf, mCS, mPDCS Taakanalyse en webdesign 400175 6 3 prof.dr. G.C. van der Veer Het kennismaken met het gehele proces van het ontwerpen van web sites als team-activiteit. Onderdelen die aan bod komen zijn o.a. interviewen, site Exacte wetenschappen

inhoud


toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen


werkwijze literatuur toetsing doelgroep naam code docent studiepunten periode

analyse, interactie- en grafisch ontwerp, prototyping, usability testing, oplevering aan opdrachtgever. Daarnaast zijn communicatieve vaardigheden en werken in groepsverband belangrijke leerdoelen. Het vak bestaat uit een aantal hoorcolleges en het maken van een web site in een team van vier studenten. Tijdens de colleges komen aan de orde: - Het ontwerp proces - Taak en gebruikersmodellering (d.m.v. interviews, persona's en site evaluaties - Ontwerp van interactie en grafische vormgeving - Design patterns - Prototyping - Usability evaluatie (heuristische evaluatie en gebruikerstesten) Studenten doorlopen het proces door een website voor een toegewezen "klant" te maken. Alle stappen moeten worden uitgevoerd en gedocumenteerd worden. Het ontwerpteam onderhoud het contact met de klant, documenteert het ontwerp en alle deelstappen, en presenteert het uiteindelijke ontwerp aan de klant. Colleges, literatuurstudie, ontwerp in kleine groepen. Usability for the Web: Designing Web Sites that Work by Tom Brinck, Darren Gergle, Scott D. Wood Paperback: 432 pages ; Publisher: Morgan Kaufmann; 1st edition (October 15, 2001) ISBN: 1558606580 ontwerp, documentatie, presentatie 1I, 1AI, 1IK Inleiding programmeren I Van tevoren inschrijven in groepjes van 4 personen of individueel is verplicht. Inschrijvingen kunnen per email aan docent worden verstuurd. Zie Blackboard voor meer informatie over dit vak. Theoretische chemie 1 435194 prof.dr. E.J. Baerends 3 4 Verkrijgen van inzicht in de theorie van de moleculaire kwantummechanica. De collegestof van Theoretische Chemie 1 is neergelegd in een dictaat. Delen uit Atkins, Physical chemistry, vormen een aanvulling daarop. De onderwerpen die zullen worden behandeld zijn golftheorie, principes van de quantummechanica en eerste toepassingen hiervan. Hoorcollege 14 uur; werkcollege 12 uur. Collegedictaat. Ook gebruikt: P. Atkins en J. de Paulo: Atkins' Physical Chemistry, Oxford University Press, 7th ed. De stof zal schriftelijk worden getentamineerd. 2S, 2F Theoretische chemie 2 435195 prof.dr. E.J. Baerends 3 5

Examenonderdelen

261

doel Verkrijgen van inzicht in de theorie van de moleculaire quantummechanica. inhoud De collegestof van Theoretische Chemie 2 is neergelegd in een dictaat. Delen uit Atkins, Physical chemistry, vormen een aanvulling daarop. De onderwerpen die zullen worden behandeld zijn de elektronenstructuur van atomen, variatietheorema, seculairvergelijking en chemische binding in tweeatomige moleculen en de rol van kinetische en potentiële energie in de chemische binding. werkwijze Hoorcollege 14 uur; werkcollege 12 uur. literatuur Collegedictaat. Ook gebruikt: P. Atkins en J. de Paulo: Atkins' Physical Chemistry, Oxford University Press, 7th ed. toetsing De stof zal schriftelijk worden getentamineerd. doelgroep 2S, 2F naam code docenten studiepunten periode doel

Theoretische chemie bachelorproject 435540 prof.dr. E.J. Baerends; dr. L. Visscher 12 4, 5 en 6 Het verkrijgen van inzicht in een aantal basisbegrippen en methoden in de theoretische chemie. inhoud Het eerste deel van de cursus richt zich op beschrijving van molekulaire symmetrie m.b.v. groepentheorie. Groepentheoretische symbolen worden in de chemie zoveel gebruikt dat kennis van hun betekenis nuttig is. Bij de behandeling van deze theorie wordt ook de noodzakelijke wiskunde (vooral matrix rekening) behandeld. De nadruk ligt hierbij in eerste instantie op het vertrouwd raken met het jargon en het oplossen van veelvoorkomende problemen door het uitwerken van talrijke opgaven. Daarna passeren een aantal chemische toepassingen van de groepentheorie de revue. Het symmetriekarakter van M.O.'s en moleculaire golffukties wordt gebruikt voor het interpreteren van foto-elektron en UV-spectra (selectieregels, polarisatie van geabsorbeerd en geëmiteerd licht). Ook de symmetrie van overgangsmetaalcomplexen (ligand-veld theorie) wordt behandeld. Het tweede deel van de cursus richt zich op kwantumchemische methoden en technieken om de elektronenstruktuur van atomen en molekulen te verklaren en voorspellen. Hierbij is de theorie van draai-impulsmoment een belangrijk middel omdat deze de koppeling van verschillende bronnen van impulsmoment (waaronder elektronenspin) in een veel-elektronen systeem beschrijft. Dit leidt tot rationalisatie van atomaire spectra en is ook voor het vereenvoudigen van molekulaire berekeningen van eminent belang. Nadat de theorie van draai-impulsmoment is behandeld wordt de in Chemische Binding geïntroduceerde variatierekening en storingstheorie uitgediept en uitgebreid met tijdsafhankelijke storingen. Met behulp van deze theorieën en na introduktie van de gemiddeld veld benadering kan dan in het laaste deel de ab initio berekening van elektronengolffunkties worden besproken. Hierbij komen veelgebruikte kwantumchemische technieken als HartreeFock, Configuratie Interactie, Møller-Plesset storingstheorie en Dichtheidsfunctionaaltheorie aan de orde. werkwijze Het college wordt gegeven in de vorm van twee intensieve cursussen van elk vier weken.

