Jaarverslag
2003
WOORD VOORAF Het jaar 2003 was in allerlei opzichten bijzonder. Maar liefst drie werktakken, waarvan de IZB (mede) initiatiefnemer was, vierden een jubileum. Wij waren er met vreugde en dankbaarheid bij betrokken. De oudste jubilerende werkvorm was het evangelisatie-recreatiewerk Dabar. Veertig jaar geleden begon het aan het Veluwestrand bij Elburg. Op diezelfde plek ging ds. A.J. Jorissen, destijds als jeugdpredikant van de HGJB bij de start betrokken, voor in een campingdienst. Hij memoreerde hoe hij in de zomer van 1963 op de camping in Elburg preekte over Psalm 84: ‘God baant deze zomer wegen voor u en boort onderweg bronnen aan’. Met dankbaarheid constateren we dat dit al 40 zomers is gebeurd en dat het Dabar-werk nog steeds bloeit. Eveneens in de zomer werd herdacht dat het Missionair Diaconaal Centrum De Herberg, op de locatie De Pietersberg, tien jaar bestond. Wat begon als een droom, een gelovig avontuur, is werkelijkheid geworden: een huis, waar mensen anderen een hand toesteken, een luisterend oor bieden en wijzen op Christus die vermoeiden en belasten rust wil geven. In november vierde Evangelie & Moslims, stichting voor getuigenis en dienst onder moslims in Nederland, haar vijfentwintigjarig bestaan. Ooit begonnen op een zolderkamertje bij de IZB, nu een eigen bureau met vijf medewerkers en bezig op een nog steeds groeiend werkterrein. Er waren meer opmerkelijke zaken. De introductie van het Emmaüs-materiaal bijvoorbeeld, dat in een behoefte lijkt te voorzien. De zo royale financiële steun die we kregen, waardoor het mogelijk is extra te investeren in evangelisatorische projecten. En vooral: de berichten die ons bereiken over grote(re) openheid voor het Evangelie. Mensen die via cursussen en andere ontmoetingen geraakt worden door God Zelf, belijdenis doen en gedoopt worden. Jaarlijks verlaten 60.000 mensen de Ned. Herv. Kerk. We staan zwaar in het rood. Daar staat tegenover, dat er vreugde in de hemel is over één zondaar die zich bekeert. Die laatste zekerheid motiveert ons. We raken niet verlamd door rode cijfers, maar scheppen moed. God baant wegen. Wij behoeven slechts te volgen waar Hij gaat. En we zijn er dankbaar voor dat Hij ook de IZB wil gebruiken. J.W. Goossen, secretaris
2
IZB JAARVERSLAG 2003
INHOUD I DE VERENIGING ............................................................................................................4 1. Ledenvergadering 2. Organisatie
II DIENSTVERLENING GEMEENTEN ....................................................................5 1. Afdeling Toerusting 2. IZB-partcipatie in projecten
III VORMING ......................................................................................................................14 1. Studie en bezinning 2. De Windroos
IV MATERIAALVOORZIENING EN PUBLICITEIT ........................................17 1. Uitgeverij 2. Boekhandel 3. Evangelisatieblad ECHO 4. Licht in de avond 5. Publiciteit
V VOORLICHTING EN FONDSENWERVING ..............................................19 1. Ledenwerving 2. Contacten met gemeenten 3. Fondsenwerving 4. Internet
VI MISSIONAIR DIACONAAL CENTRUM ‘DE HERBERG’ ..................21 VII VORMEN VAN SAMENWERKING ..............................................................22 1. Kerkelijke positie van de IZB 2. Alpha-cursus 3. Emmaüs - De weg van het geloof 4. Hervormd Streekcentrum Sebaldeburen 5. Hervormd Gereformeerde Bonden 6. Stichting Evangelie en Moslims 7. Evangelische Alliantie 8. Nederlandse Zendingsraad 9. Evangelisch Werkverband 10. Europa
VIII FINANCIEN ................................................................................................................26 Personalia......................................................................................................................................30 Organisatie IZB JAARVERSLAG 2003
3
I
DE VERENIGING
1.LEDENVERGADERING ‘Als er geen vragen zijn…‘ Over dit onderwerp sprak ds. René van Loon op de ledenvergadering, die op 20 mei 2003 werd gehouden. Een onderwerp uit de praktijk van het werk: hoe kan het Evangelie tussen christenen en tijdgenoten onderwerp van gesprek worden? Deze bezinning vond ’s avonds plaats, nadat ’s middags het huishoudelijke gedeelte van de ledenvergadering was afgehandeld. Bij de bestuursverkiezing werden mw.drs. W.E. Klok-Wallet, dhr. P.J. Oudshoorn, dhr. P. Voskamp en mw.dr. M.G. de Vries-Smelt herkozen. Ds. Jac. Westland stelde zich niet herkiesbaar, omdat zijn zoon bij de IZB in dienst was getreden als controller. Het bestuur had veel respect voor dit besluit, temeer daar bekend is met hoeveel vreugde ds. Westland zijn werk voor de IZB deed. In zijn plaats werd ds. M.J. Tekelenburg in het bestuur gekozen. Het bestuur koos uit zijn midden ds. H.J. van der Veen als voorzitter, die als zodanig ds. Westland opvolgde.
Ds. M.J. Tekelenburg, nieuw bestuurslid 4
IZB JAARVERSLAG 2003
Ds. H.J. van der Veen en ds. Jac. Westland
2. ORGANISATIE In 2002 werd een proces van reorganisatie in gang gezet, dat in 2003 verder gestalte kreeg. Dit betekende onder andere de integratie van de afdeling Toerusting en de evangelisatorische projecten. Die wisselwerking zal nog verder gestalte moeten krijgen, waarbij het een probleem is dat de evangelisten zó de handen vol hebben aan het werk in de gemeente waaraan zij verbonden zijn, dat er voor landelijke activiteiten niet veel tijd over is. Dit is reden om bij nieuwe arbeidsovereenkomsten met evangelisten daarin structureel een percentage tijd ten behoeve van het geheel van de IZB op te nemen. De verantwoordelijkheid voor het uitvoerende werk werd sterker bij de directie gelegd. De predikant-directeur is verantwoordelijk voor het inhoudelijke werk en het overleg met de kerkelijke organen en andere organisaties. De adjunctdirecteur is verantwoordelijk voor het cluster financiën, personeel en organisatie en voor de publiciteit. De bestuursleden hebben allen zitting in een bestuurscommissie rond een bepaald onderdeel van het werk en zijn daardoor sterk betrokken bij de beleidsvoorbereiding. Een aantal malen werd in een bestuursvergadering gesproken over onderdelen van een nieuw beleidsplan, dat in 2004 moet verschijnen. In het najaar werd afscheid genomen van de heer J. van Oosterom, die al enkele jaren wegens ziekte zijn werk als administrateur niet meer kon doen. Hij kreeg veel waarderende woorden te horen over zijn betrokkenheid op het werk en grote collegialiteit.
IIDIENSTVERLENING GEMEENTEN Het doel van de IZB is gemeenten helpen bij de missionaire bewustwording en het missionair bezig zijn. Het cluster Dienstverlening Gemeenten is dan ook het hart van ons werk. Op twee manieren krijgt dit organisatorisch vorm: op de afdeling Toerusting en in de evangelisatorische projecten. Op deze manier kan elke gemeente ‘maatwerk’ geleverd krijgen. Gekeken wordt wat een gemeente nodig heeft: een evangelist als pionier, begeleiding gedurende enige tijd door een toeruster, het helpen starten van een bepaalde vorm van evangelisatie door een evangelist of nog weer iets anders. Er wordt gestreefd naar meer uitwisseling tussen de toerusters en de evangelisten, opdat de gemeenten maximaal profijt hebben van de in het land opgedane ervaringen.
1. AFDELING TOERUSTING Wie de brochure met het aanbod van onze afdeling Toerusting bekijkt ziet daarin een veelheid van onderwerpen. Veel gevraagd zijn de cursus-
Evangelisatie is gemeentebreed belangrijk geworden. Johan Timmer in ‘Tijding’
Albert van Kampen
sen ‘Herkenbaar christen’, ‘De Heilige Geest en de gemeente’ en ‘Het getuigend gesprek’. Johan Timmer wordt de laatste tijd vooral te hulp geroepen door kleinere gemeenten, waar hij het opstellen van een beleidsplan en het oprichten van een evangelisatiecommissie begeleidt. De aandacht voor de uitgaande beweging neemt in de gemeenten toe. Dat valt af te leiden uit vragen als hoe je een kraam van de kerk op een markt aankleedt, gesprekken op straat kunt voeren en bijeenkomsten voor belangstellenden vorm geeft. Via de website en e-mail weten gemeenten ons goed te vinden voor het vragen van advies. Albert van Kampen beëindigde in het najaar zijn werk als toeruster, om missionair predikant in Noord-Holland te worden. In zijn slotbeschouwing schrijft hij: ‘De opbrengst op toerustingsavonden is hoog: echt even stil staan bij getuige zijn, bij vrijmoedigheid, bij de mogelijkheden van materialen als Emmaüs. Bij vertrek vraag je je als werker wel eens af: zal het vlammetje wel verder aangewakkerd worden? Maar anderzijds, als de media geen vertekend beeld geven, beleven we in Nederland als geheel een groeiend missionair besef. Ik vertrouw erop dat ook ons toerustingsaanbod daartoe bijdroeg en bijdraagt.’ In het werk van Tineke Zeefat-Otter lag in het verleden de nadruk op het werken aan herbergzaamheid van de gemeente. Voor een groot deel IZB JAARVERSLAG 2003
5
heeft De Herberg deze taak op zich genomen, zodat in het werk van Tineke een verschuiving is te zien naar meer specifiek missionair werk. Verschillende keren gaf zij aan kerkenraden de training ‘In gesprek’. Verder is zij betrokken bij het project ‘De open gemeente’ van het RDC Gelderland. Na de sluiting van het Streekcentrum Sebaldeburen is de noordelijke regio vooral haar aandachtsveld, waarover zij ook contact onderhoudt met de HGJB-werker voor die regio. Coby van der Zee-van der Ploeg is vooral betrokken bij de meer structurele toerusting van een aantal grotere gemeenten. Veel tijd steekt zij in het Emmaüs-project, waarvoor zij samen met collega’s uit de daarbij betrokken organisaties een training voor kringleiders opzette en die ook zelf in enkele regio’s gaf. In het kader van haar VOstudie Supervisie & Coaching gaf zij zes medewerkers van de IZB supervisie. Op grond van haar ervaringen wordt bekeken of supervisie een plek in onze organisatie zal krijgen. Naast hun specifieke taken zijn alle medewerkers betrokken bij tal van werkvormen en activiteiten. Zo verzorgden zij onder andere workshops op Alpha-conferenties, op de landelijke Emmaüsdag, op de Windroos-kerstconferentie en presenteerden het Emmaüs-materiaal op kerkenraadsvergaderingen. Ook waren de toerusters nauw betrokken bij de in het najaar gehouden studie6
IZB JAARVERSLAG 2003
Evangelistenconferentie
dag rond het boek ‘De werkers van het laatste uur’ van dr. S. Paas, waarvan de IZB mede organisator was.
