?dj[h_eh
<eeZ
M[bbd[ii
<_jd[ii
F^oi_ej^[hWfo
de B
l i s s - stand
op
F
Pro
Be
z
k oe
it 2
BLISS NR. 11-2009 GRATIS
voor mensen die keuzes durven maken
mmm$Ój(fhe$X[
&(q&)q&*[ZWgjVg^'%%. 7gjhhZah
Special: (ver)bouwen
Bliss is op Batibouw van 26 /02 - 8/03
Eiwitten Gojibessen Afslanken met de winterkou Koen Vanmechelen Ecovillage Damanhur Huisje uit stro Vermijd kankerverwekkende stoffen Wonderlijk licht eco- cosmetica van Mádara
:medEVaZ^h*
lin t Sa araa n p ee gsap g. 9 in in W uiver e pa z Zi
50 JAAR
BATIBOUW ‘09
Brussels Expo van zaterdag 28 februari t.e.m. zondag 8 maart van 10u tot 18u30. vrijdag 6 maart nocturne tot 21u Wie van zijn huis houdt, Batibouwt! Ontdek alle nieuwe tendensen en innovaties op de grootste Belgische beurs voor Bouw, Renovatie en Inrichting.
www.batibouw.com Tickets online: €2 korting
Colofon Hoofdredactie: Filip Muylle Vormgeving: Dazzl Art Eindredactie: Daniëlla Sloots Redactie: Jeron Dewulf, Bernard Lietaer, Saloprim, Daniëlla Sloots, Alinda van Assen, Ralf Hart, Pedro Domingo, Peter Aelbrecht, Eric Pearl, Winiefried van Killegem, Liselot Salando, Rieno Bonfarto, Juan van Nieuwenhuyse, Claudia Opdebeeck, Jethro Philips, Paul Liekens, Ingeborg Sergeant, Ervin Laszlo
Langs de Blissmeetlat: 16 Ko e n Va n m e c h e l e n H o m e & L i v i n g : 2 8 Ecovillage D a m a n h u r D e e l 1 3 3 Ee n h u i s j e u i t s t r o? 3 6 T h u i s k a n k e r v e rwe k ke n d e s to f f e n ve r m i j d e n 3 8 Wo n d e r l i j k l i c h t We l l n e s s : 4 2
<eeZ
e c o - c o s m e t i c a va n M à d a r a
Rubrieken: 14 Terugkeer van de Wildeman 20 Sport & Fitness met Jethro Philips 23 4 Visions on Food
41 Kristallen 46 Culturele agenda
Fotografie: Shutup Photo
Columns:
Sales en Marketing:
11 Ervin Laszlo 15 Paul Liekens 21 Eric Pearl
Filip Muylle - T 0478 33 72 46
[email protected]
?dj[h_eh
Af s l a nke n? G e b r u ik d e wi nte r ko u
M[bbd[ii
Wond er en d er natu u r: 4 E i w i t t e n 7 G o j i b e s s e n 10
F^oi_ej^[hWfo
Inhoud
<_jd[ii
Bliss deze maand
31 Bernard Lietaer 41 Ingeborg 46 Jeron Dewulf
Redactie adres: Bliss - Marie Josélaan 39 2600 Antwerpen
[email protected]
Abonnementen: Bliss vindt u gratis in natuur- en ecowinkels, fitness en wellness, sauna’s, zwembaden en Culturele Centra en op golfclubs. Wilt u Bliss zéker ontvangen, schrijf dan € 36 voor 8 nummers over op KBC 731-0008754-96 met vermelding van naam, adres + mailadres voor kosten van administratie en portkosten.
Verantwoordelijke Uitgever: Filip Muylle Marie Josélaan 39 - 2600 Antwerpen Bliss is niet verantwoordelijk voor tekst en inhoud van de advertenties en aanbiedingen in Bliss. Adver tenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt in enige vorm, zonder toestemming van de uitgever. Alle inhoud (teksten als advertenties) van Bliss is niet bedoeld als medisch advies. Gelieve bij medische problemen een geneesheer te raadplegen. Oplage: 80.000 ex.
Editorial Fabeltjeskrant in Fabeltjesland Hallo, meneer De Uil. Waar breng je ons naar toe? ... En lees je ons dan voor uit de Fabeltjeskrant? ... Want dieren zijn precies als mensen, met dezelfde mensenwensen... en dezelfde mensenstreken… Zou het werkelijk zo zijn dat dieren net zo crû zijn als mensen? We hebben allemaal wel boter op ons hoofd, in het klein of in het groot. Maar ‘Van Temsche’ naar Dendermonde wordt het steeds minder fraai. Het wordt nog pijnlijker om te lezen dat iemand zoiets minutieus voorbereidt. Ik hoorde in een eerste reactie Jef Vermassen oproepen om zo’n gebeurtenissen te accepteren. Er kwam een verzet in me op. Zoiets mag je als maatschappij nooit accepteren. Daar moet je iets aan doen. Maar hoe meer energie je stopt in wat je niet wilt, hoe meer je van hetzelfde krijgt. Dat is een natuurwet. Eigenlijk heeft Jef gelijk: accepteren dat er in een maatschappij individuen rondlopen met minder goede bedoelingen. Je kunt er niets aan doen. Dat wil ik dan ook niet weer gezegd hebben. Hoe ziek moet je zijn om zoiets op je kerfstok te zetten? Of spiritueler gezegd: Wie wil er met zoiets zijn karma bezwaren? Ik niet, maar ook ik heb in mijn leven mensen gehaat! Ook ik heb mensen verwenst! Ook ik heb zin gehad om recht te putten uit het onrecht die mij werd aangedaan! Maar heb ik dan meer geluk gehad dat ik mensen op mijn pad heb ontmoet in de niet klassieke psycho-emotherapie. Elk kind wordt ontworteld op een bepaalde tijd in zijn kindertijd. Het vergt heel wat begeleiding om inzicht te verkrijgen in je eigen manier van denken, emoties en gevoelens. Maar ook je voeding bepaalt wie je bent. Wetenschappelijke studies laten zien dat eenmaal mensen suiker en koolhydraten uit hun voeding schrappen en meer omega-3 olie tot zich nemen ze geestelijk gezonder en stabieler leven. Zou er dan toch iets aan te doen zijn? Uw reporter vanuit het Dierenrijk
&(q&)q&*[ZWgjVg^'%%. 7gjhhZah
:medEVaZ^h(
kg^_YV\&'Ä&-joViZgYV\&%Ä&-jodcYV\&%Ä&,j
mmm$Ój(fhe$X[
;D8JHDE L:AAC:HH L:I:CH8=6EE:A>?@8DC
ANN 268x60 NL 1298 BLIZZ.indd 1
>CCDK6I>DC6G:6
H G:<>HIG6I>:
DEMMM$
D;>C@DB'*`
21/11/08 15:22:00
Mensen maken nieuwe keuzes voor hun gezondheid en dat is nodig. Zo raken ze steeds meer overtuigd dat een goed supplement geen overbodige luxe meer is. In wetenschappelijk onderzoek naar de efficiëntie van goede supplementen valt op dat de opname van sommige vaste vitaminen-, mineralen en kruidensupplementen dikwijls te laag is voor een gezond lichaam. Dat is vaak te wijten aan een minder goede opname door de darmflora. Wetenschappers stelden vast dat vloeibare supplementen voor 90% worden opgenomen door het lichaam, terwijl vitaminen/mineralen in tabletten en capsules, maar voor 12% opneembaar zijn. Daarom heeft Nataos® een unieke lijn voedingssupplementen ontworpen in vloeibare vorm.
Als ‘vloeibaar’ beter is!
‘ALL IN ONE’ VITAMIN/MINERAL
LIQUID CALCIUM MAGNESIUM
PURE ENERGIE IN EEN ZUIVER LICHAAM
GEZONDE TANDEN, SPIEREN EN BEENDEREN IN EEN GEZOND LICHAAM
Pesticiden en milieuvervuiling zorgen voor een verarmde bodem waardoor ons voedsel veel te weinig vitaminen en mineralen bevat. ‘All in One’ Liquid levert in een optimale verhouding meervoudige vitaminen, mineralen, aminozuren en kruiden in één product. Het stelt het lichaam in staat om weerstand te bieden aan elke vorm van moderne belasting en stress. Hierdoor sta je weer energiek in het leven en verdwijnen de aanvallen van futloosheid.
Liquid Calcium Magnesium zorgt voor een optimale opname van calcium dankzij de combinatie met magnesium en vitamine D. Kinderen, ook die met een zuivelallergie, kunnen hun calcium uit Liquid Calcium Magnesium halen om tandbederf en botbreuken te voorkomen. Vanaf 50 jaar is extra calcium belangrijk omdat de botten brozer worden. Ook zwangere vrouwen kampen vaak met tekorten, omdat de baby een deel van de ingenomen mineralen opneemt.
MSM 2000 LIQUID EEN NATUURLIJK ALTERNATIEF TEGEN SPIER- EN GEWRICHTSONGEMAKKEN ÉN ALLERGISCHE REACTIES
MSM, Methyl Sulfonyl Methaan is onontbeerlijk. De nog tamelijk onbekende, organische zwavelverbinding neemt af in onze spieren, botten, hersenen, huid, haren en nagels naarmate de leeftijd vordert. Daarom wordt MSM, met extra vitamine C en Molybdeen als voedingssupplement gebruikt om sneller te herstellen van fysieke inspanningen, spierblessures en gevoelige spieren. Ook de sportmensen hebben nu MSM ontdekt!
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL EN DE APOTHEEK.
JOINT RELIEF GLUCOSAMINE WANNEER GEWRICHTEN JE LEVENSLOOP HINDEREN
Joint Relief, Liquid Glucosamine bevat het lichaamseigen glucosaminesulfaat en chondroïtinesulfaat die deel uitmaken van de kraakbeenstructuur. Zijn unieke vloeibare combinatie van Glucosamine, Chondroïtine, MSM en vitamine C draagt op een natuurlijke wijze bij tot het behoud van soepele gewrichten en sterke botten.
Voor meer informatie:
Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.nataos.com
"
Wonderen der Natuur
Eiwitten vormen de basis Eiwitten of proteïnen vormen de belangrijkste bouwstenen van ons lichaam. Ze zijn essentieel voor de groei en het onderhoud van weefsels. In bijna alle biologische processen spelen ze een belangrijke rol. De hemoglobine die zuurstof naar onze weefsels brengt, de insuline die de suikerspiegel in ons bloed helpt controleren, de antilichaampjes die infecties tegengaan, de actine en myosine die ervoor zorgen dat onze spieren kunnen samentrekken, het collageen dat onze pezen en ligamenten (en zelfs een stuk van onze beenderen) vormt, of neurotransmitters zoals serotonine: het zijn allemaal eiwitten. Eiwitten bestaan uit kleinere deeltjes, aminozuren genaamd, waarvan er zo’n 23 verschillende zijn. De meeste daarvan kan ons lichaam zelf aanmaken. Negen van deze 23 aminozuren worden essentiële aminozuren genoemd, omdat ons lichaam ze niet in de nodige hoeveelheid, of aan de gewenste snelheid produceert. Bijgevolg moeten we ze via onze voeding opnemen. Eiwitten zitten behalve in dierlijke producten zoals vlees, eieren en zuivelproducten ook in bonen, zaden, noten en rijst. Steun voor eiwitrijke diëten komt allereerst van de eetgewoonten van onze jagende en verzamelende voorouders. Dierlijke producten en vis domineerden hun dieet, en de meeste koolhydraten kwamen van groenten, fruit en peulvruchten in plaats van granen. Granen werden pas een belangrijk deel van ons dieet toen zo’n 50.000 jaar geleden de landbouw in opgang kwam. Een dieet met veel groenten en fruit is niet koolhydraatarm en waarschijnlijk kregen onze voorouders veel
Voel je beter dan ooit Sun Warrior Protein Sun Warrior Protein bevat meer dan 85% proteïne, is zuivelvrij en bevat geen soja. Door biologische bruine rijst te kiemen en dan te fermenteren, ontstaat een licht verteerbaar, hypo-allergeen proteïnepoeder met een zijdezachte textuur en een heerlijke smaak. Het bevat veel aminozuren waaronder de 9 essentiële, is rijk aan tocoferolen, tocotriënolen (krachtige antioxidanten, ook bekend als vitamine E). Volle bruine rijst is ook van nature rijk aan B1, B2 en B3 vitaminen. B1 en B2 helpen het lichaam
De eerste keer dat de term proteïne, wat ‘van eerste orde, belangrijkste’ betekent werd gebruikt, was in een brief van Jöns Jacob Berzelius aan Gerhardus Johannes Mulder op 10 juli 1838:
“Ik stel de naam ‘proteïne’ voor, voor het organisch oxide van fibrine en albumine, hetwelk ik zou afleiden van het Griekse woord ‘protos’, omdat het de primitieve substantie of hoofdbestanddeel van dierlijke voeding lijkt te zijn.”
energie te halen uit ons voedsel, terwijl B3 synergetisch met B1 en B2 samenwerkt om de cellen zuivere brandstof te leveren.
•Sun Warrior Protein zit vol mineralen waaronder ijzer, kalium en fosfor, 3 mineralen die samenwerken om het lichaam te voorzien van zuurstof en te zorgen voor gezonde spieren.
•Sun Warrior Protein is natuurlijk zoet zonder toevoeging van suiker, fructose, glucose, etc. of een ander chemisch zoetmiddel zoals aspartaam.
•Sun Warrior Protein is een natuurproduct voor ieder meer vitamines, mineralen, vezels en antioxidanten binnen dan wij vandaag de dag. Recenter onderzoek steunt nu ook de rol van eiwitten bij een gezond gewicht. Er is aangetoond dat eiwitten van alle drie de macronutriënten het meest verzadigen. Met andere woorden: als je bij iedere maaltijd iets eet wat eiwitrijk is, voel je je langer vol en verzadigd, waardoor je stopt met eten. Een van de redenen hiervoor is dat eiwitten het legen van de maag vertragen. Dit in tegenstelling tot een koolhydraatrijke/vetarme maaltijd die vaak snel wordt verteerd, waardoor je net zo snel weer honger hebt. Ten tweede verbruiken eiwitten de meeste energie in het stofwisselingsproces wat betekent dat ze minder snel als vet worden opgeslagen. Eiwitrijk voedsel wordt ook beschouwd als het lekkere onderdeel van de maaltijd - je bestelt in een restaurant meestal de biefstuk, vis of kip en niet de aardappelen of de rijst. Ten slotte vermijd je overconsumptie van koolhydraten, eiwitten en vetten als je ze iedere maaltijd evenwichtig eet. Je zorgt dan tegelijkertijd voor een goede inname van alle voedingsstoffen. We kunnen profijt hebben van een klein beetje extra eiwitten zonder daarvoor kwalitatief goede koolhydraten op te offeren of zonder dat we te veel van de verkeerde soort vet eten. Het gezondste dieet is een dieet dat kwalitatief goede eiwitten bevat naast koolhydraten en vetten van goede kwaliteit. Vlees, gevogelte, vis, melkproducten en eieren bevatten alle essentiële aminozuren en worden daarom soms eiwitten met hoge biologische waarde (BW) genoemd. Plantaardige eiwitten bevatten daarentegen vaak weinig of niets van minstens één van de essentiële aminozuren en worden soms eiwitten met lage biologische waarde genoemd. Dit etiket is echter een beetje oneerlijk, omdat het niet moeilijk is om al je aminozuren uit plantaardig voedsel te krijgen. Het betekent gewoon dat je voedsel moet combineren om de aanvullende eiwitten binnen te krijgen. Zo zullen vegetariërs bijvoorbeeld graag kiezen voor combinaties als rijst & bonen, ontbijtgranen & melk, pitabrood & falafel of curry van couscous & kikkererwten. •
die op een gezonde manier meer proteïnen wil eten om meer energie te hebben, spieren op te bouwen en vet te verliezen. Beschikbaar in 3 lekkere smaken: natural, vanille en chocolate.
Meer info vindt u op www.healthxl.be. Bestel en geniet nu van een korting van 2,5 Euro met kortingscode BLISS SUN.
Health XL w w w . h e a l t h x l . b e
W
Afvallen met groene thee
at men in China al eeuwen weet, wordt nu ook door wetenschappelijke studies onderbouwd: groene thee is niet alleen de ideale dorstlesser; het verbetert ook de spijsvertering. De fenoleigenschappen van groene thee verminderen de assimilatie van koolhydraten, vetstoffen en het aantal opgenomen calorieën. Tevens bevordert het de uitscheiding van water en het remt de opslag van vetzuren in vetcellen af. Daarnaast staat groene thee bekend als remedie tegen hart- en vaatziekten, vermindert het de effecten van roken en helpt bij reuma en artritis.
Een schitterende aanvulling op uw dagelijkse voeding
East meets West De Sunrider producten zijn uniek en gebaseerd op eeuwenoude Chinese kruiden kennis. De zeer geconcentreerde en versterkende kruidenvoeding is samengesteld uit hele planten die het lichaam voorzien van veel meer bouw- en voedingsstoffen, vitamines en mineralen dan je met gewone voeding binnen krijgt. Ons lichaam is in staat om gezondheid te creëren als het de juiste voeding krijgt. Door het Sunrider basis programma te volgen kunnen we genieten van meer dan 100 verschillende planten, die ons lichaam reinigen, voeden en in balans brengen. Sunrider producten bevatten geen conserveringsmiddelen en/of andere chemische toevoegingen.
Groene thee is in de belangstelling gekomen omdat het rijk is aan catechinen, zeer sterke antioxidanten die ons lichaam beschermen tegen vrije radicalen. Vrije radicalen zijn agressieve stoffen die bijvoorbeeld ontstaan bij stresssituaties, ongezonde voeding en milieuverontreiniging. Deze elektrisch geladen deeltjes beschadigen de celwanden en celkernen van ons lichaam waardoor ze ons verouderingsproces versnellen. Momenteel staat groene thee vooral in de belangstelling voor zijn positieve invloed bij kanker. Onderzoek laat blijken dat kankergevallen duidelijk lager ligt bij bevolkingsgroepen die 5 à 6 kopjes groene thee per dag drinken. Het is geweten dat groene thee ook cafeïne bevat, maar in tegenstelling tot koffie, wordt de cafeïne uit groene thee langzaam door het lichaam opgenomen zodat men minder gevoelig is voor het ‘hyperactief’ gevoel. Groene thee is bijzonder lekker. Vul je kopje met de gewenste hoeveelheid groene thee en voeg er een beetje warm water aan toe. Roer in de thee en giet het vocht af. Dit ‘wassen’ van de blaadjes zorgt ervoor dat de aroma beter vrij komt. Daarna vul je het kopje met water en laat het 2- 3 minuten trekken alvorens te drinken. Je kunt tot 3 maal je kopje opnieuw vullen gedurende de dag. Je vindt de biologische groene theebuiltjes van Hyson bij de betere natuurwinkel. Distributeur: Biovita - T: 057 20 06 75
Slank door Nuplus! Bonen worden ook wel eens ‘magisch fruit’ genoemd en wel om meer dan één reden. Wie regelmatig bonen eet, weegt gemiddeld minder, heeft een kleiner middel en heupomvang dan vleeseters. Bonen bestaan uit vezels en eiwitten met een laag vetgehalte. Door deze samenstelling schenken ze je eerder een voldaan gevoel, terwijl ze toch volwaardige eiwitten en aminozuren leveren.
Fortune Delight
Calli
bevat kruiden die de vijf belangrijkste organen voeden. Geeft een voldaan gevoel, hoewel het calorie-arm is. Licht ver teerbaar en vlug opneembaar. Geeft daar door snel extra energie. Er zijn 5 smaken die je kunt mengen met vruchtensap, yoghurt of salade dressing.
is een kruidendrank die het teveel aan opgeloste vetzuren in bloed afvoer t. Het bevat mineralen waarmee cellen gevoed worden. Het kan als thee warm en koud gedronken worden. Voor reiniging en het afvoeren van af valstof fen.
is een r einigende kruidendrank die zorgt dat het lichaam alle af valstoffen en restanten van medicijnen en drugs effectiever kan verwijderen. Kan als thee gedronken worden.
Sunrider; simply the best T:0496868697 - [email protected]
Independent Business Owner
Nuplus is een basisproduct en iets wat eigenlijk een onderdeel zou moeten zijn van ieders voedingspatroon. De verschillende kleuren bonen bevatten niet alleen veel antioxidanten maar voeden met de verschillende kleurstoffen ook verschillende organen. Geel voedt de milt, wit de longen, zwart de nieren, groen de lever, bruin de milt, rood het hart. Zo neem je dagelijks meer dan 20 verschillende voedingsstoffen tot je. Zo verstevig je alle organen, wat je een voldaan gevoel geeft en zo zorgt dat je indien nodig afvalt. Het geeft je cellen alles wat ze nodig hebben aan voeding en bouwstoffen om je optimaal van energie te voorzien en om betere kwaliteit nieuwe cellen te maken. Je kan ook afwisselen met de Vitashake die ik Nuplus-plus noem omdat het naast de kruiden van de Nuplus ook nog eens extra vezels en vitamines bevat. Op je gezondheid!
Tekst: Nick Heising
Nuplus
De donkere en gekleurde bonen zijn het beste, omdat ze behalve eiwitten, vezels en foliumzuur, Vit B9, verrassend veel gezondheidsbevorderende antioxidanten bevatten. Donkere en gekleurde bonen hebben het hoogste antioxidant-percentage in deze aflopende volgorde: zwart, rood, bruin, geel en wit. Dr. Chen, de oprichter van Sunrider heeft, met zijn verregaande kennis van voeding en het effect van voeding op het lichaam, van bonen een onderdeel gemaakt van Nuplus.
"
Wonderen der Natuur
Martera GOJI
Goji berries: happy berries De Goji berry is onder deze naam bekend bij de Chinezen, onder botanisten als Lycium Barbarum en internationaal als de NingXia Wolfberry. De Goji berry is een zogenaamde ‘superfood’, omdat zij erom bekend staat ongelofelijk veel gezondheidbevorderende bestanddelen te bevatten. Daarom worden deze besjes ook wel ‘happy berries’ genoemd. Deze bes, die groeit in de provincie NingXia in het hartje van China, is een ver familielid van de tomaat en tot in de vorige eeuw nauwelijks bekend in de Westelijke wereld. Hoewel de bes met zijn opvallende kwaliteiten al bijna 3000 jaar geleden in China werd beschreven, ten tijde van de eerste Chinese keizer, was het de Nederlander Linneaus die hem in 1753 als plant beschreef. De ligging van de provincie NingXia, opgesloten tussen de Himalaya gebergte, de Gobi woestijn en het uitgestrekte land van Centraal China is eeuwenlang bevloeid door de Gele rivier. Deze heeft daar het uiterst vruchtbare slib van de Himalaya afgezet. Hierdoor zijn de groeicondities voor de Goji Berry ideaal en kunnen zij optimaal groeien met een zeer hoge kwaliteit. De provincie NingXia wordt beschouwd als de medicinale kruidentuin van China. De ligging in het diepe hart van China verklaart waarschijnlijk waarom het gebruik van de Goji Berry zo lang geheim is gebleven voor de Westerse wereld.