262


literatuur P.W. Atkins, Molecular Quantum Mechanics, 3rd ed., Oxford University Press. toetsing Toetsing geschiedt op basis van schriftelijke (deel)tentamens. doelgroep 3S, 3F naam code docent studiepunten periode doel

inhoud


Thermodynamica en statistische fysica 420074 prof.dr. F.C. MacKintosh 6 1 en 2 Het verkrijgen van kennis en begrip van de universele regels die het gedrag van veel-deeltjessystemen beschrijven. Daarnaast het toepassen van deze kennis op eenvoudige problemen. De enige manier waarop wij, of we nu fysicus, chemicus of bioloog zijn, tot de natuur kunnen doordringen is via het gedrag, de eigenschappen, van de materie. Met materie bedoelen we dan, heel algemeen, een fysisch systeem dat uit veel deeltjes bestaat. De eigenschappen van deze veeldeeltjessystemen zijn onderworpen aan universele regels. Tussen eigenschappen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben bestaan subtiele relaties, die niet afhangen van de aard van het systeem. De thermodynamica beschrijft deze relaties en stelt grenzen aan fysische processen.In het college, waarvan een dictaat is samengesteld, komen aan de orde het begrip arbeid, warmte en temperatuur, Carnot-processen, adiabatische expansie van gassen, entropie als 'meesteres' van het universum, de hoofdwetten van de thermodynamica, de thermodynamische potentialen, de Maxwell-relaties, thermodynamische ongelijkheden, evenwichtsvoorwaarden, de Clausius-Clapeyron-vergelijking, fasediagrammen, koelmethoden. Het doel van de statistische fysica is de eigenschappen van macroscopische systemen te verklaren vanuit de microscopische fysische wereld. Slechts enkele onderwerpen uit de statistische fysica worden in het college behandeld, namelijk ensembles, de toestandsom, de verdelingsfuncties, de toestandsvergelijkingen, eigenschappen van materie bij het absolute nulpunt. Per week wordt drie uur hoorcollege gegeven. Nader te overleggen met de docent Schriftelijk tentamen. 2N


Thermodynamica S/F/MNW 435203 dr. G. van der Zwan 3 2 Verwerven van inzicht in de drie hoofdwetten van de thermodynamica en de toepassing daarvan op chemische processen. inhoud Inhoudelijk is het college gericht om de principes van de thermodynamica voldoende te beheersen om van fysische / chemische processen te kunnen voorspellen of ze al dan niet spontaan verlopen, of er al dan niet warmte bij vrijkomt, en/of arbeid verricht wordt dan wel verricht moet worden. Om dit kwantitatief te kunnen doen, moet er een goed begrip ontwikkeld worden van

Examenonderdelen

263


de grootheden arbeid, warmte, energie en entropie, en de wetten waaraan deze grootheden voldoen: de wet van behoud van energie, en de wet waaraan spontane processen moeten voldoen (toename van entropie). Deze twee wetten vormen een wiskundig raamwerk waarbinnen in principe ieder proces, van eenvoudige chemische reacties en faseovergangen, tot aan de eigenschappen van zwarte gaten in het heelal, en de weg van 'big bang' naar warmtedood begrepen kan worden. Daarnaast vereist de chemie de introductie van een aantal begrippen zoals vrije energie, chemische potentiaal en standaardtoestanden, die er met name op gericht zijn om processen waarbij externe variabelen constant worden gehouden te beschrijven en om verschillende resultaten goed met elkaar te vergelijken. Hoorcollege en werkcollege. P.W. Atkins, Physical Chemistry, 6th ed. Schriftelijk tentamen en een opdracht. 2S, 2F, 2MNW


Thermodynamica voor 3 MNW 430036 5 2 dr. G. van der Zwan Ontwikkelen van enig begrip van de fundamentele wetten van de natuurkunde en hun toepassing op biologische processen. Een inleiding in the studie van energie transformaties in the biologische wetenschappen op basis van de twee fundamentele wetten van the natuurkunde: de wet van behoud van energie (eerste hoofdwet) en de tweede hoofdwet die zegt dat entropie alleen kan toenemen. Aandacht zal worden besteedt aan de begrippen temperatuur, warmte, en arbeid, en hoe deze hebben geleid tot het formuleren van de grootheden enthalpie, entropie en vrije energie, en de twee hoofdwetten. Aan de hand van voorbeelden uit de biochemie/biologie zullen de consequenties van deze wetten voor met name spontaniteit van reacties, ligging van evenwichten en verschuiving door veranderende omstandigheden zoals temperatuur, pH, en concentratie worden bestudeerd. Omdat thermodynamica letterlijk op alle processen toegepast kan worden, zal ook enige aandacht kunnen worden besteedt aan fundamentele vragen zoals het onstaan van het heelal en leven. Meer "alledaagse" toepassingen liggen op het gebied van het vouwen van eiwitten en eiwit-ligand binding. Afhankelijk van de interesse van studenten kan ook worden ingegaan op de relatie met de (moleculaire) statistische mechanica, en/of aandacht worden besteedt aan kinetiek van (bio)chemische processen, zoals proton en electron overdrachts processen. Hoor/werk colleges P.W. Atkins, Physical Chemistry, 6th. ed. Schriftelijk tentamen 3MNW Natuur-, schei- en wiskunde op vwo niveau

