VERZEKERING F-10 TIENJARIGE AANSPRAKELIJKHEID VAN ARCHITECTEN EN AANNEMERS
30.15.001/10 12/08
De verzekering F10 van Federale Verzekering dekt gedurende 10 jaar de aanspr akelijkheid van architecten en aannemers bij een ernstig gebrek aan het opgerichte bouwwerk, evenals de burgerlijke aansprakelijkheid tegenover derden en de ‘burenhinder’.
10-jarige aansprakelijkheid
een fout in de plannen of bestekken, of van een werk-
De bouwheer
Bij het ontwerpen en het oprichten van een bouwwerk
wijze die de aanbesteder heeft voorgeschreven, dan is
De bouwheer die door het genoemd wetsartikel wordt
zijn de aannemers en architecten in vele opzichten aan-
de aannemer niet aansprakelijk, tenzij hij als vakman
beschermd, kan niettemin zelf de gevolgen te dragen
sprakelijk. De tienjarige aansprakelijkheid die hen door
de fouten in de plannen en bestekken had moeten zien.
krijgen van onregelmatigheden die gedurende de tien-
artikel 1792 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek wordt
De aannemer die zelf plannen en bestekken heeft ge-
jarige termijn kunnen ontstaan. Betwistingen en
opgelegd, is wel één van de zwaarste die zij te dragen
maakt, de specialist aannemer, is eveneens aansprake-
processen omtrent de vraag wie van de bouwers
hebben.
lijk voor de gebreken in de bouw die aan fouten in die
aansprakelijk is en in welke mate, kunnen zo lang een
plannen en bestekken te wijten zijn, al heeft de bouw-
regeling in de weg staan dat de bouwheer aanzienlijke
ARTIKEL 1792 van het Burgerlijk Wetboek
heer, op voorwaarde dat hij geen deskundige is, die
huurderving en productieverlies lijdt.
“Indien een gebouw dat tegen vaste prijs is opgericht,
documenten goedgekeurd.
Mocht ten slotte, na voltooiing, één van de firma’s die
geheel of gedeeltelijk teniet gaat door een gebrek in de
aan de bouw heeft meegewerkt, failliet gaan, dan heeft
bouw, zelfs door de ongeschiktheid van de grond, zijn
Wat zijn de gebreken die onder de tienjarige
de bouwheer geen enkel verhaal meer. Daarom is het al
de architect en de aannemer daarvoor gedurende tien
aansprakelijkheid vallen?
lang de gewoonte dat de bouwheer, openbaar of
jaar aansprakelijk.”
• grove gebreken aan het opgerichte bouwwerk;
privaat, bij de aanvang der werken zelf een verzekering
• gebreken tengevolge van de ongeschiktheid
Tienjarige Aansprakelijkheid van de aannemers en de
Wat zijn de verplichtingen van de bouwers?
van de grond;
architecten afsluit of de aannemer verplicht dat te
De bouwers (aannemers, onderaannemers, architecten,
• instabiliteit van het bouwwerk;
doen.
raadgevend ingenieurs en ontwerpers) moeten gedu-
• waterdichtheidsproblemen (vanaf het derde jaar).
De F-10 verzekering van de Tienjarige Aansprakelijk-
rende tien jaar instaan voor de gebreken aan het bouw-
Toch valt er in de rechtspraak en in de rechtsleer een
heid van de aannemer en de architect (onder toepas-
werk die de stabiliteit van het gehele gebouw of van
strekking waar te nemen om dit te verruimen en ook
sing van de wet Breyne geldt deze aansprakelijkheid
één van de hoofddelen ervan in het gedrang brengen.
wanprestaties die het gebouw ongeschikt maken voor
ook voor de bouwpromotor) kan als een aanvulling
De architect is verantwoordelijk voor de gebreken die
zijn bestemming onder de tienjarige aansprakelijkheid
beschouwd worden op de verzekering Alle Risico’s
te wijten zijn aan ontwerpfouten of die door een zorg-
te laten vallen. Van wezenlijk belang hierbij is dat de
Bouwplaats die dekking verleent tijdens de bouwfase.
vuldig toezicht hadden kunnen worden voorkomen of her-
tienjarige aansprakelijkheid van openbare orde is: het
steld.
is verboden bij overeenkomst vermindering en dus
De aannemer staat in voor de gebreken die te wijten
zeker opheffing ervan te bedingen.
