Nieuwjaarstoespraak 2015 Zorg Partners Midden-Holland uitgesproken 8/1/15 door Simon de Jong, lid Raad van Bestuur “If you see something good, give a compliment. If you see something wrong, offer your help”. Ik citeer deze uitspraak van Mandela, omdat ik in 2014 toch vaak de indruk heb, dat het accent op alles wat verandert in onze maatschappij veel meer het accent heeft van: “Als je ziet dat iets misgaat, vertel het bij herhaling in de media”. Dat is de harde werkelijkheid waarin we met elkaar leven en waar we weinig invloed op hebben. Het is wel lastig omdat oude structuren en gewoonten teloorgaan en nieuwe opkomen. ➢ Waarin economische groei afneemt en toename van welvaart niet meer vanzelfsprekend is. ➢ Waarin zorg voor velen is gereduceerd tot het maandelijks betalen van de zorgpremies en waarbij het niet helder is wat je er voor krijgt. ➢ Waarin de individuele betrokkenheid en hulp geven aan elkaar zijn vervangen door, zelfs bij eenvoudige hulpvragen, de vraag te stellen welke professional kan me helpen en wie betaalt dat. De vele veranderingen in de Wmo, Wet Langdurige Zorg, scheiden wonen en zorg, de jeugdzorg, werk en inkomen en de snelheid waarmee het allemaal ingevoerd wordt, veroorzaken onzekerheid voor de toekomst. De complexiteit van alle veranderingen, in combinatie met de communicatie die te algemeen gericht was, bracht niet alleen veel onrust bij cliënten, maar ook bij de ouderenbonden, beroepsgroepen, vak-bonden en niet te vergeten de media. Het ene na het andere meldpunt werd opgericht, maar daadwerkelijke antwoorden bleven uit. In 2014 zijn we vooral druk geweest met de knelpunten in kaart te brengen, maar we zijn vergeten om aan de cliënten te vertellen dat er eigenlijk op 1 januari een overgangsjaar begint. Een overgangsjaar waarin uitgaande van de huidige situatie toegewerkt gaat worden naar een andere wijze van dienstverlening en werken. Deze onzekerheid voor de eigen persoonlijke situatie in combinatie met alle leed, verdriet en onrust in de rest van wereld, maakt de toekomst ongewis. Dit is ook de tijd waarin we er weer achter komen dat de wereld niet langzaam maar zeker democratischer, vreedzamer en verlichter wordt. !1
Integendeel, extremisme groeit, zoals we gisteren helaas hebben gemerkt, de tolerantie naar mensen die anders denken neemt af en vele mensen zuchten onder vervolging. Deze angst voor “wat de toekomst brenge moge” wordt nog versterkt door het gevoel dat je er zelf geen enkele invloed op hebt. Veraf en dichtbij. Een van de dieptepunten van 2014 was wel de ramp met de MH-17. Zo zinloos, zo meedogenloos waardoor volkomen onschuldige burgers slachtoffer werden van een regionaal conflict. Verslagenheid in alle lagen van de bevolking en tegelijkertijd zagen we een verbondenheid tussen en met alle burgers van Nederland. Verbondenheid in het verdriet. Ook bij de medewerkers en vrijwilligers van Zorgpartners zien wij grote zorgen en problemen. Veel medewerkers die een ernstige ziekte hebben, waardoor zij langdurig niet deel kunnen nemen aan het arbeidsen maatschappelijk proces. Medewerkers en vrijwilligers die in 2014 zijn overleden door een ernstige ziekte. Ook de economische problemen missen zijn uitwerking niet, waardoor vele medewerkers met hun naasten, lijden onder de gevolgen daarvan. Meeleven en verbondenheid komen dan heel dichtbij. Er waren ook genoeg gebeurtenissen die 2014 de moeite waard maakten. We noemen er een aantal: - Er is voor het eerst hard wetenschappelijk bewijs dat de ozonlaag niet verder meer afneemt en zelfs iets toeneemt. - Nog heel even en dan komt polio niet meer voor in de wereld. - Met de sport waren we als klein land enorm succesvol, of het nu was tijdens de Olympische Spelen of tijdens het WK voetbal. - Voor het eerst kon het CBS melden dat vrouwen gemiddeld meer verdienen dan mannen.
