1605

DRIEMAANDELIJKS : SEPTEMBER / OKTOBER / NOVEMBER 2004 – JAARGANG 1 – NUMMER 1 Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1 P409862 Afzender : Natuurpunt Limburg – Vorststraat 2 – 3500 Hasselt

België - Belgique P.B. - P.P. 3500 Hasselt 1 12/1605

natuurpunt

Limburg

Beste Limburger,

Voor u ligt het eerste nummer van een gloednieuw tijdschrift. 'Natuur.Limburg' is de naam en de bijna 5.000 Limburgers die lid zijn van de vereniging Natuurpunt krijgen dit voortaan 4 keer per jaar gratis in de bus.

Waarom dit nieuwe tijdschrift voor Natuurpunt leden ?

De bedoeling van dit tijdschrift is meer specifiek nieuws te brengen over de natuur in Limburg. Er valt hier namelijk heel wat te beleven. Zowel voor de wandelliefhebber als de natuurkenner. En daarover willen we jullie graag informeren.

Dit najaar vallen de 4 edities van 2004 maandelijks in jouw brievenbus. Vanaf volgend jaar mag je elk seizoen wat van ons verwachten. Heb je wat verrassend te melden of wil je nog wat vragen, dan kan dat. Kom eens langs op het kantoor van Natuurpunt Limburg (oud gemeentehuis van St Lambrechts Herk, Vorststraat 2 in Hasselt) of bel ons op 011/31.38.98 tijdens de kantooruren. Veel leesplezier !

De redactie

2

.

Natuur Limburg

In dit nummer : Nieuw aangekochte gebieden .............................................. 4 Waar zingt de Nachtegaal? .................................................. 6 Al eens gedacht aan een bloemenweide? ............................... 8 Bomen- en struikenverkoop ............................................... 10 De tuin van Trees ............................................................... 13 Bloemrijke graslanden ...................................................... 14 Kinderen kleuren de Zwarte Beek ....................................... 16 Vergeet niet te genieten .................................................... 18

.

3

Natuur Limburg

Nieuw aangekocht ge Natuur aankopen zodat het voor de eeuwigheid is veilig gesteld. Dat is de hoofdopdracht van onze vereniging.

S

edert het ontstaan van onze vereniging in 1953 hebben we al meer dan 2.500 hectaren Limburgse natuur kunnen aankopen. Heel lang moesten we dit doen met eigen middelen. Pas sinds het einde van de jaren ’80 krijgen we hiervoor financiële steun van de Vlaamse overheid en het Limburgse Provinciebestuur. Op sommige plaatsen geven ook de gemeenten wat steun. De subsidie bedraagt gemiddeld 75%. De overige 25% verzamelen we zelf via sponsors en vooral dankzij de vele giften van onze leden.

Dankzij de inspanningen van Natuurpunt bleven unieke stukjes natuur bewaard. De voorbije maanden konden we enkele mooie nieuwe gebieden aankopen :

4

.

Natuur Limburg

• 33 hectaren bossen en kalkgraslanden op het Plateau van Caestert (Riemst, Kanne) Het Plateau van Caestert is de Vlaamse zijde van de Sint Pietersberg die op de grens tussen Nederland, Wallonië en Vlaanderen ligt. Het is een zeer waardevol bosrijk natuurgebied met tal van mergelgrotten. Door de kalk in de ondergrond komen er heel wat zeldzame planten en dieren (vleermuizen in de grotten) voor. • 20 hectaren valleigraslanden in de Zwarte Beek (Lummen) De vallei van de Zwarte Beek is het grootste natuurgebied in Limburg. Deze beek is van de bron tot haar monding beschermd. De aangekochte gronden zullen de verdere uitbouw van het natuurgebied versterken. Je kan er heerlijk wandelen op één van de 4 wandelgebieden die er zijn uitgewerkt.

De voorjaarshelmbloem is één van de pareltjes van Caestert.

Vleermuizen voelen zich thuis in de koele mergelgrotten van Caestert.

te ebieden

De zwarte beek meandert door de vallei.

Heerlijk wandelen door de vallei van de Zwarte Beek.

Wandelgebieden Zwarte Beek : Hechtel-Eksel – Resterheide Vertrek : Begijnenvijvers – Begijnenstraat, Hechtel Infobord ter plaatse met 3 bewegwijzerde wandelingen. Koersel Vertrek : Vlaams Bezoekerscentrum De Watersnip, Grauwe Steenstraat 7/2, Koersel-Beringen Infobord ter plaatse met 4 bewegwijzerde wandelingen. Laren Hechtel Vertrek : De Theepot, Ashoekstraat, Koersel Lummen Laren Infobord ter plaatse met Zelem 1 bewegwijzerde wandeling. Zelem Vertrek : Broekstraat, Zelem Infobord ter plaatse met 3 bewegwijzerde wandelingen.

