Provinciale verkiezingen 2015
d.d. 20/3/’15
Wat is in en uit bij de provinciale partijen? Deze ambtelijke scan is gebaseerd op de verkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, D66, SP, PvdA, GL, CU, SGP, PVV, PvdD en 50Plus. De scan geeft een snelle indruk van wat ‘in’ en ‘uit’ is, wat enkele nieuwe accenten zijn en mogelijke discussiepunten. Per verkiezingsprogramma is gekeken naar de kerntaken, financiën en bestuursstijl zijn enkele opvallende punten geïnventariseerd. Voor de letterlijke en volledige teksten dienen de verkiezingsprogramma’s zelf te worden geraadpleegd. IN: Werkgelegenheid (actieplannen jeugd en 55+) Uitname stamkapitaal: • VVD: € 0. 1 • CU: € 0 2 • SGP: € 0 . • PvdD: € • 50Plus: € • PVV: € • PvdA: € 0,5 mld. •
CDA: € 0,5 mld.
• • •
GL: € 0,7 mld. 3 SP: € 1 mld . D66: € 1,2 mld.
Stad en regio, incl. wijkprojecten, binnensteden Verduurzaming Herstructurering Actieve rol bij krimp Isoleren/verduurzamen woningen Goederenvervoer Kleiner apparaat Waterveiligheid
NIEUWE ACCENTEN: Aandacht voor onderwijs
UIT (T.O.V. CA’11): Jeugdzorg
DISCUSSIEPUNTEN: Beperken tot kerntaken?
Allerlei doelfondsen
Klimaatverandering
Rol bij welzijn en jeugdzorg
Energietransitie: accent naar draagvlak en capaciteit electriciteitsnetwerk
Topsport
Ontwikkelingsrichtingen landbouw
Clustering bedrijven rondom universiteiten
Grondbeleid
Financieel toezicht Bestuurskracht door gemeenten te fuseren of samenwerking te bevorderen?
Kansen van NRW beter benutten
Investeren in spoor- of in snelwegen?
Natuur in combinatie met..
Tolheffing A15
Sloopregeling vrijkomende agrarische gebouwen
Rol provincie bij cultuur, wel of geen cultureel ondernemerschap
Verbreden A15 Extra binnenhavens Valleilijn naar Arnhem Groei Teuge Elektrificatie en verdubbeling regionale sporen, vooral Arnhem-W’wijk
Perifere detailhandellocaties Windenergie
Snelfietspaden Vierde industriële revolutie
Tuinbouwcluster Bommelerwaard
Beter subsidiesysteem bij cultuur
Opcenten hoger, inflatiecorrectie?
Jeugdcultuurfonds
Uitrol breedband Co-creatie
1 2 3
Indien omstandigheden wijzigen is een beperkte inzet van het stamkapitaal mogelijk, maar in principe handhaven. Geen inzet NUON kapitaal, wel inzet NUON gelden. Over 8 jaar spreiden.
1
OPVALLENDE ITEMS: Het platteland was van de boeren, is van de boeren en Als de provincie een meerwaarde kan leveren op moet van de boeren blijven. (CDA) taken buiten het wettelijke domein zet de ChristenUnie daar op in. (CU) Pact van de Arbeid om 80.000 werkzoekenden aan het Samenwerkingsverbanden tussen gemeentes, of werk te helpen. (PvdA) tussen de provincie en gemeenten afbreken danwel na twee of drie jaar een democratietoets (D66) Willen we na het gas uit Rusland in de toekomst ook Haags minimum = Gelders maximum qua regelgeving het graan daar vandaan krijgen? Nee. (CDA) (VVD) Windenergie alleen met lokaal draagvlak. Als het niet Bij bezuinigen (1) kijken naar eigen organisatie en kan, draagt Gelderland financieel bij aan windenergie bedrijfsvoering, (2) dan de niet-kerntaken, (3) daarna elders in Nederland. (CDA) pas de kerntaken. (D66) In subsidies eisen over bovengemeentelijke afstemGelderland in 2020 meest sociaal ondernemende ming van projecten (D66) provincie (PvdA) Onderzoeken of we de regionale journalistiek verder Gebieden met grotere economische waarde mogen moeten ondersteunen (SP) sterkere dijken krijgen (D66) Gelderland moet samengaan met Overijssel in een Elke dag gaan 200.000 Gelderlanders in een andere landsdeel Oost (D66) provincie werken. Gelderland moet niet alleen een mooie woonprovincie zijn, maar ook weer een werkprovincie worden. (D66)
2
Partij
Thema Duurzame ruimtelijk ontwikkeling & waterbeheer
VVD
PvdA
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
Hoogste prioriteit aan waterveiligheid.
Provincie moet de regie nemen op de ruimtelijke ontwikkeling, Wel stok achter de deur houden.
Bouwen naar behoefte Inbreiding gaat voor uitbreiding
Geen megawinkelcentra in het buitengebied maar investeren in binnensteden.
Gemeenten moeten plannen voor winkelcentra, bedrijventerreinen, woonwijken en wegen op elkaar afstemmen, hierover bij subsidies eisen stellen.
Bepleit een verbod op verdachte bestrijdingsmiddelen, zoals neonicotinoïden.
Beperking en terugdringen van overcapaciteit. Hergebruik, functieverandering en/of herstructurering.
Ruimtelijke ordening moet flexibeler, zodat gebouwen eenvoudiger van functie kunnen veranderen: van bedrijfsruimte naar woningen of andersom.
Bouw woningen (huur en koop)stimuleren
Breken met huidig ruimtelijk beleid
Bevorderen duurzame ruimtelijke inrichting.
