Gratis software op het Internet Karel Nijs 2009/03
Leswijze • Eerst kort wat theorie • Daarna demonstratie van software • Korte pauze rond 20u
Presentatie gebaseerd op de cursus van Ruben America (2007-09-11)
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Puzzel • Betalende versies en gratis alternatieven: – Gegeven: lijst met betalende Windows programma's – Opgave : koppel aan elk programma volgende gegevens: • Omschrijving • Prijs • Gratis alternatief programma
– Doel: beeld krijgen welke gratis alternatieven er zijn voor betalende software – Doe deze oefening per 2
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Doel en aanpak van de cursus • Doel – Leren kennismaken met gratis software die je download via het Internet – Bewust worden van de voorwaarden en/of gevaren
• Out of scope – Diepgaande informatie over de software • Te weinig tijd • Te veel veranderingen van softwareversies
Doel en aanpak van de cursus • Gratis – Is niet noodzakelijk gratis voor iedereen – ... maar is ook niet noodzakelijk gevaarlijk!
Doel en aanpak van de cursus • Demonstraties: – Leren de software te vinden en installeren – Leren de software te gebruiken
• PC setup in het klaslokaal: – Besturingssysteem Windows XP – Kubuntu Live CD om Linux te testen
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Wat voor een computer heb ik thuis? • Voor je software gaat installeren, best even kijken welke computer je hebt: – Besturingssysteem • Soort? Bv. Ms Windows, Ubuntu Linux, Mac OS • Versie? Bv. XP, 5.3, X • Service Pack geïnstalleerd? Bv. 1
– Eventueel geheugen, videokaart, enz controleren • Nodig voor bv. zware grafische programma’s
– Hoeveel vrije schijfruimte nog beschikbaar?
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? • Een PC • Een besturingssysteem – Om de PC te laten werken! – Bv. Ms Windows XP, Ubuntu Linux 5.3, Mac OS X, ...
• Toegang tot het Internet • Een virusscanner – Voorkomen van download of installatie van virussen
• ZIP - of RAR - software – Uitpakken van gebundelde bestanden – Zie verder
Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? • In geval van combinatie Windows XP + Internet Explorer: – Minstens Service Pack 1! – http://update.microsoft.com
Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? • Een eenvoudige tekstverwerker – Lezen van de handleidingen – Bv. Notepad
• ...
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Wat is Open Source? • Open Source = "open bron" • Een applicatie heeft altijd broncode – Te vergelijken met een boek. Stel: • Applicatie = boek • Broncode = tekst op PC/papier/...
= eindproduct = bron voor eindproduct
• Broncode van applicaties is meestal gesloten – Owv. Copyright, patenten, … – Concurrentie!
Wat is Open Source? • (GNU) GPL = General Public Licence – GNU = GNU’s Not Unix – Gebruikt door Open Source software – Iedereen mag broncode zien, aanpassen en het product daarna weer verkopen – Ontwikkelaars: • Open Source Community • Vrijwilligers • Soms softwarebedrijf bv. Mandrake Linux
– Vrij beschikbaar, downloadbaar en installeerbaar
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Free software • << 'Free software' is a matter of liberty, not price. To understand the concept, you should think of 'free' as in 'free speech,' not as in 'free beer'. >> Richard Stallman • "Free" betekent dus niet gratis, maar is dit vaak wel • De kostprijs voor PC setup en software worden verlaagd
Free software • << 'Free software' is a matter of liberty, not price. To understand the concept, you should think of 'free' as in 'free speech,' not as in 'free beer'. >> Richard Stallman
Free software • Free = “vrije programmatuur” • Kenmerken: – Iedereen mag vrij installeren + uitvoeren • Elk doel: persoonlijk, commercieel, …
– Iedereen mag de broncode bekijken en aanpassen – Iedereen heeft toegang tot de broncode – Iedereen mag de broncode vrij verder verspreiden. • Zowel gratis als tegen vergoeding • Ook na eventuele wijzigingen
• Voorbeeld: GNU Linux
Free software • Voorbeeld: GNU Linux
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Freeware • Niet hetzelfde als vrije programmatuur • Broncode meestal niet meegeleverd • Auteur heeft licentie verleend tot: – Gebruik – Verdere spreiding in ongewijzigde vorm
zonder hier een vergoeding voor te vragen
Freeware • Volledig beschermd door copyrights • Géén toestemming om: – programma aan te passen – Gewijzigde versies te verspreiden
• Hier is dus Free = ‘gratis’ • Voorbeelden: – AVG Free: virus scanner – CCleaner: PC cleaner – http://www.freewarefiles.com/top100_downloads.php
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Shareware • Software kan zonder of met weinig beperkingen verspreid worden • Bij herhaald gebruik: betalen • Voorwaarden voor verspreiding – Wie: iedereen of ook selecte groep – Proefperiode
• Doel: – Software goedkoop verspreiden – Gebruikers "warm" maken en lokken
Shareware • Voorbeelden: – Spelletjes CD - O R Ms van oa. Easy Computing – CD - ROMs bij computermagazines zoals Netwerk – http://www.askdavetaylor.com/most_popular_mac_and_wi ndows_shareware.html
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Trialware • Software met een proefperiode • Grens tussen shareware en traditionele software is zeer vaag: • Probeerversies worden verspreid via oa. kanalen voor shareware • Download sites • CD-ROMs van computermagazines • ...
