1. Boek WO I : Heemkundig bekeken : Groot-Brabants boek 2. Heemkunde Gouw Antwerpen lééft 3. Mededelingen

Verantwoordelijke uitgever : Karel Van den Bossche • Larendries 51 • 2890 Sint-Amands • [email protected]

SEPTEMBER 2013

Inhoud DEEL 1 : van pagina 1 t/m 35 1. Boek WO I : Heemkundig bekeken : Groot-Brabants boek 2. Heemkunde Gouw Antwerpen lééft 3. Mededelingen

aangesloten bij

1

1. Boek WO I: Heemkundig bekeken. Dag van de Brabantse Volkscultuur 9 november 2013 locatie Vrijheid 234, 2320 Hoogstraten (B) aanvang 9.30 ontvangst, 10.00 opening programma Uitgebreid programma en informatie over sprekers op blz 3 en 4

Het Samenwerkingsverband Volkscultuur organiseert op 9 november 2013 de jaarlijkse Dag

Dagelijks leven in Brabant (Noord-Brabant, Antwerpen en Vlaams-Brabant) tijdens de Eerste Wereldoorlog. van de Volkscultuur. Het thema is

Vanwege de grensoverschrijdende thematiek gaan we voor deze dag de grens over naar Hoogstraten, 30 km ten zuiden van Breda. De dag vindt plaats in het Klein Seminarie in Hoogstraten, midden in het centrum van deze charmante plaats.

In het ochtendprogramma hebben we een aantal sprekers:

Henri Vannoppen, kenner van de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog in zijn provincie Vlaams-Brabant, zal een beeld geven van de gevolgen voor de bevolking van de oorlog en de daarop volgende bezetting.

Henk van der Linden vertelt over de manier waarop de enorme aantallen Belgische vluchtelingen werden verspreid over Noord-Brabant en verder over het land, en hoe het de vluchtelingen is vergaan die naar Oisterwijk kwamen.

Herman Janssen zal ingaan op de specifieke situatie in Baarle-Hertog, dat onbezet Belgisch grondgebied bleef en daardoor een geheel eigen positie innam.

Kees van Maastrigt neemt ons mee naar het Land van Altena in het noorden van Noord-Brabant en vertelt over de unieke vondsten van de groepsschuilplaatsen, over de loopgravenlinie en de militaire invloed op het gebied. Deze dag wordt georganiseerd door het Samenwerkingsverband Volkscultuur Noord-Brabant waarin participeren de Leerstoel Cultuur in Brabant aan de Universiteit van Tilburg, de Historische Vereniging Brabant, Erfgoed Brabant, Brabants Heem. Dit jaar wordt samengewerkt met Heemgouw Antwerpen en Heemgouw Vlaams-Brabant 2

Na een warme lunch kunnen de deelnemers kiezen uit twee opties. Zij die meer willen weten en zien van Hoogstraten laten zich door stadsgidsen leiden langs kerk, begijnhof en museum. Men kan er ook voor kiezen naar het nabij gelegen Zondereigen te gaan, waar bij de gereconstrueerde dodendraad een Duits schakelstation is nagebouwd, dat zal worden ‘ingewandeld’. Daarna kunt u terugkeren naar de refter van het Klein Seminarie voor de presentatie van het boek ‘Met ons gaat alles goed. De ‘Groote Oorlog in het klein’. In dit boek komen negentig bijdragen van de heemkundekringen uit de drie provincies. Die bijdragen geven een goed beeld van wat de ‘Groote Oorlog’ voor beide kanten van de grens heeft betekend. Voorintekenaars kunnen daar hun boek meenemen. U kunt zich voor de studiedag inschrijven via [email protected] o.v.v. Studiedag Volkscultuur of telefonisch +31 73 6156262. De kosten voor de studiedag bedragen € 20 per persoon voor leden van HVB en de heemkundekringen en hun partners. Nietleden betalen € 25 per persoon. Het bedrag is inclusief koffie, thee, ontvangst en warme lunch. U ontvangt na inschrijving een bevestiging en een factuur. Graag wil de organisatie weten of u na de lunch wil deelnemen aan de rondwandeling door Hoogstraten of het bezoek aan het schakelstation in Zondereigen. Vermeld u svp in uw email of telefonisch of u kiest voor de rondwandeling of Zondereigen.

3

Programma van de Dag van de Brabantse Volkscultuur 9.30 uur: inloop met koffie/thee 10.00 uur: opening door dagvoorzitter Patrick Timmermans, directeur Erfgoed Brabant 10.10 uur: Henri Vannoppen, kenner van de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog in zijn provincie Vlaams Brabant, zal een beeld geven van de gevolgen voor de bevolking van de oorlog en de daarop volgende bezetting. 10.50 uur: Henk van der Linden vertelt over de manier waarop de enorme aantallen Belgische vluchtelingen werden verspreid over Noord -Brabant en verder over het land, en hoe het de vluchtelingen is vergaan die naar Oisterwijk kwamen. 11.30 uur: Herman Janssen zal ingaan op de specifieke situatie in Baarle -Hertog, dat onbezet Belgisch grondgebied bleef en daardoor een geheel eigen positie innam. 12.10 uur: Kees van Maastrigt neemt ons mee naar het Land van Altena in het noorden van Noord -Brabant en vertelt over de unieke vondsten van de groepsschuilplaatsen, over de loopgravenlinie en de militaire invloed op het gebied. 12.50 uur: warme lunch in de kantine van het Klein Seminarie 14.00 uur: vertrek naar Zondereigen voor onthulling schakelstation of rondwandeling met stadsgidsen door Hoogstraten 15.30 uur: presentatie van het boek ‘De Groote oorlog in het klein’, met ons gaat alles goed. Rond 16.00 uur wordt het eerste exemplaar uitgereikt aan de voorzitters van de heemkundekoepels in Vlaams -Brabant, Antwerpen en Noord-Brabant. René Beyst, eindredacteur, zal kort ingaan op de ontstaansgeschiedenis van het boek

4

Informatie over de sprekers: Henri Vannoppen werd geboren te Leuven in 1951 uit een oude Erps-Kwerpse familie. Erps-Kwerps ligt in Vlaams-Brabant tussen Brussel en Leuven. Hij werd licentiaat (in Nederland doctorandus) moderne geschiedenis en begon zijn loopbaan in de Scholengemeenschap van Etten –Leur in Noord-Brabant. Hij kreeg een beurs van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. In 1984 werd hij doctor moderne geschiedenis KULeuven met het doctoraat over 200 jaar Erps-Kwerps (17761976). Tezamen met een onderwijsloopbaan als leraar geschiedenis in het hoger secundair onderwijs achtereenvolgens aan verschillende Koninklijke Athenea werd hij burgemeester van Kortenberg. Hij zetelde 30 jaar in de gemeenteraad van Kortenberg. In 2007 ging hij op pensioen als leraar en als burgemeester en hij werd om zijn verdiensten tot ereburgemeester van Kortenberg benoemd. In 1971 stichtte hij de eerste heemkring in de fusie Kortenberg. Hij is voorzitter van het Erfgoedhuis Kortenberg VZW (de overkoepeling van de 4 heemkringen en van de archeologische werkgroep van Kortenberg) en schrijver van een 30-tal boeken en van 100-den artikels (zie www.erfgoedhuis-Kortenberg.be). In 2012 werd hij gevierd als 40 jaar schrijver en heemkundige. Hij was nationaal voorzitter van het Verbond voor Heemkunde Vlaanderen van 1991 tot 1994 en is ondervoorzitter en projectleider van Heemkunde Vlaams-Brabant. Hij werd vereremerkt met de Prijs voor Heemkunde Vlaams-Brabant (provinciaal) en met het Doctor Jozef Weyns-eremerk voor Heemkunde (nationaal). Henk van der Linden is 69 jaar, geboren en getogen Oisterwijker. Hij woont momenteel in ’s-Hertogenbosch en publiceert en spreekt over Nederland in de Eerste Wereldoorlog. Hij is eindredacteur van de nu al 27-delige Kroniek van de Eerste Wereldoorlog en vicevoorzitter van de Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog. Herman Janssen is in 1957 in Hoogstraten geboren en studeerde er aan het Klein Seminarie. Sinds 1980 werkt hij als begeleider bij personen met een verstandelijke beperking. In zijn vrije tijd ontwikkelt hij zich tot heemkundig duizendpoot van Heemkundekring Amalia van Solms (Baarle-Hertog-Nassau). Herman is afwisselend actief als genealoog, archiefonderzoeker, redacteur, schrijver, bestuurslid, organisator van activiteiten, gids en amateurarcheoloog. In 2011 werd hij wegens zijn bijzondere verdiensten jegens de samenleving door de Nederlandse koningin tot lid in de Orde van Oranje-Nassau benoemd. In 2003 startte Herman een historisch onderzoek naar de Eerste Wereldoorlog in de grensregio. Deze studie spitste zich alsmaar meer toe op de geschiedenis van de dodendraad. Samen met Frans Van Gils en de gemeente Baarle-Hertog werd in een eerste fase een stukje van de Duitse grensversperring gereconstrueerd. Vervolgens werd (opnieuw met Frans) een lessenpakket samengesteld voor de oudste leerlingen van het basisonderwijs. In 2013 werken beiden met een stuurgroep aan de realisatie van de derde fase van het dodendraadproject, bestaande uit toeristische fiets- en wandelroutes (met infoborden, ingesproken verhalen, reconstructies en folders), een cursus over WO 1 en de publicatie van het cursusboek ‘Hoogspanning aan de Belgisch-Nederlandse grens’. Meer info: www.dodendraad.org Kees van Maastrigt , ( Nieuwendijk 1940) studeerde geschiedenis aan de Katholieke Leergangen te Tilburg. Na het behalen van de Akte MO Geschiedenis werd de studie voortgezet aan de Universiteit te Utrecht, waar hij in 1982 slaagde voor het doctoraal examen. Tussen 1966 – 1974 was hij onderwijzer in Almkerk en daarna tot 2002 docent geschiedenis aan het Altena College in Sleeuwijk. Vanaf de oprichting in 1990 bestuurslid en voorzitter van de Archeologische Vereniging Land van Heusden en Altena. Hij schreef diverse artikelen in Geschiedkundige- en Archeologische publicaties.

