2. VERGELIJKING VERKIEZINGSPROGRAMMA S AMSTERDAM

2. VERGELIJKING VERKIEZINGSPROGRAMMA’S AMSTERDAM STELLING 1: WERKZOEKENDE VLUCHTELINGEN STEMWIJZER Amsterdam Zuidoost Omdat inburgering een taak is van de centrale stad moet het stadsdeel geen extra taalcursussen organiseren. D66: -GroenLinks: Oneens Extra taalcursussen kunnen in een stadsdeel als Zuidoost met een groot aantal migranten noodzakelijk zijn om achterstanden bij het spreken en schrijven van de Nederlandse taal weg te werken. PvdA: Oneens De PvdA wil iedereen een kans geven op het leren van Nederlands. Waar de centrale stad gaten laat vallen in het aanbod, moet het stadsdeel Zuidoost aanvullen. Zo zorgen we ervoor dat iedereen Nederland kan leren VVD: Eens Taalcursussen worden reeds door gemeentelijk beleid aangeboden. Iedere immigrant heeft een inburgeringsplicht. Als je een succesvol bestaan wilt hebben is de beheersing van het Nederlands cruciaal. Dit is de eigen verantwoordelijkheid. CDA: Eens Het heel divers aanbieden van Nederlandse taal cursussen heeft veel te weinig resultaat opgeleverd. Een centrale aanpak is nu te prefereren boven verspreid aanbieden. UIT DE VERKIEZINGSPROGRAMMA’S: : 1. Zelfredzaamheid De verantwoordelijkheden voor de inburgering en de invulling daarvan, liggen bij de nieuwkomers zelf. Er zijn echter kwetsbare groepen, die hun hele leven vaak niets dan oorlog hebben gekend. Er moet volgens D66 daarom veel meer geïnvesteerd worden in persoonlijke begeleiding en het leren van zelfredzaamheid. 2. Leer/werktrajecten Vluchtelingen stromen nog onvoldoende door naar betaald werk, zodoende is van belang te werken aan het halen van Nederlandse diploma’s. Volgens D66 moet er meer op innovatie worden ingezet om wereldwijd te concurreren, meer worden geïnvesteerd in de versterking van succesvolle sectoren en het is de hoogste tijd voor een duurzaamheidsinhaalslag ten aanzien van de schaarste van grondstoffen. De afgelopen tien jaar heeft D66 veel voorstellen gedaan om Amsterdam als creatieve en kennisstad te ontwikkelen. De creatieve sector is gebaat bij ruimte en deregulering. Dit geldt voor de organisatie van evenementen en de mogelijkheden voor het opzetten en exploiteren van creatieve ondernemingen, horeca en uitgaansgelegenheden. In de creatieve industrie vormt digitalisering de motor voor innovatie en nieuwe bedrijvigheid. Dit geldt zowel voor de productie als distributie van producten en diensten. 1. Bedrijven creëren banen. De D66-agenda op het gebied van werkgelegenheid begint daarom met het aantrekkelijk maken van de gemeente voor bedrijven en ondernemers. 2. Flexibiliteit. Amsterdammers kunnen onder andere aan het werk blijven door zich om te scholen of ander werk te accepteren. De gemeente kan ondersteuning bieden door Buurtgericht Werken. Het stadsdeel is op die manier actief in de buurten aanwezig en iedere buurt heeft een eigen buurtcoördinator. De directe omgeving van de werkzoekende kan zo worden betrokken. 3. Regionale aanpak. D66 vindt dat werkgelegenheidsbeleid en re-integratie niet bij de stadsdeel- of gemeentegrens ophouden. Een regionale aanpak moet worden opgezet dan wel uitgebreid. 4. Werkgeversservicepunt. Het werkgeversservicepunt Groot Amsterdam is een goed voorbeeld van samenwerking tussen gemeente, marktpartijen en maatschappelijke organisaties. 5. Participatie. Mensen moeten zoveel mogelijk gestimuleerd worden weer aan de slag te gaan. Daarbij is

1

niet alles vrijblijvend. In bepaalde gevallen zijn dwang en sancties niet uitgesloten. In situaties waarbij er echt geen (snelle) terugkeer naar de arbeidsmarkt mogelijk is, moet de nadruk liggen op het stimuleren van scholing en het verrichten van maatschappelijk werk. 6. Aansluiting houden. D66 ziet de volgende middelen om aansluiting bij de maatschappij te bevorderen: (verbetering van) taalonderwijs, periodieke coachings- of verantwoordingsgesprekken en vrijwilligerswerk. 7. Voldoende middelen ten behoeve van scholing en opleiding voor re-integratie. Teveel mensen met een bijstandsuitkering staan aan de zijlijn, kunnen zich onvoldoende omscholen en zo weer deel gaan nemen aan het arbeidsproces. In de praktijk zijn de beschikbare middelen onvoldoende gebleken om dit probleem adequaat aan te pakken. D66 wil daarom dat de gemeente hiervoor extra middelen inzet en in gesprek gaat met werkgevers en kenniscentra om de zogeheten O&O fondsen voor dit doel in te zetten. 8. Scholingslening. D66 pleit ervoor om de scholingslening voor minima toegankelijker te maken, zodat meer mensen er gebruik van kunnen maken. De meeste aanvragen worden nu afgewezen omdat de aanvragers bijvoorbeeld een studieschuld hebben of omdat ze te veel verdienen, ook al houden ze netto te weinig geld over om zelf een opleiding te betalen. 9. Dienstverlening. D66 streeft naar een betere dienstverlening binnen de Dienst Werk en Inkomen (DWI) door de verdere professionalisering van de klantmanagers, verbeterde informatievoorziening en communicatie. 10. Gemeente gaat voorop. Volgens D66 moet de gemeente het goede voorbeeld geven en als werkgever voorop lopen in het bieden van werkervaringsplaatsen, doorstroming van talent en het bieden van werkkansen aan mindervaliden. Er moet voldoende geld worden vrijgemaakt voor de begeleiding van nieuwe instroom. 11. Minder bureaucratie. Voor werkgevers moet het eenvoudiger worden om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. De procedure moet minder bureaucratisch worden en faciliteren dat er meer beschermde werkplekken komen. Meer werk: 12. Nieuwe banen door inzet op duurzame innovatie en ambachtseconomie. 13. Aantrekkelijk Amsterdam is creatief, open en gastvrij. 14. Positie van ZZP’ers versterken.

Voor GroenLinks is werk de beste vorm van sociale zekerheid. Werk bestrijdt armoede, geeft zingeving, stimuleert ontwikkeling en emancipeert. Werk gun je iedereen. Maar op dit moment is er simpelweg te weinig werk. veel Amsterdammers vinden geen werk dat aansluit bij hun capaciteiten of ambities, of daar zelfs maar bij in de buurt komt. GroenLinks vindt dat de ondersteuning vanuit de overheid voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt juist moet worden uitgebreid in plaats van afgeknepen. Het recht op een uitkering komt met de verplichting om zo snel mogelijk (weer) aan het werk te gaan en voor je eigen inkomen te zorgen. In de ideale situatie vindt iedereen op eigen kracht een baan. Maar als dat om wat voor reden dan ook niet lukt, heeft de gemeente de verantwoordelijkheid de helpende hand te bieden. Mensen die om wat voor reden niet willen werken, krijgen te maken met een gemeente die ze duidelijk aanspreekt op hun verplichtingen. De overheid biedt (inkomens)ondersteuning als dat nodig is, maar van iedereen mag verwacht worden dat als zij kunnen werken, ze alles doen wat in hun macht ligt om aan werk te komen. ZZP-ers: GroenLinks heeft de afgelopen periode aandacht gevraagd voor werkende minima en ervoor gezorgd dat ook zzp’ers met een minimuminkomen een beroep kunnen doen op scholing en ondersteuning door de gemeente. Maar de gemeente kan nog meer doen om maatregelen als tijdelijke bijstand en stageregelingen beter toegankelijk te maken voor zzp’ers. Bij aanbestedingen van de gemeente moeten zelfstandigen meer kansen krijgen. Aan het Werk - Gelijke kansen 1. Mensen die ondernemen vanuit een sociaaleconomische achterstandspositie komen in aanmerking voor een gemeentelijk microkrediet. 2. Prioriteit krijgt het naar werk begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking. Met werkgevers worden daarover harde afspraken gemaakt. 3. In deze tijden bestaat vooral voor jongeren het gevaar dat zij niet aan het werk komen. GroenLinks wil dat scholen extra aandacht besteden aan de voorbereiding op de arbeidsmarkt van jongeren en meer aandacht voor de beroepskeuze. 4. Ook voor ouderen is het moeilijk om weer aan werk te komen. Mensen op oudere leeftijd zijn capabel

