Jaarverslag 2014
Inhoudsopgave 1. Inhoudelijk verslag
p. 1
Inleiding 1a. Programmering 1b. Prestaties 1c. Communicatie 1d. Personeel en organisatie
p. 2 p. 3 p. 9 p. 11 p. 11
2. Financieel verslag 2a. Exploitatieresultaat 2b. Financiële positie
p. 14 p. 14 p. 14
3. Toekomst
p. 16
4. Bestuur
p. 17
Bijlagen I Prestatieoverzicht II Personalia III Ons netwerk IV Verslag gesprek buurttheater V Jaarrekening IV Accountantsverklaring
p. 19 p. 20 p. 21 Aparte bijlage Aparte bijlage Aparte bijlage
1
1. Inhoudelijk verslag Inleiding
Verbreden en verbinden In 2014 hernoemen wij ons tot Ostade A’dam, met als ondertitel 'muziek-theatercultuur'. Er wordt een nieuwe huisstijl met nieuw logo ontwikkeld. Dit trekken we door in diverse communicatiemiddelen zoals briefpapier, visitekaartjes, gevelsticker, gevelvlaggen, barschorten, sjablonen voor digitale nieuwsbrieven en sociale media avatars. Ook wordt een geheel nieuwe website ontworpen1. In het verlengde hiervan wordt de foyer aangepakt en ontstaat een vernieuwde ruimte, die begin juni feestelijk wordt geopend. Dit alles gebeurt vanuit de ambitie om meer naar buiten te treden: hier zijn we, kom binnen, kom kijken. Met deze frisse start zetten we de toon voor het hele jaar 2014. In 2014 behaalt Ostade A’dam 25% meer bezoekers en realiseert zij ook 25% meer activiteiten. Voor jeugd realiseren we in 2014 82 voorstellingen. We hebben een breed aanbod en ontwikkelen manieren om met beperkte middelen maximale speelbeurten te behalen. Voor jongeren vernieuwen we het Go!Go!Go! concept: verbreed qua disciplines, uitgebreid met Go!Go!Go!Friday's en verdiept qua aanbod. We realiseren in 2014 17 voorstellingen/avonden voor jongeren. We starten weer met muziek(theater)programmering, we hebben een succesvol Pop Arts Festival, en we vinden een ander festival opnieuw uit: Muziektheaterdagen A’dam (voorheen Babel). Dit jaar is ook het jaar van ons jubileum: de stichting bestaat 30 jaar. Het bestuur neemt afscheid van een voorzitter en krijgt een nieuwe voorzitter. Kortom: 2014 was een opwindend jaar!
1
De nieuwe websitewww.ostadeadam.nl gaat in maart 2015 live. 2
1a. Activiteiten Ostade A'dam is een belangrijk podium in de buurt voor jeugd- en jongerentheater. Daarnaast specialiseerde Ostade A’dam zich de afgelopen jaren in hedendaags muziektheater, en muziek-en beeldend theater. Dat zien we terug in de programmering. Jeugd Een van de eerste dingen die we, na het tussen jaar 2013, weer op poten zetten is een regelmatig jeugdaanbod.
Ostade A'dam programmeert al 25 jaar kwalitatief goed jeugdtheater voor de buurt. Eveneens sinds 25 jaar openen wij het nieuwe seizoen begin september met de Kinderstraattheaterdag. Wij programmeren voor jeugd omdat wij geloven in de kracht van de eerste theaterervaring in een intieme zaal, dichtbij huis. Wij voorzien in een grote behoefte van de omliggende buurt, waar veel jonge gezinnen met kinderen wonen en veel basisscholen en kinderopvang instellingen gevestigd zijn. Veel kinderen die naar de opvang gaan, gaan zelden of nooit met hun ouders naar theater.
Kinderstraattheaterdag
3
De Kinderstraattheaterdag voor jong en oud(er) trapt sinds jaar en dag het nieuwe theaterseizoen voor de buurt af. De Kinderstraattheaterdag is gratis toegankelijk voor en trekt daardoor gezinnen en kinderen met verschillende culturele achtergronden en minstens zo belangrijk: gezinnen en kinderen die op andere manieren weinig tot niet in aanraking komen met theater. De programmering van de Kinderstraattheaterdag kent een grote diversiteit met zowel participatie-activiteiten als educatieve bezigheden, kwalitatieve voorstellingen en alle mogelijke combinaties daarvan. In 2014 bestond het programma onder andere uit een animatielaboratorium, een meespeelcircus, een voorstelling voor de hele kleintjes door huisgezelschap Het Kleine Theater, Het Zigeunermeisje en een doorlopende voorstelling van prijswinnend jeugdtheatermaker Peter Zegveld: Scherzo Mechanica.
Samenwerking Het Kleine Theater Aantal voorstellingen en bezoekers Het Kleine Theater brengt familievoorstellingen voor kinderen vanaf drie jaar. De makers bouwen hun voorstellingen zo op dat kinderen tot 10 jaar er een leuke ochtend of middag aan hebben. Zij leggen zich toe op het bewerken van sprookjes. Hoewel ze het verhaal in tact laten geven ze er een draai aan waardoor het sprookje ook leuk en spannend kan zijn. Bijzonder is dat zij een bepaalde voorstelling een periode spelen, zodat zij bijvoorbeeld in totaal acht keer dezelfde voorstelling in Ostade spelen. We vingen hier in september 2013 mee aan en het slaat aan. Kinderen (en ouders) komen graag terug: er is/wordt aan publieksopbouw gedaan! Het Kleine Theater verzorgt vooral de jeugdprogrammering op woensdagmiddag en op zondag. Naast de reguliere voorstellingen van Het Kleine Theater tonen we ook Teatro Munganga. Zij waren dit jaar te gast met hun Busganga. Verder bundelen we het andere jeugdaanbod in kleine festivals: Verhalen in de Herfst, Kerst in Ostade en Sprookjes in de Krokus. Op die manier zetten we de beschikbare middelen, mankracht en publicitaire inspanningen zo efDciënt mogelijk in.
