1 Mind grenades 2013 KPMG Advisory N.V. ADVISORY. Mind grenades. 10 gedachten over de verre toekomst van forensisch onderzoek. kpmg

1 | Mind grenades

© 2013 KPMG Advisory N.V.

ADVISORY

Mind grenades 10 gedachten over de verre toekomst van forensisch onderzoek kpmg.nl

2 | Mind grenades


Inhoudsopgave Inleiding 3

Groeistuipen naar volwassenheid

4

De omgeving verandert

5

1 2 3 4 5

6

Waarheid: een kwestie van de minst gekleurde onderste steen boven halen Integriteit: geen afdeling maar een basishouding De universele standaard Het einde óf het echte begin van privacy Radicale transparantie, de toezichthouder voorbij

7 8 9 10

Techniek is de toekomst

11

6 7 8 9 10

12 13 14 15 16

Virtueel geld: oude sok 2.0 Voorspellen is beter dan genezen Meer onderzoeksruimte in de wolken Van incident response naar incident prediction De digitale hersenen

3 | Mind grenades


Inleiding

Niets is waar. Zelfs dat niet.

Deze prachtige paradox – vrij naar Multatuli – schetst perfect het werkveld van het forensisch onderzoek. Het zoeken naar waarheid lijkt in deze tijd relevanter dan ooit tevoren, in een omgeving waarin toezichthouders meer dan ooit ter verantwoording worden geroepen, een omgeving waarin de boetes steeds hoger worden en een omgeving waarin de grenzen van privacy onder druk staan. Bovendien hebben we allang niet meer alleen te maken met de principes en (normen)kaders van onze eigen omgeving, maar ook met die van opkomende economieën waarin vaak sprake is van een andere mores. De paradox van Multatuli is dan ook tijdloos. Sterker nog, waarheid begint steeds meer een zaak van perceptie te worden, terwijl de gevolgen van reputatieschade groter zijn dan ooit. Niet alleen de omgeving van forensisch onderzoek verandert, maar ook de techniek. Techniek blijft voorlopig ondersteunend, maar krijgt wel een steeds belangrijkere rol. Data wordt niet meer lokaal opgeslagen, maar is op tal van manieren te benaderen in de cloud. De toekomstige impact van de razendsnelle technologische ontwikkelingen is niet te voorspellen, maar het staat vast dat de beperkingen op rekencapaciteit en opslagvolume vrijwel geheel verdwijnen. Dat schept nieuwe mogelijkheden en mede daardoor verschuift de aard van de onderzoeken van reactief naar predictief en proactief. De opdrachtgever wil fraude immers liever voor zijn in plaats van achteraf zaken te moeten repareren. In de volgende hoofdstukken gaan we in op deze twee perspectieven van ons vak: de veranderende omgeving en de veranderende rol van technologie. We presenteren u geen doorwrocht wetenschappelijk onderzoek naar hoe de toekomst eruitziet. Juist niet. Want we geven u liever wat stof tot nadenken. Waarbij het eigenlijk niet zo veel uitmaakt of het waar is.

4 | Mind grenades


Groeistuipen naar volwassenheid Het vakgebied forensische accountancy heeft zich sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw sterk ontwikkeld. Een niet te missen moment daarin is de overstap van enkele prominente forensische accountants uit het publieke domein naar KPMG. Al gauw bleek dat er grote vraag was naar de diensten van de nieuwe opgezette Forensic-afdeling, die zich hoofdzakelijk richtte op het onderzoeken van fraude in de financiële administratie van bedrijven. De afdeling groeide als kool, maar het vak kreeg ook te maken met groeipijnen en incidenten. Met vallen en opstaan leerde men om niet zozeer te komen tot een scherp oordeel na een onderzoek, maar om de nadruk te leggen op de feiten. Forensisch specialisten moeten de feiten en omstandigheden helder in kaart brengen op basis waarvan anderen kunnen oordelen. Ook op het gebied van objectivering van onderzoeksresultaten – onder meer door uitgebreid hoor en wederhoor en nieuwe methoden – werd het onderzoeksproces door de jaren heen steeds transparanter.

