06.0. Sportcentrum Houten

06.0. Sportcentrum Houten Inhoudsopgave 06.0. Sportcentrum Houten ............................................................................................................. 2 Bijlage: raadsvoorstel Sportcentrum Houten (2014-004) ...................................................................... 3 Bijlage: Borgstelling Sportcentrum Houten door Stichting Waarborgfonds Sport .................................. 14 Raadsvoorstel Sportcentrum Houten ............................................................................................... 17 Bijlage: Aanbieding hypotheek nieuwbouw Sportcentrum Houten BV ................................................. 23

06.0. Sportcentrum Houten

06.0. Sportcentrum Houten Bijlage: raadsvoorstel Sportcentrum Houten (2014-004)

Raadsvoorstel

f

ì t

Voorstelnummer: 2014-004

Houten, 21 januari 2014

M

Onderwerp: Raadsvoorstel Sportcentrum Houten

Beslispunten: 1. De realisatie van Sportcentrum Houten op de locatie Kruisboog 32 vast te stellen 2. a: E e n éénmalige bijdrage te verstrekken van 6 77.000,- als investering om te voldoen aan de eisen voor inrichting voor gymnastieklessen in het Sportcentrum Houten b: E e n éénmalige investering te verstrekken van C 40.000,- ten behoeve van gymnastiekmateriaal voor schoolgymnastiek c1:De kapitaallasten behorende bij beslispunt 2a in het eerste jaar van ê 11.550,en in het laatste jaar van C 8.085,- te dekken uit de verhoging van de algemene uitkering als gevolg van de toename van het aantal leerlingen. c2:De kapitaallasten behorende bij beslispunt 2b in het eerste jaar van C 4.667,- en in het laatste jaar v a n i 2.800,- te dekken uit de verhoging van de algemene uitkering als gevolg van de toename van het aantal leerlingen. 3. In te stemmen met een garantstelling van C 250.000,- bij een faillissement v a n de eigenaar van het sportcentrum 4. a: E e n krediet van ć 360.144,- beschikbaar te stellen voor de financiering van de grond in het kader van een erfpachtconstructie b: de bijbehorende kapitaallasten te dekken uit de jaarlijks te ontvangen erfpachtcanon

Samenvatting: De gemeente dient te voldoen aan haar wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymcapaciteit voor het onderwijs. Door stijgende leerlingaantallen zal de gymnastiekcapaciteit moeten worden uitgebreid om een structureel tekort te voorkomen.Ook is er vervangingsruimte van de af te breken sporthal den Oord nodig. E e n drietal particuliere, Houtense, initiatiefnemers hebben aangegeven e e n sporthal te willen bouwen. Het afgelopen jaar hebben er tal van gesprekken plaatsgevonden tussen de initiatiefnemers, Rabobank en de gemeente om te komen tot een voor alle partijen aanvaardbare financieringsconstructie. Tijdens het meest recente overleg is door de Rabobank aangegeven welke toezeggingen de gemeente zal moeten doen om een reële kans op financiering (aan de initiatiefnemers) te krijgen. Het definitief verkrijgen van financiering door de Rabobank is voor een groot deel afhankelijk van factoren welke nog door de initiatiefnemers afgehandeld moeten worden en welke buiten de gemeentelijke invloedsfeer liggen. Om de financiering en ontwikkeling van de sporthal een reële kans van s l a g e n te geven zal de gemeente het volgende moeten bijdragen I toezeggen: twee eenmalige investeringsbijdragen: een eenmalige bijdrage te verstrekken van ĉ 77.000,- om het centrum geschikt te maken voor gymnastieklessen, en een eenmalige bijdrage te verstrekken van C 40.000,- ten behoeve van de a a n s c h a f van gymnastiekmateriaal. de bouwgrond (2.952 m2) in erfpacht uitgeven aan de initiatiefnemers. Dit tegen een marktconforme canon (financiële jaarlijkse vergoeding). garant te staan voor e e n bedrag van maximaal C 250.000,- bij e e n faillissement van de initiatiefnemers. voor de periode van 15 jaar moeten toezeggen deze sporthal, overdag, volledig in te zetten voor gymnastiekonderwijs.

Ill 111nuill l l l l

-2-

Aanleiding: De gemeente dient te voldoen aan haar wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymcapaciteit voor het onderwijs. Het leerlingenaantal van de school Houtens zal volgens de prognoses de komende jaren stijgen. Daarom is het nodig om meer gymnastiekcapaciteit te bouwen in Houten, zodat met ingang van het schooljaar 2014-2015 een structureel capaciteitstekort van de gymvoorziening wordt voorkomen. Daarnaast is vervangingsruimte van de af te breken sporthal den Oord nodig. Met de bouw van een nieuwe sportvoorziening zijn grote bedragen gemoeid. Niet alleen de éénmalige investeringskosten voor de bouw zijn hoog, ook de exploitatie van zo'n hal drukt jaarlijks op de gemeentelijke begroting. Nu de economische tijden de afgelopen jaren sterk zijn veranderd en de financiële situatie de gemeente dwingt om haar uitgaven te verminderen, moet gezocht worden naar andere ontwikkelmethoden. Omdat het hier gaat om een sporthal welke een maatschappelijke functie heeft, wordt hier gesproken over maatschappelijk vastgoed. Tot voor kort w a s dit eigenlijk, buiten de overheid om, niet financierbaar. Na vele intensieve overleggen met de Rabobank is ook duidelijk geworden dat deze marktpartij enerzijds haar maatschappelijke verantwoordelijkheid graag wil invullen, maar anderzijds worstelt met hoe om te gaan met de (financiële) risico's van zo'n project. De Rabobank heeft, om de kans op financiering zo groot als mogelijk te maken, aanvullende eisen gesteld, waar de gemeente een cruciale bijdrage in kan leveren. In de raadsvergadering d.d. 11 december 2012 (zie bijlage 1) is een besluit genomen ten aanzien van het mogelijk maken van de bouw van een sportgebouw aan de Kruisboog 32: 1. Verklaring van geen bedenkingen gegeven 2. opstarten van procedure in het kader van de Wabo 3. geen vergunning als financieel - economische haalbaarheid niet vaststaat. De in dit collegevoorstel voorgelegde besluiten zijn nodig omdat de Rabobank, alvorens een definitief besluit te kunnen nemen, helderheid en zekerheid van de gemeente wil hebben over haar bijdragen in het geheel. Ook is het van belang dat zodra de Rabobank tot financiering besluit er direct met de bouw van het nieuwe centrum begonnen kan worden om erover te kunnen beschikken na de zomervakantie van 2014. Om beide, bovengenoemde, redenen wordt ervoor gekozen om op dit tijdstip te komen tot een college- en raadsbesluit. Door dit besluit te nemen, wordt de bijdrage in de financiering vanuit de gemeente Houten aan de bouw van het sportcentrum Houten definitief. De Rabobank zal op basis hiervan en op basis van de geleverde input door de initiatiefnemers haar finale standpunt bepalen: wel of geen financiering.