4
Voor de programmering in deze festivals voor jeugd putten we waar mogelijk ook uit de genres muziek- en poppentheater om daarmee het proDel van het theater zoveel mogelijk te versterken. Naschoolse opvang De Kleine Wereld organiseert een negenweekse theaterworkshop in Ostade A'dam. De workshop wordt afgesloten met een presentatie in het theater voor de familie. Jongeren Nieuw concept: Go!Go!Go! Friday en verbreding Go!Go!Go! Festival
Go!Go!Go! kent twee vormen: Go!Go!Go! Friday en Go!Go!Go! Festival. Het eerste wordt twee keer per jaar georganiseerd. Afgelopen juni was de eerste, succesvolle aFevering en in november volgde de tweede editie. De redactie bestaande uit Ostade A’dam, het Poldertheater, en op iets meer afstand De Pit, selecteert de presentaties. Via onze andere samenwerkingspartners, zoals het Conservatorium, IVKO, het Amsterdams Lyceum, Jeugdtheaterschool ZO en het Gerrit van der Veen College, komen we in contact met geschikte acts uit de verschillende disciplines. In 2015 zullen er wederom twee Go!Go!Go! Friday’s georganiseerd worden. Ostade A’dam organiseert al 5 jaar het Go!Go!Go! Festival. In de vernieuwde editie in het voorjaar van 2015 wordt de verbreding die al is ingezet op de Go!Go! Go! Friday’s doorgetrokken: alle disciplines worden getoond. Go!Go!Go! Go!Go!Go! is voor jongeren en door jongeren in de leeftijd van 15 tot 20 jaar. Talentvolle jongeren die met podiumkunsten bezig zijn presenteren zich aan elkaar. Het doel is dat jongeren vanuit hun interesse voor podiumkunsten, documentaire/Dlm of poëzie met elkaar in gesprek gaan: ontmoeten is een kernbegrip. 5
Go!Go!Go! wordt gepresenteerd door iemand van hun eigen leeftijd. Alle disciplines zijn welkom: van poëzie tot breakdance, van viool tot teksttheater, van ballet tot singer-songwriter tot documentaire. Go!Go!Go! is geen competitie! Er is wel een kwaliteitstoets: alle acts worden vooraf door Ostade A’dam bekeken en hebben kwaliteit. Het is geen open podium! Go!Go!Go! is een initiatief van Ostade A’dam in samenwerking met Poldertheater.
Meer jongeren Ostade zet de samenwerking voort als partner in het Cultuur Cluster Asscher. Als gezamenlijke activiteit wordt het project ‘Arbeid, Ambacht en Ambitie' ontwikkeld. Er vinden onder deze noemer meerdere projecten plaats zoals het rolluikenproject. SpeciDek in en rond Ostade A'dam kwam in dit kader het project Mooi Werk tot stand. Er zijn drie presentaties gegeven in november. We realiseren in 2014 17 voorstellingen/avonden voor jongeren. In 2015 groeit dat naar 33. Volwassenen Pop Arts Festival In 2014 viert het festival zijn vijfjarig bestaan. Pop Arts pakt uit met een spannend internationaal programma voor jong en oud. Groepen uit Spanje, Israël, Groot-Brittannië, Italië, België en - uiteraard - Nederland passeren de revue. Het jarige festival trakteert publiek en professionals op specials en op een rijk gevuld randprogramma. Zo loopt de openingsavond op zaterdag 1 februari - na speciale openingsvoorstellingen in De Krakeling, Ostade A'dam en Theater Bellevue - door in een ware clubnight: Puppet Explosion, een vaudeville nachtclub met acts en performances van verschillende makers in Theater Bellevue. Nieuwe teksten voor poppentheater zien tijdens het festival het licht, jonge makers ontwikkelen in opdracht van het festival korte voorstellingen en twee grootheden geven masterclasses aan (aan- komende) professionals: Ulrike Quade van Ulrike Quade Company en de internationaal vermaarde Israëlische poppenspeelster Yael Rasooly. Studenten uit het kunstvakonderwijs en de theaterwetenschap worden uitgenodigd om een speciaal programma binnen Pop Arts te volgen en Dutch performing Arts/Fonds Podiumkunsten organiseert i.s.m. het festival wederom een internationaal bezoekersprogramma. Het Pop Arts Festival, een initiatief van Theater Bellevue, De Krakeling en Ostade A’dam zorgt voor vers bloed voor de oeroude kunst van het poppenspel en rekt de grenzen van het genre zoals gebruikelijk weer lekker op naar objecttheater en performance-achtige voorstellingen. Pop Arts vindt plaats van zaterdag 1 tot en met zondag 9 februari 2014. Pop Arts trekt in Ostade 481 bezoekers. 6
Muziekprogrammering De muziekprogrammering kent in april een succesvolle start met Apera van Wilco. Daarna hebben we iedere maand een Ostade Muziekweekend en komen orkesten als De Ereprijs naar Amsterdam.