Een handvol ‘happy berries’ per dag De Goji bes bevat meer anti-oxydanten en polysachariden dan welke groente of vrucht soort ook, terwijl zij zelf maar weinig calorieën bevat. Zij heeft een versterkende en helende werking op vrijwel alle functies van het lichaam en is dus een optimale dagelijkse toevoeging aan je voeding. In Tibet worden Goji bessen al minstens 1.700 jaar gebruikt in medicijnen voor de behandeling van nieren leverproblemen, om de bloeddruk te verlagen en het bloed te reinigen. Goji Berries hebben ook een lange geschiedenis in de behandeling van oog- en huidproblemen, psoriasis, allergieën, slapeloosheid, chronische leveraandoeningen, diabetes en tuberculose, chronic liver disease, diabetes and tuberculosis. In Europa wordt de Goji bes steeds bekender, ook al is het voor mensen ten westen van centraal Azië nog niet gewoon om de goji plant te kweken of de bessen ervan te eten. Goji kan op verschillende manieren worden geconsumeerd. Een populaire manier is de bessen voor het sap uit te knijpen en ze te bereiden op de manier waarop cacaobonen worden bereid; zo ontstaan goji bonen. The Well of Een andere populaire optie is voedingssupplementen te youthful Living nemen waarin een extract van de goji bessen is verwerkt. Daardoor krijg je een meer geconcentreerde vorm van de A cool well beside bes naar binnen dan wanneer je gewoon de bessen zelf the monk’s house, eet. Ook zou je op zoek kunnen gaan naar 100% puur a clear spring feeds gojisap. Dit kan ongeopend tot 15 maanden bewaard the well and the worden. Het sap kan je het beste drinken voor je gewone water has great maaltijden, bij wijze van voedingssupplement. Houd er powers, emerald rekening mee dat er ook mixen met Gojisap bestaan, green leaves grow waar suikers en concentraten aan toegevoegd zijn om de on the wall, the prijs te drukken. Deze zijn uiteraard lang niet zo gezond. deep red berries shine like copper, Wat opzienbarende feiten op een rijtje: the flourishing Gojibessen bevatten 19 Aminozuren, inclusief 8 essenbranch like a tiële aminozuren die niet door het lichaam worden aanwalking stick, the gemaakt, 21 sporenelementen, inclusief Germanium, old root in a dog’s dat slechts zelden in voedsel voorkomt, 6 unieke Polysashape signals good chariden, noodzakelijk voor een goed werkend immuun fortune, the goji system en cel-interactie, een hoog niveau aan proteïnen, nourishes body hoge kwantiteiten aan antioxidanten, zoals Beta-Caroand spirit, drink of teen, Zeaxanthine, waaraan de bescherming van het the well and enjoy netvlies van het menselijk oog tegen het schadelijk effect a long life van licht, wordt toegeschreven. Vitamine C, E, A and B, Beta-Sitosterol, (een ontstekingsremmer), 27 essentiele Tang Dynasty poet Liu vetzuren, die dienen voor de productie van hormonen en Yuxi (722-842 AD) de functie van hersenen en het zenuwstelsel. •
100% puur sap van verse & rijpe Goji bessen Martera Goji sap is een geperst sap van verse en rijpe Goji bessen van het Tibetaanse plateau waar de struiken zonder pesticiden en met respect voor het milieu gecultiveerd worden. Goji (Lycium barbarum) bessen zijn een rijke bron van aminozuren, vitaminen en mineralen. Bovendien bevatten ze minstens 300 maal meer vitamine C dan sinaasappels. Martera Goji sap is een 100% puur Goji sap met een lekkere smaak. Goji is het geheim van de Tibetanen voor een gezond en lang leven.
Martera Goji sap: een traditionele productie een optimale conservering van de actieve bestanddelen een rijke, natuurlijke bron van anti-oxidanten voor een verhoogde immuniteit zonder conserveringsmiddel zonder toegevoegde suiker zonder additieven
Geïmporteerd nv Geïmporteerd door: door: GDI GDI nv [email protected] [email protected] - www.martera.com www.martera.com Verdeeld door: Sanvita Verdeeld door: Sanvita 02522 522 77 77 82 TT&&FF:02 82 [email protected] [email protected]
Duurzame rode palmolie: Amanprana geeft het voorbeeld Er is de laatste maanden terecht veel te doen over de herkomst van palmolie. Verschillende milieu organisaties hebben hieromtrent een sprekende video gemaakt en info verstrekt over de palmoliewinning in Indonesië en Maleisië. Amanprana, producent van bio-rode palmolie staat helemaal achter dit duurzame project.
Duurzaam regenwoudbeheer De locale onderneming die voor Amanprana de rode palm teelt heeft met 3 organisaties een samenwerking aangegaan voor duurzaam regenwoudbeheer. Zij hebben een certificaat bekomen van het Amerikaanse Rainforest Alliance (bananenteelt) en het Engelse Proforest (palmteelt) en voldoen aan de Rainforest regulering volgens het Amerikaanse NOP (National Organic Programm). De rode palmolie is afkomstig van verschillende plantages waarvan de helft eigendom zijn van een coöperatie van kleine zelfstandige boeren. Amanprana verzamelt de vruchten en perst ze voor deze cooperatie. De Amanprana rode palmolie is 100% traceerbaar vanaf de plantage tot het potje.
3 hete hangijzers De redenen waarvoor palmolie ter discussie staat is 3-voudig: 1) Tropisch regenwoud wordt roekeloos gekapt voor de palmindustrie, 2) De landrechten van de traditionele bevolking worden met voeten getreden, 3) Er wordt gebruik gemaakt van zeer giftige bestrijdingsmiddelen. Amanprana geeft duurzaam voorbeeld De rode palmolie van Amanprana komt uit Colombia en dus niet uit Maleisië en Indonesië waarover de verschillende organisaties het hebben. De rode palmolie van Amanprana is 100% biologisch, gecertifieerd door Ecocert, BioSuisse, Bio (Duitsland), Jas (Japan) en Blik (België). De onderneming die de rode palmolie voor Amanprana produceert en verwerkt is 100% bio sinds 1990. Er wordt dus geen chemische besproeiing toegestaan, zoals het uiterst schadelijke parquat. Sociale verantwoording De locale Colombiaanse onderneming van rode palm heeft een SA 8000 certificaat, uitgereikt door SGS voor SAI. SAI is een non-profit organisatie, die certificaten verleent aan bedrijven die op een sociaal verantwoorde manier zaken doen. Dit wil zeggen geen kinderarbeid onder de 14 jaar, geen gedwongen arbeid, geen discriminatie, werknemers moeten voorzien worden van een veilige en gezonde werkomgeving, er worden geen mentale en psychische straffen toegestaan, er wordt niet meer dan 48 uur per week gewerkt, overuren worden vergoed en hun werknemers wordt een correct loon betaald. Een deel van de rode palm omzet gaat naar gezondheid, scholing en infrastuctuur projecten in de regio.
Ethische palmproductie De organisaties die zich achter dit project hebben gezet, stellen dat het boycotten van palmolie niet de juiste weg is. De palm- en olieproductie in het algemeen moeten duurzaam en ethisch gebeuren. Alleen dan is er toekomst. Amanprana tracht als kleine onderneming een voorbeeldfunctie te vervullen voor deze sector. Palmplantages kappen als eco brandstof ten koste van het regenwoud, houdt natuurlijk geen steek. De overbevolking en de steeds grotere consumptie van vlees en zuivel is het kernprobleem van het regenwoud.
Foto Bertie Winkel, www.dos-bertie-winkel.com
Amanprana rode palmolie is extra vierge en zit vol anti-oxidanten (vitamine E en carotenen). Rode plamolie is nu in promo bij deelnemende natuurwinkels. Meer info: www.noble-house.tk
"
Wonderen der Natuur
Gezondheid uit het hart van een zoutberg Invloeden van buitenaf Pollen
virussen bacteriën
fijnstof
gif
+ /_
Tabaks rook
Lucht weg
Damp inhaleren
smog
geuren
Zout-vers
tuiving in
haleren
Ademlucht
Speleotherapie wordt al eeuwen toegepast in OostEuropa, waar natuurlijke zoutgrotten aanwezig zijn. De effectiviteit van speleotherapie (speleos = grot in het Grieks) is erkend als helend in vele Oost-Europese landen, zoals Roemenië, Polen, Armenië, Wit-Rusland, Bulgarije, Hongarije, Rusland, Slovenië en Oekraïne. De aanwezige zuivere lucht is uniek door de grote hoeveelheid negatief geladen ionen in de zoutgrotten. Maar ook in Duitsland en Oostenrijk is deze therapie, waarbij mensen met astma of andere problemen aan de luchtwegen tijdelijk in onderaardse zoutmijnen verblijven, gekend en worden daar ook vergoed door de openbare gezondheidszorg. De kleine microdeeltjes zout in deze grotten dringen diep door in de longen. Daar reinigen, bevochtigen, absorberen ontstekingen en openen ze de luchtwegen. Het natuurlijke zout heeft een mucokinetisch effect (slijm wordt vloeibaar), is ontstekingswerend (absorbeert oedeem van het slijmvlies die de luchtroutes bekleedt), werkt antibacterieel (doodt bacteriën) en heeft hydrofiele eigenschappen (absorbeert oedeem en bevochtigt de luchtwegen). In al deze landen met zoutmijnen, speelt het zout aërosol een belangrijke rol bij de behandeling van chronische aandoeningen aan de luchtwegen. Het droge zoute aërosol heeft een aanzienlijk niveau van negatieve lading van de deeltjes en dit leidt tot een negatieve ionisatie van de lucht. Bovendien verhoogt de negatieve lading aërosolstabiliteit. Aldus is de droge aërosolactie efficiënter dan de vochtige.
Lucht van zoutmijnen nabootsen in huis De Roemeense uitvinder Constantin Pascu ontwikkelde een apparaat dat in staat is speleotherapie te reproduceren in de eigen micro-omgeving van je huis op een betaalbare en gemakkelijke manier. Deze uitvinding werd meermaals internationaal bekroond, onder meer met een gouden medaille op de Wereld Tentoonstelling van Innovatie, Onderzoek en Nieuwe Technologie in Brussel. Deze Roemeense uitvinding betekent nieuwe hoop in de natuurlijke alternatieve behandeling van chronische aandoeningen aan de luchtwegen. De uitvinder bedacht dit apparaat als een luchtreiniger dat gebruik maakt van gedwongen ionisatie van de lucht binnenshuis door zout sublimatie door het creëren van een micro-klimaat van droog zout aerosol therapie in je leefruimte. Hij gebruikte een natuurlijk proces door kristallisatie van het zout te verkrijgen dat zout micro kristallen verspreidt tussen 1 en 5μm in diameter, onzichtbaar voor het menselijk oog en in staat om diep door te dringen in de longen. De luchtreiniger maakt alleen gebruik van natuurlijk zout uit de zoutmijnen. Deze methode is gebaseerd op de halotherapie (halos = zout in het Grieks) en simuleert door middel van dit speciaal ontwikkeld apparaat de natuurlijke werking van speleotherapie.
Helende werking van permanent zuivere lucht Het lucht zuiverende apparaat Salin ®, een nieuwigheid wereldwijd op dit gebied, is gebaseerd op de permanente behandeling van lucht. Lucht die wordt doorgestuurd langs een filter met sedimentlagen van microgekristalliseerd zout. Doordat de lucht gefilterd en geleid wordt door platen met sedimentlagen van microgekristalliseerd zout, ontstaan veranderingen in de samenstelling en de kwaliteit van de lucht als resultaat van de sublimatie van het zout. Verschillende klinische studies tonen aan dat het gebruik van Salin® luchtzuiverend apparaat belangrijke medische gevolgen heeft: zo verhoogt het de immuniteit van heel het ademhalingssysteem, verbetert de luchtkwaliteit door stof, schimmel, sigarettenrook en slechte geuren te elimineren en heeft het een bactericide eigenschap. Allerlei aandoeningen die gelinkt zijn aan de luchtwegen, zoals astma, mucoviscidose, verkoudheden en griep, sinusitis, chronische bronchitis en astmatische bronchitis, keelontsteking, hooikoorts, allergische rhinitis, chronisch obstructief longlijden (rokerslong) en rokershoest, die daar een symptoom van is, verminderen merkbaar. Zuivere lucht vermindert tevens het snurken en bevordert een goede nachtrust door het vrijwaren van de luchtwegen. Het heeft een relaxerende werking op het zenuwsysteem. Positieve resultaten werden ook bereikt in diverse gevallen van ademhalingsontoereikendheid bij mensen met hart-of schildklierproblemen. In Roemenië wordt de Salin luchtreiniger veelvuldig gebruikt door sporters om hun longcapaciteit te vergroten en voor hun algemene immuniteit van de luchtwegen op te bouwen.
Het luchtzuiveringsapparaat Salin, simuleert het gezonde, zuivere luchtklimaat van zoutmijnen in de eigen micro-omgeving van thuis
Beter slapen en opstaan met een heldere geest Het Salin apparaat helpt alle luchtwegen schoon te maken en te verwijden. Dat leidt tot een gemakkelijkere ademhaling en een juiste hoeveelheid zuurstof in uw bloed, wat een betere bloedoxygenatie geeft. Ook voor gezonde mensen die de immuniteit van het ademhalingssysteem willen verhogen is dit dus interessant. En voor snurkers, want het natrium-ion vermindert de oro-pharyngeaal en zachte gehemelteoedeem, dat vaak veel voorkomt bij snurken. Resultaat? Minder snurken.
Oorontsteking Bij zuigelingen en kleine kinderen komt oorontsteking vaak voor. Om hen te helpen om minder vaak vatbaar te zijn kun je het bed zo plaatsen dat het hoofd hoger komt te liggen dan de voeten en het apparaat dicht bij het bed zetten zodat de luchtstroom naar hen toestroomt. De ontsteking van de buis van Eustachius, dat oorontsteking veroorzaakt wordt verminderd. Dat leidt tot het verwijden van de luchtwegen, een betere drainage van de ontstekingsafscheidingen en een betere verluchting achter het trommelvlies. Het feit dat het geïnhaleerde Salinzout bactericide en bacteriestatische eigenschappen heeft, helpen ook. Het apparaat biedt een aanvullende behandeling en staat niet in wisselwerking met om het even welke klassieke behandeling. De zoute micro- deeltjes zijn bovendien zo klein dat het niet mogelijk is een eventueel zoutarm dieet negatief te beïnvloeden. Intensief gebruik is van belang. Voor meer informatie: www.naturapharma-info.be of ☎: 014 70 69 67
Win een Salin zuiveringsapparaat! Stuur een mailtje naar: [email protected] Onder vermelding van: Salin Luchtzuivering. De honderdste inzending krijgt er één.
B l i s s februari 2009-
Maak gebruik va
om af te Dr. Peter Aelbrecht, is a l s arts gespecia liseerd in de behandeling va n energieproblemen. Hij staat aan het hoofd van de energiekliniek te Aalst (w w w.energiekliniek.be) en is tevens auteur van de ‘HOMO ENERGETICUS’ bestsellerreeks,een reeks van zelf hulpboeken voor mensen die hun energieniveau wensen te verhogen (www.homo-energeticus.be)
Bijzonder vetzuur uit Duindoornbessen helpt hydrateren bij droge slijmvliezen en droge huid
Omega-7 is een zeldzaam vetzuur dat in hoge concentraties wordt aangetroffen in het vruchtvlees en de pitten van Duindoornbessen. Dit vetzuur heeft een positieve invloed op de vochtbalans van uw slijmvliezen en huid.
A
Slijmvliezen beschermen vitale lichaamsfuncties tegen
ls tijdens deze koudeperiode je lijn en je gezondheid je lief zijn, kleed je dan goed aan, trek een paar sportieve schoenen aan en ga je naar buiten... om te wandelen, te fietsen of misschien wel te schaatsen of te skiën. Door de kou verbrand je meer calorieën en dat is precies wat je in deze post-feestperiode nodig hebt, wil je die paar feestkilootjes kwijt. De kou mag er dan voor zorgen dat je gezicht rood en gevlekt wordt, dat je huid uitdroogt en schraal aanvoelt en dat je haar dof wordt – en misschien bezorgt de winterkou je elk jaar zelfs een paar akelige wintertenen - je kunt er ook je voordeel mee doen. Want als de temperatuur zakt, reageert je lichaam daarop door harder te gaan werken en daardoor verbrandt je meer calorieën. Als het koud is, draait je lichaam op volle toeren om de lichaamstemperatuur constant te houden. De kleine bloedvaatjes aan je huidoppervlak vernauwen zich (daarom zie je er in de kou vaak bleek uit) om te zorgen dat niet teveel warmte verloren gaat en de huid minder kou van de omgeving absorbeert. Het vernauwen van de bloedvaatjes heeft als gevolg dat het hart sneller gaat kloppen en de bloeddruk toeneemt. Dit vraagt veel werk en energie van je lichaam. Voor veel mensen is het een gewoonte geworden om in de winter zelden buiten te komen: we nemen liever de bus of auto dan de fiets en sporten doen we in de fitness. Toch zou je van de kou gebruik kunnen maken om af te slanken. Sporten in de buitenlucht is daar uiterst geschikt voor: je verliest gewicht omdat je beweegt en verbrandt extra calorieën omdat je lichaam zich tegen de kou moet beschermen. Dit betekent natuurlijk niet dat je in dunne kleding uren in de kou moet gaan joggen. Er zijn wel degelijk een aantal dingen waar je op moet letten:
schadelijke stoffen. Vooral bij vrouwen rondom de overgang kunnen de slijmvliezen een belangrijk aandachtspunt zijn, omdat oestrogeen nauw betrokken is bij het in goede conditie houden van de slijmvliezen. Omega-7 helpt ook bij vaginale droogheid en heeft een positieve invloed op een droge huid. Het ondersteunt de vochtbalans, waardoor die soepel en elastisch blijft. Daarnaast is Omega-7 rijk aan natuurlijke antioxidanten die uw huid helpen beschermen tegen vrije radicalen. Dit helpt bij het behoud van een fris én jeugdig uiterlijk. Ook tijdens en na de overgang. Naast Omega-3, -6 en -9 en natuurlijke vitamine E, bevatten deze capsules ook een hoge concentratie van het zeldzame Omega-7 vetzuur.
• Helpt bij vrouwelijke
intieme droogte
• Positieve invloed
op de vochtbalans
• Ondersteunt de
hydratatie van de huid
• Bevat 500 mg pure
• Hoge concentratie
Omega-7 vetzuur Verkrijgbaar in uw betere natuur- en dieetwinkel. Voor een verkooppunt in uw buurt: www.vianatura.be. Via Natura- Ondernemersstraat 4 - Lier - 03 488 77 70
Kleed je goed aan Tekst Peter Aelbrecht
duindoornbesolie per capsule
Je kleding moet je tegen de kou beschermen maar moet ook weer niet te warm zijn, anders transpireer je teveel. In ieder geval moet de kleding luchtdoorlatend zijn. Adequate sportkleding is daarom het meest geschikt.
Voorkom temperatuursverschillen Grote temperatuursverschillen kunnen leiden tot een verkoudheid, griep of andere winterkwaaltjes. Blijf dus steeds in beweging en ga niet uitrusten op een besneeuwd bankje
column
an de winterkou
slanken
in het park. Als je stilstaat of -zit, koelt je lichaam teveel af. Uitrusten doe je dus in een warme omgeving: het cafeetje in het park, het restaurantje op de hoek of gewoon thuis op de bank.
Bescherm je handen, gezichtshuid en oren Draag handschoenen en bescherm je gezicht met een vette crème tegen kou en wind. Als de zon schijnt, vergeet dan ook niet om een crème met uv-filter te gebruiken. Ook voor je gezichtshuid is het van groot belang om temperatuurswisselingen zo veel als mogelijk te voorkomen. Ik vertelde al dat de bloedvaatjes zich bij kou vernauwen. Bij warme temperaturen verwijden de vaatjes zich weer. Als je je huid vaak aan temperatuursverschillen blootstelt, dwing je je bloedvaatjes tot een soort ‘gymnastiek’ die couperose (dit zijn ontsierende gesprongen bloedvaatjes) tot gevolg kan hebben. Een vette crème en een beschermende zonnecrème zijn daarom een must. Vergeet verder niet andere uitstekende delen, zoals je oren, te beschermen. Kies voor een muts in fleece-stof. Wol prikkelt snel, zeker als je sport of intensief beweegt. Oorwarmers zijn ook een goede oplossing.
Goede zonnebril Bescherm je ogen tegen kou, wind en zon met een kwalitatief goede zonnebril. Dit is zeker van belang als je skiet of fietst.
Let op lichaamssignalen Je lichaam geeft signalen af als de kou teveel wordt. Luister ernaar en loop dus niet door zonder er acht op te slaan. Doen je handen, oren of gezicht pijn, zoek dan de warmte op.
Ervin Laszlo Wat jij vandaag kunt doen
Als een levende soort met uitsterven wordt bedreigd, zo weten we, komt zij voor een beslissende keuze te staan: of een levensvatbare mutatie voortbrengen of uitsterven. Dit betekent dat de wijze waarop de leden van die soort zich in hun omgeving handhaven én de manier waarop zij zich voortplanten, zullen moeten veranderen als ze willen dat hun soort blijft voortbestaan. Bij planten en dieren is het gedrag dat nodig is voor hun voortbestaan genetisch bepaald, zodat verandering ervan een adaptieve mutatie van de genenbank van de soort vereist. Genetische mutatie vergt tijd, maar het kàn succesvol zijn: geschikte mutanten planten zich voort en worden dominant. De ongeschikte exemplaren worden door de natuurlijke selectie geëlimineerd. De situatie ligt voor de menselijke samenleving duidelijk anders. Als het voortbestaan van een populatie, cultuur of beschaving wordt bedreigd, zal zij - om niet uit te sterven - eveneens genoodzaakt zijn om de manier waarop haar leden leven en zich voortplanten op levensvatbare wijze te veranderen. Dit vereist echter géén mutatie van de genenbank. Hoewel sommige aspecten van ons gedrag genetisch zijn gecodeerd, worden de waarden en overtuigingen die een gevaar voor ons voortbestaan vormen, voornamelijk door onze cultuur bepaald. Cultuur is echter veel flexibeler dan ons genoom: wij kunnen onze cultuur veel sneller ‘muteren’ dan onze genenbank. Zo’n cultuurmutatie vereist bovendien niet dat zij zich lukraak voltrekt en dan hopeloos levensvatbaar blijkt; we kunnen er zelf bewust op aansturen. Zo’n bewuste oriëntatie op de volgende culturele mutatie - de transformatie naar een holistische samenleving - staat of valt met een tijdige evolutie van het menselijke bewustzijn. Dit is een voorwaarde geworden voor het voortbestaan van onze soort. Ook jij kunt een bijdrage leveren aan ons voortbestaan, namelijk door je bewustzijn te ontwikkelen. Een van de manieren daartoe is het binnengaan van een veranderde bewustzijnstoestand. Ons normale waakbewustzijn is slechts een van de bewustzijnstoestanden die voor ons toegankelijk zijn. Vooral het vinden van de toegang tot de veranderde bewustzijnstoestand die kenmerkend is voor diepe meditatieve absorptie en intens bidden is van groot belang. In die toestand word je in staat gesteld de volmaakte eenheid van jezelf met alles en iedereen om je heen te ervaren. In traditionele culturen werd deze veranderde bewustzijnstoestand regelmatig ervaren. Ze is echter ook toegankelijk voor moderne mensen, astronauten, mensen met een bijna-dood ervaring... De psychiater Stanislov Grof, die dergelijke toestanden bij duizenden patiënten heeft geïnduceerd, constateerde dat zelfs het bewustzijn van intensief getrainde psychologen - wanneer zij persoonlijk eenmaal ervaring met deze veranderde bewustzijnstoestanden hebben opgedaan - wordt verhoogd tot een bewustzijn dat de mechanistische, materialistische en fragmentarische kijk op de wereld van onze moderne tijd vervangt door een holistische en allesomvattende zienswijze. Wie eenmaal een diep veranderde bewustzijnstoestand heeft ervaren, is gaan beseffen dat hij niets kan doen dat schadelijk is voor de natuur, zonder tevens ook zichzelf te schaden. Hij weet dan dat hij niet losstaat van alle andere mensen - zijn buren, of mensen in andere delen van de wereld, of zelfs de leden van toekomstige generaties - en dat hun lot niet iets is waarvoor hij onverschillig kan blijven.
Koude doet eten Als je weet dat je bij koude temperaturen meer calorieën verbrandt, zul je ook begrijpen waarom je in de winter gewoonlijk meer trek hebt, vooral in zware, ‘echt’ winterse kost. Die winterse maaltijden (denk aan zuurkool met worst en kaasfondue) bevatten veel calorieën en vooral vet. Het zou jammer zijn als je met deze maaltijden je resultaten die je hebt behaald door te bewegen in de buitenlucht teniet doet. Het kan zeker geen kwaad als je een of twee keer per week geniet van een ‘echte wintermaaltijd’, maar zorg ervoor dat je de overige dagen wel minder vet eet. •
Dr. Ervin Laszlo, geboren in Hongarije: wetenschapper, filosoof, musicus en auteur. Oprichter en voorzitter van de Club van Boedapest. Werd meermalen onderscheiden voor zijn inzet voor mondiale verstandhouding. Schreef o.a. Bezielde Kosmos en Het chaospunt. Woont momenteel met zijn Finse vrouw in Toscane en heeft twee volwassen zonen: Christopher en Alexander.