Doel van dit voorstel: Het vaststellen van de gemeentelijke inbreng bij de financiering en realisatie van een sportcentrum. Hierdoor kan worden voldaan aan de wettelijke zorgplicht voor het faciliteren van voldoende sportfaciliteiten.

Argumenten per beslispunt: 1.1

Het bieden van ruimte voor het onderwijs in lichamelijk oefening is een gemeentelijke zorgplicht uit de Wet op het Primair Onderwijs/Wet op het Voortgezet Onderwijs zoals in het Integraal Huisvestingsplan ( IHP) is vastgelegd. Op grond van de leerlingenprognoses verwacht de gemeente Houten een tekort aan gymnastiekfaciliteiten ( zie bijlage 2:Tabel leerlingenprognoses in verband met realisatie sportcentrum). Op dit moment maakt het V M B O Houtens gebruik van sporthal T a u r u s . T e v e n s maakt S O / V S O school Berg en Bosch gebruik van deze sporthal. Invulling van sportaccommodaties voor lichamelijke oefening voor basis-, s p e c i a a l - en voortgezet onderwijs vindt plaats op grond van de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs. Omdat de Taurushal nu al onvoldoende capaciteit heeft wordt het tekort aan

-3gymnastiekruimte nu opgevangen in sporthal De Molenwiek. Met de verwachte verdere groei van college De Heemlanden is er geen ruimte voor Houtens om permanent gebruik te maken van sporthal De Molenwiek. Bovendien gaat de behoefte aan gymnastiekuren bij Houtens de komende jaren nog groeien tot c a . 90 klokuren per week. In het nieuwe Sportcentrum Houten zal de groeiende capaciteitsbehoefte van Houtens volledig kunnen worden ondergebracht. Als de nieuwe hal gerealiseerd is zullen zowel De Berg en Boschschool, Houtens maar ook de nabijgelegen basisscholen De Vlinder en Ridderspoor gebruik gaan maken van de faciliteiten op De Kruisboog. Als eerste zal het Sportcentrum worden volgeroosterd en de overige lessen zullen in de Taurushal gepland worden. Hierdoor ontstaat meer ruimte in De Molenwiek voor college De Heemlanden om de groei van het aantal leerlingen op te vangen. Op d e z e manier kan de zorgplicht (in het kader van de wet op primair en voortgezet onderwijs) naar behoren worden uitgevoerd. 1.2

De bouw van het sportcentrum Houten biedt een duurzame oplossing voor het tekort van gymnastiekfaciliteiten en vanwege de private bijdrage tegen relatief lage kosten voor de gemeente. In januari 2011 is een memo opgesteld naar de financiële haalbaarheid van de uitbreiding van sporthal Taurus. Het college heeft op 8 februari 2011 hiervan kennis genomen. De verbouw van de Taurushal vraagt een incidentele investering van circa č 1,1 miljoen voor de bouwkosten en een structureel jaarlijks tekort van C 52.681,voor de exploitatie (prijspeil 2011). Deze variant zou wel het tekort aan ruimte voor Houtens oplossen, en biedt bovendien volleybalvereniging Taurus groeimogelijkheden. Het is echter geen oplossing voor het uitplaatsen van de verenigingen uit sportzaal Den Oord. Hierdoor is een ontwikkeling van deze locatie op korte termijn niet mogelijk. Het initiatief van het sportcentrum Houten om in eigen beheer en op e i g e n kosten een sporthal te realiseren biedt d e z e mogelijkheid wel.

1.3

Met de realisatie van Sportcentrum Houten wordt het afbrek en van sporthal Den Oord mogelijk en k an hiermee invulling worden gegeven aan de ombuigingstaakstelling uit de eerste en tweede fase. Met het besluit om sporthal Den Oord af te breken is aan de verenigingen die gebruik maakten van sporthal Den Oord toegezegd dat er gezocht zou worden naar vervangende ruimte. Dit initiatief maakt dat mogelijk (aangezien d e initiatiefnemers zijn gelieerd aan de Handbalvereniging Houten die dan ook hoofdgebruiker wordt van de nieuwe hal). In het sportcentrum Houten is de bouw van een dojo (ruimte voor vechtsporten met mat) opgenomen waar de in sporthal Den Oord gehuisveste vechtsporten (o.a. Judo en Taekwondo) gebruik van kunnen maken. Door het vertrek van de handbalvereniging uit Sporthal De Slinger kunnen de trainingen en wedstrijden van de basketbalvereniging De Woodpeckers in de Slinger gehuisvest worden. De selectietrainingen die gymnastiekvereniging Attila momenteel uitvoert in sporthal Den Oord kunnen ook worden verplaatst naar sporthal De Slinger. Daarmee zijn de grootste gebruikers van sporthal Den Oord gehuisvest en kan de hal conform planning in 2014 worden afgebroken voor herontwikkeling van het gebied. De gebruikers die meegaan naar de nieuwe hal hebben hiervoor al een intentieverklaring getekend. N adat de financiering definitief is zal dit worden omgezet in een contractuele overeenkomst. Zodra de financiering voor de nieuwe hal is afgegeven en de hal gebouwd kan worden, kan Den Oord worden leeggeroosterd zodat dit gebied beschikbaar komt voor herontwikkeling. In de eerste en tweede f a s e ombuigingstaakstellingen zijn bedragen opgenomen (vanaf 2014) welke gerealiseerd kunnen worden op het moment dat sporthal Den Oord wordt gesloten. De exacte financiële gevolgen zullen, zodra er e e n definitief positief besluit over de bouw van dit nieuwe Sportcentrum is genomen, in kaart worden gebracht. De definitieve financiële gevolgen zullen via een

-4bestuursrapportage of begroting worden voorgelegd.