2. EVANGELISATORISCHE PROJECTEN De relatie die de IZB heeft met gemeenten waar een evangelist werkt is divers. Soms is de evangelist in dienst van de IZB, soms in dienst van de gemeente zelf en soms gaat het om een project waarbij meer participanten zijn betrokken. Dat betekent een verschill in de vorm van werkbegeleiding die wij geven. In alle gevallen neemt de evangelist echter wel deel aan de toerusting die wij bieden. Hieronder geven we in het kort een indruk van de projecten waarbij wij betrokken zijn.
2.1. OVERZICHT VAN IZB-PROJECTEN Amersfoort Op 1 maart 2003 eindigde het project waaraan de evangelisten Jan Willem van Bart en Frans van Velzen verbonden waren. Dat moment werd gemarkeerd door een avondsymposium, waarbij
een terugblik werd gegeven op de ervaringen. Jan Willem van Bart werkte in de binnenstad (wijkgemeente St. Joriskerk) en in het Leusderkwartier (wijkgemeente Nieuwe Kerk). In januari 2003 werd hij benoemd tot kerkelijk werker te
Missionair gemeente zijn is niet dat er aan de rand iets gebeurt aan evangelisatorische activiteiten. Frans van Velzen in ‘Tijding’
Oldebroek. Frans van Velzen zette zich in voor verankering van het missionaire werk in de wijkgemeente Adventkerk. Hij werd op 29 juni 2003 bevestigd als predikant te Rijnsaterwoude. Het missionaire werk wordt, na de impuls van de evangelisten, door de betreffende wijkgemeenten zelf voortgezet. Enkele wijkgemeenten zijn samen met andere kerken in Amersfoort betrokken bij een project voor missionair kinder- en jeugdwerk, waarvoor in samenwerking met Youth for Christ een werker is aangesteld.
Amersfoort Vathorst Op verzoek van de Samen op Weg-gemeente Hoogland participeert de IZB in een interkerkelijke benadering van de nieuwe wijk Vathorst in Amersfoort. Daarbinnen wordt nadrukkelijk ruimte geboden voor een aanpak die voor de IZB herkenbaar is. Tijdens de voorbesprekingen werd contact gelegd met de Christelijke Gereformeerde Kerk en de Nederlands Gereformeerde Kerk om te zien of we elkaar zouden kunnen vinden in de vorming van een nieuwe gemeente. Het resultaat hiervan was dat er twee gelijktijdige ontwikkelingen plaatsvonden. Enerzijds een missionaire verkenning van wat er in de wijk aan mogelijkheden
Dienst in Vathorst
is en anderzijds de ontwikkeling van een kleine gereformeerde oecumene. In september is begonnen met het houden van samenkomsten en het werken aan een nieuwe kerkelijke gemeenschap. Als missionair verkenner is Bert den Hertog, coördinator van deWindroos, gedurende één dag per week voor dit project vrijgesteld.
Amsterdam-centrum Evangelist Peter Smits woont met zijn gezin in de Spaarndammerbuurt, naast het wijkgebouw Hebron van de wijkgemeente Noorderkerk. In het nieuwe projectplan is er sterke aandacht voor jongerenactiviteiten en voor contacten met bewoners van de wijk. In een goede verhouding tot de moedergemeente worden er aparte zondagse bijeenkomsten gehouden voor mensen die letterlijk en figuurlijk te ver afstaan van de Noorderkerkgemeente. Rond de Noorderkerk moet een missionair buurtonderzoek uitwijzen hoe de kerk meer dienstbaar kan zijn voor de mensen in de omgeving. Positief is dat ook veel jonge gemeenteleden betrokken zijn bij het missionaire werk van de gemeente.
Amsterdam-west Het project staat onder leiding van evangelist Nico van Splunter. Nog steeds is sprake van een IZB JAARVERSLAG 2003
7
Mensen raken altijd weer geboeid als je iets zegt over je eigen geloof. Ds. René van Loon op de IZB-ledenvergadering
Kinderwerk Jeruzalemkerk
sterke groei van de activiteiten in het missionair diaconale project 'Binnenste Buiten'. Het wijkgebouw Westerwijk is voor veel kinderen, jongeren en ouderen een veilige plek waar zij graag komen voor kindermiddagen, vakantiebijbelclub, Rock Solid-club, huiswerkbegeleiding, Pluspunt samenkomsten, Alpha-cursus, gemeentegroeigroepen, open maaltijden, koffie-inloop, een gesprek of daadwerkelijke hulpverlening. Onmisbaar in dit alles is de inzet van zo’n 80 vrijwilligers. De Hervormde wijkgemeente Jeruzalemkerk werkt in het project samen met gemeente 'De Bron' (Christelijke Gereformeerde en Nederlands Gereformeerde Kerk). Door een extra toegezegde bijdrage van sterk bij het project betrokken gemeenteleden en sympathisanten kon per 1 april 2003 mevr. Wilma Timmer als parttime missionair kinder- en tienerwerker voor een getermineerde periode worden aangesteld. Vanaf 1 augustus 2003 werkt evangelist Van Splunter tijdelijk een dag per week voor De Windroos om de mogelijkheden van missionair tienerwerk te onderzoeken.
Eindhoven Ds. Marius van Duijn is voor het derde jaar missionair predikant te Eindhoven. In samenwerking met de Algemene Kerkenraad van de Reformatorische Kerkgemeenschap (SoW) te Eindhoven is invulling gegeven aan een nieuwe structuur van missionair werk. Gesteund vanuit de plaatselijke afdeling van de Gereformeerde Bond worden missionaire ideeën 8
IZB JAARVERSLAG 2003
stap voor stap uitgewerkt. In de zondagse samenkomsten gaat men de smalle weg van het bewaren van de eigen traditie en het zoeken naar nieuwe vormen. In een wijkgebouw worden op zondagmorgen Kruispunt-diensten gehouden, waarbij op een zo open mogelijke wijze het Evangelie voor alle belangstellenden wordt uitgedragen. Ook al gaat het niet vanzelf om zo een eigen plaats in te nemen, er wordt met veel enthousiasme ingezet op de uitdaging tot missionair gemeente zijn in een zo groot werkgebied als Eindhoven.
Groningen In 1988 werd Het Pand geopend op initiatief van de Hervormde wijkgemeente Centrum-Oost. Omdat een kerkgebouw ontbrak, kocht de gemeente in de Indische Buurt een ruimte om van daaruit activiteiten voor de wijk te organiseren. Het Pand is bedoeld als een huis van de kerk voor de wijk, waar vooral jongeren en kinderen uit de buurt naar toe komen. Extra aandacht kreeg het scholenproject. Ontmoetingen met jongeren vol ontspanning en een geestelijk moment waren voor velen een eerste kennismaking met de boodschap van de Bijbel. Evangelist Ernst van Velzen besloot een benoeming in het onderwijs te aanvaarden. Gelukkig was pastoraal werker en theoloog Theo van der Louw in de gelegenheid gedurende een jaar enkele taken in een parttime dienstverband op zich te nemen. Intussen wordt gewerkt aan de voorbereiding van een nieuwe projectperiode.
Ernst van Velzen
Leiden In samenwerking met de Hervormde wijkgemeente Marekerk en in overleg met de centrale kerkenraad werd in 2000 een nieuw project voor drie jaar opgezet. Evangelist Jaap van der Plas is hierin werkzaam geweest. Voor 50% ging het om taken ter ondersteuning van het bestaande vrijwilligerswerk, zoals de Alpha-cursus, kinderwerk, Dabar-in-destad en het bezoek aan nieuw ingekomenen. Op verschillende terreinen van het werk is sprake van een goede samenwerking met de Christelijke Gereformeerde kerk. De andere 50% van het project werd ingezet op nieuw werk in Leiden-Noord. Het ging daarbij om een aftasten van mogelijkheden in een wijk waar de kerkelijke betrokkenheid zeer gering is en er vele maatschappelijke zorgen zijn. Uit een onderzoek bleek dat de opzet van een kerkelijk centrum in de wijk niet haalbaar is. Per 1 augustus eindigde het project en kwam er tevens een einde aan het dienstverband met evangelist Van der Plas. Hij trad als missionair werker in dienst bij de Hervormde gemeente Hierden.
Rotterdam Delfshaven Het leven en werken van de gemeente in Rotterdam Delfshaven wordt sterk bepaald door een multiculturele situatie. In de deelgemeente wonen 75.000 mensen, van wie gemiddeld 71% van niet-Nederlandse afkomst is. Op straat roepen de problemen rond drugs, zwerfkinderen en criminaliteit om aandacht. Temidden daarvan bevindt zich een bruisende Hervormde gemeente. Vanuit een reformatorische evangelische traditie is er bewogenheid voor de samenleving waarin men is geplaatst. Het werk wordt ondersteund door een missionair team, dat is aangesteld met steun van de IZB en van
Ik laat me nooit leiden door de gedachte dat we te weinig mensen hebben. Nico van Splunter in ‘Windstreken’
organen van de landelijke kerk. Het inloophuis 'De Brug' richt zich op mensen in de omgeving die vaak in moeilijke omstandigheden verkeren. Aad van der Maas coördineert en ondersteunt als missionair-diaconaal werker de activiteiten in het inloophuis. Voor de voortgang van verschillende missionaire taken was er een tijdelijke benoeming voor een jaar van Johan Holthof. Als missionairdiaconaal predikant geeft ds. Hans van Dolder leiding aan het Emmaüs-project. Dit omvat alle training, vorming, toerusting en praktijkervaring die vanuit de Hervormde gemeente Delfshaven wordt geboden aan gemeenten, commissies en studenten van elders als een leerplaats voor hun eigen situatie. Er is gewerkt aan een nieuw projectplan waaraan in 2004 met de benoeming van nieuwe medewerkers volledig uitvoering gegeven kan worden.