Leegstaande kantoren ombouwen tot woningen.
Leegstand en verrommeling aanpakken
Bestuursakkoord water is uitgangspunt. Ruimte voor (nieuwe) bedrijvigheid nabij consumenten. Voor krimpgebieden aantrekken van nieuwe vormen van werkgelegenheid.
Tegen outlets en grote winkelketens langs snelwegen en in kale weilanden. Sociale woningbouw mede subsidiëren. Ouderen moeten in verzorgingshuizen kunnen blijven wonen, ook zonder indicatie! Doorgaan met cocreatie, impulsplan wonen en sleutelprojecten, stads-en regiocontracten met 25% sociale projecten Dorpsbelangeninitiatieven ondersteunen, zoals breedband Achterhoek.
Ondersteunen nieuwe woonvormen. Bijdragen aan verduurzaming en levensloopbestendig maken. Investeren in wijkinitiatieven gericht op samenbrengen van wonen, welzijn en zorg. Voorzetting Stads- en Regiocontracten. Financiële bijdragen in beginsel revolverend. Halt voor perifere detailhandel, steun voor levensvatbare winkelcentra in binnensteden en dorpscentra, ook via creatieve oplossingen.
Geen megastallen en megakassen, maar kleinschalige boerenbedrijven. Doorgaan met woningisolatie en impulsplan. Extra investeringsimpuls. Actieve rol in krimpgebieden.
De monitoring van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater wordt geïntensiveerd, evenals de handhaving van de normen.
Budget voor GSO blijft. Benutten voor transities van industrie naar…
Versterkt inzetten op stads- en regiogelden, met maatschappelijke partijen én bedrijfsleven én innovatie in de circulaire economie.
Waterkwaliteit moet beter Impulsplan na twee jaar evalueren Gebieden met grotere economische waarde mogen sterkere dijken krijgen
Grote terughoudendheid naar nieuwe, perifere winkellocaties Voortzetting van de huidige projecten in Gelderse Gebiedsontwikkeling. Impulsplan ruimtelijke transitie (vgl. Impulsplan Wonen) met fonds uit de NUON-gelden. Bouwen op terpen, wegen op dijken en de compartimentering van gebieden (Deltaprogramma).
3
De provincie moet een heldere visie op leegstand ontwikkelen en gemeenten meer ruimte bieden voor lokaal maatwerk.
Terughoudend met ambitieuze gebiedsontwikkeling. Bestemmen bij recht. Hoogste prioriteit voor het onderwerp Veiligheid in stad- en regiocontracten. Subsidies koppelen aan veiligheidsniveau.
Ruimte voor water
Milieu, energie & klimaat
VVD
PVDA
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
Bij gemeentelijk draagvlak en economische bruikbaarheid faciliteren duurzame energie.
Doorgaan met projecten subsidiëren energiebesparing en – opwekking.
Oprichten provinciaal duurzaamheidfonds en verstrekken van duurzaamheidsleningen.
Scherpe milieuvergunningen en strikte handhaving.
Strengere regels voor lucht- en geluidskwaliteit (auto’s, industrie en landbouw).
Provincie verscherpt Programma energietransitie.
Een krachtige inzet op energietransitie: omvangrijke energiebesparing en omschakeling naar hernieuwbare energie (Biogas [(bio)LNG], energie uit rioolwater, energie uit osmose (Blue energy)).
Bevorder het gebruik van duurzame bronnen als kleinschalige windenergie en zonne-energie.
Duurzame energieopwekking alleen als de markt werkt, zonder subsidie
Voorzorgsbeginsel voorop
Meer wind en zonne-energie nodig.
Tegen schaliegas. De netwerkmaatschappij Liander stimuleren tot versnelde aanleggen “slim” energienet voor duurzame energie. Fijnstof en verkeerslawaai vanaf provinciale wegen terugdringen.
Provinciaal vastgoed voorzien van zonnepanelen. Energieinitiatieven coördineren en voorzien van financiële prikkels. Stimuleren isolatieprogramma’s en verduurzamen woningvoorraad.
Lokale opwekking omarmen, zorgen dat netbeheerder dat ondersteunt.
Regionale routekaarten.
De provincie moet de condities scheppen voor duurzame energie opwekken èn opslaan en transporteren.
Renovatieplan: grote meerderheid Gelderse woningen in 2030 geen of heel kleine energierekening, in 2050 neutraal.
Initiatieven voor windenergie steunen met kennis en kunde
Provincie ondersteunt bij energie neutrale nieuwbouw.
Minder regels meer biomassa
Vanaf 2016 zijn nieuwe starterswoningen en maatschappelijk vastgoed energieneutraal en voldoen aan duurzaam bouwennormen.
Geen schaliegaswinning
Windenergie alleen met lokaal draagvlak. Evt. draagt Gelderland financieel bij aan windenergie elders in Nederland.
Handhaving wet milieubeheer die stelt dat bedrijfsleven verplicht is energiebesparende maatregelen te doen.
Waterveiligheid is topprioriteit en geen privatisering drinkwater.
4
Ontwikkelen van windparken waarbij de opbrengsten (mede) ten goede komen aan degene die last ondervinden (gebiedsfonds) Het instellen van een revolverend Gelders stimuleringsfonds zonne-energie waarmee toepassing van zonnepanelen wordt gefaciliteerd Geen schaliegas.
Dichtbij de bron consumeren. Ontrek geen schaliegas aan de bodem (=tevens ons drinkwaterreservoir). De Provincie stimuleert innovaties op energiegebied. Er moet een structuurvisie voor de ondergrond worden ontwikkeld om een optimaal gebruik te waarborgen.
