14 De kater komt later. Flip for English. 4 In een barrel 6. Het geheim van de mossel

3 4 oktober 2012 | jaargang 55

Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op Twitter en Facebook

14 | De kater komt later 2 Exit 4 In een barrel langstudeerboete door de woestijn

6 Het geheim van de mossel

Flip for English

2 | Vooraf

4 oktober 2012

Knibbel knabbel knuisje…

Colofon Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Frits van Otterdijk Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Nicole Testerink Gerard Verhoogt Enith Vlooswijk

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Hans Niemantsverdriet Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Laplace 0.40 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Mijn eerste selectie aan de poort vond plaats in De Efteling toen ik een jaar of zes was. Er was toen nog geen sprake van een Python of Vliegende Hollander, maar enkel van het Sprookjesbos, met daarin ook Hans en Grietje. Als je bij die attractie de klink van het tuinhekje naar beneden duwde, ging in het huisje verderop een luikje open en vroeg de heks van dienst met een mechanisch krakende stem: “Knibbel knabbel knuisje, wie knabbelt er aan mijn huisje?”. In de universitaire wereld neemt de invoering van dit soort nieuwsgierige toverkollen hand over hand toe. Want universiteiten willen steeds vaker weten wie er bij hen aan de Boom der Kennis wil komen knabbelen. Ook bij ons is dat zo. Scholieren die geïnteresseerd waren om dit jaar aan ons splinternieuwe Bachelor College te beginnen, kregen in juni voor het eerst te maken met vragenlijsten en intakegesprekken. Onze partneruniversiteit in Utrecht gaat nu nog een stapje verder. Daar moet met ingang van komend studiejaar elke student-to-be zo’n vragenlijst invullen

Beha’s voor mannen Ik heb veel geleerd bij het maken van ‘De rol van alcohol’. Ook dat mannen die veel alcohol drinken op den duur borsten krijgen. Want ethanol beïnvloedt het omzetten van cholesterol, dat iedereen in zijn lijf nodig heeft, naar testosteron en vandaar naar oestradiol. En dat laatste hormoon zorgt op lange termijn voor borstweefsel bij mannen. En voor impotentie, maar dit terzijde. Ik zie een Nederlandse campagne voor me; zegeltjes sparen bij kratten bier. Volle spaarkaarten zijn in te leveren

Cursor online

Rewwwind www.cursor.tue.nl Han Koning s

en hij of zij -laten we ze voor het gemak Hans en Grietje noemen- moeten een paar dagen meelopen op de door hen uitverkoren faculteit. Dan is het wachten op een studieadvies, wat op dit moment nog wel vrijblijvend is. Maar hoe verging het Hans en Grietje ook alweer? Inderdaad, die keken in eerste instantie ook rond in het peperkoekhuisje van die aardige oude dame. Ze kregen snoep en limonade, maar kwamen er al snel achter dat hun keuze om te blijven op zijn zachtst gezegd ongelukkig was. Ben benieuwd of ze in Utrecht ook al wat kooien hebben klaarstaan.

1 oktober 2012 - VVD en PvdA schaffen de langstudeerboete met terugwerkende kracht af. Wie al betaald heeft, krijgt zijn geld terug, beloven partij­leiders

Janssen/Pers, Gennep

Advertenties

2 oktober 2012 -Ruim twintig TU/estudenten van verschillende faculteiten gaan werken aan een gezinsauto die grotendeels wordt aangedreven door

zonne-energie. Met de auto wil Solar Team Eindhoven (STE) in oktober 2013 deelnemen aan de World Solar Challenge door de outback van Australië.

Langstudeerboete verdwijnt met terugwerkende kracht

Druk

Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

TU/e-studenten gaan zonne-gezinsauto bouwen

voor mannenbehaatjes. Iedere kaart een cup groter? Brrrrr…. Zie pagina’s 14-17

Norbine Sc halij

www.cursor.tue.nl

In Rewwwind ‘spoelen’ we kort terug naar de afgelopen weken. Welk nieuws is na het verschijnen van de laatste papieren Cursor op de Cursor-site verschenen?

© 2012. Auteursrechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de hoofdredacteur. De redactie behoudt zich het recht voor om aangeboden artikelen te wijzigen.

Mark Rutte en Diederik Samsom. Te vroeg juichen is niet op zijn plaats - PvdA en VVD willen namelijk de basisbeurs afschaffen.

Elsevier: Eindhoven en Utrecht beste universiteiten 26 september 2012 - De TU/e krijgt volgens de jaarlijkse ranking van weekblad Elsevier de beste beoorde­ ling van studenten. Hoogleraren en docenten zien in de Universiteit Utrecht de beste universiteit van Nederland.

Deze groep vindt de TU/e wel de beste technische universiteit van Nederland.

De mens achter het nieuws Onno Potters: “Mijn ouders keken wel even op van de bankafschrijving” Maandag werd bekend dat de langstudeerboete met terugwerkende kracht verdwijnt. Bouwkundestudent Onno Potters moest in augustus nog vier tentamens halen om deze boete te ontlopen. En dat waren precies de lastige tentamens die hij voor zich uit had geschoven. Heb je alle tentamens gehaald? “Drie van de vier, waardoor mijn ouders wel even opkeken toen er een termijn­ bedrag van negenhonderd euro van hun rekening was afgeschreven, in plaats van de driehonderd die ze hadden verwacht. Het is officieel geen boete,

Onno Potters. Foto | Bart van Overbeeke

maar een verhoogd collegegeld, dus dat extra bedrag werd gewoon via de automatisch incasso geïnd. Dat hadden ze niet verwacht.” Had je er rekening mee gehouden dat je de boete moest betalen? “Ja, het ging om vier zware tentamens en dat was wel erg veel ineens. Daarom heb ik ervoor gekozen het vak dat ik als eerste kon herkansen op een laag pitje te zetten, en dat tentamen heb ik ook niet gehaald. Ik had me dan meteen na de herkansing in november kunnen uitschrijven om een deel van de boete te ontlopen. “

En nu? “Ik had alles van tevoren goed uitgezocht, dus ik heb me voor de invoering van de harde knip op 1 september al ingeschreven voor de master Real Estate Management & Development. Hierdoor heb ik veel tijdverlies kunnen voorkomen. Het is mooi dat de langstudeerdersregeling nu wordt teruggedraaid, die hebben ze veel te snel ingevoerd. Toen ik begon, kreeg ik te horen dat ik tien jaar mocht studeren, met vijf jaar studiefinan­ ciering. Daar ga je dan ook van uit.” (TJ)

Vooraf | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Vox Academici Dr.ir. Igo Besselink, UD Dynamics and Control, faculteit Werktuigbouwkunde

Auto van de toekomst: de elektrische of de waterstofauto? Met veel tamtam bracht Hyundai afgelopen week groot nieuws. Eind van het jaar willen ze een op waterstof aangedreven auto in productie gaan nemen, de nieuwe ‘auto van de toekomst’. Maar werd dat enkele jaren gelden ook niet van de elektrische auto gezegd? Grote vraag is of de waterstofauto wél aanslaat bij het grote publiek, of dat we ook hier te maken krijgen met praktische problemen zoals een tekort aan laadpunten. En wat zijn nu eigenlijk de grote voordelen van een waterstofauto boven een elektrische auto? “Goed beschouwd is de waterstofauto natuurlijk ook een elektrische auto, alleen neem je het grootste deel van de energie mee als waterstof en niet in een batterij”, legt Igo Besselink uit. Met enkele collega’s van de vakgroep Dynamics and Control presenteerde hij vorig jaar de elektrische Lupo EL, één van de paradepaardjes van de TU/e. “De waterstofauto werd zo’n tien jaar geleden ook al als auto van de toekomst gezien. Arnold Schwarzenegger maakte er nog de sier mee en liet zich overal fotograferen met zijn ‘groene’ Hummer op waterstof. Het probleem van de beperkte levensduur van de brandstofcel -hij haalde in eerste instantie de

vijfduizend uur niet eens- is intussen opgelost, maar de verkrijgbaarheid van waterstof en ook hoe je waterstof maakt is echt nog wel een issue. Thuis je auto aan de stekker leggen is dan toch veel eenvoudiger.”

Hét voordeel is de snelheid van tanken “Het winnen van waterstof uit aardgas is een redelijk efficiënt proces, andere beschikbare methodes beduidend minder. Maar ja, dan kun je eigenlijk net zo goed een aardgasauto rijden. Veel minder rompslomp, net zoveel CO2-uitstoot. De laatste tijd is er ook veel te doen op het gebied van hernieuwbare energie, zoals zonne- en windenergie. Maar ook daar wint de elektrische auto het van de waterstofauto. Want om een jaar een Lupo EL te rijden heb je ongeveer 20 m2 aan zonnepanelen nodig, voor een vergelijkbare waterstofauto drie keer zoveel. Dat is nogal wat. Zo efficiënt en duurzaam is de waterstofauto dus eigenlijk helemaal niet.”

“Met een waterstofauto kun je makkelijk vierhonderd kilometer rijden, terwijl een elektrische auto na zo’n honderd kilometer alweer aan de laadpaal moet. En het opladen van de batterij kan bij een elektrische auto wel een paar uur duren, waar je bij de waterstofauto zo weer kunt vertrekken. De snelheid waarmee de tank weer gevuld kan worden is hét voordeel van de waterstofauto. Al staat op dit moment Nederlands enige waterstoftankstation in Arnhem, toch best lastig als je in Eindhoven woont. Voor mij geldt de ‘gewone’ elektrische auto nog steeds als auto van de toekomst. Rijkswaterstaat liet recent zien dat mensen met een elektrische auto er steeds gelukkiger mee worden. Het aantal verkochte elektrische auto’s stijgt nog, dus waarom de media zich er soms zo negatief over uitlaten? De laadpaal bij Werktuigbouwkunde voor de deur is in ieder geval bijna altijd bezet.” (NT)

Dr.ir. Igo Besselink bij de Lupo EL. Archieffoto | Bart van Overbeeke

Speeltuin voor volwassenen In het Klokgebouw vond vrijdag september het e

28

1

Eindhovense Discovery Festival plaats. Het evenement bood een mix van kunst, wetenschap en -elektronische- muziek. Overdag namen zo’n

300

scholieren al een kijkje; ’s avonds kwamen nog eens zo’n

1.200 festivalgangers

naar Strijp-S. Niet te missen was de luid ‘zingende’ Tesla Coil( op foto), gebouwd aan de TU/e;

6 avontuurlijke vrijwilligers

namen het tijdens het festival met een zwaard op tegen de

0,5 miljoen volt van deze

blikseminstallatie. Verder knutselden bezoekers eigenhandig

78 Braitenberg-

robotjes, en bezorgden ze Philips in totaal

140

bruikbare resultaten voor haar slaaponderzoek. (MvdV)

.nl r.tue

er me n r o Vo o’s e . fot pjes film

o .curs www

Foto | Bart van Overbeeke

4 | Gelinkt

4 oktober 2012

Door de woestijn met De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Ruim zevenduizend kilometer, deels door de Afrikaanse woestijn, in een barrel van nog geen vijfhonderd euro. René Thijssen en Luke Lathouwers, masterstudenten Automotive Techno­ logy, gaan samen met zes mede- en oud-TU/e’ers de uitdaging aan. Op 3 november gaat de Amsterdam-Dakar Challenge van start. ‘Avontuur. Verleidster van jonge zielen, vernietigend, verslavend, ongrijpbaar, maar voor wie durft slechts een armlengte verwijderd.’ Zo begonnen de jongens van ‘Wij gaan naar Dakar’ afgelopen mei hun verhaal in het blad van werktuigkundige studievereniging Simon Stevin. Dat avontuur is ook wat Lathouwers (links) en Thijssen moeiteloos over de streep trok toen mede-TU/e’er Stèphan Potgieter ruim driekwart jaar terug het initiatief nam voor een Eindhovens team. Vreemde culturen leren kennen, locals ontmoeten, bij autopech op zoek naar houtje-touwtjeoplossingen, offroad door het woestijnzand raggen… “Het lijkt me gewoon een heel vette reis”, stelt Thijssen (24). “Nu kán het nog. Straks ben je aan het werk, heb je een gezinnetje en geen tijd meer om je verdiende geld uit te geven. Daarom doen we dat nú maar alvast”, vult Lathouwers (25) grijnzend aan. Het kost dan ook wel wat om deel te nemen aan de Amsterdam-Dakar Challenge: opgeteld zo’n 26.000 euro, in dit geval ruim 3.200 euro per teamlid. Het team verwacht via sponsors zo’n tienduizend euro binnen te harken om de reis te bekostigen, waarna per persoon zo’n tweeduizend euro overblijft die uit eigen zak moet worden ingelegd. Daarnaast zijn de acht al maanden doende om zoveel mogelijk geld binnen te halen dat rechtstreeks naar een door henzelf gekozen doel gaat: de Foundation Adult Education the Gambia, die onderwijs voor volwas­ senen in Gambia mogelijk wil maken.

e.nl sor.tu r u c . www

r hie n Sca or ‘n vo pje film

Lathouwers en Thijssen stappen voor de rally in één van de twee Opel Frontera’s die het vierdelige barrelpark van het team rijk is. Op de neus van de auto prijkt een plastic banaan, tijdens de laatste vlooienveiling van Demos (voor hetzelfde goede doel) voor maar liefst tweehonderdvijftig euro gekocht door enkele reünisten die bepaalden dat ie dan wél mee moest naar Dakar. De Frontera is een heuse barrelparel, vinden ze zelf, gescoord dankzij hun gezamenlijke geduld én veelvuldig soggen door Thijssen, die lange tijd dagelijks Marktplaats afstruinde. Want maximaal vijfhonderd euro mogen de barrels die meedoen aan de rally kosten. Daarvoor scoorden de twee in het verre Groningen een motorisch puike kar. Hij heeft alleen “een rammeltje in de uitlaat”, maar daarmee kan de finish volgens de twee prima worden bereikt.