zijn aan uitvoeringsfouten. Indien het bouwwerk gebreken vertoont die het rechtstreekse gevolg zijn van
2
3
KUNNEN ER PROBLEMEN RIJZEN NA
Gelijktijdig met die eerste vaststellingen waren even-
DE OPRICHTING VAN EEN GEBOUW?
eens barsten ontstaan in de tegelvloeren en muurbe-
Ondanks de inspanningen van de bouwpartners om zo
kledingen in faience. Daarbij konden een aantal deuren
kwalitatief mogelijk te bouwen kunnen er, gezien de
evenals een aantal ramen niet meer dicht.
complexiteit van het bouwgebeuren, toch nog problemen
Gezien de evolutie van de toestand werden de partijen
optreden eens het gebouw voltooid is. In sommige
die betrokken waren bij de oprichting van het gebouw,
gevallen kan men zelfs met ernstige problemen af te
namelijk de architect en de algemene aannemer, opge-
rekenen krijgen, ook bij gewone woningen. Het schade-
roepen door de bouwheer.
geval hierna uiteengezet toont dit aan. Op het eerste gezicht kon na onderzoek van de kwaliteit
Schadegeval ontstaan na de oprichting
van het geheel van het bouwwerk de aanneming geen
van een woning
enkel gebrek in de uitvoering worden verweten. In
Voorbeeld
gemeenschappelijk overleg bleek een beslissing over
Minder dan 2 jaar na het betrekken van zijn nieuwe
de te treffen maatregelen dringend, en in die buiten-
woning, wordt de eigenaar ongerust omdat er talrijke
gewone en verontrustende situatie werd een beroep
scheuren in de muren en de vloeren ontstaan. Boven-
gedaan op een raadgevend ingenieur voor een uitvoerig
dien kwamen er in een tijdsspanne van 12 maanden
advies over de oorzaken van de stoornissen.
een aantal van die scheuren op verontrustende wijze
Het bleek dat die stoornissen te wijten waren aan een
open (tot 3 cm).
differentiële zetting van de funderingen van het
Wat is de oorzaak van het schadegeval?
Aangezien de aannemer geen verzekering had onder-
gebouw, alhoewel die verbonden waren door de vloer-
De vastgestelde stoornissen aan het nieuwe gebouw
schreven ter dekking van zijn tienjarige aansprakelijk-
plaat van het gebouw.
waren te wijten aan differentiële zettingen van een
heid, moest hij de kosten die hij op zich moest nemen
hoek van het gebouw ten opzichte van het geheel.
volledig zelf dragen.
De oorzaak van die zetting werd verklaard door een
De kosten van het schadegeval die de architect op zich
ondergrondse stroming, op een diepte van ongeveer
nam werden gedeeltelijk vergoed door zijn verzekering
1m20, van afvloeiend water vanaf de helling van een
van zijn beroepsaansprakelijkheid.
OMVANG VAN DE SCHADE: € 73 537,62 Herstellingskosten van de gesloten ruwbouw • Versteviging van de fundering van een hoek van het gebouw door ondermetseling met een paal- en betonstructuur:
€ 34 705,09
heuvel aan de andere kant van de weg naar een beek
• Wegnemen en herplaatsen van het buitenschrijnwerk:
€ 1 239,47
die lager was gelegen dan de grond die door de
Conclusie
• Vervanging van de beschadigde dorpels in blauwe steen:
€ 1 983,15
eigenaars voor het nieuwe huis werd aangekocht.
Uit dit voorbeeld blijkt dat naast het nemen van de
• Dichten van de scheuren in de gevels:
€ 2 974,72
€ 40 902,43
Herstellingskosten van de gevolgschade aan de afwerking • Wegnemen en herplaatsen van het binnenschrijnwerk:
€ 1 115,52
• Vervangen van de gescheurde vloer- en muurbetegeling:
€ 1 859,20
€ 2 974,72
• Verhuizing van een deel van het meubilair en van de artsenpraktijk:
€ 3 966,30
• Verblijfskosten van het gezin in een hotel gedurende 2 maanden:
€ 16 608,87
• Huur van een commerciële ruimte die aangepast diende te worden voor de overbrenging van de artsenpraktijk gedurende 3,5 maanden:
€ 9 085,30
tOTAAL:
4
Schade voor de opdrachtgever-bouwheer
de aannemer, de architect en de opdrachtgever hun
Sinds de voorlopige oplevering werd het huis bewoond
werk te laten dekken door een F-10 verzekering van de
door de bouwheer, een arts, die zijn artsenpraktijk
Tienjarige Aansprakelijkheid van architecten en aan-
in een deel van het gebouw uitoefende. Om de herstel-
nemers. Die verzekering dekt gedurende 10 jaar na de
lingswerken aan de woning uit te voeren, werd het
oplevering de tienjarige aansprakelijkheid van architecten
gezin ondergebracht in een nabijgelegen hotel. De
en aannemers.