Rotterdam Kralingen Voor het derde jaar is evangelist Huibert Verdoold, met een werkomvang van 0,5 formatie, werkzaam vanuit de wijkgemeente Rotterdam KralingenWest. Deze gemeente heeft de ondersteuning hard nodig om de aandacht naar buiten te kunnen richten. Er wordt vooral gewerkt in het zogenaamde Drinkwaterleidinggebied, wijk De Esch. Een gebied met 2.300 woningen en ruim 4.000 mensen, waar nauwelijks of geen kerkelijke activiteiten zijn. Het gaat om pionierswerk in een situatie waar voorzieningen ontbreken. Gelukkig krijgt de evangelist regelmatig ondersteuning van gemeenteleden van elders bij onder andere het kinder- en jongerenwerk. Verblijdend is dat een en ander van de grond komt met (kleine) gesprekskringen, bezoekwerk,'prakavonden' (maaltijden) en een cursus over het christelijk geloof.
Huibert Verdoold IZB JAARVERSLAG 2003
9
Kinderwerk Katendrecht
Rotterdam Zuid Evangelist Matthijs van Welie is voor velen een vertrouwd gezicht. Met pastorale bewogenheid worden mensen benaderd en uitgenodigd in het wijkgebouw 'De Echo' op Katendrecht. Hier doet zich de vraag voor hoe je kerk kunt zijn voor mensen die een heel andere achtergrond hebben. Elke week zwermen vrijwilligers uit voor bezoekwerk en het leggen van contacten. In 'De Echo' komen steeds meer belangstellenden wanneer er open huis is. De koffieochtenden, het wekelijkse spreekuur, de eenvoudige bijbelkringen, het kinderwerk en het jongerenwerk zijn voor het werk van veel betekenis. Op de zondagen worden huisdiensten gehouden voor de directe buurtbewoners. Soms maken ze heel verrassend de stap naar de kerk en het belijden van Christus.
Utrecht Het gezamenlijke project met de Utrechtse wijkgemeenten Jacobikerk, Nieuwe Kerk / Tuindorp en het DMO orgaan van de SoW-kerken te Utrecht kwam per 1 juni tot een einde. Aan dit project was het evangelistenechtpaar Kees Jan en Esther Rodenburg
Ik hoef de wereld niet op mijn nek te nemen. Jezus droeg de vloek en verwierf de zegen. Ds. Jac. Westland op de IZB-ledenvergadering
10
IZB JAARVERSLAG 2003
verbonden. De familie Rodenburg vertrok naar Israël, nadat Kees Jan benoemd was door het Centrum voor Israëlstudies (CHE en GZB). In de evaluatie werd gekozen voor een andere opzet van een nieuwe projectperiode. De Jacobikerk maakte het projectplan 'Bouwen aan een toegankelijke gemeente' en wil meer vanuit het eigen kerkgebouw inspelen op het bereiken van mensen, onder andere via de netwerken van jonge en hoger opgeleide gemeenteleden. Een wervingsprocedure voor de benoeming van een missionair toeruster ging van start. De Nieuwe Kerk en de Tuindorpkerk maakten het projectplan 'Missionair in Utrecht-Oost'. Hierbij wordt ingezet op het bijeenkomen in groepen en het bereiken van mensen in de wijk. In december werd Wim Althuis benoemd.
Veenendaal Evangelist Nico Grijzenhout is als evangelist / jeugdwerkleider / diaconaal werker betrokken bij de activiteiten en aandachtsvelden in het veelomvattende werk voor de gezamenlijke Hervormde wijkgemeenten in Veenendaal. Vanuit het pand Markt 6 neemt hij met ondersteuning van veel vrijwilligers verschillende initiatieven. Daarbij gaat het er om dat de gemeente getuigend in de wereld staat, de jeugd en de gemeente nauwer betrokken worden op Christus en Zijn kerk en dat de gemeente een dienende gemeente is. Zo werden er oriëntatiekringen christelijk geloof opgezet, was er aandacht voor geloofsopvoeding en werd de nieuwe opzet voor de catechese verder uitgewerkt en toegepast. Een punt van aandacht is de (toekomstige) kerkelijke presentie in de nieuwbouw Veenendaal Oost.
Vreeswijk Nieuwegein Evangelist Hans Schaap maakte een start met het plan 'Bruggen Bouwen'. Dit uiteraard in samenwerking met gemeenteleden. De Hervormde gemeente Vreeswijk te Nieuwegein-Zuid wil in haar verstedelijkte omgeving een groeiende gemeente zijn. Groeiend in de relatie tot God, in onderlinge liefde en in liefde naar de mensen om hen heen. Er is ook het verlangen naar een getalsmatige groei, met de hoop dat de uitbouw naar twee predikantsplaatsen
De methode moet passen bij de gemeente. Henk den Breejen in ‘Tijding’
mogelijk is. De eerste periode betekende een fase van oriëntatie en kennismaking met de gemeente en de wijk. De volgende fase is gericht op gavengerichte gemeenteopbouw, kringwerk en contacten met jongeren en volwassenen. Er is bijzondere aandacht voor cursussen om mensen verder te helpen op de weg van het geloof en voor een eigentijdse opzet van evangelisatiesamenkomsten.
2.2. IZB-PARTICIPATIE IN PROJECTEN Bergschenhoek Wim Hendriks, werkzaam als evangelist / pastoraal werker, gaf leiding aan het werk dat gericht is op de mensen die zich vestigen in de nieuwbouw die verrijst. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is: hoe kan de kerk in dit deel van het dorp ‘een gezicht’ krijgen als gemeenschap voor God en de mensen? Halverwege het jaar kreeg de gemeente een tweede predikantsplaats. Dat betekende dat de werkomvang van de evangelist werd teruggebracht tot 50%. Het lukte niet om in de regio aanvullende werkzaamheden te vinden, zodat evangelist Hendriks solliciteerde naar de functie van gemeenteadviseur vorming, toerusting en gemeenteopbouw bij het RDC in Overijssel / Flevoland. In augustus is hij daar begonnen. Een nieuwe parttime werker is nog niet benoemd.
Capelle a/d IJssel Ds. René van Loon is als missionair predikant verbonden aan de wijkgemeente Schollevaar. Het is een gemeente in opbouw. Er is volop sprake van groei. Vanuit een open relationele benadering is er veel aandacht voor mensen in de wijk en voor de nieuwkomers onder hen. Er wordt bewust geparticipeerd in activiteiten als nieuwjaarsrecepties, de kerkenmanifestatie, contacten met het Wijk Overleg Platform, publiciteit en ontmoetingsavonden voor nieuwe wijkbewoners en kringwerk. Zelf zet de gemeente in op diensten voor Kerk en Wijk en gevarieerd kringwerk. Vanuit een hartelijke verbondenheid met de Bijbel en het klassiek christelijke belijden put de gemeente uit de reformatorische traditie en staat zij open voor vernieuwende impulsen, om een aanstekelijke geloofsgemeenschap te zijn in Schollevaar. De ondersteuning van de IZB eindigt in 2004 en het verheugt ons bijzonder dat de gemeente dan op eigen benen zal kunnen staan.
Delft Voor het zesde jaar heeft evangelist Henk den Breejen zich ingezet voor het werk vanuit de wijkgemeenten Mattheüs en Maranatha. Ook in de wijk Binnenstad Vrijenban wordt het missionaire werk ondersteund door de evangelist. Zijn werk omvat onder andere het toerusten, motiveren en coördineren van vrijwilligers en gemeenteleden. IZB JAARVERSLAG 2003
11
Met de inzet van veel vrijwilligers worden activiteiten ingevuld waar een wisselwerking van uitgaat. Dankzij bezoekwerk komen mensen naar een Alpha-cursus, maar gaan ook naar een programma van Realitijd (een creatief opgezette evangelisatiebijeenkomst). Omgekeerd gaan bezoekers van Realitijd soms na verloop van tijd naar de Alphacursus.
Gouda In de gemeente Gouda is een actieve groep vrijwilligers bezig om door middel van onder andere de Alpha-cursus contacten te leggen met mensen buiten de kerk. De toeloop van belangstellenden is dermate groot dat dit van de vrijwilligers veel vraagt, ook in het kader van de nazorg. Steeds meer groeit de behoefte aan professionele begeleiding. Met de IZB is overleg geweest inzake de werving van een missionair werker die naar gehoopt wordt in 2004 benoemd kan worden om het werk te coördineren.
Wim van der Vegte
ject met een evangelist voort te zetten. Vanuit de centrale evangelisatiecommissie worden de activiteiten aangestuurd en behartigd.
Huizen ’s-Gravenhage In 1995 sloegen gemeenteleden van de Marcuskerk en het bestuur van de P. Oosterleeschool de handen ineen en stichtten een steunpunt voor kinderen uit de wijk: de Kinderwinkel. Met hart en ziel zetten vrijwilligers zich in voor de opvang van kinderen, de hulpverlening op school en voor allerlei vragen en problemen in de achterstandswijk. Het project is uitgegroeid tot een inspirerend voorbeeld, waar een aanstekelijke werking van uitgaat naar andere plaatsen. In 2003 beëindigde de IZB de participatie in dit project, dat nu op eigen kracht kan voortgaan.
Evangelist Wim Poldervaart was het gezicht van het evangelisatiewerk in Huizen. Via toerusting, bezoekwerk en kringwerk bestaan er vele goede contacten en worden vruchten ervaren. Met behulp van eigentijdse vormen en middelen worden bijeenkomsten belegd die mede een relatie willen bevorderen tussen gelovigen, niet-gelovigen en God. Daarbij is de inschakeling van de vele gaven van mensen een wezenlijk gegeven. In het begin van 2003 aanvaardde de evangelist een benoeming als regiosecretaris bij de GZB. Eind 2003 werd de procedure in gang gezet om te komen tot de aanstelling van een nieuwe missionair werker.
Harderwijk Op verzoek van de centrale kerkenraad nam de IZB deel aan de begeleiding van evangelist Gerrit de Haan. Hij kwam in 1999 in dienst van de vier Hervormde wijkgemeenten van Harderwijk, met een toegespitste taak voor de nieuwe wijk Drielanden, waar zo’n 11.000 mensen komen wonen. In 2003 werd dit project beëindigd. De financiële mogelijkheden ontbraken om het pro12
IZB JAARVERSLAG 2003
Voorthuizen In de Hervormde gemeente Voorthuizen werkt sinds 1999 evangelist / pastoraal werker Wim van der Vegte. Sindsdien is een breed netwerk ontstaan rondom pastoraat, evangelisatie en gemeenteopbouw. Om de evangelisatie onder rand- en buitenkerkelijken te bevorderen is er een cyclus van cursussen ('Oriëntatie christelijk geloof', 'Leerling en
getuige zijn' en 'Herkenbaar christen'). Ook wordt veel aandacht gegeven aan doopkringen, zodat ouders zich meer bewust worden van de betekenis van geloofsopvoeding.