“Bij het dispuut zijn we echte matties geworden” Wel moet voor het vertrek op 3 november nog een slaapplaats in de auto worden geknutseld. En hoewel ze tijdens een buitenlandse studiereis en een gezamenlijke fietsvakantie al vaker nauw met elkaar optrokken, het zal hen zeker weer wat nader tot elkaar brengen om tientallen dagen én nachten op elkaars -ongetwijfeld ietwat zweterigelip te zitten. Thijssen, lachend: “Gelukkig moeten de ramen, vanwege de hitte, tóch open”. De studiegenoten weten intussen wat ze aan elkaar hebben, sinds ze ruim zes jaar geleden beiden lid werden van studievereniging Demos. Het eerste half jaar was volgens Thijssen “nog niet zo spannend”, maar via het Demos-dispuut Congo en later als studiegenoten (Lathouwers probeerde het eerst bij Electrical Engineering) werden ze “echte matties”. Ze volgden veel vakken samen, maakten zich organisatorisch en bestuurlijk nuttig bij Simon Stevin, werkten zichzelf veelvuldig samen in het zweet op de squashbaan of in de fitnesszaal en doorliepen een groot deel van hun afstudeertraject samen. Onlangs nog werden ze samen ‘ontgroend’ bij dispuut Congo (motto: groen is goed), dat op die manier afscheid nam van de twee. “We werden

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

rammeltje in de uitlaat hetzelfde aangekleed, hadden hetzelfde kapsel en zaten de hele dag aan elkaar vast met handboeien”, blikt Thijssen terug. In de ogen van hun omgeving zijn de twee dan ook onlosmakelijk met elkaar verbonden, beseffen ze . Maar zelf ervaren ze dat, ondanks alle gezamenlijke bezigheden, interesses en ondernemingen, eigenlijk helemaal niet zo nadrukkelijk. Of ze de ander als beste vriend beschouwen? Thijssen en Lathouwers kijken elkaar wat aarzelend aan - het onderhuids wéten, blijkt wat anders dan het ook hardop benoemen.” Ik denk wel dat Luke, na mijn vriendin, degene is met wie ik op persoonlijk vlak het meest deel”, zegt Thijssen. Hun studie, de politiek, de barrelrally, maar ook hun dromen, verwachtingen, teleurstellingen - alles komt in gesprekken tussen beiden voorbij.

“Ik denk niet dat we echt in levensgevaar zijn” Ze zijn beiden “vrij vergevingsgezind en gemakkelijk in de omgang”, zegt Thijssen, “en hebben respect voor elkaar en elkaars mening”. Lathouwers vult aan: “Ik ben wel wat rustiger dan hij. René is een gangmaker, altijd een beetje een clown. Zelfs als we in de woestijn alle vier de auto’s in de prak zouden rijden, weet hij de stemming er waarschijnlijk in te houden”. Thijssen roemt zijn rallypartner vooral als bindende factor: “Harmonieus met elkaar omgaan vindt Luke belangrijker dan het doordrukken van zijn eigen mening. Wat dat betreft zou hij soms juist wel wat meer tegengas mogen geven”. Dat de tocht een uitdaging wordt, daarvan zijn de twee overtuigd. “De route door Afrika is heftig. Zoveel dagen in een botsende, schommelende auto - dat doet je lijf geen goed”, beseft Thijssen. Al te gespannen voor hun internationale onderneming zijn ze niet - hoewel sommige dierbaren wel even schrokken van hun rallyplannen, vanwege bijvoorbeeld veelvoorkomende corruptie en terroristische dreiging in een deel van het gebied. “Maar ik denk niet dat we daar echt in levensgevaar zijn”, zegt Lathouwers nuchter. Alle teams gaan bij aankomst in Afrika op

zoek naar een lokale gids om hen te begeleiden op hun tocht door de woestijn. Ook hebben ze vanuit de organisatie richtlijnen gekregen hoe zich in bepaalde situaties te gedragen. De vier koppels van team ‘Wij gaan naar Dakar’ rijden de tocht sowieso samen. Voor de gezelligheid, maar ook om elkaar bijvoorbeeld bij pech van dienst te kunnen zijn. Lathouwers en Thijssen hebben in elk geval nauwelijks sleutelervaring, geven ze ruiterlijk toe. Qua technisch vernuft vertrouwen ze vooral op teamgenoot Ton Rijkers, die de nodige kennis en kunde opdeed in de autoracerij. En, niet te vergeten: “Op ons boerenverstand en onze ingenieurskijk. Die brengen ons vast een heel eind”. Interview | Monique van de Ven Foto | Bart van Overbeeke

Kijk op wijgaannaardakar.nl (of volg ze op Twitter: @opnaardakar) om alles te lezen over het Eindhovense team en het aankomende benefietconcert ‘Uit je DAKar’, op 18 oktober in het Gaslab. Op amsterdamdakar.com lees je alles over de rally zelf.

Gelinkt | 5

6 | Onderzoek

4 oktober 2012

Dina Ribena. Foto | Bart van Overbeeke

Onderzoek | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

De (kleef)kracht van weekdieren Steeds vaker laten wetenschappers zich inspireren door de natuur om hardnekkige problemen op te lossen. Mosselen houden zich staande in turbulente getijdenstromen door zichzelf aan de zeebodem vast te lijmen; zo’n watervaste lijm kunnen wij ook goed gebruiken. Promovenda Dina Ribena stortte zich op het geheim van de mossel. Eeuwenlang is vocht een belangrijke oorzaak geweest van het losraken van lijmverbindingen. Onder invloed van water gaat het plakvermogen van natuurlijke, op eiwitten gebaseerde lijmen geleidelijk achteruit. Moderne, synthetische polymeerlijmen kunnen veel beter tegen vocht, maar dat wil niet zeggen dat je het onder water, onder turbulente omstandigheden, zonder problemen kunt gebruiken om dingen aan elkaar vast te lijmen. Het is daarom des te opmerkelijker dat mosselen blijkbaar een oplossing voor dit probleem hebben gevonden. Deze schaaldieren vestigen zich bij voorkeur op de grens van eb en vloed - waar de getijdenstromen met grote kracht voedselrijk water langs hun hongerig opengesperde schelphelften vloeit. Daarbij lopen ze natuurlijk wel het risico dat ze door de stroming het dodelijke strand opgeslingerd worden, of meegesleurd naar diepe, stromingsloze en voedselarme wateren. Mosselen hechten zich aan uiteenlopende ondergronden door een unieke mix van plakkerige eiwitten uit te scheiden. Deze verharden zich tot zogeheten byssusdraden, waarmee het weekdier zich muurvast zet en -geholpen door zijn aerodynamische vorm- ongevoelig lijkt voor zelfs de heftigste getijdenstromen. Wat is het geheim van de mosselen? Hoe krijgen ze voor elkaar wat ons, ondanks al onze technische kennis, nog niet lukt?

Wetenschappers en lijmfabrikanten zouden maar wat graag zelf deze wonderlijke kleefstof kunnen maken. De stof ‘oogsten’ uit mosselen is namelijk te duur. Je hebt duizenden mosselen nodig voor één gram zuivere lijmstof, vertelt de Letse promovenda Dina Ribena.

Mosselen lijken ongevoelig voor zelfs de heftigste getijdenstromen Hoe de tientallen soorten eiwitten in de mossellijm met elkaar samenwerken is volgens haar nog niet duidelijk, maar het is wel zeker dat een aantal van de belangrijkste het zogenaamde DOPA-molecuul bevatten. “DOPA is een stof die in het lichaam wordt omgezet in dopamine, een bekende neurotransmitter die bijvoorbeeld zorgt voor gevoelens van verliefdheid.” Dopamine is eenvoudig te vervaardigen en dat biedt aanknopingspunten: recent onderzoek wijst uit dat je een breed scala aan materialen eenvoudig van een laagje dopamine kunt voorzien. Ribena: “Je lost dopamine op in water en hangt daar simpelweg het te coaten substraat een tijdje in. Het vormt dan een waterminnend laagje waarop je

Een schematische weergave van het Langmuir-Blodgettproces. Het substraat (groen) wordt voorzien van een enkele laag van met watermijdende vetstaarten uitgeruste dopaminemoleculen. De zwarte blokjes duwen de moleculen richting het substraat terwijl dit uit de oplossing omhoog wordt getrokken.

bijvoorbeeld cellen kunt laten groeien.” En dat biedt mogelijkheden voor allerlei biomedische toepassingen. Ribena benadrukt dat deze dopaminecoatings niet zozeer geschikt zijn als lijm in de alledaagse betekenis van het woord -je kunt er waarschijnlijk geen zware voorwerpen mee aan elkaar lijmen-, maar een afgeleide van de mossellijm blijkt wel heel geschikt als een soort ‘primer’ (grondverf) waarop een tweede laag (de topcoating, die ook uit een laag cellen kan bestaan) goed hecht. Dat dopamine hiervoor gebruikt kan worden is heel mooi, maar waarom het werkt -en hoe je de werking dus nog verder kunt verbeteren- is nog allerminst helder. Het werk van Ribena moest hierover meer duidelijkheid verschaffen. Ze voorzag verschillende testoppervlakken (goud en saffier, respectievelijk representanten van edele metalen en metaaloxiden) van verscheidene dopaminecoatings. Dat deed ze in eerste instantie via de hierboven beschreven methode: door ze in een dopamine­ oplossing te hangen. De resulterende coatings onderwierp ze aan een minutieus onderzoek, waarvoor ze een hele reeks aan technieken inzette. “Dit soort nanolaagjes is niet eenvoudig te analyseren. Je hebt diverse meetmethoden nodig die samen een compleet beeld geven van wat je hebt gemaakt.” Ribena gebruikte onder meer laser- en röntgenspectroscopie en tastmicroscopen om het oppervlak in beeld te brengen. Uit die tijdrovende metingen trok ze de conclusie dat ze alleen meer over de mossellijm te weten komt door naar een netter systeem te kijken. Ze voorzag daarom dopaminemoleculen van lange moleculaire staarten, in twee varianten.

De opstelling voor de ‘pull-off’-tests. Het substraat (een aluminiumlegering) is gecoat met een op mossellijm geïnspireerde ‘primer’ van dopaminelijm. Deze is chemisch verbonden met een topcoating van polymeer, waarop de teststaaf met commerciële lijm is bevestigd.