1.4

Er is, in voorbereiding op dit voorstel, door de raad op 11-12-2012 een verklaring van geen bedenking verleend voor de oprichting van een sportgebouw op dit perceel.

2.1

Een éénmalige bijdrage (groot C 77.000,- voor bouwkundige intrichting en f 40.000,- voor gymnastiekmateriaal) vanuit de gemeente aan activa in eigendom van derden kan worden geactiveerd( BBV artikel 61). De sporthal dient geschikt te zijn voor gymnastiekonderwijs. Hiervoor is het nodig om aan een aantal eisen te voldoen (qua zaalinrichting, materiaalopslag e t c ) . Het is mogelijk dat de gemeente onder voorwaarden een bijdrage verstrekt. Voorwaarden hiervoor zijn: a. er is sprake van een investering door een derde b. de investering draagt bij aan de publieke taak; c. de derde heeft zich verplicht tot het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals is overeengekomen; d. de bijdrage kan worden teruggevorderd indien de derde in gebreke blijft of de provincie onderscheidenlijk gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering

2.2

De gemeentelijke bijdrage is één van de factoren waarop de financiële dekking van de bouwkosten door het sportcentrum is gebaseerd. Banken in Nederland zijn terughoudend met hypotheekverstrekking aan nieuwe projecten. Doordat de gemeente op grond van de stabiele prognose van het leerlingenaantal een eenmalige eigen bijdrage van totaal š 117.000 investeert, wordt het risico voor de bank I hypotheekvertrekker kleiner. Dit heeft een gunstige invloed op de nog te nemen definitieve beslissing van de hypotheekverstrekker.

2.3

Dekking van de kapitaallasten van deze éénmalige bijdragen komt uit de verhoging van de algemene uitkering Extra gymnastiekruimte is nodig omdat het leerlingenaantal van het Houtens sterk toeneemt. Dit leidt tot een groei van de algemene uitkering. Een deel hiervan kan gebruikt worden voor de benodigde dekking van deze éénmalige bijdragen. Het overige gedeelte is ingezet ten behoeve van de uitbreiding van het schoolgebouw van Houtens.

3.1

Door een gemeentelijke garantstelling wordt het risico voor de bank verkleind en neemt de kans op een positief besluit tot financiering toe. Tijdens de onderhandelingen tussen de bank, investeerders en gemeente is gezocht naar een voor alle partijen aanvaardbare verdeling van de risico's. Uitgangspunt hierbij is dat de financiële risico's voor wat betreft de bouw en exploitatie van de hal geheel bij de initiatiefnemers liggen. Zij worden immers eigenaar van de hal en strijken de eventuele exploitatiewinst op. Aangezien het hier om maatschappelijk vastgoed gaat is het grote probleem voor de bank: wat te doen met het pand als de eigenaar I exploitant onverhoopt zijn verplichtingen niet kan nakomen? Welke partij is er dan te vinden om dit specifieke gebouw over te nemen? Eindconclusie van de bank: dit pand is dan onverkoopbaar en een onverkoopbaar pand kunnen wij niet financieren. Echter, de Rabobank voelt een maatschappelijke verplichting; de tijden zijn veranderd, clubs en verenigingen zullen steeds meer 'hun eigen broek op moeten houden' en de overheid zal in mindere mate als financier hiervoor optreden. Op basis hiervan is er gezocht naar een antwoord op de vraag: onder welke voorwaarden is het dan wel mogelijk om tot financiering over te gaan.

-5-

-

Het volgende voorstel ligt op dit moment voor: Investeringskosten: 6 2.300.000,- (incl.grond, excl. gem.bijdragen) Grond in erfpacht: -/6 360.000,Inbreng initiatiefnemers: -/C 650.000.Financiering C 1.290.000,-

De Rabobank heeft aangegeven dat dit bedrag voor hen te hoog is. Financiering wordt echter bespreekbaar als dit bedrag om en nabij de 1 miljoen komt te liggen. Door een maximale gemeentelijke garantstelling van 6 250.000,- wordt hier aan tegemoet gekomen. Het te financieren bedrag door de Rabobank blijft C 1.290.000,-. Door de gemeentelijke garantstelling wordt het risico voor de Rabobank echter met C 250.000,- verlaagt. 3.2

3.3

4.1

Bij een faillissement van de eigenaar í exploitant van de hal heeft de gemeente recht op eerste k oop en omdat het bedrag van de garantstelling lager is dan de eigen inbreng van de initiatiefnemers is het daadwerk elijk e fianciële risico voor de gemeente zeer beper k t. De gemeente heeft e e n wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymcapaciteit. Op het moment dat de eigenaar I exploitant van de hal in staat van faillissement wordt gesteld kan de gemeente in grote problemen komen als er op dat moment geen andere gymnastiekruimte beschikbaar is (waarbij nu reeds gesteld kan worden dat deze ruimte de komende jaren niet aanwezig zal zijn). De gemeente z a l dus op zo'n moment actie moeten ondernemen om aan haar verplichtingen te kunnen blijven voldoen. De gemeente heeft dan ook recht op eerste koop van de hal tegen de dan geldende boekwaarde. Aangezien een substantieel deel van de hal is gefinancierd door de initiatiefnemers zelf, zal dit de boekwaarde van het pand sterk verlagen. Ondanks de bijdrage op dat moment van de gemeentelijke garantie zal de hal relatief goedkoop in gemeentelijke handen kunnen komen. De Rabobank doet zeer k ritisch en diepgaand onderzoek naar de kredietwaardigheid van de initiatiefnemers. Belangrijk punt bij een garantstelling is het onderzoek naar de investerende partij (de gemeente zelf heeft hiervoor de Treasuryregeling met bijbehorende checklist). Omdat de Rabobank uiteindelijk de financiering moet verstrekken verricht zij dit onderzoek. G e z i e n de z e e r kritische houding van de bank sluit de gemeente zich aan bij de uitkomst van dit onderzoek. Het met de hal te bebouwen grondperceel is eigendom van het grondbedrijf als onderdeel van de GREX Houten-Vinex; Kruisboog en Weteringhoek . Vanuit de GREX k unnen gronden alleen worden verk ocht en niet verpacht of verhuurd. De grond zal door de algemene dienst in erfpacht worden uitgegeven aan de initiatiefnemers. Het perceeloppervlak bedraagt 2.952 m2 en de grondprijs bedraagt ć 1 2 2 , - 1 m2 excl. Btw (N ota Grondprijzenbeleid; niet-commerciëie voorzieningen). Omdat de voorziening ruimte zal bieden aan gymnastiekonderwijs tegen de wettelijke tarieven, en de verhuur aan sportverenigingen zal plaatsvinden tegen gelijke of hogere tarieven dan bij de gemeente Houten, is sprake van een maatschappelijke voorziening. Dat de exploitant een B.V. is, doet niet ter zake zolang de niet-commerciële exploitatie in de overeenkomst tot realisatie sportcentrum Houten wordt vastgelegd. Om de kans op financiering te vergroten zal de grond niet worden verkocht maar in erfpacht aan de initiatiefnemers worden uitgegeven. Hierdoor is het noodzakelijk dat de grond overgedragen wordt aan de algemene dienst. De grond wordt dus intern verkocht waardoor er een grondopbrengst in de G R E X ontstaat en de algemene dienst eigenaar wordt.