B l i s s februari 2009-11
Unieke gecombineerde beurs van
E
complementaire geneeskunde en het paranormale
ECO-Therapeutica
co-Therapeutica bestaat uit een uniek beursconcept waarbij twee volledig aparte beurzen, één over complementaire geneeswijzen en één over ‘spiritualiteit’, volledig geïntegreerd zijn. Beide beurzen hebben een aparte ingang, maar je betaalt slechts éénmaal inkom. Twee voor de prijs van één dus. Eco-Ttherapeutica vindt in 2009 alweer voor de achtste maal plaats en heeft zijn succes al bewezen. Al meer dan 50.000 bezoekers konden de beurs bekoren. Enerzijds wordt de doeltreffendheid en noodzakelijkheid van complementaire geneeskunde aangetoond en anderzijds worden er interessante, alternatieve wetenschappelijk onderbouwde natuurgeneeswijzen getoond. Denk bijvoorbeeld aan fyto- & aromatherapie. Deze therapie kan perfect als alternatieve en/ of als aanvullende behandeling dienen. Door de maatschappelijk kritische geest is er een stijgende interesse in de alternatieve geneeswijzen, elders en ook in ons land. We merken dat vele klassieke artsen zich bijscholen of zich zelfs omscholen om zo hun klassieke kunde uit te breiden. Net als de vorige jaren heeft ECO-Therapeutica als eerste doelstelling het grote publiek een duidelijke uitleg te verschaffen over deze aanvullende geneeswijzen. Verschillende organisaties, scholen, opleidingscentra en beroepsverenigingen van osteopathie, shiatsu, podologie, Bachbloesemtherapie, bioresonantie, gezondheidstherapie, voetreflexologie, tachyon, acupunctuur, e.a. zullen uitleg verschaffen over hoe de discipline is ontstaan, welke scholing vereist is, welke materialen en/of middelen gebruikt worden enz. Daarnaast worden doorlopend meer dan 70 lezingen en demonstraties gegeven. Net zoals in de vorige jaren, zal er in een apart toegankelijke zaal eveneens een spirituele beurs van Paranatura vzw plaatsvinden. Vertegenwoordigers van onder andere handlijnkunde, kaartleggen, helderziendheid, enz ... zullen de geïnteresseerde bezoekers te woord staan. Door het paranormale naast het complementaire te plaatsen, kunnen we spreken van een volledige en complete alternatieve beurs. Een goede gelegenheid voor de open-minded bezoeker om ongedwongen kennis te maken met één of andere vernieuwende therapie of opleiding en zich een beeld te vormen van alle gangbare mogelijkheden op vlak van alternatieve gezondheidszorg.
Demonstraties op zaterdag en zondag van de Azteekse dansgroep Nopalli. Originele Azteekse sjamanistische dansen. De groep Nopalli komt uit Mexico en zijn traditionele Azteekse dansers. Hun dansen zijn ceremonies, die zij CHITONTIKIZA noemen. Deze dansen zijn eigenlijk een soort gebdeden, waarin zij Moeder Aarde, Vader Zon en de Vier Elementen bedanken, of om nieuwe zaken te vragen die ze nodig hebben. Buiten deze dansen geven zij ook nog lezingen over sjamanisme, geneeskrachtige planten en stenen e.a. Workshops om het bewerken van leder, voor het maken van drums, medicijzakjes, dreamcatchers e.a. Zij komen naar Europa omdat zij in Mexico een instituut hebben voor het verspreiden van de Azteekse Cultuur. Hun Europese opbrengsten gaan naar verschillende projecten. Eén daarvan is een schooltje dat zijzelf bouwen voor de straatkinderen van Mexico-city.
ECO - Therapeutica VIII: 7 en 8 maart 2009 2 hallen - 3 auditoria - 7000m2 - > 120 exposanten - 10h:00 - 19h:00 - Brabanthal in Leuven www. eco-therapeutica.be - (Zie ook pagina 45)
Wonderen der Natuur
De artisjok
de natuurlijke ondersteuning voor een gezonde spijsvertering
De oorsprong van artisjok ligt vermoedelijk in Carthago, Perzië en Turkije. De wilde artisjok, de kardoendistel, die in de oudheid ook al door de Romeinen was gekend, blijft tot op vandaag een delicatesse: u eet blaadje voor blaadje en ten slotte de bodem van deze voedzame plant. Laat u niet ontmoedigen door de ‘moeilijke’ bereiding en consumptie, die voor u misschien meer wegheeft van ‘eetgymnastiek’. Artisjok wordt niet enkel gegeten, het sap is tevens de grondstof voor de liqueur ‘Cynar’. De artisjok is een van die zeldzame levensmiddelen die tegelijk als voedingsmiddel en als medicijn gekend zijn.
Inuline Deze kleine, voedzame groente is caloriearm, ook al bevat ze relatief veel koolhydraten. Eigenaardig is dat de helft van die koolhydraten uit inuline bestaan. Deze suiker komt alleen voor in sommige groenten en fruit (aardperen, kardoenen, schorseneren, bananen, look, ui en artisjokken), die daaraan hun typische, ietwat zoetige smaak te danken hebben. Inuline verbetert de darmtransit, bevordert de bifidusgroei in de darmen en versterkt de opname van mineralen zoals calcium en magnesium.
Mineralenbron De artisjok is rijk aan mineralen, vooral dan aan kalium en fosfor. Extra kalium zorgt ervoor dat het lichaam afvalstoffen makkelijker kan elimineren. Bovendien bevat hij ook meer ijzer, koper, jodium en calcium dan de meeste groenten, en ook meer magnesium. Mineralen en oligo-elementen waar veel Belgen een groot gebrek aan hebben. Ook vitamine C, vitamine B1, vitamine B3 en foliumzuur (B9) zijn goed vertegenwoordigd. Ten slotte herbergt de artisjok nog kleine hoeveelheden vitamine E en provitamine A, beter bekend als bètacaroteen.
Artisjok voor minder vet Verteringsklachten worden vaak veroorzaakt door een tekort aan galsappen. Niet-verteerde vetten moeten nog door de darmflora worden afgebroken. Hierbij ontstaan de ‘gekende’gassen, die een opgeblazen gevoel en/of oprispingen veroorzaken. Gebruik van artisjok bevordert de aanmaak van de spijsverteringssappen zoals galsappen, wat leidt tot een betere vertering met minder klachten.
Vetverbranding Vooral bij strenge diëten komen in het lichaam grote hoeveelheden cholesterol in beweging. Het cholesterolgehalte van de gal stijgt en het gevaar van vorming van galstenen, dat bij overgewicht en vetzucht toch al groter is, neemt toe. Waarnemingen van begeleide inname van artisjokextract bij dieetpatiënten laat zien dat het gewenste gewichtsverlies sneller wordt bereikt. Een aspergesupplement kan het afslanken ondersteunen of het gewenste lichaamsgewicht helpen behouden. Door de verhoogde galproductie zullen de meeste overtollige vetten in het voedsel op tijd worden verbrand, voordat deze de kans krijgen om ergens (op ongewenste plekken) in het lichaam te worden opgeslagen.
Galblaas Aspergesupplementen kunnen goede diensten bewijzen als je galblaas operatief is verwijderd. In normale omstandigheden produceert de lever het voor de spijsvertering noodzakelijke gal. Dit wordt vervolgens opgeslagen in de galblaas. Bij de inname van voeding, krijgt de galblaas een signaal om gal af te geven. Als de galblaas is verwijderd, en er dus geen opslag van gal is, zal galvloeistof voortdurend - in een zeer geringe hoeveelheid - rechtstreeks in de twaalfvingerige darm druppelen. Dus ook als er ineens meer voedsel in de darmen komt, zal de hoeveelheid gelijk blijven, met als gevolg een langzame en niet-volledige spijsvertering. Artisjok stimuleert de galproductie. Doordat er in één keer een grote(re) hoeveelheid gal in de darmen komt, wordt hierdoor als het ware de functie van de galblaas overgenomen. Zonder gevaar voor de lever. Hierdoor zal men minder last hebben van alle klachten die gepaard gaan met een onvolledige spijsvertering. Er zijn wel meer supplementen die wat artisjok bevatten, maar sinds kort is artisjok weer verkrijgbaar als enkelvoudig product. U vindt de Artisjoksupplement in de betere natuurwinkels onder de naam Purasana. Distributeur Biovita T: 057 20 06 75
B l i s s februari 2009-13
î
Only for men
Zomaar een koffietje “Dag Erik, ken je me nog? 6de middelbaar” De vraag kwam van Wendy. Het mooiste meisje van de klas. Erik had een profiel op Facebook en Netlog. Nooit had hij verwacht dat Wendy hem zou contacteren. Hij “confirmde” haar als vriend en ging eens op haar profiel kijken. Ze was nog single, dat kon toch niet? De foto’s die zij had gepost zagen er lekker uit. Ze zag er nog beter uit hij in zijn geheugen kon herinneren. Hij liet haar een berichtje achter “Fijn om je nog eens te horen, alles ok?” Erik voelde zich een beetje vreemd, een beetje opgewonden.
Tekst: Juan van Nieuwenhuyse en Ralf Hart
Wendy was lang geleden het onderwerp geweest van vele onbereikbare dromen. Nu zoveel jaren later had zij nog steeds een verlammende effect op hem. “Alles ok met mij, ik zie op je foto dat je enorm veranderd bent.” Het Chat berichtje kwam van Wendy. Blijkbaar was zij online. “Ik hoop ten goede, lol.” “Ja, vroeger was jij zo’n brave jongen.” “En nu?” “Je bent gewoon veranderd.” “Ah ok, je durft niet eerlijk te zijn. Ik kan het aan, hoor.” Erik voelde dat hij zonder nadenken in zijn ‘Wildeman automatismen’ raakte en Wendy begon uit te dagen. Dat was een gevolg van zijn Wildemanschap. “Neen, vroeger leek je mij een beetje een brave.” “Om niet te zeggen ‘seut’?” “Ok, ik vond je vroeger een beetje een seut.” Erik kon haar eerlijkheid wel pruimen. “Ik was vroeger inderdaad een seutje lieve meid.” “Nu niet meer dan?” Nu was het Wendy haar beurt om een beetje uit te dagen. “Ik ben een man van daden, niet van woorden.” “Ja, en?” “Koffie, vanavond in het cafeetje over onze oude school.” “Over onze oude school, dat uitzuiperscafé?” “Yep, daar beginnen we en daarna zien we wel. Om 20.30.uur!” “Goh, ik weet het niet. Heb nog veel te doen.” “Veel te doen? Ik zie je daar, tot straks.” Erik wachtte haar antwoord niet meer af en logde uit. In zijn buik kriebelde het alsof hij een nieuwe attractie in het pretpark uitprobeerde. Plots bedacht hij dat hij vanavond met Veerle had afgesproken. Hij kon natuurlijk altijd bellen om te zeggen dat hij moest overwerken. Ze zou toch nooit te weten komen dat hij... Erik’s hart sloeg even een slag over. Hij stond op het punt te liegen tegen zijn vrouwtje over een ontmoeting die eigenlijk niet meer was dan een uit de hand gelopen grapje op de computer. Waarom knaagde er opeens een prénataal schuldgevoel. Hij kon haar ook gewoon zeggen dat hij iets ging drinken met Wendy van zijn klas. En als Veerle dan mee wil gaan? Nee, ik wil niet dat Veerle meegaat. Dit is iets van mezelf. Is er dan echt niets meer dan gewoon een koffie? Neen, er kan toch niets meer zijn dan dat. Wendy had hij al meer dan tien jaar niet gezien. Maar als Erik eerlijk was dan moest hij wel toegeven dat zijn fantasie al een beetje verder was gegaan. Hij zag zichzelf samen met Wendy in de wagen en dampende autoruiten. Maar ja, dat was toch ook niet meer dan een heropleving van zijn dagdromen van toen hij 17 was. Hij was echt niet van plan om zijn Veerleke te bedriegen. Zijn GSM begon te trillen. Erik ontwaakte uit zijn overpeinzingen en nam blindelings op. “Met Erik.” “Hoi lieverd, zeg, wanneer gaan wij straks naar de film?” Als je van de duivel spreekt... “Hey Baby, oh ja vanavond, dat zal moeilijk
14-B l i s s februari 2009
gaan lieverd. Moet nog wat overwerken en denk niet op tijd in de cinema te geraken.” “Ah maar dan zien we toch de late voorstelling van half elf.” “Ik denk dat ik die ook niet haal. Ik moet echt serieus overwerken. Heb een extra job bijgekregen en moet tegen morgen een project onvoorzien uitwerken.” “Dat vind ik nu spijtig.” Veerle klonk oprecht verdrietig. “Ik had er zo naar uitgekeken.” Erik had zijn vrouwtje teleurgesteld maar mocht nu niet versagen. “We gaan morgen naar de film en daarvoor even samen een saunatje. Ik leg er wel één vast.....Ok?” “Ok dan, tot morgen... hou van jou.” “Hou van jou, lieve schat.” Ze had ingelegd. Langs de ene kant voelde hij
De Terugkeer
van de
Wildeman
zich slecht en langs de andere kant voelde hij zich opgewonden als een klein kind. Hij had de snoeptrommel mee naar zijn kamer genomen en was in het geniep snoep aan het eten zonder dat zijn mama en papa het zagen. Hoe hij morgen een lege snoeptrommel moest verklaren aan papa en mama daar stond hij nu nog niet bij stil. Wat niet weet, niet deert. Erik was klaar om te vertrekken maar moest nog even bij Dirk binnenwippen om een dvdtje af te geven waar hij en Veerle nog naar hadden gekeken eergisteren. “Hey Dirk, ik kom dit even terugbrengen.” “Ja leg maar neer.” Dirk was aan zijn fototoestel aan het prutsen en keek zelfs niet op. “Hey Dirk, als Veerle mocht bellen, ik ben hier niet geweest, ik ben aan het overwerken, ok?” Nu keek Dirk wel op. “De kans dat zij mij belt is wel zeer klein.” “Ik weet het, maar mocht ze bellen, dan heb je me niet gezien.” “Jij vraagt mij om voor
jou te liegen, dan vraag ik jou om mij een reden te geven waarom ik dat moet doen.” “Omdat wij vrienden zijn, mannen nemen het op voor elkaar.” Dirk keek serieus,”Liegen gaat verder dan vriendschap en mannelijkheid omdat dat mijn eigenwaarde schaadt. Leg mij gewoon uit waarom en dan beslis ikzelf wel.” Erik gaf toe. “Ik heb vanavond afgesproken met een oude vriendin van mij en ik had eigenlijk afgesproken om met ons Vee naar de film te gaan. Ik heb haar gezegd dat ik moest overwerken want ze zou het toch niet begrijpen, weet je wel.” “En die oude vriendin...” “Oh, wij gaan gewoon iets drinken, niks speciaal, gewoon een volwassen man, een volwassen vrouw, gewoon.” “Als dat toch gewoon is, vertel het haar gewoon dan. Geef haar zelf de kans op een reactie. Jij hoeft die toch niet in te vullen.” “Oh Dirk, doe nu toch eens gewoon. “Het was eruit voor ik het wist. Het zal niet meer gebeuren, gewoon een tas koffie zeg.” Dirk stak zijn hand in zijn zak en haalde zijn gsm boven. Zonder zijn blik van Erik af te wenden bracht hij het toestel aan zijn hoofd. Erik wist niet wat hij van plan was. “Dag Veerleke, Dirk hier.” Erik wou tussenkomen maar Dirk gaf een teken dat hij zich niet mocht moeien. “Ja, ik belde net met Erik..” Diezelfde Erik stond versteld te kijken naar wat er hier aan het gebeuren was. “Ja, ik wilde naar de film maar hij moest overwerken en hij zei dat jullie ook naar de film wilden...” Dirk keek Erik uitdagend uit. “Ja, toevallig hé.....ja....hij stelde voor dat ik met jou naar de film moest gaan... neen, het was zijn eigen voorstel... hij voelde zich echt slecht en wilde niet dat je de hele avond alleen zou zitten.....ok, om half negen...zie je daar... dada.” Erik was sprakeloos. Dirk stond recht: “gewoon maar een filmpje hé, maat, zoals jij gewoon een koffietje gaat drinken.” “Jij bent een eikel, Dirk, waarom doe je dit nu? Ik wil niet dat jij zomaar naar de film gaat met mijn lief. Ik weet hoe jij bent met vrouwen.” “Ja Erik, ik weet ook hoe jij bent met vrouwen. Veerle wilt ook niet dat jij iets gaat drinken met een andere vrouw.” “Jij bent echt een lul”. Dirk ging neus aan neus staan. “Ik denk dat jij moet doorgaan, Erik. Ik heb een date en ik moet mij nog douchen.” De handen van Erik vormden zich tot vuisten toen de deur voor zijn neus werd gesloten. Daar stond hij dan in de hal van hun appartement. “Ok Dirk, als jij wil spelen, ik speel mee. Vanavond is Wendy de mijne.” “Ik zal eens laten zien wie de wildeman is.” Het was deze avond dat hij het verschil zou leren tussen een wilde man en “De Wildeman”. Maar hij zou er niet zonder kleerscheuren uitkomen. Lees het vervolg op www.bliss-
magazine.be/wildeman
WORKSHOP DE WILDEMAN Een zoektocht naar onze eigen mannelijkheid die ons zal helpen in het zoeken naar, of het gezond houden van een relatie.
Vanaf 2009 in alle Vlaamse Provincies.
Mail voor meer info naar dewildemanhotmail.com voor de juiste data. Lesgevers: Juan van Nieuwenhuyse & Ralf Hart
M e e r in f o: 0 4 8 8 6 0 2 6 9 0 o f d ew ild e man@ho t mail.c o m
column
De Krijger in jezelf Veel mensen mailen naar de [email protected] met de vraag: “wat kunnen we doen om een vrouw aan te spreken?” Dan antwoord ik “op dezelfde manier als je een vriend, je vader, je moeder of een vriendin aanspreekt. Dat konden ze natuurlijk ook zelf bedenken. Op de volgende vraag “Wat doe je om minder goed nieuws aan je baas, je ondergeschikte, je beste vriendin, je vriendin te vertellen?” dan komen er veel ‘euh’s’ en ‘dat hangt er vanaf’. Dat kan ik ook zelf wel bedenken. De manier waarop we communiceren met onszelf of met een ander laten we afhangen van de maatschappij, de omgeving, de omstandigheden of de ander. Als je die fout die je in het verleden hebt gemaakt in een ander perspectief kunt zien, zul je ze niet meer maken. Met dit inzicht kun je losbreken van oude patronen en zul je vrij zijn om de relatie met jezelf, je baas, je ex los te laten of de relatie van je dromen op/uit te bouwen. Communicatie is het modewoord bij uitstek in cursussen en workshops. Maar volgens mijn bescheiden mening kunnen de meeste mensen wel communiceren met een ander. Is het niet met woorden, dan met gebaren of met actie. De meeste mensen lukt het wel, zeker als ze een beetje worden aangemoedigd door de partner. Echter, communiceren met jezelf ligt veel gevoeliger. Simpele technieken kun je onder de knie krijgen, als ze je op een juiste manier worden aangegeven. Een sleutelmoment bij elke juiste communicatie met een ander is de juiste communicatie met jezelf. Die verstandelijke inzichten, emoties en gevoelens communiceren is nu eenmaal moeilijker als je een bepaald doel wilt bereiken. Zeg maar een verkoopsgesprek, een lening van je ouders, als je de persoon in kwestie niet wilt kwetsen, overrompelen met minder leuke gebeurtenissen of een opdracht ‘Kom mee met mij iets drinken’. Veel ‘versierders’ denken dat je met een aantal versiertrucs en optimistische verhaallijnen, naar Amerikaans Model, een relatie kunt maken. Ieder zijn gedacht. Je kunt elke relatie maken, for the time being, maar vooral kraken. Je weet ondertussen dat het niet de woorden zijn, maar vooral hoe je iets overbrengt. Hoewel we dat weten, blijven we in valkuilen trappen. Keer op keer. Ik nodig je uit op onze workshops om je ‘foute’ patronen in te zien. Mannen hebben het moeilijk om over hun gekwetste ego te stappen. Maar eenmaal de stap genomen, stellen ze zich heel open. Wat een verademing. Vrouwen zeggen veel sneller ja, maar komen 100 keer op hun beslissing terug. Dus mannen, stop met klagen. Het is niet zo moeilijk om een vrouw mee te krijgen in je verhaal. Lukt het niet, dan zit je zoals Erik, de Wildeman in een tredmolen van angsten. Fear zoals in Falsh Evidence Appearing Real is de basis van foute beslissingen of ligt aan de basis dat anderen niet beslissen. Mensen, mannen en vrouwen nemen geen beslissing met hun ratio. De meeste beslissingen en vooral deze met waarde, zijn emotionele beslissingen die door de ratio achteraf worden goedgekeurd of afgekeurd. Ook de ‘tegenpartij’ doet dat. Dus wat een vrouw denkt, of wat jij denkt dat zij denkt mogen jouw woorden, jouw emoties, jouw gevoel niet sturen. Een Wildeman leert hoe hij de Krijger in zichzelf kan verslaan. In de Wildeman Workshop in het voorjaar van 2009, hechten we bijzonder belang aan het juiste gevoel communiceren op het juiste moment. We concentreren ons op nieuwe technieken op wetenschappelijke basis zodat je de krijger in jezelf kan verslaan. Want je eigen innerlijk spel dat je speelt, dag na dag, is de sleutel om jezelf op een hoger niveau te tillen. Je kunt met de juiste ingesteldheid een vrouw aantrekken, zonder 1 woord uit te wisselen. Elke man kan dat, maar eenmaal je je eigen innerlijke code kan kraken, krijg je toegang tot de wonderlijke wereld van de Wildeman. Het is de bedoeling dat je je speelsheid als kind kan terugvinden, bewaren en meenemen in je huidige wereld van ‘MAN’. Die ‘MAN’ kan de wijsheid en de energie van de verzorgende, beschermende en respectvolle man combineren met de humoristische, relativerende man die de dood, het einde, de afgang niet schuwt. Een wildeman is niet bang van zijn eigen kracht, zijn energie, zijn man-zijn als tegenpool van het meisje die in etappes VROUW wordt. Ga op zoek naar een verleidelijke EVA die je de appel aanreikt. Het kan best zijn, dat een vrouw op je hart heeft getrapt. Maar hoe jammer zou het zijn als je op ‘je echte einde’ zou moeten erkennen: Er was eens een vrouw en ze heeft heel mijn leven om zeep geholpen. Ik heb een heel leven met een mes tussen mijn tanden rondgelopen, omdat ik bang was om nog eens gekwetst te worden. Wil je alle verhalen van de wildeman ontvangen of wens je meer info over onze workshops in alle provincies, mail dan naar [email protected]. Je beste vriend Juan van Nieuwenhuyse, een wildeman op weg naar ‘MAN’
Paul Liekens Een bijzonder nieuw begin Een nieuw begin is altijd beter dan wat er eerder was, zei de man die voor het eerst ging skieën.Tijdens de wat hachelijke eerste dagen zag hij de sneeuw van binnen en van buiten, van boven en van onder, onder zijn neus, in zijn neus. Heel nieuwe ervaringen, die zich toevoegden aan degene die hij al kende. En toen kwam er langzaam dat heerlijke gevoel van moeiteloos, enkel gedreven door de zwaartekracht, over de prachtige schitterend witte sneeuw te zoeven. De zon op zijn gezicht en de gezonde frisse wind langs zijn wangen. Zo blij had hij de wind en de kou nog nooit ervaren, en ook het groen en bruin van de dennen leken heel anders. Op een gegeven moment stond hij wat uit te rusten,en te genieten op een rustig plekje aan de rand van een bos. Tot zijn opperste verbazing, ziet hij een vrouw, zittend op haar skies, in haar blote billen uit het bos komen glijden, dwars over de skipiste. Dat heel nieuwe fascinerende schouwspel verraste hem zozeer, dat hij een verkeerde beweging maakte, ongecontroleerd de piste opschoot, zijn armen zwaaiend in de lucht, zijn stokken verloor, en uiteindelijk tegen een boom aanknalde. Hij kwam terecht in het plaatselijke ziekenhuis, het viel allemaal nogal mee, een buil en een gebroken been. Niemand geloofde zijn verhaal in gebrekkig Duits, en hij durfde het niet na een tijdje ook niet meer vertellen. Hij begon uiteindelijk aan zichzelf te twijfelen en begon zich zelfs af te vragen of het geen hallucinatie was geweest. Gelukkig was er ook nog een landgenote met een gebroken arm, waar hij troost bij kon vinden. Belangstellend vroeg hij hoe zij daar gekomen was, en na wat verlegen aarzelen vertelt de vrouw,dat ze aan het skieën was, en dringend moest plassen, dat ze snel aan de rand van een bosje was gaan zitten, en dat terwijl ze nog gehurkt op haar skies aan het plassen was, zij plots begon te schuiven, met haar broek nog naar beneden,de piste opschoot en ongelukkig tuimelde en haar arm had gebroken. De hilariteit bij deze synchroniciteit, was vele malen groter dan het schuldgevoel bij de vrouw of boosheid bij de man. Er ontstond een speciale band tussen beiden, zij deelden een ervaring die niemand anders in de wereld ooit zou mee maken. En vermits zij beiden vrije mensen waren groeide die band uit tot en nieuwe relatie en zij leefden lang en gelukkig. Een nieuw begin is altijd beter dan wat er eerder was, dacht de man, want hoe het eerder was blijft in je herinnering, die kan je koesteren voor altijd, die kan niemand je afnemen. En een nieuw begin voegt alleen maar ervaringen en levenswijsheid toe aan wat er al was. Een nieuw begin neemt niets weg maar draagt altijd bij aan jouw evolutie. Open staan voor dat wat zich aanbiedt schept ruimte voor onverwachte en nieuwe dingen. Bovendien zijn het niet de gebeurtenissen die belangrijk zijn , maar dat wat jij er van maakt. Het toppunt van waanzin volgens Einstein is, hetzelfde blijven denken als wat je altijd al gedacht hebt en verwachten dat je leven verandert. Als je altijd doet wat je altijd al gedaan hebt, zal je altijd krijgen wat je altijd al gehad hebt.