5

Korte inhoud van de spreekbeurten Het dagelijks leven in Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in W.O.I’ Deze voordracht geeft een beeld van W.O.I in al zijn facetten: de Spaanse griep, de afgebrande windmolens, de elektriciteit geleverd door de maalderijen, de opeising van koper, wol en notelaars , de Commission for Relief of Belgium, het Hulp-en Voedingscomiteit, de Melkdruppel, de Spek- en Bonenmedaille, de zeepbaronnen, de stokagent of hulpagent, de Nachtwacht, de garde-civique, de Franctireurskrieg, het noodgeld van gemeenten, het Meldeamt, de fotografie in de oorlog, de duivenregistratie, de Ausweis of identiteitskaart, de Passierschein, de herderlijke brief 'Vaderlandsliefde en Volharding' van Kardinaal Mercier met Kerstmis 1914, de ondergrondse spoorweg, de Eisenbahnspionnage, de vluchtelingen en de culinaire invloeden (patat in Nederland), de Frontbeweging en de frontbladen, de krijgsgevangenen in Duitsland, de oorlogsmonumenten, de oudstrijdersverenigingen, Groot-Nederland en ‘La Grande Belgique’. Een volledig beeld van het echte leven in Vlaams-Brabant en Brussel in 1914 -1918. In zijn lezing vertelt Henk van der Linden wat Oisterwijk in de vier oorlogsjaren 1914 -1918 overkwam, en hoe bestuur en bevolking daarmee omging. Oisterwijk was destijds met nog geen 4000 inwoners een stipje op de wereldkaart. Tijdens de lezing wordt dat wat er in Oisterwijk gebeurde geplaatst in de context van de Grote Oorlog en van Nederland. Baarle-Hertog: Tijdens WO 1 werd Baarle-Hertog het bevoorrechte dorp genoemd, een symbool van het onoverwonnen vaderland, een doorn in het oog van de Duitsers en een smet op het Duitse palmares. De complexe enclavesituatie zorgde daar voor heel bijzondere ontwikkelingen. Zo was Baarle-Hertog deels bezet en deels vrij gebied. Met name de enclaves waren voor de Duitse troepen onbereikbaar zonder de Nederlandse neutraliteit te schenden. De Belgische enclaves maakten samen met het grondgebied achter de IJzer in West-Vlaanderen deel uit van het koninkrijk Vrij België. Baarle-Hertog behoorde administratief tot het kanton Veurne en had een eigen telegraafverbinding, belastingkantoor, vredegerecht en Rijkswachtkorps. Het plaatselijke postkantoor was het landelijk centrum van de brievensmokkel. Bij het oorlogsbegin werden in Baarle duizenden vluchtelingen opgevangen. Zij kwamen te voet of met de trein. Op de drukste dag schatte men hun aantal op 24.000. Ongeveer 1.500 vluchtelingen vonden een permanent onderdak in het vluchtoord Baarle-Nassau-Grens. Ook waren er bijzonder veel soldaten ingekwartierd: tweeduizend Nederlandse soldaten verbleven in Baarle-Nassau. Tweehonderdvijftig Duitse Landsturmers logeerden in Zondereigen, het bezette deel van Baarle-Hertog. Burgemeester Henri van Gilse was een groot patriot en organiseerde in Baarle -Hertog het verzet tegen de Duitsers. Via een draadloze zendmast was er een verbinding met de Belgische troepen achter de IJzer en het verzet in Engeland. De Baarlese zender hield zich bezig met het onderscheppen en decoderen van Duitse marine-zenders. Daarenboven werden systematisch zeppelins met bestemming Groot-Brittannië gevolgd en stoorde men Duitse uitzendingen. Baarle was omgeven met draadversperringen. Ten zuiden stond de dodendraad, een dodelijke elektrische draadversperring die in 1915 door het Duitse leger was opgericht. Ten oosten en ten westen was de rijksgrens door Nederlandse soldaten met prikkeldraad afgesloten en rond het centrum van Baarle plaatsten zij een drie meter hoge kippengaasomheining, met als doel de blokkade van het Belgische zendstation. Tevergeefs! De zender verrichtte nuttig werk tot het einde van de oorlog, bijvoorbeeld door het onderscheppen van berichten over de Duitse soldatenopstand, de capitulatievoorwaarden en de overgave. Nergens wisten de geallieerden eerder dat de oorlog voorbij was! Mobilisatie in het land van Altena 14 -18: De lezing zal na een korte inleiding over de Nieuwe Hollandse Waterlinie hoofdzakelijk gaan over de gebeurtenissen in Het land van Altena tijdens de Mobilisatie. In augustus 1914 verschenen er honderden militairen in het gebied voornamelijk oudere Landweersoldaten, die eerst ingekwartierd werden bij particulieren en in boerenschuren en in 1915 terecht kwamen in barakken in speciale kampement in de verschillende dorpen. Vele soldaten waren betrokken bij het maken van de loopgraaf die dwars door het Land van Altena liep vanaf fort Vuren naar fort Steurgat. Langs deze loopgravenlinie stonden een aantal uitkijkposten en telefoonhuisjes, eind 1916 kwamen daar een dertigtal betonnen schuilplaatsen bij, vooral bedoeld als bescherming voor de kanonniers. Een groot aantal van deze schuilplaatsen zijn bewaard gebleven, een aparte vermelding verdient de aanwezigheid van luisterputten langs de linie, bedoeld om op tijd naderende vliegtuigen te kunnen waarnemen. In de lezing zal ook een kort overzicht worden gegeven van de 7 forten die allen een eigen taak hadden bij de verdediging in het gebied als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Uit krantenberichten en de vele foto’ s met daarop gezamenlijk soldaten en burgers, blijkt dat de verhouding burger / soldaat over het algemeen goed was. De verhouding militair gezag en de lokale overheid stond regelmatig onder grote druk mede ook veroorzaakt door de lawine van verordeningen, opdrachten, bekendmakingen etc. De problemen zoals die in het gehele land bestonden met de distributie en het brandstof - en voedseltekort vanaf 1917, golden ook het Land van Altena. Tot slot zal er enige aandacht worden geschonken aan hoe het de Belgische vluchteling verging in het Land van Heusden en Altena.

6

Boek over de Eerste Wereldoorlog is nog te bestellen.