De digitalisering en het toenemende belang van IT – dat in het hart zit van alle organisaties in bedrijfsleven en maatschappij – hebben gezorgd voor een verandering. Enkele bestanden op een floppy hebben plaats gemaakt voor terabytes aan data, die onder andere met behulp van patroonherkenning worden doorzocht. Inmiddels werken er meer forensische IT-specialisten dan forensische accountants. Het resultaat van dat leergeld: het vak staat er nu sterker voor dan ooit te voren. Bovendien is ook het werkveld verbreed. Naast het traditionele feitenonderzoek valt nu ook advies op het gebied van integriteit en compliance onder het pakket van diensten. Het accent van de dienstverlening is daarmee naast reactief ook proactief.

5 | Mind grenades


De omgeving verandert

* x EUR 1.000

6 | Mind grenades

1


Waarheid: een kwestie van de minst gekleurde onderste steen naar boven halen

We kunnen beschikken over bijna oneindige hoeveelheden data. De kunst wordt om juist de diepst verborgen informatie boven tafel te krijgen.

In de wereld van forensics staat waarheidsvinding van oudsher centraal – de onderste steen moet dus boven. Dat klinkt als een overzichtelijke opgave, maar kan vooral in grote organisaties met complexe processen erg lastig zijn. Naast die complexiteit speelt er nog wat anders: iedereen heeft zijn/haar eigen versie van de waarheid, omdat men er andere interpretaties op na houdt. Dat heeft filosofische oorzaken maar komt minstens voor een deel ook voort uit een gebrek aan volledige informatie die nodig is om de waarheid te reconstrueren. Toch verlangen bedrijven, die getroffen worden door fraude, naar een waarheidsgetrouw beeld van de feitelijke gebeurtenissen. In dergelijke onderzoeken worden interpretaties van de waarheid daarom zo veel mogelijk beperkt door slechts de feiten handzaam te representeren. Op basis daarvan kan de klant dan zelf een eigen oordeel vormen. De trend is duidelijk: in de toekomst zal steeds meer informatie (digitaal) worden vastgelegd. Dat lijkt goed nieuws, want volledige feitenreconstructie is dan beter mogelijk. Dat gaat echter alleen op als deze informatie in haar volledigheid beschikbaar komt tijdens het onderzoek en dat is juist in een overvloed van data lastig te waarborgen. Als er sprake is van onvolledige feiten bestaat namelijk juist het gevaar de perceptie van de klant te kleuren – met alle gevolgen van dien. Zo kunnen twee personen die naar eenzelfde wit vlak kijken verschillende uitspraken doen over de kleur daarvan – de een ziet een geel en de ander een blauw vlak. Wie spreekt de waarheid? Over alle drie de waarheden kan men

het eens worden wanneer duidelijk wordt dat de ene persoon (onbewust) door een geel en de ander (onbewust) door een blauw glas kijkt. Of misschien is het glas wel bewust door iemand blauw gekleurd. De conclusie: de groei in de beschikbare data is mooi maar verhoogt ook de kans dat een onderzoeker verborgen informatie mist of dat iemand bewust de data heeft gemanipuleerd. In die zin wordt forensisch onderzoek alleen maar lastiger. We moeten niet alleen enorme hoeveelheden (complexe) data analyseren, maar ook een zoektocht aangaan naar de verborgen informatie die een zo objectief mogelijk beeld van de waarheid geeft. Mohamed El Morabit KPMG Advisory N.V.

7 | Mind grenades

2


Integriteit: geen afdeling maar een basishouding

Vertrouwen herwinnen is noodzakelijk. Maar dat gaat niet werken door dingen een klein beetje anders te doen.

‘Who can you trust?’, zo kopte Business Week jaren geleden al na het geruchtmakende schandaal rond energiereus Enron. De vraag wordt steeds urgenter nu publieke en private organisaties – en/of hun bestuurders – bijna stuk voor stuk flinke deuken oplopen door een maalstroom aan fraudegevallen, schandalen en integriteitschendingen. En dus roepen we in koor om ‘herstel van vertrouwen!’ en ‘meer integriteit!’ Want zonder vertrouwen staat alles stil.