Foto | Bart van Overbeeke

Die staarten stelde haar in staat om mooie enkellaags coatings aan te brengen middels een mechanisch procedé bekend onder de naam Langmuir-Blodgett (zie illustratie). Bovendien binden de moleculaire staarten op hun beurt prima aan een conventionele lijmlaag die nodig is om de sterkte van de dopaminehechting te meten. Ribena voorzag een van de twee dopaminevarianten van een amidegroep, en de ander niet. Het bleek dat die amidegroep voor dwarsverbanden zorgt in de vorm van waterstofbruggen - flexibele verbindingen tussen waterstofatomen van twee staarten. Hierdoor ontstaat een nettere enkele laag, precies wat je wilt als je de stof als primer wilt gebruiken. “De variant zonder amidegroep gaf veel meer onregelmatigheden, dat is belangrijk om te weten omdat de lijm daar minder sterk van wordt.” Op de mechanisch gecoate substraten staan de moleculen netjes in dezelfde richting, met dopaminekant op het substraatoppervlak geplakt en de staarten hiervan afgericht. “Hierop heb ik vervolgens een topcoating aangebracht. Die maakt crosslinks met de staarten van de dopaminemoleculen. Dat zijn sterke chemische bindingen.” Op deze topcoating lijmde ze vervolgens met een epoxylijm een metalen staafje ten behoeve van een ‘pull-off’-test (zie illustratie). “In deze constructie is de hechting van de dopamine aan het substraat het zwakste punt. Door te kijken welke kracht nodig is om het staafje los te trekken, kun je dus de kleefkracht van de dopaminelijm

bepalen.” De promovenda vertelt dat veel onderzoekers niet de moeite nemen om de coatings die ze maken aan realistische tests te onderwerpen. Om zinnige uitspraken te kunnen doen over de kleefkracht moet je het systeem opschalen - je kunt wel met een tastmicroscoop individuele moleculen lostrekken, maar dat is niet maatgevend voor wat er op macroscopisch niveau gebeurt. “Slechts een klein percentage van de onderzoekers komt met

Duizenden mosselen zijn nodig voor één gram zuivere lijmstof realistische cijfers.” Uit Ribena’s tests blijkt dat haar op mossellijm gebaseerde primer er voor zorgt dat de topcoating zo’n drie keer beter op een metalen ondergrond (een aluminiumlegering) blijft zitten dan wanneer je de betreffende coating direct op het metaal aanbrengt. “Dat heb ik getest op de manier waarop ze het in de industrie ook doen; het is niet helemaal wetenschappelijk, maar het is wel een mooi resultaat. Ik ben er dan ook van overtuigd dat dit onderzoek een vervolg krijgt.” En dat laatste is voor haar belangrijk: “My dream is that this research will live.” (TJ)

8 | Onderzoek

4 oktober 2012

Oudere verkoper productiever dan jonge collega Naarmate werknemers ouder worden neemt hun productiviteit vaak af. In de verkoopbranche blijkt dat echter niet zo te zijn. Michel van der Borgh deed onderzoek naar verkoopteams en naar de effectiviteit van verkopers bij het aan de man brengen van nieuwe producten. Oudere verkopers, gerekend vanaf 45 jaar en ouder, blijken juist beter te presteren dan hun jongere collega’s. Het ontwikkelen, produceren en introduceren van nieuwe complexe producten gaat de laatste jaren steeds sneller. De levenscyclus van zo’n product wordt echter steeds korter. Het zorgt ervoor dat bedrijven niet alleen voorop moeten lopen in het snel kunnen ontwikkelen van nieuwe producten, maar dat ze er ook snel geld op moeten verdienen. Anders gezegd; innovatieve activiteiten moeten zichzelf snel terugbetalen.

“Oudere verkopers moeten hun eigen gang kunnen gaan” Volgens promovendus Michel van der Borgh, die sinds begin september als universitair docent werkzaam is bij de faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences, is dat nog niet zo eenvoudig. “Uit onderzoek is gebleken dat slechts één op de drie à vier nieuwe producten ook daadwerkelijk winst oplevert. Het hoeft daarbij niet direct aan de kwaliteit van het product te liggen dat het niet succesvol is. Andere studies hebben namelijk aangetoond dat juist de rol van het verkoopteam cruciaal is bij het commercieel succesvol

maken van nieuwe producten.” Wat Van der Borgh verbaasde was dat er maar weinig onderzoek is uitgevoerd naar de precieze rol van verkopers en verkoopteams. Daarom ging hij er zelf mee aan de slag, waarbij hij zich voornamelijk richtte op de verkoop in het business-to-business segment. Uit zijn onderzoek kwamen enkele opmerkelijke resultaten naar voren. Zo bleken oudere verkopers die zich bezighielden met de verkoop van zowel nieuwe als bestaande producten, veel beter te presteren dan hun jongere collega’s. Van der Borgh: “Die laatste groep richtte zich vooral op het verkopen van nieuwe producten. Het blijkt echter dat het sowieso beter is beide te doen, zowel nieuw als bestaand. Wat voor verkoopmanagers interessant is, is het feit dat je volgens mijn onderzoek die oudere verkopers juist niet te veel moet aansturen. Ze blijken het best te functioneren als ze hun eigen gang kunnen gaan. Als je dat als verkoop­ manager weet, kun je meer tijd besteden aan het begeleiden van de jongere, minder ervaren verkopers binnen je team.” Wat Van der Borgh ook bekeken heeft, was de ideale mix binnen een verkoopteam. “Wanneer er in zo’n team een precieze balans is tussen ervaren, oudere verkopers en jongere verkopers, zal er van de kant van die eerste groep weinig animo zijn om die tweede groep

Michel van der Borgh. Foto | Bart van Overbeeke

te helpen en te ondersteunen. Niemand van de oudere verkopers voelt zich daar dan verantwoordelijk voor en men denkt dat de ander het wel zal doen. Het werkt het beste als de verkoopmanager één à twee oudere verkopers samenvoegt met een grotere groep jonge verkopers. Dan blijkt die ondersteuning namelijk wél op gang te komen. Want de oudere verkopers zijn vaak ook degenen die de grootste betrokkenheid bij het bedrijf voelen.” Van der Borgh is inmiddels door het

4 brandende vragen

vakblad voor de verkoopbranche, SalesManagement, benaderd om een ‘populair’ artikel over zijn onderzoek en bevindingen te schrijven op basis van de uitkomsten uit zijn proefschrift. De komende jaren gaat hij binnen de faculteit IE&IS zijn onderzoek op dit gebied voorzetten. “Ik wil echter ook gaan onderzoeken welke verkooptechnieken belangrijk zijn voor beginnende bedrijfjes. Hier aan de TU/e willen we het eigen ondernemerschap bij onze studenten graag stimuleren, en het is

voor zo’n beginnend ondernemer vaak een hele opgave om ook de verkoop van zijn product goed op te pakken. Wellicht kunnen de uitkomsten van mijn onderzoek op dit gebied in de toekomst verwerkt worden in het keuzevak Ondernemerschap dat hier wordt aangeboden.” (HK)

Michel van der Borgh heeft zijn proefschrift ‘Selling New Products’ op woensdag 3 oktober verdedigd.

Peter van der Waerden (B) Een gedetailleerde kijk op parkeren

(Onder redactie van Tom Jeltes)

1 | cover

1

efschrift?

Wat zien we op de cover van je pro

Op de cover is een detail te zien van de belijning op een parkeerterrein. Het detail staat symbool voor de gedetailleerde kijk naar parkeren die in het proefschrift wordt gepresenteerd.

2 | feestjes

2 3 4

In het onderzoek wordt gekeken naar de rol die de parkeersituatie rond winkelgebieden speelt

Hoe leg je op feestjes uit waar je onderzoek over gaat?

3 | onmisbaar

at is Welke persoon, techniek of appara oek? onmisbaar geweest voor je onderz

Wat heeft de samenleving aan

bij de keuzes die mensen maken als ze op weg gaan om te winkelen. Het gaat dan met name om de keuzes voor de winkelbestemming, de vervoers­ wijze, en de parkeergelegenheid of de fietsenstalling. Het onderzoek beslaat de ontwikkeling van een aantal modellen om de genoemde keuzes te beschrijven. In de modellen worden verschillende kenmerken van winkelbestemmingen, vervoerswijzen en parkeergelegenheden gekoppeld aan de keuzes. De ontwikkelde modellen worden gebruikt om voor een gegeven situatie de genoemde keuzes te voorspellen.

jouw werk?

De ontwikkelde modellen zijn allen gebaseerd op de theorie van het individuele keuzegedrag en maken deel uit van de discrete keuzemodellen. De modellen zijn samengebracht in het simulatieprogramma NetLogo.

4 | samenleving Met behulp van de ontwikkelde modellen kunnen planners effecten van beleidsmaatregelen berekenen, zoals verandering van parkeertarief of aanbod aan parkeerplaatsen. Op deze wijze kunnen de planners nagaan wat er verandert met betrekking tot de vraag naar parkeerplaatsen of het aantal bezoekers aan een winkelbestemming.

Onderzoek | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Promoties

Donderdag 4 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie D. Ribena MSc (ST) Promotor(en): prof.dr. G. de With Titel proefschrift: “Dopamine Modification of Interfaces between Polymers and Metals”

Maandag 8 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie drs. R. de Jonge (W&I) Promotor(en): prof.dr. J.H. van Zanten Titel proefschrift: “Posterior contraction for conditionally Gaussian priors”

Maandag 8 oktober 16:00 uur CZ5 Promotie T. May MSc (IE & IS) Promotor(en): Prof.Dr. S.L.J.D.E. van de Par en prof.dr. A.G. Kohlrausch Titel proefschrift: “Binaural Scene Analysis Localization, Detection and Recognition of Speakers in Complex Acoustic Scenes”

Dinsdag 9 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie drs. P.J.H.J. van der Waerden (B) Promotor(en): prof.dr. H.J.P. Timmermans Titel proefschrift: “Pamela, a Parking Analysis Model for predicting Effects in Local Areas”

Dinsdag 9 oktober 16:00 uur CZ5 Promotie G. Niezen MEng (ID) Promotor(en): prof.dr.ir. L.M.G. Feijs en prof.dr. P. Markopoulos Titel proefschrift: “Ontologies for interaction Enabling serendipitous interoperability in smart environments”

Woensdag 10 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie ir. P.R. van den Broek (BMT) Promotor(en): prof.dr. K. Ito Titel proefschrift: “Development of a biomimetic artificial intervertebral disc”

Donderdag 11 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie ir. B. Mijling (TN) Promotor(en): prof.dr. H.M. Kelder en prof.dr. P.F. Levelt Titel proefschrift: “Satellite observations of ozone and nitrogen dioxide: from retrievals to emission estimates”

Maandag 15 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie G.C. Sanders MChem (ST) Promotor(en): prof.dr. A.M. van Herk Titel proefschrift: “Exploring the Frontiers of Macromonomer Chemistry”

Dinsdag 16 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie ir. J.A.W. Vissers (EE) Promotor(en): prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx en prof.dr. S. Weiland Titel proefschrift: “Model-based estimation and control methods for batch cooling crystallizers”

Woensdag 17 oktober 16.00 uur CZ4 Promotie R. Tschentscher MSc (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Rotating Solid Foam Reactors: Mass Transfer and Reaction Rate”

Onder hoogleraren

Woensdag 17 oktober 16.00 uur CZ5 Promotie ir. M.J. Holenderski (W&I) Promotor(en): prof.dr. J.J. Lukkien Titel proefschrift: “Multi-Resource Management in Embedded Real-Time Systems”

Dinsdag 16 oktober 16:00 uur CZ5 Promotie ir. F. Benaskar (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Schouten en prof.dr. L.A. Hulshof Titel proefschrift: “Microwave-assisted flow processing in heterogeneously copper nano-catalyzed reactions”

Donderdag 18 oktober 16:00 uur CZ4 Promotie ir. S.R.A. de Loos (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Smart micro reactors: carbon nano fibers and pillars in micro channels Reactor design, synthesis, and mass transfer”

Woensdag 17 oktober 14:00 uur CZ4 Promotie F. Mangiacapra MSc (BMT) Promotor(en): prof.dr. J. Bartunek en prof.dr.ir. F.N. van de Vosse Titel proefschrift: “Role of platelet reactivity in patients undergoing percutaneous coronary intervention”

Donderdag 18 oktober 16:00 uur CZ5 Promotie J. Hoekman MSc (IE & IS) Promotor(en): prof.dr. K. Frenken en prof.dr. R.A. Boschma Titel proefschrift: “Science in an age of globalization The Geography of Research Collaboration and its Effect on Scientific Publishing”

Vrijdag 5 oktober 16.00 uur BZ/SZ Intreerede prof.dr.ir. B.J.E. Blocken (B) – hl Voorzitter: prof.ir. E.S.M. Nelissen Titel: “Urban Physics” Vrijdag 12 oktober 16.00 uur BZ/SZ Intreerede prof.dr. H.S.M. de Kort (B) – dhl Voorzitter: prof.dr.ir. C.J. van Duijn Titel: “Bouwen voor zorg en gezondheid”

Donderdag 11 oktober 16:00 uur CZ5 Promotie A. Rohit MSc (EE) Promotor(en): prof.dr. H.J.S. Dorren Titel proefschrift: “Wavelength Agile Switching in Photonic Integrated Circuits”

Peter van den Broek (BMT) Een kunstmatige tussenwervelschijf

Tobias May (IE&IS) Een computer die luistert

1 | cover

2 | feestjes

1 | cover

2 | feestjes

Op de achtergrond zien we de wervelkolom met in geel de tussenwervelschijven en in wit de wervels en ribben. Onderaan staat de prothese waaraan ik heb gewerkt weergegeven in vier stappen, namelijk alleen het kernmateriaal, het omhulsel van vezels, en de prothese op een wervel en tussen twee wervels.

De prothese dient ter vervanging van een versleten tussenwervelschijf voor mensen met ernstige rugklachten. De tussenwervelschijf is het relatief beweeglijke deel van de wervelkolom, gelegen tussen de wervels. Het ontwerp van de prothese is gebaseerd op de structuur van de natuurlijke tussen­ wervelschijf. Ik heb in het laboratorium prototypes getest zodat ik nu weet dat het ontwerp veilig is en lang meegaat. Via computermodellen heb ik onderzocht hoe goed dit ontwerp het gedrag van een tussenwervelschijf kan reproduceren.

Op de cover heb ik een poging gedaan een complexe akoestische situatie met drie sprekers weer te geven. De foto is gemaakt in een echoloze ruimte om het experimentele karakter van mijn onderzoek te benadrukken. Het model van een hoofd is de waarnemer en symboliseert het computer­ algoritme dat voor dit proefschrift is ontwikkeld.