264


inhoud


inhoud


doelgroep naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


Toegepaste Informatica v. MNW 430073 dr. I.H.M. van Stokkum; drs. J.E. Mulder 6 1 en 2 Studenten vertrouwd maken met de basisprincipes van dataverwerkende systemen, met typische MNW toepassingen zoals medische signaal- en beeldverwerking, compartimentenmodellen, met elementaire aspecten van experimentbesturing en data-acquisitie en met de taal C. In het praktische gedeelte worden als omgevingen LabVIEW en de taal C gebruikt. Onder andere komen aan de orde: • structuur van belangrijke omgevingen (Problem Solving Environments) • informatica basisbegrippen aangaande data en programma¿s: block, scope, functie, functionele taal, control flow, data flow, lijsten, recursie, nauwkeurigheid en datastructuren • beginselen van medische signaal- en beeldverwerking en van compartimentenmodellen • het formuleren van specificaties voor een eenvoudig geautomatiseerd meetsysteem en het ontwikkelen van een programma uitgaande van deze specificaties • Fouriertransformaties, windows en eenvoudige filters • algoritmen en MNW toepassingen Hoorcolleges, werkcolleges / practicum. Dictaten zijn beschikbaar Mondelinge en schriftelijke rapportage over en de werkwijze tijdens het practicum, schriftelijk deeltentamen (na periode 1), en afsluitend mondeling tentamen (na periode 2). 2 MNW Toegepaste statistiek 400077 3 4 dr.ir. G. Jongbloed Studenten vertrouwd maken met statistisch onderzoek en met de representatie, visualisatie en interpretatie van resultaten hiervan. Dit alles op basis van minimale wiskundige voorkennis. - Verschillende soorten statistisch onderzoek - Visuele representatie van gegevens - Samenvatten van gegevens - De normale verdeling - Basis kansrekening - Correlatie en causaliteit - De stap van steekproef naar populatie voor gemiddelden en fracties - Toetsen van hypothesen College. Statistical Reasoning for Everyday Life 2nd edition; Bennett, Briggs and Triola Tentamen. 2AI, 3BI, 3MMC

Examenonderdelen

265


inhoud

werkwijze

literatuur

toetsing doelgroep

Toegepaste theoretische chemie (eindproject) 435570 dr. F.M. Bickelhaupt 12 4, 5 en 6 Het begrijpen en voorspellen van moleculaire structuren en chemische reactiviteit op het gebied van de organische, anorganische, fysische en biologische chemie. De theoretische chemie is niet meer weg te denken uit de moderne scheikunde. Tal van eigenschappen kunnen met chemische nauwkeurigheid berekend worden, waardoor experimenteel moeilijk of niet te achterhalen grootheden alsnog bestudeerd of voorspeld kunnen worden. Toch is het potentieel van de theoretische chemie hiermee nog lang niet uitgeput. Om syntheses, katalysatoren of farmacologisch actieve moleculen in sterkere mate langs rationele weg (en dus in mindere mate door "uitproberen") te kunnen ontwerpen is het van cruciaal belang om nauwkeurigheid te verbinden met gefundeerd en diepgaand inzicht in de achterliggende mechanismen in de electronische structuur. Dit geldt ook als het onderzoek in de vorm van computational chemistry geschiedt. Inzicht kan hierbij verkregen worden d.m.v. nadere analyse van de berekende golffunctie en bindingsenergie. Het doel van deze basiscursus is het verwerven van de vaardigheden, die nodig zijn om de aard van een chemisch fenomeen in detail te begrijpen, waarbij het in de zogenaamde Kohn-Shamdichtheidsfunctionaaltheorie besloten molecuul-orbitaal- (MO) model een centrale rol speelt. De cursus bestaat uit een intensieve theoretische inleiding in de eerste week, gevolgd door een onderzoeksfase, waarbij de student deelneemt aan een onderzoeksproject binnen de afdeling. Fragmenten uit: (a) T. A. Albright, J. K. Burdett, M.-H. Whangbo, Orbital Interactions in Chemistry, Wiley-Interscience, New York, 1985; (b) F.M. Bickelhaupt, E.J. Baerends, Kohn-Sham Density Functional Theory: Predicting and Understanding Chemistry, in: Rev. Comput. Chem.; K.B. Lipkowitz, D.B. Boyd, Eds.; Wiley-VCH: New York, Vol. 15. (c) C. J. Cramer, Essentials of Computational Chemistry - Theories and Models, Wiley, Chichester, 2002. Toetsing geschiedt op basis van een onderzoeksverslag. 3S, 3F


Toegepaste theoretische chemie (keuzemodule) 435430 dr. F.M. Bickelhaupt 6 3 en 4 Het begrijpen en voorspellen van moleculaire structuren en chemische reactiviteit m.b.v. methoden uit de theoretische chemie. inhoud In deze cursus worden elementaire concepten behandeld, die aan belangrijke verschijnselen uit diverse chemische disciplines ten grondslag liggen. In overleg wordt een keuze gemaakt m.b.t. een onderwerp uit de organische, anorganische, fysische dan wel biologische chemie.