De muziekactiviteiten culmineren in Muziektheaterdagen A’dam (voorheen Babel), het muziektheaterfestival van Amsterdam. Dit kent de première van Sisters van de Diamantfabriek, het Men on Wire van Club Gewalt en het mysterieuze Space Dogs, een coproductie van Grandtheater, Veenfabriek en Wunderbaum. In het randprogramma tonen we jong talent van de conservatoria in Nederland en is de Splendorsalon te gast.Muziektheaterdagen A’dam trekt 371 bezoekers met een gemiddelde bezetting van 43% over 15 voorstellingen.
Het Jubileum Ostade A'dam bestaat in 2014 30 jaar! Dat vieren we van 21 t/m 23 november. Een weekend lang feest voor jong en oud. Met beeldend – en muziektheater, eten en drinken en een paneldiscussie over buurttheater.
Op vrijdag 21 november startten we met een borrel en diner voor genodigden. Toespraken van portefeuillehouder Sebastiaan Capel, de oud-directeuren Kees Blijleven en Eliane Attinger geven de rijke historie van Ostade A’dam weer en het 7
belang van het theater anno nu. ’s Avonds staat om 19.30 uur de bekroonde voorstelling Adios van Het Houten Huis op het programma.
Zaterdag 22 november organiseren we een goed bezochte paneldiscussie over buurttheater onder leiding van Naima Azough (het verslag treft u in de bijlage aan). Om 20.30 uur is het Edge Ensemble o.l.v. Brendan Faegre te zien met Six views from the Edge. Speciaal voor het jubileum worden zes nieuwe composities vertolkt. In de foyer treedt na aFoop Maya Shanti op, een singersongwriter, voortgekomen uit een van de Go!Go!Go! avonden.
Zondag 23 november begint met het Winters Buurtfestival in samenwerking met het CCA op het Cinetol terrein. ’s Middags gaat ter gelegenheid van het jubileum Een Wintersprookje in première, de nieuwe familievoorstelling van ons jeugdhuisgezelschap Het Kleine Theater. Na aFoop sluiten we het succesvolle jubileumweekend feestelijk met de hele familie af: muziek, schmink en koek versieren.
8
En verder… Inmiddels al een traditie: het Fringe festival trapt begin september het seizoen af. Dit keer bestond het aanbod van jonge makers uit een Engelstalige voorstelling van het Best of Fringe South Africa. We werkten samen met Visio, een stichting voor visueel gehandicapten, met wie we de voorstelling De overige speeldagen zijn beschikbaar voor culturele verhuur. Ostade A’dam voorziet met culturele verhuur in de grote behoefte in Amsterdam en speciDek in Amsterdam Zuid van amateurgroepen, scholen PO en VO zoals het Maimonides en het Amsterdams Lyceum en (particuliere) opleidingen zoals de Frank Sandersacademie, de Muziekschool Amsterdam of de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam/De Theaterschool. Tevens wordt de zaal regelmatig gebruikt door professionele gezelschappen voor het afmonteren van hun voorstelling. Tegenwoordig worden ook regelmatig debatavonden georganiseerd. Daarnaast verhuren wij de zaal voor montages en repetities van gezelschappen, o.a. De Diamantfabriek en Feikes Huis.
1b. Prestaties en prestatieafspraken Stijging bezoek en activiteiten In 2014 behaalt Ostade A’dam 25% meer bezoekers ten opzichte van 2013 en realiseert zij ook 25% meer activiteiten. De prestatieafspraak tussen Ostade A’dam en Stadsdeel Zuid van 100 voorstellingen per jaar, is gehaald. In 2014 zijn dat 207 voorstellingen: Meer jeugdvoorstellingen: van 33 in 2013 naar 82 in 2014. Meer jongerenvoorstellingen: van 9 in 2013 naar 17 in 2014. Muziek(theater) staat weer op het menu: van 17 in 2013 naar 42 in 2014.
9
Bezoekcijfers in perspectief Het aantal voorstellingen stijgt ten opzichte van 2013 van 166 naar 207. Dat is een procentuele stijging van 25 % (zie bijlage 1). Het aantal bezoekers stijgt absoluut van 8.227 in 2013 naar 10.188 in 2014. Procentueel is dat 24%. Per activiteit stijgt het aantal bezoekers ook: in 2013 zijn er gemiddeld 44 bezoekers per activiteit en in 2014 stijgt dat aantal naar gemiddeld 50 bezoekers. Procentueel is dat een stijging van 14%. De stijging van zowel bezoekers als activiteiten komt vooral voor rekening van de jeugdprogrammering. Ten opzichte van 2013 stijgt het aantal verhuringen licht. We blijven de buurt bedienen met kwalitatief goed jeugdtheater, met activiteiten voor en door jongeren en met projecten voor en door de buurt in samenwerking met het Cultuur Cluster Asscher. Zoals gezegd heeft in 2014 de jeugdprogrammering vorm gekregen. In 2014 was er geen extra programmeringsgeld voor jeugd. Voor 2015 is dat vanuit het AFK wel weer toegezegd. We gaan daarmee vooral inzetten op verhoging van de kwaliteit van ons aanbod. Voor jongerentheater staan voor 2015 nieuwe plannen op stapel. Het aanbod voor jongeren zal verdubbelen. Met het programmeringsgeld van het FPK voor muziek krijgt ook deze discipline in 2015 weer een herkenbare plaats in het programma.