Geen nieuwe windmolens
Meer bescherming en aandacht voor waterkwaliteit Energieneutraal
Geen CO2opslag Geen zinloze ophoping dijken, maar uiterwaarden schoon/zomerbe d lager.
Kritisch tegenover schaliegas
Vitaal platteland, natuurbeheer & ontwikkeling natuurgebieden
VVD
PVDA
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
Meer bouwmogelijkheden in buitengebied
NUON gelden inzetten voor de duurzame ontwikkeling van de leefbaarheid in platteland en stad.
Landbouw: Ruimte voor blijvers: duurzame schaalvergroting, functieverandering en ondersteuning aan wijkers via herstructurerings- en sloopfonds.
Behoud van buslijnen en bibliobussen, betere bereikbaarheid mobiele telefoons en glasvezel in het buitengebied.
Krimp aanpakken door (1) voorzieningen en bestuurseenheden te fuseren (gemeenten), (2) te combineren (scholen) of (3) te specialiseren (ziekenhuizen). In krimpgebieden ook slopen.
Participatie van burgers/vrijwilligers en hun organisaties in natuur en landschap stimuleren en faciliteren.
Een uitbreiding van het programma Stad & Regio tot een programma Stad, Regio & Platteland,
Op het platteland breedband uitrollen.
Geen extra regels voor boeren en tuinders bovenop nationale regelgeving
Oorspronkelijke EHS afronden
Behoud natuur voor toekomstige generaties
Aantrekken nieuwe vormen van werkgelegenheid Geen onnodige onttrekking land- en tuinbouwgebieden voor natuur Natuurtaken ordentelijk uitvoeren Bevorderen dat agrariërs en landgoederen tevens landschapsbeheer uitoefenen
Provincie ondersteunt initiatieven en projecten in de aandachtwijken van de grotere steden, zoals weekendscholen. Het Gelders Natuurnetwerk moet worden gerealiseerd. “Park Lingezege” helemaal uitvoeren. Agrarische nevenactiviteiten en biologische landbouw stimuleren.
Meer deregulering en flexibele plannen i.p.v. bouwblokken en strikt scheiden groen en rood. Gemeenten faciliteren bij mantelzorg en vrijwilligerswerk. Natuur: Beschermen wat echt van waarde is. Gebruik van natuur en landschap voor toerisme, recreatie, sport en landbouw. Nieuwe economische mogelijkheden voor leeggekomen (agrarische)gebouwen.
Geld voor trapveldjes in plaats van dure topsportaccommodaties. Meer ruimte voor de 'Gelderse Grote Vijf': Edelhert, Wild Zwijn, Bever, Otter en Das.
De intensieve veehouderij wordt in 10 jaar met minimaal een derde deel ingekrompen. Er komen geen megastallen in Gelderland.
Gebiedscooperaties gebied- en landschapsontwikkeling. Financiële verevening via privaatrechtelijke afspraken t.b.v. (geld voor) ruimtelijke kwaliteit.
Actieplan biologische landbouw minimaal 10% groei tot ’19. Kwaliteit van natuur in dorpen en steden verbeteren door pluktuinen en gezamenlijke moestuinen.
Voor agrobusinessparken met intensieve veehouderij. Regionale en stadslandbouw stimuleren.
Geen jacht op ganzen in de winter.
Flexibel omgaan natuurdoelstellingen in gebieden met agrarisch karakter.
Regie door de provincie op vrijwillige herverkaveling in de landbouw Introduceren van een groenvoor-roodregeling. Uitvoering van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) zonder dat agrarische bedrijven ‘op slot’ komen. Wildschade vergoeden, eenvoudige regeling voor boeren en wild opnemen in de voedselketen.
Extra aandacht voor overgang stad naar het platteland. De stad moet niet al te zeer als rode vingers in het groen liggen. Actieve recreatie in de vorm van stadstuin, volkstuin, schoolmoestuin enz. wordt welwillend benaderd. Er moet een ruimte voor ruimte regeling komen om leegstand op het platteland tegen te gaan. Meer ruimte en minder regels voor agrariërs, met respect voor natuur.
Geen landbouwgrond omzetten naar natuur. Weidegang mogelijk houden door niet te hoge grondwaterstand Verbrede landbouw (bijv. zorg) mogelijk maken Plattelandsbeleid voorleggen aan burgers. Natuurplannen (N2000) niet knellend voor omliggende bedrijven. Niets extra’s bovenop de EHS Voor dierenwelzijn en tegen jacht. Opvang creëren voor inheemse diersoorten.
5
Regionale bereikbaarheid & regionaal openbaar vervoer
VVD Op orde houden basiscapaciteit. Max-snelheid op Pleij weer naar 100 km/h Fors investeren in knelpunten Extra geld voor vervanging en renovatie oude infrastructuur Benutten Gelderland als schakel tussen Randstad en Duitsland.
PVDA Nieuwe mobiliteitsinitiatieven i.s.m. lokale groepen verder uitwerken, zoals (elektrische) fiets en deelauto.
CDA Steunen verbreding A1, A15 en A28, doorstroming A1-A30, aansluiting A28A50 en reconstructie Hoevelaken.
Directe busverbinding tussen Doetinchem en Nijmegen over Duits grondgebied (Emmerich/Kleve).
Binnenhavens en waterwegen toegankelijker maken voor vervoer over water. Onderzoek railterminals Nijkerk en Barneveld.
Openbaar vervoer: nadruk op vraaggestuurd en alternatieve vormen.