2

en geïnteresseerd in het opzetten van een eigen onderneming of het leren van een ander vak. Zij verdienen ondersteuning in de vorm van (om)scholing bij werkloosheid. 5. De gemeente blijft met bedrijven in gesprek om te zorgen voor genoeg leerwerkplekken en stageplekken. Bij aanbesteding is dit wat GroenLinks betreft een harde eis. 6. Het investeringsfonds voor sociale firma’s wordt uitgebreid en de gemeente gaat zelf meer inkopen bij sociale firma’s. Het investeringsfonds wordt opengesteld voor Amsterdammers die willen mee-investeren. Het investeringsfonds maakt ook een crowdfunding mogelijkheid voor speciale projecten en initiatieven uit het fonds, wat de participatie verhoogt. Werkloosheid 7. Parttime werken vanuit de bijstand wordt gestimuleerd als stap naar economische zelfstandigheid. GroenLinks pleit ervoor dat tijdelijk tot 25 procent boven het bijstandsniveau mag worden bijverdiend. 8. Het starten van een onderneming vanuit de bijstand wordt gestimuleerd, door middel van voorlichting, ondersteuning en zo nodig het bieden van bijscholing. 9. De gemeente ondersteunt sociale ondernemingen, waar mensen met een beperking en/of een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt aan de slag kunnen. 10. Re-integratietrajecten zijn, om verdringing van betaald werk te voorkomen, in principe tijdelijk en hebben voor zover de wet dat toestaat zoveel mogelijk het karakter van een opleiding. 11. Iedereen in een uitkeringssituatie wordt gestimuleerd om naast het zoeken naar werk vrijwilligerswerk te doen. 12. Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt worden geholpen met taalcursussen, internet- en computercursussen en andere opleidingen die gericht zijn op het vinden van werk, ook als ze niet uitkeringsgerechtigd zijn. Om de drempel te verlagen en versnippering van het aanbod tegen te gaan komt er gemeentelijk gereguleerd volwassenenonderwijs voor deze doelgroep. 13. Buurthuizen brengen werkzoekenden met elkaar in contact. 14. Hoe langer iemand zonder werk zit, hoe groter de afstand tot de arbeidsmarkt. Vandaar dat de gemeente verdere samenwerking zoekt met het UWV om mensen voordat ze aankloppen bij de Dienst Werk & Inkomen (DWI) al te kunnen helpen.

Goed werkgeverschap: de gemeente geeft het goede voorbeeld Werk is meer dan geld verdienen. De gemeente Amsterdam heeft als grootste werkgever in de stad een dubbele verantwoordelijkheid voor het welzijn van haar werknemers en de inwoners van de stad. De gemeente Amsterdam biedt goed werk voor werknemers met een diversiteit aan opleidingsachtergronden vanuit het besef dat een vast contract mensen bestaanszekerheid geeft. Dat betekent een heroverweging van contracten die uitbesteed zijn. Ook mag bij de aanbesteding van dergelijk contracten niet alleen de prijs leidend zijn. Het succes van de reorganisatie van de gemeenteli jke organisatie die gaande is zal door de PvdA fractie mede worden beoordeeld op mate van medezeggenschap door de werknemers. De gemeente doet ook mee met ‘make a difference day’ om het vrijwilligerswerk in de stad te ondersteunen. Social return on investment bij onze contract partners We gaan door met de al ingezette koers van ‘social return on investment’. In ons inkoop- en aanbestedingsbeleid vragen we van opdrachtnemers en subsidieontvangers een concrete bijdrage aan de arbeidsmarkt in Amsterdam in de vorm van banen, werkervaringsplaatsen of stageplekken. Wij verlangen een ‘social return on investment’ van maximaal 5% van de aanneemsom en controleren de realisatie. Sociaal ondernemen stimuleren De bedrijven in Amsterdam helpen wij met het realiseren van hun deel van de 125.000 banen voor arbeidsbeperkten in Nederland die het sociaal akkoord in het vooruitzicht heeft gesteld. De gemeente neemt ook haar deel voor haar rekening. Met de sociale werkvoorziening en met bedrijven helpen wij het optuigen van ‘social firms’ waar mensen die geen reguliere baan vinden, zo nodig met loonkostensubsidie uit de participatiewet, korter of langer aan het werk kunnen. Sociaal ondernemerschap steekt overal de kop op en verdient alle steun. Door met Samen Doen in strijd tegen armoede We zijn ervan overtuigd dat werk de beste manier is om armoede te bestrijden. Amsterdammers zonder baan worden geholpen bij het vinden van werk. In sommige gevallen is dat niet genoeg. In dat geval helpen we elkaar. Amsterdammers worden ondersteund zelf uit de armoedespiraal te komen door de kern van het probleem aan te pakken en niet alleen met symptoombestrijding. We gaan door met ‘Samen Doen’ waarbij

3

samenwerkende hulpinstanties onder begeleiding van 1 regisseur voorkomen dat het een Amsterdammer niet lukt zelf uit armoede te komen doordat hij door de bureaucratische bomen het bos niet meer ziet. We maken hiervoor gebiedscontracten met de stadsdelen. Bedrijven en deelnemingen: borgen publiek belang De gemeente Amsterdam kent een rijke traditie op het snijvlak van markt en overheid. Ooit werden de centrale markthallen opgericht om er voor te zorgen dat Amsterdammers verse vis konden kopen. Tegenwoordig is de gemeente Amsterdam verantwoordelijk of aandeelhouder van ruim veertig bedrijven en deelnemingen. De PvdA kiest voor actief aandeelhouderschap: met ons deelnemingenbeleid willen we bijdragen aan maatschappelijke doelen op het gebied van duurzaamheid, werkgelegenheid en gelijke kansen. De PvdA vraagt van onze bedrijven en deelnemingen te investeren in werkgelegenheid, stageplaatsen en het startklaar maken van jongeren voor de arbeidsmarkt. Meer mogelijkheden voor maakindustrie De maakindustrie is in opkomst in Amsterdam en biedt ongekende mogelijkheden. Overal in de stad zijn kansrijke creatieve en innovatieve startups zoals I-Fabrica in Noord, een werkplaats waar iedereen zelf producten kan ontwikkelen, maar ook de Jean School in Zuid. De PvdA wil deze initiatieven en ontwikkelingen stimuleren, faciliteren en de maakindustrie een vast onderdeel maken van het curriculum op bijvoorbeeld MBO’s in de stad. Stimuleren startende innovatieve ondernemers en zzp’ers Het aantal kleine ondernemers is afgelopen tien jaar verdubbeld. Amsterdam kent 47.000 zzp’ers, goed voor 10% van de werkgelegenheid. Opdrachten werken beter dan subsidies. Er komt een stimuleringsregeling van overheid en bedrijven om gezamenlijk opdrachten te geven aan startende innovatieve ondernemers en zzp’ers. Dit wordt gedaan door zzp’ers, grote en kleine bedrijven aan elkaar te koppelen. Ook willen we de kloof tussen startende en gevestigde ondernemers overbruggen door intensieve publiekprivate samenwerking en netwerkontwikkeling te stimuleren. Het inkoopbeleid van de gemeente Amsterdam wordt zoveel als mogelijk in dienst gesteld van het opkomende ondernemerschap