266


werkwijze De cursus bestaat in wezen uit het zelfstandig bestuderen van een leerboek (Oxford Chemistry Primer) in combinatie met regelmatige bijeenkomsten bij de docent, waarbij de leerstof vooren nabesproken wordt. literatuur Keuze uit een reeks van Oxford Chemistry Primers. toetsing Toetsing geschiedt mondeling. doelgroep 2S, 2F, 3S, 3F naam code docent studiepunten periode doel

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep naam code studiepunten periode docent doel inhoud



Toevoegingen aan levensmiddelen 435370 dr. H. Lingeman 6 3 en 4 Het zelfstandig of in groepsverband verzamelen, verwerken en presenteren van gegevens met betrekking tot het nut en/of de onzin van toevoegingen aan levensmiddelen. De keuzemodule wordt uitgevoerd aan de hand van enkele opdrachten en een aantal basisgegevens. Wekelijks is er contact tussen de begeleidende docenten en de studenten. Basisliteratuur en informatie van het internet. Schriftelijke rapportage en mondelinge toelichting van de opdrachten. 2S, 2F, 3S, 3F Topologie I 400078 5 1 en 2 dr. J.J. Dijkstra De studenten bekend maken met de eerste beginselen van de Algemene Topologie. Aan de orde komen: topologie van metrische ruimten, volledigheid, stelling van Baire; algemene topologische ruimten, bases en subbases, continue afbeeldingen, homeomorfismen, deelruimten; samenhang, wegsamenhang, lokale samenhang; compactheid, lokale compactheid, de Cantor verzameling; kardinaalgetallen, keuze-axioma, Lemma van Zorn; producten, stellingen van Alexander en Tychonoff, quotiënten; scheidingsaxioma's, lemma van Urysohn, stelling van Tietze; metriseringsstelling van Urysohn. Hoorcollege met vragenuur. Fred Croom, Principles of Topology Mondeling. 2W Veronderstelde voorkennis: Calculus (400013) en Wiskundige Analyse I (400087). Topologie II 400079 6 4 en 5

Examenonderdelen

267

docent prof.dr. J. van Mill inhoud Separabel metrische topologische ruimten. Euclidische ruimten, Hilbertkubus. Volledigheid. Partities van de eenheid. De Stellingen van Lavrentieff. Topologische groepen. Wallman compactificaties. Continua. Homotopieen. Borel verzamelingen. werkwijze Hoorcollege met vragenuur. doelgroep 3W voorkennis Topologie I naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


Ultrasnelle laserspectroscopie 435690 dr. M.H.M. Janssen; prof.dr. S. Stolte; dr. H. Linnartz 12 4, 5 en 6 Verkrijgen van inzicht in het verloop van elementaire chemische processen en in de krachten die een rol spelen bij het vormen en breken van een chemische binding. Kennismaking met experimentele technieken op het gebied van lasers en moleculaire bundels. Er zijn drie onderzoeksthema's waarbinnen een eindproject kan worden uitgevoerd: • Tijdopgeloste fotodynamica en imaging met behulp van femtoseconde lasers. • Reactieve en niet-reactieve botsingen met georiënteerde moleculen. • Spectroscopie en fotodynamica van atmosferisch relevante moleculen. Voor een globale omschrijving van deze drie onderzoeksthema's wordt verwezen naar de beschrijving van de onderzoeksstage ("Laserspectroscopie") in de masterfase. Belangrijke aspecten bij het uitvoeren van het eindproject zijn dat nadat het onderwerp is besproken met de begeleider, de student zelf een onderzoeksplan opstelt, het onderzoek uitvoert en hiervan verslag doet. Practische handleidingen en literatuur. Eindverslag aangevuld met een mondelinge of posterpresentatie. 3S, 3F


User Interface Design 400081 4 5 and 6 prof.dr. G.C. van der Veer To apply the theory of user centered design in a design team for a "real" client, and to experience actual use of multiple design techniques and tools content The design of user interfaces and interactive systems requires insight in cognitive ergonomic aspects of system use and of task situation. The course provides hands on experience in applying design techniques and tools. Methods include task analysis, specification of the functionality and interface, scenario-based design, dialogue styles, formal representations, prototyping and evaluation techniques. form of tuition The students will work in design teams to develop a real life design of an 268


literature mode of assessment entry requirements target audience naam code docenten studiepunten periode doel