DEN BOSCH – Ruim anderhalf jaar geleden startten drie provinciale heemkundekoepels, te weten Heemkunde Vlaams-Brabant, Brabants Heem en Heemkunde Gouw Antwerpen, onder impuls van laatstgenoemde een nieuw grensoverschrijdend samenwerkingsverband, dat de naam meekreeg van ‘Werkgroep Hertogdom Brabant’. Hun eerste project omvat de gezamenlijke uitgave van een boek met korte verhalen van meer dan 80 auteurs over het dagelijks leven in de Eerste Wereldoorlog, onder de titel: “Met ons gaat alles goed. – ‘De Groote Oorlog’ in het klein” Dit boek bevat een compilatie van waar gebeurde, persoonlijke verhalen, 89 in totaal, vaak plaatselijk of uit familieverband bekend, gebundeld in een bijzondere publicatie, waarin vele heemkundekringen aan beide zijden van de Belgisch-Nederlandse grens hun mooiste en boeiendste verhalen hebben te boek gesteld. Dit werk van ongeveer 400 pagina’s in vierkleurendruk, met vele afbeeldingen in zwart-wit, sepia of kleur, handelt nu eens niet over de oorlog aan het IJzerfront, maar tekent het lot van gewone mensen in oorlogstijd aan beide zijden van de grens, gescheiden door de lugubere ‘dodendraad’. Wat beleefden de Belgische vluchtelingen die in 1914 Noord-Brabant massaal overspoelden? Hoe verliep – na de terugkeer – het dagelijks leven in de periode 1914-1918? Wat doorstonden de ontheemden, de gegijzelden, de krijgsgevangenen? Allemaal levensechte, waar gebeurde, korte verhalen uit het rijke erfgoed dat bewaard blijft in honderden heemkundige kringen. De drie betrokken provincies ondersteunen dit grensverleggend initiatief met projectsubsidies. Het vooraf intekenen op het boek werd gestart op 17 juli. In verband met de vakantieperiode is de intekening op het boek verlengd tot 15 september, omdat veel kringen in september hun leden nog informeren over veel zaken. Inmiddels zijn er ruim 300 boeken verkocht en nog dagelijks komen er bestellingen binnen. 7

Presentatie op zaterdag 9 november te Hoogstraten. De opmaak van het boek is zo goed als beëindigd en de druk en het binden volgt in september en oktober. De officiële presentatie van dit begeerde boek vindt plaats op zaterdag 9 november in de namiddag tussen 15.00 en 17.00 uur te Hoogstraten als een onderdeel van de ‘Dag van de Brabantse Volkscultuur’. De bestelling, betaling en de uiteindelijke levering wordt per provincie opgevolgd. Men kan intekenen aan de gereduceerde prijs van 19,50 euro per boek, indien men het boek zelf komt ophalen tijdens de presentatie op 9 november in de namiddag. Of aan 23,50 euro, indien men het boek thuis wil afgeleverd zien. Na 15 september is het boek enkel nog verkrijgbaar tegen de prijs van 25 euro en daarin zijn de verzendingskost niet inbegrepen. Voor de provincies Antwerpen en Oost- en West-Vlaanderen kan men het boek bestellen bij René Beyst, Kapellestraat 119B1, 2630 Aartselaar (e-post: [email protected]). Voor de provincie Vlaams-Brabant of het Brussels Gewest kan men het boek bestellen bij Monique Meys, Kammestraat 6 bus 7, 3071 Erps-Kwerps (e-post: [email protected]). Voor Nederland kan men het boek bestellen bij Brabants Heem, Postbus 1203, 5200 BG ’s-Hertogenbosch. (e-post: [email protected]). Meer inlichtingen bij: René Beyst 03 887 71 06.

8

9

BERICHT AAN AL ONZE HEEMKRINGEN Volgend persbericht werd op 20 en 21 verspreid naar de pers. Het bevat een actuele strand van zaken met betrekking tot het in opmaak zijnde boek van de Werkgroep Hertogdom Brabant. Ondertussen staat de teller al wel boven de 350 bestelde exemplaren. Bestel spoedig als u het nog niet deed… INTEKENPERIODE VERLENGD WEGENS AANHOUDENDE VRAAG NAAR SUCCESVOL NIEUW BOEK

‘Werkgroep Hertogdom Brabant’ presenteert opmerkelijk boek over Eerste Wereldoorlog. Aartselaar, ’s Hertogenbosch, Wespelaar – Meer dan anderhalf jaar geleden startten drie provinciale heemkundekoepels, te weten Heemkunde Vlaams-Brabant, Brabants Heem en Heemkunde Gouw Antwerpen, onder impuls van laatstgenoemde een nieuw grensoverschrijdend samenwerkingsverband op, dat de naam meekreeg van ‘Werkgroep Hertogdom Brabant’. Hun eerste project omvat de gezamenlijke uitgave van een boek met korte verhalen van meer dan 80 auteurs over het dagelijks leven in de Eerste Wereldoorlog, onder de titel: “Met

ons gaat alles goed. – ‘De Groote Oorlog’

in het klein” Dit boek bevat een compilatie van waar gebeurde, persoonlijke verhalen, 89 in totaal, vaak plaatselijk of uit familieverband bekend, gebundeld in een bijzondere publicatie, waarin vele heemkundekringen aan beide zijden van de Belgisch-Nederlandse grens hun mooiste en boeiendste verhalen hebben te boek gesteld. Dit werk van ongeveer 400 blz. in vierkleurendruk, met vele afbeeldingen in zwart-wit, sepia of kleur, handelt nu eens niet over de oorlog aan het IJzerfront, maar tekent het lot van gewone mensen in oorlogstijd aan beide zijden van de grens, gescheiden door de lugubere ‘dodendraad’. Wat beleefden de Belgische vluchtelingen die in 1914 Noord-Brabant massaal overspoelden? Hoe verliep – na de terugkeer – het dagelijks leven in 14-18? Wat doorstonden de ontheemden, de gegijzelden, de krijgsgevangenen? Allemaal levensechte, waar gebeurde, korte verhalen uit het rijke erfgoed dat bewaard blijft in honderden heemkundige kringen. De drie betrokken provincies ondersteunen dit grensverleggend initiatief met projectsubsidies. Het vooraf intekenen kent een geweldige start. Het vooraf intekenen op het boek werd gestart op 17 juli. Eindredacteur René Beyst vertelt ons het volgende. “Niettegenstaande we volop in de vakantieperiode zitten, zijn er – amper vier weken later – al meer dan 300 boeken besteld. En elke dag komen er bestellingen bij. De originele folders geven aan dat vooraf intekenen aan gereduceerde prijs kan tot en met 31 augustus. Op vraag van vele heemkringen, die eind augustus of begin september nog een tijdschrift of nieuwsbrief naar hun leden toe uitgeven, hebben we het vooraf intekenen aan gereduceerde prijs voor leden via deze heemkringen verlengd tot 15 september. Deze eerste verkoopcijfers tonen aan dat het boek erg in trek is en dat we een succesvolle uitgave mogen verwachten.” Presentatie op zaterdag 9 november te Hoogstraten. 10

De opmaak van het boek is zo goed als beëindigd en de druk volgt in september/oktober. De officiële presentatie van dit begeerde boek vindt plaats op zaterdag 9 november in de namiddag tussen 15.00 en 17.00 uur te Hoogstraten als een onderdeel van de ‘Dag van de Brabantse Volkscultuur’. Vooraf intekenen per provincie. De bestelling, betaling en de uiteindelijke levering wordt per provincie opgevolgd. Men kan intekenen aan de gereduceerde prijs van 19,50 euro per boek, indien men het boek zelf komt ophalen tijdens de presentatie op 9 november in de namiddag. Of aan 23,50 euro, indien men het boek thuis wil afgeleverd zien. Na 15 september is het boek enkel nog verkrijgbaar aan de prijs van 25 euro (verzendingskost niet inbegrepen). Voor de provincies Antwerpen en Oost- en West-Vlaanderen kan men het boek bestellen bij René Beyst, Kapellestraat 119B1, 2630 Aartselaar (e-post: [email protected]). Voor de provincie Vlaams-Brabant of het Brussels Gewest kan men het boek bestellen bij Monique Meys, Kammestraat 6 bus 7, 3071 Erps-Kwerps (e-post: [email protected]). Voor Nederland kan men het boek bestellen bij Brabants Heem, Postbus 1203, 5200 BG ’sHertogenbosch. (e-post: [email protected]). Meer inlichtingen bij: René Beyst 03 887 71 06.

