10e jaargang • nummer 2 • maart 2014 In deze dorpskrant: Activiteitenplanning DAC Arend’s Westerkijk Enumatil Kern met Pit Feest 24 mei Je eigen Kunstwerk Prijsvraag Tennet Hoogspanning Buurdorpen / gem Leek Molen Enumatil Natuurlijk
p. 2 p. 3 p. 4 p. 6 p. 7 p. 7 p. 8 p. 9 p.14 p.15
En nog veel meer! Redactie: Dick Spreeuwers, 0594-500200 Petra Geertsema, 0594-505963 Opmaak: Anna Bilstra, 0594-855076 Bijdragen van: Anna Bilstra • • Annette Barelds • Arjen Boer • Bert Dijkhuizen • Bianca Rood-Vonk • Brenda Harsveld • Carla Besteman • Dick Spreeuwers • Esther Spoelstra • Evelyn Bethlehem • Hanneke Steenbergen • Herman de Heer • Hilko Bron • Janneke Wolkorte • M.H. Wijk • Sjouke Bakker • Willeke Bethlehem Redactieadres: De Klap 28, 9811 PH Enumatil Email:
[email protected] Website: Www.enumatil.eu Verschijnt. De derde woensdag van de oneven maanden, behalve juli. Oplage: 200 stuks Volgende nummer: 21 mei 2014 Sluitingsdatum kopij: 04 mei 2014
! Jaarvergadering woensdagavond 26 maart 20:00 in de molen ! Redactioneel Na tien jaar zelf heel directe invloed te hebben gehad op de opmaak van de dorpskrant is het voor mij dit keer ook een verrassing hoe de krant er uiteindelijk uit zal komen te zien. Vanaf dit nummer wordt dat niet meer gedaan aan De Klap 28 maar verzorgd door Anna Bilstra. Een beetje onwennig voelt dat wel maar tegelijkertijd vind ik het ook heel erg leuk dat iemand anders het stokje over wil nemen. Daarnaast is er nog meer verandering. Alle kopij wordt vanaf dit nummer nagelezen door Petra Geertsema. Ook daar ben ik heel blij mee want er wilde nog wel eens een voutje (sorry… foutje) tussendoor sluipen. Zelf las ik natuurlijk alles wel door maar voor een echte controle ontbrak me helaas vaak de tijd. De redactie van de dorpskrant bestaat nu dus uit drie personen. Petra doet de correctie, Anna de opmaak en ik verzorg de redactie, coördinatie of hoe je het ook maar wilt noemen. Kopij voor de dorpskrant kan nog steeds gewoon naar
[email protected] maar wordt in het vervolg doorgestuurd naar Petra voor correctie. Ik krijg het dan terug en zet alles in mapjes met foto’s, logo’s en andere illustraties erbij. En dan gaat Anna ermee aan de slag. Dat betekent natuurlijk ook dat de weg wel iets langer wordt. Daarom is het van groot belang dat de kopij op tijd wordt aangeleverd. Omdat alles tot nu toe in één hand was kon ik vaak nog wel wat spelen met de kopij datum. Dat wordt nu wel wat ingewikkelder en zal daardoor eerder leiden tot een week uitstel. De uiterste inleverdatum voor kopij voor de volgende dorpskrant staat vermeld op de dorpskrant en we willen iedereen vragen hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Rest mij voor nu u, namens het hele redactieteam, veel leesplezier toe te wensen. Namens de redactie, Dick Spreeuwers
Activiteitenplanning DAC 2014 28 maart 29 maart 19 april 21 april 26 april 24 mei Juni Juni
Filmavond groep 1 t/m 8 Schetsen maken voor de schuilhut Schets schilderen op de schuilhut Paasvuur Rommelmarkt bij de molen Feestelijke opening schuilhut Dagreisje groep 1 t/m 4 Zomerkamp groep 5 t/m 8
Collecte Dierenbescherming. Afgelopen oktober is in Enumatil weer de collecte voor de Dierenbescherming gelopen. De collectant mevrouw M.H. Wijk geeft de opbrengst elk jaar trouw door aan de dorpskrant.
Groningen was in 2013 € 49.960,81 (2012 € 64.552,91). In Enumatil was de opbrengst in 2013 € 102,38 (2012 € 87,89) Iedereen hartelijk dank voor de bijdrage. Deze zullen worden besteed aan dieren binnen de regio.