Trialware • Trialware wordt gebruikt als aanduiding voor een proefversie van een commercieel programma • maar met een bepaalde proefperiode • Voorbeelden: – CD - ROMs bij computermagazines – Spelletjes – http://www.trialware.biz/
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Voorwaarden en licenties • Voorwaarden afhankelijk van ontwikkelaar of producent • Standaardlicenties beschikbaar: – Beheren en beheersen van voorwaarden – http://nl.wikipedia.org/wiki/Soorten_softwarelicenties
• Soms enkel gratis voor persoonlijk gebruik – "Warm" maken voor gratis tools – Aansporen om de volledige versie te kopen
Voorwaarden en licenties • Niet altijd duidelijk in welke vorm de programma's worden verspreid • Licentie is wel altijd beschikbaar – Lange tekst – Vaak geaccepteerd zonder te lezen – Voorbeeld: licentie AGV Free (virusscanner)
Gratis, Open Source of betalend? • Wat is Open Source? • Wat is gratis software? – – – – –
Free software Freeware Shareware Trailware Voorwaarden en licenties
• Mogelijke gevaren
Mogelijke gevaren • Ondersteuning: – Meestal enkel voor betalende gebruikers • Na te gaan!
– Nodig? Is er een (gratis) passend alternatief beschikbaar? – Nood afhankelijkheid van belangrijkheid programma • Virusscanner <-> schermbeveiliging
Mogelijke gevaren • Ondersteuning: – Vaak op Internet fora: • Voorbeelden: – Linux: http://www.linux.org/groups/belgium.html – Algemeen: http://www.tweakers.net
– Ook via Google te vinden! – Open Source Communities • Nadelen: wachttijd, correctheid antwoord, ...
Mogelijke gevaren • Virussen, adware en spyware: – Definities: • Virussen of malware – Vorm van schadelijke software – http://nl.wikipedia.org/wiki/Computervirus – Bv. worm, trojan horse, hoax, ...
• Adware – Applicatie die advertenties toont of laat opspringen tijdens gebruik – http://nl.wikipedia.org/wiki/Adware – Bv. "Save" bij mediaplayer BSPlayer
Mogelijke gevaren • Virussen, adware en spyware: – Definities: • Spyware – Applicatie die persoonlijke gebruikers informatie doorstuurt naar derde partijen. – Meestal om op een andere manier geld te verdienen (bv. reclame) – http://nl.wikipedia.org/wiki/Spyware – Bv. Kazaa
Mogelijke gevaren • Virussen, adware en spyware: – Verwijderen met: • Virussen: AVG Free (freeware) • Spyware: Spybot Search & Destroy (shareware) • Adware: Ad-Aware (trialware)
– Nadelen: • Schending van de privacy • Vertragen Internetverbinding • Vervelende popups
Mogelijke gevaren • Povere functionaliteit en kwaliteit: – Functionaliteit: • Betalende versie bevat meer functionaliteit • Doel: overstappen naar betalende versie
– Kwaliteit: • Meer bugs (programmafouten) • Snelheid van oplossen bugs is trager
Mogelijke gevaren • Eindpleidooi: – Niet alle gratis software is slechte software! – Open Source programma's zijn vaak een goed alternatief voor de betalende versies – Vertrouwen van de gebruikers is nodig • Klachten, bemerkingen, ... te vinden op het Internet
– Jezelf informeren is belangrijk!
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Demonstratie • • • • •
Mozilla Firefox OpenOffice Picasa AVG Free GNU Linux: Kubuntu (live CD)
Gratis software op het Internet • • • • • • •
Puzzel: betalende versies en gratis alternatieven Doel en aanpak van de cursus Wat voor een computer heb ik thuis? Wat nodig om gratis software te kunnen gebruiken? Gratis, open source of betalend? Demonstratie Een PC configureren: welke software heb je nodig?
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Verschillende categorieën: – Systeem – Bescherming – Office – Netwerk – Multimedia – Design
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Systeem: – WinRAR: • Samenpakken en verkleinen van bestanden en mappen • http://www.rarsoft.com/download
– Mozilla Firefox • Internetbrowser • http://www.firefox.com
– Acrobat Reader • PDF lezer • http://www.adobe.com/nl/products/reader/
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Systeem: – PrimoPDF • PDF printer • http://www.primopdf.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Bescherming: – AVG Free • Virusscanner + firewall • http://free.avg.com
– Spybot Search & Destroy • Opsporen van spyware en adware • http://www.safer-networking.org/
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Office: – OpenOffice • Office pakket zoals Ms Office • http://www.openoffice.org
– ThunderBird • Emailclient • http://www.mozilla-europe.org/nl/products/thunderbird/
– PSPad • Eenvoudig tekstverwerker • http://www.pspad.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Netwerk: – Filezilla: • FTP client • http://filezilla-project.org
– Netstumbler • Testen WIFI connectie • http://www.netstumbler.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Multimedia: – Winamp • MP3 en video bestanden afspelen • http://www.winamp.com
– Quicktime • Quicktime bestanden afspelen • http://www.quicktime.com
– iTunes • iPod software • http://www.itunes.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Multimedia: – VLC • Videobestanden afspelen • http://www.videolan.org/vlc/
– DivX • Videocoderingssoftware • http://www.divx.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Design: – Paint.NET • Paint in een hogere versnelling • http://www.getpaint.net
– GIMP • Fotobewerkingssoftware • http://www.gimp.org
– Picasa • Fotobeheersoftware • http://picasa.google.com
Een PC configuren: welke software heb je nodig? • Design: – SketchUp • 3D tekenprogramma voor huizen • http://sketchup.google.com