11

08-07-2013

...........

exemplaren van het boek

en stort hiervoor € . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (waarin € 4,00 verzendingskosten per boek inbegrepen zijn) op rekeningnummer: IBAN: BE60 2930 0769 3670 (Bic: GEBABEBB) op naam van: René Beyst / “boek WO1”

en stort hiervoor € . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (zonder verzendingskosten) op rekeningnummer: IBAN: BE60 2930 0769 3670 (Bic: GEBABEBB) op naam van: René Beyst / “boek WO1” en ik haal mijn bestelling af bij de presentatie van het boek op zat. 9 nov. 2013 in de namiddag te Hoogstraten in het Klein Seminarie, Vrijheid 234 tussen 15.00 en 17.00 uur.

“Met ons gaat alles goed.”

Ik bestel hiermee

..................................................................................

e-postadres:

..................................................................................

Postnr. en gemeente:

..................................................................................

Adres:

..................................................................................

Naam en Voornaam:

gelieve deze flap in te vullen en gefrankeerd te verzenden onder omslag naar: René Beyst, Kapellestraat 119B1, 2630 Aartselaar of mail via e-post naar: [email protected]

INTEKENFORMULIER

3-luik folder De Grooten Oorlog (2):Opmaak 1

14:09

Pagina 1

Voorintekenen kan tot en met 31 augustus 2013

voorintekenprijs: € 19,50, - nadien: € 25,-

Technische gegevens: formaat 240 x 170 mm. ca. 400 blz. – vierkleurendruk meer dan 150 foto’s en illustraties (kleur – sepia – zwart/wit) genaaid, gebonden in harde glanslaminaat omslag

In zijn geheel toont het boek een compilatie van waar gebeurde, persoonlijke verhalen, gebundeld in een bijzondere publicatie, waarin vele heemkundekringen aan beide zijden van de grens hun mooiste en boeiendste verhalen hebben te boek gesteld.



12

De ‘Werkgroep Hertogdom Brabant’ gegroeid uit

Uitgever:

Een levensecht boek met korte verhalen van meer dan 80 auteurs over de Eerste Wereldoorlog

in het klein

‘De Groote Oorlog‘

Met ons gaat alles goed.

Brabants Heem - -Heemkunde Gouw Antwerpen - -Heemkunde Vlaams-Brabant gesubsidieerd door de provinciebesturen van Vlaams-Brabant, Antwerpen en Noord-Brabant biedt volgende publicatie te koop aan:

13

08-07-2013

Hoe verliep na de terugkeer in Vlaams-Brabant of Antwerpen het dagelijks leven thuis in 14-18?

Wat beleefden de krijgsgevangenen, de gegijzelden, de ontheemden?

Wat maakten de Belgische vluchtelingen door die in 1914 Noord-Brabant massaal overspoelden?

Wat was het lot van gewone mensen aan beide zijden van de grens, gescheiden door de lugubere dodendraad?

Wat weten Vlamingen en Nederlanders over elkaars ervaringen in de Eerste Wereldoorlog?

3-luik folder De Grooten Oorlog (2):Opmaak 1

14:11

Pagina 4

INHOUDSTAFEL A. Voorwoord (Ludo Helsen) B. Algemene inleiding C. De verhalen, thematisch gerangschikt

1. Duitse inval 1. “Het is oorlog... Hoera!” – Een aparte invalshoek uit Edegem en Mortsel (André Mens) 2. Louise Vander Velpen uit Hoegaarden en haar oorlogsdagboek. (Maurice Dodion en Wasily Pedjko) 3. De martelgang van pastoor Van Bladel van Herent en zijn terechtstelling te Leuven (Paulette De Coninck) 4. Buken, in 1914 het martelaarsdorp van Midden-Brabant (Willy Vander Velden) 5. De parochie van O.-L.-Vrouw-Kampenhout geterroriseerd in augustus 1914 (Camiel Croon) 6. De Duitse inval en de brand van Kortenberg in 1914 (Chris Borgions) 7. De brand van de windmolen van Curegem te Erps en de dooibarelen te Kwerps of ... de verschrikkelijke dagen van 13 en 14 september 1914 te Erps-Kwerps (Monique Meys) 8. Terreur in augustus en september 1914 te Merchtem, een dorp gelegen tussen twee vijandelijke legers. (Raf Asselman) 9. Gerard Walschap en pastoor Abbeloos over de gevechten in Londerzeel-Hei in september 1914 (Dr. Jaak Ockeley) 10. “La guerre est déclarée...” – verslag uit Onze-Lieve Vrouw-Waver (Mario Baeck) 11. “De Duitsers zijn daar!” – De inval te Herselt (Karel Eyckmans) 12. Drama op de grens van Westerlo en Zammel (Jef Thys) 13. De korte weerstand in het fort van Oelegem: slechts een facet uit een lange, ellendige oorlog (Walter Van der Avert) 14. De Eerste Wereldoorlog in Oud-Turnhout (Ludo Vanwuytswinkel) 15. Udenhout, het Dorp van de Goede God (Kees Van Kempen) 16. De vesting Willemstad verdedigt zich (Theo Noordermeer †) 17. Fragmenten uit Sprundel (Wim Vergouwen) 18. Verhalen uit Hoeven: de inkwartiering (Cees Van Caulil en Lia Uitdehaag - De Rooij) 2. Gijzelaars 19. De pastoor, de onderpastoor en de koster van Steenokkerzeel in 1914 als gijzelaars naar Sennelager gestuurd (Paul Degraeve) 14

20. De Burgerwachters van Tervuren werden de Bannelingen van Soltau (Piet Ruttens) 3.Vluchten 21. Het dagelijks leven in Rotselaar, Wezemaal en Werchter of… de massale vlucht… (Christine Staes) 22. Een mysterieuze familiefoto ontraadseld te Aartselaar (René Beyst) 23. Al zwemmend van de Antwerpse Polders naar vrij Nederland (Hugo Vermeiren) 24. Belgische kunst in ballingschap – Een bijdrage uit Antwerpen (Alex Elaut) 25. Oorlogscorrespondentie tussen 1917/1918 tussen Nunspeet en Berchem (Gaston Van Bulck) 26.Het liedjesschrift van Louisa Faes - Borgerhout, Schoten en Essen (Gaston Van Bulck) 27. Gasthuiszusters en weeskinderen uit Bornem op de vlucht (Gert Van Kerckhoven en René Beyst) 28. Geïnterneerd uit Hoboken in het kamp van Harderwijk (Johnny Driesen) 29. Kapelse domeinopzichter op de vlucht (Jan Ingelbrecht) 30. Wat oorlogscorrespondentie uit Niel ons leert over Dalfsen en Nunspeet (Victor van Dyck) 31. Kunstenaar Alfred Ost in Nederland (Gaston Van Bulck) 32. Het vluchtoord Uden (Pierre Van Diepenbeek) 33. Het vreemdelingenbeleid van de gemeente Tilburg (Kim Nagtzaam) 34. De Belgische school van Waspik (Leon Baaten) 35. Brabantse gastvrijheid in Roosendaal (Mark Hagenaars) 36. De eerste Belgische vluchtelingen komen naar Fijnaart en Heijningen (Frans Sneep) 37. Belgische vluchtelingen in Hoeven (Stan Van Nispen) 38. Kommer en kwel in Dongen (Martin De Ruyter †) 39. Dankbare vluchtelingen, Aarle-Rixtel en Lieshout 1914-1918 (Harrie Löring, Martin Philipsen en Harrie Lamers) 40. Baarle-Hertog-Nassau: vier jaren vrij (Herman Janssen) 41. “Spelen voor drie”: Beek en Donk gedurende de Eerste Wereldoorlog (Martin Philipsen) 42. ‘De Maurice’en zijn gezin in Drunen (Leo Sikkers) 43. Bergen op Zoom en de Belgische vluchtelingen (Eric Goossen) 44. Het interneringskamp in Budel-Dorplein (Harrie Jaspers) 45. Leuvense vluchtelingen in 's-Hertogenbosch (Henk Van der Linden) 46. Opmerkelijke vluchtelingen en bezoek van koningin Wilhelmina te Ooster-hout (Jan Schulten) 47. Sjowke en Toke Verheyen en de draden des doods (Tom Tacken) 48. De vlucht van Menen naar Melsbroek of ... het avontuur van Aimé Libbrecht. (Walter Sevenants) 49. Sjef den Bels en de Belse Fien in Rijen (John Aarts) 4. Krijgsgevangenen en ondergedoken soldaten 15