2012... en daarna? Paul Liekens, José de Graaf Uitgeverij Ankh-Hermes ISBN: 97890 202 02410
Paul Liekens is geboren te A nt werpen. k lassieke opleid i ng L at ijn s- Griek s, bed rijf sec onom ie en versch i llende postuniversitaire bijscholingen op het gebied van (top)management. Auteur van een 16-tal boeken die in 8 verschillende talen uitgegeven zijn. Zoals: NLP, Sjamanisme en Kwantumfysica, Piramide-energieën in de praktijk, Helende verhalen voor kinderen, 2012 ..... en daarna? etc. Hij geeft opleidingen tot practitioners en masters NLP, management trainingen, interventies in bedrijven en lezingen in binnen-en buitenland. w w w.paulliekens.be buitenland. www.paulliekens.be
B l i s s februari 2009-15
Langs de BlissMeetlat 16-B l i s s februari 2009
Koen Vanmechelen De Vlaamse kunstenaar Koen Vanmechelen is alles behalve gewoon. Zo lopen In zijn grote achtertuin in Meeuwen-Gruitrode enkele lama’s rond en staan vele zelfgebouwde kippenhokken met de meest uiteenlopende kippensoorten, wat een gekakel van jewelste oplevert. De kip en alles wat daarbij hoort, vormen al sinds 15 jaar het hoofdonderwerp én het materiaal van zijn sculpturen, schilderijen, glasobjecten en installaties. Dit doorlopende project The Cosmopolitan Chicken Project genaamd, handelt over de noodzaak om te kruisen, om te voorkomen dat de evolutie stopt en degeneratie en inteelt beginnen. Door kippenrassen van over de hele wereld met elkaar te kruisen, hoopt hij tot de ‘superbastaard’ te komen. In zijn keuken, mét zicht op de kippen, lukt het deze authentieke filosoof-kunstenaar annex Homo Universalis om de wereld aan de hand van één enkel ei te verklaren. De kip en het ei als metafoor.
Interview Wat doen die lama’s hier in je tuin? Die zijn bedoeld voor een project dat al lang in ontwikkeling is, maar nog niet op punt staat. Er zit eventueel een kruisingsproject in. De lama heeft een heel sterk immuniteitsstelsel. Dat zijn convertoren en het ‘probleem’ is dat die op een ander spoor lopen dan de mens. De eiwitstrengen van een kip lopen wél gelijk met die van een mens. Als je dus op de één of andere manier de eiwitstrengen van een lama in een kip zou kunnen planten, zou dat hele interessante mogelijkheden kunnen opleveren bij degeneratieziekten. Ik bekijk dat echter filosofisch en niet zozeer wetenschappelijk. Een lama is een droombeeld van mij. Ik vind dat prachtdieren. Net als bij kippen, had ik daar ook bij lama’s al vanuit mijn jeugd een band mee. Ik ga er vanuit dat er een relatie is, want anders zou ik niet met beiden zo een sterke band hebben. Ik ben vooral geïnteresseerd in de mogelijke relatie tussen lama’s en mijn kippenproject. Ik ben geen wetenschapper en daarom wil ik er ook niet teveel over zeggen. Mijn fascinatie zit altijd in het feit, dat de dingen niet voor niets zijn. Het leven zit vol signalen, die ik oppik en waar ik mee verder ga.
Begrijpt men in Afrika of India ook het idee achter jouw kippenproject? De tentoonstellingen hebben gestaan in Azië, in de Arabische landen, in Amerika, China... Er is zelfs interesse vanuit Marokko. Dus die beeldtaal wordt wel begrepen, ook omdat de kip een heel mondiaal dier is en het meest gedomesticeerd. India en Nepal zijn de bakermat van de kip, waarvan de domesticatie zo’n 7500 jaar geleden is begonnen. De mens heeft een kader, een frame rond het dier gemaakt, waardoor de intentie van het dier veranderde. Zo produceerde de oorspronkelijke kip misschien 12 tot 20 eitjes per jaar en nu honderden. Van een monogaam dier is het veranderd naar polygaam. Men is later in Europa rassen gaan creëren. Een ras is een denkbeeld van de mens. Er worden standaardnormen gecrëerd. De poulet de Brais uit Frankrijk bv is rood in de kop, wit in het lijf en blauw in de poten, oftewel de kleuren van de Franse vlag. De kip interesseert mij omwille van wat de mens ermee gedaan heeft. De norm bestaat natuurlijk niet. Structuren zijn altijd in beweging. Vandaar dat ik het oeroude kruisingsbegrip naar boven haal. Doordat er gekruist wordt, krijg je een soort ras. Maar dan? Dan wil men het ras gaan bewaren. En dan stopt men het hele bewegings- en evolutie proces. Dan begint de hele lijnenteelt en dan de inteelt. En inteelt gaat over degeneratie. Als je wilt dat alles beweegt, dan moet je alles met elkaar kruisen. Zelfs al wil je een bepaalde stamlijn hebben, dan nog moet je kruisen. Dus de opdracht is eigenlijk: breek uit je frame of kooi en houd de evolutie gaande.
“Echte kunst moet gevaarlijk zijn.” zei je ooit. Waar zit het bij jouw werk? In de confrontatie met onszelf. Het project legt dingen bloot. Goede kunst heeft dat, anders is het show. Ik vind het ook niet zo belangrijk dat mijn naam overal opstaat. Autonomie bestaat niet. Daarom draait het ook in ‘Cosmopolitan Chicken’: het één bindt zich aan het andere om iets anders te worden. Continu heb je daarin vooruitgang door de wisselwerking. Ik denk dat één van de grootste geheimen van ons leven de dualiteit of polariteit is. Eigenlijk heb ik het voortdurend over twee elemen-
Nu zeggen we: “de natuur is in gevaar.” De omgekeerde gedachte zegt: ”Wij zijn in gevaar.” Als we dat collectief beseffen, krijgen we weer terug het gevoel van nederigheid en verbondenheid in plaats van macht. ten, die op de één of andere manier moeten versmelten om iets nieuws voort te brengen. Onze hersenpan is opgedeeld in twee helften. Onze linkerhelft dirigeert onze rechterhelft en andersom. Als ik het zelf had bedacht, zou ik de linkerhelft de linkerkant laten dirigeren en de rechterhelft de rechterkant. Het wonderbaarlijke is dat alles in een kruisbeweging gaat. Alles gaat van de ene impuls van de ene kant naar de andere impuls aan de andere kant. Dat vind ik op zich heel merkwaardig. Daar bevindt zich dus al de eerste scheiding, die in jezelf zit. Dan, als je je wilt voortplanten, moet je eerst iets anders gaan zoeken om je mee voort te planten. Organismen die zichzelf kunnen voortplanten zijn dan weer onderhevig aan het licht. Kortom: het samenbrengen van twee componenten creëert de dingen.
Waar haal je al die info over kippen? Alles gebeurt door de schijnbare toevalligheid. Ik leef op een soort intuïtie en dan komen de dingen naar je toe waaien. Ik heb zeer intuïtief alle rassen gekozen. Zo ook op zicht de Uilebaard. Terwijl ik op zoek ben naar de verschillende rassen, kom ik in contact met kippenkwekers, die die soorten hebben. Zij weten mij dan te vertellen dat de Uilebaard het oudste ras is en dat Jan Steen die al schilderde. De Red Cap had ik geselecteerd, omdat ik die intuïtief er typisch ‘Engels’ vond uitzien. Vervolgens kom ik erachter dat zij bijna niet te krijgen zijn, bijna uitgestorven en aan inteelt onderhevig. Dan begrijp ik ook plots waarom ik die soort gekozen had. Vanuit het protectionisme van Groot-Brittanië, dat de grenzen sluit om dierentransporten te weren. Een dergelijke onvruchtbare hen zette ik dan bij één van mijn eerste kruisingen, waardoor de vruchtbaarheid terugkwam. Op het moment dat ik daarmee bezig was, was er een hele discussie over de Europese Unie, waarin Engeland niet mee participeerde. De volgende dag stond het op de cover van de Times: dat deze kippenkruising nog beter was dan de Europese Unie, omdat Engeland, Frankrijk en België hier wel een vruchtbaar verbond opleverden; Ik luister dus naar het appél van de kip. Die brengt mij tot de plaats waar ik met heel mijn verhaal moet zijn.
Waarom ben je geen wetenschapper, schrijver of activist geworden? Ik denk visueel, beeldend. Als ik kijk naar iemand, dan ‘lees‘ik wat iemand aan het vertellen is. Ik hoor soms bijna niet wat er gezegd wordt. Alles wat gezegd wordt, is maar een uitdrukking van iets wat je misschien niet wilt zeggen. Wij hebben in onze maatschappij een soort norm opgesteld, die bepaalt dat iedereen zich maar moet uitdrukken in taal. Maar er is maar een heel klein percentage van mensen, die zich vereenzelvigen met hetgeen ze zeggen.
Je timmerde al vanaf je vijfde broedkasten in elkaar? Ja, dat is eigenlijk een heel mooi verhaal, waar ik nog maar recent achtergekomen ben. De plaatselijke bakker bracht op een bepaald moment in een broodzak vier kuikens mee. Nu moet je weten dat ik twaalf jaar in de keuken
gestaan heb en patissier geworden ben. Dat was tussen mijn 20e en 32e jaar. Die bakker heeft toen met die broodzak mijn hele toekomst bepaald. Hij was naar ons huis gekomen, omdat wij een tuin hadden en een volière met vogeltjes. Ik was heel blij met die kuikentjes en heb toen een broedkast gekregen van mijn ouders. En zo begon het verhaal van de kippen.
Was je ook creatief bezig? Ik was wel altijd aan het tekenen en ik deed de avondacademie. Mijn ouders stimuleerden mij niet om de kunstacademie te doen, maar wél om te tekenen. Dat is op zich vrij bizar, aangezien ze allebei een creatief beroep hebben. Ik ben ze vreemd genoeg ongelooflijk dankbaar, dat ik geen academie gedaan heb. Ik was anders nooit kippen gaan kweken als kunstenaar. Tenzij ik uit het framewerk gebroken was van de academie. Ik ben de keuken ingetrokken en heb als patissier geleerd hoe stérk een ei is, en hoe sterk aanwezig in veel gerechten; bijvoorbeeld als bindmiddel. Dat inspireerde mij om nog méér het kippenproject uit te bouwen. 90% van onze medicatie is ook gemaakt van eieren.
Vertel eens... De medicatie is begonnen bij slangen, bij reptielen, met hun gif. Daarna kwam men bij kippe-eieren, ook omwille van het beenstof, hoewel dat maar een klein percentage is van het ei dat gebruikt wordt. Bijv. voor het binden van verschillende stoffen. Maar los daarvan...iets dat zo sterk is en zo verweven is met onze cultuur, over de hele wereld... daar moét haast wel iets mee aan de hand zijn. In 2003 stond de kip ineens op de cover van het presigieuze tijdschrift Nature, met het bijschrift dat de kip de komende 50 tot 100 jaar misschien wel voor de grootste medische doorbraak gaat zorgen. Dat is de enige bevestiging die ik heb voor mijn denkbeeld en die ik al 15 jaar communiceer. Ik volg dus wel de wetenschappelijke sporen, maar laat die ook meteen weer los. Voor mij blijft de conclusie en de spanning van de kunst daarin belangrijk. Als ik mij zou begeven in de verdieping van het andere, verlies ik de lijn waarop ik de inspiratie moet brengen. Die is mij gegeven en ik hou me alleen bezig met dat wat mij gegeven is. Als op het einde van de rit blijkt dat ik een wetenschapper ben, dan komt er wel een signaal. Het project loopt op een lijn. De oerkip leeft op de grens van de bewoonde wereld en de jungle. De kunstenaar doet dat ook. Maar het is dié lijn die de inspiratie geeft aan de verschillende velden. Die velden staan aan de zijkant en als die velden vinden dat ze moeten kruisen op een bepaald punt, dan zal ik op dat punt iets doen wat op mijn lijn past en ‘zij’ zullen iets doen, wat op hun lijn past. Zo kun je
B l i s s februari 2009-17
natuurlijk sporen trekken naast elkaar. Dat is het hele patroon van onze samenleving, dat één groot raster is. De horizontale lijn is de lijn waarop de manipulatie gebeurt. Hier heb je twee mogelijkheden. Ofwel ga je het consumeren en dan blijf je horizontaal, ofwel ga je het laten muteren en transformeren en dan zit je op de verticale lijn. Bij zo’n verticale lijn, ontwikkelt zich terug een horizontale lijn en dan heb je weer de keuze voor manipulatie of mutatie/transformatie. In die manipulatie zit heel veel pijn, want consumptie brengt je terug tot terugval/degeneratie. Op de horizontale lijn worden dingen ‘gebruikt’, op de verticale lijn werken dingen constructief. Je kunt daar bijna niets ‘opgebruiken’. Enkel op het kruispunt kan even iets gedaan worden, waardoor je weer de sprong kunt maken. Dat heeft te maken met je openstellen voor wat er is. Je moet de energie kunnen blijven herkennen en associaties maken én afwegen wat je nu moet doen. Je kunt ook springen in de associaties en terechtkomen in een complete valkuil. Niet alle info is bedoeld voor jouw leven. Je moet kunnen herkennen wat voor jou bedoeld is en wat niet. Dat proces is bij mij reeds voltrokken.
Waar denk jij aan bij het begrip puurheid? Besef van je onzuiver- of onwetendheid. Denken dat je opgebouwd bent uit allerlei elementen die beseffen dat je vol met ingrediënten zit, die tegen je aan het praten zijn. Het zijn die verschillende lagen die maken dat jij, jij bent.
Vind jij jezelf eerlijk? Ja, ik denk het wel. Als ik zelf iets zou zeggen dat niet waar is, dan kun je via het kunstwerk lezen hoe het eigenlijk zit. Dat is mijn taal. Ik vind eerlijkheid heel belangrijk. Bij mijn weten ben ik eerlijk, want er zit niets in mijn hoofd dat me achtervolgt daarover. Als ik tegen mijn eigen spelregels inga, dan achtervolgt het mij. Dat is niet het geval. Ik heb niets recht te trekken. Ik maak geen compromissen.
Ga je in je werk/ relaties tot op het bot? Ja, ik ga tot het uiterste voor mezelf. Ik heb wel geleerd dat ik de last niet bij derden wil leggen. Dat heb ik geleerd in mijn keukenperiode, toen ik probeerde om iedereen op diezelfde lijn te krijgen. De kunst laat meer ruimte voor discussie. Ik heb mij volledig losgemaakt van kritiek.
Ben jij bezig met biologische voeding of fairtrade...? Nee, ik ben daar niet doelbewust mee bezig. Ik ben wél bewust bezig met de positie van de mens t.a.v. de natuur. Als onderdeel van de natuur in plaats van als middelpunt. De natuur is altijd sterker dan onszelf. De natuur kiest altijd zijn weg om te overleven. Zelfs in de hele problematiek om de natuur te beschermen, lijkt het alsof wij de positie kiezen die de natuur zou moeten innemen. Maar het zit heel anders. Als wij onze ‘contracten’ met andere organismen niet maken, dan zullen wij niet overleven. Daarom is het belangrijk om collectief die contracten te maken en niet individueel. We moeten niet enkel vanuit onszelf denken. Het uitgangspunt moet zijn: de natuur overleeft, hoe dan ook. Dus moeten we collectief beslissen om de natuur te respecteren in de overeenkomst tot alle organismen die leven in de natuur. De gedachte vanuit onszelf is enkel een machtsgedachte, die zegt dat wij ‘iets moeten doen met de natuur’. Dat is een volstrekt verkeerde gedachte. Dat wij de natuur kunnen kapotmaken. De natuur kan òns kapotmaken. Wij zijn de natuur. Als je in je hoofd de klik en de ‘andersom-beweging’ maakt, dan gaan we veel collectiever denken over het beschermen van de natuur. Nu zeggen we: “de natuur is in gevaar.” De omgekeerde gedachte zegt:”Wij zijn in gevaar.” Als we dat beseffen, krijgen we weer terug het gevoel van nederheid en verbondenheid in plaats van macht. In een maatschappij waar geconsumeerd wordt, maak je je comfort en je veiligheid en creëer je een valkuil. Daarin verlies je je in de illusie dat je je kunt afschermen. Als het morgen regent, dan heb ik een dak, als er morgen een giftige stof vrijkomt, dan kruip ik in mijn kelder. Dat is een redenering vanuit afscheiding. Ik pleit voor andersom denken.
Hoe bereik je ‘de mensen’ en ‘de gemeenschap’?
EDEN BIO-GROENTESAPPEN, je dagelijkse portie vitaminen, mineralen en rechtsdraaiend melkzuur
Door intentie en de de verbintenis te maken. Door weer grote ‘denktanks’ te gaan organiseren, waarbij filosofen, kunstenaars, politiekers en ondernemers aan één grote tafel zitten en visionaire beelden proberen te scheppen. Daarmee kun je dan het collectief inspireren, wanneer je die beelden laat samensmelten. Ik had recent een gesprek met een gen-specialist, die vertelde dat hij in zijn jeugd gered werd door eieren. Hij leed aan geelzucht en de dokter had hem een recept voor een mengsel gegeven van eigeel en saffraan, wat absoluut niet evident was. Hij genas inderdaad. De redenering was, dat je het gelijke met het gelijke moest bestrijden, zoals bij de homeopathie. In dit geval: geel met geel. Als een principe van een maatschappij assembleert,
dan moet je ook de oplossing in een assemblage zoeken. Het principe van vaccinatie. Ik ben bovendien van mening dat fictie bestaat. Elke mogelijke gedachte of idee dat bedacht kan worden, kan ook bestaan. Dus ik pleit voor ‘denktanks’, die ideeën bedenken die nog niet eerder bestonden.
Dokters: regulier of alternatief? Regulier, maar ik ben niet vaak ziek. Ik heb wel lang in een soort paniek geleefd rondom ziekte. Dat hing samen met tormentatie, maar daar ben ik van bevrijd. Dat heeft te maken met je weg. Ik ga naar een reguliere arts, omdat daar mijn meeste vrienden zitten. Ik geloof wel in de versmelting van de klassieke en de andere geneeskunsten.
Welke waarden wil je meegeven? Dat we ons onderscheiden van het reguliere dier, doordat we in staat zijn om de ander te helpen. Ik zou graag willen dat mijn kinderen bewust zouden leven. Je moet er niet vanuit gaan dat de natuur verkeerd in elkaar zit en dat wij dat dus moeten corrigeren. Ik zou ook wensen dat het kind het ‘omgekeerd’ zou bekijken. Dus als iemand iets zegt, dat je het dan kunt ‘spiegelen’. Ik zou overigens niet willen dat mijn kind denkt zoals ik. Misschien heb ik er daarom geen. Het is bijna onvermijdelijk dat je een situatie schept, waarbinnen het kind zich niet volledig vrij voelt.
Wie zijn jouw helden? Picasso is mijn absolute held. Evenals Einsteijn, Buys, Warhol, Newton, Anish Kapoor... Volgens mij hebben deze mensen met elkaar gemeen dat ze ‘globaal’ kunnen denken over onze maatschappij. Ze hadden een extra zintuig dat de wereld anders doet denken. Ze hebben een generatie veranderd.
Lijk jij meer op je moeder of je vader? Ik ben een absolute kruising tussen beide
ouders en onderschat ook niet de invloed van de grootouders. Ik heb er een ‘soepke’ van gemaakt. Mijn grootmoeder was een zeer goede kok, mijn grootvader een beenhouwer, mijn moeder modeontwerper en mijn vader is kunstenaar. Het zijn deze ingrediënten, met name van de familie langs moeders kant, waarmee ik veel gelijkenissen zie. Qua karakter? Mijn moeder kan makkelijker over dingen heenstappen en dat kan ik ook. Mijn vader is een enorm goed mens. Hij kan zeggen:”ik moet voor mijn vier kinderen zorgen en daarom kan dit of dat niet.” Ik ben meer een ‘recht-door’ mens. Ik zorg dat ik maak, wat ik te maken heb.
Wie of wat ergert je het meest? Dat wij globaal niet inzien dat wij eigenlijk maar mens zijn en een optelsom van dingen. Er zijn drie ‘regels’: Als je zegt dat iemand fout is, wilt dat zeggen dat je wilt evolueren. Als je zegt:”ik ben fout”, dan is je evolutie in gang gezet en als je kunt zeggen:” eigenlijk is niemand fout”, dan is de evolutie voltrokken. Dus als men met vliegtuigen in torens begint te vliegen, dan is dat een sollicitatie naar evolutie. Wij kunnen hier dus zeggen dat men aan de andere kant van de wereld de wens heeft om te evolueren. Hoe kunnen wij dat in gang zetten? Vanuit politiek standpunt wordt er alleen strategisch gekeken. Maar je moet kijken naar wat er gebeurt en waarom. Dingen gebeuren bijvoorbeeld uit frustratie. Er zijn altijd diverse belangen, die veel kunnen vertellen. We mogen ons niet vergissen in de redenering dat bepaalde dingen niet kunnen samengaan, zoals bv economie, politiek, spiritualiteit en kunst. Mijn werk heeft òòk een economische weerslag. En ook al ben ik normaal niet met economie bezig, toch zou ik een lezing kunnen geven over de economie van morgen, vanuit mijn werk gezien.
Wat waardeer je in een vrouw? Wereldsheid. Het vermogen om vanuit een groter geheel te kunnen denken.
En welke eigenschap in een man? Het vermogen om los te kunnen laten.
Je belangrijkste levenskeuze? Om op vijf-jarige leeftijd vier kuikens van de bakker als gift te aanvaarden.
Wat is je grootste angst? Sterven voor de voltooiïng. Voor het verwezenlijken van het aanwezige potentieel.
Ooit een mystieke ervaring gehad? Ja, dat was eind 1999, van het één op het andere moment was er een heleboel elektriciteit in mijn lichaam en mijn hoofd. Er kwam een soort doorbraak, waarin ik al mijn ballast kwijtraakte. Ik wist dat ik kunstenaar geworden was. Ik had het gevoel wedergeboren te zijn en maakte in één nacht een heleboel tekeningen en schilderijen.
Wat is je politieke kleur? Die heb ik niet echt. Ik heb niet het gevoel dat er sprake is van verschillende politieke kleuren. Voor mij is alles het centrum.
Van wie heb je het meest geleerd? Van mijn vader, want die is filosofisch ingesteld en heeft mij geleerd om dòòr te denken.