Rondweg Voorst, oplossing N786, dubbel spoor tussen Arnhem en Winterswijk, A15 verlengd en verbreed zonder tolheffing,
Opvallende concrete punten: Rijnbrug Rhenen, betere A15, A18, 2e fase, Spoorlijn Winterswijk – Apeldoorn, N786 A’doorn-Dieren, verruiming Twentekanalen, ApeldoornArnhem-
Rijnbrug Rhenen verder ontwikkelen, en spoorbrug RhenenKesteren, ‘Foodvalley’ rond Wageningen, bereikbaarheid Nijkerk en Hoevelaken op de agenda Overslaghavens tussen Rotterdam en Ruhrge-
Betuwelijn: afstemmen met Duitsland over tracéaanpassingen. Geen Noordtak door de Achterhoek. Met Haags geld goederenroute Arnhem – Velp – Dieren – Deventer aanpassen. Betere spoorverbinding Arnhem- Winterswijk en ValleilijnArnhem.
SP Provincie moet met eigen geld rechtstreeks zaken doen met Prorail. Elektrificatie en dubbelspoor Didam – Doetinchem, aanpakken Cuijk - Zutphen en verdubbeling Zutphen - Winterswijk. Geen toename goederentreinen Elst – Oldenzaal, maar water. Gelderse stations verdienen opknapbeurt. Voor spoorboog treinverbinding Den Bosch Dordrecht. Valleilijn doortrekken naar Arnhem en nieuwe aanleg spoorlijn Nijmegen-Kleve. Nieuw intercitystation Barneveld-Noord.
D66 Meer geld voor grensoverschrijdende bus- en water- maar vooral railverbindingen;
GroenLinks Stimuleren ICT en breedbandverbindingen, zoals glasvezel, om bereikbaarheid te vergroten en mobiliteit te verminderen. Een strenge fijnstof- en roetnorm hanteren in de domeinen waar dat van toepassing is. Tegen doortrekking van de A15, aanleg van nieuwe (auto)rondwegen en verbreding van (snel)wegen.
Aandacht voor de fiets, ook oplaadpunten Elektrificatie ArnhemWinterswijk, Valleilijn door naar Arnhem Meer 60 km/hzones Bestaande bruggen en viaducten geschikt gemaakt worden voor medegebruik door dieren
Geen extra goederenvervoer, geen IJssellijn, geen Noordtak, maar alles over de Betuwelijn en over water.
Snelfietsroutes met breed rood asfalt en minder verkeerslichten; Mogelijk maken dat binnenvaartschepen LNG kunnen bunkeren in Gelderland (Nijmegen)
Overslaglocatie Biezenburg en containerhaven Valburg zijn onnodig. Investeren in electrificering van de regionale
Ontwikkeling van de glasvezel-
6
CU Het (laten) ontwikkelen van een real time openbaar vervoernavigatiesysteem voor actuele en juiste informatievoorziening voor reizigers. Het (sociaal) veilig en comfortabel inrichten van haltes en stations. Het toewerken naar een volledige kwartierdienst op de Valleilijn (EdeWageningen naar Amersfoort) en het doortrekken van deze lijn naar Arnhem. Het doortrekken van de lijn ZutphenApeldoorn naar Amersfoort. Onderzoek naar haalbaarheid van nieuwe stations; te denken valt aan
SGP Overal goed openbaar vervoer, dus ook in de kleine kernen, snelle verbreding van de Rijnbrug bij Kesteren, een oplossing voor knooppunt A1/A30, verbreding van de A15 en meer veiligheid zonder drempels. Er moeten adequate alternatieven worden ontwikkeld voor OV op het platteland. In het kader van veiligheid worden verouderde kunstwerken met prioriteit gerenoveerd of vervangen. Gemotoriseerd en langzaam verkeer worden zoveel mogelijk gescheiden. De veiligheid van de N831 zal toenemen als
PVV Instandhouden wegennet. Aanpakken knelpunten. OV op het platteland op meest efficiënte wijze instandhouden. Langere treinen en perrons op ArnhemWinterswijk
PvdD Duurzame OV infrastructuur nodig.
50Plus Fijnmazig OV voor ouderen. Doortrekken A73 en vierbaans naar Enschede.
Nijmegen per snel OV, spoorlijn Apeldoorn Amersfoort
bied. Oplossen leefbaarheidsproblemen in spoordorp Tricht. Veiligheid van de wegen sterk verbeteren. Fietspadenplan, betrouwbare en effectieve treinverbindingen, transferium voor grote attracties, goede betaalbare verbindingen tussen stad en platteland.
Maaslijn Nijmegen – Limburg elektrificeren. Openbaar vervoer via regiotaxi en buurtbus steunen. Intercitystatus Harderwijk en Barneveld. Geen tolheffing op de Pleij. Via revolving fund en goedkope leningen voortouw nemen bij aanleg breedband in geheel Gelderland, vooral in de onrendabele gebieden.
Introductie snelwegbussen en pendellijnen tussen stations en bedrijventerreinen. Bus in daluren op afroep boeken en busgarantie invoeren voldoende abonnementen in een dorp. Bus voor 12-minners en 65-plussers gratis.
infra structuur. Ook in de kleine kernen en de buitengebieden financieel mogelijk maken.
spoorlijnen. Dubbelspoor van Zevenaar naar Winterswijk en van Ede naar BarneveldNoord. OVknooppunten zoals treinstations ontwikkelen we in samenwerking met de gemeenten tot vitale economische knooppunten met voorzieningen.