10
1c. Communicatie Het nieuwe merk Ostade A'dam
Vanuit de DlosoDe van verbreding kijken we naar onze uitstraling. Dat is ten eerste ons PR-materiaal zoals de website2, het logo, de look& feel, beeld, briefpapier, visitekaartjes etcetera. Tevens betreft het de ruimte waarin we ons publiek ontvangen. In dit kader hebben gesprekken plaatsgevonden met vormgeefster Mariola Lopez van Lopezlab. Zij ontwikkelde in samenspraak met binnenhuisarchitecte Annekatrien van Meegen voorstellen voor logo en website alsmede het interieur als exterieur van Ostade A'dam. Begin 2014 gaan we aan de slag met de aankleding en inrichting van de foyer. Ook de buitenvitrines, gevelstickers en PR- lijsten nemen we daarin mee. Doel is het interieur meer naar buiten te brengen, om zo potentieel publiek kennis te laten maken met Ostade A’dam en te verleiden een (eerste) bezoek te brengen. Het Ostadetheater heet voortaan Ostade A’dam met als pay-off muziek.theater.cultuur.
1d. Personeel en organisatie Na de reorganisatie van mei 2013 kent het team gedurende 2014 alleen een uitbreiding op productioneel vlak. Middels de Startersbeurs vinden twee jonge afgestudeerden na elkaar een betrekking voor 6 maanden bij Ostade A’dam. Het personeel kent de volgende samenstelling: De Organisatie van OT per 1 mei 2013 Directeur Medewerker communicatie Medewerker administratie Medewerker bar/kassa (hoofd) Medewerker bar/kassa Medewerker kantoor Medewerkers techniek Medewerker productie (trainee) 2
0,7 fte 0.6 fte 0.2 fte 0.8 fte 0.5 fte 0.8 fte 1.8 fte 0,8 fte ---------- Totaal 6.2 fte
De nieuwe websitewww.ostadeadam.nl gaat in maart 2015 live. 11
Programmeur Muziekprogrammering op freelance basis. Op inval basis: 2 medewerkers techniek Bar/kassa coördinatoren (4) en vrijwilligers. Er zijn functionerings- en voortgangsgesprekken gevoerd met de vaste medewerkers. Er zijn drie vrijwilligersbijeenkomsten georganiseerd waardoor de band tussen de vrijwilligers en de organisatie versterkt wordt. Ook betrekken we de vrijwilligers bij het verbeteren van de service aan het publiek. Begeleiding op de werkvloer van de vrijwilligers valt onder de taken van de bar/kassacoördinator. Overlegstructuur Er vond wekelijks een werkoverleg plaats met alle geledingen van de organisatie. De directeur nam deel aan de vergaderingen van de gebruikersvereniging Ostade die het pand beheert en waarvan het Ostade deel uitmaakt. De directeur en PR-medewerker namen deel aan overleggen met collega-culturele instellingen ten behoeve van belangenbehartiging en het delen van kennis, zoals het Marketing Overleg Amsterdamse Theaters (MOAT), het CCA en op incidentele basis aan het Amsterdamse overleg Amsterdamse Theaters (ACI). Huidige en toekomstige accommodatie Ostade A’dam is ontstaan als een van de vele bottom-up initiatieven in de jaren ‘80, opgericht door kunstenaars en studenten. Het theater maakt sinds 30 jaar deel uit van de kleinschalige culturele infrastructuur die typisch is voor Amsterdam. Deze podia zijn verspreid over de stad doorgaans gehuisvest in oude gebouwen. Volgens het investeringsbesluit uit 2008 zou Ostade A’dam beoogd hoofdgebruiker van het nieuwe theater worden en in 2013 verhuizen. Najaar 2012 stemde de deelraad in met het voorstel van het DB om Ostade A’dam een bescheidener rol te geven.Het DB garandeerde dat tot aan de oplevering van de nieuwbouw, nu gepland voor 2017, het theater gehuisvest blijft op haar huidige locatie aan de Van Ostadestraat. Inmiddels is dat ook praktisch mogelijk omdat het pand waar Ostade A’dam in gevestigd is, blijft staan. Invulling geven aan de maatschappelijke functie Ostade A’dam werkt met regulier personeel, met vrijwilligers, trainees en stagiaires en is ook een werkervaringsplaats. Een deel van het personeel en veel van de vrijwilligers wonen in het stadsdeel. Bar/kassaploeg Bij de afdeling bar/kassa werken we met een ploeg van ca. tien vrijwilligers die voornamelijk afkomstig zijn uit stadsdeel Zuid. Een aantal vrijwilligers wordt als bar/kassacoördinator ingezet.
12
Traineeship In het kader van een arbeidsmarkt stimulerende maatregel is Startersbeurs.nl in het leven geroepen. Vele gemeentes hebben hier aan meegedaan. Ostade A’dam heeft in 2014 twee trainees kunnen aannemen. Stagebeleid Ostade A’dam is een geregistreerd leerbedrijf voor stages theatertechniek en pr. In verband met de reorganisatie zijn er geen stagiaires geweest in 2014. Werkervaringsplaats Het theater heeft sinds 1998 een functie als werkervaringsplaats voor medewerkers in gesubsidieerde banen (voorheen WIW- en ID). In 2014 zijn de taken van Pantar overgenomen door DWI. Bij Ostade A'dam werken vier personen in deze regelingen.
13
2. Financieel verslag 2a. Exploitatieresultaat
In 2014 heeft Ostade een (positief) exploitatieresultaat van €15.599 bereikt. Positief is dat het theater ondanks lagere productie opbrengsten uit de voorstellingen, een verhoging van de opbrengsten uit de bar en zaalhuur heeft bewerkstelligd in 2014. Tezamen met de lagere (proportionele) productie kosten hebben deze onder meer tot het genoemde positief resultaat geleid.