!2
Onder het motto: “If you see something good, give a compliment” hebben we ook binnen Zorgpartners ontwikkelingen gezien die noemenswaardig zijn. Een aantal van deze ontwikkelingen kunt u als achtergrond tijdens de receptie op de videoschermen zien. Daarnaast gebeurde er nog veel meer. - Het project “Van moeten naar ontmoeten” kreeg z’n afronding. Samen met “In voor Zorg” is er hard gewerkt aan de essentiële vaardigheden om de toekomstige veranderingen in de zorg aan te kunnen. Veel aandacht is uitgegaan naar de gedeelde visie, constructievere gespreksvoering, e-learning in combinatie met workhops en reflectie. Een project met een geweldig resultaat, dat ook landelijk de aandacht trekt. - Het sluiten van de centra Moerdregt en Geerestein. In het afgelopen jaar hebben we veel collega’s en vrijwilligers in deze centra gezien, die met hart en ziel de bewoners hebben bijgestaan en gesteund bij het verhuizen naar een andere woonomgeving. Zij konden verhuizen naar een centrum van eerste voorkeur en de medewerkers konden vrijwel allemaal binnen onze Stichting herplaatst worden. - Samenwerking met Gemiva, waardoor cliënten van Gemiva daadwerkelijke ondersteuning bieden aan de dienstverlening aan onze cliënten. Het is hartverwarmend om te zien, dat zij met volle overgave hun competenties inzetten om het leven van onze cliënten rijker te maken. De komende maanden zal de samenwerking verder uitgebouwd worden ook door de dagbestedingen te combineren. - De laatste maanden van 2014 zijn ingrijpend geweest voor de cliënten en medewerkers van Zorgpartners Dienstverlening. Vanwege de bezuinigingen in de Wmo en daardoor de lage tarieven in bij Hulp bij het Huishouden, was de toekomst van deze dienstverlening erg onzeker geworden. In goed overleg met de vakbonden en ondernemingsraad is gekozen voor zoveel mogelijk behoud van werk en continuïteit van zorg voor cliënten en medewerkers. We zijn bijzonder verheugd dat dit gelukt is en dat voor 95% van onze medewerkers de overgang naar Vierstroom per 1 januari geregeld is. - De pilot “cliënten en familieparticipatie” is in 2014 afgerond en wordt nu in alle centra van Zorgpartners geïmplementeerd. Cliëntportaal is een ICT-toepassing die de communicatie tussen de professional en de !3
familie enorm kan verbeteren. Dankzij het overleg met de cliëntenraden is bijzonder veel aandacht gegeven aan de bescherming van de privacy van de cliënt. - Er is veel creativiteit en ondernemerschap bij het management en medewerkers in onze centra. In veel gevallen komt dit het welzijn van bewoners ten goede. PARO de zeehond in Floravita is daarvan een prachtig voorbeeld. Al deze resultaten zijn bereikt door de inzet van onze medewerkers. In de directe zorg en dienstverlening aan de cliënten, in de ondersteunende en servicediensten. Dank voor deze enorme inzet gaat uit naar al onze medewerkers en vrijwilligers. Bij deze gelegenheid willen wij ook dank zeggen aan de (sinds enkele dagen) voormalig voorzitter van de Raad van Commissarissen, Co’tje Admiraal. Vanwege zorgbrede governance voorschriften mocht zij zich, vanwege haar andere functie als bestuurder van een ziekenhuis niet langer herkiesbaar stellen als voorzitter van onze RvC. Co’tje heeft leiding gegeven aan de Raad van Commissarissen in een van de meest turbulente periodes van Zorgpartners. De zorgvuldige aanpak van de RvC heeft geleid tot de beste oplossing voor onze organisatie. Tegelijk maken we van de gelegenheid gebruik om Durk Kooistra te introduceren als nieuwe voorzitter van de Raad van Commissarissen. Wij zijn blij dat wij een zeer ervaren bestuurder, zowel in het openbaar bestuur als in andere toezichthoudende functies, hebben gevonden die de komende jaren mede sturing kan geven aan Zorgpartners. Wij hebben er alle vertrouwen in.
