#09. Snoepen Bikiniangst! & balen. Doen Denker Henk Oosterling pag 4. Afscheid van Alf Berendse pag 16

juli 2014 > Uiterste verkoopdatum: 23 juli 2014 > Jaargang 19 > Vaste verkoopprijs: € 2,- (waarvan € 0,65 naar de verkoper)

Bikiniangst! Doen Denker Henk Oosterling pag 4

#09

Snoepen & balen

Afscheid van Alf Berendse pag 16

Advertentie

inhoud #09

De Kessler Stichting zet zich in voor mensen die sociaal kwetsbaar zijn, in het bijzonder daken thuislozen, die opvang en/of zorg en begeleiding nodig hebben. Ook ambulante hulp is mogelijk. De stichting beschikt over meerdere locaties in Den Haag. Al ruim honderd jaar is de Kessler Stichting een begrip in de regio. Als gespecialiseerde, professionele instelling stemmen we de hulp af op de hulpvraag, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. We hanteren een vernieuwende werkwijze en een motiverende, activerende benadering, waarbij we de vaardigheden van de

cliënten vergroten, zodat zij beter kunnen functioneren in de huidige maatschappij. Daarnaast kijken we met belanghebbende partijen en ketenpartners continu hoe het hulpverleningsaanbod actueel kan worden gehouden en delen we onze kennis hierover actief. Wilt u meer weten over de werkwijze en het hulpverleningsaanbod van de Kessler Stichting of over de samenwerkingen, kijk dan op de website of bel het secretariaat via telefoonnummer 070 8 500 500.

kesslerstichting.nl @dakloos 070 8 500 500 (24/7 bereikbaar)

> colofon Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door daken thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Rotterdam, Leidschendam-Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het (niet verplichte) rode hesje.

Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag. Oplage 7.450 Adres Redactie Straatnieuws Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag

Ondersteuning en Rehabilitatie

Telefoon 070 363 1821 Email [email protected] Website www.haagsstraatnieuws.nl Advertenties en distributie 070 363 1821 Coördinator Den Haag Arjen Geut M 06 1400 7082 E [email protected] Coördinator Rotterdam Patrick Deliën M 06 3806 9479 E [email protected] Hoofdredacteur Floor de Booys Redacteur Tanya van der Spek Eindredactie Judith Eykelenboom

Woonvoorziening

Thuisbegeleiding

Financiële begeleiding

“Straks kan ik weer zelfstandig wonen in een eigen huisje.”

“Prettig dat onze begeleider in het begin echt de tijd voor ons nam, wanneer dat nodig was.”

“Mede dankzij LIMOR heb ik mijn financiën weer op orde.”

Medewerkers aan dit nummer: Martijn Beekman, Dagmar Bosma, Eva Bratanata, Christiaan Donner, Bertus Gerssen, Henriëtte Guest, Eric Kampherbeek, Suzanne van der Kerk, Annette van Kester, Bas Kromhout, Lamelos, Serge Ligtenberg, Leonie Linotte, Caroline Ludwig, Mathilde Leendertse-Venderbos, Diana Mosterd, Mylène Siegers, Mariëtte Storm, Elke Swart, Justin Verkijk, Wim Versluis, Arno van Vugt en Paul Waayers. Ontwerp en opmaak Marieke de Roo Coverfoto Eric Kampherbeek Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland Het volgende nummer verschijnt op donderdag 24 juli 2014.

Kijk voor meer informatie op www.limor.nl

04 INTERVIEW filosoof Henk Oosterling Hij is hoofddocent wijsbegeerte aan de Erasmus Universiteit en leert de kinderen van de Bloemhofschool filosoferen, koken, tuinieren en judoën. 06 Column Justin Verkijk Nieuw college ’t NIEUWS ligt op straat Kunst in de Pauluskerk 07 TAXI Niets bijzonders 08 TREND Snoep en strand gaan niet samen De zon brandt, de zee lonkt, maar we houden onze vetrolletjes liever verborgen. 10 Terug naar de Stad Hardlopen STRAATTEKST Ups and downs 11 WERKPLAATS Wild Vleesch 12 TIJDSBEELD 2008 14 GODENSPIJS Marokkaanse Tajine 15 BAGAGE van stoelmasseur Linda Vergalen 16 In Memoriam Alf Berendse 18 Laatste gedicht van de Straatdichter 19 CULTUUR Elle van Rijn Schrijfster van het boek Overnight Millionaire over Jerry Winkler, de dakloze die ontdekte dat zijn biologische vader miljonair was. 21 CRYPTO Puzzel en win het boek van Simonne van Gennip 22 UIT Agenda, kofferbakmarkt en Metropolis Festival 24 KAASHELD EN POEPHOOFD Badpakangst

04

08

19

Het verhaal

3

interview henk oosterling

Straatnieuws #092014

Dubbeltjes worden kwartjes

Henk Oosterling (62) startte op de mulo om in 1996 cum laude af te studeren in de wijsbegeerte. Hij was onderwijzer, milieuactivist en kampioen Japans zwaardvechten. Nu leert hij schoolkinderen op Zuid koken, tuinieren, filosoferen en judoën. ‘Ik laat zien dat er een weg uit de armoede en achterstand is.’ tekst Floor de Booys foto Diana Mosterd

> Zijn juffrouw op de basisschool vond mulo goed genoeg voor hem. “Gymnasium was voor mijn soort niet weggelegd”, vertelt Henk Oosterling. Hij is nu hoofddocent Wijsbegeerte aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het zou teveel eer voor deze juffrouw zijn om te zeggen dat alles wat hij in zijn leven voor elkaar heeft gekregen, bedoeld is om haar ongelijk te bewijzen. Maar het is niet voor niks dat hij nu op een basisschool in de hardnekkige ach-

terstandswijk Bloemhof in RotterdamZuid, laat zien dat het anders kan. Dat dubbeltjes wél kwartjes kunnen worden. “Kinderen hebben, ongeachte hun afkomst, de onstuitbare drang zichzelf te ontwikkelen. Ze kunnen op een vuilnisbelt groot worden. Ze hebben de intrinsieke kracht om te overleven. Het enige wat je hoeft te doen, is van die kracht gebruik maken. Ze stimuleren, aanmoedigen om verder te komen.” Hij is ervan overtuigd dat het werkt. De

eerste resultaten van zijn aanpak op de Bloemhof zijn zeer positief. “Het sluit aan bij een opgaande beweging die er al lang is. Op de Erasmus Universiteit studeren al decennia lang steeds meer allochtone studenten af.” Het begon allemaal met de Rotterdamlezing die Oosterling in 2004 hield. En waarin hij de problemen in zijn stad analyseerde. In de overgang van arbeidersstad naar cultuurstad is

volgens Oosterling het vakmanschap in Rotterdam ondergesneeuwd geraakt. Volgens hem zijn veel sociale problemen daarop terug te voeren. Toen hij de vraag kreeg om zijn visie verder uit te werken, ging hij in gesprek met scholen, de gemeente en woningbouwcorporaties. Hij nam in 2007 voor de helft ontslag bij de Erasmus Universiteit en ging als zzp-er aan de slag om grote projecten zoals Pact op Zuid (investeringsprogramma voor Rotterdam tot

2015, opgesteld door woningcorporaties, de gemeente Rotterdam en de nationale overheid op Zuid, inmiddels herdoopt als Nationaal Programma Kwaliteitssprong Zuid - redactie) te adviseren en Rotterdam Vakmanstad van de grond te tillen. Dat wil zeggen: kinderen skills leren op een schaal waar materieel iets wordt geproduceerd, zodat ze zich er verantwoordelijk voor voelen. Volgens Oosterling hebben kinderen in de huidige digitale – niet materiële – wereld de fysieke binding met de werkelijkheid verloren. Op de Bloemhofschool, in een van de meest problematische wijken van Nederland – 95 procent allochtonen, een derde onder de armoedegrens – krijgen de kinderen sinds 2008 judoles, kookles, tuinieren en filosofie. Schooldirecteur Wim Pak zag heil in de aanpak van Oosterling en gooide samen met hem het roer om. Door vaardigheden te leren, samen te werken en te sporten, groeien integratie, verantwoordelijkheid en respect vanzelf. “Je moet over dat soort dingen niet alleen met de leerlingen praten, maar ze vooral laten ervaren hoe het moet en ze vertrouwen geven.” Henk Oosterling is trots op de Bloemhof. “Dit is de school waar ik zelf best op had willen zitten.” Arbeiderszoon Henk Oosterling groeide op in Rotterdam Zuid en West, als arbeiderszoon. Samen met zijn ouders en jongere zus woonde hij bij zijn grootouders op zolder. Die hadden zelf weer tien kinderen. “Propvol huis, geen cent te makken, we schoten duiven in de stad om thuis op te eten.” Hij was het jongetje dat goed kon leren. “Zo ambitieus als de pest.” Hij zag zijn vader en ooms sjouwen in de haven en wist dat hij dat niet wilde. De mulo deed hij op zijn sloffen. Na schooltijd ging hij naar het buurthuis. “Daar kon ik mijn honger naar kennis stillen. Ik heb er leren biljarten, judoën, dansen, fotograferen en ging naar de scouting. Er ging een wereld voor mij open.” Oosterling vindt het een schande dat vanwege de crisis veel wijken buurtcentra zijn wegbezuinigd. “Dat is voor veel jongeren de laatste strohalm. Nu hangen ze op straat rond. En dan vinden bestuurders en beleidsmakers het raar dat er zoveel rottigheid is in sommige wijken.” Ook is het niet meer mogelijk om al stapelend via het vmbo op de universiteit terecht te komen. “Alle mogelijkheden voor slimme kinderen uit achterstandsgezinnen worden afgesneden. En uiteindelijk hebben we onszelf ermee. Want we laten een schat aan talent onbenut voor

de samenleving.” De grote fout is volgens Oosterling dat zorg, onderwijs en cultuur worden blootgesteld aan marktwerking en privatisering. “En dat zijn nou juist terreinen waarop de overheid zich niet moet terugtrekken. Daarvoor zijn het te belangrijke pijlers voor een gezonde samenleving. De overheid zou moeten garanderen dat deze overeind blijven.” Maar in plaats daarvan waait op het Binnenhof een schrale, neoliberale wind. “Er wordt gesproken over sociaal- en cultureel kapitaal. Maar het economisch paradigma werkt in deze sectoren niet. Zeker niet als elke investering binnen één kabinetsperiode moet renderen. Echte verandering en ontwikkeling vergt langer dan vier jaar de tijd.” Wrijving We zijn te ongeduldig, vindt Oosterling. “Dat zie je ook goed in het debat over integratie. Daar gaan minstens drie generaties overheen. Dat is zo’n dertig jaar. En wie denkt dat integratie betekent dat nieuwe groepen zich als makke lammetjes in onze samenleving voegen, heeft het mis. Integratie is wrijving, volgens Oosterling. “Als je bedenkt dat de Turkse- en Marokkaanse gastarbeiders midden jaren zestig kwamen, gaat rond het jaar tweeduizend de derde generatie zich in de Nederlandse samenleving manifesteren. Daarvoor bleef terugkeer een wens of een droom.