Voor iedereen: onderwijs op maat Er komt een zinvol alternatief voor het wegvallen van de vrijwillige inburgering Het moet mogelijk blijven voor mensen die zich willen ontwikkelen mee te doen via een laagdrempelig aanbod van bijvoorbeeld taalcursussen. We stimuleren mensen Nederlands te leren zodat zij makkelijker kunnen deelnemen aan de Amsterdamse samenleving Leren centraal: praktijk en theorie - De gemeente coördineert de contacten tussen scholen en de lokale middenstand, bedrijvencentra en stedelijke diensten om te zorgen dat er voldoende stageplekken zijn voor leerlingen uit het beroepsonderwijs. De gemeente neemt hierin ook zelf haar verantwoordelijkheid. De gemeente moet onderzoeken hoe ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf die stageplekken aanbieden, lastenverlichting kunnen krijgen. De gemeente zoekt de samenwerking met onderwijsinstellingen voor projecten en onderzoeken. - Via leer-/werktrajecten kunnen jongeren die in het regulier onderwijs geen kwalificatie kunnen halen of daar zijn uitgevallen toch aan de slag als leerling bij een bedrijf. Daar werken ze aan hun vaardigheden, zodat ze daarna meer kans maken als starter op de arbeidsmarkt Aan het werk: laat iedereen een bijdrage leveren aan onze stad. - Zoveel mogelijk Amsterdammers die kunnen werken, helpen we om aan de slag te gaan. Als er voor werkzoekenden niet genoeg banen op de reguliere arbeidsmarkt beschikbaar zijn, creëren we “maatschappelijke banen.” Want er is genoeg nuttig werk te doen: van huiswerkbegeleiding tot werk bij sportverenigingen. Bij bijstandsgerechtigden die hiervoor kiezen, vullen we hun uitkering aan tot het minimumloon. Voor mensen die nog niet toe zijn aan betaald werk, zorgen we voor voldoende dagbestedingsmogelijkheden. Als mensen hiertoe zelf initiatieven aandragen, moet de gemeente dat serieus nemen. - We plaatsen geen mensen meer in zinloze trajecten en zetten geen mensen meer onder dwang aan het werk voor een uitkering. - Werkloosheid van jongeren is een maatschappelijk probleem, dat snel aangepakt moet worden. We creëren speciaal voor jonge werklozen leerwerkplekken. Zij bouwen zo werkervaring, kennis en sociale contacten op. Zo voorkomen we dat er een verloren generatie ontstaat. - Werkzoekenden krijgen ook de ruimte en gelegenheid om te solliciteren. De gemeente regelt kinderopvang

4

als een werkloze ouder een sollicitatiegesprek gaat voeren of een cursus volgt. Voor werkzoekenden die reiskosten naar een sollicitatiegesprek niet kunnen betalen, komt een reiskostenvergoeding.

De werkloosheid in Amsterdam ligt boven het Nederlands gemiddelde. Maar liefst 75.000 Amsterdammers zoeken naar werk, waarvan 55.000 met een uitkering. Meer dan 1 op 6 stadgenoten tussen 15 en 65 jaar heeft een uitkering. Met de combinatie van een hoog aandeel bijstand, een hoge werkloosheid én veel arbeidsongeschiktheid staat Amsterdam bovenaan, alleen geëvenaard door Heerlen. Heerlen? Al met al heeft maar 1 op 3 Amsterdammers tussen 15 en 65 een baan van meer dan 32 uur per week. En dat voor een stad met zo’n economische potentie. Ten opzichte van drie jaar geleden vinden twee keer zo veel werkzoekenden met een uitkering een baan, met maar een derde van het vroegere budget. Zelfs na deze verbetering van een factor zes (!), presteert Amsterdam aanzienlijk slechter dan gemiddeld – nog altijd worden werkzoekenden geen recht gedaan. De VVD vindt dat de stad toch ten minste naar het midden van de lijst moet opschuiven. Dat betekent anderhalf keer zo veel mensen aan werk helpen met het huidige budget. We zetten de hervorming van de dienst Werk en Inkomen met kracht door, juist in de crisis. 1. Meer mensen aan het werk; 50% meer re-integratie naar de arbeidsmarkt van werkzoekenden 2. Geen langjarige re-integratieprojecten meer; naar korte, intensieve ondersteuning direct gericht op concreet werk. We investeren € 3.5 miljoen 3. Strengere eisen aan de sollicitatieplicht en de acceptatie van banen

Integratie en Participatie Het CDA staat voor een stad waar alle bewoners zich thuis kunnen voelen. Het integratie- en participatieproces heeft tijd nodig. De overheid kan dit proces echter ook verstoren. Een belemmering is bijvoorbeeld het hebben van een niet-activerend sociaal vangnet, dat mensen lange tijd in een uitkering gevangen houdt. Integratie en participatie gaat immers het beste via een baan. Een andere manier om integratie en participatie tegen te werken is als de gemeente nieuwkomers langdurig blijft aanspreken als leden van een bepaalde etnische groep, en ook het subsidiestelsel daar op afstemt. Bijna 100.000 Amsterdammers zijn de Nederlandse taal onvoldoende machtig. Dat is een belangrijk obstakel bij het vinden van werk en het deelnemen aan de samenleving. Veel programmapunten uit de hoofdstukken over werk, onderwijs, cultuur, veiligheid en sport leveren een rechtstreekse bijdrage aan het bevorderen van integratie en participatie. Specifieke aandachtspunten zijn in hoofdstuk 8 vermeld, o.a:. 1. Nieuwkomers moeten zich de Nederlandse taal eigen maken. In een uitkeringssituatie wordt de uitkering gekort of ingehouden bij aantoonbare onvoldoende inspanning daartoe. 2. De gemeente spreekt inwoners aan als Amsterdammer, dus als individueel burger, en niet in de eerste plaats, als lid van een bepaalde etnische of religieuze gemeenschap. 3. Integratie heeft ook een culturele component. De gemeente steunt initiatieven die erop gericht zijn, om nieuwkomers thuis te maken in de Nederlandse en Amsterdamse cultuur, literatuur en geschiedenis. In samenwerking met maatschappelijke organisaties ontwikkelt de gemeente een burgerschapscurriculum, waarin verteld wordt wat de rechten en plichten van Amsterdamse burgers zijn en hoe die zich in de loop van de geschiedenis hebben ontwikkeld. 4 De gemeente heeft binnenkort geen formele rol meer bij het aanbieden van inburgeringscursussen, en inburgering is een verantwoordelijkheid van nieuwkomers zelf. Maar de gemeente kan wel proberen om een vinger aan de pols te houden, bijvoorbeeld door nieuwkomers die zich in de stad vestigen uit te nodigen voor een gesprek, waarbij zij ook gewezen kunnen worden op de faciliteiten die er zijn. Werkgelegenheid: 1. Oude bedrijventerreinen moeten nieuwe impulsen krijgen. Amsterdam herziet zijn bedrijventerreinen en bevordert daarmee de ontmoeting van verschillende soorten bedrijven en clusters (start-ups, handel- en slimme maakindustrie, creatieve industrie, financiële dienstverlening). Oude

5

bedrijventerreinen worden heringericht tot duurzame, schone en aantrekkelijke business zones. De gemeentelijke lasten voor ondernemers worden niet verhoogd en waar mogelijk gericht verlaagd. 3. Amsterdam bevordert de versnelde aanleg van de Tweede Zeesluis. 4. De gemeente is mede verantwoordelijk voor een betere re-integratie van bijstandsgerechtigden en zet hierbij fors in op samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs. 5. Uitkeringsgerechtigden worden dwingender toegeleid naar de arbeidsmarkt. Tegenover het recht op uitkering staat de plicht om zo snel mogelijk werk te aanvaarden of een vervolgopleiding te doen. Gemeenten voeren integraal participatiebeleid waarin bijstand, sociale werkvoorziening, integratie en (beroeps)onderwijs nauw verweven zijn. Een tegenprestatie bij een bijstandsuitkering acht het CDA als vanzelfsprekend. 6. Winkels en ondernemingen in de stad worden nog vaak gehinderd door bouwprojecten en infrastructurele projecten. De gemeente werkt hard aan het stimuleren van een efficiëntere en snellere uitvoering van openbare werken: via bonus-malusregelingen en door bij aanbestedingen snelheid veel prioriteit te geven, met uiteraard kwaliteit als basisvoorwaarde. 7. Touringcars brengen veel toeristen naar de stad, die voor veel werkgelegenheid en inkomen zorgen. De gemeente zorgt voor voldoende en adequate halteplaatsen. 8. Schiphol is een grote banenschepper voor de stad. Niet alleen werken op Schiphol zelf al 64.000 mensen, maar Schiphol draagt bij aan de internationale bereikbaarheid van Amsterdam. Dat is een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven die nadenken over waar zij hun hoofdkantoor willen vestigen. Voor Amsterdam is een goede luchthaven economisch van groot belang. De gemeente ondersteunt de verdere groei van Schiphol binnen de afgesproken grenzen. 9. De gemeente investeert samen met het lokale bedrijfsleven in nauwe contacten met investeerders en andere ondernemende types in binnen- en buitenland. De gemeente koppelt hun vragen aan kansen in de stad. De Zuidas wordt zo een financiële broedplaats voor de hele stad. 10. De wethouder economische zaken gaat regelmatig op handelsmissies, om bedrijven voor vestiging in de stad te interesseren. Hierbij toont Amsterdam zich ambitieuzer dan concurrerende steden zoals bijvoorbeeld Londen en Frankfurt. 11. Het CDA is geen voorstander van het doorvoeren van een 24 uurseconomie in Amsterdam. Er is meer in het leven dan winkelen en consumeren. Het CDA hecht sterk aan de toegevoegde waarde van collectieve rustmomenten voor de gemeenschap. Het CDA keert zich daarom tegen de 24 uurs openstelling van winkels. Daarnaast zet het CDA zich in voor het ‘winkelvrij’ houden van de zondagochtend. Ondernemers en werknemers mogen niet gedwongen worden MEE TE DOEN AAN DE ZONDAGSOPENSTELLING. 2.