Maar hoe gaan we dat doen? We moeten ons realiseren dat integriteit geen thema is voor een of enkele afdelingen, maar een houding voor iedereen. Wat dat betekent? Dat werknemers allemaal ambassadeurs van de organisatie zijn, zich over organisatie- en landsgrenzen heen in verschillende netwerken bewegen en integriteit zien als de basis van alle werkzaamheden. Dat integriteit niet stopt bij de eigen werkzaamheden, maar zich uitstrekt naar wat er in de keten gebeurt. Dat kritische vragen van burgers, consumenten en werknemers niet lastig zijn, maar juist een geweldige kans om van je gesprekspartners te leren. De definitie van integriteit krijgt daarmee steeds meer betekenis in samenspraak met interne en externe stakeholders. Is dat eenvoudig naar de praktijk te brengen? Bepaald niet. De nieuwe aanpak vergt veel inzet, investering en begeleiding. De rol van leiders is daarbij essentieel. Leiders moeten worden gecoacht in hoe zij een voortrekkersrol kunnen aannemen in het faciliteren van de

dialoog en in hoe ze voldoende ruimte creëren voor persoonlijke integriteit. Zij moeten in staat zijn hun mensen te inspireren en stimuleren om zichzelf te zien als ambassadeurs en hen leren hoe zij vanuit hun eigen drijfveren een betekenisvolle bijdrage kunnen leveren. Ze moeten de dialoog met stakeholders aan durven gaan om samen te zoeken naar de betekenis van integriteit en de daarbij behorende waarden en normen. En tot slot moeten ze de praktijk en hun visie op integriteit naar elkaar toe kunnen laten groeien. Dat klinkt misschien wat abstract. Maar dat is het niet. Bovendien is er geen serieus alternatief. Het is naïef om te denken dat het wel goed komt door op de oude voet verder te gaan met hier en daar een schepje erbovenop. Dus laten we samen de uitdaging aangaan, ambitieus en vol goede hoop voor de toekomst! Babette Meier, Marjon Visser KPMG Advisory N.V.

8 | Mind grenades

3


De universele standaard

Globalisering is onstuitbaar. Een universele toezichthouder gaat toezicht houden op de naleving van wereldwijd geldende standaarden.

De wereld is steeds meer economisch, politiek en cultureel geïntegreerd. Of, minder abstract: in Botswana koop je tulpen; in Indonesië kunnen wetten uit Groot-Brittannië van toepassing zijn; administratieve werkzaamheden voor een bedrijf in de Verenigde Staten worden uitgevoerd in India; en op je telefoon kun je in Zuid-Korea zien welk vliegtuig op dat moment in Dubai landt. Het zijn de resultaten van de globalisering. Technisch is bijna alles mogelijk, ook op het gebied van forensisch onderzoek. Wet- en regelgeving ontwikkelt echter minder snel, zodat het recht steeds vaker belemmerend werkt voor efficiënt forensisch onderzoek. Voorbeelden? Nederlandse en Amerikaanse zustermaatschappijen hebben een vergunning nodig om persoonsgegevens met elkaar te delen. En een forensisch onderzoeker mag geen image maken van audittrails en loggegevens in een cloud. De waarheidsvinding wordt vertraagd en beperkt door privacyregelgeving die niet zo snel ontwikkelt als de techniek en die bovendien ook nog eens verschilt van land tot land. Dat kost het bedrijfsleven veel tijd en geld. De globalisering zal zich ook de komende decennia verder ontwikkelen, in combinatie met de ontwikkeling van technologie en toegenomen snelheid van reizen. Het globale nieuwe werken wordt dan de normale gang van zaken. Een Nederlander werkt vanuit huis in Pakistan voor zijn baas in Kenia.

Deze ontwikkeling zal ook gepaard gaan met verdergaande globalisering van politieke standpunten. Dat is een zegening voor het vak van de forensisch onderzoeker, want het maakt de weg vrij voor universele standaarden voor onder meer de omgang met en beveiliging van persoonsgegevens en daarmee een internationaal eensluidende visie op privacy. Een universele toezichthouder zal toezicht houden op de naleving van die standaard. Van Nederland tot Rusland, van Zuid-Afrika tot Mexico zal dit leiden tot een efficiëntere informatiedeling. Marrit Verveld-Suijkerbuijk NautaDutilh N.V.