2b. Financiële positie
De reserve bedraagt per 31 december 2014 €75.791 . Deze positie is in percentage uitgedrukt ongeveer 17 % ten opzichte van de operationele kosten (zonder afschrijvingen) wat een goede stand is ten behoeve van de continuïteit van de bedrijfsvoering. De continuïteit van de stichting is tevens ook gewaarborgd voor 2015 omdat er ook voor dit lopende jaar subsidie is toegekend door Stadsdeel Zuid, met een optie voor nog eens twee jaar, te weten 2016 en 2017. De solvabiliteit is 64% (de reserves ten opzichte van het balanstotaal), waarbij de liquiditeit ongeveer gelijk 1 is, hetgeen betekent dat alle schulden op de benodigde (korte) termijn kunnen worden voldaan. Financieringen Stichting Ostade Theater ontving voor het jaar 2014 een subsidie van € 185.000 van Stadsdeel Zuid. Overige Dnanciering Fondsenwerving Het theater zet de fondsenwerving voor activiteiten in de huidige huisvesting voort. Onder meer is voor 2015 een aanvraag ingediend bij het Amsterdams Fonds voor de Kunst voor de versterking van de jeugdprogrammering. Dit is noodzakelijk omdat Jeugdtheater de Krakeling de langjarige Dnanciering van de jeugdprogrammering door het Ostade A’dam heeft stopgezet vanwege bezuinigingen op het budget van de Krakeling door de gemeente Amsterdam. Het Fonds Podiumkunsten verleent voor 2014 en 2015 een SKIP subsidie voor muziekprogrammering. Dit is een zogenaamd matchingsprincipe met een maximale vergoeding van € 25000 per jaar. Het Amsterdams Fonds voor de Kunst heeft ons in 2013 en deels nog uitgevoerd in 2014 met de reorganisatie en het opzetten van een nieuw business.
Loonkostensubsidies Begeleidingskosten en inleenvergoedingen voor WIW’ers worden geDnancierd 14
door het stadsdeel en maken structureel onderdeel uit van het exploitatiesubsidie aan het Ostade. Voor 2014 is wederom een beroep op het stadsdeel gedaan voor de Dnanciering van deze kosten. Dat verzoek is gehonoreerd. Voor de Sargentinibanen (motie 937) is in 2014 de jaarlijkse verlening van de subsidie toegekend. Ook voor 2015 is deze subsidie gewaarborgd.
15
3. Toekomst: 2015 (en verder) Ostade A’dam verbreedt in de komende periode haar activiteiten. Naast programmeren en verhuur, gaat Ostade A’dam in 2015 ook produceren. In mei 2015 staan haar in dit kader twee activiteiten op het programma: de productie van de voorstelling ‘oorlog in mijn straat’(werktitel) in het kader van ‘70 jaar herdenken van de Tweede Wereldoorlog, en het project L’Usine, een op Amsterdam Zuid gericht salon met een kruisbestuiving van kunst, wetenschap en het sociale domein. Voor beide activiteiten zijn cq. worden additionele middelen geworven. Als buurttheater is Ostade A’dam een lokale ontmoetingsplaats en uitvalsbasis voor theateractiviteiten. Het Ostade A’dam is een schakel in de culturele ontwikkeling van de wijk en haar bewoners. Het Ostade A’dam verstevigt en breidt haar huidige netwerk met onder andere het Poldertheater, Feikes Huis, de Diamantfabriek, Rialto en de partners in het CCA verder uit. Ze wil allianties sluiten met theatermakers, met producenten en impresariaten, bijvoorbeeld van jeugdtheater, met scholen en andere theaters en culturele organisaties in Zuid. Een succesvol voorbeeld is de samenwerking met de Derde Daltonschool, die vanaf 2015 al haar activiteiten op theatergebied samen met Ostade A’dam organiseert. De samenwerking met Het Kleine Theater en Teatro Munganga wordt gecontinueerd. Het aantal voorstellingen voor jongeren verdubbelt in 2015. Daarnaast bouwt Ostade A’dam bestaande activiteiten verder uit. Het Fonds Podiumkunsten ondersteunt voor 2014 en 2015 de muziekprogrammering met programmabudget in het kader van de SKIP regeling voor podia. De regeling is een vorm van matchingfund, waarbij zowel Ostade A’dam als Fonds Pdiumkunsten investeren. Mede hierdoor en haar vernieuwde aanpak ziet Ostade A'dam ook voor 2015 het halen van het aantal van 100 voorstellingen met vertrouwen tegemoet. De veranderende realiteit in het culturele veld ervaart Ostade A’dam aan den lijve. Het theatercircuit verkleint, en we merken daardoor des te sterker de behoefte aan dit theater. Met name in het voorjaar overstijgen de huurverzoeken ruim de beschikbare dagen. Verhuur zal ook in 2015 een substantiële activiteit zijn.