Stel je een feestje voor waar veel mensen gelijktijdig met elkaar proberen te communiceren terwijl op de achtergrond muziek klinkt. Het menselijke gehoor is in staat om zich op de conversatie met een enkele spreker te richten terwijl andere mensen ook praten. Het doel van mijn onderzoek was om een computersysteem te ontwikkelen om deze vaardig­ heid na te bootsen. Preciezer: we wilden een systeem maken dat in staat is om sprekers in ingewikkelde akoestische situaties te detecteren, lokaliseren en herkennen, puur door de akoestische signalen die beide oren bereiken te analyseren. Om dit voor elkaar te krijgen, maakt het computersysteem gebruik van dezelfde principes als het menselijk gehoor.

3 | onmisbaar Mijn testopstelling om de gemaakte prototypes te testen en het vezelmateriaal van Dyneema waren onmisbaar. Daarnaast ben ik Wouter Wilson dank verschuldigd voor de vele uren hulp in de ontwikke­ ling van de eindige elementen modellen via Abaqus software. En uiteraard mijn promotor Keita Ito en co-promotor Jacques Huyghe.

4 | samenleving Bij mensen met ernstige rugklachten worden nu vaak wervels vastgezet met verlies van bewegingsvrijheid en risico op terugkerende klachten. Deze prothese, na de nodige verdere ontwikkeling, heeft ook de potentie deze mensen te helpen - maar met behoud van functie en beweging.

3 | onmisbaar De steun van mijn twee begeleiders, Steven van de Par en Armin Kohlrausch was essentieel voor het slagen van mijn onderzoek. Zonder onze regelmatige discussies was dit proefschrift niet mogelijk geweest.

4 | samenleving Ik zou het erg mooi vinden als mijn onderzoek zou bijdragen aan het verbeteren van gehoorapparaten.

10 | Onderzoek

4 oktober 2012

In de rubriek Sluitstuk vertellen

Sluitstuk

afstudeerders over hun afstudeeronderzoek.

Grenzen van chipindustrie verleggen met wiskunde Het maken van chips die alweer krachtiger zijn dan de laatste generatie, vereist chipmachines die kunnen priegelen op de nanometer nauwkeurig. Het nieuwste type chipmachine zal chips maken met behulp van extreem ultraviolet licht (euv), waarvan de warmte echter voor problemen zorgt. Edwin Insuasty lost die problemen op met complexe wiskunde.

Een chipmachine is vergelijkbaar met een kopieermachine die chips uitspuugt. Een bundel licht belicht een negatief en via lenzen komt het bedoelde patroon uiteindelijk op een plaat silicium te staan. Dat lijnenpatroon is een wirwar van miljoenen met elkaar verbonden transistoren. De lijnenpatronen moeten inmiddels zo fijn zijn dat gewoon licht de afdruk onscherp zou maken. Euv-licht heeft een kleinere golflengte en is hiervoor wel geschikt, maar door de warmte daarvan vervormt het negatief. Daardoor wordt de afdruk, oftewel de chip, onnauwkeurig. Door het negatief, de plaat silicium (de wafer) en de lenzen ten opzichte van elkaar te bewegen, kan het beeld weer worden scherpgesteld. Dit vereist echter zeer complexe berekeningen, zeker als het scherpstellen gelijktijdig met het opwarmen moet plaatsvinden. Chipfabrikant ASML gebruikte tot op heden een complex wiskundig model dat de vervorming van het negatief

Edwin Insuasty. Fotomontage | Rien Meulman

Advertentie

How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible? At ASML we bring together the most creative minds in science and technology to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-efficient microchips. Our machines need to image billions of structures in a few seconds with an accuracy of a few silicon atoms. So if you’re a team player who enjoys the company of brilliant minds, who is passionate about solving complex technological problems, you’ll find working at ASML a highly rewarding experience. Per employee we’re Europe’s largest private investor in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done. Join ASML’s expanding multidisciplinary teams and help us to continue pushing the boundaries of what’s possible.

www.asml.com/careers

door de opwarming voorspelt. Dat moet nauwkeurig gebeuren, want tempera­ tuurvariaties van 0,01 graden kunnen al desastreus zijn. Het model is gebaseerd op ongeveer een miljoen differentiaalvergelijkingen. Een computer doet er snel een uur over ze op te lossen. Insuasty, cum laude afgestudeerd op dit onderwerp bij Systems and Control, vereenvoudigde het model. “Ik heb al die vergelijkingen teruggebracht tot vier vergelijkingen die de belangrijkste dynamische en fysische processen weergeven”, zegt hij. “Het grote voordeel is dat de rekentijd daardoor is terug­ gebracht tot minder dan een minuut.” Door die kortere rekentijd is het nu mogelijk om het belichtingsproces realtime te optimaliseren. Dat wil zeggen dat de spiegels, het negatief en de wafer optimaal worden bijgesteld, nog voor de warmtevervormingen plaatsvinden.

“De wet van Moore voorspelt dat chips elke twee jaar twee keer zoveel processoren bevatten”, zegt de student. “Dat is steeds moeilijker en ik denk dat wiskunde op dit terrein de grenzen zal verleggen. Maar mijn model is op nog veel meer terreinen toe te passen, dus ik hoop dat ik erover mag publiceren. Wat ik van mijn onderzoek naar buiten mag brengen van ASML, is echter nog niet helemaal duidelijk.” (EV)

Uitgelicht | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

‘Student Incubator’ moet student prikkelen tot ondernemen Het TU/e Innovation Lab is bezig met het opzetten van de ‘Student Incubator’, die het ondernemerschap voor TU/e-studenten aantrekkelijker moet maken. Binnen deze nieuwe poot wordt onder meer gewerkt aan de Studenten BV waarbinnen studenten betaald aan de slag gaan met vraagstukken vanuit de industrie, aansluitend op hun opleiding. Nog altijd maar weinig TU/e-studenten zetten de stap naar het ondernemerschap, stelt Jacqueline Kroes, operationeel manager van het TU/e Innovation Lab. Volgens haar komt amper twee procent van alle beginnende bedrijven vanuit de universiteit voort uit studentinitiatieven. “Ik denk dat het ondernemen in Eindhoven tot nu toe gewoon wat minder onder de aandacht is gebracht - en dat het daarom minder leeft dan in sommige andere studentensteden.”

“Koudwatervrees bij potentiële jonge ondernemers wegpoetsen” Terwijl het ondernemerschap volgens Kroes een leuke extra stimulans kan zijn om voor Eindhoven te kiezen. Het TU/e Innovation Lab geeft dan ook al jaren -onder meer- cursussen en trainings­ programma’s om potentiële student­ ondernemers aan te trekken en aan te moedigen. Ook krijgen studenten de mogelijkheid om, onder begeleiding, businessplannen uit te voeren voor externe bedrijven. Met de nieuwe Student Incubator wil het TU/e Innovation Lab het ondernemerschap onder studenten nog nadrukkelijker stimuleren en de mogelijkheden op dit gebied een duidelijker gezicht geven. Naast de start van nieuwe initiatieven krijgen ook enkele bestaande activiteiten een nadrukkelijkere plek, aldus Kroes. Zo ‘adopteert’ het Innovation Lab in dit verband enkele succesvolle onderdelen vanuit het Brabant Center of Entrepreneurship, een programma dat dit jaar afloopt. Eén van de nieuwe initiatieven is de oprichting van een ‘entrepreneural lab’. Studenten kunnen in dit lab -gevestigd

tussen meer ervaren ondernemers en andere experts in het Multimediapaviljoen- een paar maanden kosteloos werken aan hun idee. “Hiermee hopen we eventuele koudwatervrees bij potentiële jonge ondernemers weg te poetsen”, verduidelijkt Kroes. “En wij kunnen studenten op onze beurt goed in de gaten houden, om te zien of er een echte ondernemer in ze schuilt.” Veelbelovende studentondernemers die ervoor willen gáán, worden binnen de Student Incubator op diverse manieren ondersteund. Zo kunnen ze onder andere aan de slag binnen de Studenten BV, waarmee sinds een paar maanden wordt proefgedraaid. Hier werken studenten aan “hoogwaardige opdrachten vanuit het bedrijfsleven waarmee ze onder begeleiding hun skills kunnen trainen”, aldus Kroes. “Veel studenten lopen nu op een terras, runnen een krantenwijk of vullen vakken in de supermarkt - maar het is toch veel interessanter en nuttiger om aan het werk te zijn in het verlengde van je studie?” In de loop van deze maand wordt bekeken of de proef is geslaagd. De eerste geluiden, zowel vanuit betrokken bedrijven als studenten, zijn volgens Kroes positief. “Als we ermee verder gaan, willen we in deze BV uiteindelijk honderd studenten aan het werk hebben.” Studenten krijgen een contract voor acht uur in de week, dat loopt tot het einde van hun studie. Ze hebben een gegarandeerd inkomen, ook als er even geen opdracht ligt. “In dat geval kan een student bijvoorbeeld worden ingezet bij lopend onderzoek aan zijn faculteit.” Kroes benadrukt dat de opleiding van de studenten wel centraal blijft staan. “Er worden dan ook afspraken gemaakt met de student en de faculteit. We willen geen herrie met een docent omdat een student zijn opdracht binnen de BV zó leuk blijkt te vinden dat hij niet meer naar college komt.”

Illustratie | IStockphoto

Tevens wil het Innovation Lab studenten aanmoedigen aan te haken op zogeheten ‘living labs’ op het gebied van met name energie en licht, die het innovatieve karakter van de TU/e op de campus nog zichtbaarder moeten maken. Als voorbeeld noemt Kroes het initiatief Campusladen van -onder anderenTU/e-student Jan Willem Heinen. Het bedrijf wil alle universiteits­campussen in Nederland voorzien van laadpalen voor elektrische auto’s, waarvoor de energie wordt verzameld door zonne­ panelen. Het Innovation Lab bekijkt ook de mogelijkheden van een nieuwe studentenvereniging, speciaal voor

ondernemende studenten. Dit gebeurt in overleg met onder meer studievereniging Industria van Technische Bedrijfskunde.

Werken in het verlengde van je studie “Vanuit zo’n studentenvereniging kunnen, hopelijk met steun van bijvoorbeeld bedrijven en banken, studiereizen worden georganiseerd en bijeenkomsten worden opgezet om starters en bedrijven met elkaar in contact te brengen.”

Het businessplan en de begroting voor de Student Incubator zijn onlangs voorgelegd aan het College van Bestuur, in de hoop op bestuurlijke steun en financiële middelen om de tak verder van de grond te krijgen. Het Innovation Lab wacht nog op een reactie. (MvdV)

Meer info: [email protected] of 040-2474822 http://www.tue.nl/innoveren

12 | Universiteitsberichten

4 oktober 2012

CURTOON

En ik vind Te oud en te dom ‘En waarom zouden we treuren, de bajes is zo groot; van voren met twee deuren, van achteren met een sloot.’ Bij de kamers van MetaForum is iets soortgelijks aan de hand: van voren een deur en van achteren twee ramen. Het TU/e-bestuur stelt onze campus open voor de Eindhovense burgerij, en dat is heel goed, ook al zijn de meeste bezoekers laptopdieven en hondenpoepverspreiders. In schril contrast met deze openheid voor burgers worden Wsk&Inf-medewerkers zo veel mogelijk buiten het MetaForum gehouden. Als er niemand aanwezig is op de nieuwe locatie voor Avondrood ga ik onverrichterzake weer naar huis, want ik ben te oud en te dom om van de aanwijzingen op REQUEST FROM KEY WATCHER te leren hoe ik een sleutel aan een kluis kan ontfutselen. Gelukkig weet ik sinds kort dat dat allemaal niet nodig is. De glazen hokken hebben weliswaar van voren een gesloten deur, van achteren hebben ze twee gemakkelijk te openen ramen. Wie het gebouw binnen is, kan moeiteloos alle kamers in. Een onverwachte surprise van alumnus architect Joost Ector. Fred Steutel | oud-hoogleraar wiskunde

Algemeen SAI | Invitation diploma award ceremony SAI 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute (SAI) invites you to the diploma award ceremony on Thursday 4 October 2012. During this ceremony the Software Technology design engineers will receive their diploma, a Professional Doctorate in Engineering (PDEng) degree. The festive presentation of diplomas will take place in Collegezaal 4 in the Auditorium at Eindhoven University of Technology at 15:00 hrs. The presentation will conclude with a reception. Invitation diploma award ceremony SAI 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute (SAI) invites you to the diploma award ceremony on Friday 5 October 2012. During this ceremony the User System Interaction design engineers will receive their diploma, a Professional Doctorate in Engineering (PDEng) degree. The festive presentation of diplomas will take place in Collegezaal 5 in the Auditorium at Eindhoven University of Technology at 15:00 hrs. The presentation will conclude with a reception. Invitation diploma award ceremony SAI 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute (SAI) invites you to the diploma award ceremony on Thursday 18 October 2012. During this ceremony the Process and Product Design engineers will receive their diploma, a Professional Doctorate in Engineering (PDEng) degree. The festive presentation of diplomas will take place in the Senaatszaal in the Auditorium at Eindhoven University of Technology at 15:00 hrs. The presen­ tation will conclude with a reception.