-6-

4.2

Het uitgeven van grond in erfpacht is een goede methode om moeilijk financierbare projecten toch een kans van slagen te geven In Houten komt de uitgifte van grond in erfpacht zeer weinig voor. Toch is het al enkele keren toegepast: bij het horecapand op Het Rond (Gouden Huis) en bij het Racketcentrum. In deze economisch moeilijke tijden kan het echter een methode zijn welke er voor zorgt dat er net wel financiering komt in plaats van net niet. G e z i e n de moeilijkheid tot financiering in dit dossier (maatschappelijk vastgoed) is het verstandig en wenselijk het middel 'erfpacht' in te zetten. Deze conclusie is g e b a s s e e r d op een specifiek op deze c a s e gericht uitgebracht advies door het hierin gespecialiseerde bedrijf S T E C .

4.3

De rentekosten van de financiering worden jaarlijks, door het in rekening brengen van een canon, betaald door de eigenaar I exploitant van het sportcentrum Jaarlijks zal de canon in rekening worden gebracht. De opbrengsten hiervan dekken de rentekosten van de financiering.

Participatie: Het initiatief voor de realisatie van het sportcentrum Houten is genomen door de Handbal Vereniging. VMBO Houtens en Berg en Boschschool zijn daarna bij het proces betrokken. Ook heeft overleg plaatsgevonden met de in sporthal Den Oord gehuisveste sportverenigingen. Na besluitvorming en start bouw zullen met alle betrokken scholen en sportverenigingen vervolgafspraken worden gemaakt ten aanzien van de duur van het gebruik van de huidige sportfaciliteit ( sporthal Den Oord) en het moment van in gebruik name van het te realiseren sportcentrum.

Communicatie: De initiatiefnemers en de gemeente zullen naar buiten treden na het definitieve besluit van de Rabobank.

Financiën: De in beslispunt 2 genoemde kapitaallasten worden gedekt uit de verhoging van de algemene uitkering: Hieronder wordt aangegeven op welke manier dit wordt gefinancierd (zie bijlage voor begrotingswijziging). A. Kapitaallasten behorende bij de eenmalige bijdrage van C 77.000 onder 2a genoemde bedragen in het eerste jaar 611.550,- en de laatste afschrijving van 6 8.085. Dit wordt gefinancierd vanuit de verhoogde 'bijdrage leerlingen' vanuit algemene uitkering gemeentefonds B. Kapitaallasten behorende bij de eenmalige bijdrage van C 40.000 onder 2b genoemde bedragen in het eerste jaar 64.667,- en het laatste jaar 6 2.800,-. Jaar

Jaartal

B e d r a g 77.000 Afschrijving

1

2015

2

2016 2017

3 4 5

8 9

2018 2019 2020 2021 2022 2023

10

2024

6 7

77.000 69.300 61.600 53.900 46.200 38.500 30.800

7.700 7.700 7.700 7.700 7.700 7.700 7.700

23.100 15.400 7.700

7.700 7.700 7.700

Rente 5 "/O 3.850 3.465 3.080

kap.lasten

1.925 1.540

11.550 11.165 10.780 10.395 10.010 9.625 9.240

1.155 770 385

8.855 8.470 8.085

2.695 2.310

-7Jaar

Jaartal

B e d r a g 40.000 Afschrijving

Rente 5Zo 0

kap.lasten

1

2015

40.000

2.667

2.000

4.667

2

2016

37.333

2.667

1.867

4.533

3

2017

34.667

2.667

1.733

4.400

4

2018

32.000

2.667

1.600

4.267

5

2019

29.333

2.667

1.467

4.133

6

2020

26.667

2.667

1.333

4.000

7 8

2021 2022

24.000 21.333

2.667 2.667

1.200 1.067

3.733

9

18.667

2.667

933

3.600

10

2023 2024

16.000

2.667

800

3.467

11

2025

13.333

2.667

667

3.333

12

2026 2027

10.667

2.667

533

13

8.000

2.667

400

3.200 3.067

14

2028

5.333

2.933

2029

2.667

2.667 2.667

267

15

133

2.800

3.867

De bijdragen worden verstrekt a a n Sportcentrum Houten als de laatste termijn van de bouw moet worden betaald. Dit late moment wordt gekozen om maximale zekerheid te hebben dat de sporthal gerealiseerd wordt, zonder financiële risico's voor de gemeente Houten. De rentekosten voor de financiering van de grondaankoop worden gedekt door de jaarlijkse canon welke, op b a s i s van de huidige inzichten c a . 6 16.200,- per jaar bedraagt (zie bijlage voor de begrotingswijziging). Voor de garantstelling van 6 250.000,- is geen begrotingswijziging nodig.