9 | Mind grenades

4


Het einde óf het echte begin van privacy

Het einde van de privacy is nabij. Of we gaan naar strikte wereldwijde standaarden voor het borgen van privacy. In beide gevallen is de impact op forensisch werk groot.

Wat is privacy? Momenteel worden de grenzen ervan ingeperkt door de kaders van de wet. De grens wordt steeds vaker opgezocht (en/of opgerekt) door justitie, wetgevers, maar ook door particulieren. De PRISM-casus is een actueel voorbeeld van op de grens van wat geoorloofd is, en wat in het belang van de opsporing is. Hoe ziet de (verre) toekomst van privacy eruit? Er zijn twee extreme varianten denkbaar. De eerste variant is vrij simpel: privacy wordt afgeschaft en het recht wordt niet meer erkend. Al in 1999 vond Scott McNealy, CEO van Sun Microsystems, dat privacy een nonissue was. “You have zero privacy anyway. Get over it.” De beschikbare gegevens voor forensische onderzoeken zijn in dat scenario onuitputtelijk en maken het leven van de onderzoeker, nadat de nodige informatie is ontsloten, een stuk makkelijker. Het andere uiterste is een wereldwijde uniformering van weten regelgeving. Dat zou de weten regelgeving naar een hoger niveau tillen en een andere dynamiek geven voor forensisch onderzoek. Inzage in persoonlijke gegevens is dan waarschijnlijk zeer beperkt en wordt gewaarborgd door onafhankelijke partijen. Toegang wordt alleen verleend wanneer de wet dit toelaat, wat de mogelijkheden van de uitvoering van forensische onderzoeken limiteert.

Welke kant het op zal gaan in de komende decennia? Voorspellen is lastig, zeker als het over de toekomst van privacy gaat. Laten we onze vingers er dan ook maar niet aan branden, maar ons wel realiseren dat beide scenario’s een grote invloed hebben op de uitvoering van forensische onderzoeken. Stephan Idema KPMG Advisory N.V.

10 | Mind grenades

5


Radicale transparantie, de toezichthouder voorbij

We weten alles van elkaar. Echt alles. Dan hebben we ook geen toezicht meer nodig want er ontstaat dan een zelfcontrolerend collectief.

Stel dat iedere persoon straks rechtstreeks met de datasfeer is verbonden met een videocamera. Stel dat alles wordt geregistreerd en vastgelegd zodat iedere gedraging en persoonlijke waarneming kan worden teruggekeken. Dan ontstaat er een radicale transparantie in de maatschappij. Alle informatie in beeld, geluid en geschrift, zowel commercieel als privé, is openbaar en kan worden geraadpleegd door iedereen. Iedereen vindt het dan ook volstrekt normaal dat er geen geheimen meer zijn en privacy is een ouderwetse term die heel vroeger werd gebruikt. In die wereld bestaan hooguit nog passion crimes maar is de economisch gedreven criminaliteit volledig verdwenen. De pakkans is namelijk honderd procent: alle onrechtmatigheden en delicten worden opgehelderd. In dat extreme scenario kunnen de toezichthouders de deuren sluiten, behalve dan de partijen die toezicht houden op openbare orde en fysieke veiligheid. Er ontstaat een zelfcontrolerend collectief waarin marktpartijen, consumenten, aanbieders en afnemers elkaar controleren en corrigeren. Bedrijfsgeheimen bestaan niet meer. De mate waarin een onderneming zelfstandig in staat is de oneindige informatiestromen ten gunste van haar dienst of product te benutten, is cruciaal voor succes. Het is even wennen om zo’n wereld op het netvlies te fantaseren. En het vergt ook wat voorstellingsvermogen om te fantaseren over wat forensisch onderzoek dan nog inhoudt. Het wordt in de verre toekomst waarschijnlijk veel breder ingestoken dan op fraude al-

leen. Het wordt in 2040 essentieel in staat te zijn in de praktisch onbeperkte hoeveelheid beschikbare gegevens het snelst de juiste informatie te vinden. In 2040 is het forensisch onderzoek gericht op het monitoren en vergaren van de informatiestromen over de eigen onderneming, over concurrenten, over cliënten en over overheden. De forensische afdeling vormt in die zoektocht een onmisbare schakel. Bart Keupink NautaDutilh N.V.

