MUNTINFO 63 HET MAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE MUNT VAN BELGIË
SEPTEMBER 2014
150 JAAR
RODE KRUIS IN BELGIË
Voorwoord Belgische Circulatiemunten (Deel 3) Coins of All Nations 25 Jaar val van de Berlijnse Muur 150 Jaar Rode Kruis in België
2 3 4 6
10 Jaar Speciale 2 € - stukken8 2 Euro-munten van onze buren
9
Onze muntslag voor Malta (10 € en 15 € - Auberge d’Aragon)
10
12 ½ Euro - Koningin Astrid
11
Penningreeks Belgische Folklore: 12 De steltenlopers van Namen en de Pot van Olen
VOORWOORD
HET HOE EN WAAROM VAN CIRCULATIEMUNTEN
Beste Muntliefhebber, Ook in deze editie van de Muntinfo herdenken we weer enkele belangrijke gebeurtenissen uit de (wereld) geschiedenis. Het is immers 25 jaar geleden dat de Val van de Berlijnse Muur zich voltrok en daarnaast vieren wij dit jaar het 150-jarig bestaan van het Belgische Rode Kruis. In 1863 werd het Rode Kruis opgericht, op initiatief van Henri Dunant, op de internationale conferentie van Genève en reeds één jaar later vond in België de stichtingsvergadering plaats van de Belgische afdeling van het Rode Kruis, meteen ook de oudste nog bestaande Rode Kruis vereniging ter wereld. Dat de val van de Berlijnse Muur een enorme impact gehad heeft op het verdere verloop van de wereldgeschiedenis is een open deur intrappen. De hereniging van Oost- met West-Duitsland had immers veel meer gevolgen dan puur voor de betrokken burgers. Ze zorgde er ook voor dat er werk kon gemaakt worden van een verenigd Europa en de oorlogsdreiging op het Oude Continent tot het verleden ging behoren. Dit alles zorgde voor een grotere stabiliteit in de regio, ook al blijven er in het Oosten van het continent nog wat smeulende brandhaarden die af en toe opnieuw opflakkeren. Beide belangrijke gebeurtenissen rechtvaardigen dan ook zonder twijfel het uitbrengen van een herdenkingsmunt en wij stellen u deze graag voor in deze editie van de Muntinfo. Verder vindt u in deze editie enkele gebruikelijke rubrieken, zoald de ‘Coin sets of all nations’, de nieuwe uitgaven van 2 Euro-stukken uit enkele Europese landen, het 12 ½ -stuk met het portret van onze koninginnen (deze keer komt Koningin Astrid aan de beurt), enkele nieuwe buitenlandse uitgiften en de laatste aflevering van de penningreeks ‘Belgische Folklore’. Wij hopen dan ook dat u deze editie met heel veel interesse zal lezen en maken alvast een afspraak voor… Muntinfo 64, die gepland is voor het najaar. Hartelijke groeten, De Muntmeester a.i., Bernard Gillard
Dit is het derde en laatste deel van een artikel waarin enkele vragen over het slaan en de uitgifte van circulatiemunten worden behandeld. De controleur van de aanmunting beantwoordde daarvoor enkele vragen die vaak door muntverzamelaars worden gesteld.
Kan men berekenen hoeveel muntstukken elke Belg heeft bijgehouden? Ter gelegenheid van de ontmunting van de Belgische frank (eind 2004) werd bijna de helft van alle muntstukken die dienden uit omloop te worden genomen, niet ter omwisseling ingeleverd. Vooral de stukjes van 50 centiemen (83 %) en van 1 Frank (42 %) bleven achter; 80 % der stukken van 50 Frank werd wel ingewisseld. Blijkbaar wordt met de stukken met een lage nominale waarde dus minder zorgvuldig omgesprongen waardoor deze vaker verloren gaan of geleidelijk verdwijnen uit de muntomloop. De munten met een hogere nominale waarde worden wel meer bewaard of gespaard. Hoeveel muntstukken effectief worden opgepot is echter niet exact te berekenen. Wegens hun geringe waarde en economische behoefte, worden echter ook de stukjes van 1 en 2 cent de facto uit de muntomloop gehouden en slechts mondjesmaat werkelijk gebruikt of na verloop van tijd ingeleverd of weggeschonken (sommige instanties zamelen deze muntjes in voor een goed doel).