Zwarte beek met beekbegeleidend bos.

.

5

Natuur Limburg

Diep verscholen in het struikgewas zingt de nachtegaal zijn lied. Foto : © Gerard Mornie

Waar in ‘ t brons ’ t Nachtegaaltje

Als er iemand is die vleugels verdient, dan is het wel Jan Gabriëls. Hij is al meer dan 30 jaar voorzitter van de Limburgse Vogelwerk groep, is de initiatiefnemer van de broedvogelatlas en is een drijvende kracht in de Limburgse Natuurbeweging en binnen LIKONA. Jan vertelt ons waarom we de nachtegaal steeds minder horen zingen in Limburg. Moet Limburg binnenkort uitkijken naar een andere vogel in het volkslied? Het begint er stilaan op te lijken. Terecht mag de Nachtegaal de koning van de zangvogels genoemd worden ofschoon hij door zijn verenkleed bijzonder goed gecamoufleerd is. De Nachtegaal is een beetje groter en slanker dan zijn nauwe verwant de Roodborst en heeft van boven een rossig bruin verenkleed en een grijsbruine onderzijde. De vaak uitgespreide of opgerichte staart is opvallend bruinrood. Beide geslachten zijn in het veld niet van elkaar te onderscheiden. Na half april komen ze uit hun Afrikaanse winterkwartieren terug. Vanaf eind april maar vooral in mei kan je in de schemering

6

.

Natuur Limburg

hun prachtig repertoire beluisteren. Maar ook overdag laat hij zijn lied horen. Eenmaal als er jongen zijn (in juni) moet het mannetje bijspringen met het voederen. Dan is het gedaan met zingen. Rond half juni verlaten de jongen het nest. En in augustus vertrekt de Nachtegaal alweer naar het verre en warme Afrika.

Wat ruist er … in het struikgewas … ? De Nachtegaal voelt zich het beste thuis in struikgewas afgewisseld met een behoorlijke kruidenlaag van vooral brandnetels. Voedsel zoeken doet hij op open plekken met veel bladhumus in een min of meer vochtige omgeving. Het liefst in de nabijheid van water.

Neerwaartse trend In 1994 werden er in het kader van de broedvogelatlas nog 750 broedparen genoteerd voor Limburg. De nieuwe broedvogelatlas voor Vlaanderen verschijnt eind november 2004 en wordt uitgegeven door het Instituut voor Natuurbehoud in samenwerking met Natuurpunt, Likona en andere verenigingen. Voor deze broedvogelatlas werd tussen 2000 en 2003 heel Limburg nog eens platgelopen om alle soorten broedvogels tellen. Er werden nog maar 360 nachtegalen geteld! Onze held van het Limburgs volkslied begint wel degelijk zeldzaam te worden.

groen eikenhout, zingt… aantal broedparen

1-3

4-10

11-25

Verspreidingskaartje van de Nachtegaal : In de Kempen of in de Maasvallei heb je het meeste kans om nog een nachtegaal te horen.

Het inkrimpen van het broedareaal is niet uniek voor onze provincie. In heel Europa heeft de Nachtegaal broedgebied prijsgegeven.

Waar kan je onze volksheld anno 2004 nog horen? In Limburg heeft de Nachtegaal voornamelijk een Kempense verspreiding. Je kunt hem gaan beluisteren in het struikgewas van belangrijke beekvalleien zoals: Abeek, Itterbeek, Dommel, Zwarte Beek en Mangelbeek. Of in het vijvercomplex Midden-Limburg en het Stamprooierbroek. Verder komt hij op enkele plaatsen in de Maasvallei nog in een behoorlijk aantal voor: Maaswinkel te Maasmechelen en vooral Vijverbroek en grindplassen met wilgenstruwelen (Kollegreend) te Kessenich. In Zuid Limburg is hij zeldzaam. Je vindt hem enkel nog in de beekvalleien van de Demer, Herk en Mombeek. Maar ook in de Jekervallei en in bosjes en holle wegen die in de uitgestrekte landbouwgebieden verspreid liggen kun je hem

met een beetje geluk nog horen. Merkwaardig genoeg komt de Nachtegaal niet voor in Voeren. Nochtans moet hij zich daar in de talrijke hellingbossen goed thuisvoelen.