Wieringerwaard Met steun van de IZB bestond decennia lang een evangelisatiepost in de kop van Noord Holland. In het kader van het beleid om evangelisaties als buitengewone wijkgemeenten een volwaardig kerkelijke positie te verschaffen, kwam de IZB-post in Wieringerwaard ook op eigen benen te staan en werd de ondersteuning vanuit de IZB geleidelijk beëindigd. In 2003 werd de draad met de IZB echter weer opgepakt toen Albert van Kampen, medewerker toerusting, zijn theologiestudie afrondde en met instemming van de SoW-gemeente Anna Paulowna in Wieringerwaard beroepen werd. Mede met steun van de IZB en van zijn thuisgemeente Nijkerk werd het mogelijk gemaakt dat hij als predikant (in deeltijd) aan Wieringerwaard verbonden werd om er samen met de gemeente gestalte te geven aan de opdracht tot zending.
Woerden In Woerden heeft Elsbeth Huls-Geleijnse zich als evangelist-opbouwwerker gedurende drie jaar ingezet voor toerusting, bezoekwerk en activiteiten met een missionair karakter (samenkomsten, kringwerk en kinderwerk). In de beperkte werktijd die haar ter beschikking stond richtte zij zich op de nieuwbouw in de wijk Snel en Polanen. Eind december heeft zij haar werk met een evaluatieverslag afgerond. De gemeente zal met het oog op de toekomst een beroep doen op de expertise en de dienstverlening van de IZB
61’ begonnen met een inloophuis, dat dienst doet als ontmoetings- en activiteitenruimte. De groei van het werk is verrassend en inspirerend. De gemeente leert meer betrokken te raken bij de wijk en gaat daarmee door een proces van herbezinning op haar functioneren in de overdracht van haar geloof en haar traditie.
IFES-werk onder buitenlandse studenten De International Fellowship of Evangelical Students-Nederland (IFES-NL) is een studentenorganisatie die zich al vele jaren inzet voor een gastvrij onthaal van buitenlandse studenten die tijdelijk in Nederland verblijven. Door contacten met deze studenten ontstaan mogelijkheden om het Evangelie ter sprake te brengen. Men werkt via plaatselijke projecten, onder andere met open kringen of de oriëntatiecursus christelijk geloof. Landelijk stafwerker Jan Brinkman geeft hier leiding aan. De IZB verleent aan dit werk samen met anderen (o.a. de GZB en Deputaten Zending van de Christelijk Gereformeerde Kerken) financiële ondersteuning. Het werk heeft zich sterk ontwikkeld en verzelfstandigd en hoeft niet langer als een project beschouwd te worden. IFES-NL besloot dit werk onder te brengen in een apart orgaan. In de concentratie op zijn kerntaken ziet de IZB het niet als zijn taak bezig te zijn in zendingsactiviteiten die op het buitenland gericht zijn. Mede om deze reden hebben we besloten de bijdrage aan IFES-NL over een periode van drie jaar te verminderen en uiteindelijk te beëindigen.
Zoetermeer Voor het derde jaar werkt Jurjen de Groot als evangelist in de wijken 2 en 4 van de Hervormde gemeente. De evangelist weet veel vrijwilligers in te schakelen voor kinder- en jeugdwerk, de Alphacursus en het werken met het evangelisatieblad ECHO. In de nieuwe wijk Oosterheem is vanaf de start van de nieuwbouw onder de naam ‘Perron IZB JAARVERSLAG 2003
13
III VORMING 1. STUDIE EN BEZINNING Na de reorganisatie die in 2002 plaatsvond, was dit het eerste jaar dat ds. W. Dekker werkzaam was in zijn nieuwe functie van studiesecretaris. In dat kader houdt hij zich bezig met de toerusting van predikanten. Daartoe komt maandelijks een groep predikanten samen in Amersfoort. Deze richtte zich het afgelopen seizoen op apologetiek, onder andere met behulp van de studie van dr. B. Loonstra: God schrijft geschiedenis. Deze groep leidt hij samen met bestuurslid dr. P. J. Visser. Ook leidt hij een predikantengroep voor het noorden van het land in Sebaldeburen, samen met ds. A. Slingerland. Deze groep hield zich onder andere bezig met de cultuurkritiek van prof.dr. A. van de Beek. Nog op twee andere manieren is er betrokkenheid bij het werk van predikanten. In vervolg op conferenties van de Gereformeerde Bond wordt verder gewerkt aan de toerusting van predikanten om beter te leren preken in een missionaire context. Vijftien predikanten volgden een cursus over presentatie en communicatie, met medewerking van mevr. Astrid Timmerman van het instituut Rhetorica. Ook het komende seizoen zullen weer vijftien predikanten deze cursus volgen, terwijl de deelnemers van vorig jaar zich hebben opgegeven voor een cursus waar evaluatie en verdieping het doel zijn.
Het is een aanrader voor collega’s die elke week weer voor de onmogelijke opdracht staan om het Woord van God te verkondigen. Deelnemers aan de cursus ‘Presentatie en communicatie’ voor predikanten
14
IZB JAARVERSLAG 2003
ds W. Dekker
Ds. Dekker heeft zitting genomen in de Visiegroep van de beweging Passie voor preken. Hij hield een lezing op de studieconferentie van deze beweging en schreef een artikel over achtergronden en doelstellingen van het preken met passie in het tijdschrift Soteria. De studiesecretaris is verder betrokken bij alle inhoudelijke bezinning op de verschillende werktakken van de IZB en heeft periodiek gesprekken met de medewerkers over vragen waar zij tegenaan lopen. Zo hield hij een lezing over de verhouding van kerk en wereld op de jaarlijkse conferentie van de evangelisten. Op publicitair terrein heeft hij veel bezigheden. Binnen de IZB als redactielid van het kaderblad 'Transmissie' en als voorzitter van de werkgroep uitgeverij. Buiten de IZB als schrijver van artikelen op het gebied van het missionair gemeente zijn voor dagbladen en periodieken. Het bestuur nam het besluit, dat de studiesecretaris voor een belangrijk deel van zijn tijd betrokken zal zijn bij de missionaire bezinning van de Protestantse Kerk in Nederland, die 1 mei 2004 gestalte krijgt. Er zijn veel nieuwe mogelijkheden omdat de PKN de komende jaren verder invulling wil gaan geven aan de missionaire agenda van de kerk. In dit verband is ds. Dekker betrokken bij studiedagen, conferenties op Hydepark, houdt lezingen voor classicale vergaderingen etc. Hij schreef een artikel in het in 2004 in het kader van
de zogenaamde Leidse lezingen verschijnende boek over de PKN, waarin hij zijn visie op de PKN uiteenzet onder de titel: ‘De Protestantse kerk in Nederland, einde of nieuw begin’.
Je moet elkaar niet leren navelstaren, maar leren gáán. Tiemen Westerduin op de kerstconferentie
2. DE WINDROOS Onder de naam De Windroos houdt de IZB zich bezig met missionair werk door en voor jongeren en kinderen. De Windroos is voortgekomen uit het Dabar-werk. In 2003 was het 40 jaar geleden dat het evangelisatie-recreatiewerk van Dabar, een initiatief van een groep jongeren uit de kring van de HGJB, startte. Aan het Veluwestrand in Elburg streken de eerste jongertenteams neer. Daar werd nu ook aandacht aan het jubileum geschonken. In een toespraak in een campingdienst benadrukte mw. M.E. Brak, die ooit zelf Dabar-werk in Elburg deed, hoe belangrijk de vorming is die duizenden jongeren bij Dabar hebben gekregen.
Meer dan voorheen vindt afstemming en uitwisseling plaats tussen de verschillende werkvelden binnen De Windroos. De Windroos zou niet kunnen functioneren zonder de ongeveer 70 vrijwilligers, die deel uitmaken van verschillende werkgroepen. Op 1 november werd voor en met hen een dag gehouden, niet alleen ter bemoediging maar ook om met hen te spreken over de koers en de uitvoering van het Windroos-werk. Ook werd een onderzoek gestart naar het vrijwilligersbeleid door iemand die dit als afstudeerproject doet. In 2004 zal zij het resultaat daarvan aan de directie van de IZB presenteren.
2.1. JONGERENWERK
Dabar op de camping
Het Windroos-team veranderde van samenstelling. Pim Kalkman (jongerenwerk) kreeg een baan in het voortgezet onderwijs en werd opgevolgd door Anne-Marie van Briemen. Om te onderzoeken of het noodzakelijk en mogelijk is missionair tienerwerk op te zetten, werd vanaf 1 augustus Nico van Splunter, evangelist in Amsterdam, voor 1 dag per week toegevoegd aan het team, dat verder bestaat uit Lucré van Putten (kinderevangelisatie) en Bert den Hertog, die het Dabar-werk coördineert en fungeert als teamleider. Op het IZB-secretariaat werd Joukje Versteeg aangesteld, ten dienste van het Windroos-werk.
Rond de zomer schreef de 'werkgroep zonder naam' een notitie als eerste evaluatie inzake de experimenten die gericht zijn op de ontmoeting van christenjongeren en niet-gelovige leeftijdgenoten. De geplande experimenten – een cabaretweekend en een survivalweekend – gingen wegens gebrek aan belangstelling niet door. Conclusie daaruit was dat er naast experimenten met jongeren ook experimenten met gemeenten noodzakelijk zijn om de visie van De Windroos ingang te doen vinden. De werkgroep, die verder gaat onder de naam Outside-in, gaat dit verder uitwerken. Voor de 28e keer werd de kerstconferentie gehouden, opnieuw in samenwerking met de HGJB. Pim Kalkman en Kees Zeelenberg, die de laatste jaren leiding gaven aan de conferentie, werden opgevolgd door Anne-Marie van Briemen en Tiemen Westerduin (HGJB). Ongeveer 800 jongeren trokken naar 'De Bron' in Dalfsen om daar bezig te zijn met het thema 'In verwachting', dat in tal van kleinere programma-onderdelen werd IZB JAARVERSLAG 2003
15
gang zetten van een onderzoek naar de behoefte en mogelijkheden van missionair tienerwerk.