11 | Mind grenades

Techniek is de toekomst


12 | Mind grenades

6


Virtueel geld: oude sok 2.0

Virtueel geld is aantrekkelijk voor criminelen omdat het anoniem is. De opkomst ervan werpt voor bedrijven nieuwe issues op.

In omvang is het nog een druppel op een gloeiende plaat. Toch is de opkomst van virtueel geld niet zomaar terzijde te schuiven als een hobby van een groepje nerds. Al was het maar omdat alle grote bewegingen klein zijn gestart. Virtueel geld wordt in elk geval steeds populairder, met Bitcoin als het bekendste voorbeeld. Er zijn een kleine 12 miljoen Bitcoins in omloop met een totale waarde van ruim anderhalf miljard dollar. De eigenaar van die virtuele Bitcoins kan er op diverse websites al mee terecht als betaalmiddel. Voor de aankoop van fysieke spullen als meubels en elektronica. De interesse in virtueel geld wordt onder meer gevoed door het decentrale karakter en de anonimiteit waarmee transacties plaatsvinden. Daardoor biedt het betaalmiddel een veilige basis voor criminele activiteiten zoals corruptie en het witwassen van geld. Het is dan ook begrijpelijk dat deze ontwikkeling in het vizier zit van de autoriteiten. In de Verenigde Staten werd recentelijk beslag gelegd op de rekening van een grote Bitcoin-wisseldienst. Bitcoins behoren normaliter tot het (eigen) vermogen, maar de Bitcoins kunnen makkelijk worden afgeschermd zodat schuldeisers gedupeerd achterblijven bij faillissementsfraude. Het lijkt onafwendbaar dat virtueel geld zich verder zal nestelen in het reguliere betalingsverkeer, getuige het besluit van Duitsland om de Bitcoin als officieel betaalmiddel te erkennen. Bedrijven die willen profiteren van de opmars van virtueel geld moeten nadenken over hoe dit in te passen is in de huidige betaal- en administratiesystemen.

Bovendien zullen zij manieren moeten zoeken om controle te krijgen over de anonieme aard van transacties, wat zelfs voor een doorgewinterde forensisch accountant een uitdaging zal zijn. Een forensisch onderzoek waarbij virtuele middelen een rol spelen, heeft dan ook een ander zwaartepunt. Belangrijke aspecten worden het achterhalen van de werkelijke eigenaar en het traceren van de virtuele middelen die betrokken zijn bij frauduleuze activiteiten. In essentie is virtueel geld eigenlijk niks nieuws. We zouden het ook kunnen zien als oude sok 2.0: anoniem en uit het zicht van de overheid en controlerende instanties. Mohamed El Morabit KPMG Advisory N.V.

13 | Mind grenades

7


Voorspellen is beter dan genezen

Patronen tijdig opmerken met specialistische software. Daarmee ontstaan nieuwe mogelijkheden om fraude te voorkomen.

Herinnert u zich Minority Report nog? In deze sciencefictionfilm was het mogelijk om moorden te voorkomen door het gebruik van visioenen over de toekomst. Een leuke filosofie voor een film, maar dat kan natuurlijk nooit realiteit worden. Toch? Wel, een harde ontkenning durven we niet aan. Want het ligt op zijn minst wat genuanceerder. Ons voorspellend vermogen zal – zeker waar het gaat om het werkveld van de forensische onderzoeken –drastisch verbeteren omdat we in staat zijn om met nieuwe technologie en een overvloed aan data bepaalde patronen in een vroegtijdig stadium te herkennen. De meeste fraude begint immers klein en groeit daarna uit. Meestal is er geen sprake van een besluit om fraudeur te worden maar schuiven de grenzen gaandeweg op. Als forensische onderzoekers fraude al kunnen constateren voordat deze heeft plaatsgehad heeft dat natuurlijk voor iedereen voordelen. Het bespaart de benadeelde van de fraude niet alleen het verlies en de reputatieschade, maar ook kosten voor onderzoek achteraf. Nu nog ligt de nadruk in het vakgebied op onderzoek achteraf. Pas nadat geld is verdwenen, onregelmatigheden worden opgemerkt of er onrust ontstaat in een organisatie, wordt forensisch onderzoek uitgevoerd om vast te stellen wat er is gebeurd. De schade had voorkomen kunnen worden als we deze hadden kunnen voorspellen. En dat zal steeds vaker gaan gebeuren.