STELLING 2: WONINGZOEKENDE VLUCHTELINGEN STELLINGEN KIESKOMPAS 2014

In Amsterdam moeten veel meer sociale huurwoningen worden verkocht aan de bewoners In plaats van de gemeente moeten huizenbezitters zelf eigenaar worden van de grond onder hun woning (afschaffen erfpacht)

Ruimte voor A’dammers

Samen voor Amsterdam

Voor een Sociaal Amsterdam

A’dammers maken de stad

Werk voor Iedereen

Niet mee eens

Niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Helemaal mee eens

Een gemeenschap die werkt Helemaal mee eens

Mee eens

Niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Helemaal mee eens

Helemaal mee eens

6

STELLINGEN KIESKOMPAS 2014 Zolang er leegstand is mogen er geen nieuwe kantoren worden gebouwd in Amsterdam Om sociale voorzieningen in stand te houden mag de OZB (de belasting op huisbezit) worden verhoogd

Niet mee eens

Mee eens

Mee eens

Mee eens

Niet mee eens

Niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Mee eens

Neutraal

Mee eens

Helemaal niet mee eens

Helemaal niet mee eens

Toelichting STEMWIJZER Het aantal sociale huurwoningen in Amsterdam mag omlaag. D66: Eens D66 wil balans op de Amsterdamse woningmarkt. Er moeten meer huurwoningen komen voor mensen met een middeninkomen, zoals de politieagent en de verpleegster. Voor deze mensen zijn er nu te weinig huizen beschikbaar. Daarom wil D66 meer ruimte creëren voor midden groepen in de stad. GroenLinks: Oneens Amsterdam is er voor iedereen; jong, oud, arm en rijk. Een groot deel van de Amsterdammers heeft een inkomen tot 43.000 euro bruto per jaar. Zij zijn veelal afhankelijk van een sociale huurwoning. GroenLinks vindt het belangrijk dat ook mensen met een niet al te grote beurs in Amsterdam kunnen (blijven) wonen. PvdA: Oneens De PvdA wil geen onbetaalbare wijken binnen de ring en onleefbare wijken buiten de ring. Er mag geen tweedeling ontstaan tussen mensen die wel of niet een dure woning kunnen betalen. Wij willen dat er plek blijft voor alle Amsterdammers. Dat ook inwoners met een lager inkomen in wijken met goede scholen en sociale voorzieningen kunnen wonen. Daarom houden we het aantal betaalbare huurwoningen op peil, om het unieke Amsterdamse karakter van de stad te behouden. SP: Oneens Met wachtlijsten oplopend tot 12 jaar is het onzin te zeggen dat er teveel sociale huurwoningen zijn. Om een stad te blijven die voor iedereen welkom is en waar mensen met veel en minder geld naast elkaar wonen, is investeren in sociale huurwoningen nodig VVD: Eens 61 procent van de woningen in Amsterdam is nu een sociale huurwoning. Het aantal betaalbare vrije sector woningen voor middeninkomens is daarentegen veel te laag. Daardoor is er nauwelijks doorstroming en worden onnodig veel woningen gesubsidieerd. VVD wil het aantal sociale huurwoningen terugbrengen naar 30 procent en meer bouwen voor middeninkomens. CDA: Eens Amsterdam heeft met 60% teveel sociale huurwoningen. Wie meer verdient kan daarom niet doorstromen. Daarom zijn er toch nog lange wachtlijsten. Daarom: bouw vooral huur en koopwoningen voor middeninkomens. Gezinswoningen horen ook in de stad. UIT DE VERKIEZINGSPROGRAMMA’S:

Het aandeel ouderen, eenpersoonshuishoudens en studenten groeit. Stadsgezinnen kunnen in de stad hun leven het beste organiseren en zijn bereid offers te leveren als ze maar “in de stad” (kunnen blijven) wonen. Veel van deze Amsterdammers verdienen teveel voor een sociale huurwoning en te weinig voor een koopwoning. Voor deze middeninkomens moeten er veel meer vrije sector huurwoningen beschikbaar komen en bereikbaar worden, desnoods met afspraken over de hoogte van de huur (modale huur). Door falend woningbouwbeleid is er nu echter een onbalans tussen sociale huur-,

7

vrije sector huur- en koopwoningen in Amsterdam en slagen opeenvolgende colleges er maar niet in de nieuwbouwdoelstellingen te halen Meer woningen: 1. Maximale inzet op modale huur. 2. Verhogen van de bouwproductie: - Soepelere regelgeving bouw. Om het bouwproces te versnellen pleit D66 ervoor dat het Rijk op korte termijn een aantal regels en procedures (verder) versoepelt - Stimuleren zelfbouw - Verdichting. D66 kiest in eerste instantie voor verdere verdichting van bestaande wijken, waarbij op bepaalde plekken ook hoogbouw mogelijk moet zijn. - Invulgebieden en IJburg versneld ontwikkelen. - Bijbouwen en aanpassen woningvoorraad rond A10. 4. Doorstroom bevorderen: - Zorgen voor doorstroom van ‘scheefwoners’. ‘Scheefwoners’ moeten allereerst alternatieven krijgen en gestimuleerd worden door te stromen naar de vrije sector, huur- of koopmarkt. Bijvoorbeeld door het bieden van de mogelijkheid hun bestaande woning te kopen. Daarnaast kan stapsgewijs de huur verhoogd worden tot een marktconforme huur. - Aanpak doorstroom-beperkende situaties zoals onderverhuur van sociale woningen of het illegaal runnen van een hotel in een woning moeten worden aangepakt. Meldpunten als Zoeklicht kunnen daarbij helpen. 5. Rol woningbouwcorporaties Naast de verantwoordelijkheid voor sociale huurwoningen hebben corporaties wat D66 betreft ook de taak om voldoende modale huurwoningen aan te bieden. Corporaties hebben via maatschappelijke investeringen in wijken ook een belangrijke rol in de stedelijke vernieuwing 6. Extra mogelijkheid splitsen of samenvoegen in ruil voor isolatie woning. D66 wil lokale woningbouwcorporaties de mogelijkheid bieden om meer woningen te splitsen of samen te voegen, in ruil voor afspraken met betrekking tot het versneld isoleren van woningen. 7. Keuzevrijheid tussen erfpacht en eigen grond.