Central Electoral Committee | Elections TU/e 2012 In 2012 elections will be held for the section of students of the University Council and the Department Councils. For the section of the staff members, interim elections will be held for the

Department Council of the Department Architecture, Building and Planning. These elections will take place by means of electronic voting. The electoral register is available for inspection at the Central Electoral Committee, Traverse 0.02/0.03 (from 9:00 to 12:00 and from 14:00 to 17:00 hours) on Monday 08 October thru Wednesday 10 October 2012. For further information: www.tue.nl/elections. Centraal Stembureau | Verkiezingen TU/e 2012 Dit jaar vinden verkiezingen plaats voor de verkiezing van de geleding studenten van de Universiteitsraad en de Faculteitsraden. Daarnaast vinden dit jaar zogenaamde tussentijdse verkiezingen plaats voor de geleding personeel van de faculteit Bouwkunde, aldus het besluit van het Centraal Stembureau dienaangaande in haar extra zitting op woensdag 19 september jl. Het eerder bekend gemaakte Tijdschema Verkiezingen TU/e 2012 blijft ongewijzigd; de beide verkiezingen verlopen analoog en synchroon. Op maandag 08 oktober t/m woensdag 10 oktober a.s. liggen de kiezersregisters (van 09:00u tot 12:00u en van 14:00u tot 17:00u) ter inzage op het Centraal Stembureau, Traverse 0.02/0.03. Kiesgerechtigden ontvangen gedurende deze periode een e-mail ter kennis­ geving hiervan. Met de daarin opgenomen link wordt hen bovendien de mogelijkheid geboden (via internet) kennis te nemen van de voor hen van toepassing zijnde gegevens, zoals deze zijn opgenomen in het kiezersregister. Gedurende genoemde periode bestaat tevens de mogelijkheid verzoeken tot verbetering in te dienen. Voor tijdschema/overige informatie, zie: www.tue.nl/verkiezingen. DPO / TEACH: teaching support for TU/e staff | Training ‘Teaching and Learning in Higher Education’(TRD01) This training offers a broad orientation on teaching activities and prepares for giving lectures, tutorials and design based learning projects. This training

addresses the formulation of learning objectives, selection and execution of appropriate teaching methods and design an assessment procedure. The participants will be actively involved in discussions by giving presentations and by giving feedback to each other. The course will take place on 30 October, 1 & 6 November 2012. More information can be obtained from Harry van de Wouw (phone 3126; email: [email protected] ).

The workshop will take place on 14 November and 5 December 2012 Information can be obtained from Esther Vinken (phone 3117; email: [email protected]). For all DPO/ Teach training More information and registration at OASE: Education.tue.nl [select Education or training of employees at tab Activities] Participation by teaching staff of the TU/e is free of charge.

You are expected to develop an article genuinely intended for publication, so you must be at a stage in your PhD program where you have sufficient data. This course has the introduction on 8 November (13.00-14.00hrs) and training sessions on 6 December, 17 January, 14 February and 14 March (13.00-16.00hrs). More information: Vincent Merk (phone 2319; email: [email protected]).

MENSEN Studentensportcentrum | Jubileum Frits Niemans en Huub Meijer Frits Niemans en Huub Meijer vierden vrijdag 28 september hun 25-jarig jubileum als TU/e-medewerker. Frits is fysiotherapeut op het SSC en geeft ook RSI-instructie op de TU/e. Verder is hij betrokken bij het opzetten van de TU/e Gezondheidsdag. Huub is sportdocent op het SSC in onder meer karate en judo.

DIVERSEN

Course TRD52 ‘Supervising master students’ The course is aimed to improve and systemize the way in which supervisors guide their students during their graduation projects. The course consists of short introductions, exercises and discussions. Participants will have an active role during the course. The course will take place on 12 and 15 November 2012 More information can be obtained from Esther Vinken (phone 3117; email: [email protected] ). Workshop TRD16 ‘Voice training’ (Dutch version) Do you have a sore throat or a hoarse voice after giving a lecture or presen­ tation? Would you like to improve your audibility in the lecture hall? In that case you might want to participate in the workshop ‘Voice training’.

DPO / PROOF: PROviding Opportunities For PhD students | Training ‘Intercultural Cooperation & Communication’ (TR111) This training is especially for PhD students in their first year, ideally just after the start of your research. The objectives are to help you communicate and work successfully across national and cultural borders in a Dutch academic environment. Various activities including simulations, presentations and group discussions run through the whole day and make the workshop very interactive. The course will take place on 30 October 2012. More information: Vincent Merk (phone 2319; email [email protected]). Training ‘Writing Articles & Abstracts’ (TR107) This training offers PhD students the opportunity to improve their writing skills to reach a publishable standard.

Henkel | Internationale studentenwedstrijd De jaarlijkse Henkel Innovation Challenge gaat weer van start. Studenten uit 25 verschillende landen worden uitgenodigd om innovatieve ideeën te ontwikkelen voor één van de bedrijfsdivisies van Henkel. Hierbij moet rekening gehouden worden met het aspect duurzame ontwikkeling, onder het thema ‘Meer bereiken met minder’. De winnende teams krijgen de kans om te concurreren in de internationale finale in Shanghai, waarbij zij kans maken op een ticket voor een reis rond de wereld ter waarde van 10.000 euro. Meer informatie is te vinden op www.henkelchallenge.nl en www.facebook.com/henkelchallenge .

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

Mens & Mening | 13

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TUssen de oren Psychologie wordt steeds belangrijker aan de TU/e. Technische systemen en artefacten, of het nu games, auto’s, robots, lichtsystemen of gebouwen betreft, zijn uiteindelijk bedoeld voor een menselijke eindgebruiker. Kennis over hoe die gebruiker waarneemt, denkt, voelt en handelt is onontbeerlijk. De nieuwe mensgerichte opleiding Psychology & Technology beschouwt elk technisch ontwerp in dat psychologisch perspectief. In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het wetenschappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd.

Het smartphone

laboratorium Daniel Lake

ns, univer sitair doce bij de afde nt Toegepas ling Human te Cognitiev Technology e Psycholo Interaction, gie faculteit IE & IS

De Erasmus Universiteit Rotterdam gaat camera’s inzetten om spieken tijdens tentamens te voorkomen. Het was te voorspellen dat studenten, zelfs als ze nooit spieken, dit niet leuk zouden vinden. Als je een camera op mensen zet om ze in de gaten te houden, letten ze meer op wat ze zelf doen, maar tegelijk beginnen ze hun groepsgenoten meer te verdenken van oneerlijk gedrag. Zo ontstaat er een sfeer van wantrouwen die voor niemand prettig is. Toch voorspel ik dat we in de toekomst veel meer gebruik zullen gaan maken van camera’s. Niet omdat we ons minder zorgen gaan maken om onze privacy, maar omdat we er zulke toffe dingen mee kunnen doen, zodat we het niet kunnen laten om ze te gebruiken. De eerstejaars studenten Psychologie en Techniek aan wie ik lesgeef hadden onlangs als opdracht om een experiment na te doen dat in 1983 gepubliceerd was in Science. Onderzoekers lieten in dat experiment zien dat mensen die boos zijn een hogere hartslag hebben dan mensen die blij zijn. Lichamelijke eigenschappen zoals je hartslag kunnen dus iets vertellen over hoe jij je voelt.

In de originele studie gebruikten de onderzoekers ingewikkelde meetapparatuur en computers om de hartslag te meten. Het lukte mijn studenten om het experiment succesvol na te doen met hun smartphone. Met een gratis app op de camera op je telefoon die de roodheid van huid kan meten -een indicator voor het uitzetten van je bloedvaten- is het mogelijk om op een betrouwbare manier iemands hartslag te meten. Je draagt dus feitelijk een laboratorium in je broekzak, waarmee je kunt meten hoe andere mensen zich voelen. Ik zie het al voor me. Over een paar jaar maken onze studenten een app voor je smartphone die je op de persoon richt met wie je staat te praten, en waarmee je letterlijk kunt zien of je het hart van die persoon sneller doet kloppen. 110 hartslagen per minuut? Zullen we het toetje dan laten zitten en direct naar jouw huis gaan?

Twissue

@tuecursor

Ruim 1.360 volgers heeft Cursor op Twitter, allemaal met hun eigen bezigheden, interesses, frustraties en vragen. In maximaal honderdveertig tekens vullen ze er onze timeline mee, dag en nacht. Elke twee weken hengelt Cursor er een tweet uit om te horen wat er loos is en antwoord te geven op eventuele kwesties.

Net de meest onpersoonlijke bachelor uitreiking ooit gehad @TUeindhoven. Ze wisten van niemand de voornaam. ‘Gefeliciteerd MJM vd eerden’ (dinsdag 2 oktober 16.29 uur) Twitteraar @blokjes (Maarten van der Eerden, student Bouwkunde)

Twissue “Ik was een beetje teleurgesteld over hoe de uitreiking verliep, maar ik wist wel dat ik zoiets kon verwachten. Het gaat blijkbaar al jaren zo bij diplomauitreikingen van Bouwkunde. Tijdens mijn studie heb ik veel contact gehad met docenten en het is jammer dat die geen enkele rol hebben bij de ceremonie. De uitreiking werd verricht door de decaan (Elphi Nelissen, red.) die niemand bij naam kende en de achternaam van enkele buitenlandse studenten niet kon uitspreken.” Ook over de begeleidende speech is Van der Eerden niet erg te spreken. “Het hoeft niet altijd een persoonlijk verhaal te zijn, maar wel een verhaal over wat we hebben geleerd, over bouwkunde. Dit ging vooral over hoe goed we wel niet zijn en de verhouding met Delft en de verhouding tussen jongens en meisjes.”

En nu? Bouwkundedecaan prof.ir. Elphi Nelissen toont zich verbaasd over de kritiek. “We hadden achteraf juist het gevoel dat de uitreiking precies was zoals het zou moeten. We hebben de opzet aangepast na eerdere kritiek. Daarom ben ik het als decaan ook zelf gaan doen. We hebben de studenten in groepen naar voren geroepen - vroeger werden diploma’s wel door de zaal doorgegeven. En ik ben in mijn verhaal ingegaan op de inhoud van de opleiding, het doel van de TU/e en de rol van Bouwkunde hierin en de toekomst van de studenten die nu hun diploma kregen. Van een deel van de studenten uit de eerste sessie hadden we de voornamen niet, maar daar heb ik mijn excuses voor aangeboden en dat hebben we tijdens de tweede sessie rechtgezet. Een echt persoonlijk verhaal gaat niet lukken voor een groep van 130 personen. Maar als iemand een idee heeft hoe het nog beter moet, dan hoor ik dat graag via @elphinelissen.” (TJ)

UR-podium Beste Wouter Bos, Henk Kamp, Namens alle techniekstudenten in Nederland doen wij hierbij een nood­oproep aan u als informateurs van een nieuw kabinet. Zorg er alstublieft voor dat het voor scholieren niet extreem wordt ontmoedigd om te kiezen voor een technische studie. Zonder ingenieurs komen we als land niet vooruit! Het aanbod van ingenieurs blijft momenteel achter bij de vraag. Het baart ons grote zorgen dat in de verkiezingsprogramma’s wordt gepleit voor het ‘sociaal’ leenstelsel. Daartegenover staat dat het belang van technische studenten in de verkiezingsprogramma’s expliciet benoemd wordt. Het invoeren van het sociaal leenstelsel maakt het volgen van een technische studie echter juist nog veel onaantrekkelijker. Technische studies hebben een erg hoge studielast, waardoor studie­ vertraging eerder wordt opgelopen. Bij de invoering van een sociaal leenstelsel neemt de studieschuld van technische studenten nog eens onevenredig veel toe ten opzichte van andere studies waardoor het volgen van een technische studie steeds onaantrekkelijker wordt, terwijl technische studies juist gestimuleerd en gepromoot moeten worden! Wij pleiten dan ook sterk voor gelijke lasten voor alle studenten bij invoering van het sociaal leenstelsel.

Een uitzondering op het sociaal leenstelsel van het tweede masterjaar zorgt ervoor dat de kosten voor technische studenten gelijk zijn aan die van andere studenten, waardoor zij dus niet benadeeld worden. De benodigde investering om technische studenten tegemoet te komen zorgt voor een echt ‘eerlijk’ leenstelsel en zal zich op de lange termijn terugbetalen door de extra stimulans die technici geven aan de innovatie in Nederland. Wij hopen u voldoende te hebben duidelijk gemaakt dat zonder aanpassingen het sociaal leenstelsel bèta’s de das om zal doen. Zorg er alstublieft voor dat wij niet de laatste studenten zijn die gekozen hebben voor een technische studie en help Nederland vooruit.