Oorzaken Eén van de belangrijkste oorzaken van de terugval sinds de jaren vijftig is de spontane verbossing van gebieden met kreupelhout en struikgewas. Vroeger werden vele bossen in beekvalleien regelmatig gekapt voor brandhout. Uit de stronk groeiden steeds nieuwe takken die na verloop van een aantal jaren weer kaprijk waren. Dit hakhoutbeheer is nagenoeg nergens meer terug te vinden. Hierdoor is dus ook de ideale leefomgeving van de Nachtegaal verdwenen. Het verdwijnen van vele kleine landschapselementen, de verlaging van de grondwaterstand, het gebruik van insecticiden en de vermaïssing van het cultuurlandschap hebben er tevens mee voor gezorgd dat we de Nachtegaal steeds minder horen zingen.

.

7

Natuur Limburg

Al eens gedacht aan een

Een bloemenweide is niet alleen onderhoudsvriendelijk. Het brengt ook ontzettend veel kleur in je tuin. Vanaf dit jaar kun je via de plantenverkoop ook bloemenweidemengsels bestellen. Natuurpunt Limburg heeft 2 zadenmengsels voor je geselecteerd : • Een mengsel met éénjarige akkerbloemen. Deze zaadjes groeien enkel op grond die elk jaar bewerkt wordt. Het is een ideale oplossing voor een verloren strookje of een stuk braakliggende grond waar je nog geen blijf mee weet. Je verstoort de grond door hem goed te harken of te eggen. Het eerste en tweede jaar zaai je in, daarna zit er normaal gezien voldoende zaadvoorraad in de grond. Je moet wel elk voorjaar de grond opnieuw open harken. In dit mengsel zitten : klaproos, korenbloem, kamille, gele ganzebloem, bolderik, rood vlas, haver, rogge en boekweit.

• Een mengsel met meerjarige bloemen. Deze bloemen komen elk jaar vanzelf terug zonder dat je de grond moet bewerken. Je zaait de mengeling in op een open plek of in een opengeharkt stukje gazon. Omdat een vaste bloemenweide het eerste jaar niet zo veel bloei geeft, hebben we in ons mengsel wat akkerbloemen gemengd. Het mengsel bestaat uit : margriet, dagkoekoeksbloem, knoopkruid, sint-janskruid, slangenkruid, muskuskaasjeskruid, wilde chicorei, zwarte toorts, agrimonie, beemdkroon, teunisbloem, klaproos, bolderik, korenbloem en bernagie.

natuurpunt 8

.

Natuur Limburg

Limburg

De mooie blauwe kleur van wilde chicorei.

Éénjarige akkerbloemen met klaproos, korenbloem, kamille en gele ganzebloem.

bloemenweide? Meerjarige bloemenweide met margriet en dagkoekoeksbloem.

Het onderhoud van beide bloemenweides is eenvoudig. Ze hebben een schrale en arme grond nodig, (kunst)mest moet je dus zeker niet strooien. Maaien doe je met een zeis of een bosmaaier. Eén keer in de herfst voor de éénjarige akkerbloemen. En twee keer per jaar, begin juli en september voor de meerjarige bloemen. Laat het maaisel een weekje liggen, zodat de zaadjes eruit kunnen vallen. Keer het maaisel gedurende deze week (hooien) en verwijder het dan. Een paard of koe in de buurt eet dit hooi heel graag voor je op, maar dit hooi kan ook goed gecomposteerd worden. Meer zaai- en onderhoudstips, krijg je bij aankoop van je zadenmengsel.

Tip : Je kan een bloemenweidemengsel bestellen met de bestelbon op de volgende pagina.

.

9

Natuur Limburg

BOMEN- EN STRUIKENVERKOOP

AFHALEN

Streekeigen planten zijn planten die hier van nature voorkomen. Ze zijn beter bestand tegen de grillen van ons klimaat en ze worden ook niet zo snel aangetast door allerlei ziektes. Kiezen voor streekeigen planten is kiezen voor sterke en mooie planten.

OP ZATERDAG 6 NOVEMBER (tussen 10 en 12 u)

Elk najaar organiseert Natuurpunt Limburg een plantenverkoop met streekeigen bomen- en struiken.

Bestellen kan enkel door de bestelbon (zie volgende pagina) op te sturen of te faxen VÓÓR 22 OKTOBER 2004 naar : Vlaams Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2 3582 Beringen-Koersel Tel 011/45 01 90 Fax 011/45 01 99

• Alle haagplanten, struiken en bomen zijn 80 à 100 cm groot en zijn van de allerbeste kwaliteit. De beste plantperiode voor planten met blote wortel is november/december. • Met één zakje van onze bloemenmengsels kun je 25m2 inzaaien. Om te zaaien moet je wel wachten tot het voorjaar (maart/april/mei). Beide mengsels geven bloei van juni tot en met augustus. • De lage prijzen kunnen we je aanbieden door de grote schaal waarop deze plantenverkoop georganiseerd wordt.

natuurpunt Limburg

De organisatie van deze plantenverkoop gebeurt door de plaatselijke afdelingen van Natuurpunt Limburg.