Aanleg van comfortabele snelfietspaden. Afronden Maasen Waalweg Bommelerwaard N348 Zutphen – A1 en aanpakken Rijnbrug Rhenen – Kesteren N314 Zutphen Doetinchem Steun A18/N18. A15 met goede aansluitingen.
Voor vliegveld Teuge aantal vliegbewegingen handhaven of verminderen.
Zevenaar-Oost, Arnhems Buiten, Ressen, Wychen-West, Nijkerk-Corlaer, Hattem, Apeldoorn West, Stroe, Barneveld Noord (Apeldoorn-lijn), Zutphen IJsselsprong, Geldermalsen Zuid, Echteld, Kesteren West, Valburg. Veilige wegen met toepassing van innovaties op gebied van verlichting, zoals bijvoorbeeld “glowing lines”. Het stimuleren van het fietsgebruik (ebikes). Een nieuw Fietsplan met bijbehorend investeringspakket is op korte termijn nodig.
Steun voor veerponten en watertaxi’s
Het aantrekkelijker maken van de overstap op openbaar vervoer.
Teuge niet uitbreiden.
7
overal het snel en langzame verkeer worden gescheiden. Bij de uitwerking van de omgevingsvisie wordt rekening gehouden met de wens het woon- werkverkeer zoveel mogelijk per fiets of openbaar vervoer te laten plaatsvinden. Carpoolen wordt gepromoot en fysiek mogelijk gemaakt.
Regionale economie
VVD Werk voor iedereen. Kern: Goede infrastructuur Uitstekend vestigingsklimaat Bij al het provinciaal beleid rekening houden met belang economie en werkgelegenheid Toekomstgerichte visie nodig op economie en werkgelegenheid. Prioriteit op clustering bedrijvigheid rond universiteiten. Als grensprovincie exportperspectieven voor bedrijven en werkgelegenheid bevorderen Beter positioneren Food Valley, ook als vestigingslocatie
PVDA Wil met Pact van de Arbeid samen met de gemeenten effectieve methoden ontwikkelen om de 80.000 werkzoekenden in de provincie aan het werk te helpen; Samen met ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden blijven inzetten voor innovatie, ontwikkeling sterke punten regio’s en duurzame werkgelegenheid. Doorgaan met social return. Doorgaan met IkStartSmart. Doorgaan met topsectoren. De PvdA wil dat Gelderland in 2020 de meest sociaal ondernemende provincie is. Het expertisecen-
CDA Universiteiten Wageningen en Nijmegen uitdagen te komen met innovatieve concepten die verder bijdragen aan de bloei van onze economie. Kennisinstituten uitdagen ook in de regio’s hun kennis te delen. Logistieke sector als nieuwe Gelderse topsector en aandacht voor hightech innovatie, voldoende maakindustrie, agro-industrie, onbenutte kansen toerisme en recreatie in relatie tot natuur. Binnenhalen toonaangevende bedrijven. Meerjarig provinciaal actieplan 55+-ers aan het werk en extra steun om jongeren werk te bieden. Eerst revitalise-
SP Financiële steun voor breedte- en amateursport, niet voor topsport. Geen ongebreidelde groei Bommelerwaard of logistieke hotspots. Actieplan werkgelegenheid samen met MKB en brancheorganisaties. Investeren in werknemers. Grensoverschrijdende werkgelegenheidssamenwerking. Aanleg glasvezel in buitengebieden. Geen innovatiesubsidies naar multinationals. Meer werk voor verbinding MKB met kennisinstellingen. Stimuleren creatieve maakindustrie.
D66 Speerpunten: Groeiagenda,
GroenLinks Gemeenten helpen met aan het werk krijgen moeilijke doelgroepen
Leeragenda Bevorderen vakmanschap
Jeugdsportfonds uitbreiden naar alle gemeenten.
Niet sturen met regels en subsidies, maar ruimte geven.
Samen met gemeenten investeren in bemiddeling naar werk, stageplaatsen of uitdagend vrijwilligerswerk.
Rol: aanjager, facilitator en regisseur. Voor Topsectoren revolverende middelen. Hoogwaardig vestigingsklimaat; Bevorderen vitale binnensteden met gezonde winkelgebieden;
CU Als speerpunten de (innovatie in) de Gelderse topsectoren: de maakindustrie, de Food Valley en Health Valley. Het stimuleren van een goed vestigingsklimaat, in balans tussen economie en ecologie. Het versterken van de positie van het regionale midden- en kleinbedrijf; het provinciaal aanbestedingsbeleid wordt zo ingericht dat regionale MKBbedrijven goede kansen hebben. Het stimuleren van “social return” en “eerlijk ondernemen”.
Meer internationaal bezochte Gelderse vrijetijdseconomie;
Stimulering van recreatie en toerisme als economisch belangrijke bedrijfstak.
Gelderland App. Ondersteuning ‘Food Valley’ en Health Valley.
8
SGP Breng balans in de economie. Werk is een prima medicijn tegen maatschappelijke problemen. De provincie moet Nuongelden gebruiken om de economie in de regio te stimuleren. Met meer aandacht voor ambacht en de maakindustrie, en steun voor relevante opleidingen en innovatie. Ook moet de provincie streven naar een gezond evenwicht tussen werken en rusten. ‘s Avonds en op zondag blijven de winkels dicht.