16
4. Bestuur Code Cultural Governance
Stichting Ostade Theater wordt bestuurd volgens het bestuur/directie model. De stichting houdt zich aan de Governance Code Cultuur. Nadat de termijn van de zittende voorzitter om moverende redenen langer is geweest dan de Code hanteert, heeft het bestuur in 2014 een nieuwe voorzitter gekozen. Dat betekende dat er in 2014 afscheid is genomen van de heer Wim Jacobs die het bestuur ruim 10 jaar heeft voorgezeten. Het bestuur dankt de heer Jacobs voor zijn energieke en bekwame inzet. De heer Frans van Oekel is per 1 mei 2014 toegetreden tot het bestuur in de functie van voorzitter. In 2014 bestond het bestuur uit de volgende leden: Wim Jacobs (voorzitter) Voormalig controller aan het Instituut Collectie Nederland Nevenfuncties: bestuurslid Feikes Huis, bestuurslid stichting Cultuur Inventarisatie, lid Raad van Advies van Atana De heer Jacobs is per 1 mei 2014 teruggetreden Frans van Oekel (voorzitter) Directeur/eigenaar Levtec De heer van Oekel is per 1 mei 2014 aangetreden. Maïte Ottes (secretaris) Advocaat bij Van Doorne N.V. Fred Pranata (penningmeester) Registeraccountant Protiviti B.V. Rooster van aan/aftreden Naam Infunctietreding Verlenging Jaar van aftreden Geboortejaar
Wim Jacobs
Frans van Oekel
Maïte Ottes
Fred Pranata
08-05-02 8-05-06/8-0510 2014 April 2014
01-05-2014
14-06-2012
1-10-2013
2018
2016
2017
1944
1968
1980
1970
17
Bijlage I Prestatieoverzicht Aantal voorstellingen Doelgroep Jeugd Doelgroep Jongeren Doelgroep Volwassenen Genre Muziek en muziektheater Genre Beeldend theater Aantal bezoekers Doelgroep Jeugd Doelgroep Jongeren Doelgroep Volwassenen
2014 207 82 17 108
2013 166 33 9 124
2012 227 52 25 150
42 31
17 10
35 18
10.188 4.158 1.006 5.024
8.227 2.407 498 5.322
11.264 2.440 2.005 6.819
19
Bijlage II Personalia Medewerkers In 2014 waren de volgende medewerkers een deel of het hele jaar aan Ostade verbonden: Sandra Bergering (theatertechniek) 0,67 fte Henk van Benthem (bar/kassamedewerker) 0,67 fte (1-1-2014 tot 1-9-2014) Sybren Danz (theatertechniek) 0,8 fte Veerle (bar/kassamedewerker) 0,6 fte (1-10-2014) Dhymphe de Jong (administratie) 0.2 fte Sylvia Stoetzer (muziekprogrammering) Paul Jonker (theatertechniek) 0,4 fte Frank Molenkamp (coördinator bar/kassa en vrijwilligers) 0,8 fte Talitha Snel (productie) 0,8 fte 1 sept- 31 dec Sabine van Velden (pr en productie) 0,8 fte 1 feb- 1 juli Rinske Verdult (publiciteit en marketing) 0.6 fte Irma van Vught (bureaumedewerker) 0,8 fte Mark Walraven (directeur) 0,7 fte
20
Bijlage III Ons netwerk In Stadsdeel Zuid Bibliotheek Cinétol (partner Cultuur Cluster) Feikes Huis (OCW ge=nancierd landelijk productiehuis voor poppen- en objecttheater, waarmee ten dele een personele eenheid wordt gevormd) Filmtheater Rialto IVKO school (partner Cultuur Cluster) Muziekschool Amsterdam afdeling Zuid Scholen (Amstellyceum, Nova College, Maimonides, Derde Dalton) Stichting Combiwel (partner Cultuur Cluster) Frank Sanders Academie (ROC) Diamantfabriek, productiehuis voor hedendaags muziektheater (vaste partner) In Amsterdam ACI Amsterdamse Culturele Instellingen AHK/opleiding Theaterdocent De amsterdamse jeugteJAterschool (partner Cultuur Cluster Asscher) AV Productie ROC Amsterdam FRINGE festival Het Domein voor Kunstkritiek Jeugdtheater De Krakeling Media College Amsterdam MOAT (Marketeersoverleg Amsterdamse Theaters) Podium Evenementen Techniek ROC Amsterdam Poldertheater (vaste partner) Stichting Jeugdtheater Amsterdam/Jeugdtheater De Krakeling Theater Bellevue
21
PANELDISCUSSIE Buurttheater Ostade A’dam bestaat der g jaar en vierde daarom feest met een jubileumweekend. Tijdens dit weekend, op zaterdag 22 november 2014, organiseerde zij onder andere een paneldiscussie over de func e van het buur$heater. Directeur Mark Walraven: “Ik zit met veel vragen. Zeker in deze jd waar culturele instellingen een andere rol lijken aan te nemen. Kunstenaars gaan meer en meer de dialoog aan met hun publiek. Instellingen worden steeds minder alleen ‘zender’. Met deze discussie ben ik niet op zoek naar een blauwdruk van een buur$heater, maar wel naar zijn rol en func e in jden van transi e.” Daartoe nodigde Walraven een divers panel uit. In de foyer van Ostade A’dam worden zij door presentatrice Naïma Azough aan ons, een publiek van twin g geïnteresseerden en vakgenoten, voorgesteld. Te beginnen met Ernes ne Comvalius, directrice van het Bijlmer Parktheater. Uit Ro$erdam is aangeschoven Stefan van Hees, ar s ek leider en regisseur bij het Ro$erdams Wijktheater. Werkzaam bij de Amsterdamse Kunstraad is aanwezig cultureel denker Bart Top. En het vierde lid van het panel is Diane Elshout van Moving Arts Project. Azough richt zich tot het publiek: “Er is ruimte om vragen te stellen aan de panelleden en discussieer vooral met ons mee”. Nederland in transi e Naïma Azough start de discussie door het betoog