50. Twee krijgsgevangenen in Duitsland: Emiel Van Tilt uit Erps-Kwerps en Ernest Claes uit Zichem (Maria Rütten) 51. Remi Van de Sande uit Haacht ontsnapt uit Duitse krijgsgevangenkampen (Gust Vandegoor) 52. Twee zogezegde deserteurs van Namen waren echte patriotten ... of de echte verhalen van Guillaume Belis uit Everberg en Karel Van Kelf uit Meerbeek (Roger Mollie) vieringen in 53. Vlaams amateurtoneel en 11-juli krijgsgevangenschap – Een verhaal uit Aartselaar en Boom (René Beyst) 54. "Onze vader uit Beerse is voor vaderland en plicht gekerkerd" (Elza Doemen) 5. Collaboratie 55. De hulpverlening als strijdterrein tijdens de Eerste Wereldoorlog. Met Sint-Martens-Bodegem als voorbeeld (Dr. Luc Vandeweyer) 6. Verzet 56. De Personal-Ausweis, het Meldeamt, de fotografie en het verzet tegen de Duitse bezetting in Kortenberg, Erps-Kwerps en Meerbeek ( Dr. Henri Vannoppen) 57. Winksele-Delle, de parochie van pastoor en Engels spion Felix Moons (Jozef Hamels en Willy Vander Velden) 58.De terechtstelling van vader en zoon Smeesters uit Landen, leden van het spionagenet Cereal Company (Georges Wemans) 59. Het militair zendstation in Baarle-Hertog (Herman Janssen en Jef van Tilburg) 7. Dagelijks leven 60. Het noodgeld uitgegeven door het gemeentebestuur van Herent (Hugo Van Houdt) 61. De hippodroom te Groenendaal onder Hoeilaart, de melkerij van 'La Goutte de Lait' en het ontmijningsdepot van 1918 (Maurits Derom) 62. De vuurmolen van Overijse (Piet Van San) 63. Een verhaal uit Brussel van koper, wol en smokkel (Pierre Angelroth) 64. De Duitse inval en de armoede in Meerbeek (Paula Lelong) 65. Strijland onder Gooik, een gehucht van Duitse soldaten en Belgische smokkelaars (Frans Peetermans) 66. Duitse deserteurs, rooftochten, avondklok, verboden etenswaren en opstandige Duitse soldatenraden in Sint-MartensBodegem (Roger Verlie) 67. Duiven in Brussel en Vlaams-Brabant (Wim van der Elst) 68. Voor een dozijn haringen naar het Kriegsgericht – Verhaal uit de Antwerpse Polders (Hugo Vermeiren) 69. Schelmenstreken van de Rosse van Deurne (LudoPeeters) 70. Hoe burgemeester Verlinden van Ramsel tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn burgers hielp pluimen, maar toch een goede Belg bleef (Karel Eyckmans) 16

71. "Zoodra de oorlog verklaard was..." – Een verslag uit Rijmenam (Luc Van Geel, J. Truyts en A. Van Diest) 72. Een klein verhaal uit de Groote Oorlog tussen Opdorp en Sint-Amands (Karel Van den Bossche) 73. Het leven met 'de moeffen' te St.-Job -in-'t Goor (Maria Van Uffel) 74. Een Brief aan Sinterklaas uit Borgerhout (Frans Janssens) 75. Mobilisatie en inkwartiering in Gilze-Rijen (Jan de Vet) 76. Goirle en de mobilisatie (Hub Hermans) 77. Een Friese Dominee naar de troepen in Alphen (Peter F. Dillingh) 78. Inkwartiering in Maarheeze (Jacques Praats) 79. Smokkelen langs de grens (Paul Spapens) 80. Hoevense verhalen: het eerste vliegtuig te Hoeven en hoe Frank de Hoevense boer te grazen nam (Rieni Voermans en Cees Van Caulil) 81. De Spaanse griep in Huldenberg (Jean-Marie Elen) 82. Strikte neutraliteit en Spaanse griep in Reusel (Dré van de Voort †) 83. Sint-Fredegangus, uitzonderlijke beschermheilige tegen de Spaanse griep te Deurne (Gaston Van Bulck) 84. Spaanse griep in de landloperskolonie van Merksplas (Karel Goovaerts) 85. Het Roozendaalse Oorlogsdagboek van Jacobus van der Veken 8. Herdenkingscultuur 86. Heimwee deed zijn hart verlangen... een verhaal uit Heistop-den-Berg (André Geens) 87. Het militair kerkhof van Veltem-Beisem (Guy Saelemaekers) 88. Holsbeekse militaire graven uit de Eerste Wereldoorlog (Ir.Rudy Janssens) 89. Een merkaardige sigarenbandencollectie (René Konings)

17

2. Heemkunde Gouw Antwerpen lééft 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 2.13. 2.14. 2.15. 2.16. 2.17. 2.18. 2.19. 2.20. 2.21. 2.22. 2.23. 2.24. 2.25. 2.26. 2.27. 2.28. 2.29. 2.30. 2.31. 2.32. 2.33. 2.34.

HK Amalia van Solms - Baarle-Hertog HK Antwerpse Polder - Lillo HK Hobuechen 1135 - Hoboken Themakring Molenmuseum Sint-Amands HK Essen HK Breesgata - Brasschaat HK Hoghescote - Kapellen HK Marcblas - Merksplas Themakring Grafzerkje - Hoboken HK Turninum - Deurne HK ‘Eugeen Goeyvaerts’ - Lint HK Rumesta - Rumst HK Die Swane - Heist-op-den-Berg HK Erf en Heem - Sint-Katelijne-Waver HK Taxandria - Turnhout HK De Drie Rozen - ‘s Gravenwezel HK De Brakken - Oelegem HK Klein-Brabant Vrienden Zoerselbos HK Adriaen Ghys - Vosselaar HK Rijkevorsel HK Scilla - Schilde HK Gilde Heren van Lier - Lier HK Molenijzer - Putte HK Olmen HK Merksem HK Malle Laakdalse werkgroep voor Geschiedenis en Heemkunde Geels Geschiedkundig Genootschap - Geel HK Vaertlinck HK Gitschotelbuurtschap - Borgerhout HK De Vlierbes - Beerse Themakring Baron Jacques Leroy Genootschap Geschiedkundige Kring Herentals

18

2. Heemkunde Gouw Antwerpen lééft 2.1. HK Amalia van Solms - Baarle-Hertog Datum

Vanaf Tot

Gebeurtenis

Opmerking

2013 06-okt-2013

10:30:00

12:30:00

Open huis in het Heemhuis.

In het Heemhuis.

08-okt-2013

19:30:00

21:30:00

Bestuursvergadering Heemkundekring Amalia van Solms.

In het Heemhuis.

13-okt-2013 14:00:00 17:00:00

Presentatie cursusboek WO 1 en optreden van Folkgroup Folgazán in de Wouwer in Ravels. Toegang gratis. Opgave vooraf noodzakelijk.

15-okt-2013 19:30:00 00:00:22

Cursus WO 1. Thema: Strijd in Belgie

In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Opgave vooraf noodzakelijk.

19-okt-2013 00:00:00 00:00:00 Wandeling in het kader van de “Dag van de Trage Weg”. 22-okt-2013 19:30:00 22:00:00

Cursus WO 1. Thema: Nederland neutraal.

26-okt-2013

09:00:00

15:00:00

Lange herfstwandeling.

03-nov-2013

10:30:00

12:30:00

Open huis in het Heemhuis.

In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Aanmelding vooraf noodzakelijk. Vertrek aan het Heemhuis.

05-nov-2013 19:30:00 22:00:00

Curus WO 1. Thema: Belgie bezet.

12-nov-2013

Bestuursvergadering Heemkundekring Amalia van Solms.

19:30:00

21:30:00

Nadere gegevens worden nog bekend gemaakt

In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Aanmelding vooraf noodzakelijk. In het Heemhuis.

12-nov-2013 19:30:00 22:00:00

Cursus WO 1. Thema: Dodendraad.

19-nov-2013 19:30:00 22:00:00

Cursus WO 1. Thema: Het verzet.

In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Aanmelden vooraf noodzakelijk.

26-nov-2013 19:30:00 22:00:00

Cursus WO 1. Thema: Het einde.

In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Aanmelden vooraf noodzakelijk.