!4
Met onze zorgen, ziekte, verdriet, vreugde en vrolijkheid zijn wij de drempel naar 2015 overgegaan in de wetenschap dat het toch allemaal weer anders zal gaan, dan we nu verwachten. Nu we 1 januari achter ons hebben, kunnen we ons volledig gaan richten op de uitdagingen die ons nog te wachten staan. Uit onderzoek is gebleken dat de factor “tijd” belangrijk is bij de vraag of we naar anderen omzien. Wie druk is met zijn eigen agenda en eigen prioriteiten, ziet al snel de ander niet staan. We komen vanuit de fase dat we het allemaal lastig hebben, maar geleidelijk aan ontstaat het gevoel dat we samen sterker zijn dan alleen. We geloven in een samenleving waarin mensen naar elkaar omzien, en dienstbaar zijn. Ieder mens draagt verantwoordelijkheid voor de samenleving. Wij merken het om ons heen, in de straat, in de wijk, doordat op eigen initiatief kleinschalige “welzijnsprojecten” ontstaan. Zoals in onze locatie Karnemelksloot het project: “Aardappeltje meer”, Beschutte dagbesteding in de Krimpenerwaard, gezamenlijke maaltijdprojecten in de eigen buurt. Mensen zijn zich steeds bewuster aan het worden dat we onze verantwoordelijkheid voor ons naasten ook echt omzetten in daden. Ook daarin wil Zorgpartners actief zijn doordat onze centra actief participeren in het dorp of wijk, waardoor mensen gebruik kunnen maken van onze dienstverlening. We doen dit ook door maatschappelijk verantwoord ondernemen. Enerzijds door duurzaam met onze planeet om te gaan, maar ook door actief te participeren in mensen die van het uiterste minimum moeten leven. Samenwerken met de voedselbank dichtbij en veraf door het project in Rwanda. In het project veraf gaan steeds meer organisaties samenwerken om in Rwanda ouderen en ziekenhuis te ondersteunen. Wij zijn dan ook blij dat sinds kort ook het Maasstadziekenhuis Rotterdam, samen met Zorgpartners en de Lely Zorggroep verbondenheid voelen met de mensen in Afrika.
!5
“Uw eigen leven leiden, dat vinden wij belangrijk”, de visie van Zorgpartners past goed bij alle veranderingen die nu actueel zijn. Eigen verantwoordelijkheid nemen en daar waar dit niet meer gaat hulp en ondersteuning geven wat de cliënt, bewoner, nodig heeft. Uit deze visie blijkt dat wij de relatie tussen cliënten en medewerkers centraal stellen. In de langdurige zorg werken veel mensen met het hart op de goede plaats. Met inzet en passie komen ze op voor de belangen en behoeften van de bewoners en cliënten. Zo zal het uiteindelijke aanbod aansluiten op de individuele wensen van cliënten. Cliënten die op onze zorg en dienstverlening zijn aangewezen, mogen van ons verwachten dat we voluit werken aan oplossingen en een succesvolle transformatie. Echter dit zorgt er ook voor dat een blauwdruk van alle veranderingen onmogelijk te geven is. En dat is lastig voor een land wat alles in “control” wil hebben. Laten we er met zijn allen van uitgaan dat iedereen zijn uiterste best zal doen om alle veranderingen in goede banen te leiden. Ook als het tegenzit, ook als het anders gaat dan wij verwachten. Het is zaak om bij incidenten niet meteen met het vingertje te wijzen. Het is veel effectiever om bij ‘missers’ te reageren met maatwerk, op zoek te gaan naar praktische oplossingen. “Offer your help” Voor welke uitdagingen staan we dan het komende jaar: - In 2015 zal de intramurale verzorgingshuis capaciteit verder verminderd worden. Julianastaete zal naar verwachting eind 2015 sluiten en de verpleeghuisplaatsen gaan over naar Savelberg. - Ook Ronssehof Revalidatiecentrum (het voormalige Bloemendaal), zal in de loop van 2015 naar verwachting verhuizen naar Ronssehof. Het revalidatie-behandelprogramma zal verder geprofessionaliseerd worden, waarbij het uitgangspunt is dat de uitvoering een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van de cliënt, behandelaars en verzorging. - In de hele transitie van langdurige zorg, geldt dat de inzet van familie, mantelzorg, sociaal netwerk en vrijwilligers, waar het kan en de professionele aanvulling waar het nodig is. Daar waar de informele zorg ontbreekt , wordt door Zorgpartners gestreefd om “maatjes” of “buddies” in te zetten.