Waarom zijn bepaalde denominaties meer nodig dan andere? Dit wordt volledig door de markt, de behoeften van de banken, postkantoren en automatensector bepaald. Zoals hierboven reeds werd aangehaald gaan stukjes met lage waarde vlugger verloren en de stukken die meer worden gebruikt in automaten moeten ook sneller worden aangemaakt. Toch moet ook worden rekening gehouden met de aanvoer van euromuntstukken uit andere landen, die er eveneens kan voor zorgen dat sommige stukken meer nodig zijn dan andere.
Tenslotte, zijn alle muntstukken even makkelijk te slaan? De factoren die de productie van de muntstukken beïnvloeden zijn: - de metaallegering (zo zijn nikkel en staal beduidend harder dan koper); - de grootte van het stuk: des te groter het stuk, des te moeilijker het slaan; - het reliëf van het stuk: hoe meer reliëf (bvb. een beeldenaar) hoe moeilijker om te slaan.
ZOEKERTJES TE KOOP: Belgische FDC- reeksen 1975 - 2001 GODFROID Huguette - 0478 / 61 20 15
MUNTINFO 2014 | 63
2
COIN SETS OF ALL NATIONS Er zijn ongeveer 200 landen in de wereld en de monetaire wereldreis die wij in het voorjaar van 2010 begonnen, is dus verre van afgelopen. Deze keer stellen wij u de munten voor van drie op het eerste zicht erg verscheiden landen. Toch hebben ze een zekere gemeenschappelijke geschiedenis want tot diep in de twintigste eeuw waren ze alle drie een kolonie van het eens zo machtige en uitgestrekte Britse imperium. De drie landen maken trouwens tot vandaag deel uit van het Gemenebest, een losse statenbond tussen het Verenigd Koninkrijk en zijn vroegere kolonies en mandaatgebieden.
Guyana was samen met de Falkland Eilanden de enige Britse kolonie in Zuid -Amerika. De economie bestaat naast de productie van rijst, cacao en vooral suiker, tevens uit de ontginning van bauxiet en goud. Deze economische activiteiten worden afgebeeld op de muntstukken. Singapore is een welvarende multiculturele stadsstaat
die gelegen is op een aantal eilanden ten zuiden van Maleisië. Het zeer dicht bevolkte Singapore (meer dan 5 miljoen inwoners op amper 700km²) is het financiële en industriële hart van Zuid-Oost Azië. De munteenheid is de Singapore-dollar die ongeveer 60 eurocent waard is.
De Malediven zijn een eilandengroep met bijna 1.200 koraaleilandjes in de Indische Oceaan. Sinds enkele decennia zijn zij uitgegroeid tot een toeristische topbestemming met als belangrijkste troeven de parelwitte stranden en de prachtige koraalriffen. De munteenheid is de in 100 laari onderverdeelde rufyaa (waarde: ongeveer 5 Eurocent).
PAKKET 3 SETS
€45,00
3
MUNTINFO 2014 | 63
EEN NIEUW STUK VAN 20 EURO 25 JAAR VAL VAN DE BERLIJNSE MUUR Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland opgedeeld in vier bezettingszones. De geallieerde grootmachten (Frankrijk, Groot Brittannië, de Verenigde Staten en de Sovjet Unie) kregen elk een deel toegewezen dat zij bezetten en bestuurden. Berlijn, de voormalige hoofdstad van het Derde Rijk, werd eveneens opgedeeld in 4 sectoren. De stad lag echter volledig binnen de Sovjet bezettingszone zodat de sectoren van de drie andere geallieerde staten een enclave binnen het Sovjet-gebied vormden. Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekende echter ook het begin van de Koude Oorlog waardoor de verhoudingen tussen de Sovjet Unie en haar satellietstaten enerzijds en de westelijke geallieerden anderzijds erg gespannen waren. De blokkade van West-Berlijn door de Sovjet Unie (in 1948) was een eerste hoogtepunt van deze koude oorlog. De tegenstellingen werden nog aangescherpt in 1949 toen de drie westelijke bezettingszones opgingen in de nieuwe Bondsrepubliek Duitsland en de Sovjet-zone uitgeroepen werd tot de Duitse Democratische Republiek (DDR). Sinds de oprichting van de DDR vluchtten steeds meer en meer inwoners uit het oosten naar de Bondsrepubliek