inhoud


toetsing doelgroep

interactive system for groupware. There will be about 10 plenary sessions, and practical work will be done in subgroups, guided by consults from the teacher. Material and literature pointers can be found at http://www.cs.vu.nl/~mmc/uid Group design presentation and documentation. Human-Computer Interaction. Without passing that class, students cannot participate in User Interface Design. 3I, mCS, 3AI, 3BI, 3MMC Van quantum tot materie 420151 prof.dr. R.P. Griessen; prof.dr. C. Gooijer 6 2 Doel van het college is de introductie van de basis-concepten voor het beschrijven van atomen, elektronen orbitals, moleculen en uiteindelijk vloeistoffen en vaste stoffen (gecondenseerde materie). Daarbij wordt gekozen voor een geïntegreerde aanpak die rekening houdt met het brede spectrum aan deelnemende FEW-studenten (Farmaceutische Wetenschappen, Medische Natuurwetenschappen, Natuurkunde en Scheikunde). Deze aanpak beoogt er toe te leiden dat enerzijds een beter inzicht wordt verkregen in de fysische achtergronden van chemische eigenschappen en anderzijds dat de horizon van de deelnemende FEW studenten aanmerkelijk wordt verbreed. De cursus is opgebouwd uit de volgende onderwerpen • Introductie in de quantum wereld (golf-deeltje dualisme, de Broglie relaties, Heisenberg onzekerheidsprincipe, Schrödinger vergelijking, waterstof atoom, spin, de opbouw van het periodic systeem) • Binding tussen atomen en opbouw van moleculen • Vloeistoffen en vaste stoffen • Overzicht van de vele velden waar quantum verschijnselen een essentiële rol spelen: halfgeleiders in computers en elektronica, lasers, magnetism, supergeleiding, scanning tunnel-microscoop, magnetic resonance imaging (MRI), elektron microscoop, fotochemie en fotosynthese,.... Hoorcollege en werkcollege gecombineerd met huiswerk opgaven. Randy Harris, Nonclassical Physics, Addison Wesley Longman, ISBN 0201834367 en Steven S. Zumdahl: Chemical Principles, Houghton Mifflin, ISBN 0618120785 Schriftelijk tentamen telt voor 2/3 van het eindcijfer. Resultaten behaald met huiswerk/werkcollege tellen voor 1/3. 1N, 1S, 1F, 1MNW


Vectorcalculus 400181 3 1 prof.dr. J. Hulshof Leren werken met lijnen oppervlakte integralen van functies en vectorvelden. inhoud Hoofdstuk 4, 6 en 8 uit het boek van Marsden en Tromba De rest van dit

Examenonderdelen

269

literatuur toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen subject code credits period lecturers content

form of tuition literature mode of assessment entry requirements target audience naam code studiepunten periode docent doel

boek wordt behandeld bij Wiskundige Analyse 2 Marsden J.E. en Tromba A.J., Vector Calculus, fourth edition, Freeman, ISBN 0716724324. Tentamen 2W, 2N Calculus, Lineaire Algebra. Zie ook www.few.vu.nl/~jhulshof/Vectorcalculus2004 Visual Design 400147 6 4 and 5 prof.dr. G.C. van der Veer; dr. A. Eliens In this course you develop and broaden your possibilities for observation and your sense of imagination. This will facilitate the forming of ideas and hand you ways to explain the emotional side and atmosphere of this ideas. You experiment with framing, composition, colour, light, rhythm and space. You practise sketching, drawing, making photographs and recording sound and video. The final task is to develop and to present a mature concept for a special event. There will be 9 plenary sessions and 1 excursion. Practical work will be done in subgroups, guided by consults from the teacher. A reader with basic knowledge and relevant articles. Homework exercises and a group-design presentation and documentation. Informatie representatie (400075 ) 2IK


Voortgezette lineaire algebra 400082 3 1 dr. F. van Schagen De cursus is een vervolg op de cursus Lineaire Algebra. Het doel is het beheersen van de Lineaire Algebra over de complexe getallen. - Complexe vectorruimten; - Hermitische producten en (complexe) inwendige producten; - geadjungeerde afbeeldingen en matrices; orthogonale projecties; - unitaire operatoren; - de spectraalstelling voor zelfgeadjungeerde operatoren; - eigenschappen van de exponentiele functie van een matrix. College met bijbehorend werkcollege. Van Mill en Van Schagen, collegedictaat Lineaire Algebra, met aanvulling 2002. Schriftelijk. 2W Veronderstelde voorkennis: Lineaire Algebra (400042).

270


inhoud



inhoud


Voortgezette logica 400410 dr. R.C. de Vrijer 4 4 De modale logica werd al kort geintroduceerd in het vak Inleiding Logica. Doel van dit college is de verdere verdieping van inzicht en vaardigheden in de modale logica, met het oog op toepassingen in Informatica en Kunstmatige Intelligentie. De modale logica bestaat in verschillende gedaantes, bijvoorbeeld tijdslogica, kennislogica, dynamische logica, deontische logica, en al deze vormen hebben hun eigen specifieke toepassingen. Maar het theoretisch kader is steeds hetzelfde: Kripke-modellen met mogelijke werelden en toegankelijksheidsrelaties. Bij een specifieke vorm van modale logica, bijvoorbeeld kennislogica, horen dan wel specifieke eigenschappen van de toegankelijkheidsrelaties. Een belangrijk technisch hulpmiddel bij de bestudering van een modale logica is bisimulatie tussen Kripke-modellen. In de dynamische logica slaan de modaliteiten op het gedrag van programma's in een programmeertaal voor het samenstellen van atomaire acties. 2 uur per week hoorcollege en 2 uur per week werkcollege collegedictaat Schriftelijk tentamen (plus facultatief twee collecties inleveropgaven waarmee 0,5 bonus punt kan worden verdiend). 3I, 3AI, mAI, mCS (ook geschikt als keuzevak Wiskunde) Inleiding Logica (400119)