De opbrengst in de provincie
Noodpakket! Standaard • radio op batterijen • Zaklamp • Extra batterijen • Eerste hulp kit • Eerste hulp handboek • Lucifers in waterdichte verpakking • Waxinelichtjes • Warmhouddekens • Gereedschapsset • Waarschuwingsfluitje Extra • voorraad flessenwater • Contant geld • Kopieën ID en verz. • Plattegrond omgeving • Autokaart • Bel. tel. nrs. • Voor. houdbaar eten • Medicijnen • Regenponcho’s • Voorr. verzorgings art. 2
Belangrijke Telefoonnummers Algemeen alarmnummer 112 Huisartsenpost 0900-9229 Ambulance 050-3123040 Brandweer 0594-551515 Politie (geen spoed) 0900-8844 Dieren alarmnummer 144 Dierenambulance 050-5791909 Gemeentehuis 0594-551515 Storing Elektriciteit en gas 0800-9009 Storing kabel 0900-1884 Storing water (kant. uren) 050-3688688 Storing water (na kant u.) 0800-0202013 Kindertelefoon (2-8 uur) 0800-0432 Sensoor 0900-0767
AREND’S WESTERKIJK Arends Westerkijk Door Arend Westerdijk
Waardering Was het maar net zo gemakkelijk als Olympisch Kampioen worden, zo’n stukje schrijven. Nu hoor ik u al denken: ‘Die is het nou wel helemaal kwijt, we vonden het altijd al een rare snijboon, die Westerdijk, maar nu vliegt hij helemaal uit de bocht door te beweren dat het makkelijker is om Olympisch Kampioen te worden dan zo’n stukje te schrijven! Flutstukjes overigens’.
ken in. De klok liegt niet en legt onverbiddelijk vast wie de snelste is.. Het is het soort duidelijkheid dat mensen graag willen in een tijd waarin we overspoeld worden door informatie en er daarom verder weinig echt duidelijk is: tegenover iedere mening staan minstens tien andere meningen en de waarheid ligt op het kerkhof met de leugen als grafschrift. (Hier hoeft u verder niet te diep over na te En daar zit hem nu net de denken hoor, dit is een typisch kneep, de meningen zijn ver- geval van vaag doen in de deeld. Je doet het nooit voor hoop slim over te komen) iedereen goed, zo’n stukje Winnen doen we met zijn allen schrijven. Als je Olympisch en de verliezer staat éénzaam Kampioen wordt, is dat niet te in een hoekje zijn verdriet te betwisten al zijn er natuurlijk verbijten terwijl de stukjesaltijd verliezers die lopen te schrijver twijfelt naar wie zijn mekkeren dat ze last van hun sympathie moet uitgaan. rug hadden, een slechte dag (Waar haalt hij ze vandaan!) hadden of gewoon pech hadden. Dat is allemaal gezeur Daarmee hebben we de kern voor de korte termijn, de Gou- van het probleem ook te pakden Plak blijft, is voor eeuwig ken: hoe ver wil je gaan? Om en gaat de geschiedenisboebijvoorbeeld Olympisch Kam-
pioen op de schaats te worden, moet je heel ver gaan terwijl een krabbelaar die moeizaam zijn rondjes draait daar meer plezier in kan hebben. Niemand zal het in zijn hoofd halen de krabbelaar met de kampioen te vergelijken. Dat is bij stukjesschrijvers anders, daar is geen klok die uitmaakt of het geslaagd is of een mislukking. Iedereen mag zijn of haar eigen mening op het stukje loslaten en ze zijn allemaal even waar. Je kunt anders denken dan alle andere mensen en toch kan niemand het betwisten dat je anders denkt. Je mag blij zijn als stukjesschrijver dat iemand de moeite neemt om op je grafsteen te graveren: ‘Hij heeft zijn laatste stukje gevuld’. Tja, waardering……. Ik moet zeggen, het viel deze keer best mee. Ik heb er wel eens langer over gedaan, om zo’n stukje te schrijven.
Molenspreuken
''Met molentjes lopen'' De betekenis: ''Niet goed bij zijn verstand zijn''
3
Enumatil: Kern met Pit! Anna Bilstra Met het project “Opknappen van de schuilhut” nam Enumatil deel aan de 2013 editie van Kern met Pit. Dankzij het werk van alle vrijwilligers en sponsoren hebben we de eerste stappen van het kluswerk nog net in 2013 kunnen uitvoeren. En met een mooi resultaat: tijdens de prijsuitreiking op zaterdag 18 januari op het prachtige landgoed Freylemaborg werd ons het predikaat “Kern met Pit” en de daarbij behorende cheque van maar liefst €1000 toegekend! Dit bedrag dekt een deel van de materiaalkosten die gemaakt worden.
We stonden na de eerste stemrondes op gelijke hoogte, maar Losdorp is uiteindelijk met hun prachtige project “Tunnelvisie als project” door de vakjury als winnaar gekozen (het beschilderen van fietstunnels, zie www.kernmetpit.nl voor meer informatie).
Inspirerend Vanwege onze deelname aan Kern met Pit heb ik in januari 2013 en 2014 de Prijsuitreiking mogen bijwonen – in 2013 om ons project te presenteren en in 2014 om de resultaten en ervaringen te delen. Ik was beide dagen verrast door de Juryrapport mooie en inspirerende projecten die door andere In december is de Kern met Pit jury komen kijdeelnemers gepresenteerd werden en door de ken naar de voortgang van het project. Daaruit inzet van de vele vrijwilligers. Het ene dorp zorgt is een rapport voortgekomen wat hiernaast te voor een dorpstuin, het andere wil graag een zien is. speeltuin voor gehandicapte kinderen aanleggen, een derde haalt met paard en wagen appels uit Losdorp winnaar provincie Groningen boomgaarden op die anders niet gebruikt worden Voor iedere provinciale winnaar was er een extra op om sap van te persen voor het dorpshuis en prijs van €1500 beschikbaar. De beoordeling ga zo maar door. Als u in de gelegenheid bent daarvoor bestond voor ¼ deel uit stemmen via om eens iets mee te maken van Kern met Pit de sociale media door het Nederlandse publiek, dan kan ik u dit zeker aanraden. Hulde aan dit voor ¼ deel door de deelnemers zelf, voor ¼ initiatief van de koninklijke nederlandse heidedeel door de Kern met Pit jury en ten slotte voor maatschappij! ¼ deel door een vakjury.