Wat vind je van monogamie? Ik geloof meer in seriële monogamie, waarbij je trouw bent in de geest en fysiek, tot het punt waarop het niet meer gaat.
Wanneer ben je het gelukkigst? Als ik voel dat het gelukt is om het ‘absolute’ neer te zetten in een werk. Dan ben ik bevrijd.
Wat vond je van het interview? Dit interview gaat in op de fragiliteit van iemand zijn staat en over het globale mens-zijn. Dat er hiaten zitten tussen wat je doet en hetgeen je zegt. In dit soort interviews kun je niet liegen. •
B l i s s februari 2009-19
ã
S p o r t
&
F i t n e s s
Deze column is bedoeld voor mensen die geloven dat trainen samen met correct eten dé bepalende factoren zijn voor de kwaliteit van hun leven. Kies je ervoor sterk en gezond te zijn en dit op een eerlijke manier te bereiken? Lees dan verder.
Smedend aan een sterke gestalte... moeten doen voor een beetje resultaat. Je kan echter makkelijk becijferen dat indien je correct traint en je daardoor je energieverbruik permanent opdrijft met factor 1,5 je ver boven de vereiste 4500 kcal uitkomt (zelfs zonder het energieverbruik tijdens je training zelf mee te tellen) en dit met een tijdsinvestering van 1 tot maximum 3 uur per week.
V
Tekst: Jethro Philips
orige keer legde ik uit welke factoren je best laat variëren in je trainingsschema’s. Nu gaan we het hebben over trainingsduur en –frequentie. Ongeacht je doelstelling bij het sporten, (je vetpercentage reduceren, spiermassa bijmaken of gewoon zo fit mogelijk worden), je krachtigste wapens om te bereiken wat je wilt, zijn veranderingen in je metabolisme en verbeteringen met betrekking tot je hormoonstofwisseling als gevolg van de training. Het is dus belangrijk om te begrijpen hoe je deze twee zaken het best kunt beïnvloeden. Veel mensen denken dat het nodig is om eindeloos te fitnessen om goede resultaten te boeken. Dit is zeker niet het geval. Als je trainingsschema goed is samengesteld moet naar mijn mening tussen de 2 à 3 maal per week tussen de 20 en 45 min training volstaan om ijzesterke resultaten te halen. Op voorwaarde dat de rest van je levensstijl (eet- en slaapgewoonten, stressniveau) deze niet in de weg staan. Een goede training mikt niet op energieverbruik tijdens de training zelf. Zelfs niet als je doelstelling afvallen is. Een goede training mikt op verhoogd energieverbruik in de uren en
dagen na de training. (= versneld metabolisme) Tijdens een goede training neem je een soort lening op je lichaam die je over de komende 2 à 3 dagen na de training in stukjes mag terugbetalen. Je hormonaal systeem en neurologisch systeem worden tijdens zo’n training zwaar belast en het duurt gemiddeld 2 a 3 dagen voor deze systemen volledig hersteld zijn. Dit herstelproces vergt uiteraard energie en meer dan je zou denken. Als je correct traint kan je zo je metabolisme tot factor 1,5 versnellen. Dat komt er voor een vrouw die bijvoorbeeld 2000 kcal per dag verbruikt, wanneer ze niet traint, op neer dat ze wanneer ze juist gaat trainen ze haar verbruik opdrijft naar 3000 kcal per dag. Zeven dagen op zeven. Ook op de dagen dat ze niet traint blijft haar verbruik verhoogd. Als je wilt afvallen heb je daar een caloriedeficit van 4500 kcal per week voor nodig om een halve kilo lichaamsvet per week kwijt te raken. Als je weet dat een gemiddelde trage cardiosport (wandelen, joggen, fietsen, zwemmen aan een constant tempo) zo’n 500 kcal per uur verbruikt maar in de dagen en uren na de training weinig of geen extra verbruik zal opleveren dan zou je dus zo’n 9 uur per week aan dit soort sport
Jethro Philips: Ik heb op hoog niveau competitie gezwommen tot mijn 18 jaar met Belgische jeugdtitels en Belgische jeugdrecords als mooiste prestatie. Ik beoefen zelf al 10 jaar de krachtsport en werk al 5 jaar in de fitnesssector. Momenteel als zelfstandig Personal Trainer en consulent voor fitnesscentra. T: 0487 54 48 89
20-B l i s s februari 2009
Het komt er op neer in te zien dat je tijdens een training een goede reden moet geven aan je lichaam om te veranderen maar dat de verandering zich niet tijdens de training zelf voltrekt maar in de dagen en uren na de training. Dé bepalende factor voor goede resultaten is de intensiteit en niet de duurtijd van je training. Meer zelfs, intensiteit en duurtijd zijn omgekeerd evenredig in hun onderlinge relatie. Lang en intens trainen bestaat dus niet. Ofwel is je training lang en niet intens ofwel is ze kort en intens. Enkel deze laatste manier zal ijzersterke resultaten opleveren. Intens is een moeilijk uit te leggen begrip. Het heeft weinig verband met hartslag of zweten. Veel meer heeft het verband met de hoeveelheid arbeid die je tijdens de training in zijn geheel of een bepaald stuk ervan gepresteerd hebt. De arbeid is de verplaatsing van gewicht tegen de zwaartekracht in (in verticale zin dus) maal de afstand waarover je het gewicht verplaatst hebt. Deze arbeid in verhouding tot de tijd waarbinnen je deze gepresteerd hebt geeft de uitdrukking van het gepresteerde vermogen tijdens de inspanning. Dit gepresteerde vermogen is de beste manier om je intensiteit te meten. Met deze beschouwingen in het achterhoofd kan je de intensiteit van een oefening dus opdrijven op drie manieren. Je kan een zwaarder gewicht tillen, je kan de verplaatsing van je gewicht uitdiepen of je kan sneller gaan bewegen. Kenmerkend zul je dus bij echt intense oefeningen een relatief zwaar gewicht over een relatief grote afstand in verticale zin relatief snel heen en weer laten bewegen. (relatief ten opzichte van je fysieke in psychologische gesteldheid). Algemeen kunnen we dus het volgende onthouden: train tussen de 2 à 3 maal per week kort (maximum 45 min) en intens en je zal je lichaam veel meer een reden geven om te veranderen dan wanneer je uren per week rustig aan het bewegen gaat. Volgende aflevering gaan we verder in op het begrip intensiteit met een praktische uitwerking voor mensen die willen afvallen. Voor meer trainingsadvies kunt u mij vrijblijvend contacteren op 0487 544 889. • Bliss doet in samenwerking met Jethro een gezondheidsonderzoek. Win een personal training van Jethro Philips bij u thuis! Stuur een mailtje naar Bliss. [email protected] met vermelding van ‘Jethro bij je thuis’ Schrijf ons ook waarom je persoonlijke begeleiding wilt krijgen. Vertel er ook bij of je al fitnesstraining achter de rug hebt, of je wilt afslanken, meer spieren bij wilt krijgen of je figuurcorrectie wil hebben of dat je wilt fitnessen in functie van je sport.
E
“Exploring The Next Level of Healing” door dr. Eric Pearl
r is een nieuwe wetenschap aan het opkomen, die ons traditionele begrip met betrekking tot gezondheid en genezing verandert. Er zijn meer en meer wetenschappelijke onderzoeken die zich focussen op de effecten van energie, licht en informatie op mensen. Twee pioniers op dit vlak zijn professor William Tiller en professor Gary Schwartz. Zij bestuderen de reconnective healing frequenties, die als eerste ontdekt werden door dr. Eric Pearl. De veelbelovende resultaten van deze onderzoeken worden in de loop van het jaar gepubliceerd. Dr. Tiller is hoogleraar aan de Stanford University, auteur van acht boeken, 250 wetenschappelijke verhandelingen én ster in de beroemde film What the Bleep!? Hij heeft een onderzoek geleid, waarin werd onderzocht hoe de fysieke afmetingen van een kamer of ruimte veranderen als een resultaat van energetische healing frequenties die ‘werden losgelaten op de ruimte’. De resultaten van zijn experiment in Sedona, Arizona in 2006, vond hij verbazingwekkend genoeg om het experiment nog eens te herhalen in 2007. Volgens Dr. Tiller brengt dit nieuwe, meer omvattende bereik van healing frequenties, het begrip ‘healing’ in een wijder spectrum van energie, licht en informatie, die voorbijgaat aan de klassieke definitie van energetische healing. Dr. Tiller ontdekte dat deze intelligente frequenties gemakkelijk het quantumveld van een kamer kunnen veranderen, of ‘conditioneren’ met een opzienbarend gestegen thermodynamische energie, voor 36 uren of meer, al voor de start van een seminar. Deze energie was voor iedereen, zonder meer toegankelijk. Met andere woorden: wanneer dit simpelweg de energie was, die we vinden bij energetische healing, dan zou de temperatuur in de kamer zijn gestegen met 300° Celcius! Met Reconnectieve Healing verandert de werkelijke temperatuur van de kamer niet, maar wel duidelijk de hoeveelheid energie, licht en informatie. Dr. Tiller:” Als we verdergingen met het bijhouden van de veranderingen in de kamer, ontdekten we dat het sterk gestegen energielevel in de ruimte nog steeds heel hoog was. “De effectieve temperatuur in een normale ruimte zou zijn gestegen met
300° Celcius. Dat is enorm. De eerste bevindingen zijn heel belangrijk.” Dr. Tiller vervolgt: ”Deze verschuiving van energie staat normale mensen toe, om een kamer binnen -en later uit - te komen met het vermogen om anderen én zichzelf te healen. Ongeacht hun scholing of achtergrond.” Een andere studie, waarin Dr. Schwarz samenwerkt met Dr. Melinda Connor van het Laboratorium voor ontwikkelingen in bewustzijn en gezondheid aan de Universiteit van Arizona, focust zich op de mensen die Reconnectieve Healing seminars bezoeken. In Arizona in 2006, en nog eens in Los Angeles in 2007, begeleidden Dr Schwartz en zijn collega’s hun ‘baseline energy healing’ studies, die de vermogens van mensen maten om licht en andere elektomagnetische frequenties te ontvangen, daarmee te werken, ze te voelen en om te zetten. Voor en nadat ze de seminar bezochtten. De resultaten waren opzienbarend. Van de meer dan 90 mensen die deelnamen aan de studie, was bij iedereen het vermogen geactiveerd om elektomagnetische frequenties te ontvangen en daarmee te werken, door de Reconnective Healing Seminar te volgen. het maakte niet uit of ze ervaring hadden met healing , wel of niet een praktijk hadden, oud of jong waren. Welke impact hebben deze en andere studies op de wetenschappelijke en medische wereld? Klassieke wetenschap en geneeskunde kunnen gezondheid en genezing niet langer op dezelfde manier als vroeger benaderen. De wetenschappelijke verkenningen in Dr. Tillers’ Psychoenergetic Science, in Dr. Schwartz’ boek Energy Healing Experiments en die van Dr. Eric Pearl: The Reconnection: Heal Others, Heal Yourself, plaveien het pad naar bevestiging van de krachtige effecten die energie, licht en informatie kunnen hebben op mensen. Dit soort verkenningen dragen bij aan het vooruithelpen van de mensheid naar een volgend niveau van evolutie. Ervaar deze Reconnectieve Healing frequenties bij jezelf, door je aan te melden voor een reconnective Healing seminar. Meer info: www.thereconnection.com
Twaalf jaar lang was Eric Pearl een vermaard Chiropractor in Los Angeles. Een “toevallige” ontmoeting met een joodse zigeunerin veranderde alles. In twee sessies verbond zij de meridiaanlijnen van Eric’s lichaam met de energielijnen van onze planeet en die van het universum. Ze vertelde hem over “The of Knowledge: the Keys of Enoch”. Inmiddels reist hij de wereld rond om1de ‘Reconnective Healing’ te doceren. 01-12 adv Book Bliz/bliss magazine 12-01-2009 12:47 Pagina
Dit is NIEUW! Dit is ANDERS! Dit is ECHT!
Na groot succes opnieuw in Antwerpen:
The Reconnection® Opleidingen met Dr. Eric Pearl ! Beperkte vroege intekenprijs!
Level I/II 22-24 mei '09 Level III 25-26 mei '09 Reconnective Kids 23 mei '09
Reconnective Healing® is vaak een levensveranderende ervaring, die gebruik maakt van nieuwe frequenties die heling toestaan op het niveau van lichaam, geest en ziel. Ontdek wat Reconnective Healing® effectiever maakt dan elke andere energetische healing methodiek en waarom er zoveel belangstelling is van wetenschappers, top doktoren, ziekenhuizen en universiteiten wereldwijd. “Reconnective Healing is een fenomeen in de wereld van healing.” Lynne McTaggart, bestsellerauteur van Het Veld en Het Intentie Experiment
Voor informatie, reserveringen en ervaringen van deelnemers, bezoek www.blizevents.com. Nadere informatie op [email protected] of T +31 (0)652 307 365.
Bliz EVENTS into the essence of being
Dr. Eric Pearl (VS) heeft een zeer succesvolle chiropraktijk als hij de gave ontvangt om mensen met zijn handen te genezen. Hij verbindt hen met het hogere zelf en stemt de oorspronkelijke DNA-strengen af op de gezonde blauwdruk. De Reconnectie brengt en activeert ‘nieuwe’ Axiatonale lijnen die een uitwisseling toestaan van licht en informatie, de verbinding van DNA-strengen en de reïntegratie van draden (simultaan plaatsvindende – of parallelle – dimensies van bestaan).
met C�antal
Bio-veggie-koken
Marathon Creatief 03 653 33 77 • fotografie: Jackie Borromeo
Na de feesten hebben we weer nood aan sobere voeding. Wat dacht je van een O meg a slaatje met veel groene bladgroenten en een eiwit rijk seit anbrood ?
Kruidig seitanbrood Ingredi ë n t e n Voor 8 personen • 3 eieren • blok seitan 500 g (Bertyn) • 8 teentjes knoflook, fijngehakt • 1 paprika, geel of rood, fijngehakt • 200 g gemalen kaas, cheddar of een afsmakende kaas • 200 g champignons, fijngehakt • 1 à 2 rode ui, fijngehakt • 200 g tomatensaus • 50 g kokosvezels Amanprana • 1 theelepel oregano • 1 theelepel tijm • een snuifje cayennepeper • optioneel een snuifje ongeraffineerd zeezout of Himalayazout • 1 eetlepel extra vierge kokosolie Amanprana
Bereiding • Snij de blok seitan in stukken en hak deze fijn tot je korrels bekomt. • Stoof de ui, paprika en look in een beetje kokos olie op een zacht vuurtje. Haal de pan van het vuur en meng de kokosvezels, het seitan gehakt, de kaas, de champignons, de eieren en de kruiden onder de warme groenten. • Neem een bakblik (bv voor een lange cake) en stort het mengsel hierin. Goed aandrukken zodat je een mooie vorm krijgt. Giet dan de tomatensaus erover. • Bak dit seitanbrood in een voorverwarmde oven op 175°C gedurende ongeveer anderhalf uur. • Als het mengsel gaar is (dit merk je wanneer je er met een vork in prikt en er blijft niets meer aankleven), draai je de vorm om op een bord waarop je het seitanbrood kunt serveren. Eet smakelijk.
Omega 3 vind je ook terug in groene bladgroenten. Als je dit slaatje dan bovendien verrijkt met rauwe tarwekiemen, heb je meteen een booster van mineralen en Vitamine B wat altijd welkom is na een gure winter (broze nagels, dof haar, futloos,…). Seitan is een prima vleesvervanger op basis van tarwe of spelt. Bevat tweemaal meer eiwitten dan vlees, en ook meer als tofu. Je vindt er alle 8 essentiële eiwitten in terug en je kunt er heerlijke gerechten mee maken. Goed voor jezelf, de dieren en het milieu. Bergamot (citrus Bergamia) De naam Bergamot komt van de Italiaanse stad Bergamo. Het is een citrusvrucht met een zeer aromatische schil. Wordt vaak gebruikt in parfums en in thee (Earl Grey). Tradioneel werd de olie uit de schil gebruikt als koortswerend middel en is werkzaam bij huidproblemen, lucht- en urinewegen. Staat ook bekend om de geest in balans te brengen. Reguleert het metabolisme van de vochtafdrijvende organen (lymfe, bloed, water, urine). In Italië wordt de schil aan cake of chocoladedesserts gevoegd. Het is trendy om van Bergamot een heerlijke Citrusmarmelade te maken. Bergamot is beperkt verkrijgbaar en ligt nu in je natuurwinkel.
Omega salade met bergamot en tarwekiemen Ingredi ë n t e n Voor 4 personen Voor de salade: • Mix van jonge slasoorten en kruiden zoals rode eikenbladsla, Lollo Rosso, ijsbergsla, krulandijvie, radicchio (roodlof), raketsla, veldsla, jonge spinazie, baslilicum, koriander, munt,... • 1 bergamot citrusvrucht • Tarwekiemen (rauw) van Amanprana Voor de dressing: • 1 eetl mosterd • 1 theel wijnazijn of bergamotsap • 1 eetlepel agavesiroop • 8 eetlepel extra vierge olijfolie
Meer recepten?
Hermanos Catalan • een snuifje cayennepeper • een snuifje ongeraffineerd zeezout of Himalayazout • 1 eetlepel Happy Perilla Special Bereiding Slamix wassen en droogzwieren. De bergamot (net een citroen), goed afschrobben en met een zesteschiller de schil in fijne slierten afschrapen. Deze zestes door de sla mengen. De Bergamotschil geeft een heerlijk aroma! Tip: Afwerken met dressing en een eetlepel tarwekiemen.
w w w.noble -house.t k
▲ Bio chef Chantal Voets: ‘Zeg niet zomaar citroen tegen Bergamot, al lijken ze sterk op elkaar.
c h a n t a l .v o e t s@n o b l e - h o u s e . t k
To n i j n s a l a d e “Mediterane” Ingrediënten
Frank Fol
De Groentekok
4
visions on food
140 g rode puntpaprika Olijfolie Lookteentje 1 grote sjalot 20 g bloem 150 g Griekse yoghurt Enkele takjes verse of droge oregano Witte peper van de molen Zeezout 320 g verse tonijn (om rauw te gebruiken) 1/2 Jonagoldappel 1/2 limoen 1 rijpe avocado 120 g slamix Ringvormen
Bereidingswijze • Was en verwijder de zaden uit de puntpaprika. Snij hem in reepjes. • Doe 1dl olijfolie met een klein geutje water, gesneden lookteentje en kruiden in een kookpot. • Leg hierin de reepjes puntpaprika, zet een deksel op de pot en laat ze zachtjes sudderen gedurende 30’. • Neem de pot van het vuur en laat afkoelen. • Snijd de sjalot in fijne ringen. Haal de sjalotringen door de bloem en klop ze af. Frituur ze op 140°C. • Roer af en toe met een vork door het frituurvet om te voorkomen dat de ringen aan elkaar zullen kleven. Laat ze afkoelen op keukenpapier en zout ze lichtjes. • Breng de Griekse yoghurt op smaak met peper, zout en oreganokruid. • Versnijd de tonijn tot een grove tartaar. • Snij de Jonagoldappel in kleine blokjes. • Doe hetzelde met het avocadovlees. Meng alles met het sap van de halve limoen. Voeg ook stukjes gekonfijte look en paprika toe. • Meng dit alles samen met de helft van de Griekse yoghurt. • Kruid naar smaak. • Plaats een ring in het midden van het bord en vul met de tonijntartaar. • Haal de ring weg en verdeel de sla over de 4 borden. • Strooi er enkele gefruite sjalotringen en wat oregano over. • Trek met een lepel een streep van de overige Griekse yoghurt op het bord. • Werk af met de overige gekonfijte rode puntpaprika.
Tip: Niet te koud serveren, zoniet verlies je veel aroma’s van deze prachtige mix van parfums!
Nutritioneel: Vit. A, B1 , B2 en C, kalium, fosfor, magnesium, vezels. Antioxydanten: groen, rood. Caloriewaarde: 197 Kcal per portie Uit: Denk Groenten ! - Lente Foto © 2008 Tony Le Duc Voor: Minestrone Culinaire Uitgeverij www.minestrone.be
B l i s s februari 2009-23
Winiefred zegt:
Winiefred kruidenhoekje
Een gezichtstoombadje met mirtedamp verjongt. Af en toe een glaasje witte wijn op smaak gebracht met enkele mirteblaadjes bezorgt je een jong, fris, zelfverzekerd en opgewekt gevoel.
Mirte
voor eeuwige liefde Gemarineerd varkensgebraad met mirte Ingrediënten 1 stukje varkensgebraad 150 gr courgettes 2 el olijfolie 2 à 3 mirtetakjes zeezout peper zout
• Snijd de courgettes in schijven. Bestrooi met zeezout. • Wrijf het vlees in met de olijfolie en bedek het met de mirtetakjes. • Bak het vlees bruin in een pan. Leg het vlees in een vuurvaste schaal en bedek het met de courgetteschijven. • Bestrooi met wat peper en zout. • Laat ongeveer 30 minuten bakken in een oven van 180°. • Lekker met kriel-aardappeltjes en yoghurtsaus.
Gezondheid en volksgeneeskunde
Mirte helpt bij darmstoornissen en werkt slijmoplossend. Deze specerij is goed bij blaasen urinewegaandoeningen. Mirte biedt verlichting bij ontstekingen van de mondholte, tandpijn en een droge mond. Schimmelinfecties en huidaandoeningen verdwijnen na het eten van mirtebessen. Mirte brengt een verzwakt immuunsysteem opnieuw in evenwicht. De onderdelen die als specerij gebruikt worden, zijn de blaadjes en de takken.
Geschiedenis en folklore
De kracht van specerijen Uitgever:Davidsfonds/Leuven ISBN: 978 90 5826 541 8
24-B l i s s februari 2009
In de Griekse en Romeinse mythologie en geschiedenis laat mirte geurende sporen na. Als plant van de liefde was mirte onlosmakelijk verbonden met de godin Aphrodite en haar Romeinse evenknie Venus. De legende verhaalt hoe de godin, pas geboren uit de schuimende zee, haar naaktheid verborg achter een mirtestruik. In de loop der geschiedenis maakte mirte overal in Europa deel uit van het bruidsboeket. Na de bruiloft plantte het bruidspaar de takjes om vruchtbaarheid en voorspoed af te smeken. De bruiden uit de landen aan de Middellandse zee droegen tot in de tweede helft van de 20ste eeuw op de dag van hun huwelijk een mirtekrans.
4
David Wolfe
Raw/living kitchen
visions on food
Green Giant Juice Per 375 ml geeft dit sap je 200 mg calcium (evenveel als 160 ml melk) plus 9 gram proteïnen en minder dan 1 gram vet. Bovendien is de calcium in boerenkool tweemaal meer opneembaard als de calcium uit koemelk. Voor 2 personen (750 ml) doe je volgende ingrediënten in de sapmachine: +/- 220 gram boerenkool (incl. stengels) een halve krop sla een komkommer een appel 4 selderstelen een geschilde citroen
Deze keer 2 rauwe ontbijtideeën geïnspireerd door Cherie Soria Havermoutpap met appel en kaneel Havermout doet velen onder ons denken aan onze kindertijd. Deze havermoutpap gaat nog een stapje verder dan havermout met bruine suiker van bij de Bomma. In plaats van gekookte havermout te nemen, nemen we geweekte havermoutgrutten. Elke 250 gram van dit recept bevat 387 kcal, 12 gram proteïnen, 9 gram vezels en meer dan 50% van de ADH ijzer. Voor 2 personen heb je volgende ingrediënten nodig: 1 kop havermoutgrutten een halve appel, geraspt 30 ml zuiver water een halve koffielepel gemalen kaneel 3 soeplepels rozijnen (liefst geweekt) een snuifje zout enkele schijfjes banaan Laat de havermoutgrutten een dag weken in 3 koppen zuiver water, ‘s avonds giet je dit water weg en voeg je er nog eens 3 koppen zuiver water aan toe om het nog een nacht te laten weken. ‘s Morgens giet je het water weg en je voegt er de geraspte appel, rozijnen, kaneel en zout aan toe. Goed mengen en onmiddellijk opdienen. Eet je dit graag warm? Verwarm dan de 30 ml water die je erbij moet doen om het te mengen. Voeg er eventueel nog wat schijfjes rijpe banaan aan toe.