artsenpraktijk werd overgebracht naar de gehuurde
Immateriële gevolgschade
nodige voorzorgsmaatregelen, het aangewezen is voor
€ 29 660,47
€ 73 537,62
benedenverdieping van een gebouw zodat de arts zijn raadplegingen kon verderzetten. Na een begin van gerechtelijke procedure en een minnelijke schikking tussen de architect en de aannemer, werden de kosten (zie kader: omvang van de schade) onder hen verdeeld.
5
F-10 DE BESTE BESCHERMING
VERZEKERBARE GOEDEREN
IS ER TECHNISCHE CONTROLE?
Het hiervoor toegelichte schadegeval toont aan dat
De verzekering kan aangegaan worden voor bouwwerken
Er wordt geen technische controle geëist door een
de verzekering van de tienjarige aansprakelijkheid van
van beperkte omvang - waarde voor gesloten ruwbouw
extern controleorganisme. Een werfcontrole door de
aannemers en architecten geen overbodige luxe is, ook
€ 1 000 000, wat overeenkomt met een waarde sleutel
architect is wel vereist. Voor bepaalde bouwtechnische
niet voor de zogenaamde kleinere bouwwerken zoals
op de deur van € 2 000 000.
aspecten kan er in specifieke gevallen wel een
woningen en middelgrote kantoor- en appartements-
De soorten van bouwwerken die voor de verzekering in
technische inspectie gebeuren door de technische
gebouwen.
aanmerking komen zijn woon- en kantoorgebouwen en
dienst van Federale Verzekering, waarvan de kosten
De verzekering F-10, ontwikkeld door Federale Verzekering,
gebouwen dienend tot stapelplaats. Renovatiewerken
gedragen worden door de verzekeringsmaatschappij.
al meer dan 90 jaar actief in het bouwbedrijf, is hier-
en werken van burgerlijke bouwkunde komen niet in
Een aantal technische voorwaarden worden wel
voor de aangepaste verzekeringsformule.
aanmerking voor dit soort verzekering.
gesteld, zoals:
Gezien de verzekeringsmaatschappij bij de verzekering
• de uitvoering van een elementaire stabiliteitsstudie,
van de tienjarige aansprakelijkheid zonder opzeg-
Opmerking
mogelijkheden gebonden is voor een vaste duur van
Bouwwerken van grotere omvang, renovatiewerken en
10 jaar, is het normaal dat zij bezorgd is over de kwaliteit
werken van burgerlijke bouwkunde kunnen verzekerd
bij de uitvoering van het te verzekeren bouwwerk. Bij
worden door de klassieke Controleverzekering.
• de uitvoering van een grondonderzoek met bijhorende studie van het funderingssysteem, • het bijhouden van de werfverslagen.
de klassieke controleverzekering wordt deze kwaliteitsgarantie bekomen door een technische controle door
DE TIENJARIGE WAARBORG
het onafhankelijk Controleorganisme SECO. Bij de
VOOR HET OPGERICHTE BOUWWERK
formule F-10 wordt voor deze kwaliteitsgarantie
De verzekeringsmaatschappij waarborgt de aannemers
gerekend op de werfcontrole door de plichtsbewuste
en de ontwerpers de geldelijke vergoeding waartoe
architect en de naar kwaliteit strevende aannemer.
zij tegenover de bouwheer gehouden kunnen zijn krachtens de artikelen 1792 en 2270 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek met betrekking tot het verzekerde opgerichte gebouw. Het is de bedoeling van de verzekeringsmaatschappij om de tienjarige aansprakelijkheid van de ontwerpers en de aannemers zo volledig mogelijk te verzekeren. De enige beperking in de dekking is die met betrekking tot de problemen van waterdichtheid gedurende de eerste twee jaar van de tienjarige periode. De schade ten gevolge van de dichtheidsgebreken is pas gedekt vanaf het derde jaar na de oplevering. Onvolkomenheden in de uitvoering van de waterdichtheid die snel na de uitvoering aan het licht komen, zijn bijgevolg niet verzekerd. Deze problemen kunnen verzekerd worden door een verzekering Alle Risico‘s Bouwplaats die een onderhoudsperiode of dekkingsuitbreiding voorziet tot twee jaar na de voorlopige oplevering van de werken.