4
5
Namens de feestcommissie
Feest in Enumatil! OPENING VAN DE OPGEKNAPTE “SCHUILHUT”
24 mei 2014
Hanneke Steenbergen, Evelyn Bethlehem, Carla Besteman en Anna Bilstra vormen samen de feestcommissie voor de opening van de schuilhut en feestelijke activiteiten daaromheen. We zullen u tot en met mei geregeld op de hoogte houden van de plannen. In deze dorpskrant meer informatie over het kunstwerk, een prijsvraag en een feestelijke middag op 24 mei.
Oproep! Vrijwilligers gezocht Op de dag van het feest zou het leuk zijn als er bijvoorbeeld crêpes of spekkedikken worden gebakken. Ook kunnen we wat mensen gebruiken die willen begeleiden bij een spelletje of willen helpen achter de bar. Lijkt dit u leuk? Dan horen we dat graag! Vrijwilligers kunnen zich melden bij de feestcommissie (o.a. via
[email protected]). Ook als u apparatuur zou willen uitlenen zoals een spekkedikken ijzer maar niet zelf wilt kokkerellen dan horen we dat graag.
Locatie: Tijd:
Speelweide Van 14:00 tot 17:00
Programma: Van knutselen voor de kinderen tot spelletjes en dans voor iedereen, een hapje en drankje en meer om er een leuke middag van te maken! Met om 14:30 formele opening van de opgeknapte schuilhut door de Dhr. Hoekstra, burgemeester van Leek
Komt allen!
Klussen aan de schuilhut In het voorjaar zullen de kluswerkzamheden aan de schuilhut worden afgerond. Het dak en de vloer worden geplaatst. Voor de opening zullen ook de bankjes weer worden geplaatst waarvoor een strook beton zal worden gestort. Alvast weer dank aan de vrijwilligers! 6
Prijsvraag: Hoe heet de keet? De “Schuilhut” op de speelweide is straks meer dan dat; het is een prachtige houten opslagruimte voor spullen van de DAC, een uitgifte plaats voor hapjes en drankjes en er kan nog steeds droog onder een afdak worden gezeten. Vind jij ook dat de opgeknapte schuilhut een naam verdient? Help ons dan door je idee (ën) aan ons te laten weten! De leukste 3 inzendingen (gekozen door een deel van de Feestcommissie Schuilhut*) zullen worden rondgemaild en op de website geplaatst (www.enumatil.eu). Daarna mag er gestemd mag worden door alle inwoners van het dorp. Krijgt jouw inzending de meeste stemmen, dan zul je deze vanaf de feestelijke opening op 24 mei terugzien op de “Schuilhut”!
Uiterste inzenddatum: 14 april
Je eigen KUNSTWERK op de speelweide! Gezamenlijk een kunstwerk maken voor op de opgeknapte “Schuilhut” op de speelweide onder begeleiding van Trijnie Wubbolt. Trijnie zal van onze schetsen een mooi ontwerp maken waarna we op de tweede dag gezamenlijk aan het schilderen gaan. Thema: Spelen! Voor al het materiaal wordt gezorgd
SCHETSEN: Zaterdag 29 maart SCHILDEREN: zaterdag 19 april (Onthulling 24 mei tijdens feestelijke opening) Locatie: Atelier van Trijnie (Molenpad 14, Enumatil) Tijden: Tussen 12:00 en 18:00 Voor wie: Voor iedere inwoner van Enumatil van jong tot oud die het leuk vindt om mee te doen, met een extra oproep aan de jeugd, jullie maken immers het meeste gebruik van de speelweide. Ervaring is niet nodig, alleen een beetje lef...! Aanmelden (of vragen?): Graag! Per e-mail:
[email protected] Ook zonder aanmelding ben je welkom! Ook deelname aan 1 van beide dagen is mogelijk. We hopen op jullie deelname!
Stemmen per mail: in de week van 21 t/ m 27 april
Prijsvraag “Schuilhut”: Hoe heet de keet?
Doe mee! Mail je inzending naar de dorpskrant:
[email protected] of gebruik het strookje hiernaast.
Je eigen naam:
Voorstel(len) voor nieuwe naam voor de Schuilhut:
(*Carla Besteman, Hanneke Steenbergen en Anna Bilstra zijn uitgesloten van deelname ivm het maken van een selectie uit de inzendingen.)