Kanttekeningen: 4.1 Door de grond in erfpacht uit te geven blijft de gemeente grondeigenaar en Is de grond niet verkocht aan een derde Intentie is om gronden uit de G R E X te verkopen. Hierdoor genereert de gemeente directe inkomsten. Omdat hierdoor deze ontwikkeling wordt geblokkeerd wordt er toch gekozen voor een erfpachtconstructie. 5.1 Door het aangaan van een langjarige verplichting zou er een bepaalde mate van leegstand in de gemeentelijke sporthallen kunnen ontstaan De gemeente loopt hierbij een zeker risico. Door een langjarige verplichting aan te gaan en hierdoor verplicht als eerste het in particuliere handen zijnde Sportcentrum vol te roosteren zal er een bepaalde leegstand ontstaan op andere, gemeentelijke, locaties. De enige oplossing om dit te voorkomen is om zelf een hal te fiancieren, bouwen en exploiteren wat.op dit moment, geen aantrekkelijke optie is.

Voortgang: Na het besluit zal de Rabobank schriftelijk op de hoogte worden gebracht van het vastgestelde gemeentelijke standpunt. Op basis hiervan (aangevuld met de door de initiatiefnemers aan te leveren bescheiden) zal de Rabobank een definitief besluit nemen of zij wel of geen financiering gaat verstrekken. Uitgaande van positieve besluitvorming door zowel de raad als de Rabobank zullen de onderlinge overeenkomsten (waaronder de erfpachtconstructie) worden opgesteld en getekend.

8 De bouw zal zeer spoedig hierna aanvangen omdat de partijen er veel aan gelegen zijn om de hal aan het begin van het nieuwe schooljaar in gebruik te nemen. Na het besluit van het College en R a a d en op termijn de voltooing van de bouw, kunnen gebruikers van sporthal Den Oord ook gebruik gaan maken van het sportcentrum, waardoor het mogelijk is sporthal den Oord af te breken. Houten, 21 januari 2014 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester

H. S . den Bieman

W.M. de Jong

Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: 1. Schetsontwerp Sportcentrum Bijlagen die voor de leden van de raad ter inzage liggen op de gebruikelijke wijze: Geen Digitale bijlagen: Geen Bijlage met lijst van genodigden Verantwoordelijke wethouder(s): lepoho: H G E = Geerdes 2e poho: = Nvt

Raadsbesluit

A"

ff ff

Voorstelnummer: 2014-004 De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 21 januari 2014 nr. BWV14.0011 gelezen en besluit; 1. De realisatie van Sportcentrum Houten op de locatie Kruisboog 32 vast te stellen 2. a E e n éénmalige bijdrage te verstrekken van 6 77.000,- als investering om te voldoen aan de eisen voor inrichting voor gymnastieklessen in het Sportcentrum Houten b: E e n éénmalige investering te verstrekken van ë 40.000,- ten behoeve van gymnastiekmateriaal voor schoolgymnastiek d : De kapitaallasten behorende bij beslispunt 2a in het eerste jaar van 611.550,- en in het laatste jaar van C 8.085,-. te dekken uit de verhoging van de algemene uitkering als gevolg van de toename van het aantal leerlingen. c2:De kapitaallasten behorende bij beslispunt 2b in het eerste jaar van ë 4.667,- en in het laatste jaar vanC 2.800,- te dekken uit de verhoging van de algemene uitkering als gevolg van de toename van het aantal leerlingen. 3. In te stemmen met een garantstelling van C 250.000,- bij een faillissement van de eigenaar van het sportcentrum 4. a: E e n krediet van C 360.144,- beschikbaar te stellen voor de financiering van de grond in het kader van een erfpachtconstructie b: De bijbehorende kapitaallasten te dekken uit de jaarlijks te ontvangen erfpachtcanon

Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 11 februari 2014. De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter

J . G . S . Pijnenborg

W.M. de Jong

I

06.0. Sportcentrum Houten Bijlage: Borgstelling Sportcentrum Houten door Stichting Waarborgfonds Sport

TC

VERTROUWELIJK, tot 8-12-2014, FrB. Sportcentrum Houten BV t.a.v. de heer R. Koops

Stichting Waarborgfonds Sport Correspondentieadres D o r p s k a d e 34A 2 2 9 1 HR W a t e r i n g e n T e l e f o o n : 070 - 752 47 29 E-mail: j . w e s s e l s @ s w s . n l KvK 4 1 1 5 1 8 4 3 B T W 8000.40.375.B.01

Wateringen, 5 augustus 2014 Betreft: projectnummer: 2014 058

Geacht bestuur, Wij delen u mee dat de Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) heeft besloten een borgstelling te verlenen van maximaal f 250.000, gedurende 15 jaar, jaarlijks aflopend met f 16.667 jegens een nog nader te kiezen kredietverstrekker voor het voldoen van uw aflossingsverplichtingen, ingevolge een bij de te kiezen bank aan te trekken financiering van f 1.300.000. De aan te trekken financiering moet passen in het kader van het aan de gekozen bank en gemeente toegezonden eindrapport. Aan de borgstelling zijn de opschortende voorwaarden verbonden dat: 1. de lening met de kredietverstrekker binnen een halfjaar na dato van deze brief wordt afgesloten. Indien hieraan niet tegemoet gekomen wordt, zal de toekenning van de borgstelling worden ingetrokken en uw aanvraag worden geseponeerd, buitengewone omstandigheden daargelaten. 2. de gemeente Houten bereid is een voor de financiering passende borgstelling c.q. garantie af te geven; 3. de gebruiksrechten van de ondergrond voldoende zijn gewaarborgd gedurende de looptijd van de financiering; 4. een hypotheek wordt gevestigd waarbij de SWS, eventueel gezamenlijk met de gemeente en/of de kredietverstrekker, het eerste recht van hypotheek verkrijgt; 5. er wordt voldaan aan de sporttechnische normen die door de bond zijn toegekend aan dit type voorziening; 6. de inleg van f 450.000, afkomstig van de initiatiefnemers, is bijgeschreven op de rekening van de BV; 7. de belastingdienst heeft ingestemd met het in vooraftrek nemen van de btw over de investering; 8. getekende gebruiksovereenkomsten voor afnamen van uren in de hal, vooraf aan de SWS worden overlegd ter onderbouwing van de begrote opbrengsten voor een langere periode; 9. het bestuur van HV Houten verklaart dat bij financiële tegenvallers het budget van Heren 1 hierop wordt aangepast; 10. de toezegging van Regent Holding BV dat er niet hoeft te worden afgelost op het moment dat de kasstroom dit niet toelaat, schriftelijk is vastgelegd.

