1.1 Groei naar volwassenheid 1ste leerjaar Wie ben ik?
2de leerjaar Wie ben ik?
Mijn lichaam ° puberteit - lichamelijke veranderingen * puistjes, lichaamsgroei - seksualiteit * in een open sfeer praten over seksualiteit * de juiste biologische termen - lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes ° gezondheid - voeding * ontleden van persoonlijke eetgewoonten. * belang van regelmatige en gevarieerde voeding * verband tussen voeding en prestaties - lichaamsbeweging en sport * het belang van bewegen * vormen van beweging * vormen van sport - hygiëne * onderzoek gedragspatroon * wat is hygiëne? * het belang van hygiëne
Mijn lichaam ° puberteit - lichamelijke veranderingen en mijn zelfbeeld - seksualiteit * zelfbevrediging * voorbehoedmiddelen - doorpraten over verliefdheid
° gezondheid - voeding * kritisch bekijken * additieven, residu’s, E-lijst... * industriële voeding en biologische voeding - lichaamsbeweging en sport * topsport * als sport ongezond wordt * prestatiedwang en prestatiedrang - hygiëne * kritisch bekijken * reclame * schoonheidsproducten en verzorgingsproducten verschillen en gelijkenissen
* vormen van hygiëne kledij, lichaam, woning - vormen van verslaving * snoepen, tv-kijken, roken
- vormen van verslaving: * alcohol, drugs, roken , gokken..
Mijn persoonlijkheid Mijn persoonlijkheid ° kritisch onderzoek van mijzelf - blinde vlekken - hoe leer ik mezelf kennen? - aangeboren en aangeleerd * zeden en gebruiken in mijn cultuur * doorbreken van rolpatronen
° zelfonderzoek - opmaken zelfportret - betekenis van een identiteit - uiterlijk en innerlijk - aangeboren en aangeleerd * jongens/meisjes * verschil van opvoeding thuis, school, vrienden, jeugdbeweging, sportclub… - belang van zelfkennis
* vormen van opvoeding laissez-faire, autoritair .. - zelfbeeld * positief of negatief zelfbeeld * realistisch of gefantaseerd zelfbeeld ° emoties - emoties herkennen bij mezelf en bij anderen - agressie - jaloersheid - onzekerheid
° emoties - wat zijn emoties? - emoties herkennen bij mezelf - faalangst en zelfvertrouwen - verdriet en vreugde - stress (examenstress) - verlegenheid...
° spiegelen aan anderen - ideaalbeeld - belang van eigenheid
° spiegelen aan anderen - hoe zien de anderen mij ? - hoe wil ik dat de anderen mij zien? Wat wil ik?
Wat wil ik? Omgaan met mijn mogelijkheden ° verwachtingen - realisme ° behoeftenonderzoek - vriendschap - zakgeld - hobby Omgaan met mijn seksualiteit ° vriendschap, verliefdheid ° de eerste “kalverliefde” ° gevoelens: verwarring, schaamte ° gedrag : bluffen ,liegen ° zich goed voelen
Omgaan met mijn gezondheid ° lekker en gezond? - bv. snoepen ° stoer doen of gezond blijven - bv. roken
3de leerjaar Wie ben ik? Mijn lichaam ° aanvaarding van mijn lichaam
Omgaan met mijn mogelijkheden ° zelfvertrouwen - omgaan met onzekerheid - omgaan met frustraties liefdesverdriet, slecht rapport verbroken vriendschap Omgaan met mijn seksualiteit ° seksuele geaardheid ° vergelijken met anderen ° hoe kan ik grenzen aangeven? ° een gevoel van veiligheid
Omgaan met mijn gezondheid ° hoe schat ik risicogedrag in? - voeding - drugs - sport
4de leerjaar Wie ben ik? Mijn lichaam ° aanvaarding van mijn lichaam
- biologische behoeften - omgaan met gezondheid en ziekte * lichaamsbeweging (sport) * verslaving * gezondheidsobsessie ° seksualiteit - sekseverschillen - holebi - bespreekbaarheid, zelfrespect, afspraken, veiligheid * veilige seks * zwangerschapspreventie * SOA * zelf je grenzen bepalen Mijn persoonlijkheid ° zelfbeeld - negatief zelfbeeld oorzaken complexen dysfuncties - positief zelfbeeld het unieke zelf zelfwaardering zelfrelativering ° aangeboren/ aangeleerd - niet alles ligt voor het leven vast - dingen die ik kan veranderen - dingen die ik zou veranderen
- realisme * omgaan met schoonheidsnormen * eetstoornissen - zelfrespect en respect voor de andere * risicogedrag ° seksualiteit - functies van seksualiteit * voortplanting * lustbeleving * genegenheid - normaal / abnormaal / aanvaardbaar / niet aanvaardbaar? * seksuele taboes
Mijn persoonlijkheid ° persoonlijkheid, karakter en temperament - erfelijkheid - opvoeding en omgevingsfactoren - vrije wil ° mijn persoonlijkheid en die van anderen kennen - van frenologie naar persoonlijkheidstest - typologie van persoonlijkheden ° waardering van persoonlijkheidskenmerken - rol van de cultuur - rol van de context ° informatie over mezelf - zelfreflectie - feedback van anderen
° emoties - omgaan met emoties jaloersheid, afgunst agressie, haat, boosheid pijn, leed, verdriet, - emotionele behoeften genegenheid, liefde treuren, rouwen piekervaringen, kicks - EQ
° emoties - rationeel / irrationeel kan ik objectief zijn? dromen - hulp bij emotionele moeilijkheden stress obsessie eenzaamheid angst depressiviteit, suïcide
° spiegelen aan anderen - mijn ideaalbeeld de leeftijdsgroep reclame en media vedettencultus - groepsgedrag, leiderschap, authenticiteit
° spiegelen aan anderen - zich afzetten tegen anderen in-group versus out-group coalities en territoriumgedrag rivaliteit - ploeggeest, samenhorigheid, samenwerking,
Wat wil ik? Omgaan met mezelf ° mijn dromen - toekomstperspectief, - ambities, aspiraties ° mijn mogelijkheden - realistisch inschatten * onzekerheid
Wat wil ik? Omgaan met mezelf ° een levensplan - initiatieven nemen/ parasiteren - conformisme/ non-conformisme ° mijn kwetsbaarheid - vallen en opstaan *ontgoochelingen
* zelfoverschatting ° wat heb ik nodig? - essentiële behoeften? - materialistisch of?