Nieuwbouw 1. Het minimum percentage sociale huurwoningen per wijk blijft 30 procent, zodat buurten gemengd en divers blijven. 2. Nieuw te bouwen woningen zijn levensloopbestendig en makkelijk geschikt te maken voor gehandicapten. Zo blijft het ook voor ouderen mogelijk langer in hun eigen huis te blijven wonen of door te stromen naar een zorgwoning. 3. Nieuw te bouwen woningen worden duurzaam gebouwd. Nieuwbouwwoningen worden energieneutraal. Bij nieuwbouw en transformatie wordt het gebruik van duurzame, biologische en oude materialen zoveel mogelijk gestimuleerd. 4. De inzet op meer studentenhuisvesting gaat onverminderd door, en wordt met evenveel inzet uitgebreid naar woningen voor werkende jongeren of jongeren die een beroepsopleiding volgen. 5. Speciale aandacht wordt besteed aan de betaalbaarheid van jongerenhuisvesting, met name voor jongeren onder de 23, die niet in aanmerking komen voor huurtoeslag. 6. Het erfpachtstelsel wordt transparant en inzichtelijk gemaakt, zodat iedereen zelf kan uitrekenen waar hij of zij aan toe is. Bij de omvorming van het stelsel worden de verworven rechten gerespecteerd. Zelfbouw 7. De gemeente spreekt af met corporaties dat zij bewoners actief uitnodigen om op eigen initiatief woningverbeteringen voor te stellen. Deze verbeteringen worden dan doorgevoerd in ruil voor een redelijke huurverhoging. 8. De gemeente onderzoekt of zelfbouw niet ook toepasbaar is op de huurmarkt. Voor het oprichten van een kleine corporatie komt een lening beschikbaar om een pand aan te schaffen, dat door bewoners van de corporatie gehuurd kan worden. 9. Zelfbouwers kunnen rekenen op ondersteuning van de gemeente bij de planning en de vele aanvragen die nodig zijn. Ook is te denken aan een goedkope lening of het overnemen van financiële risico’s door de gemeente. 10. Het wordt voor Amsterdammers eenvoudiger om aan de welstandsregels te voldoen. Leegstaande kantoren 11. De gemeente dringt er bij het kabinet op aan de boete te verhogen voor eigenaren die panden langer dan een jaar hebben leeg staan. 12. Er wordt geen politiecapaciteit verspild aan het ontruimen van een kraakpand als de eigenaar geen

8

concrete plannen kan overleggen die op korte termijn ten uitvoer zullen worden gebracht. 13. Voor leegstaande panden, waarin door krakers maatschappelijk initiatief wordt getoond in de vorm van buurtactiviteiten, gaat het faciliteren van overleg over alternatieven tussen enerzijds eigenaren en (beoogd) ontwikkelaars met anderzijds de gebruikers vooraf aan een eventuele beslissing tot ontruiming. 14. Bij jarenlange leegstand bekijkt de gemeente de mogelijkheden een pand tegen de marktwaarde te vorderen voor renovatie of sloop.

Bouwen en ombouwen voor starters en doorstromers Iedereen moet een woning kunnen vinden in Amsterdam. De bouwproductie moet fors omhoog op de vele beschikbare locaties in de bestaande stad en een aantal nieuwe gebieden die klaarliggen. Veel ruimte en flexibiliteit zijn nodig voor het middensegment, voor starters en doorstromers. We doen dat onder meer door het stimuleren van (tijdelijke) transformatie en ombouw voor jong en oud. 1.01 Bouwen en ombouwen voor starters en doorstromers Erfpacht helpt om de bouwproductie van middeldure huur- en koopwoningen te stimuleren en de hele stad te laten profiteren van investeringen in bijvoorbeeld gebouwen en infrastructuur. De PvdA wil het grondprijsbeleid zo inzetten dat het voor beleggers en particulieren interessant wordt om deze woningen te bouwen. Hierdoor moet het mogelijk worden om woningen te bouwen met een huur tussen de € 600 en € 800 per maand. Dankzij de huidige lage erfpachtcanon (grondrente) zijn de financieringskosten van de grond veel lager dan bij een bank. De erfpachtconstructie moet zodanig zijn dat deze woningen, ook na verloop, in het middensegment verkocht en verhuurd blijven worden. Ook voor starters en doorstromers die willen kopen gaan we kijken hoe we met een slimme inzet van het erfpacht instrument duizenden middeldure woningen kunnen realiseren. 1.02 Onverkorte inzet voor een ongedeelde stad Wij blijven ons inzetten voor een ongedeelde stad. Voor gemengde buurten en wijken. Betaalbaarheid en bereikbaarheid van goede woningen is wat een stad ongedeeld maakt. Stad en stadsdelen vullen dit samen met bewoners in door maatwerk en het bewaken van een gevar ieerde voorraad. Waar dit niet lukt door overtuiging en verleiden van corporaties en marktpartijen neemt de gemeente haar verantwoordelijkheid. Experimenten als ‘flexibel wonen’ helpen hierbij. We willen met de corporaties voortbouwen op de goede aanbiedingsafspraken over aangeboden woningen met een huur onder de 575 euro (huursubsidiegrens). Ook willen we in het middensegment (bestaande voorraad) 50% van geliberaliseerd te verhuren woningen onder de 800 euro (nu 900 euro) beschikbaar maken, speciaal voor inkomens kleiner dan 45.000 euro of voor wie (eerste verhuring) een sociale woning achterlaat. Om huren in het middensegment betaalbaar te houden is de PvdA voor verlenging van de puntentabel voor huren tot 1000 euro. 1.03 Amsterdams Hypotheekfonds PvdA-raadslid Michiel Mulder lanceerde het idee en het kreeg landelijk navolging: een Amsterdams Hypotheekfonds. Nieuwe woningbouwlocaties die niet snel genoeg van start gaan doordat kopers geen financiering kunnen krijgen, kunnen met een speciaal Amsterdamse Hypotheekfonds worden vlotgetrokken. Prijsvechters worden uitgenodigd voor vernieuwende vormen van koopwoningen. Dit is vooral interessant voor gebieden met relatief lage WOZ-waarden. 1.04 Duizend woningen per jaar met maximale huurprijs van 500 euro Een andere mogelijkheid om meer betaalbare woningen te realiseren is via transformatie van bestaande gebouwen. Bijvoorbeeld door leegstaande kantoren, bedrijfsgebouwen, kerken en verzorgingshuizen deels ‘tijdelijk’ te verbouwen tot woningen. Hergebruik is immers duurzamer dan slopen. Wij willen deze mogelijkheid stimuleren door snel aanpassingen aan het erfpachtcontract mogelijk te maken. De PvdA wil naast het aanjagen van de reguliere nieuwbouw 1000 woningen per jaar in getransformeerde gebouwen, voor starters en met een huurprijs van maximaal 500 euro. De gemeente faciliteert met een flexibel bestemmingsplan en erfpacht. Partijen die dat realiseren krijgen de mogelijkheid om tijdelijke huurcontracten af te sluiten van vijf jaar. 1.05 Buurt krijgt ‘right to bid’ bij leegkomend maatschappelijk vastgoed Voor leegkomende verzorgingshuizen en leegkomend maatschappelijk vastgoed moet de buurt het ‘right to bid’ krijgen: het ‘recht om een bod uit te brengen’. Daarmee kan de buurt zelf een plan maken voor de invulling, bijvoorbeeld gericht op woongroepen voor ouderen, mensen met een beperking en andere gewenste combinaties van functies voor de buurt. 1.06 Tien pioniersplekken voor ontwikkeling met minimale randvoorwaarden Degene die als eerste begint te bouwen op een plek die moeilijk van de grond komt - bijvoorbeeld in stedelijke