Voorzitter

Lars Beke, Studentenf ractie Groep

-één

14 | Focus

4 oktober 2012

Tekst | Norbine Schalij Foto | Bart van Overbeeke Keurig ziet het er uit in de nieuwe borrelruimte van GEWIS in Metaforum. De naam is ondeugender: Vomitorium. Studenten van de TU/e komen donderdags per studievereniging bij elkaar om te drinken. Gezellig! Maar wat doet drank met studentenlichamen?

De Gezondheidsraad adviseert alcoholgebruikers om zich te beperken tot twee standaardglazen (mannen) of één standaardglas (vrouwen) per dag. Overmatig alcoholgebruik hangt samen met een hoger risico op aandoeningen aan de hersenen, lever, maag en hart en vaten. Matig alcoholgebruik gaat gepaard met een lager risico van hart- en vaatziekten. Voor vrouwen neemt echter het risico op borstkanker toe met het aantal glazen. Piekgebruik wordt ontraden, evenals het gebruik van alcoholische dranken door jongeren in de leeftijd tot 18 jaar. Medisch gezien ben je zware drinker bij 6 glazen drank op een avond, zegt kinderarts Rolf Pelleboer tijdens een SG-lezing.

Alcohol wordt voornamelijk uitgescheiden in de lever, die zo’n 7-8 gram alcohol per uur kan afbreken. Een standaardglas bier, wijn en sterke drank bevat ongeveer 10-12 gram pure alcohol. Het lichaam heeft dus 1-1½ uur nodig om de alcohol in 1 glas bier af te breken. De lever werkt altijd op dezelfde snelheid.

Alcohol ontremt. Dat stimuleert de zin in seks. Ook in onveilige seks, want zowel mannen als vrouwen schatten de risico’s vaak lager in. Kans op aids, een andere soa of een zwangerschap neemt toe.( Zeker als de studente haar pil heeft uitgekotst.) Maar alcohol heeft ook een blokkerende werking op een erectie en op klaarkomen.

Leven in de bro

Focus | 15

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Volgens kinderarts Rolf Pelleboer besteedt de overheid 1 miljoen euro aan preventie van alcoholgebruik. Het gezamenlijke budget van Nederlandse brouwers is 200 miljoen euro.

Het Eindhovens Studenten Corps gebruikt Spa Rood om te mengen met Apflekorn. Dan krijg je Paardenkut. Damesdrankje.

Novadic-Kentron ontwikkelde de app ‘Da’s makkelijk zat’. Deze bevat een promillagecalculator en een simpel spelletje om te kijken of je nog fris bent. Ook staat er informatie in die de verslavingszorg­verlener voorheen in folders zette, alles om studerende jongeren bewust te maken van de effecten en risico’s van alcoholgebruik. Alleen voor iProducten.

ouwerij

In een standaardglas bier, wijn of sterke drank zit evenveel alcohol. De percentages alcohol verschillen, maar de glazen zijn daarop aangepast. In pils zit ongeveer 5% alcohol, in wijn zo’n 12% en sterke drank bevat gemiddeld 35% alcohol.

Bij overmatig alcoholgebruik wordt in de hippocampus het kortetermijngeheugen niet geschakeld naar het langetermijngeheugen. De volgende dag weet je niet meer wat de avond ervoor is gebeurd. Je bent een stuk van de film kwijt. Dit wordt door medici een black out genoemd.

16 | Uitgelicht

4 oktober 2012

De kater Drankgebruik | Norbine Schalij en Judith van Gaal Foto’s | Bart van Overbeeke Je bent student, dus je drinkt? Niet per definitie. Ja, er gaat aardig wat bier doorheen bij borrels en tijdens het stappen, maar er lijken ook genoeg niet-drinkers te zijn onder TU/e-studenten. Cursor zocht uit wat en hoeveel er zoal op de TU/e wordt gedronken, we geven inzicht in drankregels en vroegen een biomedicus naar de gevolgen van overdadig drinken.

Jan (18) is eerstejaars student Electrical Engineering. Op maandagen en woensdagen drinkt hij na zijn roeitraining bij Thêta gemiddeld vier bier. Op donder­ dag gaat hij na de colleges naar het Walhalla waar hij ongeveer zeven pilsjes achteroverslaat. Daarna gaat hij stappen op het Stratumseind. Via Thor heeft hij voor café Santé een pasje waar hij bier voor 1 euro kan krijgen. Hij weet niet hoeveel hij dan drinkt. Afgelopen donderdag werd het zo laat dat hij vrijdag het college Calculus skipte. “Dat kan ik ook terugkijken op de website. Ik zal me door colleges op vrijdagochtend niet laten weerhouden op donderdag uit te gaan.” Vierdejaars studente Technische Bedrijfskunde Anne (21) drinkt graag wijn. “Lekker voor bij het eten. Dan drink ik een glas of twee, drie, niet overmatig. Wel overmatig wordt het als ik uitga. Dan drink ik tien glazen wijn.” Daar wordt ze aangeschoten van: “Ik praat wat meer, normaal ben ik stiller.” Als we tellen hoeveel glazen ze in een ‘gewone’ week drinkt, komen we op 37 stuks. Donderdag, vrijdag, zaterdag gaat ze op stap, twee avonden drinkt ze wijn bij het eten bij haar ouders, een avond drinkt ze bij het eten met vriendinnen. Ze weet niet of het veel is, 37 glazen. “Hoeveel mag je eigenlijk?” Het is lekker’, ‘Het is gezellig’, ‘Mijn vrienden drinken ook’ ‘Ik word er losser van’ en ‘Ik heb er nu nog tijd voor’, zijn redenen die worden genoemd om een biertje, wijntje of shotje achterover te slaan, blijkt uit een rondvraag onder TU/e-studenten. In een ingezonden brief in de NRC van september 2012 uit een bezorgde vader zijn ongenoegen over het alcoholgebruik tijdens de Eindhovense introductie. Hij vraagt om ‘minder aanmoedigingen aan onze kinderen om zoveel (gratis verstrekte) alcohol tot zich te nemen’. Voor sommige studenten lijkt het

Alcoholregels aan de TU/e De TU/e heeft geen vast omlijnd alcoholbeleid. Wel zijn er regels tijdens de Intro, onder meer dat voor een bepaalde tijd niet mag worden gedronken. De begeleiders krijgen uitleg over verantwoord drankgebruik van Novadic-Kentron, het netwerk van verslavingszorg. Ze krijgen bijvoorbeeld de tip om expliciet te vragen ‘wil je bier of fris’ om de nieuwe studenten niet de indruk te geven dat ze alleen bier ‘horen’ te drinken. Mirjam Jahnke, Hoofd Bedrijfshulp­ verlening van de TU/e, laat weten dat enkel alcohol verkocht en genuttigd kan worden op plekken met een zogenoemde CFM horecavergunning en dat onder meer alle studieverenigingen een vergunning hebben. “Studenten die in de bar van een studievereniging werken moeten een training verantwoord alcoholgebruik en sociale hygiëne hebben gevolgd en hebben in de bar dus een verantwoordelijkheid.” De Federatie Studieverenigingen Eindhoven (overkoepelende organisatie van de

studieverenigingen) regelt de vergunningen bij de gemeente en houdt toezicht bij de borrels. Met de TU/e-brandweer hebben zij een ‘reglement borrelruimtes’ vastgelegd. Daarin staat onder meer wie welke cursus moet volgen. De FSE controleert steekproefsgewijs of de verenigingen zich aan de regels houden. Is dat niet zo, dan kan de federatie een schrifte­ lijke waarschuwing geven en later een boete opleggen. Maar volgens voorzitter Rick van Kemenade is dat nog niet voorgekomen. Volgens Jahnke valt het in de regel mee met de overlast die studenten op de campus bezorgen. “Uiteraard zien we geregeld dronken studenten, maar extreme situaties doen zich weinig voor. Meestal hebben ze dan dusdanig teveel alcohol op dat ze voor de zekerheid naar het ziekenhuis moeten of we sturen ze onder begeleiding met een taxi naar huis. Vechtpartijen of vernielingen komen erg weinig tot zelden voor. Het meest recente

voorbeeld was in mei, toen drie dronken studenten het terrein van MetaForum op zijn geklommen en schade veroorzaakten door van grote hoogte verf en bitumen te gooien.” Vanuit het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) is geen specifieke preventie van drankgebruik, laat dr. Karen Ali (hoofd STU) in een reactie per e-mail weten. “Het onderwerp komt altijd wel ter sprake bij de intake met studentenadviseurs en aan studenten die zich melden met studieproblemen of persoonlijke problematiek wordt altijd gevraagd naar drankgebruik of andere mogelijke verslavingsproble­ matiek. Als het vermoeden bestaat dat drankgebruik een probleem vormt, wordt gekeken hoe dat gedrag kan worden veranderd. Bij misbruik wordt contact opgenomen met gespecialiseerde verslavingszorg zoals Novadic-Kentron.” De afgelopen jaren heeft STU enkele gesprekken gehad met studenten met verslavingsproblematiek. Zij hadden echter geen alcoholverslaving, maar een game- dan wel cannabisverslaving.

evident om vanaf de start van hun studentenleven flink te drinken, maar genoeg studenten blijken weinig tot niet te drinken. ‘Ik wil me op mijn studie concentreren’, ‘Tijdens de bachelor gaat het nog wel, maar nu met mijn master heb ik het te druk’, ‘Ik zit niet op kamers’, ‘Het is duur’ en ‘Ik vind het gewoon niet lekker’, zijn enkele redenen voor studenten om alcohol af te wijzen. Thomas Milde van de internationale vereniging stelt dat veel buitenlandse studenten het irritant vinden dat Nederlandse studenten op donderdag­ avond drinken, omdat ze het weekend naar hun ouders gaan. Zij gaan zelf liever op vrijdag- of zaterdagavond los. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat onder de zware drinkers veel studenten zitten en dan met name leden van verenigingen. Hoe zit dat in Eindhoven? Thor (studievereniging Electrical Engineering) laat weten dat ze in het collegejaar 2011/2012 zo’n 12.600 liter Bavaria en 4.500 liter speciaalbier hebben verbruikt. Wijn blijft daar met 50 liter ver bij achter. Zo’n 120 studenten bezoeken gemiddeld de donderdagmiddagborrel. In de Salon (borrelruimte Van der Waals, Technische Natuurkunde) worden wekelijks vijf- tot zeshonderd bierflesjes neergezet voor de 150 leden (studenten en medewer­ kers). Circa een tiende van wat er wordt gedronken is frisdrank. Bij GEWIS (Wiskunde & Informatica) stroomt er jaarlijks zo’n 7.000 liter uit de tap. Zowel bij Protagoras (Biomedische Technologie) als bij Simon Stevin (Werktuigbouwkunde) worden er jaarlijks 150 fusten (à 50 liter) gedronken. Bij de Common Room (ruimte in de Bunker waar veel internationale studenten komen) zijn uiteenlopende evenementen waarbij het erg kan verschillen hoeveel er wordt gedronken. “Het is moeilijk een schatting te geven, maar ik denk dat er zo’n 50 liter

aan tapbier wordt verkocht op een avond”, laat Thomas Milde van de internationale vereniging weten. Dolf van Onna (Eindhovens Studenten Corps) geeft geen exacte cijfers, maar stelt dat het alcoholgebruik ook bij hen enorm uiteen loopt. “Hoe dichter bij een tentamen, hoe minder er wordt gedronken.” Jaarlijks borrelen de verschillende studieverenigingen zo’n zestig keer. Bij alle verenigingen wordt bier van de tap het meest gedronken, gevolgd door speciaalbieren. Mixdrankjes en shotjes zijn ook populair en wijn lijkt op zijn retour. Niet alle verenigingen geven overigens openheid van zaken over hun drank­ gebruik. ‘Vertrouwelijke informatie’ stellen ze, en ‘We kunnen niets over de contracten met de leveranciers zeggen’. Gevraagd naar het drankverbruik bij algemene borrels op de TU/e laat cateraar Eurest weten dat ‘dit soort gegevens niet specifiek worden bijgehouden’. Wat wel bekend is, is dat bier op nummer 1 staat bij die borrels en rode en witte wijn om de tweede plek vechten. Volgens bierbrouwer Bavaria zijn studenten relatief grote afnemers en is het drankgebruik onder studenten erg belangrijk voor hun afzet. Over de hoeveelheid bier die wordt geleverd doet men geen uitspraken, maar een woordvoerster meldt: “We weten allemaal dat studenten aardig wat bier drinken, dus in die zin zijn ze belangrijk voor onze afzet. Bavaria is in Eindhoven bij zes verenigingen de vaste bierleverancier.”