PVV Verlagen provinciale uitgaven is goed voor economie Geen buitenlandse reizen en handelsmissies, m.u.v. naar Duitsland Geen beknottende regels voor bedrijven (incl. MKB) Bij subsidies voor werkgelegenheid de voorwaarde dat voorkeur ligt bij Gelderlanders Bij subsidies aan kenniscentra de voorwaarde dat hun handelswijze puur wetenschappelijk is, niet politiek beïnvloed Geen concurrentie door overheid met bedrijfsleven, geen staatssteun Tegen subsidie voor commerciele sportclubs, tegen subsidie
PvdD Landbouw: Geen megastallen. Weidegang voorop Duurzame landbouw Sluiten van kringlopen Circulaire economie
50Plus Behoud koopkracht Stimuleren om ouderen aan het werk te houden. Omscholing oudere werknemers.
trum Sociaal Ondernemen gaat ons daarbij helpen. meer stage- en leerwerkplekken creëren in het ambacht.
ring dan uitbreiding bedrijfsterreinen.
Het bevaarbaar maken van het Apeldoorns Kanaal blijft een wens voor de lange termijn.
Regio’s verbinden, ook met omringende provincies en Euregio.
Benutten kansen uitbreiding luchthaven Lelystad.
Ondersteuning vernieuwen verouderde recreatieterreinen, natuur als kans i.p.v. belemmering. Schaalvergroting bespreekbaar Grote trekkers (Dolfinarium etc.) beter benutten ook i.r.t. middenstand. Fiets- en voetpaden verbreden en vernieuwen, mogelijk maken van nog meer klompenpaden en struinpaden.
Geen recreatiemegaprojecten.
Doorontwikkeling Veluwekroon.
Uitbreiding van de stadcontracten met een ‘economisch offensief binnenstad’ met de diverse gemeenten.
Analyseer de arbeidsmarkt. Stimulering van leerwerktrajecten, arbeidsleerplaatsen en dergelijke om arbeidsmarkt en onderwijs dichter bij elkaar te brengen.
Inspelen op vierde industriele revolutie. Voor bedrijfsoverdrachten voldoende financiële en fiscale ondersteuning.
Werk grensoverschrijdend (Duitsland, Europa)
In basis- en beroepsonderwijs extra programma’s voor de Duitse taal en cultuur, hiervoor financiële inzet. ZZP-netwerken koppelen aan vragende partijen Internationale stages bevorderen
9
voor de Giro
Culturele infrastructuur & monumentenzorg
VVD Rol provincie bij kunst en cultuur beperkt tot cultuurhistorie en cultureel erfgoed. Eigen inkomsten sector omhoog tot 50%.
PVDA Op dit moment domineert de economische invalshoek in het cultuurbeleid, dat is blikvernauwing die geen recht doet aan de brede maatschappelijke betekenis van cultuur. Laat groot aantal maatschappelijke organisaties en Gemeenten experimenteren met projecten, waar inwoners aan mee kunnen doen via laagdrempelige financiering zonder bureaucratische rompslomp.
CDA Historie onderbrengen in provinciaal erfgoedfonds.
SP Netwerk van bibliotheken en muziekscholen garanderen.
Gelders Cultuurfonds voor cultuur en kunst.
Tegen verschuiving cultuur naar de grote steden.
Medeinvesteren in gemeenschapsvoorzieningen en theaters en schouwburgen.
Jeugdcultuurfonds.
Ook cultureleen sportevenementen steunen incl. topsport mits spin off.
D66 Cultuur: verbeteren tendersysteem: 80% moet snel kunnen worden afgehandeld Geld bijdragen aan onderhoud van monumenten en de landschappen waarin ze liggen.
GroenLinks Culturele instellingen moeten weer een structurele subsidie krijgen, in plaats van enkel subsidies op projectbasis (‘tenders’). Provincie investeert in kleinschalige culturele initiatieven. Provinciaal jeugdcultuurfonds Kortere en eenvoudigere procedures voor financiële bijdragen.
CU Duurzaam behoud van het Gelders monumentaal cultureel erfgoed; ondersteun zoeken naar eigen inkomsten. Het in stand houden van (oude) ambachten via door bij de opdrachtverlening. Ondersteuning van gemeenten om een bibliotheekvoorzieningen in dorpen, kernen en wijken bereikbaar te houden. Beperkte provinciale infrastructuur, gericht op ondersteuning van de Gelderse gemeenten.
Ondersteunen talentontwikkeling, vernieuwing en experiment. Jeugdcultuurfonds.
Beperkte incidentele bijdragen aan kunst en cultuur die qua aard en schaal de gemeente te boven gaat.
10
SGP Gemeenten zijn voor veel culturele projecten de verantwoordelijke overheid. Gerichte subsidiëring om de regionale nieuwsvoorziening en de functie van rampenzender te optimaliseren is acceptabel. Sportmanifestaties zijn geen cultuur en behoeven geen subsidie. Musea en archeologische vondsten moeten laagdrempelig worden ingericht. Cultuureducatie is een belangrijk hulpmiddel.
PVV Geen subsidie naar multiculturele samenleving Geen subsidie naar musea waar burgers geen interesse in hebben. Behoud historisch erfgoed, incl. kerken. Kerken niet ombouwen naar moskeeën. Geen subsidie voor kunst, afschaffen 1%regeling.
PvdD Tegen bezuiniging op cultuur
50Plus Cultuur verdient de aandacht
Kwaliteit van het openbaar bestuur
VVD
PVDA
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
Provincie onderzoekt bestuurskracht en neemt zonodig de regie om de bestuurskracht te verbeteren.
Slagvaardig samenwerken met Overijssel en de komende periode met Noord-Brabant en Limburg.
Bestuurskracht gemeenten vergroten via samenwerkingsverbanden.
Geen superprovincies (landsdeel Oost) of supergemeenten.