aan te halen van directrice Wybrich Kaastra van Schouwburg Ogterop in Meppel. Zij schreef een brief aan actrice Marieke Heebink van Toneelgroep Amsterdam nadat zij tegen de Volkskrant had gezegd: “Soms is het moeilijk, maar kijk eens: ik sta hier wel drie avonden voor een uitverkochte zaal in New York te spelen en hoef godzijdank niet naar Meppel”. Kaastra plei$e in haar reac e voor de grote hoeveelheid toneel (bijna 25%) die zij nog kan programmeren en hoe belangrijk een podium in de provincie is. Alle panelleden knikken en mompelen “Daar was en of vij@ien jaar geleden echt geen ophef over geweest hoor. De theaters en instellingen worden steeds asser ever”, zegt Bart Top. Het is niet de enige verandering in de samenleving constateert hij: “Eerder had de kunstsector een piramide vorm, maar tegenwoordig zijn er zo veel verschillende vormen van kunst dat we deze niet meer op die manier met elkaar kunnen vergelijken. Er is geen top meer.” Ernes ne Comvalius herkent dat. “Toen wij in 2000 besloten dat we opgenomen wilden worden in het Kunstenplan van de stad, werd er gelachen. Nu wordt het belang van een theater in de buurt en de brugfunc e die zij kan hebben erkent.” Het is soms wel las g de ontwikkelingen naar beleid te vertalen vindt Top. “Het Kunstenplan erkent nu vier buur$heaters. Deze worden ook wel grootstedelijke buurtpodia genoemd. Deze term wordt gebruikt om aan te geven dat het podium een groter publieksbereik hee@ dan alleen de buurt, maar eigenlijk zijn het cultuurhuizen. Van een buurAunc e is geen sprake meer, omdat de buurten in Amsterdam geen echte eenheden meer zijn.” Ernes ne Comvalius: “Daarom hee@ het Bijlmer Parktheater als onder tel: ‘Theater van het nieuwe Nederland’. Nederland is in transi e en daarom zijn wij dat ook.” “De theaters en instellingen worden steeds assertiever” “In Ro$erdam wordt een overkoepelend beleid gehanteerd dat er voor zorgt dat er een aanbod is van theater voor de hele stad. Wij zijn daar met het Wijktheater onderdeel van”, vertelt Stefan van Hees. “We zijn daardoor als gezelschap onderdeel geworden van een keten. De eerste stap is dat de Ro$erdammer ons op komt zoeken in zijn eigen buurthuis. Daar spelen we een lichte versie van onze voorstelling. De volgende stap is het bezoek van deze Ro$erdammer aan Theater Zuidplein waar we
1
dezelfde voorstelling spelen. Een volgende keer bezoekt hij hopelijk een andere voorstelling in Theater Zuidplein om vervolgens naar Noord af te reizen voor een bezoek aan de Stadsschouwburg.” Top haakt daar op in: “Zo’n blauwdruk over de hele stad, dat kennen we hier in Amsterdam niet. Er waren hier in de jaren ’80 en ’90 weinig ini a even vanuit de buurt. Nu popt het overal op.” Zoals het Moving Arts Projects van Diane Elshout. Zij vertelt, “Wij zijn nu zes jaar bezig in de Transvaalbuurt in Amsterdam. We begonnen op straat met een klein netwerk. We gingen het gesprek aan met de buurtbewoners. Wanneer zij geïnteresseerd waren gingen we een stapje verder en betrokken we ze bij onze projecten. De afgelopen jaren hebben we in de zomer drie maanden lang een jdelijk theater gehad op het Steve Bikoplein. Nu hebben we van de gemeente onze eigen plek gekregen in een gebouw met een kleine ruimte voor voorstellingen.” En wat is het eDect van het Bijlmer Parktheater in de buurt, vraagt Azough zich af? Comvalius: “Het Bijlmer Parktheater bestaat nu vijf jaar. We zijn al veel langer ac ef in de buurt, maar nu we ons eigen theater hebben programmeren we honderdtwin g voorstellingen per jaar in plaats van twin g. Iedereen was zo nieuwsgierig, de zaal zat in het begin iedere keer vol! We hebben ook een theaterwerkplaats waar we nu een omslag zien. Eerder hadden amateurs argwaan tegenover professionals en nu nodigen ze hen zelf uit.“ Superdiversiteit “Maar wie is die buurtbewoner eigenlijk? We noemen ze de niet-bereikbare groepen, maar wie zijn dat?”, vraagt Azough zich af. Stefan van Hees ziet een belangrijke rol weggelegd voor de repertoirekeuze om deze groepen wél te bereiken. “Je repertoire moet herkenbaar zijn voor de buurtbewoner, want zij weten waar het over zou moeten gaan. Dat staat wel vaker in contrast met je eigen ar s eke domein. Maar je ziet het in Ro$erdam als het Ro Theater naar de buurtwijken gaat met een reguliere voorstelling. Alleen maar schouwburg-publiek in de zaal dat dan voor €3,50 naar binnen kan. De buurtbewoner komt niet, omdat de voorstelling niet past in zijn belevingswereld.” Comvalius moet lachen. “Nou, bij mij zijn ‘ze’ de wi$e Nederlanders. Ik wil een afspiegeling zien van onze wijk in de zaal. Tja en wie die buurtbewoner is? In de Bijlmer vind je meer dan 100 verschillende culturen en zij zijn laag- en hoog opgeleid. De buurt kleurt het theater. Ik denk dat ‘herkenbaarheid’ van het programma in die zin wel belangrijk is. Maar net zo belangrijk is hoe je het aankleedt en verkoopt. Hoe