9

vernieuwings-gebieden of op minder populaire nieuwbouwlocaties – hoeft het minst te betalen en krijgt de minste randvoorwaarden. We doen eenmalig 10 kortlopende speciale aanbiedingen met een verlaagde grondprijs, voor een beperkt aantal compacte plekken waar we willen dat een aantrekkelijke plek ontstaat om te wonen of te zijn. Het schaarste systeem, dat we als gemeente mede zelf in stand houden door alleen maar te sturen op de hoogste prijs, gaan we doorbreken. Het aantal plannen moet verdubbelen in plaats van halveren. We kijken, om te beginnen bij de 10 plekken, naar wat er op een plek maatschappelijk of voor de gebiedsontwikkeling nodig is, en kijken dus niet primair of het hoogste rendement kan worden behaald. De gedachte is dat het gebied rondom die plek op termijn verder ontwikkeld wordt door partijen die liever de kat uit de boom kijken maar die dan ook meer betalen en relatief meer eisen krijgen opgelegd, afhankelijk van wat er nog ontbreekt of nodig is. Er kan gewerkt worden met nieuwe vormen van winstdeling met ontwikkelende partijen en uitpondregelingen kunnen beter benut worden. Hoe langer de garanties voor middensegment huur of hoe meer inzet voor doorstroming uit goedkopere huurvoorraad etc., hoe lager de prijs. 1.07 Bestemmingsplannen worden flexibel Om snel te kunnen inspelen op ontwikkelingen in de samenleving en op de soms snel veranderende vraag is het nodig dat bestemmingsplannen flexibeler van opzet worden. Minder gedetailleerd zodat het makkelijker wordt een gebouw een andere functie te geven. Ook het bijstellen van projecten als de doorlooptijd te lang wordt, is dan makkelijker. De stadsdelen worden gevraagd hier aan mee te werken. 1.08 Bouwen binnen de stad Woningbouw kan in eerste instantie plaatsvinden in de bestaande stad en op de bouwrijpe kavels die er al zijn. Bestaande economische en vervoersassen kunnen verder worden versterkt door aanvullende woningbouw in bestaande wijken en gebouwen. Groene scheggen en andere kwetsbare functies (recreatie) in de bestaande stad hoeven dus niet te worden aangetast. In de bestaande stad is nog genoeg ruimte om verder te bouwen aan de ongedeelde stad. Er zijn veel grote en aantrekkelijke locaties beschikbaar. Noord (meerdere), Houthavens, Zeeburgereiland, Amstelkwartier, Zuidoost (transformatie locaties) kunnen direct worden opgepakt. Ook kijken we nadrukkelijk naar Sloterdijk en het Westelijk Havengebied; de plannen HavenStad liggen klaar. 1.10 Voorzichtigheid bij verkoop van sociale huurwoningen De PvdA is trots op de voorraad sociale huurwoningen en wil daar zorgvuldig mee omgaan. Van de Amsterdamse huurwoningen kent ongeveer 60% een huur tot maximaal € 681 per maand, de liberalisatiegrens (2013). Veel geld, en zonder huursubsidie voor veel mensen niet te betalen. Circa 50% van de Amsterdammers komt op basis van huidige inkomensgrens in aanmerking voor een sociale huurwoning, maar door het ontbreken van betaalbare woningen in het middensegment zijn nog veel meer mensen aangewezen op sociale huur om hun woonlasten te kunnen betalen. We willen voorzichtig en zorgvuldig omgaan met de verkoop en het liberaliseren van sociale huurwoningen. Amsterdam is populair onder verschillende inkomensgroepen. In een ongedeelde stad streven we naar een evenwichtige spreiding van de verschillende inkomensgroepen over de stad. De vraag wat de Amsterdammer nodig heeft is leidend; wat is de functie van de stad? De verkoopafspraken met corporaties willen we opnieuw bespreken. Voor iedere woning die geliberaliseerd boven 800 euro verhuurd wordt vervalt een verkoopeenheid. Verkoop aan zittende huurders moet verder gestimuleerd worden en we willen meer maatwerk rond de verkoop in Centrum, Zuid en binnen de ring West. De bestaande aantallen worden wel gehandhaafd. Corporaties moeten mogelijkheden houden om de inkomsten op peil te houden vanwege rijksbeleid en noodzakelijke nieuwe investeringen. Inzet is om dit te bespreken binnen de bestaande financiële afspraken. 1.12 Alles voor de doorstroming Veel ouderen wonen in een woning die te groot voor hen is geworden of teveel trappen heeft. Het huidige beleid (‘Van groot naar beter’ en ‘Van Hoog naar Laag’) om deze mensen te verleiden te verhuizen naar een kleinere woning of de kans te bieden naar de begane grond te verhuizen is niet effectief. De PvdA wil een praktische regeling waardoor het wel interessant wordt om de te grote woning te verruilen voor een woning die kleiner is maar beter past. Mogelijkheden zijn wat de PvdA betreft een (maatwerk) verhoging van de verhuiskostenvergoeding en het niet automatisch naar maximaal niveau brengen van de huur in de nieuwe woning. Ook moeten de normen van wat ‘groot’ is zodanig worden bijgesteld dat men eerder in aanmerking komt voor de regeling. Ook deze maatregel zal de doorstroming bevorderen. Een forse impuls voor middensegment huur en kleinere (markt)huurwoningen moeten doorstroming in de bestaande voorraad huurwoningen nog verder op gang brengen 1.14 Woningdelen

10

Kamergewijze verhuur kan net als shortstay en vakantieverhuur effect hebben op de leefbaarheid in buurten. Tegelijkertijd is er wel steeds meer behoefte aan het samen huren van een woning, bijvoorbeeld door studenten of jongeren. Met steun van de PvdA zijn grote stappen gemaakt, vooral door heel veel nieuw gerealiseerde studentenhuisvesting. Voor jongeren is nog een extra inspanning nodig. De nieuwe mogelijkheden voor woningdelen die in ontwikkeling zijn, moeten transparant en met een rol voor de stadsdelen (mogelijkheid een maximum te stellen) worden ontwikkeld. Tegen kamergewijze verhuur buiten de nieuwe regels om en zonder benodigde vergunningen blijven we optreden. Goede huurcontracten beschermen zowel kamerhuurders en woningdelers. Daarbij kunnen huurdersorganisaties een goede rol spelen. 1.18 Terughoudend met sloop De PvdA is terughoudend met sloop. Sloop is pas aan de orde als dat wat de bewoners er voor terug krijgen echt beter is dan wat ze hadden. Draagvlak bij bewoners is daarbij essentieel.

De komende vier jaar mag de sociale woningvoorraad per saldo niet afnemen. Daarnaast stelt de SP voor geen enkele sociale huurwoning te verkopen in buurten waarin ze relatief schaars zijn. Mensen met geld hebben de vrijheid om overal te gaan wonen, voor mensen met minder moet de overheid die mogelijkheid blijven bieden. Volkshuisvesting is geen kwestie van vraag en aanbod, maar een kwestie van beschaving. De Amsterdamse volkshuisvesting werd een eeuw geleden opgezet om duizenden Amsterdammers een betaalbare woning te geven waar ze niet ziek werden van kou en schimmel. De noodzaak van toen ligt er nog steeds. De wachttijden voor sociale huurhuizen zijn nog altijd zo’n tien jaar. De vraag naar betaalbare woningen is enorm en aan die vraag voldoe je niet door huizen onbetaalbaar te maken voor de mensen voor wie ze juist gebouwd zijn. De komende vier jaar mag de sociale woningvoorraad per saldo niet afnemen. Daarnaast stelt de SP voor geen enkele sociale huurwoning te verkopen in buurten waarin ze relatief schaars zijn. Mensen met geld hebben de vrijheid om overal te gaan wonen, voor mensen met minder moet de overheid die mogelijkheid blijven bieden. Tot die laatste groep hoort inmiddels ook een behoorlijke groep middeninkomens waar nauwelijks huizen voor zijn. Het gat tussen sociale huur en vrije sector huur is veel te groot. Voor minder dan 1000 euro per maand is nauwelijks een huurhuis te vinden. Dat kunnen ook de middeninkomens niet meer opbrengen en hierdoor stagneert de doorstroom uit sociale huurwoningen. Daar is maar één oplossing voor: bouwen. Amsterdam moet investeren in de bouw van woningen met huren tussen 600 en 1000 euro voor die middengroep. De ruimte is er. Op veel plekken in de stad liggen terreinen braak door afgeblazen bouwprojecten. De SP heeft er al voor gezorgd dat bouwers met zo’n grondpositie, die niet willen of kunnen bouwen, hun terreinen moeten teruggeven aan de gemeente zodat een ander aan de slag kan. Als we op die manier werken, houden we wonen in Amsterdam betaalbaar en zorgen we voor veel meer huisvesting. Belangrijke pijlers voor het betaalbaar wonen zijn: Welkom in Amsterdam: bouw woningen - De gemeente gaat haar invloed aanwenden om bouwers aan het bouwen te krijgen. Door projectgebieden op te knippen, groeit de kans dat bouw van de grond komt en worden dure vertragingen voorkomen. - De sloop van goede en betaalbare huizen wordt zoveel mogelijk voorkomen. Er wordt een slooplat opgesteld, om de sloop van sociale woningbouw tegen te gaan. Daarin staat onder andere, dat sloop pas dan kan plaatsvinden als de te slopen woningen aantoonbaar bouwtechnisch van slechte kwaliteit zijn, 70 procent van de oorspronkelijke bewoners heeft ingestemd met de sloopplannen en de wachtlijsten voor sociale huurwoningen door de sloop niet groeien. We streven ernaar dat in geval van sloop, oude bewoners kunnen terugkeren in de nieuwbouw. - De gemeente gaat werk maken van het vele achterstallig onderhoud aan woningen in buurten van Amsterdam. Corporaties worden aangesproken op hun verplichting huizen goed te onderhouden. We streven ernaar de sloopbestemming ongedaan te maken in buurten waar de stadsvernieuwing stilstaat als gevolg van de crisis. Zo kan er weer echt geïnvesteerd worden in buurten. Luister naar Amsterdammers: zet in op verhuur We gaan de woningnood in de stad bestrijden. De huidige voorraad sociale huurwoningen wordt beschermd. Omdat door ‘huurharmonisatie’ en verkoop het aantal sociale huurwoningen in de stad vermindert, wordt er bij elk nieuwbouwproject een aanzienlijk deel sociale huur gebouwd. Om de doorstroming te bevorderen worden woningen bijgebouwd voor de middeninkomens, maar ook voor jonge starters, ouderen en zorgbehoevenden.