B l i s s februari 2009-25
Craved lax met sinaasappel en basilicum
Nikola Kersting
De Wereldkeuken
100 gr suiker, 4 el grof zeezout, zwarte peper, 2 zalmfilets +/- 2,5 kg met vel, 1 scheutje wodka, 1 bosje verse basilicum, Sap van 2 sinaasappelen Voor de saus: 1,5 dl oliefolie, 3 el mosterd, 3 el sinaasappelsap, een paar blaadjes verse basilicum, 1 tl suiker, zwarte peper Meng de suiker, het zout en de peper. Verwijder eventuele zalmgraten met een pincet. Dep de zalm droog met keukenpapier en leg 1 filet met het vel naar beneden in een ondiepe schaal. Besprenkel de vis met de helft van de wodka en het sap. Wrijf de helft van het suiker-zout in het vlees en strooi er de fijngehakte basilicum over. Herhaal deze werkwijze bij de andere zalmfil-
tet. Leg de laatst bereide filet met de vleeszijde naar beneden op de andere filet. Dek af met plastiek folie, leg er een passende plank op en zet daar een zwaar gewicht op, op de zalm te pletten. Zet de zalm 24 uur in de koelkast en keer hem na 12 uur om. Verwijder de folie van de zalm en leg de filets op een snijplank. Verwijder het overtollige mengsel van de filets en snijd de filets in zo dun mogelijke plakken. Voor de saus klop je alle ingrediënten door elkaar. Voor 12 personen. Neem anders een zalmforel.
Zeebaars met aardpeer risotto en tempura van courgettes en salie 2 zeebaarzen van +/- 500 gram (gefileerd), 300 gr risottorijst, 300 gr aardperen, 1,5 liter groentebouillon, 100 gr boter, 1 ajuin fijngehakt, 100 gr parmezaanse kaas, 2 courgettes, 13 mooie blaadjes salie, 250 gr fijne tarwe bloem, zwarte peper • Schrob de aardperen goed schoon en rasp ze fijn. Doe de ajuin en 50 gr boter in de pan en laat op laag vuur en fruit ze tot ze zacht en niet bruin zijn. Doe de aardperen en de ongewassen rijst erbij en roer, totdat de korrels een vettig filmpje hebben. • Doe dan de eerste schep bouillon bij de rijst (warm), die direct geabsorbeerd wordt, en roer. • Doe er een tweede schep bij en blijf roeren tot ook deze door de rijst geabsorbeerd is. Herhaal dit tot alle groentenbouillon op is. Al roerend doorkoken en voeg zo nodig extra vocht toe. • Proef na 17’ minuten of de rijst al dente is. De textuur moet vrij plakkerig zijn, maar niet soepig. Doe nu de rest van de boter, geraspte kaas en de zwarte peper erbij. Serveer de risotto direct.
26-B l i s s februari 2009
Bereiding zeebaars: Neem een vis van +/- 400 gr per persoon. Het mooiste is het als je de kop en staart er aan laat. Laat de ingewanden verwijderen door de winkelier en zorg ook dat de schubben verwijdert zijn. • Maak met een mes een paar insnijdingen tot op de graat, dan zal de vis sneller gaar zijn. • Vul de buikholte van de vis op met verse kruiden (rozemarijn, tijm, basilicum, look etc.) en zout. Dep de vis goed droog en wrijf er ruim grof zout in. Laat een pan goed warm worden en doe er dan ruim olijfolie in en leg de vis er voorzichtig in. • De olie moet heel warm zijn en je kan eventueel de vis in de bloem wentelen om plakken te voorkomen. Maar met verse vis, een hete pan en wat geduld zal de vis niet plakken. • Laat de vis 5 minuten
bakken, draai hem om en zet de pan in een oven van +/- 180° c als het vlees wit is en makkelijk van de graat loslaat is de vis gaar. Een beetje olijfolie en citroensap volstaat als saus. Bereiding Tempura: 1 kop water 2 eetlepels kuzu of arrowroot 1 kop tarwebloem 1 eetlepel shoyu • Maak een deeg van de ingridiënten. Zorg ervoor dat het water dat je gebruikt zo koud mogelijk is. (mooiste resultaat met bruiswater). • Dompel de in plakken gesneden courgettes (+/- 1 cm) en de salieblaadjes onder in het deeg en frituur ze in de frituur van 180°c goudgeel.
Het toetje: een browny. Die was héérlijk. Helaas is er geen plek meer voor het recept. Schrijf je gewoon eens in voor een workshop. Info: www.faitessimple;be
Faites Simple - Quellinstraat 30 - Antwerpen. Reserveer voor de culinaire uitstap van je leven: 03/232 64 67
d
Home & living
In een berg in Noord-Italïe, vlakbij Ivrea, werd in de jaren ‘70 in het geheim een tempel gebouwd op een bijzonder snijpunt van drie synchrone lijnen. Op een speciaal in kaart gebracht systeem van leylijnen zijn verbindingen te zien naar Zuid Engeland, Zwitserland en Duitsland. De naam Damanhur is afkomstig van de mythische stad van het licht in het oude Egypte, die bewoond werd door overlevenden uit Mu en Atlantis. Damanhur werd gebouwd door een leefgemeenschap onder leiding van Oberto Airaudi. Inmiddels leven ongeveer 1000 mesen daar in een zeer democratische structuur. In Damanhur is het mogelijk 24 uur per dag een spiritueel en creatief leven te leiden op niveau.
I
n Ivrea werd ik opgepikt door Mocaco Tamerice, een echte Damanhuriaan sinds 16 jaar en jazz-zangeres. Zij vertelde dat ze net tot vicepresident van de ecovillage organisatie GEN was verkozen. Eigenlijk behoorden gasten minstens twee à drie dagen te blijven in Damanhur om allerlei facetten van het dagelijkse leven daar op te kunnen pikken, maar ik had maar één dag. En wat voor dag! Nadat ik een hele dag met Mocaco op pad was geweest, was ik uitgeput. Het was niet eens zozeer een fysieke moeheid, of zelfs een mentale moeheid. Ik was gewoon geshockeerd en verbijsterd. Ik vond het onvoorstelbaar dat een groep mensen, in harmonie en verbondenheid, iets hadden weten op te bouwen van zo’n hoog niveau. Elke dag wordt hier iets gebouwd, uitgevonden, nieuwe samenwerkingsverbanden aangegaan, iets gecreêerd en voor de inwoners van Damanhur is dat een tweede natuur geworden. Hun innerlijke rijkdom loopt de spuigaten uit. Evenals hun materiële rijkdom trouwens. Iedereen draagt zijn deel bij en dat lijkt zich voortdurend te vermenigvuldigen.
str
sfo
rma
a m a n hu r :
t ief De p
nD
aa
va
r
Damanhur is een internaem : s y mbo blo ol tionaal bekend centrum de voor spiritueel, artistiek, sociaal en wetenschappelijk onderzoek. Een eco-gemeenschap van leefgemeenschappen en eco-dorpen met een zich voortdurend ontwikkelende sociale en politieke structuur. De doelstellingen van Damanhur zijn: vrijheid en her-ontwaken van de mens als een goddelijk, spiritueel en materieel wezen en het scheppen van een zichzelf bedruipend levensmodel. De Federatie bevordert een economie gebaseerd op coöperatie en solidariteit. Ten einde een middel van uitwisseling, uitsluitend gewijd aan groei en ontwikkeling, te gebruiken heeft Damanhur zijn eigen aanvullende muntsysteem ontwikkeld: de Damanhurische Credito. al
en
d , puu r en t ra
n
De Tempels De Tempels van de Mensheid, in het hart van de berg gebouwd, zijn een serie ondergrondse zalen waar kunst en schoonheid een middel van communicatie worden met het Goddelijke. De zalen zijn met elkaar verbonden op verschillende niveaus d.m.v een pad dat wordt vergeleken met de reis die ieder mens onderneemt vanaf zijn geboorte tot zijn dood en opnieuw bij zijn wedergeboorte: de Tempels van de Mensheid vertegenwoordigen voor hen die er binnentreden een echt initiatiepad. Mocaco vertelt: ”Veel mensen denken dat wij onze inspiratie voornamelijk uit het oude Egypte halen. Dat is niet waar en we lachen daar een beetje mee. Bij wijze van grap hebben we op alle plekken in de tempel waar zich een geheime doorgang of trap bevindt, een uitgesproken Egyptisch motief gebruikt.”
Blue Temple:
Dit is de oudste hal. De blauwe tempel wordt gebr u i k t voor meditaties op socia le k westies. E en plek voor inspiratie en ref lectie. Ter inspiratie bevindt zich hier een troon va n terracot ta, gepla at st in een nis in de muur. De vloer heeft als onder werp de tarotkaart ‘De Ster’: het symbool van praktisch idealisme. Ha ll of Water: Opgedragen aan water en het vrouwelijke principe. De hal heeft de vorm van een kelk, symbool van ontvankelijkheid, dienstbaarheid en de capaciteit om te ontvangen. Zeven traptreden leiden naar een raam, opgedragen aan de maan en gemaakt in Tif fa ny en koudgeschilderd gla s. Ha ll of Earth: Opgedragen aan het mannelijk principe, de aarde, als element en planeet, en aan de herinner i n g va n voorbije reï nc a r nat ie s . Hall of Metals: De hal ontleent zijn naam aan het feit dat het de verschillende leeftijden van de mens representeert. Volgens de Damanhuriaanse filosofie is iedere levensfase gelinkt aan een metaal of element. De acht ramen in de muren van de hal, kunnen gelezen worden als een boek. Een landschap vormt de achtergrond, met een gezicht op de voorgrond, die een levensfase verbeeld. Bovenaan het raam is de paarde-
bloem verbeeld in alle stadia van groei. Het Labyrinth: De grote hal heeft de vorm van 3 hoge middenschepen met spitse bogen, die verbonden zijn met 3 volgende bogen, om een soort van labyrinth te creëren. Deze ruimte is opgedragen aan het verhaal van de mensheid. Zestien ramen gemaakt met Tiffany techniek verbeelden de 16 godheden uit verschillende culturen Hall of Spheres: Deze hal is 5 m x 7 m. Het plafond en de bovenkant van de muren zijn bedekt met 24-karaats goud. Dit materia a l wa s in eerste instantie gekozen, omdat het in deze ruimte functioneert als een isolator. Acht kristallen bollen staan opgesteld in acht nissen, die gedecoreerd zijn met mozaïek. Deze hal bevindt zich op het precieze snijpunt van drie belangrijke synchronische lijnen. Vanaf hier is het mogelijk om contact te leggen met alle punten op de planeet en boodschappen, ideeën en dromen te versturen, om harmonie te helpen creëren tussen naties en mensen. Hall of Mirrors: is een ruimte van 1200 m3, opgedragen aan de hemel, de lucht en het licht. Deze hal heeft de grootste koepel gemaakt in Tiffanyglas in de hele wereld. De koepel stelt zonne-energie en leven voor.
Eco-gemeenschap Damanhur Mocaco is niet jouw echte naam, maar heb je gekozen toen je hier kwam?
Ja, iedereen die hier wilt wonen, kiest een nieuwe naam. De naam moet aangeven dat je jezelf en je talenten kent. Je moet echt aantonen door allerlei creatieve acties in je proefperiode van 6 maanden in Damanhur, dat je je gekozen naam waard bent. Toen ik 15 jaar geleden hier kwam, wou ik de naam ‘dolfijn’ kiezen of ‘Lion’, maar die namen waren al in gebruik.Op een bepaald moment kwam mijn huidige naam gewoon op mijn pad. Ik houd echt van apen en speciaal van macaco’s. Ik ging toen wat speurwerk doen en ik ontdekte dat deze apen een heel groot aanpassingsvermogen hebben. Ze leven heel harmonieus en gelukkig samen in een groep en kunnen dat ook met mensen. Ik vond dat dus een perfecte naam voor mezelf ! Mijn tweede naam Tamerice, is een plant die dicht bij zee groeit, vooral in de mediterrean. Het is een hele oude plant en ik vind hem heel mooi. Mocaco Tamerice, mijn gids in Damanhur
B l i s s februari 2009-29
De ateliers waar de sculpturen, schilderingen, Tiffany glasramen, mozaïek e tc . worden g e m a a k t , be v i nden z ic h voornamelijk in een voormalige Olivetti fabriek, die in 20 0 4 na een g rond ige renovatie heropend werd als Damanhur Crea. Het is een muti-f unctionele ruimte, een levend laboratorium wa a r ook een school, gezondheidscentrum, conferentiezaal en winkel is gevestigd.
Damanhur Crea ligt enkele kilometers verwijderd van Damanhur en is een multifunctionele ruimte, een ‘levend laboratorium’ waar ideeën en dromen worden vertaald in artistieke objecten, culturele evenementen, workshops en duurzame ecologische projecten. Er is ook een school ondergebracht, een winkel waar biologische voeding en natuurlijke producten worden verkocht, een ecologisch architectuurbureau, een schoonheidsinstituut, verschillende alternatieve therapeuten hebben er hun praktijk, er is een biologisch restaurant etc. Er zijn ook de ateliers, waar restauratiewerkzaamheden plaatsvinden, sculpturen gemaakt, mozaïek, sieraden, muziekinstrumenten...een kunstgalerie en een café. Het gebouw heeft een modern conferentiecentrum, genoemd naar de industrieel en sociaal hervormer Adriani Olivetti, die in de jaren ‘50 dit complex creëerde om werk te verschaffen aan de groeiende populatie
inwoners van de vallei. Het hernieuwde gebruik van dit complex is een uitstekend voorbeeld om een verlaten industriëel gebied nieuw leven in te blazen. Het structurele werk vraagt grote zorg, met de bedoeling om het gebouw aan te passen aan de behoeften van de gebruikers van Damanhur Crea. tegelijkertijd worden de karakteristieke kenmerken van het complex, zoals Olivetti het bedoeld had, gerespecteerd. Een soort eerbetoon aan zijn vooruitstrevende concept van de relatie tussen het individu, de onderneming en het territorium. De transformatie van de plek is een ‘pilot-project’ voor Valchiusella, waarmee de Federatie van Damanhur een sociaal model van harmonieuze duurzaamheid ontwikkelt en promoot. In Damanhur houdt men zich ook bezig met wetenschappelijke experimenten en ecologische (bouw)projecten. Daarover de volgende keer. •
column
�ernard �ietaer Duurzame Voldoening
klimaatneutraal met Soil & More
V
anaf de herfst van 2008 mogen Weleda Nederland en Weleda België zich klimaatneutraal noemen. Na een aantal jaren zelf actief de CO2-uitstoot te hebben verminderd, compenseert Weleda nu haar resterende Co2-uitstoot door aankoop van emissierechten. Tegelijkerijd maken ze stap voor stap hun producten klimaatneutraal. De partner met wie Weleda nu samenwerkt om dat te realiseren is Soil & More International. Soil & More is een Nederlandse onderneming die o.a. grootschalige composteringsinstallaties opzet. Ze maakt gebruik van een bijzondere composteringsmethode, die oorspronkelijk is ontwikkeld door biologisch-dynamisch landbouwpionier Ehrenfried Pfeiffer. Kunstmestgebruik in de gangbare landbouw veroorzaakt nitraatuitspoeling, waardoor woekervegetatie ontstaat in rivieren, met het dichtslibben daarvan als gevolg. Soil & More maakt compost van het organische afval afkomstig uit steden, de landbouw en levensmiddelenindustrie, maar ook uit de woekervegetatie uit dichtslibbende rivieren. Met de composteringsmethode van Soil & More wordt de uitstoot van broeikasgassen op meerdere manieren beperkt. Het organische afval wordt normaal gesproken op afvalbergen gestort, waarbij door het rottingsproces het gevaarlijke broeikasgas ‘methaangas’ ontstaat. Dit gas werkt 21 maal sterker op klimaatverandering dan CO2. Door compost te maken van het organische afval draagt Soil & More niet alleen direct bij aan vermindering van de uitstoot van methaangas, maar ook aan verbetering van het afvalverwerkingsproces. De hoogwaardige compost wordt vervolgens ingezet als vervanger voor kunstmest. Het broeikasgas ‘lachgas’ (werkt 300 maal sterker op klimaatverandering dan CO2), dat bij productie en toepassing van kunstmest vrijkomt, wordt hiermee eveneens teruggedrongen. Maar liefst 17% van alle broeikasgassen wereldwijd wordt veroorzaakt door kunstmest! De compost van Soil & More biedt telers een alternatief voor kunstmest en draagt bovendien bij aan een hoger humusgehalte van landbouwgrond, waardoor CO2 uit de atmosfeer aan de grond wordt gebonden. Dit is een derde actieve bijdrage aan de reductie van broeikasgas. De vermindering van broeikasgassen, die door het composteringsproject ontstaat, wordt berekend en omgezet in emissierechten (Carbon Credits). Eén Carbon Credit staat voor de vermindering van één ton CO2 (waarbij methaan en lachgas worden omgerekend naar CO2-equivalenten). Carbon Credits kunnen op hun beurt weer worden verhandeld. De bedoeling is dat degene die eigen CO2-uitstoot wil verminderen, emissierechten koopt van bedrijven die door hun activiteiten juist CO2-uitstoot verminderen en daarvoor Credits krijgen toegekend. Soil & More biedt Carbon Credits aan in het topsegment, met de hoogste waarde per credit. Dit kan omdat haar composteringsproject is gecertificeerd door een van de zestien instellingen, die daartoe door de Verenigde Naties zijn geaccrediteerd. Met het composteringsproject van Soil & More worden nog extra waarden toegevoegd: verbetering van bodemvruchtbaarheid, het waterbergende vermogen van de grond, versterking van het weerstands- en immuunsysteem van de gewassen, verbetering van het ecosysteem, ondersteuning van locale economieën en locale werkgelegenheid. Weleda en Soil & More werken er aan om de ‘CO2-voetafdruk’ in kaart te brengen voor de individuele Weleda-producten (Full Product Cycle Assessments) en deze te compenseren. Bij een klimaatneutraal product wordt de CO2-uitstoot van het proces van grondstof tot productie tot consument gecompenseerd. De eerste vijf klimaatneutrale producten van Weleda zijn: Arnica Massageolie, Amandel Gezichtscrème, Lavendel Ontspanningsdouche, Calendula Bodycrème en Zilverspar Verkwikkingsbad. Meer info: www.weleda.be •
Onderstaande brief schreef ik tien jaar geleden aan mijn beste vriend uit mijn middelbare schooltijd, die nu als benedictijner monnik bij het Titicacameer in Zuid-Peru woont. Daarin leg ik uit waarom ik steeds meer geloof dat het scheppen van een Gouden Eeuw van duurzame Voldoening mogelijk moet zijn. Nog tijdens dit leven. Mijn goede vriend Pierre, Ik ben bezig een boek te schrijven over een onderwerp dat jij - in jouw afzondering als monnik aan het einde van de wereld - waarschijnlijk weinig relevant zult vinden. Niettemin ben jij, van alle mensen die ik ken, een van de echt weinigen die in uiterste luxe leven: in staat te zijn al je tijd en energie te wijden aan het volgen van je roeping, te zijn die je wilt zijn, zonder enige geldzorgen. Ik vind het ironisch dat monniken, die niets hebben, of misschien de erg rijken, of de buitengewoon begaafden, zich jouw gelijkmoedigheid ten aanzien van geld kunnen veroorloven. De rest van ons, de grote meerderheid van de mensen, zelfs in de rijkste landen ter wereld, zijn gezwicht voor de verplichting - of moet ik zeggen, de verleiding - om ‘het brood te verdienen’ op een manier die niet echt overeenkomt met wat we echt zouden willen doen of zijn. Hoeveel hebben we van ons wezen moeten opgeven, van wie we echt willen zijn, in dit proces van geld verdienen? Velen hebben zelfs niet durven uitvinden wat zij echt zouden willen doen, uit angst dat het te pijnlijk zou zijn om daarna terug te keren naar het ‘normale’ werk. Het spel dat we spelen is dat we - later, als we met pensioen gaan, als we genoeg geld opzij hebben kunnen leggen - voor onze dromen zullen gaan zorgen. Sommige mensen doen dat met kleine stapjes. We haasten ons door de week, zien uit naar het weekend of een vakantie, wanneer we echt gaan doen wat we echt willen doen. je weet dat ik niet altijd optimistisch ben geweest over de toekomst van de mensheid. Je weet dat ik ‘realistisch’ genoeg was om geen kinderen te willen hebben als zij regelmatig bang zouden moeten zijn voor vernietiging door een atoombom, zoals het geval was tijdens de Koude Oorlog. Dus waar ik over gedroomd heb, komt voor jou misschien als een verrassing. Ik heb de mogelijkheid gezien van een Gouden Eeuw van Duurzame Voldoening, waar het geld dat we gebruiken ons in staat zal stellen om onszelf te zijn. Ik heb durven dromen dal elk kind dat in deze wereld wordt geboren als voornaamste zorg zal hebben, te ontdekken wat zijn of haar roeping echt is en de gelegenheid zal hebben om in die ontdekkingsreis echt goed te zijn. Wat is de zin van het leven als we het genie doden nog voordat iemand weet op welk gebied zij een genie is? Wat als de schaarste niet vooral ‘daarbuiten’ in de natuur is, zoals we allemaal eeuwenlang hebben geloofd? Wat als het geldstelsel dat we gebruiken, waardoor we collectief zijn gehypnotiseerd, voortdurend juist die schaarste creëert die we het meeste vrezen? Wat als elk kind door de beste leraren op hun eigen gebied van geluk kan worden aangemoedigd? Wat als elke straat in onze steden een werk van schoonheid zou worden. Waarom kunnen we geen geldstelsel ontwerpen dat voor ons werkt, in plaats van dat wij voor dat stelsel werken? Waarom zou informatie schaars moeten zijn, vooral in een tijdperk waarin de technologieën van het informatietijdperk zich als een lopend vuurtje over de wereld verspreiden? Ja, ik moet toegeven dat het niet zo eenvoudig is. Voor je hieruit opmaakt dat ik volledig gek ben geworden, vraag ik je om naar me te luisteren, met me mee te gaan in het onderzoeken van wat nieuwe mogelijkheden. Ik hoop dat je ze net zo verrassend en leuk zult vinden als ik dat doe. Je vriend Bernard Bernard Lietaer, Leuven (°1942) is een BelgischA merikaans econoom. Professor Lietaer was diegene die achter de schermen voor de Europese unie, de Ecu schiep, de voorloper van de Euro. Zijn boek ‘Geld van de Toekomst’ (2000) is waarschijnlijk het bekendst. Hij leeft momenteel in Boulder, Colorado.
B l i s s februari 2009-31
Marathon +32 (0)3 653 33 77
▲ Verrijk je maaltijden met bio-tarwekiemen van Amanprana
„Ik kies alléén voor extra vierge. De koudgeperste oliën van Amanprana dragen bij tot mijn serene levenskracht“ 5x extra vierge olie van Amanprana voor smeren, bakken en frituren Amanprana kiest bewust voor extra vierge. Immers: hoe dichter bij de natuur, des te minder bewerkt, des te gezonder de olie is. Varieer met deze lekkere extra vierge oliën zoals je varieert met groenten en fruit. Ontdek hun lekkere smaak en hun specifieke gezondheidsvoordelen. Amanprana draagt bij tot een jong en mooi uiterlijk, bevordert de calcium- en magnesiumopname, ondersteunt de darmwand en de spijsvertering, verhoogt de weerstand, levert lecithine, vitamine E, carotenen, plantaardige sterolen, polyfenolen,...