SCHUILHUT
Inleveren bij Anna Bilstra, Westerdijk 23
7
Tennet schrapt traject Vierverlaten-Ens In juli 2012 werd bekend dat Tennet langs ons dorp Enumatil een nieuwe hoogspanningslijn, de 380kV-Noordwest, wilde aanleggen. Op termijn zou de huidige, verderaf gelegen lijn (lopend vanaf Vierverlaten ten zuiden van Enumatil richting Boerakker) komen te vervallen. Ook in de dorpskrant is daar indertijd melding van gemaakt. Voor een aantal bewoners aan de rand van Enumatil zou deze lijn ingrijpende gevolgen hebben voor hun woon- en leefomgeving. Tot die groep behoorden wij ook: wij schrokken ons een hoedje toen tot ons doordrong hoe het er ongeveer uit zou komen te zien. Om nog een duidelijker beeld te hebben van het nieuwe type hoogspanningslijn welke hier zou worden gebouwd, reisden wij af naar Bleiswijk waar al een dergelijke lijn staat (zie foto). In een poging om de lijn tenminste op enige afstand te houden van onze stallen, gingen wij het gesprek aan met vertegenwoordigers van Tennet. In de afgelopen anderhalf jaar voerden wij een groot aantal gesprekken, informeerden wij naar technische (on)mogelijkheden en verdiepten wij ons in de landschappelijke gevolgen van een dergelijke lijn. We vroegen aan landschapsarchitecte Lon Schöne uit Assen om de landschappelijke aspecten in kaart te brengen. Hoewel vertegenwoordigers van Tennet hardnekkig spraken over één lijn en één mastpositie, bestaat (zie foto) de nieuwe lijn in werkelijkheid uit twee lijnen die op een afstand van 25 meter naast elkaar lopen.
Dus is er, per mastpositie, ook steeds sprake van twee masten om de draden te dragen. En met draden wordt een hele bundel bedoeld want de hoogspanningsverbinding zou op termijn 4 keer 380kV moeten kunnen transporteren. En dat is heel wat meer dan de huidige lijn waar 220kV op staat. De laatste drie maanden bleef het stil vanaf de kant van Tennet ( nut en noodzaak werden intern opnieuw bekeken) en eind februari werd bekend dat het plan voor het traject Vierverlaten – Ens was komen te vervallen. Het gedeelte van de Eemshaven tot aan Vierverlaten wordt in fasen wel uitgevoerd. Voor het aanzien van het dorp Enumatil, voor de bewoners waar de lijn (zeer) dicht langs kwam te lopen en voor het verderop, richting Boerakker gelegen, prachtige beekdal van de Matsloot is het een geluk dat deze plannen niet door gaan. De omvang (stroom) en het uiterlijk (50-60 meter hoge masten) van een dergelijke verbinding is ongekend en de toekomst zal leren wat de impact van een dergelijke lijn is op de omgeving, daar waar ze nog wel wordt gebouwd. In Enumatil is de rust weergekeerd en dat is een hele opluchting. We kunnen weer genieten van het werk op het land, zeker met het prachtige voorjaarsweer van de laatste dagen.
Margriet Knol en Arjen Boer, ande NieDijk.
Z.O.Z.
8
Uit de buurdorpen Nieuw in Oostwold: Lana Wolatelier
Lettelbert: Iconische paasdagen
Bianca de Roos-Vonk is haar Wolatelier gestart om Vilten als handwerktechniek/ vaardigheid meer bekendheid te geven. Daarnaast maakt ze van losse schapenwol bijzondere schapenvachtkleedjes.
Vrijdag 18 tot en met maandag 21 april van 13:00 tot 17:00 zal er een expositie zijn van onze icoonschilder Ronald en zijn cursisten. Samen zullen zij een en ander uit de doeken doen in het kerkje van Lettelbert over het schilderen van Iconen.
Kennismaken met Vilt! is een workshop die ze komende maanden zal geven in de Gaveborg. Informatie over de workshops en benodigdheden om te vilten zijn te vinden op www.lanawolatelier.nl
Burenrondje Op 29 maart is het burenrondje. Ook hier is Ronald van de partij: de kerk zal geopend zijn voor bezoekers, de werken van Ronald zijn dan uitgestald. Meer informatie over de deelnemers aan het burenrondje volgt.
Gemeenteblad De bekendmakingen van verordeningen en andere officiële publicaties van de gemeente zijn te vinden in het digitaal Gemeenteblad. Met ingang van 1 januari 2014 zijn gemeenten wettelijk verplicht hun algemeen verbindende voorschriften (zoals verordeningen) elektronisch bekend te maken. De bekendmaking in de Infopagina in de Midweek is geen rechtsgeldige manier van bekendmaking meer.
zich gratis abonneren op een e-mailservice met bekendmakingen. Abonnees krijgen iedere week de voor hun relevante bekendmakingen over hun buurt via de e-mail gestuurd. Als u op dit moment al abonnee bent op de e-mailservice van de bekendmakingen, hoeft u zich niet opnieuw aan te melden.
Alternatieven De gedrukte gemeentepagina blijft vooralsnog in de huidige Gratis e-mailservice vorm bestaan. Overige publiOp de website caties communiceert de gewww.overheid.nl kan iedereen meente via de website of via
9
andere communicatiemiddelen aan de inwoners. Niet iedereen heeft de beschikking over een internetverbinding. Daarom biedt de gemeente de mogelijkheid om de bekendmakingen in te zien op het gemeentehuis. Dit kan via 2 computers met internetverbinding, die in de publiekshal staan. Een papieren afschrift is tegen betaling beschikbaar. Ook op andere locaties in de gemeente zijn computers beschikbaar waar men gratis informatie op kan zoeken. Dit is onder meer mogelijk in de Bibliotheek, Vredewold en Punt 1.