Web-gebaseerde kennisrepresentatie 400083 6 4 en 5 prof.dr. F.A.H. van Harmelen Doel van dit college is om de student kennis te laten maken met de mogelijkheden voor kennis-representatie technieken op het World Wide Web, en de technieken die daarvoor momenteel ontwikkeld worden. inhoud Het WWW biedt grote mogelijkheden voor het gebruik van bestaande en nieuwe kennisrepresentatie technieken. Een belangrijk doel hierbij is het omvormen van het huidige Web (pagina's die voor menselijke lezers bedoeld zijn) tot een Web waarin kennis expliciet is gemodelleerd, zodat deze ook voor machinaal gebruik geschikt is. Dit zal een belangrijke stap zijn naar de verwezenlijking van intelligentere zoek-machines, informatie-filters, adaptieve Web-sites, etc. In dit college behandelen we een aantal technieken die aan de basis van deze nieuwe generatie van het Web zullen staan: modelleer technieken (bijv. ontologieen), standaar web-technieken zoals XML) en kennisrepresenatie talen voor gebruik op het Web (RDF,OWL). Het college bespreekt ook een aantal toepassingsscenario's, zoals ecommerce, zoeken en navigeren, en format-onafhankelijk publiceren. werkwijze Intensief hoorcollege (3x per week) in de eerste 3 weken, met bijbehorend practicum in de weken daarna. In het practicum zal een toepassing worden gerealiseerd met voornoemde markup talen en systemen. literatuur A Semantic Web Primer, G. Antoniou & F. Van Harmelen, MIT Press, ISBN

Examenonderdelen

271

0-262-01210-3. doelgroep 2AI, 2BI, 3MMC, keuzevak voor I, BWI voorkennis Kennissystemen (gewenst). naam code studiepunten periode docent inhoud



Wetenschapsgeschiedenis 400318 3 3 dr. I.H. Stamhuis Het algemene thema is De Opkomst van het Kwantitatieve Denken, waarbij zowel aandacht is voor de argumenten van de voorstanders als die van de tegenstanders. Subthema's die aan de orde komen zijn: Getal en Wiskunde in de Oudheid, Wereldbeelden tot de 17e eeuw, Wetenschappelijke Revolutie in de zeventiende en Probabilistische Revolutie in de negentiende eeuw, Toepassing van Kwantitatief Denken in Verzekering en Statistiek. Hoorcolleges, groepswerk, schrijven van papers, digitale leeromgeving. Reader. Beoordeling van paper/ tentamen 2AI, 2BWI, 3I, 2IK, 2W Alle studenten van de afdelingen W en I moeten kiezen tussen Wetenschapsgeschiedenis of Maatschappelijke aspecten van wetenschap. Inlichtingen secretariaat Afdeling Algemene Vorming, De Boelelaan 1081, kamer T0.36c (10.00 - 15.00 uur), tel. (020) 59 87975, [email protected]

doelgroep

Wijsbegeerte voor AI 400084 3 3 en 4 dr.ir. S. Strijbos - Kennismaking met fundamentele vragen van het eigen vakgebied; en - het leren nadenken over de eigen professionele en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Op het college worden teksten besproken van verschillende denkers over actuele vragen van de technische samenleving. Het college bestaat ruwweg uit twee delen. In het eerste deel wordt een algemeen profiel geschetst van de moderne samenleving en cultuur met speciale aandacht voor drie typische kenmerken: de dominantie van de techniek en het pluralisme van levensstijlen en morele perspectieven, en het verschijnsel globalisering. Het tweede deel van het college is meer toegespitst op AI en wordt ingegaan op de betekenis van informatieen computertechniek voor de ontwikkeling van samenleving en cultuur. Om dit zo praktisch mogelijk te maken, worden bij twee zittingen gastdocenten uitgenodigd van de studierichting AI. De besprekingen tijdens de colleges worden ingeleid door presentaties van de deelnemers. Reader. Cijfer wordt vastgesteld op basis van de ingeleverde kritische commentaren bij de bestudeerde stof, de presentatie op het werkcollege en het afsluitende essay. 2AI

272


inhoud


voorkennis Geen. opmerkingen Het college bestaat uit 8 zittingen en wordt verzorgd voor twee parallelgroepen. LET OP: Er is een beperkt aantal plaatsen voor dit vak beschikbaar, dus aanmelding is verplicht. Deadline voor het aanmelden is 1 december 2005. Deze deadline wordt strikt aangehouden, dus tijdig inschrijven! naam code docent studiepunten periode doel