‘Ik leer kinderen grenzeloos denken’

Maar daarna niet meer. Ze eisen hier hun plek.” Oosterling heeft het nadrukkelijk niet over een multiculturele, maar over een interculturele samenleving. “In Rotterdam leven 176 nationaliteiten samen. Ze werken met elkaar, gaan samen naar school, ze beïnvloeden elkaar. Het langs elkaar heen leven in de multiculturele samenleving is allang voorbij. In de interculturele samenleving moeten we met elkaar dealen. Het gaat daarin om relaties tussen culturen en niet de identiteit van afzonderlijke culturen.” Zonder wrijving geen glans, is een bekend gezegde. “Maar met teveel wrijving, krijg je gaten”, voegt

Oosterling daaraan toe. Hij doelt op Fortuyn, Wilders en geradicaliseerde moslims. “Daardoor zijn mensen beschadigd. En dan keren mensen zich van de samenleving af.” Dat het op basisschool Bloemhof wél goed gaat met al die culturen samen, komt volgens de filosoof omdat ouders en kinderen worden aangesproken op hun talenten. “Elke ouder wil graag dat zijn kind vooruit komt in het leven. Daar doen wij een beroep op. En dan is het geen probleem om jongens en meisjes samen te laten judoën. “Er zijn mooie sporthoofddoeken voor moslima’s. En een vrouwelijke judoka geeft de lessen. Daar hebben we bewust voor gekozen, want een vrouw vertrouwen de ouders eerder. Maar er is geen sprake van dat ouders hun dochter uit de judolessen proberen te houden. Judo is een kernvak. Wie voor deze school kiest, doet aan alles mee. Want alle vakken hangen samen met elkaar. Zoals in het hele leven alles met alles samenhangt.” Keuken In een voormalig handenarbeidlokaal staat nu een professionele keuken. “Kostte drie ton, grotendeels betaald door Vestia toen die woningcorporatie nog niet in de problemen zat”, aldus Oosterling. Vier middagen per week krijgen leerlingen een warme maaltijd. Op het menu staan vers fruit en halal vlees. “Veel kinderen gaan zonder ontbijt naar school en dat is funest voor hun concentratie. Door samen te koken en te eten maken we ze bewust van een gezonde levensstijl.” Desondanks zijn de leerlingen van de Bloemhof niet direct slanker geworden. “Ze snacken na schooltijd bij McDonalds en thuis is er veel vet en zoet eten. Daarom betrekken we zo veel mogelijk moeders bij de schoollunches en is er de cursus ‘Eet je slim’ voor ouders. Buiten is een weelderige moestuin aangelegd met zonnepanelen op de pergola, een stukje verder in de wijk zijn nog twee kruiden- en groentetuinen. “De kinderen doen met kok Ralph inkopen op de Afrikaandermarkt. Hij leert ze dat aardappels niet uit een plastic zak komen, maar uit de grond.” Bij de ecosofie (samentrekking van ecologie en filosofie) lessen, leren groep 6, 7, en 8 vragen te stellen en conflicten aan te gaan. “Dat klinkt vanzelfsprekend, maar vragenstellen is echt iets voor witte kinderen. Hier is de sociale stress groot. Bovendien hebben veel

5

kinderen een godsdienstige focus. Op alle vragen heeft Allah dan het antwoord. Je moet deze kinderen dus open maken, zodat ze plezier krijgen in debatteren, zonder zich gebruuskeerd te voelen in hun geloofsbeleving.” Doendenker Henk Oosterling noemt zichzelf een doendenker. “Niet alleen werken met het hoofd, maar ook met de handen. En altijd vanuit het hart. Wat je met liefde en passie doet, heeft veel meer kans van slagen.” De studenten van de Erasmus Universiteit die zich bij Vakmanstad melden, vraagt hij of ze bereid zijn om uien te snipperen. Leerlingen van de Bloemhof leert hij filosoferen. “Aan filosofen die alleen maar kunnen bedenken hoe een betere wereld eruit zou zien, hebben we betrekkelijk weinig. Daarom leer ik ze de handen uit de mouwen steken. Hun ideaal vorm te geven. En kinderen uit achterstandswijken leer ik grenzeloos te denken. Voorbij beperkingen van geld, cultuur of geloof. Hun geest moet wendbaar worden. Armoede beperkt je bewegingsvrijheid. Er zitten kinderen op de Bloemhof die hun eigen wijk amper uit komen. Ze zijn nog nooit in Blijdorp geweest. Hebben nog nooit een frisse neus gehaald aan zee, of een museum van binnen gezien. Nog nooit een wandeling in de vrije natuur gemaakt. Daarom gaan we in de zomervakantie met leerlingen die niet op vakantie kunnen, naar musea en natuurgebieden.”

De vorderingen van de Bloemhofkinderen worden vanaf 2008 wetenschappelijk gemonitord door het Verwey-Jonker Instituut. En wat blijkt: ze scoren drie jaar op rij twee punten boven het landelijk gemiddelde op de Cito toets. En sociaal-emotioneel gaat het ze veel beter dan voorheen. Maar de veranderingen zijn broos. “Het kan zo weer in elkaar donderen, als dit programma niet door de gemeente wordt doorgezet.” www.henkoosterling.nl

6

column justin

't nieuws ligt op straat


taxi


7

> In de taxi met Arno van Vugt. Verhalen van bijzondere ritten in Den Haag.

foto Roos Koole

Bekijkt ’t, met Justin. Bekende Hagenaar Justin Verkijk deelt zijn eigenzinnige kijk op het leven.

Driewerf hoera voor het nieuwe college Het heeft even geduurd, maar we hebben een nieuw stadsbestuur in Den Haag. Drie maanden lang werd er keihard onderhandeld door de partijen en uiteindelijk zijn ze eruit gekomen. D66, PvdA, VVD, CDA en de Haagse Stadspartij gaan het voor ons doen de komende vier jaar. De eerste belofte is dat het nieuwe college tientallen miljoenen gaat pompen in ouderenzorg, armoedebestrijding en economische ontwikkeling. Logisch. Voor de ondernemers is er het goede nieuws dat de precariorechten worden afgeschaft en voor de ZZP’ers en kleine ondernemers is er zelfs een kleine belastingpauze. Heerlijk. De bomen op de Laan van Meerdervoort blijven godzijdank gewoon staan en die omstreden hoteltoren van negentig meter hoog in Scheveningen komt er lekker niet. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik hoor alleen nog maar voordelen. Eerder ging er al een streep door het Spuiforum van 181 miljoen, maar toch wordt het gebied daar wel ontwikkeld. Er komt een onderwijs- en cultuurcomplex. Kosten: 181 miljoen euro. Ik blijf dit toch wel een vreemd verhaal vinden. Een verhaal waar met name de frontman van de Haagse Stadspartij, Joris Wijsmuller, niet heel erg veel punten mee heeft gescoord bij zijn kiezers. Extra spannend wordt het voor Wijsmuller, die ‘het’ nu eindelijk een keer gaat doen. Van luis in de pels naar een plek in het pluche. Wethouder Wijsmuller, het bekt wel lekker in ieder geval. Ik zie hem graag in de luizenrol, maar ben tegelijkertijd erg benieuwd hoe hij het gaat doen als wethouder Cultuur. Wat zou het een stunt zijn als de Blauwe Aanslag weer terugkomt en Joris het lintje mag doorknippen. In kostuum uiteraard, al moet hij die eerst nog wel even aanschaffen. Van zijn oorbel had hij al afscheid genomen, misschien kan hij ‘m nog ruilen voor een paar manchetknopen.

Justin

Kunst in de Pauluskerk

Mobiele moestuin in Transvaal

In de Pauluskerk aan de Mauritsweg 20 in Rotterdam is de halfjaarlijkse tentoonstelling van het Open Atelier geopend.

In de Haagse wijk Transvaal is een mobiele moestuin geopend.

Iedere maandag- en donderdagmiddag verwelkomt de kerk bezoekers om te tekenen, te schilderen en andere beeldende kunstvormen te ontdekken. Deze keer exposeren zij veertig kunstwerken onder de titel ‘Omnipresent’. De naam betekent zoveel als ‘overal aanwezig’ en verwijst naar de uiteenlopende culturen die elkaar ontmoeten in de kerk en in de kunst. Het Open Atelier duidt op het belang hiervan voor het versterken van het zelfvertrouwen en de eigenwaarde van de deelnemers, die vaak in de marge leven. De tentoonstelling loopt nog tot 22 juli en is te bezichtigen op weekdagen van 10.00 tot 16.00 uur. Alle kunstwerken zijn te koop voor een kleine prijs tussen 20 en 40 euro. Meer weten: [email protected]

Het gaat om een buurtparticipatieproject van de gemeente Den Haag en de Kessler Stichting. Op het al lang leegstaande veld tussen de Viljoenstraat en de Delagoastraat, staan nu 70 moestuinbakken. Terwijl de grond wacht op een bestemming, dient de moestuin als een kennismakingsterrein voor deelnemende buurtbewoners en scholen en de cliënten van de daken thuislozenopvang. De moestuin is mobiel zodat de teelt niet verloren gaat wanneer de gemeente met bouwplannen komt voor het terrein. De bakken hebben palets als bodem en kunnen makkelijk met een heftruck worden verplaatst. De moestuin in Transvaal staat er nog tenminste tot februari. Mogelijk wordt dit project ook opgezet op andere braakliggende grond in de stad.

Theatervoorstelling met daken thuislozen

Niets bijzonders Als door de wol geverfde taxichauffeur kijk ik nergens meer van op. De ene absurde situatie volgt de andere op – ik ben het gewend. Neem een kijkje in mijn logboek en je begrijpt wat ik bedoel. tekst Arno van Vugt foto Suzanne van der Kerk

18.45 Mijn eerste klant is een vrouw op leeftijd. Ze is depressief en filosofeert over een eventuele zelfmoordpoging. Ze zou zichzelf niet in het keelgat durven schieten, maar een overdosis slaappillen… dat zou ze dan weer wel kunnen. Geschrokken probeer ik de vrouw op te beuren. “De winter is bijna voorbij en er staat ons een lange, warme en lichte zomer te wachten.” De vrouw reageert lauw. “De kans is klein dat ik het einde van de zomer haal,” zegt ze mat.

Op 4, 5 en 6 juli speelt in De Nieuwe Banier een nieuwe theatervoorstelling met daken thuislozen. Het stuk Mijn Rotterdam toont een kant van de stad die de meeste mensen nooit te zien krijgen. Twee jonge theatermakers, Annerieke Hofland en Wendy Hoogendijk, kwamen begin 2013 bij elkaar door hun gedeelde

nieuwsgierigheid naar authentieke verhalen. Zij wilden met de bijzondere ervaringen van deze mensen een goed artistiek product maken dat toegankelijk is voor een breed publiek. Samen met de bezoekers van daken thuislozenopvang NAS, maakten ze vorig jaar al de kerstvoorstelling JOZEF & PETRA, die na drie uitverkochte avonden enkel lovende reacties kreeg. Het was een persoonlijk kerstverhaal met veel humor

en kwetsbare eerlijkheid. Wie nieuwsgierig is naar de verborgen verhalen en de werkelijke identiteit van Rotterdam, kan via theater@ nasrotterdam.nl voor 5 euro een kaartje reserveren, en doet dat best snel. De voorstellingen zijn in de Banierstraat 1 in Rotterdam op vrijdag en zaterdag om 19.30 uur, en op zondag om 14 uur.

20.05 Op de Grote Markt stapt een dikke Griek met een lange baard in. Hij is operazanger en heeft gedronken. Ik vraag hem iets te zingen. Dit laat hij zich geen twee keer zeggen. Tot aan de Sumatrastraat zingt hij - met de ogen gesloten - een prachtige aria. Daarna bedankt hij me uitbundig voor de rit en geeft hij me tien euro fooi. 22.00 Een dronken Duitser vraagt me plotseling de auto te stoppen. Net op tijd opent hij het portier en kotst

hij - zittend op de achterbank - de Statenlaan onder. Ik wacht geduldig tot zijn maag leeg is en vervolg de rit. Bij het afrekenen krijg ik geen fooi. 23.35 Moeizaam stapt een bejaarde man bij het Westeinde Ziekenhuis uit mijn taxi. Hij hijst zich langzaam omhoog en staat - het portier nog open - met zijn rug naar me toe. Op dat moment

‘Tot aan de Sumatralaan zingt hij een prachtige aria’

ontsnapt hem een harde, knetterende wind. De man doet alsof zijn neus bloedt, slaat de deur achter zich dicht en schuifelt traag naar de ingang. 01.55 Ik ben getuige van een massale vechtpartij op het Spui. Twee groepen jongeren gaan elkaar minutenlang te lijf. Er wordt getrokken, geslagen en geschopt. Opmerkelijk genoeg doen er ook meisjes aan het gevecht mee. Tientallen toegesnelde politieagenten weten de vechtersbazen uiteindelijk uit elkaar te halen. 03.55 Op de Laan van Poot loopt een vos. Ik stop de auto. Het dier kijkt me een paar seconden strak aan en rent daarna de duinen in. 04.25 Een hitsig stelletje zit op de achterbank te zoenen. Ik hoor gesmak, gehijg en op een gegeven moment zelfs het openen van een rits. Dan grijp ik in. “Niet hier,” zeg ik streng.

06.45 Ik rijd mijn laatste rit. Susanna, een Hongaarse prostituee, moet naar de Doubletstraat. Ze heeft tot gisteravond laat gewerkt, een paar uurtjes geslapen en gaat nu opnieuw aan de slag. “Sundaymorning ferry good, people finish go out and want sex before sleep,” zegt ze enthousiast. Susanna heeft net gedoucht, ontbeten en een kop koffie gedronken. Ze is er helemaal klaar voor. Ik wens haar veel succes. 07.25 “Hoe was je dienst? Heb je nog iets bijzonders meegemaakt?” vraagt mijn vriendin slaperig wanneer ik naast haar in bed kruip. Ik schud ontkennend mijn hoofd. “Nee, niets bijzonders,” antwoord ik vermoeid. Nog geen minuut later val ik in een diepe slaap.

8

trend snoep en strand: nee!


9

Bikini-angst! De zon brandt, de zee lonkt. Toch houden velen hun vetrolletjes liever verborgen. Bikini-angst! Waarom schamen we ons? En waarom is slank blijven lastig? tekst Tanya van der Spek foto Eric Kampherbeek

> Dikke mensen zijn gezellig! Dus waarom schaamt 82% van ons zich dan in zwembroek of bikini? Niet alleen omdat we onszelf vergelijken met graatmagere modellen die we dagelijks via de media zien, maar ook omdat dikke mensen lui, ongemotiveerd, ongedisciplineerd en slordig zijn. Tenminste, zo wordt er over hen gedacht, blijkt uit onderzoek. De Haagse wetenschapsjournalist Ronald Veldhuizen en zijn collega Asha ten Broeke uit Deventer hebben dit soort feiten verzameld in Eet Mij, een boek over de psychologie van eten, diëten en te veel eten. Kinderen van drie jaar oud maken al onderscheid tussen dik en dun. Docenten discrimineren dikkere leerlingen en studenten hebben nog liever een partner met geslachtsziekte dan eentje met overgewicht. Zwaardere vrouwen krijgen veel minder salaris en zelfs een deel van de medici noemt dit soort patiënten lelijk, lui en ongehoorzaam. Terwijl je van medici mag verwachten dat zij weten dat overgewicht niet ontstaat door gebrek aan karakter. Het wordt voor 80% bepaald door je genen, verklaart Ronald Veldhuizen. ‘Eigen schuld, dikke buik’ geldt dus niet per se voor de ruim 6,5 miljoen Nederlanders die te zwaar zijn. Veldhuizen: “Wetenschapper George Bray zegt het mooi: genen laden het pistool, de omgeving haalt de trekker over.” En die omgeving moet je niet onderschatten. De omgeving “Mensen zien zichzelf niet graag als beïnvloedbaar en zeggen: ‘Ik ben er toch zelf bij?’ Maar dat is naïef,” zegt Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. In haar nieuwe boek Je bent wat je doet over zelfsturing legt ze uit hoe je goede voornemens kan waarmaken. “We kennen allemaal dat gevoel van: ik ben zo gemotiveerd en daarom lukt het. Maar de sterkte van je motivatie zegt niet dat het lukt. Het zijn de omstandigheden die je helpen of belemmeren.” Je kunt nog zo graag hongeren, als iedereen om jou heen smakelijk geniet

van mooi uitziende en lekker geurende hapjes, denk je bij de derde keer dat de schaal voorbij komt: nu mag het, morgen beter. Maar we worden niet alleen op feestjes verleid. De hele samenleving is erop ingericht, aldus Vonk. “Hele onderzoeksteams hebben er jaren op gestudeerd om trucs te verzinnen die jou over de streep trekken. Als leek ben je weerloos.” Wilskracht We lopen van ’s ochtends tot ’s avonds eten tegen het lijf. Croissantjes op het station, snoepjes op de toonbank, koek in de trein, snoepen frisdrankautomaten op kantoor en op school, kroketten in de kantine, fastfood en broodjes in de stad, uithangborden met foto’s van gerechten. Veldhuizen: “Per dag neem je zo’n tweehonderd eetbeslissingen, waarvan slechts vijftien bewust. Het is

‘Bij het proeven van zoet en vet, licht het brein op als een kerstboom’

een continu gevecht tussen zelfbeheersing en impulsiviteit.” En wilskracht is als een spier, hij wordt op een gegeven moment moe. Te veel, te zoet, te zout en te vet eten is in onze cultuur de standaardkeuze. Chips en chocola liggen voor het grijpen. Veldhuizen: “We zijn niet geëvolueerd om eten te laten liggen, want ons oerbrein is gebouwd voor tijden van schaarste. En bij het proeven van zoet en vet eten, licht het brein op als een kerstboom.” Het is trouwens een

misverstand dat we een signaal krijgen als we vol zitten. Vinden we iets erg lekker, dan rekt ons lichaam de signalen op, zodat we ons pas later verzadigd voelen. Ruik je vers brood en koffie in de supermarkt en denk je ‘wat toevallig dat ik nu nét honger heb’, dan heb je het weer mis. De honger is een reactie van je lichaam op de geur. We eten uit gewenning ons bord leeg, ongeacht de hoeveelheid of het aantal kilocalorieën. Dat we vaak meer eten dan nodig, komt ook door de variatie. Variatie en prikkels “Veel variatie en prikkels zorgen dat een product niet saai wordt en interessant blijft. Dan blijf je eten,” vertelt Ralph Moorman, gezondheidscoach en ingenieur levensmiddelentechnologie tijdens een presentatie in de Haagse Ekoplaza. “De fabrikant is uit op een smaakbeleving. Hoe meer kleuren, hoe meer we willen. Zo eten we een stuk meer gekleurde M&M’s dan alleen bruine. Qua mondgevoel houden mensen van knapperig en smeltend.” “En het kraakgeluid van chips kan zo goed klinken dat je het nog eens wilt horen,” zegt Vonk. Aroma helpt ook. Moorman: “Je eet meer van geurende, gebrande noten of tijgernoten dan van ongebrande noten die naar niks ruiken. Aan de natuurlijke smaken zoet, zout, zuur en bitter is bij veel kant-en-klaar producten, soepen, sauzen, bouillons en vleeswaren een smaakversterker toegevoegd. Het stimuleert je smaakpapillen, zodat je meer wilt.” Je kunt het beste puur en onbewerkt voedsel eten, dan eet je niet te veel, want zonder alle prikkels wordt het al gauw saai. “Je eet ook geen kilo zalm weg,” aldus Moorman. Grootmoeders recept Het blijft niet bij variatie, smaak en geur. Fabrikanten verleiden ons ook met de suggestie van ambachtelijkheid. ‘Appeltaart volgens grootmoeders recept’ of ‘Hand cooked English crisps’. Of de suggestie van gezondheid: chips, ‘bereid in zonnebloemolie, rijk aan onver-

zadigde vetten’ of ‘Ontbijtkoek, minder vet, mag elke dag’, terwijl het één en al suiker is. Op kniehoogte zien kinderen beertjes en tekenfilmhelden op de koekjes en snoep. Supermarkten weten dat mensen nergens gevoeliger voor zijn dan voor aanbiedingen. Let eens op het aantal voordeelverpakkingen en aanbiedingen. Colaflessen zijn per zes verpakt, 10% extra, kies voor XL, twee voor de prijs van één. Ongezond eten is beduidend goedkoper dan groenten en fruit, wat slecht nieuws is voor mensen met een kleine beurs. MacDonald's komt met steeds grotere menu's. In Eet Mij staan duidelijke statistieken: overgewicht is sinds de jaren ’80 precies evenredig gestegen met de explosieve groei van het aanbod van ongezonde etenswaren. Er wordt geroepen dat overgewicht ongezond is, maar dat komt niet zozeer door de omvang van mensen, zegt de Obesitasvereniging. Het zijn de sociale en zelf opgelegde restricties die ontspanning, recreatief ondernemen en sporten verhinderen, uit angst voor kritiek en de overtuiging van velen dat slank-zijn voor iedereen haalbaar en wenselijk is. Ondergewicht is gevaarlijker qua gezondheid. Snacktax en fruitkorting Wat zou de overheid kunnen doen om ongelukkige en gediscrimineerde mensen met overgewicht te helpen? Veldhuizen: “Een snacktax en fruitkorting. Maak ongezond eten duur, net als sigaretten. En groente en fruit goedkoper. Nu wordt suiker flink gesubsidieerd. Een ontmoedigende tekst ‘Dit is best een grote zak chips voor jou alleen’ zou ook goed zijn.” En wat kun je zelf doen? Roos Vonk: “Je lichaamsgewicht wordt gevormd door dagelijkse gewoontes qua eten en bewegen. Ik kan wel elke avond een tweede wijntje nemen, want ach, wat maakt die ene nou uit? Maar aan het einde van de week heb ik dan twee flessen op. Je moet alles optellen.” Uit een test bleek dat als Veldhuizen, die nu 1.83 meter lang is en 72 kilo weegt, vanaf nu elke dag een Mars zou eten, hij binnen vijf jaar 14

kilo zwaarder zou zijn. Andersom geldt dus ook: wijzig iets kleins in je dagelijkse gewoonte en je valt af. Kortdurende diëten werken niet. Veldhuizen: “Lijnen roept een oeroud verdedigingsmechanisme tegen hongersnood op. En eet je na het dieet weer zoals vanouds, komen er extra kilo’s bij. ” Toch blijven diëten populair. Vonk: “Mensen vinden het niet prettig als ze iets voor de rest van hun leven moeten veranderen. Ze willen liever even kort doorbijten en dan op oude voet verder.” Maar het goede nieuw is: zodra je gewend bent aan nieuw gedrag, is het niet meer erg. Vonk: “Een nieuwe gewoonte aanleren, zoals de fiets nemen in plaats van de auto of geen suiker meer in de koffie, duurt gemiddeld 66 dagen met een spreiding van 18 tot 254 dagen. Dan is het gewoon en vind je het niet meer erg.” Beloning Naast nieuwe gewoontes aanleren is het goed om je te wapenen tegen verleidingen. Veldhuizen: “Doe boodschappen als je fris en alert bent. Eet van een kleiner bord en eet aandachtig, zodat je er herinneringen van aanmaakt.” Vonk: “Breng situaties waarin je in de verleiding komt goed in beeld. Mensen dromen liever weg over ‘straks, als ik twintig kilo kwijt ben’, maar dat gaat nooit gebeuren als je nu niet rekening houdt met de belemmeringen die je van je voornemen afbrengen. Slechts dertig procent van de voornemens wordt uitgevoerd. Dat percentage gaat met sprongen omhoog als je concrete plannen maakt voor moeilijke situaties. Bijvoorbeeld: ‘Als ik in de kantine kom en ik zie een broodje kroket, dan neem ik in plaats daarvan de salade.’ Als je zegt ‘Ik ga meer bewegen’ is dat veel te vaag. Bedenk wat, wanneer, hoe lang, hoe laat en wie er op de kinderen past.” Vonk’s credo: onderneem direct actie. “Eerst denken, dan doen is in feite uitstelgedrag. Juist het doen zet alles in beweging. Door wat je doet, beïnvloed je wat je denkt en voelt.” Sommige mensen willen zichzelf belonen voor nieuw gedrag zoals sporten. Vonk: “Daar ben ik geen voorstander van. Je hoeft jezelf niet te belonen voor iets dat je zelf wilt. Daarmee zeg je eigenlijk dat het een straf is. Bedenk juist telkens hoe heerlijk het is dat je het doet, dát is de beloning.”

10

column

straattekst


werkplaats worstenmaker


11

> Sleutelen, schaven, (bij)spijkeren. In deze rubriek bezoeken Paul Waayers en Bertus Gerssen werkplaatsen waar oude ambachten herleven.

Zo’n vier jaar geleden werd jongerenwerker Paul van den Hooven ontslagen. Tijd voor iets anders. Dat ‘iets anders’ werd het maken van worsten. Op een schip. Want zo Paul iets is, is hij Rotterdammer. tekst Paul Waayers foto’s Bertus Gerssen

Terug naar de stad Verhalen van een ex-vinexwijkbewoonster

Hardlopen Het viel me op dat er zoveel mensen in mijn straatje hardlopen. Beetje aanstellerig, vond ik. Om in zo’n smal straatje in het centrum van Den Haag te gaan joggen. Onhandig ook, omdat het winkelend publiek vooral slentert. En bij elke etalage stil blijft staan. Dat botst – letterlijk – met de dynamiek van het hardlopen. Pas na een hele tijd zag ik dat de fanatiekelingen allemaal twee verschillende hardloopschoenen dragen. En toen viel het kwartje. Het zijn geen reguliere hardlopers. Ze proberen in mijn straatje nieuwe renschoenen uit. Van de Hardloopwinkel die even verderop zit. Het duurt even voordat je alle bewegingen van je nieuwe habitus begrijpt. Zeker als er zoveel gebeurt als in mijn straatje. Overdag winkelstraat en ’s avonds een hangplek voor mensen die teveel hebben gezopen. Als de terrassen op de Grote Markt zijn gesloten en de tap bij The Fiddler geen bier meer geeft, houden ze in mijn straatje hun afterparty. Laatst schrok ik om drie uur wakker van een groep mannen die heel hard ‘Hoerrrrr’ scandeerde. Ik geef toe, het is een woord dat lekker in de mond ligt. Met die rollende ‘rrr’ op het einde. Maar na een tijdje wil je ook wel eens wat anders horen. Blijkbaar is het repertoire van de stomdronken man zeer beperkt. Ik overwoog om een bak koud water vanuit mijn slaapkamerraam over de scanderende mannen heen te kieperen. Misschien zou dat ze bij hun positieven brengen. Maar ik besloot me om te draaien en te proberen de slaap te vatten. Dat lukte niet. Ik lag me inwendig behoorlijk kwaad te maken. De mannen gingen stug door. Maar opeens viel het stil. ‘Waarom reageren die bitches nou niet?’ vroeg een van de mannen zich hardop en duidelijk zwaar teleurgesteld af. Ik kon een glimlach niet onderdrukken. Wat een sukkels.

Wilde vaart van Wild Vleesch

In de prehistorie tekenden onze voorouders op rotsen en in grotten; de moderne mens laat boodschappen achter op muren, stoeptegels en wc-deuren. Fotograaf Mylène Siegers legt de meest bijzondere stadse straatteksten vast. Waar: Test Site Rotterdam in Rotterdam Tijdstip: 16:38 uur Datum: 19 juni 2014 Ups en downs, het kan vriezen, het kan dooien, Jantje lacht, Jantje huilt, welke kant gaat dit op? Lekker associeren door twee simpele met krijt aangebrachte pijlen. Doet u mee?

Wilt u reageren op deze straattekst of andere straatteksten onder de aandacht brengen, mail [email protected].

> De allereerste ‘ingrediënten’ van Pauls worstenmakerij Wild Vleesch waren een plastic elektrische gehaktmolen van acht tientjes en een stopbus van twee liter, nodig om het vlees in de varkensdarm te krijgen. Daarna kreeg Paul de beschikking over de werkplaats van een aannemer om de benodigde rookkasten te gaan maken. Kennisinput omtrent het roken van vlees kwam uit onverwachte hoek. Paul: “Die aannemer had veel Polen in dienst. En Polen zijn worstmakers bij uitstek. Dus toen uiteindelijk de eerste rook die kast inging, zaten zij er allemaal in een kringetje omheen. Dat was geweldig. Zij leerden mij ook dingen, bijvoorbeeld dat de rookproductie en rookkast aparte zaken zijn die gescheiden hun ding moeten doen. Kijk, je hebt een houtkachel en die produceert rook. Tussen kachel en rookkast zit een pijp. Die pijp koelt de rook af, zodat die rook het vlees in de rookkast alleen maar rookt en niet gaart. Ook ben ik een paar

keer naar Polen geweest om worstmakers te bezoeken. Dus dat old school ambachtelijk roken heb ik deels van de Polen geleerd.” Muze De naam Wild Vleesch staat voor een gedachte. Paul: “Je kan bij mij geen worsten vinden die ook bij een gewone slager te koop zijn. Ik bedenk al mijn worsten zelf en dat is voor een deel omdat dingen naar mij toekomen. Een importeur van Italiaanse olijfolie belde mij en ik zei: ‘stuur mij maar wat samples op.’ Daar is uiteindelijk een worstje uitgerold. En in Rotterdam heb je een stadslandbouwproject. Daar loop ik regelmatig met een kweker door die kassen om te kijken en te proeven wat hij allemaal aan kruiden en pepers heeft staan. Tijdens zo’n bezoek zit ik alweer te denken of ik met die ingrediënten het vlees voor een worst kan kruiden. Uiteindelijk zijn dat de Wild Vleesch Stadsboerenworsten geworden.

Ik heb ook veel met Marokkanen gewerkt. Uit die contacten rolde weer een lamsworst met Marokkaanse kruiden. Maar er zijn ook andere worsten waarin de Marokkaanse keuken verscholen zit. Daarnaast laat ik me inspireren door Surinamers en hun keuken en heb ik een worst met kruiden uit het Midden Oosten. Culinair gezien ben ik nog steeds op reis door mijn eigen stad en die stad is nog steeds mijn muze. Ik treed daarmee buiten de gebaande paden en dat is het ‘wilde’ van Wild Vleesch.” Stukgoedham Naast het geven van workshops worstmaken levert Paul aan restaurants. Om zijn producten te vervolmaken, leert hij bij een 75-jarige Scheveningse slager hoe je met de juiste snijtechnieken netjes een varken uit elkaar haalt. En in de toekomst staat het diervriendelijk fokken van eigen varkens op het programma. Wild Vleesch is de enige worstmakerij aan boord van een schip. Paul: “Tja, je bent Rotterdammer of niet, nietwaar? En bovendien was de huur een prikkie en zaten de tegeltjes er al in. Wat die nautische kant van Rotterdam betreft: ik ben nu bezig met Het

Rotterdammertje 2.0, de opvolger van worst-met-baard Het Rotterdammertje. De inspiratie daarvan haal ik uit de geuren die ik mij herinner van de haven uit mijn jeugd. Dus teer, olie en hout. Dat 2.0-worstje moet daar naar smaken en ruiken. Misschien maak ik er ook nog een ham van. Dat noem ik dan in havenstijl ‘Stukgoedham’. Want als het effe kan, laat ik de namen van mijn worsten aansluiten op dat Rotterdamse. Neem de worst Zware Van Nelle, een stevig gerookte rookworst. Of de Rauwe

‘Het 2.0-worstje moet naar teer, olie en hout smaken’

Rotterdammer, een grof smakende worst die dus grof gebekt is, net als de gemiddelde Rotterdammer. Met dat worstmaken heb ik een fantastisch leven. Ik heb klappen minder geld als toen ik nog een baan had, maar ik ben met dit ambacht zoveel gelukkiger.”

12

tijdsbeeld


13


Juli 2008 Binnenhof Barbecue Het is al lang een traditie. Op de eerste donderdag van juli wordt het parlementaire jaar afgesloten met een smakelijke barbecue op het Binnenhof: de ‘Binnenhof-Barbecue’. Dit jaar voor de 37e keer. Na deze barbecue hebben de politici negen weken vrij – het zomerreces. Maar voordat het reces ingaat zijn alle leden van de Eerste en Tweede Kamer, Europarlementariërs en politieke journalisten uitgenodigd een vorkje te komen prikken op de binnenplaats van het perscentrum Nieuwspoort. De stropdassen kunnen af, het gaat er informeel aan toe. Het is gissen wat er tussen de sateetjes en hamburgers door besproken wordt. Terugblikken op de laatste politieke ontwikkelingen of speculeren over de toekomst van het kabinet. Officieel wordt daar niet over gesproken, maar tussen neus en lippen door wordt er vast iets over gezegd. Zoals Ronald Plasterk hier een onderonsje heeft met Max van Weezel (politiek journalist). Mogelijk hebben zij het over de komst van het Nationaal Historisch Museum, dat volgens Plasterk in Arnhem had moeten komen, maar – zo weten we inmiddels er nooit van gekomen is. De barbecue is een initiatief van het Productschap Vee, Vlees en Eieren, maar ook andere sectoren zoals de groente- en fruitsector, het Productschap Vis, de Nederlandse Brouwers en het Productschap Wijn, zijn van de partij. Milieudefensie voegt een vegetarisch element toe. En de Partij voor de Dieren (PvdD) protesteert ieder jaar tégen het vleesfestijn. Zo lieten zij eens ballonnen op in de vorm van varkens en koeien, daaraan kaartjes met de tekst ‘Boe’, waarbij ze dierengeluiden lieten horen. Het is de vraag met wat voor actie zij dit jaar zullen komen… Foto Martijn Beekman

14

kookrubriek godenspijs


> Dominee Christiaan Donner kookt even graag als dat hij preekt, met goddelijke gerechten als resultaat.

bagage linda


> Mensen dragen nogal wat met zich mee. In deze rubriek leren we stadsgenoten kennen aan (de inhoud van) hun tas.

Linda Vergalen heeft een tas die uitnodigt voor een gesprek. Opvallend groot en met een vreemd formaat.

Er wordt al ruim een week gevast tijdens de Ramadan als je deze krant leest. Mensen die de Islam volgen noemen vaak als één van de uitgangspunten: ‘Mijn leven staat al van voor mijn geboorte beschreven in het boek van de Allerhoogste.’

tekst Caroline Ludwig foto’s Henriëtte Guest

'Cadeautje op mijn rug'

tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Annette van Kester

Kruispunten op Gods weg > Het kan zijn dat ik dat door mijn werk binnen de muren van de gevangenis vaker hoor dan het daarbuiten klinkt. Als je alles kwijt bent en ook nog het etiket krijgt dat dit je eigen schuld is, ga je jezelf dringend afvragen wie of wat de weg van jouw leven eigenlijk bepaalt. Christenen in detentie, vooral als ze door hun oma van de Antillen, Curaçao of Suriname gelovig zijn opgevoed, zeggen dat van dat boek

waar alles al in staat vaak heftig na. Daar heb ik lang geleden de 20-jarige Kevin (inderdaad van de Antillen) op een onvergetelijke manier mee zien worstelen. Want als zijn leven in dat boek stond opgeschreven, dan stond daar toch al in dat hij die moord zou plegen, zei hij. Maar in het boek van die vermoorde man stond dan ook dat hij vermoord zou worden. “En hoezo word ik daar dan voor gestraft?” De anderen

nodig: voor 6-8 personen

in de gespreksgroep waar hij deze vraag poneerde begonnen meteen over eigen keuze en verantwoordelijkheid. Kevin werd er niet blij van. Een week later kwam hij erop terug en zei: “Nu weet ik het: dat ik gestraft word staat ook in dat boek.” De groep om hem heen vond dat geen acceptabele oplossing van het probleem van de voorzienigheid Gods. Kevin bleef enkele weken weg, maar kwam daarna stralend binnen – hij had

het gevonden. En wij vielen bijna van onze stoelen. Kevin had al die weken zitten theologiseren in zijn cel. Een probleem waar theologen zich al eeuwen het hoofd en soms ook hun geloof over breken, had hij opgelost. “Weet je”, zei Kevin, “mijn levensweg staat wel in het boek van God. Maar hij zet er alleen de kruispunten van mijn weg in. Die liggen vast. Op ieder kruispunt moet ik zelf de keuze maken waar ik heenga.”

Tajine op z’n Marokkaanst

(want een Turks Iftar-gerecht hadden we vorig jaar al) 1,2 kl lamsvlees (liefst bout) 3 el olijfolie 2 el Ras el Hanout

Let op: het vlees moet minimaal 4 uur marineren.

1 el geraspte ui 30 gr boter,

• Snij het lamsvlees in blokjes van 5-7 cm. Giet de olie en de Ras el Hanout in een kom

1 grote ui in dunne plakken gesneden

met wat zwarte peper en de geraspte ui, meng er de vleesblokjes door. Dek af en

3 dl groenten-, kruiden-, of

laat 4 uur marineren.

vleesbouillon

• Week de tajine (van 31 cm) enkele uren in water (ik kreeg van mijn lief een tajine

250 gr gedroogde en geweekte pruimen

met een gietijzeren onderkant, erg handig, hoeft niet te weken en kan direct op het

400 gr zoete aardappel

vuur) en verhit deze op een vlamverspreider tot hoog.

1 courgette 1 aubergine 4 el honing 3 el citroensap grote handvol gehakte verse munt

• Smelt de boter erin en voeg het vlees toe met de plakken ui. Al omscheppend in 10 min. bruin laten worden. • Voeg toe: de geschilde en in blokjes gesneden aardappels, de courgette en aubergine, ook in blokjes gesneden. Laat even meebakken en overgiet dan alles met de bouillon. • Doe de deksel op de tajine, laat aan de kook komen en kook 40 min. zachtjes door.

Ras el Hanout (letterlijk ‘Het beste van de

Schep er dan de in repen gesneden pruimen en de honing doorheen: laat nog 15 min

winkel’) is een fantastische kruidenmix,

sudderen.

verkrijgbaar bij Marokkaanse winkels.

15

• Dan nog citroensap en munt er door en 5 min. onder de deksel doorkoken. • Doe over in kommen en garneer met blaadjes munt. Geef er grof brood bij.

Dat is een opvallende tas! Wat zit er in? “Ja, dat hoor ik wel vaker. Deze tas geeft aanleiding voor een gesprek. Ik ben masseur en mijn massagestoel zit erin, maar dat kan je van de buitenkant niet zien. Als ik met deze tas rondloop, krijg ik vaak opmerkingen. ‘Zo, jij neemt veel werk mee naar huis’ of ‘Ga je op vakantie?’ Ook zie ik mensen vaak kijken, maar die durven dan niets te vragen. In een apart vak zitten handdoekjes voor de hoofdsteun, olie, haarelastiekje, handgel, visitekaartjes en een handdoek voor mezelf. Oh ja, ik heb ook meestal een docking station bij me. Dan kan ik muziek draaien. Dat draagt bij aan de ontspanning van mijn klanten. Ik werk vaak in kantoren en daar zijn veel achtergrondgeluiden - deuren die slaan, flarden van gesprekken - muziek helpt om te relaxen.” Hoeveel weegt die tas wel niet? “Best zwaar, 15 kilo. Ik verplaats ‘m meestal met de bakfiets. Met een beetje passen en meten gingen mijn drie kinderen en de tas er precies in. De kinderen zijn nu te groot, maar ik

heb de bakfiets gehouden voor het vervoer van mijn massagestoel. Aan de tas zit aan de zijkant een handig handvat, waarmee ik ‘m zo in de bak slinger. Verder draag ik de tas over één schouder of als rugzak als ik ver moet lopen.” Is dit de ideale massagestoeltas? “Nou, er zijn wel wat punten van verbetering. Hij is nogal gevoelig voor slijtage, vooral aan de onderkant bij de rits. De banden zitten vrij hoog waardoor ’ie te laag op mijn rug hangt. Op een gewone fiets kan ik er niet mee rijden. Mijn man is ook masseur en heeft een ander exemplaar. Met die tas kan hij gewoon fietsen.” Hoe vaak gebruik je deze tas? “Gemiddeld drie keer per week. Meestal werk ik op één locatie per dag: in het stadhuis, bij stichtingen, bedrijven of callcenters. Daar doe ik meerdere massages achter elkaar. Meestal duren ze een kwartier tot twintig minuten. Als mensen de hele dag ingespannen achter de telefoon of hun beeldscherm zitten, is een stoel-

Naam Linda Vergalen Leeftijd 43 jaar Statenkwartier Woont in het Haagse aurant Gember Locatie interview Rest useum Den Haag naast het Gemeentem Tijd 11.35 uur Merk tas Strong light Aantal items in tas 7

massage een welkome onderbreking. Klanten houden hun kleding gewoon aan, dus na afloop kunnen ze zo weer aan het werk.” Wat betekent deze tas voor jou? “Vrijheid in mijn werk. Deze tas vertegenwoordigt flexibiliteit, ik kan masseren waar ik wil. Mensen worden blij als ze me met deze tas zien binnenkomen. Ik draag een cadeautje op mijn rug.” Wat is de meest bijzondere plek waar deze tas ooit geweest is? “Bij een bruiloft op het strand en op het podium bij Festival Classique, waar ik masseerde tijdens een concert.”

Wat heb je altijd bij je? “Mijn handen en aandacht voor de ander. Dit vak maakt je wel bewust van lichamelijke kwetsbaarheid. Zowel van mezelf als van anderen. Met pijn in mijn rug of een wondje op een vinger kan ik niet masseren.” Welke bagage draag je verder met je mee? “Mijn vader is overleden, mijn moeder heeft borstkanker gehad. Zelf besloot ik een kantoorbaan op te geven om met massagepraktijk Reshape te doen waar ik echt blij van word. Door de dingen die ik heb meegemaakt, ben ik in staat om heel veel mensen te begrijpen. Het heeft me de relativiteit van werk laten zien.”

16

in memoriam alf berendse


#092014

den lijve ondervonden hoe het was om overgeleverd te zijn aan de zorgen van de hulpverlening. Als twintiger was hij opgenomen geweest in het Haagse afkickcentrum voor harddruggebruikers Emiliehoeve. Het waren de jaren tachtig. Wie harddrugs zei, bedoelde coke en heroïne. Alf leerde de hemelse werking van deze middelen kennen in de Delftse kraakpanden waar hij woonde, sinds hij als zestienjarige het ouderlijk huis in Kwintsheul verliet. De middelbare school was geen onverdeeld succes geweest. Zijn leraren noemden Alf hun meest begaafde leerling, maar konden niet overweg met zijn eigenwijsheid. Hij wilde over alles discussiëren. Dat daar geen ruimte voor was, frustreerde hem. Nadat hij was afgekickt nam de kliniek hem in dienst als ervaringsdeskundige. Nachtdiensten vond Alf prettig, dan had hij tijd om zich te wijden aan zijn grootste talent: schrijven. Zijn stijl was fenomenaal en hij kon putten uit een schat aan kennis van geschiedenis, filosofie en literatuur, opgedaan door heel veel te lezen.

Straatdichter Alf Berendse (1960-2014):

Een loodgrijze ziel Hij was niet alleen De Straatdichter. Alf Berendse vocht als geen ander voor het recht van druggebruikers en daklozen om als volwaardige burgers te worden behandeld. Zijn oprechtheid was overdonderend. tekst Bas Kromhout foto's Serge Ligtenberg

> Het staat vast nergens zwart op wit: ‘Alf Berendse, hoofdredacteur van Straatnieuws’. Maar hij was het wel. De allereerste, in 1996. Een aantal Haagse hulpverleners smeedde plannen om een krant voor Haagse daklozen op te richten. Alf zou zorgen voor de inhoud. Maar het liep anders. Er kwam onenigheid. De vraag was: hoe verzamelen

we elke maand genoeg gedichten van daken thuislozen om in de krant te plaatsen? Nou, opperde een van de initiatiefnemers, we vragen gewoon een gedicht in ruil voor een slaapplaats. Alf geloofde zijn oren niet. Als het zo moest, dan maar liever helemaal niet. Exit hoofdredacteur. Tien jaar later had Alf de dichtclub ‘Tussen de regels’

opgericht en leerde hij mensen uit de rafelrand met veel geduld poëzie schrijven. De prachtigste gedichten vulden toen de pagina’s van Straatnieuws. Het voorval tekent Alf ten voeten uit. Als belangenbehartiger van druggebruikers en daklozen vond hij dat je jezelf nooit boven de ‘doelgroep’ mocht stellen. Hij was allergisch voor hulp-

verleners die cliënten behandelden als kleine kinderen. Die hen chanteerden, of achter hun rug neerbuigend over hen spraken. Als hij dat zag gebeuren, deed hij zijn mond open. Wat hij dan zei, was niet mals. Heroïne Alf had recht van spreken. Hij had aan

17

Straatnieuws

Infiltrant Begin jaren negentig kwam Alf in aanraking met Theo van Dam, oprichter van het Landelijk Steunpunt Druggebruikers (LSD). Theo had van het rijk geld gekregen om belangenbehartiging te organiseren in Den Haag. Dat was hard nodig, want de gemeente ontkende praktisch dat er in de residentie een drugsprobleem bestond. Tijdens een van de eerste bijeenkomsten die Theo hield met Haagse gebruikers meldde zich ook een hulpverlener, die zich voorstelde als Alf Berendse. Theo dacht dat hij een infiltrant was en er volgde een stevige woordenwisseling. Maar Alf wilde per se meehelpen de belangenbehartiging in Den Haag op poten te zetten. Theo gaf hem een kans. Een voltreffer, bleek al snel. Toen Alf in 1995 subsidie wist te regelen bij de gemeente, kon Stichting Drugpunt worden opgericht. Behalve spreekbuis zou Drugpunt ook een veilige haven voor druggebruikers worden. Alf gebruikte al zijn overredingskracht om bij een commerciële verhuurder een pand los te krijgen in de Wagenstraat – midden in een winkel- en horecagebied. Met de buurt onderhield hij goed contact, zodat er nooit gedonder is geweest. Als coördinator maakte Alf van Drugpunt een huiskamer voor verschoppelingen van de straat. Ze konden er binnenlopen voor een gesprek met hemzelf of de straatpastor, om elkaar te ontmoeten of om gewoon een kop

koffie te drinken. Gebruiken was er toegestaan, in een tijd dat er nog geen officiële gebruikersruimten bestonden. De bezoekers van Drugpunt hadden respect voor Alf. Hij was een van hen en deed geen moeite dat te verbergen. Als het echt moest, zette hij iemand die zich misdroeg buiten de deur. Niet op een fysieke manier, hoewel hij een beer was, maar verbaal. Hij had overwicht, omdat hij eerlijk en direct was. Alf zei mensen onomwonden de waarheid. Geen vergif Niet iedereen wilde de waarheid horen. Alf kon flink botsen met hulpverleners en beleidsmakers, omdat zij vaak andere belangen hadden dan de mensen die zij pretendeerden te helpen. Hij was een hartstochtelijk tegenstander van het steeds repressievere overheidsbeleid. Onzinnige politieverordeningen die geen ander doel dienden dan daklozen het leven zuur maken, de opheffing van de tippelzone, dwangbehandeling van drugsverslaafde draaideurcriminelen – Alf protesteerde er luid en duidelijk tegen. Ook als hij de degens kruiste met burgemeester Deetman. Die ergerde zich soms zo aan Alf, dat Jetta Klijnsma – toenterijd wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie – hem moest kalmeren: ‘Rustig nou, Wim. Luister eens naar wat hij te zeggen heeft.’ Klijnsma had een zwak voor Alf. Ze begroette hem steevast met een warme omhelzing, waarvoor ze zonodig bereid was om eerst een honderd meter lang parcours af te leggen met haar rollator. Hoe hoog – inmiddels staatssecretaris – Klijnsma Alf aansloeg, bewijst haar persoonlijke afscheidsrede op zijn crematie. Alfs standpunten waren altijd onderbouwd en zuiver, maar in de ogen van anderen soms extreem. Hij hield zich niet bezig met de politiek van het haalbare, zocht niet naar een breed draagvlak en deed geen water bij de wijn. Hij ging voor honderd procent, wetende dat misschien maar twintig procent zou worden gerealiseerd – maar dan was hij toch een stap dichterbij het doel gekomen. De problemen rond druggebruik waren volgens Alf niet te wijten aan de drugs. Hij wees erop dat heroïne geen vergif was, maar een medicijn. ‘Het goedje heeft, naast het risico van overdosering, slechts één nadeel: het is verslavend,’ schreef hij in de krant. ‘Nadelige gevolgen van heroïnegebruik, waaronder zelfverwaarlozing en overlastgevend gedrag, zijn geen direct gevolg van het middel, maar van de omstandigheden

waaronder de verslaafde leeft’. De war on drugs leidde tot absurde prijzen, criminele handelaren en gemarginaliseerde gebruikers. De oplossing: heroïne – en alle andere drugs – legaliseren. Serieus Een luis in de pels? Ja, maar ook een onuitputtelijke bron van kennis en inspiratie. Hulpverleners en ambtenaren klopten bij hem aan met vragen over druggebruik. Daarover wist hij meer dan wie ook in Den Haag. Menige professional heeft hij op nieuwe gedachten gebracht. Langzaam maar zeker werden druggebruikers in Den Haag serieus genomen. Zo kwamen er na elf jaar eindelijk gebruikersruimten. Waar hij kon, hielp Alf bij het opstarten van nieuwe initiatieven. Voor het Straatnieuws reorganiseerde hij de distributie en regelde hij alles rond het voetbalteam van daken thuislozen dat in september 2006 in Kaapstad om de Homeless World Cup speelde. Bij de Kessler Stichting zette hij vanuit het niets een cliëntenraad op de rails. Langs deze weg raakte hij ook betrokken bij de oprichting van De Achterban, het overkoepelende platform voor cliënten van de daken thuislozenopvang in Den Haag. Dankzij Alf had de organisatie een vliegende start. Op dit moment staat De Achterban met dertig zeer actieve vrijwilligers als een huis. De Achterban wordt ondersteund door het Straatconsulaat, dat de directe opvolger is van Drugpunt. Inmiddels is de doelgroep verbreed: niet alleen druggebruikers, maar ook (andere) daken thuislozen. Alf legde in 2007 zijn functie neer, maar hij bleef voor de nieuwe coördinator nog lange tijd als een mentor. Messcherp Schrijven deed hij nog als vanouds. In zijn literaire werk legde Alf zijn ziel bloot. Die was loodgrijs gekleurd. Maar waar zijn korte verhalen hard en cynisch waren, toonden zijn gedichten Alfs weemoedige kant. De lezers van Straatnieuws kenden hem als ‘De Straatdichter’. Onder dat pseudoniem trad hij ook op tijdens de interreligieuze Prinsjesdagviering in 2009. In een Grote Kerk vol parlementariërs droeg hij zijn gedicht Rachmones (‘mededogen’) voor [zie kader]. Zijn laatste gedicht schreef hij voor zijn broer, die eind 2013 aan kanker overleed. Zijn afwezigheid in Straatnieuws leverde een stroom van reacties op. Alf bezat een enorme potentie tot tederheid. Zijn jonge beagle Rogie noemde hij ‘vriendje’. Hij gaf hem

ijsjes en nieuwe haring. Als hij met hem wandelde, wees Rogie de weg. Alf volgde. Nooit trok hij aan de riem. Hij hield ook van mensen, maar liet hen zelden dichtbij komen. Alf wantrouwde emoties. Liever verliet hij zich op zijn messcherpe verstand. Zolang hij redeneerde, hoefde hij niet te voelen. Tussen 2008 en 2010 schreef Alf korte essays voor het webtijdschrift Frontaal Naakt. Oprichter en hoofdredacteur Peter Breedveld noemt hem een ‘voortreffelijk schrijver en groot denker. Hij had best wat bekender mogen zijn, maar daar was hij natuurlijk niet oppervlakkig genoeg voor.’ Lijdensweg In Alfs filosofie ging één ding boven alles: totale zelfbeschikking. Hij was wars van elke vorm van overheidsbemoeienis en paternalisme. Wie zichzelf schade berokkende, bijvoorbeeld door drugs te gebruiken, deed dat uit eigen vrije wil. Ieder mens had ‘het recht om je na het genot beroerd te voelen, het recht op ziekte, het recht op zelfdestructie.’ Begin 2008 hoorde Alf dat hij suikerziekte had. Niets voor hem, ziek zijn. Het maakt een mens afhankelijk en daar verzette hij zich tegen. ‘Ik ben geen volgzame patiënt, mijn compliance is zo laag als mijn bloedsuiker hoog is,’ schreef hij op Frontaal Naakt. ‘Ik verdom het om ziekte veel aandacht te geven in mijn dagelijks bestaan, ik ga nog liever dood. Dat geneest niets, maar maakt wel een einde aan elke kwaal.’ Alf is zijn overtuiging trouw gebleven. Eind mei belandde hij met complicaties in het ziekenhuis. Hij wilde geen behandeling, wilde niet meer leven. Op dinsdag 24 juni 2014 kwam er een einde aan zijn lijdensweg. Alf heeft als vrij mens gekozen.

18

de straatdichter zijn laatste gedicht


cultuur elle van rijn


19

In het boek Overnight Millionaire voert schrijfster en actrice Elle van Rijn de lezer mee langs scènes uit het opvallende leven op van Jerry Winkler, de dakloze die ontdekte dat zijn biologische vader miljonair was. tekst Tanya van der Spek foto Mike Bloem

De straatdichter schreef bij speciale gelegenheden, net als de dichter des vaderlands, of liet zich inspireren door artikelen in Haags Straatnieuws. Hierbij een van zijn mooiste gedichten.

Rachmones

Tel je zegeningen, de parels aan je rozenkrans. Tel dagelijks, sneden brood, de schoenen in hun kast, het overschot aan

kamers in je huis. Denk niet aan buitenslapers, bedenk hoeveel meer nog mogelijk is. Muren rond het paradijs,

gouden kranen. Maar slechts één hart, een ziel, een kans op mededogen. Je telt jezelf armoedig rijk:

‘Ik ben een tien, men rekent op mij, mensen turven op

Elle duikt in het leven van Jerry > Ze is bekend als actrice uit films als De bende van Oss en Als je verliefd wordt en de series Dokter Tinus en Goede Tijden Slechte Tijden. Maar Elle van Rijn (47) geniet vooral van haar andere beroep: schrijfster. Met Overnight Millionaire heeft ze zojuist haar zesde boek afgeleverd. “Een filmproducent vroeg me een script te schrijven over het leven van Jerry Winkler. Ik kende zijn verhaal uit de media.” In 2010 was Jerry te gast bij Pauw en Witteman. Daar vertelde hij over zijn leven. Hij groeit op bij zijn moeder tot zij plotseling ernstig ziek wordt. Wanneer hij bij zijn vader gaat wonen, wordt hij mishandeld en gekleineerd. Na een lange tocht langs opvanghuizen, pleegouders en internaten belandt Jerry in het criminele circuit. Hij raakt verslaafd

mijn rug. Jij bent een mager vijfje, te snel uitgeteld.’

De angst voor god vervangen door drie sloten op de deur. Ach, heb mededogen met de rijken, en dieven ook. Zij

ontlasten ons, verlossen ons van bezit. Zij bidden aftelrijmpjes, wij mediteren – in lege handen zien wij ons gezicht.

Hab rachmones. Ik breek voor iedereen, op alledaagse dagen, ik breek voor arm en rijk, de mens en al zijn plagen.

‘Dakloos zijn geeft een kick’ en dakloos. Wanneer hij hoort niet de biologische zoon te zijn van zijn vader, gaat hij op zoek naar zijn echte vader. Uit een DNA-onderzoek blijkt dat hij de zoon is van zakenman Alfred Winkler, die miljoenen heeft nagelaten. Zijn moeder heeft een tijdje bij Winkler in de zaak gewerkt en Jerry’s tweede naam luidt ook Alfred. Miljonair is Jerry nu niet, maar hij heeft het goed doordat hij iets heeft gekregen van de erfenis. Hij heeft nu een stichting en wil daklozen begeleiden, ook voor een RTLtelevisieprogramma met presentator John Williams. Elle en Jerry kijken nog aan wie ze het filmscript verkopen. 24 uur dakloos “Toen ik Jerry ontmoette, vond ik hem meteen fascinerend, wonderlijk. Hij heeft iets van een straatschoffie en is

heel innemend en grappig. Ik had direct een klik met hem en zijn vriendin, nu zijn vrouw, Teresa. Maar ik bespeurde ook een soort wantrouwen. Dat lijkt me logisch na het leven dat hij heeft geleid. Ik was nieuwsgierig. Hoe kan het dat zo’n leuke jongen dakloos raakt? Er moeten toch mensen zijn geweest die hem wilden opvangen? Hij moet toch kansen hebben gehad? En hoe is het leven op straat? Dat staat heel ver van mij af.” Om een gevoel te krijgen bij het daklozenbestaan, is Elle 24 uur met Jerry gaan zwerven. Net echt, behalve dat de camera’s van RTL Boulevard even poolshoogte kwamen nemen. Elle zegt dat ze dat fysieke nodig heeft om de overlevingskracht en emoties te kunnen beschrijven. Als schrijfster duikt ze net als bij acteerwerk in een rol en onderzoekt ze alle motivaties van haar personage. Dat deed ze ook bij het boek Mijn ontvoering (2011) waarin ze het waargebeurde verhaal optekent van Toos van der Valk van het Nederlandse Van der Valk-concern, die is ontvoerd in 1982. Toen is Elle een tijdje in een tentje verbleven in een kamertje in een klooster. Toos verbleef ook drie weken in een tentje. Elle realiseert zich dat het nauwelijks in de buurt komt van wat haar levende hoofdpersonen hebben meegemaakt. Maar ook al was het zwerven slechts een etmaal, het maakte diepe indruk. “Die totale reddeloosheid en eenzaamheid. Je hebt niemand, je kunt nergens naartoe. Er is wel kameraadschap onder daklozen, maar zodra er nog slechts twee blikjes bier of twee bedden zijn, stopt de solidariteit. Ik voelde me een buitenstaander zonder geld en met oude kleren. Aan de ene kant geeft het een kick, die totale vrijheid en schijt hebben aan alles. Maar ja, het is je ook niet gelukt om te leven volgens de regels van de maatschappij. Je voelt je zo mislukt, dat vond ik heel erg. We hebben geprobeerd te slapen op opgestapelde terrasstoelen, dat lukt nauwelijks. Je bent je basisvei-

‘Dakloos zijn geeft een kick’

ligheid kwijt en zoekt voortdurend naar voldoende slaap en warmte.” Burn-out Een jaar voor de scheiding van haar tweede man in 2012 had Elle een burn-out. Hyperventilatie, hartkloppingen en angstaanvallen. Had zij, denkt ze, dakloos kunnen raken? “Ik denk van niet, al weet je het nooit. Ik had een vrij stabiele jeugd en heb niet de verslavingsgevoeligheid die past bij dit leven. En voor je kinderen ben je een

leeuwin, je kunt het je niet permitteren om zo in te storten dat je niet meer voor ze kan zorgen.” Elle heeft vier kinderen, van vier, acht, veertien en zeventien. Haar nieuwe vriend heeft er twee. Wat is het voornaamste dat Elle heeft geleerd van haar omgang met Jerry Winkler? “Geluk is niet per se maakbaar. Sommige mensen maken heftige dingen mee, hebben gezondheidsproblemen, psychische problemen. Zij hebben er echt hulp bij nodig om gelukkig te worden.”

crypto 237


237

door Mariëtte Storm

1

2

3

4

21

5

7

6

11

9

8

10 6

2

11 7

12

13

14

15 1

K a s to pr u i me n? G e e fu wk l e d i ng a a nh e tL e ge rd e sH e i l s ! Uw gebruikte kleding kunnen we goed gebruiken. We hergebruiken het of verkopen het tegen sociale prijzen aan mensen die moeten rondkomen van een minimum. De kleding wordt gesorteerd door mensen die anders aan de zijlijn van de maatschappij zouden staan. Uw opgeruimde kast levert heel wat op!

w w w . l e ge r d e s h e i l s . nl / r e s h a r e

Horizontaal 1 Heel kort droog (3) 3 Op bezoek gaan in Willemspark en Charlois (7) 6 Vreemde vogel in Rotterdam (6) 9 Krijgt een pijp om het roken op te geven (7) 9 en 6 De architect lijkt nogal fors (7+6) 10 Houdt van de natuur, maar jokte daarover (7) 11 Zit zij vanwege haar toetje wekelijks 3 dagen in Den Haag? (4) 12 Genoeg gedronken (3) 13 Bij de kaas begon de victorie (7) 16 Voert een zeer oude weg naar toe (9) 18 Beeldig Voorhout (3+4+9) 21 Weinig activerende kleding (5) 23 De Nederlander is geen Hollander (4) 24 De cowboybroers gaan naar Engeland (6) 25 Stinkdier (5) 28 Suf gebak (4) 30 U houdt van dit plantje (4) 31 Superieur bij Parkheuvel en Des Indes (4) 32 De grootste uitwisselingsplaats is in Den Haag (5) 33 Reclame aan het firmament (4) 34 Scheelt weinig (5) Verticaal 1 Hierop ligt het Haagse, maar ook het Rotterdamse nieuws (6) 2 Geen huiseigenaar in Transvaalkwartier (7) 3 Nummer 23 klopt zo in Den Haag (3) 4 Wordt hier nog gedraafd voor de Arabieren komen? (7+8) 5 Zo’n voormalige steek is te zien in het Mauritshuis en de Kunsthal (4) 7 De koekjes van eigen deeg zijn weer terug in Rotterdam (12) 8 Rozenkrans in het Westbroekpark (8) 11 Streep door de liefde (3) 14 Kun je hier terecht voor putdeksels en afvoerputjes? (8) 15 Water onder en op de boot (4) 16 Soort waarheid (3) 17 Vreemde genodigde (4) 19 Hatelijke brompot (5) 20 Onechte ontvangstruimte (8) 22 ‘Achterneef’ van de leider van de Centrum Democraten zit nu in Brazilië (7) 26 Schevenings geluid (4) 27 Zeldzaam grappig (4) 29 Klein, ijl getal (5) 33 De auto ziet er niet intelligent uit (3)

17

16 4

12

18

19

20 21

22

23

9

5

24

25

26

27

3

28

29

30

31

32

33 10

34 8

237

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Uitgepuzzeld?

Als u bent uitgepuzzeld ziet u in de gekleurde hokjes een periode waarin aandacht is voor Westlandse producten. Stuur uw oplossing vóór maandag 14 juli naar: Straatnieuws, Nutshuis Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag of mail naar [email protected]. Straatnieuws verloot onder de winnaars het boek Een foutje in mijn hoofd van Simonne van Gennip.

De winnaar van crypto 236 is Maryole de Beer uit Den Haag. Het boek Selfmade van Heleen van Royen wordt toegestuurd.

12

OPLOSSING CRYPTOVILLE 236: Op een mooie Pinksterdag * * * * * Z O O M * R E S P Y T * * * *

* * * V * O * O * * O * * O * W I N D *

* * Z I G Z A G C I T Y * O * O * * C *

* * * L * O * * * * * D E L * * P * H *

* * * L * * D * V * * E * * B L A M A N

* F R A N K E V E N B L Y * A * R * R *

* E * Z * * G * R * R * * * L A K S * *

* E V E N E E N S * A * * * E * P * * *

* S * B * * E * L A A N V A N P O O T *

* T E R R A S * A * D * L * * * P * * *

* V * A * * T R A N S V A A L * * * * *

* A * * * W * * N * L * A * E * Z * * *

* N E T W E R K * * E * I D I O O T * *

S * * E * E * E N T E R * * D * O * * *

E * * N * N * E * U * E * * E E L T * *

C E N T R A A L S T A T I O N * * * * *

Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

22

agenda juli


23


eerde Straatnieuws select ratis uit de agenda twee g or u. of goedkope uitjes vo Internationaal gerenommeerde organisten, waaronder de legendarische organist/componist Jean Guillou uit Parijs, nemen dit jaar plaats achter de klavieren. Orgelconcert door Jan Hage. € 10,www.elandstraatkerk.nl 17.00 Boomerang Beach: Brak op zondag. Je brak voelen op zondag... Na een mooi weekend vol festivals en feesten, moet de batterij weer opgeladen worden. Daar gaat Boomerang je een beetje bij helpen met de muziek en een sfeer waarin niets moet. Gratis. www.facebook.com/ BrakopZondag

Den Haag do 3 juli 16.00 Deutsche Bibliothek: Zomeracademie. De Duitse Bibliotheek organiseeert dit jaar voor het eerst een Zomeracademie. Deelnemers kunnen op een ontspannen wijze diepgaand kennis maken met Duitstalige schrijvers en aspecten van Duitstalige literatuur. Professor Dr. Nicole Colin over schrijver Gerard Hauptmann. € 10,www.deutschebib.de 20.15 Drangstudio: Zomeravonden 2014. De vier makers verkennen de weg van één vrouw – gespeeld door de drie actrices - naar haar eigen huwelijkse slachthuis. € 10,www.drang.nl vr 4 juli 15.00 Westbroekpark: De Parade. Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleurrijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. Variabele prijzen. www.deparade.nl 16.00 Nutshuis: Four is a Company. Strijkkwartetten van Beethoven en Philip Glass. Gratis. www.neweuropeanensemble.com

za 5 juli 12.00 Depot Haags Bus Museum: Kofferbakmarkt. Kom snuffelen tijdens de gezellige, kleinschalige ‘rommelmarkt’ in de grote hal en buitenruimte van het depot van het Haags Bus Museum waar particulieren vanuit hun tot marktplaats omgebouwde kofferbak spullen te koop aanbieden. Entree gratis. Deelname € 5,www.optrek.org 16.00 Beach Resort Kijkduin: Boulevard of Golden Oldies. Oude tijden herleven! De weekenden in juli en augustus komt de muziekliefhebber volop aan zijn trekken in Kijkduin. In het muziekpaviljoen op het Deltaplein treden artiesten op als: Levy Joe, Moefit en That's Cool. Optreden Back2Basic. Gratis. www.kijkduin.nl

1

zo 6 juli 12.00 Palaceplein Scheveningen: MMOP Festival. Het M.M.O.P Festival is een art festival in Scheveningen met deelname van een groot aantal plein- air kunstenaars, kleinkunst, dans , poppenkast, theateroptredens en vele muzikanten. Gratis. www.artontour.nl 14.00 Elandstraatkerk: 1e Internationaal Symfonisch Orgel Festival Den Haag.