Met specialistische software kunnen we patronen in de data opmerken en veranderingen in deze patronen detecteren die duiden op fraude, maar die door mensen niet opgepikt worden. Dat is pas een uitdagend werkveld. De nieuwe mantra is dan ook: voorspellen is beter dan genezen. Marcia Fissette KPMG Advisory N.V.

14 | Mind grenades

8

Meer onderzoeksruimte in de wolken

Alle data komt in de cloud. En dat levert een uitbreiding van de onderzoeksruimte voor forensische onderzoekers.

Het tijdperk van lokale opslag van data – op de eigen computer of op centrale servers – ligt voorgoed achter ons. Data is in de toekomst alleen nog opgeslagen op servers in de cloud. De voordelen van cloud computing zijn evident: medewerkers hebben continu, onafhankelijk van tijd en locatie, toegang tot hun documenten en kunnen ook andere medewerkers toegang geven. Die ontwikkeling heeft ingrijpende gevolgen voor forensische onderzoeken. Een zoektocht naar de door de betrokkene(n) gebruikte draagbare gegevensdragers is niet langer nodig. In de plaats daarvan komt een onderzoek naar de relevante locaties en de daaraan gerelateerde datastromen in de cloud. Er ontstaan nieuwe mogelijkheden voor onderzoek, onder meer omdat alle activiteiten worden gelogd vanuit security-overwegingen. We weten dus feilloos wie wat, waar en wanneer heeft opgeslagen. Dit alles vraagt om een nieuwe methode voor het veiligstellen van data, op een forensisch gewaarborgde en rechtsgeldige manier. Eventueel ondersteund door logfile-analyses met Big Data-analyse technieken. Het is de vraag of daarbij dezelfde mate van betrouwbaarheid kan worden verkregen. Hoe dan ook, de opkomst van cloud computing is een enorme uitbreiding van de onderzoeksruimte van de forensisch onderzoeker. De uitdaging: in de veelheid van gegevens de voor een onderzoek relevante informatie op een forensisch gewaarborgde en rechtsgeldige manier veiligstellen. Dennis Tesselaar KPMG Advisory N.V.


15 | Mind grenades

9


Van incident response naar incident prediction

Cybercrime wordt business as usual. De uitdaging: voorspellen waar en wanneer de aanvallen plaatsvinden.

Cybersecurity staat al jaren hoog op de agenda, mede als gevolg van de uitgebreide aandacht in de media voor incidenten en aanvallen van cybercriminelen. De aanvallen variëren van relatief onschuldige zogeheten DDOS-aanvallen tot geavanceerde cyberaanvallen met grote impact op de samenleving. Cybercrime zal niet verdwijnen uit onze samenleving. Sterker nog: het zal business as usual worden. Met de verdere digitalisering van de samenleving en de professionalisering van cyberaanvallen zal zowel de frequentie als de impact van cyberaanvallen alleen maar groter worden. Overheden zullen de steeds meer gecentraliseerde data willen beschermen en onder eigen mandaat brengen. De omvang van de data zal dermate groot zijn, dat het voor overheden onmogelijk wordt om de vertaling te maken van data naar waardevolle informatie en al helemaal om deze preventief in te zetten. Deze verantwoordelijkheid wordt dan ook teruggelegd bij bedrijven, door het monitoren, voorspellen en melden van (potentiële) cyberaanvallen te verankeren in wetgeving. Zo ontstaat bijvoorbeeld de Telecomwet 2050. Om hieraan te voldoen zijn technieken uit de kunstmatige intelligentie nodig om op basis van de kennis van incidenten uit het verleden een brug te slaan naar de toekomst en de incidenten die daarin gaan plaatsvinden.