Fietsroutes LeekGroningen krijgen een zesje Fietsers tussen Leek en Groningen geven de huidige fietsroutes gemiddeld een 6+. Slecht scoren de verlichting, beschutting tegen de wind, de verkeersveiligheid en hinder door autoverkeer. Dit blijkt uit een enquête van de provincie Groningen, die in oktober 2013 is gehouden onder ruim 100 fietsers tussen Leek en Groningen. De enquête moet inzicht bieden in de ervaringen van de gebruikers van de verschillende fietsroutes. Ook wil de provincie weten wat de meest geschikte locatie voor een mogelijke Fietsroute Plus is.
KLEURPLAAT Er waren helaas geen inzendingen voor de fotopuzzel uit nummer 1 2014. In deze uitgave geen nieuwe fotopuzzel.
Fietsroute Plus Een Fietsroute Plus is een fietspad dat breder en comfortabeler is dan een gewoon fietspad. Door de aanleg van deze fietsroutes moet het fietsen prettiger en veiliger worden, waardoor op afstanden tot vijftien kilometer meer mensen voor de fiets kiezen in plaats van de auto. Route Uit de enquête bleek dat er op dit moment geen duidelijke hoofdroute is tussen Leek en Groningen. Tussen Leek en Lettelbert worden zowel de Hoofdstraat als het fietspad langs het Leekster Hoofddiep veel gebruikt. Tussen Lettelbert en Groningen verdelen de fietsers zich over de Hoofdstraat door Oostwold en De Hooilanden/Matsloot. De meerderheid van de ondervraagden kiest voor een Fietsroute Plus op de route die ze nu al gebruiken. Alternatieven De provincie Groningen gaat nu de mogelijke alternatieven voor een Fietsroute Plus onderzoeken. De alternatieven komen tot stand in nauw overleg met de gebruikers van de fietsroutes. Hiervoor organiseert de provincie workshops. Vóór de zomer van 2015 moeten Provinciale Staten een voorkeursalternatief vastgesteld hebben. Op zijn vroegst in 2018 wordt de Fietsroute Plus aangelegd.
10
Ingekomen post Duurzame Dorpen Verkiezing
De Duurzame Dorpen Verkiezing gaat van start! Steeds vaker willen dorpsbewoners samen aan de slag met het verbeteren van hun leefomgeving. Bijvoorbeeld door aanleg van een dorpsmoestuin of collectieve plaatsing van zonnepanelen. Om deze initiatieven te stimuleren, organiseren Summersalt, Roeg & Roem, Groninger Dorpen en de Natuur en Milieufederatie Groningen de Duurzame Dorpen Verkiezing 2014. Deelnemers aan de verkiezing krijgen hulp bij het vormgeven van hun plan. De beste plannen winnen budget of coaching voor de uitvoering. Wil je jouw dorp of buurt duurzamer maken? Dan nodigen we je van harte uit voor 1 van de drie inspiratiebijeenkomsten: Regio Noord en Oost Regio West Regio Centraal en Oost
19-02-14, ‘t Fivelhoes in Zijldijk 05-03-14, De Vrijborg in Nuis 12-03-14, ‘t Mainschoar in Kolham
Op deze avonden vertellen we hoe je mee kunt doen aan de Duurzame Dorpen Verkiezing en laten we zien hoe en wat je kunt doen in jouw dorp. Inspirerende voorbeelden, succesvolle initiatiefnemers uit de provincie en een informatiemarkt op het gebied van duurzaamheid. Meer informatie over de avonden en de Duurzame Dorpen Verkiezing is te vinden op www.DuurzameDorpenGroningen.nl. Ken je andere mensen in je dorp of buurt die met duurzaamheid bezig zijn? Stuur deze e-mail dan door en zeg het voort! Alvast bedankt, en graag tot ziens op een van de inspiratiebijeenkomsten! Klik hier (http://groningerdorpen.nl/dudo-2014/ dudo-stappen/aanmelden-dudo) om je aan te melden. Met vriendelijke groet, Het team van Duurzame Dorpen Groningen,
Janneke Wolkorte Annette Barelds Brenda Harsveld Sjouke Bakker
11
DAC-leden
Paasvuur 21 april Hallo dorpsbewoners Op 21 april 2014 is het weer 2e paasdag en zoals voorgaande jaren organiseert de DAC dan ook weer een paasvuur. Om ook dit jaar weer een redelijk grote bult te krijgen hebben we uw/jullie hulp weer hard nodig bij het leveren van takken. Bij Arjan Boer op het land. De aanleverdata van de takken zal zijn 29 maart, 5 april en 12 april. Het is een vroeg voorjaar dus waarschijnlijk wordt er nu al gesnoeid. Dan blijft stille zaterdag ‘stil’ en zijn de takken wat droog. Bovendien kan de bult dan vast rechtgezet worden. De kosten voor een klein karretje bedragen € 3,00 en voor een grote kar €6,00 dit kunt u ter plekke betalen. Groeten de DAC
Er zijn het afgelopen jaar heel wat wisselingen geweest in samenstelling van de DAC. Ellen Huizinga zit al een tijdje in de DAC en vindt het nog steeds leuk werk. Sinds vorig jaar februari versterkt Hanneke Steenbergen de DAC. Na verschillende oproepen voor extra vrijwilligers gaf Evelyn Bethlehem aan dat ze wel wilde meehelpen. Ronald Spoelstra heeft in december na enkele jaren keihard werken afscheid genomen van de DAC. Bij deze willen we Ronald heel erg bedanken voor het werk wat hij heeft gedaan. Soms lijkt het zo gemakkelijk, dat vrijwilligerswerk in de DAC, af en toe een activiteitje organiseren en dan lijkt het wat. Helaas is het niet zo en gaan er behoorlijk wat uren in zitten. Na weer een oproep voor versterking heeft Hilke Broodaerts te kennen gegeven dat ze wel wil helpen. Hilke, welkom bij de DAC. Met vier leden lijkt de DAC weer op volle kracht, we kunnen echter nog steeds wel wat hulp gebruiken. Lijkt het jou leuk om af en toe eens te helpen bij een activiteit of ben je heel goed in flyers maken of wil je wat anders doen? Vraag wat je kan doen bij één van bovenstaande DAC-leden.