en in 1952 begonnen de Oost-Duitse autoriteiten de Duits-Duitse grens vanuit het oosten af te sluiten. In het dichtbevolkte Berlijn verliep dit echter niet zonder logistieke moeilijkheden. Omdat nog altijd veel Oost-Duitsers zich via deze stad naar het westen begaven besloot de regering van de DDR een einde te stellen aan die leegloop. In de nacht van 12 op 13 augustus 1961 werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur. In enkele weken tijd werd een zwaarbewaakte betonnen hindernis met een totale lengte van 45,1 km gebouwd.. Op zeven plaatsen werden doorgangsposten opengelaten die door zwaarbewapende Oost-Duitse grenspolitie werden bewaakt. Beide grootmachten gebruikten in de loop der jaren de Muur voor propagandadoeleinden; zo bracht o.a. president Kennedy in 1963 een bezoek aan Berlijn waar hij de beroemde woorden “Ich bin ein Berliner” uitsprak. De Muur was gedurende meer dan 28 jaar een haast niet te nemen hindernis voor de vele inwoners van Oost-Duitsland maar toen in mei 1989 het IJzeren gordijn tussen Hongarije en Oostenrijk werd geopend was het hek van de dam. Duizenden Oost-Europeanen zochten zich een weg naar het westen en toen bleek dat de situatie niet langer houdbaar was, beslisten de Oost-Duitse autoriteiten op 9 november 1989 om de Berlijnse grensovergangen te openen. Er brak vervolgens een groot volksfeest uit waarbij velen een stuk beton uit het bouwwerk hakten. Elf maanden na de val van de Berlijnse Muur was de hereniging van Duitsland een feit en amper twee jaar later waren nagenoeg alle zichtbare resten van de Muur afgebroken.
Brandenburgse Poort in Berlijn
Vandaag getuigen nog slechts een klein gedeelte van de Muur, een gedeelte van het tracé dat in klinkers werd gelegd en 5 van de 302 vroegere wachttorens van het bestaan van de Muur.
MUNTINFO 2014 | 63
4
Val van de Berlijnse muur
Feit blijft dat er zeker 138 dodelijke slachtoffers vielen tijdens een vluchtpoging en dat gedurende 28 jaar een volledige stad, een land en een continent verdeeld zijn geweest door een bouwwerk dat het beroemdste symbool is geweest van de Koude Oorlog.
De herdenkingsmunt van 20 Euro Door de uitgifte van een bijzondere herdenkingsmunt wil de Koninklijke Munt op haar beurt het belang aantonen van de val van de Berlijnse Muur voor de verdere Europese integratie, de wereldvrede en de vrijheid van de burgers. Deze historische gebeurtenis is inderdaad, veel meer dan een loutere Duitse aangelegenheid, een universeel symbool geworden van de waarden waarvoor de internationale samenleving in de 21ste eeuw staat. Deze symboliek wordt treffend geïllustreerd in de gravures van het nieuwe stuk: de bres in de muur geeft een doorkijk op de Brandenburgse Poort die voor vele Duitsers jarenlang onbereikbaar was. Door het neerhalen van de Berlijnse Muur is dit symbool van de Duitse eenheid nu opnieuw in het midden van de stad komen te liggen die aldus niet alleen de nieuwe hoofdstad van Duitsland kon worden maar zich opnieuw kon profileren als een open stad in het centrum van Europa. De tekst en het embleem op de Muur symboliseren enerzijds de Duitse hereniging maar beklemtonen anderzijds vooral de universele waarden vrijheid en vrede. TECHNISCHE KENMERKEN Nominale waarde 20 EURO Legering Ag 925 Cu 75 Finish Proof Gewicht 22,85 g Diameter 37 mm Designer - graveur Thomas Zettler Oplage 15.000
5
PRIJS*
€47,00
MUNTINFO 2014 | 63
150 JAAR RODE KRUIS IN BELGIE De geboorte van het Rode Kruis In het Italiaanse plaatsje Solferino woedde in 1859 een bloedige strijd tussen het Franse en het Oostenrijkse leger. Henry Dunant, een jonge Zwitserse bankier, was toevallig ooggetuige van deze veldslag. Hij schrijft zijn schokkende ervaringen neer in het boek “Un Souvenir de Solferino”, waarin hij de nood benadrukt aan georganiseerde hulp voor de slachtoffers van oorlogsgeweld.