Het nieuwe Boek van Annemarie Postma, ‘Het leven is perfect’ Annemarie Postma, levenscoach. Haar boeken, columns en lezingen over eigenwaarde zijn levensbeschouwelijk en kritisch. Ontdek 7 ‘eetweken’ en 7 principes voor een (h)eerlijk leven. Hoe je geblokkeerde levensenergie weer vrij kan maken voor een gezond en gelukkig leven. Prijs: €19,95
Verkrijgbaar in de natuurwinkel Info: 03 653 25 41 www.noble-house.tk
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
Waarom Amanprana bio-tarwekiemen je maaltijden verrijken Tarwekiemen zijn de essentie van het leven van de tarwekorrel. Vanuit de kiem ontstaat een nieuwe plant. Het is een opslagplaats van vitamines, mineralen, eiwitten, gezonde omega-3/6/9, vezels en nog vele goede voedingsstoffen en anti-oxidanten zoals lecithine en 800mg alfa-liponzuur per 100g. Strooi ze in drank, muesli, soep, yoghurt, sausen, pasta, rijst, aardappelen en op groenten, salades en brood (niet mee verhitten, achteraf toevoegen) of eet ze afzonderlijk, 1 tot 6 eetlepels en meer per dag. Ze geven gerechten een heerlijke en zoete smaak. Deze plooizak beschermt tegen zuurstof en licht. Op bio gecontroleerd door Blik. 0% genetisch gemanipuleerd en 0% radioactief bestraald. Verkrijgbaar in 2 versies. Rauw: 100% natuur, 100% actieve enzymen of veredeld: thermisch ontbitterd maar niet geroosterd. 100 g*
%Adh
B1thiamine 1,8 mg 128% AlfA-liPonzuuR B2 riboflavine 0,8 mg 50% is een B3 niacine 10 mg 55% zeeR steRke B6 pyridoxine 1 mg 50% Anti-oxidAnt B9/B11 folium 500 mcg 50% Vit E (6 soorten) 25 mg 250% die een Zn zink 14 mg 93% insulineCu koper 0,7 mg 63% AcHtige Mn mangaan 20,3 mg 579% weRking Fe ijzer 9,3 mg 66% Mg magnesium 325 mg 108% Heeft. Cr chroom 70 mcg 56% AlfA-liPonzuuR Se selenium 113 mcg 161% HelPt P fosfor 1000 mg 125% alfa-liponzuur 800 mg** oVeRVloedige B5 pantoteen 1,4 mg 23% suikeR in B12 cobalamine 0,2 mcg 20% Het licHAAm K kalium 957 mg 24% te VeRBRAnden Ca calcium 71 mg 9% lecithine 2g **breedspectrum anti-oxidant geen ADH maar 100mg wordt algemeen aanbevolen
d
Home & living
Stobalen-architectuur kan design, modern, organisch of klassiek zijn. Foto: Van Landeghem
Het verhaal van de drie biggetjes en de wolf ten spijt, is een huis opgebouwd uit stro wel degelijk een duurzaam alternatief voor de klassieke baksteen. Architect Herwig Van Soom heeft van strobalenbouw zijn specialiteit en passie gemaakt. Als eerste architect in België trok hij zijn eigen woning op uit strobalen. Intussen is hij al aan zijn vijfde project toe. Wij stellen hier graag zijn laatste nieuwbouw aan u voor.
Tekst: Emmy Vandenbosch en ir. Bruno Cassiers
Een huisje uit stro? A
rchitect Herwig Van Soom studeerde af in 1980 en was van bij het begin van zijn loopbaan geïnteresseerd in bio-ecologisch bouwen. Hij sloot zich aan bij het ‘Genootschap Gezond Bouwen en Wonen’, de voorloper van VIBE, en volgde de cursus ‘gezond bouwen en wonen’. De eerste bio-ecologisch geïnspireerde woningen die hij ontwierp maakten gebruik van kalkzandsteen, traskalkmortel en een houten dakconstructie. Na het volgen van de cursus ‘stro-leembouw’ was hij verkocht, ook al was er enige terughoudendheid wegens de gebrekkige isolatie. De techniek ‘stro-leem’ maakt gebruik van houtskeletbouw opgevuld met stro en leem. Na verdere studie stuitte hij op de strobalenbouw, waarbij de houtskeletstructuur achterwege gelaten wordt. Op dit moment heeft hij een driedelig aanbod voor zijn klanten. Vooreerst offreert hij de bouwwijze met kalkzandsteen, traskalk en houten dakconstructie. Vervolgens biedt hij houtskeletbouw aan en ten slotte kan men opteren voor strobalenbouw. In elk van de drie bouwwijzen doet Herwig een beroep op zonne-energie, regenwaterrecuperatie, balansventilatie en stralingsverwarming.
Aha-Erlebnis Toch is strobalenbouw zijn grote passie. Het materiaal op zich is eenvoudig, makkelijk hanteerbaar, nagroeibaar en niets belastend voor het milieu. Stro heeft heel wat voortreffelijke eigenschappen. Het is vol-
doende dragend om een constructie te creëren, isoleert goed, leent zich tot zelfbouw en stimuleert de creativiteit. Het is een soort van ‘aha-Erlebnis’ onder de bouwmaterialen. Volgens Herwig is stro zoals een ijsblok voor een iglo; die is ook gewoon beschikbaar en voldoet op alle vlakken. Hoe complexer het materiaal, hoe meer problemen zich kunnen voordoen. Zo heb je bij houtskelet maar liefst negen lagen waar iets kan misgaan. Een strobaal daarentegen is maar één materiaal. Bovenop het stro komt nog wel een pleisterlaag van leem, maar de materialen stro en leem zijn erg compatibel. Een bijkomend voordeel is dat het een dampopen constructie is. Herwig drijft de ecologische principes nog verder op door naast het stro en leem gebruik te maken van andere laagtechnologische ingrepen zoals passieve zonne-energie en aardwarmtewisselaar (buizensysteem onder de grond, waarbij in de zomer koele lucht aangezogen wordt en in de winter licht verwarmde lucht). Een huis uit stro zweert bij wat de natuur vanzelf geeft.
Nieuwbouw in Overijse Mevrouw Van Landeghem uit Overijse wilde altijd al in een lemen huis wonen, maar had bij gebrek aan alternatief haar plannen bijgeschaafd tot een gezonde houten woning. Tot ze een bezoek bracht aan Herwig’s woning en meteen verkocht was. Herwig woont er nu drie jaar en is erg tevreden over het binnenklimaat van zijn woning. De lemen
B l i s s februari 2009-33
Het dak van de nieuwbouw wordt gedragen door 5 gelammeleerde houten liggers. Aan de zijkant van het huis zijn ze voor een stuk recht. Naar het midden toe vormen ze een mooie boog. Foto: Van Landeghem
wanden geven een organisch effect en dragen bij aan de warme uitstraling van de woning. De nieuwbouw van Mevrouw Van Landeghem ging van start in juni 2003 en werd opgeleverd in de zomer van 2004. Voor strobalenbouw ben je immers gebonden aan de seizoenen. Het oogsten van het stro grijpt plaats in augustus en het pleisteren kan tot maximum eind oktober, want er moet gestopt worden voor de vorst. Voor het stapelen van de strobalen wordt een beroep gedaan op familie en vrienden. Dit creëert een grotere betrokkenheid bij de toekomstige bewoner. Ook zijn er de economische (goedkoper) en de ecologische (kortere cyclus en daardoor minder energieverbruik) voordelen. Net als bij Herwig’s woning is voor de basisconstructie gekozen voor niet-dragende strobaalwanden. Een voordeel van dragende wanden is dat ze minder hout vragen en de strobaal totaal benut wordt op zijn capaciteiten. Nadeel is dat het materiaal zich nog zet en hierdoor voor een stuk onberekenbaar is. Dit geeft een onzeker gevoel aan de architect en dat risico wou Herwig niet lopen. Bij de niet-dragende constructie wordt er gebruik gemaakt van een houten structuur die alles ondersteunt. Bij de opbouw wordt eerst het dak geplaatst om de strobalen droog te houden.
Structuur van het dak Het dak van de nieuwbouw wordt gedragen door 5 gelammeleerde houten liggers. Aan de zijkant van het huis zijn ze voor een stuk recht. Naar het midden toe vormen ze een mooie boog. Hierop zijn horizontaal balken gelegd om de 40 à 50 cm. Al het timmerhout bestaat uit Douglas. Op de top van het dak ligt een groendak en aan de schuine zijkanten ligt een cederhouten shingle dak. Dit zijn gekliefde platte plankjes van cederhout. Aan de binnenkant van het dak vinden we een gipskartonplaat, dan een leidingspouw, een damprem voor luchtdichting en cellulose platen van 17 cm. Het shingledak maakt gebruik van gebitumineerde houtvezelplaat om een dampopen winddichting te verkrijgen. Daarna volgen shingles op panlatten. Voor het groendak liggen dennenhouten planken op de isolatie. Ze kunnen goed de waterdamp bufferen. Daarbovenop komt een epdm-folie met kalk-
34-B l i s s februari 2009
steentjes en substraat, afgewerkt met sedumbeplanting. De dakoversteek is afgewerkt in ceder beplanking maar Herwig Van Soom kiest nu voor thermisch verduurzaamd hout.
Structuur van de muren De zijmuren zijn opgetrokken uit strobalen die gestapeld worden als bakstenen. Strobalenbouw is aangenaam en kan snel aangeleerd worden door zelfbouwers. Wanneer de muur opgetrokken is, wordt hij gecomprimeerd door de rond het stro aangebrachte riemen aan te trekken. Op deze manier kan het zetten van de strobalen meer gecontroleerd worden. Ze hebben anders de neiging voor een stuk in te zakken. Comprimeren is ook nodig om latere scheurvorming van leem te voorkomen en te zorgen voor stevigheid. Vervolgens wordt aan de binnenkant in verschillende lagen 4 à 6 cm leem gestreken. Aan de buitenkant vindt men 4 à 6 cm leempleister met een deel bouwkalk. Deze behandeling is nodig om te beschermen tegen brand, insecten en weersinvloeden. Een dergelijke muur heeft een grote brandweerstand en een lange levensduur. Het mengsel van leem met kalk geeft een uitzicht alsof het met een verf behandeld is. Uiteraard is het ook bij deze bouwmethode noodzakelijk om de regels van goede bouwpraktijk te volgen. Er worden dan ook kwaliteitseisen gesteld aan het stro maar die heeft vooral de boer in De zijmuren zijn opgetrokken uit strobalen die gestapeld worden als bakstenen. Vervolgens worden ze afgewerkt met leempleister. Stobalenbouw is aangenaam en kan snel aangeleerd worden door zelfbouwers. Foto: Van Landeghem
de hand. Vers stro is het best om te bouwen. Het stro kan ook opgeslagen worden om het volgende jaar te gebruiken maar het moet dan onder goede omstandigheden gebeuren. Natte leem mag ook niet bevriezen en moet voldoende snel kunnen drogen zodat het bouwseizoen korter wordt. Uiteraard is ook in deze bouwmethode belangrijk om de luchtdichting te verzorgen. Het komt er dus op neer dat de milieuvriendelijke materialen stro en leem technisch functioneel zijn, heel goed isoleren, gezond zijn om in te wonen en een lange levensduur hebben. De peilers van het dak zijn in het stro ingewerkt op een dergelijke manier dat er geen koudebruggen zijn. De muren zijn mooi afgewerkt met een sponstechniek. Ook afwerken met pleister is mogelijk. Zolang het maar om een dampopen opbouw gaat. Vooren achtergevel zijn uitgevoerd in lichte houtskeletbouw. Aan de binnenkant vinden we multiplexplaat, een luchtspouw, damprem, 17 cm rotswolisolatie (om budgetaire redenen werd gekozen voor rotswol, maar in principe kan dit vervangen worden door een bio-ecologisch isolatiemateriaal), gebitumineerde houtvezelplaat en oregon beplanking. Ook de ramen zijn uitgevoerd in oregon. De binnenmuren zijn dunne houtskeletmuren van gipskarton gevuld met rotswol en zijn allemaal afgewerkt met witte natuurverf.
Structuur van de vloeren De tussenvloer bestaat uit (van onder te beginnen): 1,8 cm zeeden beplanking, kokosmatjes, lattenwerk en zeeden beplanking. De kokosmatjes remmen het contactgeluid. Voor een gezin van één persoon is dit voldoende maar om buren te scheiden is dit niet het geval. De plankenvloer kreeg een plintje van zo’n 2 cm hoogte en dit geeft een originele toets. Zoals gezegd ligt er eerst een betonplaat voor de vloer. Daarbovenop komen kruipruimte, OSB, 19 cm cellulosevlokken en OSB. Voor de plankenvloer beneden komen kokosmatjes, lattenwerk, plankenvloer zeeden. De vloer werd luchtdicht afgewerkt. Omdat de OSB voldoende dampremmend was, werd geen extra damprem voorzien. Voor de tegelvloer werd een droge chape toegepast met speciale uitvlakkorrels op de OSB en gipsvezelplaten. Hierop werden dan de tegels aangebracht.
Architectuur Het huis staat boven op een helling. Aan de straatkant op het noorden bevindt zich een gesloten gevel met garagepoort. In de inkom bevindt zich het toilet. Vervolgens is er de woonkamer met twee nivieaus. Een eerste niveau bevindt zich boven, aangrenzend aan de bovenkant van de kachel, die centraal in de woning staat. Op het tweede niveau beneden bevinden zich rechts het tweede gedeelte van de woonkamer en links de keuken, met uitzicht op de tuin. Achter de keuken bevinden zich een bergruimte en de garage, ook bovenaan op de helling. Op de bovenverdieping zijn twee slaapkamers, een badkamer en een bureau. Het bureau staat met een vide in contact met de woonkamer en is voorzien van een klein loopbruggetje. Aan deze westkant is ook een groot raam voorzien, zodat voldoende licht binnenstroomt. De leem, de wit geverfde muren, het hout en de ruimtelijkheid geven deze woning een moderne uitstraling. • Met dank aan VIBE.
Zonne-energie: Binnenkort per strekkende meter...
Dat we nog niet massaal zonnepanelen op ons dak hebben, had voornamelijk te maken met de prijs van de panelen. Op dit moment worden ongeveer 170.000 woningen (gedeeltelijk) met zonne-energie verwarmd. De Europese ambities met betrekking tot zonne-energie zijn echter groot. Als doelstelling voor zonne-energie heeft de Europese Commissie een geinstalleerd vermogen van 3000 MW in 2010 gedefinieerd. De zonne-energiesector is wereldwijd in de afgelopen vijf jaar verviervoudigd. Met name door subsidies in de VS en in Japan. Over een paar jaar is er helemaal geen subsidie meer nodig. Dan worden zonnepanelen, net als vloerbedekking, per strekkende meter verkocht. De Nederlandse bedrijven Akzo en Shell hebben afgelopen jaren intensief samengewerkt om een ultradunne laag zonne-cellen op een rol te kunnen fabriceren. Naar verwachting is deze zonnefolie in de loop van dit jaar al te koop. De zonnefolie zet licht om in elektriciteit en is dunner dan een menselijke haar, dus ook ultralicht. De hoeveelheid energie die ermee opgewekt wordt is wel lager is dan van de bekende zonnepanelen, maar dat wordt goedgemaakt door de lage productiekosten en het eenvoudige productieproces. De folie is buigzaam, onbreekbaar en eenvoudig en veelzijdig toepasbaar.
Copyright: Siemens - Konarka
Shell en Akzo beeindigden vanwege een verschil in opvatting hun samenwerking. Akzo, dat haar deel onder de naam Helianthos inmiddels verkocht heeft aan Nuon, gaat uit van folie waarbij net als zonnepanelen relatief goedkoop sillicium gebruikt wordt. Shell denkt dat er meer toekomst zit in ‘CIS’, een legering op basis van (duur) koper die efficienter is. Zeker is in ieder geval dat zonne-folie een doorbraak zal zijn bij het gebruik van zonne-energie.
Fulvic Acid = Full Victory Fulvinezuur of Fulvic Acid is een nieuw product op de Belgische markt, maar Fulvinezuur wordt in de 21e eeuw al toegepast in vele ziekenhuizen en gezondheidscentra overal ter wereld. Vroeger leverde de natuur alle voedingsstoffen om een lang, gezond en actief leven te kunnen leiden. Maar helaas kunnen we niet meer vertrouwen op de manier hoe men ons kwetsbare voedsel bewerkt tot half dood voedsel. De bodem die we gebruiken om ons fruit en groenten te verbouwen bevat niet meer voldoende bouwstoffen voor de vitamines, mineralen en andere nutriënten die hij vroeger wel bevatte. Boeren werken nu onder hoge tijdsdruk om zoveel mogelijk producten te produceren. We zijn ons land met grote hoeveelheden kunstmest gaan bewerken. Dat bevat veel stikstof, fosforen, kalium, maar erg weinig andere voedingsstoffen. Fulvic acid bevat meer dan 70 verschillende mineralen en spoorelementen in zijn complexe structuur. Hiernaast is het in staat om mineralen en andere elementen aan zich te binden en op die manier het bijzonder actieve fulvine complex te vormen. Heel lang geleden was onze wereld gezegend met optimale groeicondities. De grond bevatte een weelde aan mineralen en sporenelementen en was rijk aan humus en microben. De mineralen waren nog niet uitgespoeld en doorgelekt in de zeeën en daardoor was de grond buitengewoon vruchtbaar. De betere Fulvic Acid gebruikt uitsluitend een natuurlijk gistingsproces wat de natuurlijke aarde nabootst, zonder gebruik van zuren of chemicaliën. Fulvinezuur bestaat uit een enorm arsenaal en scala aan in de natuur voorkomende biochemicaliën, fytochemicaliën, zeer krachtige antioxidanten, enzymen en aminozuren. Meer info Nano Health: 0488 60 26 90
Duurzaam bouwen met visie volgens bio-ecologische principes Polymere zonnecellen; semitransparante zonnefolie onderzocht.
Of...simpelweg in de vorm van verf De nieuwe fotovoltaïsche verf die uit vier lagen bestaat (een onderlaag, een laag met lichtsensorische werking, een laag elektrolyt bestaande uit titanium dioxide en een beschermlaag), wordt momenteel ontwikkeld door een commercieel verband van Britse universitaire wetenschappers en de staalindustrie waaronder ook staalconcern Corus dat vestigingen in IJmuiden heeft. In Shotton, Noord-Wales is eind oktober 2008 een proeffabriek geopend voor stalen gevelplaten met zonneverf. Het coatingsysteem is gebaseerd op een Zwitserse uitvinding uit 1991, die van de ‘organische zonnecel’. De zonneverfcoating bestaat uit drie lagen: eerst een elektrolytische laag met jodiumionen, dan een zonlichtabsorberende laag, en ten slotte een nanoporeuze laag met titaanoxide waarop de transparante geleidende deklaag komt. Zonlicht maakt dat er uit het titaanoxide elektronen vrijkomen en dat veroorzaakt een spanningsverschil tussen de coating en de stalen ondergrond. Potentieel kan de techniek op termijn 9 terawatt aan elektriciteit opwekken. Ter informatie: wereldwijd wordt momenteel ongeveer 12 terawatt aan elektrische energie opgewekt. Omdat de fotovoltaische verf geen beperkingen kent die de silicium zonnecellen wel hebben zou de zonneverf in de toekomst (in theorie) grote hoeveelheden energie op kunnen wekken tegen lage kosten.
Vlaams Instituut voor Bio-Ecologisch bouwen en wonen
VIBE biedt (ver)bouwers, overheden, verenigingen en bouwprofessionelen: Tijdschrift Wonen met de Natuur (+ Beter Bouwen & Verbouwen) Informatie, studiedagen, cursussen Binnen- en buitenlandse studiereizen Publicaties Sensibilisering
VIBE biedt bouwprofessionelen:
Beleidsadvies
Erkenning & label "
+ naturepluslabel Trajectbegeleiding
!
VIBE vzw - Grotesteenweg 91 2600 Antwerpen-Berchem - 03/218.10.60
Lid worden? www.vibe.be
d
Home & living
Kankerverwekkende materialen in huis vermijden
In samenwerking met de Gezinsbond en met financiële steun van het Vlaams gewest heeft VIBE vzw een boek uitgewerkt over gezond bouwen en wonen. Het boek ‘Goed bouwen: gezond wonen!’, verkrijgbaar bij VIBE, is een praktische gids die ingaat op verschillende aspecten die de kwaliteit van het binnenmilieu beïnvloeden. Een reeks handige infofiches (zie www.vibe.be/downloads) vervolledigt het pakket.
H
oewel de bio-ecologische beweging al meer dan een kwart eeuw op deze nagel hamert, is het pas de jongste jaren dat de kwaliteit van de binnenlucht aandacht kreeg. Dat heeft onder meer te maken met een aantal wetenschappelijke studies, die de slechte kwaliteit van binnenlucht in woningen en scholen aantonen en recent onderzoek waarbij hoge concentraties chemische stoffen in het bloed van mensen aanwezig waren. Het renoveren en isoleren van woningen zonder aandacht te schenken aan ventilatie, leidt tot een slechtere kwaliteit van de lucht in huis. Het veelvuldig gebruik van bouwmaterialen en producten op basis van vluchtige oplosmiddelen brengt daarbij nog ongewenste chemische stoffen in huis, die niet meer weg kunnen. Ook de klassieke problemen: te veel vocht in huis, schimmels, ongedierte enz. komen aan bod. Het boek reikt concrete oplossingen aan en staat boordevol goede tips. Een van de thema’s handelt over chemische stoffen in huis. Een citaat over Formaldehyde:
Tekst: Sigrid Van Leemput en Geert Bellens
Formaldehyde: een gas uit bouwmaterialen en - producten Formaldehyde is een gas dat vrijkomt uit bouwmaterialen die een bepa a ld soort lijm be vat ten. Forma ldehyde is kanker ver wek kend. Schoonm a a k produc ten en ver ven bevatten soms ook forma ldehyde a l s be wa a r m iddel. Het kan zijn dat je gevoeliger bent da n a nderen voor dit gas. Of misschien ben je z elfs a l lergisch. Forma ldehyde is ongezond en je kan het best vermijden in huis; de kanker ver wek kendheid is intussen wetenschappelijk en door de wereldgezondheidsorgnisatie aanvaard. Je kunt de aanwezigheid van formaldehyde in huis vooral beperken door een bewuste keuze te ma ken in verf, bouw- en inrichtingsmaterialen.
Waar vind je deze stof terug? De bekendste bron van dit gas zijn spaanplaten. Dit zijn platen van verlijmde houtspaanders. Ook MDF en OSB-platen zijn vaak met formaldehydehoudende lijmen verlijmd. (MDF: Medium Density Fibre / OSB: Oriented Strand Board). Omdat de houtvezels meestal verlijmd zijn met lijm die formaldehyde bevat, komt dit gas achteraf vrij in plaatmatede woning. Dit vrijkomen van formaldehydegas kan jarenlang duren. Wanneer de platen warm en/of vochtig worden, verhoogt de uitstoot, bijvoorbeeld in badkamers en keukens, rond radiatoren… Oude spaanplaten bevatten meer formaldehyde dan recentere. Sommige synthetische isolatiematerialen, zoals ureumformaldehyde (UF-schuim) dat vooral vroeger vaak gebruikt werd om spouwmuren op te vullen, kunnen lang voor verhoogde concentraties zorgen. Sommige isolatiematerialen op basis van rots- of glaswol bevatten ook formaldehyde. Het gas wordt eveneens gevormd bij een onvolledige verbranding. Formaldehyde zit in sommige verven en schoonmaakproductenals bacteriedodend middel.
Spaanplaten vaak een bron van formaldehyde.
Formaldehyde is een onzichtbaar gas. Je kunt het ruiken bij hoge concentraties. Kleinere concentraties kan je echter niet opmerken.Deze stof staat meestal niet vermeld op etiketten van producten waaraan ze werd toegevoegd. Labels op producten kunnen je eventueel helpen. Bouwproducten met het Natureplus-label bevatten amper of geen formaldehyde. De mogelijke effecten op de gezondheid zijn niet mis. Formaldehydegas veroorzaakt irritaties aan neus en slijmvliezen, tranende ogen, duizeligheid en hoofdpijn. Sommige mensen zijn allergisch aan formaldehyde, of zijn gevoeliger dan de gemiddelde mens.
Wat als je problemen vermoedt? Oude spaanplaten bevatten vaak hoge concentraties formaldehyde. Als je vermoedt dat dit de bron is van bepaalde irritaties, kan je de platen het best vervangen. Je brengt ze dan naar het containerpark. Indien dit niet mogelijk is, moet je de spaanplaat bedekken met verf of vernis. De verflaag moet de spaanplaat wel volledig afdekken. Verven op waterbasis en natuurverven komen niet in aanmerking, want zij laten dit gas door. Een spouwmuur die opgevuld is met UF-schuim geeft na een aantal weken niet veel formaldehyde meer af. Je moet je dus geen zorgen maken als dit product al een aantal maanden of jaren aanwezig is.