Er ontstaat een totaal andere benadering van cybersecurity. Zijn we nu nog grotendeels bezig met het reageren op incidenten, straks zullen we vooral inzetten op het voorspellen van aanvallen om deze te voorkomen of op zijn minst de gevolgen ervan te beperken. Onze focus verschuift dan ook van incident response naar incident prediction. Lars Jacobs KPMG Advisory N.V.

16 | Mind grenades

10


De digitale hersenen

De grens tussen mens en machine wordt geslecht. En daardoor ontstaat een compleet nieuw forensisch domein, want ook herinneringen kunnen dan worden gemanipuleerd.

De vraag is niet of, maar wanneer het gaat gebeuren: de transitie van puur menselijke wezens naar een hybride vorm van mens en machine. De vooruitgang in de medische wetenschap laat nu al indrukwekkende resultaten zien met als gevolg een flinke stijging van de levensverwachting. In de nabije toekomst zal deze trend waarschijnlijk doorzetten. En het zou rond 2040 kunnen zijn dat we dan de volgende stap tegemoet kunnen zien naar een hybride van mens en machine, als gevolg van de ontwikkeling van direct braincomputer interfaces. Artificiële intelligentie en digitale opslag van bewustzijn en herinneringen zijn werkelijkheid. Het verschil tussen mens en machine zal steeds vager worden totdat deze uiteindelijk zelfs verdwijnt. Dat brengt grote bedrijfsmatige risico’s met zich mee. De bescherming van informatie en gedachtegoed, waaronder bedrijfsgeheimen en privacygevoelige gegevens, wordt steeds lastiger. Nu al toont onderzoek aan dat herinneringen geëxtraheerd en zelfs gemanipuleerd kunnen worden. De koppeling tussen onze hersenen en computers die er in 2040 zal zijn, stelt onze gedachtes, herinneringen en ideeën bloot aan diefstal of zelfs manipulatie. Deze ontwikkelingen openen voor het forensisch onderzoek een nieuw domein. Kunnen we nog herleiden wie de eigenaar van het oorspronkelijke gedachtegoed is? Daarnaast zal de echtheid van het gedachtegoed ter discussie komen te staan. Kunnen we het gedachtegoed misschien volgen, zoals we nu een stuk papier met echtheids-

kenmerken volgen? En hoe weten we dat het gedachtegoed niet tussentijds is veranderd? De bescherming van gedachtegoed zal een nog grotere uitdaging worden, misschien kunnen we het wel verstoppen? De grens tussen mens en machine vervaagt en opent met de mogelijkheid van diefstal en manipulatie van gedachtegoed een geheel nieuw forensisch domein. Jori van Schijndel KPMG Advisory N.V.

17 | Mind grenades

Contact informatie

KPMG Advisory N.V. Renske van Hooff Manager +31 20 656 82 49 [email protected] KPMG Advisory N.V. Gerben Schreurs Partner +31 20 656 88 66 [email protected] NautaDutilh N.V. Rob van der Hoeven Advocaat +31 10 22 40 199 [email protected]

De in dit document vervatte informatie is van algemene aard en is niet toegespitst op de specifieke omstandigheden van een bepaalde persoon of entiteit. Wij streven ernaar juiste en tijdige informatie te verstrekken. Wij kunnen echter geen garantie geven dat dergelijke informatie op de datum waarop zij wordt ontvangen nog juist is of in de toekomst blijft. Daarom adviseren wij u op grond van deze informatie geen beslissingen te nemen behoudens op grond van advies van deskundigen na een grondig onderzoek van de desbetreffende situatie.

www.kpmg.nl

© 2013 KPMG Advisory N.V., ingeschreven bij het handelsregister in Nederland onder nummer 33263682, is een dochtermaatschappij van KPMG Europe LLP en lid van het KPMG-netwerk van zelfstandige ondernemingen die verbonden zijn aan KPMG International Cooperative (‘KPMG International’), een Zwitserse entiteit. Alle rechten voorbehouden. Gedrukt in Nederland. De naam KPMG, logo en ‘cutting through complexity’ zijn geregistreerde merken van KPMG International Cooperative.

1 Mind grenades 2013 KPMG Advisory N.V. ADVISORY. Mind grenades. 10 gedachten over de verre toekomst van forensisch onderzoek. kpmg

Recommend Documents