11

- Corporatiewoningen die langer dan een half jaar te koop staan, gaan terug in de sociale verhuur. - Leegstaande kantoren en ruimtes boven winkels worden indien mogelijk beschikbaar gesteld voor bewoning, bedrijfjes of broedplaatsen. - Het toegestane aantal vergunningen voor verhuur van korte duur (short stay) gaat omlaag. Bovendien worden de regels strenger gehandhaafd om illegale verhuur en het onttrekken van woningen aan de woningvoorraad tegen te gaan. - Steeds meer sociale huurwoningen worden te huur aangeboden voor 560 tot 681 euro per maand. Dat is voor mensen met lage inkomens zelfs met een huurtoeslag onbetaalbaar. Daarom zet de gemeente in op afspraken met de woningcorporaties dat deze alle sociale woningen voor maximaal 560 euro aanbieden aan mensen die afhankelijk zijn van huurtoeslag. - Door het beleid van de kabinetten Rutte I en II om de huren op te trekken naar de “markthuren”, worden de huren voor mensen met lage en middeninkomens onbetaalbaar. Daarom zet Amsterdam zich actief in voor wijziging van het landelijk beleid: o Afschaffen van de verhuurdersheffing, die leidt tot extra huurverhogingen en gebrek aan geld bij de corporaties voor renovaties en sociale nieuwbouw o Optrekken van de inkomensgrens waarbij je nog een sociale huurwoning mag betrekken van 34 naar 44 duizend euro o Het puntenstelsel (dat de hoogte van de huurprijs bepaalt) gaat gelden voor alle huurwoningen tot 1000 per maand. Hierdoor wordt de huur van deze woningen nog enigszins beperkt. Behandel woningbezitters eerlijk: zorg voor goede woonrechten - Het erfpachtstelsel wordt verbeterd. Het wordt duidelijker waar de hoogte van de erfpacht op gebaseerd wordt, rekeningen worden jaarlijks verstuurd. - Door het enorme tekort aan kamers zijn veel jongeren de dupe van huisjesmelkers. De gemeente moet daarom serieus werk maken van het bijbouwen van betaalbare studenten- en jongerenhuisvesting. De aantasting van woonrechten door antikraak en tijdelijke huurcontracten wordt tegengegaan. Sociale huurwoningen worden niet omgezet in studenten- of jongerenhuisvesting met campuscontracten.

In Amsterdam behoort 61% van alle woningen tot het sociale segment. Bijna twee derde van onze stad is verboden toegang voor die velen die groei en dynamiek naar onze stad (hadden) willen brengen. Is het sociaal om bijna twee derde van de Amsterdamse woningvoorraad te bestemmen voor een groep met lagere inkomens die in Nederland ongeveer een derde van de huishoudens uitmaakt? Het kan wél: 1. Mogelijkheden voor huurders van sociale huurwoningen om hun huis te kopen tegen aantrekkelijke voorwaarden 2. Het 30% quotum sociale huur bij nieuwbouw van tafel; geleidelijke halvering van het aantal sociale huurwoningen naar een maximum van 30% 3. Vrije keuze tussen erfpacht of eigen grond 4. Hervorming van het erfpachtstelsel zolang het bestaat, met een eerlijke grondprijs en een eerlijker canon 5. Geen beperkingen aan het aantal te splitsen woningen 6. Directe aanpassing van de grondprijzen naar een lager realistisch niveau 7. Nieuwbouw (koop en huur) gericht op het midden- en hogere segment 8. Meer woonruimte voor studenten en expats 9. Nieuwbouw in aantrekkelijke en kansrijke stedelijke gebieden als de Houthavens en Noordelijke IJ-oevers. Almere is niet langer automatisch de overloopstad van Amsterdam

1. Het aantal en het percentage sociale huurwoningen moet omlaag naar het aantal Amsterdamse huishoudens dat daadwerkelijk in aanmerking komt voor een sociale huurwoning, op dit moment ongeveer 30%. Hiertoe worden huurders in de gelegenheid gesteld hun sociale huurwoning te kopen, mochten ze daartoe in staat zijn. Huurwoningen die leeg komen te staan worden door de corporaties te koop aangeboden, behalve benedenwoningen. Bij nieuwbouwprojecten wordt terughoudend omgegaan met de bouw van nieuwe sociale huurwoningen. De focus voor corporaties

12

moet vooral liggen op het bouwen van voldoende sociale huisvesting voor ouderen, gehandicapten en chronisch zieken en studenten. 2. Keuzevrijheid voor mensen om een geschikte woning te huren of kopen is uiterst belangrijk. Meer keuzevrijheid kan alleen als er méér verschillende woningen (koop en huur in alle categorieën; goedkoop, middel en duur) gebouwd worden. In Amsterdam moet er vooral meer gebouwd gaan worden voor gezinnen in de middengroepen. 3. Inzetten op passende en creatieve woonoplossingen voor ouderen. Meer dan ooit is samenwerken daarbij van groot belang. Het CDA zoekt nieuwe vormen van samenwerking tussen gemeente, corporaties, ontwikkelaars en zorg- en welzijnsaanbieders, om zo deze doelgroep te helpen aan een betaalbare c.q. geschikte woning (ook huurwoningen in het middensegment en duurdere). 4. Het CDA is voorstander van zelfbouw en collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO), waarbij de toekomstige bewoners gezamenlijk hun nieuwe buurt vormgeven. Bij nieuwbouwlocaties krijgen zelfbouwers en CPO’s voorrang en prioriteit op gevestigde projectontwikkelaars. 5. Regelzucht doorbreken bij de (ver)bouw van woningen. Daarom geen extra Amsterdamse regels voor nieuwbouwwoningen en geen 100 procent toezicht bij bouwen. Wie een woning bouwt of verbouwt, heeft ook een eigen verantwoordelijkheid. De gemeente gaat kijken wanneer toezicht nog nuttig is en wanneer de risico’s zo klein zijn dat toezicht alleen vertraagt en tot extra kosten leidt. 6. Binnen zekere welstandsgrenzen bouwen met een flexibele indeling mogelijk maken, zoals een tweede bouwlaag bij gezinsuitbreiding. Met iets flexibeler gemeentelijke bestemmingsplannen kunnen bewoners zelf meer bepalen. Hierbij moet nadrukkelijk ook gedacht worden aan mantelzorg wonen en woningen voor drie generaties als criteria. 7. Het CDA wil een kindvriendelijke stad. Kinderen moeten buiten kunnen spelen. Het is daarom van belang dat elke buurt beschikt over een trapveldje of ‘pandaveldje’ voor de jeugd. De inrichting vindt in overleg met de (kinderen in de) wijk of buurt plaats. Nieuwbouwprojecten worden mede beoordeeld op de kindvriendelijkheid daarvan. 8. De strenge aanpak van woonfraude vindt doorgang en wordt geïntensiveerd. Fraudeurs met sociale huurwoningen worden blijvend uitgesloten van de sociale huisvesting in Amsterdam. 9. Herstructurering van oudere wijken dient de leefbaarheid. Herstructurering gebeurt daarom geleidelijk en in nauwe afstemming met bewoners. 10. Amsterdam stimuleert duurzame investeringen in onderhoud van huizen. In de bestaande woningvoorraad is de meeste energiewinst/duurzaamheid te organiseren. Bovendien draagt het bij aan duurzame innovatie, werkgelegenheid en herwaardering van oude stadswijken. 11. Het CDA wil dat oude leegstaande kantoren, met name die op plaatsen staan waar weinig tot geen openbaar vervoer is, worden getransformeerd tot studentenwoningen.