28-nov-2013

16:00:00

17:00:00

Aanbieding van de “Roggerentjes 2013” aan college van Baarle-Nassau.

01-dec-2013

10:30:00

12:30:00

Open huis in het Heemhuis.

10-dec-2013

19:30:00

21:30:00

Bestuursvergadering Heemkundekring Amalia van Solms.

In het Heemhuis.

17-dec-2013

19:30:00

22:30:00

Kerstviering in de Aula van het Cultureel Centrum Baarle.

Aanmelding vooraf noodzakelijk.

28-dec-2013

09:00:00

16:00:00

Winterwandeling.

Vertrek vanaf het Heemhuis.



In de Aula van het Cultureel Centrum Baarle. Aanmelding vooraf noodzakelijk.

In het Heemhuis.

Deelname gratis. Aanmelding vooraf niet nodig.

19

2.2. HK Antwerpse Polder - Lillo NIEUW BOEK OVER ANTWERPSE POLDER De Koninklijke Heemkundige Kring van de Antwerpse Polder publiceert "Poldergrond", een luxueus uitgegeven boek dat in een 250-tal pagina's een aantal bijdragen bundelt over uiteenlopende aspecten van de poldergeschiedenis. Die zijn in zeer leesbare taal geschreven door deskundige auteurs met een grondige kennis over hun onderwerp. Het boek is rijkelijk geïllustreerd met tientallen fraaie kleurenfoto's. Er wordt eerst een overzicht geschetst van het ontstaan van de poldergronden ten noorden van Antwerpen, en daarna komen enkele opgravingen aan bod in die regio met o.m. de ontdekking van een merkwaardig woningtype in Ekeren en skeletten in de kerk van het al lang verdwenen dorp Oosterweel. Ook het boeiende verhaal van het laatmiddeleeuwse Fort Kruisschans op de Scheldeoever wordt beschreven. In de periode 1950-1960 werden enkele polderdorpen volledig afgebroken. De reactie van de toenmalige polderbewoners op de ontmanteling van hun leefwereld wordt ontleed in een verrassende bijdrage. Ten slotte is er ook nog een hoofdstukje over de grote schuur van de Oorderse Berghoeve die werd heropgebouwd in Bokrijk en een over de Zandvlietse schilder Nicasius De Keyser (1813-1887), wiens 200ste geboortedag in 2013 uitgebreid herdacht is in de polderregio. PRAKTISCH "Poldergrond" kan besteld worden door storting van 19 euro (+ 5 euro verzendingskosten) op rekening BE91 9730 1394 3176 van K.H.K. Antwerpse Polder. Je betaalt geen verzendingskosten als je het boek komt afhalen tijdens de boekpresentatie die doorgaat op zaterdag 26 oktober 2013 om 15u00 in het Ekers Hof, Groot Hagelkruis 6, Ekeren. Voor die plechtigheid moet je wel vooraf inschrijven (dat kan evt. via de mededeling op je overschijving). Voor meer info : Martin Braem (03 664 34 09, [email protected]) of op www.polderheemkring.be.

20

21

2.3. HK Hobuechen 1135 - Hoboken

Maandag 2 december 2013 : 19.30 uur Algemene Vergadering Lezing door Gilbert Van Ael :

‘Belang van natuurelementen in de volkskunde’ Sinds het ontstaan van de mens boezemde de hem omringende wereld ontzag maar ook angst in. Mythes ontstonden uit de elementen die de mens om zich waarnam. Heel veel daarvan maakte deel uit van de natuur. Zo stonden bomen symbool voor kracht en streven naar het hogere. Het bos daarentegen, zeker ’s nachts, kon angst teweegbrengen.

22

2.4. Themakring Centrum voor Molinologie - Sint-Amands MOLENMUSEUM MOLENMUSEUM

Vlaams Centrum voor Molinologie vzw Documentatiecentrum Vrienden van het Molenmuseum

Kerkstraat 3 • 2890 Sint-Amands www.molenmuseum.be • [email protected]

TENTOONSTELLING: “De luister van de molen” 1000 jaar geschiedenis van de mens der Lage Landen belicht door de molen. Ter gelegenheid van Openmonumentendag :

en open tot 15 december 2013

Vormgeving & drukwerk : www.krisvdb.be • K.R.I.S.2013

8 september 2013

Open op: zaterdag en zondag van 14u30 tot 18u00 & in de week op afspraak Inlichtingen : Dr. Karel Van den Bossche • 052/33 22 58

23

2.5. HK Essen NIEUWE CURSUS GENEALOGIE in CC ”De Oude Pastorij” telkens om 20 uur, donderdagen : 3 en 24 oktober, 7 en 14 november. In deze cursus worden de algemene technieken en de achtergrondkennis over bevolkingsregisters, de burgerlijke stand en parochieregisters uitgelegd. De algemene geschiedenis van Essen wordt behandeld en men verneemt er hoe men moet omgaan met archieven. Er wordt info gegeven over instituten en materialen (lompenpapier en perkamenten) en er wordt ook gekeken hoe men archieven kan opzoeken, zowel fysiek als op het internet. Het is een algemene cursus over de geschiedenis van Essen en haar beschikbare bronnen met als rode draad het stamboomonderzoek. Lesgever is Joris Mathysen, voorzitter Heemkundige Kring.

14 november is er bij voldoende interesse een uitstap naar het archief van Roosendaal.

dinsdag 1 oktober om 14 uur: Kringse Lezing in”De Oude Pastorij” Lezing over ”Ivo Huysmans”, gewezen auteur van de Spycker en van vele artikelen over de voetbalploeg Exelsior Essen. Oude pastorij, Essendonk 3 te 2910 Essen. Inleiding: door Guy Van den Broeck. Lezing: Jan Michielsen

www.heemkundigekringessen.be

24

2.6. HK Breesgata - Brasschaat Agenda Zondag 6 oktober 2013: Heemcafé van 14:00 tot 19:00 uur - Gastheer: Donderdag 31 oktober 2013: Bestuursvergadering in het heem om 20:00 uur Zondag 3 november 2013: Heemcafé van 14:00 tot 19:00 uur - Gastheer: Donderdag 28 november 2013: Bestuursvergadering in het heem om 20:00 uur Zondag 1 december 2013: Opendeur heem van 14:00 tot 19:00 uur - Gastheer: Donderdag 19 december 2013: Bestuursvergadering in het heem om 20:00 uur

25

2.7. HK Hoghescote - Kapellen Bezoek Sint-Andrieskwartier

- Vrijdag 4 oktober 2013

“De parochie van miserie maakt plaats voor mode en antiek” Bezoek met gids op vrijdag 4 oktober 2013. Deze oude armenwijk kreeg gedurende de laatste jaren hier en daar een trendy look, maar toch proef je nog de sfeer van een rustig dorp in het warme volkshart van de historische stad Antwerpen. Onze gids zal het accent leggen op de geschiedenis en de evolutie van de wijk en de huidige stand van zaken. Onze wandelroute zal ons voeren langs de Korte en Lange Ridderstraat, Kloosterstraat en Nationalestraat. Datum en Plaats van afspraak: - 4 oktober 2013 te 14 u - vóór het Musem van Plantin-Moretus op de Vrijdagmarkt 22 Voor de geïnteresseerden, op vrijdagvoormiddag kan je natuurlijk ook langs de ‘verkoop per hoger opbod’ van tweedehandsspullen op de Vrijdagmarkt. Er valt altijd wel iets te beleven. Samengevat, wie wil meegaan op vrijdag 4 oktober, vragen we om telefonisch of per email door te geven met hoeveel je meegaat. Inschrijven voor 15 september, en enkel bij volgende twee personen: - Chris Alen tel. 03-664 05 01 [email protected] of bij - Patrick Seiffermann tel. 03-664.07.98 [email protected] Na inschrijving betaling van 5,00 euro per persoon voor leden of 7,00 euro voor niet-leden op rekening BE18 4137 2050 7165 BIC-code KREDBEBB van Heemkring Hoghescote vzw, met duidelijke vermelding van het aantal personen en Sint-Andries.

26

Wegens groot succes: HERHALING Red Star Line museum 4x HELEMAAL VOLGEBOEKT.

In ons laatste tijdschrift ‘t Bruggeske vindt U de aankondiging van een georganiseerd bezoek met gids aan het Red Star Line museum in Antwerpen, en wel op 20 november 2013. Binnen de kortste tijd was dit helemaal volgeboekt, zelfs meermaals overboekt.