E-mail DAC:
[email protected]
VERMIST Volleybalnet. Vermist sinds vorig jaar zomer. Hij is voor het laatst gezien toen hij op de grond lag nadat één van de palen van het volleybalveld volledig verrot op de grond lag. De DAC is al een tijdje op zoek naar iemand die het heeft meegenomen. Het net is meegenomen uit angst dat de gemeente het met de verrotte paal zou meenemen. Weet jij meer over het vermiste net, neem dan contact op met één van de DAC leden (Ellen, Evelyn, Hilke of Hanneke). Bij voorbaat dank! 12
Knutselen in de molen 25 februari Op 25 februari gingen we knutselen in de molen. Omdat het bijna lente is gingen we bloemen maken. Het was erg gezellig. Je kon verschillende bloemen maken. Je kreeg een stukje oase in een beker en je bloemen kon je van papier maken en als je klaar was met je bloem maken kon je de bloem ook nog verven en dan in de beker oase zetten en onder tussen kreeg je ook een beker drinken en een lekkere koek en als je naar huis ging kreeg je een zakje mee snoep mee Groetjes: Willeke Bethlehem en Esther Spoelstra
13
Van Facebookpagina Korenmolen Eben Haëzer De Facebookpagina is te vinden via: https:// www.facebook.com/pages/Korenmolen-Eben-Ha%C3% ABzer/511898865569893. Op deze pagina is allerlei informatie te vinden over onze molen, de dorps activiteiten en ‘buurtmolens’. De teller staat inmiddels op 48 ‘likers’, mensen die regelmatig een kijkje nemen op de pagina. Wil jij/wilt u de 50e zijn? ‘Like’ de pagina en wie weet ben jij/bent u de 50e. ' 'Voor de prins draaien'' De betekenis van dit gezegde is onbelast draaien. De wieken draaien, maar er wordt niet gemalen. Vroeger stonden er in Groningen rond de 1000 molens, enorm grote concurrentie dus. Als de molen bleef draaien liet de molenaar zien dat hij nog werk had. Als de molen stil stond wist iedereen in de omgeving dat hij geen werk en dus geen inkomsten had. En dat wilden de molenaars niet. Molenaars waren erg belangrijk voor de maatschappij en hadden een reputatie hoog te houden. Dus daarom: ''voor de prins draaien''! De Nieberter molen draait niet ‘’voor de prins’’, in deze molen wordt meel gemalen voor consumptie. Daarvoor is het van belang dat de maalstenen regelmatig gecontroleerd worden en eventueel worden vervangen. Afgelopen februari werd een koppel maalstenen gecontroleerd, op de Facebookpagina van Niebert zijn foto’s en een video zichtbaar waarbij we kunnen zien hoe er gecontroleerd wordt. https://www.facebook.com/ NieberterMolen
Vooruit nog een molenspreuk: ''Waar vind je een molenaar die nooit een graantje stal?'' De betekenis van dit spreekwoord is: ''niemand is volmaakt.''
Dit spreekwoord klinkt vrij negatief omdat er een ontkenning in staat, maar eigenlijk is de betekenis erg positief: niemand kan alles. Onthoud het en leer ervan! De molenaar kreeg maalloon voor het werk dat de korenmolenaar deed. Niet alle molenaars hielden zich aan het maalloon en hielden voor zichzelf even iets extra's achter. Molenaars hadden een zwaar bestaan, er kon niet elke dag gemalen worden, soms was er te veel wind en soms te weinig. Naast het malen had de molenaar ook andere taken, hij moest ervoor zorgen dat de omgeving van de molen verzorgd was en dat de bomen en struiken de wieken niet belemmerden. Ook moest de molen onderhouden worden. Hard werken dus voor zo'n molenaar.