Foto: Hoofdkwartier van Internationaal Comité van het Rode Kruis in Genève, Zwitserland
Hij stuurt dit boek naar invloedrijke mensen: vorsten, regeringsleiders, hoge militairen, intellectuelen, enz. Een van de resultaten van zijn inspanningen is de internationale conferentie van Genève, waar op 29 oktober 1863 vertegenwoordigers uit 16 landen de voorstellen van Dunant goedkeuren. Een internationale hulpvereniging wordt in het leven geroepen met als kenteken een rood kruis op een witte achtergrond, het tegengestelde van de Zwitserse vlag: het Rode Kruis is geboren!
Oprichting van het Belgische Rode Kruis Deze conferentie riep tevens alle landen op om in hun land een Rode Kruis op te richten. In België wordt snel gereageerd en reeds op 4 februari 1864 vindt te Brussel onder impuls van Dr. A. Uytterhoeven, de stichtingsvergadering plaats. Ons land schreef hierdoor geschiedenis, want het is de oudste nog bestaande Rode Kruis-vereniging ter wereld.
COINCARD Oplage: 225.000 coincards
MUNTINFO 2014 | 63
€7,00
6
Het Rode Kruis vandaag Vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog heeft het Belgische Rode Kruis hulp verleend bij de grote rampen die ons land troffen: de mijnramp van Marcinelle (1956), de brand in de Innovation (1967), de overstromingen te Ruisbroek (1976), het Heizeldrama (1985), de scheepsramp met de “Herald of Free Enterprise” (1987). 150 jaar na haar ontstaan staat het Belgische Rode Kruis meer dan ooit klaar om mensen in nood te helpen bij natuurrampen, conflicten, ongevallen, vluchtelingenstromen,... ; het Rode Kruis is immers een neutrale en onafhankelijke organisatie die geen standpunten inneemt maar alleen partij kiest voor de slachtoffers. Ook in eigen land breidt het Belgische Rode Kruis haar activiteiten steeds uit. Meer dan 24.000 vrijwilligers zijn elke dag in de weer en delen boeken uit in de ziekenhuizen, leren de bevolking eerste hulp aan, zamelen bloed in, zetten hulpposten op bij concerten en sportmanifestaties hulp bij rampen (zoals verleden jaar bij het treinongeval te Wetteren), enz.
Het stuk van 2 Euro Met de uitgifte van dit bijzondere stuk van 2 Euro wil de Koninklijke Munt van België een welverdiende hulde brengen aan het Belgische Rode Kruis. Niet alleen symbolisch maar ook concreet want een gedeelte van de opbrengst van de verkoop van deze stukken zal aan het Belgische Rode Kruis worden afgestaan. De stukken dragen op de keerzijde het overbekende embleem van het Rode Kruis met daarin de tekst RODE KRUIS - CROIX ROUGE en het getal 150 verwerkt. Rondom het kruis werden de beide munttekens, het jaartal en de landsaanduiding BE geplaatst. In tegenstelling tot de vorige 2 Euro-herdenkingsstukken zal dit stuk op een zeer beperkte oplage worden uitgegeven; 225.000 stukken worden verpakt in een geïllustreerde coincard, 12.500 zullen in proofversie verschijnen en verpakt worden in het gebruikelijke luxedoosje en 50.000 stukken zullen in omloop gebracht worden. De circulatiestukken ZIJN NIET BESCHIKBAAR bij de Koninklijke Munt van België.