Betrouwbare, open en transparante overheid
-
Provincie is zelf modern, klantgericht, kleiner, slimmer, sober en doelmatig.
Optimaliseren van de samenwerking met NordRhein Westfalen, Hessen en BadenWürttemberg.
Het gaat erom dat financiële en wettelijke middelen zo goed en rechtvaardig mogelijk ingezet worden ten dienste van de overheidstaken: is tevens uitgangspunt voor herindeling.
-
Herindeling alleen na positief referendum.
Provincie blijft de gemeenten bijstaan met advies, bemiddeling en financiële middelen t.b.v. zorgtaken
De zes kerntaken van de Provincie krijgen in het beleid absolute prioriteit.
Fusie alleen bij draagvlak van onderaf en op initiatief van de gemeente.
Als gemeentes niet toegerust zijn op de nieuwe taken of dat alleen nog m.b.v. ondemocratische samenwerkingsverbanden tot stand kunnen brengen wil D66 samengaan aanjagen.
Minder bestuurlijke drukte.
Doorgaan met samenwerking met regio’s Food Valley, Noord Veluwe, Stedendriehoek, Achterhoek, Rivierenland en de Stadsregio Arnhem Nijmegen. Doorgaan met stads- en regiocontracten.
Roemernorm: max. 10% inhuur. Salarissen provinciebestuurders verlagen.
Samengaan Gelderland met Overijssel tot één landsdeel i.v.m. slagkracht. Samenwerkingsverbanden tussen gemeentes, of tussen de provincie en gemeenten afbreken danwel na twee of drie jaar een democratietoets. Eén Euregio die de huidige twee vervangt en GelderlandOverijssel-Nord Rhein Westfalen verenigt (ook irt arbeidsmarkt).
Kleine gemeenten die het zwaar hebben niet verplicht laten opgaan in grote gemeenten, maar samenwerken. Als dat tot fusiebehoefte leidt: ondersteunen. Provincie blijft sociale en welzijnsproblemen signaleren en agenderen en ondersteunen. Kinderombudsman. Niet verder bezuinigen op publieke taken, daarmee voorkomen ontslagen.
11
Regionaal samenwerking, geen superprovincie. Een warme overdracht van de jeugdzorg aan de gemeenten, waarbij desgewenst aan gemeenten en samenwerkingsverbanden op gebied van jeugdzorg ondersteuning wordt aangeboden.
Tegen afgedwongen gemeentelijke herindeling en het opschalen van Provincies tot landsdelen. Extra taak in het monitoren en begeleiden van de invoering van de drie sociale transities.
Bestuursstijl
VVD
PVDA
CDA
SP
D66
Veel verantwoordelijkheid bij bedrijven en bestuurders (--> aanspreken op verantwoordelijkheden).
Veranderen van partij naar partner, veranderen houding en cultuur: van provinciale diensten naar provinciale dienstverlening.
Ja, mits in plaats van nee, tenzij.
Doorgaan met stadscontracten, met voldoende sociaal er in en zonder verplichte cofinanciering.
(Beg)Inspraak met burgers over hoe problemen op te lossen
Met partners wordt goed samengewerkt. Met Utrecht en Overijssel robuuste bestuurskrachtige samenwerking + aandacht NRW De provinciale organisatie wordt kleiner en slimmer ingericht. Soberheid en doel matigheid is het credo.
Provincie partner van de Gelderse samenleving (gemeenten, kleine ondernemers, actieve inwoners). Wil sociaal innovatiefonds inrichten voor gemeentelijke initiatieven richting anders, goedkoper en toegankelijker zorgaanbod. Helpdesk transitie jeugdzorg bij de provincie. Sport voor sociale cohesie.
Communiceren via werkbezoeken. Verbindingen met inwoners, andere provincies en de centrale overheden, ook over landsgrenzen. Maakt als partner en bondgenoot nieuwe ontwikkelingen en initiatieven mogelijk Initiatieven vanuit de samenleving o.g.v. sociale samenhang en ontmoeting in wijken en dorpen steunen via provinciaal Noaberfonds.
GroenLinks
Co-creatie bij een aantal majeure projecten, zoals groei van de structurele werkgelegenheid, energietransitie, landbouw en glastuinbouw. Provincie doet alleen kerntaken: regie op de ruimte en de economische infrastructuur.
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
De ChristenUnie pleit voor een houding die verbindend, samenwerkend, regisserend, dienstbaar en integer is. Dit vraagt om transparantie en een duidelijke rolverdeling tussen het college van Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten.
Cocreatie is goed maar vraagt veel overleg.
Aandacht nodig voor veiligheid
-
Betrek inwoners en belanghebbenden vroegtijdig.
Zowel de grondwet als de provinciewet geven Provinciale Staten de mogelijkheid autonoom te besluiten om dan provinciale inzet te leveren en het takenpakket uit te breiden.
Sterkere gemeentes door onderlinge samenwerking en/of samengaan te stimuleren.
Voortzetting van een integriteitsdag en integriteit als onderdeel van de wervingsprocedure van personeel en bestuurders.
Provinciale ambtenarenapparaat krimpt zal, want minder aandacht voor Sport, Welzijn, en Sociaal beleid.
12
De burger en andere deelnemers dienen aan het begin van een interactief proces dienen te weten hoe de procedure is, wat van hen gevraagd wordt en wanneer er een (gemotiveerd) besluit wordt genomen. Cofinanciering blijft gebonden aan afgesproken perioden voor de realisatie. Daar waar cofinanciering door gemeenten bezwaarlijk wordt, is een revolving fund een alternatief.