Deze actie wordt gesteund door Regionale Milieuzorg. Regionale Milieuzorg staat in voor de afvalverwerking in Noord-West-Limburg. Via preventie willen zij de afvalkosten verminderen en werken aan een duurzame leefomgeving. Streekeigen planten geven minder groenafval en het snoeisel kan prima in eigen tuin worden verwerkt of hergebruikt.

10

.

Natuur Limburg

Beringen : Vlaams Bezoekerscentrum De Watersnip – Grauwe Steenstraat 7 – Koersel Bree : Basisschool – Grauwe Torenwal – bereikbaar via oude straat Diepenbeek : Parking in de Spoorstraat, nabij Station NMBS Kortessem : Speelplaats Meisjesschool – Daaleinde 5 Peer : Gemeentelijk Containerpark – Industrieweg Overpelt : Gemeentewerf – Lieven Bauwenslaan 1 – (naast containerpark) Tongeren : PIBO (Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs) – Sint Truidersteenweg 323 Zutendaal : De Lietenberg – Zuurbroekstraat OP ZATERDAG 20 NOVEMBER (tussen 10 en 12 u) Alken : CEMUVO – Stationstraat 131 – vlakbij spoorwegstation Bilzen : Apostelhuis – Bosselaar – Rijkhoven Ham : Natuurcentrum Den Haas (de Rammelaars) – Broekstraat z/n (langs kanaal KwaadmechelenDessel) Hasselt : KTA1 – Vilderstraat (aan zwembad) Hechtel-Eksel : Katershoeve (einde hoefstraat) – Hechtel Lummen : De Winning (St. Ferdinand) – St. Ferdinandstraat 1 Neeroeteren : Parking Kerk Voorshoven – Voorshoventerweg 83 Neerpelt : Bezoekerscentrum De Wulp – Tussenstraat 10 Opglabbeek : Gemeentelijke Basisschool – Kapelstraat 14 – speelplaats langs G.C. ‘t Troempeelke Voeren : Molenhoeve – Altenbroek 358, ‘s Gravenvoeren OP ZATERDAG 27 NOVEMBER (tussen 10 en 12 u) Bocholt : Loods van Herman Lemmens – Stramproyerweg 8 – Kreyel Borgloon : Containerpark – Industrieweg 24 Herk-de-Stad : Station Schulen Houthalen-Helchteren : Gemeentewerf Technische Dienst – Europark (naast containerpark Houthalen) Leopoldsburg : Gemeentelijke werkplaats – Ramskapellelaan (aan oude bakkerij) Maasmechelen : Gemeentelijke serre – Veeweidestraat – Industrieterrein Oude Bunders Niel bij As : Jeugdhuis De Dries – tegenover de kerk – Pastorijstraat

BESTELBON Soort

prijs/st.

Beuk Meidoorn Haagbeuk Wilde liguster Gele kornoelje Veldesdoorn Europees krentenboompje Gelderse roos Hazelaar Hondsroos Kardinaalsmuts Rode Kornoelje Sleedoorn Spork Vlier Lijsterbes Linde Schietwilg Tamme kastanje Inheemse vogelkers Zoete kers Zomereik Zwarte els Zadenmengsel Meerjarige bloemen (voor 25m2) Zadenmengsel Akkerbloemen (voor 25m2) Lidmaatschap Natuurpunt

0,70 € 0,50 € 0,70 € 0,50 € 0,70 € 0,50 € 0,70 € 0,60 € 0,60 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,50 € 0,60 € 0,50 € 0,70 € 0,50 € 0,60 € 0,70 € 0,50 € 5,00 € 5,00 € 20,00 €

aantal

prijs

T OTA L E P R I J S

Ik wens mijn bestelling af te halen (aanduiden !) 6 november

20 november

27 november

(tussen 10 en 12 uur) O Beringen O Bree O Diepenbeek O Kortessem O Peer O Overpelt O Tongeren O Zutendaal

(tussen 10 en 12 uur) O Alken O Bilzen O Ham O Hasselt O Hechtel-Eksel O Lummen O Neeroeteren O Neerpelt O Opglabbeek O Voeren

(tussen 10 en 12 uur) O Bocholt O Borgloon O Herk-de-Stad O Houthalen-Helchteren O Leopoldsburg O Maasmechelen O Niel bij As

.