PROOFLIKE-STUK
€20,00
Oplage: 12.500 stuks
7
MUNTINFO 2014 | 63
10 JAAR SPECIALE MUNTSTUKKEN VAN 2 EURO In diverse lidstaten van de Europese Unie werden, vóór het invoeren van de EURO, herdenkingsmuntstukken uitgegeven met dezelfde nominale waarde als de gewone circulatiestukken. Ondanks het feit dat in de beginjaren van de nieuwe eurobiljetten en -munten geen voor circulatie bestemde gedenkmunten mochten worden uitgegeven, besloot de Europese Commissie in 2003 om dergelijke muntenuitgifte voortaan toch toe te laten. Wel werden een aantal beperkingen geformuleerd zoals een beperking van het aantal uitgiften en de hoeveelheid muntstukken die mogen worden uitgegeven. Ter gelegenheid van de Olympische Spelen te Athene (2004) was Griekenland het eerste land om een herdenkingsstuk van 2 Euro uit te geven. Nadien volgde nog een aantal landen en in navolging hiervan gaf ons land voor het eerst een 2 Euro-gedenkmunt uit in 2005. Dit stuk was gewijd aan de jarenlange samenwerking tussen ons land en het Groothertogdom Luxemburg. Sindsdien geeft België elk jaar minstens 1 speciaal stuk van 2 Euro uit. Indien u één van deze uitgiften gemist heeft, bieden wij u nu éénmalig de kans om uw collectie te vervolledigen tegen een uiterst voordelige prijs. De FDC-versie van de stukken, verpakt in een geïllustreerde coincard, van 2007 ( Verdrag van Rome), 2008 (Rechten van de Mens), 2009 (10 Jaar EMU) en 2010 (Voorzitterschap EU) kunt u nu verwerven voor de prijs van 7,50 € ipv 10 €. De stukken die werden uitgegeven na 2010 en die nog beschikbaar zijn, zullen in één van de volgende edities van Munt Info worden aangeboden. Aanbod geldig zolang de voorraad strekt !!!
€10
€7,50
MUNTINFO 2014 | 63
8
EXCLUSIEF EUROPESE 2 EUROSTUKKEN De nieuwe oogst Europese 2 Eurostukken is weer erg uitgebreid; wij kunnen u niet minder dan 6 fonkelnieuwe uitgiften aanbieden!
NEDERLAND De troonswissel is in Nederland de aanleiding geweest voor niet minder dan drie herdenkingsuitgiften; na de nieuwe circulatiestukken en het stuk met een dubbelportret van de oude vorstin en de nieuwe vorst geven onze noorderburen opnieuw een stuk uit waarin deze portretten figureren. De ontwerper Pannos Goutzemisis, heeft dit maal de vorsten naar rechts afgebeeld en bovendien plaatste hij Koning Willem Alexander op de voorgrond. Oplage: 5 miljoen stukken
FRANKRIJK Op 6 juni was het precies zeventig jaar geleden dat de landing van de geallieerden in Normandië plaats vond en zo aan de bevrijding van Europa begon. Deze gebeurtenis (D- Day) wordt door de Monnaie de Paris herdacht met de uitgifte van een stuk van 2 Euro waarop naast de uitbeelding van de landing enkele verzen uit een gedicht van Verlaine prijken. Oplage: 3 miljoen stukken
PORTUGAL Op 25 april 1974 maakte de zogenaamde Anjerrevolutie een einde aan de dictatuur van Salazar. Deze geweldloze revolutie wordt veertig jaar later gevierd met de uitgifte van een stuk van 2 Euro waarop deze gebeurtenis in een prachtige kalligrafie werd gegoten. Dit nieuwe muntstuk werd gegraveerd door José Teixeira. Oplage: 500.000 stukken
SLOWAKIJE 10 jaar geleden werd Slowakije lid van de Europese Unie. Op het stuk dat deze gebeurtenis herdenkt heeft de ontwerpster Maria Poldaufova de gestileerde letters EU en het wapenschild van Slowakije gecombineerd tot een geslaagd geheel. Oplage: 1 miljoen stukken
FINLAND De Finse Munt geeft een stuk uit voor de viering van de 100ste verjaardag van de geboorte van Tove Jansson (Helsinki, 9.8.1914 - aldaar, 27.6.2001). Zij was een Zweedstalige schrijfster en illustrator van jeugdboeken en stripverhalen, met als bekendste personage Moem (Moomin). Jari Lepistö verwerkte in zijn ontwerp een zelfportret van de schrijfster. Oplage: 1,5 miljoen stukken
PRIJS VOOR DE 6 STUKKEN
€38,00
ITALIE Iedereen die door Italië reist of naar TV-beelden uit de Giro kijkt heeft ze al wel eens opgemerkt: de carabinieri, die in het Appenijns schiereiland de politietaken uitoefenen. Dit korps bestaat dit jaar 200 jaar en de Italiaanse Munt geeft daarvoor een muntstuk uit waarop het schilderij “Pattuglia di Carabinieri nelle tormenta” van Antonio Berti werd afgebeeld. Oplage: 6,5 miljoen stukken
9
MUNTINFO 2014 | 63
NIEUWE BUITENLANDSE MUNTUITGIFTEN MALTA - AUBERGE D’ARAGON Toen Malta geregeerd werd door de Soevereine Miltaire Hospitaalorde van Sint-Jan was zij onderverdeeld in een aantal langues. Deze waren samengesteld uit een aantal ridders uit dezelfde landstreek en die dezelfde taal spraken. Zo waren er langues uit Duitsland, Engeland, Frankrijk, de Provence (zie ook Munt Info N°60) en uit Aragon. De langues lieten in Valetta auberges bouwen; in deze stadspaleizen werd hun hoofdkwartier ondergebracht en ridders die geen huis op Malta bezaten vonden er onderdak. Ook mensen die tijdens hun reis op Malta verbleven konden terecht in deze auberges. In totaal werden 7 auberges gebouwd en tegenwoordig kunnen er nog 5 worden bezocht.