6
7
ASSBAU: EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE DIENST VOOR BOUWONDERNEMINGEN Voert u in het buitenland werken uit? Federale Verzekering vergezelt u over de grenzen heen met ‘ASSBAU’, een Europees Economisch Samenwerkingsverband waarvan wij medestichters zijn. ASSBAU is een Europees netwerk van verzekeraars die gespecialiseerd zijn in de bouwsector en biedt u: • dienstverlening ter plaatse; • onderschrijven van plaatselijke verzekeringen; • inlichtingen en juridisch, technisch en administratief advies; • schaderegeling in het buitenland. Voor meer inlichtingen kunt u terecht op het telefoonnummer 02 509 04 03
DE BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID
AANVULLENDE WAARBORG
TEGENOVER DERDEN
BIJ DE TIENJARIGE WAARBORG
De extra-contractuele aansprakelijkheid met betrekking
Deze aanvullende waarborg voorziet in de vergoeding
tot schade aan derden wordt eveneens verzekerd.
van de volgende schade die het directe gevolg is van
Deze waarborg wordt samen aangeboden met de tien-
een beschadiging van de verzekerde gesloten ruwbouw
jarige waarborg en kan er niet van gescheiden worden.
vallend onder de tienjarige waarborg:
Deze dekking houdt in dat de gevolgschade aan derden
• de beschadiging van andere gedeelten van de
tengevolge van een schadegeval, vallend onder de tien-
constructie dan die van de gesloten ruwbouw, zoals
jarige waarborg, eveneens verzekerd is.
afwerking en uitrusting, en van andere goederen van de bouwheer;
Een voorbeeld
• de volgende immateriële schade: gebruiksderving,
Het plafond van een gelijkvloers dienend tot handels-
doorlopende
algemene
onkosten,
winstderving,
zaak stort in tijdens de periode van de tienjarige waar-
genotsderving. Deze waarborg wordt steeds samen
borg. Er is niet enkel aan het verzekerde gebouw aan-
aangeboden met de tienjarige waarborg en de waar-
zienlijke materiële schade maar ook enkele klanten van
borg Burgerrechtelijke Aansprakelijkheid tegenover
WAARBORG BURENHINDER
WIE IS VERZEKERD?
de handelszaak lopen lichamelijke letsels op. De schade,
derden.
Ook deze waarborg is voorzien. Ze dekt de vergoeding
Verzekerd zijn de verzekeringnemer en diegenen die
van schade aan naburige constructies en de directe
deelnamen aan de oprichting van het verzekerd bouw-
Een voorbeeld
gevolgen ervan waartoe de bouwheer mocht gehouden
werk, met name de aannemers, de onderaannemers,
Een vloerplaat van een bureelcomplex stort in en
zijn op grond van artikel 544 van het Belgisch Burgerlijk
architecten, raadgevende ingenieurs en de ontwerp-
beschadigt het vals plafond en de eraan opgehangen
Wetboek.
bureaus.
leidingen. De computerapparatuur van de bouwheer
Deze waarborg geldt op voorwaarde dat het schade
Door het verlenen van de dekking burenhinder op basis
die zich in de onderliggende ruimte bevindt, is even-
betreft die het gevolg is van de oprichting van het
van art. 544 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek, is de
eens beschadigd met als gevolg dat de bedrijfsactiviteiten
verzekerde bouwwerk en die optreedt tijdens de peri-
bouwheer eveneens verzekerd.
van de bouwheer belemmerd worden.
ode van de tienjarige aansprakelijkheid.
Een groot voordeel hierbij is dat alle hierboven
De vergoeding van de leidingen en van het vals
Het gaat hier over de vergoeding van schade aan
vernoemde partijen steeds verzekerd worden, wat
plafond, die geen deel uitmaken van de gesloten ruwbouw,
derden zonder fout: indien er schade aan derden is,
discussies in verband met aansprakelijkheid bij een
valt onder de hier besproken aanvullende waarborg.
zonder dat de aannemers uitvoeringsfouten hebben
schadegeval uitsluit.