11

Natuur Limburg

VACATURE (M/V) COMMUNICATIE MEDEWERKER Voor het project “AMBER – aanleg van natuurvriendelijke tuinen” is Natuurpunt Limburg vzw, in samenwerking met Regionale Milieuzorg, op zoek naar een voltijdse COMMUNICATIE MEDEWERKER. Zijn/haar taak bestaat erin om samen met landschapsarchitect Trees Verhelle het project uit te dragen naar een breder publiek.

Profiel van de medewerker : • Een medewerker niveau A1 (hoger onderwijs korte type) of gelijkgesteld door ervaring • Klantgericht kunnen werken naar gemeenten en verenigingen • Communicatief en vlot in de omgang • Bereid tot avond- en weekendwerk • Over eigen vervoer beschikken • Snel beschikbaar zijn • Gemotiveerd om samen met vrijwilligers te werken binnen een natuurbehoudvereniging

Het betreft een contract van onbepaalde duur. Wedde in overeenstemming met diploma en ervaring. Sollicitaties met curriculum vitae kunnen tot 10 oktober gestuurd worden naar : Insecten zijn dol op een gevarieerde beplanting

Natuurpunt Limburg vzw T.a.v. Peter Vanlommel Vorststraat 2 3500 Hasselt 011/31 38 98 (tijdens de kantooruren)

Plant een hazelaar en je kan smullen van de lekkere hazelnoten

12

.

Natuur Limburg

De tuin van Trees N

atuurpunt is bekommerd om het behoud van natuur in de ruimste zin : natuurvriendelijke tuinen zijn daar ongetwijfeld een onderdeel van. Tuinen maken een groot deel uit van het “groen” in Vlaanderen en vormen daarmee een belangrijke schakel in het ecologisch netwerk. Dankzij de samenwerking met de afvalintercommunale Regionale Milieuzorg promoot Natuurpunt Limburg de aanleg van natuurvriendelijke tuinen en de verwerking van groenresten in eigen tuin. Trees Verhelle is de bezieler van dit project en zal ons in deze rubriek telkens een tipje van de natuurvriendelijke tuinsluier oplichten.

Natuur stopt niet aan de grens van een natuurgebied. Ook dichtbij huis, in je eigen tuin, kan je genieten van je stukje natuur. De tuin van Trees is vrij te bezichtigen bij Regionale Milieuzorg, Grote Baan 176 te Houthalen-Helchteren.

ENKELE TIPS VOOR EEN NATUURVRIENDELIJKE TUIN • Zorg voor variatie en structuur in je tuin. Wissel bomen en struiken af met vaste planten en bodembedekkers. Met een gevarieerde beplanting valt er in elk seizoen wel iets te beleven. Ook vlinders, vogels en allerlei insecten zijn dol op variatie. Dit is lekker meegenomen, des te meer dieren, des te vlugger er een natuurlijk evenwicht bereikt wordt in je tuin. • Kies voor streekeigen planten. Ze zijn aangepast aan onze omgeving, minder gevoelig voor ziektes en plagen en sterven minder vlug af. Kortom, sterke en gezonde planten. Via de plantenverkoop van Natuurpunt Limburg kan je streekeigen bomen en struiken kopen. • Hou rekening met de toekomstige grootte en de concurrentiekracht van planten. Plant een hazelaar bijvoorbeeld op voldoende afstand van het pad. Zo kan hij uitgroeien zonder dat je hem moet snoeien en kan je smullen van lekkere hazelnoten. • Streef naar een begroeide bodem. Een begroeide bodem met vaste planten en bodembedekkers is mooier en vergt minder onderhoud. Ook hier kan je kiezen voor streekeigen of natuurvriendelijke soorten zoals maarts viooltje of bosaardbeitjes. • Geef je tuin de tijd. Jonge struiken hebben bijvoorbeeld vaak last van bladluizen, maar meestal herstellen de planten daar zelf van. Wanneer een plant het echt niet goed doet, staat hij waarschijnlijk op de verkeerde plaats of past hij niet bij de grond. Gebruik geen chemische producten, deze verstoren enkel en alleen het natuurlijk evenwicht.

.

13

Natuur Limburg

In natte hooilanden vind je nog de echte koekoeksbloem. Modern hooilandbeheer : Een zelftrekkende maaibalk voor de moeilijke stukken.

Bloemrijke gras Eeuwenlang was het oogsten van hooi een typisch zomers tafereel in onze streken. Voor de koeien op stal was dit zomerse hooi van levensbelang om de lange koude en donkere winter door te komen.