kun je de buurtbewoner over de streep trekken en toch ook verrassen? Wij hebben recent de buurtbewoner betrokken bij de totstandkoming van een deel van onze programmering, dat werkt ook.” “De buurt kleurt het theater.” Elshout plaatst een kri sche noot. Ze vraagt zich af hoe ver ze moet gaan. “We kennen allemaal het gezegde ‘wat de boer niet kent dat vreet hij niet’ en dat geldt voor ons allemaal. Eisen wij niet teveel van de buurtbewoner als we hen vragen deel te nemen? Te par ciperen? En daarmee de gemeente van ons?” Top haakt daar op in: “We spreken in Amsterdam ook wel van het begrip ‘superdiversiteit’. Een situa e van constant bewegende migrantengroepen, gevarieerd naar samenstelling, herkomst, bezit van cultureel kapitaal en staat van welzijn. Het is belangrijk dat we daar het aanbod op aanpassen. Want als je mensen wilt bereiken met kunst is het zaak dat we deze met verschillende ideeën beschikbaar maken op verschillende plekken. Buurtpodia geven daar op een hele mooie manier vorm aan.” Naïma Azough gooit wat olie op het vuur met haar vraag waarom buurtpodia dan aan het begin staan van de keten en alleen maar ‘aanleveren’ terwijl er eigenlijk zoveel meer gebeurd? “Dat is een eenzijdige formulering”, vindt Bart Top. “De gemeente stree@ wel naar een netwerk dat op elkaar aansluit.” Comvalius herkent de druk die Elshout ervaart om constant nieuw publiek te werven. “De gemeente is wel extra kri sch naar ons toe. Wordt het ook aan de Stadsschouwburg Amsterdam gevraagd wie zij bereiken? Ik wil geen leverancier zijn, maar merk wel dat geves gde instan es in de stad, waarmee ik bijvoorbeeld wil samenwerken, ons zo zien. Ik wil op gelijk level kunnen werken en dat is nu niet al jd even gemakkelijk.”
2
Elshout is op dreef en legt een volgende vraag op tafel. “Wordt er vanuit de gemeente nog wel geïnvesteerd in informele netwerken in de wijken? Want daar groeien ook weer formele netwerken uit. Ik kom wel eens in ‘dode wijken’, daar gebeurt echt niets, dat is verschrikkelijk en maakt het ook moeilijker ons werk te doen.” Bart Top knikt instemmend. “Woningcorpora es investeerden in deze netwerken, maar zij mogen dat nu niet meer. Dit is absoluut een punt waar de Kunstraad zich zorgen om maakt. Want het budget dat nu naar de buurtcommissies gaat om het centrum naar hun buurt te trekken, is waarschijnlijk niet toereikend genoeg.” Dynamiek “Zouden we kunnen stellen dat het proces belangrijker is dan het gebouw?”, vraagt Azough. Alle panelleden knikken instemmend. “Je moet oppassen dat je niet gaat ins tu onaliseren. Anders heb je meteen je bestaansrecht verloren”, zegt Van Hees. Comvalius vult hem aan: “Maar tegelijker jd heb je een podium wel nodig om een bepaald niveau te bereiken. Het maakt jongeren bijvoorbeeld trots dat zij zelf ac ef kunnen zijn en een plek hebben waar zij kunnen creëren. De buurt ervaart dat het podium van hun is. Dat is natuurlijk wel de func e die je wilt kunnen vervullen.” Top: “De Kunstraad ambieert een infrastructuur die niet alleen gebouwen vult, maar ook vrije ruimte houdt voor projecten die weer dynamiek naar buiten toe genereren. Er wordt nu op twee manieren gedacht in de kunstsector. Aan de ene kant de conserva eve piramide waar de top zaligmakend is en aan de andere kant vormt zich een nieuwe infrastructuur in Amsterdam waar allerlei ini a even ontstaan die niet streven tot een top te behoren. Het is belangrijk dat het ideaal van die piramide niet wegvalt, want dan valt de kunsteduca e ineen. Tegelijker jd is het niet de enige weg.” “Dat is een flinke beer op de weg.” Azough rond de discussie af door de panelleden een laatste vraag voor te leggen. “Jullie hebben ongetwijfeld de brief van Melle Daamen, directeur van de Stadsschouwburg Amsterdam, gelezen in het NRC. Hij pleit voor het behoudt van de grotere instellingen en er zou teveel geld gaan naar kleine ini a even. Tegelijker jd zien we nu heel veel nieuwe ini a even ontstaan. Wat gaat er volgens jullie in dat spanningsveld gebeuren?” Comvalius: “Nieuwe ini a even zullen al jd blijven ontstaan. Ik ben wel bang dat het centrum verstart als de blik naar buiten toe niet open is.” Van Hees antwoordt resoluut: “Ik denk dat de schouwburg gaat verdwijnen.” Elshout: “Ik denk dat we een grotere diversiteit ontwikkelen en ik hoop dat de schouwburg daarbij overeind blij@.” Bart Top maakt zich zorgen. “De grote theaters doen het gelukkig nog steeds goed. Door de bezuinigingen zijn er wel veel zorgen om het budget van grotere instellingen. Zij hebben 10% tot 15% van hun budget moeten inleveren bij de vorige bezuinigingsronde. Ik vrees voor nog meer rijksbezuinigingen. Als dat gebeurt moet er een beroep worden gedaan op de stedelijke begro ng en dan gaat er echt verdringing ontstaan om de subsidiegelden. Dat is een Ninke beer op de weg.”
Dit verslag is gemaakt in opdracht van Ostade A’dam Auteur: Maud Mennk
3