14
Westpoort naast het viaduct Vooral in de donkere decemvan de A7. bermaand was de zon veel te Het weer. zien, gemiddeld over het land De afgelopen winter was het 80 uren tegen 49 normaal. Fewarm, uitzonderlijk zacht, zon- bruari was eveneens aan de nig en aan de droge kant. zonnige kant met 101 zonuren Er kwam nauwelijks vorst en tegen 85 normaal. sneeuw voor, wel was het weer nogal winderig. De winter was aan de droge Met een gemiddelde tempera- kant met landelijk gemiddeld tuur van 6,0 °C tegen 3,4 °C 189 mm tegen 208 mm nornormaal, eindigt de winter sa- maal. In het grootste deel van men met die van 1990 op een het land werd deze winter gedeelde tweede plaats in de geen sneeuw waargenomen. rij van zachtste winters sinds Alleen tussen 24 en 26 januari 1706. Op de eerste plaats viel en lag er in het noordoos- Nonnetje staat de winter van 2006-2007 ten van het land sneeuw. Vrijmet een gemiddelde van 6,5 ° wel sneeuwloze winters komen Bij mevrouw Zetstra in de tuin vaker voor, het laatst in 2007. wordt een dode Sperwer geC. vonden. Is het dezelfde als die In het grootste deel van ons we op 13 januari bij veehoudeland ontbrak het compleet aan Vooral tijdens de Kerststorm rij De Haan zagen? en de eerste helft van de winters weer, of sneeuw en maand februari waaide het vorst. soms fors. Op 7 februari stond 1990-1991: 6,0 °C. 2006-2007: 6,5 °C. er in het zuidoosten van het 2007-2008: 5,1 °C. land een harde wind (kracht 7) 2013-2014: 6,0 °C. met windstoten tot ruim 95 Oorzaak van de bijzondere km/uur. Op 9 februari kwam weersomstandigheden was een het aan zee lokaal tot storm, verschuiving van de gebruike- kracht 9. In een groot deel van lijke stromingspatronen en het land werden zware windstoten geregistreerd van 75 tot straalstromen naar zuidelijke 100 km/uur. Op de 15e werd en zuidwestelijke richting. Alle drie de afzonderlijke win- er opnieuw stormkracht bereikt aan zee. termaanden eindigden in de top tien van zachtste maanden Bijzondere waarnemingen: in ruim een eeuw. December Hilko ziet in februari, op weg eindigde op een zesde plaats, januari op een gedeelde acht- naar zijn werk, regelmatig het Nonnetje, een prachtige zwart/ ste plaats en februari op een witte zaagbek, een vierde plaats. duikeend jagend op vis. Persoonlijk vinden we het één van Met gemiddeld over het land de mooiste vogels van Neder- Sperwer 249 zonuren tegen normaal (Vervolg op pagina 16) land. Het dier verblijft bij 196 was de winter zonnig. Enumatil natuurlijk nr. 47.
15
Muziek doet tegelijkertijd een beroep op beide hersenhelften, vermindert stresshormoon en prikkelt het genotscentrum. Er bestaan inmiddels, vooral in Scandinavië, ook al 35 jaar muziekbands die zich toeleggen op Satanische muziek. Google maar eens naar black metal! Kerken werden verbrand en moorden zijn gepleegd onder invloed van deze Rups Huismoeder muziek en de bijbehorende ideologie. Zij plaatsen geitenkopOok horen en zien Hilko en pen op hun podium, dit beteJimmy Boonstra de IJsvogel in kent wij van de band zijn geide Matsloot bij huis. ten (vrije zelfstandige wil), julBij Evelien en Cor Bethlehem lie zijn schapen (brave, gezat een knalgroene rups bij de hoorzame kuddedieren). houtstapel, rupsen in de winIn de vogelwereld worden, geter zijn meestal die van nachtheel ten onrechte, de geluiden vlinders en uilen, deze rups van kraaiachtigen, roofvogels,. moet wel de Huismoederuil meeuwen en vooral uilen vaak zijn. in verband gebracht met angst, satan, ongeluk, dood en verMuziek. derf. Ten onrechte omdat de Muziek is erg belangrijk in een bouw van het strottenhoofd bij mensenleven, het is sterk vervogels met het bijbehorende bonden met emoties en met bindweefsel en longzakken het onze jeugdherinneringen, we geluid bepaalt. bewegen ons er heel graag Doof of blind? Op internet op: via de dans, we fluiten, wordt deze vraag vaak gesteld, neuriën of trommelen mee als het betreft dan dikwijls volwaswe onder haar bekoring geraMaxima senen die merken dat hun geken. Een film zonder muziek is hoor of hun zicht sterk afnesaai en eentonig. In 1 Samuel 16 vers 14 tot 23 men. Sommige mensen hebben zo’n lezen we het verhaal van koZe vragen zich dan af wat is welluidende stem dat ze er hun ning Saul, die door de citer van erger: eeuwige duisternis of beroep van maken zoals omDavid weer even van de boze eeuwige stilte. Bijna iedereen roepers en zangers. Ook is be- geest verlost wordt. Een voorverkiest doofheid als minder kend dat de kwaliteit van de beeld van de therapeutische erg. De redenatie is: als blinde stem voordeel oplevert bij solli- werking van muziek, waar tekun je niet meer reizen, citaties, de verkoop van progenwoordig ook veel gebruik sporten, fietsen, computeren, ducten of het houden van een van wordt gemaakt bij zelfstandig de huishouding preek op zondag. We Altzheimer- en dementerende doen, tv kijken, normaal lezen. gebruiken muziek bij huwelijk, patiënten. (Vervolg op pagina 17) (Vervolg van pagina 15)
feest en viering, maar ook bij droeve gebeurtenissen, zoals een begrafenis. Iedereen herinnert zich de tranen van Maxima bij de melancholische tonen van Adios nonino (Vaarwel, grootvadertje) gespeeld op de bandoneon tijdens haar huwelijk met onze koning. Maar ook onze eigen emoties lopen soms hoog op, bij de één bij het horen van een levenslied, de top 10 bij de ander of de Matthëuspassion voor weer een ander.