Uitgelicht | 17

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

komt later Wanneer ben je verslaafd? Je bent verslaafd als: • je niet meer zonder alcohol kunt • het beloningssysteem in je hersenen ontregeld is Mathijs de Croon, preventiemedewerker bij Novadic-Kentron legt uit: “Door vaak te drinken raakt het beloningssysteem in je hersenen gewend aan een prettige roes. Je hebt meer nodig voor hetzelfde gevoel. Of je niet meer zonder kunt, verschilt van persoon tot persoon. Ik adviseer jongeren die zich afvragen of ze verslaafd zijn om eens een maand niet te drinken. Ervaar hoe het is. En ik vraag ze ook waarom ze drinken. Als dat is omdat ze bij het uitgaan graag wat pilsjes drinken, geef ik ze het volgende advies: ‘zorg ervoor dat je dat dan kan blijven doen. Zorg dat je niet verslaafd raakt. Want verslaving is een chronische hersenaandoening met garantie op terugval na een avond alcohol. Zelfs na afkicken mag je nooit meer drinken. Niet één pilsje. Dan kun je niet meer uitgaan zoals je dat nu graag doet.’” Novadic-Kentron staat achter het verhogen van de leeftijdsgrens voor alcohol naar 18 jaar. Voor 21 is nog geen draagvlak, dat zou zelfs averechts kunnen werken, volgens De Croon. De verslavingszorginstelling houdt zich aan de ‘norm aanvaardbaar risico’ die is opgesteld door de World Health Organisation. Voor mannen is de norm 14 glazen in de week, voor vrouwen 7 glazen. Een belangrijk subadvies hierbij is dat je twee dagen in de week niet drinkt. De Croon: “Dat is om gewenning te voorkomen.”

De rol van alcohol TU/e-masterstudenten kunnen het vak Drug discovery volgen. Prof.dr.ir. Luc Brunsveld, hoogleraar Chemische Biologie bij Biomedische Technologie, geeft het vak, en doet daarnaast onder­zoek naar eiwitten op moleculair niveau. Hoe krijgt alcohol het voor elkaar om mensen aangeschoten of dronken te maken? “Je bedoelt ethanol als je alcohol zegt. De werking van ethanol is ongelofelijk complex. Het lijkt op de werking van bedwelmende gassen die anesthesio­ logen gebruiken bij operaties. Ethanol heeft invloed heeft op het centraal zenuwstelsel en blokkeert een aantal moleculaire processen in de hersenen. Zo verlaagt het de reactiesnelheid. Ook verwijdt het de bloedvaten. Je krijgt het dan warm, maar dat komt juist door warmteverlies, en je kan onderkoeld raken. In het spijsverteringskanaal heeft sterke drank een reactie op de slijmhuid van de maag en raakt de maag geïrriteerd.” Hoe komt het dat je veel moet plassen als je alcohol drinkt? “In de hersenen produceren we het hormoon vasopressine. Dat zorgt er onder andere voor dat water uit urine terug in de bloedsomloop wordt gebracht. Ethanol blokkeert het maken van dit hormoon. Als gevolg gaan de nieren de urine minder concentreren. Dan moet je meer plassen en krijg je uitdrogingverschijnselen (onder andere hoofdpijn). Het helpt om water te drinken, isotone dorstlesser is nog beter. Roken stimuleert aanmaak van vasopressine trouwens, maar ja.” Waarom mag je soms niet drinken als je medicijnen slikt? En hoe zit het met de pil? “Medicijnen worden afgebroken door bepaalde enzymen en ethanol kan ervoor zorgen dat die enzymen er minder zijn. Dan zijn de medicijnen langer actief en kan het gewenste effect omslaan naar een toxisch effect. Als je de pil slikt is er invloed op het metabolisme van de alcohol,

Doe de alcohol-quiz! Maken ze jou niks wijs over alcohol? Doe dan deze quiz! Stuur je antwoorden naar [email protected] onder vermelding van quiz alcohol. Onder de juiste inzenders worden drie exemplaren van ‘Drugs, verslaving en onze hersenen’ van Lucas Salomon verloot. Net verschenen bij Veen Media. Uitvoering in hardcover, full colour, met leeslint. Prijs: 42,50 euro. 1. a. b. c.

Wat is een black-out als gevolg van het drinken van alcohol? Flauwvallen bij alcoholvergiftiging Tijdelijke hersenfunctiestoornis door te veel alcohol Geheugenverlies ten gevolge van overmatig alcoholgebruik.

2. a. b. c.

Hoe lang zit alcohol nog in het bloed na het drinken van een glas bier? 0,5 uur 1 tot 1,5 uur Ligt eraan hoe goed je lichaam tegen alcohol kan.

3. a. b. c.

Hoe word je snel weer nuchter? Goed eten voor of tijdens het stappen Na het drinken veel bewegen (fietsen en zo) Geen van bovenstaande helpt.

4. a. b. c.

Wat is de invloed van alcohol op seks? Mannen krijgen eerder een erectie Vrouwen krijgen minder zin in seks Mannen en vrouwen vrijen eerder onveilig.

5. a. b. c.

Wanneer ben je medisch gezien een zware drinker? 1 keer per week 6 glazen of meer op 1 avond 1 keer per week 8 glazen of meer op 1 avond 1 keer per week 10 glazen of meer op 1 avond.

6. a. b. c.

Wat kost een pilsje in de Skybar van CHEOPS? 0,75 euro 0,80 euro 1,00 euro

7. a. b. c.

Hoeveel gram pure ethanol zit er in een standaardglas bier? 0,1 gram 0,5 gram 10 gram

8. a. b. c.

Welk promillage heeft een man die binnen twee uur zes glazen bier drinkt? 0,8 promille 0,4 promille 0,2 promille

9. Hoeveel bier ging er doorheen bij de opening van het huidige academisch jaar? a. 1700 liter b. 2500 liter c. 5000 liter

de omzetting gaat langzamer. Wie de pil slikt, wordt dus sneller dronken. Maar goed, vrouwen worden sowieso sneller dronken omdat ze minder extracellulair vocht hebben en meer vetweefsel, waardoor de ethanol zich minder goed verspreidt en een hogere bloedconcentratie geeft.” In Tsjechië is sterke drank uit de schappen genomen omdat er methanol inzat. Kun je dat uitleggen? “Methanol is daar belastingtechnisch goedkoper dan ethanol en het zit in illegaal gestookte drank. In het lichaam wordt het omgezet in formaldehyde (bekend van oude tijdelijke gebouwen) en mierenzuur. Die zijn beide giftig. Mierenzuur leidt tot verzuring van het bloed en dan houden de organen op met werken.” In september stierven in Tsjechië minstens 19 mensen na het drinken van illegaal gestookte drank. “Ironisch is dat je mensen met een methanolvergiftiging moet behandelen met ethanol. Dus je houdt ze dronken tot de methanol verdwenen is.”

Waarom kunnen Aziaten minder goed tegen drank dan Europeanen? “De alcohol in onze drankjes (ethanol) wordt door eiwitten afgebroken tot ethanal en dat wordt weer omgezet tot azijnzuur. Maar dat laatste gebeurt minder bij Aziaten want bij hen is het daarvoor verantwoordelijke enzym minder actief. Daarom zit ethanal langer in hun lichaam en krijgen zij meer last van drank. In Azië zijn relatief minder alcoholisten dan in Europa; wie echt ziek wordt van drank, drinkt minder. Ethanal zorgt voor de rode wangen en verhoogde hartslag na een glas bier.” Wat vind je van de door de overheid gestelde alcoholgrens van 16 jaar? “Puur rationeel zouden mensen onder de 21 jaar geen alcohol en ook geen cannabis moeten gebruiken. Hun hersenen zijn nog in ontwikkeling en dit wordt door alcohol negatief beïnvloed. Bijkomend voordeel is waarschijnlijk dat de gemiddelde studieduur korter wordt en de basisbeurs naar beneden kan.”

10. Welk land kent de meeste binge-drinkers (snel zes of meer glazen alcohol drinken) in de leeftijd van 15-16 jaar? a. Nederland b. Zweden c. Groenland

SHELL BACHELOR MASTER PRIJS 2012

GAAT JOUW SCRIPTIE OVER INNOVATIE? Doe mee en win 2.500 of 5.000 euro n Kom in contact met het topmanagement van Shell n Kans op media-publiciteit voor jouw onderzoek n Presenteer je professioneel door de gratis presentatietraining n Meer info, voorwaarden en aanmelden op www.shell.nl/bachelormasterprijs n

835136_HR_Adv_Bachelor_266x390_BvS_V1.indd 1

24/08/2012 15:50

Mens | 19

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Ton van Hoesel | “ Goed hardlopen is energie sparen”

Een knoest, een vechter, een bijter. Een geweldige hardloper bij wie het snot uit de neus loopt. Die tot het laatst al zijn energie geeft en er dan bewusteloos bij neervalt. Zelf hardlopen doet Ton van Hoesel niet meer na een kunstheup, maar hij heeft de atletiek geen vaarwel gezegd. Hij is atletiektrainer van Asterix. In de aanloop naar de Eindhovense marathon op 14 oktober laat hij zijn licht schijnen over hardlopen. Ton van Hoesel was in vroeger dagen een geweldige hardloper. Zij aan zij met kanonnen als Cor Vriend, Harrie Driessen en Jos Hermens. Een crosser bovenal. Bezeten ploegend door zand, slijk, sneeuw. Onvermoeibaar beuken tegen de hagel, wind en regen. Negende uit een kinderschare van elf. Moeder hoofdschuddend achterlatend als hij weer rennend het bos instoof. Hard­ lopen was toen alleen voor gekken. Ton van Hoesel brengt diepgang in het cliché. De dood of de gladiolen? Tot nu toe zijn er vooral veel bloemen geweest. Talloze podiumplaatsen. Een dik

plakboek vol krantenknipsels als stille getuige. Maar toch. Eenmaal de zestig gepasseerd, heeft hij onderweg dierbare mensen verloren. Een broer, een zus, jonge leerlingen aan wie hij les gaf. De tijden waarmee hij ooit over de meet kwam, verbleken dan even. “Ik relativeer erop los.” Hij lacht erom, maar diep binnenin schuilt nog steeds de drang om te winnen. Althans, de wil om zijn pupillen naar een zege te leiden. Zelf is Van Hoesel gestopt met hardlopen. Een aantal jaren geleden smakte hij met zijn fiets op het ijzel onderuit. Daarna was het sukkelen en dokteren. Zeven maanden geleden viel het doek definitief. Een kunstheup. Hij is bepaald niet stilgevallen. Zijn vier lesdagen in de week als docent aardrijkskunde en geschiedenis (Sondervick College Veldhoven) combineert hij vrolijk verder met zijn trainerschap. Thuis snel een hapje eten, door op de fiets naar de atletiekbaan achter de Onze Lievevrouwestraat. Twee avonden in dienst voor atletiekclub PSV, twee avonden voor studenten­ atletiekvereniging Asterix. De atleten

lopen letterlijk door elkaar heen. Op sommige dagen schuiven ze met hun programma. “Doen we niet moeilijk over. We helpen elkaar over en weer.” Op woensdagmiddag geeft hij een hardloopcursus voor beginners. Op zaterdagochtend volgt dan nog een trimloopje op De Herdgang met senioren, gevolgd door een bostraining met zijn atleten bij de Hut van Mie Pils in Waalre. En in het weekeinde met de benen omhoog? Vergeet het maar.

“Lopen is loskomen van de rest” Op vrijdag pikt hij met zijn vrouw, zoon en twee dochters graag een filmpje mee bij Plaza. En na afloop een paar Leffe Blond. Nippend aan de geneugten van het leven waarmee hij een klein beetje de schuld inlost van een Spartaans verleden. “Lopen is loskomen van de rest. Helemaal even tot jezelf komen.”