Auberge d’Aragon in Valletta, Malta
De Auberge d’Aragon werd gebouwd in de jaren 1570 en is de oudste nog bestaande auberge op Malta. Nadat de hospitaalridders in 1798 door de Fransen werden verdreven kende het gebouw diverse bestemmingen en na de Eerste Wereldoorlog fungeerde het gedurende vele jaren zelfs als ambtwoning voor de Eerste Minister van Malta. De Maltese onafhankelijkheidsverklaring werd in 1964 ondertekend in deze auberge. Sinds 1972 verblijft de Eerste Minister echter in de Auberge de Castille en herbergde de Auberge d’Aragon diverse andere ministeries. Sinds vorig jaar is het Maltese ministerie voor Europese Zaken er gevestigd.
Nadat de Koninklijke Munt van België vorig jaar reeds gouden en zilveren herdenkingsstukken met de afbeelding van de Auberge de Provence vervaardigde, lieten de Maltese muntoverheden opnieuw stukken van 10 Euro en 15 Euro slaan met de afbeelding van de Auberge d’Aragon. GOUD*
€95,00 ZILVER*
€49,00
TECHNISCHE KENMERKEN 10 EURO ZILVER Gehalte Ag 925 Diameter 33 mm Gewicht 18,75 g Oplage 5.000 MUNTINFO 2014 | 63
TECHNISCHE KENMERKEN 15 EURO GOUD Gehalte Au 999 Diameter 14 mm Gewicht 1,25 g Oplage 2.500 10
12,50 EURO : KONINGIN ASTRID Als derde in de rij van kleine goudstukjes van 12,50 Euro met het portret van onze koninginnen volgt Koningin Astrid, de echtgenote van onze vierde vorst, Koning Leopold III. Zij was de moeder van Koning Boudewijn en van Koning Albert II, en dus grootmoeder van onze huidige Koning Filip. Astrid werd geboren te Stockholm op 17 november 1905 als dochter van prins Karel van Zweden (1861-1951) en prinses Ingeborg van Denemarken. Zij trouwde op 4 november 1926 met de Belgische kroonprins Leopold (kerkelijk huwelijk te Brussel op 10 november 1926). Uit het huwelijk werden drie kinderen geboren, Josephine-Charlotte, Boudewijn en Albert. Door haar huwelijk in 1926 met de toenmalige Belgische kroonprins werd zij na de dood van koning Albert I in 1934 koningin der Belgen. Op 29 augustus 1935 kwam Koningin Astrid om het leven in het Zwitserse Küssnacht am Rigi, toen de door haar echtgenoot bestuurde wagen van de weg raakte. Haar plotse dood op amper 29-jarige leeftijd en het aanzicht van de drie achtergebleven jonge kinderen dompelden het land in een diepe rouw; mede hierdoor is Astrid uitgegroeid tot de waarschijnlijk meest populaire koningin die ons land gekend heeft. Net zoals bij de uitgifte van de vorige stukken van 12,50 euro, baseerde Luc Luycx zich op een portret van een kunstenaar die een tijdgenoot was van de afgebeelde vorsten en vorstinnen. Marcel Rau, de graveur bij uitstek van de ambtsperiode van Koning Leopold III, graveerde dit portret van Koningin Astrid in het midden van de jaren 30. De medaille met deze beeldenaar werd uitgegeven in 1937 ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van Parijs. Dit goudstukje wordt enkel in de allerhoogste proof- kwaliteit aangeboden, verpakt in een luxe-doosje en voorzien van een genummerd echtheidscertificaat.