Zodra schriftelijk voldaan is aan bovenstaande opschortende voorwaarden en wij van u de getekende bankofferte hebben ontvangen, zullen wij u zo spoedig mogelijk de tussen uw organisatie(s) en de SWS af te

www.swi.nl

sluiten overeenkomst ter ondertekening doen toekomen. Na ontvangst van het door u getekende exemplaar van de overeenkomst zullen wij de akte van borgtocht aan de bank doen toekomen. Verder vindt u hierbij de factuur in verband met de begeleiding door onze projectadviseur bij uw borgstellingsaanvraag. Wij verzoeken u het bedrag binnen 14 dagen na dagtekening van deze brief op onze rekening over te maken onder vermelding van het projectnummer. Wij wijzen u er tenslotte met nadruk op dat de inhoud van het eindrapport dat u ter kennisname via de e-mail hebt ontvangen, zonder onze voorafgaande schriftelijke instemming, niet bestemd is voor derden en aan de inhoud geen rechten jegens de SWS kunnen worden ontleend. Wij vertrouwen u hiermede naar behoren te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, STICHTING W A A R B O R G F O N D S SPORT

D.C.A. Zeegers MBA Directeur

CC Dhr. C. Blonk, ABN A M R O Bank Dhr. S. van den Brakel, Triodos Bank Dhr. F. van Helden, gemeente Houten

06.0. Sportcentrum Houten Raadsvoorstel Sportcentrum Houten

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2014-082

Houten, 2 december 2014

Onderwerp: Sportcentrum Houten

Beslispunten: 1. Een koopgarantie te geven voor een gedurende 20 jaar afnemend bedrag van € 800.000 voor de realisatie van het Sportcentrum Houten; 2. Conform de regeling treasury de af te geven garantie a an te wijzen als publiek belang; 3. Vast te stellen dat voldaan wordt aan de W et Markt en Overheid.

Samenvatting: Bij raadsbesluit van 11 februari 2014 is de gemeentelijke inbreng vastgesteld bij de financiering en realisatie van een sportcentrum op de Kruisboog. Een drietal, particuliere, Houtense initiatiefnemers he eft aangegeven een sporthal ten behoeve van de handbalvereniging te willen realiseren. Met de realisatie van dit sportcentrum voldoet de gemeente tevens aan haar wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymnastiekcapaciteit voor het basis -, (voortgezet) speciaal- en voortgezet onderwijs. Het sportcentrum zal daarnaast ruimte bieden aan de vechtsportverenigingen uit de sportzaal Den Oord. Door herplaatsing van de overige verenigingen kan de hal worden afgebroken en kan invulling worden gegeven aan de ombuigingstaakstelling uit de eerste en tweede fase. Het afgeven van een aanvullende garantie is te zien als de enige en laatste mogelijkheid om het sportcentrum te realiseren vanuit dit particulier initiatief. Door het afgeven van een koopgarantie zul len de initiatiefnemers in staat zijn een hypotheek te verkrijgen voor de realisatie van het Sportcentrum Houten.

Aanleiding: Op 11 februari 2014 heeft de gemeenteraad de gemeentelijke inbreng vastgesteld bij de financiering en realisatie van een sportc entrum op de Kruisboog. Een drietal, particuliere, Houtense initiatiefnemers he eft aangegeven een sporthal ten behoeve van de handbalvereniging te willen realiseren. Met de realisatie van dit sportcentrum voldoet de gemeente tevens aan haar wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymnastiekcapaciteit voor het basis -, (voortgezet) speciaal- en voortgezet onderwijs. Het sportcentrum zal daarnaast ruimte bieden aan de vechtsportverenigingen uit de sportzaal Den Oord. Door herplaatsing van de overige verenigingen kan de hal worden afgebroken en kan invulling worden gegeven aan de ombuigingstaakstelling uit de eerste en tweede fase. In het raadsbesluit (2014-004) zijn er bedragen beschikbaar gesteld voor de onderwijs specifieke inrichting en de financiering van de grond in het kader van de erfpachtconstructie. Daarnaast is er een garantie afgegeven van € 250.000 in het geval van faillissement van de eigenaar van het sportcentrum. Deze garantstelling was een voorwaarde van de Rabobank bij het verstrekken van een hypotheek aan de initiatiefnemers. Echter, in navolging op het raadsbesluit hebben de gesprekken er niet toe geleid dat er een hypotheek is verstrekt. De bank haakte korte tijd daarna af. De afgelopen periode hebben er gesprekken plaatsgevonden tussen de initiatiefnemers en de gemeente. Dit heeft ertoe geleid dat er met ander banken is gesproken; ABN-AMRO en Triodos. Tevens zijn er contacten gelegd met d e Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) SWS heeft na kritische toetsing van het bedrijfsp lan besloten een borgstelling van

*2014-082* 2014-082

-2€ 250.000 te verstrekken onder de voorwaarde dat de gemeente Houten bereid is een voor de financiering passende borgstelling c.q. garantie af te geven. De banken hebben aangegeven dat het gat tussen de benodigde hypotheek van € 1.300.000 minus het totaal van de afgeg even garanties van € 500.000= € 800.000 te groot en te risicovol is. Een aanvullende garantie is noodzakelijk voor de uiteindelijke verstrekking van een hypotheek en dus realisatie van het sportcentrum. Door invulling van het recht van eerste koop zoals verwoord in het raadsbesluit van 11 februari 2014 kan worden voldaan aan de verlangde garantie.