inhoud

werkwijze

literatuur

toetsing

doelgroep opmerkingen


Wijsgerige vorming: natuurwetenschappen, filosofie en ethiek 435340 dr. H.W. de Regt 3 2 Deze cursus wil je aanzetten tot reflectie op je vak: op de status van de kennis die je in je studie aangeboden krijgt; op de status van wetenschap in onze samenleving; en op je toekomstige verantwoordelijkheid als wetenschapper of in de beroepspraktijk. Hoofddoel is dat je een eigen positie met betrekking tot deze onderwerpen inneemt en kunt motiveren. Nevendoel van de cursus is het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van tekstanalyse en kritische discussie. Het college behandelt moderne opvattingen met betrekking tot aard en methode van de natuurwetenschappen; hun ontwikkeling; hun relatie met praktijk, samenleving, en levensovertuiging; en de normatieve en ethische aspecten van wetenschapsbeoefening. Deze thema's worden steeds behandeld aan de hand van concrete voorbeelden uit de natuur- en scheikunde, en de aardwetenschappen. Hoor- en werkcollege. Tijdens het werkcollege-deel worden onder meer groepsgewijs opdrachten gemaakt. Andere werkvormen zijn: mondelinge presentatie, discussie, en een Blackboard-opdracht. Op de eerste collegebijeenkomst zullen de werkvormen nader toegelicht worden. Reader, waarin een studiehandleiding is opgenomen, is verkrijgbaar bij het secretariaat van de Afdeling Algemene Vorming, De Boelelaan 1081, kamer T-036C Deelname aan de werkcollege-activiteiten (groepsopdrachten, presentaties, en Blackboard-opdracht) is verplicht, en de resultaten worden beoordeeld. Nadere mededelingen volgen op het eerste college. 3MNW, 3S, 3F, 2N Inlichtingen bij de docent, dr. H.W. de Regt, Faculteit der Wijsbegeerte, De Boelelaan 1105, kamer 13A-35, tel. (020) 44 46681, email: [email protected]. Wiskunde werkt II 400086 3 5 dr. M.C.M. de Gunst Aan de hand van een aantal opdrachten worden wiskundige technieken (met name uit de kansrekening en statistiek) toegepast om problemen buiten de wiskunde op te lossen. De hiervoor benodigde wiskunde is op het moment waarop het onderwijs in dit vak begint reeds behandeld in het eerste en

Examenonderdelen

273

werkwijze

literatuur toetsing doelgroep voorkennis naam code studiepunten periode docent doel

inhoud


tweede jaar. Er wordt een aantal projecten aangeboden, waarmee de studenten in kleine groepen onder begeleiding kunnen werken. Voor elk project moet een verslag worden geschreven. Voorlopig wordt geen literatuur voorgeschreven. Voor de verslagen worden cijfers gegeven. Bij voldoende resultaat volgt geen toetsing meer. 2W Veronderstelde voorkennis: Algemene Statistiek (400004). Wiskundig modelleren I 400298 3 2 dr. G.J.B. van den Berg Kunnen opstellen van een wiskundig model van een praktijksituatie; analyseren van het model en aandragen van oplosmethoden; benutten van computer-algebra voor ingewikkelde berekeningen presenteren van probleemstelling en oplossing aan geïnteresseerden; samenwerken binnen een projectgroep. Aan de hand van enkele opdrachten worden wiskundige technieken toegepast om problemen buiten de wiskunde op te lossen op basis van differentiaal vergelijkingen. Een groepje studenten werkt onder leiding van een docent aan een modelinge en een schriftelijke presentatie over een toepassing van wiskunde. P. Blanchard, R.L. Devaney, G.R. Hall; Differential; Brooks & Cole Publishing Cie Pacific Grove Ca USA, ISBN 0534345506 Beoordeling van werkwijze, presentatie en groepsverslag. 1W, 1N


Wiskundig modelleren II 400299 3 6 dr. E. Wattel Kunnen opstellen van een wiskundig model van een praktijksituatie; analyseren van het model en aandragen van oplosmethoden; benutten van computer-algebra voor ingewikkelde berekeningen presenteren van probleemstelling en oplossing aan geïnteresseerden; samenwerken binnen een projectgroep. Aan de hand van enkele opdrachten worden wiskundige technieken toegepast om problemen buiten de wiskunde op te lossen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van calculus en lineaire algebra alsmede van MAPLE en LaTeX. Een groepje studenten werkt onder leiding van een docent aan een modelinge en een schriftelijke presentatie over een toepassing van wiskunde. Het benodigde materiaal wordt uitgereikt Beoordeling van werkwijze, presentatie en groepsverslag. 1W

274


inhoud

werkwijze


werkwijze


Wiskundig modelleren IV 400089 4 4 dr. E. Wattel Als vervolg op Project Wiskunde Werkt (W3) en Project Wiskundige Modellen (W2) wordt in deze cursus verwacht dat de studenten zelfstandig vanuit enige aanwijzingen Wiskundige modellen ontwikkelen die bedoeld zijn om problemen buiten de wiskunde te beschrijven en op te lossen. Bij dit onderdeel zullen onder meer problemen worden gesteld, waarvoor technieken uit de Discrete Wiskunde en de Besliskunde aan de orde kunnen komen. Er wordt een aantal projecten aangeboden, waarmee de studenten in kleine groepen onder leiding van de docent kunnen werken. Van deze projecten dienen verslagen te worden gemaakt en de resultaten worden in de groep besproken. Bovendien is er een hoorcollege waarin een aantal wiskundige technieken worden besproken, die nuttig kunnen zijn voor toepassingen van wiskunde. De literatuur voor de opdrachten wordt per opdracht bepaald. Bij voldoende resultaat wordt geen toetsing afgenomen, maar telt het eindcijfer van de opdracht. 3W Vereist voor deelname aan de cursus: Inleiding Kansrekenig I en II (400189, 400190), Project Wiskunde Werkt (W3) (400069) en Project Wiskundige Modellen (W2) (400070).