TECHNISCHE KENMERKEN Nominale waarde 12,50 EURO Gehalte Au 999 Diameter 14 mm Gewicht 1,25 g Rand Glad Oplage 6.000
11
PRIJS*
€95,00
MUNTINFO 2014 | 63
De steltenlopers van Namen
PENNINGENREEKS BELGISCHE FOLKLORE Dit zijn de twee laatste penningen uit een reeks van twaalf die een overzicht bieden van folkloristische gebruiken, sagen, legenden en volksstoeten die sedert eeuwen in ons land worden gekoesterd. Wij danken u voor de aankoop van deze penningreeks en sturen u bij deze 2 laatste stukken een certificaat mee. We eindigen in schoonheid want zowel de Steltenlopers van Namen als de legende van Keizer Karel en de Pot van Olen spreken de mensen van vandaag nog steeds aan.
De steltenlopers van Namen (Les échasseurs de Namur) Over de exacte oorsprong van de gevechten tussen verschillende steltenlopers in Namen circuleren een aantal verhalen. Het meest legendarische en ook wel het grappigste vertelt over een leenheer die de stedelingen weigerde vergiffenis te schenken na een belegering. Om dit te omzeilen verplaatsten de inwoners van Namen zich echter met stelten. Een meer prozaïsch verhaal heeft het over overstromingen. Feit is dat de gevechten tussen steltenlopers reeds vermeld werden in een edict van 1411; dat maakt deze groep waarschijnlijk de oudste steltenlopersvereniging ter wereld. Na vele ups en downs herrees het gebruik van de steltenlopers tijdens de vorige eeuw en heden ten dage vinden de gevechten jaarlijks plaats op de Place Saint-Aubain, de derde zondag van de maand september.
Keizer Karel en de Pot van Olen
PRIJS*
€27,65
Keizer Karel en de Pot van Olen
Van dit volksverhaal bestaan een aantal varianten. Het meest bekende gaat als volgt: Keizer Karel zou Olen bezoeken. De boeren van Olen waren gewend om bier te drinken uit potten zonder oor. Om de keizer eer te bewijzen, en om aan te tonen dat ze ook over fijne manieren beschikten, besloten ze om voor hem een pot met een oor te maken. Toen de vorst echter het dorp bezocht nam de waard de pot bij het oor en reikte hem zo aan de keizer aan. De vorst kon dus niet anders dan de pot vast te nemen met blote handen. De eerstvolgende keer dat Keizer Karel Olen bezocht hadden de dorpsbewoners twee oren aan de pot bevestigd. De waard speelde het echter klaar om de pot met beide handen vast te houden, zodat de keizer opnieuw de pot niet bij één van de oren kon vastnemen. Toen de Keizer Olen voor de derde keer bezocht hadden de Olenaars voor hem een pot met drie oren gemaakt, om alle problemen te vermijden. De waard bood deze pot echter aan terwijl één van de oren naar zijn buik gericht was zodat andermaal de keizer het ding niet kon aannemen. Dit verhaal wordt in Olen en omgeving nog steeds met erg veel plezier verteld en ook in de volkscultuur zijn er verschillende verwijzingen naar dit verhaal. Zo is er op het schilderij “De Boerendans“ van Pieter Bruegel een man afgebeeld met een pot met drie oren en in het Suske en Wiske-album “De Pottenproever” speelt de Pot met de Drie Oren een belangrijke rol. TECHNISCHE KENMERKEN Gewicht 22,85 gr Diameter 37 mm Gehalte Ag 925 Oplage beperkt Prijs €27,65 per penning
MUNTINFO is een uitgave van Koninklijke Munt van België Pachecolaan 32 | 1000 Brussel | T 02 221 07 11 | F 02 221 07 71 | www.europemint.eu Verantwoordelijke uitgever: B. Gillard | Pachecolaan 32 | 1000 Brussel Nadruk verboden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever. * prijzen onder voorbehoud van de koersschommelingen op de edelmetaalmarkt.