Doel van dit voorstel: Door het afgeven van een koopgarantie de initiatiefnemers in staat te stellen een hypotheek te verkrijgen voor de realisatie van het Sportcentrum Houten

Argumenten per beslispunt: 1.1 Het afgeven van een koopgarantie geeft invulling aan het recht van eerste koop De gemeente heeft een wettelijke verplichting om te voorzien in voldoende gymnastiek capaciteit. Op het moment dat de eigenaar van het sportcentrum in staat van faillissement wordt gesteld, moet de gemeente kunnen blijven beschikken over het sportcentrum. In het raadsbesluit (2014-004) is het recht van eerste koop vastgelegd. De koop vindt plaats tegen de dan geldende boekwaarde van het uitstaande gemeentelijke garanties (cfm. overzicht onder “financiën”) 1.2 Door het afgeven van een koopgarantie wordt het risico van de hypotheekverstrekker gedekt. De banken hebben aangegeven dat het gat tussen de benodigde hypotheek en de reeds afgegeven garanties te groot en te risicovol is. Het gaat hierbij om het risico van het financieren van een maatschappelijk vastgoed; het sportcentrum. Voor de bank is het sportcentrum uiteindelijk een o nverkoopbaar pand. Voor de gemeente vertegenwoordigt het Sportcentrum een belangrijke schakel in de beschikbare capaciteit van de gymnastiekaccommodaties. Door het afgeven van een koopgarantie door de gemeente is het risico van de bank afgedekt. In geval van faillissement zal de hal relatief goedkoop in gemeentelijke handen komen. De koopgarantie is als volgt te bepalen (afgeronde bedragen); Investeringskosten Grond in erfpacht Inbreng initiatiefnemers Garantie gemeente Garantie W aarborgfonds Financiering

-/-/-/-/-

€ 2.310.000 (incl. grond, excl. gemeentelijke bijdrage) € 360.000 € 650.000 € 250.000 € 250.000 € 800.000

1.3 De bank en het Waarborgfonds Sport doen zeer kritisch en diepgaand onderzoek naar de kredietwaardigheid van de initiatiefneme rs Leidend bij een garantstelling is het onderzoek naar de investerende partij. De gemeente hanteert hiervoor de Treasuryregeling. Omdat de bank uiteindelijk de financiering verstrekt, verricht zij het onderzoek. Gezien de zeer kritische houding van de bank, en het reeds uitgevoerde onderzoek door de Stichting W aarborgfonds Sport, sluit de gemeente zich aan bij de uitkomsten daarvan. 1.4 Een gemeentelijke investering is noodzakelijk indien het sportcentrum niet gerealiseerd kan worden Het afgeven van een aanvullende garantie is te zien als de enige en laatste mogelijkheid om het sportcentrum te realiseren vanuit het particulier initiatief. Zonder deze garantie zal de realisatie van extra gymnastiekcapaciteit vanuit de gemeentelijke zorgplicht moeten plaatsvinden. In het verleden is de haalbaarheid onderzocht van de uitbreiding van sporthal De Kruisboog. De uitbreiding vergt een gemeentelijke investering van ca. € 1,1 miljoen (excl. grond- en inrichtingskosten). De uitbreiding van De Kruisboog zou wel het tekort aan capaciteit voor gymnastiekonderwijs oplossen en tevens volleybalvereniging Taurus

-3uitbreidingsmogelijkheden bieden, doch het biedt geen oplossing voor het uitplaatsen van de verenigingen uit sportzaal Den Oord e n het daarop volgend afstoten van deze zaal. In het sportcentrum Houten is de bouw van een dojo (voor vechtsporten met mat) opgenomen waar de in de sporthal Den Oord gehuisveste vechtsporten gebruik van gaan maken. Door het vertrek van de handbalvereniging uit sporthal De Slinger kunnen de trainingen en wedstrijden van de basketbalvereniging in De Slinger worden gehuisvest. Ook de gymnastiekvereniging kan uit den Oord worden verplaatst naar De Slinger. Daarmee zijn de gebruikers van sporthal Den Oord opnieu w gehuisvest. Zonder de realisatie van het nieuwe sportcentrum voor de handbalvereniging zal sporthal Den oord niet kunnen worden afgestoten. 2.1 De garantstelling aan te wijzen als “publiek belang” In de gemeentelijke regeling Treasury 2003 is in artikel 3 opgenomen dat het gemeentebestuur uitsluitend garanties mag verstrekken uit hoofde van de publieke taak. De wetgever heeft hiermee willen voorkomen dat gemeenten leningen van commerciële bedrijven en non-profit instellingen die niet in het gemeentelijke belang werkzaam zijn, gaan garanderen. Het publiek belang van de realisatie van het sportcentrum is te vinden in de tegemoetkoming aan de wettelijke verplichting van de gemeente om te voorzien in voldoende gymnastiekcapaciteit voor het onderwijs en het hu isvesten van sportverenigingen uit een af te stoten sporthal. 3.1 De verhuur van gemeentelijk vastgoed ten behoeve van sportbeoefening is aangewezen als economische activiteit in het algemeen belang In het geval van een faillissement wordt de gemeente eigenaar en verhuurder van het Sportcentrum. In het raadsbesluit van 16 december 2014 is vastg esteld dat verhuur van gemeentelijk vastgoed ten behoeve van sportbeoefening (onderwijs en sportverenigingen) een economische activiteit is die plaatsvindt in het algemeen belang.

Participatie: Het initiatief voor de realisatie van het Sportcentrum ligt nog altijd bij de initiatiefnemers namens de handbalvereniging. De scholen VMBO Houtens en de Berg en Boschschool evenals het Sportpunt Houten zijn bij het proces betrokken. Ook vindt er overleg plaats met de in sporthal Den O ord gehuisveste sportverenigingen.

Financiën: De eigenaren van het sportcentrum zullen een hypotheek afsluiten voor de periode van 20 jaar. Dit betreft een hypotheek met lineaire aflossing. De gemeentelijke koopgarantie van € 800.000 , - is tevens voor 20 jaar af te geven. Gedurende deze periode neemt de garantie jaarlijks af met € 40.000 , De eerder verstrekte garantie van € 250.000 , - neemt gedurende 15 jaar af met een bedrag van € 16.667, - per jaar. Hiervoor kan het volgende overzicht worden gegeven: Jaar: ultimo 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Verloop jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Garantie 1 € 250.000 233.333 216.666 199.999 183.332 166.665 149.998 133.331 116.664 99.997 83.330 66.663 49.996

Garantie 2 € 800.000 800.000 760.000 720.000 680.000 640.000 600.000 560.000 520.000 480.000 440.000 400.000 360.000

Totaal 1.033.333 976.666 919.999 863.332 806.665 749.998 693.331 636.664 579.997 523.330 466.663 409.996

-42028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar

13 14 15 16 17 18 19 20

33.329 16.662 0

320.000 280.000 240.000 200.000 160.000 120.000 80.000 40.000

353.329 296.662 240.000 200.000 160.000 120.000 80.000 40.000

Voor de garantstelling van € 800.000 is geen begrotingswijziging nodig.