16
(Vervolg van pagina 16)
Als blinde raak je geïsoleerd van de dingen in onze moderne samenleving. Als dove raak je meer geïsoleerd van mensen, je wordt soms achterdochtig, je kunt wel zelfstandig wonen, reizen, sporten etc., maar mist stemgeluid, muziek en vogelzang met de bijbehorende emoties. Wat zou u kiezen? Vogelzang. In de Middeleeuwen wist men het wel: vogels zingen ter meerdere glorie van God. Als topmodel gold de veldleeuwerik, die al tierelierend omhoog stijgt, richting zijn Schepper. In 1691 schreef de grote ornitholoog en plantkundige John Ray als diepgelovige Engelse wetenschapper: “Vogels strelen met melodieuze klanken onze oren, zij verrukken onze ogen met hun prachtige kleuren, zij geven de wereld haar gezicht. Maken het land, waar zij heggen en bossen vullen, zeer aangenaam en licht, terwijl het zonder hen eenzamer en droefgeestiger zou zijn. En laten we ook het genotrijk vertreden, de afleiding en het vermaak die sommige ons schenken, niet vergeten” John Ray, voornoemd, vond dat de Schepper de vogelzang zo aangenaam heeft gemaakt om ons mensen het aards verblijf te verlichten. Anderen na hem noemen nog geheel ten onrechte: Vogelzang bestaat omdat de mannetjes zichzelf kunstzinnig willen uiten, of ze zingen om hun vrouwtjes te behagen. Darwin kwam er al dichterbij en zei: mannetjes concurreren al zingend met elkaar en vrouwtjes kiezen de mooiste en meest uitgebreide zang uit voor de sterkste man. Nu is het uit honderden proeven duidelijk geworden dat mannetjes van zangvogels niet zingen voor een vrouwtje, maar om hun territorium aan
te geven. Ervaren mannen zingen daarbij met een uitgebreider repertoire, meer volume, meer uithoudingsvermogen, wat min of meer als onbedoeld neveneffect heeft dat vrouwtjes daar het meest op vallen.
monogaam en trouw aan elkaar zijn, heeft de goudvinkman weinig sperma nodig en heeft dientengevolge zeer kleine testikels, maar des te grotere hersenen.
De Nachtegaal. Izaak Walton schreef in 1653: Heer, welke mooie muziek geeft U aan engelen, terwijl U ons op aarde al zulke muziek schenkt als van de nachtegaal? Iedereen is het erover eens dat de Nachtegaal het mooiste zingt. Inmiddels weten we nu uit empirische proeven dat zangvogels, in de lente met het lengen der dagen, testosteron ontwikkelen, wat inspeelt op de hersenen, de grootte van testikels, hun zaadproductie en hun zangdrang. Ook Enumatil heeft een nachtegaal en wel bij Moes aan het Hoendiep. Het geluid is volgens dichter/ornitholoog John Claire: Chew, chew, chee, chew, chew Chew—cheer, cheer, cheer Chew, chew, chew, chee Tweet, tweet, jug, jug, jug. De Goudvink. Heel bescheiden is de baltszang van de Goudvink. Samen met Gaai, Ekster, Vliegenvanger, Kruisbek, Klauwier en Staartmees vormt hun zang een fluister- liefdeszang. Paartjes zijn monogaam en als ze elkaar een tijdje niet zien, willen ze oogcontact en roepen ze elkaar met djuuubgeluiden. In gevangenschap blijkt dat goudvinken hun trainer beschouwen als hun partner, die hun vervolgens een 3 -tal wijsjes aan kan leren, zoals het Duitse, Nederlandse en Engelse volkslied. Omdat ze zo 17
Nachtegaal
Enumatil en zangvogels maart 2014. Van de ongeveer 100 echte zangvogels inclusief kraaiachtigen in Nederland zijn er nu inmiddels per 10 maart in Enumatil 20 soorten gehoord met lente-baltszang. In het buitengebied rondom het dorp zijn inmiddels, met deze warme winter, 5 soorten gezien en gehoord. Nog te verwachten binnen en buiten respectievelijk 20 en 10 soorten die nog moeten komen. Hiermee komt Enumatil totaal op 55 % van de totaal mogelijke soorten zangvogels.
Goudvink
Belt u ons bij alles over de natuur: Hilko Bron, Herman de Heer. Tel. 0594 – 857111 en 0594505184.
18