Enkel bezighouden met de kerntaken Nevenfuncties gedeputeerden max. 8 uur per week
Terugbrengen aantal gedeputeerden.
Financiën (o.a. inzet stamkapitaal)
VVD Verlagen belastingen in plaats van verlenen subsidies. Schrappen subsidiegelden Alleen rente opbrengsten van stamkapitaal inzetten, allen voor investeringen in economie en infrastructuur
PVDA Extra investeringen vanuit de NUON-gelden, voor werk en werkgelegenheid. Andere financiering stad en regiocontracten, bijv. cofinanciering tussen 25 en 75 procent. Werkloosheidsfonds. Jeugdcultuurfonds. Sociaal innovatiefonds.
CDA NUON-geld moet meer rollen: uitname € 500 mln. Geen opcenten verhogen, ook niet met inflatie. Voortzetting stad en regio; financiële bijdragen in beginsel revolverend. Oprichten provinciaal duurzaamheidfonds. Sociaal noodfonds oprichten voor hulp aan gemeenten met financiële problemen door invoering (jeugd)zorgtaken . Provinciaal erfgoedfonds. Gelders Cultuurfonds Herstructurerings- en sloopfonds landbouw.
SP Investeringsagenda van 1 miljard euro over acht jaar voor openbaar vervoer, meer en duurzamere betaalbare huurwoningen, breedbandinternet, beter mobiel bereik, bibliobussen/ bibliotheekvoorzieningen, buslijnen, versterking natuur, cultuur en sport. Opcenten gelijk, inflatiecorrectie mag. Eventuele bezuinigingen opvangen uit eigen vermogen. Jeugdcultuurfonds.
D66 Open financiële data. Structurele wensen nooit financieren met incidenteel geld. Bij bezuinigen (1) kijken naar eigen organisatie en bedrijfsvoering, daarna de nietkerntaken en daarna pas de kerntaken. Komende periode € 1,2 miljard beschikbaar stellen via revolverende fondsen: 1. duurzame energie - ca. € 300 miljoen; 2. ontwikkeling bestaande bedrijven – ca. € 300 miljoen; 3. ruimtelijke transformatie) – ca. € 200-300 miljoen.
GroenLinks `NUON’-reserve stevig inzetten via investeringen, subsidies, revolverende middelen op energietransitie, openbaar vervoer, cultuur, zorg, welzijn, natuur en landschap: Minimaal 200 miljoen in energietransitie, circulaire economie, zorg, cultuur, welzijn, natuur en landschap. 500 miljoen revolverend in verduurzaming gebouwde omgeving. Daarnaast in het meerjarig investeringsprogramma mobiliteit 500 miljoen herbestemmen voor versterking van openbaar vervoer en infrastructuur voor langzaam verkeer.
13
CU Geen verhoging van de opcenten op de motorrijtuigenbelasting buiten de inflatiecorrectie. Gebruik van de rente van het ‘NUONstamkapitaal’ voor projecten die de kwaliteit van de Gelderse samenleving versterken.
SGP Het stamkapitaal dat verkregen werd door de verkoop van NUON-aandelen wordt intact gehouden.
PVV Geen subsidies naar islamitische instellingen (zoals moskeeen) Verlagen opcenten en leges Duidelijk maken hoeveel geld wordt besteed aan ext. Inhuur.
PvdD Wel investeren, maar geen bedrag of wijze waarop genoemd.
50Plus Geen bedrag genoemd.
Opvallende punten
VVD
PVDA
CDA
SP
D66
GroenLinks
CU
SGP
PVV
PvdD
50Plus
Focus op provinciale kerntaken. Haags minimum = Gelders maximum qua regelgeving
Oplossen leefbaarheidsproblemen in spoordorp Tricht;
Het platteland was van de boeren, is van de boeren en moet van de boeren blijven.
Onderzoeken of we de regionale journalistiek verder moeten ondersteunen
Gelderland en Overijssel moeten samengaan in landsdeel Oost, inclusief (onderzoek naar) waterschappen.
De veeteelt bedreigt de economische waarde van de natuur. Grasland met alleen nog raaigras zijn ‘groene woestijnen’ geworden waar geen biodiversiteit meer te vinden is.
Toezicht op en zo nodig ondersteuning van gemeenten bij hun taak om goede en passende opvang voor vluchtelingen te realiseren
Meer politie op het platteland nodig
Hoogste prioriteit voor het onderwerp Veiligheid in stad- en regiocontracten. Subsidies koppelen aan veiligheidsniveau.
Wil gedeputeerde voor dierenwelzijn, natuur en milieu
Meer blauw op straat.
Per regio een lijst van investeringsprojecten opgenomen.
Omgevingsvisie omvat alles en dat is ook een zwakte.
Ondernemers maken banen, niet de overheid. Europa alleen in beeld bij Gelderse belangen. Geen aandacht voor Den Haag en NoordBrabant. Pagina met regionale punten bevat overwegend infrastructuur en focus op FoodValley.
Wil met Pact van de Arbeid samen met de gemeenten effectieve methoden ontwikkelen om de 80.000 werkzoekenden in de provincie aan het werk te helpen.
Willen we na het gas uit Rusland in de toekomst ook het graan daar vandaan krijgen? Nee. Schaalvergroting recreatie met natuur als belangrijke kans is bespreekbaar. Windenergie alleen met lokaal draagvlak. Als het niet kan, draagt Gelderland financieel bij om windenergie elders in Nederland mogelijk te maken.
14
Geen inzet NUON stamkapitaal, wel inzet NUON gelden voor economie.
Plattelandsbeleid voorleggen aan burgers