Kanttekeningen: 1.1 Er is een risico dat de initiatiefne mers niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen Een garantstelling brengt risico’s met zich mee. Het voornaamste risico is dat er in de looptijd van de hypotheek (20 jaar) niet kan worden voldaan aan de afbetalingsverplichting richting de bank. Vanwege de toets door zowel bank als Stichting W aarborgfonds Sport is het risico beperkt en aanvaardbaar. In het uiterste geval zal bij faillissement de hal relatief goedkoop in gemeentelijke handen komen. Dit in tegenstelling tot de hoge investering indien de gemeente zelf een hal dient te realiseren.

Voortgang: Na een positief raadsbesluit zal de hypotheek spoedig passeren bij de notaris. De vergunning voor de realisatie van het Sportcentrum Houten is afgegeven en ligt nu ter inzage. Zonder bezwaren is de vergunning na het raadsbesluit onherroepelijk en kan worden gestart met de bouw. Het streven is de hal bij aanvang van het schooljaar en de handbalcompetitie 2015-16 in gebruik te nemen. Met de eigenaar van het sportcentrum zal een overeenkomst worden gesloten over onder meer de inzage in de door een ac countant goedgekeurde jaarrekening en het bewijs van verzekering van het sportcentrum. Houten, 2 december 2014 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester,

H.S. den Bieman

W.M. de Jong

Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: 1. hypotheekaanbod 2. borgstelling Stichting Waarborgfonds Sport 3. raadsbesluit 11 februari 2014

Verantwoordelijke wethouder(s): e 1 poho: Wethouder Geerdes e 2 poho: Wethouder Van Dalen Zaaknummer: 14CV000422

Raadsbesluit

Voorstelnummer: 2014-082 De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 2 december 2014 nr. BWV14.0427 gelezen en besluit; 1. Een koopgarantie te geven voor een gedurende 20 jaar afnemend bedrag van € 800.000 voor de realisatie van het Sportcentrum Houten; 2. Conform de regeling treasury de af te geven garantie aan te wijzen als publiek belang. 3. Vast te stellen dat voldaan wordt aan de W et Markt en Overheid.

Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 20 januari 2015. De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter,

W. van Zanen

W.M. de Jong

*2014-082* 2014-082

06.0. Sportcentrum Houten Bijlage: Aanbieding hypotheek nieuwbouw Sportcentrum Houten BV

DISCUSSION PAPER U heeft aan de bank informatie gegeven, op basis daarvan ontvangt u deze Discussion Paper ten behoeve van de volgende partijen: 1.

Sportcentrum Houten B.V., gevestigd te Houten, hierna te noemen "u",

2. ABN AMRO Bank N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, hierna te noemen "de bank",

Uitwerking van de financiering 20-jarige lening Doel

Financiering van nieuwbouw Sportcentrum.

Hoofdsom

EUR 1.300.000,00

Opname

U neemt deze lening op in verschillende delen. Uiterlijk op 1 november 2015 moet deze lening in zijn geheel zijn opgenomen.

Rente

2,65 7o (nominale) rente per jaar tot 1 november 2020. 0

Terugbetalen

lening

Op de eerste dag van iedere maand betaalt u een deel terug, voor het eerst op 1 juli 2016. Het eerste deel is EUR 5.672,00, daarna is een deel steeds EUR 5.579,00.

Overige

kosten

Een afsluitprovisie van EUR 6.500,00. Een rentefixatieprovisie van 0 , 1 6 7 0 per maand.

Zekerheden en verklaringen

Hypotheekrecht -

Een bankhypotheek, 1e in rang, van EUR 1.300.000,00, plus 4 0 0 voor rente en kosten.

-

Deze hypotheek wordt gevestigd op het registergoed te houten, zoals te omschrijven in de hypotheekakte.

Pandrechten

-

Een pandrecht op uw voorraden.

Elke keer als de bank daarom vraagt moet u de bank een overzicht geven van uw voorraden en het uitstaande crediteurensaldo. Met 'het uitstaande crediteurensaldo' wordt bedoeld de bedragen die op de laatste dag van de vorige maand nog niet aan de leveranciers van de voorraden betaald zijn. Voor het overzicht moet u gebruik maken van het formulier 'Opgave verpande zaken'. De bank kan altijd besluiten dat u het overzicht op een andere manier moet aanleveren. -

Een pandrecht op uw bedrijfsinventaris.

-

Een pandrecht op uw vorderingen.

Andere zekerheden en verklaringen -

Borgtocht van EUR 250.000,00 plus rente en kosten, van Stichting Waarborgfonds Sport, gevestigd te Arnhem. Deze borgtocht wordt verlaagd met EUR 16.667,00 per jaar voor het eerst op 1 november 2016.

-

Borgtocht van EUR 250.000,00 plus rente en kosten, van Gemeente Houten, gevestigd te Houten. Deze borgtocht wordt verlaagd met EUR 16.667,00 per jaar voor het eerst op 1 november 2016.

-

In de intentieverklaring wordt opgenomen dat de Gemeente Houten een aankoopverplichting heeft van de nieuw te bouwen sporthal voor een bedrag van EUR 800.000,-- jaarlijks te verlagen met EUR 40.000,-- voor het eerst op 1 juli 2017

Overige afspraken Voor deze financiering gelden de volgende overige afspraken: -

U moet uw betalingsverkeer zoveel mogelijk via de bank laten lopen.

-

De bank en Stichting Waarborgfonds Sport kunnen over deze financiering informatie uitwisselen.

-

Eventuele uitloop van de bouwkosten dienen door de aandeelhouders gefinancierd te worden.

Disclaimer:

Deze Discussion Paper is bedoeld als indicatie van de voorwaarden en condities en wordt na bespreking met u en na goedkeuring door onze kredietfiatteurs uitgewerkt in een definitieve kredietovereenkomst waarop tevens de Algemene Bepalingen voor Kredietverlening door ABN A M R O van toepassing zijn. Aan deze Discussion Paper kunnen geen rechten worden ontleend.

Datum:

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

26 november 2014