Zo omschrijft hij de essentie van de vele kilometers die hij heeft afgelegd. Als hij vergelijkt, moet hij besmuikt lachen om de haast waanzinnige afstanden uit het verleden. Een intensieve trainingsweek met tweehonderd kilometer was heel gewoon. “Je deed vroeger wat de trainer zei. Een stukje naïviteit, denk ik.” Tegenwoordig ligt dat anders. Is er veel meer overleg tussen trainer en atleet. “Ik heb een idee, de atleet interpreteert. Ik varieer veel. Werk constant met herstelperiodes. Atletiek is een kwestie van kleine stappen maken. Als een soort piramide naar de top.” Van Hoesel heeft veel talenten naar die top gebracht. Ruth van der Meijden is er een van. Maar de trainer loopt er niet mee te koop. “De atleet staat voorop.” Dan volgt weer een veeg met zijn vlakke hand over de tafel in de woonkamer. Een terugkerend gebaar. Als korte bezinning om daarna weer snel uit de blokken te schieten over een andere wedstrijd, training of atleet. “Weet je, de beste hardlopers komen van het platteland. Van die mènnekes die elke dag door weer en wind vijftien kilometer op de

fiets naar school moeten. Dat zijn doorzetters. Kijk hier in de stad. Een beetje regen en er staat voor de schoolpoort een file met moeders in de auto.” Over de samenwerking met zijn pupillen van Asterix is hij zeer positief. “Ik sta al acht jaar voor deze groep en geniet iedere keer. Natuurlijk zie je de meesten maar een paar jaar tot hun studie afloopt. Maar de sfeer is goed, het is één blok, ongeacht de individuele prestaties. Ze zijn goed in staat te analyseren. Sommigen houden een logboek bij vol cijfers en details. Zelf ben ik niet zo’n bureaucraat. Loop op gevoel, met een knipoog en geniet ervan. Zit je goed in je vel, dan presteer je beter. Dat probeer ik ze mee te geven. Zeker, we trainen hard, maar hou souplesse, let op techniek. Doe alles op ritme. Tik, tik, tik. Loop zo licht mogelijk. Mij hoorde je ook nooit op mijn voeten neerkomen. Goed hardlopen is een kwestie van energie sparen.” Interview | Frits van Otterdijk Foto | Bart van Overbeeke

20 | Student

Clmn

4 oktober 2012

Activiteitenkalender Ma 8, di 9, wo 10 oktober, 20.00 uur, Filmhuis De Zwarte Doos | The Invader

Woensdag 17 oktober, 11.45 – 13.00 uur, Filmhuis De Zwarte Doos | De grote Amerikashow

Amadou, een Afrikaanse man, spoelt aan op een strand in Zuid-Europa. Het lot brengt hem naar Brussel, waar hij te maken krijgt met mensenhandelaren en

Een gesprek met Tom-Jan Meeus, NRC-correspondent en schrijver van De grote Amerikashow, over populisme en wantrouwen in een gespleten land. Vooruitblikkend op de Amerikaanse presidentsverkiezingen en terugkijkend op de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. Ook gaat hij in op de politieke cultuur in Nederland die naar zijn idee razendsnel veramerikaniseert , juist nu Amerika het populisme begint in te dammen. Realiseert Nederland zich wel wat de risico’s zijn van een

de ravissante Agnès. Gelaagde en prikkelende film over de primaire angsten en passies van de moderne nomadische mens.

Thomas Prevoo , Student Tech nische Bedrijfs kunde, master ­ Innovation Ma nagement

WC-eend Hoera! De TU/e is volgens studenten de beste universiteit van Nederland en ook volgens de hoogleraren behoren we tot de nationale top en zijn we in elk geval de beste technische universiteit. Reden voor een feestje! Het liberaal-conser­ vatieve weekblad Elsevier, normaal vooral een podium voor narcistische VVD- en CDA-coryfeeën en andere old boys uit het network, publiceert elk jaar een ranking van universiteiten in ons land. En dit jaar kwam de TU/e dus erg goed uit de bus. Dat dat goed nieuws is, staat buiten kijf en ik wil als student dan ook zeer zeker niet bepleiten dat alles ruk is op onze universiteit. Maar toch, de titel doet mij een beetje denken aan de beste Nederlandse reclameslogan ooit: ‘Wij van WC-eend, adviseren WC-eend’. Want gevoed door een flinke dosis chauvinisme en het ontbreken van vergelijkingsmate­ riaal, vindt elke student naar goede studententraditie volledig subjectief zijn eigen universiteit sowieso de beste. Dus daar zijn de Eindhovense studenten in elk geval de winnaar in: dit soort tests zó invullen dat de eigen universiteit als beste eindigt. Het zegt natuurlijk ook wel wat over de situatie op andere universiteiten in den lande. Ik vraag me sterk af hoe voor studenten op die wetenschappelijke onderwijsinstituten de situatie is. Een nog slechtere bereikbaarheid door een nog Groenere Loper in aanleg? Een nog haperender informatiesysteem dan ons eigen OASE? Nog oudere gebouwen dan Potentiaal en Paviljoen? Mijn gedachten gaan uit naar hen... Enfin, hoe de ranking tot stand komt doet er niet zo veel toe, de Eindhovense universiteit wint. En dus mogen we dit jaar weer op elke flyer en in elk artikel roepen dat we de beste universiteit van Nederland zijn. Landskampioen, een prijs waar men elders in Eindhoven ook naar snakt. Dat diverse gerenommeerde internationale rankings een ander beeld laten zien, laten we gemaks­ halve maar even onopgemerkt. Wij van de TU/e adviseren de TU/e! Op www.cursor.tue.nl vind je meer columns. De volgens de redactie beste column plaatsen we hier.

Woensdag 10 oktober, 11.45- 13.00 uur, Blauwe Zaal, Auditorium | Lezing: Wat nu weer? Weers- en klimaatverwachtingen! Volgens Aristoteles bewoog de zon zo snel dat de lucht rond de zon ontbrandde en zo de aarde verwarmde. De maan kon dat niet, die bewoog niet snel genoeg. Inmiddels weten we beter, maar raken we nog steeds niet uitgepraat over het weer. Het KNMI gebruikt complexe modellen van de atmosfeer, oceaan, land en ijs om het weer en het klimaat te voorspellen. Met die modellen kan tot ongeveer een week vooruit het

weer voorspeld worden en kunnen we zelfs nog iets zeggen over weersomstandigheden in de toekomst.

TU es nl .tue. rsor w.cu

er Me n? te we

ww

gepolariseerde maatschappij met links en rechts populisme?

Woensdag 17 oktober, 11.45 – 13.00 uur, Blauwe Zaal Auditorium | Supernormale Beeldcultuur Waarom kun je soms uren gamen zonder dat je het door hebt? Wat maakt een soapserie zo verslavend? Het heeft alles te maken met de supernormale prikkel. Dit zijn overdreven prikkels waarop sterker wordt gereageerd dan op een normale, natuurlijke prikkel. Jeroen Jansz, hoogleraar Media en Communicatie, reflecteert vanuit zijn vakgebied op dit fenomeen. Met theatrale inleiding door theatergroep Cowboy by Nacht.

Wat is de meest bijzondere gebeurtenis sinds je in Eindhoven studeert? Per ongeluk vorig jaar met mijn huisgenoten midden in de nacht een wasmachine op het uithangbord van een winkel laten zakken. Vervolgens hebben we er met z’n vieren zes uur over gedaan de wasmachine weer binnen te krijgen. Slechtste gewoonte? Altijd profiteren van gratis koffie. Op wie of wat ben je het meest trots? De mensen die samen met mij de uitdaging aangaan binnen Solar Team Eindhoven, zonder al te veel zekerheden. Wat heb je afgelopen week geleerd? Dat cellen van zonnepanelen uiterst breekbaar zijn, wat een mooie gekromde auto moeilijk maakt. Wat vind je het mooiste (terugkomende) studentenfeest van het jaar in Eindhoven? Uiteraard de kroegentocht tijdens de Intro: jong, oud, lid, geen lid, iedereen van de partij. Over wie of wat wil je voorlopig niets meer horen? De crisis. Wat nou crisis? We leven hier in Nederland nog steeds in een tijd van eindeloze mogelijkheden! Wat wil je worden als je groot bent? Tot ik vijf was, was dat vliegtuigtrapbestuurder; sindsdien is het uitvinder. Heb nog altijd een belofte aan mijn moeder om een geluidloze stofzuiger te ontwikkelen. Laatste whatsapp? ‘Eindhoven is nog altijd het beSTE’, aan de Solar Team Eindhoven (STE)-groep.

Lex Hoefsloot (21) Vierdejaars Werktuigbouwkunde. Honors Program en bachelor net afgerond, dit hele jaar teammanager Solar Team Eindhoven (STE); in september 2013 met de auto naar Australië!

Foto | Bart van Overbeeke

Ultieme kijk-, lees-, web-, luister-, doe- of laat-tip? Neem zeker even een kijkje op www.solarteameindhoven.nl.

Voor de v olgende kandidaa deze rub t in riek schra pt Lex de vraag ‘W at vind je het moois (terugkom te ende) stu dentenfe van het ja est ar in Eind hoven?’. In plaats daarvan wil hij gra weten: w ag at ontbre ekt er aan de univers iteit? (Mvd V)

Student | 21

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

In the picture

‘Ah, daar is ie gebleven #tueindhoven’, twittert @stormkees op 25 september. Op het bijgevoegde Instagram-kiekje de klok van Simon Stevin, treurig tussen een berg stenen bij een loods aan de oostkant van de campus. Het drie meter hoge uurwerk -in 2007 gemaakt ter ere van het vijftigjarig bestaan van de werktuigkundige studievereniging- stond sinds 2008 bij het Hoofdgebouw, maar moest verkassen vanwege de aanleg van de Groene Loper. De UD bij Technische Natuurkunde zegt het bewuste stuk van de campus eigenlijk amper te kennen. Storm kwam er, eens een andere route wandelend, voorbij omdat hij college moest geven in een zaal daar vlakbij (de faculteit zit momenteel, in afwachting van nieuwbouw, verspreid over meerdere gebouwen op het terrein). “Ik vond het een beetje een droevig plaatje. Ik heb geen emotionele band met het ding, maar hoop wel dat ie weer een prominentere plek krijgt. Ik vind ‘m leuker dan die ‘vuist’ die nu uit de vijver steekt. Deze klok, zo’n stoere machine vol raderen, heeft de uitstraling die de TU/e moet hebben.” Volgens Rianne Gommans, vicevoorzitter van studievereniging Simon Stevin, krijgt de klok zeker weer een mooi plaatsje op de campus. “Sowieso niet meer aan de kant van de Groene Loper, daar past ie kennelijk niet in het plaatje en bovendien ligt daar nu de vijver. Waar ie wél komt te staan en wanneer, is nog niet helemaal duidelijk; ik heb gehoord dat ie misschien aan de achterkant van Gemini komt.” (MvdV) ? Volgende keer jouw foto op deze plek Mail ‘m naar [email protected]

Droevig

En hoe is het in Durham?

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat weken twee iedere kunnen ers Cursorlez verplicht is of omdat ze het leuk vinden. n. meekijke d buitenlan het in dent TU/e-stu over de schouder van een

Begin augustus ben ik voor drie maanden vertrokken naar Durham in het United Kingdom. Euro’s inwisselen voor pounds, achter elke vraag ‘please’ zeggen, veiligheidsinstructies op elke deur, het algemene gebruik van de zin ‘oh dear’, thee met melk… Het was even wennen, maar ik ben helemaal ingeburgerd! Ik ben bezig met een researchproject voor mijn minor op het grensvlak tussen biologie en scheikunde: in de kunstmatige synthese van eiwitten worden op dit moment moleculen gebruikt die erg giftig zijn en niet oplosbaar in water. Mijn onderzoek richt zich op het veranderen van de moleculen, zodanig dat het molecuul wateroplosbaar wordt en zijn functie behoudt. Naast mijn researchproject heb ik ook de kans

gekregen de tweejaarlijkse International Conference on Physical Organic Chemistry 2012 in Durham te bezoeken. Mijn supervisor organiseerde deze wereldconferentie, waar het nieuwste onderzoek gepresenteerd wordt door vooraanstaande professoren. Een enorm leerzame ervaring. Durham heeft een rijke historie en is gebouwd om de Cathedral, een van de zes grootste van de wereld. De stad ligt op een heuvel in een vallei, dus vanaf de toren heb je bij goed weer uitzicht over de hele vallei. Volgens de mythe moet je de toren niet beklimmen voordat je geslaagd bent, anders kun je geen A meer halen! Ook de rivier Wear heeft een centrale rol in het dagelijkse leven: wanneer je iemand de weg vraagt, begint de routebeschrijving altijd bij 1 van de 7

bruggen over de rivier. Die namen behoor je dus snel te kennen! Daarnaast biedt de rivier ook zorgen, want al het water van de vallei stroomt de rivier in. Sinds ik hier woon, is de rivier al twee keer buiten haar oevers getreden en heb ik mijn regenlaarzen uit de kast kunnen halen om met droge voeten naar de Science Site te kunnen lopen. Gelukkig heeft Durham mij meer te bieden dan alleen regen en scheikunde. Durham University is naast Oxford en Cambridge de enige universiteit in de UK die het college-system heeft. Elk college staat bekend om zijn eigen tradities, academische kwaliteiten of sportfacili­ teiten. In de periode dat je in Durham studeert, ben je onderdeel van een college, wat inhoudt dat je wordt uitgenodigd voor een overload aan filmavonden, bonfire nights, uitjes, feestjes, binnenbarbecues, sportactivi­ teiten (elke zaterdagochtend wordt er een Parkrun georganiseerd, 5km run met ±200 man, heel motiverend!) en dat je veel studenten leert kennen van andere faculteiten en vriendschappen voor het leven aangaat. Hoogtepunt zijn de Formal Dinners, feestelijke maaltijden die tegen lage prijzen in Main College worden gehouden voor alle studenten van jouw college. Er zijn tradities waar je je aan moet houden: het dragen van suits en

Impressie van een Formal Dinner in St Chad’s College. Lotte staat links in de rode jurk.

smart dresses is verplicht, net als het dragen van een Harry-Potterwaardige gown. Tijdens het eten wordt uitsluitend wijn geschonken en je mag niet opstaan om naar de wc te gaan. De Principle (baas) en andere belangrijke mensen zitten aan de ‘High Table’ vooraan in de

eetzaal. Een geweldige ervaring om te beleven en vrienden te maken over de hele wereld.

Lotte van Beek, studente Scheikundige Technologie

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit najaar of komende winter in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl