AGENDAPUNT
2015.02.16/08
Voorstel voor de vergadering van:
het algemeen bestuur
Datum vergadering:
16 februari 2015
Onderwerp:
AED
Portefeuillehouder:
Mevrouw mr. R.G. Westerlaken-Loos en de heer V.J.H. Molkenboer
Indiener:
De heer R.F.J. Frek
1. Gevraagd besluit
1. De AED first responder taak brandweer in te voeren voor alle 67 brandweerposten binnen de VRU. 2. In te stemmen met het feit dat deze taak daardoor als niet wettelijke collectieve taak van de VRU wordt aangemerkt. 3. De inzet van de AED first responder taak brandweer begin 2017 te evalueren.
2. Toelichting bij het voorstel
Op 4 juli 2014 heeft het AB gesproken over de inzet van de AED first reponder taak door de brandweer VRU. Destijds is besloten dat het onderwerp verder onderzocht diende te worden voordat het rijp was voor besluitvorming. Conform toezegging in het AB van 4 juli 2014 heeft een vertegenwoordiging van het AB onder leiding van de portefeuillehouder Crisisbeheersing & GHOR samen met de RAVU gesproken over de inzet van de AED als first responder taak van de brandweer in relatie tot hartslagnu. Op basis van deze gesprekken is het voorliggende voorstel geformuleerd. Het DB stelt een voorkeursoptie voor aan het AB, namelijk het invoeren van de AED first responder taak op alle 67 posten binnen de VRU. In het voortraject is ook een tweede optie overwogen, die is echter afgevallen en wordt kort toegelicht in het voorstel. In 2017 wordt de AED first responder taak geëvalueerd. Daarbij zullen ontwikkelingen op het gebied van burgerparticipatie via hartslagnu alsmede de reguliere ambulancezorg worden meegenomen.
3. Bijlagen bij het voorstel
A. Resultaten AED First responder pilot brandweer
4. Financiële consequenties
De financiële lasten voor de invoering bedragen €
2
50K per jaar en worden voornamelijk gegenereerd door de kosten voor uitrukken. Deze uitrukkosten kunnen voor de komende jaren tot 2018 worden gedekt uit het programma brandweerrepressie onderdeel vakbekwaamheid repressief brandweerpersoneel. 5. Verdere behandeling
Geen
3
VOORSTEL
AED
2015.02.16/08 Inleiding Het bestuur van de VRU heeft in 2009 aangegeven onderzocht te willen hebben of het effectief is om brandweereenheden met een Automatische Externe Defibrillator (AED), als first responder, uit te laten rukken voor onwelwordingen waarbij het vermoedelijk noodzakelijk is om een reanimatie te starten. Om deze vraag te kunnen beantwoorden is in 2010 een pilot gestart. Oorspronkelijk deden vijf posten mee en vanaf 2011 is het aantal posten uitgebreid naar 10. De voornoemde pilot is geëvalueerd (resultaten in bijlage A). Naar aanleiding van deze evaluatie is het onderwerp in het AB van 4 juli 2014 behandeld. Daarbij werd voorgesteld om de AED taak alleen uit te voeren als onderdeel van levensreddende handelingen tijdens reguliere brandweerinzet binnen de kaders van de wettelijke brandweertaken. Het algemeen bestuur kon niet instemmen met het voorstel en heeft het terug verwezen voor verdere verdieping. Die verdieping hield in dat een vertegenwoordiging van het AB, te weten de burgemeesters van de gemeenten De Bilt, Eemnes, Leusden, Montfoort, Oudewater en Renswoude, met ondersteuning van de Regionale Ambulancevoorziening Utrecht (RAVU) zou spreken over de inzet van de AED als first responder taak brandweer in relatie tot hartslagnu. Hartslagnu betreft een initiatief van de regionale ambulancediensten om burgers vanuit de meldkamer te alarmeren bij meldingen van hartstilstand in de buurt. Het uitgangspunt bij hartslagnu is dat dit onder verantwoordelijkheid van de individuele gemeenten met ondersteuning vanuit de RAVU in alle 26 gemeenten op termijn zal worden ingevoerd. Dit naast de inzet van de brandweer als first responder en de reguliere ambulancezorg. Het verdiepingsgesprek heeft op basis van een presentatie van de heer Versluis van de RAVU plaatsgevonden. De heer Versluis zal ook in het AB een korte presentatie verzorgen. Op basis van de verdere verdieping heeft de VRU opnieuw bekeken op welke wijze de AED kon worden ingezet binnen de operationele organisatie van de brandweer. Dat heeft geleid tot twee opties, waarvan het dagelijks bestuur één optie heeft gekozen als voorkeursoptie om voor te leggen aan het algemeen bestuur. Beoogd effect De AED first responder taak in te zetten vanuit alle 67 posten van de VRU, zodat de inzet hiervan ten goede komt van alle burgers, op een eenduidige wijze kan worden geregeld en uiteindelijk regio breed kan worden geëvalueerd in relatie tot hartslagnu en de reguliere ambulancezorg. Argumentatie 1.1 Inzet van de brandweer als AED first responder levert tijdwinst op Het is van belang om de burger centraal te stellen waarbij tijdwinst belangrijk is voor het vergroten van de overlevingskans bij reanimatie. Uit de evaluatie van de pilot is namelijk gebleken zowel in stedelijk als in landelijk gebied tijdswinst is behaald door het gelijktijdig alarmeren van zowel brandweer als twee ambulances die standaard worden
4
gealarmeerd bij reanimatiemeldingen. De brandweer was in ruim de helft van het aantal meldingen eerder ter plaatse dan de eerst aankomende ambulance. 1.2 Invoering op alle posten straalt eenduidigheid uit naar de burger Het is van belang om geen onderscheid te maken in de uit te voeren taken van onze 67 posten. Het zou een ongewenst beeld geven als de ene post wel en de andere post niet deelneemt aan de first responder taak. Het is van belang richting de burger eenheid uit te stralen. 1.3 Invoering op alle posten voorkomt ingewikkelde operationele processen. Door invoering op alle posten voeren de posten dezelfde taken uit en kunnen tevens eenduidige en uniforme uitrukvoorstellen worden opgesteld. Dat maakt, mede uit oogpunt van operationele grenzen, de aansturing van de inzet van AED first responder voor de meldkamer beheersbaar en overzichtelijk. Kanttekeningen 1.1 De AED first responder taak levert meer uitrukken op De inzet van AED first responder levert een toename van uitrukken op, hetgeen een extra belasting zou kunnen opleveren voor vrijwilligers en hun hoofdwerkgevers. Per saldo is hier echter geen sprake van. Op andere onderdelen binnen de organisatie is juist weer sprake van ontwikkelingen die leiden tot een afname van uitrukken. Er is namelijk sprake van een ontwikkeling op dit punt, die synchroon loopt met de inzet van de AED first responder. Het betreft de afname van nodeloze uitrukken voor automatische brandmeldingen als gevolg van het invoeren van verificatie op de meldkamer van deze automatische brandmeldingen in het 2e kwartaal van 2015. 1.2 AED first responder kan ook als maatwerk worden toegepast Maatwerk zou betekenen dat de inzet van AED first responder vrij is per post en per gemeente. Dit lijkt een vriendelijke keuze. Echter, door deze benadering zou de inzet van AED first responder leiden tot een versnipperde en onbeheersbare taakstelling voor de brandweer. Namelijk, een groter wordende diversiteit in operationele processen, onduidelijkheid voor de burger en een ongelijk aanbod in brandweerzorg. Afgevallen optie Zoals genoemd in de inleiding lagen in het voortraject van dit voorstel twee opties voor. Het voorliggende voorstel behelst de voorkeursoptie, de afgevallen optie luidde als volgt: De AED first responder taak brandweer uit te breiden met maximaal vijf posten tot 15 deelnemende posten. In de eerste helft van 2017 de AED first responder taak brandweer te evalueren waarbij de ontwikkelingen van burgerparticipatie middels hartslagnu meegewogen zullen worden. Op basis van de evaluatie te besluiten of de AED first responder taak brandweer volledig voor alle 67 posten als niet wettelijke collectieve taak van de VRU zal worden ingevoerd per 01-01-2018. Het dagelijks bestuur heeft overwogen dat deze optie onvoldoende tegemoet komt aan de argumenten 1.1 tot en met 1.3.
Financiële consequenties De financiële lasten van dit voorstel bedragen € 50.000. Dit bedrag is gebaseerd op een gemaximaliseerd aantal jaarlijkse inzetten van 100. Dit aantal is aangegeven vanuit de RAVU en berekend op basis van een efficiënte inzet van AED first responder teams van de brandweer in relatie tot het gemiddelde aantal van 550 primaire reanimatiemeldingen dat op jaarbasis bij de meldkamer binnenkomt. Deze uitrukkosten kunnen voor de komende jaren tot 2018 worden gedekt uit het programma brandweerrepressie onderdeel vakbekwaamheid repressief brandweerpersoneel. Communicatie Het communicatietraject zal zich na besluitvorming richten op repressief personeel VRU, (hoofd)werkgevers, inwoners, gemeenten en de RAVU. Bijlage Resultaten AED First responder pilot brandweer
Bijlage A bij voorstel: AED Resultaten AED First responder pilot brandweer
Resultaten AED First responder pilot brandweer Het bestuur van de VRU heeft in 2009 aangegeven onderzocht te willen hebben of het effectief is om brandweereenheden met een Automatische Externe Defibrillator (AED), als first responder, uit te laten rukken voor onwelwordingen waarbij het vermoedelijk noodzakelijk is om een reanimatie te starten. Om deze vraag te kunnen beantwoorden is in 2010 een pilot gestart. Oorspronkelijk deden vijf posten mee en vanaf 2011 is het aantal posten uitgebreid naar 10. Aan de pilot nemen de brandweerposten Renswoude, Achterveld, Zeist, Den Dolder, Lopik, Benschop, Abcoude, Loenen aan de Vecht, Oudewater en Tolsteeg (Utrecht) deel. Door deze keuze van posten werd een representatieve mix van landelijke en stedelijke gebieden gerealiseerd. Inzetten vonden plaats onder verantwoordelijkheid van de Medisch Manager van de RAVU. De volgende vragen stonden in het onderzoek centraal. 1. Is er sprake van een concrete tijdswinst (is de brandweer en/of politie daadwerkelijk sneller ter plaatse dan de RAVU)? 2. Is de brandweereenheid daadwerkelijk in staat om levensreddende handelingen te starten? 3. Is er voldoende draagvlak (animo/bereidheid) onder brandweerpersoneel voor structurele inbedding met inachtneming van de bijbehorende belasting? Onderzoeksresultaten In termen van multidisciplinaire samenwerking is het traject goed verlopen. Hierbij is continu aandacht geweest voor kwaliteitsverbetering en uniformiteit op gebied van procedures, werkwijzen en de onderlinge communicatie en afstemming tussen meldkamer ambulancezorg en de meldkamer brandweer. 1. Tijdswinst Zowel in stedelijk als in landelijk gebied is tijdswinst behaald door het gelijktijdig alarmeren van zowel brandweer als twee ambulances die standaard worden gealarmeerd bij reanimatiemeldingen. De brandweer was in ruim de helft van het aantal meldingen eerder ter plaatse dan de eerst aankomende ambulance. Jaarlijks gaat het hierbij om ca. 40 meldingen voor de 10 pilotposten. De aansluiting van de politie bij de pilot is niet voldoende geweest om mee te kunnen wegen in de resultaten. 2. Handelingseffectiviteit De primaire taak van de AED first responder eenheden is het starten van de reanimatie en het aansluiten van de AED. Daarnaast werd de aanvullende taak van het vervoersgereed maken en andere ondersteuningswerkzaamheden ten behoeve van de ambulancedienst als meerwaarde ervaren. Beide taken werden op professionele wijze uitgevoerd. 3. Draagvlak Aan het begin en aan het einde van het traject werd onder de deelnemers een meting gehouden. De pilotposten staan positief tegenover het VRU initiatief. Het verrichten van levensreddende handelingen in deze vorm wordt gezien als een waardevolle en maatschappelijk relevante meerwaarde. AED first responder wordt niet als méér belastend ervaren in vergelijking tot de wettelijke taken in het kader van de Wvr. De 10 pilotposten worden momenteel nog ingezet voor de first responder taak in afwachting van o.a. de ontwikkelingen rondom Veiligheidszorg op Maat. Tijdens de pilot is burgerparticipatie (Harslagnu) niet meegenomen. Burgerparticipatie krijgt inmiddels
binnen de regio Utrecht steeds meer vorm. De directeur RAVU heeft aangegeven dat binnen de regio Utrecht in 2013 is gestart met burgerparticipatie (Hartslagnu) waarbij inmiddels 2 gemeenten zijn aangesloten. Een regio dekkende participatie verwacht hij over ca. 5 jaar. Deze ontwikkelingen kunnen een nog snellere hulpverlening bewerkstelligen wat de overlevingskans ten goede komt.