Wij hebben er dan ook voor geopteerd, om dit bezoek een aantal malen te organiseren. De nieuwe data zijn: - De originele sessie op woensdag 20 november 2013 om 14 u 30 - Nieuwe sessie op donderdag 28 november 2013 om 14 u 30 - Woensdag 4 december 2013 om 14 u 30 - Vrijdag 10 januari 2014 om 14 u 30 “Over miljoenen mensen en één droom” Geleid bezoek op woensdag 20 november 2013 Met hun hele hebben en houden in enkele koffers nemen miljoenen mensen vanaf 1800 de boot van Europa naar Amerika. De nieuwe wereld is het beloofde land voor wie zoekt naar geluk en een beter bestaan. Tussen 1873 en 1934 brengen oceaanstomers 2,6 miljoen avonturiers en gelukzoekers vanuit Antwerpen naar de overkant. De overkant naar de VS en Canada begint voor heel veel mensen in de havenloods van de Red Star Line... www.heemkring-hoghescote.be

27

di 14-mei-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag DATUM PLAATS za 18-mei-13 Daguitstap ?? UUR ?? ACTIVITEIT 2012 zo 9-sep-12 ?? ?? OMD 26-mei-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 9-jun-13 10u?-18u? Lok.&Prov.Heemdag di 11-sep-12 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag di 11-jun-13 20u-22u Open Archiefdag wo 12-sep-12 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 12-jun-13 19u30 Vergadering, incl. MERA zo 23-sep-12 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 23-jun-13 10u-12u di 9-okt-12 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag wo 10-okt-12 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA juli zo 28-okt-12 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag di 13-aug-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag Archiefdag di 13-nov-12 Heemhuis 20u-22u Open wo 14-aug-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA MERA wo 14-nov-12 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. HKM-ACTIVITEITEN zo 25-aug-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag wo 23-nov-12 GC DeMarckt?? 20u?? Voordracht zo 8-sep-13 ?? ?? OMD Archiefdag zo 25-nov-12 Heemhuis 10u-12u Open WERKJAAR 2012 - 2013 di 10-sep-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag Archiefdag di 11-dec-12 Heemhuis 20u-22u Open wo 11-sep-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA MERA DATUM PLAATS UUR ACTIVITEIT wo 12-dec-12 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. zo 22-sep-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag 23-dec-12 Heemhuis 10u-12u Open 2012 zo zo 9-sep-12 ?? ?? OMD Archiefdag di 8-okt-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag 2013 di 8-jan-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag 11-sep-12 wo 9-okt-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 9-jan-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA 12-sep-12 zo 27-okt-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 27-jan-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag 23-sep-12 di 12-nov-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag di 12-feb-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag 9-okt-12 wo 13-nov-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 13-feb-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA 10-okt-12 zo 24-nov-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag za 16-feb-13 Lindehoeve 19u00 Algemene Vergadering zo 28-okt-12 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag wo 27-nov-13 GC DeMarckt?? 20u?? Voordracht zo 24-feb-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag di 13-nov-12 20u-22u di 10-dec-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag di 12-mrt-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag wo 14-nov-12 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 11-dec-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 13-mrt-13 19u30 Vergadering, 23-nov-12 GCHeemhuis DeMarckt?? 20u?? Voordracht incl. MERA zo 22-dec-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 24-mrt-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag 25-nov-12 di 9-apr-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag 11-dec-12 wo 10-apr-13 Vergadering, incl. MERA 12-dec-12 Vrijwilliger(s) gezocht (m/v) metHeemhuis een hart voor19u30 textiel zo 21-apr-13 Erfgoeddag ?? ?? 23-dec-12 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 28-apr-13 Heemhuis 10u-12u Open 2013 di 8-jan-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag Heemkring Marcblas ontvangt regelmatig giften in verband met hetArchiefdag lokale erfgoed. wo 8-mei-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo 9-jan-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, MERA Een belangrijk deel hiervan is kleding (oude Kempense kleding,Open uniformen,incl. doopkleedjes, di 14-mei-13 Heemhuis 20u-22u zo 27-jan-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag Archiefdag processieklederen, kantwerk, enz.). Aan de hand van de kleding?? kom je heel wat te weten za 18-mei-13 Daguitstap ?? di 12-feb-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag zo 26-mei-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag over (vroegere) gewoonten wo 13-feb-13 en gebruiken. Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA zo 9-jun-13 Heemhuis 10u?-18u? Lok.&Prov.Heemdag za 16-feb-13 Lindehoeve 19u00 Algemene Vergadering di 11-jun-13 Heemhuis 20u-22u Open zo 24-feb-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag Archiefdag Wat zoeken we?12-jun-13 wo Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA di 12-mrt-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag Vrijwilligers willen helpenHeemhuis bij het onderhoud van deze kleding. zo 23-jun-13 10u-12u Open Archiefdag wo die ons 13-mrt-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA

2.8. HK Marcblas - Merksplas

zo 24-mrt-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag juli di 9-apr-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag Wat doe di je? 13-aug-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag wo 10-apr-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA wo hoe14-aug-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA - je adviseert deze kleding het best wordt bewaard. zo 21-apr-13 Erfgoeddag ?? ?? 25-aug-13 er nodig Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag - je weet zo welk onderhoud is. zo 28-apr-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 8-sep-13 ?? ?? OMD - je helptdi bij het uitzoeken deze kleding diende. wo 8-mei-13 waarvoor Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA 10-sep-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag di 14-mei-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag wo 11-sep-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA za 18-mei-13 Daguitstap ?? ?? zo 22-sep-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag Wat magdi je verwachten? zo 26-mei-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag 8-okt-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag zo 9-jun-13 Heemhuis 10u?-18u? Lok.&Prov.Heemdag - je start met zinvolle vrijetijdsbesteding. wo een 9-okt-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA di 11-jun-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag - je levertzo een belangrijke aan het lokaal 10u-12u erfgoed. 27-okt-13 bijdrageHeemhuis Open Archiefdag wo 12-jun-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA di 12-nov-13 20u-22u Open Archiefdag - je leert heel bij over textiel. Heemhuis zo wat23-jun-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag wo 13-nov-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA - je kan hiervoor opleidingen volgen, op kosten van de heemkring. juli zo 24-nov-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag - je maaktwoanderen wegwijs in deze materie. 27-nov-13 GC DeMarckt?? 20u?? Voordracht di 13-aug-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag - je krijgt di een goed onthaal in onze kring van vrijwilligers. 10-dec-13 Heemhuis 20u-22u Open Archiefdag wo 14-aug-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA - je leert nieuwe mensen kennen. wo 11-dec-13 Heemhuis 19u30 Vergadering, incl. MERA zo 25-aug-13 Heemhuis 10u-12u Open Archiefdag zo 22-dec-13 Heemhuis 10u-12u Open zo 8-sep-13 ?? ?? OMD Archiefdag di

10-sep-13

Heemhuis

wo zo di wo zo wo di wo zo

9-okt-13 27-okt-13 12-nov-13 13-nov-13 24-nov-13 27-nov-13 10-dec-13 11-dec-13 22-dec-13

Heemhuis Heemhuis Heemhuis Heemhuis Heemhuis GC DeMarckt?? Heemhuis Heemhuis Heemhuis

Meer info: wo 11-sep-13 Heemhuis Karel Govaerts, tel. 014-63.36.24 Heemhuis zo 22-sep-13 di 8-okt-13 Heemhuis [email protected]

20u-22u Open Archiefdag 19u30 Vergadering, incl. MERA 10u-12u Open Archiefdag Ons lokaal : 20u-22u Open Archiefdag Borcht incl. MERA 19u30 Villa ter Vergadering, (gemeentelijk park Caron’s Hofke) 10u-12u Open Archiefdag 20u-22u Hofeinde Open 57Archiefdag 19u30 2330 Merksplas Vergadering, incl. MERA 28 10u-12u Open Archiefdag 20u?? Voordracht 20u-22u Open Archiefdag 19u30 Vergadering, incl. MERA 10u-12u Open Archiefdag

2.9. Themakring Grafzerkje - Hoboken Agenda Leden van vzw Grafzerkje en gelijkgestemde zielen krijgen hier de kans om funeraire activiteiten die zij organiseren en waar de mogelijkheid bestaat voor onze leden om er aan deel te nemen via deze rubriek kenbaar te maken.