H

ooilanden kwamen vooral voor in beekvalleien die ’s winters onder water kwamen te staan. Voor de akkerbouw waren deze plekken te nat. Maar net door deze jaarlijkse overstromingen werd er vruchtbare grond afgezet die voor hooi van een goede kwaliteit zorgde. In de zomer werd het gras gemaaid, gedroogd en afgevoerd. Door dit jaarlijkse maaien en afvoeren, verschraalde de grond en ontstonden er bloemrijke en soortrijke graslanden. Deze vaak kleine en moeilijk bereikbare graslanden werden door de moderne landbouwer één na één verlaten. Unieke stukken natuur dreigden op die manier verloren te gaan. Want als graslanden niet jaarlijks worden gemaaid, gaan ze al snel verruigen. Bloemen verdwijnen en wilgen en elzen komen in de plaats. Bloemrijke graslanden behoren de dag van vandaag dan ook tot de zeldzaamste plekjes in Vlaanderen! Niet verwonderlijk dat Natuurpunt hier heel wat aandacht aan besteedt. In Limburg worden jaarlijks nog 350 ha bloemrijke graslanden gemaaid. Dat is te vergelijken

14

.

Natuur Limburg

Reukgras zorgt voor de typisch zomerse geur van hooi.

En een tractor met maaibalk, op lagedrukbanden om de grond zo weinig mogelijk te verstoren.

landen met een oppervlakte van 700 voetbalvelden. Hoe vroeger er wordt gemaaid, des te sappiger en dus smakelijker het hooi is voor de koe. Maar we willen natuurlijk ook zo veel mogelijk bloemen hebben. Daarom wordt er pas gemaaid nadat de belangrijkste bloemen in bloei hebben gestaan. Op droge hooilanden is dat in het begin van de zomer. Nattere plaatsen worden later gemaaid. Weidevogels zoals de kievit, de wulp en de watersnip voelen zich ook prima thuis in onze bloemrijke graslanden. In de moderne landbouw wordt een strikt maaischema gehanteerd waardoor deze vogels hun ei niet kwijt kunnen. In de door Natuurpunt beheerde hooilanden krijgen

Een wulp tussen het gras. Foto : © Hubert Lehaen

deze grondbroeders wel ruim de tijd om hun ei te leggen en hun jongen op te voeden. Na het maaien blijft het gras enkele dagen liggen en wordt het dagelijks gedraaid. Op die manier kan het gras drogen en kunnen de zaadjes van de bloemen op de grond vallen. Wanneer het gras droog is wordt het op rijen gekeerd en in balen geperst. Dit jaar zijn er in onze Limburgse natuurgebieden op die manier 7.000 balen hooi van 250 kg geperst. Daar kunnen al aardig wat koeien de winter mee doorkomen. Het werk zit er op, wat overblijft zijn snoepjes voor de koe.

.

15

Natuur Limburg

Kinderen kleuren de vallei v Het landschap afspeuren op zoek naar een mooi beeld.

Hechtel Beringen Diest

Lummen Meldert

De Zwarte Beek was nooit zo kleurrijk!

16

.

Natuur Limburg

van de Zwarte Beek “We wonen wel dicht bij de vallei van de Zwarte Beek. Maar we wisten niet dat die zo speciaal is” vertellen kinderen uit de basisscholen uit Zelem, Meldert en Linkhout. “We kregen de opdracht om door schilderijkadertjes te kijken op een wandeling en plots zagen we dingen die we anders helemaal niet opmerkten. Voortaan bekijken we de natuur hier met heel andere ogen!”

E

en artistiek werkproject was het middel om in Meldert 175 vijfde en zesde klassers van de basisscholen de Zwarte Beek te laten ontdekten. Eerst trokken de kinderen de beekvallei in om zelf in de natuur te werken. Ze leerden er hoe een natuurgebied beheerd kan worden. Nadien zochten ze met behulp van een ‘kadertje’ een mooi beeld van het landschap. Sommigen kozen een dier of bloem, anderen een vergezicht of detailopname van het groen. Met dit beeld als inspiratiebron maakten ze onder leiding van twee kunstenaars echte kunstwerken met diverse materialen.

En de kids waren razend enthousiast, zeker toen bleek dat er een heuse wedstrijd aan het ‘mooiste’ kunstwerk verbonden was. De kunstwerken werden opgesteld langs het wandelpad in de vallei van de Zwarte Beek. In het najaar kun je de kunstwerken ook bewonderen wanneer dit wandelgebied plechtig wordt heropend. Meer daarover lees je in ons volgend nummer. Het Regionaal Landschap Lage Kempen trok dit project in samenwerking met educatief natuurbeheer van Natuurpunt.

.