Omgaan met anderen ° omgaan met conflicten - leeftijdgenoten - generatieconflicten - ouders - autoriteiten
* frustraties - eenzaamheid * niemand begrijpt mij * uitsluiting, isolement - relativeren, humor, nuanceren Omgaan met anderen ° omgaan met conflicten - oorzaak van conflicten - oplossen van conflicten ° verwachtingen - wat ik van anderen verwacht - wat anderen van mij verwachten
5de leerjaar
6de leerjaar
Wie ben ik?
Wie ben ik?
Mijn lichaam ° erfelijkheid - wat is het nut van genetica ? * prenatale opsporing van genetische afwijkingen * wie bepaalt wat “afwijkend” is ? - het menselijk genoom in kaart gebracht * algemeen menselijk genoom * specifiek genoom
Mijn lichaam ° erfelijkheid - eugenetica * rasverbetering ? * klonen - gedragsgenetica * tweelingonderzoek * adoptiekinderen - predictieve genetische testen * nut en gevaren
° seksualiteit - intimiteit * taalgebruik - soorten relaties (Van Ussel) * ik-ik relatie: hoe beleef ik de eigen lichamelijkheid ? * relatie ik – de ander: geen wederkerigheid, geen gelijkheid, vb. voyeurisme, exhibitionisme * ik-jij relatie:wederkerigheid, geen gelijkheid, vb. prostitutie * wij-relatie: gelijkheid en wederkerigheid
° normering van seksualiteit (Van Ussel) - historisch * binnen het gezin * in de maatschappij - cultureel * in onze samenleving * in andere maatschappijen
Mijn persoonlijkheid Mijn persoonlijkheid ° aangeboren/ aangeleerd - mens-zijn - het hominisatieproces - nature>< nurture - taal bij primaten ° bewust / onbewust - psychoanalyse - herinnering / geheugen
° emoties - emotionele intelligentie
° persoonlijkheidstheorieën - trektheorieën (Eysenck, Guilford) - psychodynamische theorieën (Freud, Adler) - sociale gedragstheorieën (Bandura) - humanistische theorieën (Maslow, Rogers) ° persoonlijkheidsstoornissen - positief abnormaal * het genie - negatief abnormaal * criminaliteit * psychiatrie ° emoties - sociale beïnvloeding van emoties * manipulatie van gevoelens (politiek,
- emotionele vaardigheden * kennis van de eigen emoties * positieve hantering van emoties * jezelf motiveren * empathie * kunnen omgaan met emoties van anderen
reclame - emotionele experimenten * Milgram: gehoorzaamheid * Zimbardo: gevangenis-experiment - primaire en secundaire emoties - omgaan met negatieve emoties bij jezelf en anderen ° authenticiteit
° authenticiteit - zelfbeeld (intern/extern) - introspectie (gevoelens/gedachten) - zelfperceptie (eigen gedrag) - looking glass-self (analyseren van reacties van anderen op onszelf - autobiografische herinneringen - zelfwaardering - zelfhandhaving - zelfbeschikking
- verdedigingsmechanismen * rationalisatie / projectie / verdringing compensatie/ verschuiving van agressie / negatie/sublimering/ regressie - zichzelfbeschermende vooroordelen * positieve en negatieve vooroordelen
Wat wil ik? Omgaan met mijn toekomst
Wat wil ik? Omgaan met mijn toekomst ° realistische inschatting van de eigen mogelijkheden - ambities, aspiraties - zijn mijn doelen bereikbaar ? ° blikverruiming - essentiële behoeften? - materialistisch of?
° reflecteren over - studie- en beroepskeuze - partnerkeuze ° blikverruiming - mijn toekomst of onze toekomst ? *samenhang * mogelijkheden Omgaan met anderen
Omgaan met anderen ° omgaan met conflicten - eenzaamheid - vervreemding - negatieve kritiek - grens autoriteit / morele zelfstandigheid - grenzen van absolute gehoorzaamheid
° omgaan met macht - verschijningsvormen van macht - machtsmiddelen - eigen macht en die van anderen - tertiaire groepsdruk, geld, bezit, titels - macht van de media