2.3. KINDERWERK
Het Windroos-team
uitgewerkt. Een zo intensief bezig zijn met de Bijbel en allerlei aspecten van het geloof roept uiteraard veel op bij de deelnemers. Om degenen die daar behoefte aan hebben te kunnen helpen, fungeert er op de conferentie altijd een pastoraal team. Het blad 'Windstreken', dat naar ongeveer 5000 adressen wordt gestuurd, verscheen drie keer. De werkgroep Podiumkunst richtte zich vooral op de organisatie van de eerste Windroos-podiumdag. Die mag met ongeveer 90 deelnemers geslaagd genoemd worden. Doel was jongeren te trainen om visie, woorden en gedachten via beelden, drama en musical tot uitdrukking te brengen, ten dienste van onder andere het vakantiebijbelwerk. Nieuw is de werktak Windroos City Mission (WCM), een vervanging en uitbreiding van het vroegere Dabar-in-de-stad. In dit kader kunnen jongeren, individueel of als groep, deelnemen aan stadszending. Nevendoel is dat zij zichzelf missionair ontwikkelen en hun ervaringen vruchtbaar maken in de eigen gemeente.
2.2. TIENERWERK Vanuit de Jeruzalemkerk- en de Noorderkerkgemeente in Amsterdam werden tienerkampen voor niet-christelijke jongeren van 12-14 jaar gehouden, met support vanuit De Windroos. De ad hoc werkgroep tienerwerk bracht na een jaar brainstormen verslag uit. Dit leidde tot het in 16
IZB JAARVERSLAG 2003
Zoals elk jaar verscheen er een materiaalpakket voor de vakantiebijbelweek, met aanvullende materialen. Het was geconcentreerd op het bijbelboek Ruth en had als thema 'Zit je safe?' Op vier zaterdagen – met in totaal 900 bezoekers uit ongeveer 160 gemeenten – werden VBW-werkgroepen toegerust om met dit materiaal aan het werk te gaan. Ook in een aantal gemeenten gaf Lucré van Putten toerusting voor kinderevangelisatie. Er is een begin gemaakt met het produceren van een nieuwe serie mappen voor kinderevangelisatie.
2.4. DABAR Het landelijke Dabar-werk omvat het werven van jongeren – dat betekent veel PR – hun toerusting en het maken van materiaal. Ongeveer 540 jongeren maakten deel uit van de teams die twee weken actief zijn in evangelisatie-recreatiewerk op campings, of één week evangeliseren in grote steden. De meeste teamleden woonden het ontmoetingsweekend of een deel daarvan bij en dat betekent dat het organisatorisch een hoogstandje was. Het weekend is bedoeld als voorbereiding op het werk. Het thema 'Binnenstebuiten' lag in het verlengde van dat van de kerstconferentie 2002, een welbewuste keus om daarmee binnen De Windroos zoveel mogelijk werkvormen op elkaar te laten aansluiten. Op ongeveer 35 campings vond Dabar-werk plaats. Vaak hebben de projecten een interkerkelijk karakter. Ook landelijk is er sprake van samenwerking en wel met E & R (Geref. Kerken Vrijgem.) en met de Christelijke Gereformeerde Kerken. Op tien campings werkte een campingpastor. Dat is iemand die, vaak met zijn gezin, enkele weken het leven van de campinggasten deelt en hen, vanuit een pastorale en missionaire insteek, een luisterend oor biedt.
IV MATERIAALVOORZIENING EN PUBLICITEIT Het doel van onze materiaalvoorziening is het uitgeven, en tegen zo laag mogelijke prijzen verkopen, van boeken, brochures en tijdschriften voor toerusting tot evangelisatie en voor het evangelisatiewerk zelf. Tot het cluster Materiaalvoorziening behoren de uitgeverij, de boekhandel, het evangelisatieblad ECHO en het pastorale blad ‘Licht in de avond’. De publiciteit heeft een tweeledig doel: deels gaat het om toerusting tot evangelisatie, deels om informatie over het werk van de IZB, waarin dan ook het aspect van de fondsenwerving zit.
1. UITGEVERIJ Bij onze uitgeverij verscheen van dr. B. van den Toren, Moeilijke vragen over God en Jezus. In de serie bijbelstudies verschenen Levenswijsheid volgens Prediker van drs. W.M. Dekker e.a., De strijd van het geloof – over Timotheüs van ds. A. van Duinen en Jeremia, onze broeder van ds. W.G. Sonnenberg e.a. Verschillende bijbelstudieboekjes werden herdrukt. In het kader van het 10-jarig bestaan van De Herberg verscheen onder redactie van mw. M.E. Brak het boekje Een huis op de rots. Bij onze uitgeverij verschijnt ook al het Emmaüsmateriaal, waarover in hoofdstuk VII wordt geschreven. Dat betekent dat de eindredactie ervan door ons wordt gevoerd en dat wij ook het productieproces begeleiden. Behalve één werkboek van de Onderweg-fase verschenen alle materialen dit jaar.
Een vanuit de praktijk geschreven en op de praktijk gerichte uitgave. ‘De Waarheidsvriend’ over ‘Moeilijke vragen over God en Jezus’
Hans Borghuis, medewerker boekhandel
2. BOEKHANDEL De boekhandel is in twee opzichten voor de IZB van belang. Allereerst is er het inhoudelijke motief: het zo dicht mogelijk bij gemeenten en gemeenteleden brengen van christelijke lectuur. Daarnaast het financiële aspect: de winst van de boekhandel is een bijdrage aan het werk dat de IZB doet. En ten derde is er de PR-functie: via de boekhandel krijgt de IZB breder bekendheid. Er zijn een aantal belangrijke pijlers voor onze boekhandel: de lectuurcommissies die in een groot aantal gemeenten fungeren als verkooppunt, de verkoop op conferenties en dagen van verschillende organisaties en het verkopen van bijbels, catechesemateriaal en materiaal voor kringwerk aan gemeenten. Daarnaast beheert onze boekhandel ook de Alpha-bookshop, die het alleenrecht van de IZB JAARVERSLAG 2003
17
verkoop van Alpha-materialen heeft. Het is verheugend te kunnen melden dat de omzet van de boekhandel met 12,9% steeg. Dit is vooral een gevolg van het op de markt komen van het Emmaüs-materiaal en een stijging in de omzet van Alpha-uitgaven. Een zich ontwikkelend afzetgebied, momenteel 5% van de omzet, is internet. De online boekhandel www.izb.nl/boekhandel vermeldt ruim 12.000 artikelen. Een goede samenwerking is er met het christelijk internetplein Oneway, waardoor boeken die via www.oneway.nl worden besteld door de IZB worden geleverd.
3. EVANGELISATIEBLAD ECHO We mogen trots zijn op de professionele vormgeving van ons evangelisatieblad. Ook de inhoud wordt gewaardeerd door de evangelisatiecommissies die ermee werken. Veel positieve reacties kregen we op de uitgaven rond Pasen en het Kerstfeest, die in een extra grote oplage worden gedrukt, omdat ze breed verspreid worden in de gemeenten. De manier van werken met ECHO is in de loop der jaren veranderd. Voorheen werd het blad meestal een aantal keren bezorgd bij rand- en buitenkerkelijken, waarna de evangelisatiecommissie vervolgens aanbelde en probeerde tot een gesprek te komen. Tegenwoordig krijgt ECHO meer een functie rond themadiensten, krijgen geïnteresseerde randkerkelijken een gratis abonnement aangeboden en fungeert het blad als uitdeelmateriaal bij evangelisatorische activiteiten en als gespreksmateriaal in kringwerk. 18
IZB JAARVERSLAG 2003
4. LICHT IN DE AVOND Het tweemaandelijks verschijnende eenvoudige pastorale blaadje wordt door ouderen, die het namens kerkenraden bezorgd krijgen, zeer gewaardeerd. Ook op ziekenbezoek blijkt het te functioneren. De redactie wordt verzorgd door dr. B.J. Wiegeraad.
5. PUBLICITEIT Het ledenblad ‘Tijding’ krijgt steeds meer bekendheid als het gezicht van de IZB. De columns van de missionair predikanten Van Loon en Van Duijn blijken veel gelezen en breed gewaardeerd te worden. Elk kwartaal verschijnt er een nummer. Daarnaast is ‘Transmissie’, het blad dat wij samen met de GZB uitgeven, de informatiebron voor zendings- en evangelisatiecommissies. Over gebrek aan aandacht in de kerkelijk pers voor activiteiten van de IZB hebben we bepaald niet te klagen. Ook wordt regelmatig aan IZB-medewerkers gevraagd artikelen en columns voor kranten en kerkelijke bladen te schrijven. Zelf vragen we aandacht voor onze activiteiten door persberichten en het schrijven van korte artikelen die in kerkbladen geplaatst kunnen worden. Samen met de GZB hebben wij een maandelijkse rubriek in ‘De Waarheidsvriend’.
V VOORLICHTING EN FONDSENWERVING 1. LEDENWERVING Sinds 2001 zien we een stijgende lijn in de contributiebijdragen van onze leden. Niet alleen hun financiële bijdragen zijn voor ons werk belangrijk, ook hun betrokkenheid bij en gebed voor ons werk zijn dat. Daarom blijven we de plaatselijke zendings- en IZB-commissies (onze 'handen en voeten' in de gemeenten) oproepen om de ledenwerving niet te verwaarlozen. Steeds meer gemeenten beseffen dat een groot aantal IZBleden in de gemeente de zendingsbetrokkenheid ten goede komt. Daarom geven zij bruidsparen of belijdeniscatechisanten een jaar IZB-lidmaatschap cadeau. Na dat jaar benaderen wij deze mensen met de vraag of zij voor eigen rekening lid willen blijven. Ruim 81 procent deed dat! Daarmee is deze ledenwerfmethode zeer succesvol gebleken.
2. CONTACTEN EN MATERIAAL De gemeente betrekken bij het zendingswerk in Nederland: dat is het doel van de zendings- en IZBcommissies. De IZB helpt hen via onze medewerker voorlichting en fondsenwerving Rufo Petri. In dit kader werd een handleiding voor de commissies geschreven met als titel 'Aanzetten tot zending'. Dit naslagwerkje biedt instructie, tips en ideeën over onder meer het schrijven van een beleids- en actieplan, leden- en fondsenwerving en programma's ter bevordering van het zendingsbewustzijn. Commissies, die bereid zijn om samen met onze voorlichter (delen uit) de inhoud van deze handleiding op een commissievergadering te bespreken, krijgen het boekje van tevoren toegezonden. Deze informatie- en brainstormavonden zijn een stimulans voor het plaatselijke zendingspromotiewerk. In de bespreking wordt ook aandacht
geschonken aan 'Tot Uw dienst', een programma dat de gemeente meer missionair bewust wil maken. Hierdoor worden veel meer gemeenteleden bij het zendingswerk betrokken dan met een traditionele zendingsavond. Commissies die met dit concept aan de slag gaan, zijn dan ook enthousiast. Door de bezoeken aan de commissies horen we ook wat er 'in het veld' leeft. Met deze ontmoetingen willen we dan ook zeker doorgaan. Samen met de GZB organiseerden we in het begin van het jaar vier regionale ontmoetingsavonden, waar commissies en bonden elkaar konden treffen. Naast het kaderblad 'Transmissie' (zie hst. IV) is, om de actualiteit bij te houden, gestart met een maandelijkse 'Nieuwsbrief voor commissies', die per email wordt verzonden aan geïnteresseerden. Dat dit effect heeft, merken we aan het feit dat de veel kerkbladen de hierin opgenomen kerkbladartikelen overnemen en zo aandacht voor de zending in Nederland vragen. Behalve de ontmoetingen met commissies vonden er ook bezoeken plaats aan predikanten die voor het eerst in een gemeente staan. Zij werden geïnformeerd over de dienstverlening van de IZB. Per brief werd aan predikanten gevraagd voor hun belijdeniscatechisanten ledenwerfpakketten aan te vragen.
Rufo Petri IZB JAARVERSLAG 2003
19
3. FONDSENWERVING Voor de IZB-collecten, die in veel gemeenten worden gehouden, zijn diverse collecte- en projectfolders beschikbaar. Hierin wordt aandacht gevraagd voor het zendingswerk in ons land. Bovendien kunnen gemeenteleden via de aanmeldingsbon in de folder zich opgeven als lid van de IZB. Naast de bestaande folders over de IZB in het algemeen en de evangelisatorische projecten in AmsterdamCentrum, Rotterdam-Zuid en Groningen, werden nieuwe folders ontwikkeld over het werk in Eindhoven en Delfshaven. Voor diaconiecollecten ten behoeve van De Herberg verscheen een speciale Herberg-collectefolder. Het gebruik van collectezakjes, waardoor de opbrengst van een collecte aantoonbaar toeneemt, werd ook gestimuleerd. Kinderen, die via school of club spaarden voor een IZB-project, ontvingen een kartonnen spaardoosje, dat zij zelf in elkaar konden zetten. Om de vijf jaar wordt aan de diaconieën gevraagd om voor de komende vijf jaar een toezegging te doen voor een bijdrage in de exploitatiekosten van De Herberg. Dat gebeurde ook in 2003 weer. Voor gemeenten die nog geen zendingsbus in de kerk hebben hangen voor IZB-projecten, werden enkele zendingsbussen aangeschaft. Deze zijn op aanvraag bij ons verkrijgbaar. Om meer fondsen voor ons werk te werven, introduceerden we het sparen van lege cartridges en
20
IZB JAARVERSLAG 2003
toners voor de IZB. Het inzamelbedrijf waarmee wij contacten onderhouden, biedt hiervoor hoge vergoedingen die rechtstreeks naar de IZB worden overgemaakt. Tientallen gemeenten en bedrijven vroegen een actiepakket aan en sparen inmiddels voor de IZB. De eerste financiële resultaten zijn zeer bemoedigend.
4. WEBSITE De internetsite www.izb.nl is een belangrijk middel om de IZB bekend te maken en onze doelstellingen te helpen verwezenlijken. De vormgeving werd compleet vernieuwd, waardoor de site extra aantrekkelijk is om te bezoeken. Voortdurend wordt de informatie ververst en aangevuld. Zo kunnen bezoekers het boek 'Uitgedaagd door de tijd' downloaden, online een donatie geven, een column lezen en allerlei materialen bestellen. Internetters weten ook de online-boekhandel te vinden, waar duizenden boeken worden aangeboden die met een klik op de muis kunnen worden besteld.
DIACONAAL CENTRUM VI MISSIONAIR DE HERBERG Er is een nauwe relatie tussen de Stichting De Pietersberg, waarin het werk van De Herberg is ondergebracht, en de IZB. Dat geldt op bestuurlijk, financieel, administratief en publicitair gebied.
DOELSTELLING De Herberg, op de locatie De Pietersberg in Oosterbeek, is een huis van herbergzaamheid ten dienste van de gemeenten. Mensen kunnen er even afstand nemen van hun thuissituatie met zorgen en problemen. Er wordt geen therapie geboden, wel troost - vanuit de Bijbel - aandacht en liefde. Aan die laatste aspecten leveren de vele vrijwilligers een belangrijke bijdrage. Hun inzet is uiteraard ook een bijdrage aan de beheersing van de kosten. Er is sprake van een hoge bezettingsgraad (maximaal 20 gasten). Op zaterdag 14 juni werd met vele honderden mensen het tienjarig bestaan van De Herberg herdacht en gevierd. Veel werkers van het eerste uur, onder wie pionier ds. G. de Fijter en verschillende vrijwilligers die zo enorm veel werk verzet hebben, waren aanwezig op deze stralende dag. In de kerk werd de lof van God gezongen: dank voor wat Hij heeft gerealiseerd in het toevluchtsoord dat De Herberg is geworden.
binatie van factoren. Voor een meerderheid van de gasten geldt dat een onderliggend probleem is dat men weinig tot zeer weinig gevoel van eigenwaarde heeft. Hetzelfde geldt van relatieproblemen. Beide aspecten komen vaak pas tijdens het verblijf in De Herberg naar voren. Verwijzing vond bij 35% van de gasten plaats door de plaatselijke gemeente. Een vrijwel gelijk percentage (39%) nam zelf het initiatief of werd door familie aangemeld. Aangezien De Herberg wil functioneren als verlengstuk van de gemeente wordt de verantwoordelijkheid voor de nazorg bij de gemeenten gelegd. Er is een goede procedure ontwikkeld om dit met de gemeente en de gast te regelen.
MEDEWERKERS
In het team van vaste medewerkers kwamen geen veranderingen. Het is spijtig dat mevr. M.J. Korevaar gedeeltelijk arbeidsongeschikt is geworden. Zij blijft echter met veel inzet haar werk doen. Opnieuw werden er vier jongeren gevonden die gedurende een periode van tien maanden een diaconaal jaar op De Pietersberg doorbrengen. Twee keer werd een ontmoetingsdag gehouden voor de vrijwilligers. Ongeveer 80 mensen hebben structureel een plaats op het dienstrooster, terwijl er bovendien vrouwenverenigingen zijn GASTEN In 2003 zijn er 169 gasten in De Herberg geweest die wekelijks een schoonmaakteam naar (in 2002: 157). Voor vrijwel alle gasten gold dat Oosterbeek laten afreizen. De coördinatoren van men behoefte had aan geestelijke ondersteuning. het vrijwilligerswerk, de heren J. Bos en A. De concrete aanleiding voor de hulpvraag Hansman – zelf ook vrijwilligers – bewijzen De varieert. Geestelijk en lichamelijk uitrusten is bij Pietersberg grote diensten. 63% van de gasten aan de orde, afstand nemen Ook mag gemeld worden dat de financiële admivan problemen met de partner is bij ruim 30% nistratie, waarvoor de IZB verantwoordelijk is, op van de gasten een reden en bij 27% van de gasten De Pietersberg zelf al jarenlang gedaan wordt geldt het afstand nemen van het gezin of de zor- door mevr. Liesbeth van der Aa. Al even zeer waarderen wij het werk dat de gende rol daarDe gemeente zal niet op christelijke dames Fia Dekker en Wil van in als reden. Reenen, beiden als vrijwilliger Uiteraard is er wijze herhalen wat de cultuur voor 16 uur per week, als gastvaak sprake voorschrijft: gij zult gelukkig zijn! vrouw doen. van een comDs. W. Dekker op de Herberg-jubileumdag
IZB JAARVERSLAG 2003
21
VIIVORMEN VAN SAMENWERKING 1. KERKELIJKE POSITIE Het besluit tot eenwording van de Samen op Weg-kerken heeft de positie van de IZB niet ingrijpend veranderd. De eerder gesloten samenwerkingsovereenkomst met de synode bleef van kracht. Met de afdeling binnenland van het Landelijk Diensten Centrum (LDC) vond een gesprek plaats om de werkzaamheden op elkaar af te stemmen. In een overleg met dr. B. Plaisier en de directie van het LDC werd nagedacht over de missionaire agenda van de kerk en de bijdrage die de IZB daaraan zou kunnen geven. Ds. E. Overeen, adjunct-directeur van het LDC, nam ter kennismaking een keer deel aan het directeurenoverleg van GZB, HGJB en IZB. De contacten met de Regionale Diensten Centra (RDC's) zijn in de ene regio sterker dan in de andere. Een overleg tussen medewerkers beoogt onderlinge afstemming. Met de classis Limburg vond op verzoek van de IZB een gesprek plaats over de positie van de evangelisatie in Bunde en omgeving. Gezocht wordt naar een mogelijkheid om binnen de kaders van de kerkelijke regelgeving dit werk een erkende plaats te geven. Met het Bezinningscentrum Hydepark werd enkele malen overlegd over de vraag hoe de IZB een bijdrage kan geven aan de bezinning en vorming die vanuit de landelijke kerk wordt aangeboden. In het programma van onze studiesecretaris zal hiervoor ruimte gemaakt worden. Ondanks bezuinigingen die de landelijke kerk zichzelf moest opleggen, bleef een subsidie beschikbaar voor onze activiteiten op het gebied van evangelisatorische projecten en missionair jeugdwerk. Door Luisterend Dienen Binnenland werd ons verzoek voor een bijdrage aan enkele diaconale projecten gehonoreerd. 22
IZB JAARVERSLAG 2003
Alpha-conferentie
2. ALPHA-CURSUS De Alpha-cursus geniet brede bekendheid in kerkelijk Nederland. De IZB ondersteunde de introductie van de cursus in Nederland in 1996. In zeven jaar tijd heeft het werk een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Door de Alpha-cursus hebben tal van mensen de betekenis van het christelijk geloof ontdekt. Het werk is ondergebracht in een stichting waarin de IZB samen met de Evangelische Alliantie en Youth for Christ participeert. Een speciale afdeling van de IZB-boekhandel, de Alpha-bookshop, fungeert als distributiepunt voor de Alpha-materialen die het land in gaan. De dagelijkse leiding van de Alpha-cursus berust bij de heer J.L.I. Bakker. Gezien de groei en de omvang van het werk is besloten de financiële administratie en het secretariaat van de Alpha-cursus los te maken uit de IZB-organisatie. Met ingang van 1 januari 2004 is de Alpha-cursus daarmee helemaal op eigen benen komen te staan.
3. EMMAÜS – DE WEG VAN HET GELOOF
4. HERVORMD STREEKCENTRUM SEBALDEBUREN
De belangstelling voor het in 2002 door de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de IZB geïntroduceerde Emmaüs-materiaal is groot. Er blijkt grote behoefte aan materiaal dat gebruikt kan worden na de Oriëntatiecursus Christelijk Geloof en de Alpha-cursus. Bovendien is het materiaal zo veelzijdig en flexibel dat het ook gebruikt kan worden in kringen van gemeenteleden en gemeentegroeigroepen. Naast drie instructieve boekjes zijn er vijf handboeken voor de cursusleiding met bijbehorend werkmateriaal voor deelnemers verschenen. Op 6 april werd in Amersfoort een landelijke dag gehouden om Emmaüs te introduceren. In het najaar werd begonnen met regionale kringleiderstrainingen. In navolging van onderzoeken in Engeland inzake de vraag langs welke wegen mensen tot geloof komen, kwam vanuit het projectteam van Emmaüs de gedachte op om een onderzoek te doen naar het verschijnsel van de kerktoetreding in Nederland. Dr. S. Paas nam hiertoe het initiatief. Deputaten Evangelisatie van de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de IZB gaven opdracht voor een eerste proefonderzoek, dat wordt uitgevoerd door het onderzoeksbureau Kaski en wordt gesteund door de Samen op Weg-kerken.
Nadat de besturen van HGJB en IZB in 2002 hadden besloten het streekcentrum in Sebaldeburen te sluiten, werden op 1 januari 2003 de activiteiten vanuit dit centrum beëindigd. Eind januari vond een slotavond plaats met vrijwilligers en (oud)medewerkers, waar een terugblik gegeven werd op de voorbije jaren. Ook de begeleidingscommissie werd onder dank voor de inzet van de vrijwilligers opgeheven. Hiervoor in de plaats kwam een structuur van regionaal overleg, aangestuurd door medewerkers van de HGJB en de IZB. In dit overleg worden de vragen vanuit de gemeenten en het aanbod vanuit de bonden op elkaar afgestemd. Halverwege het jaar werd afscheid genomen van ds. A. Slingerland, die een beroep aannam naar de Hervormde gemeente Ferwerd. Na een periode van vijf jaar kwam hiermee een einde aan zijn inzet voor het werk van de bonden in de drie noordelijke provincies en aan zijn predikantschap van de Hervormde gemeente Sebaldeburen.
5. HERVORMD GEREFORMEERDE BONDEN De IZB onderhoudt goede contacten met verwante organisaties in hervormde kring. Waar mogelijk vond op onderdelen samenwerking plaats. • Met de nieuwe algemeen secretaris van de GZB, ds. W.G. Teeuwissen, werd nagedacht over de wijze waarop GZB en IZB, ieder vanuit een eigen verantwoordelijkheid, gestalte geven aan de roeping tot zending en hoe zij de gemeenten daarbij assisteren. De dagelijkse besturen spraken met elkaar over beleidsontwikkelingen. Bijzondere aandacht vroeg de betekenis van de islam. Samen met de GZB wordt het kaderblad Transmissie uitgegeven. IZB JAARVERSLAG 2003
23
• Besloten werd de samenwerking met de HGJB rond de kerstconferentie voor jongeren met een periode van vijf jaar te verlengen. Tussen medewerkers van deWindroos en de HGJB vindt regelmatig overleg plaats over activiteiten met het oog op de missionaire toerusting van jongeren. Met de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) hadden HGJB en IZB overleg met het oog op het aanbod van toerusting vanuit de CHE. • In vervolg op een conferentie voor predikanten over de prediking en de studiekringen voor predikanten, onder leiding van onze studiesecretaris ds. W. Dekker en bestuurslid dr. P.J. Visser, vond een evaluerend gesprek plaats met de Gereformeerde Bond. Ook was er het jaarlijks beraad grote steden vanuit de Gereformeerde Bond, waarbij dit keer de aandacht uitging naar het werk in Eindhoven. • De IZB was destijds betrokken bij de oprichting van Hogeschool De Vijverberg te Ede. Met andere initiatiefnemers zijn wij thans vertegenwoordigd in de Raad van Advies van de Christelijke Hogeschool Ede. Eén van onze werkers heeft zitting in de werkveldcommis-
Ontmoeting christenen-moslims
24
IZB JAARVERSLAG 2003
sie die zich bezig houdt met het bevorderen van de kwaliteit van de opleiding van kerkelijke werkers. • De directeuren van GZB, HGJB en IZB ontmoeten elkaar zesmaal per jaar in het zogenaamde directeurenoverleg, om het werk dat zij behartigen op elkaar af te stemmen. Ook de algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond neemt aan dit overleg deel. • Tweemaal per jaar treffen bestuursleden en functionarissen van de zeven bonden elkaar om te spreken over de ontwikkelingen in hun werk en in de kerk. Naast GB, GZB, HGJB en IZB nemen ook de hervormd-gereformeerde mannen-, vrouwen- en zondagsscholenbond aan dit overleg deel. De ontwikkelingen rond Samen op Weg vroegen veel aandacht.
6. STICHTING EVANGELIE EN MOSLIMS In 2003 was het 25 jaar geleden dat de Stichting Evangelie en Moslims in het leven werd geroepen. Samen met de GZB, de Morgenlandzending en de Christelijke
Moslims treden steeds zelfverzekerder naar buiten Tineke Yürümez in ‘Tijding’
in Utrecht werd de relatie met de Samen op Weg-kerken onderstreept.
9. EVANGELISCH WERKVERBAND (EW)
Gereformeerde Kerken stond de IZB aan de wieg van deze stichting. In de loop van de tijd voegden ook de Nederlands Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt zich erbij. Sinds enige tijd neemt het Confessioneel Gereformeerd Beraad als waarnemer deel aan de bestuursvergaderingen. In november werd het jubileum gevierd. Hoe langer hoe meer ontwikkelt Evangelie en Moslims zich tot een kenniscentrum van waaruit cursussen en toerusting gegeven worden en waar men terecht kan voor informatie en uitgaven op het gebied van het christelijk getuigenis in de omgang met moslims.
Met het EW werd naar aanleiding van verschillende activiteiten contact onderhouden. Zo is gesproken over de betrokkenheid van EWleden in Eindhoven bij ons missionair project daar. Tevens liet de directeur van het EW zich informeren over de wijze waarop de IZB missionaire projecten in de grote steden opzet. In het kader van de eenwording van de SoW-kerken haakte de IZB aan bij een plan van het EW om met een brochure de aandacht voor het gebed ‘Kom Heilige Geest, vernieuw uw kerk’ te versterken.
7. EVANGELISCHE ALLIANTIE (EA)
Op bescheiden schaal wordt gezocht naar een uitwisseling van ervaringen met verwante organisaties in Europa. De IZB is gastlid van het verband van European City Missions. Daarnaast is een boeiende relatie ontstaan met het Amt für missionarische Dienste der Evangelische Kirche im Rheinland en in Westfalen, waarmee de IZB in aanraking kwam toen bleek dat deze ook werkten aan een vertaling van het Emmaüs-materiaal. Met de collega’s uit Duitsland vond in het voorjaar in Oosterbeek een uitwisseling plaats, waarin over en weer kennis genomen werd van materialen en werkmethoden. Besloten is deze uitwisseling nog enige tijd voort te zetten en hier de medewerkers van de landelijke kerk bij te betrekken.
In de kring van deelnemende organisaties van de EA participeert de IZB in een platform waar informatie en advies worden uitgewisseld. Ook in de vorm van studiedagen biedt de EA een platform van bezinning. IZB en EA ontmoeten elkaar tevens in de Stichting Alpha-cursus Nederland.
8. NEDERLANDSE ZENDINGS RAAD (NZR) Als lid van de NZR participeert de IZB in het beraad rond recente ontwikkelingen op het terrein van zending en evangelisatie. Zo werd uit de eerste hand informatie gegeven omtrent de positie van de migrantenkerken en de missionaire betekenis van de Nieuwe Bijbelvertaling. Intern vonden enkele veranderingen plaats. De bestuursstructuur veranderde waardoor de functie als platform en de rol van het bestuur duidelijker werden onderscheiden. Door verhuizing naar het Landelijk Diensten Centrum
10. EUROPA
IZB JAARVERSLAG 2003
25
VIIIFINANCIEN De balans per 31 december 2003 en de staat van baten en lasten over 2003 geven inzicht in de financiële positie van de IZB en verschaffen informatie over de besteding van de uit fondsenwerving en levering van goederen en diensten verkregen gelden. Samen met de begroting en de meerjarenraming, die jaarlijks voorafgaand aan een nieuw boekjaar worden opgesteld, vormen deze cijfers de basis voor het financieel beleid.
VERGELIJKING WERKELIJK EN BEGROOT Het overschot over 2003 bedraagt € 20.000. Dit resultaat is € 290.000 hoger dan begroot. Enerzijds waren de baten € 335.000 hoger dan begroot. Anderzijds is er een bedrag van € 45.000 meer besteed. De hogere baten uit eigen fondsenwerving stemmen ons tot grote dankbaarheid. Ondanks de recessie zijn de structurele inkomsten in 2003 ten opzichte van begroot € 117.000 hoger. Daarnaast ontvingen we aan legaten en nalatenschappen € 222.000 meer dan begroot. Ook ten opzichte van 2002 is een lichte stijging te zien in de structurele inkomsten, als we er rekening mee houden dat in 2002 enkele incidentele grote giften werden ontvangen. De werkelijke bestedingen waren € 45.000 hoger dan begroot. Enerzijds valt hierbij op dat minder werd besteed aan evangelistenposten vanwege het (voortijdig) vertrek van enkele evangelisten, aan De Windroos vanwege personeelswisselingen en aan De Herberg vanwege een meevallend exploitatietekort van Stichting De Pietersberg. Anderzijds waren de uitvoeringskosten hoger door noodzakelijk extra onderhoud aan de kantoorgebouwen en door het opnemen van een voorziening voor arbeidsongeschiktheidskosten. We zijn dankbaar voor het bedrag dat in 2003 overbleef. We stellen ook vast dat onverwacht hogere baten uit legaten en nalatenschappen het ingezette beleid om de reserves aan te wenden 26
IZB JAARVERSLAG 2003
voor de doelstelling, hebben doorkruist. Dat betekent voor de komende jaren dat we meer ruimte hebben dan voorheen om diverse aanvragen, die voor nieuwe projecten zijn ingediend, te honoreren.
TOEKOMSTIG BELEID We blijven voornemens de aanwezige reserve in de komende jaren te besteden aan de doelstelling waarvoor de gelden bijeen zijn gebracht. Uit de begroting 2004 en de meerjarenraming 2005 – 2007 blijkt dat we het overig besteedbaar vermogen per 31 december 2007 ramen op € 145.000, ruim € 600.000 lager dan de stand per 31 december 2003. Onder meer is in deze meerjarenraming het besluit van het bestuur verwerkt om nieuwe evangelistenposten te faciliteren voor een bedrag van € 300.000. We mogen met vreugde constateren dat de financiën ons niet beperken in het realiseren van onze doelstelling. We gaan vol goede moed door met de verbreiding van het Evangelie in Nederland. J. Marinissen, penningmeester
ACCOUNTANTSVERKLARING Ingevolge uw opdracht hebben wij de in het hoofdstuk financiën van het jaarverslag 2003 opgenomen financiële overzichten (balans per 31 december 2003 en de staat van baten en lasten over 2003) van de Hervormde Bond voor Inwendige Zending op G.G. te Amersfoort gecontroleerd. De financiële overzichten zijn ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2003 en voldoen aan de Richtlijn Fondsenwervende instellingen. Bij die jaarrekening hebben wij op 15 april 2004 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De financiële overzichten zijn opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de bond. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de financiële overzichten te verstrekken.
Wij zijn van oordeel dat deze financiële overzichten op alle van materieel belang zijnde aspecten in overeenstemming zijn met de jaarrekening waaraan deze is ontleend. Voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de Hervormde Bond voor Inwendige Zending op G.G. en voor een toereikend inzicht in de
reikwijdte van onze controle dienen de financiële overzichten te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze zijn ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 15 april 2004 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Utrecht, 15 april 2004 Price Waterhouse Coopers Accountants N.V.
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2003 Werkelijk 2003 ( €)
Begroot 2003 ( €)
Werkelijk 2002 ( €)
Begroot 2004 ( €)
311.849 319.002 440.168 1.071.019
299.000 280.000 397.000 976.000
306.638 304.992 506.986 1.118.616
305.000 305.000 427.000 1.037.000
Legaten en nalatenschappen
292.092 1.363.111
70.000 1.046.000
70.712 1.189.328
100.000 1.137.000
MDC De Herberg
208.386 1.571.497
186.000 1.232.000
211.210 1.400.538
199.000 1.336.000
45.425 118.480 163.905 10,4%
75.500 98.000 173.500 14,1%
49.520 96.389 145.909 10,4%
48.400 102.500 150.900 11,3%
Beschikbaar uit fondsenwerving
1.407.592
1.058.500
1.254.629
1.185.100
Subsidies Overige baten en lasten Totaal beschikbaar voor doelstelling
71.000 76.919 1.555.511
72.200 89.400 1.220.100
72.151 89.524 1.416.304
71.000 70.800 1.326.900
FONDSENWERVING Baten uit eigen fondsenwerving Contributies Collecten Giften
Kosten eigen fondsenwerving Directe verwervingskosten Uitvoeringskosten fondsenwerving (in % van baten uit eigen fondsenwerving)
IZB JAARVERSLAG 2002
27
Werkelijk 2003 ( €)
Werkelijk 2002 ( €)
Begroot 2004 ( €)
324.300 85.200 168.000 0 118.500 696.000
385.609 102.544 224.960 19.508 195.377 927.998
355.300 148.100 185.800 0 134.100 823.300
71.900 177.800 43.600 1.800 125.900 421.000
45.536 103.490 45.700 1.704 78.514 274.944
75.700 154.700 46.300 2.000 101.000 379.700
28.600 - 8.500 5.600 - 41.900 8.700 71.800 64.300
26.144 - 8.042 3.491 54.576 5.702 80.860 162.731
19.900 - 6.800 5.800 - 38.900 - 2.800 71.300 48.500
298.900 9.800 308.700
272.861 10.919 283.780
305.900 10.600 316.500
1.535.265
1.490.000
1.649.453
1.568.000
20.246
- 269.900
- 233.149
- 241.100
- 34.200 - 31.765 - 14.493 - 80.458
- 51.200 - 32.000 - 6.000 - 89.200
38.824 - 69.882 30.473 - 585
- 62.300 - 31.800 - 3.000 - 97.100
0 100.704 100.704
18.000 - 198.700 - 180.700
15.025 - 247.589 - 232.564
0 - 144.000 - 144.000
20.246
- 269.900
- 233.149
- 241.100
BESTEED AAN DOELSTELLING Dienstverlening gemeenten Evangelisten 283.093 Evangelisatorische projecten 95.843 Toerusting gemeenten 172.493 Hervormd Streekcentrum Sebaldeburen 1.210 Uitvoeringskosten 172.301 724.940 Bezinning & vorming Vormingswerk 80.391 Jeugdevangelisatiecentrum deWindroos 144.496 Stichting Evangelie en Moslims 46.323 Gezamenlijk werk met GZB 1.535 Uitvoeringskosten 157.187 429.932 Materiaalvoorziening Evangelisatieblad ECHO 17.113 Blad Licht in de Avond - 7.206 Evangelisatiemateriaal 3.666 IZB-boekhandel - 39.502 Uitgeverij 4.078 Uitvoeringskosten 103.076 81.225 Missionair diaconaal werk MDC De Herberg 280.286 Uitvoeringskosten 18.882 299.168
Totaal besteed aan doelstelling OVERSCHOT/TEKORT
Begroot 2003 ( €)
Overschot/tekort is toegevoegd/onttrokken aan Vastgelegd vermogen Fonds MDC De Herberg Fonds lening MDC De Herberg Fonds activa bedrijfsvoering Besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve Overig besteedbaar vermogen
28
IZB JAARVERSLAG 2003
BALANS PER 31 DECEMBER 2003 31-12-2003 ACTIVA Materiële vaste activa Onroerende zaken Inventaris Automatisering Vervoermiddelen
194.637 43.381 21.796 935
31-12-2002
194.637 52.984 26.686 935 260.749
275.242
Financiële vaste activa
667.514
692.913
Voorraden IZB-boekhandel
139.952
163.845
Vorderingen Debiteuren Overige vorderingen
166.453 181.888
158.203 323.022 348.341
481.225
Liquide middelen
2.357.451
2.141.601
Totaal
3.774.007
3.754.826
PASSIVA Eigen vermogen Besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve Overig besteedbaar vermogen
616.036 763.470
616.036 662.766 1.379.506
Vastgelegd vermogen Fonds MDC De Herberg Fonds lening MDC De Herberg Fonds activa bedrijfsvoering
790.444 653.443 260.749
1.278.802 824.644 685.208 275.242
1.704.636 3.084.142 Voorzieningen Groot onderhoud Arbeidsongeschiktheidskosten
59.322 79.393
1.785.094 3.063.896 25.715 0
138.715 Schulden Crediteuren Rekeningen-courant Belastingen en premies Vooruitontvangen bedragen Overige schulden Totaal
94.695 67.982 14.708 229.240 144.525
25.715 150.964 69.187 44.538 223.638 176.888
551.150
665.215
3.774.007
3.754.826
IZB JAARVERSLAG 2003
29
PERSONALIA (PER 31 DECEMBER 2003) BESTUUR Ds. H.J. van der Veen Ds. G.J. Wolters Ds. J.W. Goossen J. Marinissen Ds. M.D. van der Giessen Dr. P. van den Heuvel Ds. P. Hoogendam J. de Jong Mw.drs. W.E. Klok-Wallet Ds. H.C. Marchand P.J. Oudshoorn RA Ds. M.J. Tekelenburg Dr. P.J. Visser P. Voskamp Mw.dr. M.G. de Vries-Smelt
Zwijndrecht Hoogeveen Vriezenveen Middelburg Boskoop Bunnik Bergschenhoek Woudenberg Kampen Groningen Veenendaal prang-Capelle Den Haag Rijswijk (ZH) Wierden
voorzitter tweede voorzitter secretaris penningmeester
DIRECTIE Ds D.Ph.C. Looijen Mw. M.E. Brak
predikant-directeur adjunct-directeur
LANDELIJKE WERKERS Ds. W. Dekker Ir. H.H. den Hertog Mw. A.M.D. van Briemen Drs. R. Petri Mw. L.J. van Putten J.J. Timmer J.D. Verspuij Mw. J.D. van der Zee – van der Ploeg
studiesecretaris teamleider De Windroos / coördinator Dabar jongerenwerk De Windroos voorlichting / fondsenwerving kinderwerk De Windroos afd. Toerusting coördinator dienstverlening gemeenten afd. Toerusting
BUREAU Mw. G. van de Beek Mw. E. Druyff Mw. M. Pleizier-den Oudsten Mw. H.L. Timmermans Mw. J. Versteeg Drs. J. Westland RA
30
IZB JAARVERSLAG 2003
secretariaat secretariaat secretariaat administratie secretariaat controller
BOEKHANDEL H. Borghuis Mw. W. Inkenhaag-van de Vliert Mw. C.M. Joustra-Imthorn P.D. de Kruif
EVANGELISTEN IN DIENST VAN DE IZB Ds. M. van Duijn N. Grijzenhout Drs. T.A.W. van der Louw Drs. J. Schaap Ir. P.C.H. Smits N.F. van Splunter Mw. J.W. Timmer Drs. H.A. Verdoold M. van Welie
Eindhoven Veenendaal Groningen Vreeswijk-Nieuwegein Amstedam (Noorderkerk) Amsterdam (Jeruzalemkerk) Amsterdam (Jeruzalemkerk) Rotterdam-Kralingen Rotterdam-Zuid
WERKERS IN SAMENWERKINGSPROJECTEN H. den Breejen J. Brinkman Ds. H.G.J. van Dolder Ds. C.M. van Loon
Delft Studentenwerk (IFES/GZB/IZB) Rotterdam-Delfshaven Capelle a/d IJssel
MISSIONAIR DIACONAAL CENTRUM ‘DE HERBERG’ F.H. Chevalking Mw. M.J. Korevaar A. van Laar Mw. F.H. van Laar-Schutte Mw. I.I. Westerhof-van Pelt Mw. N. van de Pol-Gijsbertsen Mw. A.A. Snitselaar
IZB JAARVERSLAG 2003
31
BUREAU: Eindredactie: Marja Brak Foto’s: Piet de Kruif, Rufo Petri en Jan Westland Omslagfoto: evangelist Henk den Breejen in Delft.
Joh. van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort Tel. 033 4611949 E-mail:
[email protected] Internet: www.izb.nl Postbank 980 980 Rabobank 30 22 06 191