17

Natuur Limburg

ACTIVITEITENKALENDER

Vergeet niet t ZONDAG 3 OKTOBER

ZATERDAG 9 OKTOBER

Borlo Herfstwandeling Vertrek om 14.00 u Pachthof Borlo Info : Afdeling Aulenteer, Toerisme Sint-Truiden – Anita Kempeneers 011/67 26 84

As Dwaallichtjestocht Vertrek om 19.00 u – Dorpstraat 83 te As. Einde rond 21.00 u Info : afdeling As – Rita Declercq 0498/30 27 86 Vooraf inschrijven : € 6

Eisden Herfstwandeling in het Nationaal Park Hoge Kempen Vertrek om 14.00 u – Oud stationnetje (einde straat) Info : afdeling Maasland-Zuid – Peter Muermans 089/76 04 01 ZONDAG 26 SEPTEMBER Munsterbilzen Wandeling in het Munsterbos Vertrek om 14.00 u – parking van de speeltuin/vijvers, Waterstraat te Munsterbilzen Einde rond : 17.00 u Info : afdeling Zuidoost Limburg – Jaak Aerden 089/49 10 97 MAANDAG 27 SEPTEMBER Gerhagen - Tessenderlo Herfstwandeling Vertrek om 9.30 u – taverne De Zandberg, aan VVV-toren Info : afdeling Dubbelloof Westerlo – Jos Thys 014/54 54 83 ZATERDAG 2 OKTOBER Bocholt Vogels in het Smeetshof Vertrek om 9.00 u – Smeetshofhoeve, zijstraat van Weerterweg Info : afdeling Bocholt – Jacky Jacobs 089/46 43 94 Sint-Truiden Vertrek om 8.00 u Bezoekerscentrum Nieuwenhoven. Einde 10 u. Info : Afdeling Aulenteer, Likona vogelwerkgroep – Peter Bellen 011/59 35 69 Benodigdheden : verrekijker, laarzen en warme regenkledij

18

.

Natuur Limburg

Hoeselt Wandeling in het Wijngaardbos in het kader van de Week van het Bos Vertrek om 14.00 u – de Kluis van Hern. Einde rond 17.00 u. Info : afdeling Zuidoost Limburg – Martin Merken 012/23 67 46 Kiewit Bomendag Van 14.00 u tot 17.30 u, domein Kiewit Demonstraties van houtsculpturen met de kettingzaag, een boomzaagmachine uit 1920, plankzagen in een kuil, … Info : 011/21 08 49 Koersel Paddestoelenwandeling met afzonderlijke kinderwandeling Vertrek om 14.00 u – Bezoekerscentrum “De Watersnip”, Koersel – Beringen Info : 011/45 01 91 Lommel Wandeling in de Wateringen Vertrek om 14.00 u – Wateringhuis (einde straat) Info : afdeling Noord Limburg – Albert Mertens 011/64 94 00 Vechmaal Herfstwandeling Vertrek om 14.00 u – taverne De Horne, Vechmaal Info : afdeling De Herk-Heers – Charlie Claesen 011/70 73 27

Zutendaal Alvermannekestocht in het donkere bos van Zutendaal Kinderen met de mooiste Alvermannekes baard krijgen een mooie prijs! Vertrek om 20.00 u – Bijen- en Insectencentrum de Lieteberg, Zutendaal Info : afdeling Zutendaal – Martine Nijs 089/24 55 18 ZONDAG 10 OKTOBER Beverlo Herfstwandeling in de vallei van de Genemeerbeek Vertrek om 14.00 u – Sint-Denijs Schuttersgildezaal (Beringenmijn) Info : afdeling Leopoldsburg-Heppen – Guy Vanzeir 011/39 11 69 Borgloon Fruitwandeling Vertrek om 14.00 u – Speelhof, Borgloon-centrum Info : afdeling Borgloon – Luk Robijns 012/74 29 29 Diepenbeek Paddestoelenwandeling in de “staatsbossen” van Beverst Vertrek om 14.00 u – Op de hoek van de zand- en Grensstraat, Diepenbeek Info : afdeling Diepenbeek – Jos Ramaekers 011/35 15 83 Sint-Truiden Nieuwenhovenwandeling over bosbouw met ontbijt Vertrek om 08.00 u – parking domein Nieuwenhoven Ontbijt samen met zangkoor Dolce Canto in het GC Sint-Jorisheem

te genieten... omstreeks 09.30 u. Info : afdeling Alken – Pierre Vandersmissen 011/59 23 76 Vooraf inschrijven : € 7,5 voor het uitgebreid ontbijtbuffet + 1 consumptie. Zelem Sprookjeswandeling “Ouders toegelaten” Vertrek om 14.00 u – KSJ-heem -Oude Schansstraat Zelem-Halen Info : Afdeling Regio Zelem, – 013/44 29 02 ZATERDAG 16 OKTOBER Beringen 25 jaar vallei van de Zwarte Beek Vanaf 14.00 uur – medewerkersdag, parking ‘Koerselse Heide’ Vanaf 20.00 uur – academische zitting, casino Beringen-Mijn Info : Bezoekerscentrum “De Watersnip” – 011/45 01 91 Vooraf inschrijven noodzakelijk (tot 10 oktober)