Alternatieven De spaanplaten die tegenwoordig geproduceerd worden bevatten al heel wat minder formaldehyde dan vroeger. Maar ook al gebruik je platen die weinig formaldehyde bevatten, toch kan een gebrek aan degelijke ventilatie of een teveel aan spaanplaten in huis voor een te hoge formaldehydeconcentratie zorgen. Plaatmateriaal dat geen formaldehyde bevat bestaat. Houten platen waarvan de vezels, spaanders, schillen of schilfers met andere lijmen gebonden zijn, vind je terug onder verschillende merkennamen. Vaak zijn deze spaanplaten te koop onder de noemer ‘formaldehydevrij’ of dragen ze het ‘E0’-certificaat. Soms vind je ook termen zoals bijvoorbeeld MDF-ZF. ZF staat dan voor ‘zero formaldehyde’. Deze termen doen uitschijnen dat de formaldehyde-emissie ‘nul’ zou zijn. Dat is echter misleidend, want zelfs onbewerkt natuurlijk hout kan een kleine hoeveelheid formaldehyde afgeven. Houtvezelplaten die absoluut geen lijm bevatten, worden samengeperst onder hoge druk. Deze platen vormen vaak onderdakplaten, harde isolatieplaten, akoestische vloerplaten…Massief hout (volhout) is ook een alternatief voor spaanplaten, hoewel het duurder is. Hout produceert zoals gezegd van nature uit ook formaldehyde, maar de concentraties zijn veel lager dan bij verlijmde platen.Hoe groter het aandeel hout in plaatmateriaal, des te minder lijm er gebruikt is, des te minder formaldehyde er vrij kan komen. Als je toch voor verlijmd houten plaatmateriaal kiest, dan hebben OSB-platen en multiplex de voorkeur op MDF en klassieke spaanderplaten. OSB-platen en multiplex bestaan uit grotere houtspanen of -schillen dan MDF- of spaanderplaten. Vermijd het gebruik van ureumformaldehydeschuim om een spouwmuur te isoleren. Hiervoor zijn er alternatieven. PUR-schuim is er één van, hoewel het een bedenkelijk product is op milieuvlak. Je kan een spouwmuur sinds kort ook na-isoleren met silicaatschuimkorreltjes (SLS20). Vanuit bio-ecologisch standpunt tracht men zo veel mogelijk kunststoffen te vermijden. Alternatieve isolatiematerialen, zoals vlaswol, hennepwol of cellulose (papiervlokken) bevatten geen formaldehyde. Vele van deze ecologische materialen zijn even eenvoudig te gebruiken als glas- of rotswol. Kies voor ecologische schoonmaakproducten om zeker te zijn dat ze geen formaldehyde bevatten als bewaarmiddel. Gebruik nooit meer schoonmaakmiddel dan nodig. Let op de dosering die op de verpakking aangegeven staat. Vaak kan het zelfs met minder… Vermijd het gebruik van kunstmatige geurproducten zoals wierook, geurkaarsen….
Een gezond gedrag Gebruik zeker nooit spaanderplaten in een warme omgeving, dit zorgt
36-B l i s s februari 2009
voor een verhoogde uitstoot van formaldehyde. Een radiatorkast uit spaanderplaat kan je best vermijden. Gebruik alternatieve plaatmaterialen voor zolderafwerking, hier kunnen de platen in de zomer immers warm worden. Vermijd verbrandingsprocessen in huis. Een badkamerof keukengeiser zonder afvoer kan je best vervangen door een moderner toestel met degelijke afvoer. Een garage in huis zorgt ook vaak voor problemen. Zet de motor van de wagen onmiddellijk stil en laat een wagen nooit warm draaien in de garage. Tracht de garage luchtdicht te isoleren van de woning en ventileer de garage voldoende. Als je de mogelijkheid hebt, kan je de garage beter apart van het huis bouwen, of een carport aanbouwen. Roken doe je best niet in huis. Buiten formaldehyde ontstaan er ook veel andere giftige stoffen, die niet alleen de roker, maar ook de medebewoners en bezoekers inademen. Een degelijk geventileerd huis zorgt voor een verlaging van de formaldehydeconcentratie. De aanvoer van verse lucht verdunt het gas. Spaanderplaten zullen ook minder formaldehyde afgeven als de kamers droger zijn.
[email protected] www.pure-water.be
Pure - water,™, Pure Logica Via open verdamping, zoals in de natuur, bekomt men met deze distillatietoestellen het zuiverste drinkwater dat er is...iedere dag vers, een leven lang. 99,9% vrij van alle organische, anorganische, bacteriële en radioactieve vervuiling, ook pesticiden, oestrogenenen, parabenen en dioxines. Zeer veilig en geschikt voor kinderen en zwangere vrouwen. Het comfort en de zekerheid van morgen, in uw keuken vandaag.
Isolair aangebracht op het dak. Foto VIBE.
1ste keuze VIBE: Materialen met het Natureplus-
NATUROTHEEK LUZERNE STATIONSSTRAAT 48 8730 BEERNEM TEL: 0032 (50) 781 141
CosmoVITAL
label zie www.natureplus.org Zachte plaatmaterialen die vooral gebruikt worden als onderdakplaten en als afwerkingsplaten in de HSB; zonder toevoeging van lijmen: • Isofloc: CELIT 3D (4D en 5D), • EMFA Baustoff: EMFA Dämm Plus Klick (NF), zonder toevoeging van lijm, • Asko a.s.: HOBRA zelená podlahová, • Steico: STEICO standard bituminiert, standard natur, underfloor, universal bituminiert, universal naturharzgebunden, unterboden. • Pavatex SA : Isolair L, Isolant, Isoroof Nature, Pavaflat.
Slaapt u slecht ? Heeft u stress? hoofdpijn? verzuring? depressie? endocriene disbalans...?
Tweede keuze VIBE:
Platen op basis van formaldehydevrije lijmen (of lijmen met een te verwaarlozen formaldehyde-emissie): • Egger EUROSPAN E0, EUROSTRAND OSB 4 TOP (formaldehydevrije hars- en kunstharslijm; ≤2,0mg/100g volgens EN 120 ) • Spano NATURSPAN-O-plaat: <3mg/100g volgens EN 120. • Spanolux: PURE MDF, PURE MDF LIGHT: <3mg/100g volgens EN 120; hout:100% FSC • triplex platen met APA handelsmerk (2): Douglas Fir, Southern yellow Pine: resp. 0,008-0,016 ppm • Tilly platen (massieve gelaagde meubelplaten): 0,03 ppm; vrij van PCP, organische oplosmiddelen en houtbeschermingsmiddelen. *: A PA-The Engineered
Derde keuze VIBE: Emissiearme bouwplaten. • Triplex platen met APA handelsmerk*: formaldehyde emissie ≤ 3,5 mg/m3h bepaald volgens de gasmethode volgens de NEN-EN 1084 • Spano spaanplaten: <6,5 mg/100g volgens EN 120 Voor meer informatie: www.vibe.be, www.citbtchn.be, www.natureplus.org,, www.mmk.be, www.houtinfo.nl
Wo o d A s s o c i a t ion i s een wereldwijd erkende ha ndelsorg a nisat ie d ie z org t voor k wa l iteit sbewa k ing van het A PA handelsmerk dat gedragen wordt door verschillende pl a at m ater i a len z oa ls t riplex, OSB en samengestelde panelen.
Met dank aan het Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch bouwen en wonen.
Reduce your STRESS and RELAX!
NIEUW ! Ontwikkeld in de ruimtevaart technologie
Velen onder ons worden slachtoffer van het steeds toenemende stralingsgeweld. Onlangs heeft ook de WHO de negatieve gevolgen van GSM straling wetenschappelijk erkend, tot kanker toe. Bescherm uzelf. De Cosmovital® bed-shield heeft al aan duizenden mensen een oplossing geboden aan hun kwalen t.g.v. straling. Dit high tech weefsel is vervaardigd uit 100% natuurlijk katoen ( öko norm), vervlochten met een inslag van polycarbonen, waardoor uw eigen magnetisch veld versterkt wordt en zo de schadelijke straling wordt afgebogen. Er zijn verschillende anti-stralingsproducten verkrijgbaar, zoals ook T- shirts. Kijk voor meer info op: www.sleepfit.be of bij Naturotheek LUZERNE, Stationsstraat 48 Beernem, 050/781141 of Email :[email protected]
d
Wonderlijk licht
Home & living
Daglicht is even noodzakelijk voor de mens als eten en drinken. Gebrek aan daglicht heeft negatieve gezondheidseffecten. In onze streken zijn die vooral tijdens de winter duidelijk aanwezig. 50% van de bevolking heeft tijdens de winter in meer of mindere mate last van een winterdepressie. Symptomen kunnen gaan van ernstige depressie tot lusteloosheid, concentratiegebrek en vermoeidheid. In scholen met meer daglicht stelden onderzoekers zelfs verbetering van sociale vaardigheden vast.
T
e weinig daglicht verstoort ons bioritme of onze biologische klok die onze spijsvertering, slaapritme en lichaamstemperatuur regelt. Een verstoring van het bioritme kan leiden tot spijsverteringsklachten, slaapstoornissen, stress en concentratiestoornissen. Het Sick Building Syndrome, mensen die ziek worden van wonen of werken in een bepaald gebouw, blijkt soms te wijten aan het leven onder kunstlicht. Momenteel stellen enkele wetenschappers zelfs dat bepaalde kankertypes zoals borstkanker kunnen ontstaan door een gebrek aan daglicht. Dit leiden ze af uit het feit dat er een geografische spreiding van deze kankers bestaat en dat vrouwen die tientallen jaren in nachtdienst werken meer borstkanker krijgen. Het oorzakelijk verband is echter nog niet wetenschappelijk aangetoond. Verder overleven borstkankerpatiënten die meer aan zonlicht blootgesteld zijn, vaker dan patiënten die onvoldoende zonlicht krijgen. Kunstlicht verhindert de productie van melatonine, een hormoon dat slaapverwekkend werkt, dit kan leiden tot een lagere productie van oestrogeen. Het is al vaker aangetoond dat een verstoring van de oestrogeenproductie het risico op borstkanker verhoogt.
Tekst: Kris Van Rossem
Daglicht als medicijn De eenvoudigste manier om aan deze gezondheidsproblemen te ontsnappen is voldoende tijd in daglicht door te brengen. Indien je 30 minuten per dag buiten doorbrengt, heb je je dagelijkse portie natuurlijk licht opgenomen. Daarnaast is het belangrijk dat je binnen, thuis en op het werk, zoveel mogelijk van daglicht profiteert, door je werkruimte zo dicht mogelijk bij een raam te plaatsen. Ramen filteren echter een gedeelte van het licht. Ten slotte kan je de lichtbehoefte aanvullen met kunstlicht. Niet alle kunstlicht heeft een positief effect op de gezondheid. Enerzijds hangt dit af van de mate waarin het lichtspectrum (de kleuren en golflengtes) van daglicht benaderd wordt. Volspectrumlampen bevatten 90 tot 99% van de kleuren en golflengtes van daglicht. Ze zouden dus beter breedspectrumlampen heten. Volspectrumlampen zenden ook uv uit. Hoewel uv een negatieve bijklank heeft, is het in kleine hoeveelheden nodig om vitamine D aan te maken. Bovendien heeft uv een positieve werking op concentratiestoornissen en vermoeidheid. Anderzijds is ook de hoek waarin het licht in de ogen valt belangrijk. De verticale verlichtingssterkte bepaalt namelijk de niet-visuele stimulatie. Het oog bevat naast visuele receptoren ook niet-visuele fotoreceptorcellen. Het licht dat op deze cellen valt, regelt onze biolo-
38-B l i s s februari 2009
gische klok. Hoge verticale verlichtingssterkten leiden tot minder vermoeidheid en een betere slaapkwaliteit. Exacte cijfers over de lichtsterkte die de niet-visuele fotoreceptoren nodig hebben, zijn niet beschikbaar. Wetenschappers schatten de behoefte rond 1000 en 1500 lux (lux is de eenheid van verlichtingssterkte). Dit is aanzienlijk meer dan wat er voor de visuele behoefte nodig is. Tot hiertoe zijn algemene vuistregels gericht op de visuele lichtbehoefte. Een van die vuistregels is dat 500 lux ruim voldoende is om aan een bureau te werken, hiermee worden de nietvisuele receptoren niet gestimuleerd.
Gloeilampen zetten slechts 10% van de verbruikte energie om in licht.
Daglichtgeleiders Bij verbouwingen is het vaak moeilijk om in bepaalde ruimtes daglicht te voorzien. Daglichtgeleiders bieden hier een oplossing. Een daglichtgeleider is een buis met reflectoren die het daglicht van het dak naar het plafond van een lager liggende verdieping kan leiden. Op het dak staat een kleine halve bol die met een soort van spiegels of reflectoren het daglicht opvangt. Prisma’s buigen het opgevangen licht naar beneden en een speciale spiegellaag weerkaatst het verder, tot het in de te verlichten ruimte aankomt. Daar dekt een matte plafondplaat de buis af om het licht gelijkmatig door de ruimte te verspreiden. Eventueel kan een in de buis geplaatste lamp de ruimte ‘s avonds verlichten. Bij elke weerkaatsing verliest het licht iets van zijn sterkte, zeer lange buizen zijn dus af te raden, overbruggingen van 4 tot 7 meter zijn mogelijk, zelfs met bochten. Gezien de hoge kostprijs van dit systeem is het aan te raden bij nieuwbouw vanaf het ontwerp voldoende daglicht te voorzien. Een teveel aan daglicht, door een te sterke lichtinval of een te hoge opwarming, kan makkelijker en goedkoper achteraf opgelost worden dan te weinig daglicht.
energie. Ondanks hun lagere verbruik zijn halogeenlampen door de aankoopprijs de duurste binnenhuisverlichting. Toch tref je redelijk veel halogeenlampen aan vanwege hun compacte vorm en specifieke lichtkleur. Net als een gloeilamp geeft een halogeenlamp erg veel hitte af, waardoor er brandgevaar bestaat. Je kunt een halogeenlamp dimmen, dit levert echter maar een minimale energiebesparing op, zodat het uiteindelijk vaak blijkt dat de dimmer meer verbruikt dan de bespaarde energie. Dit geldt ook voor gloeilampen. Hou er rekening mee dat je halogeenlampen vaak niet rechtstreeks op het elektriciteitsnet zonder transformator kan aansluiten. Een transformator reduceert de netspanning naar een lager voltage. Deze transformatoren verbruiken echter ook energie, ongeveer 5 watt, zelfs wanneer het licht uitgeschakeld is. Een dimmer blijft ook energie verbruiken wanneer een lamp niet brandt. Dit kan je vermijden door een aan/uitschakelaar tussen het stopcontact en de verlichting te plaatsen of door de stekker uit te trekken wanneer de lamp niet brandt.
Halogeenlampen
Gloeilampen
Halogeenlampen hebben een hoge verlichtingssterkte. Dit resulteert in een contrastrijke, intense en levendige verlichting. Vanwege de hogere kleurtemperatuur ziet halogeenlicht er witter uit dan het licht van een gloeilamp. Halogeenlampen gaan langer mee dan gloeilampen en geven meer licht met hetzelfde vermogen, ze gaan dus efficiënter om met
Gloeilampen bestaan in alle kleuren, vormen en maten. Ze hebben een warme witte kleur. Door hun korte levensduur en hoge energieverbruik zijn gloeilampen af te raden, zowel vanuit economische als ecologische overwegingen. De kleurweergave index van een gloeilamp is 64, die van daglicht bedraagt 100; dit wil zeggen dat de kleuren onder gloeilamplicht
sterk afwijken van kleuren. Daglichtgeleiders brengen zonlicht in plaatsen waar geen raam geplaatst kan worden.
TL-buizen Fluorescentielampen, beter gekend als tl-buizen, zijn zeer energieefficiënt. Vroeger waarschuwden bouwbiologen voor de negatieve gezondheidsgevolgen van dit type verlichting. Fluorescentielampen flikkeren en dit kan vermoeidheid tot gevolg hebben. De hedendaagse fluorescentielampen flikkeren volgens de fabrikanten aan een hoge frequentie, zodat onze ogen deze flikkering niet waarnemen. Bovendien was de lichtkleur van deze lampen vaak zeer slecht. De nieuwe generatie lampen heeft een goede kleurweergave, zij benaderen het daglichtspectrum voor meer dan 80%. Bovendien zijn fluorescentielampen ook in een volspectrumversie te krijgen, zij benaderen het daglicht voor meer dan 95%. De voorschakelapparatuur zit in de lamparmatuur verwerkt. Zo moet je de voorschakelapparatuur niet vervangen bij het plaatsen van een nieuwe lamp. Tegenwoordig is deze voorschakelapparatuur elektronisch, vroeger was die elektromagnetisch. Elektronische voorschakeling levert enkele voordelen. Het energieverbruik is 25% lager en de lampen hebben een levensduur die ongeveer 50% langer is. Deze lampen veroorzaken geen geluidshinder. Bij het aanschakelen is de flikkering tot een minimum herleid. Fluorescentebuizen die zeer snel oplichten zijn herkenbaar aan de metalen strip over de hele lengte van de lamp. Armaturen met dimvoorschakelapparaten kunnen geleidelijk gedimd worden en leveren een aanzienlijke energiebesparing.
Recyclage TL-buizen Fluorescentielampen bevatten kwik en fluorescentiemateriaal en moet je dus als klein gevaarlijk afval behandelen. Gebruikte tl-lampen breng je naar het containerpark, daarna gaan ze naar recyclagebedrijven. Iets oudere fluorescentielampen worden volgens het oude recyclage-idee verwerkt. Recycleerbare tl-buizen scoren goed wat betreft energie, milieu en gezondheid. Ze worden verwerkt tot restfracties metaal, glas en gevaarlijke stoffen (vooral kwik en fluorescentiemateriaal). De eerste twee fracties worden verwerkt tot nieuwe producten waarvoor de kwaliteitseisen minder hoog liggen. De gevaarlijke reststoffen worden ondergronds opgeslagen. De nieuwe generatie fluorescentielampen kan voor 98% hergebruikt worden; het kwik in de chemie en het metaal, glas en de fluorescentiepoeders in nieuwe lampen zonder kwaliteitsverlies. Philips ontwikkelde een uniek opwaarderingsproces om het kwik en fosforpoeder te scheiden en terug te brengen naar een hoog kwaliteitsniveau. Deze nieuwe lampen bevatten ook tot 80% minder kwik dan de oude. De lampen die volgens dit procédé verwerkt kunnen worden, hebben een groene lampvoet.
Spaarlampen Spaarlampen zijn in feite compacte fluorescentielampen die de afmetingen van een gewone gloeilamp benaderen. Ze hebben als voordeel dat ze veel minder energie verbruiken dan een gloeilamp. Hoewel spaarlampen in aanschaf duurder zijn, leveren ze op hun totale levensduur een aanzienlijke besparing. De algemene richtlijn: vervang gloeilampen die langer dan drie kwartier per dag branden door spaarlampen. Op www.energiesparen. be kan je nagaan hoeveel je zal besparen door het vervangen van gloeilampen door spaarlampen naargelang het type. Er bestaan spaarlampen speciaal ontwikkeld om meer dan 10 maal per dag aanen uit te schakelen. De huidige spaarlampen hebben meestal elektronische voorschakelapparatuur waardoor ze in een seconde zonder flikkeren opstarten. Het duurt minder dan twee minuten voordat deze spaarlampen op volle kracht branden. Spaarlampen zijn tegen-
woordig ook te verkrijgen met verschillende kleurweergaves en geven een aangenaam warm wit licht. Indien je nog meer wil besparen kan je kiezen voor armaturen met geïntegreerde voorschakelapparatuur. De spaarlampen die hierin passen hebben een steekfitting met twee pinnen. Het voordeel is dat je bij het vervangen van de lamp de voorschakelaar niet moet vervangen. Deze armaturen zijn ook verkrijgbaar met een dimmer die je traploos kan instellen. Hiermee kan je aan aanzienlijke energiebesparing realiseren, vermits een spaarlamp die op halve kracht brandt ook maar 50% energie verbruikt. Een gloeilamp op halve kracht verbruikt maar 25% minder energie. Hierdoor gebeurt het soms dat de dimmer meer energie verbruikt dan er bespaard wordt. Gewone spaarlampen, met voorschakelaar in de voet geïntegreerd, zijn niet dimbaar; er zijn wel gewone spaarlampen in de handel die in twee standen gezet kunnen worden. Op het eerste zicht heeft de spaarlamp niets dan voordelen. Toch is er ook een keerzijde. Buiten het (weliswaar gereduceerd) chemische afval dat in het milieu kan terechtkomen, zijn er ook gevolgen voor de gezondheid. Hoofdpijn en oogklachten zijn veel voorkomende klachten bij het gebruik van fluorescentielampen. Hoewel niet wetenschappelijk bewezen, worden ook andere ziektes zoals Alzheimer en zelfs kanker in dit verband genoemd. Net zoals TL-lampen veroorzaken spaarlampen elektromagnetische velden, waaraan sommige mensen gevoelig blijken te zijn. Moeten we daarom de spaarlamp afvoeren? Neen! Het is wel aan te raden er verstandig mee om te springen.
Recyclage spaarlampen Spaarlampen bevatten net als andere fluorescentielampen kwik en fluorescentiepoeder. Bij de recyclage worden glas, metaal, kwik en fluorescentiepoeder gescheiden. Het glas en de metalen worden dan gecontroleerd en nabehandeld in een nazuiveringskamer om ze totaal kwikvrij te maken. Na distillatie gebruikt de industrie het kwik opnieuw. Het fluorescentiepoeder wordt nog steeds gedeponeerd op daarvoor bestemde stortplaatsen.
LED-verlichting LED staat voor Light Emitting Diodes, elektronische componenten die rechtstreeks licht uitzenden. LED-verlichting is een nieuwe vorm van verlichting en wordt steeds populairder, dankzij hun compacte vorm en zuinigheid. Iedereen kent LED’s van de afstandsbediening en de standbylichtjes van computers, tv’s enz. In 2000 werden de eerste hogehelderheids-LED’s ontwikkeld, die in veel meer toepassingen gebruikt kunnen worden. Vandaag vervangen LED’s vaak gloeilampen in verkeerslichten. Je ziet ze ook meer en meer als signaalverlichting bijvoorbeeld in de bioscoop en als decoratieve accentverlichting. Ze hebben vele voordelen. LED’s zijn zuinig, ze verbruiken tussen 0,3 en 5 watt per stuk. Hierbij werd geen rekening gehouden met het feit dat LED’s een (energieverbruikende) transformator nodig hebben om op het elektriciteitsnet aan te sluiten. Ze hebben een hoge lichtopbrengst van ongeveer 20 lumen (eenheid van lichtstroom) per watt. Ter vergelijking, de lichtopbrengst gloeilamp: 6 lumen per watt. Daarnaast zijn ze schokbestendig, goed bestand tegen trillingen, koude- en waterbestendig en met een lange levensduur. Bovendien geven ze zeer weinig warmte af. Natuurlijk zijn er ook nadelen. LED’s zenden beperkt licht uit, vaak in een beperkte hoek. Je zal dus meerdere LED’s moeten groeperen om evenveel licht uit te stralen als een gloeilamp. LED’s zijn drie- tot tienmaal duurder in aankoop dan andere verlichtingsbronnen. Ten slotte is er weinig informatie over de emissies tijdens de verwerkingsfase en zijn er nog geen recyclagemogelijkheden voorzien. Over de totale milieubelasting ontbreekt heel wat kennis. •
Een klein rekensommetje (na 10.000 branduren) Lampkosten Verbruik na 10.000 uur (kWh) Verbruikskosten (aan 0,14 euro/kWh) Totale kosten (euro) Uw winst
Spaarlamp 11 W
Gloeilamp 60 W
8,00 euro
5,00 euro
110 kWh
600 kWh
15,40 euro
84,00 euro
23,40 euro
89,00 euro
65,60 euro Bron: www.energiesparen.be
Met dank aan het Vlaams Instituut voor Bio-ecologisch bouwen en wonen.
B l i s s februari 2009-39
/NTDEK DE VITALE KRACHT VAN #HLORELLA 0URE 4IJDELIJK TERUGBETAALD TER KENNISMAKING NA AANKOOP VAN EEN VERPAKKING #HLORELLA 0URE
E "/.
$E LICHAAMSZUIVERENDE KRACHT VAN ALGEN &IT