!6
- Gezamenlijk met de gemeenten is hard gewerkt aan een goede overgang van o.a. de begeleiding en dagbesteding (dagverzorging en dagbehandeling). Door de complexe regelgeving, de verschillende bekostigingen etc. moet er in het overgangsjaar 2015 nog veel gebeuren. Ook hierin zal meer dan voorheen de klantvraag leidend worden. - In 2014 zijn we gestart met de centrale organisatie van de thuiszorg. De zelfsturende teams worden met de nodige begeleiding en ondersteuning de komende tijd verder uitgerold. In het eerste kwartaal van 2015 zal in overleg met het zorgkantoor gestart worden met het Volledig pakket thuis inclusief behandeling. - Het kwaliteitsbeleid behoeft continue aandacht. Daarbij is niet alleen van belang dat kwaliteit meetbaar en controleerbaar is. Zorgpartners vindt bovenal dat de kwaliteit ook voor de cliënt merkbaar moet zijn. Kwaliteit is daarbij herkenbaar door de aandacht die er is voor mensen als mensen, in zijn kwetsbaarheid en afhankelijkheid. Cliënten moeten kunnen vertrouwen op de goede kwaliteit van het professionele handelen van de medewerkers. - De medewerkers zijn de spil in de organisatie. Door de steeds complexere zorgvraag van de cliënten wordt een actief scholingsbeleid gevoerd, ondersteund door coaching op de werkplek - Vanaf begin dit jaar wordt er gewerkt volgens het principe van integraal management. Dit betekent dat elk organisatieonderdeel verantwoordelijk is voor zijn eigen taken, doelen, werkprocessen, medewerkers en in te zetten middelen. Het verleggen van verantwoordelijkheid naar degene die daadwerkelijk werkzaamheden uitvoeren, vraagt ook het zorgen dat deze medewerkers dit kunnen doen. Enerzijds is daar scholing en coaching bij noodzakelijk. Anderzijds dienen ze ook over voldoende faciliteiten te beschikken. Sturing vindt plaats op resultaat en de inbreng van medewerkers wordt leidend. Zeer zeker zal de volledige implementatie een paar jaar duren. Na al deze woorden, wensen en reflectie van de afgelopen dagen, wordt het weer tijd voor aanpakken. Het nieuwe jaar kan veel mooier worden dan het vorige. Maar het komt niet vanzelf.
!7
Er zijn veel dingen waarop we kunnen vertrouwen, maar er staan ons wellicht meer verrassingen te wachten. We zijn er van overtuigd dat we op deze verrassingen kunnen anticiperen en ermee om kunnen gaan. 2015 staat ook in het teken van “van elkaar leren” De wijzigingen in de langdurige zorg zullen niet direct een geplaveid pad vormen. Daarom is de uitspraak van Mandela: “If you see something good, give a compliment. If you see something wrong, offer your help”, zo’n bemoedigend motto. Met andere woorden: “Benoem wat er goed gaat” en “elkaar helpen” als zaken wellicht minder goed lopen, geef elkaar de ruimte voor ontwikkeling en ondernemerschap. Van alle mensen die een nieuw jaar ingaan met goede voornemens, haakt ruim 30% binnen twee weken af. Ze gaan weer roken, ze stoppen met hun dieet of geven na twee keer joggen op. Dit is de pessimistische benadering, opgesteld vanuit de gedachte dat mensen niet willen veranderen, c.q. niet kunnen veranderen. Je kunt het ook anders bekijken. Van alle mensen die besloten om in het nieuwe jaar iets in hun leven te veranderen, is na twee weken ongeveer 70% nog op de goede weg. Pessimisten en optimisten hebben even vaak ongelijk. Het verschil is dat optimisten er veel meer plezier in hebben. Wij wensen iedereen een jaar, waarin dat optimisme weer mag gaan stralen in ons land. Ook in de wijze waarop we met elkaar omgaan. Namens de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen wensen wij u allen een gelukkig en voorspoedig 2015. Laten we met elkaar toasten.
!8