Wiskundige analyse I 400087 prof.dr. J. van Mill 3 5 Bij het college Calculus zijn allerlei onderwerpen, zoals rijen en reeksen, limieten en afgeleiden geïntroduceerd. In deze cursus zullen we veel van deze begrippen nog een keer behandelen, maar nu voorzien van een theoretisch fundament. Veel meer aandacht zal worden besteed aan de bewijsvoering en aan de wiskundige redeneermethode. Het doel van dit vak is het op een betrouwbare manier leren omgaan met elementaire begrippen uit de analyse. inhoud In dit college en een gedeelte van het vervolgcollege in het tweede jaar behandelen we de theorie achter de differentiaal- en integraalrekening voor functies van een reele variabele waarmee de student eerder heeft kennisgemaakt op de middelbare school en het vak Calculus. Hiermee leggen we een basis voor de rest van de studie waar menig idee uit dit college zal terugkeren in een algemenere en vaak meer abstracte context. literatuur Dit college wordt gegeven aan de hand van het boek The Way of Analysis van Robert S. Strichartz (Jones and Bartlett, ISBN 0763714976), dat ook gebruikt wordt bij het vervolgcollege in het tweede jaar en daarnaast nog een aantal onderwerpen behandelt die elders aan bod komen, zoals Fourierreeksen en maat- en integratietheorie. toetsing Tentamen en huiswerk.

Examenonderdelen

275

doelgroep 1W, 1N voorkennis Calculus. naam code studiepunten periode docent inhoud


Wiskundige analyse II 400385 5 1 en 2 dr. A.C.M. Ran Dit college behandelt een aantal elementen uit de klassieke analyse. Er wordt voortgebouwd op de stof van het calculus-college, maar met meer aandacht voor de bewijsvoering. Het eerste deel van het college behandelt de theorie van functies van meerdere variabelen; aan de orde komen de volgende onderwerpen: - stelling van Taylor; - inverse functiestelling, impliciete functiestelling; - stationaire punten en extremen; - extremen onder nevenvoorwaarden; - meervoudige integralen Het tweede deel van het college behandelt een aantal verschillende onderwerpen: - uniforme convergentie; - de Weierstrass approximatie stelling; - de stelling van Arzela-Ascoli. Hoorcollege (2 uur per week) met werkcollege (2 uur per week) J.E.Marsden en A.J.Tromba: Vector Calculus. Schriftelijk met 2 deeltentamens. 2W - Veronderstelde voorkennis: Wiskundige Analyse I (400087), Metrische Topologie (400049). - Vereist voor deelname aan tentamen: Calculus (400013) en Lineaire Algebra (400042).


Zelforganiserende systemen 400090 5 1 en 2 dr. M.C. Schut De doelstelling van het college is het verwerven van basiskennis betreffende zelf organiserende systemen en emergentieverschijnselen. inhoud In deze cursus beschouwen we complexe systemen waar geordend gedrag spontaan optreedt. Typerend voor zulke systemen is dat ze bestaan uit vele simpele en interacterende componenten. Het gedrag van het systeem als geheel komt voort uit de interactie van de componenten. Deze systemen worden zelforganiserende systemen genoemd en er zijn tal van voorbeelden van dit soort systemen zoals zwermen vogels, ecologische systemen in de natuur, de vrije markt economie en sociaal gedrag van groepen mensen. Een deel van de cursus zal worden besteed aan het bestuderen van zogenaamde insectgebaseerde systemen zoals het vergaren van b.v. voedsel, het organiseren van het nest, het verdelen van de werklast en het gezamenlijk

276


werkwijze toetsing doelgroep voorkennis opmerkingen naam code docent studiepunten periode doel inhoud


transporteren van objecten. Daarnaast zal er een aantal principes en mechanismen worden besproken die de ondergrond vormen voor de verschillende aspecten van zelforganisatie. Deze mechanismen en principes zullen duidelijk worden aan de hand van bestudering van computersimulaties van zelforganiserende systemen. In de cursus wordt intensief gebruik gemaakt van praktische voorbeelden en de bestudering van computersimulaties. Hoorcollege, gedurende 8 weken, 2 uur per week; practicum, gedurende 8 weken, 4 uur per week. Schriftelijk tentamen en opdrachten. 1AI; Keuzevak voor studenten uit andere richtingen. Geen. Meer informatie beschikbaar op BlackBoard Zonnestelsel 420147 dr. C. Dominik 6 4 en 5 Inzicht en kennis van het zonnestelsel. Vaardigheid in het oplossen van astrofysische vraagstukken toegepast op het zonnestelsel. Historische ontwikkeling van het wereldbeeld; beknopte geologie van de aarde; getijdenwerking; atmosferen van Aarde, Venus, Mars. Beweging van zon, maan en planeten aan de hemel; coördinatenstelsels; precessie; zons- en maansverduisteringen. Het moderne onderzoek aan maan en planeten met hun satellieten, ringsystemen en magnetosferen. Asteroïden; kometen; meteorieten. Ontstaan van het zonnestelsel; exoplaneten. Zon: fotosfeer, chromosfeer, corona; zonnevlekkencyclus; helioseismologie. Zonnewind; zon-aarde relatie. Andere onderdelen zijn een college in het Artis Planetarium, een bezoek aan het Artis geologisch museum en zonnewaarnemingen in de sterrenkoepel. Hoor-en werkcollege. Syllabus. Schriftelijk tentamen. Keuzevak Inleiding Sterrenkunde. Aanmelding voor 1 januari 2006 via studieweb http://studieweb.student.uva.nl is verplicht.

Examenonderdelen

277

278


Index Bachelorprogramma, 22 Blackboard, 35 Cijfers, 25 Colleges, 34 Examen, 26 Facultaire studentenraad, 14 Inschrijven, 39; 62 It-helpdesk, 35 Mentoraat, 22 Onderwijsbureau, 16 Pr en voorlichting, 16 Studiebelasting, 22 Tentamens, 34

Index

279

2006

Recommend Documents