ZATERDAG 23 OKTOBER

ZONDAG 7 NOVEMBER

Tongeren Halloweentocht Vertrek om 18.00 u – De Kevie Info : werkgroep De Kevie – Roger Nijssen 012/23 53 60

Koersel Legendewandeling Vertrek om 14.00 u – Bezoekerscentrum “De Watersnip”, Koersel – Beringen Info : 011/45 01 91

ZONDAG 24 OKTOBER

Lommel Wandeling in de Wateringen Vertrek om 14.00 – Wateringhuis (einde straat) Info : afdeling Noord-Limburg – Albert Mertens 011/64 94 00

Bocholt Paddenstoelenwandeling Vertrek om 14.00 u – Smeetshofhoeve, zijstraat van Weerterweg Info : afdeling Bocholt – Rik Bosmans 089/46 41 14 Ham Wandeling Vertrek om 13.30 u – natuurcentrum Den Haas (langs kanaal DesselKwaadmechelen) Info : afdeling Ham – Willy Geenen 011/34 36 74 ZONDAG 31 OKTOBER

ZONDAG 17 OKTOBER Hechtel-Eksel Herfsttocht in ‘Den Brand' Vertrek om 14.00 u – Parking Den Brand, Kamertstraat Hechtel Info : Afdeling Hechtel-Eksel – Johan van den Bosch – 011/73 12 79 Lanaken Paddestoelenwandeling Vertrek om 10.00 u – Parking Kinderboerderij Pietersheim Info : afdeling Maasland-Zuid – Ronny Boeykens 0477/39 54 57 Lummen Op zoek naar paddestoelen en hun bewoners Vertrek om 14.00 u – Kerk Meldert Lummen Info : afdeling Lummen – 013/52 30 46

ACTIVITEITENKALENDER

Kiewit Halloweentocht Vertrek tussen 18.00 u en 20.30 u, domein Kiewit Info : 011/21 08 49 Vooraf inschrijven -14 jaar : € 2 / +14 jaar : € 3 Munsterbilzen Wandeling in het Munsterbos Vertrek om 14.00 u – parking van de speeltuin/vijvers, Waterstraat te Munsterbilzen. Einde rond 17.00 u. Info : afdeling Zuidoost-Limburg – Jaak Aerden 089/49 10 97

Sint-Truiden Paddenstoelenwandeling Vertrek om 14u Nieuwenhoven. Info : afdeling Aulenteer, Toerisme Sint-Truiden – Chris Marneffe, Pascal De Leersnijder 011/68 48 93 ZONDAG 14 NOVEMBER Alken Duurzame landbouw – bezoek aan landbouwbedrijf Martens aan de Laagbulsstraat Gevolgd door koffie met vlaai Vertrek om 14.00u : parking sporthal, Koutermanstraat te Alken Info : afdeling Alken – Pierre Vandersmissen 011/59 23 76 Vooraf inschrijven. Borgloon Vredige landschapswandeling Vertrek om 14.00 u – Speelhof, Borgloon-centrum Info : afdeling Borgloon – Luk Robijns 012/74 29 29

Hoeselt Excursie in het Wijngaardbos Vertrek om 13.00u – parking sporthal, Koutermanstraat te Alken Info : afdeling Alken – Pierre Vandersmissen 011/59 23 76

.

19

Natuur Limburg

natuurpunt

Limburg

Colofon Dit tijdschrift wordt gratis verspreid op 4.500 exemplaren aan de leden van Natuurpunt in Limburg. Volgende uitgave : Oktober 2004 Verantwoordelijke uitgever : Erik van Esch, Vorststraat 2, 3500 Hasselt Redactie : Natuurpunt Limburg, Vorststraat 2, 3500 Hasselt, tel : 011/31 38 98 email : [email protected] Foto's : Natuurpunt Limburg, Vlaams Bezoekerscentrum De watersnip, Ghis Palmans en Ilse Ideler Grafische vormgeving : nextdada bvba, Hasselt Druk : Drukkerij Profeeling bvba, Beringen Gedrukt op 100% ongebleekt en gerecycleerd papier Lid worden van Natuurpunt : Het lidmaatschap bedraagt € 20 en is geldig voor het hele gezin. Overschrijven op rekeningnummer 230-0044233-21 Website : www.natuurpuntlimburg.be