Dat is eveneens het geval voor de vergoeding van de
begaan, is de bouwheer aansprakelijk.
berokkend aan de klanten, is eveneens verzekerd.
8
computerapparatuur van de bouwheer en voor het
WIE ONDERSCHRIJFT DE VERZEKERING?
verlies tengevolge van de belemmering van zijn
Deze verzekering wordt meestal afgesloten door de
bedrijfsactiviteiten.
aannemer of de bouwheer.
9
VERZEKERDE KAPITALEN
HOELANG GELDEN DE WAARBORGEN?
ABONNEMENTSFORMULE
• Met betrekking tot de tienjarige waarborg.
De dekking loopt gedurende een periode van 10 jaar na
Normaal wordt de F-10 verzekering afgesloten per
De waarborg wordt verleend tot beloop van de waarde
de oplevering van het verzekerde bouwwerk.
bouwwerk. Een abonnementsformule, waarbij bijvoor-
van het verzekerde bouwwerk vastgesteld bij opleve-
beeld een aannemer of architect al zijn bouwwerken
ring ervan. Deze verzekerde waarde wordt geduren-
KOSTPRIJS
wenst te verzekeren, kan echter eveneens uitgewerkt
de de 10-jarige waarborgperiode jaarlijks geïn-
De kostprijs bestaat enkel uit de verzekeringspremie.
worden.
dexeerd met een vast en op voorhand bepaald
De verzekeringsnemer dient geen vergoeding voor
De verzekeringspremie bedraagt 1,5 % van de kostprijs
percentage van 7,5 %.
eventuele technische controle te betalen.
van de gesloten ruwbouw.
• De Burgerrechterlijke Aansprakelijkheid, de aanvul-
De verzekeringspremie bedraagt 2 % van de kostprijs
lende waarborg bij de tienjarige waarborg en de
van de gesloten ruwbouw (afwerking en uitrusting niet
waarborg Burenhinder zijn gelijk aan de waarborg-
inbegrepen). De minimumpremie bedraagt € 1 250 te
som voor de tienjarige aansprakelijkheid voor
vermeerderen met de taksen en kosten.
het verzekerde bouwwerk en bedraagt minstens € 125 000 en hoogstens € 250 000.
Een voorbeeld Bij een waarde van het bouwwerk, verzekerd in tienjarige aansprakelijkheid, van € 185 000 voor de gesloten ruwbouw, bedraagt de waarborg met betrekking tot de burgerlijke aansprakelijkheid, de aanvullende waarborg bij de tienjarige aansprakelijkheid en de waarborg Burenhinder eveneens € 185 000.
IS ER EEN franchise? De franchise bedraagt 10 % van het schadebedrag met een minimum van € 1 250 en een maximum van € 5 000. De bedragen van de minimum en de maximum franchise zijn geïndexeerd met een vast percentage van 7,5 % per jaar.
Voorbeeld
VERGOEDING DOOR DE F-10 VERZEKERING: • Schade aan de gesloten ruwbouw vallend onder de tienjarige waarborg:
€ 40 902,43
• Herstellingskosten van de gevolgschade aan de afwerking vallend onder de aanvullende waarborg bij de tienjarige waarborg:
€ 2 974,72
• Immateriële gevolgschade voor de bouwheer vallend onder de aanvullende waarborg bij de tienjarige waarborg:
€ 29 660,47
• Schade aan derden vallend onder de waarborg Burgerlijke Aansprakelijkheid:
-
• Schade aan derden zonder fout vallend onder de waarborg Burenhinder:
-
totaal:
aftrek franchise*
vergoeding:
€ 73 537,62 € - 5 357,00 € 68 180,62
* Maximum franchise van € 5 000 vermeerderd met 7,5 % gezien het schadegeval zich voordeed tijdens het 2de jaar van de tienjarige waarborg.
10
11
Maatschappelijke zetel
Stoofstraat 12 - 1000 Brussel - België Tel. 02 509 04 11- Fax 02 509 04 00
www.federale.be
Verantwoordelijke Uitgever: F. Vroman, Stoofstraat 12, 1000 Brussel, België
De Federale Verzekeringen Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s Verzekeringsonderneming toegelaten volgens codenummer 0087. Nr RPR 0403.257.506