do 10 juli 20.00 BorderKitchen Salon: Met Christos Tsiolkas. Christos Tsiolkas (Melbourne, 1965) is een Australiër van Griekse afkomst. Tsiolkas geldt als een van de belangrijkste hedendaagse Australische schrijvers. € 5,www.borderkitchen.nl vr 11 juli 09.30 ProDemos - Huis voor democratie en rechtstaat. Beleef politiek Den Haag van dichtbij. ProDemos Binnenhof neemt u mee naar de Ridderzaal en de Eerste en Tweede Kamer. Variabele prijzen en bezoekmogelijkheden. € 5,- t/m € 10,www.prodemos.nl/binnenhof 16.00 Nutshuis: Garden of Songs. Musici van het New European Ensemble. Liederen van Schubert, Wolf en De Falla. Gratis. www.neweuropeanensemble.com za 12 juli 09.00 The Hague Beach Stadium: KNVB Beach Soccer Cup. De officiële nationale bekercompetitie op het zand in The Hague Beach Stadium. Gratis. www.beachsoccer.nl 14.00 Kloosterkerk: Rondleiding Kloosterkerk en St. Jacobuskerk. Bezoek twee prachtige kerken op één middag. Eerst een rondleiding in de Kloosterkerk daarna in de om de hoek gelegen St. Jacobuskerk. € 5,www.kloosterkerk.nl

zo 13 juli 17.00 Strandtent de Fuut: Jazz in De Fuut. Liveoptredens in de ontspannen sfeer van de opvallende kanariegele strandtent. Frits Landesbergen Big Band. Gratis. www.defuut.nl 19.00 Nieuwe Badkapel: Badkapel, Back to Basics. De Nieuwe Badkapel organiseert drie Choral Evensongs; korte muzikale vieringen, die een moment van rust en inspiratie bieden. Gratis. www.nieuwebadkapel.nl za 19 juli 09.00 Scheveningen Strand: Beach Volleyball Circuit. Beach Volleyball-tour door Nederland voor beachvolleyballers van elk niveau. € 10,www.beachvolley.nl/scheveningen 13.00 Binnenhof: Gouden koetsjes. Maak op Koninklijke wijze kennis van Den Haag en ervaar de sfeer en ambiance vanuit een 'Gouden Koets'. Een ervaren koetsier en palfrenier, beide stijlvol gekleed, die u vertellen over de bezienswaardigheden van de route die ieder jaar door de Gouden Koets wordt gereden. Start ieder half uur bij haringkraam voor het Binnenhof. € 10,- jeugd € 5,www.stadskoetsiers.com di 22 juli 14.00 Het Zeeheldentheater: Hoe Willem Koning werd. (4+) Zappend tussen vandaag en 200 jaar geleden presenteert de kersverse 'Koningin Maxima' met veel passie en fantasie de vier Koning Willems van Oranje. Door Muziektheater Briza. € 10,www.zeeheldentheater.nl

Rotterdam za 5 juli 19.00 Hostel ROOM: Official Birthday Party. Hostel ROOM viert haar 8 jarig bestaan! Natuurlijk wordt dit groots gevierd en kan een thema daarom niet missen. Dit keer gaat iedereen verkleed in jaren 70 stijl, dus haal je 70’s outfit van zolder en kom swingen met het team van ROOM! Gratis. www.roomrotterdam.nl 20.00 Roodkapje: Metropolis pre-party. Metropolis organiseert samen

met Subbacultcha! een pre-party van het festival. Met een extra optreden van festival-act Blank Realm (AU) en live act pur-sang: Flamingods (UK). Gratis. www.roodkapje.org

2

zo 6 juli 12.30 Zuiderpark Rotterdam: Metropolis Festival 2014. De 26e editie van het geliefde en gratis toegankelijke festival. Met o.a. Bear’s Den (UK), The Jezabels (AU) en DZ Deathrays (AU). www.metropolisfestival.nl 13.00 GROOS: Groos op zondag. Elke eerste zondag van de maand laat GROOS zien wat Rotterdam nog meer te bieden heeft. Kom kijken, proeven, luisteren en geniet (bij mooi weer met terras)! Gratis. www.groosrotterdam.nl

wo 9 juli 12.00 Maritiem Museum Rotterdam: Mysterieus Zomerfeest. Van 5 juli t/m 31 augustus is het Maritiem Museum gehuld in mysteries. De mysterie zomer gaat van start met een mysterieus feest op woensdag 9 juli. Speur naar gesmokkelde dieren en geheime codes, zoek aan boord van de schepen naar aanwijzingen van een diefstal en ontdek wie die geheimzinnige zeeman is. € 1,50 www.maritiemmuseum.nl za 12 juli 14.30 Theater Zuidplein: Coppelia. Coppelia is een vrolijke en kleurrijke dansvoorstelling van Balletstudio Violetta voor de hele familie. Het verhaal speelt zich af in een speelgoedatelier waar de poppen tot leven komen. € 5,- t/m € 7,50 www.theaterzuidplein.nl zo 13 juli 13.10 Villa Zebra: Muzikale schilderworkshop met Dagmar Baumann. Onderdeel van North Sea Round Town. Op de maat van swingende en uitdagende jazz gaan kinderen zowel gezamenlijk als alleen op groot formaat de muziek in kleuren en vormen vertalen. De workshop duurt ongeveer 1,5 uur. Reserveer online of aan de kassa van Villa Zebra. € 7,www.villazebra.nl

di 15 juli 12.45 St. Laurenskerk: Zomermarktconcert. Twee maanden lang, in juli en augustus, is er elke dinsdag een zomermarktconcert, waarin het hoofdorgel van de Laurenskerk in zijn volle glorie te horen is. Niet alleen bekende Nederlandse organisten maken hun opwachting, maar ook aanstormend buitenlands talent is te beluisteren. Gratis. www.laurenskerkrotterdam.nl do 17 juli 15.00 Eendrachtsplein: Eendracht Festival. Het Eendracht Festival is het gratis Rotterdamse showcase festival dat twee keer per jaar een podium biedt aan creatieve Rotterdammers die gezamenlijk de binnenstad levendiger maken. Meer dan 130 Rotterdamse muzikanten, kunstenaars, organisaties en ondernemers, verspreid over zo’n 15 festivallocaties op en rond het Eendrachtsplein laten zien hoeveel tofs Rotterdam te bieden heeft. Gratis. www.facebook.com/ Eendrachtfestival vr 18 juli 13.00 Binnenstad Rotterdam: Robin Rotterdam Unlimited. Robin Rotterdam Unlimited maakt zich op voor de tweede editie en vindt plaats op 18, 19 en 20 juli op verschillende locaties in de binnenstad van Rotterdam. Tegelijkertijd viert het Zomercarnaval, welke tegenwoordig onderdeel is van Robin Rotterdam Unlimited, haar 30e verjaardag. Met o.a. Kool & the Gang en Omar Souleyman. Grotendeels gratis. www.rotterdamunlimited.com 20.00 WORM: Koening Leopold. Het jonge Weense duo Lukas Koning en Leo Riegler heeft een stijl die moeilijk te omschrijven is. Het is alles door elkaar, maar tegelijkertijd ook helemaal niks. € 6,www.worm.org zo 20 juli 11.00 De Kuip: Open Dag Feyenoord. De selectie voor het nieuwe voetbalseizoen wordt gepresenteerd. Geheel volgens traditie worden nieuwe spelers én de nieuwe trainer Fred Rutten per helikopter afgezet op de middenstip van De Kuip. Gratis. www.feyenoord.nl/opendag

tip 1 za 5 juli > Kofferbakmarkt

Den Haag ontwikkeld en toegelicht door de Zuyd Hogeschool. Doe mee aan de workshop Room Racer van softwareontwikkelaar en kunstenaar Lieven van Velthoven, waarna er gegamed kan worden! Of schrijf je in voor de 1ste open Nederlandse Kampioenschappen Stoftekenen op autoruiten in samenwerking met studenten van de KABK.

Kom snuffelen tijdens deze gezellige, kleinschalige kofferbakmarkt in de grote hal en buitenruimte van het depot van het Haags Bus Museum, waar particulieren vanuit hun tot marktplaats omgebouwde kofferbak spullen te koop aanbieden. De kofferbakmarkt is onderdeel

van het evenement Autonië #3 met als thema De auto in de virtuele wereld/de virtuele wereld in de auto. Met een programma vol presentaties, workshops, games, wedstrijden, lezingen en de film- en talkshow AUTOgasten is er die dag naast de kofferbakmarkt voor jong en oud van alles te doen. Verwonder je over de spectaculaire 3D-geprinte auto

Ook zijn er korte lezingen over de allernieuwste – vaak digitale en virtuele – technieken die het autorijden beïnvloeden. Mobiliteitsexperts geven hun toekomstvisie en schetsen een beeld van gevolgen hiervan voor de individuele autobezitter. Elmer van Grondelle, onlangs nog te gast bij De Wereld Leert Door, vertelt waarom het zo moeilijk is om een mooie auto te ontwerpen en beantwoordt de vraag waarom de meeste milieuvriendelijke auto's zo'n pijn aan je ogen doen. Er is koffie en

tip 2 zon 6 juli > Metropolis Festival 2014

Op de eerste zondag van juli gaat de 26e editie van het geliefde en bovenal gratis toegankelijke Metropolis Festival van start. De hele dag zijn er opkomende artiesten te beluisteren in het gezellige Rotterdamse Zuiderpark.

Het feest begint eigenlijk al op zaterdagavond tijdens de Metropolis x Subbacultcha! preparty in poppodium Roodkapje, dat eveneens gratis toegankelijk is. Hier wordt alvast een voorproefje gegeven van het festivalprogramma: festival-acts Blank Realm (AU) en Flamingods (UK) verzorgen een optreden. Het festival zelf gaat op zondag om 12.30 uur van start. Er zijn tot 21.00 uur optredens te zien van onder andere Bear’s Den (UK), DZ Deathrays (AU) en The Jezabels (AU). Ook is er plaats voor lokaal talent: onder andere de Nederlandse bands The Vagary, Afterpartees en Hunting The Robot betreden het podium. De dag wordt geheel rock ’n roll afgesloten met een gratis afterparty in Rotown, waar de Canadese Reignwolf zijn snoeiharde eenmans-act tentoon zal stellen.

Het Metropolis Festival is een uniek evenement omdat geen enkel gratis festival zich zo specifiek manifesteert met onbekend, maar altijd veelbelovend talent. Het laat een groot publiek kennismaken met nieuwe popmuziek. Het eendaagse festival biedt een podium

thee, de catering wordt verzorgd door Indy Truck en Ome Steef zal de hele dag plaatjes draaien en optreden als wedstrijden veilingmeester. De kofferbakmarkt wordt gehouden van 12.00 tot 17.00 uur en is vrij toegankelijk voor publiek. Het overige programma begint ook om 12.00 uur met de onthulling van de 3D geprinte auto. Je kunt je opgeven om zelf vanuit je kofferbak spullen te koop of te ruil aan te bieden. Deelname kost € 5,-. Aanmelden kan via [email protected]

Voor meer informatie: www.optrek.org

Rotterdam aan circa 24 talentvolle bands en acts, die op het punt van doorbreken staan binnen de pop-, rock-, hiphop-, wereldmuziek- en dancescene. Het Metropolis Festival biedt een zoektocht door de spannende line-up van artiesten met een live reputatie. Immers, naar goede muziek moet je niet alleen luisteren, goede muziek moet je live ervaren. Veel artiesten krijgen de gelegenheid om, veelal voor het eerst, voor een groot publiek te spelen. Zo stonden ooit de, toen nog onontdekte, acts als The XX, Interpol en The Strokes op het podium van Metropolis.

Meer informatie: www.metropolisfestival.nl

#09. Snoepen Bikiniangst! & balen. Doen Denker Henk Oosterling pag 4. Afscheid van Alf Berendse pag 16

Recommend Documents