Rondleidingen 23 november 2013 - 18 januari 2014 Funeraire reizen

Momenteel staan er geen funeraire reizen op de agenda.

Funeraire agenda 09 november 2013 http://www.grafzerkje.be/agenda

29

2.10.

HK Turninum - Deurne

In 2014 herdenken we in gans Vlaanderen de gruwelen van de “Groote Oorlog “ 1914-1918 , 100 jaar geleden . Ook is de bevrijding van W.O.II dan aan de 70 jaar toe . Wat gaat de tijd snel , maar vergeten mogen we niet . Deze wereld staat nog overal in brand om de meest diverse redenen , maar meestal gewoon omdat de mensensoort , de meest agressieve zoogdiersoort is die op deze aardbol leeft . Weer is gebruik gemaakt van zenuwgas , dit nadat ene Duitse chemicus in W.O.I in de Westhoek de resultaten van zijn nieuwe chemische formules ontwikkeld bij IGFarben visueel had gecontroleerd . Het stopt niet en de komende generaties mogen dit verleden niet vergeten . Daarom is alle beschikbare informatie over gebeurtenissen of familieverhalen , specifiek uit Deurne voor ons van groot belang . Ook voorwerpen en documenten ter zake zijn welkom. Vandaar onze oproep alles wat je weet en kan missen aan het Volksmuseum te bezorgen , we zullen het dankbaar aanvaarden .

Hartelijke groeten Ludo Peeters –voorzitter

30

2.11.

HK ‘Eugeen Goeyvaerts’ - Lint Heemkundige Kring

‘Eugeen Goeyvaerts’ v.z.w. IJzerenweg 66 2547 Lint

GEMEENTEPARK LINT

HEEMMUSEA ‘DEN AKER’ , ‘DE ROSKAM’ en ‘DE PLOEG’ met uitgebreide Heem- en kruidentuin.

In 2013 van 13 tot 18 uur laatste opening op: Zondag 13 oktober. Heemdagtentoonstelling ‘Lintse kermissen in beeld’ is dan nog uitzonderlijk te bezoeken.

31

Maandag 3 juni

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 6 juni

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 20 juni

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 27 juni

Geschiedkundig project WO I

van 19.30u tot 22u

4 juli Rumesta Rumesta-avond 2.12. MaandagHK - Rumst

van 19.30u tot 22u

Maandag 2 september

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 5 september

KALENDER RUMESTA 2013 van 19.30u tot 22u Rumesta-avond

Zondag 8 september Donderdag Donderdag 3 19januari september

Open monumentendag Rumesta-avond Rumesta-avond

Maandag Donderdag7 3januari oktober Donderdag 17 januari Zaterdag 5 oktober

Op afspraak Rumesta-avond Rumesta-avond Open deur Rumst Jaarmarkt

Donderdag januari Maandag 7 24 oktober Zondag 27 januari Donderdag 17 oktober

Geschiedkundig project WO I Op afspraak Beurs Begijnendijk Rumesta-avond

Maandag februari Donderdag4 24 oktober Donderdag 7 februari Maandag 4 november

Op afspraak Geschiedkundig project WO I Rumesta-avond Op afspraak

Donderdag februari Donderdag 21 7 november Maandag maart Donderdag4 21 november

Rumesta-avond Rumesta-avond Op afspraak Rumesta-avond

Donderdag Donderdag 7 28maart november Donderdag 21 maart Maandag 2 december

Rumesta-avond Geschiedkundig project WO I Rumesta-avond Op afspraak

Donderdag maart Donderdag 28 5 december Maandag april Donderdag1 19 december

Geschiedkundig Rumesta-avond project WO I Op afspraak Rumesta-avond

Donderdag 4 april

Rumesta-avond

van 19.30u 9 tot 13u van tot 22u van 19.30u tot 22u

Donderdag 18 april

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 25 april

Geschiedkundig project WO I

van 19.30u tot 22u

Donderdag 2 mei

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Maandag 6 mei

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 16 mei

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Maandag 3 juni

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 6 juni

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 20 juni

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 27 juni

Geschiedkundig project WO I

van 19.30u tot 22u

Maandag 4 juli

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Maandag 2 september

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 5 september

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Zondag 8 september

Open monumentendag

Donderdag 19 september

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 3 oktober

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Zaterdag 5 oktober

Open deur Rumst Jaarmarkt

Maandag 7 oktober

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 17 oktober

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 24 oktober

Geschiedkundig project WO I

van 19.30u tot 22u

Maandag 4 november

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 7 november

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 21 november

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 28 november

Geschiedkundig project WO I

van 19.30u tot 22u

Maandag 2 december

Op afspraak

van 9 tot 13u

Donderdag 5 december

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

Donderdag 19 december

Rumesta-avond

van 19.30u tot 22u

van van 19.30u 19.30u tot tot 22u 22u van 9 tot 13u van 19.30u tot 22u van 19.30u tot 22u van tot 22u van 19.30u 9 tot 13u van 19.30u tot 22u van tot 13u van 9 19.30u tot 22u van tot 22u van 19.30u 9 tot 13u van van 19.30u 19.30u tot tot 22u 22u van tot 13u van 9 19.30u tot 22u van 19.30u van 19.30u tot tot 22u 22u van tot 22u van 19.30u 9 tot 13u van 19.30u 19.30u tot tot 22u 22u van

32

2.13.

HK Die Swane - Heist-op-den-Berg

Jozef Weyns-jaar 2013

www.heemkringdieswane.be

Heemerf Kaasstrooimolen en Pandoerenhove. Kampioenschap der Zuiderkempen. Kegelspel in open lucht op recent gerestaureerde autentieke houten kegelbaan uit de streek. Voor wie niet van kegelen houdt mogelijkheid tot teppesol-schieten. Initiaties en wedstrijden. Iedere zondag van 14u tot zonsondergang.

Heemkring Die Swane Liersesteenweg 218 2220 Heist-op-den-Berg +32.15246825 [email protected]

33

2.14.

HK Erf en Heem - Sint-Katelijne-Waver

zondag 06.10.2013 van 07.00 uur tot 13.00 uur Ruildag Jan Busschots. Devotionalia en Doodsprentjes Info: Alfons Busschots | T. 015 31 20 03 | E. [email protected] & René De Munter | G. 0485 57 74 36 | E. [email protected] Plaats: Parochielokalen - Sint-Catharinaparochie, Markt 28, 2860 Sint- Katelijne-Waver zaterdag 19.10.2013 Halve daguitstap: Mercatorstonde in Rupelmonde Info: Paul Delbaere| T. 015 41 07 51| G. 0498 26 93 31| E. [email protected] vrijdag 29.11.2013 om 20 uur Voorstelling van het boek: 40 jaar Erf en Heem Info: Jan Segers | T. 015 20 90 30 | G. 0477 44 39 38 | E. [email protected] vrijdag 13.12.2013 om 20.00 uur Opening : Kerststal met levende dieren Info: Jan Segers | T. 015 20 90 30 | G. 0477 44 39 38 | E. [email protected] elke zondag van 14.12.2013 tot en met zondag 05.01.2014 van 14.00 uur tot 21.00 uur Kerststal met levende dieren Info: Jan Segers | T. 015 20 90 30 | G. 0477 44 39 38 | E. [email protected] elke zondag van 14.12.2013 tot en met zondag 05.01.2014 van 14.00 uur tot 20.00 uur Herberg Bij Suske Wiet Info: Jan Segers | T. 015 20 90 30 | G. 0477 44 39 38 | E. [email protected] Zie ook naar : www.erfenheem.be

34

Tentoonstelling “Zegen Heer, wat ik zaai of plant. Geef de wasdom aan het land” Patroonschappen, religieuze tradities en devotionalia in de tuinbouw

De tentoonstelling loopt elke zondag van 7 september 2013 tot en met 11 november, telkens van 14 tot 18 uur. Ter gelegenheid van de ruilbeurs Devotionalia, zondag 6 oktober, is de tentoonstelling toegankelijk vanaf 10.00 uur. Groepen op afspraak. Info: [email protected]

Site: t’ GROM (Groentemuseum) Midzelen 25A 2860 Sint-Katelijne-Waver

Deelname gratis ERF EN HEEM vzw Borgersteinlei 203 2860 Sint-Katelijne-Waver

v.u. Segers Jan Walemstraat 32 2860 Sint-Katelijne-Waver

35