STELLING 3: ASIELZOEKENDE VLUCHTELINGEN STELLINGEN KIESKOMPAS 2014

De gemeente moet geen hulp bieden aan uitgeprocedeerde asielzoekers

Ruimte voor A’dammers

Samen voor Amsterdam

Helemaal niet mee eens

Helemaal niet mee eens

A’dammers maken de stad Helemaal niet mee eens

Voor een Sociaal Amsterdam Helemaal niet mee eens

Werk voor Iedereen Helemaal mee eens

Een gemeenschap die werkt Mee eens

Toelichting STEMWIJZER Vraag: Amsterdam moet uitgeprocedeerde asielzoekers opvang bieden. D66: Eens D66 vindt dat Amsterdam een barmhartige stad moet zijn en blijven. Niemand hoort thuis op straat. D66 neemt de internationale zorgplicht van de gemeente zeer serieus en pleit daarom voor hulp aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers. GroenLinks: Eens Amsterdam moet zich zoveel mogelijk inspannen voor de opvang en ondersteuning van uitgeprocedeerde

13

asielzoekers. Wij zijn een gastvrije stad, ook voor hen. Zolang dat door het kabinet Rutte-Asscher wordt verboden, maakt Amsterdam zich sterk voor een aanpassing van de wet. Tot die tijd verzorgt de stad zelf de opvang voor mensen zonder papieren die niet naar hun land van herkomst kunnen terugkeren. PvdA: Eens De afgelopen jaren heeft de PvdA Amsterdam zich ingezet voor een barmhartig vluchtelingenbeleid in deze stad, zoals bij de opvang van uitgeprocedeerd asielzoekers in de Vluchtflat. Wij laten de meest kwetsbare mensen in de stad niet in de steek en steunen het beleid van onze burgemeester Van der Laan. SP: Eens Het is een mythe te denken dat uitgeprocedeerde asielzoekers van de aardbodem verdwijnen als we ze niet opvangen. Door opvang voorkomen we problemen voor zowel de asielzoekers als de rest van de stad. VVD: Oneens De Rijksoverheid is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers. Uitgeprocedeerden dienen mee te werken aan hun vertrek. Indien ze echt niet terug kunnen krijgen ze alsnog een verblijfsstatus. Gemeentelijke opvang in Amsterdam heeft bovendien ook een aanzuigende werking op uitgeprocedeerden in de rest van het land. CDA: Oneens Uitgeprocedeerde asielzoekers die meewerken aan hun vertrek krijgen opvang van het Rijk. Amsterdam moet dat beleid niet gaan dwarsbomen. Wel heeft de gemeente een zorgplicht voor de uitgeprocedeerde asielzoekers die tussen wal en schip geraken en die bijvoorbeeld te maken hebben met gezondheidsproblemen. STEMWIJZER Amsterdam Zuidoost Het stadsdeel mag uitgeprocedeerde asielzoekers niet ondersteunen D66: Oneens ONEENS. Humanitaire hulp is een kernwaarden van onze stad GroenLinks: Oneens Het is van belang dat uitgeprocedeerde asielzoekers niet op straat belanden. In overleg met de burgemeester mag het stadsdeel hen ondersteunen bij het creëren van een basisvoorziening (bad, brood, bed). PvdA: Oneens De PvdA staat voor een humaan asielbeleid. Ook mensen die uitgeprocedeerd zijn hebben recht op een menswaardige behandeling. Niet ondersteunen kan leiden tot overlast en veiligheidsproblemen, iets wat we graag willen voorkomen. VVD: Eens Dit klopt. Zo luidt de wet. Er zijn binnen de regels in ons land diverse opvangmogelijkheden voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Mee werken aan terugkeer is een voorwaarde. In de terugkeerregeling is geborgd dat men een zak geld mee krijgt naar het land van herkomst om een nieuw leven daar op te bouwen. Als het land van herkomst niet mee wil werken aan terugkeer, dan is er een buitenschuldregeling met verblijfsstatus. CDA: Eens Wij houden de lijn van onze burgemeester aan. UIT DE VERKIEZINGSPROGRAMMA’S:

Amsterdam is barmhartig voor asielzoekers D66 benadrukt het belang van mensenrechten en vindt dat deze binnen de hoofdstad ook daadwerkelijk voor alle aanwezigen moeten gelden. Rondom de behandeling van asielzoekers is er in Nederland op veel fronten een hoop te verbeteren. Dit geldt zowel voor de ontwikkeling van zelfredzaamheid bij toegelaten asielzoekers, als het ondersteunen van mensen die in de procedure zitten of uitgeprocedeerd zijn. D66 is vooral tegen het feit dat een asielzoeker pas ná toelating kan werken of leren. Leren en werken bevordert immers zelfstandigheid (die hen later bij de inburgering van pas komt), komt de Nederlandse samenleving ten goede en zorgt voor een nieuw toekomstperspectief – zij het in Nederland of elders. 1. Noodopvang D66 neemt de internationale zorgplicht van de gemeente zeer serieus en pleit daarom voor hulpverlening aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers. 2. Alternatieven voor detentiecentra D66 wil dat de gemeente alternatieven biedt voor verblijf in detentiecentra, zoals het controleren van een meldplicht en het realistisch omgaan met mogelijk ‘vluchtgevaar’.

14

1. De gemeente voert een proactief vreemdelingenbeleid dat gericht is op het bieden van toekomstperspectief, in Nederland of in het land van herkomst. Hiertoe worden door de gemeente gefinancierde voorzieningen voor ongedocumenteerden uitgebouwd. 2. Er komt een integrale aanpak van de meervoudige problematiek van dakloze en vaak getraumatiseerde ongedocumenteerden, waarbij zorg, welzijn en politie nauw samenwerken en één casemanager het aanspreekpunt is. : ---

1. Daklozen uit andere landen en vluchtelingen zonder papieren worden niet aan hun lot overgelaten. 2. De gemeente heeft een zorgplicht voor deze mensen en daarom worden er voor deze groepen meer opvangplekken ingericht.

: ---

: ---

15

3. ACHTERGRONDINFORMATIE STEMGEDRAG EN ZETELVERDELING

PvdA VVD GROENLINKS SP CDA D66 Overige partijen

Percentage stemmen Peiling 2006 2010 O+S Dec 2013 39,4 29,3 21,5 16,2 16,9 14,1 13,7 15,1 12,8 13,4 7,2 14,8 4,2 3,3 3,3 4,1 14,8 20,9 9 13,4 12,6 100% 100% 100%

Aantal zetels Peiling 2006 2010 O+S Dec 2013 20 15 11 8 8 7 7 7 6 6 3 7 2 2 1 2 7 11 0 3 2 45 45 45

INKOMENSGEGEVENS Wettelijk minimumloon: Per 1-1-2014 bruto per maand

€ 1.485,60

Modaal (excl. vakantietoeslag): Per jaar 2014 volgens het CPB Per maand is dit bruto

€ 34.500,-. € 2.585,- (netto ongeveer € 1.866,-)

AOW (excl. vakantietoeslag): Bruto per maand 2014: Partners ieder Gehuwden met jongere partner Alleenstaanden

€ 759,53 € 1,493,94 (met maximale toeslag) € 1,099,37

Bijstand (excl. vakantietoeslag): Netto normbedragen 2014 en gemeentelijke toeslag indien geen kosten gedeeld kunnen worden: Gehuwden: € 1.286,81 Alleenstaande € 643,41 + gem. toeslag € 257,36 Alleenstaande ouders € 900,77 + gem. toeslag € 257,36 Gemiddeld bruto inkomen huishoudens (NB: bedragen 2011): Samenstelling huishouden Aantal personen Totaal particulier huishouden 2,20 Totaal eenpersoonshuishouden 1,00 Inkomensgrenzen recht op huurtoeslag: Voor huurprijs niet lager dan € 222,18 en niet hoger dan € 681,02: Jonger dan AOW-leeftijd Meerpersoonshuishouden € 28.550 Alleenstaande € 21.025

16

Gemiddeld inkomen € 56.800 € 30.900

Vanaf AOW-leeftijd € 28.725 € 21.100